Beleidsaccent Pubers in de Spotlight - Gemeente Lansingerland · Pubers in de Spotlight Pagina 3/26...

Beleidsaccent Pubers in de Spotlight

Een actieplan voor, met en door

jongeren!

Afdeling: Economische & Maatschappelijke Ontwikkeling

Versienummer: 1.0

Datum: 5 december 2017

Corsanummer: T17.40104

T17.40104

Pubers in de Spotlight Pagina 2/26

Inhoudsopgave 1 Samenvatting ...................................................................................... 3

1.1 Leeswijzer..................................................................................................... 3

2 Inleiding ............................................................................................. 4

2.1 Aanleiding en doel ........................................................................................... 4

2.2 Uitgangpunt: een positief beleid! ........................................................................ 5

2.3 Samenhang .................................................................................................... 6

2.3.1 Moties ....................................................................................................... 6

2.3.2 Onderzoek Jeugdparticipatie .......................................................................... 6

2.3.3 Uitwerking motie Toezicht en Handhaving .......................................................... 7

2.3.4 WiFi4EU ..................................................................................................... 7

2.3.5 Advies ASD Hangjongeren ............................................................................... 7

3 Een positief puberbeleid! ....................................................................... 9

3.1 Een prettige en veilige plek voor alle jongvolwassenen ............................................. 9

3.2 Ingrediënten voor een positief puberbeleid .......................................................... 10

4 Invulling van het accent ........................................................................ 12

5 Actieplan ........................................................................................... 15

5.1 Lichtgroen: input uit participatieonderzoek .......................................................... 15

5.1.1 Jongerencommunicatie ................................................................................ 15

5.1.2 Jongereninspraak ........................................................................................ 15

5.1.3 Chillplekken .............................................................................................. 16

5.1.4 Ruimte voor initiatief ................................................................................... 18

5.1.5 Flitsvrijwilligers .......................................................................................... 18

5.2 Donkergroen: deelaccenten .............................................................................. 20

5.2.1 Middelengebruik ......................................................................................... 20

5.2.2 Social Media en Gamen ................................................................................. 21

5.2.3 Diversiteit ................................................................................................. 22

5.3 Geel: uitwerking motie toezicht & handhaving ...................................................... 22

5.4 Rood: aanpalend beleid ................................................................................... 23

5.5 Totaalbeeld: beleid gericht op ondersteuning en betrokkenheid ................................ 23

6 Uitvoeringsagenda ............................................................................... 24

6.1 Uitvoering en formatie .................................................................................... 24

6.2 Financiën ..................................................................................................... 24

6.3 Planning ....................................................................................................... 25

Bijlage 1: Uitgewerkte Mindmap ................................................................... 26

T17.40104


1 Samenvatting Op 23 februari 2017 heeft uw Raad ingestemd met het beleidsplan Sociaal Domein 2018 – 2022.

Onderdeel van deze besluitvorming was het vaststellen van tien beleidsaccenten. Het accent

‘Pubers in de Spotlight’ is één van deze accenten. In de voorliggende notitie treft u de voorgestelde

invulling en uitwerking van dit accent aan.

Tot nu toe heeft de nadruk in het Lansingerlandse jeugdbeleid vooral gelegen bij het leveren van

hulp en ondersteuning aan jongere kinderen. De afgelopen jaren is het aantal jongvolwassenen

(leeftijd: 12-18 jaar) echter sterk gestegen. Juist deze leeftijd is een bijzondere, en voor veel

jeugdigen ook lastige, levensfase waarin zij wel wat extra aandacht en ondersteuning kunnen

gebruiken.

Gelukkig gaat het met de meeste jongvolwassenen in onze gemeente ‘gewoon’ goed. Zij doen mee in de samenleving, hebben vrienden en een gelukkig gezinsleven en ontwikkelen zich zoals dat

hoort. Bij de invulling van dit accent richten wij ons vooral op deze groep. Ook deze jongeren

kunnen in de vaak uitdagende levensfase van de pubertijd af en toe een zetje in de rug gebruiken.

Bovendien past het in de gedachte van de transformatie om meer in te zetten op preventie en het

voorkomen van hulpvragen. Door jongeren zonder, of met lichte, ‘normale’ problematiek te ondersteunen, wordt immers de ontwikkeling van zwaardere problematiek tegengegaan.

In deze notitie stellen we een concreet actieplan op aan de hand waarvan we Lansingerland voor

jongvolwassenen een nog prettiger plek maken om te wonen, leven en zich te ontwikkelen. Hierbij

verplaatsen wij ons in de jongeren zelf. Wij laten ons niet leiden door de grenzen van verschillende

beleidsvelden en expertisegebieden, maar kijken naar wat jongeren zelf belangrijk en interessant

vinden. Het recent afgeronde onderzoek naar jeugdparticipatie vormt hier een belangrijk

uitgangspunt voor. Een ander belangrijk uitgangspunt is het formuleren van een positieve aanpak

waarbij wij ons richten op positieve ondersteuning en positieve betrokkenheid.

Aan de hand van de bovenstaande uitgangspunten hebben wij een plan van aanpak bestaande uit elf

concrete bouwstenen geformuleerd. Deze bouwstenen staan voor concrete acties, aan iedere

bouwsteen hangt een doel en een beknopt plan van aanpak inclusief planning en kostenraming.

Tegelijkertijd hangen alle bouwstenen onderling samen en vormen zij samen het gebouw van de

invulling van het beleidsaccenten. Voor iedere bouwsteen hebben wij in de planning in 2019 een

evaluatiemoment opgenomen. Op dit moment beoordelen wij de uitvoering en de resultaten van

iedere bouwsteen, waarna wij een besluit nemen over het continueren en/of bijsturen van de

invulling hiervan.

1.1 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 van dit plan van aanpak formuleren wij de aanleiding en (beleidsmatige) omgeving

van de invulling van het beleidsaccent. In hoofdstuk 3 formuleren wij een algemeen kader voor de

invulling van het accent aan de hand van een mindmap en ingrediënten van positief jeugdbeleid.

Aan de hand van dit kader stellen wij in hoofdstuk 4 een algemene invulling van dit kader voor.

Deze invulling werken wij in hoofdstuk 5 nader uit, in de vorm van elf bouwstenen. In hoofdstuk

6 vatten wij tenslotte in een concrete uitvoeringsagenda het financiële kader en de planning

samen.

T17.40104


2 Inleiding Bij de vaststelling van het beleidsplan Sociaal Domein 2018 – 2022 heeft uw Raad ingestemd met de

uitvoering van tien beleidsaccenten. Deze accenten vormen een aanvulling op de Lansingerlandse

Standaard en zijn hiermee een intensivering van het bestaande beleid. Het accent ‘Pubers in de Spotlight’ is één van deze tien accenten. Bij het vaststellen van het beleidsplan heeft uw Raad aan

de uitvoering van dit accent gekozen voor het niveau ‘zwaar’. Dat houdt in dat er binnen de

vastgestelde meerjarenbegroting 2018-2021 structureel € 90.000 beschikbaar is voor inzet op dit accent.

2.1 Aanleiding en doel

Onder de noemer ‘pubers’ (hierna: jongvolwassenen) verstaan wij in het kader van dit

beleidsaccent jongeren in de leeftijd tussen 12 en 18 jaar. De afgelopen jaren is dit een van de

sterkst gegroeide leeftijdsgroepen in onze gemeente. Dit valt te begrijpen vanuit de forse

realisatie van nieuwbouw in de jaren ‘00. Deze nieuwe huizen trokken, en trekken, overwegend

jonge gezinnen met jonge kinderen aan. Deze kinderen zijn inmiddels opgegroeid en in een andere

levensfase terecht gekomen. In figuur 1 is de ontwikkeling van het aantal jeugdigen in onze

gemeente weergegeven.

Figuur 1: jeugdigen in Lansingerland, historisch en prognose (bron: bevolkingsprognose 2017)

Tot nu toe heeft de nadruk in het Lansingerlandse jeugdbeleid vooral gelegen bij het leveren van

hulp en ondersteuning aan jongere kinderen. Gezien de demografische verschuiving is het nu van

belang om ook de oudere leeftijdsgroep extra aandacht te geven. De pubertijd is immers een

bijzondere, en voor veel jeugdigen ook lastige, levensfase. Het is een periode waarin kinderen

zich in een relatief korte tijd ontwikkelen van kinderen tot jongvolwassenen. Deze transitiefase

draagt eraan bij dat jongeren in deze periode zich vaak onzeker, zoekend en kwetsbaar voelen.

