2014-2015

Joyce Bruninx & Sofie Wenmaekers

Sint-Hubertushoeve Diepebeek

Bezoek Landbouwbedrijf

Leerkrachtenbundel

1

Inleiding

Beste leerkracht,

Via deze bundel krijgen de leerlingen een

rondleiding op het landbouwbedrijf in Diepenbeek,

de Sint-Hubertushoeve. Verschillende

leerstofonderdelen komen aan bod zoals onder

andere de factoren die de landbouw beïnvloeden,

de maatregelen voor de bescherming van het

milieu, het landbouwtype en nog veel meer.

De bedoeling is dat de leerlingen de werkblaadjes volgen in de juiste

volgorde. Zo komen ze zeker bij alle stopplaatsen. Aan sommige

stopplaatsen is ook een informatiefiche gekoppeld. Deze zijn in deze

bundel opgenomen (helemaal achteraan).

In de bundel is er ook een deel voor na het bezoek voorzien. Hierbij is er

de mogelijkheid de leerlingen achteraf een presentatie te laten geven voor

de klas.

De leerlingen worden best opgedeeld in groepjes van 3 om alles vlot te

laten verlopen. De leerkracht deelt de groepjes in en geeft elk groepje een

startplaats. Na het bezoek kunnen de leerlingen ook onderstaande website

bezoeken voor extra informatie.

http://sint-hubertushoeve-diepenbeek.weebly.com/

Wanneer de leerlingen een woord niet begrijpen, kunnen ze terecht in de

begrippenlijst.

Veel plezier!

2

Opdracht TIJDENS het bezoek

Stopplaats 1: De binnenplaats

Jullie zijn allemaal binnengekomen via de

toegangspoort. Voordat je binnenkwam,

zag je verschillende landschapselementen

die typisch zijn voor dit soort landschap.

Ook op de binnenkoer zie je

landschapselementen. Welke?

o Woonhuis

o Stallen, schuren, …

o Silo’s, torens, kuilhopen…

o Weilanden waarop het vee graast

o Akkers voor gewassen

o Serres

o Boomgaarden

Van welksoort cultuurlandschap spreken we hier?

o Landbouwlandschap

o Industrielandschap

o Toeristisch landschap

o Stedelijk landschap

In welk soort hoeve of boerderij staan we?

o Traditionele hoeve

o Moderne boerderij

3

Interview met de landbouwer:

De boerderij ligt in Diepenbeek

Eigenaar: Familie Bangels

Personen die op de boerderij wonen: Meneer Bangels, Mevrouw Bangels en hun

zoon.

Aantal arbeidskrachten: ………, waarvan familieleden: …………………………………………

Gebouwen die op het terrein staan: Woonhuis, Bed & Breakfast, Melkschuur,

materiaalstal, koeienstal, stal voor kalfjes

Landbouwoppervlakte in hectare:

Eigen grond: ……………………………ha Gepachte grond: ………………………………… ha

Totaal akkerland: …………………… ha Totaal weiland: ………………………………… ha

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 2.

4

Stopplaats 2: melkschuur

Als jullie richting de stallen wandelen, zien jullie links de plaats waar de koeien

gemolken worden. De landbouwer zal her aanwezig zijn om jullie de nodige uitleg

te geven bij het productieproces van melk. Als jullie geluk hebben, is hij

misschien zelfs bezig met het melken van de koeien!

Geef hier de stappen weer in het productieproces van melk. Geef ook een

woordje uitleg.

Stap 1: Melken van de koe

Bij de landbouwer worden de koeien met behulp van machines automatisch

gemolken. Er worden 4 tepelhouders gebruikt die luchtledig de melk zuigen,

waardoor de melk rechtstreeks van de uier naar een koeltank gaat zonder in

aanraking te komen met de buitenlucht.

Stap 2: Afroming

Men gebruikt hiervoor een centrifuge. Dit is een machine waarin de melk snel

wordt rondgedraaid. Doordat vet (de room) lichter is dan melk, wordt tijdens het

ronddraaien de room in het midden verzameld en kan deze gemakkelijk worden

verwijderd.

Stap 3: Pasteurisatie

Deze behandeling verwarmt de melk tot ongeveer 72°C, zodat de schadelijke

bacteriën die de melk snel zuur maken, gedood worden. De melk wordt ongeveer

15 seconden op deze temperatuur gehouden en daarna snel afgekoeld. Hierbij

wordt de melk nog eens gezuiverd om de laatste onzuiverheden te verwijderen.

