Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op...

17
75 Jaar bevrijding Echtpaar Beeks 70 jaar getrouwd Lichtjesroute De Berkhof MargaBode Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio Winterswijk Voorjaar 2020

Transcript of Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op...

Page 1: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1

75 Jaar bevrijding

Echtpaar Beeks 70 jaar getrouwd

Lichtjesroute De Berkhof

MargaBodeBewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio Winterswijk

Voorjaar 2020

Page 2: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 32 | MargaBode

De winter ( voor zo ver je daarvan kunt spreken ) zit er weer op. Voorjaar is in volle gang en op de eerste zonnige plekjes zitten al weer mensen in de zon. De bloembollen schieten weer uit de grond en we zien al weer mensen zonder jas aan buiten lopen. Voor u ligt het voorjaarsnummer nummer van de MargaBode. De reactie heeft weer een mooi aantal verhalen voor u verzamelt. Vanzelfsprekend staat dit voorjaar in het teken van 75 jaar bevrijding. Overal in

den lande, dus ook in Winterswijk zijn er veel activiteiten ter ere van 75 jaar bevrijding. Rondom de Bevrijdingsdag van Winterswijk, 31 maart zijn diverse activiteiten, ook veelal in onze woonvoorzieningen. Op Bevrijdingsdag 5 mei zal men in geheel Nederland stil staan bij 75 jaar bevrijding. In deze MargaBode veel aandacht hiervoor.

Colofon MargaBode

Wim Ruesink, Pronsweide

Jolanda Lammers, Gerrie Heijnen, Margret Dijkstra, De Pelkwijk

Ester Wijkamp, Anke Hillen, Gerrianne Schilderink,Vredense Hof/De Berkhof

[email protected]

Van de redactie

75 Jaar bevrijding

Kerstdorp PronsweideAl vele jaren krijg ik half december van de Protestantse Gemeente Winterswijk een royale gift overhandigd die bedoeld is voor de aanschaf van iets waar alle bewoners van kunnen genieten. Zo hebben we in de afgelopen jaren van deze giften onder andere de ster op het dak, een kerststal en een lichtjeskerstboom voor de vlaggenmast kunnen aanschaffen. Van de gift die we in 2018 ontvingen (en een deel wat er nog over was van vorige jaren) hebben Michelle van Leussen (humanistisch geestelijk verzorger) en ik in januari 2019 in de uitverkoop bij Intratuin allerlei huisjes en accessoires voor een kerstdorp gekocht. Toen we niemand konden vinden om hiervan een dorp te maken hebben we het zelf maar op ons genomen. Een bezoek aan Intratuin Duiven en sites als “Hoe maak je een kerstdorp” zorgden voor de nodige inspiratie. In september zijn mijn man Wim, Michelle en ik begonnen met het maken van het landschap in de loods bij Pronsweide. Half december was het kerstdorp klaar en kon verplaatst worden naar de hal. Sinds die tijd hebben bewoners, medewerkers en bezoekers het winterse tafereel met veel bewegende elementen zoals een trein, molen en schaatsbaan bewonderd. Hopelijk kunnen nog vele mensen in de komende jaren rond Kerst hiervan genieten.

Hanny WassinkGeestelijk verzorger Verpleeghuis Pronsweide

Voorwoord Raad van Bestuur

Na het overtrekken van de stormen Dennis en Ellen lijkt het wat rustiger te worden, maar er zijn uiteraard altijd uitdagingen. In de carnavalswereld werden optochten geannuleerd dan wel aangepast. Aanpassen aan de slechte weersomstandigheden was het motto. Naast dit onderwerp is er actueel aandacht voor de ouderenzorg en met name de uitdaging voor de toekomst. Nu is er sprake van het ontbreken van voorzieningen als het ‘oude bejaardenhuis’, toename van de wachtlijsten en de druk op mantelzorgers en (huis)artsen.

Voor Marga Klompé is dat de uitdaging van heden en toekomst. Voor het nu hebben wij de observatieafdeling in Winterswijk recent geopend. Huisartsen kunnen cliënten naar deze afdeling verwijzen. Het is nieuw en anders dan gebruikelijk. Wij kunnen nu meer mensen beter van dienst zijn.

De vraag is ook waarom niet meer verpleeghuisplaatsen te realiseren. Ook daar zijn wij naar een mogelijkheid aan het zoeken. Wanneer u weet dat er voor iedere plaats ook één medewerker (uitgaande van gemiddeld een 50%-dienstverband) beschikbaar moet zijn, dan begrijpt u dat meer plaatsen bouwen niet zo’n probleem is maar de beschikbaarheid van zorgprofessionals wel. Wij zijn samen met wethouders, de zorgverzekeraar, het zorgkantoor en De Woonplaats aan het onderzoeken hoe wij het anders kunnen gaan doen. In de loop van het jaar verwachten wij daar een antwoord op te hebben. In de kern gaat het er om dat doorgaan op de gebruikelijke weg geen optie is, maar dat wij het samen met alle betrokkenen anders moeten gaan doen. Wij zullen ons aan de omstandigheden moeten aanpassen en dat hoeft niet op voorhand slechter te zijn. Het kan ook kansen bieden.

Wij hopen op dit moment dat u samen met ons de voor u juiste omstandigheden weet te realiseren. Mocht dit niet het geval zijn, dan vernemen wij dat graag van u.

Marcel Duvigneaubestuurder

Page 3: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 54 | MargaBode

Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A. Beeks 93 jaar en mevrouw J.B. Beeks-van de Kempe 91 jaar. Voor het personeel en bewoners van De Pelkwijk was er een traktatie.

Echtpaar Beeks 70 jaar getrouwd

Bevri’jdings skrieven Winterswiek

Sloet ow ogen naetveur ut verdreetoet ut verledenumda’j in ut hedendaor völle van terugge zeet

Sloet ow ogen naetveur ut verdreetut olde verlaedenis langzaam weg e’glaedenMaor op de de begraafplaatsenligt de völle onschuldigendee unze vri’jheid verkregenin ruil veur hun laeven

Sloet ow ogen naeten bedenk datunze vri’jheid in Wentersop 31 maert 2020un geschenk is um nao 75 jaorte koesteren en te bewarenvergaet de slachtoffers in Wenters naet

Dankzij de dapperenkönne wi’j no in vri’jheid laevenhier in Winterswiek en aovveral,in uns geleefde Nederland;Leve de Koning !Hoezee !

Jan van der LendeWinterswiek

Woordje van het Grand Café Pronsweide

De maand april staan een aantal feestdagen op de kalender.De twee paasdagen en Koningsdag.Op deze dagen is het ook voor familie mogelijk om het diner te gebruiken in ons Grand Café. U kunt hiervoor reserveren in het Grand Café.Kijkt u voor de info op de informatie wand van ons Grand Café.Hierop staan de menu’s en prijzen vermeld. Ons team zorgt ook op deze dagen voor een leuk aangekleed restaurant. Wij hopen u te mogen verwelkomen in ons Grand Café. De maand mei staat zeker in het teken van 75 jaar bevrijding. Ook op deze dag zal het team van het Grand Café een feestelijke maaltijd verzorgen. Verdere info vind u op de informatie wand in ons Grand Café.

