Beleidsplanning algemeen - deel 2

78
0

description

De verenigingen en vormingsinstellingen konden rekenen op ondersteuning via de tweedaagse cursus 'Beleidsplanning algemeen'.

Transcript of Beleidsplanning algemeen - deel 2

Page 1: Beleidsplanning algemeen - deel 2

0

Page 2: Beleidsplanning algemeen - deel 2

1

Cursus  beleidsplanning  

Deel  2  3  juli  2009  

 

Ook  wel…  hoe  vanuit  een  bestaand  beleidsplan  

werken  aan  een  volgend?  

Page 3: Beleidsplanning algemeen - deel 2

De  inhoud…  voor  vandaag  •  Inhoud  

deelnemersmap  •  Interpreta5e  van  

beleidsplanning:  •  Inleiding  en  toelich5ng,  

oefeningen,  uitwisseling  •  Inpassen  van  beoordelingselementen  •  We  gaan  verder  vanaf  de  SWOT-­‐analyse  •  Géén  eenrich5ngsverkeer    

2

Streng  (binnen  keurslijf)  

Los  (niet  vrijblijvend)  

Page 4: Beleidsplanning algemeen - deel 2

3

Page 5: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Gegevens verzamelen

Over en van “Stakeholders”

Over en van “Ext.

omgeving”

Over en van “Interne werking”

Samenbrengen in één gezamenlijke analyse (= SWOT)

BELEIDSUITDAGINGEN

Opmaak van een profiel

4

Page 6: Beleidsplanning algemeen - deel 2

SWOT-­‐tabel  

X Kans Bedreiging

Sterkte

Zwakte

5

Page 7: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Fase  4:  Beleidsuitdagingen  De  beleidsuitdagingen  volgen  uit  :      l  De  confronta5e  tussen  de  sterktes  en  zwaktes  van  de  organisa5e  enerzijds  en  de  kansen  en  bedreigingen  in  haar  omgeving  anderzijds  

l  Een  gesprek  over  en  conclusies  uit  deze  confronta5e,  leiden  tot  de  detec5e  van  de  belangrijkste  beleidsuitdagingen  voor  de  toekomst  

l  …  en  dit  ALTIJD  i.f.v.  de  realisa5e  van  de  Missie  6

Page 8: Beleidsplanning algemeen - deel 2

SWOT-­‐analyse:  de  werkwijze  

•  Overloop  het  ingevulde  SWOT-­‐correla5e  rooster  •  Discussie  en  algemene  conclusies  a.d.h.v.:  

 Overloop  wat  ieder  kenmerk  links  betekent  in  het  licht  van  ieder  kenmerk  rechts.  Hou  hierbij  de  realisa5e  van  de  missie  in  het  achterhoofd  

 

•  Noteer  de  conclusies  

7

Page 9: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Beleidsuitdagingen,  een  voorbeeld      

 Omwille  van  onze  beperkte  kennis  van  concurrerende  ac5viteiten  binnen  en  buiten  onze  sector  én  de  steeds  afnemende  interesse  voor  ons  tradi5oneel  aanbod,  gaan  wij  ons  eigen  aanbod  uitbreiden  en  inhoudelijk  verbreden  met  meer  focus  op  klantgeoriënteerde  ac5viteiten  

8

Page 10: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Oefening  10    

1.  Hoe  zijn  jullie  in  vorig  beleidsplan  tot  beleidsuitdagingen  gekomen,  

met  of  zonder  SWOT?  2.  Geef  een  voorbeeld  uit  je  beleidsplan  van  

een  SWOT  confonta5e  en  de  bijhorende  beleidsuitdaging(en).  

3.  Hoe  heb  je  de  stap  van  beleidsuitdaging  en  –prioriteit  gezet  naar  doelstellingen?  

4.  Welke  moeilijkheden  kwam  je  tegen?    

 9 (Alterna5eve  oefening:  oefenblad  4)  

Page 11: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Even  herhalen  …  

Vanuit  onze  SWOT-­‐tabel  hebben  we  beleidsuitdagingen  geformuleerd:  

1.  Ofwel  maak  je  eerst  een  keuze  uit  de  gegevens  

2.  Ofwel  neem  je  zoveel  mogelijk  gegevens  mee  in  de  tabel  

10

Zie ook Bijlage 5

Indien  de  SWOT  correla<etabel  niet  het  gewenste  resultaat  gee=,  probeer  eens  met  droom-­‐  en  doemscenario’s  of  werk  met  een  probleem-­‐  en  doelboom.  (Spoorboekje  blz.  47  en  blz.  58-­‐63)  