Stap 4: Gelijkmatig maken

Vervolgens wordt de melk gehomogeniseerd(de melk gelijkmatig maken) om de

vetbolletjes gelijkmatig over de melk te verdelen. De melk wordt hiervoor onder

hoge druk door zeer kleine gaatjes gepompt

Stap 5: Opslag

De melk wordt nu in een gekoelde opslagtank bewaard en is klaar om verpakt te

worden.

5

Wanneer kan een koe melk geven?

Een koe kan pas melk geven, wanneer ze een kalfje heeft

gehad. Een koe moet om het halfjaar een kalf ter wereld

brengen om melk te blijven geven.

De landbouwer laat jullie vervolgens 2 verschillende

soorten melk proeven. (verse koemelk en melk uit de winkel)

Welke vind je zelf het lekkerst?

Eigen antwoord leerlingen

Welk soort vee vind je hier terug in dit bedrijf?

o Melkkoeien

o Vleeskoeien

Welke producten worden allemaal gemaakt in dit bedrijf?

Melk, kaas, tarwe, grasklaver, wintertarwe

Hoeveel melk kan een koe gemiddeld per dag geven?

20 liter

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 3.

6

Stopplaats 3: koeienstal

Als je terug naar buiten wandelt, kom je

weer terecht op de binnenplaats. Je vindt

een klein weggetje tussen de melkschuur

en de andere schuur. Wandel hier

tussendoor. Je komt aan aan de koeienstal.

Hierbinnen hangt een informatiefiche.

Gebruik deze fiche om onderstaande vragen

op te lossen.

Let op! Maak de koeien niet bang door de

roepen of felle bewegingen te maken!

Hoeveel koeien schat je dat er hier in deze stal staan?

Eigen antwoord leerlingen (afhankelijk van het moment)

Hoeveel weegt een volwassen koe ongeveer?

400 – 500 kg

Wat eten de koeien?

Grasklaver, maïs

Kijk goed naar de vloer waar de koeien opstaan. Hoe ziet deze eruit en waarom

zou deze vloer zo geplaatst zijn?

De vloer bestaat uit een rooster met eronder een opvangbak. Hierin worden de

uitwerpselen opgevangen om ze daarna als mest te gebruiken.

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 4.

7

Stopplaats 4: de kalfjes

Wanneer je de koeienstal terug uitwandelt,

kan je de kleine kalfjes al bijna zien staan!

Wandel rond de koeienstal als je ze niet

meteen ziet.

Je ziet bij de kalfjes een 2 informatiefiches

hangen. Lees deze door en gebruik ze bij het

antwoorden van de onderstaande vragen.

Met wat heeft de landbouwer de ‘huisjes’ van de kalfjes gemaakt?

Oude glascontainers

Wat gebeurt er met een mannelijk kalfje?

Wordt verkocht na een aantal weken (meestal na 8 weken)

Wat gebeurt er met een vrouwelijk kalfje?

Blijft meestal op de boerderij als melkkoe

Vanaf welke leeftijd zullen deze kalfjes volwassen koeien worden?

Pas na de geboorte van een 2de kalfje, is een koe volwassen (ongeveer na 3 jaar)

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 5.

8

Stopplaats 5: uitkijkpunt naast de kalfjes, achter de

schuur

Zoek de volgende informatiefiche ‘factoren die de landbouw beïnvloeden’ een

beetje verderop. Hierop vind je verdere informatie over deze stopplaats. Op deze

plaats gaan we het eens hebben over de verschillende factoren die de landbouw

beïnvloeden.

Vul het kader verder aan. De kaarten en figuren vind je achteraan de bundel.

Fysische omstandigheden

We nemen hier het klimatogram

van Kleine Brogel, omdat dit ook in

Limburg ligt!

KLIMAAT

Hoeveel groeimaanden hebben we hier?

5 groeimaanden

Kijk rond je. Welke landbouwtypes

herken je?

1. Veeteelt

2. Akkerbouw

Hoe noemen we het landbouwtype waarbij

je verschillende landbouwtypes binnen

1 bedrijf hebt?

Gemengde landbouw

Topografische kaart

RELIËF

Hoogteverschil:

o Laag

o Matig

o Hoog

Horizonlijn:

o Recht

o Zacht golvend

o Hoekig

9

Helling:

o Zacht

o Matig

o Steil

Hoogte: …………………… m

Bodemkaart Diepenbeek

BODEM

Welke bodemsoort vinden we terug bij

dit landbouwbedrijf?