Page 4: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 76 | MargaBode

WOOLD - Toneelvereniging Ons Genoegen Woold maakte een ambitieus plan voor een bijzondere voorstelling in de open lucht bij boerderij d’n Dröpper in het Woold. De vereniging is erg blij dat hun wensen voor die voorstelling ook echt uitkomen. De Wooldse toneelvereniging speelt samen met Bühnenspielverein EV Rhede en leerlingen van Openbare Basisschool Woold het stuk ‘Boer’nleu in Oorlogstied’ op 1, 2 en 3 mei. De kaartverkoop is inmiddels gestart. De verkoop loopt via Theater de Storm. Kaarten zijn aan de kassa of via de website te verkrijgen.Veertien Spelers van Ons Genoegen, acht spelers van Bühnenspielverein Rhede en tien kinderen van groep 7 en 8 van Basisschool Woold vormen de cast van het stuk en het geheel staat onder regie van Carol Temming.

Met deze bijzondere samenwerking krijgt het oude stuk dat net na de oorlog werd geschreven door Rooks Chris, oftewel Chris Huiskamp, een bijzonder hedendaags jasje.

Muzikaal gezien krijgt de voorstelling extra allure door inbreng van Arno Oonk, zanger en speler bij het Winterswijks Muziek Theater, en geboren in het Woold. Ook het Vrouwenkoor Zang en Vriendschap Woold en het Woolds Mansleukoor zingen mee in de voorstelling. Nieuwe muziekarrangementen worden geschreven door Frans Ruepert.

De centrale gedachte achter deze voorstellingen op 1, 2 en 3 mei 2020 is: ‘We zijn niet bevrijd om te haten’. Deze levensles is afkomstig uit het boek ‘De Schuilplaats’ van Johanna Reiss.

Het stuk vertelt hoe de schrijver de oorlogstijd in het Woold beleefd heeft. “Het is een klein verhaal over een gezin in het Woold in oorlogstijd. Een vader en moeder met een zoon en dochter”, legt Te Brummelstroete uit. “De buurman van het gezin sluit zich aan bij de NSB. Zoon en schoonzoon worden naar het front gestuurd. De zoon komt terug, maar de schoonzoon niet. Dan krijgt de familie ook nog te maken met de zwangerschap van de dochter”, legt Henk kort de inhoud van het stuk uit. “Het gaat om waargebeurde zaken in de omgeving van de schrijver, die samengebundeld zijn tot één verhaal binnen één gezin.”

Belangrijk is dat de vereniging ook een boodschap af wil geven naar de hedendaagse tijd. “Vandaar de samenwerking met de school”, vertelt Te Brummelstroete. “Er zit een boodschap in het stuk over macht en machtsmisbruik, die vertaald kan worden naar deze tijd. De boodschap wordt uitgedragen zonder dat er aan het stuk getornd wordt. Ik merk dat de oudere spelers van Ons Genoegen zuinig zijn op dit stuk. Jongere leden zijn vooral nieuwsgierig.”Om het stuk zo waarheidsgetrouw als mogelijk te brengen, worden ook ervaringen van ouderen die de oorlog mee hebben gemaakt meegenomen in de uitvoering. “Wij weten gelukkig niet hoe het is om in oorlogstijd te leven, maar er zijn nog wel mensen die deze angst kennen en ons helpen als ervaringsdeskundigen.”

Naast de toneelvoorstelling en een bezoek aan de reizende tentoonstelling is er het plan om bezoekers dat weekend ook te laten proeven van hapjes uit oorlogstijd. “We zijn hiervoor plannen aan het maken. Het gaat om goedkoop maar voedzaam eten,” weet Te Brummelstroete.

Tante RiekToen Nu Dan: Tante Riek, symbool van vrijheid in Winterswijk In 2020 vieren we in Winterswijk met heel Nederland 75 jaar vrijheid! Maar vrijheid is niet vanzelfsprekend en niet zomaar tot.

Helena Rietberg voor de Tweede WereldoorlogHelena Rietberg wordt in mei 1893 geboren, als kind van een graanhandelaar in Winterswijk. Ze mag na de lagere school naar de driejarige hbs – wat in die tijd voor meisjes niet gebruikelijk is. Daarna gaat ze de administratie doen in de zaak van haar vader. Op school had ze haar latere man leren kennen, Piet Kuipers, die na zijn opleiding naar Nederlands-Indië vertrekt.

In 1919 is Kuipers op verlof in Nederland, en daar vraagt hij zijn vroegere schoolvriendin ten huwelijk. Hij wil haar meteen meenemen naar Medan, op Sumatra, waar hij werkt, maar daar voelt Heleens vader weinig voor. Die wil zich het liefst uit de zaak terugtrekken en kan zijn dochter niet missen. De oplossing is dat Piet Kuipers niet meer teruggaat naar Indië, maar medefirmant wordt in de zaak van zijn schoonvader.

Heleen wijdt zich vanaf 1922 aan de opvoeding van hun kinderen. Dat worden er vijf, drie meisjes en twee jongens, een tweeling. Haar vrije tijd steekt ze in verenigingswerk. Ze richt een gereformeerde vrouwenvereniging op in haar woonplaats Winters- wijk, en wordt lid van het hoof dbestuur van de landelijke bond. Als penningmeester van die nationale organisatie leert ze veel mensen kennen in het hele land.

Het gezin Kuipers woont vlak bij Duitsland en volgt de gebeurtenissen daar, zoals veel mensen, met bezorgdheid. De kranten staan vol van de opkomst van Adolf Hitler en het nationaal-socialisme. Heleen Kuipers gruwt van Hitlers opvattingen. Haar dochter Eddie, in een interview in 1986: ‘Ze was een vrouw van principes. Het geloof was ontzettend belangrijk voor haar. De dingen die Hitler deed gingen daar volledig tegen in. Al voor de oorlog wist ze van Jodenvervolgingen, in Winterswijk hoorde je er erg veel over.’

Winterswijk is een gepolariseerde gemeente in de periode voor de Tweede Wereldoorlog. De NSB is er sterker dan elders en haalt in 1935 bij de Statenverkiezingen zelfs meer dan 20 procent van de stemmen. De plaatselijke NSB-leider is W.P.C. Bos, de populaire veearts, een stemmentrekker van kaliber. Na een tijdelijke terugval groeit de NSB tijdens de Duitse bezetting weer flink.

75 Jaar

bevrijdingWinterswijk

Page 5: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 98 | MargaBode

Het begin van het verzetIn de gemeente Winterswijk is een kamp van de Nederlandse Arbeidsdienst gevestigd, een opleidingsinstituut naar Duitse snit voor werk in het oosten van Europa. Veel jongemannen proberen aan dat werk te ontkomen en zoeken een onderduikadres in de regio. De deur van het echtpaar Kuipers staat altijd open. Heleen heeft met de jongens te doen. Ze gebruikt haar contacten in het land om hen aan een adres te helpen. Haar dochter Eddie, veel later: ‘Moeder is in feite in het verzet “gerold”. Ze vond het vreselijk dat jongens verplicht in de arbeidsdienst moesten.’

Haar kinderen houdt Heleen zo veel mogelijk onkundig van haar bezigheden, maar dat lukt niet helemaal. Het wordt een zoete inval in het huis aan de Willinkstraat nummer 9. Eddie: ‘Het viel thuis natuurlijk wel op: bij vergaderingen stond er altijd een hele menigte fietsen in de steeg naast het huis. In het begin spraken mijn ouders trouwens nooit over “verzet”; moeder ging naar een “vergadering” toe.’

De activiteiten van Piet en Heleen Kuipers krijgen een extra impuls door hun ontmoeting met dominee Frits Slomp, een jonge gereformeerde predikant die in Overijssel en Gelderland rondreist om mensen op te roepen zich tegen de uitwassen van de bezetting te verzetten. Op een dag spreekt hij onder pseudoniem (‘ouderling Van Zanten’) in een zaaltje van de gereformeerde kerk in Winterswijk. Piet en Heleen Kuipers zijn onder het publiek, en de volgende ochtend ontmoeten ze elkaar in de Willinkstraat.

