Federatie van een sector met

een duurzame impact

DUURZAAMHEIDSVERSLAG 2013-2014

FEBEM

2 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG

VOORWOORDFEBEM, federatie van een sector met een duurzame impact

Uit de analyse van duurzaamheidsrapportering

van Belgische en Nederlandse milieubedrijven is

gebleken dat er in Nederland meer gerapporteerd

wordt, en vooral ook beter: de bedrijven rapporte-

ren over dezelfde gegevens waardoor de cijfers on-

derling eenvoudig te vergelijken zijn. Voor ons was

dit het signaal om duurzaamheidsrapportering van

onze leden naar een hoger niveau te tillen.

Begin 2014 zijn we met drie pilootbedrijven (De

Vocht, Geldof en Gielen) in een project van het

Vlaams ESF (Europees Sociaal Fonds) Agentschap

gestapt. Met de bedoeling om een sectorpaspoort

voor MVO (Maatschappelijk Verantwoord Onder-

nemen) uit te werken. Een paspoort dat onze leden

als leidraad kunnen gebruiken om de economische,

ecologische en maatschappelijke impact van hun

activiteiten in kaart te brengen en op te volgen aan

de hand van dezelfde criteria.

MVO-paspoort opent de ogen

Samen met de drie pilootbedrijven en enkele externe

stakeholders, waaronder Agoria, essenscia, ACV en

OVAM, werd het MVO-sectorpaspoort in het voor-

jaar van 2014 opgesteld. De drie pilootbedrijven

zijn vervolgens meteen aan de slag gegaan en dat

heeft heel wat ogen geopend. Niet alleen kregen ze

een beter zicht op de impact van hun activiteiten, ze

brachten ook enkele blinde vlekken in kaart die ze de

komende jaren gericht kunnen aanpakken om hun

duurzaamheid nog te verbeteren.

Federatie neemt voorbeeldrol op zich

FEBEM is in de voetsporen van de drie pilootbe-

drijven gevolgd en heeft dit duurzaamheidsrapport

uitgewerkt op basis van het sectorpaspoort. Het

rapport bekijkt zowel de inspanningen van de fede-

ratie als die van de volledige sector, met de nadruk

op de prestaties van 2013. Uit deze eerste oefening

blijkt alvast dat we de komende jaren werk moeten

maken van meer en recentere cijfers. Een uitdaging

waar we al langer aan werken onder meer via het

Recydata-project.

Sector werkt steeds duurzamer

Het rapport maakt ook duidelijk dat de sector de

afgelopen jaren heel wat vooruitgang heeft geboekt

op tal van duurzaamheidscriteria. Zo stoten onze

leden almaar minder broeikasgassen uit. Bovendien

blijft het aantal arbeidsongevallen in de sector dalen.

En we slagen er in België ook in om meer dan 80 %

van alle ingezamelde afval te recycleren.

Dat zijn mooie cijfers. Maar we blijven streven naar

nog betere resultaten. Vanuit de federatie hebben

we alvast concrete streefcijfers gekoppeld aan

bepaalde strategische pijlers, waaronder veiligheid,

productie van hernieuwbare energie en grondreini-

ging. Daarnaast zetten we vanuit de federatie nieuwe

projecten op om nog meer afvalstoffen selectief in te

zamelen voor recyclage en productie van secundai-

re grondstoffen en de verdere optimalisatie van de

energieproductie uit afvalstoffen.

Nood aan meer uniforme rapportering

In 2015 willen we het MVO-sectorpaspoort meer

ingang doen vinden bij al onze andere leden, van

familiale kmo’s tot grote internationale groepen. Zo

plannen we infomomenten waarin we onze leden op

de hoogte zullen brengen van het MVO-sectorpas-

poort en het nut ervan. Op die manier streven we

ernaar om onze leden nog meer maatschappelijk

verantwoord te laten ondernemen en daarover ook

openlijk te communiceren. Via ons duurzaamheids-

rapport zullen we u elk jaar een uniek zicht geven

op de evolutie in de duurzaamheidsresultaten van

onze leden.

“FEBEM vertegenwoordigt al meer dan 20 jaar de Belgische sector van bedrijven in milieubeheer. Een sector die dagelijks milieuproblemen voor mensen en bedrijven oplost, door vervuilde gronden te reinigen en af-val in te zamelen en te verwerken. Een sector die meer dan 80 % van alle afval in ons land recycleert, om-vormt tot nieuwe grondstoffen voor de industrie of in energie omzet. De federatie vertegenwoordigt meer dan 8.000 personen, waarvan meer dan 80 % arbeiders en meer dan 30 % laaggeschoold. Binnen de federatie hebben zowel lokale fami-liale kmo’s als grote internationale groepen hun plaats: samen realise-ren de FEBEM-leden in België meer dan 2,7 miljard euro omzet.”

2,7 miljard

80 %8000

20

euro omzet

80 %30 %

mee

rda

n

waa

rvan

sam

en

afvalgerecycleerdpersonenvertegenwoordigd

arbeiders

laaggeschoold

jaar

Werner Annaert, Algemeen Directeur, FEBEM

B O VAenvironmental consulting

Ruime ervaring en expertise in:

Stortplaatsbeheer (erkend deskundige, inrichtings- en afwerkingsplannen, ...)

Studies TOP, grondreiniging en baggerwerken (inrichting, ...)

Afvalstoffenstudies en -beheer (optimalisatie beheer, gebruikscertificaten, ...)

Haalbaarheidstudies (milieutechn., fin.-econ., maatsch. aanvaardbaarheid, ...)

Milieueffectenrapporten (MER, ontheffingsnota’s, ...)

Milieueffectenstudies (impactbepaling, remediërende maatregelen, ...)

Milieucoördinator (extern, bijstand, ...)

Milieuvergunning (opmaak, begeleiding, ...)

Milieuauditing (due diligence, compliance, ...)

Bodemstudies (erkend Bodemsaneringsdeskundige type II)

Bodemonderzoeken (oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken)

Bodemsaneringsprojecten (ook begeleiding van saneringswerken)

Grondverzetstudies (technisch verslag, studie ontvangend terrein, ...)

Second opinions (bodemonderzoeken, milieumanagement, ...)

Authority engineering (haalbaarheid, onderbouwing, overleg overheden, ...)

Expertise en bemiddeling (conflictbemiddeling, ...)

Geert Bogaert, GSM 0495 274 185 - geert.bogaert@ecobova.be

Wetenschapspark 1 (Greenbridge, Plassendale I) - B-8400 OostendeTel. 059 33 92 51 - Fax 059 33 92 59

Wellingstraat 102 - B-9070 DestelbergenTel. 09/328.11.40 - Fax 09/328.11.50

advertentie-bova.indd 1 17-2-2011 13:22:46

SERMAR

Sermar nv Logistics ont-wikkelde zich op twaalf jaar tijd tot een vooraanstaande specialist in wereldwijd containertransport. Als ex-pediteur organiseren we het volledige logistieke proces, inclusief het transport van en naar de haven over de weg, de binnenvaart of het spoor. Ook over de douaneforma-liteiten hoeft u zich geen zorgen te maken.

Op jaarbasis verschepen we 20 à 25.000 containers. Onze grootste sterkte: een persoonlijke service op maat aan de goedkoopste tarie-ven op de markt.

De wortels van Sermar liggen in de wereldwijde uitvoer vanuit Europa van ‘waste products’, waaronder waste paper, plastic waste, mutilated rags en plastic regrind. Nog steeds behoort dit tot onze absolute spe-cialiteiten. Verder is Sermar ook partner van FEBEM en in het bezit van een AEO certificaat.

De uitvoer van waste products is gebonden aan een strikte wetgeving, die vaak inhoudelijk en qua toepassing verschilt van land tot land. Dit vraagt van uw expediteur een hoge mate van expertise. Sermar beant-woordt graag al uw vragen.

Sermar nv Logistics, Specialist in wereldwijd containertransport

WWW.SGS.BE

SGS MILIEUDIENSTEN: PROFESSIONEEL, BETROUWBAAR EN MULTIDISCIPLINAIR

METEN ANALYSEREN

EVALUERENADVISEREN

SGS is wereldleider op het gebied van inspectie, controle, analyse en certificering en onderhoudt wereldwijd een netwerk van ca. 1.650 kantoren en laboratoria met meer dan 80.000 werknemers.

Vragen? be.environment@sgs.com

Bruggenbouwers tussen milieu en ondernemerschap.

tel + 32(0)3 545 35 11 • fax + 32(0)3 545 37 84 • email: mail@sermar.be

6 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 7

ORGANISATIEPROFIELFEBEM is al meer dan 20 jaar de federatie van de bedrijven in milieubeheer. De organisatie

kan daarvoor rekenen op de inzet van een gemotiveerd team van medewerkers, en van de

leden die zich inzetten in de verschillende werkgroepen en task forces.

>> Zie p.7

ECONOMISCHE PRESTATIESDe FEBEM-leden realiseren een omzet van meer dan 2,7 miljard euro in België. Die omzet is

onder meer te danken aan het groeiende bewustzijn van het nut van recyclage. Onder meer

dankzij bepaalde politieke beslissingen, al bedreigen sommige ingrepen van de overheden ook

de marktkansen van de FEBEM-leden.