Hierdoor kunnen zij dus juist in deze levensfase wel wat extra hulp en ondersteuning gebruiken.

Complicerende factor hierbij is dat het inmiddels breed geaccepteerd is dat het puberbrein anders

in elkaar zit dan die van volwassenen. Dit wordt mooi samengevat door het volgende stukje van de

hersenstichting1:

1 www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/de-hersenen/puberhersenen

T17.40104


De volledige ontwikkeling van de hersenen begint al ver voor de geboorte en loopt door tot ten minste

het 25e levensjaar. Bij de geboorte zijn bijna alle hersencellen (neuronen) al aanwezig. Na de geboorte

neemt het aantal verbindingen tussen neuronen explosief toe. Tijdens de pubertijd vindt er een

snoeiproces plaats om alleen de nuttige verbindingen te behouden en de communicatie in de hersenen

te optimaliseren. De verbindingen tussen neuronen die niet actief zijn, verdwijnen. Verbindingen die

veel worden gebruikt, worden juist versterkt.

Deze optimalisering van de hersenen verloopt niet in alle hersengebieden tegelijkertijd. De emotionele

hersengebieden zijn eerder aan de beurt dan de rationele hersengebieden. De emotionele

hersengebieden worden extra geprikkeld door hormonen. De rationele hersengebieden zijn nog niet

sterk genoeg om de hypergevoeligheid van de emotionele hersengebieden onder controle te houden.

Puberhersenen zijn dus tijdelijk uit balans. Dat dit gevolgen heeft voor hun gedrag, zal u niet verbazen.

‘Onze pubers’ kunnen dus niet alleen een steuntje in de rug gebruiken, maar hebben ook een specifieke benadering nodig. Generiek beleid kan de plank voor deze doelgroep volledig misslaan.

Genoeg redenen dus voor een specifiek en gericht beleid.

2.2 Uitgangpunt: een positief beleid!

Discussies over jongvolwassenen krijgen vaak als vanzelf een negatief karakter. Vaak worden

jongvolwassen vooral geassocieerd met hangjeugd en de overlast hiervan. En als het al over de

jeugdigen zelf gaat staan problemen vaak centraal: alcohol en middelenmisbruik, loverboys,

pesten, criminaliteit en verkeerde vrienden. De bedreigingen voor jongvolwassenen lijken soms

oneindig! Wij sluiten onze ogen hier niet voor. Vele tientallen professionals zijn dagelijks in onze

gemeente bezig om problemen te signaleren en jongeren met problemen zo goed mogelijk te

ondersteunen.

Je zou hierbij bijna vergeten dat het met meer dan 90% van alle jongeren in onze gemeente

gewoon goed gaat. Zij doen mee in de samenleving, hebben vrienden en een gelukkig gezinsleven

en ontwikkelen zich zoals dat hoort. De trendanalyse2 laat bijvoorbeeld zien dat jongeren in onze

gemeente over het algemeen hoog opgeleid zijn. Er zijn weinig schoolverlaters en de meeste

jongeren bewegen goed en zijn lid van een sportvereniging. Wij moeten er dan ook voor waken om

‘de jeugd’ te problematiseren.

De invulling van dit accent richt zich vooral op jongvolwassenen met wie het ‘gewoon’ goed gaat.

Dit mag op het eerste gezicht bijzonder lijken: waarom extra aandacht en middelen besteden aan

een groep waar het goed mee gaat?

Het antwoord hierop is tweeledig:

Ten eerste is er voor de jongeren met (zwaardere) problematiek een uitgebreid systeem van

signalering en ondersteuning aanwezig. Zoals gezegd zijn vele professionals dagelijks bezig

met het functioneren en verder optimaliseren van dit systeem, de begroting hiervan bedraagt

jaarlijks vele miljoenen aan uitgeeft. Hierbij moeten wij echter niet vergeten dat ook

jongeren zonder duidelijke problemen af en toe een zetje in de rug kunnen gebruiken: ook zij

verdienen steun, zeker in de uitdagende leeftijd van de pubertijd.

Ten tweede past het in het kader van de transformatie van het Sociaal Domein om veel meer

in te zetten op preventie en het voorkomen van een hulpvraag. Door jongeren zonder, of met

2 Bijlage bij het Beleidsplan Sociaal Domein 2018-2022 (T16.13619, vastgesteld in de Raadvergadering van 23

februari 2017)

T17.40104


lichte, ‘normale’ problematiek te ondersteunen, gaan wij immers de ontwikkeling van

zwaardere problematiek tegen.

2.3 Samenhang

Anders dan de meeste andere accenten uit het beleidsplan is de (potentiële) scope van het

voorliggende beleidsaccent zeer breed. Hier wordt immers niet een concreet probleem, verbeter-

mogelijkheid of een specifieke doelgroep centraal gezet, maar een zeer brede en diverse

leeftijdsgroep. Het welbevinden en welzijn van deze leeftijdsgroep wordt door verschillende

beleidsterreinen beïnvloed. In het onderstaande schema hebben wij de belangrijkste betrokken

beleidsvelden schematisch weergegeven.

Figuur 2: beleidsterreinen van invloed op dit beleidsaccent

In de volgende paragrafen gaan wij beknopt in op de belangrijkste samenhang en overlap met

recente ontwikkelingen op verschillende onderwerpen, te weten: aangenomen moties, het

onderzoek naar jeugdparticipatie, de uitwerking van de moties ‘toezicht en handhaving’ en WiFi4EU en het advies van de ASD over hangjongeren.

2.3.1 Moties

Het in deze notitie opgestelde plan van aanpak overlapt met, of geeft invulling aan, de volgende

moties:

Onderzoek Jeugdparticipatie (2016-27)

Hangplekken WiFi (2016-26)

Toezicht en handhaving (2016-12)

Speelplekken jongeren (2016-25)

Inspraak jongeren (2017-49)

2.3.2 Onderzoek Jeugdparticipatie

In december 2017 is het onderzoek naar de participatie van jongeren in Lansingerland afgerond.

De eindrapportage is inmiddels via raadsbrief U17.16206 aan uw raad toegezonden. Hierin zijn

ook de resultaten van de afsluitende bijeenkomst op 6 december 2017 verwerkt.

Programma 2

Onderwijs

Programma 2

Cultuur

Programma 2

Sport

Programma 4

Openbare ruimte

Programma 3

Sociaal Domein

Programma 4

Veiligheid en overlast

Pubers

T17.40104


Uit het onderzoek blijkt dat jongeren in Lansingerland over het algemeen tevreden zijn met de

gemeente. Als voordelen worden genoemd de rust, kwaliteit van de buitenruimte, sociale

cohesie en veiligheid. Onze jongeren zijn erg actief in hun vrije tijd en vinden dat er voldoende

verenigingen in onze gemeenten zijn. Wel vinden zij dat er te weinig hangplekken zijn en dat er

over het algemeen weinig te doen is voor jongeren. Alhoewel jongeren weinig belangstelling

tonen voor politiek hebben ze wel een brede maatschappelijke belangstelling. Hierbij gaat hun

interesse uit naar zowel lokale als globale thema’s. Jongeren geven aan graag door de gemeente

betrokken te willen worden bij zaken die hen aangaan, en dat hier nog ruimte voor verbetering

is.

De rapportage geeft een viertal concrete adviezen om de participatie van jongeren te

verstevigen:

1) Geef jongeren fysiek en sociaal de ruimte om elkaar vrij te ontmoeten.

2) Benader en begeleid jongeren actief voor flexibele en vrijwillige inzet.

3) Neem meningen en ideeën van leerlingen op school serieus.

4) Maak gemeente, jeugdbeleid en beleidsmakers zichtbaar voor jongeren.

In het actieplan geven wij invulling aan alle aanbevelingen uit het onderzoek. Hier gaan wij in

het bijzonder in paragraaf 5.1 nader op in.