Dominee Slomp over het verzet van het echtpaar KuipersDominee Slomp heeft later verteld dat hij toen nauwelijks weerstand kon bieden aan de gebiedende, indringende betoogtrant van Heleen Kuipers. ‘Daar moet je haar voor gekend hebben; het was een combinatie van flinkheid, doortastendheid, scherp inzicht en tederheid bij haar. Ze was een door en door lieve moeder, maar daarnaast was haar opdracht zo absoluut dat je haar gewoon niet tegen kon spreken.’Aan de koffie in Winterswijk gaat het gesprek over Slomps grootste probleem. Hij trekt als een nomade door de regio (zijn bijnaam in het verzet is ‘Frits de Zwerver’), maar hij is als de dood om met de trein te reizen – hij is ervan overtuigd dat hij dan gepakt zal worden door de agenten van de Sicherheitsdienst. Heleen Kuipers praat hem om.Hoe dat ging heeft Slomp ooit uitgelegd in de televisieserie De Bezetting van Loe de Jong. In de aflevering over hulp aan onderduikers, uitgezonden in 1963, gaat de dominee er eens goed voor zitten. Hij strijkt door zijn blonde kuif en vertelt hoe Heleen Kuipers destijds tot hem sprak: ‘”Zeg Frits, wij moeten een organisatie stichten, zodat wij die onderduikers een plaats kunnen geven. En nu dacht ik dat jij dat moest doen, dat je het land door moet. Om de mensen daar warm voor te maken.” Ik zeg: “Maar dat durf ik niet. Waar ik kom, daar tref ik de mensen, daar ga ik heen met de fiets. Maar ik durf niet met de trein te reizen.” Ze keek mij aan en ze zei de woorden die ik nooit zal vergeten: “Zeg kerel, zou het nou zo erg zijn als jij om het leven kwam, als er duizenden jongens gered werden?” Ik heb daar niks meer op kunnen zeggen.’

Landelijke Organisatie voor Hulp aan OnderduikersEn dus komt die organisatie er, de LO: de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers. Frits Slomp reist, nu ook met de trein, stad en land af om mensen warm te maken voor hulp aan onderduikers. Overal komen plaatselijke afdelingen, die vrijwilligers moeten regelen die bereid zijn een onbekende in huis te nemen. Er komt een soort ‘beurs’ waar vertegenwoordigers van de afdelingen adressen uitwisselen.

In het voorjaar van 1943 komen deze activiteiten onder extra druk te staan als er tienduizenden onderduikers bij komen: de bezetter roept alle gedemobiliseerde militairen terug in krijgs-gevangen schap, en velen van hen proberen daaraan te ontkomen. Er is een schreeuwende behoefte aan onderduikadressen en de Landelijke Organisatie raakt op volle stoom. In het voorjaar van 1943 komen er tienduizenden onderduikers bijTegelijkertijd probeert de bezetter het onderduiken moeilijker te maken door een extra barrière in te bouwen in het distributiesysteem. Het wordt vrijwel onmogelijk om bonkaarten te krijgen voor derden; iedereen moet zijn kaart persoonlijk komen afhalen, wat voor onderduikers natuurlijk ondoenlijk is. De onderduikorganisatie gaat over tot het overvallen van distributiekantoren om illegaal aan bonnen te komen. Dat werk wordt uitbesteed aan een speciale tak, de LKP (Landelijke Knok Ploegen).

Heleen Kuipers en de LOHeleen Kuipers krijgt de handen vol aan de leiding van de LO. Ze is bijna dagelijks op pad, naar vergaderingen waar ze overigens vrijwel altijd de enige vrouw is. In de notulen van 1 maart 1944 van de vrouwenvereniging staat dat ze haar functie van presidente wil neerleggen wegens drukke werkzaamheden. Maar dat willen de leden niet (‘Hiertegen gaan vele stemmen op’), zodat er een compromis komt: ze hoeft nog maar één keer in de maand de vergadering bij te wonen.

In deze periode overweegt Heleen Kuipers zich zelfs helemaal terug te trekken uit het verzet – het groeit haar boven het hoofd, ze begint tekenen van overspanning te vertonen. Het gezin adviseert haar te stoppen, maar dat kan ze niet. De plichtsbetrachting en de grote nood die ze om zich heen ziet maken dat ze doorgaat. Haar dochter: ‘Moeder wilde wel uit het verzet, ze had tenslotte een man en vijf kinderen, maar niemand kon of wilde het van haar overnemen en ze wilde het zelf ook niet opgeven. Moeder had het in zich om leiding te geven.’

Heleen houdt vol, en krijgt er alleen maar werk bij: de organisatie krijgt veel meer financiële armslag door het werk van het Nederlandse Steun Fonds, dat via een ingenieuze constructie (en met hulp van binnenuit) geld uit de Nederlandsche Bank hengelt en daarmee het verzet steunt. Heleen Kuipers ziet toe op de juiste verdeling.

75 Jaar

bevrijdingWinterswijk

Page 6: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1110 | MargaBode

Piet Kuipers speelt zijn rol met verve; hij is altijd op pad geweest voor zijn graanhandel en weet dus van niets. De Duitsers laten hem al snel vrij. Wanneer hij thuiskomt blijkt zijn huis in beslag genomen. Als hij het van de SD terugeist, wordt hij opnieuw vastgezet, maar hij praat zich in korte tijd weer los. Daarna duikt hij opnieuw onder.

Heleen wordt in Arnhem onafgebroken verhoord. Ze houdt moedig stand en noemt geen enkele naam. In een brief naar huis vraagt ze om spullen: een wollen vest, dikke sokken, een camisole en een directoire, maar ook wol met breinaalden en een bijbeltje. Ze besluit haar brief: “Ik Heb veel mogen bidden en zingen van Gods eeuwige liefde. En laat mijn kinderen dat altijd onthouden: het eeuwige leven is van meer belang dan het aardse en wie Hem liefheeft is van zijn zaligheid zeker.” Dochter Eddie brengt de gevraagde spullen direct naar Arnhem, maar hoort daar van een bewaakster dat Heleen al is afgevoerd: naar concentratiekamp Vught.

Daar zal ze maar kort blijven – het kamp loopt op z’n eind. Begin september heerst er totale wanorde. De bevrijding komt eraan, het einde van de Tweede Wereldoorlog is in zicht. In de verte naderen al de geallieerde troepen, vast van plan om zo snel mogelijk door te stoten naar Berlijn. De kampleiding in Vught bereidt een snelle evacuatie van alle geïnterneerden voor, en probeert de gelederen enigszins uit te dunnen door zo veel mogelijk gevangenen dood te schieten.

Naar concentratiekamp RavensbrückHet zijn vooral verzetsstrijders die zonder proces worden gefusilleerd, op grond van het Niedermachungsbefehl van Adolf Hitler zelf – hij bepaalde na de mislukte aanslag op zijn leven (op 20 juli 1944) dat verzetsstrijders geen proces meer verdienen, maar slechts de kogel.

Heleen Kuipers is niet onder de geëxecuteerden. In het kamp staat ze te boek als politiek gevangene met de aantekening ‘godsdienstwaanzinnig’. Dat betekent dat ze op 6 september met alle vrouwen van kamp Vught in een trein wordt gepropt die, terwijl de artillerie van de geallieerden in de verte al te horen is, naar het oosten rijdt. De uiteindelijke bestemming is het concentratiekamp Ravensbrück, in het noordoosten van Duitsland.