>> Zie p.14

AANDACHT VOOR MILIEUDe sector is een van nature duurzame sector: dankzij de FEBEM-leden wordt meer dan 80 %

van alle afval in België gerecycleerd of omgezet in energie. De sector wil echter verder gaan:

via innovatieprojecten wil ze de recyclagemogelijkheden uitbreiden en zelf het goede voorbeeld

geven door de milieu-impact van haar eigen activiteiten op alle fronten zo veel mogelijk te

beperken.

>> Zie p.18

MAATSCHAPPELIJKE ROLMet meer dan 8.000 medewerkers vormen de FEBEM-leden een belangrijke schakel in de Bel-

gische tewerkstelling. FEBEM en de sector engageren zich om al die mensen in alle veiligheid

hun job te laten uitoefenen en alle kansen te geven om zich verder te ontplooien.

>> Zie p.22

OVER HET VERSLAGDit duurzaamheidsverslag is opgesteld volgens het kernniveau van de GRI-4-richtlijn en is een

weergave van alle thema’s die door de sector en zijn belanghebbenden als relevant worden

beschouwd.

>> Zie p.30

PARTNERSDoor samen te werken met zorgvuldig gescreende en geselecteerde partners wil FEBEM de

leden ondersteunen in hun verdere professionalisering.

>> Zie p. 34

Bijlage 1: Verificatie van het duurzaamheidsverslag door drie belanghebbenden, p. 36

Bijlage 2: GRI-tabel, p. 37

ORGANISATIEPROFIELFederatie van bedrijven voor milieubeheer in België

FEBEM vzw vertegenwoordigt in België de privaatrechtelijke bedrijven die afvalstoffen inzamelen,

sorteren, behandelen, recycleren en/of verwerken. Ook de grondreinigingscentra en bedrijven die energie

maken uit biomassa-afval zijn lid. FEBEM vertegenwoordigt hiermee meer dan 8.000 personeelsleden bij

zo’n 220 bedrijven met een totale omzet van meer dan 2,7 miljard euro.

INHOUDSTAFEL

Afvalverwerking, bodemsanering en energieproductie

De leden van FEBEM zijn actief in elke schakel van afval-

inzameling tot en met de eindverwerking, inclusief de

sanering van verontreinigde gronden.

• Inzameling. Beschikbaar stellen van verschillende

soorten afvalrecipiënten: containers, bakken, big-bags,

enzovoort zodat de afvalproducent aan de bron selec-

tief kan inzamelen.

• Sortering. De sorteercentra zorgen ervoor dat alle

ingezamelde afval zo veel mogelijk wordt gescheiden in

zuivere fracties.

• Behandeling. Sommige afvalsoorten moeten eerst be-

handeld worden vooraleer ze verder verwerkt kunnen

worden. Zo worden vliegassen met cement gebonden

om ze dan gezamenlijk te storten.

• Recyclage. Na behandeling of sortering kunnen heel

wat afvalstromen worden gerecycleerd tot secundaire

grondstoffen die als alternatief voor primaire grond-

stoffen kunnen worden ingezet in tal van productiepro-

cessen. Zo wordt ongeveer 87 % van de ingezamelde

autobanden gevaloriseerd tot nieuwe materialen. Zo’n

98 % van de gerecupereerde frituuroliën en –vetten

wordt verwerkt door de biodieselsector.

• Verwerking. Een deel van het geproduceerde afval wordt

verbrand of gestort (dit laatste is minder dan 10 %).

• Energieproductie. Afval kan ook gebruikt worden om

energie te produceren. Bijvoorbeeld door vergisting

van organisch afval, maar ook door de verbranding.

• Grondreiniging. Vervuilde gronden worden gereinigd

om elke mogelijke impact op de bodemkwaliteit, het

grondwater, enzovoort te beperken.

De nieuwe standaard voor duurzaam afvalbeheer:

100% Green Made

Plastic Omnium N.V., Ring Oost 14, B-9400 Ninove, tel: +32 (0)54 31 31 31, fax: +32 (0)54 31 31 30 E-mail: poinfo@plasticomnium.com / Internet: www.plasticomnium.be

Een afvalcontainer van gewoon plastic of de 100% Green Made van plantaardig plastic (suikerriet), die bovendien voldoet aan de EN840 norm? De keus is zó gemaakt! Aan de productie van de 100% Green Made komt namelijk geen aardolie te pas. En waar gewone plastic containers CO2 uitstoten, neemt de nieuwe afvalcontainer van Plastic Omnium juist CO2 op. Resultaat: minder ver-bruik van natuurlijke hulpbronnen en afname van de CO2-uitstoot. Tel uit uw milieuwinst …

30683_adv_210x297_100&GreenMade_WT.indd 1 19-05-11 16:14

De nieuwe DAF euro 6 series: DoorDAcht tot in elk DetAil

Van de stalen bumper tot het multifunctionele stuurwiel. Van de prominente grille tot de

slimme Driver Performance Assistant. De nieuwe generatie DAF trucks is doordacht tot in elk

detail. Met nieuwe zuinige en betrouwbare Euro 6-motoren, compleet nieuwe chassis voor

het hoogste laadvermogen en een toonaangevend chauffeurscomfort. XF, CF en LF: voor elke

inzet een DAF op maat.

DRIVEN BY QUALITY

TRUCKS | PARTS | FINANCE WWW.DAF.BE

64334_advertentie_Range_187x266.indd 1 6/3/13 11:23 AM

10 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 11

Een federatie met een missie

De federatie heeft voor de periode 2012-2018 concrete doelstellingen vastgelegd.

• Een gelijk speelveld creëren voor de privaatrechtelijke bedrijven: onderling, met de publieke sector en met

het buitenland. Doel: tegen 2018 moeten alle bedrijven die actief zijn in het beheer van bedrijfsafval een

privaatrechtelijke juridische structuur hebben.

• Afval zo veel mogelijk transformeren in nieuwe grondstoffen en brandstoffen/energie voor de industrie.

Doel: tegen 2018 moeten 10 % meer gerecycleerde afvalstoffen vermarkt worden tegenover 2012.

• Veilig werken in de sector centraal plaatsen.

Doel: tegen 2018 een daling van het aantal ernstige ongevallen in de afval- en materialensector met 25 %

tegenover 2012.

• Grondreiniging in België verder laten ontwikkelen.

Doel: een 50 % verhoging van het aantal gereinigde tonnen tegen 2018 in vergelijking met 2008.

• Voldoende steun voor de productie van groene energie uit biomassa-afval.

Doel: een verdubbeling van energie uit biomassa-afval in vergelijking met 2008.

Eén confederatie met vier deelfederaties

Sinds het voorjaar van 2014 vormen FEBEM en COBEREC samen één confederatie met een team van 12

medewerkers. Die confederatie bestaat uit vier deelfederaties die elk hun eigen manier van werken behouden

in de nieuwe structuur:

• FEBEM, federatie van bedrijven voor milieubeheer

• COBEREC-FEBEM Paper, federatie van bedrijven die papier recupereren

• COBEREC Textiles, federatie van bedrijven die textiel recupereren

• COBEREC Metals, federatie van bedrijven die schroot recupereren

Lidmaatschap van externe organisaties

Voka is het Vlaams netwerk van ondernemingen. Het vertegenwoordigt meer dan

18.000 bedrijven in Vlaanderen en Brussel, goed voor 65 % van de private werkgele-

genheid en 66 % van de toegevoegde waarde in Vlaanderen • www.voka.be

Plan C is het Vlaamse transitienetwerk voor duurzaam materialenbeheer. Individuen,

bedrijven, consumenten, overheidsinstanties, kennisinstellingen en maatschappelijke

organisaties werken er samen aan een economie en maatschappij die op duurzame

wijze met materialen omgaan • www.plan-c.eu

UWE is de Waalse werkgeversorganisatie en vertegenwoordigt 6.000 leden-bedrijven

met vestigingen in Wallonië • www.uwe.be

VBO is een interprofessionele werkgeversorganisatie en vertegenwoordigt meer dan

50.000 ondernemingen uit de drie Belgische gewesten. Goed voor ruim 75 % van de

tewerkstelling in de privésector • www.vbo-feb.be

FEAD is de overkoepelende federatie van de Europese milieu- en afvalverwerkingsbe-

drijven • www.fead.be

ODE, de Organisatie Duurzame Energie is de sectororganisatie voor duurzame energie

in Vlaanderen. ODE brengt meer dan driehonderd bedrijven, kenniscentra, universitei-

ten en organisaties samen in technologieplatformen en werkgroepen, om kennis uit te

wisselen en aan belangenbehartiging te doen • www.ode.be

Edora is de Waalse federatie van bedrijven die actief zijn in hernieuwbare energie

www.edora.org

De Unie van MilieuOndernemingen (UmiO) is een samenwerkingsverband van een

aantal representatieve beroepsverenigingen (FEBEM, VMx, OVB en VEB) van milieu-

ondernemingen • www.umio.be

Euroshore is de internationale federatie van havenontvangstinstallaties in Europa en

ver daarbuiten • www.euroshore.com

FERVER is de Europese federatie van glasrecycleerders. FEBEM neemt het dagelijkse

secretariaat van deze federatie op zich • www.ferver.eu

Certificaten en erkenningen

Ethisch en deontologisch charter FEBEM

Alle FEBEM-leden ondertekenden het ethisch en deontologisch charter voor de Belgische sector van milieube-

drijven: www.febem-fege.be/lidmaatschap

Gecertificeerd opleidingsinstituut

FEBEM beschikt over een Qfor-label, een kwaliteitswaarborg voor de opleidingen die de

federatie aanbiedt. Dankzij dit label kunnen leden hun deelname aan FEBEM-opleidingen

deels via de kmo-portefeuille laten betalen.

