Beeldkwaliteitsplan Stad Eeklo

Beeldig eekloBeeldkwaliteitsplan Eeklo, 16/04/2015plusofficearchitects

OPDRACHT

0. CONTEXT 50.1 Naam eeklo als beeldwaarde 50.2 Situering 60.3 Mobiliteit 70.4 Natuurlijk landschap 80.5 Bebouwde ruimte 9

1. VAN WITGRIJS NAAR ROODBRUIN 13

2. POORTEN TOT STADSCENTRUm 25

3. N9 AlS STEDElIJkE DRAGER 353.1 Stadspromenade project 373.2 Markttuin 513.3 Doorsteek Paterskerk 593.4 Kruispunt Ledeganckplaats 63

4. DWARSSTRATEN EN BINNENGEBIEDEN 67 4.1 Dwarsstraten 694.2 Nieuwe inbreidingsprojecten 79

5. lANDSCHAPSSTRUCTUREN OmARmEN EEklO 89

6. kRACHTlIJNEN VAN HET mASTERPlAN 99

7. AANBEVElINGEN RUP 107

8. EVAlUATIE VOORBEElDPROJECTEN & HANDHAVING 127

9. PARTICIPATIEWANDElING 137

IN AFWACHTING 145

leeswijzer

de opdrachtHet stadsbestuur wenst een beeldkwaliteitsplan voor het centrum op te maken dit om de typische karakteristieken van de bebouwde en publieke ruimte op een duurzame manier te ontwikkelen.

Het beeldkwaliteitsplan legt de na te streven vormgeving, materiaalgebruik, inplantingsregels,... vast voor de gebouwen en de publieke ruimte.

Doelstellingen:- duurzaam omgaan met energie materialen, water en groen- sociaal (toegankelijkheid, woon- en leefkwaliteit)- ruimtelijke kwaliteit - erfgoedwaarde

Dit omvat NIET:- omleiding van ringweg R43- ontwerp stadspromenade

Dit beeldkwaliteitsplan is een document van de stad Eeklo. Het is een instrument dat voor meerdere diensten ingezet kan worden.

Het doel van het beeldkwaliteitsplan is in de eerste plaats het creren van een overzichtelijk werkinstrument, niet alleen voor de de genteresseerde bouwers maar ook voor alle diensten van het beleid die in de ruimte ingrijpen: mobiliteit, stedenbouw, planning, erfgoed, sociale diensten, evenementen, lokale economie ....Dit document bevat naast analyses van de huidige toestand en toekomstbeelden ook beleids- en handhavingsprincipes voor het garanderen van de kwaliteit op lange termijn. Aan de hand van een reeks spelregels voor kleuren materiaalgebruik, alsook bouwhoogte, gevelverdeling, groenaanleg, boomkeuze,... wordt een contextuele toekomstvisie voorgesteld.Voor we aanvangen met het beeldkwaliteitsplan bespreken we kort de bestaande context van het gebied, zijn ruimelijke onderlegger en de grote ontwikkelingen die gepland zijn voor Eeklo en haar centrum.

Context plusofficearchitectsp. 5

In het wapenschild en de vlag vinden we de oude betekenis van Eeklo nog terug in de vorm van takken van de zomereik.

In zilver een hartschild van goud, beladen met een leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel; het hartschild omkranst door twee eikentakken van sinopel (min. besluit 16.02.1993)

Twee even lange banen van groen en van wit met op het midden twee eikentakken, ovaalsgewijze geplaatst, van het een in het ander (KB 02.02.1982)

EEKLO > EEC = EIK ; LOO = VERSPREID BOS

Een kort etymologisch onderzoek leert ons iets over het landschappelijke karakter van Eec-loo en de nabije omgeving. Eec is afgeleid van eik, loo betekent verspreid bos. Het verspreide eikenbos ten midden van moerassen was tijdens de middeleeuwen een belangrijk herkenningspunt voor handelaars. Vandaag zijn deze bosstructuren voor een groot deel verdwenen door de uitbreiding van de stad. De naam is wel de aanleiding voor een beeld waarop dit plan genspireerd is.

0 context0.1. naam eeklo als Beeldwaarde


0.2. situering

B

G

E

T

Eeklo is gesitueerd tussen Gent en Brugge. Het kanaal Schipdonk vormt de westelijke grens van Eeklo en verbindt de haven van Zee-Brugge met de haven van Gent. Ten noorden van Eeklo vormt de expresweg E34 tussen Antwerpen en Knokke een duidelijke grens. De N9 tussen Brugge en Gent doorsnijdt dan weer het centrum. In de toekomst wil men de doortocht rond het centrum afleiden door middel van het sluiten van de ringweg.

Expressweg E34

hoofdwegen

toekomstige ringweg


0.3. moBiliteit

Mobiliteit nu Mobiliteit toekomst

De N9 werkt momenteel als verkeersader voor het doorgaand verkeer tussen Brugge en Gent. De huidige verkeersdruk is belastend voor de horeca, winkels en de woningen en oefent druk uit op de leefbaarheid van het centrum. De verblijfskwaliteit is er laag, al brengt de passage wel een gevoel van activiteit met zich mee.

Het bestuur heeft al een tijd de ambitie om een ringweg en heraanleg voor zwaar verkeer te realiseren, met als doel het centrum te laten herleven als een duurzame en vooruitstrevende publieke ruimte. Het gebruik van de auto wordt hier zoveel mogelijk vermeden, de voetganger en fietser komen op de eerste plaats, aangevuld met


0.4. natuurlijk landschap

hoogtelijnen

mogelijk overstromingsgevoelig

effectief overstromingsgevoelig

waterwegen

grondwaterwinningsgebieden

beschermingsgebied grondwaterwinning

verspreid bosgebied

bomenrij

monumentale boom

gebied BKP

gebied BKP

gebied RUP

gebied RUP

Waterlandschap Verspreid boslandschap

Het centrum van Eeklo ligt op een heuvelrug. Daardoor zijn er in het centrum zelf weinig waterproblemen. In het noorden ligt echter een kwetsbaar grondwaterwinningsgebied. Het afvloeien van verontreinigd water moet daarom zoveel mogelijk vermeden worden. Het aanleggen van wadis op hoger gelegen terrein, dus ook in het centrum zelf, kan hier een duurzame oplossing bieden.

Van de oorspronkelijke bosstructuren zijn nog maar enkele fragmenten over. Twee grotere fragmenten begrenzen het stads-centrum: namelijk het spoorbos in het noorden en het Veen in het zuiden. Naast deze bosfragmenten treffen we nog twee andere groenstructuren aan: bomenrijen in de straten en oude monumentale bomen in de binnengebieden. Deze waardevolle solitairen zijn een grote meerwaarde in het groene netwerk van Eeklo.


0.5. BeBouwde ruimte

woonuitbreidingsgebied

woonuitbreidingsgebied met landelijk karakter

bebouwing

De woonuitbreidingsgebieden zijn al behoorlijk aangesneden. De stad Eeklo zet dan ook meer en meer in op inbreidingsprojecten in de reeds bestaande bouwblokken, geleidelijke verdichting of herontwikkelingen van inactieve fabrieksites.


1777 Ferraris 1850 Vandermaelen & Popp

1251 kanaal Lieve van Gent naar Zwin1457 Leike naar Gent

1847 Schipdonkkanaal (voormalige Lieve)1830 N9 door Leopold I1860 Eeklose vaart1861 trein Gent -Eeklo

1980 Google maps 2013 Google maps

Historische evolutie

Eeklo ontstond als een klein centrum op de zandrug tussen de kust en Antwerpen. Eeklo was herkenbaar als een bosrijk gebied tussen de lager gelegen polders en moerassen. De westelijke grens wordt sinds de 13de eeuw bepaald door het kanaal tussen Gent en het Zwin. Tijdens de middeleeuwen werd het Leike als rechtstreekse handelsverbinding naar Gent gebruikt. Het actieve dok in die tijd bevond zich aan t Kaaiken en reikte tot aan de Zuidmoerstraat. Vanaf de tweede industrile revolutie werd een nieuw dok gegraven verbonden met het Schipdonkkanaal. Het oude dok werd overdekt. De bloei van de textielindustrie, het nieuwe dok en de trein naar Gent zorgden voor een heuse bevolkingsexplosie. Deze demografische groei duurt voort tot vandaag en oefent druk uit op de resterende open ruimte. Verdichting van het centrum dringt zich op.


1. Van witgrijs naar roodBruin

De centrumstraat N9 en haar dwarsstraten vormen het onderzoeksgebied van dit beeldkwaliteitsplan. In essentie beantwoordt het BKP de vraag: hoe te bouwen in het centrum? Een reeks spelregels wil de bouwdynamiek in het beschermde stadsgezicht weer aanwakkeren. Hierbij is de context en de beeldwaarde van de omringende gebouwen niet onbelangrijk. In dit eerste hoofdstuk behandelen we het algemene beeld van het centrum. Via een werkinstrument voor gevelfronten wordt gezocht naar het gewenste kleurenpalet, bouwhoogte,... Deze studie toont ondermeer aan dat Eeklo twee kleurenpaletten heeft: witgrijs voor de centrumas en roodbruin voor de dwarsstraten.

Gevelfragment van beide zijden van N9. Naast de oorspronkelijke winkelpanden treffen we ook

recentere en hogere appartementsgebouwen. Een ware mix van stijlen. Niet altijd even goed

gentegreerd in het bestaande weefsel.

plusofficearchitectsp. 14Van witgrijs naar roodbruin


Bouwdynamiek? Beschermde gebouwen

Nu zetten strenge regels voor het stadsgezicht een rem op de bouwdynamiek. Anderzijds is het beschermingsbesluit de laatste houvast om de weinige historische kwaliteiten die nog resten in het centrum te vrijwaren. Het BKP wil een reeks spelregels creren die samenhangende en contextuele architectuur in het centrum stimuleert. Hoe kunnen we nieuwe projecten inzetten om het beeld te versterken, in plaats van ze enkel als bedreiging te zien? Kunnen we een doelstelling formuleren zodat alle partijen weten waar ze naartoe werken, zodat er weer gebouwd kan worden n het centrumgebied zijn historisch elan beter kan uitspelen.