Onderweg kan Heleen nog een briefje uit de trein gooien, dat later in Winterswijk wordt bezorgd: ‘Lieve Piet en kinderen. Zitten in wagons te wachten op transport. Waarheen? We weten het niet. Wees Gode bevolen. Bidt voor elkaar. Je liefhebbende moeder.’In Ravensbrück is God in 1944 nergens te bekennen. De vrouwen worden er wreed behandeld, er is een tekort aan voedsel en er is geen medische verzorging van enige betekenis. We weten dat Heleen Kuipers zich er aanvankelijk bezighoudt met breien – warme sokken voor Duitse soldaten. Ze wordt in het kamp vermaard om haar breitempo.

Vervolging van het LO door de bezetterWie verder bladert in de notulen van de Gereformeerde Vrouwenbond, afdeling Winterswijk, leest dat de leden in september 1944 bijeengekomen zijn ‘om ons gebed uit te storten voor het welzijn van de Presidente, die, naar we gehoord hadden, naar Duitsland was vervoerd’.

Het staat er kort en simpel, maar het is waar: de Sicherheitsdienst in Arnhem krijgt de LO-leiding steeds beter in het vizier, en richt zich in toenemende mate op het zenuwcentrum: Willinkstraat 9 in Winterswijk. Daar is ook de hulp aan neergeschoten geallieerde piloten inmiddels goed op gang gekomen – echtgenoot Piet Kuipers brengt ze naar veilige plekken en ook zijn zoons, de tweeling Piet en Helmer, inmiddels een jaar of zeventien, loodsen vliegers naar veilig gebied.

In mei 1944 slaat het noodlot toe: de organisatie wordt voor de SD geïnfiltreerd door een vrouw. Op 24 mei waarschuwt een bevriende politieagent dat er een inval ophanden is. Piet en Heleen kunnen de kinderen op het nippertje onder dak brengen bij familie en kennissen. Zelf zijn ze, zonder duidelijke bestemming, op de trein naar Arnhem gestapt als de SD in de Willinkstraat verschijnt. Het huis is leeg. In mei 1944 slaat het noodlot toe: de organisatie wordt voor de SD geïnfiltreerd door een vrouw Op de stations waar hun trein stopt horen Piet en Heleen dat ze worden omgeroepen. Ze moeten zich bij de stationschef melden. Dat doen ze niet; ze vertrouwen het niet en laten een kennis die ze op het station van Arnhem tegenkomen informeren. Die krijgt te horen

dat het echtpaar Kuipers zich snel moet melden, omdat een van hun zoons bij een ongeluk om het leven is gekomen.

Heleen, dodelijk geschrokken, wil meteen terug naar Winterswijk, maar Piet besluit eerst in een telefooncel naar zijn overbuurman te bellen. Van hem verneemt hij dat er geen sprake is van een ongeluk, maar van een valstrik van de Sicherheitsdienst, die inmiddels tevergeefs aan de deur is geweest. OnderduikperiodeHet echtpaar duikt nu zelf onder. Het kan onderdak krijgen in Bennekom, bij de fabrikant Van Schuppen. Die stelt wel als voorwaarde dat ze zich van verzetswerk onthouden. Dat valt hun zwaar, vooral Heleen. Zij wil na een korte rustperiode eigenlijk weer aan de slag. Ze zet de voorbereidingen daarvoor in werking en bestelt bij het verzet valse persoonsbewijzen.

Maar dan gaat het fout. De koerier die de documenten moet komen brengen wordt gearresteerd en onthult, na hevige en gewelddadige druk, waarheen hij op weg was. Er is geen ontkomen meer aan. Op 18 augustus 1944 valt de SD het huis in Bennekom binnen en verliezen Heleen en Piet hun vrijheid. Naar het strafkampIn de strafgevangenis in Arnhem geldt de eerder tussen hen afgesproken rolverdeling. Heleen zal alle schuld op zich nemen; Piet weet zogenaamd niet wat zijn vrouw allemaal heeft uitgespookt. Die strategie volgen ze omdat vrouwen over het algemeen minder snel geëxecuteerd worden dan mannen.

75 Jaar

bevrijdingWinterswijk

Page 7: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1312 | MargaBode

Na de Tweede Wereldoorlog hoort haar man over Heleen van medegevangenen. Mevrouw Nieuwenhuis-Schilpzand schrijft dat ze wekenlang met Heleen is opgetrokken: ‘Samen hebben we gebeden, gepraat, op appèl gestaan, geslapen, van thuis gesproken en naar huis verlangd. ’t Was een heel lieve vrouw, zo echt een moederlijke vriendin.’ Ze hadden een favoriet, religieus gedichtje: ‘Geef uw lot in handen van uw Vader/ Laat uw toekomst over aan de Heer/ Hart vol onrust, zie, Zijn licht komt nader/ En de bergen werpt zijn almacht neer.’

“t Was een heel lieve vrouw, zo echt een moederlijke vriendin”

Mevrouw Nieuwenhuis: ‘vele malen hebben we dat in onszelf opgezegd als we uren op appèl stonden en we vaak zo moe waren, en één keer hebben we het zachtjes gezongen toen we op de grond sliepen met nog drie meisjes van twintig jaar.’

Een andere barakgenoot, mevrouw Boissevain-Van Lennep, was meer dood dan levend uit de ziekenbarak ontslagen toen ze terug moest in de smerige woonbarak 28. Ze schrijft na de oorlog aan Piet Kuipers: “Gelukkig was juist uw vrouw daar. Ze ving me op en nam me mee. Ik kreeg een paar uur een bed van iemand die werkte en een paar uur later een ander bed dito. Uw vrouw maakte dat telkens in orde. In haar eigen bed was geen plaats. Ze moest daar breien, staand.”

Wanneer eind 1944 de bevrijding nadert en geallieerden bijna in zicht zijn, wordt Heleen alsnog

overgebracht naar concentratiekamp Ravensbrück. Het zijn barre omstandigheden, maar desondanks houdt Heleen zich zelfs daar bezig met de opvang en het welzijn van de anderen. Net zo lang tot haar eigen lijf het niet meer trekt. Op 51-jarige leeftijd overlijdt de verzetsheldin aan tyfus.

EerbetoonDat Riek is gestorven, wordt pas veel later in Nederland bekend. Het gezin Kuipers heeft geen idee van het lot van hun vrouw en moeder en pas maanden later krijgen ze bericht. Piet doet een oproep en er komen brieven van vriendinnen uit Ravensbrück met de bevestiging van haar dood.Op 9 mei 1946 wordt tante Riek postuum onderscheiden. Piet Kuipers neemt in het Paleis op de Dam in Amsterdam het verzetskruis in ontvangst van koningin Wilhelmina. Pas negen jaar later, in 1955, onthult de inmiddels afgetreden Wilhelmina het beeld ter ere van Heleen Kuipers, alias tante Riek. Dochter Heleen is ook bij de onthulling: ‘Het deed me niks, dat hele standbeeld. Ik miste alleen maar mijn moeder heel erg.’ Na afloop, tijdens een lunch op het gemeentehuis komt Wilhelmina bij de familie aan tafel zitten. Ze zegt tegen Heleen: ‘Je bent zeker wel trots op je moeder.’ Heleen antwoordt: ‘Ik wou dat ze er gewoon was.’Afgelopen jaar is Heleen voor het allereerst bij de herdenking bij het standbeeld, samen met haar kleindochter, voor het eerst in jaren voelt ze, naast het gevoel van gemis, ook trots: ‘Ik weet nu dat het geweldig is wat ze gedaan heeft en ik ben blij dat er meer mensen waren zoals zij, die voor hun mening durfden uit te komen en – nog veel belangrijker- ook de daad bij het woord voegden.’