2.3.3 Uitwerking motie Toezicht en Handhaving

Tegelijkertijd met de voorliggende notitie wordt de ‘Uitwerking motie Toezicht en handhaving’ (T17.12257) aan uw Raad aangeboden. Hier is in overleg met uw agendacommissie bewust voor

gekozen. Er bestaat immers een zeer sterke inhoudelijke maar ook procesmatige samenhang

tussen de beide notities. Waar de uitwerkingsnotitie zich richt op gedragingen van jongeren in de

openbare ruimte, richt de uitwerking van het voorliggende beleidsaccent zich op het

welbevinden en ontwikkeling van jongeren als geheel. De scope van het voorliggende

beleidsaccent is dus breder, maar overlapt deels nadrukkelijk met de inhoud van de uitwerking

van de motie. In zekere zin kan een deel van deze motie gezien worden als een invulling of

versterking van dit accent. In hoofdstuk 5 gaan wij nader in op de precieze samenhang tussen de

beide notities.

2.3.4 WiFi4EU

Op 1 november 2017 is uw Raad door middel van onze brief met kenmerk U17.12651

geïnformeerd over de invulling van de motie Wifi4EU. Hierin werd voorgesteld voor om, met

gebruikmaking van de subsidieregeling, maximaal tien wifipunten te realiseren op daarvoor

geschikte locaties. De doelgroep die hiermee bediend wordt is primair jongeren. Hiermee

overlapt de invulling hiervan met de voorliggende voorstellen op het gebied van het realiseren

van chillplekken voor de jeugd in Lansingerland (zie pagina 15-16). Met het realiseren van deze

chilplekken wordt ook invulling gegeven aan het participatietraject en de verbeteropgave voor

speelplekken ten behoeve van jongeren in de leeftijd 12-18 uit de ‘speelplekken jongeren’ (M2016-25).

2.3.5 Advies ASD Hangjongeren

In maart 2017 heeft de Adviesraad Sociaal Domein een ongevraagd advies uitgebracht over het

fenomeen hangjongeren. In dit advies adviseert de ASD ons ‘een herbezinning c.q. nieuwe oriëntatie op onze regierol gerelateerd aan dit fenomeen’. In haar advies hanteert de ASD

dezelfde categorieën van gedrag als wij hanteren in de hierboven genoemde uitwerking.

T17.40104


De ASD adviseert ons om bij het door ontwikkelen van beleid na te denken over de volgende

vragen: 'Wordt in de gemeente Lansingerland professioneel toezicht en handhaving op

hangjongeren effectief ingezet?” en ‘Is er voldoende afstemming (zowel repressief als preventief) tussen de frontlijnmedewerkers van de verschillende instanties en zijn er

voldoende instanties met frontlijnmedewerkers om de diverse doelgroepen effectief te

benaderen?’

Concreet adviseert de ASD om:

Samen met jongeren, zowel overlast gevende als niet-overlastgevende groepen, goede

plekken voor hangjongeren in Lansingerland te creëren.

Het beleid ten aanzien van hangjongeren verder door te ontwikkelen en hier bekendheid

aan te geven. Hierbij dient aandacht te zijn voor de concrete doelen van de gemeente

en de relatie tussen jongeren en omwonenden.

Het ontwikkelen van een meer integrale aanpak en het verduidelijken van de

taakverdeling en samenwerking tussen de professionals.

Met het voorliggende actieplan en de bijbehorende ‘uitwerking motie Toezicht en handhaving’ voldoen wij aan alle adviezen van de ASD. Concreet is deze uitvoering terug te vinden in:

de bouwstenen ‘chillplekken’ en ‘doorontwikkeling jeugd- en jongerenwerk’ uit de

voorliggende uitwerking van het beleidsaccent;

de pijler ‘verbetering van samenwerking en integrale aanpak’ in de uitwerkingsnotitie.

T17.40104


3 Een positief puberbeleid!

Voorafgaand van het opstellen van de invulling van dit accent hebben wij een aantal uitgangspunten

geformuleerd voor de uitwerking hiervan.

Een positieve benadering (zie paragraaf 1.2)

Geen abstracte nota, maar een concreet actieplan

Een samenhangende, beleidsterreinen vakgebied overstijgende visie op wat voor

jongvolwassenen belangrijk is

Nadruk op preventie en het voorkomen van problematiek

Beleid vanuit de jongvolwassene zelf

Ruimte voor ontwikkeling, leren en innovatie

Invulling geven aan de uitkomsten van het participatieonderzoek

Bij het deze uitwerking leunen wij op een tweetal kaders. Deze hebben beiden de belevingswereld

van jongeren zelf als uitgangspunt: een mindmap en vijf ingrediënten voor een positief puberbeleid.

3.1 Een prettige en veilige plek voor alle jongvolwassenen

Om een breed, samenhangend en beleidsveld-overstijgend onderwerp als puberbeleid vorm te

geven is het van belang om ‘te trechteren’. Hierbij brengen werken wij van grof naar fijn en brengen wij snel ordening in de (potentieel) chaotische samenhang tussen verschillende

onderdelen van dit onderwerp. Hiertoe hebben wij de techniek van de mindmap gebruikt. Deze

aanpak begint met het formuleren van een centrale beleidsdoelstelling. Voor dit onderwerp is

deze als volgt gedefinieerd.

Lansingerland is voor jongvolwassenen en hun ouders/verzorgers een prettige en veilige plek

om te wonen, leven en zich te ontwikkelen

De volgende stap is in kaart te brengen op welke manieren de gemeente aan het bereiken van dit

beleidsdoel kan bijdragen. Hiertoe hebben wij zes verschillende thema’s geïdentificeerd:

Figuur 3: mindmap (1e niveau) van het voorliggende beleidsaccent

T17.40104


In de volgende stap zijn deze 6 thema’s verder uitgewerkt. Een voorbeeld: als wij het over

gezonde leefstijl hebben, wat zijn dan de zaken waar we het over hebben? In de uitwerking

hebben zijn hier vier subthema’s aan verbonden, te weten obesitas & voeding, sport/conditie, middelengebruik en social media en games.

In bijlage 1 bij deze notitie treft u de uitgewerkte mindmap aan. Deze zijn overigens reeds aan uw

Raad getoond, voorafgaand aan de raadspresentaties over het onderzoek naar jeugdparticipatie.

3.2 Ingrediënten voor een positief puberbeleid

Waar de mindmap aangeeft welke thema’s belangrijk zijn voor onze doelgroep, focussen we in

het tweede kader op de kwaliteit en effectiviteit van onze inspanningen. Het constateren van

het feit dat bijvoorbeeld sportbeoefening belangrijk is voor jongvolwassenen levert immers nog

geen concrete aanknopingspunten op voor ons beleid. De volgende vraag is dan hoe wij dat het

beste organiseren en ondersteunen.

Voor de ingrediëntenlijst van het beleid sluiten we aan bij de pedagogische vaardigheden van

Patterson (1992). Dit zijn vijf vaardigheden die ouders, maar dus ook professionals en

beleidsmakers, kunnen nastreven om de benadering en opvoeding van jeugdigen vlot(ter) te laten

verlopen en die kinderen en jongvolwassenen nodig hebben bij de ontwikkeling naar zelfstandige

individuen. In de figuur op de pagina hierna lichten wij deze vijf ingrediënten toe en geven wij

puntsgewijs aan wat de onderdelen zijn van deze ingrediënten (+) en wat de risico’s zijn bij het

ontbreken hiervan (-).

Leiding geven en

grenzen stellen

(disciplinering)

duidelijk verstaanbare regels en grenzen;

grenzen en regels daadwerkelijk en eenduidig toepassen

niet de hoeveelheid, maar de kwaliteit van de regels is van

belang

kinderen en jongeren worden onzeker; ze weten niet meer

waar de grens ligt

kinderen en jongeren durven zelf de leiding te gaan nemen,

als ouder/docent is het moeilijk om opnieuw greep te krijgen

bij herstel

Monitoring /

Toezicht

overzicht houden op hetgeen jongeren doen

weten waarmee jongeren bezig zijn

weten waar ze zijn

weten met wie ze zijn

jongeren opereren waarschijnlijk in een schemerzone

de instemming en/of goedkeuring met hetgeen ze bezig zijn

ligt niet meer bij de ouders en/of leerkrachten, maar bij

leeftijdsgenoten

Positieve

(ouderlijke)

betrokkenheid /

ondersteuning

oprecht geloof in de jongere

belangstelling tonen

contact onderhouden

wordt de jongere "gedragen"?

elk initiatief en verantwoordelijkheid valt stil

het lerend vermogen ontwikkelt zich beperkt

de sociale contacten verschralen

T17.40104


Positieve

bekrachtiging en

bevestiging

meedelen dat de dingen goed verlopen

opbouwend commentaar

bemoedigend commentaar

de eigenwaarde neemt af

het geloof in de eigen onkunde groeit

elke motivatie valt stil

Ondersteuning bij

verantwoordelijk-

heid/Problemen

oplossen

jongeren leren problemen oplossen

jongeren worden betrokken

jongeren worden serieus genomen

jongeren dragen verantwoordelijkheid

afwachtende houding: anderen alles in hun plaats laten

oplossen

jongeren voelen zich een minderwaardige partij

onverschilligheid en afhankelijkheid

jongeren voelen zich helemaal niet verantwoordelijk

Figuur 4: de vijf ingrediënten van een positief puberbeleid, vrij naar Patterson

T17.40104


4 Invulling van het accent Om te komen tot een samenhangende invulling van het door ons beoogde actieplan zijn

verschillende bronnen gebruikt. De belangrijkste hiervan was het doorlopen proces en de uitkomsten

van het participatieonderzoek onder jongeren. Hiernaast is gesproken met professionals, partners en

betrokken ambtenaren op andere beleidsvelden. Tenslotte is ook de invulling van het aanliggende

beleid en de eerder genoemde moties hierbij betrokken.