Markt met stadhuis, Vincentiuskerk en t Rootjen

Wit herenhuis in de Koning Boudewijnstraat

Beschermd stadsgezicht

beschermde gebouwen

beschermd stadsgezicht

BKP en RUP zones


N9 noord

N9 zuid

puntgevel

puntgevel

pleister

pleister

beton

beton

faiencetegels

faiencetegels

beschermderfgoed

beschermderfgoed

kleurenpalet

kleurenpalet

Scan van de bestaande bebouwing

De N9 was oorspronkelijk een witte as. Dit vinden we nog voor een groot deel terug in het kleurenspectrum van de straat. De recente projecten vallen op door hun niet-contextuele zwarte kleur. Bepleistering of faiencetegels markeren vaak erfgoedpanden.

beschermd stadsgezicht


puntgevel

puntgevel

pleister

pleister

beton

beton

faiencetegels

faiencetegels

beschermderfgoed

beschermderfgoed

kleurenpalet

kleurenpalet

Boelareoost

Boelare west

In Boelare vinden we een gradint terug van witgrijs naar roodbruin naarmate men verder van het centrum weggaat. Vele bepleisterde panden staan ook hier weer op de erfgoedlijst.


Kerkstraat west

puntgevel

pleister

beton

faiencetegels

beschermderfgoed

kleurenpalet

In de Kerkstraat en de andere smalle dwarsstraten vinden we meer arbeidershuisjes. Dit zijn de echte woonstraten van Eeklo, hier vinden we nog maar weinig winkelpuien. De kleur van de gevels is ook eerder de traditionele kleur van baksteen, namelijk roodbruin. We vinden hier ook enkele panden met faiencetegels deze zijn over het algemeen opgenomen op de erfgoedlijst.


Overzichtskaart van de bestaande bouwhoogte

5 bouwlagen en meer

3 bouwlagen

4 bouwlagen

2 bouwlagen

1 bouwlaag

De inventariskaart van de huidige bouwhoogtes voor het centrum duidt enkele tendensen aan, die we veralgemeend opsommen.

- De N9 heeft voornamelijk 3 bouwlagen binnen het beschermde stadsgezicht.

- De N9 heeft tot 6 bouwlagen buiten het beschermde stadsgezicht

- Boelare kent 2 of 3 bouwlagen met sporadisch een kop van 4 bouwlagen op bijzondere hoeken.

- De smalle dwarsstraten hebben overwegend 2 bouwlagen, al is er een tendens om drie volwaardige bouwlagen te realiseren.

- Wat de binnengebieden betreft zien we meestal loodsen van 1 bouwlaag, bij herontwikkeling van de binnengebieden kan hoger gebouwd worden. De toegelaten hoogte hangt af van de ruimtelijke condities van het binnengebied en de gebouwen rondom, en kunnen niet in algemene regels vertaald worden.


Cocq

uyts

traa

t

7m 7m 16m 15m8,5m

Cocq

uyts

traa

t

Pate

rsst

raat

5,5m 4m 5,5m 8m 6m 7m20m

Pate

rsst

raat

Observatie hoeken N9-dwarsstraten

Op de hoeken van de N9 met de Patersstraat vinden we nog historische panden van twee bouwlagen hoog. Recentere projecten zijn vaak hoger en verzorgen de overgang naar een lager pand niet altijd. De wachtgevel is zichtbaar en vaak weinig kwalitatief afgewerkt.

Op de hoek met de Cocquytstraat vinden we een project dat afbouwt van vier bouwlagen naar drie. Dit project werd over twee percelen gerealiseerd zodat voldoende breedte beschikbaar is om de smallere bovenverdieping leefbaar te maken. De zijkanten zijn afwerkt en de afbouw is niet plots en bruut.

Verspringing Patersstraat Afbouwproject Cocquytstraat


>3m

>9m 4m

>3m

>9m 4m

VOORSTEL: hoekgebouw maakt overgang

Cuypers Q, Antwerpen BE, hoekgebouw

ectv, Borgerhout BE, hoekgebouw met terras

Mys-Bomans, Antwerpen BE, groepswoning Keistraat

4m

15m

4m

15m

?Maximale bouwhoogte niet doortrekken tot op de hoeken met de dwarsstraten.

Specifieke typologie nodig op hoeken om afbouw te maken en alle woningen van voldoende licht en buitenruimte te voorzien.

Afbouwen naar maximaal 3 bouwlagen op de hoeken.

Er is een groot schaalveschil tussen de centrumas N9 en de smalle dwarsstraten. Een afbouw is noodzakelijk van 5 bouwlagen, eventueel met accent, naar twee bouwlagen met dak. Het volume aan weerszijden van de dwarsstraat mag maximaal 3 bouwlagen hoog zijn over minstens 3m afstand. Het platte dak is ideaal als terras in te richten. Hierbij wordt het hoekproject best over twee smalle percelen gerealiseerd zodat een minimale breedte van 9m wordt gehaald. Dit maakt het mogelijk een duplexwoning met terras op de bovenverdieping te realiseren.


P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

1. Kleurenpalet 2. Materialenpalet

Het kleurenpalet voor de gebouwen in het centrum volgen de volgende principes:

- witte / grijze / beige tinten voor de centrumas- in de omliggende dwarsstraten traditionele roodbruine baksteen - in de dwarsstraten grenzend aan de N9 is een gradint van wit naar roodbruin toegelaten als overgang.- witte bloemen en bloesems voor de markttuin en -plein

Het materialenpalet is in de eerste plaats eerlijk: een materiaal toont wat het is en probeert niet op een ander materiaal te gelijken. De kleuren zijn prioritair, maar de volgende materialen worden bij voorkeur gebruikt:

- traditionele rode of roodbruine baksteen - lichte faiencetegels met gekleurde accenten terugbrengen- witte, beige of lichtgrijze bepleistering in harmonie met de waardevolle erfgoedpanden

Principes voor bebouwing


P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

3. Dakprofielen 4. Bouwhoogte

Over het algemeen treffen we traditionele zadeldaken aan parallel met de straat. Op enkele plaatsen vinden we een bijzondere dakvorm terug: een combinatie van een zadeldak met puntgevel. De daken voor het centrum kunnen deze dakvormen inzetten als ontwerpprincipe binnen hedendaagse vormgeving.Puntgevels brengen variteit in het hoogteprofiel van de straat. Ze doorbreken de strenge lineariteit.Puntgevels kunnen verschillende hoogteprofielen in de straat op een slimme manier oplossen en leveren extra bewoonbare oppervlakte op. Kleine variaties in de hoogte van de kroonlijst is wenselijk.

P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

De maximale bouwhoogte wordt bepaald volgens de meest voorkomende hoogte in de straat. Voor de N9 is dat 3 bouwlagen plus dak voor het beschermde stadsgezicht en 5 bouwlagen plus dak voor de overige delen. Een 6de bouwlaag is toegestaan als accent over max 50% van de gevelbreedte. Voor Boelare is dat 2 tot 3 bouwlagen plus dak. Op de hoeken van Boelare en andere hoofdstraten kunnen forsere projecten toegelaten worden, met uitzondering van de hoeken met smalle dwarsstraten. Voor de smalle dwarsstraten is 2 bouwlagen plus dak de maximale bouwhoogte. Een belangrijk aandachtspunt is de afbouw naar 3 bouwlagen op de hoeken van de N9 en de lage dwarsstraten. Inbreidingsprojecten kunnen projectmatig een hoogteaccent bevatten afgestemd op de omgeving. Voor institutionele gebouwen (bv. aan de Zuidmoerstraat) kunnen hoogteaccenten toegestaan worden, mits afstemming op omgeving.


2. poorten tot het stadscentrum

De zomereik in de K. Albertstraat, de kapel in de Molenstraat, de watertoren in Boelare, de modernistische kerk in de Oostveldstraat en de beschermde villa op de Gentsesteenweg vormen elk herkenbare punten die je kan beschouwen als poort tot het stadscentrum van Eeklo . Zij bepalen de grenzen van het beeldkwaliteitsplan. Vanaf deze punten wordt een coherente landschappelijke visie ontwikkeld voor de publieke ruimte van het centrum. De poorten tot het stadscentrum zorgen voor maximale toegankelijkheid voor iedereen. De N9 wordt na de heraanleg een aangename en groene verblijfsruimte.

Poorten tot Eeklo-centrum

plusofficearchitectsp. 26Poorten tot stadscentrum


Aanloopzones met forse bomen

A. Forse laanbomen in Molenstraat, Gentsesteenweg en Oostveldstraat

B. Behoud van dubbelzijdige straatbomenin Koning Albertstraat

C. Bloembakken in Boelare

In de aanloopstraten naar het centrum wordt duidelijk gekozen voor het aanplanten van grotere inheemse laanbomen. Deze bomen kondigen het groene centrum van Eeklo aan. Twee straten werden recent heraangelegd hier kiezen we voor een andere strategie: behoud van de bestaande bomen of een tijdelijke vergroening met bloembakken.

A

A

A

B

C


Molenstraat nu

De Molenstraat kleurt groen dankzij de grote olmen op de groene berm. Spijtig genoeg lijden deze bomen aan de olmenziekte, een schimmel die de circulatie van voedingsstoffen binnen de boom stillegt. Een even forse stadsboom zal de plaats van de olm moeten innemen.Dit principe geldt niet alleen voor de Molenstraat, maar ook voor de Gentsesteenweg en Oostveldstraat.

A. Forse laanbomen

Op de hoofdwegen aansluitend op de hoofdstraat wordt gezocht naar sterke, grote laanbomen. Het wegprofiel laat toe dat deze bomen kunnen uitgroeien tot een volwassen grootte. Deze straten vertrekken in het centrum maar lopen verder door minder dicht bebouwde gebieden waar de relatie met het omringende landschap belangrijker wordt. Op die plaatsen voorzien we streekeigen bomen; richting dorpscentrum zijn meer exotische soorten toegestaan, die geschikt zijn voor een stedelijke omgeving en een meerwaarde kunnen leveren door bv een spectaculaire herfstverkleuring.

