Beursspecial Precisiebeurs 10 en 11 november 2004 Beursspecial ...

Beursspecial Precisiebeurs

10 en 11 november 2004

Beursspecial Precisiebeurs

10 en 11 november 2004

M i k r oM i k r o n i e kn i e kVA K B L A D OV E R P R E C I S I E T E C H N O L O G I E J A A R G A N G 4 4 - N U M M E R 5

MIK

RO

NIE

K I

S H

ET

OF

FIC

IEL

E O

RG

AA

N V

AN

DE

NV

PT

10 en 11 november 2004, NH Koningshof Hotel, Veldhoven

Georganiseerd door:

Precisiebeurs 2004Veelzijdige Vakbeurs

Registratie voor dit evenement via internet

www.precisiebeurs.nlof bel voor de brochure: 31 (0)40-296 99 22

Precisiebeurs 2004mag u niet missen!TOEGANG GRATIS

Precisietechnologie heeft de toekomstKansen in micro- en nanotechnologie

5 In dit nummerIn dit nummerMik

ro

nie

k

-

20

04

M i k r oM i k r o n i e kn i e kN r . 5 2 0 0 43

45

10

12

14

16

18

20

21

Editorial

Medici en precisietechnologen maken kennisOpereren is precisiewerk. Dat wisten we natuurlijk al, maar hoe chirurgen precisietechnologische producten toepassen in hun dage-lijkse praktijk is minder bekend. En dat precisietechnologen kunnenhelpen om problemen in de operatiekamer op te lossen, is nietalleen leuk maar betekent ook een fikse uitdaging. Dat kwam aande orde tijdens de themadag die Mikrocentrum en NVPT op 16september – samen met TNO,AMC en Medtronic – organiseerdenmet het doel een ontmoeting tot stand te brengen tussen medici enprecisietechnologen.

Piëzotechnologie voor aandrijven en positionerenDe laatste ontwikkelingen in de piëzotechnologie, gecombineerd metfijnmechanische overbrengingen, hebben geleid tot systemen meteen grotere slag, met resoluties in het nanometerbereik. Daarnaastneemt de piëzomotor een steeds belangrijkere plaats in bij lange-slag-verplaatsingen; ook doordat de aandrijfkracht steeds groterwordt met behoud van een zeer compacte behuizing.

Beursspecial Precisiebeurs10 en 11 november 2004Na het succes van drie voorgaande jaren wordt dit jaar wederomde Precisiebeurs gehouden. De Precisiebeurs 2004 geeft u de gelegenheid een bezoek te brengen aan de stands van circa 120bedrijven en instellingen op het gebied van de precisietechnologie.Interessante ontwikkelingen en praktische oplossingen wordengepresenteerd.

Programmaoverzicht

Onafhankelijke plenaire lezingen

Exposanten

Beursplattegrond

Bedrijfsprofielen

Vakblad voor precisietechnologie en fijnme-chanische techniek en orgaan van de NVPT.Mikroniek geeft actuele informatie over tech-nische ontwikkelingen op het gebied vanmechanica, optica en elektronica.Het blad wordt gelezen door functionarissendie verantwoordelijk zijn voor ontwikkelingen fabricage van geavanceerde fijnmechani-sche apparatuur voor professioneel gebruik,maar ook van consumentenproducten.

UitgaveTwin Design bvPostbus 3174100 AH CulemborgTelefoon: 0345-470500Fax: 0345-470570E-mail: [email protected]

UitgeverAndries Harshagen / Marije Roefs

AbonnementenTwin Design bv, Culemborg

AbonnementskostenNederland: € 55,- per jaar ex BTWBuitenland: € 70,- per jaar ex BTW

HoofdredactieMarije RoefsE-mail: [email protected]

Redactiesecretariaat/eindredactieMarije Roefs en Anne-Marie MaatkampTwin Design bvE-mail: [email protected]

Advertentie-acquisitieWaterfront mediaBarry StokTel: 078-630-5500

Secretariaat NVPTBoerhaavelaan 40Postbus 1902700 AD ZoetermeerTel: 079-35 31 151Fax: 079-35 31 365E-mail: [email protected]

Vormgeving en realisatieTwin Design bv, Culemborg

Mikroniek verschijnt zes maal per jaar© Niets van deze uitgave mag overgenomenof vermenigvuldigd worden zonder nadruk-kelijke toestemming van de redactie.

ISSN 0026-3699

De coverfoto is beschikbaar gesteld doorSUSS MicroTec Test Systems GmbH, Sacka,Duitsland

M i k r oM i k r o n i e kn i e kN r . 5 2 0 0 4 4

edit

ori

alVoor de vierde keer alweer de Precisiebeurs!

Veelal zijn de exposanten de bindende factor van een beurs. Het leukevan de Precisiebeurs is dat de bezoekers daar niet voor onder doen.Collega’s, conculega’s, oud collega’s, vakvrienden en vakkennissen, zezijn er. Als ik dit schrijf, zie ik er dan ook weer naar uit om dePrecisiebeurs te bezoeken. Bijpraten zal een belangrijke activiteit zijn.Het is belangrijk in ons vakgebied te weten hoe anderen het doen, wathun cultuur is en welke trends men ziet. Daarom vind ik het fijn omelkaar weer te kunnen ontmoeten op de beurs.

Door het zo te stellen, wil ik de exposanten van de beurs geenszins tekortdoen. Want op een andere manier zijn zij evenzeer een bindende factor.Onder de exposanten zijn veel disciplines aanwezig, maar de bindendefactor is dat ze dezelfde klanten hebben, namelijk de bezoekers van debeurs. Zonder de ontwikkeling van de verscheidene technologieën bijonze toeleveranciers zou de precisietechnologie vleugellam zijn. Datmaakt het samenzijn van exposanten en bezoekers op deze beurs zo boei-end.

Interessante lezingen over nieuwe technologieën, marktontwikkelingen enproductinnovaties, bijvoorbeeld op het gebied van Micro SysteemTechnologie, completeren het aanbod.

Reeds jaren promoot de Nederlandse Vereniging van Precisietechnologiekennisuitwisseling tussen precisietechnologen. Het IOP Precisie-technologie ondersteunt deze zaak van harte. De Precisiebeurs is een vande verschijningsvormen van deze kennisuitwisseling. Ook willen we indit verband u wijzen op de website www.precisieportaal.nl.

Ik wens u een fijne, leerzame en gezellige beurs toe.

Hans KrikhaarVoorzitter NVPT

Trends and Trade

N


Sleutelen aan de onderkaakNa verwijdering als gevolg van ingroei van kankerweefselof een ongeval, ontbreekt een deel van het onderkaakbeen,mandibula genaamd. Een plastisch chirurg staat dan voor detaak die kaak te reconstrueren. Daarvoor kan het kuitbeen,oftewel fibula, worden gebruikt, omdat een mens ook zon-der kuitbeen door het leven kan. Simon Strackee, plastischchirurg aan het AMC in Amsterdam, vertelt hoe hij samenmet precisietechnologen gereedschap heeft ontworpen om

THEMADAG MIKROCENTRUM

• Frans Zuurveen •

Na een welkom door Karin Mous, manager themadagen vanhet Mikrocentrum, spreekt Pieter Kappelhof, secretarisNVPT en dagvoorzitter, over het belang van deze hernieuw-de ontmoeting van oude bekenden: medici en precisietech-nologen. Kennismakelaardij oftewel ‘knowledge brokerage’is een prima middel om de Willy Wortels van twee verschil-lende werelden bij elkaar te brengen. Innovatie begint metluisteren naar elkaar en vervolgt met het spuien van ideeën:‘Als we nu eens...’

Opereren is precisiewerk. Dat wisten we natuurlijk al, maar hoe chirurgen precisietechno-

logische producten toepassen in hun dagelijkse praktijk is minder bekend. En dat precisie-

technologen kunnen helpen om problemen in de operatiekamer op te lossen, is niet alleen

leuk maar betekent ook een fikse uitdaging. Dat kwam aan de orde tijdens de themadag

die Mikrocentrum en NVPT op 16 september - samen met TNO,AMC en Medtronic -

organiseerden met het doel een ontmoeting tot stand te brengen tussen medici en preci-

sietechnologen. Heel verhelderend die ontmoeting, want chirurgen vertelden vrijuit over

problemen en precisietechnologische oplossingen in hun vakgebied, en over problemen die

nog om een oplossing vragen. Een contact dus van twee verschillende werelden met ieder

hun eigen cultuur en technologie. Zo’n themadag vraagt beslist om herhaling, maar wel

met meer bijdragen uit ons vakgebied.

Themadag Mikrocentrum

Medici en precisie-technologen maken kennis

segmenten uit het (rechte) kuitbeen te zagen en zo aanelkaar te verbinden dat een - meerhoekig en bij benaderinggekromd - onderkaakbeen ontstaat. Eisen daarbij zijn eenminimaal aantal zaagsneden, maximale doorbloeding en eenbeperkte operatieduur.

Het gereedschap bestaat uit een pasmal en een zaagmal. Depasmal is opgebouwd uit een aantal segmenten, drie ofmeer, en wordt in de opening in het kaakbeen geplaatst, teneinde de kromming van het ontbrekende bot zo goed moge-lijk te benaderen. In de scharnierpunten zijn plaatjesgemonteerd die een tweeledig doel hebben. Ze fixeren deonderlinge hoek van naast elkaar gelegen segmenten en zegeleiden in een later stadium het zaagblad. De pasmal wordtvervolgens gestrekt en in de zaagmal geplaatst. Zaagmal,zaag en kuitbeen leveren ten slotte een aantal botdelen, diesamen met koppelstukken van titanium de reconstructiemogelijk maken.

Navigeren in bijholtenAls we geen neusbijholten hadden, zou ons hoofd een stukzwaarder zijn en zouden we minder goed kunnen ruiken.Poliepen, ontstekingen en verwondingen maken het noodza-kelijk in te grijpen in die holten, die uiterst complex vanvorm zijn en bovendien naast vitale organen liggen: ogen enhersenen. KNO-chirurg Freerk van der Meulen vertelt hoedat ingrijpen in zijn werk gaat. Vroeger gebeurde dat metchirurgisch ‘haken breekwerk’, tegenwoordig beschikt demedicus over endoscopen voor de diagnostiek en instrumen-

tarium met motoraandrijving voor de therapie. Zo kan hijniet alleen de bijholten observeren, hij kan ze ook corrige-ren en repareren door te boren, frezen, spoelen en weg tezuigen.

De geschiedenis van de endoscopie begint al in 1807 als eenzekere Bozzini experimenteert met kaars en spiegel.Zeventig jaar later introduceert Nitze een systeem met len-zen en in 1952 maakt Fournier gebruik van lichtgeleidingdoor een kwartsstaaf. Vandaag de dag zijn endoscopen dun,vervormbaar en gekoppeld aan camera’s.

Therapeutische instrumenten - oorspronkelijk afkomstig uitde orthopedie - worden via een flexibele as aangedrevendoor een motor met een toerental van 3000 tot 12000omw/min. Voor het bewerken van weefsel of bot kan de chi-rurg aan de tip freesjes of boortjes van 2,5 tot 5 mm door-snede bevestigen. De instrumenten zijn recht of gebogen toteen hoek van maximaal 60° en kunnen worden gekoppeldaan spoelen afzuigsystemen.

Een probleem bij het werken met dat instrumentarium is denavigatie in het ingewikkelde schedellabyrint. Compu-tertomografie (CT) biedt daarvoor de oplossing. De moder-ne Spiral CT Scan levert met een geringe dosis röntgenstra-ling relatief snel een driedimensionaal beeld van het inwen-dige van het hoofd van de patiënt - in min of meer comfor-tabele rugligging. Maar het CT-apparaat staat in de röntgen-afdeling en het frees- en boorinstrumentarium bevindt zich



Afbeelding 1. Onderkaakreconstructie. Links: de pasmal, midden: de zaagmal met kuitbeen, rechts: het herstelde kaakbeen

Afbeelding 2. Chirurgie van de neusbijholten. Links: een endoscoop, midden: een serie instrumenten voor boren en frezen,rechts: een schedelfixatieband met toebehoren

in de operatiekamer. Dus moeten de 3D-beelden wordenopgeslagen, om in een later stadium tijdens de operatie weerte kunnen worden gebruikt. Met als probleem de referentievan de beelden van de weke delen ten opzichte van hunbenige begrenzing. Daarvoor wordt een fixatieband rondomhet hoofd toegepast, die de CT-beelden met een nauwkeu-righeid beter dan ± 1 mm koppelt aan het vaste schedelbot.

Ondanks het feit dat het voorgaande tegenwoordig min ofmeer routine is, blijven er beslist nog wensen over. Want dehuidige apparatuur is onhandig door een veelheid van snoe-ren en kabels. En doordat de beeldvorming en de operatietwee aparte procedures zijn, kost dat extra tijd en geld.Daarom wordt er door het AMC in samenwerking metPhilips Medical Systems gewerkt aan een systeem metbeeldvorming ‘in real time’. Dat wil zeggen dat de KNO-chirurg tijdens de operatie een 3D-beeld van de schedel opeen monitorscherm ziet. Verder wordt er gewerkt aan ‘virtu-ele endoscopie’, met het doel studenten beter te trainen enook de preoperatieve planning te vergemakkelijken.

Automatisch laboratoriumMet bijna 2,5 miljoen bepalingen per jaar is het klinisch-chemisch laboratorium van de Alysis Zorggroep een vitaleschakel in de zorgketen van Arnhem en omgeving. Het ismet 155 medewerkers (en een bereikbaarheid van 24 uur perdag) ook een vrij grote werkgever. Van de analyses - vooralvan bloed en urine - is 5 % specialistisch van aard, de restzijn routinebepalingen. Anja Scholten, teamleider in hetlaboratorium, vertelt dat er na de fusie van vijf ziekenhuizenknelpunten ontstonden in de organisatie door de snellegroei. Er waren te veel werkplekken, de analyses duurden telang en spoedopdrachten vielen tussen wal en schip.

Dus werd er besloten tot automatisering van de routineana-lyses. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want hetvraagt om een ingrijpende reorganisatie en hoge investerin-gen. Maar uiteindelijk zijn de kosten en de doorlooptijd peranalyse aanzienlijk verlaagd, de veiligheid en kwaliteit ver-beterd en is het aantal arbeidsplaatsen verminderd. Welmoest er veel energie worden gestoken in het hertrainen enbegeleiden van analisten. Bezwaren waren en zijn de moei-lijke implementatie door technische aanloopproblemen ende afhankelijkheid van één firma. Al met al kan toch wor-den geconcludeerd dat de automatiseringsoperatie een suc-ces is.

De natuur als inspiratiebronPaul Breedveld is KNAW-onderzoeker in de groep Man-Machine-Systemen van de faculteit Werktuigbouwkunde vande TU Delft. Hij legt uit dat colonscopie - inspectie van dedikke darm met een speciale endoscoop – bij de patiëntgepaard gaat met veel pijn. Dat ondanks het op afstand sturenvan de beweegbare endoscooptip, die is uitgerust met ver-lichting, optiek en eventueel snijdinstrumentarium. De oor-zaak is het ‘haken’ van de endoscoop achter inwendige darm-uitsteeksels, waardoor de slangvormige endoscoop knikt.Bestaande darmendoscopen zijn uitgevoerd als een ketenvan scharnierend gekoppelde schakels met kabeldoorvoer.Deze ‘slang’ is weliswaar buigbaar en de tip bestuurbaar,maar kan niet worden samengetrokken of verlengd.Bovendien moeten de schakels met de hand worden gemon-teerd en dat maakt zo’n endoscoop uiterst kostbaar.

Om tot een betere constructie te komen heeft Breedveldzich laten inspireren door de arm van een octopus, die bui-tengewoon beweeglijk is. Dat is te danken aan de opbouw in


Afbeelding 3. Een tweetal analytische modules van het klinisch-chemisch laboratorium in het ziekenhuis Rijnstate

de vorm van een groot aantal langgerekte spierbundels, diezijn omgeven door rondgaande, diagonale en in de lengtelopende spieren. Het samentrekken van de spierbundels envan de in de lengte lopende spieren geeft verkorting, hetsamentrekken van de rondgaande spieren geeft verlengingvan de arm. De spierbundels hebben bovendien een stuur-functie.

Het resultaat van het bestuderen van een octopusarm is eennieuw ‘ring-spring’-mechanisme, dat torsiestijf en buigslapis. Door middel van een viertal langskabels is de ring-springin staat zichzelf te verlengen of te verkorten. Het mechaniekwordt nog goedkoper door het uit te voeren als een combi-natie van twee coaxiale schroefveren en de ruimte daartus-sen geheel op te vullen met langskabels. En overeenkomstighet voortbewegen van een regenworm ontstond er een soortballonmechanisme, dat zonder pijnlijke beschadigingendoor de dikke darm kan kruipen.

Met nog veel meer - vaak door de natuur ingegeven - inven-tiviteit (rollende donut, rolscharnier, enzovoort) resteert hetprobleem fabrikanten te interesseren. Als die bereid zijn teinvesteren in het uitwerken van Breedvelds gepatenteerdeideeën, kunnen internisten straks beschikken over beterbruikbare en betaalbare hulpmiddelen.

Prikkelen van de hartspierResynchronisatietherapie is een lang woord voor het weerregelmatig laten kloppen van het hart, door het signaal vaneen uitwendige pacemaker over te brengen naar de hartspier.De pacemaker ontvangt daartoe impulsen vanuit de hart-knoop en verbetert iedere puls zodanig dat het normale hart-slagritme terugkeert. Jos Maessen, hart-long-chirurg in hetAcademisch Ziekenhuis Maastricht, vertelt hoe moeilijk hetis om de elektrode goed op de hartspier te positioneren.

Maessen: ‘Eigenlijk zou het werken in de borstkas veelbeter moeten kunnen. Waarom is er nog steeds geen goed

werkend kunsthart en waarom kunnen we niet beschikkenover een operatierobot?’ Door hartfalen sterven er inNederland per jaar 6500 mensen en resynchronisatiethera-pie is een van de mogelijkheden om dat aantal terug te bren-gen. Maar bij het implanteren van de elektrode in de hart-spier is het vinden van de juiste plaats het grote probleem,omdat 2 cm positieverandering het verschil kan betekenentussen het beste en het slechtste resultaat. De oorzaak daar-van is de beschadiging van de hartspier door een of meer-dere infarcten, want de elektrode mag niet worden geïm-planteerd in littekenweefsel.

Afbeelding 5. Endoscoopbeeld van de tijdelijke positionering vaneen elektrode op de hartspier

Op het ogenblik maakt Maessen gebruik van een hulpstripmet zuignappen en twaalf gedefinieerde posities. Door deelektrode tijdelijk op een van die posities te fixeren en dedruk en het pompvolume in een der hartkamers (via eenkatheter) te meten, kan worden vastgesteld in hoeverre diepositie bruikbaar is. Probleem hierbij is dat de afstand tus-sen de punten in de strip relatief groot is. Bovendien is hetmoeilijk in een later stadium de meest geschikte plaats op debewegende hartspier terug te vinden. En dat is nodig als deelektrode definitief wordt geïmplanteerd.

Afbeelding 6. Boven- en onderaanzicht van de hulpstrip



Afbeelding 4. Mechanismen voor colonendoscopie. Links: conven-tioneel, midden links: doorsnede octopusarm, midden rechts: ring-spring-mechanisme, rechts kabel-ring-mechanisme

Aan het eind van zijn voordracht nodigt Jos Maessen de pre-cisietechnologen onder zijn gehoor uit mee te denken overeen oplossing voor zijn positioneerprobleem.

Nog meer Parallel aan de twee hiervoor besproken voordrachten warener nog twee - niet bijgewoonde - lezingen. M.H.B. GroteGansey van Sentron Europe en H. Leeuwis van Lionix bvspraken over ‘Medische producten gezien vanuit het per-spectief van microsysteemproducenten’. En R. Hensbroekvertelde over ‘Normen en regelgeving bij instrumenten enelektronische apparatuur’.

De operatiekamer van de toekomstIvo Broeders, chirurg aan het Universitair Medisch CentrumUtrecht, geeft tot slot zijn visie op de operatiekamer zoalsdie er in de toekomst uit zal zien en nu al ten dele in Utrechtis gerealiseerd. Het begrip ‘OK van de toekomst’ is een hotitem dat regelmatig terugkeert in de vakliteratuur, maarwaar iedere chirurg een verschillende mening over heeft. Indat kader duiken begrippen als robotchirurgie, telemanipu-latie en endoscopische chirurgie steeds weer op.

Feit is dat conventionele chirurgie steeds meer verdrongenwordt door opereren met endoscopen en troicarts: endosco-pen om waar te nemen en troicarts - een soort buizen - omoperatiegereedschap doorheen te voeren. Daarbij is hetgrote voordeel voor de patiënt dat er geen ingrijpende ope-ratiewonden hoeven te worden gemaakt. Maar voor de chi-rurg is deze werkwijze alleen maar nadelig, omdat denatuurlijke werkas van ogen naar handen verdwijnt, omdatde beweging van de handen in omgekeerde richting plaats-vindt en omdat die beweging - afhankelijk van de hefboom-verhouding - vergroot of verkleind wordt. Dat wordt ver-oorzaakt door het feit dat het kantelpunt van de instrumen-ten in de lichaamswand ligt.

In het kader van het Amerikaanse Star Wars Project is er inde VS een apparaat ontwikkeld dat de natuurlijke as vanogen naar werkveld herstelt, waarbij het voordeel behoudenblijft dat er alleen door een kleine opening wordt geope-reerd. Deze apparaten werken met echte telemanipulatie. Eris maar één firma die ze maakt en het enige apparaat inNederland staat sinds 2000 in het Utrechtse UMC.

Broeders legt uit dat hij met het Amerikaanse apparaat instaat is de instrumenten in de troicart zodanig op afstand temanipuleren, dat de bewegingen van zijn handen 1:1 wor-den overgebracht, zonder omkeren van de bewegingsrich-ting. Zijn handen bedienen een soort joysticks op grond vande informatie uit een driedimensionaal beeld van het opera-tieveld. Op deze manier kan hij uiterst fijne precisiebewer-kingen uitvoeren, zoals het met draad hechten van bloedva-ten (anastomose).

Sinds de installatie van het apparaat is in Utrecht met enigvallen en opstaan de zogenaamde leercurve doorlopen,zodat nu ingewikkelde operaties als aorta-reconstructiesmogelijk zijn. Het aantal complicaties is niet hoger dan 5%,er treedt gemiddeld 5x zo weinig bloedverlies op als bij con-ventionele operaties en de steken van anastomoses zijn aan-zienlijk regelmatiger. Problemen zijn er natuurlijk ook. Deoperatiekamer is nog niet ingericht voor deze manier vanwerken, er is maar één fabrikant, die maar weinig interesseheeft in technische nazorg, en het inwerken van personeel iserg tijdrovend.

Terugkomend op het onderwerp kan worden geconcludeerddat ‘de operatiekamer van de toekomst een werkruimte isdie veilig en efficiënt het gebruik van geavanceerde techno-logie optimaal ondersteunt.’


Afbeelding 7. De operatiekamer. Links: de huidige praktijjk, midden: opereren met troicarts, rechts: een operatiekamer met telemanipulatie


De laatste ontwikkelingen in de piëzotechnologie, gecombineerd met fijnmechanische over-

brengingen, hebben geleid tot systemen met een grotere slag, met resoluties in het nanome-

terbereik. Daarnaast neemt de piëzomotor een steeds belangrijkere plaats in bij lange-slag-

verplaatsingen; ook doordat de aandrijfkracht steeds groter wordt met behoud van een zeer

compacte behuizing.