Matig natte tot natte zandleembodem

Culturele omstandigheden

Kaart bevolkingsdichtheid België

BEVOLKINGSDICHTHEID

Hoeveel inwoners zijn er in Diepenbeek

per km²?

350 – 1000 inw/km²

Dit is:

o Laag

o Matig

o Hoog

MILIEUBESCHERMING

Ga naar de landbouwer. (Hij bevindt zich

normaal in de melkschuur) Vraag hem

welke beperkingen hij opgelegd krijgt om

het milieu te beschermen. Noteer er 3.

1. Melkquota

2. Maximum aantal koeien

3. Maximale hoeveelheid mest

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 6.

10

Stopplaats 6: veeteeltbedrijf verder in de straat Ga terug naar de ingang van het bedrijf. Wacht aan

de poort op één van je leerkrachten. Ga zeker niet

zelf op de straat wandelen! Je leerkracht neemt je

dan mee naar een ander veebedrijf. Het kan zijn

dat je even moet wachten, omdat je leerkracht nog

onderweg is met een andere groep. Eenmaal

aangekomen in het andere bedrijf, beantwoord je

volgende vragen. De leerkracht geeft je hierbij een

korte uitleg.

Welk soort vee vind je terug in dit bedrijf?

o Melkkoeien

o Vleeskoeien

Wat is het grote verschil in uitzicht tussen deze koeien en de koeien uit de Sint-

Hubertushoeve?

Melkkoeien (Sint-Hubertushoeve) zijn niet zo dik en struis gebouwd als

vleeskoeien.

Hebben deze koeien een wei om buiten in te grazen?

o Ja

o Nee

Wordt er op deze plaats gekweekt met deze koeien? (zie je kalfjes in dit bedrijf?)

o Ja

o Nee

Kunnen melkkoeien ook vleeskoeien worden? Waarom wel/niet?

Nee, het vlees van melkkoeien is van slechte kwaliteit.

Als je klaar bent, ga je verder naar stopplaats 1.

11

Besluit

Wat heb je allemaal kunnen onthouden tijdens het bezoek

aan het bedrijf?

Welk landschap vinden we terug rond de Sint-Hubertushoeve?

Landbouwlandschap

Het landbouwtype van dit bedrijf is gemengde landbouw

Dit bedrijf heeft enkel:

o Melkkoeien

o Vleeskoeien

Waarom teelt de boer ook maïs en grasklaver?

Om te gebruiken als voedergewas voor de koeien.

Maak een schets van het bedrijf (teken het grondplan).

Wat vond je zelf van het bedrijf? Had je het groter ingeschat (of juist kleiner)?

Zou je zelf ooit landbouwer willen worden?

Eigen mening leerlingen

12

Begrippenlijst

Bodemgebruik: Onder bodemgebruik verstaan we gewassen, weiden, serres,

stallen …

Traditionele hoeve: de traditionele hoeve heeft in elk Europees land een eigen

uitzicht. Een hoeve kan een gesloten vorm hebben; de gebouwen zijn dan met

elkaar verbonden en liggen meestal rond een binnenkoer. Een open hoeve

bestaat uit meerdere losse gebouwen.

Moderne boerderij: moderne boerderijen hebben vaak hetzelfde uitzicht; grote

loodsen uit staal en beton, opgeslagen veevoeder in silo’s, in kuilhopen of in

opgestapelde balen.

Silo: Cilindervormige opslagplaats voor onder andere veevoeder.

Teeltdiagram: een vierkantdiagram met de landbouwoppervlakte en de soorten

teelten van een landbouwbedrijf (of streek)

Rendement: opbrengst per hectare

Akkerbouw: landbouwvorm waarbij men op akkers gewassen teelt.

Veeteelt: landbouwvorm waarbij men dieren kweekt of houdt.

Tuinbouw: landbouwvorm die gespecialiseerd is in het telen van groenten, fruit,

bloemen, sierstruiken en bomen.

Gemengde landbouw: landbouwvorm waarbij meer dan één soort bedrijvigheid

voorkomt.

Groeimaand: een maand waarin klimatologische omstandigheden geschikt zijn

om planten te laten groeien. (dubbel zoveel neerslag in vergelijking met de

temperatuur en Tm groter of gelijk aan 10°C)

Landschapselement: een onderdeel van het landschap.