30 maart: de Achterhoek in, na de ‘tankslag’ bij Winterswijk Woold

WOOLD - In de periode tussen 30 maart en 2 april 1945 bevrijden de Britten en de Canadezen in sneltreinvaart het grootste deel van de Achterhoek. Op een aantal plaatsen moet fel slag worden geleverd, maar de geallieerde aanpak - eerst de boel platschieten, dan oprukken - werpt zijn vruchten af.Op 30 maart trekken de Britten vanuit de richting Bocholt bij Winterswijk over de grens. De opmars de Achterhoek in kent eenzelfde start als het grondoffensief tijdens operatie Market Garden op 17 september 1944. De twee Britse divisies met tanks en pantserwagens krijgen ‘s ochtends direct na het passeren van de grens op de Meerdinkweg in de Winterswijkse buurtschap ‘t Woold te maken met fanatieke Duitse tegenstand. De Duitsers waren de 29e maart naar ‘t Woold gegaan en hadden zich daar ingegraven met een grote hoeveelheid tankafweergeschut en de gevreesde Panzerfäuste.

75 Jaar

bevrijdingWinterswijk

‘t Woold na de gevechten: een uitgeschakelde Kangaroo en een Stuart tank - publiek domein

bron: Wikipedia

Page 8: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1514 | MargaBode

KoningsdagBeatrix en Juliana gaven in hun regeerperiode elk een andere invulling aan Koninginnedag. Juliana stond het liefst met de koninklijke familie op het bordes van Paleis Soestdijk terwijl een defilé langs trok, maar haar dochter ging het land in om bijzondere plekjes te ontdekken.

De Koning viert zijn verjaardag ieder jaar in een andere stad samen met het Nederlandse volk. Koning Willem-Alexander, koningin Maxima, hun dochters en de andere leden van het Koninklijke familie reizen op 27 april 2020 af naar Maastricht om daar Koningsdag te vieren.

De Koninklijk familie was in 2011 voor het laatst in Limburg tijdens Koninginnedag. Toen werd de verjaardag van de toenmalige koningin Beatrix gevierd in Weert en Thorn.

Absolute eer,Burgemeester Annemarie Penn-te Strake laat weten dat “het een absolute eer is dat de koning komend jaar Koningsdag in onze stad meeviert. De stad heeft alles in huis om de koninklijke familie een geweldige dag te bieden. Samen met alle Maastrichtenaren gaan wij er een feestelijke koningsdag van maken”, aldus de burgemeester. Nadat het Songfestival aan de Limburgse hoofdstad voorbijging staat Maastricht op 27 april toch in de spotlight.

De bevrijders in Doetinchem - publiek domein

In wat ‘de Wooldse tankslag’ is gaan heten, schakelden de Duitsers, vaak nog piepjonge soldaten, vanuit hun verdekte posities tien Britse tanks en zogeheten Kangaroos uit: tanks zonder koepel die met extra zitplaatsen waren uitgerust en dienden als gepantserde troop carriers. Zelf zetten de Duitsers geen tanks in. Bij de hinderlaag sneuvelen 16 Duitsers en negen Britten. De strijd eindigt in de loop van de middag. Zaterdagmorgen 31 maart trekken de Britten het op dat moment grotendeels verlaten Winterswijk binnen. De bewoners keren snel terug als duidelijk wordt dat de bevrijding daar is.

Wie volgt?Ook op andere plaatsen gaat het snel. De Britten en de Canadezen rukken op waar en zo snel als ze kunnen: geïsoleerde Duitsers die zomaar voorbij worden gereden, worden door de achteropkomende troepen ingerekend. Op 30 maart al worden Gendringen, Varsseveld en Aalten bevrijd. Op 31 maart naast Winterswijk ook Dinxperlo en Groenlo. Op 1 april is het de beurt aan ‘s-Heerenberg, Terborg, Borculo en Eibergen en op 2 april zijn het Doetinchem, Hummelo, Hengelo, Lochem, Vorden en Ruurlo vrij. Om Doetinchem, dat overigens grotendeels in puin lag, is twee dagen hard gevochten. De Canadezen jagen de Duitsers met vlammenwerpers uit hun stellingen.

Schuilen in het heetst van de strijd En dat was überhaupt de tactiek van de geallieerden: voordat de troepen worden ingezet, gaat eerst de artillerie aan het werk om de (verwachte) Duitse defensie murw te maken. Dat gebeurde eveneens vanuit de lucht. Allemaal bedoeld om de eigen verliezen zo veel mogelijk te beperken. De bevolking schuilt onder de grond en in kelders en hoopt er het beste van. Na de Achterhoek gaat het verder in noordelijke richting; het IJsselmeer en het Twentekanaal.

Page 9: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1716 | MargaBode

Sinds een aantal maanden mogen er in verband met de veiligheid de rollators tijdens de middagmaaltijd niet meer in het Grand Café.Tussen de middag eten er zo’n 90 bewoners die vaak allemaal met de rollator komen.Als de bewoners aan tafel zitten worden de rollators op de gang gezet wat een prachtig beeld oplevert. Er staan wel geteld 46 rollators op de gang.

File van rollators in De Pelkwijk

Pasen - VoorjaarHet frisse groen op jonge twijgenEen tere tak met bloesemknopDe natuur spreekt en zal niet zwijgenDe lente volgt de winter op

Pasen schenkt ons weer nieuw levenHet oude is voorbij gegaanEen licht wordt ons gegeven Om in het donker op te staan

Pasen opent dichte deuren Een voorportaal is ons bereidEen leven vol met lentekleuren Een vleugje van de eeuwigheid

Elly Mans- Los

In de nacht van zaterdag 28 maart op zondag 29 maart 2020 wordt de klok weer een uur vooruit gezet.

Zomertijd

Ik geloof niet dat onze kinderen weten wat een schort is. Het voornaamste gebruik van Opoe’s schort was, om haar jurk te beschermen, omdat ze er maar een paar had.

Maar omdat het makkelijker was, om een schort te wassen in plaats van een jurk.Ze gebruikte de schort ook als pannenlap, om de pannen van de kachel of uit de oven te halen. Het diende ook om de tranen en vuile neus van de kinderen af te vegen. En als ze de eieren uit het kippenhok ging halen, was de schort ook heel handig, om de eieren te dragen. Als er visite kwam, konden haar verlegen kinderen onder haar schort schuilen. En als het koud was kon ze haar armen er in draaien en opwarmen.

Het was ook heel geschikt om menig zweetdruppeltje af te vegen, als ze gebukt stond over de kachel met koken.Hout voor de kachel werd ook in de short naar binnen gebracht. Uit de tuin droeg ze van allerhande soorten groente naar binnen. En als de erwten gedopt waren, gingen de schillen in de schort. In de herfst werd de schort gebruikt om de appels op te rapen, die onder de bomen lagen. Als Opoe onverwacht visite aan zag komen, je stond er van te kijken

hoeveel meubeltjes dat de oude schort nog kon stoffen, in een paar seconden.

Als het eten klaar was, ging ze naar buiten en zwaaide met haar schort, dan wist iedereen dat het tijd was om binnen te komen. Het zal nog lang duren, voordat iemand iets heeft uitgevonden wat voor zoveel doelen gebruikt kan worden als het schortje.

