Benchmark advocatuur 2018 · Goederenrecht € 165 € 228 € 300 3,0 5,1 8,0 € 1.154...

Benchmark advocatuur 2018kleine en middelgrote kantoren in Nederland

Voorwoord

Uit nieuwsgierigheid over de prestaties van kleine en middelgrote advocatenkantoren ontstond het idee om een benchmark op te zetten. Dit als tegenhanger van ‘de Stand van de Advocatuur’, welke is toegespitst op grote advocatenkantoren.

De vragen in dit onderzoek zijn naast het in kaart brengen van de huidige situatie gericht op de al dan niet gewenste groei van advocatenkantoren.

Met deze benchmark willen wij bijdragen aan een goed beeld van de stand van de advocatuur van kleine tot middelgrote kantoren anno 2018 in Nederland. Zonder de input van vele respondenten was het niet mogelijk geweest om een goed beeld te schetsen van de groeiambities van deze kantoren. Onze dank daarvoor!

Over het onderzoek

Dataverzameling Kleine en middelgrote advocatenkantoren zijn in de periode 11 september t/m 4 oktober 2018 benaderd via LinkedIn, Facebook en diverse blogs en fora om een online vragenlijst in te vullen. Ook is een oproep gedaan in de nieuwsbrief van Het Advocatenblad en de Mr Online nieuwsbrief.

Dit heeft geleid tot 222 (deels) ingevulde vragenlijsten. Na het ontdubbelen van de vragenlijsten (maximaal één per deelnemende organisatie) en het uitsluiten van niet-bruikbare vragenlijsten (minder dan 25% ingevulde antwoorden of vragenlijsten ingevuld door advocatenkantoren met meer dan 26 fee-earners) bleven er uiteindelijk 182 kantoren over. De 15 vragen waren voornamelijk open van aard. De meeste vragen waren verplicht om in te vullen.

Betrouwbaarheid en validiteit van het onderzoek Gezien het feit dat de meeste vragen voor respondenten verplicht waren om in te vullen, varieerde de respons per individuele enquêtevraag niet veel: tussen 177 en 182. De resultaten van het onderzoek kunnen dan ook gezien worden als in grote mate representatief. De totale omvang van 222 deelnemende organisaties en de brede spreiding geeft een goed beeld van de belangrijkste trends en ontwikkelingen in Nederland op de door ons onderzochte onderwerpen.

Voor het eerst is deze vraag onderzocht specifi ek voor kleine en middelgrote kantoren in Nederland. In totaal gaven 222 advocatenkantoren uit Nederland hun input.

Wat is de stand van zaken van de advocatuur anno 2018?

1. Deelnemende kantoren

2. Vergelijking randstadkantoren en regionale kantoren

3. Vergelijking nichekantoren en full-service kantoren

4. Vergelijking naar aantal fee-earners per kantoor

5. Vergelijking per rechtsgebied

Inhoud benchmark advocatuur 2018

Provincie Percentage

Noord-Holland 31,53%

Zuid-Holland 20,72%

Noord-Brabant 13,06%

Utrecht 9,91%

Gelderland 9,46%

Limburg 4,50%

Overijssel 3,60%

Flevoland 3,60%

Zeeland 2,70%

Van alle respondenten is het hoofdkantoor van 42,3% gevestigd in de Randstad (stadsregio Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Utrecht).

Type Percentage

Full-service kantoor 44,55%

Nichekantoor 55,45%

1. Deelnemende kantoren

Vestigingslocatie hoofdvestiging naar provincie Type advocatenkantoor

Type Gemiddeld uurtarief Gemiddeld aantal declarabele uren per dag

Randstadkantoren € 226 5,2

Regiokantoren € 201 5,3

2. Vergelijking randstadkantoren en regionale kantoren

Belangrijkste inzichten• Het gemiddeld uurtarief van kantoren uit de

randstad ligt gemiddeld 12,5% hoger dan bij regiokantoren

• 6 op de 10 kantoren uit de randstad verwacht het komende jaar een toename aangaande het aantal FTE en het aantal fee-earners. Voor regiokantoren is dit 4 op de 10 kantoren

• 6 op de 10 kantoren kantoren uit de randstad verwacht het komende jaar een stabilisatie van het aantal juridisch medewerkers. Voor regiokantoren is dit 7 op de 10 kantoren

Groeiambities randstadkantorenKomende 12 maanden ten opzichte van de afgelopen 12 maanden.

