Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord...

26
1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het fonds wil bijdragen aan een duurzame samenleving. Dit is vertaald in de volgende kritische prestatie indicator: In haar beleggingsbeleid en bij de keuze van uitvoerders richt Pensioenfonds Achmea zich ook op duurzaamheidsaspecten. Het MVB-beleid van Pensioenfonds Achmea is daarbij bovengemiddeld vooruitstrevend. In dit document is het beleid voor maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) door Pensioenfonds Achmea nader uitgewerkt. Beleggingsovertuigingen Pensioenfonds Achmea kiest bewust voor verantwoord beleggen. De verantwoordelijkheid van het Pensioenfonds gaat verder dan een goede risico/rendements-afweging. Het fonds is zich bewust van de invloed die zij als belegger kan uitoefenen. Daarom: is bij beleggingsbeslissingen de MVB-impact onderdeel van de besluitvorming is Pensioenfonds Achmea ervan overtuigd dat ESG integratie en het structureel en zwaarwegend meenemen van duurzaamheidsinformatie in het beleggingsproces op de langere termijn een positief effect heeft op het risico- rendementsprofiel wil Pensioenfonds Achmea MVB zoveel mogelijk in alle beleggingscategorieën en mandaten toepassen. Voor zover Pensioenfonds Achmea belegt in beleggingsfondsen toetst zij in hoeverre ze voldoen aan het MVB-beleid van Pensioenfonds Achmea. Waar mogelijk worden fondsen omgezet in mandaten om MVB te kunnen toepassen. Ambitie Pensioenfonds Achmea is een maatschappelijk betrokken pensioenfonds. Als onderdeel van haar strategie wil het fonds bijdragen aan een duurzame samenleving. Daarom richt het fonds zich in haar beleggingsbeleid en bij de keuze van uitvoerders mede op

Transcript of Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord...

Page 1: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

1

Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen

Inleiding

In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het fonds wil bijdragen aan

een duurzame samenleving. Dit is vertaald in de volgende kritische prestatie indicator:

In haar beleggingsbeleid en bij de keuze van uitvoerders richt Pensioenfonds Achmea zich

ook op duurzaamheidsaspecten. Het MVB-beleid van Pensioenfonds Achmea is daarbij

bovengemiddeld vooruitstrevend.

In dit document is het beleid voor maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) door

Pensioenfonds Achmea nader uitgewerkt.

Beleggingsovertuigingen

Pensioenfonds Achmea kiest bewust voor verantwoord beleggen. De

verantwoordelijkheid van het Pensioenfonds gaat verder dan een goede

risico/rendements-afweging. Het fonds is zich bewust van de invloed die zij als belegger

kan uitoefenen. Daarom:

• is bij beleggingsbeslissingen de MVB-impact onderdeel van de besluitvorming

• is Pensioenfonds Achmea ervan overtuigd dat ESG integratie en het structureel

en zwaarwegend meenemen van duurzaamheidsinformatie in het

beleggingsproces op de langere termijn een positief effect heeft op het risico-

rendementsprofiel

• wil Pensioenfonds Achmea MVB zoveel mogelijk in alle beleggingscategorieën en

mandaten toepassen. Voor zover Pensioenfonds Achmea belegt in

beleggingsfondsen toetst zij in hoeverre ze voldoen aan het MVB-beleid van

Pensioenfonds Achmea. Waar mogelijk worden fondsen omgezet in mandaten om

MVB te kunnen toepassen.

Ambitie

Pensioenfonds Achmea is een maatschappelijk betrokken pensioenfonds. Als onderdeel

van haar strategie wil het fonds bijdragen aan een duurzame samenleving. Daarom richt

het fonds zich in haar beleggingsbeleid en bij de keuze van uitvoerders mede op

Page 2: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

2

duurzaamheidsaspecten. Daarnaast gelooft Pensioenfonds Achmea ook dat MVB op de

lange termijn een positief effect heeft op het beleggingsresultaat.

Pensioenfonds Achmea geeft al sinds 2009 invulling aan MVB-beleid. Pensioenfonds

Achmea is een betrokken belegger en streeft naar een bovengemiddeld vooruitstrevend

MVB-beleid om daadwerkelijk impact te hebben.

Uitgangspunten verantwoord beleggen die geborgd zijn in internationale kaders

Voor haar maatschappelijk verantwoord beleggen beleid hanteert Pensioenfonds

Achmea de internationale kaders van het VN Global Compact1, de OESO-richtlijnen voor

multinationale ondernemingen2 en de UN Guiding Principles on Business and Human

Rights3.

De internationale uitgangspunten van het VN Global Compact vormen een van de

normenkaders voor Pensioenfonds Achmea. Het VN Global Compact vindt haar

oorsprong in internationaal breed geaccepteerde verdragen zoals de Universele

Verklaring van de Rechten van de Mens en de conventies van de International Labour

Organisation. Daarnaast gebruikt Pensioenfonds Achmea het OESO-richtsnoer voor

institutionele beleggers4 als leidraad voor de beoordelingen van ondernemingen waarin

zij belegt.

De Sustainable Developement Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties vormen de

wereldwijde maatschappelijke agenda voor overheden, ondernemingen en beleggers.

Ook hier wil Pensioenfonds Achmea een bijdrage aanleveren door expliciet te kiezen

voor twee doelstellingen die aansluiten bij de thema’s die het Pensioenfonds voor

haarzelf en achterban heeft gedefinieerd. Het betreft SDG 3 Goede gezondheid en welzijn

en SDG 13 Klimaatactie.

Maatschappelijke thema’s die aansluiten bij de achterban

Naast het internationale normenkader van het VN Global Compact en OESO-richtlijnen

kiest Pensioenfonds Achmea voor vijf maatschappelijke thema’s. Deze thema’s staan

dicht bij de identiteit van Pensioenfonds Achmea en zijn opnieuw bevestigd door het

verantwoordingsorgaan van Pensioenfonds Achmea in september 2019. Daarbij heeft 1 De VN Global Compact is een oproep aan bedrijven over de hele wereld om hun strategieën en activiteiten op één lijn te brengen met 10 principes op het gebied van mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en anti corruptie. 2 http://www.oecd.org/daf/inv/mne/48004323.pdf 3 https://www.ohchr.org/Documents/Publications/GuidingPrinciplesBusinessHR_EN.pdf 4 https://mneguidelines.oecd.org/RBC-for-Institutional-Investors.pdf

Page 3: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

3

een deelnemersenquête van 2019 opnieuw aangetoond dat de meerderheid van actieve

deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden verantwoord beleggen

belangrijk tot zeer belangrijk vindt. Deze resultaten zijn in lijn met de

deelnemersenquête van 2018.