W De fase tussen de buiggolf en de longitudinale golf bepaaltuiteindelijk de richting waarin de frictiestaaf zal gaan bewe-gen. Weliswaar is de verplaatsing per periode van de longi-tudinale golf erg klein, maar door de hoge (ultrasone) fre-quentie worden per seconde dusdanig veel kleine verplaats-ingen doorgegeven, dat er nettosnelheden gehaald kunnenworden tot circa 800 mm/s bij zeer hoge acceleraties (20G).De minimale stapgrootte is dan beter dan 0,1 μm.

Afbeelding 1. Principe van werking van een PIline piëzomotor(Bron: Physik Instrumente, Karlsruhe)

PIËZOTECHNOLOGIE

Werking van de PIline piëzomotorDe PIline piëzomotor betaat uit een piëzo-elektrische oscil-lator, gemaakt van een rechthoekig piëzo-elektrisch ele-ment. Hierop wordt een keramische frictietip gemonteerd.Door het piëzo-element elektrisch aan te sturen gaat de tipbewegen volgens een elliptische baan, waarbij drukkrachtenworden uitgeoefend op een frictiestaaf die gemonteerd is ophet bewegend deel van een translatieslede (zie afbeelding 1).De aandrijfkracht die de actuator levert komt in principe uitde energie van de longitudinale golf; in de actuator in defiguur is de longitudinale golf de ‘aandrijfgolf’.

De buiggolfenergie in de actuator wordt gebruikt om de lon-gitudinale golf als het ware met regelmatige periodes te‘schakelen’, door de frictietips tegen de aan te drijven fric-tiestaaf te drukken. De buiggolfkracht reguleert daarbij demaximaal beschikbare wrijvingskracht tussen frictietips enfrictiestaaf op het bewegende element. Hierdoor vervult debuiggolf een soort van vasthoud-/loslaatfunctie.

Piëzotechnologievoor aandrijven

en positioneren• Ing. D.P. Moerman •

Aansturing van de piëzomotorDe fase tussen de buiggolf en de longitudinale golf bepalende richting; met de amplitude kan de snelheid worden gere-geld. Dit wordt in een losse regeleenheid gedaan. Deze rege-leenheid is zó ontworpen dat deze aan de ingangen de ‘nor-male’ signalen verwacht die door een standaard (DC-)servomotorcontroller worden geleverd. Deze worden dandoor de piëzomotor regeleenheid verder vertaald naar rich-ting en snelheid voor de piëzomotor. Bij closed-loop syste-men wordt daarnaast de positie van het bewegend deelgemeten met conventionele encoders. Dit zal meestal ookeen compact systeem zijn, bijvoorbeeld een glaslineaal. Hetis daarbij van belang dat de resolutie en/of nauwkeurigheideen goede ‘match’ hebben met de applicatie en de moge-lijkheden van de piëzomotor. Er worden op dit momentstandaardoplossingen aangeboden met een resolutie beterdan 0,1 μm.

Een idee van de afmetingen van een set wordt goed weerge-ven in de volgende afbeelding.

Afbeelding 2. Voorbeeld van een PIline piëzomotor met frictie-staaf en regelelektronica. De cd is ter verduidelijking van decompacte afmetingen (Bron: Physik Instrumente, Karlsruhe)

Praktische toepassing van een piëzomotor ineen compacte, zeer platte XY tafelEen samenwerking tussen ALT, PI en Technobis resulteerdein een praktische toepassing van een piëzomotor in een zeercompacte low-profile XY-tafel. Deze beweegt bijna geruis-loos en haalt een reproduceerbaarheid van 0,2 μm. Voor deslag is in dit ontwerp gekozen voor een 200 x 200 mm ver-plaatsing; grotere verplaatsingen zijn mogelijk zonder dat ereen ander concept gekozen hoeft te worden. De totale hoog-te van de slede wordt uitsluitend bepaald door de gekozenlagers. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de moge-lijkheden die de piëzomotor biedt, dienen deze ook vanhoge kwaliteit te zijn. Als optisch meetsysteem wordt eenlineaire encoder gebruikt op beide assen. De hoge snelheid(honderden mm/s), de snelle acceleratie en een MTBF gro-ter dan 20.000 uur, maken dit type sledes ideaal voor deindustriële toepassingen van dit mechatronica tijdperk.

Afbeelding 3. PIlinepiëzomotoren inge-bouwd in een low-profile XY-slede metgrote slag (Bron:Technobis, Uitgeest)

Nieuwe ontwikkelingen in Flexure-ontwerpenNaast de nieuwe piëzomotortechnologie wordt ook in debestaande piëzotechnologie nog doorontwikkeld, en metsucces. De nieuwste PIHera nano-stap sledes halen in eencompacte behuizing een slag tot 0,5 mm, waarbij nog steedseen subnanometer-resolutie wordt gehaald. De lange slagwordt gehaald door gebruik te maken van nieuwe zoge-naamde ‘flexure’-ontwerpen (gedraadvonkte gat-veer-con-structies), waardoor tevens een uitstekende rechtheid van debeweging wordt gerealiseerd bij een snelle settling-time.Voor weglengte-controle in optische interferometrie of bij-voorbeeld bij het positioneren van een sample onder eenmicroscoop, is deze langere slag nodig bij nanometer posi-tioneernauwkeurigheid. Om naast een hoge resolutie ookeen hoge reproduceerbaarheid/nauwkeurigheid te halen, kangebruik worden gemaakt van contactloze, wrijvingslozetweeplaats capacitieve sensoren. Anders dan bijvoorbeeldbij rekstroken en/of piëzoresistieve sensoren is hun signaaldirect proportioneel met de verplaatsing. Er kunnen metcapacitieve sensoren bewegingslineariteiten van beter dan0,01% gehaald worden bij een resolutie in het subnanome-ter gebied.Samen met hun hoge bandbreedte zijn capacitieve sensorendaarmee ideaal als sensor in dynamische applicaties; doorhun compacte bouwvorm zijn ze de perfecte match met decompacte piëzosystemen. Door een goed mechanisch ont-werp is het daarbij mogelijk om geïntegreerde XYZ ver-plaatsingssystemen te bouwen, met een hogeresolutie/nauwkeurigheid en met een voor piëzosystemenlange slag in een zeer compacte bouwvorm. (afbeelding 4.)

Afbeelding 4. PIHera compacte XYZmanipulator (Bron: PhysikInstrumente, Karlsruhe)

Dick Moerman is Commercieel Directeur bij Applied Laser Technology.

Met dank aan Physik Instrumente en Technobis voor het ter beschikking

stellen van beeldmateriaal.



De Precisiebeurs 2004 geeft u de gelegenheid een bezoek te brengen aan de stands van circa

120 bedrijven en instellingen op het gebied van de precisietechnologie. Interessante ontwik-

kelingen en praktische oplossingen worden gepresenteerd.

P VisionpaviljoenVisiontechnologie heeft nauwe raakvlakken met precisie-technologie. Dit jaar presenteert de Precisiebeurs voor heteerst in een Visionpaviljoen twaalf bedrijven die oplossin-gen bieden op het gebied van positiebepaling, contactloosmeten, oppervlakte-inspectie enzovoort.

LezingenDe laatste ontwikkelingen, de nieuwste trends en bijzonde-re vernieuwingen worden u gepresenteerd tijdens de onaf-hankelijke lezingen. Exposerende bedrijven verzorgen boei-ende praktijklezingen over hun kennis en ervaringen.

Bent u geïnteresseerd in de precisietechnologie? Wij nodi-gen u uit deze vierde editie van de Precisiebeurs te bezoe-ken. Registreer u op www.precisiebeurs.nl voor gratis toe-gang.

INLEIDING

Precisietechnologie heeft de toekomst, dit blijkt ook uit decirca 120 bedrijven die zich op deze vakbeurs presenteren. Zijzijn onder andere gespecialiseerd in precisie-engineering, fijn-mechanica, motioncontrol, optica, oppervlaktebehandeling,precisie-etsen, micro-lasertechnologie, micro-assemblage,precisiegeleidingen, meetsystemen, visionsystemen enMicroSysteem Technologie (MST).Speciale aandacht gaat dit jaar uit naar de ontwikkelingenop het gebied van MST. Het Mikrocentrum wil u daarmeeextra uitdagen om met deze nieuwe technologie nieuweoplossingen en producten te bedenken. Daarmee willen wijde precisie- en MST-wereld dichter bij elkaar brengen.

Kansen in micro- en nanotechnologieEr wordt verwacht dat microsystemen, in combinatie metnanotechnologie, op grote schaal zullen worden toegepast inproducten voor de gezondheidszorg, voor persoonlijkgebruik en voor onderweg. Microsystemen zijn een combi-natie van sensoren, actuatoren en elektronica. MST is hetexpertisegebied om technische functies van onderdelen vaneen microsysteem te realiseren en een geïntegreerd micro-systeem te vervaardigen. Op het MST-paviljoen en tijdensde diverse lezingen kunt u kennis nemen van dezenieuwe technologie.

Precisietechnologieheeft de toekomst

Voor wie is de Precisiebeurs 2004bestemd?Voor iedereen die is geïnteresseerd in precisietechnolo-gie.Als specialist in fijnmechanica, motion control,opper-vlaktebehandeling, microtechnologie, microassemblage,optica, enzovoort komt u in contact met productontwer-pers, kennisinstituten en leveranciers van materialen,precisiemachines en meetmachines.Als inkoper, product-ontwikkelaar of constructeur komt u in contact met spe-cialisten die u kunnen helpen met het realiseren van nieu-we producten.

Datum en tijdWoensdag 10 november en donderdag 11 november2004 van 09.30 tot 17.00 uur.

PlaatsNH Koningshof HotelLocht 117, 5504 RM Veldhoven (bij Eindhoven).Koningshof is goed bereikbaar per auto, met openbaarvervoer vanaf het station Eindhoven of via het vliegveldEindhoven Airport.

OvernachtenWanneer u beide dagen bezoekt, kunt u een hotelkamerin NH Koningshof Hotel boeken.Het telefoonnummer is: +31(0)40 - 258 19 53, afdelingreserveringen.

Aanmelden vakbeurs & lezingenRegistratie via internet is mogelijk via onze websitewww.precisiebeurs.nl.Na ontvangst van uw aanmelding ontvangt u een bevesti-ging en een gedetailleerde routebeschrijving.

Gratis toegangAan het bijwonen van de lezingen en het bezoeken van devakbeurs zijn geen kosten verbonden.

Organisatie en InformatieVoor meer informatie over de Precisiebeurs 2004 kunt ucontact opnemen met:MikrocentrumHans Houdijk of Jan van MoorselPostbus 359, 5600 AJ EindhovenTelefoon: +31 (0)40 – 296 99 22Fax: +31 (0)40 – 296 99 20E-mail: [email protected]


Precisiebeurs 2004

13


PRECISIEBEURS 2004

Programmaoverzicht woensdag 10 endonderdag 11 november

Woensdag 10 november

10.00-10.25 • Brabantzaal Lezing 1Veelzijdig ontwikkelen met technisch keramiekdhr. Jan van der Wal en dhr. Haskevan Zadelhoff, Ceratec TechnicalCeramics BV

• Baroniezaal Lezing 7Intelligente Elektrische vermogens-omzetter voor brandstofcel-systemendhr. ing.T. Ruiter, ECN TechnologischeServices & Consultancy

• Genderfoyer Lezing 13Vision in Precisiondhr. ir. H. Broers, Philips CFT namenshet vision paviljoen

11.15-11.40 • Brabantzaal Lezing 2Model Based Design, van specifica-tie naar productdhr. Paul Lambrechts,The Mathworks BV

• Baroniezaal Lezing 8Advanced motion controldhr. Simon Smith, Aerotech Ltd.namens Rotero Holland BV

• Genderfoyer Lezing 14De betekenis van de precisie-etstechniek voor MSTdhr. ir. Eric Kemperman, EtchformPrecision Etching & Electroforming BV

11.45-12.10 • Brabantzaal Lezing 3Micro Satelliet dhr. dr. ir.Wim Jongkind, waarnemendleerstoelhouder Systeem Integratie -Ontwerp en Analyse vanRuimtevoertuigen, Faculteit Luchtvaart-en Ruimtevaarttechniek TU Delft

• Baroniezaal Lezing 9Positiemeten op de magneetbaanvan lineaire motorendhr. Peter Krechting,Tecnotion BV

• Genderfoyer Lezing 15Vacuümsolderen in de fijn-mechanicadhr. Peter Steege, Bodycote VacuumBrazing te Diemen

12.55-14.00 Pauze

14.00-14.25 • Brabantzaal Lezing 4Trends in microsystemen voormedische apparaten, life scienceautomotive en telecomdhr. drs. ing. Henne van Heeren,Business Development Manager,EnablingM3

• Baroniezaal Lezing 103D Multi-gauging Topography byusing the new TALYSURF CLIMeasuring Systemdhr. Ciaran C. Murphy,Taylor HobsonLtd - Business Development Manager- Bearing & Medical Sectors namensSteen Metrology Systems NV

• GenderfoyerGeen lezing

15.15-15.40 • Brabantzaal Lezing 5De overeenkomst tussen nano- enmillimetersdhr. J. Bresser, Frencken Mechatronics

• Baroniezaal Lezing 11High precision nonmagnetic 6-deg-ree of freedom positioning mecha-nism based on piezo linear motordhr. dr. Harry Marth, PhysikInstrumente namens Applied LaserTechnology BV

• Genderfoyer Lezing 17Verbetering van de tribologischeeigenschappen bij het gebruik vangecombineerde PVD deklagendhr. Peter Dekempeneer, Balzers NV

15.45-16.10 • Brabantzaal Lezing 6Shaping the microfluidic futuredhr. ir. Ronny van ’t Oever, Micronitmicrofluidics bv

• Baroniezaal Lezing 12Vision in het loodrechte vlakdhr. Geert Kessels, LMI TechnologiesBV namens Dimed NV

• Genderfoyer Lezing 18How to detect a fly on the moondhr. ir. Jan Nijenhuis,TNO TPD


12.55-14.00 Pauze

14.00-14.25 • Brabantzaal Lezing 4Commercialisatie van MSTdhr. dr. Kees Eijkel,Tevchnisch-commer-cieel directeur MESA + Institute forNanotechnology en voorzitter MANCEF

• Baroniezaal Lezing 10Isara: de nauwkeurigste 3-D coör-dinaten meetmachineIsara: ontworpen voor het metenvan mikrostructurenIsara: hoe constructie principes lei-den tot de nauwkeurigste 3Dcoördinaten meetmachinedhr. dr. ir. H.A.M. Spaan, IBS PrecisionEngineering BV

• Genderfoyer Geen lezing

15.15-15.40 • Brabantzaal Lezing 5Dynamic considerations of frameconceptsdhr. ir. Arend-Jan Beltman, CCM Centrefor Concepts in Mechatronics BV

• Baroniezaal Lezing 11Dynamica van servomotorendhr. ir. C. Kleijn, Controllab Products BV

• Genderfoyer Lezing 17Wire-, diamant suspension machiningdhr. Pirmin Berger, Schläfli namensTechnische Handelsonderneming De Ridder BV

15.45-16.10 • Brabantzaal Lezing 6Wafer Level Test: Significant Timeand Cost Reduction of MEMSProductiondhr. Carel van de Beek en dhr. Frank-Michael Werner, SUSS MicroTec TestSystems GmbH

• Baroniezaal Lezing 12Differentiële interferometriemevr. Lucy Attwood, Renishaw

• Genderfoyer Lezing 18Samenwerking MST onderzoek enindustrieprof. dr. ir. F. van Keulen,TU Delft, pro-gramma coördinator MicroNed

Donderdag 11 november

10.00-10.25 • Brabantzaal Lezing 1Technology marketing - Whyshould I care?mevr. Anja Stenzel, IVAM -Microtechnology Network, Dortmundaansluitend:Financiering van internationale(MST) projectendhr. B. J. Bierens, SenterNovem

• Baroniezaal Lezing 7Ontwikkelingen op het gebied vanhoognauwkeurige lengtemetingendhr. Richard Koops, NMi Van SwindenLaboratorium

• Genderfoyer Lezing 13Vision in Precisiondhr. ir. H. Broers, Philips CFT namenshet vision paviljoen

11.15-11.40 • Brabantzaal Lezing 2Assemblage van microsystemen,eerst doen dan denken!dhr. Erik Puik,TNO Industrie

• Baroniezaal Lezing 8Error sources in precision motionapplicationsdhr.Thomas Bartholomäus,NewportGmbH

• Genderfoyer Lezing 14High Precision Milling of Steeldhr. Jörgen von Bodenhausen,Fraunhofer IPT

11.45-12.10 • Brabantzaal Lezing 3De impact vanMicrosysteemtechnologiedhr. dr. ir. Egbert Jan Sol, AdjunctDirecteur,TNO Industrie TU Delft

• Baroniezaal Lezing 9Precisie lineaire geleidingen in ultrahoogvacuümdhr. Max Junker,THK GmbH namensLM Systems BV

• Genderfoyer Lezing 15Première van 3D lappen inNederland Willem Boere, Esmeijer BV


PRECISIEBEURS 2004

Onafhankelijke plenaire lezingen

Gereedschappen voor MST enmicroassemblage

Micro-Systeem Technologie (MST) is bekend als detechnologie voor het produceren van mechanische,fluïdische en andere (niet noodzakelijk elektrische)systemen op micro-schaal, door middel van de tech-nologieën die worden toegepast bij de productie vangeïntegreerde schakelingen. De concepten van de metMST gefabriceerde producten zijn meestal gebaseerdop een combinatie van disciplines.Een eerste voorbeeld is een drukmeter waar eenbuigzaam mechanisch deel (een membraan) wordtgecombineerd met het elektrisch meten van de door-buiging. Een tweede voorbeeld is een micropompwaar een ruimte met een variabel volume, voorzienvan een inlaat- en een uitlaatklep, wordt aangedrevendoor een micro-actuator. Bewerkingen op micro-schaal, als meten, doseren, mengen en transport kun-nen zodoende plaatsvinden. Het is denkbaar een com-pleet laboratorium op één chip te realiseren. Eenderde voorbeeld is te vinden in de communicatietech-nologie. Lichtbundels worden gesplitst, gepolariseerd,in fase verschoven, gerecombineerd, enzovoort, doormiddel van componenten op microschaal.Men streeft ernaar om een systeem als geheel op éénchip onder te brengen. Dit is lang niet altijd mogelijk.Zo ontstaat de behoefte aan het, ten opzichte vanelkaar of ten opzichte van de buitenwereld, positio-neren en bevestigen.Deze nieuwe industrie vraagt om nieuwe assemblage-concepten, om nieuwe positioneermiddelen en omgereedschappen voor de microassemblage.In de plenaire lezingen P1 t/m P6 zal aandacht wordenbesteed aan welke nieuwe producten door middel vanMST kunnen worden gefabriceerd, en welke precisie-gereedschappen en productieapparatuur hiervoorworden ontwikkeld.

Programmaoverzicht woensdag 10 endonderdag 11 november

Woensdag 10 november

Plenair 1, woensdag 10 november 10.30 uur,BrabantzaalKansen in Micro- en Nanotechnologiedhr. dr. Lou Hulst, voorzitter IOP Precisietechnologie,SenterNovem

Er is een technologische revolutie aan de gang. Metongekende intensiteit werkt een alliantie van resear-chinstituten en hightech bedrijven aan de – voorlopig –laatste stappen in de ontwikkeling naar steeds kleine-re bouwstenen voor producten. Nederlandse onder-zoekinstituten, en ook enkele Nederlandse bedrijvenmet name in het veld van de hightech machine- eninstrumentenbouw, leveren hieraan een belangrijke bij-drage. Het grootste deel van de industrie is er nogniet zo bij betrokken. Gaat dat de komende jaren ver-anderen?

Plenair 2, woensdag 10 november 12.15 uur,BrabantzaalCommercialization of micro- and nanotechnologiesdhr. dr. Job Elders, directeur, C2V BVMicro- and nanotechnologies developments areaddressed with respect to parameters affecting thecommercialization speed and process.The high levelpresentation will address the global developmentswith respect to funding, patents, investments and such.The presentation will subsequently address a varietyof product examples of C2V BV.

Plenair 3, woensdag 10 november 14.30 uur,BrabantzaalMST als middel voor microassemblagedhr. ir.Vincent Henneken,TU Delft, SectieProductietechniekIn een IOP-onderzoek aan de TU Delft wordt metMST functionaliteit ontwikkeld die microassemblagekan vereenvoudigen, bijvoorbeeld kleine actuatorengeïntegreerd in het product, die fijnpositionering vaneen microcomponent verzorgen. De geselecteerdecase is de koppeling tussen een glasvezel en een opti-sche chip. Een beeld wordt gegeven van de multidis-ciplinaire uitdaging en de mogelijkheden die dergelijkefunctionaliteit op microschaal biedt.

Donderdag 11 november

Plenair 4, donderdag 11 november 10.30 uur,BrabantzaalPico-beamer: een microprojector op batterijendhr. dr.Willem Hoving, principal scientist en dhr. ir. ReneSanders, senior engineer, Philips CFT, Eindhoven, ProcessTechnologyVoortschrijdende miniaturisering biedt de mogelijkheidom hele compacte apparaten te maken voor persoon-lijk gebruik en voor onderweg, zoals de mobiele tele-foon, de personal organiser, digitale camera, enzovoort.Helaas is het moeilijk om gedetailleerde informatie

weer te geven op de bijbehorende kleine displays. Eenoplossing hiervoor kan geboden worden door dezogenaamde ‘pico-beamer’, een microprojector op bat-terijen. In de voordracht wordt de ontwikkelingbeschreven van de eerste mini-kleurenprojector opbasis van rode, groene en blauwe microlasers. Metbehulp van snel bewegende, compacte spiegeltjes(MEMS technologie) kunnen plaatjes geprojecteerdworden op een willekeurig oppervlak, zodat de gebrui-ker op elk gewenst moment en op elke plaats snel eengedetailleerd kleurenplaatje op A4-formaat kan oproe-pen, om zelf of samen met anderen te bekijken.

Plenair 5, donderdag 11 november 12.15 uur,BrabantzaalMicro-assemblage van een micro Gas Chromatograafdhr. drs. ing. J.E. Bullema,Technologie Manager MST,TNOIndustrieTNO, C2V en Greene Tweed ontwikkelen samen eentechnologie om op industriële schaal micro fluidischesystemen te kunnen assembleren. De technologie dieontwikkeld wordt, maakt gebruik van kleine rubberenpakkingen die ingezet worden om een vloeistofdichtemicro fluidische verbinding te kunnen realiseren. Deontwikkelde micro-assemblage technologie is inmid-dels ingezet om een micro gaschromatograaf alsdemonstrator te realiseren.

Plenair 6, donderdag 11 november 14.30 uur,BrabantzaalPositioneersysteem met Surface Acoustic Wave, eenpromotiewerk in het kader van IOPPrecisietechnologiedhr. ir. P. J. Feenstra, Control Laboratory, EL/CE, Faculty ofElectrical Engineering, Mathematics & Computer Science,University of TwenteHet aandrijfconcept van de Surface Acoustic Wave(SAW)-motor is gebaseerd op de propagatie vanakoestische golven in het oppervlak van een stator(elastisch vast medium). Door middel van wrijvingwordt de microscopische golfbeweging omgezet ineen macroscopische beweging van een op de statorgeplaatste slider. De SAW-motor kenmerkt zich dooreen relatief grote aandrijfkracht per eenheid gewicht,de afwezigheid van magneetvelden, geen smering eneen relatief grote blokkeerkracht.Translatie, rotatie enbeweging met 3 graden van vrijheid in het platte vlak,kunnen worden gerealiseerd.In het project ‘SAW positioning’ van het IOPPrecisietechnologie wordt samengewerkt door deUniversiteit Twente en Philips CFT. Modelvorming,ontwerpregels, regeling en tribologie zijn onderwer-pen die door de UT worden ingebracht. CFT werktaan het ontwerp en de realisatie.