Page 12: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  7-­‐fasen-­‐plan    •  De  start  •  De  missie  •  De  gegevensverzameling  •  De  beleidsuitdagingen  

•  De  doelstellingen  •  De  strategie  •  De  afronding  

11

Bijna gedaan

Page 13: Beleidsplanning algemeen - deel 2

En  nu  …  

…  zi]en  we  op  een  belangrijk  sleutelmoment  !    •  Hier  kan  (zou  moeten)  teruggekoppeld  worden  

naar  de  beleidsmakers  en  een  bredere  achterban  

•  De  eerstvolgende  stap  is  het  groeperen  en/of  verder  uitwerken  van  de  uitdagingen    à    daarvoor  moet  de  organisa<e  (beleidsmakers  en    

 achterban)  wel  achter  de  gekozen  uitdagingen        staan  

12

Page 14: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Dus  …  

…  op  dit  moment  kan  het  proces  op  twee  manieren  verder  gezet  worden  :  

 1.  Brainstormen  over  beleidsop5es  per  

uitdaging  en  keuzes  maken  2.  Groeperen  van  vele  beleidsuitdagingen  en  zo  

starten  met  het  formuleren  van  strategische  doelstellingen  

13

Page 15: Beleidsplanning algemeen - deel 2

1.  Beleidsop5es  

14

Beleidsopties

BRAINSTORM op basis van

missie overleg / consensus

/ decreet

Brainstorm over: Hoe kunnen we hier ‘voor gaan’, investeren, ons verdedigen? Welke beslissingen kunnen we nemen? Hoe kunnen we de schade beheersen/afbouwen?

Beleidsuitdagingen

Page 16: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Voorbeeld  beleidsuitdaging:  Gezien  onze  grote  aOankelijkheid  van  subsidies  enerzijds  en  de  

verzwaarde  regelgeving  anderzijds,  moeten  we  inspanningen  leveren  om  te  voorkomen  dat  onze  federa<e  over  te  weinig  

middelen  beschikt  om  te  kunnen  voortbestaan  

Op5es:  1.  Andere  bronnen  aanboren  2.  Aanpassen  aan  nieuwe  en  verzwaarde  regels  3.  Prijzenbeleid  aanpakken  4.  Besparen  op  kosten  om  aanbod  goedkoper  te  maken  5.  Aantal  leden  verhogen  6.  Partnerschappen  aangaan  

15

Page 17: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Voorbeeld  beleidsuitdaging:  Gezien  de  blijvende  integra<e  en  migra<e  willen  we  ons  netwerk  

verder  uitbouwen  met  o.a.  allochtonenverenigingen  

Op5es:  1.  Diensten  en  ac<viteiten  aanpassen  aan  nieuwe  doelgroep  2.  Uitgebreid  onderzoek  doen  naar  mogelijkheden  en  drempels  3.  Contacten  leggen,  netwerk  uitbouwen  en  

samenwerkingsverbanden  uitbouwen  4.  Basiswerking  opstarten  met  allochtonen  5.  De  organisa<e  laten  doorlichten  op  ‘diversiteit’  6.  enzovoort  …  

16

Page 18: Beleidsplanning algemeen - deel 2

2.  Beleidsclusters  

17

Beleidsclusters

Clusteren op basis van gelijkaardige

‘inhoud’

Een overkoepelende doelstelling (over de cluster) is dan een strategische doelstelling

Beleidsuitdagingen

Zie ook Bijlage 6

Page 19: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  7-­‐fasen-­‐plan    •  De  start  •  De  missie  •  De  gegevensverzameling  •  De  beleidsuitdagingen    •  De  doelstellingen  •  De  strategie  •  De  afronding  

18

Gedaan

Page 20: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Fase  5:  Doelstellingen  

19

Page 21: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Defini5e  

Een  doelstelling  is  …  …  een  formulering  van  een  gewenste  situa5e,  gepreciseerd  

met  beoogde  effecten  en/of  gewenste  resultaten  

 …  dus:  wat  je  wil  bereikt  hebben/gerealiseerd  zien    

 …  en:  zo  weinig  mogelijk  hoe  je  dit  gaat  bereiken  

Iedere  doelstelling  beschrijc  dus  (zo  veel  mogelijk)  een  bepaald  effect  of  resultaat  dat  bereikt  moet  worden!  