In de onderstaande figuur zijn de voorgestelde onderdelen van het actieplan gecategoriseerd aan de

hand van de opgestelde mindmap. Op deze wijze ontstaat een beeld van de samenhang en overlap

van de verschillende ‘bouwstenen’ waaruit wij het accent opbouwen.

Figuur 5: Invulling van het actieplan aan de hand van de mindmap. Legenda: lichtgroen=input uit participatieonderzoek, donkergroen = deelaccenten, geel=uitwerking motie toezicht en handhaving, rood=aanpalend beleid

WiFi4EU Doorontwikkeling JJW

inspraak

Deelaccent:

Social Media

deelaccent:

diversiteit

Deelaccent:

Middelengebruik

Project reclassering

Chillplekken

Ruimte voor

inititiatief!

T17.40104


Hieronder lichten wij de categorieën uit figuur 5 nader toe:

1. Lichtgroen: input uit participatieonderzoek Op 6 december 2017 is het onderzoek naar de

participatie onder onze jeugd, ‘Jong en actief in Lansingerland’ afgerond. Deze afronding kreeg

de vorm van een eindbijeenkomst waarop met

jongeren, professionals, verenigingen, scholen,

ambtenaren en raadsleden van gedachten

gewisseld werd over de uitkomsten van dit

onderzoek en de vervolgacties hierop.

Uit het onderzoek en deze bijeenkomst zijn vijf

concrete vervolgstappen naar voren gekomen

waarvan wij de uitvoering opnemen in de

uitvoering van het voorliggende beleidsaccent.

Deze zijn opgenomen in het actieplan (zie

paragraaf 5.1).

2. Donkergroen: deelaccenten Naast de aandachtspunten die naar voren kwamen uit het participatieonderzoek zijn de

afgelopen periode ook gesprekken gevoerd met betrokken partners, consulenten en

professionals, Hierbij kwam een drietal onderwerpen naar voren waarover zorgen of

onduidelijkheid bestaan en waar een intensivering van onze activiteiten kansrijk is. Anders dan

bij de in paragraaf 5.1 geïnventariseerde bouwstenen gaat het hierbij (nog) niet over ‘kant en klare’ activiteiten, maar eerder om bredere thema’s die nadere aandacht verdienen. Hierbij zetten wij in op een versterking van de Lansingerlandse Standaard, gericht op innovatie en

ontwikkeling.

3. Geel: uitwerking motie toezicht en handhavingZoals wij in paragraaf 1.3.2 aangaven is

er een nadrukkelijke overlap tussen de uitwerking van de bovenstaande motie en het

voorliggende beleidsaccent. In de onderstaande figuur is deze overlap schematisch

weergegeven.

Figuur 6: overlap tussen uitwerking motie toezicht en het beleidsaccent

T17.40104


4. Rood: aanpalend beleid Zoals aangegeven is het streven om het voorliggende accent beleidsveld-overstijgend in te

vullen. Het aantal relevante activiteiten en beleidsvoornemens is hierdoor in theorie zeer groot,

zeker op het gebied van bijvoorbeeld sport en onderwijs. Als wij al deze beleidsvelden met

elkaar in verband zouden brengen zou het overzicht en de focus van de voorgestelde invulling

echter verloren gaan. Het aanpalende beleid wordt daarom beperkt tot de meest concrete en

actuele beleidsonderwerpen en -voornemens die een directe verbinding hebben met het

geformuleerde beleidsdoel en de hieruit volgende mindmap.

T17.40104


5 Actieplan

In dit hoofdstuk werken wij de elf bouwstenen die wij in het vorige hoofdstuk geformuleerd hebben

ter invulling van het beleidsaccent inhoudelijk nader uit. Per bouwsteen geven wij aan welke twee

van de vijf in paragraaf 3.2 gedefinieerde ingrediënten van een positief beleid dominant zijn. In

kaders wordt, waar relevant, ook de verbinding gelegd met de uitkomsten van het participatie-

onderzoek en de uitwerking van de motie toezicht en handhaving.

5.1 Lichtgroen: input uit participatieonderzoek

5.1.1 Jongerencommunicatie

Tijdens de eindbijeenkomst gaven bijna alle aanwezige jongeren

aan dat zij graag meer en beter geïnformeerd willen worden over

zaken die voor jongeren interessant zijn in onze gemeente.

Hierbij denken zij aan veel verschillende onderwerpen,

bijvoorbeeld activiteiten en feestjes gericht op de jeugd, maar ook serieuzere onderwerpen als

voorlichtingsbijeenkomsten en mogelijkheden voor jongeren om hun stem te laten horen. Om

jongeren te bereiken geven zij aan dat het belangrijk is om aan te sluiten bij de belevingswereld

van de jongeren zelf, zowel voor wat betreft communicatiemiddel (papier, internet en facebook

zijn ‘uit’, instagram, snapchat en whatsapp zijn in) als qua boodschap (aantrekkelijke

onderwerpen en toon, frequente updates, overzichtelijke berichten: als aansprekend voorbeeld

werd het instagramkanaal van NOSkort genoemd).

Onze aanpak

Het ontwikkelen van jongerencommunicatie vormt, samen met jongereninspraak (zie 4.1.2) een

belangrijke basis voor alle maatregelen in het voorliggende accent. We kunnen immers

organiseren wat we willen, als we jongeren hier niet mee bereiken zal het effect hiervan beperkt

blijven. Het ontwikkelen van een of meer aantrekkelijke instrumenten voor

jongerencommunicatie vormt hierbij een belangrijke basis.

Tijdens de bijeenkomst hebben een achttal jongeren aangegeven dat zij met de gemeente na

willen denken over de wijze waarop de gemeente beter met jongeren kan communiceren. Hierbij

kwam bijvoorbeeld het idee van een jongerenapp naar voren, maar ook meer praktische

overwegingen als wie een kanaal bijhoudt, welke informatie hierin gepresenteerd wordt en wie

de doelgroep is. Wij stellen voor om in januari met deze groep jongeren in overleg te gaan om

hier een concreet voorstel voor te ontwikkelen. De kosten voor de uitwerking van dit voorstel

(vooralsnog incidenteel) kunnen wij dekken uit het overschot van het budget van het

participatieonderzoek (zie ook paragraaf 5, financiën).

Activiteit Omschrijving Budget

Ontwikkelen instrument(en)

jongerencommunicatie Nader te bepalen in overleg met jongerengroep € 13.000

5.1.2 Jongereninspraak

Een van de belangrijkste conclusies van zowel het onderzoek als de

eindbijeenkomst is dat jongeren meer betrokken willen worden bij de

zaken die hen aangaan en interesseren. Tijdens de eindbijeenkomst

gaven veel jongeren aan dat zij het gevoel hebben dat er niet zo vaak

naar hun mening gevraagd wordt. En als dit dan wel gebeurt, hebben jongeren vaak het gevoel

dat er niet of nauwelijks naar hen geluisterd wordt. In het gesprek over dit onderwerp komt naar

voren dat het hierbij dan niet alleen om de inhoud van het gesprek gaat, maar ook om de manier

waarop dit gesprek gevoerd wordt (proces). Belangrijke tips hiervoor van jongeren zijn: duidelijk

T17.40104


communiceren waar en wanneer jongeren hun mening kunnen geven, van tevoren aangeven wat

er met deze mening gedaan wordt en hierover een duidelijke terugkoppeling geven. In het

participatieonderzoek wordt dit als volgt verwoord:

Maak gemeente, jeugdbeleid en beleidsmakers zichtbaar voor jongeren

De gemeente is voor veel jongeren de grote onbekende waar het gaat om het jeugdbeleid en de

mogelijkheden voor effectieve inspraak en participatie van jongeren. Veel jongeren weten eigenlijk

niet goed wat de gemeente allemaal doet en besluit op onderwerpen en gebieden die voor jongeren

belangrijk zijn, noch welke mogelijkheden er nu zijn om daarover mee te denken en mee te praten.