Lees dit maar eens goed, velen zullen het verhaal kennen van oma’s schortje. Vergeet niet: in deze tijd zouden wij er gek van worden, te weten hoeveel bacteriën er in dat schortje zaten. Toch hebben we nooit wat aan overgehouden. Of toch? Liefde!

De historie van de schort

Gedichtje Je hoort vaak zeggen, die is niet normaal.Maar wat is normaal?Wie is normaal?Wie beslist wat normaal is?

Wat veel mensen gewoon vinden, is dat normaal?En wat weinigen gewoon vinden, abnormaal?Of is het juist omgekeerd?Is met de meute meelopen verkeerd?

Zou het niet zo zijn dat normaal voor iedereen anders is?Als jij je bij jou levensstijl prettig voelt, is dat voor jou normaal.Daarmee is helemaal niets mis!

Ieder mens heeft een eigen ik.Ieder mens heeft een bepaalde tik.Ja, dat hebben we allemaal.Ja, dat is heel normaal.

Bron: even Stil, Thea Ros

Page 10: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 1918 | MargaBode

Mevrouw Lammers is 91 jaar en geboren in Middelburg. Zij heeft twee zussen en een broer maar is nooit met hen opgegroeid. De moeder van mevrouw is vijf dagen naar haar geboorte overleden. Zij is daarna geadopteerd door hele lieve mensen, waar ze nog steeds heel liefdevol over spreekt als pa en ma. Haar vader ging werken voor de Schelde en daarom verhuisden ze naar Oost Souburg (Oost-Souburg is een dorp in de gemeente Vlissingen). Haar zussen en broer zijn elders groot gebracht. Zij heeft in Souburg ook de bevrijding meegemaakt de datum weet ze nog exact op 9 november 1944 het was een groot feest.

In oktober 1944 hebben de Britse Royal Air Force de dijken gebombardeerd en kwam Vlissingen onder water te staan en moesten ze vluchten naar een tante in Middelburg waar ze zeven dagen over gelopen hebben met een zieke opa op de kar die al snel overleed nadat ze in Middelburg waren aan gekomen. Ook hier voelden ze zich niet veilig er kwamen veel vliegtuigen overheen dus gingen ze bij de overburen in de kelder zitten, hier hebben ze met 30 personen zes weken lang gezeten.

In gesprek met mevrouw J.A. Lammers-Leonardt woning 217

over de bevrijding van Zeeland

Ze brachten de tijd door, door met elkaar te praten. Tussen de middag gingen de mensen van de linkerkant van de kelder naar boven om te eten en ’s avonds ging de rechter helft naar boven om te eten. Iedere middag om 12.00 uur gingen ze bij de buren naar de radio luisteren naar radio oranje zelf hadden ze de radio moeten inleveren.Voordat ze zelf zijn gevlucht voor het water naar Middelburg hadden ze vier kostgangers in huis.Dit waren mannen die de dijken moesten verstevigen en één geheimagent.Haar vader is ander half jaar naar Duitsland Eberswalde (deelstaat van Brandenburg) geweest om te werken hij kwam pas terug in augustus 1945.*Mevrouw is later getrouwd met Lammers uit het Woold, haar man’s oudste broer is met haar zus getrouwd en zo hebben ze elkaar ontmoet. Ze kregen drie kinderen.

*Totale omvang van de Arbeiteinsatz (1938-1945)Vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Arbeitseinsatz vooral gebruikt om buitenlandse arbeiders (Fremdarbeiter), afkomstig uit de bezette gebieden in te zetten binnen de Duitse oorlogsindustrie. In het tijdvak van 1938 tot 1945 zetten de nazi’s ongeveer 7,7 miljoen buitenlandse personen in die als dwangarbeider in Duitsland moesten werken. Uiteindelijk betrof dit aantal ongeveer de helft van al het personeel dat gedurende de oorlogsjaren in de Duitse wapen- en munitie-industrie werkzaam was.

Page 11: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 2120 | MargaBode

Arbeidsinzet in Nederland: de voorbode (1940-voorjaar 1943)Al vóór de officiële afkondiging in mei 1943 werkten er overigens Nederlandse arbeiders in Duitsland. Nederlandse werklozen waren, zoals al voor de oorlog praktijk was, verplicht om werk in Duitsland aan te nemen als ze steun of een uitkering ontvingen. Deze regeling werd opnieuw bekrachtigd op 25 juni 1940.

Overstroming WalcherenVliegtuigen van de Britse Royal Air Force bombardeerden tijdens de Tweede Wereldoorlog in oktober 1944 de dijken van Walcheren. Het doel was de Schelde en daarmee de haven van Antwerpen veilig te stellen voor het aanvoer van geallieerde troepen. Walcheren werd onder water gezet voor de bevrijding van Europa.

Gaten in de zeedijkenAanvankelijk steeg het water niet zo snel na de eerste bombardementen op de zeedijken van Walcheren in 1944. De geallieerden gingen daarom door en bombardeerden de dijken op vier plaatsen. De zee maakte het werk af. Eb en vloed sleten de dijkgaten verder uit tot in november circa 80% van Walcherens landerijen onder water stonden.

Water over WestkapelleBombardementen in oktober 1944 op de zeedijk bij Westkapelle en drie andere Walcherse zeedijken luidden de bevrijding in. Zeewater stroomde binnen totdat circa 80% van Walcheren onder water stond. De onderwaterzetting hielp de geallieerden bij het veroveren van het eiland – een voorwaarde voor het vrijmaken van de Westerschelde voor scheepvaartverkeer op Antwerpen. De geallieerde invasie begon 1 november 1944 en 8 november was heel Walcheren bevrijd.

Na de bevrijding evacueerden veel inwoners, terwijl de achterblijvers leerden leven met het water. Zeeland was wel bevrijd maar de Nederlandse gebieden boven de grote rivieren bleven nog zes maanden bezet. Tot die tijd, en ook nog na de bevrijding, was er amper materieel en materiaal beschikbaar om de dijkgaten te dichten.

Dichten van de dijkHet dichten van de gaten was moeilijk en nam veel tijd. Eb en vloed sleten de gaten uit. Het gat in de dijk bij Westkapelle was in juni 1945 circa 600 meter breed. De grootste gepeilde diepte bedroeg 17,60 meter onder NAP. Een jaar na het bombardement van de Westkappelse zeedijk van 3 oktober 1944 werd het gat in die dijk 12 oktober 1945 gedicht.

WederopbouwNa de droogmaking kwam de wederopbouw. Barakken als noodwoningen, nieuwe huizen, infrastructuur en natuur. Van rijtjeswoning tot boomplantdag.