20

Page 22: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Achtergrond  …  Uw  doelstellingen  zijn  de  ‘beloces’,  de  

rich5nggevende  bakens  voor  de  beleidsperiode  …    Niet  enkel  in  het  beleidsplan,  er  zijn  ook  nog:  

 •  projectdoelstellingen    à  Bijv.:  KBS,  Europa  •  personeelsdoelstellingen  à  Bijv.:  Evalua5egesprek  •  Vormingsdoelstellingen  à  Bijv.:  Vormingsplan  •  enzovoort  …  

 Al  deze  soort  doelstellingen  zouden  moeten  voldoen  

aan  de  basisprincipes  

21

Page 23: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Aandachtspunten  

•  Een  doelstelling  legt  de  focus  op  het  DOEL,  niet  (of  zo  weinig  mogelijk)  op  de  MIDDELEN  

•  Ze  zijn  op  zijn  best  retrospec5ef,  geformuleerd  vanuit  de  toekomst  

•  Doelstelling  en  indicator(en)  zijn  als  twee  handen  op  één  buik  

•  Zij  zijn  de  basis  voor  het  beleid  en  het  dagelijkse  werk,  als  een  toetssteen  of  referen5ekader  

22

Page 24: Beleidsplanning algemeen - deel 2

De  voorbereiding  

•  Maak  een  overzicht  van  de  doelstellingen  uit  het  vorige  beleidsplan  

•  Check  na  of  deze  verwezenlijkt  werden/zullen  worden  

•  Zo  niet  …  zoek  naar  een  plausibele  verklaring    •  Leg  deze  doelstellingen  naast  de  huidige  beleidsuitdagingen  

•  Check  na  of  er  overlappingen  zijn  

23

Page 25: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Samenhang  doelstellingen’systeem’  

24

Meerdere operationele doelstellingen

Lange termijn

Korte termijn

Volledige organisatie

Teams/onderdelen

(Nog) meerdere acties

Algemeen

Zoekvelden

Strategische doelstelling

Meerdere operationele doelstellingen

Lange termijn

Korte termijn

Volledige organisatie

Teams/onderdelen

(Nog) meerdere acties

Algemeen

Zoekvelden

Page 26: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Stijging van het aantal vormingsuren met 15% tegen 2015

2011 : + 2%

2012 : + 4%

2013 : + 5%

2014 : + 4%

Prov. A’pen : ICT (+ 3%)

Prov. OVL : NL (+ 2%)

Prov. WVL : Talen (+ 4%)

Brussel : ICT (+ 1%)

Nieuwe PR-kanalen

Samenwerking

Nieuwe thema’s

Nieuw prijzenbeleid

Meerdere activiteiten

Een  voorbeeld:  

25

Page 27: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Tegen eind 2015 een meetinstrumentenpakket introduceren

april ’10 : Bevraging

juli ’11 : Pakket Land.

dec. ’12 : Pakket Prov.

april ’13 : Bevraging lok.

juli ’14 : Testfase lok.

dec. ’15 : Pakket lok.

Landelijk (100%)

Provinciaal (100%)

Lokaal (50%)

Externe vorming

Overlegstructuren

Interne vorming

ICT + bibliotheek

Meerdere activiteiten

Nog  een  voorbeeld:  

26

Page 28: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Samenhang  (vervolg)  

27

Strategische doelstelling

Meerdere operationele doelstellingen

(Nog) meerdere acties

De ‘tussenstappen’

Wat gaan we ‘inzetten’ om deze tussenstap te bereiken?

Page 29: Beleidsplanning algemeen - deel 2

28

Missie  

Vele  beleidsuitdagingen  

Beleidsop5e  2  Beleidsop5e  1  

Strategische    doelst  1   Strategische  doelst  2  

Opera5onele  

doelst  1.1  

Opera5onele    

doelst  1.2  

Opera5onele    

doelst  2.1  

Opera5onele  

doelst  2.2  

Beleidsindicator(en)  Beleidsindicator(en)    

Resultaatsindicator(en)     Resultaatsindicator(en)    

Ac5e  1.1.1   Ac5e  1.1.2   Ac5e  1.1.3   Ac5e  2.2.1   Ac5e  2.2.2   Ac5e  2.2.3  

Page 30: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Alterna5ef  =  ‘strategische  nota’  

•  Programmalijnen  of  -­‐sporen  met:  – Projecten  – Trajecten  

– Ac5es  

Zie  ‘Spoorboekje’  blz.  80  29

Streng  (binnen  keurslijf)  

Los  (niet  vrijblijvend)  

Page 31: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  SMART-­‐principe  

•  Specifiek    

•  Concreet  en  herkenbaar  (intern  en  extern)  •  Gericht  op  één  richoactor  (één  situa5e  die  moet  veranderen)  à  kiezen  invalshoek  

•  Geen  verwarring  over  waar  de  doelstellingen  over  gaan  en  tegenover  wie  

•  Hoe  meer  je  de  realisa5e  zélf  in  de  hand  hebt,  hoe  groter  de  kans  dat  hij  gerealiseerd  zal  worden  à  welke  (minieme)  rol  kunnen  wij  spelen?  