Forse laanbomen


geslacht

soort + cul.var

Ned

erland

se naam

hoog

te

bree

dte

janu

ari

februa

ri

maart

april

mei

juni

juli

augu

stus

septem

ber

oktobe

r

novembe

r

decembe

r

waar?

stan

dplaats

bode

m

opmerking

Noorse esdoorn 15 10 DL DGgewone esdoorn 20-25 10-15 L DGVgewone esdoorn 12-15 6-8 L DGVrode esdoorn 15 8-10 D DGVhaagbeuk 15 10 D DGsmalbladige esdoorn 15-20 10-12 DL DG

excelsior gewone es 20 15 L GVQuercus zomereik L DG

18-25 DL DG15-18 DL DG15-18 DL DG aanvankelijk smal, later breder12-15 DL DG12-15 DL DG groeit sneller dan Rancho

Hollandse linde 20 DL

standplaats D = droogG = gewoonV = voch.g

licht zonhalfschaduwschaduw

WAAR dorpscentrum Dlandschap L

Acer platanoides 'Autumn Blaze'Acer pseudoplatanusAcer pseudoplatanus 'RoRerdam'Acer rubrum 'Red Sunset'Carpinus betulus 'Frans Fontaine'Fraxinus angus.folia 'Raywood'Fraxinus

roburTilia cordata kleinbladige winterlindeTilia cordata 'Bhlje' kleinbladige winterlindeTilia cordata 'Greenspire' kleinbladige winterlindeTilia cordata 'Rancho' kleinbladige winterlindeTilia cordata 'Roelvo' kleinbladige winterlindeTilia europaea 'Euchlora'

Acer plantanoides Fraxinus angustifolia Fraxinus Excelsior Tilia cordata Greenspire Tilia europaea Euchlora

Boomkeuze


5,50 2,20 1,70 1,501,70 2,202,00 1,70 5,50 2,201,702,202,00 2,00 2,002,00

1

2

3

4

5

6

7 1

2

3

4

5

6

7

1 2

5,50 5,202,204,20

5,50 2,20 1,70 1,501,70 2,202,00 1,70 5,50 2,201,702,202,00 2,00 2,002,00

1

2

3

4

5

6

7 1

2

3

4

5

6

7

1 2

na

voor

K. Albertstraat

De Koning Albertstraat is recent heraangelegd met bomen aan beide zijden. De bomen zijn ingeplant op de parkeerstrook waardoor het voetpad niet onderbroken wordt en de bomen bovendien verder van de gevels staan. Dit is interessant voor de gezonde uitgroei van de bomen en verminderde snoeiarbeid.

B. Behoud straatbomen


1,20 5,50 2,201,704,20 2,20

1,70 5,50 4,201,702,202,00

5,50 2,20 1,70 1,501,70 2,202,00 1,70 2,20 5,50 2,20 1,702,00 2,00 2,002,00

1

2

3

4

5

6

7 1

2

3

4

5

6

7

5,50 2,20 1,70 1,501,70 2,202,00 1,70 5,50 2,201,702,202,00 2,00 2,002,00

1

2

3

4

5

6

7 1

2

3

4

5

6

7

1 2

Boelarevoor

Boelarena

Park(ing) day, New York

C. Bloembakken

De Boelare werd recent heraangelegd. Spijtig genoeg werden in deze 20 meter brede gewestweg geen bomen ingepland. Nochtans laat de breedte van de straat dit toe. Deze gewestweg valt niet onder de bevoegdheid van de stad Eeklo. Een tijdelijke ingreep kan hier aangewend worden.

Een gekend voorbeeld van tijdelijke vergroening is bijvoorbeeld Park(ing) day in New York. Tijdens deze dag worden parkeer-plaatsen aangekleed als terrassen en ingenomen als publieke ruimte.


Voor Boelare wordt een tijdelijke oplossing gezocht in de vorm van bakken, gekoppeld aan terrassen. De straat werd immers recent heraangelegd, helaas zonder veel aandacht voor bomen. Indien een heraanleg zich aandient, kan er voor grotere bomen gekozen worden. In de tijdelijke oplossing, met beperkte wortelruimte, krijgen de planten veel meer te maken met hitte en droogte. Slechts enkele soorten kunnen zich hierin handhaven. In plaats van hoogstammige bomen kunnen hier meerstammige struiken worden toegepast.

Bloembakken op korte termijn Groenratio en toegankelijkheid

Enkele principes en aandachtspunten zijn te formuleren voor de goede werking en toegankelijkheid van de tijdelijke groenaanleg:- streefdoel is 30% groenaanleg- aandacht voor doorgang tussen gevel en bloembakken- het voetpad mag niet onderbroken worden


geslacht

soort + cu

l.var

Ned

erland

se naa

m

hoog

te

bree

dte

janu

ari

februa

ri

maa

rt

april

mei

juni

juli

augu

stus

septem

ber

oktobe

r

nove

mbe

r

decembe

r

stan

dplaats

bode

m

opmerking

krent 6-9 4-6 DGVsmalbladige olijfwilg 4-8 3-6 Dgewone sering 4-6 3,5 DG



Amelanchier lamarckiiElaeagnus angus.foliaSyringa vulgaris 'Madame Lemoine'

Amelanchier lamarckii Elaeagnus angustifolia Syringa vulgaris Madame Lemoine

Boomkeuze

plusofficearchitectsp. 34N9 als stedelijke drager


3. n9 als stedelijke drager

Na de heraanleg en de ingebruikname van de ringweg wordt de centrumas van de N9 quasi autoluw. Deze nieuwe stadspromenade bezit sterke troeven om een vooruitstrevende publieke en recreatieve ruimte te worden in het historische en economische hart van de stad. In dit hoofdstuk wordt naast een overzicht van de bestaande ontwerpvoorstellen voor deze promenade ook enkele landschappelijke en materiaal principes meegegeven om deze ruimte de status te geven van groene publieke winkel-wandel ruimte van de 21ste eeuw. Verder worden drie sleutelprojecten aangeduid namelijk: de Markt, de Paterskerk en het kruispunt Ledeganckplaats.

Centrumas N9 met verschillende historische panden en sleutelprojecten: de Markt, de Paterskerk, de Ledeganck-plaats en op termijn ook de Krgersite.


3.1 stadspromenade project

Historische evolutie

Mol

enst

raat

Boel

are

Lede

ganc

kpla

ats

Mar

kt

Historische fotos laten duidelijk de transformatie zien die de centrumstraten al ondergingen. Opvallend is de tendens om het centrum te ontgroenen. Waar in de Molenstraat en op de Ledeganckplaats in 1910 nog vele grote bomen stonden, zijn ze op latere fotos volledig verdwenen. Vandaag treffen we enkele kleine bomen en zieke olmen aan op de middenberm. Die tendens willen we graag ombuigen.


Huidige situatie

5,50 2,202,20 1,70 5,00 5,50 1,70 2,202,20

5,502,20 2,20 1,70 5,00 5,50 1,70 2,20 2,20

3

4

1

2

3

4

5

6

7

1

2

3

4

5

6

7

Vandaag presenteert de centrumstraat zich als drukke doortochtroute. Het brede profiel van de centrumas is uniek voor een stadscentrum. In de 35meter breedte zijn maar liefst 4 rijstroken en 2 parkeerstroken voorbehouden voor de auto. De voetganger wordt tegen de gevel gedrukt op een voetpad van slechts 2,20meter. Op de middenberm staan zieke olmen.De centrumas is duidelijk toe aan een nieuw concept. Met de komst van de heraanleg en de ringweg wordt er nagedacht over een nieuw soort ruimte in de stad. De stadspromenade zal een publieke ruimte worden met ruimte voor zachte weggebruikers en kwalitatief groen.


Grontmij ontwikkelde reeds twee ontwerp-voorstellen voor de stadspromenade. De eerste in 2009 plaatst een dienststraat voor leveringen en de bus in de schaduw van de gebouwen. De zonnige noordzijde van de N9 kan dan optimaal ingezet worden als publieke ruimte. In 2013 paste Grontmij hun ontwerp aan naar een profiel met een parkeerberm tussen de twee rijstroken.

Ontwerpvoorstellen stadspromenade

Een snelle vergelijking met het huidige profiel levert enkele punten op:+ verdubbeling van de huidige breedte van de voetpaden- minder dan 70% van het huidig aantal bomen- minder dan 30% van de huidige groene oppervlakte- onveilige parkeerplaatsen in het midden van de weg- voorgestelde luifel deelt ruimte op waar deze verbreedt en mooie zichten toelaat op de kerk en het belfort

Grontmij, 2009

Grontmij, 2013


4,80 1,70 2,50 3,40 6,00 1,70 2,50 1,70 4,80

5,50 2,202,20 1,70 5,00 5,50 1,70 2,202,20

5,502,20 2,20 1,70 5,00 5,50 1,70 2,20 2,20

3

4

1

2

3

4

5

6

7

1

2

3

4

5

6

7

Snede van huidige N9

Snede van ontwerp stadsboulevard 2013

Vergelijkende snedes

In het nieuwe ontwerp (2013) van Grontmij werd al meer plaats gegeven aan de voetgangers. Echter een grote parkeerberm domineert het ontwerp. Deze middenberm zou ingezet kunnen worden als stalplaats voor de kerstmarkt of andere activiteiten. De toegankelijkheid van dit multifunctioneel vlak wordt echter beperkt door de rijweg aan beide zijden. Een asymmetrisch profiel zou hier een meerwaarde kunnen betekenen.


P

PP

P

P

P

P

P

PP

P

P

P

P

Analyse stadspromenade

Bestaande straatprofiel Huidig parkeren langs de weg en (toekomstige) parkeerpolen.

Bestaande fietspaden en verkeerslichten Huidige beschermde monumenten


Bestaande bomen Bestaande toegangen en oversteekplaatsen

Toe te voegen oversteekplaatsen

Ter hoogte van de Markt is de densiteit aan oversteekplaatsen zo groot dat een plein denkbaar is.


Voorstel om de asverschuivingen overeen te stemmen met monumenten en bijzondere gebouwen, om net daar extra ruimte te creren.

Voorstel om de noordelijke zijde extra brede voetpaden te geven als aanleiding voor goed bezonde terrassen voor horeca.

BUS

BUS

P

PP

P

P

P

P

P

PP

P

P

P

P

Asverschuivingen vs monumenten Zuidelijke weg = zonneterras

Principes voor de stadsboulevard


P

PP

P

P

P

P

Materialen combinatiesPerspectieven vrijwaren

Leien, Antwerpen

Aandacht voor historische zichten op de combinatie belfort en kerktoren, die door de inrichting niet geblokkeerd mag worden.

Ook in gevel-tot-gevel aanleg in steenachtige materialen, voor de markt of andere delen van de boulevard is een combinatie van materialen mogelijk zonder het coherente beeld te verliezen.


Waterinfiltratie Groene boulevard met nevenfuncties

Bennie Meek, Living pavement

Lola Domnech, Barcelona ES, Passeig de St. Joan BoulevardWaterinfiltratie dient deel uit te maken van de ontwerpopgave voor de verharding van het openbaar domein

De extra ruimte die vrij komt bij heraanleg zou zeker nieuwe deelfuncties moeten bevatten (speltuinen, kiosken, zitplekken...) en het groene karakter versterken (kleine stadstuinen, kweektuinen...).


Markt als shared space Groenaanleg met zitrand

Shared space Gent BE, Groenaanleg met zitrand

London UK, Shared space Okra, Vlissingen NL, Bellamy Park

Een gedeelde ruimte principe voor gemotoriseerd verkeer, fietsers en voetgangers is een interessante piste die voor een uitzonderlijke ruimte zoals de Markt een goede optie is.

De meest democratische zitplek voor een publieke ruimte is de zitrand die de markttuin iets optilt en uitnodigt om te verblijven in de publieke ruimte, ook zonder een consumptie.