L E S E N T R E P R I S E S W A L L O N N E S E N 1 2 Q U E S T I O N S

EDITION 2014

L’ENTREPRISEJ E V E U X S A V O I R !

LEDEN

Michel Moortgat Chief Executive Officer – DuvelMoortgat

Annick Van Overstraeten General Manager – Lunch Garden

Luc Vansteenkiste Erevoorzitter – VBOVoorzitter van de raad van bestuur – Sioen Industries

Frans Muller President, Chief Executive Officer – Delhaize Group

Rudi Thomaes Ere-gedelegeerd bestuurder – VBOSecretary-general – ICC Belgium

Philippe Van Troeye Chief Executive Officer – Electrabel

Hans Verstraete Voorzitter – Beroepsverenigingvan Verzekeringsondernemingen(Assuralia)Algemeen directeur – KBC Verzekeringen

Herman Nijns Chief Executive Officer – Randstad Group Belux

Marleen Vaesen Chief Executive Officer – Greenyard Foods

Jean Vandemoortele Chief Executive Officer – Vandemoortele

Carl Veys Voorzitter – Belgische Confederatie van de Autohandelen reparatie en van de aanverwante sectoren (Federauto)

Yves Noël Voorzitter van de raad van bestuur – NMC

Koen Van Gerven Chief Executive Officer – Bpost

Tony Vandeputte Ere-gedelegeerd bestuurder – VBO

Philippe Vlerick Voorzitter, Chief Executive Officer – UCO

Jacques Vandermeiren Chief Executive Officer – Elia

Thierry Willemarck Voorzitter – BECIChief Executive Officer – Touring

Martine Reynaers Chief Executive Officer – Reynaers Aluminium

Gunhilde Van Gorp Gedelegeerd bestuurder – Ravago Group

HET DIRECTIECOMITÉ,waarin bedrijfsleiders zetelen uit meer dan 40 bedrijfssectoren,oriënteert en inspireertde actie van het VBO in voor de werkgevers-organisatie strategischedossiers met een impactop middellange en langetermijn.

VBO vzwRavensteinstraat 4 B-1000 BrusselT + 32 2 515 08 11 F + 32 2 515 09 99info@vbo-feb.bewww.vbo.be

Thierry van Kan Voorzitter – Belgische Federatievan de Automobiel- en Tweewielerindustrie (Febiac)

HET DIRECTIECOMITÉ VAN HET VBO

MEI 2014

Pierre Macharis Voorzitter – Vereniging van de Belgische fabrikanten van papierdeeg,papier en karton (Cobelpa)Chief Executive Officer – VPK Packaging Group

Nicolas Saverys Chief Executive Officer, ManagingDirector – Exmar

Inhoud

Voorwoord 3

Inhoudstafel 5

15 jaar ODE 6

ODE koepelwerking in 2012 8

De platformwerking in 2012 16

PV Vlaanderen 17

VWEA 21

Bio-Energieplatform 25

Warmtepomp Platform 29

Ledenlijst 34

Contact 36

5

wppwarmtepomp platform

Euroshore as an international association of

port reception facility providers in Europe and

beyond provides environmental services to

the shipping industry.

MORE INFO?EUROSHORE INTERNATIONAL VZW

► Guido VAN MEEL (earlier GHA), Secretary General of Euroshore International

► Esplanade 1, Box 87, B-1020 BRUSSELS, Belgium

► T: +32 (0)475 52 24 64

► E: info@euroshore.com

► www.euroshore.com

WHAT PEOPLE SAY ABOUT EUROSHORE

“Some time ago, I lost a shipping line that was a regular client of my port reception facility for the discharge of oily waste in Gibraltar. Why? The Italian Coast Guard in the previous port in Italy obliged the vessel to discharge its waste in Italy, because my port reception facility was not listed in the IMO-database. A call to the Euroshore-secretariat solved my problem: 48 hours later, my company was on the official IMO-list.”

Darren Laguea, ex-COO Nature Group Gibraltar

“Euroshore-meetings are ideal networking occasions. At some of these, I was able to do business with other members.”

Wim Hulshof, ex-commercial director ATM Moerdijk, the Netherlands

“The meetings of Euroshore are very interesting for the exchange of ideas and technologies. Particularly these assemblies followed by visiting the installations of one of the members are quite enriching.”

Oyenike Shobowale, regional manager African Circle Pollution Management Ltd, Nigeria

Get your FREE

subscription to our newsletter

Go to our website www.euroshore.com and

subscribe today.

Macro-economic impact of the Wind Energy Sector in Belgium

Report December 2012

Milestones 2020 – the Role of Sustainable Waste Managementin Shaping the Future of a Resource-Efficient Europe

FEAD Conferencein co-operation with FEBEM-FEGE

24 – 25 April 2013 Ghent, BelgiumInternational Convention Center (ICC)Van Rysselberghedreef 2 - Citadelpark

© d

igita

limag

inat

ion

ALGEMENEVERGADERING

RAAD VANBESTUUR

FEBEM TEAM

14WERKGROEPEN

57TASK FORCES

COBERECFEBEMPAPER

FEBEM

COBERECTEXTILES

COBERECMETALS

Knoopsysteem upgrades voor kunststof touw of PET draad. Ideaal voor het binden van verbrandingsafval.

Adaptief proportionele kanaaldruk. Tot 20% zwaardere en meer compacte balen plus aanzienlijke energiebesparing.

Nieuw knoopsysteem met 5 enkele naalden en uniek twistvinger-ontwerp. Tot 30% minder draadkosten. Hydrau-lische lift voor het knoopsysteem.

Bollegraaf Balers. Big in making recyclables small.

bollegraaf.comBollegraaf Recycling Solutions is de handelsnaam van Bollegraaf Recycling Machinery bv and Lubo Systems bv.

Scan voor meer i n f o r m a t i e

Volautomatische HBC balenpersen van Bollegraaf zijn wereldwijd toonaangevend. Omdat zij meer en zwaardere balen produceren en minder energie verbruiken dan balenpersen met dezelfde perskracht, met de laagst mogelijke operationele kosten. Leverbaar vanaf 25 tot 180 ton perskracht. Ook leveren wij snijpersen en kleine semi-automatische balenpersen.

Wilt u meer weten? Neem dan gerust contact op voor een advies op maat.CEO Bollegraaf

J.P. Dekeyzer, sales manager Belgie +32 473 850663/ +31 (0)596 65 43 33 j.d.keyzer@bollegraaf.com / info@bollegraaf.com

Waarvoor kan u nog bij ons terecht?

1. Nieuwe bulldozer en EM-banden:

2. Vullen met poly-urethaan

3. Vernieuwde bulldozer en EM-banden:

4. Heftruck banden

5. Volrubber banden: OTR King - SG Revolution

Paniswijerstraat 5 - 3600 GenkStany Croughs - +32 475 525 122 - +32 89 75 34 43 - stany@cltyres.com

* Specialist in in bulldozer-, grondverzet-, en industriebanden

* Vrachtwagenbanden: alle merken

* Montage ter plaatseCL Tyres

Visit our website for more information

www.tomrasorting.com

Titech and BEST Sorting to become TOMRA Sorting Solutions

14 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 15

ECONOMISCHE PRESTATIESWetgeving creëert opportuniteiten, maar ook bedreigingen

Goed sorteren aan de bron is cruciaal voor een goede recyclage. En steeds meer particulieren en bedrij-

ven zien het voordeel van sorteren en recycleren: niet alleen ecologisch, maar vooral ook economisch. De

moeilijke economische tijden en initiatieven van de wetgever creëren zowel opportuniteiten als bedreigin-

gen voor de markt van de afval- en materialensector.

Groeiende interesse voor secundaire grondstoffen

De moeilijke economische tijden zorgen ervoor dat (grote) ondernemingen steeds meer interesse tonen om

primaire grondstoffen in hun productieproces te vervangen door secundaire grondstoffen. Zo is het aandeel

gerecycleerde kunststoffen in PET-producten sterk toegenomen. De laatste twee jaar zijn er zo’n 50 bedrijven

in het noorden van het land vanuit het CORE-project (gerecycleerde materialen inzetten in de productie van

kunststoffen en textielvezels) ofwel van primaire naar secundaire grondstoffen overgestapt ofwel meer secun-

daire grondstoffen beginnen gebruiken.