Randstadkantoren Laten groeien Stabiliseren Afschalen

Aantal FTE 61% 37% 2%

Aantal fee-earners 60% 39% 1%

Juridisch medewerkers 36% 57% 7%

Omzet 84% 14% 2%

Winst 85% 13% 2%

Groeiambities regiokantorenKomende 12 maanden ten opzichte van de afgelopen 12 maanden.

Regiokantoren Laten groeien Stabiliseren Afschalen




Omzet 76% 23% 1%

Winst 78% 21% 1%

Hoe willen randstad- en regiokantoren de winst vergroten?

Randstadkantoren Regiokantoren

Uitbreiden klantenportefeuille 49% 43% (-6%)

Uurtarief wijzigen / prijselasticiteit / prijsmodel wijzigen 15% 15% (-)

Investeren in IT / vergroten effi ciëntie 15% 21% (+6%)

Verlagen overhead 13% 19% (+6%)

Anders 9% 2% (-7%)

• Regiokantoren geven in vergelijking met randstadkantoren vaker aan dat zij het investeren in IT en het verlagen van de overhead zien als redenen om de winst te vergroten

• Slechts 2% van de kantoren verwacht het aantal FTE, het aantal fee-earners, de omzet als wel de winst te moeten afschalen. Dit geldt voor zowel kantoren uit de randstad, als wel voor regiokantoren

3. Vergelijking niche- en full-service kantoren

Belangrijkste inzichten• Het gemiddeld uurtarief van nichekantoren

ligt gemiddeld 11% hoger dan dat van full-service kantoren

• Bij nichekantoren wordt een fee-earner gemiddeld door 0,35 FTE ondersteund door ondersteunend personeel, bij full-service kantoren door 0,46 FTE

• 6 op de 10 kantoren verwacht het komende jaar een toename aangaande het aantal FTE en het aantal fee-earners, 8 op de 10 kantoren verwacht de omzet als wel de winst te vergroten. Dit geldt voor zowel niche- als wel full-service kantoren, al verwachten full-service kantoren op alle variabelen een

Groeiambities nichekantorenKomende 12 maanden ten opzichte van de afgelopen 12 maanden.

Nichekantoor Laten groeien Stabiliseren Afschalen




Omzet 78% 19% 3%

Winst 79% 18% 3%

Groeiambities full-service kantorenKomende 12 maanden ten opzichte van de afgelopen 12 maanden.

Full-service kantoor Laten groeien Stabiliseren Afschalen




Omzet 82% 16% 1%

Winst 85% 14% 1%

Personeelsbestand, uurtarief en declarabele uren naar type kantoor

Type Gem. aantal FTE

Gem. aantal fee-earners

Gem. aantal advocaat-stagiairs

Gem. aantalFTE onder-steund personeel

Gem. uurtarief

Gem. aantal declarabele uren per dag

Nichekantoor 7 5 1 0,35FTE € 220 5,2

Full-service kantoor 12 8 1 0,46 FTE € 198 5,4

marginaal sterkere stijging• 6 op de 10 kantoren verwacht het komende

jaar een stabilisatie van het aantal juridisch medewerkers. Dit geldt voor zowel niche- als wel full-service kantoren

• Slechts 3% van de kantoren verwacht het aantal FTE, het aantal fee-earners, de omzet als wel de winst te moeten afschalen

• Het uitbreiden van het klantenportefeuille is voor beide type kantoren dé manier om de winst te vergroten (5 op de 10)

• Full-service kantoren geven in vergelijking met nichekantoren vaker aan dat zij het verlagen van de overhead zien als reden om de winst te vergroten

Vervolg ‘3. Vergelijking niche- en full-service kantoren’

Hoe willen niche- en full-service kantoren de winst vergroten?

Nichekantoren Full-service-kantoren

Uitbreiden klantenportefeuille 47% 44% (-3%)

Uurtarief wijzigen / prijselasticiteit / prijsmodel wijzigen 16% 11% (-5%)

Investeren in IT / Vergroten effi ciëntie 18% 20% (+2%)

Verlagen overhead 12% 22% (+10%)

Anders 7% 4% (-3%)

4. Vergelijking naar aantal fee-earners per kantoor

Belangrijkste inzichten• Bij kantoren met >20 fee-earners wordt

een fee-earner gemiddeld door 0,52 FTE ondersteund, bij kantoren met tussen de 3-9 fee-earners wordt een fee-earner door gemiddeld 0,38 FTE ondersteund

• Bij kantoren met meer dan 9 fee-earners verwacht 7 op 10 te groeien het komende jaar aangaande aantal fee-earners. Ten aanzien van het de omzet en de winst is dit zelfs 9 op de 10 kantoren

• Bij kantoren met 1-2 fee-earners verwacht 3 op de 10 dat het personeelsbestand gaat groeien, opmerkelijk is dat 7 op de

Groeiambities naar aantal fee-earners per kantoorKomende 12 maanden ten opzichte van de afgelopen 12 maanden.