Extra MST-lezingen

Woensdag 10 november 11.45 uur, BrabantzaalMicro Satelliet dhr. dr. ir.Wim Jongkind, waarnemend leerstoelhouderSysteem Integratie- Ontwerp en Analyse vanRuimtevoertuigen, Faculteit Luchtvaart- enRuimtevaarttechniek TU DelftBinnen MicroNed is voorgesteld een Micro Satellietals platform te gebruiken voor onderzoek en ontwik-keling van ruimtevaart georiënteerde microsysteemtechnologie. Een Micro Satelliet vormt een technischuitgebreid, uitdagend en interessant platform voor hetvermeerderen van de kennisinfrastructuur van microsysteem technologie en haar toepassingen in een vij-andige omgeving. Op het ogenblik is onderzoek op ditgebied met nadruk gericht op lagere massa, lagereomvang, lager energiegebruik en verbeterde flexibili-teit en herconfigureerbaarheid. De Micro Satellietgenereert een rijke variëteit aan onderzoeksonder-werpen.Tevens zal het de ontwikkeling stimuleren vaneen aantal nieuwe ruimtegebaseerde experimenten,welke speciale payloads en vaardigheden nodig hebbenom gerealiseerd te kunnen worden.

Woensdag 10 november 14.00 uur, BrabantzaalTrends in microsystemen voor medische apparaten,life science automotive en telecomdhr. drs. ing. Henne van Heeren, Business DevelopmentManager, EnablingM3Er is een sterke trend om de menselijke omgevingmeer elektronisch te maken; sensoren en, in mindermate actuatoren, gecombineerd met locale intelligen-tie gaan ons leven meer en meer beïnvloeden. Omenergiegebruik en ruimtebeslag te minimaliseren,moeten de componenten zo klein mogelijk gemaaktworden. Micro en Nanotechnologie (MNT) spelenhierin een belangrijke rol. Met de stijgende productie-volumes begint een verandering in de MNT- industrieplaats te vinden. Standaardisatie, aandacht voor reliabi-lity en roadmapping beginnen een belangrijkere plaatste krijgen. Dit is met name het geval voor microsyste-men in de (potentieel) hoogvolume-markten als: lifescience, automotive en telecom.

Donderdag 11 november 11.45 uur,BrabantzaalDe impact van Microsysteemtechnologiedhr. dr. ir. Egbert Jan Sol, Adjunct Directeur,TNO IndustrieOver 15 jaar ziet onze wereld er totaal anders uit.Weworden bijgestaan door vele microsystemen die overonze gezondheid en welzijn waken. Maar hoe wordenze gemaakt? En hoe zorgen we ervoor dat het zwaar-tepunt van die industrie hier, in deze regio, ligt?


Daarvoor bouwt TNO nu al de kennis op, zodatondernemers in de regio kunnen innoveren om eenvooraanstaande positie te bemachtigen.

Donderdag 11 november 14.00 uur,BrabantzaalCommercialisatie van MST dhr. dr. Kees Eijkel,Technisch-commercieel directeurMESA+ Institute for Nanotechnology en voorzitter MANCEFMiniaturisering is een economische driver.Microtechnologie maakt miniaturisering van vele func-

101 ADENCO NV

100 AIR-PARTS BV

12 ALPHATRON SPECIAL PRODUCTS BV

58 ANORAD EUROPE BV

7 ANTERYON BV

22 APPLIED LASER TECHNOLOGY BV

8 BALZERS NV

54 BASAN BV

68 BFI OPTILAS BV

51 BKL ENGINEERING BV

25 BODYCOTE HARDINGSCENTRUM BV

60 BOTECH BV

90 BRANDT FIJNMECHANISCHE INDUSTRIE BV

99 BUHRAL BV

53 CARL ZEISS

13 CCM

CENTRE FOR CONCEPTS IN ECHATRONICS BV

55 CERATEC TECHNICAL CERAMICS BV

116 COMPUTER VISION LAB

NOORDELIJKE HOGESCHOOL LEEUWARDEN

41 CONTROLLAB PRODUCTS BV

98 D&M VACUÜMSYSTEMEN

125 DATA@VISION BV

4 DEMCON TWENTE BV

24 DIMED NV

50 DOEKO BV

36 DUTCH PRECISION TECHNOLOGY

121 DVC MACHINE VISION BV

5 ECN (TS&C)

1 ESMEIJER BV

46 ETCHFORM PRECISION ETCHING &

ELECTROFORMING BV

64 ETEL BV

114 FALEX TRIBOLOGY NV

94 FARO EUROPE GMBH&CO. KG

79 FIJNMECHANISCHE INDUSTRIE BERGEN OP ZOOM

33 FINN BV

35 FONTYS HOGESCHOLEN

62 FRENCKEN ENGINEERING

82 GEMAC BENELUX

104 GOEDHART PMC BV

123 GTA VISION-GROEP

65 HEIDENHAIN NEDERLAND BV

57 HEMBRUG BV

35 HOGESCHOOL VAN UTRECHT

47 IBS PRECISION ENGINEERING BV

49 IKO NIPPON THOMPSON EUROPE BV

23 ILT INDUSTRIELE LASER TOEPASSINGEN BV

108 IMS BV

117 IRIS VISION BV

86 IVAM MICROTECHNOLOGY NETWORK

77 KMWE PRECISIE EINDHOVEN BV

ties mogelijk en brengt nieuwe functies binnen bereik.Tegelijkertijd is een technologie een enabler, geen pro-duct op zichzelf.Wereldwijd is veel voortgang geboektin R&D. De opgave van dit moment is het benuttenvan de mogelijkheden ten behoeve van innovatie innieuwe of bestaande producten.Voorbeelden vancommercialisatie worden gegeven, alsmede de rol vanwereldwijde organisaties zoals MANCEF, die tot doelhebben de commercialisatie van microtechnologie tebevorderen.


PRECISIEBEURS 2004

Exposanten

Standnr. Bedrijf Standnr. Bedrijf

Standnr. Bedrijf Standnr. Bedrijf


87 LAAGLAND BV

30 LASER 2000

72 LASERTEC BV

35 LEIDSE INSTRUMENTMAKERS SCHOOL

21/113 LOUWERS GLASTECHNIEK EN TECHNISCH

KERAMIEK BV

62 MACHINEFABRIEK GEBRS. FRENCKEN BV

70 MAXON MOTOR BENELUX BV

20 MECAL APPLIED MECHANICS

105 MECON OPTRONICS BVBA

93 METRIS

98 MEVI BV FIJNMECHANISCHE INDUSTRIE

40 MEVO PRECISION TECHNOLOGY

106 MICRONED

103 MICRONIT MICROFLUIDICS

75 MIKROCENTRUM

45 MITUTOYO NEDERLAND BV

59 MOGEMA BV

66 NEBO BV SPECIAL TOOLING

48 NEWPORT CORPORATION

85 NIJDRA GROEP

43 NMI VAN SWINDEN LABORATORIUM BV

38 NVPT

3 OCEAN OPTICS BV

62 OPTIWA BV

56 PGE BV

126 PHILIPS CFT INDUSTRIAL VISION

15 PHILIPS ETG-CTC

39 PM-BEARINGS

28 REITH LASER BV

81 RELIANCE GEAR COMPANY LTD.

52 RENISHAW INTERNATIONAL BV

53 ROELOFS MEETINSTRUMENTEN

32 ROFIN-BAASEL BENELUX BV

83 ROTERO HOLLAND BV

34 RVS TECHNOLOGIES BV

119 SAC SIRIUS ADVANCED CYBERNETICS GMBH

18 SCHAEFFLER NEDERLAND BV

91 SCHNEEBERGER GMBH

37 SENTERNOVEM IOP PRECISIETECHNOLOGIE

122 SENTERNOVEM IOP BEELDVERWERKING

26 SHELL TECHNOLOGY & INNOVATION SUPPORT

118 SIMAC MASIC & TSS BV

16 STEEN METROLOGY SYSTEMS (SMS)

109 STORK VECO BV

6 SUMIPRO SUBMICRON LATHING BV

112 SUSS MICROTEC TEST SYSTEMS GMBH

61 TECHNISCHE HANDELSONDERNEMING

DE RIDDER BV

19 TECHNISCHE HANDELSONDERNEMING

GELDERBLOM BV

71 TECHNOBIS BV

96 TECHNODIAMANT ALMERE BV

14 TECNOTION BV

78 TEGEMA GROUP

44 THE MATHWORKS BV

69 THK LM SYSTEMS BV

97 TNO INDUSTRIE

102/124 TNO TPD

63 TRUMPF LASER NEDERLAND

115 TURCK BV

80 TWIN MEDIA GROEP – MIKRONIEK

67 UNITEK EAPRO

31 VAN DEN BERG KUNSTSTOFBEWERKING BV

17 VARIODRIVE AANDRIJF- EN

BESTURINGSTECHNIEK BV

42 VIBA NV

120 VISION LIGHT TECH BV

84 WENZEL-WKP BV

33 WOLTERS FIJNMECHANISCHE INDUSTRIE BV


PRECISIEBEURS 2004

Ove

rzic

ht

&In

del

ing

Exp

osa

nte

n

Prec

isie

beu

rs20

04

10&

11n

ovem

ber

2004

NH

.Ko

nin

gsh

ofH

ote

l

N.U.

MEIERIJZAAL

GEN

DER

HA

L

DIE

ZEH

AL

GEN

DER

FOYE

R

KEM

PEN

FOYE

R

ENTR

EE

koff

ieco

rner

koff

ieco

rner

KEM

PEN

HA

L

BEN

ELU

XH

AL

koff

ieco

rner

ENTR

EE

Ric

hti

ng

lezi

ng

en

12

3

45

67

89

1012

13

14

1516

1718

1920

2122

23

2425

2627

283132 33 34

35

36

37

38

39404142 43 44

454647 48 49

50515253 54 55

56575859 60 61

626364 65 66

67686970 71 72

75

77

7879808182

8384

8586

87

90

91929394 95 96

97989910

0

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

Mik

roce

ntr

um

8988

30

MST

Pavi

ljoen

Vis

ion

Pavi

ljoen

AD-10044-NL

For more information,call your local Newport office orvisit our web catalog at:www.newport.com

With over 35 years of experience and solutions inhigh precision positioning technologies, Newportbrings you the most reliable products at affordableprices in motion control, vibration control and highprecision mechanics. Give us a call to discuss yourneeds!

Motorized Translation Stages

Motorized Rotation Stages

Micropositioning Actuators

Multi-Axis Controller& Motion Control Electronics

Opto-Mechanical Components

VVisit us at Prisit us at PrecisionbeurecisionbeurssBooth #49Booth #49

NewportNewportOne company… over 10 ,000 products!One company… over 10 ,000 products!

BelgiumNewport B.V.Tel: +32-16.402.927

FranceMICRO-CONTROLETel: +33-1.60.91.68.68

GermanyNewport GmbHTel: +49-6151.3621.0

ItalyNewport/Micro-Controle ItaliaTel: +39-2.92.90.921

NetherlandsNewport B.V.Tel: +31-30.659.2111

Sweden/DenmarkNPT Instruments ABTel: +46-859118844

United KingdomNewport Ltd.Tel: +44-1.635.521.757

MINIATURE PRECISION BALL BEARINGS MINIATUUR PRECISIE KOGELLAGERS

GRW - Benelux Pijperhof 6 4941 WR Raamsdonksveer the Netherlands Telefoon : 0162-510910 Telefax : 0162-580095

Website : www.grw.de

Twin Design, in2MEDIA en Mediamind maken deel uit van de Twin Media Groep, gevestigd te Culemborg

Volledige service voor uitgeverijen

Tw i n M e d i a G r o e p b v

i n 2 M e d i a b vt w i n d e s i g n b v

Twin Media Groep is gespecialiseerd in het volledig verzorgen van boeken,

tijdschriften en crossmedia. Daarin bieden wij volledige service en diensten aan.

Daarnaast verzorgen wij andere uitingen zoals huisstijlen, jaarverslagen, brochures,

folders, advertenties, affiches, nieuwe media enzovoort.

• Grafische producties• Content management• Redactie• Back-office systeem

Voor meer informatie:

www.twindesign.nl

[email protected]

T: 0345 470 500

M e d i a m i n d b v

Precisiebeurs

standnr 80


BEDRIJFSPROFIELEN

ALT Ook dit jaar laat Applied Laser Technology u pro-ducten uit het leverprogramma zien voor toepas-sing in submicron- en nanopositionering. De leve-ranciers op dit gebied in het pakket zijn PhysikInstrumente (PI), New Focus en SD-Instruments.Heeft u projecten op submicron/nanometer gebieddan kunt u bij ALT terecht. De toegevoegde waardevan ALT zorgt voor de juiste match tussen uw wen-sen en het leverprogramma. Dit jaar toont ALT opde stand onder andere diverse soorten piezomoto-ren van PI en New Focus. Ook de nieuwe NEXlineActuator van PI zal te bewonderen zijn. Dr. HarryMarth van PI zal over de NEXline technology eenlezing verzorgen.Verder zijn er nog verschillendetranslatie- en rotatietafels, opto-mechanica, enzo-voort te bekijken.

ALT is gespecialiseerd in optica, fijnmechanica(micron-gebied) en motion-control.Tel. 0499- 37 53 75, Best. www.alt.ws

22

58

Adenco NV Wat getekend kan worden, kan Adenco maken. Enwaar nodig, gaat Adenco zelfs tot micronprecisie.Adenco gebruikt hiertoe twee belangrijke technie-ken: het fotochemisch etsen en het electroforme-ren.Twee revolutionaire productiemethoden diedàt kunnen waar andere technieken, als lasersnijdenof stansen, voor moeten passen. Het resultaat isnog preciezer, beter van kwaliteit en zowel geschiktvoor grote als voor kleine oplagen, dus ook ideaalvoor prototypes.Adenco levert een waaier van opmaat gemaakte metalen onderdelen zoals: contactsprings, leadframes, grids, optical masks, EMI-RFIshieldingcans, encoder disks, enzovoort.

Adenco N.V. is gespecialiseerd in optica, precisie-etsen, fijnmechanica (micron-gebied), oppervlakte-behandeling en electroformeren.Tel. 0032- 15 2801 11, Mechelen, België. www.adenco.be

Air-Parts BVAir-Parts B.V. is een handelsonderneming voor hoog-waardig elektronische producten en systemen op hetgebied van:• Data-, beeld, en spraakoverdracht;• Hoog-, midden- en laagspanning;• Monitoring;• Militaire toepassingen en projecten.

Analyse is bij Air-PartsB.V. een centraal begrip,waarbij advies (consul-ting) een belangrijk ele-ment is. Op deze wijzekrijgt bij Air-Parts B.V. hetbegrip ‘value added resel-ler’ inhoud. Op gebiedvan Monitoring presen-teert Air-Parts B.V. demeetsystemen van

KAMAN Instrumentation. Deze Amerikaanse leveran-cier biedt een breed gamma van meetsystemen voorzeer nauwkeurige afstandmeting en drukmeting onder

100

extreme omstandigheden. Hier volgt een overzichtvan de verschillende meetsystemen:

Druksensoren• Voor drukmetingen tot 350 bar en 70 drukver-

schil.

Meetsensoren• Nauwkeurige meetsensoren voor afstandsmeting,

diktemeting, uitlijning, statische en dynamischeverplaatsingen en positionering;

• Meetrange 0,5 mm tot 60 mm;• Resolutie van 0,1 micrometer tot 6 micrometer.Zeer nauwkeurige meetsensoren voor afstandsmetin-gen in extreme omstandigheden van -160° tot 550° enbij een druk tot 350 bar.

Air-Parts B.V. is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, motion-control,oppervlakte-behandeling, precisie-bewerkingsmachines,meetmachines en meetapparatuur.Tel. 0172- 42 24 55,Alphen aan de Rijn. www.air-parts.com

Anorad Europe BVEen nieuwe familie van ijzerkernmotoren is ontwik-keld door Anorad. Deze zal onder andere op dePrecisiebeurs getoond worden. Deze LC lineairemotor maakt gebruik van een staalkern ontwerp dat

geoptimaliseerd is met behulp van de EindigeElementen Methode. Zodoende heeft het spoelendeeleen hoge koper vulgraad en verbeterde thermischeefficiëntie. Gekoppeld aan de nieuwste magnetischematerialen wordt een hoge krachtdichtheid bereikt.Momenteel is de LC motor verkrijgbaar in vijf breedteuitvoeringen en deze zijn elk weer leverbaar in vierverschillende lengten. Hiermee bestaat de range uiteen twintigtal motoruitvoeringen met continu-kracht86N – 1.886N.

Een bijzondere eigenschap van de LC motor is derobuuste inkapselmethode. De motor maakt gebruikvan een nieuwe gietmethode die de motor vollediginsluit. De LC motor wordt gecompleteerd door derobuuste magneetbaan. Een roestvrijstalen plaat dektde magneten rondom af, wat extra bescherming geeften esthetisch aantrekkelijk is.Algemene eigenschappen van de LC motoren zijn:• IP 65;• Standaard uitgevoerd met themistor;• 650V busspanning;• Optie van lucht- en waterkoeling geeft tot 50%

hogere continu kracht.

De LC lineaire motor is ideaal voor veeleisende toe-passingen waarbij hoge krachtdichtheid en eenrobuust ontwerp vereist zijn, zoals materialhandling,assemblage, bewerkingsmachines en waterstraalsnij-den.

Anorad Europe BV is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), motion-control, positioneersystemen,(lineaire), motoren en besturingen.Tel. 0499- 33 85 85,Best. www. anorad.com

Basan BVHet productaanbod van basan omvat alle denkbareartikelen die vereist zijn voor een optimaal functione-ren van stofarme ruimten. Dat varieert van laminar-flowsystemen tot verbruiksartikelen als handschoenenen reinigingsmaterialen. Omstandigheden en processenverschillen per cleanroomomgeving. Basan levertmerkproducten en garandeert daarmee kwaliteit.

Basan BV is gespecialiseerd inoptiek, fijnmechanica en motioncontrol.Tel. 076- 572 26 60,Breda. www.basan.com

54

101

Alphatron Special Products BVPostbus 21003, 3001 AA, Rotterdam.Tel. 010-453 40 00. www.alphatron.nl

12


Anteryon BVAnteryon B.V. is sinds 1943 actief in het ontwikkelen,bewerken en produceren van componenten van glas,glaskeramiek en keramiek. Een van de activiteiten bin-nen Anteryon is het maken van hoogwaardige preci-siecomponenten.Anteryon heeft ervaring in het ver-vaardigen van glazen optische componenten voor deOEM-industrie, zoals: Prisma’s,Windows, Beamsplittersen Lenzen en spiegels.De meest gebruikte bewerkingstechnieken zijn:• CNC bewerken tot 5-assig;• Vlak slijpen en polijsten;• Optische Coatings;• Lensbewerking;• High Precision Powder Blasting.

Anteryon staat voor:• Ultra vlakke glasbewerking op micronniveau;• In-huis coating capaciteit;• Zeer korte ‘time to market’;• Het ontwikkelen en produceren van hoogwaardi-

ge glas en glasachtige materialen voor optische ofopto-mechanische componenten.

Balzers NVBalzers N.V. maakt deel uit van de Balzers-groep, diewereldwijd marktleider is op vlak van coatings voorgereedschappen en precisie-onderdelen of componen-

ten. In de Benelux beschikt Balzers over drie vestigin-gen waar balinit® coatings geproduceerd worden: Sint-Truiden (B),Tiel (NL) en Niedercorn (L). balinit® CNIis de meest recent ontwikkelde chroomnitride coatingvan Balzers. De coating wordt volgens een nieuwPVD-procédé aangebracht bij een lage coatingtempe-ratuur (<250°C). Deze nieuwe technologie maakt hetmogelijk om zeer harde coatings te produceren dietegelijkertijd een hoge densiteit hebben en corrosie-werend zijn. De laagdikte van coatings varieert tussen1 en 4 µm, en de invloed op de oppervlaktegladheidligt binnen de toegestane normen. Dit betekent dat decoatings kunnen toegepast worden in de eindfase vanhet productieproces van precisie-onderdelen zondernabewerking nodig is. Chroomnitride coatings vanBalzers kennen reeds tal van toepassingen, vb. mecha-

nische toepassingen, in de hydraulica en in de auto-mobielindustrie. Bovendien zijn de chroomnitridecoatings goedgekeurd voor toepassingen in de voe-dingsindustrie, hetgeen betekent dat ook onderde-len gecoat kunnen worden die rechtstreeks in con-tact komen met voedingsstoffen. Een ander belang-rijk aspect is dat tijdens het PVD-proces noch uit-laatgassen noch andere afvalstoffen geproduceerdworden die schadelijk kunnen zijn voor het milieuof de gezondheid.

Balzers N.V. is gespecialiseerd in oppervlakte-behandeling.Tel. 0032- 11 69 30 40, Sint-Truiden,België. www.balzers.be

BFi OPTiLAS BV BFi OPTiLAS B.V., is distributeur van lasers, optiek,electro-optiek, CCD vision systemen, electronischetest- en meetapparatuur, een breed programma vanspeciale electronische componenten, handschoenkas-ten en op laser gebaseerde systemen voor onderzoeken produktie. Het serviceteam zorgt voor installaties,service, onderhoud, reparaties en kalibraties. BFiOPTiLAS stelt voor uw applicatie de nodige appara-tuur samen zodat deze aan uw wensen voldoet. Oplasergebied heeft het bedrijf ervaring en kan vrijwelalle projecten aan. Ook voor metingen aan lasers heb-ben zij de nodige apparatuur. Op optisch gebied voor-ziet BFi OPTiLAS u van optieken en lasertoebehoren.Het golflengte gebied strekt zich uit van ultraviolet totinfrarood.

BFi OPTiLAS, een onderdeel van AVNET, is een pan-Europese technische leverancier van specialistischeprodukten en diensten, inclusief ontwerp engineeringondersteuning voor de electro-optica en electronica

markt. BFi OPTiLAS richt zich met name op nichetechnologische produkten zoals lasers, sensoren,electro-optica, imaging, fiber optiek, electronischetest- en meetinstrumenten, RF & microwave, mag-netische en andere speciale componenten, systemenen assemblies. Ongeveer 350 produktspecialisten enondersteunend personeel zijn werkzaam in twaalfkantoren verspreid over Europa.