Jongeren lijken weinig belangstelling te hebben voor gemeentelijke politiek en beleidsprocessen.

Wel tonen ze belangstelling voor diverse maatschappelijke thema’s, zowel dichtbij huis als verder

weg, en vinden ze het belangrijk dat ze in hun omgeving hun mening kunnen geven en mee kunnen

praten over jeugdbeleid. Ze vinden het daarbij belangrijk dat ze goed geïnformeerd worden door de

gemeente, omdat ze goede en betrouwbare informatie zien als voorwaarde om hun mening te

kunnen geven. Jongeren hebben in dit onderzoek verschillende ideeën aangedragen om de gemeente

en het jeugdbeleid zichtbaar en toegankelijk te maken voor jongeren, en in actieve dialoog met

jongeren te gaan.

Onze aanpak

Bij de insteek en uitwerking van deze bouwsteen ligt er een duidelijke overlap met de vorige

bouwsteen (jongerencommunciatie). Het onderscheid is dat het bij de communicatie meer over

het uitwisselen van informatie gaat (waarbij jongeren in principe consument zijn) terwijl het bij

jongereninspraak veel meer gaat om het gesprek aan te gaan (waarbij de jongeren zelf de

agenda bepalen en participeren).

Er zijn diverse wijzen om inspraak vorm te geven, varierend van een ‘jongerenparlement’ tot

een soort van jongerenadviesraad (analoog aan de Adviesraad Sociaal Domein) of een meer

digitale klankbordgroep. Wij stellen voor om de verschillende mogelijkheden hiervoor in kaart te

(laten) brengen en vervolgens te bepalen welke opzet het meest geschikt is voor Lansingerland.

Bij het bepalen van de meest geschikte vorm, en het werven van leden, kunnen wij aansluiten

bij de jongerencommunciatie uit bouwsteen 1.


Opzetten jongereninspraak

orgaan (structureel)

Verschillende mogelijkheden onderzoeken

In samenspraak met jongeren beste opzet voor

Lansingerland kiezen en deze operationaliseren

€ 5.000

5.1.3 Chillplekken

Het onderwerp waar met kop en staart het meest over gesproken wordt

met jongeren betreft het ‘hangen’ in de openbare ruimte3. Er is onder

zeer veel jongeren behoefte aan informele plekken waar ‘gehangen’ kan worden met leeftijdsgenoten, zonder weggestuurd te worden door politie

of buurtbewoners. Het gaat hierbij dus niet zozeer om plekken waar iets ‘moet’, of georganiseerd wordt, maar puur om een fysieke plek waar ontmoetingen met gelijkgestemden

plaats kunnen vinden. In de woorden van een van de aanwezigen: “dat (ontmoeten) moet wel

buiten, want geen ouder wil natuurlijk 15 jongeren in huis of in de tuin hebben… ze zien je aankomen!”

3 In deze bouwsteen hebben wij het over het ‘buiten’ hangen, dus in de openbare ruimte. Hiernaast kan er

natuurlijk ook ‘binnen’ gehangen worden, met name in voorzieningen zoals The Point. De ontwikkeling van het ‘binnen hangen’ nemen wij mee bij de doorontwikkeling van het Jeugd- en Jongerenwerk (zie paragraaf 5.3)

T17.40104


Voor een deel van de jongeren in dit onderzoek en hun sociale leven is het belangrijk om ook buiten

vaste structuren van school, vereniging of club, en uitgaansgelegenheden elkaar buiten te kunnen

ontmoeten. Hierbij is het elkaar ontmoeten, elkaar zien en elkaar spreken zelf het doel – in het

dagelijks taalgebruik ‘hangen’ of ‘chillen’. Het knelpunt dat jongeren ervaren is dat er niet genoeg geschikte plekken zijn waar ze dit kunnen doen, zonder door omwonenden als overlast gevend

ervaren te worden en/of door politie en buurtwacht weggestuurd te worden. Het aanwijzen van, bij

voorkeur, overdekte plekken in de buitenruimte waar ze elkaar kunnen ontmoeten zonder

weggestuurd te worden, is een grote wens onder jongeren. Naast fysieke plekken hebben jongeren

ook behoefte aan steun bij het omgaan met negatieve reacties van omwonenden op hun

aanwezigheid buiten.

Wat opvalt als wij met jongeren over dit onderwerp praten is dat zij vaak een goed beeld hebben

van wat wel en niet acceptabel is, niet alleen voor zichzelf maar ook voor de omgeving. Ze zijn

zich bijvoorbeeld bewust van mogelijke overlast en/of intimidatie die zij met hangen kunnen

veroorzaken. Tegelijkertijd vinden ze het ook vreemd en vervelend als omwonenden bij (in hun

ogen niet bedreigende) situatie niet het gesprek proberen aan te gaan, maar meteen de politie

bellen. Zij geven aan dat de meeste jongeren graag het gesprek met de omgeving aan willen

gaan en ook best graag afspraken willen maken over regels voor de chillplekken, waardoor

eventuele overlast beperkt wordt.

Onze aanpak

De nut en noodzaak van het faciliteren van informele ontmoetingsplekken voor jongeren is

evident. Wij willen een aantal van deze plekken aanwijzen in onze gemeente: aantrekkelijke

plekken waar deze ontmoetingen plaats kunnen vinden, zonder overlast voor de omgeving en/of

ongewenst gedrag. Bij deze aanpak staan drie onderdelen centraal:

Inventariseren van plekken (fysiek): waar komen jongeren graag samen, en waar kan dit op

een zodanige manier dat de omgeving hier geen hinder van ondervindt en er een evenwicht

bestaat tussen privacy en (informeel) toezicht.

Afspraken maken, zowel met jongeren als de omgeving. Dit is nadrukkelijk een

verantwoordelijkheid van beide partijen. Jongeren moeten zich bewust zijn van hun gedrag

en het effect hierop op anderen, en zich committeren aan gedragsregels (ingrediënt:

grenzen stellen). Omwonenden en andere gebruikers van de openbare ruimte moeten

hiernaast een zekere tolerantie voor het chill/hanggedrag tonen, uiteraard binnen de

grenzen van de redelijkheid. Er zijn uit de praktijk diverse aansprekende voorbeelden over

de manier waarop dit gerealiseerd kan worden, vaak is het bijvoorbeeld al genoeg om een

dialoog met de betrokkenen op gang te brengen (motto: kennen en gekend worden).

Inrichten, bepalen wat er nodig is om de hangplekken aantrekkelijk te maken voor jongeren.

Hierbij kan gedacht worden aan (‘hufterproof’) inrichting als bankjes, overkappingen en

WiFi voorzieningen (zie link met WiFI4EU). Idealiter bepalen wij deze inrichting samen met

de jeugd die hier gebruik van wil maken. Een uitstekend voorbeeld hiervan: tijdens de

eindbijeenkomst kwam een aantal jongeren met de vraag of het mogelijk is om zelf, met

steun van de gemeente, bij te dragen aan een of meer van de elementen bij het boogde

inrichten van een chillplek in het Annie M.G. Schmidtpark. Dit is een positief initiatief, wij

en nodigen deze jongeren in januari uit om te bepalen waar en hoe wij dit kunnen uitvoeren.


Bepalen chillplekken

Inventariseren plekken

Afspraken maken

Inrichten

Pilot inrichting AMGS Park

€ 20.000

T17.40104


De uitvoering de bouwsteen ‘bepalen chillplekken’ combineren wij met de eerder genoemde invulling van de motie WiFi4EU (zie o.a. paragraaf 5.4). WiFi is vanuit dit oogpunt een

aanvullende voorziening die (al dan niet) ingezet kan worden om chillplekken aantrekkelijk te

maken voor de doelgroep. De inventarisatie van ontmoetingsplekken die in het kader van de

subsidieregeling reeds heeft plaatsgevonden en de beoogde samenspraak met omwonenden is

een goed startpunt voor het uitvoeren van deze bouwsteen.