Leden van het koninklijk huis bezochten het dorp. Prinses Juliana deelt speelgoed uit aan kinderen in Westkapelle, 15 mei 1945. Foto: Neeltje Flipse-Roelse

F N G H S F B E R E N S C H O T J

O E E U I O E K M E R B M D O I R

H T O P U H E L F O A E E E R N D

K T R P H E A A L T N N T M D K R

R O K E N S C C A E H D O E J D O

E K S L E N T A H E D K R I I J O

B R E T K E F R L T T N W I A P V

E A V G E D K D A I E S E C A O E

D T I E I E E J R N R R O K S A G

I U N L Z R N R I E D B H S K L N

E M K D X V E G T W S L E O E E E

W S M E I G B N R K K V O X E D B

S E O R R U I R E O E L N D I K S

N B L L T W G R E L E E E E G R I

O E L A A V K E D E H V H P E E R

R E E N E L O M S N A M E N E V O

P K N D B B R I N K H E U R N E J

WINTERSWIJK PUZZEL

ACHTERHOEK BATAAFBEATRIXZIEKENHUISBEKKENDELLEBERENSCHOTBERKHOFBRINKHEURNE

CAFEDENHELDERGELDERLANDGERRITKOMRIJHEIDEHENXELHUPPEL

JACOBSKERKJORISBENGEVOORDKOTTENKROEGMEDDOMONDRIAANPELKWIJK

PIETERPRONSWEIDERATUMSEBEEKSEVINKMOLLESTEENGROEVESTRANDLODGEVEEN

VENEMANSMOLENVOSSEVELDVREDENSEHOFWINTERWIJK

Streep de woorden door en de overgebleven letters vormen een woord

OPLOSSING:

Page 12: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 2322 | MargaBode

‘All You Need Is Love’

“Valentijnsdag”….doar hadden wi’j vrogger toch gin tied veur?”. Maar vrijdag 14 februari 2020 was een druilerige dag, dus zeer geschikt om toch even extra stil te staan bij de liefde. Iedereen heeft wel eens die vlinders voelen fladderen of misschien wel een heimelijke liefde gekend. En ook al is het nu een commerciële feestdag, Het was een gezellige middag waar we daar even bij stil stonden. Met een beetje warmte en aandacht werd de middag gevuld. “Er is tenslotte al genoeg narigheid in de wereld. Laten we een beetje liefde brengen.” De spreuken van Liefde is….. en een vragenspel over de liefde zorgde voor leuke gespreksstof. Ook het kijken van de oude scene van Snip en Snap over de Huwelijksdag en Het filmpje dat Herman Finkers over zijn Aaltje praat, zorgde voor wat hilariteit. We hebben ook geproost op de liefde met een drankje in stijl. Want: “All you need is Love” Op zondag 22 december hebben we in De Berkhof een mooie

lichtjesroute gehad. Een paar maand van te voren ging er een oproep uit, voor héél veel glazen potjes. We hadden een hele mooie, grote route uitgezet, maar helaas.. Het weer zat ons niet mee. Bakken met regen kwamen de gehele zondag uit de lucht. We hebben besloten om de route dan toch maar wat in te korten en zo uit te zetten, dat er droog naar de Levende Kerststal kon worden gekeken onder het genot van een beker warme chocolademelk.

Kwartet Voices kwam in mooie kledij zingen voor ons op verschillende plekken in De Berkhof en ook de midwinterhoorn blazers uit Meddo ontbraken niet bij deze mooie avond. Ondanks de regen en de kou, was het ontzettend mooi. De glazen potjes hadden we niet allemaal nodig, maar het was erg mooi verlicht op de parkeerplaats van De Berkhof. Hopelijk volgend jaar mooier weer! Want dat het voor herhaling vatbaar is, is wel duidelijk!

Team Welzijn

Lichtjesroute De Berkhof

Koppelbed voor Pronsweide

Samen dicht bij elkaar liggen om ook in een mindere fase van het leven toch bij elkaar te zijn. Nabijheid van je naaste in de laatste levensfase koesteren, of seksualiteit en intimiteit ervaren als voorheen. Het zijn maar een paar voorbeelden van de functies van een koppelbed.De wens voor een koppelbed leefde allang bij verpleeghuis Pronsweide, doch de aanschaf is zeer kostbaar. Dat het bed er nu is, is mede te danken aan Michel Beijers (beheer en logistiek Pronsweide) en Benno Arink (Huismeester Pronsweide)Het technisch vernuft van dit duo zorgde ervoor dat van twee bestaande bedden een koppelbed gerealiseerd kon worden. Het bed is zo aangepast dat er geen kier of hoogteverschil meer is. De komst van het koppelbed laat zien dat Pronsweide aan de wens van individuen , waar mogelijk, tegemoet wil komen.

Page 13: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 2524 | MargaBode

Ontspanningsnieuws Vredense Hof & De Berkhof

Beste mensen,

En zo zijn de winterse feestdagen al weer ver achter ons en komt langzaam maar zeker de lente weer in beeld! Elk seizoen heeft zo z’n charme en ook de lente kan ik altijd heerlijk van genieten. Lammetjes in de wei, narcissen, tulpen, het gras begint weer te groeien... Maar ook in de lente komen er weer feestdagen in beeld! Daarover straks meer.

Even een korte terugblik van afgelopen activiteiten: In het kader van de samenwerkingen van verschillende organisaties, heeft De Berkhof afgelopen tijd de samenwerking opgezocht met de Helmhorst van stichting ZoZijn. We hebben gekeken wat mogelijkheden zijn en trapten deze samenwerking af met een nieuwjaarsreceptie. Hoewel er natuurlijk al wel een lijntje lag, want drie keer per jaar komen er cliënten van de Helmhorst op De Berkhof om schoenen te poetsen. Op 23 januari 2020 hebben we een ontzettende leuke Nieuwjaarsreceptie gehad bij de Helmhorst in Winterswijk met bewoners van De Berkhof. Ook bezoekers uit de buurt waren aanwezig. De maandag ervoor hebben alle culinaire creatievelingen cake gebakken voor deze nieuwjaarsreceptie. Het was een geslaagde ochtend.

In Vredense Hof is er op 8 februari een gezellige high tea middag georganiseerd met familieleden voor het woonzorgcentrum. Er was een muziek-bingo en een gezellig spelletje ‘petje op, petje af’.

In het voorjaar zijn er natuurlijk ook weer verscheidende feestdagen. Naast Pasen, Pinksteren en Koningsdag, zal ook dit jaar de bevrijding wat groter worden uitgelicht. In samenwerking met de gemeente Winterswijk zullen verschillende locaties van Marga Klompé in Winterswijk stilstaan bij het, toch wel hele mooie, feit dat we dit jaar 75 jaar vrijheid vieren. Informatie over deze activiteiten komen vanzelf uw kant op. De zomerperiode zal, zoals gewoonlijk, weer een rustigere periode worden qua activiteiten, zodat we met het volksfeest weer een mooi programma voor u hebben bedacht!

Mocht u ideeën, wensen of vragen hebben over de georganiseerde activiteiten of wilt u meedenken in het programma? Laat het ons weten! We gaan graag met u in gesprek hierover.

Voor nu wensen we u een prachtig voorjaar toe, met mooie momenten met elkaar.

Namens Team Welzijn,

Ester WijkampAnke Hillen Gerrianne Schilderink

Familie High Tea

Afgelopen zaterdag 8 februari was het een gezellige drukte in het Petit Café van Vredense Hof. Bewoners van het woonzorgcentrum hebben samen met familie of vrienden heerlijk kunnen genieten van een luxe high tea. Gelijk bij binnenkomst werd er heerlijk gekeuveld en kwamen de gasten in gesprek met elkaar. Naast de heerlijke zoete, hartige en warme

hapjes was er ook tijd voor wat vermaak. Iedereen deed fanatiek mee met de Liedjes Bingo. Dit zorgde voor veel humoristische momenten. Ook werden er veel nieuwe zangtalenten ontdekt. We hebben met een volle buik en een voldaan gevoel terug kunnen kijken op een zeer geslaagde middag.

Page 14: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 2726 | MargaBode

Weetjes over de lente

Eindelijk, eindelijk is de lente begonnen. Nu het zonnetje begint te schijnen, komen de lentekriebels weer naar boven. Maar wat zijn dat eigenlijk, lentekriebels? En wat gebeurt er met de natuur, dieren en mensen? Tien weetjes over de lente.