Brusselse en Vlaamse overheid promoten selectieve inzameling en recyclage

Sinds 1 juni 2013 leggen de twee gewesten meer nadruk op afval sorteren aan de bron: het wordt immers

belangrijker om afval te recycleren in plaats van te storten of te verbranden. Deze nieuwe regelgeving biedt

dan ook interessante opportuniteiten voor de Belgische afval- en materialenbedrijven. Bijvoorbeeld door ad-

vies, het aanbod van afvalrecipiënten voor een selectieve inzameling en sortering van de verschillende afval-

stromen voor een maximale recyclage. We hopen dat Wallonië gelijkaardige initiatieven zal nemen.

Investeringen blijven uit

Door de economische crisis schuwen heel wat ondernemingen elk mogelijk risico. Dat zorgt ervoor dat ze niet

snel geneigd zijn om nieuwe initiatieven te lanceren. Zo zien ook heel wat ondernemingen af van het idee om

hun organisatie aan te passen zodat ze secundaire grondstoffen zouden kunnen inzetten in de eigen produc-

tieprocessen.

Vergisters beleven moeilijke tijden

Sinds het begin van de 21ste eeuw zijn er een zestigtal vergisters gebouwd in België. Afgaand op de inkom-

sten die de groenestroomcertificaten zouden binnenbrengen. Maar de afgelopen jaren is de markt van de

groenestroomcertificaten ingestort, waardoor die inkomstenbron voor de vergisters sterk is gedaald, nog

voor hun installaties zelfbedruipend konden worden. Met bijkomende en diverse steunmaatregelen kan de

vergistingscapaciteit een nuttige bijdrage blijven leveren tot het behalen van de klimaatdoelstellingen. Op

het einde van de legislatuur van de vorige Waalse regering werden al enkele initiatieven genomen om een

duurzame ondersteuning te voorzien.

Grondreinigers lijden onder de economische downturn

De grondreinigers ontvangen kleinere hoeveelheden te reinigen bodem, ondanks het feit dat er in 2013 meer

grond werd uitgegraven door ambtshalve saneringen van OVAM ten opzichte van 2012. Eén van de mogelijke

oorzaken is het zogenaamd risicogebaseerd saneren. Aangezien de bouwsector de laatste jaren sterk lijdt

onder de crisis is er een evolutie om enkel gronden met een hoog verontreinigingsrisico – in functie van de

bestemming van het terrein - verplicht te laten saneren. Zo kunnen de aannemers de kosten drukken, maar

de grondreinigers zien hierdoor hun ontwikkeling geremd. Bovendien blijft er op die manier verontreiniging in

de bodem, wat op termijn voor nieuwe risico’s zal zorgen.

Meer dan 2,7 miljard euro omzet

FEBEM voert elk jaar een financiële analyse uit op basis van de gepubliceerde jaarrekeningen van de leden-be-

drijven. De studie bekijkt de 195 (160 + 35) grootste bedrijven van FEBEM. Zo’n 35 bedrijven maken deel uit

van grotere groepen (SITA, SHANKS, Vanheede, Van Gansewinkel, Indaver) en werden voor de analyse tot de

groep geteld.

In de meest recente analyse werd gekeken naar de omzet en het resultaat na belastingen voor bedrijven van

2008 tot 2012. Daaruit blijkt dat zowel omzet als resultaat na belastingen in dalende lijn zijn. Dit bewijst dat

de sector de crisis voelt, in uitgesteld relais: de FEBEM-leden voelen de crisis later en ervaren ook later hun

herstel.

Omzet sector

(in 000 euro)

2008 2009 2010 2011 2012

Omzet* 2.362.350 2.122.056 2.477.097 2.726.615 2.717.926

Aantal geanalyseerde

bedrijven

70 72 73 75 85

Gemiddelde omzet 33.748 29.473 33.933 36.355 31.976

* Enkel bedrijven met minimum 50 personeelsleden, een omzet van meer dan 7.300.000 euro en een totale balans van minimum 3.700.000 euro moeten hun omzet publiiceren.

Resultaat na belastingen

sector (in 000 euro)

2008 2009 2010 2011 2012

Resultaat na

belastingen

91.146 137.641 159.046 131.317 89.777

Aantal geanalyseerde

bedrijven

149 155 157 158 163

Gemiddeld resultaat na

belastingen

612 888 1.103 831 551

Full Page Beswa June 2014

13 May 2014 14:56:16

18 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 19

AANDACHT VOOR MILIEURechtstreeks en onrechtstreeks bijdragen aan minder milieuhinder

De afval- en materialensector is een onmisbare schakel in het behalen van de milieu- en klimaatdoelstel-

lingen. Haar activiteiten hebben van nature een positieve impact op het milieu. Door afval te recycleren,

te verbranden of te vergisten, helpen ze de uitstoot van CO2 en de productie van energie op basis van

fossiele brandstoffen te beperken. Door vervuilde gronden te saneren, werken ze ook aan een gezondere

bodem en grondwater. De bedrijven in de sector beseffen dat ze door hun activiteiten ook een voorbeeld-

functie te vervullen hebben. En die verantwoordelijkheid nemen ze ook op. Daarom nemen ze tal van

initiatieven om de milieuhinder van hun activiteiten zo veel mogelijk te beperken.

Meer dan 80 % recyclage van alle ingezamelde afval

In 2010 werd in België meer dan 80 % van alle afval gerecycleerd of omgezet in energie. Dat beperkt niet

alleen de rechtstreekse milieu-impact van het afval op het leefmilieu, maar helpt ook bedrijven uit andere

sectoren om hun ecologische voetafdruk te beperken. Zo wordt energie geproduceerd op basis van biomas-

sa-afval als CO2-neutraal bestempeld.

Totale afvalverwerking Storten Verbranding zonder

energierecuperatie

Verbranding met

energierecuperatie

Recyclage

41.328.333 3.147.903 3.330.721 4.612.335 30.237.373

100 % 8 % 8 % 11 % 73 %

Bron : Eurostat, cijfers 2012

Belgische afval- en materialensector doet CO2-uitstoot dalen

De FEBEM-leden leveren een belangrijke bijdrage in de strijd tegen de CO2-uitstoot. Enerzijds door afval te

recycleren. Bijvoorbeeld: een ton papier recycleren in plaats van verbranden, vermijdt de uitstoot van 750 kg

CO2. Bovendien is er 45 % minder CO

2-uitstoot bij de productie van glas op basis van gerecycleerd glas, dan

met primaire grondstoffen. Anderzijds door afval om te zetten in warmte en elektriciteit. Verbrandingsinstal-

laties kunnen zo 77.8 kg CO2/GJ warmte en 0,5 kg CO

2/kWh elektriciteit uit tegenover centrales die energie

produceren op basis van fossiele brandstoffen.

Bovendien doen de FEBEM-leden zelf heel wat inspanningen om de CO2-uitstoot van hun eigen activiteiten in

te dijken. Met resultaat, want in de periode 2008-2012 daalde de uitstoot van de sector met meer dan 15

%. Ook de uitstoot van andere verontreinigingen is in die periode gedaald. Enkel voor de uitstoot van NOX is er

een lichte stijging, te wijten aan een capaciteitsuitbreiding.

2008 2009 2010 2011 2012

CO2 (000 ton) 1800 1652 1694 1540 1508

SOX (ton) 1308 1070 50 61 47

NOX (ton) 487 584 644 579 545

VOS (ton) 972 824 764 785 780

Bron: Eurostat (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=tsdcc210&lan-guage=en en http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/environment/data/main_tables)

Efficiënter verbruik van energie en water

Momenteel beschikt de federatie niet over cijfers inzake het energie- en waterverbruik van de Belgische afval- en

materialenbedrijven. FEBEM engageert zich om daar de komende jaren verandering in te brengen, onder meer

door het MVO-sectorpaspoort meer ingang te laten vinden en gericht naar deze cijfers te vragen bij de leden.

Uit gesprekken met de leden en analyse van de drie duurzaamheidsrapporten die het MVO-sectorpaspoort

hebben gevolgd, bijkt alvast dat de leden heel wat inspanningen doen om hun verbruik te beperken. Bijvoor-

beeld door het inzetten van vrachtwagens op elektriciteit of CNG (compressed natural gas), door de imple-

mentatie van ledverlichting, recuperatie van regenwater, investeringen in zonnepanelen, aankoop van groene

stroom, enzovoort.

Projecten creëren meer recyclagemogelijkheden

FEBEM wil alle mogelijkheden tot recyclage en nuttig hergebruik van afvalstoffen zo veel mogelijk stimuleren.

De federatie werkt daarvoor nauw samen met bedrijven, universiteiten en onderzoeksinstellingen in tal van

innovatieprojecten, zoals CORE (www.ctrl-recycling.be), Symbiose (www.smartsymbiose.be) en Baby Bottle

Reborn (recyclage van wegwerp babyflesjes) in Vlaanderen, via Greenwin in Wallonië en via drie projecten in

Brussel (glas in de bouwsector, gebruik van puinrecyclaten, optimaliseren van de gegevens).