 Een  doelstelling  moet  in  één  oogopslag  weergeven  

wat  de  organisa5e  wil  bereiken,  eenduidig  en  eenvoudig  

30

Page 32: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  SMART-­‐principe  

•  Specifiek  •  Meetbaar    

•  Evalueerbaar  à  hoe  ver  staan  we  hiermee?  • Wanneer  bereikt  à  een  doel  heec  een  eindpunt  •  Belang  van  indicatoren  …  zij  bepalen  meetbaarheid  •  In  ons  werk:  meten  is  verifiëren!  (dus  niet  noodzakelijk  tellen)  

 Een  doelstelling  moet  in  één  oogopslag  weergeven  

wanneer  de  organisa5e  haar  doel  heec  bereikt  

31

Page 33: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  SMART-­‐principe  

•  Specifiek  •  Meetbaar  •  A]rac5ef,  ambi5eus  &  aanvaard  

•  Iedereen  is  het  er  mee  eens  • Houdt  een  uitdaging  in  • Nodigt  uit  tot  ac5e  • Aansluiten  bij  de  belevingswereld  

32

Page 34: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  SMART-­‐principe  

•  Specifiek  •  Meetbaar  •  A]rac5ef,  ambi5eus  &  aanvaard  •  Realis5sch,  resultaatsgericht  

• Haalbaar  • Rekening  houden  met  mogelijkheden/omstandigheden/belemmeringen  

•  Link  met  resultaten  

33

Page 35: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  SMART-­‐principe  

•  Specifiek  •  Meetbaar  •  A]rac5ef,  ambi5eus  &  aanvaard  •  Realis5sch,  resultaatsgericht  •  Tijdsgebonden  (voorzien  v/e  5ming)  

•  Een  evalua5emoment  in  de  toekomst  •  Inbouwen  tussen5jdse  me5ngen  • Retrospec5ef  • Deadline  =  automa5sch  einde  beleidsperiode  

34

Page 36: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Een  voorbeeld  Doelstelling:  

“Wij  willen  onze  vrijwilligers  nog  méér  en  beter  begeleiden  en  ondersteunen”    

Achtergrond: •  Twee situaties: méér begeleiding & betere begeleiding •  Vraag 1: is ‘beter’ een evaluatie intern of van de vrijw.? •  Als intern: bepalen hoeveel ‘beter’ we willen begeleiden •  Vraag 2 (als extern): waarop moeten wij dan ‘beter’

worden? •  Vraag 3: welke domeinen van de begeleiding willen we

aanpakken?

35

Page 37: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling:  “Wij  willen  onze  vrijwilligers  nog  méér  en  beter  

begeleiden  en  ondersteunen”  

Mogelijke oplossingen: 1.  Tegen eind 2015 besteden wij gemiddeld 2 keer zoveel tijd

aan de begeleiding van de vrijwilligers, vergeleken met de nulmeting in 2010

2.  Vanaf het einde van de ontwikkelingsfase maakt jaarlijks min. 5% meer vrijwilligers gebruik van onze instrumenten

3.  In aanloop naar het volgende beleidsplan geeft 80% van de vrijwilligers aan ‘tevreden’ tot ‘zeer tevreden’ te zijn over onze begeleiding en ondersteuning

36

Page 38: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Oefening  11:  eigen  doelstelling(en)  

 Haal  uit  je  beleidsplan  een  doelstelling  waarvan  

je  vindt  dat  ze  goed  geformuleerd  is.  Toets  ze  samen  aan  de  SMART  principes.  

       

In  groepjes  

37

Page 39: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Oefening  12:  SMART  doelstellingen  

We  gaan  een  aantal  doelstellingen  SMART  formuleren.  Gebruik  hiervoor  Oefenblad  5  

 •  Jullie  krijgen  3  doelstellingen  die  niet  SMART  zijn  •  Denk  na  over  de  ‘situa<e’,  de  ‘mate  van  meetbaarheid’  en  de  

‘<ming’  •  Herformuleer  naar  eigen  goeddunken  

 

 In  groepjes  

38

Page 40: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Dit is een mogelijke oplossing. Meerdere invalshoeken zijn mogelijk!

