Bijlage raadsvoorstel bestuurlijke toekomst Vianen
Transcript of Bijlage raadsvoorstel bestuurlijke toekomst Vianen
CONCEPT
1
Bijlage 1 – Ambities, opgaven en uitdagingen
Ambities, opgaven en uitdagingen zijn van belang bij een strategische verkenning op de bestuurlijke
toekomst. Het is namelijk deze ambities, opgaven en uitdagingen die Vianen, ongeacht de
bestuurlijke constructie, wil realiseren. Het bestuurlijke en ambtelijke model kan de realisatie wel
ondersteunen.
De ambities, opgaven en uitdagingen zijn gebaseerd op de toekomstvisie 2025 en twee separate
sessies met respectievelijk het college en het MT.
1. Ambities; strategische toekomstvisie 2025
De gemeente Vianen heeft in 2013 de strategische toekomstvisie Vianen 2025 opgesteld. Deze is
door de gemeenteraad unaniem vastgesteld. In de toekomstvisie wordt het huidige Vianen (2012)
beschreven en worden de ambities voor 2025 geschetst. De ambities hangen aan het profiel van de
gemeente en worden gefaciliteerd vanuit een aantal ondersteunende mechanismen. Het profiel van
Vianen is dat van een waterrijke en groene gemeente met veel historie, liggend in het hart van
Nederland. Vanuit dit profiel volgende de volgende ambities en mechanismen:
Ambities.
CONCEPT
2
Figuur ambities gemeente Vianen (bron: toekomstvisie Vianen 2025, 2013)
1. Wonen
Voor de inwoners van de woonkernen Everdingen, Hagestein, Vianen en Zijderveld staat wonen
centraal. Prettig wonen met een adequaat basisvoorzieningenniveau. Voor jong en oud. Nu en
in de toekomst. Ook vanuit trends en ontwikkelingen wordt deze keuze sterk onderstreept. Er is
veel werk aan de winkel om het huizenaanbod beter in overeenstemming te brengen met de
sterk veranderende opbouw van de bevolking. Niet het aantrekken van hoge inkomens staat
centraal, maar een woningaanbod dat recht doet aan de (toekomstige) samenstelling van de
bevolking. Ook is er krachtig beleid nodig om de gewenste lichte groei van de bevolking - nodig
voor een vitale gemeenschap - met de verdunning van de huishoudens te accommoderen.
2. Historische en Landschappelijke waarde
De gemeente Vianen wordt door de gemeenschap geroemd om haar historische en
landschappelijke waarde. De gemeente is een prachtige combinatie van rust, groen en historie.
Niet alleen gevoelsmatig, maar ook feitelijk. De ligging aan de Lek, het grote aantal
monumenten, de bijzondere landschappelijke en cultuurhistorische omgeving. De Viaanse
gemeenschap vindt dat de gemeente er voor moet kiezen om de kwaliteit van het gebied en de
stad te behouden, te versterken en beter te benutten. Het gaat om het behouden, versterken en
beter benutten van de kwaliteit van het gebied en de stad. De vele monumenten en de
bijzondere landschappelijke en cultuurhistorische omgeving vormen daarin de kern.
3. Vitaliteit en dynamiek
Een derde hoofdkeuze is dynamiek en vitaliteit. Het gaat hier onder meer om het faciliteren van
het ondernemende karakter van de inwoners, het dynamiseren van het centrum van Vianen en
het leefbaar en vitaal houden van de dorpen. Maatschappelijke trends als internetwinkelen,
vergrijzing en ontgroening onderstrepen de noodzaak van deze keuze.
Ondersteunende mechanismen
CONCEPT
3
Toerisme
Toerisme is een druk bevochten markt. Een markt die desondanks crisisproof blijkt te zijn. De
centrale ligging en goede bereikbaarheid maken de gemeente Vianen met haar historische en
landschappelijke kwaliteiten en haar ligging aan waterwegen bij uitstek geschikt voor wandelen,
fietsen en watersport. De toeristen die daarmee kunnen worden aangetrokken hebben een
positieve invloed op de drie hoofdkeuzes beleid. Voorzieningen als de middenstand en horeca
zijn gebaat bij vergroting van de klandizie. Toerisme kan helpen deze voorzieningen, die ook
van belang zijn voor een prettig woonklimaat, in stand te houden of zelfs te laten floreren.
