Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012),...

26
Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 Euroforum 10 januari 2013, Utrecht ing. Jan Veuger MRE FRICS, lector Maatschappelijk Vastgoed

Transcript of Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012),...

Page 1: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Barometer Gemeentelijk

Maatschappelijk Vastgoed 2012 Euroforum 10 januari 2013, Utrecht

ing. Jan Veuger MRE FRICS, lector Maatschappelijk Vastgoed

Page 2: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

In welk stadium bevinden we ons?

■ Maatschappelijk vastgoed: totaal oppervlak 83,5 miljoen m2 (Bouwstenen voor sociaal 2011)

■ Stille vastgoedreserves van Nederlandse gemeenten 13 miljard euro (Teuben 2011)

■ Waarde gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 157 miljard (Kadaster 2012)

■ Tot 200 miljoen schade Apeldoorn door gronddebacle (NRC 20.01.2012)

■ Philadelphia verkoop snel gebouwen (NRC 25.02.2009)

■ Na het schandaal rond Vestia is het tijd om corporaties te nationaliseren (Volkskrant 20.04.2012)

■ Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Kenniscentrum NooderRuimte

■ De nieuwe vastgoedprofessional 2.0

Page 3: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Bron: Kadaster (2012)

Page 4: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Het onderzoek

Barometer

Maatschappelijk Vastgoed

2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012

Kenniscentrum NoorderRuimte Bron: Tjeerdsma, A. & J. Veuger (2012)

Page 5: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

4 conclusies:

1. Kostenreductie staat in 2012 als belangrijkste thema bovenaan. In 2008

stond dit nog op de derde plaats.

2. Verhoging van gebruikerstevredenheid houdt de laatste drie jaren een

stabiele derde plaats in de ranking van thema’s.

3. Scheiding van subsidie en huisvestingslasten sinds twee jaar actueel en

prominenter aanwezig,

4. Ontwikkeling van integraal accommodatiebeleid in de afgelopen vijf jaar

sterk gestegen van 65% naar 87% in de actualiteit van de beleidsthema’s.

Page 6: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 1: Aantal gemeenten dat de verantwoordelijkheid heeft over beleidsvelden qua vastgoed

41%

41%

48%

50%

50%

57%

59%

61%

68%

75%

84%

86%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Musea

Muziekscholen

Brede Scholen

MFA

Trouwlocaties

Dorpshuizen

Zwembaden

Schoolgebouwen

Peuterspeelzalen

Sportvelden

Sporthallen

Gemeentelijke huisvesting

Page 7: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 2: Taken wel/niet beschouwd als gemeentelijke kerntaak

45%

61%

61%

67%

69%

69%

82%

87%

55%

39%

39%

33%

31%

31%

18%

13%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Beheer en exploitatie

Project/-procesmanagement

Kwaliteitsmeting en handhaving

Eigendom

Initiëren van projecten

Planontwikkeling

Financiering

Locatie toewijzen

Ja

Nee

Page 8: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Tabel 4: Trends in visie op gemeentelijke kerntaken

Kerntaken 2008 2009 2010 2011 2012

Locatie toewijzen 84% 92% 78% 67% 87%

Financiering 67% 91% 83% 72% 82%

Planontwikkeling 75% 90% 73% 56% 69%

Initiëren van projecten 67% 82% 70% 58% 69%

Eigendom 54% 76% 65% 69% 67%

Kwaliteitmeting en handhaving 74% 86% 65% 67% 61%

Project- / procesmanagement 58% 74% 57% 58% 61%

Beheer en exploitatie 60% 66% 55% 53% 45%

Page 9: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 3: Organisatie en uitvoering van vastgoedtaken

59% 24%

15% 3%

Centraal georganiseerd, centraal uitgevoerd

Centraal georganiseerd, decentraal uitgevoerd

Decentraal georganiseerd, decentraal uitgevoerd

Anders

Page 10: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Tabel 5: Trends in organisatie van de vastgoedtaken 2008-2011

Kerntaken 2008 2009 2010 2011

Één afdeling voert alles uit 13% 34% 17% 17%

Één afdeling coördineert alles 11% 23% 20% 19%

Taken verdeeld voer meerdere afdelingen binnen één dienst 16% 33% 15% 22%

Taken verdeeld over meerdere diensten 27% 43% 43% 42%

Gemeente overschrijdende organisatie voert deel van de

taken uit

- - - 0%

Gemeente overschrijdende organisatie voert alle taken uit - - - 0%

Page 11: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Trends en koplopers

Page 12: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 4: Actuele beleidthema’s binnen gemeenten

34%

50%

55%

57%

60%

60%

63%

63%

63%

73%

77%

87%

90%

45%

37%

34%

27%

37%

37%

23%

20%

23%

20%

20%

10%

7%

21%

13%

10%

17%

3%

3%

13%

17%

13%

7%

3%

3%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Fysieke clustering cultuurfuncties

