Patrick Meurs

Vroege begeleiding of stimulatie van leerprocessen en ontwikkeling bij allochtone kinderen moeten absolute prioriteit krijgen

Dit wordt pas mogelijk wanneer de ouders erbij worden betrokken

Waar we naartoe moeten, is een maatschappelijk breed toegepaste ondersteuning van allochtone ouders met zeer jonge kinderen

Dit heeft de grote kloof aangetoond die er bestaat tussen de zeer goede kwaliteit van het Vlaams onderwijs en de zwakke resultaten van allochtone kinderen.

De leermoeilijkheden van allochtone kinderen worden meestal ergens in de lagere school of bij de overgang naar het secundair gedecteerd, maar ze hebben al veel vroegere wortels

Dan is het in bepaalde gevallen al te laat Die achterstand in taal en cognitie kan

verschillende oorzaken hebben: de meertalige opvoedingssituatie, de onzekere leefsituatie, de onzekerheid van de ouders, enz.

Wanneer allochtone kinderen ook kansarm zijn dan is niet alleen taal en cognitie kwetsbaar,maar de hele ontwikkeling: dus ook de fijne motoriek, de zelfredzaamheid, de sociaal-emotionele ontwikkeling.

Bij kansarme allochtone kinderen verdubbelt de taalachterstand en vallen de goede ontwikkelingsscores voor de andere domeinen zoals de sociale competentie, de emotionele ontwikkeling ook weg

Het gevaar bestaat dat ook andere ontwikkelingsdomeinen mee in de negatieve spiraal gesleurd worden: van communicatieproblemen en vroege leermoeilijkheden komt het tot twijfels over de eigen competenties, sociale isolatie, demotivatie, laag zelfbeeld, emotionele of gedragsproblemen

In Nederland is er het OPSTAP-project Hier worden allochtone kinderen tussen 0

en 6 jaar en hun ouders begeleid en voorbereid op de kleuterschool.

Vlaanderen laat zich te weinig in met de zorg voor die vroege ontwikkeling van allochtone kinderen

Een kansarm kind start dus op school met een achterstand

Men stelt vast, dat een niet onbelangrijk aantal allochtone kinderen het advies krijgen de derde kleuterklas over te doen

De begeleiding van allochtone kinderen zou voor en naast de kleuterschool moeten gebeuren

Kinderen die dit programma volgen schoppen het vaak verder in hun leven

Kind & Gezin is de meest bekende instelling die in Vlaanderen de tekorten in de voorschoolse begeleiding van kansarme en allochtone gezinnen poogt op te vullen

In dit programma voor allochtone gezinnen staat de vroege talige en cognitieve stimulering vanuit de sterktes in de vroege ouder-kindrelatie centraal.

Voor kansarme gezinnen gaat het om de opbouw van pedagogische vaardigheden en de interesse voor beginnend leren

Het discours over gelijke kansen, rasicme bestrijding en integratie is en blijft in Vlaanderen al te zeer juridisch gekleurd

De hulpverlening en de opleiding tot hulpverlener blijven in Vlaanderen nog te curatief en te individueel gericht

In de ‘zachte sector van de integratie’ bestaat nog steeds veel weerstand tegen het schrijven over vroege ontwikkelingsachterstand van allochtone kinderen of over pedagogische kwetsbaarheden van kansarme ouders, alsof in het uidrukken van deze gedachte de discriminatie en de stereotypering zelf schuil gaat

Mogelijk worden allochtone kinderen benadeeld door het gebruik van ‘westerse’ testinstrumenten, en kansarme kinderen door het gebruik van op de middenklasse gerichte instrumenten

We missen in Vlaanderen een langetermijnbeleid als het over allochtonen gaat

Er bestaat in onze maatschappij en bij hulpverleners een neiging om aan vroege tekens van problemen en vroege risicosituaties onvoldoende betekenis te geven. De uitspraak “het groeit er wel uit” is echt wel riskant als het over allochtone kinderen gaat!

In de concrete onderwijspraktijk gebeurt het immers nog maar al te vaak dat de nadruk op het remediëren van achterstand en problemen ligt, tegen de adviezen van het GOK-beleid en de GOK-begeleiding in

Ouders behouden na zo’n programma veel beter hun opvoedings- en leerondersteunende motivatie en hun geloof in een beter toekomst dan ouders die het programma op later leeftijd van hun kind volgden

De vroege ervaring van daadwerkelijke empowerment wekt bovendien de hoop dat wanneer ze toch nog in problemen komen, de maatschappij een antwoord op maat kan bieden, en dat ze over de nodige veerkracht of sterkte beschikken om op zoek te gaan naar dat antwoord, zich verantwoordelijk te blijven voelen voor hun toekomstperspectief en de ontwikkelingsinterferentie het hoofd te bieden