Melkkoe: koe die wordt gehouden om te melken. Melkkoeien lopen ook vaak in

een wei en zijn doorgaans een beetje ‘ingezakt’.

Vleeskoe: koe die vooral gehouden wordt voor de vleesproductie. Deze koe zit

meestal binnen en is veel dikker en gespierder dan een melkkoe.

13

Opdracht NA het bezoek

Na het bezoek is het tijd om je klas te informeren! Dit doe je door middel van

een presentatie. Jullie worden opgedeeld in groepjes van 3. Om jullie presentatie

tot een goed einde te brengen, volgen jullie best het onderstaande stappenplan:

1. Oriënteren: Wat moet ik doen? Voor je een presentatie maakt, denk je eerst na over hoe je de opdracht het best

aanpakt. De volgende vragen kunnen je daarbij helpen:

Waarover zal het gaan?

Waarom wil ik dit schrijven/bespreken? Wat is mijn schrijfdoel?

Welke informatie MOET ik geven?

Welke informatie WIL ik geven?

Waarop moet ik speciaal letten om tot een goed resultaat te komen?

Het is duidelijk dat je je landbouw bedrijf gaat voorstellen. Op welke manier? Je

maakt een PowerPoint of Prezi en probeert ze creatief mogelijk te zijn! Maak ook

gebruik van multimedia (afbeeldingen, video,…). Volgende onderdelen MOETEN

zeker aan bod komen:

- Bodemgebruik

- Landbouwtype (+ kenmerken)

- Factoren die de landbouw beïnvloeden (klimaat, reliëf, bodem en

bevolkingsdichtheid)

- Effecten op omgeving en milieu

- Productieproces omschrijven

- Levensmiddelen die geproduceerd worden

- Eigen ervaring en momenten die echt bijblijven

- Besluit

14

2. Voorbereiden: Hoe ga ik het doen?

Informatie opzoeken

De voorbereiding van een presentatie is erg belangrijk. Je kunt niet op één

avond ‘even tussendoor' een presentatie maken. Je moet ruim van te voren

informatie verzamelen. Veel van deze informatie kan je op het landbouwbedrijf

zelf verzamelen.

Voorbeeld: Een woordspin maken

Meestal heb je veel te veel informatie. Voor jezelf moet je nu bepalen wat jij

belangrijk vindt om te vertellen. Met die keuzes maak je een woordspin. Daarna

maak je van de verschillende spinnenpoten hoofdstukjes (subhoofdstukjes). Die

vormen de verschillende onderwerpen (onderdelen) van je presentatie.

3. Uitvoeren: Wat doe ik tijdens het maken van de

presentatie?

Je tekst (uit)schrijven

Verzorg het schrijfproduct! Let in het bijzonder op:

De gebruikte woordenschat

Een logische opbouw van de tekst

Een correcte spelling

Je tekst in het PowerPoint-bestand plaatsen:

• Komt het gekozen doel uit de verf?

• Gebruik geen volzinnen, maar steekwoorden. Wees zo beknopt

mogelijk

• Maak de presentatie aantrekkelijk (prenten, animaties)

• Aarzel zeker niet om hulp te vragen aan de leerkracht, als het gebruik

van PowerPoint problemen oplevert.

• Je presentatie mag maximum 10 minuten duren en minimum 5

minuten.

15

4. Reflecteren: Wat doe ik na het maken van de

presentatie? Je leest je presentatie na en beantwoordt voor jezelf een aantal vragen:

• Heb ik rekening gehouden met mijn schrijfdoel?

• Is mijn presentatie overtuigend/aantrekkelijk genoeg?

• Heb ik rekening gehouden met mijn publiek?

• Heb ik mijn dia's niet overladen met tekst?

• Heb ik mijn taal aangepast aan mijn publiek?

• Heb ik de informatie overzichtelijk geordend en de gekozen lay-out

overal toegepast?

• Heb ik alles juist geschreven?

• Waar en wanneer heb ik problemen ondervonden?

• Heb ik de juiste werkwijze gevolgd? Wat deed ik goed? wat had ik beter

kunnen doen?

De medeleerlingen en leerkracht beoordelen jullie presentatie aan de hand van

een beoordelingsformulier. Nadien beoordelen jullie elkaar door middel van een

peer-evaluatie (binnen je eigen groep beoordelen jullie elkaar). In bijlage kan je

de criteria terugvinden waarop je tijdens de presentatie beoordeeld zal worden.