20-26 fee-earners Laten groeien Stabiliseren Afschalen




Omzet 86% 14% 0%

Winst 86% 14% 0%





Omzet 86% 17% 0%

Winst 86% 17% 0%

Personeelsbestand, uurtarief en declarabele uren naar aantal fee-earners per kantoor

Aantal fee-earners Gem. aantal FTE

Gem. aantal fee-earners

Gem. aantal advocaat-stagiairs

Gem. aantalFTE onder-steund personeel

Gem. uurtarief

Gem. aantal declarabele uren p/d

20-26 34 22 4 0,52FTE € 214 5,7

10-19 18 13 2 0,44FTE € 230 5,3

3-9 7 5 1 0,38FTE € 218 5,4

1-2 2 1 0 0,57FTE € 198 4,8

10 kantoren in deze groep verwacht dat de omzet en de winst toch zullen stijgen. Het merendeel wil dit realiseren door de klantenportefeuille uit te breiden

• De kantoren met >20 fee-earners zijn over het algemeen het meest positief over de verwachte groei aangaande personeelsbestand, omzet en winst (7 op de 10 kantoren). Dit is de enige groep waarbij meer dan de helft van de kantoren verwacht dat ook het aantal juridisch medewerkers toe zal nemen

Vervolg ‘4. Vergelijking naar aantal fee-earners per kantoor’

[Vervolg ‘Groeiambities per kantoor’]





Omzet 86% 13% 1%

Winst 87% 12% 1%





Omzet 70% 28% 2%

Winst 72% 26% 2%

5. Vergelijking per rechtsgebied

Belangrijkste inzichten• Het rechtsgebied met gemiddeld het hoogste

uurtarief is insolventierecht met € 248, daarintegen voert strafrecht het laagste tarief met een gemiddeld uurtarief van € 194

• Kantoren in het insolventierecht hebben gemiddeld het hoogste aantal declarabele uren per dag: 5,7. Het laagste aantal declarabele uren wordt geschreven door kantoren die actief zijn in het personen-en familierecht en het vastgoed/huurrecht: 4,8

• De groeiverwachting aangaande het personeelsbestand is het hoogste in de rechtsgebieden: bestuursrecht, ondernemingsrecht en vastgoed/huurrecht

• De groeiverwachting aangaande het personeelsbestand is het laagste in de rechtsgebieden: personen-en familierecht en strafrecht

Uurtarief en declarabele uren uitsplitst naar rechtsgebied

Rechtsgebied Laagste uurtarief

Gem. uurtarief

Hoogste uurtarief

Laagst aantal decl.uren

Gem aantal decl.uren

Hoogste aantal decl.uren

Gem. dagomzet

Arbeidsrecht € 165 € 216 € 300 3,0 4,9 8,0 € 1.060

Bestuursrecht € 170 € 212 € 300 3,0 5,3 8,0 € 1.121

Contractenrecht € 165 € 237 € 500 3,0 4,9 8,0 € 1.138

Goederenrecht € 165 € 228 € 300 3,0 5,1 8,0 € 1.154

Insolventierecht € 190 € 248 € 300 4,0 5,7 9,0 € 1.412

Letselschade € 180 € 211 € 250 4,0 5,6 7,0 € 1.181

Ondernemingsrecht € 175 € 230 € 300 3,0 5,1 8,0 € 1.177

Personen- en familierecht

€ 150 € 199 € 240 2,0 4,8 7,0 € 951

Strafrecht € 160 € 194 € 275 4,0 5,1 7,0 € 996

Vastgoed / Huurrecht € 160 € 223 € 300 3,0 4,8 7,0 € 1.071

Full-service kantoor € 135 € 198 € 350 3,0 5,4 7,0 € 1.070

• De groeiverwachting aangaande omzet en winst is het hoogste in de rechtsgebieden: goederenrecht en vastgoed/huurrecht

• De groeiverwachting aangaande omzet en winst is het laagste in de rechtsgebieden letselschade en insolventierecht

Opmerkingen: • de rechtsgebieden IE-recht, IT/ICT-recht,

vreemdelingenrecht en privacyrecht zijn niet opgenomen in de overzichten, hiervoor is gekozen omdat het aantal respondenten te laag was (< 10 kantoren) om een representatief beeld te schetsen van deze rechtsgebieden