5.1.4 Ruimte voor initiatief

Een van de breedst gedragen verzuchtingen tijdens de eindbijeenkomst

was dat er eigenlijk niet zoveel voor jongeren gebeurt in Lansingerland.

Tegelijkertijd hebben jongeren heel veel suggesties en ideeën voor

activiteiten, zoals festivals, filmavonden en discussiebijeenkomsten. Zij

geven hierbij ook aan dat ouderen vaak niet goed weten wat jongeren leuke en aantrekkelijke

activiteiten vinden. In de woorden van een aanwezigen: “dan gaan oudere mensen dingen

organiseren die jongeren twee jaar geleden leuk vonden, dat werkt dus niet!”

In het onderzoek wordt hierover het volgende geschreven:

(…) Sommige jongeren vertellen dat er vroeger in hun buurt vaak buurtfeesten werden georganiseerd,

waarbij jongeren ook hielpen met het opbouwen en opruimen. Tegenwoordig lijken er minder

buurtfeesten georganiseerd te worden. Dat vinden ze jammer, maar ze weten ook niet waarom er

minder buurtfeesten zijn. Wat sommige jongeren missen zijn de sporttoernooien in de sporthal in

Bergschenhoek: die werden door jongeren (met ondersteuning van een coach) zelf georganiseerd, en

iedereen kon voor een euro meedoen. Dat wordt niet meer gedaan. Andere jongeren hebben tot nu

toe nog geen ervaring met het meehelpen bij het organiseren van een activiteit, maar zouden dat wel

willen. Ze zijn dan met name geïnteresseerd om mee te helpen bij het organiseren van een feest of

een filmfestival op school.

Onze aanpak

Wij willen jongeren uitdagen om zelf het initiatief te nemen. Dit heeft twee voordelen: ten

eerste is dit volgens ons de beste manier om te zorgen dat de georganiseerde activiteiten

aansluiten bij de belevingswereld en wensen van de jongeren zelf. Hiernaast stimuleren we op

deze manier sociale samenhang tussen jongeren en de ontwikkeling van belangrijke

competenties als samenwerken, organiseren en initiatief.

Om dit te bereiken stellen wij in het eerste kwartaal van 2018 The Challenge! (werknaam) voor.

Dit is een laagdrempelig fonds (enigszins te vergelijken met het Zeilfonds) die jongeren

ondersteunt en stimuleert bij het zelf organiseren van activiteiten ‘voor en door jongeren’. De

precieze opzet en invulling hiervan werken wij nog verder uit. Wij denken hierbij in de lijn van

een soort ‘microsubsidies’ (bv. maximaal € 500,-) met zeer beperkte verantwoording en regels.

Bij de uitvoering ligt een belangrijke link met de jongerencommunicatie om het bestaan en

gebruik van deze regeling te stimuleren. Na 1 jaar evalueren wij de werking van deze regeling en

stellen deze waar nodig bij.


Stimuleren eigen

initiatieven

The Challenge! Experimentele regelluwe subsidie

voor initiatieven voor en door jongeren € 10.000

5.1.5 Flitsvrijwilligers

T17.40104


Opvallend is dat Lansingerlandse jongeren relatief veel aan

vrijwilligerswerk doen, maar dit beeld niet van zichzelf hebben. Uit het

onderzoek blijkt dat zij veel van de activiteiten die wij hieronder verstaan

niet beschouwen als vrijwilligerswerk. Zoals een van de jongeren het zegt:

“Je helpt gewoon, ik vind het niet echt werk”.

Hieruit blijkt dat het traditionele beeld van en beleid ten aanzien van vrijwilligerswerk niet

perse meer aansluit bij de belevingswereld van jongeren. De rapportage doet in dit kader de

volgende concrete aanbeveling:

Benader en begeleid jongeren actief voor flexibele en vrijwillige inzet

Jongeren die zich actief inzetten, doen dit soms eenmalig, soms vaker en soms voor langere duur.

Hoe lang en frequent jongeren zich vrijwillig willen inzetten, hangt af van hun eigen wensen hierin

en van andere activiteiten waaraan ze hun vrije tijd willen besteden. Tevens is van invloed of ze

actief benaderd worden om zich vrijwillig in te zetten, en hoeveel praktische steun en aanmoediging

ze hierbij krijgen. Jongeren menen dat hun motivatie om zich actief in te zetten afhankelijk is van

drie invloeden. Ten eerste: worden ze actief benaderd en gevraagd om mee te doen, bij voorkeur

door bekenden? Ten tweede: gaat het om activiteiten die ze zelf leuk vinden of belangrijk vinden om

te doen? Ten derde: krijgen ze voldoende steun, aanmoediging en voorbeelden van ervaren

vrijwilligers of professionals om zich te ontwikkelen in het zelfstandig uitvoeren van hun

vrijwilligerstaken. Hoe meer ze hierbij actief begeleid worden, hoe groter de kans dat ze

gemotiveerd raken om vaker en langer als vrijwilligers actief te zijn.

Onze aanpak

Wij zien veel potentie in het verder stimuleren van vrijwilligerswerk in onze gemeente. Onze

jongeren hebben hiervoor over het algemeen voldoende competenties en motivatie, hiermee

dragen zij op een concrete wijze bij aan een samenhangende en zorgzame maatschappij en leren

hiermee bijna en passant belangrijke vaardigheden als samenwerken en de meerwaarde van een

inclusieve samenleving. Wij gaan samen met verenigingen en maatschappelijke instellingen in

overleg over hoe de invulling van de aanbeveling ten aanzien van het flexibiliseren van de inzet

van vrijwilligers.


Onderzoek flitsvrijwilligers In samenspraak met verenigingen en maatschappelijke

partners onderzoek en ondersteuning van pilotprojecten € 2.500

T17.40104


5.2 Donkergroen: deelaccenten

Anders dan bij de in paragraaf 5.1 geïnventariseerde bouwstenen gaat het bij de deelaccenten

over (nog) niet om ‘kant en klare’ activiteiten, maar om bredere thema’s die nadere aandacht verdienen. Hierbij zetten wij in op een versterking van de Lansingerlandse Standaard die gericht is

op innovatie en ontwikkeling.

5.2.1 Middelengebruik

Het gebruik van

genotsmiddelen

is in onze

gemeente

relatief hoog. Volgens de cijfers van de GGD

wordt door de jeugd in onze gemeente relatief

veel gerookt, gedronken en lachgas gebruikt.

Met name dit laatste is een aandachtspunt:

bijna 10% van onze jongeren tussen 13 en 16

jaar geeft aan ooit lachgas gebruikt te hebben.

Dit is veruit de hoogste score van de hele regio

Rotterdam (zie de figuur hiernaast, bron: GGD

Gezondheidsmonitor Jeugd 2015).

Binnen de Lansingerlandse Standaard

(gezondheidsbeleid) wordt ingezet op deze

problematiek onder jongeren, met name door

Youz. In 2018 gaat het hierbij in ieder geval om

de volgende activiteiten:

De Gezonde School en Genotmiddelen is een

preventieprogramma voor het voortgezet

onderwijs, dat scholen begeleidt bij het ontwikkelen van een samenhangend beleid voor alcohol,

roken en drugs. Dit wordt op alle VO-scholen in onze gemeente uitgevoerd.

Sportcode is een aanpak gericht op het voorkomen of verminderen van alcoholgebruik onder

jongeren binnen (kantines van) sportvereniging. Deze code is inmiddels bij 3 verenigingen in

Lansingerland afgerond en wordt in 2018 opgestart bij 2 andere verenigingen.

Youz organiseert jaarlijks circa 8 voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders van kinderen in groep 7

en 8.

Onze aanpak

Met de hierboven beschreven aanpak is er sprake van een basisaanpak. De cijfers geven echter

aanleiding tot een versteviging van onze inzet. Er zijn drie aangrijpingspunten om deze

activiteiten een impuls kunnen geven:

Ten aanzien van alcoholgebruik onder de 18 jaar signaleren wij dat er nog te veel sprake is

van een cultuur waarin dit gedoogd, of soms zelfs actief gestimuleerd wordt. Door middel

van een bewustwordings-campagne gericht op ouders vragen wij hier extra aandacht voor.