Toerisme kan de historische en landschappelijke kwaliteiten een extra impuls geven en zo een
belangrijke bijdrage leveren aan het versterken van de vitaliteit en dynamiek van de gemeente,
waardoor ook het woongenot toeneemt.
Economie
Een vitale gemeenschap is gebaat bij een goede werkgelegenheid, zowel in het midden- en
kleinbedrijf als in het grotere bedrijfsleven. Het belangrijkste doel is dan ook het vasthouden en
koesteren van de huidige werkgelegenheid en het creëren van extra werkgelegenheid door het
samenbrengen van overheid, onderzoek, onderwijs en bedrijfsleven om te komen tot nieuwe
initiatieven die leiden tot meer arbeidsplaatsen, vitaliteit en dynamiek.
2. Opgaven (landelijk, regionaal en gemeentelijk)
Het openbaar bestuur in Nederland bevindt zich in een fase waar grote veranderingen aanstaande
zijn. Grote transities, andere verhoudingen tussen overheid en gemeenschap, omvangrijke
bezuinigingen. Deze opgaven komen, los van welke keuze Vianen maakt. Landelijk
De landelijke uitdagingen zijn legio. We lichten er de belangrijkste uit:
A. Opnieuw uitvinden rol overheid (alle lagen) in maatschappij
De overheid staat voor de uitdagende rol om betekenis en invulling te blijven geven aan
haar rol in de maatschappij. De maatschappij verandert. Er is sprake van trends als
versnelling, toenemende complexiteit, afnemend vertrouwen, toenemende behoefte aan
transparantie en toenemende roep om integraliteit. Praktische uitingen van deze opgave zijn
de wildgroei aan publiek-private samenwerkingsverbanden, de triple-helix-organisaties, de
participatiemaatschappij, de overheid als regisseur en de eigen-kracht gedachte. Allemaal
uitingen waarin opnieuw betekenis en invulling wordt gegeven aan de rol van de overheid bij
het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.
B. Welke taak bij welke overheid?
De inrichting van ‘het huis van Thorbecke (1848)’ bepaalt in ons land in grote mate welke
taken op welk niveau worden uitgeoefend. Recent is de overheid in toenemende mate grote
verantwoordelijkheden (en bijbehorende budgetten) aan het heen en weer schuiven tussen
lagen in het huis van Thorbecke. De 3D’s zijn daar het beste voorbeeld van. Maar ook de
voorgestelde fusie van provincies, de aankomende introductie van de omgevingswet en de
opschaling van gemeenten passen binnen deze opgave.
CONCEPT
4
C. Versterken economie
De Nederlandse economie heeft het moeilijk. Terwijl landen om ons heen de weg naar
boven lijken te vinden, blijft de Nederlandse economie haperen. De overheid is op alle
lagen zoekende naar effectieve manieren om de economie te stimuleren. Het gaat om
innovativiteit, de koppeling met onderwijs en wetenschap. Tegelijkertijd gaat het ook om
weer lokaal produceren en om het toespitsen op een aantal kansrijke sectoren.
D. Bezuinigen en betaalbaar houden
Als gevolg van de haperende economie moet de overheid al jaren op rij met minder
middelen dezelfde publieke taken vervullen. Dit leidt tot bezuinigingsoperatie op
bezuinigingsoperatie. De bezuinigingen raken beleidsinhoudelijke velden maar ook in sterke
mate de organisatie van de overheid. Tot 2018 moet alleen al 7,1 miljard euro bespaard
worden op de organisatie van de overheid. Tegelijkertijd blijken veel taken ingewikkeld en
complex en is versimpeling moeilijk of soms zelfs onmogelijk. De introductie van shared
service centra en bundeling van kennis en informatie (bijv. de basisadministraties) moet
leiden tot versimpeling. Recente discussies over bijvoorbeeld het toeslagen-stelsel laten
zien dat bepaalde uitvoeringsterreinen dusdanig complex zijn dat versimpeling (en daarmee
bezuiniging) niet op korte termijn te realiseren is.
Regionaal
A. Goede afstemming woningmarkt
De regio Vianen (noord en zuid) zullen in de komende jaren een substantiële uitdaging
hebben in het afstemming van het aanbod op de woningmarkt op de behoefte. Vergrijzing,
verdunning van huishoudens (omvang huishoudens daalt) en ontgroening of juist
vergroening leiden tot wijzigende behoeften. Ook verandering in de zorg (langer thuis
wonen voor ouderen/zieken) leidt tot grote verschuivingen in behoeften. Gemeenten zullen
in onderlinge coördinatie en met een overkoepelende visie de woningmarkt tegemoet
moeten treden.
