POSTGRADUAATSOPLEIDING

BEDRIJFSKUNDIGE INGENIEURSTECHNIEKEN (BIR)

ea18.ugent.be/BIR

2

Uit volgende bedrijven namen al ingenieurs deel aan deze opleiding:

ADIFO NV

AIB-VINCOTTE INTERNATIONAL

ALCATEL MICROELECTRONICS

ARCELORMITTAL

AVALON AUTOMATION

AVERCON NV

AVERY DENNISON

AVEVE ZUIVEL NV

BARCO

BCM NV

BECTON DICKINSON NV

BELGACOM

BMT AEROSPACE INTERNATIONAL

BOMBARDIER TRANSPORT

BOOST NUTRITION CV

BOSS PAINTS NV

COCA COLA ENTERPRISE BELGIUM

CORUS ALUMINIUM

DAIKIN EUROPE

DANA SPICER OFF-HIGHWAY

DELAVAL NV

DELOITTE CONSULTING

DESSAUX BELGIE NV

DOLBA BELGIUM PRODUCTIONS NV

DOMO

DREDGING INTERNATIONAL

EGEMIN NV

ELECTRABEL

EOC BELGIUM

FABELTA NINOVE

FINA ANTWERP OLEFINS

FYTOLAB

IBM GLOBAL BUSINESS SERVICES

IWT-VLAANDEREN

JAN DE NUL NV

JANSSEN PHARMACEUTICA

KATOEN NATIE

KBC

LAPPERRE NV

MINISTERIE VAN LANDSVERDEDIGING

MINISTERIE VLAAMSE GEMEENSCHAP

MINIT BENELUX

MOBIUS

NEW HOLLAND BENELUX

ORMIT BELUX NV

PACKO INOX NV

PALM BREWERIES

PAUWELS TRAFO BELGIUM NV

PFIZER

PHILIPS INDUSTRIAL AND TELECOMMUNICATIONS SYSTEMS

PLASTIFLEX

PROCTER & GAMBLE

PROFERRO NV

SIBELCO

SIEMENS

SOLUTIA NV

STRUKTON RAILINFRA

SYLVANIA NV

TORMAX BELGIUM NV

TRISLOT

TUPPERWARE BELGIUM NV

UMICORE

UNILIN BVBA

VILLEROY&BOCH WELLNESS NV

VITAMINEX NV

VOLVO

VONDELMOLEN NV

3

WAAROM DEZE ACADEMISCHE OPLEIDING? De nood aan continue vorming voor kaderleden en bedrijfsleiders wordt alom erkend. Het scherp concurrentiële landschap van vandaag vergt een diepgaande kennis van de systemen, technologieën en methodieken die het competitief voordeel van een bedrijf kunnen versterken. Ondanks hun grondige opleiding stellen ingenieurs vast dat zij essentiële inzichten in de organisatie en werking van een bedrijf missen. Dit hindert hen zowel bij de uitoefening van hun job als bij het effectief communiceren met de ‘beslissingsnemers’ binnen hun bedrijf. Wanneer zij beheerstaken te vervullen krijgen, wordt dit tekort vaak acuut. Kortlopende studiedagen kunnen hiervoor onmogelijk degelijke oplossingen aanreiken. De postgraduaatsopleiding Bedrijfskundige Ingenieurstechnieken, ook gekend onder de afkorting ‘BIR’, geeft ingenieurs een grondige managementopleiding, voortbouwend op de unieke kenmerken van deze homogene doelgroep. Deze opleiding is gebaseerd op twee sporen: de essentiële managementtechnieken en de operationele technieken voor het organiseren van bedrijven. Op die manier slaagt de opleiding erin om effectief en efficiënt die kennis en vaardigheden bij te brengen die een ingenieur beslist nodig heeft, zonder overbodige of breedvoerige ballast.

4

STERKE PUNTEN VAN ‘BEDRIJFSKUNDIG INGENIEUR’ Het postgraduaat BIR is een ‘techno-MBA’, d.w.z. het combineert

een brede managementopleiding met een grondige studie van de organisatie en sturing van operationele activiteiten van bedrijven en organisaties.

Door het homogene ingenieurspubliek garandeert BIR een interessante leeromgeving, met een grondige behandeling van de topics en discussies op niveau. De confrontatie van de onderbouwde theorie met de brede praktijkervaringen in de groep leidt tot een kwaliteitsvol programma, uniek in België.

Via een dossieronderzoek en een grondig interview garanderen we dat alle deelnemers een waardevolle bijdrage tot de groep zullen leveren, onder meer doordat we minstens 3 jaar werkervaring vragen.