Handhaving voorzieningenniveau in kleine …

Handhaving voorzieningenniveau in buurten …

Integratie van taken binnen de gemeente

Scheiding subsidie huisvestingslasten - …

Samenwerking met andere gemeenten

MFA-vorming

Het uitbesteden van taken

Verhoging van de tevredenheid van gebruikers

Opbrengstverhoging

Verbetering kwaliteit van beheer

Ontwikkeling van integraal …

Kostenreductie

Wel actueel

Niet actueel

Geen antwoord

Page 13: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 5: Meten van kwaliteit van maatschappelijk vastgoed

3% 10%

23%

10%

23%

20%

37%

40%

67%

53%

13%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Meten van bijdrage aan beleidsdoelstellingen

Meten van tevredenheid gebruikers

Meten van technische kwaliteit

Meerdere keren per jaar

Jaarlijks

Tweejaarlijks

Anders / incidenteel

Nooit

Page 14: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Tabel 8: Trends in het wel meten van kwaliteit

Wel meten 2008 2009 2010 2011 2012

Technische

kwaliteit

85% 90% 88% 82% 87%

Tevredenheid

gebruikers

70% 75% 60% 42% 47%

Bijdrage aan

beleidsdoelstelling

71% 60% 30% 40% 33%

[1] Wel meten = Meerdere keren per jaar, jaarlijks, tweejaarlijks en anders / incidenteel

Page 15: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Figuur 9: Resultaat stellingen

3%

3%

7%

17%

17%

21%

62%

17%

41%

48%

45%

52%

28%

34%

34%

21%

38%

28%

3%

41%

17%

14%

3%

3%

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Marktpartijen zijn beter toegerust om maatschappelijk vastgoed professioneel te

ontwikkelen

Woningcorporaties hebben gemeenten ten aanzien van maatschappelijk vastgoed

meer te bieden dan commerciële bedrijven

In de toekomst wordt het meeste maatschappelijk vastgoed door

marktpartijen ontwikkeld en beheerd

De belangen van marktpartijen zijn strijdig met de doelstelling van maatschappelijk

vastgoed

Regionale samenwerking met betrekking tot maatschappelijk vastgoed zal in tijden

van bezuinigingen toenemen

Private partijen hebben weinig interesse in incourant en bedrijfsspecifiek

maatschappelijk vastgoed, zoals schouwburgen

Helemaal mee eens Mee eens

Neutraal

Mee oneens

Helemaal mee oneens

Page 16: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Aandeel publiek vastgoed zonder maatschappelijk functie Bron: Marwijk, R. van & M. Pallenberg (2012), Kadaster.

Page 17: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Bevolkingsgroei (2012-2032) en aandeel maatschappelijk vastgoed Bron: Marwijk, R. van & M. Pallenberg (2012), Kadaster.

Kleuren achtergrond zijn bevolkingsgroei de komende 20 jaar: •Lichtbruin: krimp/stagnatie •Bruin: lichte groei •Donkerbruin: groei (meer dan 5%) Klassegrens arcering: meer dan 6 m2 MaVa per inwoner

Page 18: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

M2 kinderdagverblijven per kind onder de 5 jaar Bron: Marwijk, R. van & M. Pallenberg (2012). Kadaster.

Page 19: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Onderhoudskosten in relatie tot investeringsuitgaven voor vastgoed in

reguliere exploitatie per m² in 2011 naar ouderdom van het gemeentelijk

vastgoed. Bron: Teuben, B. (2012) IPD Benchmark Gemeentelijk Vastgoed.

€ 0

€ 5

€ 10

€ 15

€ 20

€ 25

Uitg

ave

n €

pe

r m

²

Investeringen benchmark Onderhoud benchmark

Page 20: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO

Page 21: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Veranderende markt vraagt om nieuw profiel managers maatschappelijk vastgoed.

Bron: Vermeulen, M. (2012), RICS Nederland

Page 22: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Vastgoedmeter gemeenten (Veuger 2010)

Page 23: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l

Vastgoedmeter gemeenten (Veuger 2010)

Page 24: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

Sponsoren, kenniskring en ondersteuning:

Draaier + partners Gemeente Assen Woningcorporatie lefier

ABC management groep Gemeente Nijmegen Bouwstenen voor sociaal

MVGM Groningen Gemeente Westellingwerf Provincie Drenthe

PO-Raad Gemeente Enschede KWH

Kadaster Gemeente Veenendaal NeVaP

Hogeschool Rotterdam Gemeente Hoogezand-Sappemeer Stichting KOVON

Hogeschool Amsterdam Gemeente Borne Fondsenbeheer Nederland

Technische Universiteit Delft Gemeente Borger Odoorn Woningcorporatie Accolade

IPD Nederland Gemeente Ommen Woningcorporatie Woonborg

NHL Hogeschool

Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG)

Alpha Adviseurs

TNO Management Consultants

Page 25: Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2012 · Opgeofferde huur Bron: Post, B. (2012), LINK PPO. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

l