Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

30
Ontwikkelingspsycholog ie I bijeenkomst 2 Beroepstaak Ontwikkelingsstimulering 2010-2011

description

 

Transcript of Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Page 1: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Ontwikkelingspsychologie I bijeenkomst 2

Beroepstaak Ontwikkelingsstimulering

2010-2011

Page 2: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Wat is ontwikkelingspsychologie?

• Dat deel van de psychologie dat zich richt op (de menselijke) ontwikkeling

• Houdt zich bezig met de zichtbare (hoorbare) veranderingen die een kind in de loop der jaren meemaakt én de mechanismen die hier achter schuil gaan

Page 3: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Discussiepunten in de ontwikkelingspsychologie

Kohnstamm I hoofdstuk 1

Page 4: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

1. Is ontwikkeling vooruitgang?

Page 5: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

2. Hoe verloopt ontwikkeling: geleidelijk of sprongsgewijs?

• Verloopt ontwikkeling continu of discontinu?

• Kwantitatief of kwalitatief anders dan het voorgaande?

Page 6: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

3. Kun je gedrag en ontwikkeling voorspellen? (continuïteit)

• Kun je gedrag van een volwassene voorspellen op basis van zijn gedrag op jonge leeftijd (is gedrag continu)?

• Kun je gedrag van individuele personen voorspellen?

Page 7: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Kun je gedrag / ontwikkeling voorspellen?

• In de praktijk vaak te weinig stabiliteit in gedrag/persoonseigenschappen om het latere gedrag goed te kunnen voorspellen

• Stabiele eigenschappen: - Agressie - Intelligentie

Page 8: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

4. Kritieke of gevoelige periodes in ontwikkeling?

Page 9: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

5. Wat zet ontwikkeling in gang?

• Aanleg of omgeving – nature of nurture

• Wat staat voorop ?

- Aanleg en dan (sociale) omgeving- Omgeving en dan aanleg?

Page 10: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Nature(maturisten)

• Rousseau• Montessori

• Voorgeprogrammeerd rijping zenuwcellen• Genen• Groei is toename: meer en beter

Page 11: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Nurture

• Locke• Skinner

• Waarnemingen • Ervaringen • Leerprocessen• Training

Page 12: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Oefening: wat betekenen deze begrippen en hoe

verhouden ze zich tot elkaar?

• groei• ervaring / leren• differentiatie• rijping• ontwikkeling

Page 13: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Zet de begrippen op de juiste plek in het schema

+ +

Page 14: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Oefening: waar hoort het bij?

• Kennis: • Capaciteit: • Instinct: • Training: • Rijping : • Vaardigheden:

Page 15: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fasetheorieën

• Theorieën waarin sprake is van fasen, stadia in de ontwikkeling van een individu

• Kan gaan over de fysieke, cognitieve of sociaal-emotionele ontwikkeling

• Stadium overslaan kan niet

• Eerst een fase afronden dan door naar de volgende

Page 16: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fasetheorieën• Is een fase eenmaal afgerond, dan komt

het gedrag uit die fase niet meer voor (Piaget) of soms nog wel (Freud)

• Kritieke of gevoelige perioden

• Vraag: zijn fasetheorieën continu of discontinu?

Page 17: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Voorbeeld van een fasetheorie

• De ontwikkelingstheorie van Erik Erikson

• Deze theorie gaat over het sociaal-emotionele ontwikkelingsgebied

• Persoonlijkheid, identiteit

• Erik Erikson hoort bij de psychodynamische (psychoanalytische) stroming

Page 18: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Erik Erikson (1902-1994)

Page 19: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

De ontwikkelingstheorie van Erikson

• Elke levensfase kent zijn eigen ontwikkelingstaak

• Erikson noemde zo’n taak een psycho-sociaal conflict

• De oplossing van dat conflict kan positief dan wel negatief uitvallen

• Elke oplossing is weer de basis voor het oplossen van het volgende conflict

Page 20: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 1 (0 tot 1 jaar)

• Fundamenteel vertrouwen tegenover fundamenteel wantrouwen

• Wordt ontwikkeld op basis van gunstige dan wel ongunstige ervaringen die met name de moeder verschaft

• Eigenschap die zich onder gunstige omstandigheden ontwikkelt is de hoop

Page 21: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 2 (1 tot 4 jaar)

• Autonomie tegenover schaamte en twijfel

• Kind streeft naar onafhankelijkheid en zelfbeschikking maar weet waar nodig hulp in te schakelen. Keuzes leren maken en grenzen leren kennen.

• Eigenschap uit deze periode: wilskracht

Page 22: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 3 (4 tot 6 jaar)

• Initiatief tegenover schuld

• Kind leert om initiatieven te ontplooien, bij teveel beperking ontstaat schuldgevoel

• Eigenschap uit deze fase: doelgerichtheid

Page 23: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 4 (6 tot 12 jaar)

• Vlijt tegenover minderwaardigheid

• Taakgerichtheid en succes hebben, prestaties leveren. Minderwaardigheidsgevoelens als het kind niet aan de verwachtingen van zichzelf of van anderen kan voldoen.

• Eigenschap die hieruit kan ontstaan: competentie

Page 24: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 5 (12 tot 19 jaar)

• Identiteit tegenover identiteitsverwarring

• Zelfstandig worden en op eigen verantwoordelijkheden aangesproken kunnen worden is de centrale ontwikkelingstaak in deze periode.

• Eigenschap bij gunstige uitkomst: loyaliteit

Page 25: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 6 (19 tot 25 jaar)

• Intimiteit tegenover isolement

• Het vinden van een levenspartner staat in deze fase centraal en het aangaan van een volwassen seksuele relatie

• Eigenschap bij gunstige uitkomst: liefde

Page 26: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 7 (25 tot 55 jaar)

• Generativiteit (scheppend bezig zijn) tegenover stagnatie

• Dus niet alleen: mogelijk kinderen krijgen maar ook productief zijn in werksituaties

• Eigenschap bij gunstig verloop: zorgzaamheid

Page 27: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Fase 8 (55 tot levenseinde)

• Ik-integriteit tegenover wanhoop

• Op een goede manier ouder kunnen worden is hier de levenstaak, in harmonie met zichzelf en tevreden met wat het leven te bieden heeft (gehad).

• Eigenschap bij gunstig verloop: wijsheid

Page 28: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Ontwikkelingstaken

• Theorie van Havighurst en diverse pedagogen• Gebaseerd op theorie van Erikson

• Erikson distantieerde zich van deze theorie. Hij wilde enkel beschrijven wat in een bepaalde fase tot ontwikkeling komt en niet wat tot ontwikkeling zou moeten komen

• Begrip ‘taak’ is moraliserend

Page 29: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Gebruik begrip ontwikkelingstaak

• Verwachtingen die de omgeving heeft van jeugdigen die een bepaalde fase hebben bereikt

• Er zijn ontwikkelingstaken / opgaven voor elke levensfase

• Sluit aan bij pedagogische modellen• Ontwikkelingstaken zijn cultuurafhankelijk

Page 30: Bijeenkomst 2 ontwikkelingspsychologie

Voorbeeld:Ontwikkelingstaken bij baby’s

• Hechting

• Autonomie en individuatie

• Etc.