De planning van de lessen op vrijdagmiddag, -avond en zaterdagmorgen laat toe de opleiding te combineren met een voltijdse job.

Het programma legt de nadruk op het verwerven van actieve kennis: doen eerder dan weten. Daarom worden in de lessen talrijke praktische oefeningen en simulatie-games ingelast.

5

Ruime aandacht voor sociale vaardigheidstechnieken geeft de deelnemers de mogelijkheid hun nieuw verworven kennis in hun organisatie waar te maken en dus meteen hun carrière positief te beïnvloeden. Om dezelfde reden wordt de afsluitende scriptie bij voorkeur in het eigen bedrijf uitgevoerd.

Het uitgelezen team van docenten is samengesteld uit mensen die door hun academische en/of industriële werkzaamheden een degelijke expertise in hun vakgebied hebben opgebouwd. Zij zijn meestal reeds jaren verbonden aan de opleiding, zodat continuïteit en integratie in het geheel gewaarborgd zijn.

Een professionele omkadering van de deelnemers door de vakgroep Industriële Systemen en Productontwerp zorgt ervoor dat de deelnemers zich volop kunnen concentreren op de inhoud van de opleiding, met slechts een minimum aan administratie of organisatorische beslommeringen.

De contacten met de collega-deelnemers en docenten verruimen de blik en vormen een waardevolle uitbreiding van het professionele netwerk van de deelnemers.

Het succesvol doorlopen van de opleiding wordt gehonoreerd met een getuigschrift uitgereikt door de Faculteit Ingenieurs-wetenschappen en Architectuur van de Universiteit Gent.

6

‘BEDRIJFSKUNDIG INGENIEUR’, EEN GEVESTIGDE WAARDE IN VLAANDEREN

Prof. ir. Henri Muller richtte met steun van prof. Vlerick reeds in 1962 het programma Bedrijfskundig Ingenieur op aan de Universiteit Gent. De meer dan 50 jaar geschiedenis betekent dat het ‘BIR’-programma (zoals het nog steeds wordt genoemd) een weerklank heeft uitgebouwd in de Vlaamse Bedrijfswereld. Vele van de meer dan 1000 alumni behoren tot de hoogste managementechelons van hun bedrijf.

Vanaf 1992 werd het programma georganiseerd in samenwerking met de Vlerick Leuven Gent Management School. Na de verzelfstandiging van de Vlerick School in 1998 bleef het BIR-programma onder de koepel van de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur van de Universiteit Gent. De samenwerking tussen de docenten bleef echter intact. In 2004 werd het programma hervormd, conform de Europese richtlijnen. De sterke punten van het programma werden echter integraal behouden en waar mogelijk, nog versterkt. Sinds 2013 wordt BIR aangeboden in de vorm van een postgraduaatsopleiding waarin veeleer het accent gelegd wordt op de praktijkrelevantie van de aangeleerde technieken dan op de academische, wetenschappelijke achtergrond. Het programma beschikt over een kwaliteitssysteem met ruime inspraak van de deelnemers. Wekelijks evalueren zij zowel inhoud, vorm, als de docenten, waardoor het programma qua inhoud eigentijds en actueel is en blijft. De Universiteit Gent, via de vakgroep Industriële Systemen en Productontwerp (EA18), staat borg voor de inhoudelijke kwaliteit van dit programma. Het BIR-programma is dan ook de meest efficiënte besteding van de vormingstijd van een ingenieur en legt de basis voor de verdere uitbouw van een carrière binnen de bedrijfswereld.

7

ORGANISATORISCHE ASPECTEN VAN HET PROGRAMMA Het programma loopt als een deeltijdse opleiding over twee volle academiejaren van eind september tot eind juni. De lessen vinden plaats op vrijdagnamiddag, vrijdagavond en zaterdagvoormiddag, behalve tijdens de schoolvakanties. Tussen de vrijdagnamiddag en –avondsessie gaan de discussies en netwerking verder tijdens de gezamenlijke warme maaltijd. Het volledige vakkenpakket wordt verspreid over 2 academiejaren gedoceerd. Men kan evenwel elk jaar starten. De vakken zijn als volgt in vier modules opgedeeld:

Even jaren vanaf 2016-2017 Oneven jaren vanaf 2017-2018 Module Wiskundige beleidstechnieken Modellen en methodes in

operationeel onderzoek Kwaliteitstechnieken en

industriële statistiek Operationeel beheer Supply chain

management Continu verbeteren van

bedrijfskundige systemen

Module Bedrijfsbeheer Kostprijsberekening en

investeringsanalyse Financiële analyse en beheer Productiestrategie en

innovatiebeleid Actuele vraagstukken uit het

bedrijfsbeheer Module Integratie Productiebeheerssimulatie

Elk jaar (in het tweede of een extra derde jaar) af te leggen: Vakoverschrijdend project – scriptie

De scriptie bestaat uit een vakoverschrijdend project dat de deelnemers bij voorkeur in hun eigen werkkring uitvoeren. Zo plukt hun bedrijf meteen de vruchten van de nieuw opgedane kennis. Dit project kan zowel tijdens het tweede jaar als in een extra derde jaar uitgewerkt worden.

8

De groep volgt bovendien aan het begin van elk academiejaar een residentieel seminarie, om de onderlinge kennismaking en teamspirit te bevorderen. Daarnaast zijn doorheen het jaar enkele bedrijfsbezoeken voorzien, voor een kijkje achter de schermen. De docenten maken in ruime mate gebruik van actieve vormingsmethodes zoals gevalstudies, rollenspelen, incidentmethodes, simulatoren, business games, enz... Om uit dit alles een maximaal rendement te halen, zijn een grote inzet en voortdurende participatie van de deelnemers vereist, en dus in de eerste plaats aanwezigheid tijdens de sessies. De voertaal van het programma is het Nederlands. Voor bepaalde opleidingsonderdelen is actieve kennis van het Engels evenwel onontbeerlijk. DOELGROEP en TOELATINGSVOORWAARDEN Het programma richt zich tot ingenieurs (of gelijkwaardig door ervaring) die minimum 3 jaar bedrijfservaring hebben in een lijn- of staffunctie en die hun talenten willen verruimen om verder door te groeien naar of in een managementfunctie. De aangereikte concepten zijn van toepassing in zowel industriële als dienstenondernemingen en dus relevant voor ingenieurs uit beide omgevingen. Zodoende is het programma bijzonder geschikt voor huidige en toekomstige operationele managers en hun stafleden, maar ook voor consultants en informatici, die hun basiskennis omtrent het organiseren en leiden van een industriële onderneming wensen te actualiseren en uit te bouwen. Kandidaten worden toegelaten tot het programma mits zij minstens 3 jaar werkervaring hebben en een gunstige beoordeling krijgen na een toelatingsgesprek waarin naar hun achtergrond en motivatie gepeild wordt. De kandidaten krijgen de gelegenheid dit gesprek in juni of in september af te leggen.

9

FINANCIËLE VOORWAARDEN Deelnemers aan dit programma dienen zich in te schrijven op de rol van de universiteit. Het inschrijvingsgeld bestaat vanaf 2016-2017 uit een vast bedrag van € 230 per jaar en apart studiegeld per studiepunt dat wordt opgenomen in het curriculum. Dit studiegeld bedraagt € 165 per studiepunt voor de reguliere lessen, en € 25 per studiepunt voor het vakoverschrijdend project (VOP). Het totaal bedraagt dus

- € 4190 voor een jaar waarin enkel lessen gevolgd worden - € 4490 voor een jaar waarin zowel lessen gevolgd worden als

het VOP opgenomen wordt - € 530 voor een jaar waarin enkel het VOP opgenomen wordt

In dit inschrijvingsgeld zit meteen alles inbegrepen, o.a. documentatie van de cursussen, boeken, syllabi, koffiepauzes, warme maaltijden op vrijdagavond en deelname aan het seminarie en de bedrijfsbezoeken. In de loop van het jaar worden geen bijkomende kosten meer aangerekend. WENST U MEER INFORMATIE? Belangstellenden zijn welkom op de jaarlijkse informatie- en ontmoetingsavond van het programma in mei. De exacte datum wordt ieder jaar in de media en op onze website bekend gemaakt. http://ea18.ugent.be/BIR Volg ons ook op Facebook. /BedrijfskundigIngenieur

10

PROGRAMMAOVERZICHT

MODULE Wiskundige beleidstechnieken (even jaren, 12SP) Operationeel onderzoek Prof. dr. ir. Filip Gheysens

“Management is transforming information by putting decision processes into action”. In deze cursus worden zowel methodologie als technieken bestudeerd die het voorwerp uitmaken van het vakdomein ‘Management Science’. Aan de wellicht nog steeds meest gebruikte methode, nl. de lineaire programmering, wordt de meeste aandacht geschonken. Daarnaast worden technieken van beslissen in onzekerheid bestudeerd. Ook simulatie komt aan bod.