Hoewel er al veel aandacht is voor dit onderwerp kunnen wij dit extra stimuleren door

enerzijds de ‘kracht van herhaling’ en anderzijds meer aansluiten bij de lokale omstandigheden en cultuur dan bijvoorbeeld landelijke campagnes.

Hiernaast signaleren professionals dat het er nog relatief weinig expliciete samenwerking is

op dit thema. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de aansluiting tussen Jeugd- en

Jongerenwerk en Youz bij middelengebruik in de openbare ruimte. Wij organiseren een

overleg met alle betrokken partijen om de verbetermogelijkheden hiervoor in beeld te

T17.40104


brengen. Hierbij ligt overigens een link met de doorontwikkeling van het Jeugd- en

Jongerenwerk (bouwsteen 8).

Tenslotte achten wij het gebruik van nicotine en lachgas in onze gemeente dermate hoog dat

wij hier een aparte aanpak voor opstellen. Deze aanpak richten wij op de jongeren zelf, voor

de uitvoering hiervan zullen wij als eerste onderzoek doen naar best practices in andere

gemeenten.


Bewustwordingscampagne

alcohol

Doel: cultuuromslag bij ouders ten aanzien van

acceptatie, facilitatie en stimulatie drankgebruik <18 € 5.000

Optimaliseren samenwerking

betrokken partijen

In overleg met Jeugd- en Jongerenwerk, CJG en

jeugdverpleegkundigen € 2.500

Deelaanpak roken & lachgas Nog nader te bepalen vanaf 2019 € 7.500

5.2.2 Social Media en Gamen

Veel ouders, maar ook betrokken professionals, worstelen met het gebruik

van sociale media en (in mindere mate) gamen door jongvolwassenen.

Anders dan bij de bouwstenen middelengebruik (4.2.1) en diversiteit

(4.2.3) ontbreekt het bij dit onderwerp aan een breed gedragen besef van

waar de grens ligt tussen normaal en problematisch gebruik en welke positieve en negatieve

gevolgen hieraan verbonden zijn. Zo is het duidelijk dat sexting en overmatig gamen ongewenst

zijn. Uit ander onderzoek blijkt echter ook dat internet, whatsapp en sociale media de

frequentie en kwaliteit van relaties tussen jongvolwassenen kan verbeteren en dat het spelen

van online games kan bijdragen aan belangrijke competenties als taalbeheersing, samenwerking

en zelf hand-oog coördinatie. Het CJG heeft het voornemen om in regioverband in 2018 een

onderzoek uit te voeren naar de samenhang tussen gamen, eenzaamheid en slaapproblemen.

Onze aanpak

In 2018 richten wij ons op het krijgen van grip op deze complexe materie. Het voorgenomen

onderzoek van het CJG helpt ons om inzicht te vergaren op de omvang van deze problematiek in

onze gemeente. Vooruitlopend op de resultaten hiervan breiden wij de inzet van Youz op dit

onderwerp uit. Er is onder scholen veel vraag naar extra kennis over dit onderwerp. Youz heeft

hier een programma voor ontwikkeld aan de hand waarvan docenten getraind worden om game-

gerelateerde problematiek te herkennen en dit aan te pakken. Dit onderzoek kan aansluiten bij

de bestaande inspanningen van Youz op het voortgezet onderwijs, waardoor deze op een

efficiënte manier gecombineerd kunnen worden met de bestaande lesprogramma’s.


CJG onderzoek gamen Onderzoek naar de samenhang tussen gamen,

eenzaamheid en slaapproblemen -

Training docenten gamen Youz traint docenten op VO-scholen in het herkennen en

omgaan met problematisch gamen € 6.000,-

Adoptie Best Practices Vanaf 2019, nader te bepalen € 5.000,-

T17.40104


5.2.3 Diversiteit

De puberleeftijd is onlosmakelijk verbonden aan anders zijn.

Enerzijds ontdekken jongvolwassenen in deze periode hun eigen

identiteit en uniekheid, anderzijds hebben zij juist in deze periode een

sterke wens om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten. Dit

spanningsveld leidt voor bijna iedere jongvolwassene tot zekere spanningen en problemen. Het is

echter nog lastiger voor jongvolwassenen die expliciet afwijken van wat als ‘de norm’ wordt beschouwd. Bijvoorbeeld vanwege afkomst, geaardheid of uiterlijk. Het benadrukken dat ook

deze jongeren ‘erbij horen’ is niet alleen een morele opgave, maar draagt ook bij aan het tegengaan van (met name GGZ-)problematiek veroorzaakt door gevoelens van uitsluiting en

isolatie.

Onze aanpak

Bij de aanpak van dit onderwerp ligt de focus op volgende onderwerpen:

genderidentiteit & LBGTQ (lesbian, bisexual, gay, transgender, queer);

discriminatie & culturele verschillen;

jongeren met een handicap, zowel mentaal als fysiek.

Voor de invulling van deze bouwsteen kiezen wij voor onconventionele, aantrekkelijke en

vernieuwende activiteiten op projectbasis. Voorbeeld hiervan zijn in onze regio bijvoorbeeld het

‘confronterende theater’ van Confro (www.confro.nl), of de inzet van serious games op het

gebied van discriminatie en vooroordelen van Wij Wijs (www.wijwijs.nl). De komende periode

zullen wij verschillende van dergelijke initiatieven inventariseren en samen met onze partners

beoordelen voor hun toepasbaarheid in Lansingerland.


Nader te bepalen Onconventionele, aantrekkelijke en vernieuwende

activiteiten op projectbasis €10.000

5.3 Geel: uitwerking motie toezicht & handhaving

De in geel aangeduide bouwstenen vormen de concretisering van de in

paragraaf 3 beschreven overlap tussen de voorliggende notitie en de

‘Uitwerking motie toezicht & handhaving’ (T17.12257). De aanpak die in de

pijler ‘doorontwikkeling jeugd- en jongerenwerk’ is vastgelegd vormen twee

concrete bouwstenen in het voorliggende actieplan. Het gaat dan om de bouwstenen

‘doorontwikkeling van het Jeugd- en Jongerenwerk’ en de ‘pilot jeugdreclassering’. De invulling hiervan wordt nader toegelicht in de genoemde uitwerkingsnotitie.

Het Jeugd- en Jongerenwerk speelt een belangrijke rol bij het signaleren en aanpakken van

jeugdproblematiek en overlast. Hoewel wij tevreden zijn met het functioneren van Jeugd- en

Jongerenwerk Lansingerland, zien wij ook kansen om de aansturing en afstemming hiervan te

verbeteren. Hierbij kijken wij in ieder geval naar de volgende punten:

Meer inhoudelijke afstemming,

Versteviging van de procesmatig afstemming.

Een herijking van de concrete activiteiten en positionering van het JJW binnen het sociaal domein.

De komende periode gaan wij samen met Jeugd- en Jongerenwerk Lansingerland in overleg op welke

wijze wij dit het beste vorm kunnen geven. Hierbij gaan wij op zoek naar ‘best practices’ in andere gemeenten en voeren wij overleg met de betrokken interne en externe partners. Wij verwachten in het

eerste kwartaal van 2018 de eerste resultaten van deze doorontwikkeling te kunnen presenteren.

http://www.confro.nl/

http://www.wijwijs.nl/

T17.40104


Over de pilot jeugdreclassering is in de uitwerkingsnotitie het volgende vastgelegd:

We willen (…) juist voorkomen dat jongeren van overlastgevend gedrag afglijden tot crimineel gedrag en

dus jeugdreclassering krijgen opgelegd. Om deze reden stellen we voor de mogelijkheden en

noodzakelijkheid te verkennen van een pilot. In deze pilot staat de verbinding centraal tussen

handhaving en opsporing. We onderzoeken of we bijvoorbeeld met een lichte vorm van

jeugdreclassering (een vorm van begeleiding en coaching) een daadwerkelijke maatregel kunnen

voorkomen: ‘preventie jeugdreclassering’. Om deze pilot te starten moeten we echter weten hoe groot

de doelgroep is, welke interventies effectief zijn en hoe de verschillende betrokken partijen hier

tegenaan kijken. Hiervoor gaan we in gesprek met jeugd- en jongerenwerk, team Veiligheid en APV,

boa’s en Jeugdbescherming Rotterdam Rijnmond.