Doelstelling : “Onze website zal garant staan voor min. 65% van onze

inschrijvingen voor activiteiten”

SMART’er : Tegen 2015 levert onze website min. 65% van onze

inschrijvingen voor activiteiten op

39

Page 41: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling : “Ons aanbod is getoetst op relevantie en kwaliteit”

Belangrijke vragen : •  Twee zaken: ‘relevantie” en ‘kwaliteit’

•  Relevantie t.a.v. ‘wat’ en/of ‘wie’?

•  Ook de kwaliteit heeft vele invalshoeken: "   Het eindproduct, bekeken door de organisatie

"   Idem, maar dan door de gebruiker

"   Het productieproces

"   enzovoort

40

Page 42: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Dit is een mogelijke oplossing. Meerdere invalshoeken zijn mogelijk!

Doelstelling : “Ons aanbod is getoetst op relevantie en kwaliteit”

SMART’er : Vanaf de zomer van 2014 wordt ons volledig educatief aanbod

door zowel onze deelnemers als onze partners bestempeld als zijnde ‘kwalitatief’; gemeten op 5 doelgroepspecifieke

criteria

41

Page 43: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling : “Wij willen een ‘exclusief’, toegankelijk en regiogericht aanbod”

Vragen : •  Drie zaken: ‘exclusief’, ‘toegankelijk’ en ‘regiogericht’

•  Wat willen deze woorden zeggen?

•  Welk effect beogen we uiteindelijk?

•  Welke van de drie is prioritair? Eventueel overkoepelend?

42

Page 44: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling : Wij willen een ‘exclusief’, toegankelijk en regiogericht aanbod”

SMART’er : 1.  Exclusief :

????????????????????????????????????

2.  Toegankelijk : Tegen het einde van de beleidsperiode werden er min. 4 verbeterprojecten afgerond

om ons aanbod laagdrempeliger aan te bieden

3.  Regiogericht : Vanaf 2014 werd ons aanbod in iedere deelregio evenveel (gemeten in uren)

geprogrammeerd

43

Page 45: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling : “Wij willen het niet-formele educatieve aanbod van alle

verstrekkers binnen de regio op elkaar afstemmen én op de vormingsbehoeften”

Vragen : •  Twee soorten afstemming: ‘tss. verstrekkers’ en ‘op behoeften’

•  Het eerste gaat over complementariteit en spreiden van ‘investeringen’

•  Het tweede gaat over vraaggericht werken

•  BELANGRIJK: welk effect willen wij genereren?

44

Page 46: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Dit is een mogelijke oplossing. Meerdere invalshoeken zijn mogelijk!

Doelstelling : “Wij willen het niet-formele educatieve aanbod van alle

verstrekkers binnen de regio op elkaar afstemmen én op de vormingsbehoeften”

SMART’er : 1.  Vanaf het werkjaar 2013 hebben méér dan de helft van alle verstrekkers

binnen het niet-formele educatieve circuit zich ingeschreven in een programmatie-uitwisselingssysteem

2.  Tegen juli 2009 hebben alle verstrekkers … toegang tot een instrumentarium om hun aanbod af te stemmen op de specifieke behoeften van hun specifieke doelgroep(en)

45

Page 47: Beleidsplanning algemeen - deel 2

SMART  is  niet  al5jd  

smart  

46

...verlies  de  achterban  

niet!  

Page 48: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Indicatoren:  een  defini5e  

47

… geven een aanwijzing (“indicatie”) over een bepaalde situatie

… geven informatie, meestal (!?) in cijfers en/of grafieken over de richting

… zijn kengetallen die een algemeen beeld geven van aspecten of het geheel van een reeks activiteiten

… geven een inzicht in de mate waarin beoogde effecten/resultaten gerealiseerd worden

Page 49: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Link  met  doelen  

•  …  een  formulering  van  een  gewenste  situa5e,  liefst  gepreciseerd  met  beoogde  effecten  en/of  gewenste  resultaten  à  de  indicator  verifieert  dit  

•  …  dus:  wat  je  wil  bereikt  hebben/gerealiseerd  zien    •  …  dus:  iedere  SMART-­‐doelstelling  geec  aanleiding  tot  het  verzamelen  van  meetverifica5egegevens  à  zie  de  “M”  

Hoe  SMART’er  je  doelstellingen,  hoe  eenvoudiger  de  indicator  gevonden  wordt  

48

Page 50: Beleidsplanning algemeen - deel 2

De  voorbereiding  

•  Maak  een  overzicht  van  de  indicatoren  uit  het  vorige  beleidsplan  

•  Check  na  of  deze  ‘goed’  en  ‘bruikbaar’  waren  •  Zo  niet  …  zoek  naar  een  plausibele  verklaring    •  Leg  deze  indicatoren  naast  de  huidige  SMART-­‐doelen  

•  Kunnen  indicatoren  gerecycleerd  worden?  49

Page 51: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Soorten  indicatoren  

Een  belangrijk  onderscheid  is  te  maken  tussen  :    

1.  Directe  versus  indirecte  indicatoren  2.  Kwalita5eve  versus  kwan5ta5eve  indicatoren  

(meten  is  niet  al5jd  tellen)  3.  Effect-­‐  versus  resultaats-­‐  versus  proces-­‐  of  

inspanningsindicatoren    

     

Er  zijn  nog  andere  opdelingen  mogelijk  …  indicatoren  zijn  te  vinden  in  alle  soorten,  maten,  gewichten  en  vormen!  