Kwaliteits-technieken en industriële statistiek Prof. dr. Peter Ottoy

De cursus behandelt de belangrijkste statistische technieken voor de beheersing, d.i. het beschrijven, verbeteren en bewaken van (industriële) processen. De nadruk ligt op de toepassing van de methoden eerder dan op de wiskundige achtergrond. Niettemin wordt voldoende aandacht besteed aan inzicht in de technieken en aan de randvoorwaarden voor toepassing ervan. Doelstelling is het verschaffen van een solide basis waarop kan worden gesteund en verder gebouwd in de latere praktijk binnen een industriële context.

Kennisgedreven systemen in logistiek management Prof. dr. ir. Dirk Matthys

De cursus behandelt vanuit een praktisch standpunt de toepassing van kennissystemen in logistiek management. Daartoe worden theoretische lessen afgewisseld met voorbeelden van en toelichting bij praktische toepassingen in de bedrijfswereld. Zo komen aan bod: artificiële intelligentie, kennisvoorstelling, zoektechnieken en implementatie-tools. Als toepassingen worden onder meer distributie- en allocatieproblemen besproken.

11

MODULE Operationeel beheer (even jaren, 12 SP) Operational excellence

Prof. dr. ir. Rik Van Landeghem

Deze cursus bestudeert de technieken om bedrijfskundige systemen te ontwerpen en te verbeteren, volgens de Lean Management filosofie, op basis van procesanalyse. Alle aspecten, van de productspecificatie over de keuze van het productieproces tot de productieorganisatie, komen hier ruim aan bod, inclusief onderhoudsbeheer en beheer van dienstenorganisaties. De oefeningen zijn hoofdzakelijk gebaseerd op praktijkgevallen.

Supply chain management

Prof. dr. ir. Birger Raa Ir. Peter Vanderschaeghe

Een goed beheer van het productieapparaat en de logistieke keten heeft een sterke invloed op het resultaat van een onderneming. Deze cursus gaat daarom in op forecasting, productieplanning en -sturing, voorraadbeheer, aankoopbeheer, magazijn-beheer en distributielogistiek. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan supply chain coördinatie door samenwerking met leveranciers en klanten in de logistieke keten.

Bedrijfsbezoeken Via bedrijfsbezoeken en uiteenzettingen van gastsprekers tijdens de bezoeken zelf, wordt aan de deelnemers telkens één of meerdere aspecten gedemonstreerd van modern operationeel beheer.

12

MODULE Bedrijfsbeheer (oneven jaren, 18 SP) Kostprijs-berekening en budgettering

Prof. dr. Luc Keuleneer

Deze cursus geeft de basisconcepten en -technieken voor kostprijsberekening en kostencontrole in organisaties. Er worden methodes (zoals ABC) besproken die managers in staat stellen een beter inzicht te verwerven in de winstgevendheid van producten en diensten. Aan de hand van case studies wordt het belang aangetoond van het correct afstemmen van het kostprijssysteem op de strategie van de onderneming en de technologische en concurrentiële omgeving waarin zij actief is.

Investerings-analyse

Prof. dr. Luc Keuleneer

Deze cursus behandelt de verschillende technieken die ter beschikking staan om investeringsprojecten te evalueren en om het gepaste alternatief te selecteren.

Financiële analyse en beheer

Prof. dr. Ludo Theunissen

De basisprincipes van financieel beheer van ondernemingen worden hier uiteengezet. Aan de hand van de oefeningen wordt de financiële toestand van een onderneming besproken. Aan bod komen o.a. balansanalyse, ratio-analyse, financieringsbronnen, financiële planning, waardering van ondernemingen en overnametechnieken.

Productie-strategie en innovatiebeleid

Prof. dr. Bart Clarysse

Studenten worden vertrouwd gemaakt met de organisatorische aspecten van technologische product- en procesinnovatie. Hierdoor wordt kennis opgedaan, nodig om een hoogtechnologische onderneming te leiden en technologie als grondstof te beheren.

13

Organisatie en leiderschap

Prof. dr. Koen Dewettinck

Een goed ‘People management’ is een belangrijke factor die het verschil kan maken tussen succesvolle en minder succesvolle ondernemingen. Tijdens deze cursus richten we ons zowel op belangrijke vaardigheden voor lijnmanagers als op de bredere implicaties voor het Human Resources beleid van de onderneming. Thema's die aan bod komen zijn onder meer inzicht in de eigen managementstijl, motivatie, de politieke dimensie in organisaties en loopbanen.