B. Gezamenlijk oppakken 3D’s (of 4D’s)
Veel van de taken op het vlak van de 3D’s worden lokaal uitgevoerd (WMO) maar hebben
ook regionale vraagstukken (gezamenlijk benaderen aanbieders, inkoop, etc.). Voor de
gemeente Vianen geldt dat voor de drie transities het uitgangspunt is lokaal wat kan en
regionaal wat moet. Veel van de taken bij jeugdzorg en Wmo worden lokaal uitgevoerd
maar hebben ook regionale vraagstukken ( gezamenlijk benaderen aanbieders,
specialisatie, kosten, inkoop, etc.). Ook voor de participatiewet geldt vanwege het regionale
karakter van de arbeidsmarkt en kosten/omvang een regionale oriëntatie. Het is een
vraagstuk om als gemeenten gezamenlijk op adequate wijze vorm te geven aan deze
opgave
C. Gezamenlijk versterken mobiliteit, economie en toerisme
De werkgelegenheid (essentieel voor vitaliteit) en de economie lopen in de regio Vianen
e.o. terug. Ook het gemiddeld inkomen per huishouden daalt. Het is voor één gemeente
onmogelijk om deze trend te keren. Maar als regio gezamenlijk zijn er kansen voor het
aantrekken van meer werkgelegenheid door zinvolle en gerichte investeringen in mobiliteit
(bereikbaarheid/ontsluiting) en economie.
CONCEPT
5
Vianen
A. Het verder uitbouwen van (eigen) kracht van burgers
Het college ziet als belangrijkste opgave voor de gemeente Vianen het verder uitbouwen en
aanboren van de (eigen) kracht van haar inwoners. Door ontwikkelingen van rijkswege en
maatschappelijke ontwikkelingen kan de gemeente steeds minder taken direct uitvoeren.
Inwoners worden meer aangesproken op de eigen mogelijkheden om vraagstukken op te
lossen. Zo voegen ze waarde toe aan hun eigen leven en aan de samenleving. Deze
opgave komt neer op de concrete invulling en lading van het begrip
participatiemaatschappij. Daar komt bij dat het oude concept ‘verzorgingsstaat’ niet meer
van toepassing is.
B. Vergrijzing en ontgroening
De gemeente Vianen staat voor de uitdaging om succesvol om te gaan met de effecten van
vergrijzing. Op basis van de prognoses (zie hfst. 2) zal Vianen weinig te maken krijgen met
ontgroening. Maar de vergrijzing brengt gevolgen mee voor zorg, economie, wonen,
voorzieningen en vitaliteit.
C. Betaalbaarheid borgen
Een andere opgave voor de gemeente Vianen is om de gemeentelijke overheid betaalbaar
te houden. Als gevolg van meer taken, een beperkte schaal en teruglopende budgetten is
het een belangrijke opgave om te komen tot structureel houdbare financiën. De 3D’s en de
financiële risico’s die daarbij horen (budgetoverschrijding, leegeten reserves, open-einde-
regelingen, niet zelf invloed op aantallen) maken deze opgave nog acuter.
D. 4D’s
De implementatie van de 4D’s, zoals de gemeente Vianen ze ziet (3D’s met passend
onderwijs), is de grootste beleidsmatige opgave waar de gemeente voor staat. Tegelijk is
het een grote organisatorische opgave. Ook in financiële zin is de operatie substantieel.
E. Behouden en versterken kwaliteit van dienstverlening
In het licht van bovenstaande opgaven staat de gemeente ook voor de uitdaging om de
kwaliteit van haar dienstverlening te behouden en op terreinen te versterken. Met name de
e-dienstverlening en bijbehorende ontwikkelingen (eerste overheid, eerste loket,
Antwoord©) zijn voor de gemeente Vianen een forse opgave.
F. Draagvlak houden voor verandering
In een veranderende maatschappij met een andere overheid is het van belang draagvlak te
houden onder de inwoners. Zeker als de veranderingen elkaar steeds sneller opvolgen is de
legitimiteit van de overheid een belangrijk onderwerp. De gemeente Vianen ziet dit als
specifieke opgave.