16

Schema OVUR-methode

17

Klimatogram Kleine Brogel

18

Topografische kaart Diepenbeek

19

Bodemkaart Diepebeek

Lca: Matig droge zandleembodem

Lic: Zeer natte zandleembodem

Ldc: Matig natte zandleembodem

Ldcz: Matig natte zandleembodem

Lhcz: Natte zandleembodem

Lhp: natte zandleembodem

Lhc: Natte zandleembodem

20

Kaart bevolkingsdichtheid

21

EINDTERMEN 1e graad A-stroom: 4. De mens en het landschap

4.1 Het landelijk landschap

21 een landelijk landschap herkennen, beschrijven naar uitzicht en functies en

eenvoudige observeerbare kenmerken ervan vergelijken met een landelijk

landschap elders.

22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden met

landbouwactiviteiten.

23* leren open ruimten als waardevol, duurzaam, maatschappelijk bezit

waarderen.

37 de eigen leefruimte herkennen als een gedifferentieerd geheel van

landschappen.

LEERPLAN VVKSO (2008/038) Eerste graad, 2e leerjaar A-stroom

Terreinwerk:

2. Bewondering en verwondering voor de schoonheid van een landschap

opbrengen en leren om open ruimten als waardevol, duurzaam,

maatschappelijk bezit te waarderen.

3. In een regio verschillende landschappen afbakenen op basis van

landschappelijke hoofdkenmerken en enkele relaties ertussen

onderzoeken.

4. Vanuit landschapsbeelden, kaarten, tekstbronnen en statistisch materiaal

de milieueffecten vaststellen door een concentratie aan economische

activiteiten.

4.12 Landbouwlandschappen

1. Vanuit satellietbeelden, landschapsfoto’s en teeltdiagram de

verscheidenheid in bodemgebruik en landbouwtypes in Europa afleiden

(inclusief improductieve regio’s).

2. In een gebied met weinig fysische beperkingen (in Europa of België of de

eigen leefruimte) het verband zoeken tussen landbouwtype,

bedrijfsoppervlakte en bevolkingsdichtheid.

22

LEERPLAN GO! (2010/008) Eerste graad, 2e leerjaar A-stroom

Landelijk landschap

59 interesse en appreciatie tonen voor het landschap, de open ruimte en het

cultureel erfgoed

61 een landelijk landschap herkennen, beschrijven naar uitzicht en functies

62 uitzicht en functies van landbouwlandschappen herkennen en vergelijken

63 milieueffecten en invloeden op de landschappen opnoemen die samenhangen

met landbouwactiviteiten.