Industriële marketing

Ir. Jan Lagast

In de ‘end-to-end’ waardeketen is de klant de finale factor in de beoordeling van de toegevoegde waarde van de onderneming. Marketing en verkoop zijn hierbij een primordiale bron van informatie via hun dagelijks contact met de klant. Deze cursus kadert marketing en verkoop in een totaalvisie van het bedrijfsbeheer en geeft een inleiding tot de technieken van (e-) marketing met een diepere excursie naar de business-to-business omgeving en de marketing van diensten.

MODULE Integratie (oneven jaren, 6 SP) Beheerssimulatie (business game) ‘New ORSIAM Inc’

Prof. dr. ir. Hendrik Vanmaele

Deelnemers leiden in groep een onderneming in een gemeenschappelijke markt: Gefaseerde beheerssimulatie, waarbij men geleidelijk meer bevoegdheden bekomt; vanaf productieplanning, operationele strategie, marketingstrategie, R&D. Er treden ook crisissituaties op, waarbij snelle besluitname of onderhandelen in de zakenwereld vereist is.

14

Motiveren, communiceren en samenwerken

Dhr. Serge Ornelis

Naast het technisch uitwerken van oplossingen voor de gestelde problemen is het van groot belang deze te laten aanvaarden door oversten en ondergeschikten. Effectief communiceren, voorstellen en motiveren komt dan ook voor op de dagelijkse agenda van ieder kaderlid. In dit seminarie worden oefeningen opgezet om deze facetten te verbeteren en te vervolmaken.

Intercultureel management

Dhr. Luc De Haes

Steeds meer worden ingenieurs ingezet in beleidsfuncties in het buitenland. Deze module behandelt de vraagstukken omtrent de culturele dimensie van het internationaal management. Hoofddoel is u vooreerst beter bewust te maken van uw eigen vooronderstellingen omtrent ‘effectief management’ om zo de alternatieve vormen van management, die gedragen worden door andere culturele gerichtheden, beter te begrijpen. Discussies en gevalstudies beogen uw slagvaardigheid te verhogen om die verschillen te verzoenen.

Presentatie-technieken

Ir. Bernard Lernout

Deze cursus leert u stap voor stap en op een speelse manier hoe u uw totaal brein (linker-en rechtercortex) met plezier kan combineren om op een vlotte manier uw gedachten op voorhand te ordenen in een minimum van tijd; hoe u complete focus op uw doelpubliek tot stand kunt brengen; hoe u tenslotte met gemak een presentatie kunt brengen, waaraan uw doelpubliek met plezier en overtuiging denkt. De sessies zijn sterk op de praktijk gericht met veel aandacht voor effectieve oefeningen en feedback.

15

LOCATIE: TECHNOLOGIEPARK ZWIJNAARDE De lessen worden gegeven in gebouw 903 op het Technologiepark te Zwijnaarde. Dit ligt vlakbij R4, E40 en E17 en is zeer vlot bereikbaar met de wagen. Ook met het openbaar vervoer is er een vlotte busverbinding tussen het Technologiepark en treinstation Gent-Sint-Pieters. De vakgroep Industriële Systemen en Productontwerp en leszaal vind je via de linkeringang van het gebouw 903. Daar kom je via de hoofdingang van het Technologiepark door aan het eerste rondpunt meteen rechtsaf te slaan en rechtdoor het parkeerterrein op te rijden.

16

INFOAVOND Er is een jaarlijkse informatie- en ontmoetingsavond voorzien in

de loop van de maand mei, zie de website voor de precieze datum en locatie.

TOELATINGSVOORWAARDEN Ingenieur (burgerlijk, industrieel, bio-ingenieur) of gelijkwaardig

door ervaring Tenminste 3 jaar relevante bedrijfservaring Gunstige evaluatie na toelatingsgesprek (eind juni of begin

september) LESSENROOSTER vrijdagnamiddag van 14.30 uur tot 17.30 uur vrijdagavond van 18.45 uur tot 21.45 uur zaterdagmorgen van 9.00 uur tot 12.00 uur start lessen: eind september einde lessen: eind juni

MEER INFORMATIE Vakgroep Industriële Systemen en Productontwerp Technologiepark 903 9052 GENT-ZWIJNAARDE Tel: 09 264 55 02 E-mail: veerle.vanbeversluys@ugent.be ea18.ugent.be/BIR /BedrijfskundigIngenieur