Pensioenfonds Achmea kiest voor de volgende thema’s:

• Mensenrechten

• Arbeidsnormen

• Natuur & Milieu

• Gezondheid

• Klimaatverandering

Pensioenfonds Achmea is een ondernemingspensioenfonds. Daarom legt het

Pensioenfonds een link met haar sponsor als het gaat om identiteit en het identificeren

van thema’s. Sociale en fundamentele thema’s als Mensenrechten en Arbeidsnormen

passen goed bij de coöperatieve achtergrond van Achmea en Pensioenfonds Achmea. Dit

zijn thema’s die, net als het thema Natuur & Milieu, al vallen binnen het raamwerk van

het VN Global Compact. De thema’s Gezondheid en Klimaatverandering zijn aanvullende

thema’s op het VN Global Compact en de OESO-richtlijnen. Als grootste zorgverzekeraar

ligt het thema Gezondheid voor de hand. Klimaatverandering is op dit moment een

belangrijk maatschappelijk thema en vooral vanuit schadeperspectief ook in directe zin

zeer relevant voor Achmea. Deelnemers van Pensioenfonds Achmea herkennen zich in

deze thema’s vanuit de verzekeringsdivisies Zorg en Schade & Inkomen.

De thema’s Gezondheid en Klimaatverandering zijn tevens te relateren aan de

Sustainable Development Goals. Zo is het thema Gezondheid te koppelen aan SDG 3

Goede gezondheid en welzijn en is het thema Klimaatverandering te koppelen aan SDG

13 Klimaatactie.

Instrumenten

Om invulling te kunnen geven aan de thema’s worden verschillende instrumenten

ingezet, zoals:

Page 4: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

4

• screening van de beleggingsportefeuilles op schendingen van internationale

normen

• het uitsluiten van ondernemingen en landen

• betrokken belegger

o voeren van dialogen met ondernemingen (engagement)

o stemmen op aandeelhoudersvergaderingen (proxy voting)

• integratie van duurzaamheidsinformatie in beleggingsprocessen (ESG-integratie)

• doen van doelinvesteringen

Screening van de beleggingsportefeuilles op schendingen van internationale

normen

Om goed inzicht te krijgen of ondernemingen zich houden aan de internationale normen,

zoals verwoord in het VN Global Compact en de OESO-richtlijnen, laat het Pensioenfonds

de beleggingsportefeuilles regelmatig screenen. Hierbij wordt gekeken naar impact van

het gedrag van de onderneming op de samenleving en/of milieu en de ernst, schaal en

onomkeerbaarheid van de schending. Naar aanleiding van de bevindingen neemt

Pensioenfonds Achmea zo nodig actie. Zo kan het fonds over gaan tot het uitsluiten van

ondernemingen of het starten van een dialoog met de onderneming.

Het fonds kiest ervoor om de screening van de beleggingsportefeuilles op een uniforme

en consistente wijze uit te laten voeren door het MVB-team van haar fiduciair manager.

Wanneer er aanleiding is ondernemingen uit te sluiten dan geldt dit voor alle

beleggingsportefeuilles, aandelen en vastrentende waarden. Wanneer de dialoog wordt

gestart met ondernemingen gebeurt dit ook uniform namens Pensioenfonds Achmea.

Het uitsluiten van ondernemingen en landen

Ondernemingen

Pensioenfonds Achmea kiest er nadrukkelijk voor om niet te beleggen in bepaalde

ondernemingen (zowel met aandelen als met bedrijfsobligaties) of landen

(staatsobligaties). Het betreft producenten van de volgende producten:

Page 5: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

5

• controversiële wapens (nucleaire-, biologische- en chemische wapens,

landmijnen en clusterbommen

• tabak

• steenkolen en teerzanden

Pensioenfonds Achmea kan ook overgaan tot uitsluiten op basis van gedrag. Het

pensioenfondsen sluit ondernemingen uit die structureel de uitgangspunten van het VN

Global Compact of de OESO-richtlijnen schenden. In dit geval gaat het om het gedrag van

ondernemingen.

Landen

Ook staatsobligaties van landen worden uitgesloten van beleggingen wanneer deze op

structurele en langdurige wijze mensenrechten en arbeidsnormen schenden. Het gaat

daarbij niet zo zeer of de overheden internationale conventies en verdragen hebben

ondertekend maar of de landen de afspraken daadwerkelijk naleven. Naast de EU- en

VN-sanctielijst worden de prestaties van de landen in de Freedom in the World index, de

ITUC Global Rights index en de Corruption Perception Index als vertrekpunt gebruikt bij

het opstellen van een landenuitsluitingslijst.

Pensioenfonds Achmea is een betrokken belegger

Pensioenfonds Achmea gaat in gesprek met ondernemingen waarin zij belegt. Daarnaast

maakt het Pensioenfonds actief gebruik van haar aandeelhoudersrechten om waarde

creatie op lange termijn te bevorderen bij de ondernemingen waarin zij belegt. Daarbij

besteedt het Pensioenfonds aandacht aan de strategie, duurzaamheid en corporate

governance van ondernemingen.

Aangaan van dialoog

Het Pensioenfonds maakt onderscheid tussen twee soorten engagement: normatief

engagement en thematisch engagement.

Page 6: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

6

Normatief engagement

Het doel van het normatieve engagement programma is structurele schendingen van

internationale normen5 te stoppen of te voorkomen. Structurele schendingen van deze

normen vergroten het risico op nadelige gevolgen voor de onderneming, haar directe

omgeving zoals lokale gemeenschappen of het milieu en voor andere belanghebbenden.

Activiteiten die (mogelijk) leiden tot een schending van de principes staan veelal in de

belangstelling van niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) en de media. In de

praktijk leiden deze schendingen ook vaker tot rechtszaken, die boetes of het uitbetalen

van schadeclaims door de ondernemingen tot gevolg kunnen hebben. Dit zijn directe

negatieve financiële effecten, die ook de belangen van aandeelhouders schaden.

Thematisch engagement

Het thematische engagement programma heeft een andere doelgroep dan normatief

engagement. Hier staan niet de bedrijven centraal die normen schenden, maar juist

bedrijven die zowel financieel als maatschappelijk op bepaalde thema’s hun prestaties

kunnen verbeteren. De thema’s waarop engagement plaats vindt zijn passend binnen de

speerpunten van het pensioenfonds. Bij de keuze spelen de volgende zaken een rol:

• materialiteit van het thema

• sociale of ecologische relevantie van het thema

• omvang van de onderneming in de beleggingsportefeuille (zowel aandelen als

bedrijfsobligaties)

• succeskans van de dialoog

Omdat Pensioenfonds Achmea onderdeel is van de Nederlandse samenleving besteed zij

binnen het thematisch engagement programma extra aandacht aan Nederlandse

ondernemingen. In het ESG Nederland engagementtraject is Pensioenfonds Achmea in

gesprek met Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Dit valt veelal samen met

het aandeelhoudervergaderingen-seizoen. Deze dialogen vinden vaak in collectief

verband plaats, in samenwerking met andere Nederlandse institutionele beleggers en

Eumedion, het Nederlandse corporate governance platform voor institutionele

beleggers. Het gezamenlijke doel is het beïnvloeden van governance en

5 Principes van het VN Global Compact, OESO richtlijnen voor Multinationale ondernemingen of UN Guiding Principles on Business & Human Rights

Page 7: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

7

duurzaamheidsthema’s, veelal ingegeven door de actualiteit van de

aandeelhoudersvergadering. Te denken valt aan beloningsbeleid, benoeming van

bestuurders, fusies & overnames en sociaal- en milieubeleid.

Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen

Een belangrijke manier om invloed uit te oefenen bij ondernemingen is door te stemmen

op aandeelhoudersvergaderingen. Pensioenfonds Achmea heeft het stembeleid op haar

website geplaatst en rapporteert met een online rapportage tool over hoe zij per

aandeelhoudervergadering heeft gestemd.

Pensioenfonds Achmea heeft het stembeleid uitbesteed aan Achmea Investment

Management (hierna: Achmea IM). Omdat het niet mogelijk is om alle

aandeelhoudersvergaderingen in persoon te bezoeken maakt Achmea IM gebruik van

het stemplatform van Institutional Shareholders Services (ISS). Daarnaast maakt ISS

stemanalyses en adviezen op in lijn met het stembeleid van Achmea IM en haar klanten.

De op maatgemaakte stemanalyses worden vervolgens gebruikt bij het uitoefenen van

stemrechten.

Aandeelhoudersvoorstellen

In toenemende mate staan aandeelhouders voorstellen op de agenda van de

aandeelhoudersvergadering. Pensioenfonds Achmea vindt het belangrijk de

aandeelhoudersvoorstellen te steunen die in het verlengde liggen van de speerpunten

Mensenrechten, Arbeidsnormen, natuur & milieu, gezondheid en klimaat. Daarnaast kan

het Pensioenfonds er voor kiezen om aandeelhoudersvoorstellen (mede) in te dienen.

Alvorens dit te doen zal het fonds in overleg treden met het bestuur van de betrokken

vennootschap. Mocht het aandeelhoudersvoorstel geagendeerd worden dan zal het

Pensioenfonds desgewenst een toelichting geven op de aandeelhoudersvergadering.

Verantwoording stemgedrag

Pensioenfonds Achmea is transparant over hoe zij heeft gestemd op

aandeelhoudersvergaderingen. Op haar website rapporteert het fonds via een online

tool per aandeelhoudersvergadering hoe het heeft gestemd. Daarnaast rapporteert

Pensioenfonds Achmea elk kwartaal over het aantal aandeelhoudersvergaderingen dat

is gestemd en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van corporate governance.

Jaarlijks publiceert het fonds het Verslag Verantwoord en Betrokken

Page 8: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

8

Aandeelhouderschap waarin onder andere wordt aangegeven hoe het fonds de principes

van de Nederlandse corporate governance en de Nederlandse Stewardship Code naleeft.

Uitlenen van aandelen

Pensioenfonds Achmea kiest er expliciet voor om geen aandelen uit te lenen. Op deze

wijze borgt zij dat het Pensioenfonds zelf het stemrecht kan uitoefenen op de aandelen

in de beleggingsportefeuille.

ESG integratie

Pensioenfonds Achmea belegt via verschillende vermogensbeheerders. Pensioenfonds

Achmea belegt waar mogelijk in gesegregeerde mandaten. Het voordeel hiervan is dat

het Pensioenfonds haar eigen verantwoord beleggen beleid kan toepassen zoals de

stem- en engagementactiviteiten als ook de uitsluitingslijst kan bepalen. De stem- en

engagementactiviteiten worden door dienstverlener Achmea IM uitgevoerd. Op deze

wijze worden de ondernemingen in de verschillende beleggingsportefeuilles op een

uniforme en consistente manier behandeld. De vermogensbeheerders mogen niet

beleggen in de ondernemingen die Pensioenfonds Achmea heeft uitgesloten van

beleggingen.

Pensioenfonds Achmea vindt het meenemen van duurzaamheidsinformatie in het

beleggingsproces belangrijk. Pensioenfonds Achmea heeft de ambitie dat in alle

beleggingsportefeuilles ESG-informatie wordt meegenomen voor zover dit mogelijk is.

Pensioenfonds Achmea is ervan overtuigd dat ESG- integratie, het structureel en

zwaarwegend meenemen van duurzaamheidsinformatie in het beleggingsproces, op de

langere termijn een positief effect heeft op het risico-rendementsprofiel.

Om te monitoren waar de vermogensbeheerders staan ten aanzien van ESG-integratie

worden zij in het reguliere proces gemonitord. Periodiek worden de

vermogensbeheerders bevraagd over hun additionele ESG-prestaties en -integraties. Bij

de selectie van nieuwe vermogensbeheerders houdt Pensioenfonds Achmea expliciet

rekening met het duurzaamheidsprofiel van de vermogensbeheerder.

Doelinvesteringen

Pensioenfonds Achmea streeft naar verhoging van de blootstelling naar impact

investeringen via de infrastructuurportefeuille. Het Pensioenfonds geeft hier invulling

aan door te beleggen in een fonds dat zich specifiek richt op duurzame energie.

Page 9: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

9

Green bonds

Pensioenfonds Achmea ziet in green bonds financiële instrumenten die bijdragen aan

met name de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs om geldstromen in

overeenstemming te brengen met een traject naar broeikasgasarme en

klimaatbestendige ontwikkeling. In de mandaatrichtlijnen voor de

bedrijfsobligatieportefeuilles zijn green bond streefallocaties opgenomen. Deze

streefpercentages worden periodiek geëvalueerd.

Rapportage en verantwoording

Pensioenfonds Achmea rapporteert tweemaal per jaar over de invulling en uitvoering

van het MVB beleid. In de rapportage worden de recente ontwikkelingen benoemd en

geeft Pensioenfonds Achmea aan hoe invulling is gegeven aan de thema’s en de

instrumenten: uitsluiten, engagement en stemmen. Over het stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen wordt tevens elk kwartaal gerapporteerd. De

rapportages zijn terug te vinden op de website van Pensioenfonds Achmea. Ook is op de

website in detail te lezen hoe het fonds heeft gestemd op aandeelhoudersvergaderingen.

Jaarlijks publiceert het pensioenfonds het Verslag Verantwoord en betrokken

aandeelhouderschap waarin onder andere wordt aangegeven hoe het Pensioenfonds de

principes van de Nederlandse corporate governance en de Nederlandse Stewardship

Code naleeft.

Daarnaast publiceert Pensioenfonds Achmea jaarlijks de lijst van beleggingen op haar

website.