5.4 Rood: aanpalend beleid

Bij de uitwerking van het beleidsaccent ‘de leraar trekt aan de bel’ (T17.11924) is een kader

geschetst voor het verbeteren van de samenwerking en verbinding tussen onderwijs, gemeente

en jeugdprofessionals. Deze uitwerking vormt een belangrijke uitwerking van het in de

mindmap geformuleerde thema ‘ondersteunen van de cognitieve ontwikkeling’ en dan in het

bijzonder het subthema ‘extra ondersteuning’. De voorgestelde uitvoering van de ‘motie WiFi4EU’ (U17.12651) heeft betrekking op het

realiseren van voorzieningen bij chillplekken (zie bouwsteen 3). Feitelijk is het hiermee

beoogd verschaffen van WiFi verbindingen een aanvullende voorziening bij de in bouwsteen 3

beoogde inrichting van chillplekken.

Zoals onder paragraaf 4.3 aangegeven zijn de voorliggende notitie en het plan van aanpak

‘Uitwerking motie toezicht & handhaving’ (T17.12257) innig met elkaar verbonden. Naast de

in 4.3 aangegeven pijler zijn ook de beide andere in deze notitie geformuleerde pijlers, te

weten versterking van de handhavingscapaciteit en verbeteren van samenwerking en integrale

aanpak, relevant voor de invulling van dit accent.

Wij gaan in deze notitie niet nader in op deze onderwerpen, aangezien deze in de genoemde

documenten reeds vastgelegd en besproken zijn.

5.5 Totaalbeeld: beleid gericht op ondersteuning en betrokkenheid

Met de in de paragrafen 5.1 t/m 5.4 uitgewerkte bouwstenen geven wij invulling aan het gewenste

concrete en samenhangende actieplan voor jongvolwassenen in onze gemeente. Om de focus van

dit actieplan in beeld te brengen kunnen wij de in hoofdstuk 2 geïnventariseerde ingrediënten

binnen de opgestelde

bouwstenen tellen. In de

onderstaande figuur is dit

weergegeven. Hieruit blijkt dat

de focus van het pakket aan

bouwstenen sterk ligt op de

ingrediënten ondersteuning

(rood) en positieve

betrokkenheid (groen), en

slechts in beperkte mate op

leiding geven en grenzen stellen

(lichtblauw). Dit is helemaal

conform het voornemen om een

positief beleid te formuleren.`

Figuur 7: de frequentie van de ingrediënten in de bouwstenen

T17.40104


6 Uitvoeringsagenda In dit laatste hoofdstuk van de uitwerking van dit accent wordt aangegeven welke middelen

noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de in het vorige hoofdstuk geformuleerde actieplan en

welke planning hierbij gehanteerd wordt.

6.1 Uitvoering en formatie

Het voorgestelde actieplan betreft een mozaïek aan verschillende bouwstenen. Voor de uitwerking

van deze bouwstenen is niet alleen een budget voor de inzet van diensten en middelen van derden

nodig, maar vooral ook extra (uren) capaciteit. Vanuit het uitgangspunt ‘van, voor en door

jongeren’ leunen alle bouwstenen uit het actieplan immers in hoge mate op participatie,

communicatie en samenwerking. Om dit goed in te vullen en uit te voeren is uitbreiding van de

(gemeentelijke) capaciteit nodig.

Om deze uitvoering mogelijk te maken verwachten wij de komende periode ½ fte / 700 uur

structureel per jaar aan aanvullende beleidscapaciteit nodig te hebben. De dekking voor deze

formatie is opgenomen binnen de dekking van dit accent in de volgende paragraaf.

6.2 Financiën

Voor de uitvoering van de elf bouwstenen hebben wij binnen de vastgestelde meerjarenbegroting

2018-2022 de volgende middelen beschikbaar.

Bedrag I/S Toelichting

€ 90.000 S Beleidsplan Sociaal Domein 2018-2022, T16.13619, januari 2017

€ 60.000 S Amendement Jeugdwerk op straat, 2 november 2017

€ 13.000 I, 2018 Restantbudget participatieonderzoek jeugd, voorstel overheveling 2018

Figuur 8: beschikbare middelen voor de uitvoering van het actieplan

In de onderstaande tabel zijn de invulling van de bouwstenen en de geraamde kosten hiervan

samengevat.

Bouwsteen Activiteit 2018 2019 e.v.

Ontwikkelen instrument(en) jongerencommunicatie

Nader te bepalen in overleg met jongerengroep € 13.000 nnb

Opzetten jongereninspraak orgaan (structureel)

Verschillende mogelijkheden onderzoeken

€ 5.000 € 5.000 In samenspraak met jongeren beste opzet voor Lansingerland kiezen en deze operationaliseren

Bepalen chillplekken

Inventariseren plekken

€ 20.000 € 15.000 Afspraken maken

Inrichten Pilot inrichting AMGS Park

Stimuleren eigen initiatieven The Challenge! Experimentele regelluwe subsidie voor initiatieven voor en door jongeren

€ 10.000 € 10.000

Onderzoek flitsvrijwilligers In samenspraak met verenigingen en maatschappelijke partners onderzoek en ondersteuning van pilotprojecten

€ 2.500 € 1.500

Deelaccent: Middelengebruik

Bewustwordingscampagne alcohol

€ 7.500 €7.500 Optimaliseren samenwerking betrokken partijen

Deelaanpak roken & lachgas

T17.40104


Deelaccent: Social Media & Gamen

CJG onderzoek gamen

€ 6.000 € 5.000 Training docenten gamen

Adoptie Best Practices

Deelaccent: Diversiteit Onconventionele, aantrekkelijke en vernieuwende activiteiten op projectbasis

€ 10.000 € 10.000

Doorontwikkeling JJW € 30.000 € 40.000

Pilotproject reclassering € 20.000 € 15.000

Wifi4EU kosten internetverbinding € 4.000 € 6.000

Subtotaal actieplan € 137.500 € 118.000

Extra formatieruimte uitvoering actieplan

0,5 fte/Sk10 € 35.000 € 35.000

Totaal € 163.000 € 150.000

Beschikbaar budget € 163.000 € 150.000

saldo € 0 € 0

Figuur 9: geraamde kosten van het actieplan

6.3 Planning

In de hieronder staande figuur is een indicatieve planning opgenomen van de uitvoering van het

actieplan. Hierin is voor iedere bouwsteen een evaluatiemoment vastgesteld. Op dit moment

beoordelen wij de uitvoering en de resultaten van iedere bouwsteen, waarna wij een besluit

nemen over het continueren en/of bijsturen van de invulling hiervan. Het beleidsaccent zelf, en

hiermee onze verhoogde inzet voor deze doelgroep, is vastgelegd voor de periode tot 2022.

2018 2019

Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3

Jongerencommunciatie V U U U E

Jeugdinspraak V U U U E

Flitsvrijwilligers V U U U U E

Chillplekken V V U U U U E

Ruimte voor initiatief V U U U E

Deelacc: Middelengebruik V U U U E

Deelacc: Social Media V V U U U E

Deelacc: Diversiteit V U U U U

Doorontw. JJW V U U U E

Project reclassering V U U U E

Wifi4EU n.n.b. (afhankelijk van openstelling subsidie)

Figuur 10: indicatieve planning van de uitvoering van het actieplan, legenda: geel/V =

voorbereiding, blauw/U = uitvoering, groen/E = evaluatie

T17.40104


Bijlage 1: Uitgewerkte Mindmap

Sociaal-emotionele

ontwikkeling

gezonde leefstijl

ontmoeten

cognitieve

ontwikkeling

Maatschappelijke

participatie

ongewenst gedrag

Lansingerland is voor

pubers en hun ouders/

verzorgers een prettige

en veilige plek om te

wonen, leven en zich

te ontwikkelen

Obesitas & voeding

Middelengebruik

Sport/conditie

Deelname aan

vereningingsleven

Betekenisvolle

relaties

Bijbaan

Cultuur

formeel/

voorzieningen

Sociale media &

games

Politiek/bestuur

Seksuele identiteit /

anders zijn

Persoonlijkheids-

ontwikkeling

Postief zelfbeeld

Moreel, politiek,

levenbeschouwelijk

Onderwijs

Extra ondersteuning

Informeel

Overlast

Criminaliteit

Rolmodellen &

peers

Beleidsaccent Pubers in de Spotlight - Gemeente Lansingerland · Pubers in de Spotlight Pagina 3/26...

Documents

Transcript of Beleidsaccent Pubers in de Spotlight - Gemeente Lansingerland · Pubers in de Spotlight Pagina 3/26...