Beelden van gemeentelijke organisatie, Concernstaf en...
Transcript of Beelden van gemeentelijke organisatie, Concernstaf en...
Beelden van gemeentelijkeorganisatie, Concernstafen concerncontrol
Johannes Boelens
Amersfoort,26 maart 2013
PwC
Inhoud
1. Doel presentatie
2. Persoonlijk en vakmatig referentiekader
3. Context en ontwikkelingen
4. Modellen gemeentelijke organisatie
5. Rol en positie Concernstaf en Concerncontroller
6. Ontwerpcriteria bij organisatie-inrichting
7. Nadere informatie
Copyright: Niets uit deze presentatie mag worden gebruikt zonderexpliciete bronvermelding.
2
PwC
1. Doel presentatie
Aanleiding:
• Snel veranderende, complexe omgeving
• Invloed op organisatie en werkwijze, rol en positie concernfuncties
Doel / beoogd resultaat presentatie:
1. Zicht op context en organisatiemodellen
2. Ingrediënten concernfuncties verkend
3
Basis voor seminar en reflectie
PwC
2a. Samenhangende organisatie-aspecten
Het PwC-huis van P&C
4
Visie / missie
Structuur en besturing
Personeel Processen
Instrumenten
Gedrag
Interne & externe kaders
Strategie
PwC
2b. Uitgangspunten organisatiestructuur
• Structuuraanpassing als ‘laatste redmiddel’:
- Als andere oplossingen niet toereikend zijn
- Faciliteren / mogelijk maken van andere werkwijze
- Doorbreken bestaande patronen
- Eisen vanuit externe omgeving
- Noodzaak vanuit formatiereductie
• De optimale structuur bestaat niet
• Structurering is het reduceren van de nadelen
• Ondervangen nadelen door aanvullende maatregelen, werkwijzen
en overlegstructuren
• Na keuze hoofdstructuur verdere uitwerking noodzakelijk
5
PwC
2c. Basisprincipes (planning &) control
6
• Iedere leidinggevende is zijn / haar eigen controller
• Control is organiseren van tegenkrachten
• Brede control
• In control = moving target
• In control = in contact
• Control = sturen op gedrag
• Één werkelijkheid
• P&C the easy way (zie artikel)
• Geen eenheidsworst….
PwC
3. Context en ontwikkelingen
a. Externe ontwikkelingen
b. Interne verbeterpunten
c. Organisatie-ontwikkeling
d. Externe bijdrage organisatie-ontwikkeling
7
PwC
3a. Van buiten naar binnen
Externe ontwikkelingen
• Andere rol / positie gemeenten
• Verdampen grondexploitaties
• Decentralisatie en regelgeving
• Bezuinigingsnoodzaak
• Hoge verwachtingen burgers
• Technologische mogelijkheden
• Complexiteit vraagstukken
• Regionalisering / ketensamenwerking
• Focus op resultaten
• ……….8PwC
PwC
3b. Interne verbeterpunten
Externe ontwikkelingen
• Andere rol / positie gemeenten
• Verdampen grondexploitaties
• Decentralisatie en regelgeving
• Bezuinigingsnoodzaak
• Hoge verwachtingen burgers
• Technologische mogelijkheden
• Complexiteit vraagstukken
• Regionalisering / ketensamenwerking
• Focus op resultaten
• ……….
Interne knelpunten
• Werkwijzen / houding / gedrag
• Verkokering / integraliteit
• Inefficiency
• Bedrijfsvoering niet ‘in control’
• Beperkte professionaliteit enkwetsbaarheid middelenfuncties
• Leiderschap / HRM
• Mismatch beleid en uitvoering
• Informatiemanagement en ICT
• ……….9PwC
PwC
3c.Van buiten naar binnen en van binnen naar buiten
Externe
ontwikkelingenInterne knelpunten
Organisatieveranderingen
Verbeteren dienstverlening Centralisatie middelenfuncties Versterken concernsturing Professionele bedrijfsvoering Aanpassing structuur Investeren in mensen Cultuur, houding en gedrag ……….
10
PwC
4. Typologiën organisatiemodellen
11
Introductie
• Tot eind jaren ‘80 secretariemodel
• Voor 1997 grote uniformiteit, nl. concerndienstenmodel
• Na 1997 vier typologieën:
a. (Aangepaste) concern-dienstenmodel / sectorenmodel
b. Burgerlogicamodel: ‘Kanteling van de organisatie’
c. Afdelingenmodel / directiemodel
d. Andere modellen: Regiemodel, Regiomodel, e.d.