Concrete beleidsvoornemens, doelstellingen en invulling beleidsinstrumenten

2020-2022

Verdere ESG verankering in het beleggingsproces

• onderzoeken hoe ESG verder verankerd kan worden in de beleggingscyclus op

ALM-niveau en portefeuilleconstructie

Page 10: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

10

Aandacht voor opkomende markten

• onderzoek naar ESG-mogelijkheden bij de beleggingen in aandelen in opkomende

markten waarbij rekening wordt gehouden met de uitgangspunten van het MVB-

beleid van Pensioenfonds Achmea

• implementeren van het Pensioenfonds Achmea landen uitsluitingslijst voor de

portefeuilles Emerging Market Debt

• onderzoeken van de mogelijkheden om staatsbedrijven van uitgesloten landen

ook uit te sluiten. Mocht uit dit onderzoek blijken dat het wenselijk is het beleid

ook hier aan te scherpen dan kan in overweging worden genomen om het

aandelenfonds opkomende markten om te zetten in een discretionair mandaat

Normatieve uitsluitingen

• onderzoeken in hoeverre landen die het non-proliferatie verdrag niet hebben

ondertekend, maar waar wel van bekend is dat zij kenwapens bezitten,

opgenomen kunnen worden op de landenuitsluitingslijst

• implementeren van het kolen en teerzanden uitsluitingsbeleid, inclusief het

vaststellen van het percentage dat wordt uitgesloten

Overige acties

• onderzoeken om een thematisch engagement-programma te starten gerelateerd

aan een van de (overige) thema’s van Pensioenfonds Achmea

• reductie doelstellingen CO2: in overleg met de managers de

reductiedoelstellingen verder aanscherpen

• consultatie van deelnemers van het pensioenfonds en/of samenleving (NGO’s)

over het huidige MVB-beleid en klimaatverandering

• elk jaar wordt een MVB-jaarkalender opgesteld waarin concrete en

tijdsgebonden actiepunten zijn opgenomen. Deze wordt periodiek besproken in

het bestuur dan wel de Commissie Balans Management

Page 11: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

11

Mensenrechten

Het thema Mensenrechten is een van de

vijf thema’s van Pensioenfonds Achmea.

De basis van het mensenrechtenbeleid

wordt gevormd door de Universele

Verklaring van de Rechten van de Mens

(1948). Deze internationaal breed

geaccepteerde verklaring van de

Verenigde Naties schept het kader

waarbinnen de internationale

gemeenschap de mensenrechten dient te

respecteren. Daarnaast publiceerde de

Verenigde Naties (2011) het raamwerk

“de Guiding Principles inzake bedrijven

en mensenrechten” over hoe

ondernemingen rekening moeten

houden met mensenrechten. Met het VN

Global Compact is een kader uitgewerkt

aan de hand waarvan ondernemingen

invulling moeten geven aan het thema

mensenrechten.

Uitsluiten van ondernemingen en

landen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Mensenrechten door niet

te beleggen in:

• Ondernemingen die mensenrechten

structureel schenden op basis van de

uitgangspunten van het VN Global

Compact.

• Ondernemingen die controversiële

wapens produceren. Pensioenfonds

Achmea vindt wapens controversieel

als deze wapens onevenredig veel

leed en slachtoffers veroorzaken en

geen onderscheid maken tussen

burgerdoelen en militaire doelen.

Controversiële wapens veroorzaken

ook na afloop van het conflict veel

slachtoffers en ontwrichten de

economie en maatschappij. Het gaat

hierbij om nucleaire, biologische en

chemische wapens, landmijnen en

cluster-bommen.

• Landen waar machthebbers op

systematische wijze de

fundamentele mensenrechten op

grove wijze schenden en landen

waar het non-proliferatie verdrag

wordt geschonden.

Pensioenfonds Achmea belegt

niet in staatsobligaties van

landen die zijn uitgesloten. Een

belangrijk handvat bij het

uitvoeren van het landen

uitsluitingsbeleid is de

Sanctiewet 1977. Daarnaast

worden de prestaties van de

landen in de Freedom in the

World index, de ITUC Global

Rights index en de Corruption

Page 12: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

12

Perception Index het vertrekpunt

gebruikt bij het opstellen van een

landenuitsluitingslijst.

Dialoog voeren met ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Mensenrechten door de

dialoog te voeren met ondernemingen

die de uitgangspunten van het VN Global

Compact schenden of dreigen te

schenden. Daarbij wordt specifiek

aandacht besteed aan het thema

Mensenrechten en gaat het bijvoorbeeld

om thema’s zoals het recht op

zelfbeschikking, het respecteren van

rechten van inheemse bevolking en de

vrijheid van meningsuiting.

6 Implantatie per eerste kwartaal 2020 voor de aandelenportefeuille ontwikkelde markten

Stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen:

Stemmen op aandeelhouders-

vergaderingen is een belangrijke manier

om invulling te geven aan de rol van

betrokken belegger en om invloed uit te

oefenen op ondernemingen. Naast

onderwerpen als de benoeming van

bestuurders, het goedkeuren van de

jaarrekening en de uitgifte van aandelen

staan steeds vaker

aandeelhoudersvoorstellen op de

agenda. Aandeelhoudersvoorstellen

gerelateerd aan mensenrechten zijn

bijvoorbeeld de oproep tot gelijke

behandelingen van werknemers, risico

rapportage over

mensenrechtenschendingen en het

instellen van een commissie voor

mensenrechten binnen het bestuur.

Integratie in het beleggingsproces:

Binnen het beleggingsbeleid kan

rekening worden gehouden met ESG.

Mensenrechten vallen onder de factor

Sociaal. Binnen de aandelenportefeuille6

wordt aan de hand van een actieve

benchmark keuze bewust rekening

gehouden met ESG factoren. Onder

andere door het uitsluiten van bedrijven

met een lage ESG beoordeling. Ook bij

de bedrijfsobligatieportefeuilles worden

de ESG factoren meegenomen in het

beleggingsproces. Voor de

beleggingsfondsen geldt dat de mate van

ESG integratie wordt bepaald door de

fondsmanager.

Page 13: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

13

Arbeidsnormen

Het thema Arbeidsnormen is een van de

vijf thema’s van Pensioenfonds Achmea.

De basis van het arbeidsnormenbeleid

wordt gevormd door de Declaration of

Fundamental Principles and Rights at

Work van de International Labour

Organisation (ILO). In deze verklaring

zijn fundamentele werknemersrechten

beschreven, onder meer ten aanzien van

het recht op vereniging, het verbod op

discriminatie op de werkvloer, het

verbod op gedwongen arbeid en het

afschaffen van kinderarbeid. Binnen het

VN Global Compact is uitgewerkt hoe

ondernemingen deze arbeidsnormen

dienen te respecteren.

Uitsluiten van ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema arbeidsnormen door niet

te beleggen in:

• Ondernemingen die de

arbeidsnormen structureel schenden

op basis van de uitgangspunten van

het VN Global Compact.

Dialoog voeren met ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema arbeidsnormen door de

dialoog te voeren met ondernemingen

die de uitgangspunten van het VN Global

Compact schenden of dreigen te

schenden. Daarbij wordt specifiek

aandacht besteed aan het thema

arbeidsnormen. Daarbij gaat het

bijvoorbeeld om thema’s zoals het recht

op collectieve onderhandeling en

veiligheid van werknemers.

Stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen

Stemmen op aandeelhouders-

vergaderingen is een belangrijke manier

om invulling te geven aan de rol van

betrokken belegger en om invloed uit te

oefenen op ondernemingen. Naast

onderwerpen als de benoeming van

bestuurders, het goedkeuren van de

jaarrekening en de uitgifte van aandelen

staan er steeds vaker aandeelhouders-

voorstellen op de agenda.

Aandeelhoudersvoorstellen gerelateerd

aan arbeids-normen zijn bijvoorbeeld de

oproep tot diversiteit bij de benoeming

van leden van het bestuur, rapportage

over het aantal (dodelijke) ongevallen

op de werkvloer en een oproep tot

beleid en rapportage ter voorkoming

van discriminatie op de werkvloer.

Page 14: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

14

Integratie in het beleggingsproces:

Binnen het beleggingsbeleid kan

rekening worden gehouden met

Ecologische, Sociale en Goed bestuur

factoren (ESG). Mensenrechten vallen

onder de factor Sociaal. Binnen de

aandelenportefeuille wordt aan de hand

van een actieve benchmark keuze

bewust rekening gehouden met ESG

factoren. Onder andere door het

uitsluiten van bedrijven met een lage

ESG beoordeling. Ook bij de

bedrijfsobligatieportefeuilles worden de

ESG factoren meegenomen in het

beleggingsproces. Voor de

beleggingsfondsen geldt dat de mate van

ESG integratie wordt bepaald door de

fondsmanager.

Natuur & Milieu

Pensioenfonds Achmea hecht een groot

belang aan een leefbare omgeving voor

toekomstige generaties na te streven.

Daarom vindt Pensioenfonds Achmea

het belangrijk om extra nadruk te leggen

op het thema Natuur & Milieu. Voor het

thema Natuur & Milieu vormt het VN

Global Compact wederom een

belangrijke pijler. Binnen dit kader is

voor het bedrijfsleven uitgewerkt hoe zij

zich dienen te gedragen in lijn met de

Rio Declaration on Environment &

Development van de Verenigde Naties

(1992). Hierin zijn onder andere

principes opgenomen zoals het

preventie- en voorzichtigheidsprincipe

en het principe dat de vervuiler betaalt.

Ook andere conventies zoals

bijvoorbeeld het UN Convention on

Biological Diversity (1992) vormen een

basis voor het Natuur & Milieu beleid.

Uitsluiten van ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Natuur & Milieu door niet

te beleggen in:

• Ondernemingen die de milieunormen

structureel schenden op basis van de

uitgangspunten van het VN Global

Compact.

Dialoog voeren met ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Natuur & Milieu door de

dialoog te voeren met ondernemingen

die de uitgangspunten van het VN Global

Compact schenden of dreigen te

schenden. Daarbij wordt specifiek

aandacht besteed aan het thema Natuur

& Milieu. Daarbij gaat het bijvoorbeeld

Page 15: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

15

om thema’s als grond en watervervuiling

of het bedreigen van de biodiversiteit.

Stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen

Stemmen op aandeelhouders-

vergaderingen is een belangrijke manier

om invulling te geven aan de rol van

betrokken belegger en om invloed uit te

oefenen op ondernemingen. Naast

onderwerpen als benoeming van

bestuurders, het goedkeuren van de

jaarrekening en de uitgifte van aandelen

staan steeds vaker

aandeelhoudersvoorstellen op de

agenda. Aandeelhoudersvoorstellen

gerelateerd aan Natuur & Milieu zijn

bijvoorbeeld een oproep tot het

uitbrengen van milieurapportages,

rapporteren over het opruimen van

milieuvervuiling en de oproep tot

rapporteren van watergebruik door de

onderneming.

Integratie in het beleggingsproces:

Binnen het beleggingsbeleid kan

rekening worden gehouden met

Ecologische, Sociale en Goed bestuur

factoren (ESG). Mensenrechten vallen

onder de factor Sociaal. Binnen de

aandelenportefeuille wordt aan de hand

van een actieve benchmark keuze

bewust rekening gehouden met ESG

factoren. Onder andere door het

uitsluiten van bedrijven met een lage

ESG beoordeling. Ook bij de

bedrijfsobligatieportefeuilles worden de

ESG factoren meegenomen in het

beleggingsproces. Voor de

beleggingsfondsen geldt dat de mate van

ESG integratie wordt bepaald door de

fondsmanager

Gezondheid

Gezondheid is een van de vijf thema’s

van Pensioenfonds Achmea. Het thema

Gezondheid is een aanvullend thema op

het VN Global Compact. Het sluit vooral

aan bij de activiteiten van de sponsor

Achmea als de grootste zorgverzekeraar

van Nederland.

Uitsluiten van ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Gezondheid door niet te

beleggen in:

• Tabaksproducenten. Deze

ondernemingen worden uitgesloten

van beleggingen. Pensioenfonds

Achmea belegt niet in aandelen of

bedrijfsobligaties van

tabaksproducenten omdat deze

producten een schadelijk effect

hebben op de gezondheid.

Page 16: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

16

Dialoog voeren met ondernemingen:

Pensioenfonds Achmea geeft invulling

aan het thema Gezondheid door de

dialoog te voeren met ondernemingen.

De dialoog kan op verschillende

onderwerpen en ondernemingen

worden gevoerd, bijvoorbeeld met de

farmaceutische industrie over

toegankelijkheid tot medicijnen, met de

voedselindustrie over terugdringen van

suiker in voedingsmiddelen maar ook

bijvoorbeeld met de zware industrie

over zorgdragen voor gezondheid en

veiligheid van werknemers.

Stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen:

Het stemmen op aandeelhoudersver-

gaderingen is een belangrijke manier om

invulling te geven aan de rol van

betrokken belegger en om invloed uit te

oefenen op ondernemingen. Naast

onderwerpen als de benoeming van

bestuurders, het goedkeuren van de

jaarrekening en de uitgifte van aandelen

staan steeds vaker aandeelhouders-

voorstellen op de agenda.

Aandeelhouders-voorstellen bij

farmaceutische ondernemingen en

onderwerpen gerelateerd aan

gezondheid- en veiligheidsbeleid bij

ondernemingen hebben onze bijzondere

aandacht.

Integratie in het beleggingsproces:

Binnen het beleggingsbeleid kan

rekening worden gehouden met

Ecologische, Sociale en Goed bestuur

factoren (ESG). Mensenrechten vallen

onder de factor Sociaal. Binnen de

aandelenportefeuille wordt aan de hand

van een actieve benchmark keuze

bewust rekening gehouden met ESG

factoren. Onder andere door het

uitsluiten van bedrijven met een lage

ESG beoordeling. Ook bij de

bedrijfsobligatieportefeuilles worden de

ESG factoren meegenomen in het

beleggingsproces. Voor de

beleggingsfondsen geldt dat de mate van

ESG integratie wordt bepaald door de

fondsmanager bestuur factoren (ESG).