Structurele aanpak voor klachtenbehandeling

FEBEM heeft een structurele aanpak voor de behandeling van klachten over bedrijven uit de Belgische afval-

en materialensector. In eerste instantie screent FEBEM elke inkomende klacht. Als de klacht gegrond is,

neemt FEBEM verdere stappen. Met de eigen leden gaat FEBEM eerst het gesprek aan om samen tot een

oplossing te komen. In 2013 werd één klacht uitgepraat met een eigen lid, over het commercieel gedrag

van het bedrijf. Gegronde klachten over niet-leden worden doorgespeeld naar de Milieu-inspectie. In 2013

stuurde FEBEM zo drie klachten over vergunningsproblematiek door. Twee daarvan gaven aanleiding tot een

verstrengd optreden van de Milieu-inspectie.

De federatie beschikt momenteel niet over cijfers van de klachten die de bedrijven rechtstreeks ontvangen

en hoe de bedrijven omgaan met die klachten. Via de werkgroep QESH (Quality, Environment, Safety, Health)

worden de nodige initiatieven genomen om de klachten te inventariseren. Daaruit blijkt alvast dat de leden

elke klacht (met name van omwonenden) ernstig behandelen.

Ruimtelijke ordening en mobiliteit

Ruimtelijke planning

Stedenbouwkundige en verkavelingsvergunningen

Onteigeningen

Planschade en planbaten

Milieu- en energierecht

Afval, bodem en grondverzet

Milieuvergunning

Milieueffecten- en veiligheidsrapportage

Aansprakelijkheid voor milieuschade

LDR GentKasteellaan 1419000 GentTel. +32 9 234 29 16Fax +32 9 234 29 17

LDR BruggePredikherenstraat 23/18000 BruggeTel. +32 50 49 08 40Fax +32 50 61 50 01

LDR : advocaten actief in omgevingsrecht

www.LDR.be

o.m. o.m.

ldr_adv_177x120.indd 1 24-8-2012 11:34:47

Plan uw fi nancieel gelukHebt u al nagedacht over uw fi nanciële toekomst ? Daar begint u beter nu mee dan later. Onze experts helpen u met het opstellen van een evenwichtig fi nancieel plan met aandacht voor uw inkomen, vermogen, pensioen en nalatenschap. Maak nu een afspraak met uw Optima-expert via www.optima.be.

Vraag geen advies, maar eis een plan.

Het is niet omdat u zich de grootste champagnefl es kan veroorloven, dat het u gelukkig zal maken.

Adv.Optima_NL_Champgane_FEBEM_177x121.indd 1 19/11/14 13:53

CRETES nv – Bissegemstraat 169, 8560 GULLEGEM – T: 056 411 094 – E: info@cretes.be

www.cretes.be

Vezelverwerking Textielmanipulatie

Biomassa Afvalbehandeling

Scheiden & Recycleren Platen & Panelen

CRETES biedt u enkelvoudige componenten tot volledige verwerkingslijnen vanaf het eersteconcept tot en met de constructie en de installatie op de werf. Wij zijn niet bang van nieuwetechnische uitdagingen. Aarzel niet om contact op te nemen!

NIEUW vanaf 2014!Volautomatisch kipsysteem voor containers

De partner voor milieu- en recyclagebedrijven Neem contact op met Tine Vanheule Tel. 09/ 210 88 62 Email t.vanheule@casier.be

22 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 23

MAATSCHAPPELIJKE ROLRespect voor mens en veiligheid

Veiligheid en kwaliteit zijn prioritaire aandachtspunten voor FEBEM. De federatie en de leden-bedrijven

doen heel wat inspanningen om de medewerkers in de sector te sensibiliseren voor een veilige en kwali-

teitsvolle inzameling, sortering en verwerking van alle afvalfracties. Maar er is ook nood aan sensibilise-

ring stroomopwaarts. Een veilige afvalverwerking begint bij de bron door eenvoudig recycleerbare pro-

ducten te ontwerpen en door afval op de correcte en veilige manier aan te bieden. Want in een gesloten

afvalketen is iedereen verantwoordelijk voor de veiligheid.

Meer dan 8.000 medewerkers

FEBEM voert elk jaar een sectorale analyse uit. Deze analyse wordt als sectoraal bestempeld aangezien ze

de evolutie van een sector beschrijft gedurende een periode van vijf jaar voor 195 (160 + 35) belangrijke

leden-bedrijven van FEBEM. Zo’n 35 bedrijven maken deel uit van grotere groepen (SITA, SHANKS, Vanheede,

Van Gansewinkel, Indaver) en werden voor de analyse tot de groep geteld. Uit de meest recente sectorale

analyse is gebleken dat 147 Belgische milieubedrijven in 2012 meer dan 8.000 medewerkers tewerk stel-

den. Het gemiddeld aantal werknemers begint na de terugval in 2009 stelselmatig toe te nemen.

2008 2009 2010 2011 2012

Aantal werknemers 7.555 7.681 7.689 7.789 8.009

Aantal bedrijven 137 146 146 147 147

Gemiddeld personeelsbestand 55,15 52,61 52,66 52,99 54,48

2009 2010 2011 2012 2013

Totaal 1050 1196 1332 1396 1415

Werkgevers 84 101 106 117 115

Arbeiders 803 940 1061 1112 1120

Man 742 877 995 1049 1057

vrouw 61 63 66 63 63

Bedienden 247 256 271 284 295

Man 142 142 155 163 165

vrouw 105 114 116 121 130

Jaren in dienst 2009 2010

minder dan 1 jaar 4,5 % 8 %

1 tot 5 41 % 34 %

5 tot 10 22,5 % 21 %

10 tot 15 16 % 19 %

15 tot 20 9,5 % 9 %

meer dan 20 jaar 6,5 % 9 %

De sectormedewerkers blijven relatief lang trouw aan hun werkgever. (cijfers 2010, rondvraag bij de vijf grootste FEBEM-leden)

Leeftijd 2009 2010

Jonger dan 20 jaar 0,5 % <0,5 %

20 tot 25 5 % 3 %

25 tot 30 10 % 10 %

30 tot 35 14 % 13,5 %

35 tot 40 17 % 17 %

40 tot 45 18 % 18 %

45 tot 50 15 % 17 %

50 tot 55 11 % 12 %

55 tot 60 7 % 7 %

Ouder dan 60 jaar 2,5 % 2 %

Alle leeftijdsklassen van de actieve bevolking zijn vertegenwoordigd in de sector. (cijfers 2010, rondvraag bij de vijf grootste FEBEM-leden)

Meer dan 30 % van de sector-medewerkers is laaggeschoold. (cijfers 2010, rondvraag bij de vijf grootste FEBEM-leden die bijna de helft van de volledige tewerkstelling in de sector voor hun rekening nemen).

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%Mannen

Lager onderwijsSecundair onderwijs

Hoger universitair onderwijs

Hoger niet universitair onderwijs

Vrouwen Totaal

U verwerkt het afval, wij de wetgevingOnze praktijkgerichte uitgaven verzamelen én verwerken

voor u de wetgeving rond :

¡ Afval¡ Milieu¡ Gevaarlijke stoffen¡ Veiligheid

Actueel, per thema, compact, helder verwoord en gebruiksklaar.

Interesse? Bestel vandaag nog via Ü shop.kluwer.be/afval

Wetgeving afvalverwerking ? Checked !

Alle regels en wetten overzichtelijk gesorteerd

Bestellen is makkelijk : Bel 0800 30 144

Fax 0800 17 529 • info@kluwer.be

10% korting voor

Febem-leden

26 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 27

Gezondheid en veiligheid

De afgelopen jaren is het aantal ongevallen in de Belgische afval- en materialensector sterk gedaald. Veilig-

heid staat dan ook hoog op de agenda, zowel bij de bedrijven als de federatie. Via toolboxfiches, brochures,

opleidingen en infoavonden werkt FEBEM actief mee aan meer veiligheid in de sector en streeft ze naar een

25 % reductie van het aantal ernstige ongevallen in de volledige sector tussen 2012 en 2018. Het aantal

arbeidsongevallen daalde van 27,86 (2012) tot 25,62 (2013), goed voor een daling van zo’n 8 %.

NACE2 code 38 Gemiddelde

frequentiegraad (Fg)

Gemiddelde werkelijke

Ernstigheidsgraad (wEg)

Gemiddelde globale

ernstigheidsgraad (Geg)

2013 25,62 0,76 3,32

2012 27,86 0,83 4,62

2011 30,61 0,96 6,39

2010 32,71 0,92 4,39

2009 32,51 0,88 4,47

2008 40,06 1,17 4,99

2005 47,94 1,24 4,14

De ernst en de frequentie van arbeidsongevallen in de sector is gedaald de afgelopen jaren.

Opvolging, opleiding en onderwijs

Het sociaal fonds van Paritair Subcomité 142.04 voor recuperatie van allerlei producten, zoals glas en kunst-

stoffen maar niet metaal (PSC 142.01), textiel (PSC 142.02) en papier (PSC 142.03), beschikt over een

aantal cijfers inzake opleidingen. Werkgevers kunnen immers een deel van de investering in opleiding voor

risicogroepen financieel recupereren via het sociaal fonds.

Deze informatie is beperkt, aangezien niet alle bedrijven uit de sector een dossier indienen, alleen de

opleidingen die beantwoorden aan de regeling om financiële steun in aanmerking komen en het enkel gaat

over werknemers die behoren tot de risicogroepen.