Vervolg ‘5. Vergelijking per rechtsgebied’

Aantal behandelde dossiers per jaar en aantal uren per dossier uitgesplitst naar rechtsgebied

Rechtsgebied Gem. aantal dossiers per fee-earner p/j Gem. aantal uur per dossier

Arbeidsrecht 43 22

Bestuursrecht 22 59

Contractenrecht 34 23

Goederenrecht 33 18

Letselschade 93 31

Ondernemingsrecht 42 23

Personen- en familierecht 61 26

Strafrecht 55 16

Insolventierecht 34 37

Vastgoed / Huurrecht 31 24

Full-service kantoor 77 20

Hoe kantoren de winst willen vergroten, uitgesplitst per rechtsgebied

Rechtsgebied Uitbreiden klanten-portefeuille

Uurtarief verhogen / prijselasticiteit / prijsmodel wijzigen

Investeren in IT / vergroten effi ciëntie

Verlagen overhead

Anders

Arbeidsrecht 47% 14% 17% 14% 8%

Bestuursrecht 42% 21% 25% 4% 8%

Contractenrecht 46% 17% 17% 11% 9%

Goederenrecht 42% 19% 19% 8% 11%

Letselschade 47% 0% 24% 29% 0%

Ondernemingsrecht 49% 10% 18% 15% 8%

Personen- en familierecht 36% 21% 19% 15% 9%

Strafrecht 23% 15% 15% 31% 15%

Insolventierecht 50% 11% 11% 17% 11%

Vastgoed / Huurrecht 50% 17% 17% 7% 10%

14 kantoren hebben aangegeven op een andere wijze te willen groeien. Samengevat gaven zij de volgende oplossingen: wijzigen personeelsbestand, meer fee-earners aantrekken en het aantrekken van meer commerciële dossiers. Één respondent gaf aan productiever te willen werken, wat uiteraard altijd een goed begin is.


Groeiwens aantal FTE per rechtsgebied

Rechtsgebied Laten groeien Stabiliseren Afschalen

Arbeidsrecht 56% 44% 0%

Bestuursrecht 71% 29% 0%

Contractenrecht 58% 42% 0%

Goederenrecht 58% 42% 0%

Insolventierecht 59% 41% 0%

Letselschade 50% 50% 0%

Ondernemingsrecht 66% 34% 0%

Personen- en familierecht 36% 61% 4%

Strafrecht 20% 80% 0%

Vastgoed / huurrecht 65% 35% 0%

Groeiwens aantal fee-earners per rechtsgebied












Groeiwens aantal juridisch medewerkers per rechtsgebied












Groeiwens omzet per rechtsgebied












Groeiwens winst per rechtsgebied













6. Conclusie

Kleine en middelgrote advocatenkantoren in Nederland zijn over het algemeen positief gestemd over de markt en diens groeiambities voor het komende jaar.

Advocatenkantoren verwachten groei aangaande aantal FTE, aantal fee-earners, omzet en winst. Daarentegen verwacht het meerendeel dat het aantal juridisch medewerkers zal stabiliseren.De wil om te groeien is er, alleen wordt er door meerdere kantoren aangegeven dat het lastig is geschikt personeel te vinden, zij het geschikte medior advocaten ofwel advocaat-stagiaires die de ambitie hebben om partner te worden. Iets wat de groei kan remmen.

Het door veel kantoren gewenste aantal declarable uren van 6,0 per dag wordt lang niet altijd gehaald. Als één van de redenen wordt opgegeven dat medewerkers te ‘voorzichtig’ zijn in het schrijven van uren.

Het vergroten van de klantenportefeuille wordt gezien als dé manier om te groeien als advocatenkantoor. In de rechtsgebieden letselschade, strafrecht wordt het verlagen van de overhead door een relatief groot percentage van de respondenten gezien als een geschikte manier om de winst te vergroten. Het veranderen van het uurtarief wordt niet genoemd als reden om de winst te vergroten. Op basis hiervan kan worden geconcludeerd dat de marges in deze rechtsgebieden onder druk staan.

Dankwoord

Onze dank gaat uit naar:

Alle respondenten!

Jos SwinkelsVersteeg Wigman Sprey advocaten

Cathy BrocklebankOkkerse & Schop advocaten

ContactJeffrey [email protected]

Benchmark advocatuur 2018 · Goederenrecht € 165 € 228 € 300 3,0 5,1 8,0 € 1.154...

Documents

Transcript of Benchmark advocatuur 2018 · Goederenrecht € 165 € 228 € 300 3,0 5,1 8,0 € 1.154...