50

Page 52: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Criteria  

Relevante  en  adequate  indicatoren  

•  Enkel  ‘meten’  wat  je  kan  en  gaat  gebruiken  •  In  func5e  van  de  op5malisering  •  Evenwicht  tussen  systema5ek  en  spontaniteit  

Vragen  :    Wat  ga  ik  meten?  Hoe  ga  ik  meten?  Wat  kom  ik  hiermee  te  weten?  Is  dit  zinvol?  Geec  dit  een  meerwaarde?  Heb  ik  hier  behoece  aan?  Wat  kost  mij  dit?    

51

Page 53: Beleidsplanning algemeen - deel 2

 Een  ‘adequate’  indicator  is  dus  …    1.  …  valide  2.  …  func5oneel  3.  …  legi5em  4.  …  eenvoudig  5.  …  actueel  6.  …  nauwkeurig  7.  …  betrouwbaar  

52 Zie  deelnemersmap:  criteria  voor  adequate  indicatoren  

Page 54: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Meten  en  X  of  Y  processen  

•  Cijferma5g  meten  gaat  uit  van  vooronderstellingen  die  niet  op  alle  werkings-­‐  of  organisa5eprocessen  van  toepassing  zijn  

•  Er  zijn  processen  met  X  en  Y  kenmerken  (Spoorboekje  blz.  83-­‐87)  

•  X  kenmerken  =  verhogen  onzekerheid  m.b.t.  meten  

•  Y  kenmerken  =  verhogen  zekerheid  m.b.t.  meten  

53

Page 55: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Wat  bij  X-­‐kenmerken?  

Aantonen  van  resultaten  van  de  geformuleerde  doelen  kan  door:  

•  Toch  proberen  te  opera5onaliseren  in  Y-­‐variabelen  

•  Kwalita5eve  beschrijving(en)  •  Aantonen  dat  de  juiste  dingen  worden  gedaan  •  Focusgroepen  en  komen  tot  betekenisvolle  en  gedragen  uitspraken  over  de  werking  

54

Page 56: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Oefening  13  In  iedere  organisa5e  worden  indicatoren  

gehanteerd  (zie  Oefenblad  6)    

1.  Formuleer  voor  je  eigen  organisa<e  drie  indicatoren  die  bij  jullie  gemeten  worden  (kolom  1)  

2.  Formuleer  nadien  welke  doelstelling  hieraan  gekoppeld  is,  of  welk  doel  deze  me<ng  dient  

     

 Individueel  en  bespreking  in  plenum  

55

Page 57: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  zoekproces  bij  de  SMART  werkwijze  

Doel:  Vinden  van  ‘zoek’velden  a.d.h.v.  een  SMART-­‐doel    

1.  Wat  moeten  we  “weten”  om  aan  te  kunnen  tonen  dat  deze  doelstelling  verwezenlijkt  werd?  

2.  Hoe  kunnen  we  dit  meten,  verifiëren,  aantonen  of  bewijzen?  

   Deze  ‘zoek’velden  zijn  rich5nggevend  voor  het  vastleggen  van  de  

meest  relevante  indicator(en)  

56

Page 58: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling:  “Het  aantal  leden  in  de  categorie  25-­‐40  jaar  

neemt  toe  met  10%  tegen  2015”    

WAT MOETEN WE WETEN? HOE KUNNEN WE DAT METEN?

Aantal leden nu à Telling uit ledenbestanden

[ Evolutie laatste 5 jaar à Vergelijking stand per 31/12 ]

[ Evolutie leden per initiatief à Tussentijdse telling van % stijging ]

Aantal leden in 2015 à Telling uit ledenbestand

In uw eindevaluatie staat dan het percentuele verschil tussen de 1ste meting en de meting in 2015

Een algemeen voorbeeld, niet gebaseerd op een bestaande situatie

Voorbeeld:  

57

Page 59: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Doelstelling:  “Tegen  eind  2015  geven  onze  vrijwilligers  aan  dat  ze  zich  

opmerkelijk  meer  gewaardeerd  voelen”    

WAT MOETEN WE WETEN? HOE KUNNEN WE DAT METEN?