Jaar Aantal opleidingsuren Aantal werkgevers Financiële steun (euro)

2013 2.586,75 11 69.003, 74

2012 813,39 7 30.520,58

2011 1.488,49 7 51.453,03

Bij de arbeiders is ongeveer 14 % niet-Belg. Bij de bedien-den bedraagt het percentage 5 %. In beide gevallen gaat het vooral over Fransen, Nederlan-ders, Marokkanen en Turken. (cijfers 2010, rondvraag bij de vijf grootste FEBEM-leden)

VrouwenMannen

21%

79%

Een vijfde van alle medewerkers in de sector is vrouw. (cijfers 2010, rondvraag bij de vijf grootste FEBEM-leden)

105

100

95

90

85

80

75Arbeiders Bedienden

14

86

5

95

023 carensdag

010 gewaarborgd loon tweede week,feestdagen en vervangingsdagen tijdensperiode van tijdelijke werkloosheid, functie van rechter sociale zaken

050 ziekte (ziekte of ongeval van gemeen recht en profylactisch verlof )

060 arbeidsongeval

20%

3%

22%55%

Slechts 3 % van de afwezigheden in 2013 was het gevolg van een arbeidsongeval.

Als professional in de afval- en recyclagesector, staat u voor grote uitdagingen die een groeiende professionalisering van uw activiteiten met zich meebrengen:

• Wijzigende voorschriften en richtlijnen• Strengere verplichtingen inzake veiligheid en traceerbaarheid• Verhoogde eisen van uw klanten• Druk op de prijs van de diensten

Om u te begeleiden bij het nemen van deze hindernissen en het optimaliseren van uw operationele organisatie, hebben wij een kant-en-klare oplossing ontwikkeld: Prodware adjust Waste & Recycling.

Prodware adjust Waste & Recycling, gegroeid uit de strategische samenwerking tussen Prodware en Microsoft, is gebouwd op Dynamics NAV om te beantwoorden aan de specifieke behoeften van uw sector. Prodware adjust Waste & Recycling bouwt verder op de uitgebreide vakkennis Tegos (Enwis®), die aan de basis ligt van deze tool die gebruikt wordt door meer dan tweehonderd bedrijven in Europa.

De belangrijkste functies:• Beheer ophaalrondes en planning• Beheer van verwerkingsprocessen• Beheer van de wettelijke documenten enverplichtingen• Traceerbaarheid, analyse van de afvalstoffen• Beheer van de diensten, opslagsites, huur• Beheer van containers en andere bedrijfsmiddelen

Prodware adjust Waste & Recycling is een “All-in-one” oplossing, een oplossing die volledig geïntegreerd is, in staat om het inzamelen, verwerken, opslaan, recycleren en verwijderen van afval te beheren. De functionaliteiten zijn aangepast aan de bijzonderheden van de verschillende soorten afval (huishoudelijk afval, industrieel afval, bouwafval, metalen, industriële reiniging, kunststoffen, …).

Deze oplossing dekt ook perfect de functies van het bedrijf: boekhouding, financiën, CRM, marketing, reporting, …

Prodware adjust Waste & Recycling is in meerdere talen te gebruiken, kan in meerdere munten rekenen en houdt rekening met meerdere wetgevingen, zodat het in meerdere landen kan toegepast worden.

Prodware BeNeLux, uw bondgenoot in informatica voor HET VERWERKEN EN RECYCLEREN VAN AFVAL

De Prodware Groep werd opgericht in 1989 en is een belangrijke speler op het gebied van integratie van IT-diensten. De groep situeert zich in een bijzonder marktsegment, dat technische IT en know-how van beheer heel nauw met elkaar combineert. Haar directie, afkomstig uit de informatica- en managementwereld, heeft zich van bij de aanvang bereid getoond de zaakvo-erders van bedrijven te begeleiden door hen dienst en advies te leveren met grote toegevoegde waarde.

Ondanks het snelle ritme van de technologische vooruitgang, staan de Prodware teams steeds klaar om u een globaal aanbod van diensten voor te stellen, die beantwoorden aan uw eisen, ongeacht de grootte van uw onderneming/ondernemingen en haar noden. Prodware stelt u haar teams van professionals ter beschikking om u precieze antwoorden te bieden. Prodware Groep is ook gespecialiseerd in de afval- en recyclagesector, evenals in duurzame ontwikkeling. Een bijkomende blijk van vertrouwen die ons in staat zal stellen om u nog beter te begeleiden bij uw ontwikkeling.

Prodware BeNeLux | t +32 (0)3 232 54 30 | t +32 (0)2 398 18 32 | www.prodware.be

In drie stappen vindt uw bedrijf weer aansluiting bij groei

FORTE CVBA / BRUSSELSESTEENWEG 197 / BE-9090 MELLE / T +32 9 244 76 76 / INFO@FORTE.EU

1 Strategisch

2 Tactisch

3 Commercieel

www.forte.euBedrijven met een focus op technologie (opnieuw) een mooie groei bezorgen, daar is het Forte om te doen. Zelfs in volle crisis zien we de meeste van onze klanten binnen het half jaar weer opveren. Of dat ook bij u kan? Bel voor een vrijblijvend gesprek 09 244 76 76.

30 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 31

OVER HET VERSLAGIn 2013 organiseerde FEBEM een door het ESF ondersteund project om op sectorniveau een MVO-Pas-

poort op te stellen. Dit gebeurde in twee fasen: thema’s (en indicatoren) bepalen die de significante

impacten van bedrijven weergeven in het kader van duurzaamheid (fase 1 van het project) en een instru-

ment bieden aan de FEBEM-leden om hun Maatschappelijke Verantwoordelijkheid in de praktijk te zetten

en hierover te communiceren via een GRI-duurzaamheidverslag (fase 2 van het project). Dit rapport is

opgesteld volgens het kernniveau van de GRI-4-richtlijn in lijn met het MVO-Paspoort voor de sector.

Materialiteit

De materiële thema’s (fase 1 van het project) werden als volgt bepaald.

Een deskstudie gaf een eerste overzicht van de relevante MVO-thema’s en de wijdere context waarin de sec-

tor opereert. De studie baseerde zich daarbij op binnen- en buitenlandse publicaties en sectorinitiatieven, en

het beleid van voortrekkers binnen de sector.

Een Sector Werkgroep werkte verder op deze informatie en identificeerde de belangrijkste GRI-thema’s.

De werkgroep bestond uit MVO-voortrekkers binnen de sector (waaronder Geldof, Gielen en De Vocht) en

FEBEM. Verschillende profielen en expertisedomeinen waren vertegenwoordigd: milieu, communicatie, soci-

aal, economisch...

Vervolgens werd een externe groep stakeholders geraadpleegd bestaande uit een vertegenwoordiger van

Essenscia, Bond Beter Leefmilieu, Departement Werk en Sociale Economie (Vlaamse overheid), ACV, Cobe-

rec, OVAM, Agoria en VVSG. Deze stakeholders kenden een score toe aan de GRI-thema’s. Daarnaast werd

besproken welke stakeholders verwachten (quantitatieve meeteenheid of kwalitatief).

Uiteindelijk werden 15 thema’s gevalideerd door de stakeholders. Daarnaast werd heel wat nuttige informa-

tie verkregen omtrent de invulling van de indicatoren en het soort informatie waar stakeholders belang aan

hechten.

Volgende 15 materiële thema’s worden doorheen dit rapport besproken.

Economisch

> Economische prestaties

Milieu

> Materialen en afvalbeheer

> Energie

> Waterhuishouding

> Emissies*

> Produkten en diensten

> Transport

> Milieubeoordeling leverancier

> Behandeling milieuklachten

Sociaal

Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk> Werkgelegenheid

> Gezondheid en veiligheid

> Opleiding en onderwijs

> Diversiteit en gelijke kansen

> Beoordeling sociale praktijken leverancier

MensenrechtenMaatschappij

> Lokale Gemeenschap

Produkt-verantwoordelijkheid

* Emissies is het enige materiële thema dat extern geldt. Alle andere weerhouden thema’s gelden intern.

Regelmatig overleg met belanghebbenden

FEBEM zit op regelmatige basis samen met tal van belanghebbenden. Zo is er periodiek overleg met:

• De leden: via werkgroepen, task forces en infomomenten

• Collega-federaties: Belgische en Europese werkgevers- en sectorfederaties, zoals VBO, UNIZO, VOKA, UWE,

essenscia, FEDERPLAST, Agoria, Euroshore, FEAD, VVSG, COPIDEC, enzovoort

• Buitenlandse collega-federaties zoals VA (Nederland), FNADE, (Frankrijk), ESA (UK) en BDE (Duitsland)

• De Vlaamse koepelstructuur UMiO (samen met VMx, VEB en OVB) en uiteraard met COBEREC binnen de

confederatie COBEREC FEBEM vzw

• Beheerorganisaties: VAL-I-PAC, Recytyre, Fost Plus, RECUPEL, enzovoort

• Overheden: OVAM, Leefmilieu Brussel, OWD, de federale overheidsdienst Milieu, de kabinetten (structureel

overleg) en periodiek ook met milieuvergunningen, milieu-inspectie, VMM, enzovoort

Conform de GRI-4-richtlijn werd dit verslag ook voorgelegd aan een panel van drie externe stakeholders.