De meest aangewezen boom hier is Gleditsia triacanthos Shademaster, de valse christusdoorn. Deze boom heeft een grillige, luchtige en spreidende groei en geeft een lichte schaduw door zijn fijn samengesteld blad. Hierdoor vormt hij het ideale dak voor terrassen en speelpleinen. Gleditsia verliest zijn blad eerder vroeg, na een spectaculaire goudgele herfstverkleuring. Hij verdraagt goed verharding en strooizout en is daardoor een erg goede stadsboom. De variteit is doornloos.

Gleditsia als transparante stadsboom

Boomkeuze Stationsstraat

Stationsstraat nu

In de Stationsstraat groeien ook olmen die lijden aan de olmenziekte. Een andere soort stadsboom wordt gezocht om de olmen te vervangen. Hierbij wordt het publieke en recreatieve karakter van de straat na de heraanleg niet uit het oog verloren.


geslacht

soort + cu

l.va

r

Ned

erland

se naa

m

hoog

te

bree

dte

janu

ari

februa

ri

maa

rt

april

mei

juni

juli

augu

stus

septem

ber

oktobe

r

nove

mbe

r

dece

mbe

r

stan

dplaats

bode

m

opmerking

valse Christusdoorn 20 15 DGvalse Christusdoorn 10-12 10-12 DG meer 'savanne'-silhouetvalse Christusdoorn 10-12 8-10 DG meer doorgaande stam



Gleditsia triacanthos 'Inermis'Gleditsia triacanthos 'Shademaster'Gleditsia triacanthos 'Skyline'

Gleditsia triacanthos Shademaster Referenties

Referentie Stadswaag Antwerpen

Balgerhoekeplein Eeklo


3.2 markttuin

Op het Marktplein werden doorheen de geschiedenis vele objecten geplaatst. De oorspronkelijke waterpomp werd vervangen door een fontein in 1900. Een kiosk werd toegevoegd in 1920. In 1938 werd de fontein vervangen door een slanker exemplaar dat uiteindelijk met de heraanleg van de Markt verdween. Een waterelement terugbrengen op de stadspromenade zal een meerwaarde zijn voor de plek.

1900 publieke fontein

1920 kiosk

1938 publieke fontein

Historische objecten op de Markt


Markt Eeklo

14564 m2

(7697 m2) (13954 m2)8942 m2 16670 m2 10503 m2

Grote Markt Brugge Grote Markt Gent Markt Lokeren

Vergelijking markten in naburige steden


Verhard Marktplein Wekelijkse markt Economisch belang en leefbaarheid van de Markt

Op de Markt zijn nauwelijks bomen aanwezig, op enkele kleine bomen aan t Rooitjen na. De verharding is dominant, ideaal voor autos. Na de heraanleg kan hier over groenere alternatieven nagedacht worden. Misschien is Eeklo wel de eerste stad die kiest voor een stadstuin? De enorm grote marktruimte die na de heraanleg beschikbaar is, willen we minstens gedeeltelijk inzetten om een groene publieke ruimte in het hart van de stad toe te voegen.

Met de heraanleg en de ruimte die daardoor vrijkomt moet een stadstuin van minstens 1000m2 wenselijk zijn op de 8000m2 van de Markt. Deze kan zich bij voorkeur bevinden voor het stadhuis, terwijl de ruimte voor t Rootjen gevrijwaard wordt voor terrassen en verharding voor diverse activiteiten.

Er wordt bij de herinrichting van de doortocht Markt gelet op het economisch belang en de leefbaarheid. Er wordt dan ook bij de herorintering van de ruimtelijke inrichting aandacht besteed aan de bereikbaarheid van alle woningen en handelszaken alsook het behoud van het huidige aantal beschikbare parkeerplaatsen, als minimum, in het bijzonder. De herorintering van parkeerplaatsen indien nodig gebeurt in de onmiddellijke omgeving. Dit houdt bv. in dat voor de Markt een aantal opties kunnen onderzocht worden zoals parkeren tussen De Pluim en Boelare, private opportuniteiten of eventueel ondergronds centrumparkeren, indien dit financieel haalbaar is en ruimtelijk de beste optie zou zijn.

Van de 8000m2 Marktruimte wordt slechts 4000m2 effectief gebruikt voor de wekelijkse markt.

!

!!

!

!!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

Jafar Ali

Boon

e M

arc

Biohoek

Hellyn Cedric

Vincent Geert

Van Gucht Benny

De Mosselman

Cosyns Rudy

Volle

Maa

n

Lejeune Peter

risico 8m

Van Renterghem Thierry

Asselman Dirk

Tuin

cent

er H

erm

ie

Vercruysse David

Oyen Luc

Gal

le J

ean-

Pier

re

Cannoot

risico 6m

Boone Marleen

De Meyer Patrick

Mahmood Afzal

Van Ryckegem Gilbert

De Bond

De Bond

De Bond

De Bond

Schram Hubert

Cornelis Danny

Leunens Marc

Van de Vyver Tom

Beyts Linda

Ozhan Serpil

Doolaeghe Francis

Martens Marleen

Van Torre/Platteeuw

Benedictus Gigi

Lauweryns Jelle

De Vriend Charlotte

Van De Velde Antoine

dagplaats

MARKT

KER

KPLE

IN

COLL

EGES

TRAA

T

STER

REST

RAAT

VLAMINGSTRAAT

KER

KSTR

AAT

LIJNENDRAAIERSTRAAT

voorstel donderdagmarktop markten ceremonieplein

I0 50

meter

Laatst aangepast op 26/11/2013


Huidige situatie Visie 1: Kerktuin doortrekken tot achtergevel stadhuis en het Rootjen

Visie 2: Kerktuin doortrekken voorbij stadhuis en het Rootjen

0. Huidige situatie 1. Kerktuin 2. Stadhuis in kerktuin

Vergroeningsvisies Marktplein


Visie 3: Kerktuin doortrekken voorbij het stadhuis. Aan het Rootjen wordt een verhard horecaterras voorzien.

Visie 4: Tuin doortrekken tot aan de weg. Het marktplein wordt een groene tuin met witte bloemen.

Visie 5: Tuin doortrekken over het volledige plein tot aan de Paterskerk.

3. Terras voor t Rootjen 4. Markttuin 5. Markttuin als shared space


Marktplein heraanleggen zoals voorzien in project N9, maar met:- groene stadstuin met zitrand als democratische ruimte- botanische verzameling van (witte bloemdragende) boomsoorten- autoluwe doortocht van het verkeer aan zuidzijde van de promenade, in de schaduwzone van de gebouwen

Voorkeursscenario Markttuin Kerkbomen als solitairen

Momenteel zijn achter de kerk al een paar markante bomen aanwezig: een oude treures en een linde die voldoende ruimte heeft om uit te groeien tot een grote solitair.

Voorkeursscenario


geslacht

soort + cul.var

Ned

erland

se naa

m

hoog

te

bree

dte

janu

ari

februa

ri

maa

rt

april

mei

juni

juli

augu

stus

septem

ber

oktobe

r

novembe

r

decembe

r

stan

dplaats

bode

m

opmerking

10-15 8-12 GMagnolia beverboom 6-8 4-5 DGVMagnolia beverboom 10-15 4-5 DGVPrunus zoete kers 12-15 -79 DGPrunus sierkers 8 8 GV

valse christusdoorn 15 10-12 DGhoningboom 12-15 10-15 DG



Betula u.lis 'Doorenbos' Himalayaberkkobussalicifolia 'Louisa Fte'avium 'Plena'yedoensis

Robinia pseudoacacia 'Bessoniana'Sophora japonica

Betula utilis Doorenbos Magnolia kobus Prunus avium Plena Robinia pseudoacacia Bessoniana

Sophora japonica

De tuin ter hoogte van belfort en kerk wordt opgevat als een groen-witte tuin. Deze tuin zal bestaan uit een verzameling solitairen. De bomen worden geselecteerd op hun sierwaarde, voornamelijk door witte bloemen of schors, en levensduur. Het is de bedoeling dat ze meer ruimte krijgen en langer mogen uitgroeien. Snoei is enkel nodig om de bomen op te kronen.

Boomkeuze Markttuin


3.3 doorsteek paterskerk

+ de schaduw van de afwezige toren schilderen kan een ingreep op korte termijn zijn- beperkte impact- de Paterskerk zelf blijft weinig zichtbaar vanaf het Marktplein

- de Paterskerk is weinig zichtbaar vanaf het Marktplein- weinig kwalitatieve aanpalende bebouwing oa. de garage

+ zichtbaarheid van de Paterskerk neemt toe+ opportuniteit voor jonge Eeklose kunstenaars- lange termijn oplossing

+ nieuw driegevelproject plooit naar binnen - Sloopkosten en vergoeding eigenaars- blijft smalle ruimte, zelfs na afbraak- oorspronkelijke doorgang was niet breder dan de huidige- ook nieuwe wachtgevel moet afgewerkt worden

0. Huidige situatie 1. Aantrekkelijke wachtgevel 3. Driegevelproject2. Toren als kunstproject

De ambitie van het bestuur om de Paterskerk en tuin om te vormen tot een uitbreiding van de publieke ruimte van de Markt is lovenswaardig, maar geen evidente opgave. We sommen enkele principes op waarmee rekening dient gehouden te worden bij de opdracht.


Chiharu Shiota, Londen UK, a room of memory art

Simon Rodia, Watts TowersSchaduw op wachtgevel

Richard Pare, Shabolovka Radio Tower

Paterskerk Eeklo vandaag

Paterskerk Eeklo begin 20ste eeuw


- Paterskerk omvormen tot overdekte hal- toren als kunstproject toevoegen- achterbouw afbreken ten voordele van grotere tuin naast publieke hal- de doorsteek tussen Markt en Zuidmoerstraat als kwalitatieve zachte verbinding- op lange termijn kan een hoekproject de huidige rijwoningen vervangen

Voorkeursscenario Paterskerk

Voorkeursscenario


3.4 kruispunt ledeganckplaats

0. Huidige situatie 1. Brede voetpaden 2. Groenstrook doorgetrokken

+ bredere stroken voor voetgangers en bomen+ kortere oversteekafstanden+ Ledeganckplaats kan ook groter worden- beperkt verschil met huidige toestand

- omvangrijk kruispunt met veel plaats voor de auto- lang afstanden over de oversteekplaatsen

+ Publieke groene middenstrook wordt doorgetrokken+ korte oversteekafstanden- kruispunt zal breuk zijn in de groene strook

De Ledeganckplaats is een belangrijk onderdeel van de N9 en werd ook in het verleden al herhaaldelijk heringericht met vergaande ingrepen zoals het verplaatsen van het monument. We geven enkele pistes mee die vanuit de beeldkwaliteit van tel zijn.