Gezondheid valt onder de factor Sociaal.

Klimaat

Klimaatverandering is een van de vijf

thema’s van Pensioenfonds Achmea.

Tijdens de klimaatconferentie van de

Verenigde Naties in Parijs eind 2015

(COP21) bereikten de bijna 200

deelnemende landen overeenstemming

over een bindend klimaatakkoord.

Daarmee moet de uitstoot van

broeikasgassen worden teruggedrongen

Page 17: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

17

en de opwarming van de aarde worden

beperkt tot maximaal 2⁰C met 1,5⁰C als

streefwaarde. De wereldwijde

broeikasgasuitstoot moet op basis van

het klimaatakkoord in 2050 met 95

procent zijn teruggebracht ten opzichte

van 1990. Voor de 1,5⁰C-doelstelling

komt dit neer op een emissiereductie

van meer dan 100%.

Beheersen klimaat gerelateerde

beleggingsrisico’s

Pensioenfonds Achmea ziet in

klimaatverandering een urgent

probleem dat de waarde van

beleggingen en de winstgevendheid van

de bedrijven in het bijzonder, negatief

kan beïnvloeden. Pensioenfonds Achmea

ziet in klimaatverandering korte en

middellange termijn risico’s voor

specifieke beleggingen en voor de lange

termijn risico’s die materiële effecten op

gehele beleggingsportefeuille kunnen

hebben. Om de beleggingsrisico’s

uitgaande van klimaatverandering te

identificeren en te beheersen maar ook

om bijhorende kansen te benutten

besteedt Pensioenfonds Achmea met

haar MVB-beleid specifieke aandacht

aan klimaatverandering.

Bevorderen klimaatadaptatie en

-mitigatiemaatregelen

De missie van Pensioenfonds Achmea is

het effectief en efficiënt uitvoeren van de

pensioenregeling en het

bewerkstellingen van een waardevast

inkomen voor later door solide

financieel beleidsvoering. Binnen deze

kaders ziet Pensioenfonds Achmea

ruimte om ook een maatschappelijke rol

te vervullen. Pensioenfonds Achmea

wenst daartoe bij te dragen aan het

aanpakken van de oorzaken van

klimaatverandering (mitigatie), het

verzachten van de gevolgen van

klimaatverandering (adaptatie) en het

bevorderen van de financiering van de

energietransitie met als uiteindelijk doel

het bereiken van een broeikasgas

neutrale samenleving.

Klimaatmaatregelen Pensioenfonds

Achmea

Pensioenfonds Achmea besteedt

specifieke aandacht aan

klimaatverandering en integreert waar

mogelijk en passend klimaatmaatregelen

in het beleggingsproces. Dit met als doel

de klimaat gerelateerde

beleggingsrisico’s in aanmerking te

nemen en te beheersen en om klimaat

gerelateerde maatregelen in de reële

economie te verwezenlijken. Het

trachten bij te dragen aan het

klimaatakkoord van Parijs dient hierbij

Page 18: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

18

als richtsnoer. Om de inspanningen op

samenhangende en efficiënte wijze in

praktijk te brengen brengt het fonds de

klimaatmaatregelen langs onderstaande

vier assen in de praktijk:

1. Samenwerking

2. ESG-integratie

3. Betrokken belegger

4. Doelinvesteringen

1. Samenwerking

Om de klimaat gerelateerde

beleggingsrisico’s beter te begrijpen, te

kwantificeren en te beheersen dient de

beschikbaarheid, kwaliteit en

standaardisatie van ESG-informatie toe

te nemen en dienen ondernemingen op

een eenduidige manier te rapporteren

over duurzaamheid in het algemeen en

over klimaatrisico’s in het bijzonder.

Doelstelling

‒ Pensioenfonds Achmea onderschrijft

en steunt waar mogelijk initiatieven

ten behoeve van standaardisatie van

klimaat gerelateerde data en

initiatieven voor bijvoorbeeld het

meten van de CO2(e)-voetafdruk van

de beleggingen.

2. ESG-integratie

Beoordelen en mitigeren van klimaat

gerelateerde beleggingsrisico’s

Het inschatten van de financiële risico’s

van klimaatverandering voor een

specifieke belegging is complex.

Pensioenfonds Achmea ziet in het

hanteren de CO2(e)-voetafdruk

afzonderlijk geen betrouwbare

voorspeller van de werkelijke

klimaatrisico’s voor een individuele

belegging of van de weerbaarheid van

een portefeuille tegen klimaatrisico’s.

Om klimaatrisico’s voor een belegging of

voor een portefeuille op gedegen wijze

vast te stellen stelt Pensioenfonds

Achmea per onderneming of belegging

op een gebalanceerde wijze vast aan

welke klimaatrisico’s deze zijn

blootgesteld en welke

beheersmaatregelen zijn ingesteld.

Beleggingen voor de aandelen- en

bedrijfsobligatieportefeuilles worden

daarom beoordeeld op basis van

blootstelling aan (sector)specifieke ESG-

risico's en het vermogen om deze risico's

te beheersen ten opzichte van

sectorgenoten. Waarbij de

risicobeheerinspanningen beoordeeld

worden in de context van de relevante

bedrijfsactiviteiten en de blootstelling

aan klimaatrisico’s op basis van de

Page 19: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

19

geografische spreiding van de

activiteiten.

Klimaatrisico’s kunnen zich

manifesteren in de vorm van fysieke

risico's van extreme

weersomstandigheden zoals

overstromingen en droogte of ten

gevolge van transitierisico’s zoals

strengere wetgeving inzake CO2(e)-

uitstoot, technologische ontwikkelingen

en maatschappelijke druk. De

blootstelling aan de risico’s verschilt per

tijdspanne, regio en onderneming.

Pensioenfonds Achmea wil dat dat op

basis van een transparant en

systematisch proces voor iedere

belegging een inschatting wordt

gemaakt van de potentiële financiële

gevolgen van blootstelling aan

klimaatrisico’s. En dat deze inschatting

plaatsvindt op basis van de werkelijke

blootstelling aan klimaatrisico’s. Zo

wordt een gebalanceerde analyse

uitgevoerd en wordt er op prudente

wijze invulling gegeven aan

klimaatrisico’s.

Doelstelling

‒ Pensioenfonds Achmea geeft zijn

vermogensbeheerders de opdracht

om klimaatrisico’s langs dit proces in

te bedden in het beleggingsproces.

Waar mogelijk geeft Pensioenfonds

Achmea de voorkeur aan het

verwerken van de ESG-informatie in

de benchmark via een best-in-class

beleid zodat de toegevoegde

financiële en maatschappelijke

waarde op een objectieve manier

gemonitord kan worden.

CO2(e)-emissies

Het beprijzen van CO2 of het stellen van

emissiemaxima komt nadrukkelijk als

beleidsmaatregel naar voren om de

benodigde broeikasgasemissiereductie

te realiseren en zo de klimaatdoelen uit

het Parijsakkoord te behalen. De

financiële beleggingsrisico's die

voortvloeien uit dergelijke abrupte

beleidswijzigingen om

klimaatverandering te bestrijden nemen

hierdoor toe en kunnen zich al op korte

termijn voordoen.