BFi OPTiLAS B.V. is gespecialiseerd in Optica,micro-laserbewerking, micro-verbinden, vision toe-passingen, motion-control, oppervlakte-behandeling,precisie-bewerkingsmachines en meetmachines.Tel. 0172-44 60 60,Alphen aan de Rijn.www.bfioptilas.nl

Processen Technisch BereikNauwkeurigheid

CNC 1000 x 550 x 510 mm± 0,002 mm

Optical grinding & polishing Ø 600 mm< μ 20

Cylindrical grinding Ø 300 mm± 0,005 mm

CNC Lens productie Ø 40 mm< μ 10

Etsen Ø 300 mm< 0,010 mm

High Precision Powder Blasting Ø 1000 mm x 600 mm± 0,002 mm

7

8

68

Anteryon is gespecialiseerd in optica, precisie-etsen,fijnmechanica (micron-gebied), micro-assemblage, MSTmicro-systeem technologie, vision toepassingen,oppervlakte-behandeling, materialen (composieten,keramiek), meetmachines en optische coatings.Tel.040- 278 32 57, Eindhoven. www.ANTERYON.com

BKL Engineering te Nuenen is gespecialiseerd in deontwikkeling van speciaalmachines en productie-hulpmiddelen, waarbij fijnmechanische techniekengecombineerd worden met elektronische besturin-gen. Het bedrijf heeft een omvang van dertig men-sen: twintig ontwikkelaars en constructeurs op HTSen TU niveau met zowel mechanische als elektroni-sche achtergrond. Daarnaast beschikt het bedrijfover een werkplaats ten behoeve van protobouw,enkelstuks fabricage en kleinschalige series. Ditondersteund door zowel CNC als conventioneleverspaningsmachines.Hoewel voortbrenging van de producten nooit eenvoorwaarde is voor het starten van een ontwikke-ling (ontwikkelen is tenslotte de kernactiviteit vanBKL Engineering) zijn er voor de hand liggende

motieven om naast de ontwikkeling ook de realisatievan de eerste machine(s) bij BKL uit te voeren.Voor

zover dit voor activiteiten van belang is, worden mon-teurs van BKL Engineering wereldwijd ingezet voorinstallatie, (preventief) onderhoud, reparaties en (hijs-)certificeringen ter plaatse bij de opdrachtgever.Onderdeel van de ontwikkelingen heeft namelijkbetrekking op complexe hijs- en hefmiddelen, dieopdrachtgevers voor hun eigen assemblage dan welvoor servicedoeleinden bij hun klanten gebruiken. BKLEngineering voert projecten uit op basis van structure-le en langdurige samenwerking met bedrijven als ASML,Assembleon, en Philips, maar ook opdrachten met eeneenmalig karakter zijn regelmatig aan de orde.

BKL Engineering BV is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied).Tel. 040- 295 14 44, Nuenen.www.bkl.nl

BoTech BVBoTech BV is gespecialiseerd in het vervaardigen enassembleren van machinecomponenten en samen-stellingen. Ervaring en samenwerking met klantenhebben geleid tot expertise op het gebied vanbewerken en samenstellen van granieten, kerami-sche, metalen en carbon-fibre componenten encombinaties daarvan. In het machinepark kan eenrange aan producten tot 2,5 x 6 meter uit één stuk,gefreesd en geslepen worden.Tevens is BoTech BVingericht om in te spelen op specifieke frees- enslijpvragen aan metaaldelen en samenstellingen. Inde geconditioneerde eindfabricageruimte wordt delaatste fase van het productieproces uitgevoerd,waarbij uiteindelijk (micron-) nauwkeurigheid vanproducten wordt bereikt. Componenten en samen-stellingen worden in cleanroom-omstandighedengeassembleerd. De producten en compleet samen-gestelde modules die BoTech BV (mede) ontwikkelten fabriceert worden in tal van toepassingengebruikt. De klantenkring is voornamelijk te vindenin de halfgeleider-, medische en grafische industrie,in de machinebouw en industriële meettechniek.

BoTech BV is gespecialiseerd in bewerken van gra-niet, keramiek, carbon-fibre en metaal.Tel. 0492– 55 18 75, Helmond. www.botechbv.com

Brandt Fijnmechanische Industrie BVleveren van een nulserie. In 2003 is dit uitgebreid metseriematige productie met een concrete invulling van

de ‘Just In Time’(JIT) filosofie.Hiervoor is een complete nieu-we flexibele productielijn geïn-stalleerd, middels een modulairbewerkingsstation met machi-nes en robots.

Brandt Fijnmechanische Industrie b.v. is gespecialiseerdin fijnmechanica (micron-gebied) en assemblage.Tel. 036- 523 13 98,Almere. www.brandtfmi.nl


BEDRIJFSPROFIELEN

Brandt Fijnmechanische Industrie b.v. is een modernmechanische bedrijf dat zich met name richt op devervaardiging van complexeonderdelen en samenstellin-gen met een hoge toege-voegde waarde. Dit betreftzowel enkelstuks als klein-seriefabricage. De rodedraad van BrandtFijnmechanische Industrieb.v. is sinds vele jaren ‘Visieop precisie’. Deze precisiewordt gerealiseerd in eennieuwe geclimatiseerde huis-vesting met een modernmachinepark en een geoutilleerde meetkamer. In hetverleden lag de nadruk op produktie-engineering,proto-type bouw en productie rijp maken middels het

de ScanMax met een verrijd-baar onderstel van polymeer-beton. Echter behoort eenopstelling op een vlaktafelook tot de mogelijkheden.

Carl Zeiss is gespecialiseerdin meetmachines.Tel. 0031-184 433551,Sliedrecht. www.zeiss.nl

9060

51BKL Engineering BV

Bodycote Hardingscentrum BVPostbus 226, 5900 AE,Venlo.Tel. 077-355 92 86. www.bodycote.com

25

Buhral BVPostbus 384, 3760 AJ, Soest.Tel. 035-603 00 06.www.buhral.com

99

Carl ZeissCarl Zeiss staat in de industriële meettechniek bekendom haar hoogwaardige 3D-CNC-meetmachines enheeft met de ScanMax een handbediende 3D-meetma-chine ontwikkeld die gebruikt kan worden in de pro-ductieomgeving. De ScanMax beschikt over eenmetend/scannend tastsysteem, waarbij met 200 puntenper seconde posities worden overgenomen indien u detastkop over het werkstuk verplaatst. Het bedienenvan de ScanMax, gecombineerd met de ScanwarePro-software is in een handomdraai te leren. Prismatischeelementen (vlakken, cirkels, cilinders, kegels, enzovoort)worden door de ScanwarePro-software automatischherkend. Op de Precisiebeurs presenteren Carl Zeiss

53


Ceratec Technical Ceramics BV Ceratec Technical Ceramics heeft sinds haar oprich-ting in 1983 een pioniersrol vervuld in de ontwikke-ling van industriële producten uit technische keramiek.De bijzondere eigenschappen van technische keramiekworden optimaal benut. De kracht van Ceratec ligt inde totaalformule van probleemanalyse, ontwikkeling,prototyping en productie (CNC slijpen, verbindingenmet metaal).Het proces van probleem tot en met, ook grote,serieproductie vindt in eigen huis plaats. DeEngineering staat garant voor professionele onder-steuning op het gebied van materiaalkeuze, econo-misch ontwerp en begeleiding van inbouw van kerami-sche componenten. Ceratec levert zowel standaardkeramische componenten zoals kogels, draadgeleiders,mesjes als klant-specifieke keramische componentenzoals glijlagers, precisiedelen, nozzles, kleppen.Op de precisiebeurs 2004 presenteert Ceratec diver-se keramiek-metaalproducten. Bij keramiek-metaalproducten zijn de diverse materiaalfuncties van zowelkeramiek als metaal geïntrigeerd in een vaak eenvou-dig in te bouwen product. Door keramiek-metaalcomponenten toe te passen in constructies worden

de voordelen van beide materialen uitgebuit. Ookzal op de beurs nadruk worden gelegd op toepassin-gen van keramiek in vacuüm. Keramiek ontgast nietin vacuüm, heeft een hoge stijfheid, is slijtvast en isspiegelglad te bewerken.Typische keramische toe-passingen in vacuüm zijn geleidingen/positioners of(kogel)lagers.

Ceratec Technical Ceramics BV is gespecialiseerd inmaterialen (composieten, keramiek).Tel. 0345- 58 01 01, Geldermalsen. www.ceratec.nl

Computer Vision Lab Noordelijke Hogeschool LeeuwardenHet Computer Vision Lab Van de NoordelijkeHogeschool Leeuwarden is in 1994 gestart en isinmiddels uitgegroeid tot een goed uitgerust laborato-rium met een grote verscheidenheid aan camera’s, len-zen, belichtingsapparatuur, framegrabbers en beeldver-werkingsoftware. Het Computer Vision Lab heeft sinds

zijn start meer dan vijfentwintig projecten op hetgebied van Computer Vision met succes uitgevoerd.Verder is er een onderwijsmodule ontwikkeld op hetgebied van Computer Vision, die zowel aan regulierestudenten als aan cursisten uit het bedrijfsleven wordtaangeboden.

Computer Vision Lab Noordelijke HogeschoolLeeuwarden is gespecialiseerd in vision toepassin-gen.Tel. 058-296 11 93, Leeuwarden.www.engineering.tech.nhl.nl

CCMCCM is een onafhankelijk, particulier, technisch dienst-verlenend bedrijf met vaardigheden om onderzoek entechnische ontwikkelingen ten behoeve van industriëleinnovatieprojecten op velerlei gebied uit te voeren. Devakgebieden werktuigbouwkunde, elektronica, fysicaen informatica vormen de basiskennis en wordenzowel praktisch als theoretisch ingezet. Moderne hulp-middelen, calculaties voor ontwerp en engineering, als-mede werkplaatsen, benodigde laboratoria en clean-roomfaciliteiten staan ter beschikking. CCM vindtsamenwerken met de opdrachtgever belangrijk vooreen efficiënte aanpak bij de projectuitvoering. Dekracht van CCM ligt in het vinden van originele, prak-tisch bruikbare en economisch rendabele oplossingen,voor zowel producten, productiemiddelen als produc-tieprocessen. CCM heeft inmiddels voor diversebedrijven nieuwe concept-oplossingen bedacht,beproefd en gerealiseerd tot productie. Een groot aan-tal ontwikkelingen heeft geleid tot octrooiering van deprincipes en daarmee de marktpositie van opdrachtge-vers versterkt.

Op de beurs zullen voorbeelden zowel op posters alsin hardware getoond worden op het gebied van fijn-mechanische modules en medische instrumenten,zoals een volledig automatisch werkend analyse-apparaat voor RNA/DNA onderzoek, dat ontwikkeldis voor het bedrijf Pamgene.

CCM Centre for Concepts in Mechatronics BV isgespecialiseerd in fijnmechanica, micro-assemblage,micro-laserbewerking, vision toepassingen, motioncontrol en onderzoek en ontwikkeling.Tel. 040-263 50 00, Nuenen. www.ccm.nl

5513

Controllab Products BVControllab Products B.V. (CLP) is de ontwikkelaar enuitgever van 20-sim, een programma voor de model-vorming en simulatie van dynamische systemen. 20-sim ondersteund naast de traditionele methodes (dif-ferentiaalvergelijkingen en blokschema’s) ook invoervia ideaal fysische modellen. Hiermee ‘tekent’ u eenmodel door standaard componenten met elkaar teverbinden. Dit gegeven maakt het 20-sim uniek en iséén van de redenen dat het programma in de afgelo-pen jaren furore heeft gemaakt in de wereld van deprecisietechnologie (CFT, Oce en vele andere).

Controllab Products B.V. is gespecialiseerd in motion-control, mechatronica, dynamica en modelvorming ensimulatie.Tel. 053- 4893096, Enschede.www.controllab.nl

116

41

Demcon Ruim tien jaar geleden werd Demcon opgericht alseen spin-off van de Universiteit Twente. Inmiddels isDemcon uitgegroeid tot de Demcon Groep, met 45

hooggekwalificeerdeingenieurs. NaastDemcon omvat degroep nog vier inno-vatieve en kennisin-tensieve bedrijven:Micro Montage,Mimo Technology,Art Innovation enMagic SportsInternational (MSI).Demcon richt zich

op productontwikkeling en is een leverancier vanhigh-end mechatronica-oplossingen, met name mecha-tronische testen kwalificatie-apparatuur, industriëleequipment en professionele en consumentenproduc-ten. Een scala aan diensten wordt aangeboden, vanconsultancy en projectmanagement tot engineering,prototyping en productie. In verschillende marktenwordt geopereerd, uiteenlopend van de halfgeleider-en de medische industrie tot aan de verpakkings- ende foodmarkt. Klanten zijn bedrijven als ASML, Philips,Thales, Unilever en Lambda Physik. Micro Montagehoudt zich bezig met micro-assemblage en micro-productie, waarvoor zij een gecertificeerd kwaliteits-systeem aan kan bieden. Mimo Technology is gespecia-liseerd in ‘metal injection moulding’, oftewel het

D&M Vacuüm-systemen BVD&M Vacuümsystemen BV is gespecialiseerd in hetcomplete vacuümsysteem. Dit houdt in dat D&M eenformule heeft samengesteld waarmee een breed pak-ket aan producten en diensten geleverd kan worden.Om deze formule gestroomlijnd te laten functionerenzijn drie afdelingen opgezet, te weten: afdeling vacuüm,afdeling prototypebouw en de afdeling special pro-ducts. Door deze afdelingen te laten samenwerken isD&M in staat het complete vacuümsysteem te ont-wikkelen, te bouwen en te onderhouden.

D&M Vacuümsystemen BV is gespecialiseerd invacuümtechniek.Tel. 0495-49 19 67, Budel.www.dm-vacuumsystemen.nl


BEDRIJFSPROFIELEN

Data@Vision BVData@Vision vertegenwoordigt internationalefabrikanten van vision hard- en software compo-nenten in de Benelux. Met een team van in totaaldertien medewerkers, waaronder vijf hoog opgelei-de en ervaren TechSupport Engineers, is zij in staatklanten te ondersteunen bij het selecteren, integre-ren en het toepassen van geschikte machine visioncomponenten.Voor de gebruikers van machinevision software, organiseert Data@Vision prakti-

sche basistrainingen en workshops. Samen met part-ners is Data@Vision in staat complete vision syste-men te leveren, conform specificaties en beschikbaarbudget.

Data@Vision B.V. is gespecialiseerd in optica, visiontoepassingen, vision componenten en software.Tel.010- 460 80 65,Vlaardingen. www.data-at-vision.nl

Dimed NV Dimed laat op deprecisiebeurs zien:een uniek meetsys-teem van SolartronMetrology. Doormiddel van eenORBIT systeem kanDimed tot 372

meettasters, met een slaglengte tot 100mm, recht-streeks via RS485 met een PC verbinden zondergebruik te maken van multiplexers en speciale soft-

ware. Tevens kunnen zij ook 4-20mA signalen enLVDT’s met dit systeem verbinden. Ook toont Dimedallerhande sensoren en kalibratie apparatuur om ver-schillende grootheden nauwkeurig te meten en tekalibreren.

Dimed is gespecialiseerd in het elektrisch meten vanfysische grootheden en de daaropvolgende registra-tie- en verwerkingstechnieken voor onder andere:druk, verplaatsing, kracht, temperatuur en koppel.Tel.0032-32 36 64 65, Antwerpen, België. www.dimed.be

4

125

24 98

121

metaalspuitgieten in (middel)grote series van kleine,complexe onderdelen, die vaak niet met de conventio-nele technieken kunnen worden geproduceerd.ArtInnovation levert high-tech oplossingen voor kunst-restauratie en -conservering, zoals een laser-cleaning-station, en MSI ontwikkelt geavanceerde apparatenvoor sportbeoefening en -training, waaronder eenslimme tennistrainer. In alle gevallen ontwerptDemcon de onderliggende mechatronica.

Demcon is gespecialiseerd in optica, fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, micro-laserbewer-king, micro-verbinden, motion-control en metal injection moulding.Tel. 0541- 57 07 20, Oldenzaal.www.demcon.nl

DVC Machinevision BVDVC verkoopt vision componenten zoals industrië-le camera’s, framegrabbers, lenzen en softwarepak-ketten.Voor een aantal A-merk-fabrikanten is DVCde enige vertegenwoordiger in de Benelux. Merkendie verkocht worden zijn onder andere Sony,Matrox, Basler, Media Cybernetics en SchneiderKreuznach.Veel klanten kiezen voor DVC vanwege de techni-sche ondersteuning tijdens het keuze- en aankoop-proces. DVC is met recht een Partner in Visionvoor OEM’ers, systeem integratoren, onderzoeksin-stellingen en andere eindgebruikers. DVC beperkt

zich tot het adviseren en verkopen van vision compo-nenten (hardware en software).DVC streeft ernaar klanten van alle ontwikkelingen opde hoogte te houden. Nieuwtjes staan vermeld op dewebsite www.machinevision.nl.

DVC Machinevision BV is gespecialiseerd in visiontoepassingen.Tel. 076-544 05 88, Breda.www.machinevision.nl


Doeko BVDoeko B.V. is een gereedschapmakerij en producentvan complexe, extreem nauwkeurige gereedschappenen componenten. Deze worden zowel enkelvoudig alsin serie geproduceerd.Doeko is ISO-9001 gecertificeerd. Klanten, die wereld-wijd gevestigd zijn, zijn actief in diverse branches zoalselektronica, semi-conductor en verpakking. De kernac-tiviteiten van Doeko zijn onder te verdelen in het ont-werpen en fabriceren van stempels, matrijzen en fijn-mechanische modules.

Een zwaartepunt ligt bij de bouw van modules waarbijcomplexiteit en nauwkeurigheid samenkomen en veel-al voor de semiconductor-industrie bestemd zijn. Zoheeft Doeko onder andere een expertise op hetgebied van mechanische aandrijfcomponenten zoalsnokschijven en functieschuiven. Hiervoor staat eenuiterst modern en compleet machinepark ter beschik-king (CNC-frezen en -draaien, alle vormen van slijpen,draad- en zinkvonken). Dit machinepark is recent uit-gebreid met een horizontaal bewerkingscentrum(Toyoda) met een dertigvoudige pallet-pool en 230gereedschapplaatsen, alles voorzien van chipherken-ning. De machines staan opgesteld in een schone engeconditioneerde werkplaats. Er is een vergaande inte-gratie tussen de CAD- (unigraphics) en CAM-systemen (Esprit) alsmede het logistieke systeem(Isah-7).Tijdens deze beurs kunt u kennismaken methet bedrijf, de capaciteien en de expertise die zij heb-ben in het vervaardigen van complexe fijnmechanischemodules en onderdelen.

Doeko B.V. is gespecialiseerd in fijnmechanica.Tel. 024- 679 07 50, Beuningen. www.doeko.nl

50

Esmeijer BVPostbus 11077, 3004 EB, Rotterdam.Tel. 010-415 27 88. www.esmeijer.nl

1

Faro EuropeGmbH&Co. KGIngersheimer Strasse 12, D 70499, Stuttgart, Duitsland.Tel. +49-07 11 22 22 42 26. www.faro.com

94 FrenckenEngineeringHurksestraat 16, 5652 AJ, Eindhoven.Tel. 040-250 75 07. www.frencken.nl

62

Energieonderzoek Centrum NederlandTechnologische Services en Consultancy (TS&C) leverthoogwaardige technologische ondersteuning voor ont-werp en bouw van experimentele installaties, gegevens-verwerking, informatieoverdracht, materiaalkarakterise-ring en andere ondersteuning die nodig is om onder-zoek op hoog niveau uit te voeren. Dit zal toegelichtworden aan de hand van het ontwerp van brandstof-cellen en de intelligente compacte invertors die voor

vervoerstoepassingennodig zijn. Een filmap-plicator die binnen 5µm nauwkeurig eenlijm of verflaag kanaanbrengen zal alsnauwkeurig productgetoond worden.Tevens zullen resulta-

ten van de nieuwe 4-assige lasersnijopstelling getoondworden.Afhankelijk van de materiaaldikte kan de sne-debreedte teruggebracht worden tot 10 µm.Bijvoorbeeld een 30 µm brede rechte snede in 2 mmdik roestvaststaal. Met posters zullen testopstellingenen installaties ontwikkeld voor ECN of derdengetoond worden. Zoals een 6-kanaals parallelle flow -reactor die met dynamisch instelbare gassamenstellin-gen binnen 1 C nauwkeurig, 6 katalysatoren tegelijkkan testen op performance.

Energieonderzoek Centrum Nederland is gespeciali-seerd in fijnmechanica (micron-gebied), micro-laserbe-werking, oppervlakte-behandeling en materialen (com-posieten, keramiek).Tel. 0224- 56 46 96, Petten.www.ecn.nl/tsc

5

Etchform BVEtchform BV houdtzich bezig met hetprecisie-etsen elek-troformeren en gal-vaniseren van dunnemetalen precisie producten voor deEuropese technischeindustrie.

Etchform BV is gespecialiseerd in precisie-etsen,MST micro-systeem technologie, oppervlakte-behan-deling en electroformeren.Tel. 035- 685 51 94,Hilversum. www.etchform.com

46

Etel BVSinds november 2001 is het Zwitserse Etel verte-genwoordigd op de Nederlandse en VlaamsBelgische markt met een eigen vestiging: Etel BV.Gestart in 1974 als één van de grondleggers van dedirect drive technologie is Etel uitgegroeid tot demarktleider op het gebied van direct drive motoren.Basis van de onderneming is de R&D-afdelingen metin totaal tachtig medewerkers. De drive binnen deonderneming is het zoeken naar de technische gren-zen: steeds sneller en nauwkeuriger.Als onderdeelvan de multinational Heidenhain combineert Etel deflexibiliteit van een middelgrote onderneming metde kracht en continuïteit van een grote kapitaal-krachtige onderneming.Etel concentreert zich volledig op de direct drivetechnologie en presenteert de complete oplossing:• Lineaire motoren;• Draaimotoren;• Besturingselektronica;• Geintregeerde systemen.Direct drive motoren oefenen de kracht daar uitwaar die wordt gevraagd. Dit maakt klassieke aan-drijfcomponenten overbodig. Hierdoor is het moge-lijk om qua nauwkeurigheid, snelheid, flexibiliteit,betrouwbaarheid en inbouwafmetingen goede pres-taties te leveren. Het toepassingsgebied van directdrive blijft groeien. Begonnen met de ruimtevaart,gevolgd door de halfgeleider industrie vindt dedirect drive steeds meer haar weg naar bouwersvan machines en handling systemen.

Etel BV is gespecialiseerd in motion control.Tel. 0318- 49 52 00, Ede. www.etelbv.nl

64

Dutch PrecisionTechnologyPostbus 2600, 3430 GA, Nieuwegein.Tel. 030-605 33 44. www.metaalunie.nl

36

Fijnmechanische Industrie Bergen op ZoomPostbus 124, 4600 AC, Bergen op Zoom.Tel. 0164-21 36 00. www.fmi.nl


BEDRIJFSPROFIELEN

Falex Tribology NV

Falex Tribology nv is een R&D bedrijf dat zichbezighoudt met tribologie, de wetenschap die zichbezighoudt met interactie tussen oppervlakten inrelatieve beweging. Het bedrijf is een spin-off ont-staan uit een joint venture tussen de KatholiekeUniversiteit Leuven en Falex Corp. USA, al meerdan zeventig jaar een trendsetter op vlak vanTribotesters en het ontwikkelen van ASTM stan-

dards, die worden gebruikt in R&D en QualityControl. Om klanten zo goed mogelijk van dienst tezijn, werkt Falex Tribology op drie domeinen:Consulting,Test Services (in ons eigen lab) en de ver-koop van hoog-kwalitatieve Tribotesters. Recentelijkheeft Falex Tribology in samenwerking met de duitsepartner TETRA Gesellschaft für Sensorik, Robotik undAutomation mbH een nieuwe tribotester ontwikkelddie zicht richt op de micro-range: de ModularUniversal Surface Tester of kortweg MUST. Dit appa-raat is ontwikkeld om friction-fretting-wear, scratch,indentation, adhesion, stiction and viscosity te metenop MICRO scale. Deze tribotester beschikt hiervoorover zes decades of forces (5 µN to 10 N) en vijfdecades of displacement (0.1 µm to 20000 µm) meteen heel hoge resolution van 0.020 µm/0.2 µN.