3. Groen rond punt

VOORKEURSSCENARIO MET LEDEGANCKBEELD ALS FOCAAL PUNT+ bredere stroken voor voetgangers en bomen+ kortere oversteekafstanden+ Ledeganckplaats kan ook groter worden+ rondpunt geeft voorrang aan fietsers en voetgangers- minder esthetische oplossing

plusofficearchitectsp. 66Dwarsstraten en binnengebieden


4. dwarsstraten en BinnengeBieden

De dwarsstraten van het centrum zijn erg smal. Reeds vroeg werden ze aangelegd als vlak profiel, op een moment waarop dat nog niet ingeburgerd was. De kleinschalige bestrating in klinkers voegt een extra laag toe aan deze straten op mensenmaat. De uitdaging in de toekomst is vooral om de coherentie en leefkwaliteit te bewaken en naar een eenduidiger materialenpalet te evolueren voor de bestrating.

plusofficearchitectsp. 68Dwarsstraten en binnengebiedenPoreuze bouwblokken laten zachte doorsteken toe

Observatie porositeit stadsweefsel


Dwarsstratenvoor

Dwarsstratenna

1,00 2,50 1,00

0,50 2,30 0,50

6

2,50

1

2

3

4

5

6

7

1

3

4

5

6

7

5

7

1,00 2,50 1,000,50 2,30 0,50 2,50

1,00 2,50 1,000,50 2,30 0,50 2,50

1,00 2,50 1,000,50 2,30 0,50 2,50

1,00 2,50 1,00

0,50 2,30 0,50

6

2,50

1

2

3

4

5

6

7

1

3

4

5

6

7

5

7

1,00 2,50 1,00

0,50 2,30 0,50

6

2,50

1

2

3

4

5

6

7

1

3

4

5

6

7

5

7

1,00 2,50 1,00

0,50 2,30 0,50

5

6

2,50

1

2

3

4

5

6

7

1

2

3

4

5

6

7

7

Profiel dwarsstraten

4.1 dwarsstraten


Zuidmoerstraatna

Zuidmoerstraatvoor

3,00 2,200,50

1

2

3

4

5

6

7

8

0,50

0,30

3,00 2,200,50

0,50

0,303,00 2,200,50

1

2

3

4

5

6

7

8

0,50

0,30

3,00 2,200,50

1

2

3

4

5

6

7

8

0,50

0,30


Materialenpalet

Voor de bestrating wordt er voorgesteld om verder te werken met de bestaande types bestrating (klinkers) maar wel een kleurenpalet te volgen dat complementair is aan de roodbruine gevels.- grijze betonklinkers- beige asfalt/klinkers- geen rode straten, de (bloesembomen) zorgen voor kleur

Bomen zorgen voor kleur

Her en der waar de plaats het toelaat worden bloesembomen ingezet om de beeldwaarde van de smalle straten op te krikken.

- bomen op strategische plaatsen zorgen voor groen en kleur in de straat

Aanbevelingen


Geen blokbomen

Wat opvalt is het veelvuldige gebruik van haagbeuk als geschoren blok. Dit is zeer arbeidsintensief en voegt slechts weinig groen toe in het straatbeeld. In de smalste straten is vaak helemaal geen groen voorzien. Het is beter om n goed geplaatste boom te planten die kan uitgroeien.

Niet te dicht bij de gevel

Vaak zijn boomsoorten aangeplant die te groot worden voor de straat, of te dicht bij de woningen zijn aangeplant om uit te kunnen groeien tot volwassen bomen. Daardoor moeten veel bomen gesnoeid worden. Soms worden de bomen gesnoeid hoewel er voldoende ruimte is om ze te laten uitgroeien tot volwassen bomen.


Beter minder en groter

De aanplant van bomen beter integreren bij het ontwerpen van straatprofielen bij een heraanleg: beter n rij bomen die kan uitgroeien dan twee rijen die moeten worden bijgesnoeid.Straatbomen zo veel mogelijk in de parkeerstrook voorzien in plaats van op het voetpad.

Schaalfout

De lage blokbomen langs de straat geven geen meerwaarde in deze groene omgeving van hooggroeiende bomen. In een dergelijke groene omgeving is er geen nood aan snoeiintensieve straatbomen.


Hoekboom = zichtbaarheid

In zeer smalle straten, waar het moeilijk is bomen te integreren in het straatprofiel, worden strategische punten gekozen vanwaar de bomen het meest zichtbaar zijn ( in bochten, op kruispunten,...). Hierdoor wordt de visuele impact van elke boom geoptimaliseerd.

Boomsoort per straatbreedte

De meeste straten in het centrum zijn smal. De aanplant van bomen is daardoor niet evident, maar zeker niet onmogelijk. Het is vooral belangrijk om bomen van de juiste grootte te zoeken, en daarvoor voldoende ruimte te voorzien.


Bomen in parkeerstrook

In iets bredere straten kunnen aan n zijde, of eventueel zelfs aan twee zijden, iets grotere bomen worden aangeplant, bv in de parkeerstrook. Onderhoud bestaat dan uit het opkronen en eventueel beperkt bijsnoeien aan de gevelzijde. De visuele impact van n boom is groter dan die van verschillende blokjes haagbeuk, er komen parkeerplaatsen vrij en het onderhoud is vele malen kleiner.

Bloesembomen = witgroen Eeklo

In het kader van Eeklo, een groen-wit centrum stellen we een aantal soorten en variteiten van sierkersen, sierappels en sierperen voor, verschillend qua hoogte en groei, zodat bij elke straatbreedte een boom past. Het kiezen van uitsluitend wit bloeiende variteiten zorgt voor eenheid en ondersteunt het wit-groene kleurenpalet dat voor het centrum van Eeklo wordt vooropgesteld.


geslacht

soort + cul.var

Ned

erland

se naam

hoog

te

bree

dte

janu

ari

februa

ri

maart

april

mei

juni

juli

augu

stus

septem

ber

oktobe

r

novembe

r

decembe

r

stan

dplaats

bode

m

opmerking

krent 6-7 3,5 Gkrent 6-8 3,5-4 DGVkrent 6-8 4,5 G

Magnolia beverboom 6-8 4-5 DGVMagnolia beverboom 10-15 4-5 DGVMalus sierappel 5-6 3,5-4 DGMalus sierappel 5-6 3-4 DGMalus sierappel 5-6 4-5 DGPrunus zoete kers 12-15 -79 DGPrunus sierkers 4-6 4-6 DGPrunus sierkers 6 2-4 DGPrunus sierkers 12-15 8-10 DGPrunus Europese vogelkers 8-10 4-5 GVPrunus sierkers 6 4-5 GVPrunus sierkers 10 4-5 GVPrunus sierkers 6 4 GV

sierpeer 10 8-9 GVsierpeer 9 3 GVsierpeer 8-12 4-6 GVsierpeer 6-8 4-5 GV



Amelanchier arborea 'Robin Hill'Amelanchier laevis 'Ballerina'Amelanchier laevis 'Cumulus'

kobussalicifolia 'Louisa Fte'baccata 'Street Parade'Greenstar'Professor Sprenger'avium 'Plena'gondouinii 'Schnee'incisa 'Louisa Leo'maackii 'Amber Beauty'padus 'Alber.i'Pandora'schmiZiUmineko'

Pyrus calleryana 'Aristocrat'Pyrus calleryana 'Capitol'Pyrus calleryana 'Chan.cleer'Pyrus canescens 'Louisa Link'

Amelanchier arborea Robin Hill Magnolia kobus Prunus padus Albertii Pyrus calleryana Capitol Pyrus calleryana Chanticleer

Boomkeuze dwarsstraten


4.2 nieuwe inBreidingsprojecten


Inbreidingsgebied VOLT Inbreidingsgebied melkfabriek

Campus OLV ten Doorn t Kaaiken Ecowijk Sogeta

Uitbreiding Avondzegen en Lange Moeye park

Toekomstige inbreidingsprojecten

De woonuitbreidingsgebieden gedefinieerd in het gewestplan zijn al behoorlijk aangesneden. De stad Eeklo zet bewust in op inbreidingsprojecten in de reeds bestaande bouwblokken, geleidelijke verdichting of herontwikkelingen van inactieve fabrieksites. Zo kan het rijke landschap rondom het stadscentrum gevrijwaard blijven van de verkavelingsdruk. Een overzicht van enkele van deze toekomstige projecten toont ook duidelijk de inzet op waterinfiltratie. Wadis worden op een duurzame manier gentegreerd in de projecten en het oude Kaaiken wordt terug opengemaakt en hersteld als waterelement.


Haarsnijderij Enke, 1900Poreuze bouwblokken met textielfabriek of haarsnijderij in het binnengebied en arbeidershuisjes errond.

Grote poreuze bouwblokken met industrieel verleden

Het grote potentieel van inbreidingsprojecten in Eeklo ligt in de grootte van de bouwblokken. Oorspronkelijk was Eeklo een industrile stad voor textiel en haarsnijderijen. De oude fabriekshallen getuigen hier nog van. We merken vooral in het noorden aan het spoor en in het zuiden aan het Leiken deze grote binnengebieden op.


bosfragmenten met monumentale solitaire beuk

bosfragmenten aan de paterskerk en de Waai

Ook aan de kerk vinden we twee monumentale solitaire bomen:- oude treures - linde

Zuidkaaibos Patersbos Kerktuin

Bosfragmenten in binnengebieden


Grotere schaal binnenin Aandacht voor doorsteken

P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

45

straat binnengebied straat

Inbreidingsprojecten binnenin de poreuze bouwblokken zijn van een grotere schaal en zorgen voor de verdichting van Eeklo.

Binnen het inbreidingdsproject moet aandacht zijn voor kwalitatieve zachte doorsteken die Eeklo ook in noord-zuid richting doorwaadbaar maken.

Het inbreidingsproject bestaat steeds uit de aanleg van een karakterstieke tuin, dit kan een sponsbos of botanische tuin zijn met aandacht voor grote boomsoorten die mogen uitgroeien tot monumenten: toekomstbomen.

Nieuwe tuin met monumentale bomen

Aanbevelingen


Bosfragment > bebouwing = zichtbaarheid Forse, inheemse bomen

Terwijl in de straten wordt ingezet op eerder kleine bomen, moet het parkachtige karakter, met bomen van de eerste en tweede grootteorde, worden benadrukt. Het is hier vooral belangrijk om de bestaande bomen te respecteren en de ruimte te geven, en de ingrepen te beperken tot het opfrissen / herontwerpen / functioneel invullen van het grondniveau.