Hun bevindingen zijn terug te vinden in bijlage 1 (zie p. 36).

THEMA’S

32 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 33

PARTNERSSectorkennis delen, servicekwaliteit garanderen

Door onze samenwerking met partners pikken we snel nieuwe trends op en bouwen we onze sectorken-

nis uit. Die informatie delen we met al onze leden, zodat zij tijdig kunnen anticiperen. Onze partners zijn

doordacht gescreend en geselecteerd. Met hun professionele ondersteuning verzekeren we de kwaliteit

van de dienstverlening in onze sector.

Bollegraaf is een internationale producent van machines voor de recyclagesec-

tor. Dat gaat van kanaalbalenpersen en shredders tot volledige sorteerlijnen

voor allerlei afvalstromen • www.bollegraaf.com

BOVA Environmental Consulting is een onafhankelijk milieustudiebureau, dat

gespecialiseerd is in de domeinen van afvalstoffen- en materialenverwerking,

stortplaatsbeheer, en milieueffectenbeheersing • www.ecobova.be

GROUP CASIER adviseert ondernemingen voor een geïntegreerd risico- en

verzekeringsbeheer • www.groupcasier.eu

CL Tyres is gespecialiseerd in EM- en bulldozerbanden voor de recyclagesector

www.cltyres.com

CRETES ontwerpt, bouwt en installeert wereldwijd creatieve technische oplos-

singen voor recyclage, biomassa, textiel, natuurlijke vezels, pneumatisch

transport en ontstoffing • www.cretes.be

DAF Trucks is een van de grootste producenten van bedrijfsvoertuigen in

Europa • www.daf.com

Deloitte is een internationaal bedrijf dat audits, consulting, financieel advies en

risicomanagement aanbiedt • www.deloitte.com

Donaldson is een wereldwijd opererende en toonaangevende producent van

filtratiesystemen en vervangende onderdelen voor luchtreinigingsoplossingen in

fabrieken, zuivering van perslucht en gas, energieopwekking, stof- en rookgas-

zuivering, bijzondere filtratietoepassingen, diskdrive filtratie en oplossingen voor

bouwmachines en vrachtwagens • www.donaldson.com

Hertsens transporteert volumineuze afvalproducten naar de diverse stortplaat-

sen en verwerkingsbedrijven • www.hertsens.eu

Meer dan 300 experts van Kluwer verzamelen, sorteren en verwerken voor

u de veiligheid- en milieuwetgeving. FEBEM-leden krijgen 10 % korting op een

selectie uitgaven • shop.kluwer.be/febem

LDR is een advocatenbureau gespecialiseerd in wetgeving op vlak van milieu en

ruimtelijke ordening. Het bureau is ook wetenschappelijk actief en werkt nauw

samen met universiteiten rond milieuwetgeving • www.ldr.be

M-Tech is een adviesbureau voor integraal milieubeleid, onder meer afval- en

materialenbeheer en hernieuwbare energie • www.m-tech.be

Optima is ervan overtuigd dat u geen behoefte hebt aan een adviseur die alleen

standaardoplossingen voorstelt. U wilt echte antwoorden op uw vragen. U kunt bij

ons terecht voor een persoonlijk financieel plan, op maat van uw financiële situa-

tie. Zo geniet u van een optimale ondersteuning en veiligheid • www.optima.be

Plastic Omnium biedt bedrijven en overheden producten en diensten voor de

inzameling van afval. Dat gaat van afvalcontainers tot advies voor afvalsortering.

Het bedrijf is wereldwijd actief in 25 landen • www.plasticomnium.be

Precia Molen heeft een uitgebreid gamma van precisie laboweegschalen, pla-

teauwegers, weegbruggen, band- en doseerwegers • www.preciamolen.be

Prodware is het IT-bedrijf bij uitstek voor de implementatie van ERP- en

CRM-toepassingen voor afvalbeheer en recyclagebedrijven. Daarnaast is Prod-

ware als grootste Microsoft Dynamics partner in EMEA ook actief voor onder-

steuning en implementaties binnen de bouwsector, retail en ledenorganisaties

www.prodware.be

Rentec is een Belgische constructeur van onder meer verkleiningsmachines en

autoclaven voor milieubedrijven • www.rentec.be

Sermar Logistics is een specialist in het wereldwijde transport van containers

www.sermar.be

SGS biedt een ruime waaier van complementaire en multidisciplinaire diensten

rond milieu en veiligheid: metingen, analyses, onderzoek, studies en advies

www.sgs.be

Terberg Machines is producent van afvalinzamelsystemen en –trucks en de

exclusieve distributeur van Bucher Schörling veegmachines. Het bedrijf is actief

in meerdere landen in Europa • www.terbergmachines.nl

TOMRA biedt sensor-gebaseerde technologieën aan voor het sorteren van

allerhande materialen en voedsel • www.tomrasorting.com

SERMAR

B O VAenvironmental consulting

Ruime ervaring en expertise in:

Stortplaatsbeheer (erkend deskundige, inrichtings- en afwerkingsplannen, ...)

Studies TOP, grondreiniging en baggerwerken (inrichting, ...)

Afvalstoffenstudies en -beheer (optimalisatie beheer, gebruikscertificaten, ...)

Haalbaarheidstudies (milieutechn., fin.-econ., maatsch. aanvaardbaarheid, ...)

Milieueffectenrapporten (MER, ontheffingsnota’s, ...)

Milieueffectenstudies (impactbepaling, remediërende maatregelen, ...)

Milieucoördinator (extern, bijstand, ...)

Milieuvergunning (opmaak, begeleiding, ...)

Milieuauditing (due diligence, compliance, ...)

Bodemstudies (erkend Bodemsaneringsdeskundige type II)

Bodemonderzoeken (oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken)

Bodemsaneringsprojecten (ook begeleiding van saneringswerken)

Grondverzetstudies (technisch verslag, studie ontvangend terrein, ...)

Second opinions (bodemonderzoeken, milieumanagement, ...)

Authority engineering (haalbaarheid, onderbouwing, overleg overheden, ...)

Expertise en bemiddeling (conflictbemiddeling, ...)

Geert Bogaert, GSM 0495 274 185 - geert.bogaert@ecobova.be

Wetenschapspark 1 (Greenbridge, Plassendale I) - B-8400 OostendeTel. 059 33 92 51 - Fax 059 33 92 59

Wellingstraat 102 - B-9070 DestelbergenTel. 09/328.11.40 - Fax 09/328.11.50

advertentie-bova.indd 1 17-2-2011 13:22:46

CRETES nv – Bissegemstraat 169, 8560 GULLEGEM – T: 056 411 094 – E: info@cretes.be

www.cretes.be

Vezelverwerking Textielmanipulatie

Biomassa Afvalbehandeling

Scheiden & Recycleren Platen & Panelen

CRETES biedt u enkelvoudige componenten tot volledige verwerkingslijnen vanaf het eersteconcept tot en met de constructie en de installatie op de werf. Wij zijn niet bang van nieuwetechnische uitdagingen. Aarzel niet om contact op te nemen!

NIEUW vanaf 2014!Volautomatisch kipsysteem voor containers

BIJLAGES BIJ HET DUURZAAMHEIDSVERSLAG

FEBEM

36 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 37

BIJLAGES Bijlage 1: Verificatie van het duurzaamheidsverslag door drie belanghebbenden

Dit verslag werd ter verificatie conform de GRI-richtlijn voorgelegd aan een panel van drie externe stakehol-

ders (hierna ‘het panel’). Deze werden geselecteerd op basis van hun kennis van de sector enerzijds en van

duurzaamheid anderzijds. Het zijn:

• Saskia Walraedt, senior advisor sustainable products and processes, essenscia

• Koen Vanbrabant, sustainability coach, Sustenuto

• Yvette Mortier, communication manager, VAL-I-PAC

Het panel ontving het duurzaamheidverslag met de vraag een oordeel te geven over twee belangrijke GRI-cri-

teria: materialeit en stakeholderbetrokkenheid. Daarnaast had het panel ook de mogelijkheid vrije feedback te

geven.

Het panel juicht het initiatief van FEBEM toe om een duurzaamheidsverslag van de volledige Belgische sector

van milieubedrijven te schetsen. Het huidige duurzaamheidsverslag is een goede basis om de komende jaren

op voort te bouwen.

Positief aan het duurzaamheidsverslag is ook de vermelding van concrete doelstellingen. Zoals het engage-

ment om het aantal arbeidsongevallen met 25 % te reduceren tussen 2012 en 2018. Bovendien geeft

FEBEM ook duidelijk aan, onder meer in het voorwoord, dat ze de komende jaren werk wil maken van betere

cijfers. Dat is volgens het panel ook een van de belangrijkste verbeterpunten voor het verslag: er is nood aan

goed en recent cijfermateriaal. Zo geeft het document aan dat de inhoud betrekking heeft op de periode

2013-2014, terwijl er voor die periode niet altijd cijfers beschikbaar zijn, bijvoorbeeld voor recyclage, omzet

en aantal werknemers dateren de cijfers van 2012. Het panel raadt aan om de keuze voor de rapporterings-

periode doorheen het verslag aan te houden en waar geen cjfers beschikbaar zijn voor de rapporteringsperio-

de dit duidelijk zo te vermelden.