Aandelen en bedrijfsobligaties

Klimaatrisico’s zijn complex en

Pensioenfonds Achmea ziet in de CO2(e)-

voetafdruk afzonderlijk geen

betrouwbare voorspeller van de

werkelijke klimaatrisico’s voor de

aandelen- en

Page 20: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

20

bedrijfsobligatieportefeuille.

Pensioenfonds Achmea verwacht wel

dat transitierisico’s deels beperkt

kunnen worden door de CO2(e)-

voetafdruk van de portefeuilles te

optimaliseren.

Doelstellingen

Aandelen en bedrijfsobligaties

‒ Pensioenfonds Achmea is zelf

transparant over de CO2(e)-

voetafdruk van de aandelen- en

bedrijfsobligatieportefeuille en

gebruikt de verkregen inzichten voor

het verder uitvoeren van het

klimaatbeleid. Pensioenfonds

Achmea is hierbij transparant zijn

over de gedane aannames en de

gebruikte CO2(e)-data.

‒ Pensioenfonds Achmea geeft inzicht

in de CO2(e)-voetafdruk van de

aandelen en

bedrijfsobligatieportefeuille door te

rapporteren op minimaal:

a. De absolute CO2(e)-voetafdruk

van de aandelenportefeuille in

tCO2(e) te rapporteren (op basis

van het aandeel in de totale

uitstoot van de bedrijven);

b. De gewogen gemiddelde CO2(e)-

intensiteit ofwel de blootstelling

van een portefeuille aan CO2(e)-

intensieve beleggingen (CO2(e)-

voetafdruk afgezet tegen de

omzet van de bedrijven in

tCO2(e)/EUR miljoen

bedrijfsomzet) te rapporteren.

‒ Pensioenfonds Achmea optimaliseert

de CO2-voetafdruk van de aandelen-

en bedrijfsobligatieportefeuilles.

Hierbij wordt gestreefd naar een

significante reductie van de CO2-

voetafdruk zonder afbreuk te doen

aan de al gestelde financiële

doelstellingen.

Vastgoed

Het Klimaatakkoord van Parijs is

volledig gebaseerd op het reduceren van

CO2-uitstoot ten opzichte van de situatie

uit 1990. Voor de vastgoedportefeuille

vormt CO2-neutraliteit dan ook de

belangrijkste ambities. De tweede

prioriteit is gerelateerd aan de

Nederlandse energietransitie.

Pensioenfonds SPA belegt in

Nederlandse woningen. In 2050 moeten

alle woningen in Nederland aardgasvrij

zijn. De ambitie voor de Nederlandse

woningen in de portefeuille van SPA is

om 2030 aardgasvrij te zijn.

Page 21: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

21

Doelstellingen Vastgoed

Voorlopige Ambities

Voorlopige

Doelstellingen Acties

1. In 2050 moet de

portefeuille CO2 neutraal

zijn

In 2025 50% reductie

van de CO2-uitstoot t.o.v.

de 0-meting

0-meting vóór zomer

2019 ambitie en

doelstelling ultimo 2019

definitief

2. Alle Nederlandse

woningen in de

portefeuille aardgasvrij

in 2030

35% van de Nederlandse

woningen in portefeuille

aardgasvrij in 2023

Startpunt formuleren

ambitie en doelstelling

ultimo 2019 definitief

3. De gehele portefeuille is

GRESB Green Star in

2028

In 2021 75% van de

portefeuille GRESB Green

Star

Overzicht maken GRESB

scores portefeuille

ambitie en doelstelling

ultimo 2019 definitief

4. In 2040 25% reductie

energieverbruik t.o.v. 0-

meting

In 2025 25% reductie

energieverbruik t.o.v. 0-

meting

0-meting vóór zomer

2019 ambitie en

doelstelling ultimo 2019

definitief

Page 22: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

22

Restrictief beleid steenkool

De doelstelling uit het klimaatakkoord

van Parijs om de uitstoot van

broeikasgassen terug te dringen en de

opwarming van de aarde te beperken tot

maximaal 2 ⁰C met 1,5 ⁰C als

streefwaarde vereist onder meer het

versneld koolstofarm maken van de

wereldwijde energiesector.

Uit energie-scenariomodellen blijkt dat

de geleidelijke uitfasering van

kolencentrales wereldwijd rond het

midden van de 21ste eeuw moet

plaatsvinden. Hierbij zouden de EU en

de OESO al tegen 2030 de

afhankelijkheid van steenkool

gereduceerd moeten hebben en voor de

meerderheid van de opkomende

economieën ligt deze datum tegen 2050

7 Dit percentage wordt in 2020 vastgesteld.

aan. De huidige steenkoolplannen zijn

wereldwijd niet in overeenstemming

met de doelstellingen uit het

klimaatakkoord van Parijs en wijzen op

een groot risico dat economieën en

samenlevingen lopen als ze de huidige

plannen zouden uitvoeren.

Om de doelstellingen uit het

klimaatakkoord van Parijs te bereiken,

moeten landen vervroegde uittreding

van elektriciteitscentrales

implementeren, het percentage

steenkool in de energiemix verlagen en

afzien van het bouwen van nieuwe

capaciteit. De benodigde elektrificatie

van ons mobiliteitssysteem en reductie

van de afhankelijkheid van steenkool

leiden tot de overtuiging dat

mijnbouwbedrijven en

elektriciteitsproducenten die zich

voornamelijk op (thermische) steenkool

richten geen toekomstbestendige

bedrijfsvoering hebben.

Doelstelling

Pensioenfonds Achmea hanteert een

restrictief beleid ten aanzien van

steenkool. Het steenkoolbeleid is gericht

op het delven en het gebruik van

thermisch steenkool (inclusief

bruinkool, bitumen, antraciet en

stoomkolen). Ondernemingen worden

uitgesloten van belegging indien:

a. De omzet van een onderneming voor

meer dan een bepaald percentage7

afkomstig is uit steenkool

gerelateerde activiteiten. De winning

van thermische steenkool (inclusief

bruinkool, bitumineuze, antraciet en

stoomkolen) en de verkoop ervan

Page 23: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

23

aan externe partijen zijn relevant bij

het bepalen van de aan steenkool

gerelateerde omzet. Inkomsten uit

kolenhandel worden vanwege

databeperkingen vooralsnog niet

meegenomen in deze berekening.

b. De omzet van een onderneming voor

meer dan een bepaald percentage8

afkomstig is van

elektriciteitsopwekking uit

thermische steenkool (inclusief

bruinkool, bitumineuze, antraciet en

stoomkolen).

De gegevens voor het in praktijk

brengen van het steenkool beleid zijn

afkomstig van de onafhankelijke

dienstverlener MSCI ESG. MSCI ESG

baseert de gegevens ten aanzien van

steenkool uitsluitend op data

8 Dit percentage wordt in 2020 vastgesteld.

gerapporteerd door de ondernemingen.