De parken en groenfragmenten in het centrum vallen op: hoge bomen steken boven de lage woningen uit. De visuele impact reikt daardoor verder dan het parkje zelf. Vaak staan er grote, volwassen, markante bomen.


Meerwaarde voor de buurt Groendaken en daktuinen

In de binnengebieden moet gestreefd worden naar extra kwaliteit voor de buurt. Elk inbreidingsproject moet naast de bebouwing ook bestaan uit het aanleggen van een groene publieke tuin en groene groepsparkingen voor de omwonenden.

Bij deze kwaliteit voor de buurt hoort ook het vergroenen van platte daken, in het bijzonder bij platte daken zichtbaar voor omringende woongelegenheden. Dit kan onder de vorm van extensieve groendaken of intensieve daktuinen. De daktuin zelf kan ook een bijzonder ontwerp zijn.

Michel Desvigne, Tokyo JP, daktuin voor Keio universiteit


Spoorbos als groene drager

Het Melkerijpad is in de eerste plaats een groene fiets- en voetgangersverbinding. Het eerder extensieve karakter ondersteunt dit. Los van de recreatieve functie fungeert het ook als een groene verbinding door bebouwd gebied voor kleine diersoorten.In de aanpalende groene percelen kunnen waterinfiltratie-bekkens worden gegraven voor de opvang van regenwater van nieuwbouwprojecten.

Spoorbos uitbreiden met nieuwe tuinen


Extensieve begroeiing

Een extensief beheer van grasland kan de biodiversiteit versterken.

Sponsbos als wadi

Beter n boom die kan uitgroeien dan 5 boompjes die elk jaar moeten worden gesnoeid. De visuele impact is groter, er moeten minder parkeerplaatsen worden geschrapt, het onderhoud wordt beperkt en de plant blijft gezonder.

Aanbevelingen


5. landschapsstructuren

Eeklo ligt in het hart van het Meetjesland. Het stadscentrum wordt omringd door kwalitatieve landschapsstructuren. In het noorden vormt het spoorbos de grens van het stadscentrum. In het zuiden treffen we vlakbij het centrum nog een stuk landbouwgrond aan, de Lange Moeyakkers.

plusofficearchitectsp. 90Landschapsstructuren omarmen Eeklo


Eeklo is de hoofdstad van het Meetjesland, n van de officieel erkende regionale landschappen in Vlaanderen. In het noorden kenmerkt dit landschap zich in een duidelijke noord-zuid structuur van langgerekte bouwlanden omlijnt door sloten. In het zuiden treffen we dan weer een bosrijker gebied aan. Het Leen ten zuiden van Eeklo is een belangrijke landschappelijke figuur.

Centrum van het Meetjesland


PROJECT: Wegen en landschap

1777 Ferraris1830 Leopold I laan2025 Ring R43

Van een overwegend oost-westelijke wegen-structuur naar een meer noordwest-zuidoostelijke richting vanaf 1830. In de nabije toekomst wil de stad Eeklo het roer omgooien. Het sluiten van de ringweg moet een heraanleg in het centrum realiseren. Het traject van de ringweg is door het landschap ten zuiden van Eeklo gepland. Een goede integratie in het landschap is uitermate belangrijk.


Deze voorbeeldprojecten garanderen de oversteekbaarheid van een dergelijke autoweg, zowel voor mensen als voor dieren. Een voetgangersbrug of ecoduct kan een echte sculptuur worden in het landschap.

Referenties

Beijing CH, Olympic forest park

Omgeving, Wuustwezel BE, Ecoduct De Munt

Grupo Aranea, Alicante ES, El valle trenzado

Next architects, Carnisselande NL, The elastic perspective


PROJECT: Wetlandpark en sponsbossen

Twee landschapsprojecten kunnen gedefinieerd worden: het verder uitbreiden van het sponsbos en een wetlandpark op de Lange Moeyakkers. De landschapsstructuren vormen de noordelijke en zuidelijke grens van Eeklo centrum. Een expliciet project beschermd deze gebeiden tegen de verkavelingsdruk. Bij het Lange Moeyakkerpark moet omgegaan worden met de achterkanten van de Zandstraat.

wetlandpark

sponsbos

grondwaterwinningsgebied


Turenscape, Shanghai CN, Houtan Park

Turenscape, Haerbin city CN, Qunli stormwaterpark

Vandehoek Kromwijk, Antwerpen BE, Park Spoor noord

Holmebakk, NO, Sohlbergplassen viewpointSubstance, Dzintaru Mezaparks

51N4E, Zoersel BE, Huis aan t Laar

Estudio babo, Villa la Angostura AR, CLF houses

Referenties

Hier worden enkele inspiratieprojecten voorgesteld voor wetlandparken en platformen in (spons)bossen.De voorgestelde landschapsprojecten kunnen ook aanleiding geven tot het ontwikkelen van nieuwe woontypologien zoals wonen in het park.


eindtekening landschapsVisie

A

C

B B

BF

D

E

A. Centrumas - transparante gleditsia

B. Centrumstraten - forse laanbomen

C. Smalle straten - bloesembomen vooral op de hoeken

D. Binnengebieden - bosfragmenten versterken en planten van solitairen

E. Spoorbos - sponsbos uitbreiden bij inbreidingsgebieden

F. Lange Moeyakker - wetlandpark

plusofficearchitectsp. 99Krachtlijnen

6. krachtlijnen Beeldkwaliteitsplan


1. Groen Eeklos centrum 3. Slimme waterberging

Terugbrengen van Eeklos natuurlijke conditie als verspreid (eiken)boslandschap door vergroening van het centrum. De huidige ontwerpopgave voor de stadspromenade is een kans om te breken met de huidige verharding en opnieuw bomen en groen in het centrum te introduceren.

Eeklos natuurlijke topografie zorgt voor weinig waterproblemen in het centrum zelf. Maar de omliggende waterzieke gronden kunnen moeilijk al het afstroomwater slikken. Een slim watersysteem in de vorm van sponsbossen (bijvoorbeeld aan het spoor) houdt het water vast op hogere gronden en zorgt voor een geleidelijke vrijgave van grondwater. Hierdoor worden piekmomenten van regenval gespreid over de tijd.

2. Bloesembomen langs wegen

Bloesemende bomen transformeren de smallere woonstraten in een aangename leefomgeving.Bovendien plaatst deze ingreep Eeklo op de kaart als groen- en bloemenstad.


4. Brede voetganger-boulevard

Heraanleggen van het verkeer ter hoogte van de Markt neemt heel wat verkeersdruk weg van de stadspromenade. De brede voetgangersruimte vraagt om tal van functies zoals groenruimte, zitruimte, horecaterrassen, speelruimte voor de kinderen, een kerstmarkt, parkeerruimte, ...

5. Gedeelde straatruimte 6. Witte centrumas

In de smallere dwarsstraten kan een gedeelde straatruimte meer plaats geven aan de zachte weggebruikers en tegelijkertijd het gemotoriseerde verkeer vertragen.

De centrumas van Eeklo was oorspronkelijk volledig wit bepleisterd. Doorheen de jaren werden nieuwe projecten gerealiseerd en geraakte deze eenheid in kleur zoek. Een herintroductie van witte/beige/grijze tinten kan dit versnipperd beeld herstellen.


7. Aandacht voor zachte doorsteken

9. Interessante groeps-woningprojecten

In het poreuze weefsel van Eeklo moet speciale aandacht gaan naar de vormgeving van de zachte doorsteken. Driegevelprojecten of hoge duidelijke openingen in de gevelwand markeren de doorsteken.

Groepswoningprojecten leveren een compact antwoord op de vraag naar huisvesting. Interessante relaties tussen de wooneenheden zorgt voor dynamiek in het bouwvolume. Zo kan een renovatie van een oude burgerwoning met een hedendaagse nieuwbouwuitbreiding een interessante gestapelde woning vormen met gentegreerde terrassen.

8. Kleine korrelprojecten

Nieuwe projecten moeten op maat van Eeklo ontworpen worden. Hierbij mag de gemiddelde gevelbreedte niet overschreden worden.


10. Inbreiding met industrieel karakter

11. Bomen laten uitgroeien 12. Liever minder maar grotere bomen

De binnengebieden van de poreuze bouwblokken waren oorspronkelijk eigendom van de talrijke textielfabrieken in Eeklo. Met het verdwijnen van deze nijverheid kwamen vele industrile relicten leeg te staan en geraakten in verval. Deze omvangrijke binnengebieden zijn een kans bij uitstek om grote inbreidingsprojecten te realiseren. Aandacht moet gaan naar de vormgeving en de oorspronkelijke industrile activiteit (sheddaken, industrieel grid).

De boomsoorten en inplanting moeten zo gekozen worden dat de bomen kunnen uitgroeien en de snoeiarbeid beperkt is. Het inplanten van de bomen in de parkeerstrook plaatst de bomen verder van de gevels wat beter is voor het welzijn van de boom. Een grotere kruin geeft ook een maximaler effect aan het groene karakter van de straat.

Voor het hele centrum maar in het bijzonder voor de smalle straten is het beter te kiezen voor n juist geplaatste boom dan voor tien blokgeschoren boompjes op een rij. Zo heeft een grotere boom op de hoek van de straat een maximaal effect voor alle straten die erop uitkomen.

Luchtfoto Eeklo-centrum, omstreeks 2000

plusofficearchitectsp. 107Aanbevelingen RUP

7. aanBeVelingen rup Voor eeklo-centrum

Tijdens de opmaak van het beeldkwaliteitsplan werden al enkele themas onderzocht als voorstudie voor het hieropvolgende RUP voor de centrumas: bouwhoogte, bouwbreedte, parkeeropties, geveltuintjes, verlichting, ...Deze principes worden als aanbevelingen voor het RUP aangereikt. Belangrijk wordt de vraag hoe te bouwen in het centrum?.


Ondernemerschap is belangrijk voor 2060. De wijk trekt creatieve en jonge ondernemers aan, die er ook gaan wonen. Voor nieuweimmigranten is de mogelijkheid om een kleine winkel of zaak op te starten, gewoonlijk in de wijk zelf, een sleutel tot succes. Het iseen bron van basiskapitaal voor de verdere studies van de kinderen en de aankoop van een woning. Het geeft de eigenaar vaak eenbelangrijke rol en aanzien in de gemeenschap en verhoogt hierdoor ook de sociale controle. Daarom mogen magazijnen, opslag enateliers blijven bestaan. De gebouwen aan de Italilei en Gemeentestraat Carnotstraat beschikken met hun goede ligging enontsluiting grote potenties.