Bovendien zijn de cijfers voor onder meer opleiding en onderwijs in de sector beperkt en rijst de vraag of ze

dan wel een correct beeld schetsen van de sector. Ook bijkomende duiding van de cijfers zou een pluspunt

zijn, zoals een vergelijking met andere sectoren, hoe geeft de dialoog met stakeholders het beleid van de

federatie vorm, enzovoort.

Daarnaast mag er volgens het panel in het document ook meer aandacht komen voor sectorinitiatieven en

hun concrete resultaten. Alsook over de impact van de sector stroomafwaarts: wat doen de leden en FEBEM

bijvoorbeeld om te voorkomen dat elektronisch afval in Afrika belandt?

Conclusie van het panel is dat dit duurzaamheidsverslag een overzicht biedt van de duurzaamheid van de

milieubedrijven in België.

Bijlage 2: GRI-tabel

STANDAARD INDICATOREN

INDICATOR OMSCHRIJVING PAGINA

Strategie en Analyse

G4-1 Verklaring van de leidinggevende over het belang van duurzaam-

heid voor de organisatie en/of strategie hiervoor.

Pagina 3

Organisatieprofiel

G4-3 Naam van de organisatie Pagina 1

G4-4 Voorstelling van de producten en/of diensten Pagina 7

G4-5 Locatie van het (hoofdkantoor) Pagina 40

G4-6 Land waar de organisatie actief is (en aantal indien meerdere) Pagina 7

G4-7 Eigendomstructuur en rechtsvorm Pagina 7, 10

G4-8 Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren die worden

bediend en soorten klanten/begunstigden).

Pagina 7

G4-9 Omvang van de organisatie (bijv. aantal werknemers, totale

omzet, aantal verwerkte producten of geleverde diensten,...)

Pagina 10

G4-10 Verdere informatie over werknemers: type contract (vast, inte-

rim, zelfstandigen...), geslacht

G4-11 % van de werknemers die onder een CAO vallen

G4-12 Beschrijving van de keten waarin de organisatie actief is (voor

de belangrijkste producten of diensten)

Pagina 7

G4-13 Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat be-

treft omvang, structuur of eigendom

G4-14 Beschrijving toepassing 'voorzorgprincipe'

G4-15 Overzicht van labels of charters die de organisatie heeft Pagina 11

G4-16 Overzicht van organisaties, initiatieven of platformen waar de

organisatie lid van is

Pagina 11

Identificatie van materiële MVO thema’s en afbakening

G4-17 Toepassingsgebied van het verslag (uit welke entiteiten bestaat

de organisatie en worden ze allemaal meegenomen in het

verslag?)

Pagina 3

G4-18 Beschrijving tot stand komen van rapport (identificatie van

materiële MVO thema's)

Pagina 30, 31

G4-19 Overzicht materiële duurzaamheidthema's Pagina 31

G4-20 Overzicht van materiële duurzaamheidthema's die intern (bin-

nen de organisatie) gelden

Pagina 31

G4-21 Overzicht van materiële duurzaamheidthema's die extern (bui-

ten de organisatie) gelden

Pagina 31

G4-22 Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van

eerder verstrekte informatie (bijvoorbeeld fusies of overnames,

verandering van referentiejaar of verslaggevingsperiode en

veranderingen met betrekking tot de aard van de activiteiten of

de meetmethoden).

38 FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG FEBEM DUURZAAMHEIDSVERSLAG 39

G4-23 Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperio-

des ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden die

voor het verslag zijn toegepast

Overleg met belanghebbenden

G4-24 Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft

betrokken (overheid, werknemers, klanten, lokale gemeenschap,

...)

Pagina 30

G4-25 Basis voor inventarisatie en selectie van belanghebbenden die

moeten worden betrokken.

Pagina 30

G4-26 Beschrijving aanpak stakeholderdialoog (frequentie, vorm,

reden,...)

Pagina 30

G4-27 Belangrijkste opmerkingen en verwachtingen van stakeholders

en hoe ging de organisatie hiermee om?

Pagina 36

Verslagprofiel

G4-28 Verslagperiode (bijvoorbeeld fiscaal jaar of kalenderjaar) waar-

op de verstrekte informatie betrekking heeft.

Pagina 1

G4-29 Datum van het meest recente verslag (indien van toepassing).

G4-30 Verslaggevingscyclus (jaarlijks, tweejaarlijks, etc.) Pagina 3

G4-31 Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan. Pagina 40

G4-32 Niveau van rapport en verwijzing naar externe verificatie (indien

van toepassing)

Pagina 30

G4-33 Beleid rond externe verificatie *

Beheerstructuur

G4-34 Beschrijving van de bestuursstructuur van de organisatie. Geef

aan welke verantwoordelijk zijn voor economische, milieu en

sociale impacten van de organisatie.

Pagina 10

Ethiek en integriteit

G4-56 Beschrijving van de waarden, (gedrags)normen, principes van

de organisatie

Pagina 11

SPECIFIEKE INDICATOREN

ECONOMISCH

G4-EC1 Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistri-

bueerd

Pagina 14, 15

G4-EC2 Financiële implicaties en andere risico’s en mogelijkheden voor

de activiteiten van de organisatie als gevolg van klimaatveran-

dering

Pagina 14

G4-EC4 Significante financiële steun van een overheid

MILIEU

G4-EN1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht of volume

G4-EN2 Percentage van gebruikte materialen die gerecycleerd zijn Pagina 18

G4-EN3 Energieverbruik binnen de organisatie

G4-EN5 Energie-intensiteit

G4-EN6 Vermindering in energieverbruik

G4-EN7 Vermindering in energieverbuik van produkten en diensten

G4-EN8 Totale wateronttrekking per bron

G4-EN15 Directe emissie van broeikasgassen naar gewicht (scope 1) Pagina 18

G4-EN16 Indirecte (energie) emissie van broeikasgassen (scope 2)

G4-EN18 Intensiteit uitstoot broeikasgassen

G4-EN19 Vermindering van emissies van broeikasgassen Pagina 18

G4-EN21 NO, SO en andere significante luchtemissies naar type en ge-

wicht (fijn stof en geluid)

Pagina 18

G4-EN22 Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming

G4-EN23 Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode Pagina 10

G4-EN27 Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van produc-

ten en diensten en de omvang van deze compensatie

G4-EN30 Significante milieugevolgen van het transport van producten en

andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de ac-

tiviteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden

G4-EN32 Percentage van nieuwe leveranciers die doorgelicht worden via

milieucriteria

G4-EN34 Aantal via formele kanalen ingediende en behandelde klachten

inzake milieuimpacten

Pagina 19

SOCIAAL

G4-LA1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereen-

komst en regio

Pagina 22

G4-LA2 Uitkeringen aan voltijdmedewerkers die niet beschikbaar zijn

voor deeltijdmedewerkers, per grootschalige activiteit

G4-LA6 Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het

aantal werkgerelateerde sterfgevallen per region en geslacht

Pagina 26

G4-LA7 Werknemers blootgesteld aan hoog veiligheidheidsrisico of

beroepsziekte

G4-LA9 Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteedt

aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie

Pagina 27

G4-LA10 Programma’s voor competentiemanagement en levenslang

leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garande-

ren en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan

G4-LA11 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht om-

trent prestatie- en loopbaanontwikkeling

G4-LA12 Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van

medewerkers per categorie, naar geslacht, leeftijdsgroep, het

behoren tot een bepaalde maatschappelijke minderheid en

andere indicatoren van diversiteit

Pagina 22, 23, 26

G4-LA14 Percentage nieuwe leveranciers die via criteria inzake arbeids-

omstandigheden worden doorgelicht

G4-SO1 Percentage van operaties waar lokale impactstudies en ontwik-

kelingsprogramma’s worden uitgevoerd

* Er is nog geen verificatiebeleid uitgestippeld voor het duurzaamheidsverslag

FEBEM – Federatie van de Belgische afval- en milieusector

FEBEM vertegenwoordigt in België de privaatrechtelijke bedrijven die afvalstoffen inzamelen, sorteren, behan-

delen, recycleren en/of verwerken en de grondreinigingscentra. Ook bedrijven die energie maken uit biomas-

sa-afval zijn lid. FEBEM vertegenwoordigt hiermee meer dan 8.000 personeelsleden bij zo’n 220 bedrijven

met een totale omzet van meer dan 2,7 miljard euro.

Voor een overzicht van de leden: http://www.febem-fege.be/leden

Contact

Werner Annaert

FEBEM – Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer

Buro & Design Center Esplanade 1b.87

BE-1020 Brussel

Tel. 02 757 91 70 – Fax 02 240 27 29

werner.annaert@febem-fege.be

www.febem-fege.be

Dit document wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd en chloorvrij papier.

Ce document est également disponible en français sur www.febem-fege.be.

Verantwoordelijke uitgever: Werner Annaert

DUURZAAMHEIDSVERSLAG 2013-2014

FEBEM