23

Bronnen: • http://users.telenet.be/this/PAV3/Instructiekaarten/OVUR_bestanden/i

mage001.jpg

• http://webquestbritthamblok.50webs.com/ovurschema.html

• http://ond.vvkso-ict.com/vvksosites/item.asp?WID=17&PID=2625

• http://www.logereninvlaanderen.com/img/pages/15060/142052964932

e9a49bba28f9ef0a0f3b2a4eca4702488.jpg

• http://www.vvkso.be/

• http://www.g-

o.be/sites/portaal_nieuw/prikbordvoorleerkrachten/so/leerplannen/Pag

es/default.aspx

• http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/eerste-

graad/vakgebonden/a-stroom/aardrijkskunde/eindtermen.htm

• http://users.telenet.be/bostoen.steven/WT2/Melkerij.htm

• http://www.animaatjes.nl/plaatjes/k/koeien/animaatjes-koeien-

31444.gif

• http://us.cdn1.123rf.com/168nwm/tigatelu/tigatelu1311/tigatelu13110

0190/23825855-leuke-cartoon-koe.jpg

• http://www.meteo.be/meteo/view/nl/6042865-

Klimaat+in+de+wereld.html

• http://www.ngi.be/topomapviewer/public?lang=nl&

• https://www.dov.vlaanderen.be/portaal/?module=public-

bodemverkenner&pos=199442.89,171620.80&scale=0.00006667&laye

r=id:clientLayerTmsOrtho$GDI-

copyright$;t:WMSSERV;pos:7;&layer=id:to:to_topnzw_2009_raster_10

k_tr;base:${merc};vis:no;pos:6;&layer=id:dov-pub-

bodem:bodemtypes;t:WFSCL;s:bodemserie_Label;pos:5;&layer=id:clie

ntLayerTmsGrbBskNb;t:WMSSERV;pos:4;&layer=id:dov-pub-

bodem:substraten;t:WFSCL;pos:3;&layer=id:dov-pub-

bodem:fasen;t:WFSCL;pos:2;&layer=id:dov-pub-

bodem:varianten_moedermateriaal;t:WFSCL;pos:1;&layer=id:dov-pub-

bodem:varianten_profielontwikkeling;t:WFSCL;pos:0;#ModulePage

• http://www.sintjozefbrugge.be/aardrijkskunde/Images/Images1/bevolk

ingsdichtheid_gemeenten_2003.jpg

• http://www.schoolmelk.be/koe1.htm

• Handleiding WDM 2

• Martina Flath, Praxis Geographie februari 2007, p. 36-41

24

Informatiefiche koeienstal

Hallo!

Ik ben Cindy. Ik ben de mama van Bruce en Sara. Ik ben een

volwassen koe, want ik heb al 2 kalfjes ter wereld gebracht. Ik

weeg nu ongeveer 450 kilogram. Ik eet heel graag de

gewassen die mijn landbouwer op zijn akkers teelt, namelijk

grasklaver en maïs.

Onze boer houdt van recycleren. Wanneer hij zijn akkers moet

bemesten, gaat hij niet naar de winkel om mest te kopen. Hij

gebruikt onze uitwerpselen die terecht komen in de opvangbak

in de koeienstal.

25

Informatiefiche mannelijk kalfje

Hallo!

Ik ben Bruce. Ik woonde op deze boerderij totdat ik 8 weken

was. Ik had een huisje dat gemaakt was van een mooie groene

glascontainer. Onze landbouwer recycleert graag materiaal,

vandaar dat hij dit heeft gebruikt om een huisje voor mij te

maken!

Na 8 weken hebben ze me jammer genoeg verkocht. Ik ben

een jongetje dus ik kan jammer genoeg geen melk produceren.

26

Informatiefiche vrouwelijk kalfje

Hallo!

Ik ben Sara. Ik woon op deze boerderij in een mooie witte

glascontainer. Onze landbouwer recycleert graag materiaal,

vandaar dat hij dit heeft gebruikt om een huisje voor mij te

maken!

Ik moet hier nog even blijven wonen, totdat ik groot genoeg

ben om in de echte koeienstal te wonen. Wanneer ik dan weer

groter wordt, mag ik bij alle volwassen koeien wonen. Lekker

gezellig! Ik ben pas volwassen wanneer ik een tweede kalfje ter

wereld breng, dus ik moet nog wel een tijdje wachten totdat ik

echt bij de grote koeien hoor! Dan kan ik even lekkere

koeienmelk maken net als mijn mama!

27

Informatiefiche factoren die de landbouw beïnvloeden

Fysische omstandigheden

Klimatogram Kleine Brogel

KLIMAAT

Voldoende neerslag en een gepaste temperatuur

zijn nodig voor de gewassen op de akkers. Droogte

en koude kunnen in een landbouwstreek een teelt

onmogelijk maken. Er moeten voldoende

groeimaanden zijn doorheen het jaar.

Topografische kaart

RELIËF

Een landbouwer zal de hoger gelegen droge

percelen bewerken als akkers en de lager gelegen

natte percelen gebruiken als weiland.

Grote akkerbouwmachines kunnen enkel ingezet

worden op vlakke of zacht hellende gronden.

We bespreken het reliëf aan de hand van de 4 H’s:

helling, hoogteverschil, hoogte en horizonlijn.

Bodemkaart

BODEM

Een landbouwer zal op zijn bedrijf de gewassen

telen die het best aangepast zijn aan de

korrelgrootte en waterdoorlatendheid van de

bodem.

Culturele omstandigheden

Kaart bevolkingsdichtheid

BEVOLKINGSDICHTHEID

In gebieden met hoge bevolkingsdichtheid is de

vraag naar voedingsmiddelen groot. De landbouwer

heeft ook veel ruimte nodig. In dichtbevolkte

gebieden is de ruimte te beperkt.

MILIEUBESCHERMING

Om het milieu te beschermen moeten Europese

boeren zich houden aan strikte regels.

Bedrijfsgrootte, teeltkeuze… worden beïnvloed door

steeds strengere wetten over mestproductie,

bemesting van akkers en het gebruik van middelen

tegen onkruid en ongedierte.