Wat bepaalt deze waardering? à Steekproefbevraging

Op welke criteria stijging? à Bespreking intern (of extern?)

Hoe gewaardeerd nu? à Vragenlijst ontw. & gebruiken

Hoe gewaardeerd in 2015? à Idem

In uw eindevaluatie staat dan het meetbare verschil tussen de 1ste meting en de meting in 2015

Een algemeen voorbeeld, niet gebaseerd op een bestaande situatie

Nog  een  voorbeeld:  

58

Page 60: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  vervolledigen  van  zoekvelden  tot  indicatoren    

•  Bepalen  meetmethode  •  Bepalen  maatstaf  •  Bepalen  meetnorm    

Invullen  mee`abel  voor  iedere  indicator,  samen  met  :    

meeteigenaar,  meetbewaker,  meetfrequen<e,  meetmoment,  meetbron(nen)  

59

Meetplan …

Page 61: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Oefening  14:  Indicatoren      

•  Neem  één  van  jullie  ‘oude’  doelstellingen  •  Stel  de  vragen,  zoals  aangegeven  in  de  vorige  dia’s  •  Formuleer  een  indicator  en  meetnorm  

         

   

In  groepjes  

60

Page 62: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Start  met  het  correcte  gebruik  van  de  indicatoren  en  evalueer  de  bruikbaarheid  keer  per  keer  

ze  gebruikt  worden.    

•  OPGELET:  OVERDAAD  SCHAADT!  •  Gebruik  een  ‘boordtabel’  en  de  beoordelingselementen  

om  de  hoeveelheid  beheersbaar  te  houden!    Bijpassingen  van  indicatoren  kunnen:    

•  als  doelstellingen  veranderen  •  als  organisa5e  en/of  maatschappij  verandert  •  op  basis  van  ‘gebruikservaringen’  •  op  basis  van  het  aanleren  van  het  gebruik  

61

Tips voor gebruik van indicatoren

Page 63: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Boordtabel  en  beoordelingselementen  

•  Waar  mogelijk  en  zinvol  zet  er  indicatoren  bij!  •  Werk  ze  desgevallend  in  een  ‘boordtabel’  in.  

62

Page 64: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Beoordelingselementen  per  werksoort  

•  Verenigingen:  12  •  Volkshogescholen:  16  •  Gespecialiseerde  vormingsinstellingen:  11  •  Syndicale  vormingsinstellingen:  9  •  Vormingsinstellingen  voor  personen  met  een  handicap:  10  

•  (Bewegingen:  12)  

63

Page 65: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Voorbeeld  boordtabel  SoCiuS  

64

Blz.  14-­‐17  

Page 66: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  7-­‐fasen-­‐plan    •  De  start  •  De  missie  •  De  gegevensverzameling  •  De  beleidsuitdagingen  •  De  doelstellingen    •  De  strategie  •  De  afronding  

65

Gedaan

Page 67: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Fase  6:  de  strategie  of  ac5viteiten,  mensen  &  middelen  

1.  De  ac5viteiten  dienen  ter  uitvoer  van  uw  opera5onele  doelstellingen  à  ze  moeten  dus  de  realisa5e  van  uw  doelstellingen  verwezenlijken  De  optelsom  van  de  ac<es  zou  gelijk  moeten  zijn  aan  het  opera<onele  doel  waaronder  ze  staan...  

2.  De  ac5viteiten  kunnen  ook  dienen  ter  s5mulans  van  uw  indicatoren  à  ze  moeten  een  posi5eve  evolu5e  veroorzaken  in  uw  meetgegevens  

 Wanneer  geldt  welke  situa<e?   66

Page 68: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Aandachtspunten  

•  Ac5es  en  ac5viteiten:  het  huidige  en  lopende  aanbod  bestendigen  als  het  goed  is  

•  Crea5ef  omspringen  met  ‘nieuwe’  ac5viteiten  •  Focus  op  doelstelling  en/of  indicator  •  Weten  waaraan  je  begint:  

•  Vaag  versus  gedetailleerd  •  Algemeen  versus  concreet  •  Grootschalig  versus  kleinschalig  •  Samenhang  (=  stappenplan)  versus  los  zand  

67

Page 69: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Werkwijze  (in  het  ‘strenge’  schema)  

1.  Plaats  alle  opgesomde  ac5viteiten  uit  het  poroolio  onder  één  van  de  SD’s.      à  wat  met  het  ‘overschot’?  