3. Uitdagingen
In het realiseren van de ambities en het vinden van een passend antwoord bij de opgaven kunnen
barrières of blokkades bestaan of zwaktes zichtbaar worden. Het zijn de uitdagingen die deze
zorgpunten omzetten naar actiegerichtheid. Deze uitdagingen staan hieronder benoemd. Ze zijn
maatschappelijk en organisatorisch van aard.
CONCEPT
6
A. Langdurig binden van burgers
Een belangrijke uitdaging is dat, om burgers meer in de (eigen) kracht te zetten, ze
verbinding met de gemeente en gemeenschap moeten voelen. Dit is nu nog onvoldoende
het geval en het is een uitdaging om die verbinding te realiseren en te behouden.
B. Structureel betaalbaar houden
Gezien de budgettaire druk en de verwachtingen voor de toekomst (eerder minder dan
meer) is het een uitdaging om naar een structureel betaalbare organisatie te groeien. Dit
heeft ook alles te maken met investeringen. Investeren is nodig om te groeien en kwaliteit te
winnen, maar er is weinig tot geen geld voor investeringsprogramma’s.
C. De regionale positie van de gemeente
Het behouden en versterken van de regionale positie van de gemeente is een
aandachtspunt. Steeds meer taken en beslissingen spelen in de regionale arena. Daar een
krachtige bijdrage aan leveren en invloed uitoefenen is voor een gemeente met de omvang
van Vianen niet vanzelfsprekend. Daarbij hoort een versterking van de effectieve
belangenbeharting. In een bestuursomgeving met vele schalen moet effectief en snel
geschakeld kunnen worden.
D. Algehele ontwikkeling kwaliteit organisatie nog 5 jaar houdbaar
De gemeente staat voor substantiële ambities en opgaven. Het is een uitdaging die aan te
gaan met de huidige kwaliteit van de organisatie. Door beperkte omvang is er simpelweg
een grens aan de kwaliteit en capaciteit van de gemeentelijke organisatie. Het gaat dan ook
om flexibiliteit van de organisatie en om competenties van bestuur en ambtenaren.
E. Ontschotten
Om een betaalbare overheid te blijven en de risico’s te beperken is verstandig ontschotten
noodzakelijk. De uitdaging daarin is om opgaven (ruimtelijk, maatschappelijk) met elkaar te
verbinden en vraagstukken integraal te benaderen.
4. Optelsom van ambities, opgaven en uitdagingen
De ambities (toekomstvisie 2025) hebben een sterk maatschappelijke en plaatselijke oriëntatie. Ook
zijn de ambities logischerwijs krachtig verbonden met de autonome beleidsruimte van de gemeente.
De opgaven gaan veelal in directe of indirecte zin verbonden aan majeure systeemwijzigingen. Zij
zijn ingegeven vanuit wettelijke taken en hebben een landelijk karakter, die plaatselijke vertaald
moet worden.
De uitdagingen zijn verbonden aan onvoldoende vermogen van de belangrijkste spelers binnen een
gemeenschap om de toekomstige ambities en opgaven het hoofd te bieden.
Geconstateerd kan ook worden dat het totaal van ambities, opgaven en uitdagingen een maat te
groot lijkt voor een ambtenarenapparaat met de omvang en het kwaliteitsniveau van Vianen. De
basisoptie om te beschouwen lijkt dan ook bestuurlijke zelfstandigheid met samenwerking op
ambtelijk niveau.
CONCEPT
7
De zwaarte van de combinatie aan ambities, opgaven en uitdagingen maakt dat het voor de
gemeente Vianen passend om op dit moment te kijken naar haar bestuurlijke toekomst. De vraag
daarbij is welke bestuurlijke toekomst de gemeente Vianen het beste in staat stelt om haar ambities,
opgaven en uitdagingen te realiseren.
CONCEPT
8
Bijlage 2 – 3 opties voor versterking
Inleiding
Het versterken van de bestuurskracht van de gemeente Vianen kan op verschillende manier, er is
niet één succesrecept voor de bestuurlijke toekomst. Wel is het belangrijk om de juiste keuze te
maken tussen de opties. De juiste keuze hangt af van specifieke prioriteiten, bestaande relaties en
persoonlijke inkleuring die alleen de Vianezen zelf kunnen geven. Hieronder werken we de drie
meest prominente opties iets verder uit en brengen ze in relatie tot de opgaven, ambities en
uitdagingen.