Het beleggingsuniversum wordt jaarlijks

getoetst aan de hand van de

Pensioenfonds Achmea beleidscriteria.

Ondernemingen worden uitgesloten van

belegging en posities in ondernemingen

worden verkocht indien er een

aantoonbare betrokkenheid bij

thermische steenkool is.

3. Betrokken belegger

Pensioenfonds Achmea wenst vanuit een

maatschappelijk perspectief druk uit te

oefenen op bedrijven met een hoge

CO2(e)- voetafdruk of met hoge

kapitaalsinvesteringen in fossiele

energievoorzieningen. Dit door een

dialoog aan te gaan met klimaattransitie

gevoelige ondernemingen en CO2(e)-

intensieve ondernemingen in het

bijzonder. Op deze wijze tracht

Pensioenfonds Achmea binnen de

verplichtingen die het fonds is

aangegaan (ergo te zorgen voor optimaal

rendement bij een aanvaardbaar risico)

invloed uit te oefenen met directe

gevolgen op de reële economie en haar

maatschappelijke verantwoordelijkheid

te nemen.

Engagement en het stemmen op

aandeelhoudersvergaderingen

Pensioenfonds Achmea stelt zich op als

betrokken belegger en brengt

klimaatverandering als speerpunt naar

voren in zijn engagementbeleid. De

dialoog met ondernemingen zal waar

mogelijk en realistisch gericht zijn op

het verhogen van bewustzijn ten aanzien

van klimaatrisico’s en de afspraken uit

Page 24: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

24

het klimaatakkoord van Parijs, het

bereiken van gedragsverandering en het

verhogen van transparantie.

Doelstellingen

Meer concreet wordt de dialoog met

ondernemingen gebruikt om:

‒ Geselecteerde bedrijven te bewegen

om een lange termijn

klimaatstrategie te formuleren

waarbij ze rekening houden met

strategische en financiële risico’s en

kansen als gevolg van

klimaatverandering, zoals

veranderingen in beleid, mogelijke

invoering of verhoging van een CO2-

prijs, markt- en technologische

ontwikkelingen. Deze komen

idealiter naar voren door een

gedegen onderbouwde risicoanalyse

en het opstellen van een 2°C

scenario.

‒ Kennis en expertise ten aanzien van

klimaatverandering binnen besturen

te bevorderen met als doel de

financiële risico’s van

klimaatverandering te beheersen en

emissiereductiedoelen te integreren

in de belangrijkste prestatie-

indicatoren van het management.

‒ Ondernemingen te bewegen

transparanter te rapporteren over de

financiële risico’s van

klimaatverandering. Waarbij van

ondernemingen wordt verwacht dat

ze zich committeren aan meetbare

doelen rondom klimaat, energie-

efficiëntie en dat ondernemingen

zich verbinden aan wetenschappelijk

onderbouwde doelstellingen

(‘Science Based Targets’);

‒ De absolute uitstoot van

broeikasgassen vanuit de eigen

bedrijfsvoering, de keten, de

geproduceerde producten en

geleverde diensten en afkomstig van

de werknemers te verminderen;

‒ De ontwikkeling van producten en

activiteiten die de uitstoot van

broeikasgassen verminderen en

inkomsten genereren voor een

onderneming te stimuleren.

Actie

Om het beleidskader goed aan te laten

sluiten bij de praktische uitvoering van

de beleidsinstrumenten zal

Pensioenfonds Achmea zich te buigen

over de vraag of het

engagementprogramma verder

uitgebreid dient te worden met klimaat

gerelateerde thema’s. Deze thema’s

Page 25: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

25

komen idealiter tot stand op basis van

een klimaatrisico analyse van de

portefeuilles en zijn gericht op

thematiek als energie-efficiëntie,

klimaattransitie, klimaat gerelateerde

waterrisico’s, ontbossing et cetera.

Waar nodig en mogelijk zal

Pensioenfonds Achmea het stem- en

agenderingsrecht proactief gebruiken

om bovenstaande punten kracht bij te

zetten in de praktijk.

4. Doelinvesteringen

Als lange termijn belegger is

Pensioenfonds Achmea niet alleen

blootgesteld aan de financiële risico’s

van klimaatverandering en de impact

van de klimaatverandering op de

9 Ares Management Corporation, Climate Infrastructure White Paper January 2019

economische groei maar is

Pensioenfonds Achmea ook

gepositioneerd om lange termijn

investeringen in nieuwe technologieën

te doen. Pensioenfonds Achmea

onderzoekt actief de mogelijkheden om

te investeren in doelinvesteringen die

een goed rendement tegen een

aanvaardbaar risico combineren met het

bijdragen aan het oplossen van

maatschappelijke kwesties zoals

klimaatverandering.

Infrastructuur

Pensioenfonds Achmea ziet

mogelijkheden om binnen de

beleggingscategorie infrastructuur

impact te maken met de thema’s

energietransitie en klimaatverandering.

Dit kan bijvoorbeeld door te investeren

in de opwekking van duurzame energie

(wind, zon, waterkracht, geothermie en

biomassa) en daaraan gerelateerde

infrastructuur zoals distributie- en

transmissienetwerken en

opslagfaciliteiten (bijvoorbeeld

batterijen).

De internationale doelstellingen uit het

klimaatakkoord van Parijs zijn hoog,

CO2-neutraal zijn in 2050. Om dit te

bereiken is een energietransitie

noodzakelijk waar enorme investeringen

voor nodig zijn. ARES9 heeft becijferd

dat er tot 2050 voor $55 biljoen aan

investeringen in klimaat gerelateerde

infrastructuur nodig zijn waarvan $20

biljoen in duurzame energieopwekking

en aanverwante infrastructuur zoals

Page 26: Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen · 2020-01-22 · 1 Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het

26

netwerken en opslag voor het

balanceren van de netwerk.

Doelstelling

Pensioenfonds Achmea streeft naar

verhoging van de exposure naar impact

investeringen via de infrastructuur

portefeuille. Dit door een fonds aan de

portefeuille toe te voegen welke zich

specifiek richt op duurzame energie.

Hiertoe worden de richtlijnen van het

portefeuilleplan gewijzigd door een

sectorale normallocatie voor duurzame

energie vast te stellen.

Green bonds

Pensioenfonds Achmea ziet in green

bonds financiële instrumenten die

bijdragen aan met name de doelstelling

van artikel 2.1c van het klimaatakkoord

van Parijs om geldstromen in

overeenstemming te brengen met een

traject naar broeikasgasarme en

klimaatbestendige ontwikkeling

Doelstelling

In de mandaatrichtlijnen voor de

bedrijfsobligatieportefeuilles worden

green bond streefallocaties opgenomen

van 3% van de totale

portefeuilleomvang. Deze

streefpercentages worden periodiek

geëvalueerd.