Falex Tribology nv is gespecialiseerd in meetmachinesen testlaboratorium.Tel. 0032-16 40 79 65, Leuven,België. www.falexint.com

FINN Fijnmechanische Industrie Noord-Nederland BV FINN BV - Stadskanaal, is opgericht in 1980. FINN istoeleverancier op fijnmechanisch gebied van metaalen kunststofonderdelen. FINN heeft moderne CNCbewerkingcentrums op gebied van draaien en fre-zen. In de loop der jaren is FINN uitgegroeid van

toeleverancier tot leverancier, ontwikkelaar en produ-cent van onderdelen en complete installaties, appara-ten, test-, meet- en regelapparatuur, en analyse-appara-tuur voor onder andere de medische-, aerospace-, air-craft-, defensie-, milieu-, veterinaire- en biochemischeindustrie. FINN is ISO 9001:2000 gecertificeerd enbeschikt over een geconditioneerde meetkamer. Doorintensieve kontakten met universiteiten en research-instellingen kan FINN oplossingen bieden op hetgebied van fijnmechanica, mechatronica, engineering,topsport, optica en medische toepassingen. FINN uwpartner voor: precisie fijnmechanischebewerkingen/engineering en research van prototy-pes/mechatronica/ontwikkeling en produktie van spe-cials/turn-key projecten. Met elf medewekers in FINNin staat om in te spelen op uw behoeftes.

FINN Fijnmechanische Industrie Noord-Nederland BVis gespecialiseerd in optica, fijnmechanica (micron-gebied) en precisie engineering.Tel. 0599- 62 22 16,Stadskanaal. www.finn.nl

114

79

33

FontysHogescholenKenniscentrumMechatronicaIn het Kenniscentrum Mechatronica van Fontys is dekennis en expertise gebundeld, die zijn toepassingvindt in het mechatronische werkveld. Door dezeconcentratie binnen de Fontys organisatie is het cen-trum in staat, samen met de opdrachtgevers uit deregionale industrie en een groot opgebouwd netwerk,opdrachten uit te voeren. Het KenniscentrumMechatronica is daardoor een partner voor MKBbedrijven. Een team van docenten staat opgesteld omsamen met u, uw opdrachten uit te voeren.Vooronderzoek, ontwikkeling en opleiding staan het labora-torium, meetequipment en software ter beschikking.Of het nu gaat om de ontwikkeling van een bestu-ringssysteem, advies of een in-company training, dekennis en ervaring van het KenniscentrumMechatronica helpen bij het zoeken mee naar eenpraktische oplossing voor vraagstukken op het gebiedvan toegepaste mechatronica.

Kenniscentrum Mechatronica biedt:• De ontwikkeling van functionele modellen van

machines en apparaten;• Het realiseren van besturings- en regelsystemen;• De ontwikkeling van simulatiemodellen;• Advies;• Subsidieaanvragen;• Onafhankelijk markten productonderzoek;• In-company trainingen en (post) hbo-opleidingen;• Haalbaarheidsstudies.

Daarnaast is het Kenniscentrum Mechatronica inter-mediair bij het realiseren van samenwerkingverbandentussen aankomende en bestaande industriële partners.

Fontys Hogescholen Kenniscentrum Mechatronica isgespecialiseerd in micro-assemblage, vision toepassin-gen, motion-control en onderwijs. Tel. 0877- 87 55 66,Eindhoven.www.fontys.nl/werktuigbouwkunde/mechatronica

35


Gelderblom B.V. houdt zich bezig met de verkoop entechnische ondersteuning op het gebied van verspa-nende gereedschapmachines in het langdraaien,

mechanische, fijnmechanische, matrijzen, harde mate-rialen en precisie draaien freeswerk. De onderne-ming beschikt sinds 1974 over de kennis en ervaringop het gebied van numeriek bestuurde verspanendewerktuigmachines. Sedert deze periode werden ruim1.400 machines in Nederland geplaatst. Centraal gele-gen in Nederland bevindt zich de bedrijfshuisvesting,waar in de showroom de machines kunnen wordengedemonstreerd en men tevens de laatste technologi-sche ontwikkelingen op de proef kan stellen.Aandachtwordt besteed aan het opleiden van personeel en hetop peil houden van de voorraad mechanische en elek-tronische onderdelen.Via een ‘on line’ systeem kunnenreservedelen binnen 24 uur ter plaatse zijn. Getoondvia draagbare computers worden verschillende pre-

sentaties van het draaien en frezen, ruimtelijke vor-men frezen, hoge snelheid frezen, geharde materialendraaien en frezen, maatnauwkeurigheid in het micronbereik en enkele voorbeelden uit de praktijk.Uitgestald worden verschillende producten die op demachine’s zijn vervaardigd:• OKUMA: MU400, LB300, MB46;• Citizen: R04-VI;• Foto’s van werkstukken.

Technische Handelsonderneming Gelderblom B.V. isgespecialiseerd in fijnmechanica (micron-gebied) enprecisie-bewerkingsmachines.Tel. 030- 241 25 41,Utrecht. www.gelderblom.nl

Technische Handelsonderneming Gelderblom BV

Goedhart Process & Motion Control BVGoedhart PMC verbetert performance van machinesen apparaten door het toepassen van innovatievemotion control en mechatronica oplossingen. Met defocus op een werkelijk geïntegreerde mechatronischeaanpak creëren de specialisten van Goedhart PMCaandrijf- en bestu-ringsoplossingenvoor (OEM) machi-nebouwers en produ-cerende bedrijven.Tijdens de precisie-beurs 2004 toontGoedhart PMConder andere posi-tioneersystemen diehun toepassing vin-den inMicroassemblage enMST.

Goedhart Process & Motion Control B.V. is gespe-cialiseerd in microassemblage, MST micro-systeemtechnologie en motion control.Tel. 0492- 53 98 03,Helmond. www.goedhartpmc.nl

19

104Gemac Benelux Gemac maakt micro-elektronica beschikbaar.Sensorelementen geëtst in silicium meten de hoekenvan voertuigen of kranen. Circuits met logische func-ties geïntegreerd in een enkele chip, besturen machi-nes en apparaten.Vandaag de dag is micro-elektronicahet hart binnen de diverse industrieën.Gemac is opgericht in 1992. Kernactiviteit is het klant-specifiek ontwikkelen, programmeren, produceren entesten van elektronische systemen, boards, FPGA &ASIC design en componenten gebaseerd op verschil-lende technologieën.Micro-elektronica producten: inclinosensoren, versnel-lingssensoren, veldbustesters, interpolatie voor meet-systemen, neurale netwerken.Micro-elektronica diensten: FPGA/ASIC design, multi-chip modules, microcontrollers/DSP, coördinatie vanEuropese subsidie projecten, PCB bestücken.

Gemac Benelux is gespecialiseerd in MST micro-sys-teem technologie, motion-control, meetmachines, sen-soren, EMC filters en klantspecifieke inkoop.Tel. 015-212 13 10, Delft. www.prokorment.nl

82

GTA Vision-groepDe GTA Vision-groep technische Automatisering wilals onafhankelijke vereniging een grote toegevoegdewaarde bieden aan bedrijven die zich professioneelbezighouden met technische automatisering.GTA organiseert evenementen en activiteiten, die hetgemeenschappelijk belang van haar leden dienen enstelt kennis over de markt, de branche en trends in

technologie beschikbaar. De vereniging heeft tot doelde belangen van haar leden te behartigen en de groeien ontwikkeling van de bovengenoemde automatise-ringssector te bevorderen en de concurrentiepositievan de leden te versterken. De belangrijkste elemen-ten om deze doelstellingen te realiseren zijn:• Onderwijspromotie;• Promotie van de automatiseringssector bij bedrij-

ven en gebruikers;• Het gezamenlijk onderzoeken en statistisch vast-

leggen van de marktsituatie;• Het als groep trendsetter zijn en hiermee het

imago van de branche verbeteren;

• Het organiseren van bijeenkomsten en themada-gen teneinde kennisoverdracht naar de markt entussen de leden onderling te doen plaatsvinden;

• Als ‘platform’ behartigen van de belangen vanhaar leden bij aanverwante branche-organisaties,overheden etc.;

• Het zijn van een kennisbank voor de geheleindustrie tot en met het onderwijs.

GTA Vision-groep is gespecialiseerd in vision toepassingen, motion-control en branche-organisatie.Tel. 079- 353 13 57, Zoetermeer.www.gta-nederland.nl

123


BEDRIJFSPROFIELEN

Iko Nippon Thompson Europe BVIKO NIPPONTHOMPSON is eenspecialist op hetgebied van vervaar-diging en verkoopvan naaldlagers,rechtgeleidingen enmechatronica. Het in1950 opgerichtebedrijf heeft talrijke

gepatenteerde technologisch hoogwaardige productenontwikkeld waaronder recentelijk de unieke ML serie.Dit nieuwe geleiding is voorzien van een zogenaamdeC-sleeve en zijn voor vijf jaar of 20.000 km onder-houdsvrij.Tijdens de Precisiebeurs wordt een aantalvan deze produkten getoond.

IKO NIPPON THOMPSON EUROPE BV is gespeciali-seerd in motion-control en rechtgeleidingen.Tel. 010- 462 68 68, Rotterdam. www.ikont.co.jp

Iris Vision BVIris Vision BV laat op de Precisiebeurs een selectiezien van premium machine vision componenten zoalsverlichting, optiek, camera’s, frame grabbers en soft-ware.

Iris Vision BV is gespecialiseerd in optica en visiontoepassingen.Tel. 076-503 66 46, Etten-Leur.www.iris-vision.nl

117

49

Heidenhain Nederland BV HEIDENHAIN is bekend als de ontwikkelaar en pro-ducent van meet- en regeltechniek voor de metaalbe-werkende- en semi-conductorindustrie en biedt alsmarktleider nauwkeurige systemen. De HEIDENHAIN-organisatie heeft haar vestigingen in twintig landenniet alleen voor de verkoop, maar ook om voor deafter-sales en service dicht bij de geleverde besturingenen meetsystemen te zitten. Zo kan zij bij eventuelestoringen snel reageren en de eventuele stilstand toteen minimum beperken. De meest gangbare materia-len, evenals de meest gangbare besturingen en aftast-koppen, zijn op voorraad. HEIDENHAIN NEDER-LAND BV in Ede is verantwoordelijk voor de verkoopen service van de producten op de Nederlandsemarkt. Onder service verstaat HEIDENHAIN ook detraining en zij biedt een cursusprogramma in haareigen scholingslokalen. Het leveringsprogramma omvat

hoeken lengtemeetsystemen, digitale uitlezingen,meettasters en meetinstrumenten voor de nauwkeu-righeidscontrole van gereedschapswerktuigen.Daarnaast biedt HEIDENHAIN TNC-freesmachinebe-sturingen, zoals de iTNC530 en de draaibesturingenMANUAL Plus 4110 en CNC Pilot 4290. Het team staatklanten bij om het optimale systeem voor elke toepas-sing te selecteren of een oplossing voor een meet- enbesturingssysteem te vinden.

HEIDENHAIN NEDERLAND BV is gespecialiseerd inoptica, fijnmechanic (micron-gebied), motion-controlen positiemeetsystemen.Tel. 0318 - 58 18 00, Ede.www.heidenhain.nl

kg zware granieten blok en dempers die geplaatst zijntussen het granieten blok en machinevoet. Een geavan-ceerde CNC besturing complementeert het geheel.De huidige Hembrug diamant en finish harddraaimachi-nes kunnen een maat-, vormen oppervlaktenauwkeu-righeid tot in het submicron gebied bereiken. Naast destandaard machines ontwikkelt Hembrug ook ultrapre-cisie speciaal machines, zoals de afgebeelde 4-axisVertical-Mikroturn 950 CNC.Hembrug zal op de precisiebeurs alles over het dia-mant en het finish harddraaiproces vertellen en welkevoordelen dit proces, zoals aanzienlijke kostenbespa-ringen, ten opzichte van het slijpen biedt. Daarnaastzal Hembrug succesvolle applicaties uit verschillendetoepassingsgebieden tentoonstellen.

Hembrug b.v. is gespecialiseerd fijnmechanica (micron-gebied) en precisie-bewerkingsmachines.Tel. 023 - 512 49 00, Haarlem.

57 65

De Hogeschool van UtrechtDe Hogeschool van Utrecht biedt een drietalopleidingen op het gebied van dePrecisietechnologie aan. Naast de dagopleiding,welke bestemd is voor havisten, vwo’ers enmts’ers zijn er een tweetal opleidingen die interes-sant zijn voor in de praktijk werkzame MTS’ers enhbo’ers. Deze specialisatie kan na het basisjaar‘Ingenieursvaardigheden’ gevolgd worden. De les-sen worden een keer per week op een middag eneen avond gegeven.Tijdens de opleiding wordt eraandacht besteed aan de Mikrosysteemtechnologieen voert de student een aantal opdrachten in decleanroom uit.Voor de hbo’ers is er een eenjarigepost-hbo opleiding. Deze start in januari 2004 enhierbij worden de lessen ook een keer per weekop een middag en avond gegeven. Bij beide oplei-dingen staat, zoals reeds aangegeven, dePrecisietechnologie centraal. Dit betekent, dat deintegratie van verschillende (vak)disciplines om toteen goed productontwerp te komen noodzakelijkis. Er is dus sprake van een mechatronische aan-pak.Voor wat betreft de verschillende disciplineskunt u denken aan; werktuigbouwkunde (construc-tieprincipes), electronica, regeltechniek, aandrijf-

techniek, sensoren en interfacing. Hoewel de soft-ware(ontwikkeling) bij de mechatronische aanpak eenonmisbaar element is, wordt hier gedurende degenoemde cursussen geen aandacht aan besteed.

De Hogeschool van Utrecht is gespecialiseerd in hbo-onderwijs.Tel. 030 - 238 84 59, Utrecht.www.hvu.nl/www.ptopleidingen.nl

35

Hembrug BVHembrug is een fabrikant en ontwerper van ultra-precisie draaimachines, de Slantbed-Mikroturn®. Hetontwerp van de Hembrug Slantbed-Mikroturn®machines voor het diamant en het relatief jongefinish harddraaiproces is uniek: nauwkeurigheid enstijfheid door de volledig hydrostatisch gelagerdehoofdspil en sledes; grote stabiliteit door een 1500


IBS Precision Engineering BVIn IBS Precision Engineering you will recognise aninnovator in high-grade precision engineering.Wework in the spirit of great Dutch scientists, artists,philosophers and corporations.We feel constantlychallenged to push back frontiers.And to give you a

head start when it comes to accuracy. From micro-metre to nanometre. IBS is involved in Research &Development, both at a national and internationallevel, and is active in standards development. IBS is afamiliar name in academic circles. In Europe, the com-pany operates close to large industrial high-tech com-panies and knowledge centres.They appeal to IBS on aregular basis. From the head office in Best (theNetherlands), IBS serves the world market. In France,IBS operates from Evry, near Paris.IBS is involved in Special Machines, Machine ToolCalibration & Inspection, non-contact PrecisionSensors and Air Bearings.What you can expect fromIBS? You can count on a comprehensive solution thatis larger than the sum total of the parts.You will findthat precision engineering has always been our secondnature.

IBS Precision Engineering is gespecialiseerd in motion-control, meetmachines, sensor-airbearings.Tel. 0342 - 40 30 28, Eindhoven. www.ibspe.com

ILT Industriële Laser Toepassingen BV • Laser lassen

Materialen als roestvast staal, titanium, goud enzilver worden door ILT met de laser gelast. Dewarmte-inbreng in het materiaal laag, waardoorde vormnauwkeurigheid van het onderdeelbehouden blijft.

• Laser graverenILT graveert onder andere spuitgietmatrijzen enmatrijzen voor compactdiscs, toegangskaarteneen chipkaarten. De systemen zijn geschikt omde identificatiecodes van de transponders telezen en vervolgens te graveren in het oppervlak.ILT beschikt over apparatuur om materiaal- enlascontroles uit te voeren en controleren onzeproducten met behulp van een nauwkeurig videomeetsysteem.

ILT Industriële Laser Toepassingen BV. is gespeciali-seerd in fijnmechanica (micron-gebied), micro-laser-bewerking en micro-verbinden.Tel. 053- 428 28 74,Enschede. www.ilt.nl

IMS BVIMS levert wereldwijd productie en test equipmentvoor de fijnmechanische, elektronische en medischeindustrie. IMS levert turn-key oplossingen voorvraagstukken op het gebied van productieautomati-sering. IMS is gespecialiseerd op het gebied vanmicro assemblage en testen.

IMS b.v. is gespecialiseerd in micro-assemblage,micro-laserbewerking, micro-verbinden en visiontoepassingen.Tel. 0546- 80 55 80,Almelo.www.ims-nl.com

47 108

23

IVAM Microtechnology NetworkIVAM MicrotechnologyNetwork is een onderne-ming met 94 divisies en41 researchafdelingen inacht Europese landen,USA, Japan en Korea.

Kenmerken: platform voor gebruikers en toeleveran-ciers van technologische microsystemen, marketing optechnologisch gebied, internationaal MST/MEMS net-werk, belangrijke hightech divisies.

IVAM Microtechnology Network is gespecialiseerd inprecisie-etsen, fijnmechanica (micron-gebied), MST(Micro System Technology), micro-laserbewerking,oppervlaktebehandeling, materialen (composieten,keramiek) en precisie bewerkingsmachines.Tel. +49 (0)2319742-168, Dortmund. www.ivam.de

ILT is gespecialiseerd in het maken van producten metgrote nauwkeurigheid voor afnemers in de fijnmecha-nica, micro-elektronica, medische instrumentenbouw,automobielindustrie, enzovoort. Onze deskundigheidis onder meer te vinden in: lasersnijden, laserlassen,lasergraveren en laserboren fabricage van prototypes,kleine en middelgrote series.• Laser snijden

Kleine en nauwkeurige delen, zoals projectiemas-kers en clichés worden door ILT gesneden. Demaximale dikte van het materiaal dat ILT ver-werkt is 3 mm. De minimale dikte kan 1 micronbedragen. Snedebreedtes tot minder dan 20micrometer zijn haalbaar.

• Laser borenILT boort gaten met afmetingen variërend van 10micrometer tot 0,5 mm in producten als afblaas-dempers en orifices.

86

Laagland BVVoor Laagland BV is de productietechniek, en dan metname het hi-tech segment in de metaalindustrie, demarkt waarin zij zich al ruim 50 jaar beweegt.Begonnen als importeur en leverancier, is Laagland indeze boeiende bedrijfstak uitgegroeid tot een kennis-centrum.Van hieruit zijn onze adviseurs en product-specialisten dagelijks actief met toepassingen opmachines, met gereedschappen en productieautomati-sering. Daarbij wordt een scala aan merken vertegen-woordigd. Hiermee bieden wij de klant een garantieom een optimale oplossing te kunnen vinden voor hetverhogen van de productiviteit. Laagland BV adviseerthierbij op basis van een breed assortiment aan verspa-nende machines, robotsystemen, gereedschappen,koel- en smeermiddelen. Het bedrijf onderbouwt zijnadviezen met praktijkervaring en een kostprijsbereke-ning voor het te fabriceren product. De afschrijving,slijtage en levensduur van de gereedschappen makenhier immers deel van uit. Ook draagt Laagland BVideeën en oplossingen aan voor productieautomatise-ring en bieden zij ondersteuning met een eigen servi-ce- en onderhoudsdienst. Kortom, zaken die van

belang zijn bij de beslissing van de klant om te investe-ren in innovatieve fabricagemiddelen en te kiezen vooreen leverancier.Verder is Laagland Chemie voor koel- en smeermid-deltoepassingen actief met verbindingstechnieken enmet De Graaf Aandrijvingen BV ook actief op hetgebied van mechanischeaandrijftechniek. Hetbedrijf is steeds op zoeknaar nieuwe oplossingen,houdt hierover regelmatigworkshops en steekt veelenergie in ondersteuningvan de klant door middelvan advies, informatie,instructies en training.

Laagland BV is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), motion-control, precisie-bewerkings-machines en meetmachines.Tel. 010-292 22 22,Rotterdam. www.laagland.nl


BEDRIJFSPROFIELEN

KMWE PrecisieKMWE PRECISIE is toeleverancier van eindproduc-ten die ingezet worden voor het ‘high end’ bereikvan de Noordwest-Europese technische industrie.KMWE bestaat uit vijf divisies met in totaal 250medewerkers. Iedere divisie heeft een eigen specia-liteit, maar door de grote betrokkenheid met elkaaren het gerichte Project- en Accountmanagement isKMWE PRECISIE als gehele onderneming een vol-waardige systeemtoeleverancier.

• Mechatronica. Montage van hoogwaardigeelektromechanische bouwgroepen, ook inclean-room omgeving, logistiek, projectma-nagement, material management, waarde-analy-se, networking.

• Fijnmechanica. Mechanische bewerking vanhoogwaardige draaien freesdelen in kleine enmiddelgrote series.

• Engineering. Ontwikkeling van machines,modules en systemen, re-design, maakbaar-heidanalyses.

• Protobouw.Vervaardiging van hoogwaardigekleine series en onderdelen van mechanischbewerkte delen, hoofdzakelijk uit non-ferro enkunststoffen.

• Rollertechniek.• Mechanische bewerking van grote series van

aluminium rollen, inclusief klein-montage.

KMWE PRECISIE levert onder andere aan de elek-troncomponenten-/halfgeleiderindustrie, kopieer/reprografische industrie, vliegtuig-/ruimtevaartindus-trie, optische-/meettechnische industrie,analyse/medische industrie en de vacuümindustrie.Om succesvol te blijven in de dynamische en veel-eisende toeleveranciersmarkt investeert KMWEPRECISIE jaarlijks een belangrijk deel van de omzetin het continue up-to-date houden van het hoog-waardige machinepark en inrichtingen (meer dan 60CNC gestuurde bewerkingsmachines). Bovendienhebben de steeds verdergaande opleidingen enmotivering van de medewerkers onze grootste aan-dacht.

KMWE PRECISIE is gespecialiseerd in engineeringen prototypefabricage.Tel. 040-256 11 11,Eindhoven. www.kmwe.com

Lasertec BV

Lasertec BV, gevestigd in Barendrecht, heeft in de afge-lopen twaalf jaar goede naam opgebouwd in het ont-wikkelen van lasergebaseerde industriële oplossingenin materiaalbewerking.Naast het uitvoeren van productiewerkzaamheden inde Jobshop biedt Lasertec klanten de mogelijkheid omapplicatie-onderzoek of haalbaarheidsstudies te latenverrichten. Eventuele oplossingen in de vorm van eenlasersysteem kunnen door Lasertec worden geleverd.Samen met partner Technobis is Lasertec in staat omvolledig industriële lasersystemen te bouwen, te instal-leren en te onderhouden.Op de Precisiebeurs zal Lasertec zich vooral toespit-sen op de Jobshop-mogelijkheden. Er zullen voorbeel-

den getoond worden van de mogelijkheden op hetgebied van kleine en zeer kleine gravures of anderemicrobewerkingen in verschillende materialen,zoals.staalsoorten, keramiek, glas en hardmetaal.Markten waarin Lasertec actief is zijn onder meer:halfgeleiderindustrie, matrijzenindustrie, medischeindustrie, farmaceutische industrie, horloge-industrieen de gereedschapmakerijen.Enkele voorbeelden op de beurs zijn: kleine gaten in

dunne kunststoffolie, kleinestempels voor de edelme-taalindustrie, voorbeeldenvan 3D-gravures in hard-metaal.

Lasertec is gespecialiseerd in fijnmechanica (micron-gebied) en precisiebewerkingsmachines.Tel. 0180-64 47 44, Barendrecht. www.lasertec.nl

Leidse Instrumentmakers SchoolKern van het instrumentmakerbestaan: wat hersenskunnen bedenken moeten handen kunnen maken! Hetdevies van de LIS is dan ook:Waar een wilLIS maarnog geen weg, daar komt de instrumentmaker in actie!Ruim honderd jaar geleden ontstond met de ontwikke-ling van de eerste gloeilamp en (uit aardolie) brandstofen smeerolie voor motoren, behoefte aan technici diemet de onderzoekers konden meedenken. Die behoef-te nam snel toe, reden voor de Leidse Universiteit om,naast het opleiden van natuur- en scheikundigen, ookeen opleiding voor instrumentmakers te starten. In1901 werd met steun uit het bedrijfsleven, de LeidseInstrumentmakers School opgericht.