1. Bestuurlijke zelfstandigheid, regie en samenwerking
In dit scenario kiest de gemeente Vianen er voor de komende 15 a 20 jaar zelfstandig te blijven. In
die periode zal de mate waarin Vianen samenwerkt met buurgemeenten behoorlijk intensiveren. Het
bestuur blijft ‘dicht’ bij de bevolking (kracht) maar heeft het in de regio steeds meer als uitdaging om
zich staande te houden. De gemeenten in het noorden groeien door en ook in het zuiden verandert
de bestuurlijke organisatie.
Een keuze voor dit scenario zal zowel voor de bestuurlijke als de ambtelijke organisatie substantiële
consequenties hebben. Bestuurders zullen heel veel in de regio moeten zijn, moeten netwerken en
moeten schakelen om de bestuurlijke kracht van de gemeente Vianen op orde te houden. Ambtelijk
gezien echter moet er nog meer veranderen. Veel taken zullen voor Vianen te groot worden.
Daardoor worden taken of uitbesteed, of worden ze uitgevoerd door samenwerkingsorganisaties. In
beide gevallen zal de ambtelijke organisatie het bestuur moeten helpen om grip te houden op
uitvoering en realisatie van doelstellingen.
2. Herindeling op het noorden
De gemeente Vianen kiest voor een bestuurlijke toekomst van samenwerking en samenvoeging met
de noordelijke gemeenten: IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en eventueel Houten. Er zijn diverse
samenstellingen mogelijk, maar uitgaande van in elk geval een combinatie met Nieuwegein komt dit
scenario op een toekomstige gemeente van ruim 80.000 inwoners. Dit betekent een forse
versterking van de kracht in de regio en de omvang van de organisatie. De tabel hieronder toont de
effecten van eventuele verdere uitbreiding met IJsselstein, Lopik en zelfs Houten. Deze gemeenten
zouden gezamenlijk 180.000 inwoners hebben en daarmee ook naar de stad Utrecht toe een
‘formidabele’ partner zijn. Het Lekstroomgebied vormt in die zin de 10e gemeente van Nederland.
CONCEPT
9
inwoners cumulatief
Vianen 19670 19670
Nieuwegein 60895 80565
IJsselstein 34254 114819
Lopik 13992 128811
Houten 48429 177240
Tabel toont aantal inwoners en cumulatief (bron: CBS, 2013)
Ook qua omvang van de begroting betekent een oriëntatie op het noorden voor de gemeente
Vianen al snel een enorme omvangstijging. Samenvoeging met de gemeente Nieuwegein leidt tot
een gezamenlijke begroting die 5 keer zo groot is als die van de gemeente Vianen alleen. In al deze
opties blijft de gemeente Vianen ook na herindeling vallen binnen de provincie Utrecht. Bestuurlijk
betekent het dat Vianen onderdeel wordt van een (veel) grotere gemeente. Na een fusie met
Nieuwegein maakt Vianen 25% van de totale gemeente uit. In het maximale scenario vormt Vianen
ongeveer 10% van de totale gemeente. Een ambtelijke organisatie voor een gemeente van 80.000
inwoners is van een volstrekt ander formaat dan de huidige ambtelijke organisatie die de gemeente
Vianen tot haar beschikking heeft. Het aantal ambtenaren zal naar voorzichtige inschatting met in
elk geval meer dan een factor 4 toenemen.
3. Herindeling op het zuiden
In dit scenario kiest de gemeente Vianen voor een oriëntatie op het zuiden. Samen met tenminste
de gemeenten Zederik en Leerdam vormt de toekomstige gemeente een substantiële gemeente
met ongeveer 55.000 inwoners. Daarmee is de gemeente fors groter dan de gemiddelde
Nederlandse gemeente. Ook de omvang van de begroting stijgt met een factor 3. Samen met de
gemeente Lingewaal komt de nieuwe gemeente aan 65.000 inwoners. In de Utrechtse regio is de
gemeente daarmee een grote buurgemeente geworden, in omvang vergelijkbaar met Nieuwegein.
In de oriëntatie op de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is de gemeente een grote gemeente
die een belangrijke centrumfunctie kan vervullen.
