Woorden van troost en nabijheid

Bezinnende teksten en gebeden

bij ernstige ziekte

Els Vermandere, Veerkracht

Pastorale dienst

Sint- Andriesziekenhuis Tielt

"U die de maat van mijn klagen kent,

vang in uw kruik mijn tranen op

en stel dat alles te boek.”

(Psalm 56,9)

Indien ik je dragen kon

Indien ik je dragen kon

over de diepe grachten

van je gesukkel en je angsten heen,

dan droeg ik je

uren en dagen lang.

Indien ik de woorden kende

om antwoord te geven op je duizend vragen

over leven, over jezelf, over liefhebben en gelukkig worden

dan praatte ik met je,

uren en dagen lang.

Indien ik vrede in je hart kon planten

door geduldig te wachten en te hopen

tot het zaad van vrede in je openbrak,

dan wachtte ik,

uren en dagen lang.

Indien ik genezen kon wat omgaat in je hart

aan onmacht, ontevredenheid

en onverwerkt verdriet,

dan bleef ik naast je staan,

uren en dagen lang.

Maar ik ben niet groter, niet sterker dan jij

en ik weet niet alles en ik kan niet zoveel

ik ben maar een vriend op je weg,

al uren en dagen lang.

En ik kan alleen maar hopen

dat je dit weet:

Je hoeft niet alleen te vechten of te huilen

als je een vriend hebt

voor uren en dagen lang.

Marcel Weemaes

Er is geen pijnloos sterven

Altijd zal sterven pijn doen.

Niet altijd het sterven zelf,

maar het weet hebben van sterven.

Het gaan weten dat je afgesneden

zult worden van de levensboom.

Het gaan weten dat je niet meer

bij de mensen familie zult horen.

Het gaan weten dat je

dingen niet voltooid zult zien.

Altijd zal sterven pijn doen

Niet altijd het sterven zelf,

maar wel de weg er naar toe.

Het voelen dat het huis

van je lichaam je dwarszit.

Het voelen dat je

zelfstandigheid moet inleveren.

Het voelen dat zoveel onzeker wordt.

Altijd zal sterven pijn doen.

Niet altijd het sterven zelf,

maar wel het verdriet voordien.

Het verdriet om je leven

dat voorbij aan het gaan is.

Het verdriet om de lieve mensen

die je moet groeten.

Het verdriet om wat niet zo goed was

en toch gebeurde.

Altijd zal sterven pijn doen

pijn in je ziel – zielpijn.

Daar waar jij die unieke jij bent,

mooi met een eigen gezicht.

Marinus van den Berg

Erbij blijven

Misschien is dat wel het allermoeilijkste

voor mensen in ontmoetingen

met mensen die lijden:

erbij blijven.

Er niet weglopen, maar blijven!

Machteloos wellicht, maar blijven!

Hoogstens kunnen luisteren,

soms zonder een touw

te kunnen vastknopen aan wat je hoort

omdat de ander in verwarring is,

maar blijven.

Soms niets meer horen dan een schreeuw,

misschien vloeken,

en dan geen aandrang hebben

tot vermaan,

maar blijven en luisteren.

Soms luisteren naar alleen maar

wanhopige stilte,

terwijl je als moderne mens

daar het meest bang voor bent

voor stilte en toch blijven, niets,

helemaal niets meer kunnen dan

blijven,

zelfs als je weggejaagd wordt,

op bereikbare afstand

beschikbaar blijven.

Zodat wie lijdt,

nooit helemaal alleen is…

P.B. Stuurmond

Vriend

je hebt iemand nodig stil en oprecht

die als het erop aan komt voor je bidt of voor je vecht

pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient

dan pas kun je zeggen: 'k heb een vriend

als je iemand hebt die alles met je deelt

de tafel en het bed één die nooit verveelt

als je iemand hebt die al je zorgen heelt

weet je wat dat zeggen wil weet je wat dat scheelt?

je hebt iemand nodig stil en oprecht

die als het erop aan komt voor je bidt of voor je vecht

pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient

dan pas kun je zeggen: 'k heb een vriend

pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient

dan pas mag je zeggen:

ik heb 'n vriend

Toon Hermans

In de warmte

Anders wordt de weg

voor wie hem niet meer

alleen hoeft te gaan,

Je praat met elkaar,

kijkt elkaar aan,

bent mens met elkaar.

En ja tenslotte het afscheid,

de grens van de dood.

Je sterft –

maar niet vereenzaamd,

niet onmenselijk

Je sterft

gehuld in de warmte

van wie je vergezelden.