1 De lente, ook wel voorjaar genoemd, begint officieel op 20 maart en eindigt 21 juni. De laatste dag van de lente is ook de langste dag van het jaar.

2 En daar komt ook het woord lente vandaan. Dat is afgeleid van het woord ‘lang’. Lente betekent oorspronkelijk ‘het lengen der dagen’ en dat is precies wat er in het voorjaar gebeurt.

3 In de lente komt er meer groen, meer dieren en meer zon! Alle bloemen, bomen en planten beginnen weer te groeien. We zien krokussen opduiken uit de grond, er komen blaadjes aan de

bomen en het gras wordt steeds langer en groener. Door de toename van het licht maken planten en bomen nieuwe bladeren. Planten hebben namelijk licht nodig om te groeien.

4Voor veel dieren is het dan ook weer tijd om wakker te worden. Ze ontwaken uit hun winterslaap en de natuur biedt weer volop voedsel zodat ze kunnen aansterken. Bekende voorbeelden hier

van zijn de egel en de beer, maar ook bepaalde soorten schildpadden en slangen houden een winterslaap.

5In de lente komen de trekvogels weer terug van hun vakantieadres in het zuiden. Ze hebben het koude Nederland ontvlucht en komen nu terug om de hete temperaturen te

mijden.

6Je ziet niet alleen meer dieren, maar ook meer gelukkige mensen! Doordat de dagen lengen en er meer zon is, komen de lentekriebels naar boven. Dat komt door de aanmaak van

serotonine en dopamine. Die stofjes zorgen voor een opgewekt en gelukkig gevoel.

7Je kan door de eerste lentedag weten wanneer het Pasen is. Want de eerste zondag na de volle maan is de datum waarop Pasen valt. Dit jaar is dat op 16 april.

8Voor zo’n 1,5 miljoen Nederlanders zit er ook een nadeel aan de lente. Namelijk rode ogen, jeuk, hoesten, snotteren en niezen. Oftewel: hooikoorts. Dat komt omdat er meer pollen in de lucht zijn,

het stuifmeel van gras, planten en bomen waarmee ze zich voortplanten.

9Voor de fashionista’s onder ons brengt de lente nog een dilemma met zich mee: doe je een winter, zomer of tussenjas aan? “De tussenjas is geen zomerjas, en ook geen winterjas, maar iets

ertussenin. Een jas voor maart, of september, of, toch ook wel vaak, augustus.

10 Mensen worden niet alleen gelukkiger, maar ook actiever in de lente. En dat zet ze weer aan tot de welbekende voorjaars schoonmaak. Heb jij de stofzuiger, mop, dweil en

stofdoek al uit de kast gehaald?

Page 15: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 2928 | MargaBode

Doorgaans zijn het jeugdigen die bij de kassières vragen om plaatjes voor hun album. Maar in Winterswijk zijn de rollen nu even omgedraaid, het zijn juist de ouderen die fanatiek meedoen om de 288 verschillende plaatjes voor het boek getiteld Toen en Nu bij elkaar te scoren.Begin februari begon de lokale Plus supermarkt met het uitgeven van een prachtig boek vol met informatie en afbeeldingen over het Winterswijk van het heden en het verleden. De supermarkt gaf alle Winterswijkse Marga Klompé woonvoorzieningen z’on mooi boek . De spaaracties om deze vol te krijgen volgden spoedig. Regelmatig kwamen er zakjes vol met stickers binnen bij de verzorgingshuizen. Ook maakte het boek veel los. Geen wonder, oude scholen, winkels, kerken, molens van weleer staan er in. Maar ook gebouw Boer Balink, de muziekkoepel en tal van andere plekken waar veel Winterswijkers dierbare herinneringen aan koesteren. Opmerkingen als: “Ik heb daar op school gezeten, school C. Of “in dat ziekenhuis heb ik meerdere keren gelegen”. Een andere bewoner vertelt: “Bij Boer Balink moest men afrijden voor het rijbewijs”. Zomaar een paar opgevangen conversaties in Pronsweide waar het album midden op de stamtafel in het Grand Café ligt.De stickeractie bij de twee Plus supermarkten loopt begin april ten einde, hopelijk heeft iedere locatie dan de plaatjes binnen. Het is dan een mooi compleet standaard werk over de het Winterswijk van Toen en Nu.

Historisch plaatjesboek maakt veel losSupermarkt komt met stickerboek Winterswijk Toen en Nu

Page 16: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.

MargaBode | 3130 | MargaBode

TijdAlles is heimweewolken en waterAlles is heimweenaar vroeger - naar laterVroeger is overlater een sterGisteren is ouden morgen nog ver

ZomernachtDoe nu eens even die gedachten dicht van je.Denk nu eens liever niet na over morgen.Kijk niet steeds weer die bosrand van gisterenna, bramenplukker die je bent zoals vroegermaar nu. Maak even geen onderscheid tusseneen wie en hoezo en de kans op anders.

Doe in je hoofd uit de lamp, hoor wat er is,ademt en ritselt, kwaakt in de kikkers.Leef met je lichaam van nachtwind de koelte.Geeuw je een gat in het hart en proef hetzo rood als de sap van bramen. Wees langzaamdoor vogels gezongen het wordende licht.

Van de geestelijke verzorging…

Hier en nuIn dit gedichtje lijkt Toon Hermans ons te manen om niet te veel met het verleden of de toekomst bezig te zijn. Wat vindt u daarvan? We leven natuurlijk allemaal in het hier en nu, maar toch zijn onze gedachten niet altijd in het hier en nu. Dat is volgens mij niet erg, het kan juist fijn zijn om weg te dromen naar iets moois dat in het verleden heeft plaats gevonden of in onze toekomst zal gebeuren. Ook is het voor velen goed om zo nu en dan stil te staan bij moeilijke zaken die we hebben meegemaakt of die ons misschien te wachten staan. Sommige zaken moeten nog hun plek krijgen, en we willen ons zo goed mogelijk voorbereiden op de toekomst.Soms gaan die gedachten over het verleden en de toekomst ons echter in de weg zitten. We piekeren dan zoveel, dat we niet goed meer slapen of niet meer genieten kunnen van fijne gebeurtenissen die ons vandaag overkomen. Tegenwoordig zijn er in Nederland dan allerlei boeken en cursussen die gaan over mindfulness, waarbij je kunt oefenen om meer in het hier en nu te leven. Maar ook tientallen jaren geleden zei men al: het komt zoals het komt, het gaat zoals het gaat, om je te leren om je controle over verleden en toekomst los te laten. Als je iets wilt en kunt veranderen, dan kan dat natuurlijk, maar als het iets is dat je overkomt en waar je nu niets aan kunt doen, blijf er dan niet te veel over piekeren, maar probeer de dag die voor je ligt te leven.

Ik kwam hierover een bijzonder gedicht van C.O. Jellema tegen:

Ik wens u toe dat u in uw hoofd de komende tijd af en toe die bijzondere rust mag ervaren, maar wees ook vriendelijk voor uzelf als u toch piekert: in sommige situaties hoort dat bij het menselijk leven, en mensen zijn we allemaal.

Hartelijke groet, ook namens mijn collega’s Michelle van Leussen, Henri Knol en Hanny Wassink,

Lotte Kleijn, humanistisch geestelijk verzorger

Page 17: Bewonersblad voor de locaties van Marga Klompé in regio ......4 | MargaBode MargaBode | 5 Op dinsdag 25 februari was het echtpaar Beeks-van de Kempe 70 jaar getrouwd. De heer E.A.