Tot op de dag van vandaag wordt deze opleidingvoortgezet. Metaal, glas, kunststoffen bewerken, hetgebruik van laserstralen, u bent van harte welkom omhet zelf te proberen.

De Leidse Instrument-makers School is gespe-cialiseerd in het opleidenvan instrumentmakers.Tel. 071-527 55 68,Leiden. www.lis-mbo.nl

72

77 87

35


MachinefabriekGebrs. Frencken BVMachinefabriek Gebrs.Frencken B.V. is een toeleve-rancier van hoogwaardige,nauwkeurig bewerkteonderdelen, zowel op hetgebied van verspaning als inplaatwerk.Veelal wordenproto-onderdelen en kleineseries bewerkt. Hiervoor staat een uitgebreidmachinepark ter beschikking variërend van draaiban-ken tot lasersnijden tot diverse 5-assige freesmachi-nes. Uiteraard zijn zij gecertificeerd volgensISO9001:2000.

Machinefabriek Gebrs. Frencken B.V. is gespeciali-seerd in fijnmechanica (micron-gebied).Tel. 040– 250 75 07, Eindhoven. www.frencken.nl

62

Louwers Glastechniek en Technisch Keramiek BV

Ook dit jaar presenteertLouwers Glastechniek enTechnisch Keramiek BVzich weer op dePrecisiebeurs.Louwers vormt in velegevallen de ontbrekende

schakel bij de engineering en productie van glazen enkeramische precisiecomponenten voor tal van indus-trieën. Het bedrijf profileert zich als kennisondersteu-nende partner bij de ontwikkeling en toepassing vandeze onderdelen. De engineering support beperkt zichniet tot slechts theoretische kennis, maar verzorgtook de prototyping en vervaardiging van de 0-seriesvan de ontwikkelde onderdelen. De toegepaste tech-nieken in de werkplaatsen te Hapert omvatten ther-mische, mechanische en bondingtechnieken. De bon-dingtechniek stelt Louwers in staat geassembleerdeproducten te maken waarbij onderling zeer afwijkendematerialen door verschillende technieken op eenhoogwaardige manier met elkaar verbonden worden.De productiefaciliteit en capaciteit stelt Louwers instaat om voor zowel prototyping als grote serieproduc-tie de verantwoording te nemen.Door de vraag naarsteeds nauwkeurigere en hoogwaardigere productenvoor toepassing en montage in een extreem schoneomgeving heeft Louwers het bedrijf hiervoor ingericht.

Sinds begin 2003 beschikt het bedrijf over een klasse10.000 cleanroom. In voorkomende gevallen kand.m.v. speciale equipment, zelfs een klasse 1000 wor-den gerealiseerd. Doordat de cleanroom is voorzienvan een geïntegreerde wasstraat, kunnen de produc-ten direct worden gereinigd en geconditioneerd ver-pakt.Louwers zal naast de producten die door middel vande standaardbewerkingen (zoals CNC. slijpen, optischslijpen en polijsten) en thermische bewerkingen zijnvervaardigd, ook producten presenteren die doormiddel van de eerder genoemde bondingstechniekenzijn gemaakt. Enkele voorbeelden zullen op de standaanwezig zijn. Een nieuwe ontwikkeling binnen hetbedrijf is het aanbrengen van microstructuren in glasen keramiek. Deze techniek is gebaseerd op het preci-sie-poederstralen en zeer genuanceerde etstechnie-ken. De met deze technieken vervaardigde productenworden veelal toegepast in bij microanalyse. Een voor-beeld hiervan is de “lab on chip” technologie.

Louwers Glastechniek en Technisch Keramiek BV isgespecialiseerd in optica, precisie-etsen, fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, MST microsysteemtechnologie, materialen (composieten, keramiek) enverbindingstechnieken/glas-glas/glas-metaal keramiek-metaal.Tel. 0497-33 96 96, Hapert. www.louwers.nl

21+113 Laser 2000Postbus 20, 3645 GV,Vinkeveen.Tel. 0297-26 61 91.www.laser2000.nl

30

The MathWorks BVThe MathWorks is leverancier van technisch-weten-schappelijke software. De basisproducten MATLAB enSimulink zijn een industriestandaard voor het oplossenvan technische numerieke vraagstukken. Rondom dezebasisproducten wordt een familie van geïntegreerde

44

producten geleverd voor data-analyse, visualisatie,applicatie-ontwerp, simulatie, ontwerp en code-gene-ratie. Daarnaast is er een groot aantal uitbreidingenbeschikbaar voor diverse applicatiegebieden, zoalsbeeld- en signaalverwerking, processimulatie en opti-malisatie. Meer dan 350 externe bedrijven leverenhard- en sofware, zoals toolboxes en blocksets, diecompatibel zijn met The MathWorks producten. Meerinformatie is te vinden op www.mathworks.nl.Tijdens de Precisiebeurs zal The MathWorks eenlezing verzorgen over ‘Model Based Design, van speci-ficatie naar product’.

The MathWorks is gespecialiseerd in technisch-weten-schappelijke software.Tel. 0182-53 76 44, Gouda.www.mathworks.nl

Maxon Motor Benelux BVmaxon motor menelux bv is specialist op het gebiedvan aandrijvingen in fijnmechanische besturingstech-niek tot 500W.Noviteiten: EC max reeks, EPOS, microaandrijvingen.

maxon motor benelux bv is gespecialiseerd inmotion-control en aandrijvingen.Tel. 053-486 47 77,Enschede. www.maxonmotor.nl

70

20

Mecal Applied Mechanics is gespecialiseerd in toege-paste mechanica. De productgroep Precisie Machinesvan Mecal, gevestigd in Veldhoven, heeft zich toegelegdop analyse en ontwerp van mechanische en mechatro-nische systemen. Middels FEM analyses op thermisch,statisch en dynamisch gebied, gekoppeld aan servosimulatie en dynamische metingen, wordt de perfor-mance van hoogwaardige mechatronische systemen al

Mecal Applied Mechanicsvanaf de vroeg-ste ontwerpfasezichtbaargemaakt. Opbasis van dezeanalyses wor-den ontwerpkeuzes gestuurd en wordt de performan-ce van het ontwerp bewaakt. De productgroep

Precisie Machines heeft een indrukwekkende ‘trackrecord’ in het ontwerp van componenten van waferscanners, printers, copiers en pick & place robots.

Mecal Applied Mechanics is gespecialiseerd in fijnme-chanica (micron-gebied), motion-control en meetma-chines.Tel. 040-255 15 66,Veldhoven. ww.mecal.nl

Metris

Metris levert 3D laser scanners voor coördinaat-meetmachines, inclusief de applicatiesoftware voorinspectie en reverse engineering. De doelmarktenvan Metris zijn de automobiel- en ruimtevaartindus-trie en de markten waar deze technologie vooralwordt geïmplementeerd (in de ontwerpen pro-ductieafdelingen).De strategie van Metris bestaat uit het aanbiedenvan een geïntegreerde scanner met softwareoploss-

ingen. De Metris scanners worden geïntegreerd metde coördinaatmeetmachine (CMM) en zijn comple-mentair met de traditionele tastermetingen. Het resul-taat van een 3D scan is een digitaal puntenwolkmodelvan het meestal complexe voorwerp. Bij verdere part-to-CAD inspectie wordt deze puntenwolk vergelekenmet het originele CAD model om zo de afwijkingente visualiseren. Bij reverse engineering wordt op basisvan een puntenwolk een nieuw oppervlakte-CADmodel gemaakt.De hoofdvestiging van Metris staat in Leuven, België.Daarnaast heeft Metris een netwerk van eigen ver-koopkantoren in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk,deVerenigde Staten, Frankrijk en Canada en een uitge-breid wereldwijd distributienetwerk.Metris werkt samen met de belangrijkste CMM fabri-kanten, zoals Hexagon Metrology group, Mitutoyo, LK,Wenzel, Zeiss enzovoort.Op de Precisiebeurs 2004 zal Metris een laserscannerdemonstreren, geïntegreerd op een DEA Global ImageCMM. Ook de nieuwe Focus Inspection Software(part-to-CAD inspectie) en Paraform (reverse engi-neering) komen uitgebreid aan bod.

Metris is gespecialiseerd in meetmachines en laserscanners.Tel. +32 16 74 01 01, Leuven (België).www.metris.com

Mevi BV Fijnmechanische Industrie


BEDRIJFSPROFIELEN

Mecon Optronics bvbaMecon Optronics is gespecialiseerd in optica, micro-laser bewerking, vision toepassingen, motion control,meetmachines, engineering, maatwerk, ODM.Tel. +32(9)244 75 20, Gent - Sint Martens Latem.www.mecongroup.com

Mecon Optronics bvba is de Belgische afdeling vande Mecon Group (Doetinchem, Nederland). MeconOptronics levert engineeringdiensten op het gebiedvan de optronica. Dit is het technologisch gebiedwaar elektronica, optica en fijnmechanica samen eentotaaloplossing vormen. De expertise van MeconOptronics ligt in de (micro) laserbewerking, vision-systemen en optische metrologie. Samen met decollega’s van de Mecongroep staat het bedrijf invoor de volledige realisatie van de klantenopdracht,van concept over realisatie tot en met service. Opde Precisiebeurs toont Mecon een aantal van zijnrealisaties. Dit zijn schrijfsystemen voor de grafischeindustrie (10 micron spotgrootte, schrijfsnelheid 250m/sec), micro-optische laser diode eenheid, eenvisiegestuurde CO2 laser snijder voor de textielin-dustrie en andere optische meetinstrumenten.

Mevo PrecisionTechnologyHet ontwikkelen en produceren van fijnmechanischeonderdelen en het afmonteren van complete produc-ten is een vak apart. Mevo is van oorsprong eenmetaalbewerkingsbedrijf, gespecialiseerd in de produc-tie van fijnmechanische producten. Door de jarenheen evolueerde het producten- en dienstenpakketechter mee met de eisen van de opdrachtgevers.Mevo kan namelijk meer dan draaien, frezen, slijpen,honen, leppen, lassen en polijsten alleen. De meer-waarde is vooral gelegen in het vermogen oplossings-gericht mee te denken en te doen.Van uitvoerder totco-maker, dat is wat Mevo onderscheidt.Mevo heeft twee vestigingen, in het NederlandseRuurlo en in het Slowaakse Trencin. In de hoofdvestiti-ging Ruurlo zijn 60 medewerkers actief op het gebiedvan marketing, engineering, inkoop, administratie, pro-ductie en logistiek. In Slowakije, waar 35 mensenwerkzaam zijn, heeft Mevo een groot deel van haarproductie ondergebracht.Mevo werkt voor de volgende marktsegementen:automotive, meet- en regelindustrie, medische indus-trie en algemene machinebouw.Op de Precisiebeurs tonen de medewerkers van Mevohoogwaardige onderdelen en samenstellingen.

Mevo Precision Technology is gespecialiseerd in com-ponentenbouw.Tel. 0573-45 19 45, Ruurlo.www.mevo.nl

40105

93

MicronitMicrofluidicsHengelosestraat 705, 7521 PA, Enschede.Tel. 053-483 65 84. www.micronit.com

103

98

Met haar hoofdvestiging in Helmond, is Mevi Groupeen zelfstandige en modern geoutilleerde organisa-tie met cira 85 werknemers, verdeeld over dewerkmaatschappijen in Nederland, België enTsjechië. Mevi Group is een partner op het gebiedvan het ontwikkelen, engineeren en realiseren vancomplete (prototype) machines en modules op

klantenorder. Samen met gespecialiseerde bedrijvenop het gebied van elektronica en machinebesturingenworden volledige projecten gerealiseerd vooropdrachtgevers die actief zijn op de markt van halfge-leiders, kopieerapparaten, de cd- en dvd-industrie,automotive en de elektronica-industrie. Daarnaast isMevi Group gespecialiseerd in het produceren van

fijnmechanische onderdelen in elke gewenste materi-aalsoort (ferro, non-ferro of kunststoffen) in aantallenvariërend van enkelstuks tot enige honderden.

MEVI BV Fijnmechanische Industrie is gespecialiseerdin fijnmechanica (micron-gebied) en machinebouw.Tel. 0492–53 86 15, Helmond. www.mevi.com


Mitutoyo Nederland BVMitutoyo is aanbieder van precisie meetinstrumentenen machines. Een van de aandachttrekkers vanMitutoyo Nederland BV tijdens de Precisiebeurs 2004is de Formtracer meetmachine voor geïntegreerdeoppervlakte- en contourmetingen. De snelle CNC-aandrijving maakt het mogelijk om grote aantallen bin-nen korte tijd te meten.Tevens kan worden kennisge-maakt met de nieuwe Quick image 2D vision meetma-chine met een telecentrische lens, die het mogelijkmaakt om relatief grote niveauverschillen in het mee-tobject scherp waar te nemen. De nieuwe versie isvoorzien van een kleurencamera en een groteremeettafel.Verder zal een assortiment microscopischecomponenten worden geëxposeerd, waaronder de MPlan Apo objectieven voor waarnemingen in het nearUV/IR gebied. Deze zijn inzetbaar wanneer conventio-nele objectieven niet voldoen wegens te geringe hoog-teverschillen in het meetobject. Een voor de hand lig-gende toepassing is dan ook 3D meting van chips inde semi-conductor industrie. Ze bieden bovendieneen beeld, vrij van chromatische en vlakheidafwijkin-gen over het gehele gezichtsveld. De objectieven heb-ben een zeer hoge resolutie en een grote werkaf-stand; bij het 200x objectief is deze bijvoorbeeld13mm. Ook wordt aandacht besteed aan het grote

assortiment inbouwschroefmaten voor velerlei toe-passingen, met name in de semiconductor machine-bouw.

Mitutoyo is gespecialiseerd in optica, fijnmechanica(micron-gebied), vision toepassingen en meetmachi-nes.Tel. 0318-53 49 11,Veenendaal. www.mitutoyo.nl

45

MicroNedHet MicroNed programma beoogt een dynamischeen duurzame kennisinfrastructuur op het gebied vanMST op te zetten en te onderhouden. Dit wordtbewerkstelligd door een brug te slaan tussen dekennisketen (van fundamenteel tot toepassingen) ende gebruikersketen (van MST specifiek tot toepas-singsgericht), door verdieping van kennis, door hetverstrekken van faciliteiten, verspreiden van kennis,organiseren en versterken van MST-onderwijs enhet creëren van spin-off onderzoeken. Een uitge-breid consortium van onderzoeksinstellingen enbedrijven, van kleine toeleveringsbedrijven tot grotegebruikers, werken hierin samen om de problemen indit multidisciplinaire gebied gezamenlijk op te lossen.Het onderzoek binnen het MicroNed programma isgeorganiseerd in vier clusters, te weten deMicrosatelliet (MISAT), Smart micro channel techno-logy (SMACT), Micro factory (MUFAC) enFundamentals, Modelling and Design ofMicrosystems (FUNMOD). De clusters MISAT enSMACT zijn applicatiegericht. Het eerste richt zichop de ontwikkeling van een nieuwe generatie satel-lieten. Het tweede cluster bevat het gebruik en defabricage van korte, lange, enkele, meervoudige encomplexe micro-kanaalstructuren. Het MUFAC clus-ter bekijkt de microproductie en microassemblage,terwijl de fundamentele en modelleringaspecten debasis zijn voor het FUNMOD cluster.

MicroNed is gespecialiseerd in MST micro-systeemtechnologie.Tel. 015-278 65 00, Delft.www.microned.nl

Nebo BV Special ToolingHoppenkuil 21a, 5684 DD, Eindhoven.Tel. 040-262 20 00. www.nebobv.n

Het Mikrocentrum

Het Mikrocentrum is ‘het kenniscentrum voor deindustrie’ en organiseert beurzen, seminars, themada-gen en cursussen in vele industriële vakgebieden. Bijhet ontwikkelen en uitvoeren van de activiteiten gaatbijzondere aandacht uit naar de 394 bedrijven diedeelnemen aan het High Tech Platform van hetMikrocentrum. Het Mikrocentrum presenteert tijdens

de Precisiebeurs 2004 diensten in de vakgebieden:Metaal- en plaatverwerking, Productengineering,Logistiek, Onderhoudsmanagement, Elektrotechniek,Elektronica, Industriële Automatisering,Kwaliteitsmanagement, Kunststof- Matrijs- enSpuitgiettechnologie, Management en Organisatie.

Het Mikrocentrum is gespecialiseerd in cursussen enthemadagen.Tel. 040- 296 99 33, Eindhoven.www.mikrocentrum.nl

75

Mogema BVDe veranderende samenleving, de 24-uurs economie,we willen en moeten steeds meer.Partnership ligt daarom aan de basis van duurzaamsucces. De specialisten op het gebied van metaalen

kunststofbewerking van Mogema B.V. willen uitslui-tend met opdrachtgevers en leveranciers op een effi-ciënte en plezierige wijze zaken doen. In de praktijkkomt dat neer op samen denken, samen werken ensamen tot de beste oplossing komen. De divisieProjectbegeleiding ontwikkelt binnen Mogema B.V.met U een gezamenlijke strategie in het belang vanefficiënte productie, ontwikkeling en kostprijsbeheer-sing.Tevens verzorgt zij in overleg en met projectbe-geleiders de bouw van uw complete prototype ennulserie. De divisie Metaalbewerking en Assemblage isgespecialiseerd in het vervaardigen van zowel kleineals grote onderdelen binnen zeer nauwe toleranties.

Deze onderdelen worden desgewenst geassembleerdtot complexe samenstellingen of complete getestemachines voorzien van bijvoorbeeld elektronica enpneumatiek.Voor de produktie beschikt de divisieover zeer geavanceerde cnc-gestuurde bewerkings-centra en meetfaciliteiten. In een geconditioneerdeomgeving staan onder andere twee portaalbewer-kingscentra en een meetmachine voor producten toteen lengte van zes meter.Ten behoeve van de assem-blage beschikt zij over ruime montagefaciliteiten,waaronder een tweetal cleanrooms.

Mogema B.V. is gespecialiseerd in fijnmechanica,microassemblage, cleanroomassemblage, meetfacilitei-ten en groot en nauwkeurig frezen.Tel. 0525-65 15 33, ’t Harde. www.mogema.com

66

106

59


BEDRIJFSPROFIELEN

De Nederlandse Vereniging voor PrecisietechnologieDe Nederlandse Ver-eniging voor Precisie-technologie (NVPT) iseen professionele bran-chevereniging. De doel-stelling van de NVPT ishet stimuleren van ontwikkeling en toepassing vande precisietechnologie in Nederland.De leden van de NVPT zijn werkzaam bij resear-chinstellingen, universiteiten en bedrijven. Zo vor-men zij een groot kennispotentieel dat doorlopendwordt aangevuld en uitgebreid.Activiteiten van de NVPT zijn onder andere:• Innovatief Onderzoeksproject

Precisietechnologie (IOP/PT). Dankzij dit initia-

tief worden bedrijven en universiteiten in staatgesteld om gezamenlijk ideeën te ontwikkelen dierichting geven aan het innovatieve onderzoek inNederland.

• Mikroniek. Het enige Nederlandstalig vakblad datzich specifiek richt op technici die werkzaam zijnop het gebied van precisietechnologie.

• PT-jaarboek. Een wegwijzer voor de branche.Viaop het vakgebied toegesneden trefwoorden wor-den gespecialiseerde diensten en producten snelgevonden.

• Precisieportaal. Deze website bevat een uitge-breide database waar inhoudelijke informatieover precisietechnologie te vinden is.

• Precisie-In-Bedrijf-dagen (PIB). Doel van de PIB-dagen is om kennisuitwisseling bij collegae in hetvak te stimuleren. Een PIB-dag vindt dan ookaltijd bij een bedrijf plaats, inclusief een rondlei-ding.

• Young Precision Network (YPN). Dit platformbiedt beginnende precisie-engineers de mogelijk-heid om een netwerk op te zetten c.q. uit tebreiden.

NVPT is gespecialiseerd in activiteiten ten behoevevan de branchevereniging.Tel. 079 – 353 11 51,Zoetermeer. www.precisieportaal.nl

Newport CorporationNewport Corporation is a leading global supplierof advanced-technology products and systems tothe semiconductor, communications, electronics,research and life and health sciences markets.Thecompany provides components and integrated sub-systems to manufacturers of semiconductor pro-cessing equipment, advanced automated assemblyand test systems to manufacturers of communica-tions and electronics devices, and a broad array ofhigh-precision components and instruments tocommercial, academic and government customersworldwide. Newport’s innovative solutions leverageits expertise in lasers, precision robotics and auto-mation, sub-micron positioning systems, vibrationisolation and optical subsystems to enhance thecapabilities and productivity of its customers’manufacturing, engineering and research applica-tions.

At the Precisiebeurs, Newport will be exhibiting awide range of high-precision products including manu-al and motorized micropositioning stages, motion con-trollers, opto-mechanical components, vibration con-trol equipment and photonic instrumentation.

Newport Corporation is gespecialiseerd in motion-control, optica, fijnmechanica (micron-gebied) enmeetmachines.Tel: 030-659 21 11, Utrecht.www.newport.com

38

48

Het Nederlands MeetinstituutHet Nederlands Meetinstituut (NMi) is een groepvan bedrijven die zich bezighoudt met meten, kali-breren, testen en certificeren. Daarnaast verzorgt zijtrainingen en biedt zij op deze gebieden consultancy.De werkmaatschappij NMi Van SwindenLaboratorium BV (NMi VSL) vormt het nationaalmeetstandaardeninstituut met experts op hetgebied van metrologie ofwel de wetenschap van hetmeten. Zij beheren en onderhouden de bestaandeNederlandse primaire meetstandaarden en ontwik-kelen nieuwe meetstandaarden en referentiemate-rialen.Via haar primaire meetstandaarden, meetfaciliteitenen referentiematerialen voorziet NMi VSL in debehoefte van bedrijven, laboratoria en institutenaan herleidbaarheid van meetwaarden naar hetSystème International (SI).Vrijwel elk kwaliteitssys-teem in de wereld vereist deze herleidbaarheid.

Op het gebied van de industriële en wetenschappelijkemetrologie profileert NMi VSL zich als de schakel tus-sen de metrologische infrastructuur op Europees enmondiaal niveau en de meettechniek in Nederland.Door aantoonbare kwaliteit van de kalibratieactivitei-ten worden de kalibratiecertificaten van NMi VSLwereldwijd geaccepteerd. Zo wordt een essentiële bij-drage geleverd aan kwaliteitsborging, de internationalehandel en industrie en aan het slechten van handels-barrières.Daarnaast wordt de kennis en expertise op het ter-rein van meettechniek, kwaliteitszorg en kwaliteitsbor-ging steeds meer ingezet bij trainingen en consultancyvan industrie en kalibratielaboratoria in binnen- enbuitenland.

Het NMi is gespecialiseerd in kalibratie en nanome-trologie.Tel. 015-269 15 00, Delft. www.nmi.nl

43

Nijdra GroepPostbus 85, 1462 ZH, Middenbeemster.Tel. 0299-68 99 00. www.nijdra.com

85


Ocean Optics BVOcean Optics B.V. is fabrikant en leverancier vanglasvezel gekoppelde miniatuur spectrometers entoebehoren. Het bedrijf heeft jarenlange ervaring inde toepassingen van miniatuur spectrometers in eengrote verscheidenheid aan applicaties. Bijvoorbeeldin de chemische, biochemische, halfgeleider en phar-maceutische industrieën.Om een totaal oplossing te kunnen bieden heeftOcean Optics een grote verscheidenheid aan acces-soires, zoals lichtbronnen, optische fibers, probes ensampling accessoires.Inmiddels zijn er meer dan 45.000 Ocean Opticsspectrometers in gebruik. Recentelijk zijn er aan hetproductenpakket ook gerelateerde producten toe-gevoegd, zoals LIBS (Laser-Induced BreakdownSpectroscopy), de Ellipsometer en de NanoCalcvoor laagdikte metingen.