2.3.5 Projectgebieden als strategische impulsen

Er zijn enkele projecten gepland voor de nabije toekomst. Deze kunnen als strategische impuls werken voor het gebied. Met het ooghierop worden specifieke voorschriften opgesteld, oa. zone voor maatschappelijke functies gemengd project (Ma2) en debouwblokken met overdruk bouwblokproject en binnengebied. Ook het onteigeningsplan en het voorkooprecht is met die doelstellingopgenomen in het RUP.

3 Toelichting algemene voorschriftenVoor het gebied gelden enkele algemene voorschriften. Ze zijn voor alle bestemmingszones geldig.

3.1 Harmonieregel en referentiebeeldHoe het uiterlijk van het gebouw eruit moet zien en welk volume men mag bouwen, wordt bepaald door de harmonieregel.

Het bouwvolume, de positie van het gebouw, de voorgevel en achtergevelbouwlijn, de bouwdiepte, de bouwhoogte, de gevelopbouwen gevelgeleding, de dakvorm, de uitsprongen en insprongen, moeten in harmonie zijn met het referentiebeeld. Kortom dehoofdkenmerken van het gebouw moeten in harmonie zijn met het referentiebeeld.

Dit referentiebeeld wordt gevormd door de buitenkant van de gebouwde omgeving en bestaat uit de gebouwen welke inzakeharmonische samenhang het talrijkst zijn. Dit referentiebeeld is afhankelijk van de context, het kan gaan over n kant van de straat,van straathoek tot straathoek, het kan gaan over een hele straat of een gebied. Harmonie met de omgeving en het referentiebeeldbegint met voldoende kennis van de ruimtelijke kenmerken van de omgeving. Deze kennis dient ingezet te worden opdat het op terichten of te verbouwen gebouw op doelbewuste en gemotiveerde wijze een relatie aangaat met de omgeving.

Bron: Harmonieregel Antwerpen, RUP binnenstad, 2012, www.antwerpen.be

Harmonieregel


45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

Bouwvolume/ bouwbreedte

De meest voorkomende gevelbreedte bedraagt tussen de 6 en 9 meter. Nieuwbouwprojecten moeten deze gevelbreedte respecteren door middel van materiaalkeuze, gevelritmes en openingen. De Vylder Vinck Tailleu, Antwerpen BE, Twee

triplexwoningen

Mys Bomans, Antwerpen BE, groepswoning Keistraat

A33, Leuven BE, Barbarahof


Doorsteek

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

Geen lage onderdoorgang Hoge onderdoorgang om het publieke karakter te garanderen.

w = 3/4 HD < 2H

Een onderbreking van de bebouwing duidt de doorsteek aan.

Een achteruitstaande woning met voortuin markeert de zachte doorsteek.

De Zwarte Hond, Gorinchem NL, Doorsteek woningen Courtine Den Haan

Groene doorsteek, Groningen NL

Puls architecten, Antwerpen BE, drei heeren

Doorsteek


Aansluiting

Geen aansluitingPuntgevel lost aansluiting van twee niveaus opAansluiting op twee niveaus

Mansardedak creert subtiele verhoging Mansardedak geeft aansluiting op twee niveaus

Puntgevel creert subtiele verhoging en doorbreekt lineariteit


Gevelopbouw - gevelgeleding

Verticale raampartijen zijn kenmerkend voor Eeklo. Maar ook de horizontaliteit is van belang. Speciale aandacht moet gaan naar de verhoudingen van de gevelopeningen en de raamverdelingen conform het referentiebeeld van de straat.

Atelier Vens Vanbelle, Gent BE, groepswoning gewad

Cuypers Q, Antwerpen BE, woning LVBDe Gouden Liniaal, Antwerpen BE, woning Lange Beeldekensstraat

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied


45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

Dakvormen

Aan de straatIn het binnengebied

Klassiek zadeldak

Mansarde dak

Zadeldak met puntgevel

Gedraaid zadeldak met puntgevel werking

Combinatie van gedraaide zadeldaken

Sheddaken voor het binnengebied of voor renovatie van fabrieksrelicten

60% (>35)

40%

Terugspringende extra bouwlaag met zadeldak

De voorkeur voor de dakvorm is een traditioneel zadeldak. Afwijkingen hiervan zoals een mansardedak of gedraaid zadeldak als puntgevel zijn toegelaten. Voor inbreidingsprojecten in het binnengebied kan teruggegrepen worden op industrile architectuurtaal van sheddaken.

Nu architectuuratelier, Gent BE, woning BomastraatTony Fretton architects, Den Helder

Volt architecten, Ronse BE, Lofts Rodebroek

plusofficearchitectsp. 115Aanbevelingen RUP45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied

Uitsprongen - insprongen

Uitsprongen en insprongen geven dynamiek aan het straatbeeld en doorbreken de lineariteit. Vlakke gevels zijn niet eigen aan Eeklo. Kijk maar naar de vele insprongen en uitsprongen in de klassieke panden met vele ornamenten.

Erker met puntgevel.

Achteruitstaande voordeur

Klassieke erker

Uitsparing voor terras aan de straatkant

Hedendaagse erker

Max. 1/2 van de gevelbreedte

Marie Jos Van Hee, Opwijk BE, woning Van Aelten Oosterlinck

Cuypers Q, Antwerpen BEEeklo, woning K. Albertstraat


Parkeeropties

Geen parkeerboxen in het binnengebied

Buurtplein met bomen en groepsparkeren.

Groene groepsparking Parkeren in de straat.

Groene groepsparking in het binnengebied

Bij voorkeur ondergronds parkeren

Parkeren kan georganiseerd op straat tussen bomen

Garagepoort met bovenlicht voor een kwalitatieve ruimte

P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

45


P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

45


P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

45



Hoogte benedenverdieping

Cuypers Q, Antwerpen BE, woning LVB

Kerkstraat, hoge ramen met bovenlicht

P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

P- PP

PPP

PPPP

PPP

PP

PP

P

PP

P

P

PP

In de smalle straten moet bijzondere aandacht gaan naar de hoogte van de ramen op de benedenverdieping. Hogere ramen en bovenlichten boven de deur en garage zorgen voor meer inval van natuurlijk licht. Dit verhoogt aanzienlijk de leefkwaliteit van kleine woningen.


Geveltuintjes

30cm

150cm30cm

Geveltuintje in volle bloei

Smalle groene straat met geveltuintjes. Door de asymmetrisch geplaatste weg kunnen ook bomen worden toegevoegd in het straatbeeld.

Geveltuintjes kunnen een positieve bijdrage leveren in de beeldkwaliteit van Groenwit Eeklo. Het bestuur zet al geruime tijd in op de aanleg van geveltuintjes, bijvoorbeeld in de wijk Rozen. Bovenstaande tekening is gebaseerd op het Stedelijke reglement betreffende de aanleg van geveltuintjes.


Gevelrenovatie winkels

Voor de renovatie van winkelpanden worden in het bijzonder enkele (reclame)principes voorgesteld, o.a. de maximale hoogte van etalages op de benedenverdieping, de maximale dimensie van banners, de maximale uitsprong van panelen etc. worden vastgelegd.

A B C D E F G H I J KA B C D E F G H I J K

+ 4.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.60

MIN. 60CM MIN. 60CM

MAX. 50CM

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

MIN. 60CM MIN. 60CM


+ 4.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.60

MIN. 60CM MIN. 60CM

MAX. 50CM

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

MIN. 60CM MIN. 60CM


+ 4.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

+ 3.60

MIN. 60CM MIN. 60CM

MAX. 50CM

+ 3.00

+ 2.20

+ 0.00

MIN. 60CM MIN. 60CM

gebouw staat op de grond met integratie banner in glasvlak

gebouw staat op de grond met losse letters op gevelsteen

Er is veel willekeur in de reclamepanelen.

Hierdoor oogt het straatbeeld chaotisch en komen de (historische) panden minder tot hun recht.


Bestaande verlichtingstoestellen

Voor de Markt en de heraangelegde centrum-straten werd reeds een coherente verlichting toegepast. In de smalle dwarsstraten en de Molenstraat vinden we een willekeurig palet straatverlichting. In de visie van het BKP kan de Markt een andersoortige verlichting hebben, terwijl de overige straten coherente armaturen hebben.

Markt Markt

Molenstraat Jeugdhuis Kerkstraat Collegestraat

N9 Boelare Koning Albertstraat


Verlichtingsconcept

Vandaag is de openbare verlichting vooral op de rijweg gericht. Na de heraanleg zal de openbare ruimte belangrijker worden. Hiervoor is een ander soort verlichting nodig. Het aantal palen kan beperkt worden door meerdere lichtpunten op n paal te combineren en ook de gevels in te zetten als lichtdragers.

Parameters Eandis- kleur lichtbron: champagnewit 2800-3200K- hoogte verlichting: 5 6,30m- kleur armatuur: zilvergrijs voor N9 en Markt, beige/grijs voor andere straten- opwaartse straling beperkt: G2bron: Eandis, Masterplan OV - Technische fiches

a. palen met verschillende lichtpuntenb. gevellichten voor verlichten publieke ruimtec. spots op grond voor monumenten

a.

b.

c.

referentie palen met verschillende lichtpunten


oppassen voor schaduw door de kruinen van jonge bomen

bomen verder uit elkaar planten bij een verlichtingselement zodat voldoende verlichting tijdens de groei

Voor de verlichting van de N9 willen we met zo min mogelijk palen een zo maximaal mogelijke ruimte verlichten. Dit kan door meerdere lichtpunten op n paal te groeperen. Hierbij moet speciale aandacht besteed worden aan de hoogte en positionering van de lichtbronnen. De lichtbron op de weg houden we zoals Eandis voorschrijft op 6,3m hoogte. De andere lichtbronnen, aan de kant van de groepen gleditsias, positioneren we lager zodat de kruin van de bomen geen licht tegenhoudt. De gleditsia heeft namelijk een slanke stam waar de verlichting gemakkelijk tussendoor kan. Wel is het verstandig de bomen verder uit elkaar te planten op de plaats waar er een verlichtingspaal komt te staan. Op deze manier verhinderen de bomen ook als ze nog jong zijn de lichttoetreding op de publieke ruimte niet.

Verlichting N9

4,80 1,70 1,702,50 2,50 6,50 10,00

Principe snede met verlichtingshoek 60

60 60

60


Of n familie geclusterde spotsHergebruik van de bestaande verlichting

In de eerste plaats kan de huidige verlichting hergebruikt worden. In de centrumstraten treffen we namelijk al n duidelijke familie van verlichtingsarmaturen aan met verschillende variaties: enkelzijdige of dubbelzijdige verlichting al dan niet op verschillende hoogtes. Hergebruik kan een duurzame strategie zijn om deze eerdere investering niet teniet te doen.