Inwoners cumulatief
Vianen 19670 19670
Zederik 13538 33208
Leerdam 20718 53926
Lingewaal 11007 64933
Tabel toont aantal inwoners en cumulatief (bron: CBS, 2013)
De verwachting is dat de omvang van het aantal ambtenaren substantieel zal zijn (voorzichtige
schatting: factor 2,5 voor fusie met Zederik en Leerdam). Daarmee wordt de organisatie robuuster
en minder kwetsbaar. Bestuurlijk zal de grote en krachtige plattelandsgemeente Vijfheerenlanden
met name in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden een krachtige speler zijn. Belangrijke vraag
wordt in dit scenario voor welke provincie gekozen gaat worden: de nieuwe gemeente kan niet in
twee of drie provincies tegelijk liggen.
CONCEPT
10
Bijlage 3 – Toetsingskader
1. Komen tot een keuze
Het afwegen van de opties en mogelijkheden is een ingewikkeld vraagstuk. Er zijn veel aspecten en
randvoorwaarden die van belang zijn en er speelt altijd een combinatie van emotionele en rationele
argumenten. Beide zijden, emotie en ratio, zijn van groot belang bij het komen tot een gewogen en
gedragen keuze. We werken hiervoor met een toetsingskader. Het toetsingskader is in feite de
objectiverende meetlat met criteria waarlangs alle opties gelegd worden. Hieronder werken we het
toetsingskader op hoofdlijnen uit.
2. Het toetsingskader
Er zijn twee belangrijke bronnen waaruit criteria voor het toetsingskader naar voren komen. Dit zijn
aan de ene kant de wettelijke en juridische kaders. Het belangrijkste document is hiervoor het
beleidskader herindeling van de minister van BZK. Hierin schetst de minister de voor hem vijf
belangrijkste criteria waarlangs hij een herindelingsvoorstel zal toetsen. Het is goed om als
gemeenten ook in grote mate dezelfde criteria te gebruiken voor toetsing, al was het maar om te
zorgen dat de minister zich kan vinden in de keuze van de gemeenten. Ook de Provincie en de
Tweede Kamer gebruiken deze criteria in hun beoordeling van een mogelijk wetsvoorstel tot
herindeling.
Daarnaast zijn er natuurlijk lokale randvoorwaarden van belang. De gemeente heeft ook een
eigenstandige verantwoordelijkheid om juist die lokaal van belang zijnde criteria en
randvoorwaarden een plek te geven in haar afweging. De mate waarin opties de toekomstige
gemeente in staat stellen om de ambities en opgaven succesvol aan te vliegen is een belangrijk
criterium waarlangs de opties beoordeelt moeten worden.
3. Het toetsingskader op hoofdlijnen
Het toetsingskader is opgebouwd langs de herindelingscriteria uit het beleidskader herindeling van
het ministerie van BZK. Dit kader bestaat uit 5 criteria die dienen als hoofdcriteria in het
toetsingskader Vianen. De volgende pagina biedt een schematische weergave van het
toetsingskader.
CONCEPT
11
1. Draagvlak
Politiek / bestuurlijk Vianen
Ambtelijk Vianen Politiek / bestuurlijk
partners Ambtelijk partners Ministerie BZK Politiek/bestuurlijk
buurgemeenten OR / GO Gemeenschap Vianen
5. Duurzaamheid
is sprake van een duurzame oplossing voor de ambities (2025)
is het aannemelijk dat het een duurzame oplossing is voor de langere termijn (2030 – 2035)
4. Evenwichtige regionale verhoudingen
effecten op regionale verhoudingen
positie ten opzichte van andere gemeenten
Gedeelde en/of samenhangende opgaven en ambities?