• Verschillende varianten per type structuurmodel en mengvormen
• Diverse hulpstructuren (programma, wijk, klant)
PwC
4a. Voorbeeld concern-dienstenmodel
12
GemeenteDen Bosch
PwC
4b. Voorbeeld gekanteld model (1/2)
Gemeentesecretaris/
Algemeen directeur
Adjunct-gemeentesecretaris/
Adjunct-directeur
Publiekszaken Beleid en
Projecten
OpenbareWerken
Veiligheid,Vergunningen enHandhaving
Bestuurs- enManagement-ondersteuning
Financiën
Projecten
Onderwijs,Leerplicht enJeugdzaken
Welzijn
Verkeer RuimtelijkeOrdening en Milieu
Personeel enOrganisatie
II&A
Bestuurlijke enJuridische Zaken
Facilitaire Zaken/Centrale Inkoop
Communicatie
Bestuurssecr.
EconomischeZaken
Werk,Inkomen,Zorg
Afdelingsonder-steuning
Burgerzaken,Klantcontact-centrum
Beheer
Realisatie
Buitendienst
Openbare orde,Veiligheid enRampenbestr.
Bedrijfs-contacten
Juridische Zaken
Brandweer
Belastingen
Planning enControl
Administratie
PlaneconomieVergunningen
Handhaving
Beheer 13
GemeenteLangedijk
PwC 14
Gemeenteraad Zwolle
College van B&W
Directie
Ontwikkeling
Wijkzaken (tot 1/1/2013)
Publiekszaken
Sociale Zak. en Werkgelegenh.
Brandweer
Expertisecentrum
Advies en Faciliteiten
Concernstaf
4b. Voorbeeld gekanteld model (2/2)
Gemeente Zwolle
PwC 15
4c. Voorbeeld afdelingen / directiemodel
PwCPwC
Netwerkorganisatie (Dordrecht)
GemeenteAmersfoort
4d. Voorbeeld regie-organisatie
Sector SOBSector MO Concern Middelen
College van B&W
Gemeentesecretaris/Algemeen Directeur
Afdeling Strategie &Bestuur
Archief Eemland
•Reiniging (NV)
•Sportaccommodaties (NV)
•Beheer & Onderhoud (NV)
•Parkeren / parkeergarages (NV)
•Milieutaken (WGR)
•Kredietbank (Stichting)
•Maatschappelijke Onder. (WGR)
• Etc.
16
PwC
4d. Voorbeeld regiomodel
17
Dordrecht: netwerk / regio-organisatie
PwCPwC
4e. Organisatie van de toekomst (1/2)
Politiek Bestuur
Directie
Burgers, Bedrijven, Bewoners,Bezoekers, Ketenpartners
18
PwCPwC
4e. Organisatie van de toekomst (2/2)
Politiek Bestuur
Directie
Burgers, Bedrijven, Bewoners,Bezoekers, Ketenpartners
19
PwC
5. Rol en postie Concernstaf en Concerncontrol
a. Van Secretarie naar Concernstaf / Controlstaf
b. Taken en rollen Concernstaf
c. Voorbeeld Concernstaf
20
PwC
5a. Van Secretarie naar Concernstaf
• Secretarie:
- Oriëntatie op bestuurders en GS
- Omvangrijke, dominante positie
- Beleidsvoorbereiding / advies op advies
• Bestuursdienst:
- Bestuurlijke oriëntatie en management advisering
- Beleidsadvisering, uitvoering, middelen, dienstverlening,facilitair etc.
• Concernstaf:
- Oriëntatie op gemeente als geheel
- Ondersteunend aan GS / AD, GMT / Directie
• Controlstaf / Strategie & Control
21
PwC
5b. Taken en rollen Concernstaf (illustratief)
22
Wisselend takenpakket
• Ondersteuning GS / Directie
• Bestuursadvisering
• Bestuursondersteuning
• Concerncontrol
• Middelenbeleid / kaders
• Strategie
• Concernprojecten
• ….
Veelzijdige rollen
• Voorwaardescheppend
• Signaleren
• Toetsend
• Adviserend
• Ondersteunend
• Regisserend
• Special Forces
• …
+ Voorbeeldgedrag
PwC
5c. Dilemma’s rol en positie Concernstaf/controller
Reikwijdte: Binnen Buiten
Oriëntatie: Smal Breed
Rolopvatting: Focus Veelzijdig
Doelgroep: Management Bestuur
Positie: Staf Lijn
Hulpmiddel: Papier Webbased
Gedrag: Signaleren Meedoen
Houding: Achteruit kijken Vooruit kijken
Paradigma: Waardevrij Waardegedreven
23
PwC
6. Ontwerpcriteria bij organisatie-inrichting
• Verandernoodzaak en - ambitie
• Externe effecten
• Politiek-bestuurlijke sturingsmodel
• Rol en positie managementteam
• Managementfilosofie
• Ordeningsprincipes en besturingsprincipes
• Ontwikkelingsfase
• Visie op wijze van taakuitvoering
• Gewenste houding en gedrag (cultuur)
• ..
24
PwC
7. Nadere informatie/toelichting
Voor nadere informatie, toelichting over deze presentatie of dedienstverlening van PwC aan lokale overheden, kunt u contactopnemen met:
Johannes BoelensPartner en sectorleider Binnenlands Bestuur
E-mail: [email protected]: 06-53 16 62 97
25