Hans Bouma

Overweging

Zoals het graan

dat overrijp

zich neerbuigt

naar de aarde

waaruit het is ontsproten.

Zo is het sterven

van een mens

een terugkeer

naar de Andere

die zijn oorsprong was.

Zoals een schip

de haven van bestemming

binnenvaart:

de lange omvaart

en de stormen zijn voorbij.

Zo is het sterven

van een mens

geruisloos binnenvaren

in God die haven

van bestemming is.

Zoals een regendruppel

in de zee

verdwijnt:

onzichtbaar

oceaan geworden is.

Zo zal een mens

in God ontsproten

in God verdwenen

oneindigheid

geworden zijn.

Manu Verhulst

Avondliedeken

’t Is goed in ‘t eigen hert te kijken

nog even voor het slapen gaan

Of ik van dageraad tot avond

geen enkel hert heb zeer gedaan

Of ik geen ogen heb doen schreien

geen weemoed op een wezen lei

Of ik aan liefdeloze mensen

een woordeken van liefde zei.

En vind ik in het huis mijns harten

dat ik één droefenis genas

Dat ik mijn armen heb gewonden

Rondom een hoofd dat eenzaam was

Dan voel ik op mijn jonge lippen

die goedheid lijk een avondzoen

’t Is goed in ’t eigen hert te kijken

en zo zijn ogen toe te doen.

Alice Nahon

Sterven is….achterover vallen

Al slaagt de mens erin

zijn hand te leggen op het leven,

te spelen met de chromosomen

als met de legoblokjes uit de toverdoos.

Al kan de mens nu

de geheimen van de stof ontraadselen

en de sterren tellen

en eigenmachtig doen

alsof hij heer en meester is

over leven en be-erven.

Toch komt voor ieder mens

het ogenblik van sterven,

het allerlaatst’ moment

dat hij achterwaarts zal vallen

zonder steun en zonder reling

met niets dan niets

onder zich en achter zich.

Zult Gij dan gereed staan God

om mij op te vangen

met diezelfde warme handen

die mij eens tot leven hebben geboetseerd?

Wordt het vallen dan omhelzing,

onstuimig spelen op de grens

van tijd en eeuwigheid?

Mag ik dan

dit land van vlees en bloed verlaten,

naar het land van geest en stilte gaan?

Zal ik dan in jouw gezicht

uitbundig lachen

om de dwaasheid van mijn zonden

en mijn redeloze angst?

Voorbij het zoeken en het vragen

n het dolen in het duister.

Als Gij mij opvangt, God….

zal ik voorgoed beseffen

dat gij mijn Vader zijt,

die speelt en stoeit en lacht

met al mijn angsten en begeren,

dat Gij, Algrote, vreugde vindt

in mijn klein bestaan.

Dan mag ik roekeloos in u verdwijnen,

niets dan adem in uw adem,

een prille ademtocht in U

die niets dan verte zijt.

Manu Verhulst

De steen

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.

Het water gaat er anders dan voorheen.

De stroom van een rivier hou je niet tegen.

Het water vindt altijd een weg omheen.

Misschien eens gevuld door sneeuw en regen,

neemt de rivier mijn kiezel met zich mee.

Om hem dan glad en rond gesleten,

te laten rusten in de luwte van de zee.

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.

Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,

ik leverde bewijs van mijn bestaan.

Omdat, door het verleggen van die ene steen,

de stroom nooit meer dezelfde weg kan gaan.

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.

Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,

ik leverde bewijs van mijn bestaan.

Omdat, door het verleggen van die ene steen,

het water nooit dezelfde weg kan gaan.

Bram Vermeulen

De waterlelie

Ik heb de witte water-lelie lief,

daar die zo blank is en zo stil haar kroon

uitplooit in 't licht.

Rijzend uit donker-koele vijvergrond,

heeft zij het licht gevonden en ontsloot

toen blij het gouden hart.

Nu rust zij peinzend op het watervlak

en wenst niet meer...

Frederik van Eeden

Om te danken

Heer onze God,

Uw trouw en menslievendheid komt tot ons

in menselijke woorden en daden.

Wij danken U

om al het goede dat wij mogen doen,

om al het goede dat wij mogen ondervinden.

Wij danken U

om de genegenheid van onze familieleden,

om de goedheid van hen

die de zieke verzorgen en helpen,

om de troost van hen die op bezoek komen,

en om de geschenken die deugd kunnen doen.

Wij danken U, god,

dat wij mogen ontdekken dat al het goede

teken van uw Liefde is.

Om dit alles, God,

willen wij u blijven danken,

nu en in eeuwigheid.

Amen.