relatie van de schaal tot regionale ambities, opgaven en uitdagingen
3. Bestuurskracht
kwalitatief voldoende invulling bestuur mogelijk in relatie tot de ambities, opgaven en uitdagingen
voldoende robuustheid en slagkracht in relatie tot de ambities, opgaven en uitdagingen
solide financiële positie
2. Samenhang / dorps & kernbeleid
aaneengesloten gebied natuurlijke grenzen landschappelijke
verbondenheid culturele verbondenheid sociale samenhang economische oriëntatie
Opties
Figuur toetsingskader voor opties bestuurlijke toekomst Vianen (bron: Berenschot, 2014)
CONCEPT
12
Bijlage 4 – Geconcretiseerde Planning
Strategische verkenning deel 1 - raad in positie brengen op samenwerkingsdossier
Stappen Deadline
1. Inhoudelijk voorbereiden enquête 7-28 april
2. Inhoudelijke voorbereiden bijeenkomsten 7-28 april
3. Raadsvergadering offerte Berenschot 22 april
4. Eerste inhoudelijke afstemming + planning participatietraject 25 april
5. Afstemming met team gemeente Vianen (Theo, Fenna en Hans N.) 30 april
6. Afstemming met burgemeester 30 april
7. Opleveren uitnodiging en bijlagen aan Raad t.b.v. Raadsbijeenkomst
13 mei
2 mei
8. Raadbijeenkomst 13 mei
Strategische verkenning deel 2 en 3 – toetsen samenwerkingsopties bij gemeenschap en
intentieverklaring
Stappen Deadline
1. Overleg (online) activiteiten, communicatie en planning, reserveren
zalen voor bijeenkomsten
16 april 13.30 uur
2. Reserveren zalen voor bijeenkomsten in alle kernen plus
doelgroepbijeenkomst
28-29 april
3. Start ontwikkeling communicatiemiddelen 22 april
4. Benaderen Kontakt voor interview burgemeester 28-29 april
5. Plan van aanpak uitzendingen, online streaming,
meepraten/meestemmen en korte impressies per debat.
28-29 april
6. Inleveren tweede algemene stuk voor gemeentepagina Kontakt 30 april
7. Inleveren derde algemene stuk voor gemeentepagina Kontakt 7 mei
8. Communicatiemiddelen gereed:
Tekst en opmaak brief burgemeester
Alles gereed
CONCEPT
13
Input burgemeester voor uitzending 8 mei
Advertentie/persberichten aankondiging. Uitzending 15/5
Advertentie e-debatten en enquête
Affiches + A0 posters en leaflets e debatten en enquete
Content en vormgeving webpagina en FAQ (online 14/5)
Tekst remindermail voor sleutelfiguren gemeenschap
Brief raadsleden waarmee ze zelf mensen uit kunnen
nodigen voor de e debatten en enquête
Uitnodiging voor debat middenstand, ondernemers en
maatschappelijke instellingen
30april/1 mei
9. Overleg uitzending, streaming, online, meepraten/meestemmen 30 april 13.00 – 14.30
10. Uitnodigen voor e-debatten 1 mei
11. Raadsleden mailen brief om mensen in omgeving en partijgenoten uit
te nodigen voor debat en enquête
1 mei
12. Uitnodiging verzenden aan middenstand/ondernemers en
maatschappelijke instellingen e debat
1 mei
13. Informeren en betrekken ambtenaren lunchbijeenkomst 7 mei
14. Brief burgemeester huis aan huis 7 mei
15. Communicatie vooraf uitzending
adv./persbericht uitzending in Kontakt, VHL en AD/UN
Social media: oproep bekijken uitzending (FB, Twitter,
Linked In)
In stadhuis en sportcentrum en informatieborden oproep
uitzending
Verenigingen openbare gebouwen vragen uitzending aan te
zetten
Uitnodigen pers voor e-debatten
7 mei
6/7 mei
6/7 mei
6/7 mei
6/7 mei
16. Webpagina online 6 mei
17. Plaatsen en verspreiden Posters A3 en A0 en leaflets e-debatten en
enquête
6-7 mei
18. (semi)Live uitzending oproep burgemeester. UITNODIGEN PERS? 6- mei 19.30/20.00 uur
19. Film uitzending online te zien via webpagina gemeente, stadhuis,
sportcentrum (schermen) ontdekvianenonline.nl, social media enz.