2.  Verdeel  ze  nadien  onder  de  OD’s      à  wat  met  het  ‘overschot’?  

3.  Check  alle  OD’s  na  op  volledigheid:      à  dekken  de  ac<es  het  realiseren  van  de  OD?  

   à  wat  als  dit  niet  zo  is?    

68

Page 70: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Vergeet  niet  …  

•  dat  een  beleidsplan  een  ‘rich5nggevend’  beleidsdocument  is  

•  dat  de  inhoud  gezien  dient  te  worden  als  beloces,  waarbij  de  doelstellingen  belangrijker  zijn  dan  de  ac5es:  het  ‘waarheen’  is  belangrijker  dan  het  ‘hoe’  

•  dat  de  organisa5e  zoveel  mogelijk  de  vrijheid  moet  bewaren  om  ac5es  aan  te  passen,  te  veranderen  indien  de  situa5e  anders  blijkt  te  zijn  

•  dat  ac5es  op  zich  géén  doel  kunnen  vormen!  

69

Page 71: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Het  7-­‐fasen-­‐plan    •  De  start  •  De  missie  •  De  gegevensverzameling  •  De  beleidsuitdagingen  •  De  doelstellingen  •  De  strategie    •  De  afronding  

70

Gedaan

Page 72: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Synthese  en  check-­‐up  

Hebben  we  alles?      •  missie  •  profiel  •  beleidsuitdagingen  (met  prioritaire  SWOT-­‐gegevens)    •  benoeming  beleidsclusters    •  strategische  doelstellingen    •  opera5onele  doelstellingen  •  inzicht  in  ac5eplan    •  personeels-­‐  en  financieel  plan  (!)  

Tijdens  het  achter  elkaar  zeLen  van  de  resultaten  gaat  men  op  zoek  naar  mogelijke  incoherenMes  en  lacunes  

71

Page 73: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Check-­‐up  Volgende  elementen  kunnen  gebruikt  worden  

om  het  BP  na  te  lezen  op  volledigheid:    •  de  decretale  vereisten  (vormelijk  &  inhoudelijk)  •  de  historiek  van  het  planningsproces    Daarnaast  kan  je  iemand  vragen  het  beleidsplan  van  achteren  naar  voren  te  laten  lezen  en  vice  

versa…  om  de  coheren5e  en  samenhang  te  laten  acoetsen  

72

Page 74: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Afspraken  opvolging  

•  Plannen  van  tussen5jdse  evalua5es  •  Indicatoren  geïntegreerd  in  jaarverslag    •  Link  begro5ng  +  personeelsplan  •  Link  jaarplanning  en  voortgangsrapportage    (zie:  “Tips  voor  een  leesbaar  voortgangsrapport)    

73

Page 75: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Redac5e  van  het  beleidsplan  

•  Duid  de  auteur  aan  

•  Spreek  af  wie  het  beleidsplan  intern  beoordeelt  

•  Kies  een  format  

(a{ankelijk  van  oorspronkelijke  doel)  

•  Schrijf  het  plan  uit  

74

Page 76: Beleidsplanning algemeen - deel 2

Voorbeeld  van  inhoudstafel  beleidsplan  

 •  Introduc5e  door  de  voorzi]er  •  Samenva|ng  v/d  werkwijze  (communica5e  &  betrokkenheid)  •  Missie  (eventueel  aangevuld  of  uitgelegd  door  visietekst)  •  Beschrijving  van  de  organisa5e  (gegevensverzameling:  sterktes  

en  zwaktes)  •  De  omgeving  van  de  organisa5e  (gegevensverzameling:  

kansen  en  bedreigingen)  •  Prioritaire  beleidsuitdagingen  (conclusies  SWOT),  eventueel  

gekoppeld  aan  de  algemene  beleidsop5es  •  Strategische  doelstellingen  met  hun  beleidsindicatoren  

../...  

75

Page 77: Beleidsplanning algemeen - deel 2

•  Opera5onele  doelstellingen  met  hun  resultaatsindicatoren  per  afdeling  en  per  algemene  doelstelling  

•  Een  overzicht  van  de  soort  ac5es  die  ingezet  zullen  worden  •  Beschrijving  van  hoe  plan  opgevolgd  en  geëvalueerd  zal  worden  •  Financieel  plan  en  personeelsplan  •  Verhouding  tot  de  beoordelingselementen  •  Bijlagen:    

–  deelnemers  aan  planningsteam,    –  geconsulteerde  werken,    –  geraadpleegde  stakeholders,    –  eventuele  achtergronddocumenten  

76

../...  

Page 78: Beleidsplanning algemeen - deel 2

77