Verlaat ons niet als kwade dagen aanbreken

Heer God,

Wat de toekomst mij zal brengen

blijft voor mij een groot geheim.

Maar ik weet

dat een mens niets vast in handen heeft.

Zelfs wat vandaag zijn stevige zekerheid is,

kan morgen definitief ontvallen:

gezondheid en levenskracht,

de nabijheid van goede mensen

en de trouw van vrienden.

Ik bid U, Heer,

verlaat ons niet als kwade dagen aanbreken

en het in mijn geest heel duister wordt.

Laat niet toe dat ik ooit ga twijfelen

aan de zin van een gegeven bestaan

en aan uw eindeloze barmhartigheid.

Amen.

Uit: Valere Deschacht

Om verder te gaan, 113.

Gebed om kracht

God die met Uw tomeloze energie

ons en onze wereld hebt geschapen,

geef ons van Uw kracht,

opdat wij bestand zijn tegen ziekte en zorgen,

onrecht en kwaad, angst en verdriet.

Geef ons kracht om te steunen en steun te ontvangen,

om vast te houden en los te laten,

om te genieten van het leven en ons plezier te delen.

Geef ons kracht om te blijven geloven in onze dromen,

om telkens anders te kijken naar de mensen om ons heen.

Geef ons kracht om de toekomst

met vertrouwen tegemoet te treden.

Amen.

Marina Slot

In vrede loslaten

Als het leven ons kleiner maakt,

onze dromen aantast, onze krachten sloopt,

help ons dan, God, om stiller te leven

en in vrede los te laten

wat we toch niet vast kunnen houden.

Help ons om ja te zeggen

tegen het onvermijdelijke,

ontgoocheld misschien, maar niet wrokkig,

armer geworden, maar dankbaar

voor de weg die we nog mogen gaan.

Frans Cromphout

Gebed in moeilijke momenten

Heer God,

geef ons moed

om steeds verder te gaan

ook al zijn niet alle uren

vol van onbevangen vreugde.

Geregeld breken dagen aan

waarop we moeilijk vooruitkomen.

We weten het maar al te goed

dat een schaduwloos geluk

ons hier niet is gegeven.

Als tegenslag en pijn,

zwaarmoedigheid en rouw

ons deel zijn,

leer ons dan, Heer,

die pijn te verwerken en

de kracht te verzamelen

om niet ten onder te gaan.

Laat ons vertrouwen, Heer,

dat uw licht altijd

de duisternis uit ons hart

zal verdrijven,

zodat we het leven

weer kunnen liefhebben.

Valeer Deschacht

Blijf bij ons in de avond van het leven

Blijf bij ons

in de avond van de dag

in de avond van ons leven,

in de avond van de wereld.

Blijf bij ons

met uw genade en goedheid

met uw woord en sacrament,

met uw troost en zegen.

Blijf bij ons

als we overvallen worden

door de nacht van droefheid en angst

door de nacht van twijfel en verzoeking,

door de nacht van armoede en vlucht,

door de nacht van eenzaamheid en verlatenheid

Door de nacht van ziekte en pijn

Door de nacht van de bittere dood.

Blijf bij ons

En bij alle gelovigen

In tijd en eeuwigheid. Amen

Kardinaal Neuman

Een gebed met de dood voor ogen

Wees mijn licht, o God,

nu de nacht nabij is.

Laat mij niet los

want breekbaar ben ik

en bang.

Omvat mij,

draag mij het donker door.

Gij weet immers

van de pijn om mijn leven,

om alles wat ik brak,

alles wat ik naliet.

Leven wilde ik van Uw liefde-

toch miskende ik Uw genade;

steeds ging ik aan U voorbij,

heb ik U verlaten.

Mijn verzet duurde levenslang.

Maar Gij hebt mij gevonden.

Blijf mijn helper, mijn hoeder,

verlies mij niet uit het oog,

laat niet verloren gaan

wat ik was, ken mijn naam als geen ander.

Bekroon mijn dagen

met een blik van uw gelaat,

Gij, mijn uitzicht,

Gij, toekomst die de aarde wacht.

Uw trouw

buigt zich over mij

van gisteren naar morgen-

op U verlaat ik mij.

Draag mij dan

op de vleugels van uw liefde,

berg mij, breng mij terecht

in de vrede

die Gij over ons hebt uitgeroepen.

Wees een Naam, een levensteken

en een vertrooster

voor wie ik achterlaat.

In uw handen leg ik mijn leven,

Gij, mijn adem, mijn licht.

Sytze de Vries

N/gemp/gebeden en rituelen bij levenseinde/ bezinningsboekje wakende familie