Na live uitzending 8/5
CONCEPT
14
20. Uitzending gemist? Via social media mensen attent maken op filmpje
burgemeester
9 mei
21. Plaatsing Interview burgemeester in Kontakt 14 mei
22. Adv e-debatten en enquête Kontakt, VHL 7, 14 en 20 mei mei
23. Klankbordgroep raad 20 mei
24. Afstemming met team gemeente Vianen (Theo, Fenna en Hans N.) 21 mei
25. Afstemming met burgemeester 21 mei
26. Social media bijeenkomsten en online uitzending 20 t/m 28 mei
27. Versturen remindermail aan sleutelfiguren gemeente Vianen 14 mei
28. Versturen remindermail bijeenkomst middenstand/ondernemers en
maatschappelijke instellingen
14 mei
29. Bijeenkomsten in Vianen (2), Hagestein, Everdingen en Zijderveld en
maatschappelijke middenveld
Voor de (grote)bedrijven wordt een online sessie georganiseerd
20, 21, 26 en 28 mei, 2 en 4 juni
30. Highlights e debatten (edit) online Dag na debat
31. Resultaten stemkastjes e debatten naar Berenschot 30 mei
32. Enquête 15 mei t/m 29 mei
33. Resultaten enquête naar Berenschot 9-13 juni
34. Opstellen notitie inclusief opstellen intentieverklaring (eenzijdig). 2 juni t/m 13 juni
35. Klankbordgroep raad 10 juni
36. Afstemming met team gemeente Vianen (Theo, Fenna en Hans N.) 4 juni
37. Afstemming met burgemeester 4 juni
38. Aanleveren concept notitie strategische verkenning (deel1 en 2) incl.
voorstel vervolgstappen
13 juni
39. Bespreking concept notitie in DT 14 juni
40. Behandeling concept notitie in B&W 24 juni
41. Opleveren definitieve notitie aan Raad 27 juni
CONCEPT
16
Bijlage 5 – Concept hoofdstructuur rapportage
1. Inleiding a. Opdracht b. Rol van een strategische verkenning c. Geen dagkoersen en sympathie van het moment maar fundamentele
keuze voor de lange termijn d. leeswijzer
2. Situatieschets Vianen Relevante informatie over Vianen (ligging, cultuur-landschappelijke oriëntatie, onderwijs, werkgelegenheid en (gezondheids)zorg, sport & cultuur, koopstromen omvang, krimp/groei, bevolkingsopbouw, relatie tot omgeving, financiële positie)
3. Ambities, opgaven en uitdagingen a. Ambities; strategische toekomstvisie 2025 b. Opgaven (landelijk, regionaal en gemeentelijk) c. Uitdagingen (landelijk, regionaal en gemeentelijk) d. Optelsom van ambities, opgaven en uitdagingen
betekenis/zwaarte/omvang 4. Bestuurlijk vermogen en ambtelijke robuustheid en slagkracht
a. Relatie tussen ambities, opgaven en uitdagingen en bestuurlijk vermogen en ambtelijke robuustheid en slagkracht
b. Uitlichting bestuurlijk vermogen
Waar gaat bestuurlijk vermogen om?
Relatie tussen omvang gemeente en omvang college en salariëring kwaliteit
c. Uitlichting ambtelijke robuustheid en slagkracht
kwetsbaarheid
kwaliteit
specialisatie
regisseur en adviseur voor college én samenleving versus uitvoering
Indicatie minimale omvang 5. Benodigde versterking bestuurlijke en ambtelijke kracht o.b.v. drie
hoofdvarianten a. Toelichting dat er verschillende wegen naar Rome leiden b. Drie hoofdvarianten, te weten:
Bestuurlijke zelfstandigheid met ambtelijke regie-organisatie en samenwerking op uitvoering
De Noord-variant (samenwerking met IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en eventueel Houten)
CONCEPT
17
De Zuid-West-variant (samenwerking met Leerdam, Zederik en eventueel Lingewaal)
6. Toetsingskader a. Eigen verantwoordelijkheid gemeente Vianen b. Vanuit kracht, toekomstgericht, zorgvuldig c. Bij vervolgstappen rol voor provincie(s) en Rijk d. Daarom wettelijke kaders en toetsingskader kabinet als basis e. Noodzaak van toetsing op basis van feiten en opinies f. Toelichting toetsingskader
7. Eerste strategische verkenning a. Stappenplan om te komen tot vaststelling van de koers voor een
bestuurlijke toekomst van Vianen b. Welke van de drie hoofdvarianten zijn –kijkend naar het
toetsingskader- relevant om nader te onderzoeken 8. Noodzakelijke vervolgstappen
a. Voorstel vervolgstappen b. Belang van raadpleging van bevolking c. Rol van de gemeenteraad daarin
Bijlage 1: voorgeschiedenis
Strategische toekomstvisie 2025
Commissie Schutte
Bijlage 2: Bestuurs-juridische en wettelijke context
Toetsingskader BZK
Wet Arhi
Overgang gemeenschappelijke regelingen bij samenwerking herindeling
Gemeentelijke herindelingen en provinciegrenzen