Indien de stad Eeklo nieuwe verlichtingselementen wenst, kan gekozen worden voor meer gespecialiseerde verlichtingstechnieken voor openbare ruimte. Hier zijn verschillende varianten te bedenken van meerdere spots op n paal. Belangrijk is dat alle verlichting (palen, gevelverlichting,...) in het centrum van dezelfde familie is.

Referenties


In de Markttuin worden de botanische bomen langs onder verlicht

een tuinfeest in de Markttuin

Verlichting Markttuin

Op de Markt kan gekozen worden voor meer bijzondere en esthetische verlichting. In de Markttuin zelf worden enkel de solitaire bomen verlicht. Deze opwaartse verlichting geeft een feerieke sfeer en plaatst de botanische selectie letterlijk in de spotlights. Deze ruimte nodigt ook uit voor allerlei evenementen zoals een tuinfeest of stadsbarbecue.Voor het verharde deel van de Markt moet onderzocht worden of verlichtingspalen met spots wel noodzakelijk zijn. Verlichtingspunten op de omringende gevels en het uitlichten van erfgoedpanden is misschien al voldoende. Zoniet kunnen aan de rand van het plein extra masten voorzien worden.

plusofficearchitectsp. 127Evaluatie voorbeeldprojecten en handhaving

8. eValuatie Van VoorBeeldprojecten en handhaVingsBeleid

Het beeldkwaliteitsplan creert een reeks spelregels en doelstellingen waaraan toekomstige projecten moeten voldoen. En van de belangrijkste punten is het inpassen in de context. Een toets hieraan kan gebeuren door het inplakken van het project in de gevelstrips. In het volgende hoofdstuk worden enkele recente projecten en ontwerpen getoetst aan het beeldkwaliteitsplan.


Evaluatie: Project Volt Markt

45

straat binnengebied

45

marktrootjen

6m22.5m 7.5m 9m

binnengebied- kleur+ materiaal- gevelbreedte/ doorsteek+ bouwhoogte+ aansluiting- gevelgeleding+ dakvorm/ uit/insprongen/ parking


Evaluatie: Nieuwbouw Kerkstraat

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte+ bouwhoogte+ aansluiting- gevelgeleding+ dakvorm- parking

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte- bouwhoogte- aansluiting- gevelgeleding+ dakvorm-parking

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte+ doorsteek- bouwhoogte- aansluiting- gevelgeleding+ dakvorm

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte+ bouwhoogte+ aansluiting+ gevelgeleding+ dakvorm


- kleur- materiaal- gevelbreedte- bouwhoogte- aansluiting- gevelgeleding- dakvorm

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte+ bouwhoogte+ aansluiting+ gevelgeleding+ dakvorm

+ kleur+ materiaal+ gevelbreedte- bouwhoogte- aansluiting- gevelgeleding+ dakvorm- uit/insprongen


45

straat binnengebied

Evaluatie: Project Volt Kerkstraat

+ kleur+ materiaal- gevelbreedte- doorsteek- bouwhoogte+ aansluiting+ gevelgeleding+ dakvorm- parking

45

straat binnengebied45

straat binnengebied


Conclusie evaluaties

BKP = Spelregels RUP = Gabariet

- in het beeldkwaliteitsplan worden de principes duidelijk- een reeks spelregels over ritme, kleur, dakvorm, gevelgeleding,... maakt architectuurprojecten mogelijk binnen en buiten het beschermde stadsgezicht- aan de hand van het BKP kan een beoordelingssysteem/ puntensysteem opgesteld worden- een deel van dit beoordelingssysteem bestaat erin nieuwe projecten te laten invoegen in de fotomontages van de gevels of bij elke bouwaanvraag een gevelstrip te laten maken van 5 woningen links en rechts van het project

- in het RUP worden de spelregels voor de hoofdstraten vertaald in specifieke regels met betrekking tot bouwhoogte, gevelgeleding, gevelbreedte, ...


Handhavingsbeleid

Het afdwingbaar maken van de visies in het BKP is een terechte bezorgdheid en is natuurlijk niet met een enkel systeem op te lossen. Er is op verschillende niveaus een strategie nodig:

1. duidelijke visie meegeven aan genteresseerden vr aankoop van een perceel bv. in de vorm van een brochure

2. afspraken die in de eigendomsakte vervat liggen met betrekking tot het navolgen van het BKP

3. de kwaliteitscontrole door een kwaliteitskamer tijdens het ontwerpproces (vr bouwaanvraag)

4. krachtdadig vergunningenbeleid

5. bouwcontrole door de vergunningsverlenende overheid tijdens de werken

6. handhavingsbeleid bij overtredingen na ingebruikname

C +

C +

+

+

C +

CM RO

?

?

BKP

!

!

bouwer

stadsdiensten

brochure einddocument BKP

ontwerp

kwaliteitskamer

herwerking ontwerp vergunningen

bouwcontrole

handhavingsbeleid / sancties

plusofficearchitectsp. 136Participatiewandeling


9. participatiewandeling

Op dinsdag 24 juni 2014 organiseerde het stadsbestuur van Eeklo samen met plusofficearchitects een participatiewandeling met de bewoners. Enkele hoofdprincipes van het beeldkwaliteitsplan worden op een toegankelijke manier voorgesteld en de mening van de bewoners wordt gevraagd. In dit hoofdstuk wordt het verslag van de wandeling toegelicht alsook enkele sfeerfotos van het evenement.


1

2

3

7

7

4

56

Doel: De bewoners laten kennismaken met het doel van het beeldkwaliteitsplan (BKP) voor het centrum van Eeklo. Anderzijds willen we dit moment ook inzetten om informatie te krijgen van de bewoners zelf: wat vinden zij belangrijk? Hoe staan zij tegenover erfgoed, de kleur van het centrum, de schaal van nieuwbouwprojecten,...? Welke knelpunten en kansen signaleren ze? Plusofficearchitects legt ook hun eerste bevindingen uit.

De route: We starten de wandeling aan het stadhuis van Eeklo. Van daaruit volgen we een traject langs verschillende punten waar we even halt houden. Het exacte traject van deze tocht is in bijlage te vinden.

START, stadhuis (19u30) Bob verw elkomt de participanten en licht het doel van het BKP kort toe: Welk beeld willen we? Wat doen we met de open ruimte? Hoe kunnen we daar kwaliteit in brengen? Er wordt verder gekeken dan het individuele gebouw om een beeld te bepalen van hoe de stad er binnen 20 jaar moet uitzien. Dirk legt uit dat we ons in een beschermd stadsgezicht bevinden. In de jaren 80 waren de beschermingsregels heel soepel waardoor vele waardevolle historische panden in het centrum verdwenen zijn. Het gevolg was een verstrenging van de regels ten koste van de bouwdynamiek. Het doel van het BKP is om deze regels opnieuw te versoepelen met duidelijke spelregels.Plusofficearchitects legt uit dat Eeklo oorspronkelijk een wit centrum had. De bakstenen gevel van het stadhuis is in de jaren 30 toegevoegd. Het gewenste kleurenpalet wordt voorgesteld: een lichter palet voor de centrumas en

Participatiewandeling 24/06/2014


een bruiner palet voor de woonstraten rondom. Ook witte bloemen op het Marktplein dragen bij aan dit lichter beeld. En van de bewoners merkt op dat wit ook slechts een momentopname is.Het Marktplein is nu volledig verhard. Plusofficearchitects ziet potentieel in groenaanleg met zitrand (bv. aan Stadshal Gent) als democratische verblijfsruimte zonder verplichte consumptie.Met de bewoners wordt besloten dat het beeld niet alleen visueel is, ook geluid, zonwering, materiaalkeuze, geur en wind dragen bij tot de kwaliteit van de leefomgeving.De mogelijkheid om beschut op het plein te zitten is welkom (zon, regen) de huidige bank laat dat niet toe.De akoestische druk van het verkeer maakt verblijven of een markt houden op het plein niet erg aangenaam.

HALTE, N9 - Vredegerecht Plusofficearchitects legt uit dat de N9 een zeer breed straatprofiel heeft, maar liefst 6 stroken voor de auto. Bij de geplande knip komt er veel ruimte vrij die nieuwe functies nodig heeft. Groenaanleg met bomengroepen en waterinfiltratie, speelpleinen, terrassen, (kerst)markt, parkeren,... zijn enkele functies die de N9 kunnen opladen en voetgangersvriendelijker maken.De twee rijstroken die overblijven kunnen ofwel in een verkeersremmend zigzag profiel of in een rechte strook in de schaduwzijde uitgevoerd worden. Enkele bewoners vinden de rechte lijnen en gevels een uniek aspect in Eeklo, anderen vinden een recht wegprofiel saai en verkiezen de zigzagbeweging. De oversteekbaarheid is zeker een aandachtspunt samen met het inzetten op fietsgebruik.


HALTE, RaamstraatPlusoffice vertelt dat rond het spoor en het Leiken de textielindustrie zich vestigde in de 19de eeuw. Rond deze fabrieken werden veel arbeidershuisjes gebouwd. Dit is de reden voor Eeklos kleinschalige en smalle woonstraten rond de centrumas (N9).Eeklo is n van de eerste steden om smalle straten naar n niveau te brengen. Dit principe van shared space verbreedt de plek voor de zachte weggebruiker en remt het verkeer af. Slanke bloesembomen zorgen voor een aangenaam leefklimaat van seizoen tot seizoen. Bovendien is n niveau ook toegankelijker voor mindervalide mensen.Ook het materialenpalet is hier belangrijk. Verkiezen de bewoners van Eeklo een kleurrijk palet of niet? Het is best om voor eenzelfde aanpak te kiezen in de centrumwoonstraten.Gedeelde ruimte laat toe dat voetgangers meer plaats krijgen.

HALTE, KerkstraatPlusofficearchitects analyseert kort enkele nieuwbouwprojecten in de Kerkstraat samen met de bewoners.De faiencetegels zijn beeldbepalend voor Eeklo, maar niet iedereen vindt dit mooi.Het beeldkwaliteitsplan zal een aanstiplijst voorbereiden die de beeldwaarde in de straat behoudt maar ook enkele vrijheden creert, bijvoorbeeld een schuine kroonlijst kan als materiaal, kleur en het ritme van de ramen passen in het straatbeeld.Plusofficearchitects stelt de vraag of iedereen zijn eigen baksteen mag kiezen? Het is een uitdrukking van de eigen


identiteit naar de buitenwereld maar het is ook het meest publieke deel van je woning die je zelf als bewoner het minste ziet.Bij het inbreidingsproject aan de Melkerij duidt Plusofficearchitects op het feit dat architectuur genspireerd moet zijn op de

Beeldkwaliteitsplan Stad Eeklo

Documents

Transcript of Beeldkwaliteitsplan Stad Eeklo