1

Simea 2010Hoe stimuleer je beginnende geletterdheid?

Spontaan en methodischGebruik van he dyslexieprotocol voor kleuters

specifiek de voorschot behandeling.Gebruik van de methode spreekbeeld

Signis CLS

• Ik en Ko• Spreekbeeld• Groep 3 VLL• Dyslexie protocol: kleuter signaleringslijst

2x per jaar + kleuterrisico screening/ groep3 herfstsignalering

Vandaag

• Waarom aandacht besteden aanbeginnende geletterdheid

• Welke activiteiten doen we bij ons op school. Spontane en methodischeactiviteiten

• Gebruik dyslexie protocol- Voorschot behandeling dyslexie protocol

Literatuur

‘’ Vaardigheden in geletterdheid stimuleren en ondersteunen juist de taalontwikkeling. Eensimultane aanpak, vanaf het moment datkinderen op school zijn, is het meest effectief.’’(veelzeggend)

‘’ Omdat gebleken is dat een vroege aanpak hierineen deel van de problemen kan voorkomenwordt dan ook al vroeg in de onderbouw gewerktaan leesvoorwaarden’’ (veelzeggend)

‘’Als je je niet kunt redden in je moedertaal, dan is het noodzakelijk dat je de beschikking hebt over compenserende middelen.’’ (VHZ)

Aspecten horende bij beginnendegeletterheid (ik en ko)

• Functies van geschreven taal benoemenen herkennen.

• Relatie tussen letters en klanken.• Lezen en schrijven van letters.• Lezen en schrijven van losse woorden.

Auditieve vaardigheden (ik en ko)

• Rijmen• Klanken sorteren• Klanken samenvoegen• Klanken isoleren• Klanken toevoegen en vervangen• Onderscheiden van de klanken van een

woord

2

Dyslexie protocol

• Boekorientatie en verhaal begrip• Functies van geschreven taal en de relatie

tussen gesproken en geschreven taal• Taalbewust zijn en alfabetisch principe• Functioneel lezen en schrijven

Methodisch werken

• 1 x per 2 weken wordt er een nieuwe letter aangeboden. De lettervolgorde die we hanterenis de volgorde zoals VLL.

• Gebruik van de methode spreekbeeld, de letter wordt een totaal ervaring.

• Vaststaand werkblad. De letter komt meteendivers terug. (stempelen, schrijven, gebaar, tekenen, knippen, plaatje)

• Letter opdracht komt terug op de kieskaart.• 1x per 6 weken letters herhalen

Methodisch werken

- Klank teken koppeling adhv woord van de dag

- Auditieve vaardigheden koppelen aan het woord van de dag (rijmen, hakkenplakken, vergelijken, lettergrepen)

- Woorden niet alleen op inhoud sorterenmaar ook op vorm.

• .

Woordenschat onderwijs

Methodisch werkenBoekorientatie

• Aandacht aan kaft, titel, achterkant• Interactief voorlezen• Wat kun je allemaal lezen? Waar staan letters op?• Welke informatie haal je waar vandaan?• Uitgebreide boekenhoek• Kinderen wijzen op leesrichting• Kinderen laten voorlezen• Interesse in boeken• Bibliotheek bezoek• Verschil woord/ letter/ zin

Spontane ervaringen opdoen met beginnende geletterdheid

• Overal in de klas woorden/ letters aanbieden.

• Kinderen uitdagen om letters tebenoemen/ letters te zien.

• Tijdens uitstapjes wijzen op letters. • Letters op kleding.• Lettermateriaal in spelhoeken• Functionaliteit creeeren.

3

Dyslexie protocol

• 2 x per jaar signaleren, aan de hand van signaleren voorschot behandelinginzetten. Eind schooljaar en in januari.

• Voorschot door logopedist en leerkracht. 2 x per week, naast de gewone letter activiteiten.

• Voorschot als verdieping.

Voorschot behandelingOpbouw

Fase 1 identificatie klanken/ lettersFase 2 manipulatie klanken/ lettersFase 3 Klank – letterkoppeling aanleren

Identificatie

• 6 klanken kiezen• Functionaliteit• Moeilijkheidsgraad• Leerling leert de letter herkennen• Klank en schrift• Aan de hand van letterboeken: ‘’kijk mijn

letter’’

4

identificatie Manipulatie

• Analyseren en synthetiseren van woordenin klanken

• Koppeling woordbeeld en uitspraak bijv m uu r

• Herkennen woorden die met dezelfdeletter beginnen

• Begin en eind klank

Klank tekenkoppeling

• Schrijven en uitspreken koppelen• Op allerlei manieren de letter motorisch

ervaren:• Fluweel letters• Schuurpapier letters• Schrijven in het zand/ scheerschuim• Klank gebaar

‘’ Het begint met taal’’