De Nederlandse afdeling van Ocean Optics draagtzorg voor de verkoop en ondersteuning van de pro-ducten in Europa, waardoor het mogelijk wordt omsnel te leveren, direct ondersteuning te bieden enreparaties uit te voeren.Op deze beurs geeft Ocean Optics een overzichtvan de mogelijkheden van de voornaamste spectro-meters zoals de USB2000, HR4000, HR2000 en vande diverse lichtbronnen zoals de DH2000-BAL, LS-1,LS450 en de HG-1. Daarnaast zijn er demonstratiesvan de probes en standaard meetopstellingen tebekijken en te testen.

Ocean Optics B.V. is gespecialiseerd in optica enspectroscopie.Tel. 026-319 05 00, Duiven.www.oceanoptics.com

Optiwa BVOptiwa BV is als toeleverancier gespecialiseerd in hetseriematig vervaardigen van hoogwaardige fijnmecha-nische metalen en kunststof onderdelen en samenstel-lingen op basis van verspanende technieken. Hetbedrijf is een business unit van de Frencken-Group,een internationaal opererende groep hoogwaardigetoeleveranciers met ieder een eigen specialisme.Optiwa, gevestigd in het Limburgse Reuver, produ-ceert kleine tot middelgrote series. Om als toeleve-rancier constant een zo optimaal mogelijke kwaliteitte kunnen bieden aan haar relaties, investeert hetbedrijf doorlopend in nieuwe productietechnieken enmachines en in mensen.Voor de productie van kleineen middelgrote series nauwkeurige fijnmechanischeonderdelen en samenstellingen, staan verschillendehoogwaardige CNC gestuurde bewerkingscentra endraai- en freesmachines ter beschikking. Om de maat-voering in het u-bereik te kunnen garanderen heeftOptiwa recent geïnvesteerd in een hoognauwkeurigeCNC draaibank met bijbehorende meetapparatuur.Ten behoeve van nauwkeurige maatvoering zijn deproductieruimtes geklimatiseerd. De bedrijfsfilosofievan Optiwa is erop gericht om middels continue effi-ciëntie verbetering de productiekosten te verlagen en

tegelijkertijd de logistiek en kwaliteit optimaal tebeheersen. De markt eist van een toeleveranciersbe-drijf een grote mate van slagvaardigheid, flexibiliteit endoelgerichtheid. Het meedenken in logistieke en pro-ductietechnische oplossingen is dan ook de sterkekant van het bedrijf. De opdrachtgevers zijn voorna-melijk afkomstig uit de medische, semiconductor,nucleaire, grafische en optische industrie.

Optiwa BV is gespecialiseerd in fijnmechanica (micron-gebied).Tel. 077-476 99 00, Reuver. ww.optiwa.nl

362

56PGE BVPGE BV is de specialist op het gebied van galvanotech-niek en etsen. PGE richt zich op innovatieve metaal-verwerkende bedrijven in de markt voor professioneleen consumentenproducten. Deze bedrijven herkennenin PGE een vooraanstaande producent en ontwikke-laar.Voor nieuwe ontwikkelingen werkt het bedrijf

nauw samen met innoverende bedrijven, internationaleuniversiteiten en onderzoekinstellingen.PGE’s speerpunten zijn onder andere: geëtste folies;beitsen, passiveren en elektrolytisch polijsten van RVS;elektroformeren (bijvoorbeeld veerbalgen); verspaan-bare nikkellagen (bijvoorbeeld voor optische matrijs-onderdelen); galvaniseren volgens militaire, lucht- enruimtevaart specificaties; oppervlaktebewerkingenvoor de medische industrie.PGE beschikt zowel over een kwaliteits- en milieuma-nagementsysteem ISO9001 en ISO14001, als over deaerospace certificering AS9100.

PGE BV is gespecialiseerd in optica, precisie-etsen,MST (microsysteem technologie), oppervlaktebehan-deling en fijnmechanische componenten.Tel. 040-273 31 58, Eindhoven. www.pge.nl

Industrial Vision van Philips Centre for IndustrialTechnology (CFT) levert klantspecifieke producten enstandaardproducten voor industriële inspectiesyste-men (onder andere vision boards, smart camera’s ensoftware). Philips CFT heeft jarenlange ervaring in hetontwikkelen van visionsystemen voor een breed aantaltoepassingsgebieden. De aanwezige kennis over gerela-teerde disciplines (onder andere optica en sensoren)

Philips CFT Industrial Vision maakt het mogelijk om geavanceerde applicaties enproducten te ontwikkelen en te implementeren.

Philips CFT Industrial Vision is gespecialiseerd in visiontoepassingen.Tel. 040-273 36 27, Eindhoven.www.cft.philips.com/industrialvision

126


BEDRIJFSPROFIELEN

Philips Enabling Technologies GroupPhilips ETG maakt onderdelen, modules en syste-men voor halfgeleider apparatuur en competencerelated industries. Diensten lopen van co-design enengineering tot en met volume productie en decentra zijn te vinden van Europa tot Azië.De competenties die hiervoor nodig zijn, zijn hetdraaien, frezen en meten van nauwkeurige onderde-

len in het nanometergebied, cleaning en assemblagevoor vacuümsystemen, kennis van advanced materials,high performance cutting enzovoort. Op dezePrecisiebeurs zal de nadruk liggen op de onderdelen-fabricage voor optische toepassingen.

Philips ETG is gespecialiseerd in optica, fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, MST micro-sys-teem technologie, micro-laserbewerking, micro-verbin-den, vision toepassingen, motion-control, bewerkingvan speciale materialen (composieten, keramiek, kris-tallen), precisie-bewerkingsmachines, meetmachines.Tel. 040-274 30 29, Eindhoven. www.etg.philips.com

PM -BEARINGS is fabrikant van precisie rechtgelei-dingen welke voorzien zijn van kruisrol, kogels ofnaaldlagering, lineaire sledes, rotatietafels en positio-neersystemen met zowel hand- als motoraandrijving.Naast een breed scala aan standaardproductenricht men zich op het ontwikkelen en leveren van

klantgerichte oplossingen. Naast dit specialisme legtPM zich toe op het vervaardigen van fijnmechani-sche componenten en de assemblage van hoog-waardige modules op micronniveau. Hiervoorbeschikt men over montage (cleanroom) en testfa-ciliteiten. De hoofdvestiging en machinefabriekbevinden zich in Dedemsvaart. Daarnaast is PMactief in meer dan 40 landen met een eigen vesti-ging of dealernetwerk.Door de continue (door)ontwikkeling van bestaan-de en nieuwe producten en het gebruik van nieuwematerialen voor nieuwe toepassingen staat PMsynoniem voor innoverende lineair technologie.Noviteiten welke op de PM-stand getoond zullenworden:

• hybride rechtgeleidingen; voorzien in de vraagnaar gewichtsreductie, hogere stijfheden en lan-gere levensduur.

• de enige naaldgelagerde monorail type PNUA;een compacte rechtgeleiding voor extreme toe-passingen met hogere snelheden, hogere belastin-gen en extreme nauwkeurigheden.

• diverse oplossingen voor speciale inbouwomstan-digheden, zoals bij ultra hoog vacuüm of antimag-netische toepassingen.

PM producten voldoen aan de strengste eisen aan-gaande kwaliteit en betrouwbaarheid en garandereneen lange levensduur.Toepassingsgebieden zijn onderandere de semiconductor industrie, medische instru-menten, meetinstrumenten, optische industrie en bio-technologie.

PM–BEARINGS is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, motion-control enpositioning systems.Tel. 0523-61 22 58, Dedemsvaart.www.pmbearings.nl

PM –Bearings

Reith Laser BVReith Laser b.v. is al ruim zestien jaar toeleveranciervan laserbewerkte producten. Zij zijn in staat naastenkel stuks, grote series in productie te nemen doorgebruik te maken van geautomatiseerde productiepro-cessen. De producten van Reith hebben hun weg overde gehele wereld gevonden. Door het machineparkkan Reith een grote diversiteit aan laserbewerkings-technieken bieden:

• Laser (micro-)snijden. Naast het snijden vangrote/dikke plaatdelen en buizen, is Reith gespecia-liseerd in het micro-snijden van zeer dunne plaatc.q. onderdelen en buisjes met een diameter vanaf1.0 mm met toleranties in het microngebied.

• Laserboren. Met lasers kunnen, afhankelijk van demateriaaldikte, zeer kleine gaatjes (20 micron)geboord worden. Eveneens kan er onder ver-schillende hoeken ten opzichte van het oppervlakgeboord worden.

• Laserlassen. Lassen met de laser biedt zeer veelmogelijkheden: zeer kleine puntlasjes, naadlassen,dieptelassen etc. Daarnaast is de laserenergiezeer goed te doseren, zodat de vervorming vanhet product minimaal is.

• Lasergraveren.Voor het aanbrengen van teksten,logo’s, matrix-, barcodes etc. is de laser eenuiterst snel en flexibel apparaat. De lasergravureszijn onuitwisbaar en in praktisch alle materialenaan te brengen.

Diverse gerenommeerde bedrijven, onder andere inde fijnmechanische industrie, medische industrie,lucht- en ruimtevaart en automotive behoren tot onzeafnemers.

Reith Laser b.v. is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-laserbewerking, micro-verbin-den en precisie-bewerkingsmachines.Tel. 024-378 76 54, Nijmegen. www.reithlaser.nl

39

2815

Renishaw International BVRenishaw International B.V.presenteert op de precisie-beurs optische contactlozelengtemeetsystemen, RESRhoek Encoder en RLE fiberoptische laser Encoder. De

lengtemeetsystemen en RESR hoek Encoder ken-merken zich door hoge nauwkeurigheid, hogeresolutie, gepatenteerde geïntegreerde set-up LED,

geïntegreerde referentie / limiet sensoren, eenvoudigeinstallatie en hoge mate van ongevoeligheid voor vuil,krassen en vingerafdrukken. Het RLE fiber optischelaser Encoder systeem bevat één enkele laser waar-mee men twee aslengten kan meten. Het systeemmaakt gebruik van glasvezelverbindingen om de laser-bundel direct over te brengen naar de meetpositie opde as. Alle meetsystemen zijn compatibel met dediverse gangbare besturingen. Daarnaast presenteert

het bedrijf taster- en kalibratie apparatuur voorCMM’s en CNC-bewerkingssystemen.

Renishaw International B.V. is gespecialiseerd in fijn-mechanica (micron gebied), motion-control, preci-sie-bewerkingsmachines en meetmachines.Tel. 076 –543 11 00, Prinsenbeek.www.renishaw.com

52


Roelofs Meetinstrumenten

Rofin – Baasel Benelux B.V. is een onderneming bin-nen de Rofin-groep. Met ruim 1300 medewerkers eneen omzet van meer dan 300 M$ wereldwijd is deRofin-groep een vooraanstaand leverancier van indus-triële laserbronnen en lasersystemen voor macro-,micro- en marking.-toepassingen.Voor precisie toepas-singen zijn de volgende laserbewerkingen het meestinteressant: laser-(fijn)snijden, laser-boren, laser-lassen,laser-micrograveren.Op de stand wordt de StarWeld Performancegetoond. Met dit systeem kunnen kleine matrijzenworden gerepareerd. Ook kunnen kleine productenmet dit systeem handmatig gelast worden. De nieuween zeer compacte StarWald 40 met 3 fibres en energysharing zal eveneens worden gedemonstreerd, alsme-

de diverse nieuwe toepas-singen op het gebied vanindustriële lasers.

Rofin – Baasel BeneluxB.V. is gespecialiseerd in fijnmechanica (micron-gebied), micro-laserbe-werking, micro-verbinden,precisie-bewerkingsmachi-nes en laser-snijden, -boren, -lassen.Tel. 078-693 10 37,Alblasserdam.www.rofin.com

Rotero Holland BVRotero Holland en Rotero Belgium zijn onderdeel vande Rotero Group of Companies, een holding met 40medewerkers en vestigingen in de Benelux. Het isvoor een handelsonderneming als Rotero een uitda-ging een toegevoegde waarde te blijven in een wereldwaar internationale grenzen wegvallen en de weg tus-sen leverancier en afnemer steeds korter lijkt te wor-den. De groeiende afzet van Rotero bewijst dat wijkennelijk een goed antwoord hebben gevonden: desynergie, de selectie, de structuur.

Getoond worden onder andere:• The ABL 1000 serie stage air bearing; zeer goed

presterend miniatuur Air-Bearing stage.• FA130 FiberAlign serie; een high-performance

fiberoptics uitlijnsysteem.• ANT110G goniometer; een doorbraak in fiber-

optics in de categorie hoge nauwkeurigheid enhoekuitlijning van optische componenten meteen snelheid van 150º per seconde.

• ADRS Rotatie stage; Hoog Koppel, direct drive“zero cogging” borstelloze servomotor in eenultra laag profiel.

• ASR1100; direct drive rotatie stage, voorzien vaneen intergraal pneumatisch gestuurde koppeling.

• Automation3200; de eerste High Performance,32-Assig Motion,Vision, PLC, Robotics, en I/OPlatform. Communicatie is via IEEE1394FireWire®

Rotero Holland BV is gespecialiseerd in optica, fijnme-chanica, microassemblage, MST, micro laserbewerking,microverbindingen, vision toepassingen, motion-con-trol en precisie bewerkingsmachines.Tel. 0348-49 51 57,Woerden. www.rotero.com

Roelofs Meetin-strumenten heeftin bijna 45 jaareen reputatie

opgebouwd als importeur van meetmiddelen voor degeometrische meettechniek. Op de Precisiebeurs zul-len meetinstrumenten van het Zwitserse fabrikaatWyler worden getoond.Al in de jaren ‘60 werd door Wyler AG het eerstemodel van een lange reeks elektronische waterpassenontwikkeld. De Niveltronic werd toen op de marktgebracht en dit meetinstrument wordt tegenwoordignog steeds gebruikt.Door de industriële invoering van de digitale technolo-gie zijn nieuwe mogelijkheden van de signaaloverbren-ging en -verwerking ontstaan, die ook in de meettech-niek veelal de oorspronkelijke analoge techniek heeftverdrongen. Hierdoor werd de eerste capacitievewaterpas ontwikkeld en geproduceerd. De betrouwba-re vaststelling van kleine hoeken van 0,001 mm/m c.q.0,2 ArcSec. werd mogelijk. Ook hierbij heeft Wyler AGde eerste baanbrekende stap al in de jaren 80 gedaanen werd het productpalet systematisch vergroot enaan de nieuwste stand der techniek aangepast.

De nieuwste technologische ontwikkeling op ditgebied is de door Wyler AG gerealiseerde draadlozegegevensoverbrenging van meetinstrument c.q. sensornaar het afleesinstrument. Ook in ontoegankelijke ofslecht zichtbare posities, kan een object comfortabelworden gemeten. De draadloze inzet is niet vaninvloed op de kwaliteit van de gegevensoverbrenging.De gebruikte radiomodules werken op de in geheelEuropa toegestane frequentie van 433 Mhz. Daarbijstaan ter vermijding van allerlei stoorsignalen doorandere bronnen zes ver-schillende kanalen terbeschikking.

Roelofs Meet-instrumenten is gespecia-liseerd in meetmachines.Tel. 0318-2 15 80,Veenendaal.www.roelofsmeet-instrumenten.nl

Rofin – Baasel Benelux BV

53

32

34

83

Reliance GearCompany Ltd.Klaroenring 217, 4876 ZE, Etten-Leur.Tel. 076-504 18 96. www.reliance.co.uk

81

RvS Technologies BVRvS Technologies bv is een dochteronderneming vanRichard vanSeenus, een medische en technische han-delsonderneming, opgericht in 1888.Het leveringsprogramma bestaat onder andere uitLAF stofarme werkbanken, cleanroomproducten endeeltjestellers.De eigen technische dienst verzorgt aflevering, instal-latie, service en onderhoud. RvS Veritech verzorgtvalidatie, ijking, calibratie en IQ en OQ.RvS Technologies bv is ISO 9001/2000 gecertificeerd.Voor veel cleanroomproducten heeft RvS het huis-merk Technoclean ontwikkeld. Cleanroomproductenworden meer en meer toegepast in de R&D en de

elektronische, far-maceutische, opti-sche en fijnme-chanische indus-trie. Ze kunnenveelal uit voor-raad geleverdworden.

RvS Technologiesbv is gespecialiseerd in cleanroomsupplies.Tel. 036-549 40 40,Almere.www.rvstechnologies.nl


BEDRIJFSPROFIELEN

SMS NVSMS nv werd in 1982opgericht en biedt eencompleet programma inde geometrische meet-techniek met bijbehoren-de service. Hiervoorbeschikt SMS over eeneigen meetlaboratorium,volledig uitgerust metverschillende meetmachi-nes, onder andere precisie3D meetmachines inhandbediening of CNC,3D multisensoren metbeeldverwerking, ruw-heidsmeters met 3Dtopografie, vormtesters,lengte-meetbanken, pro-fielprojectoren, draagbaremeetarmen.Op de stand wordt een Taylor Hobson Talysurf CLImulti-gauging 3D topography tentoongesteld.

SMS nv is gespecialiseerd in meetmachines en precisiemeettechniek.Tel. +32 (0) 4 368 70, Chaudfontaine(Belgiê). www.smsbenelux.be

16

SAC Sirius AdvancedCybernetics levert hard-en software componentenvoor de industriële visionmarkt.

SAC Sirius Advanced Cyberneticsis gespecialiseerd in optica envision toepassingen.Tel. 043-362 90 01, Maastricht.www.sac-vision.com

Schaeffler Nederland BVSchaeffler Nederland B.V. (voorheen INANederland B.V.) is onderdeel van de wereldwijdeINA-Holding Schaeffler KG en is gespecialiseerd inwentellager- en lineairtechniek. Naast het standaardINA- en FAG-programma bieden wij nog meer pro-ducten en diensten aan.Wij noemen als voorbeeldde mogelijkheid om samen met de klant een pro-duct, speciaal voor een specifieke toepassing, te

bedenken en te ontwikkelen. Deze producten kunnenzowel seriematig als in kleine aantallen worden gepro-duceerd, afhankelijk van de wens van de klant.Daarnaast is er een lineaircentrum waar volgens klant-specificatie lineaircomponenten worden bewerkt enlineairsystemen worden samengebouwd, compleetmet aandrijvingen en besturingen.Schaeffler Nederland B.V. neemt dit jaar voor de eer-ste keer deel aan deze beurs. Op de stand tonen wij umet name de laatste ontwikkelingen op het gebied vanlineairtechniek:• direct aangedreven lineairmodule met kogelom-

loopgeleiding;• satellietrolspindels, spindelllagers en toebehoren;• miniatuurgeleidingen;• ultralichte kogellagers.

Schaeffler Nederland BV is gespecialiseerd in precisi-lagers en lineairgeleidingssystemen.Tel: 0342-40 30 00,Barneveld. www.ina.nl

SchneebergerSchneeberger ontwikkelt en produceert lineaire gelei-ders, geleidesystemen en complete positioneer syste-men/stages voor de high-tech markt. Deze productenworden over de hele wereld aan klanten geleverd.Complete oplossingen en afzonderlijke componentenzullen op de beurs worden getoond.

Schneeberger is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, MST micro-systeem technologie, micro-laserbewerking, micro-verbinden, vision toepassingen, motion-control,precisie-bewerkingsmachines en meetmachines.Tel. 0031-433654532, Ulestraten.www.schneeberger.com

Shell Technology & Innovation SupportInnovatie vraagt niet alleen om visie en creatieveideeën, maar ook om technici voor de realisering. Diezijn te vinden bij de afdeling Technisch InnovatiefCentrum (TIC) van het Shell Technology & InnovationSupport,Amsterdam. Het TIC is gespecialiseerd in hetontwerpen en vervaardigen van mechanische instru-menten en componenten voor R&D-bedrijven eninstituten. Shell Technology & Innovation Supportbeschikt over een geoutilleerde instrumenten glas-instrumentmakerij.Shells kennis strekt zich uit van micro-testopstellingentot semi-commerciële installaties op pilot plant schaal.Een greep uit de technieken:• lasertechniek;• vacuümtechniek;• keramische bewerking en verbindingstechnieken;• slijpen polijsttechnieken;• rekstrooktechnieken;• lijm- en kittechnieken;• warm- en koudglastechnieken;• glasoppervlaktebehandelingen;• verbindingstechnieken voor brosse materialen;• EDM technieken;• CNC frezen en draaien;

• CAD-CAM programmering;• solderen bij hoge temperatuur en onder vacuüm.

Shell Technology & Innovation Support is gespeciali-seerd in fijnmechanica (micron-gebied), micro-laserbe-werking, micro-verbinden, oppervlaktebehandeling,materialen (composieten, keramiek) en precisie-bewerkingsmachines.Tel. 020-630 23 07,Amsterdam.www.shell.com/tis

SenterNovemSenterNovem is ontstaan uiteen fusie tussen Senter enNovem. SenterNovem voertbeleid uit voor verschillendeoverheden op het gebied vaninnovatie, energie & klimaat en milieu & leefomgeving,en draagt zo bij aan innovatie en duurzaamheid.

SenterNovem is gespecialiseerd in vision toepassingenen digitale beeldverwerking.Tel. 070-373 55 90, DenHaag. www.senternovem.nl

91

119 37+122

26

18

SAC Sirius Advanced Cybernetics GmbH


Simac Masic & TSS BVSimac Masic & TSS BV is een internationaal opereren-de onderneming, actief op het gebied van machinevision, mechanisatie- en automatiseringsvraagstukken,met toepassingen in onder meer de elektro-, kunst-stof- en metaalindustrie en de automotive en far-maceutische industrie. Simac Masic & TSS integreertmachine vision systemen in bestaande productiepro-cessen en ontwikkelt en bouwt complete machinevision inspectiemachines.

Simac Masic & TSS BV is gespecialiseerd in optica, fijn-mechanica (micron-gebied), micro-assemblage, MSTmicro-systeem technologie, micro-laserbewerking,

vision toepassingen, motion-control, meetmachines.Tel. 040-258 28 79,Veldhoven. www.simac-masic.com

Stork Veco BVStork Veco is gespecialiseerd in het ontwikkelen en produceren van tweedimensionale metalen precisieproducten met behulp van drie technologieën: elek-troformeren, foto-etsen en lasersnijden. Deze techno-logieën bieden voor het maken van producten (stan-daard en custom-made) een combinatie van flexibili-teit en precisie om aan de eisen van de individueleafnemer te voldoen. Met name de electroformeer-technologie biedt mogelijkheden om nauwkeurigeprecisie producten te leveren.Een grote variatie aan standaard en custom-made pro-ducten zijn ontwikkeld om tegemoet te komen aan de

wensen van de klant. Huidige en toekomstige vragenuit de markt worden snel vertaald in research pro-gramma’s.Stork Veco heeft een eigen R&D-afdeling voor co-makership met de klant en het inspelen op nieuweontwikkelingen. Stork Veco’s producten worden toege-past in verschillende industrieen: filtratie-industrie (sui-ker, diamant, cacao, petrochemische industrie), SMT,meet- en regelindustrie, medische industrie, optischeindustrie, automobielindustrie, ink-jetindustrie, aan-drijfmotorenindustrie, lucht- en ruimtevaartindustrie.Voorbeelden van Stork Veco producten zijn: zeven,inkjet spuitmondjes, luchtstroom en injector plaatjes,diafragma’s, optische maskers, opdamp maskers,codeerschijven, veren, leadframes, contact strips,doseerringen, leadframes, stencils en microprecisiezeven.

Stork Veco is gespecialiseerd in precisie-etsen, MSTmicro-systeem technologie, motion-control, opper-vlakte-behandeling, electroformeren.Tel. 0313-67 29 11, Eerbeek. www.storkveco.com

Sumipro is een bedrijfdat gespecialiseerd is inhet produceren en ont-wikkelen van geavan-ceerde optische compo-nenten voor zowel tech-nische als humane optiek. Het bedrijf is in1995 ontstaan uit eensamenwerkingsverband

van Philips en Stork. Deze samenwerking richtte zichop de ontwikkeling van de submicrontechnologie. Deoprichters van Sumipro waren van meet af aan zeernauw betrokken bij de ontwikkeling van deze techno-logie en beschikken daardoor over ruime kennis enervaring. Samen met de aanwezige kennis op hetgebied van kunststoffen en andere materialen is dit

van eminent belang voor de ontwikkeling van nieuweproducten.Als producten kunnen worden genoemd:IR-optiek, UV-optiek en humane optiek (contactlenzenen intra-oculaire lenzen). Sumipro heeft zich de laatstejaren gespecialiseerd in de productie van optischeproducten en andere submicron producten in non-ferro metalen zoals koper- en zinkverbindingen, nikkelen electroless nikkel, alsmede een groot aantal kunst-stoffen. Daarnaast heeft het bedrijf veel ervaring in hetvervaardigen van lenzen en spiegels van Silicium enGermanium. Sumipro is gecertificeerd volgens EN-ISO9001:2000 en EN-ISO 13485:2000.

Sumipro Submicron Lathing bv is gespecialiseerd inoptica, fijnmechanica (microngebied) en diamantver-spaning.Tel. 0546-81 51 41,Almelo. www.sumipro.nl

Sumipro Submicron Lathing BV

SUSS MicroTecTest SystemsGmbHMEMS testing to perfectionThe SUSS family of probe systems provides dedica-ted solutions to test MEMS at wafer level, diced orundiced, on bonded wafer components, or in theirfinal package. Device and technology development,process control and functional test can be underta-ken at early stage saving the manufacturer both timeand money.The unique SUSS’ MicroTec way of tes-ting MEMS is to fit specialist modules to a standardseries of manual, semi-automatic and fully automaticprobers as well as cryogenic and vacuum probers inorder to apply both electrical and non-electrical sti-muli, (e.g. pressure, gas or sound, to characterizeMEMS DUT’s).

SUSS is gespecialiseerd in MST (Micro SystemTechnology), meetmachines en SemiconductorManufacturing Equipment.Tel. +49035240 73201,Sacka/Dresden.www.suss.com

6

118 112

109

TechnischeHandels-onderneming De Ridder BVTechnische Handelsonderneming De Ridder B.V. isleverancier van slijpmachines, lepmachines, hoonma-chines, erodeermachines, draaibanken en freesma-chines. Op de Precisiebeurs laat het bedrijf hierallerlei producten van zien.

Technische Handels-onderneming De RidderB.V. is gespecialiseerd inprecisie-etsen, fijn-mechanica (micron-gebied), micro-laserbe-werking, precisie-bewer-kingsmachines.Tel. 0251-31 44 50,Uitgeest. www.ridder.net

61


BEDRIJFSPROFIELEN

Technobis BVTechnobis is een ontwikkelbedrijf voor industriëleproducten.Technobis verzorgt het traject vanaf ideetot aan de oplevering van een nulserie met bijbeho-rende TPD. De basis van de producten wordt ge-vormd door precisiemechanica, aangevuld met devakdisciplines motion-control, lasertechnologie enoptica.Technobis opereert met gespecialiseerde partnersin aanvullende technologieën.Activiteiten: ontwikkeling van one off testapparaten,ontwikkeling van serieproducten, assemblage entesten.

Markten:• Life Science; high throughput screening, DNA

micro array technology, particle analyzers,entomology research instruments.

• Industrial printing; Piezo inkjet printhead testers.• Substrate handling; Piezo stage, Substrate hand-

lers in harsh environments (high/low temp, highvacuum).

• NDO:Test equipment ultrasonic & eddy current• Laser based systems; lLaser markers, laser dril-

ling, shutter modules.• Medical;Test equipment for medical appliances

and subsystems.• Basic material; lLaser based shape measuring,

force measuring.

Beursdemo’s:Piezo stage: Lange slag 200 x 200 mm, herhalingsnauw-keurigheid 0.2 micron;Flexarrayer proto: DNA micro array laser based oligosequencer; Laser assembly: Rood, blauw, groen en UVlasers getuned samen inkoppelen in één glasvezel;Dispenser: 3D injecteermodule voor life science appli-caties.

Technobis BV is gespecialiseerd in optica, fijnmechani-ca (micron-gebied), motion-control, laserexcitatie,lasermanipulatie, lasermeetsystemen, precisiemodules,life-science instrumenten.Tel, 0251-24 84 32, Uitgeest.www.technobis.nl

TechnodiamantAlmere BVDiamant is niet alleen een prachtige grondstof die alsbasis dient voor de mooiste juwelen, het is zeer zekerook onmisbaar voor vele industriële toepassingen.Door de hardheid en de specifieke structuur heeftdiamant zijn weg gevonden in de optische, elektroni-sche, keramische, metaalverwerkende, glasverwerken-de, houtverwerkende en kunststofverwerkende indus-trie.Technodiamant houdt zich sinds 1968 bezig met deproductie van diamant, het hardste materiaal terwereld, en CBN gereedschappen. CBN staat voorCubisch Borium Nitride, het op een na hardste mate-riaal.

Technodiamant heeft zich in de loop der jaren steedsmeer gespecialiseerd in de fabricage van ‘tailor made’producten. Met circa zeventig gemotiveerde medewer-kers maakt het bedrijf speciale diamantbeitels waarbijhoge eisen aan radiusvorm en snijkanten wordengesteld. Deze gereedschappen worden gebruikt voorde fabricage van contactlenzen en optische compo-nenten.Naast de productie van diamant en CBN slijpschijvenvoor toepassingen in de metaal, keramische en glas-verwerkende industrie, produceert Technodiamant dia-mantgereedschapjes voor de grafische industrie (diep-druk). Speciaal voor deze producten beschiktTechnodiamant over zelf ontwikkelde driedimensiona-le laser meetmachines, zodat ook hier aan de strengekwaliteitseisen kan worden voldaan.

Technodiamant Almere BV is gespecialiseerd in dia-mant precisiegereedschappen.Tel. 0360-534 30 44,Almere. www.technodiamant.nl

Tecnotion BVTecnotion is producent van lineaire motoren.Tecnotion biedt een breed scala aan motoren aan.Dit zijn iron core motoren en iron less motoren.Daarnaast heeft Tecnotion de mogelijkheid eentotaaloplossing aan te bieden. Hierbij denken wijaan de geschikte regelaar voor de applicatie incombinatie met het juiste meetsysteem. Dit meet-systeem varieert van een optische liniall voor een

heel nauwkeurige opgave tot een analoge hall sensorvoor nauwkeurigheden tot 0,1 mm.

Bij de motoren biedt Tecnotion gerichte applicatieon-dersteuning aan. Bij specifieke vragen heeft Tecnotionde mogelijkheid om speciale ontwikkelingen te doen.Voor optimale ondersteuning in de Nederlandsemarkt werkt Tecnotion samen met Goedhartpmc.

Tecnotion B.V.is gespecialiseerd in lineaire motoren.Tel. 0546-53 46 66,Almelo. www.tecnotion.com

71 96

THK LM Systems BV 69

THK LM Systems BV is gevestigd in Veenendaal enis adviseur en leverancier van THK en SNR LineairMotion. In het leveringsprogramma treft u rechtge-leidingen aan, kogelomloopspindels, lineair units,splinegeleidingen en speciale componenten voor deproductieautomatisering. De lineair modules vanSNR leveren wij compleet met alle mogelijke

14

opties. De modules functioneren uitstekend, gecombi-neerd met onze THK geleidingen.De rechtgeleidingen zijn voor een groot gedeelte alvoorzien van de revolutionaire THK kogelketting. Opden duur zullen alle geleidingen met deze technologieworden uitgevoerd.

THK LM Systems BV is gespecialiseerd in technischegroothandel.Tel. 0318-55 46 15,Veenendaal.www.thk.nl


Tegema GroupTegema is een totaaloplosser in productinnovatie enproductieautomatisering.Vanuit twee vestigingen inNederland ontwikkelt Tegema fijnmechanische machi-nes, vertaalt het bedrijf ideeën naar concrete enmaakbare constructies en verzorgt en onderhoudt heteen compleet TPD. Herontwerp, kostprijsreductie enprobleemoplossing aan bestaande machines passenprima bij Tegema.Alle medewerkers van Tegema werken met 3D syste-men waaronder Unigraphics en Pro/ENGINEER.Op de Precisiebeurs 2004 toont Tegema de mogelijk-heden en resultaten van hun dienstverlening.

Tegema Group is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-assemblage, precisie-bewer-kingsmachines, meetmachines, ontwikkeling en engi-neering.Tel. 040-267 76 77, Eindhoven. www.tegema.nl.

TNO TPDTNO’s kerngebied ‘Industrie en Techniek’ vertegen-woordigt op de Precisiebeurs 2004 een breed spec-trum, van atomaire tot astronomische precisie. Op destand toont het bedrijf onder meer de ‘AdvancedOptical Delay Line Demonstrator’, die gaat wordengebruikt in interferometrische waarnemingen van ster-ren en naburige planeten. In de delay line is gebruikge-maakt van geavanceerde materialen en principes waar-mee een stabiliteit binnen 5 nm RMS kan wordenbereikt, over een optische padlengte van 70 mm.

Naast de delay line toont TNO ook andere voorbeel-den van haar jarenlange ervaring en expertise in preci-sie-instrumentatie, toegepast in ruimtevaart, lithografieen andere wetenschappelijke applicaties.

TNO TPD is gespecialiseerd in optica, precisie-etsen,fijnmechanica (micron-gebied), micro-assemblage, MSTmicro-systeem technologie, motion-control, materia-len (composieten, keramiek), precisie-bewerkingsma-chines, meetmachines.Tel. 015-269 20 00, Delft. www.tpd.tno.nl

Trumpf toont op de Precisiebeurs producten die metlaser gelast of gesneden zijn. Op lasergebied laat hetbedrijf de nieuwste ontwikkelingen zien in materiaal-bewerking.Verder toont Trumpf producten die doorRapid Prototyping zijn vervaardigd en vindt er eendemonstratie plaats van de VMC markeerlaser metwerkstation.

Trumpf is gespecialiseerd in fijnmechanica (micron-gebied). micro-laserbewerking, micro-verbinden,oppervlakte-behandeling, precisie-bewerkingsmachines,Rapid Prototyping.Tel. 0172-49 53 45,Alphen aan denRijn. www.trumpf-laser.com

Turck BVTurck biedt met sensoren, interface- en veldbuspro-ducten oplossingen voor vele applicaties voor zowelde proces- als de fabrieksautomatisering.Op de Precisiebeurs 2004 toont het bedrijf een uit-breiding op het reeds bestaande vision programma: depresencePLUS P4 GEO vision sensor voor high per-formance inspecties zonder externe controller. Eensnelle set-up met behulp van een eenvoudige remoteteach functie, met mogelijkheid voor een snelle her-configuratie (productwisseling) behoort nu tot demogelijkheden. Ongeacht de positie van de te inspec-teren details kan deze sensor meer dan 1500 inspec-ties uitvoeren per minuut. Een separate video-uitgang

maakt het mogelijk om een directe verbinding temaken met een optionele real-time video display. Dekeuze uit twee behuizingen (recht of haaks) enmeerdere bevestigingsbeugels maakt een eenvoudigeinstallatie mogelijk.Het streven om een betaalbaar vision systeem teontwikkelen dat door iedereen eenvoudig gepro-grammeerd kan worden (teach functie), behoort nutot de mogelijkheden.

Turck B.V. is gespecialiseerd in vision toepassingen.Tel. 038-422 77 50, Zwolle. www.turck.com

115

78

102+124

TNO Industrie en TechniekTNO vergroot de concurrentiekracht van bedrijvendoor hen ondersteuning te bieden in de ontwikkelingvan producten, materialen en productieprocessen. Deklanten van TNO zijn vooral toeleveranciers en maak-bedrijven die duurzame goederen maken en verkopen.De klanten variëren van MKB-bedrijven tot multina-tionals.TNO werkt aan grote innovatieve projecten,maar doet ook snel en kort advieswerk en voert test-en meetopdrachten uit.

Op het gebied van assemblage van microsystemenhanteert TNO het productieconcept MA3. MA3 is eenmodulair productieconcept waarmee kleine en zeernauwkeurige producten, ook microsystemen genoemd,worden geproduceerd. Door de modulaire opzet kanmen uit een bibliotheek van beschikbare bouwstenenkiezen en in korte tijd een machine opbouwen welkevoldoet aan de moderne eisen en wensen.Op de stand wordt getoond hoe zo’n applicatie er uitzou kunnen zien en wat mogelijke assemblagehande-lingen zijn.

TNO Industrie en Techniekis gespecialiseerd in fijnme-chanica (micron-gebied),micro-assemblage, MSTmicro-systeem technologie, micro-laserbewerking,micro-verbinden, vision toepassingen, motion-control,oppervlakte-behandeling, materialen (composieten,keramiek), precisie-bewerkingsmachines, meetmachi-nes, sensoren, precisie actuatoren, high-end equip-ment.Tel. 040-265 06 41, Eindhoven. www.ind.tno.nl

97

Trumpf Laser Nederland 63


BEDRIJFSPROFIELEN

Unitek Eapro

v/d BergKunststof-bewerking BV

67

Voor UNITEK EAPRO beweegt zich op het terreinvan het precisieverbinden met moeilijke of eenvou-dige materialen. Samen met de klant zoekt UNITEKEAPRO naar een concept dat efficiënte, betrouwba-re en kwalitatief hoogwaardige verbindingen garan-deert. Daartoe staan technieken als precisie-weer-standslassen en -laserlassen, conventioneel solde-ren, thermode-solderen, thermode-heatsealen ofcontactloos (inductief) solderen, doseren, en bout-en stiftlassen ter beschikking. Deze technieken zijnonder meer voor LCD/TFT/Plasma-beeldschermen,LED’s, sensoren, computers, telecommunicatiemid-delen, sensoren en connectoren voor airbags, en inbatterijen en medische implantaten met veel succesingezet.Daarnaast vertegenwoordigt UNITEK EAPRO eenaantal productlijnen die gebruikt worden op de pro-ductiewerkplek, zoals soldeerdamp-afzuigapparatuuren een compleet programma aan antistatische (ESD)

producten. De klanten van UNITEK EAPRO bevindenzich onder meer in de elektronicasector, telecommu-nicatiebranche, lampenfabricage, fijnmechanische indus-trie, medische sector en automotivebranche.

Oplossen van verbindingsvraagstukkenDe kwaliteit van verbindingen wordt steeds belangrij-ker. Zeventig procent van alle storingen en defectenvan elektronische producten zijn terug te voeren oploszittende draden of slechte contacten.Voor produ-centen een slechte zaak. Het volgens ISO9001 gecerti-ficeerde bedrijf denkt mee, ontwikkelt en bouwt sys-temen. In het goed geoutilleerd Technolgy Center inHelmond worden mogelijke verbindingstechniekenonderzocht, parameters vastgelegd en vervolgenswordt in nauw overleg met of in aanwezigheid van deklant uit de standaardmodules een configuratie samen-gesteld en ten slotte geassembleerd en uitvoeriggetest.

UNITEK EAPRO is gespecialiseerd in fijnmechanica(micron-gebied), micro-laserbewerking, micro-verbin-den, meetmachines, doseertechnologie.Tel. 0492-54 22 25, Helmond. www.unitekeapro.com

V/d Berg Kunststofbewerking is gespecialiseerd inhet bewerken van kunststof materiaal op klantspe-cificatie en het oplossen van problemen op hetgebied van kunststofbewerking. Op basis van onzeknowhow en ervaring kan v/d Berg Kunststof-bewerking bij moeilijke vraagstukken een oplossingbieden. Creativiteit en het in een vroegtijdig stadi-um meedenken zijn belangrijke aspecten om toteen passende oplossing te komen.Tevens treedt v/d Berg Kunststofbewerking op verzoek op alsadviseur.Kwaliteit en nauwkeurigheid van werken staan bijv/d Berg Kunstofbewerking hoog in het vaandel, als-mede leverbetrouwbaarheid. Het nakomen van deovereengekomen levertijd is een van de belangrijkeverkoopargumenten.

v/d Berg Kunststofbewerking BV is gespecialiseerdin kunststofproducten op klantspecificatie.Tel. 040-267 01 01, Eindhoven. www.vdberg-kunststof.nl

31

Twin Media Groep bestaat uitTwin Design, in2Media enMediamind en is gevestigd inCulemborg. Het bedrijf is

gespecialiseerd in het verzorgen van boeken, tijd-schriften en crossmedia en biedt daarin volledigeservice en diensten.Twin Media Groep heeft ookde kennis en kunde in huis voor het produceren

van communicatiemiddelen zoals huisstijlen, jaarver-slagen, brochures, folders, advertenties, affiches, nieu-we media enzovoort. Speerpunten van het bedrijfzijn: Grafische producties, content management,redactie en back-officesystemen.Twin Design geeft het tijdschrift Mikroniek uit, eenvakblad over precisietechnologie en fijnmechanischetechniek. Het tijdschrift informeert haar lezers over

technische ontwikkelingen op het gebied van mecha-nica, optica en elektronica.

Twin Media Groep BV is gespecialiseerd in: het volledig verzorgen van boeken, tijdschriften encrossmedia.Tel. 0345-47 05 00, Culemborg.www.twindesign.nl

trie, tot balgkoppelingen voor de torsiestijve koppelingvan de servomotoren aan de machine.Voor elke toe-passing is er de geschikte servo oplossing.

VarioDrive is gespecialiseerd in motion-control.Tel.0186-62 23 01, Oud-Beijerland. www.variodrive.nl

VarioDrive

VarioDrive biedt diensten en producten aan voor dehightech motion control.VarioDrive bedenkt creatieveen innovatieve oplossingen om productiemachines eenhogere performance te geven.Van het doorrekenenvan complexe servo aandrijfsystemen (modelvorming)voor de machinefabrikant, tot het leveren van debenodigde componenten hiervoor.Alle specialisme isin huis om de machinefabrikant te voorzien van debenodigde technische ondersteuning bij implementatievan de componenten: van high end besturingssyste-men in combinatie met lineaire motoren voor bijvoor-beeld de semiconductor industrie en digitale servore-gelaars met directdrive motoren voor de drukindus-

17

80Twin Media Groep BV


Vision Light Tech BVVision Light Tech levert verlichting, lenzen en filtersvoor de machine vision industrie.

Vision Light Tech BV is gespecialiseerd in optica envision toepassingen.Tel. 0413-26 00 67, Uden.www.vlt.nl

Wolters Fijnmechanische Industrie BVWolters FMI is gespecialiseerd in productie en ont-werp van hoogwaardige fijnmechanische precisieonderdelen, complete modules, tools en matrijzen. Deorganisatie is toegerust op het vervaardigen van pro-totypen, nulseries tot middelgrote series fijnmechani-sche producten.

Wolters Fijnmechanische Industrie B.V. is gespeciali-seerd in optica, fijnmechanica (micron-gebied), micro-assemblage, precisie-bewerkingsmachines, fijnverspa-ning en assemblage.Tel. 0313-49 60 33, Spankeren of0313-42 25 37, Dieren. www.wolters-metaal.nl

Wenzel-WKP BV

Wenzel-WKP b.v. is eentechnishe handelsonder-neming gespecialiseerd inhet leveren van Wenzel3D meetmachines,WerthMultisensor 2 en 3Dmeetmachines, Helios

lengtemeetbanken, geometrische handmeetgereed-schappen van onder andere Tesa, Helios, Mahr,Preisser, kalibers, microscopen, hoogtemeters, ruw-heidsmeters en het kalibreren en onderhouden vande genoemde apparatuur.Wenzel-WKP b.v. maaktsinds november 2002 deel uit van de Wenzel-Präzision GmbH groep.Wenzel is een van de groot-ste fabrikanten van coördinatenmeetmachines, soft-ware en toebehoren. De hoofdvestiging ligt inWiesthal te Duitsland en verder bezit men vestigin-gen in Engeland, Frankrijk, Zwitserland,Amerika(USA), Brazilië en in Nederland. De groep telt meerdan driehonderd medewerkers en had in 2003 eengerealiseerde omzet van ca. 50 miljoen euro.Wenzelheeft wereldwijd al meer dan 3500 coördinatenmeet-machines geïnstalleerd. Men produceert jaarlijks ca.vierhonderd coördinatenmeetmachines in de 15.500m2 grote productiehal te Wiesthal.Wenzel-WKP b.v.zorgt in Nederland voor de service van meer dandriehonderd coördinatenmeetmachines. Daarnaastheeft het bedrijf de laatste jaren een goede naam alsRVA gecertificeerd kalibratielaboratorium opge-bouwd.

Wenzel-WKP b.v. is gespecialiseerd in optica, fijnme-chanica (micron-gebied), meetmachines en meetappa-ratuur.Tel. 045-566 00 66, Heerlen.www.wenzel-wkp.nl

84120

33

Viba NVOp de Precisiebeurs 2004 is de afdeling GeometrischeMeettechniek van VIBA N.V. aanwezig. Daar demon-streert het bedrijf onder andere de nieuwste machineom profielvorm en oppervlakteruwheid te meten.Deze machine is in staat om, in één aftasting, zowel decontour als de ruwheid van een product te meten. Degeïntegreerde laser interferometer zorgt voor eenhoge nauwkeurigheid over een groot meetbereik (deresolutie in hoogterichting is 4 nanometer). Het unie-

ke magnetische systeem om de diverse tasterarmen temonteren op de aandrijfeenheid maakt een eventueletasterwissel zeer eenvoudig. Naast deze geavanceerdemachine van het fabrikaat MAHR toont Viba ookandere interessante meetapparatuur van meerdereleveranciers.

Viba is gespecialiseerd in meetmachines en meetsyste-men.Tel. 079-330 67 00, Zoetermeer. www.viba.nl

42

� hoekmeetsystemen� lengtemeetsystemen� contourbesturingen� digitale uitlezingen �meettasters� impulsgevers

Optische en inductievemotor-impulsgevers met dezelfde afmeting

Gunt u zichzelf toch een beetje vrijheid. Want bij de keuze van eenmotor-impulsgevers voor de meest verschillende aandrijvingen maakt HEIDENHAIN het u makkelijk. De nieuwe inductieve impuls-

gever met digitale dataoverdracht heeft dezelfde inbouwafmetingen als deovereenkomstige optische variant. Zo heeft u nog maar eén mechanischemotorvariant nodig en beslist u pas op het eind of u een hoge regelkwaliteitwilt hebben of, als vervanging van een resolver, voor een voordelig systeemmet inductieve aftasting kiest. Bij HEIDENHAIN kunt u steeds de passendeimpulsgever vinden. Daarmee reduceert u mechanische motorvarianten enbespaart u zich kosten en tijd, waarin u zich aan andere zaken kunt wijden. NEDERLAND B.V., Postbus 92, 6710 BB EDE Telefoon (03 18) 58 18 00, Telefax (03 18) 58 18 [email protected], www.heidenhain.nl

hoe veel vrijheid verschaft een impulsgever?

Beursspecial Precisiebeurs 10 en 11 november 2004 Beursspecial ...

Documents

Transcript of Beursspecial Precisiebeurs 10 en 11 november 2004 Beursspecial ...