Bamgroep Jaarverslag 2005 Nl

Koninklijke BAM Groep nv kijkt terug op een succesvol

boekjaar 2005, waarin onze Groep bij een omzet van

€ 7,4 miljard een nettoresultaat heeft behaald van

€ 153,3 miljoen.

Graag wil ik in het bijzonder dankzeggen aan onze aandeel-

houders voor het vertrouwen en de steun, zoals die het

afgelopen jaar – opnieuw – zijn gebleken uit de gunstige

ontwikkeling van de beurskoers van ons aandeel binnen de

Amsterdamse Midkap-index.

Voor het eerst leggen wij in dit jaarrapport onze financiële

verantwoording af conform de International Financial

Reporting Standards (IFRS). Dit betekent dat de opstelling

van onze jaarrekening ingrijpend is gewijzigd en aanzienlijk

is uitgebreid. Wij zijn in ons vorige jaarrapport, alsook bij de

presentaties van onze kwartaalresultaten, al uitvoerig

ingegaan op de consequenties van de toepassing van

IFRS-rapportagerichtlijnen op onze cijfers. Wij beogen

hiermee, ook met het oog op de toekomst, al onze stake-

holders goed inzicht te bieden in de financiële gang van

zaken van onze Groep.

Relaties en medewerkers hebben eind 2005 afscheid geno-

men van dr.ir. W. van Vonno, die 23 jaar leiding heeft gege-

ven aan BAM. Bij diverse gelegenheden is gewezen op zijn

grote verdiensten voor onze vennootschap. Wij zijn dank-

baar voor de inspirerende en collegiale wijze waarop hij de

ontwikkeling van BAM vorm heeft gegeven. Het was een

voorrecht met hem te mogen samenwerken.

Het is geen eenvoudige opgave om in de voetsporen van

Wim van Vonno te treden. Wij als raad van bestuur weten

ons gesteund door onze commissarissen, onze collega’s in

het management en door de medewerkers van onze Groep

om de koers die onder zijn leiding is ingezet, te vervolgen.

Wij koesteren BAM. Vanwege aspecten als vakmanschap,

degelijkheid, betrouwbaarheid en oog én oor voor onze

klant. BAM is ook nuchter, wars van uiterlijk vertoon.

Vanuit die nuchterheid mag je ook constateren dat er altijd

ruimte blijft voor verbetering. Een van onze speerpunten

daarbij is verdere verbetering van de samenwerking, zowel

binnen onze Groep én met onze opdrachtgevers, als met

onze toeleveranciers en onderaannemers. De kennis en

ervaring die binnen BAM beschikbaar zijn nog breder inzet-

ten, vormt de basis voor de verdere ontwikkeling van onze

vennootschap.

Koninklijke BAM Groep is een veelzijdige bouwonderne-

ming. Dat blijkt uit de breedte van onze dienstverlening.

De recente transactie met AM – na balansdatum – past daar

uitstekend in.

Bunnik, 22 maart 2006

Ir. J.A.P. van Oosten

1

Koninklijke BAM

Groep nv

Voorwoord

Jaarrapport 2005

In ons vorige jaarrapport zijn wij nader ingegaan op de diverse

aspecten van duurzaam ondernemen (ook wel maatschappelijk

betrokken ondernemen) binnen BAM.

Dit belangrijke onderwerp wordt in dit rapport nader uitgewerkt

op pagina 48. In de marge van dit verslag willen wij met de groen

gedrukte teksten nu aandacht vragen voor het streven om onszelf

in onder meer technisch en maatschappelijk opzicht te onderscheiden.

De Groep is daarom trots op het grote aantal onderscheidingen dat in

2005 is ontvangen als erkenning voor de inspanningen van BAM-

medewerkers op bijvoorbeeld het gebied van innovaties, veiligheid,

kwaliteit en maatschappelijke betrokkenheid.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:07 Pagina 1

HBG Construction voltooide het nieuwe biomedisch en cardiovasculair centrum

op het terrein van de Universiteit van Glasgow.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:07 Pagina 2

3

Koninklijke BAM

Groep nv

De acceptatie van publiekprivate samenwerking op het

Europese continent heeft zich in het afgelopen jaar duide-

lijk versneld. Momenteel lopen in diverse landen meerdere

aanbiedingen waarbij Koninklijke BAM Groep betrokken

is. De Groep is hiermee uitstekend gepositioneerd om te

kunnen profiteren van deze groeiende markt. Ook in het

Verenigd Koninkrijk verwacht de Groep nog een aanzien-

lijke verdere groei te kunnen realiseren op de pps-markt.

De vooruitzichten voor de Amerikaanse inframarkt zijn

uitstekend, mede door de verwachte toename van infra-

structurele investeringen als gevolg van een nieuw fede-

raal meerjarenprogramma.

Via een 21,5 procent belang in Van Oord blijft de Groep

betrokken bij de wereldwijde baggermarkt. De baggerin-

dustrie profiteert ook in 2006 van een sterke behoefte aan

landaanwinningsprojecten en andere baggerwerken in het

Midden-Oosten. Een hervatting van de werkzaamheden

op het omvangrijke project in Singapore laat nog op zich

wachten.

Naar verwachting zal de omzet van de Groep in 2006 als

volgt zijn opgebouwd:

Koninklijke BAM Groep is het jaar 2006 ingegaan met

een sterke orderportefeuille van € 10,4 miljard (2005:

€ 8,9 miljard). De orderportefeuille is met 17 procent

gestegen. Van de orderportefeuille wordt naar verwachting

circa € 6,1 miljard in 2006 uitgevoerd en het restant in 2007

en volgende jaren. Autonome groei heeft vooral plaatsge-

vonden in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Met ingang van 2006 worden omzet en resultaat van AM

opgenomen in de geconsolideerde winsten verliesreke-

ning van de Groep. Hierbij dient AM volledig te worden

geconsolideerd en wordt het aandeel van derden-aandeel-

houders op het resultaat in mindering gebracht.

Koninklijke BAM Groep verwacht over 2006, inclusief AM,

een omzet aan derden te behalen van circa € 8 miljard.

Naar de huidige inzichten wordt een nettowinst van circa

€ 170 miljoen haalbaar geacht.

De investeringen in materiële vaste activa zullen in 2006

naar verwachting rond het niveau van de afschrijvingen

(circa € 90 miljoen) uitkomen.

De prognoses van Euroconstruct voor de bouwvolumes in

jaren 2006 tot en met 2008 wijzen op een positieve trend

in de voor de Groep belangrijkste Europese markten.

In de sector Bouw en vastgoed is vooral de prognose voor

het segment woningbouw, waarin BAM vrijwel uitsluitend

actief is in Nederland, uitstekend. Het Nederlandse over-

heidsbeleid om via deregulering en financiële stimulansen

te komen tot meer opgeleverde woningen in de komende

jaren, lijkt vruchten af te werpen. Koninklijke BAM Groep

zal hiervan naar verwachting kunnen profiteren, mede

door de acquisitie van AM.

De prognoses voor het segment utiliteitsbouw wijzen op

een voorzichtig herstel in Nederland en Duitsland en een

stabiele situatie in het Verenigd Koninkrijk en België.

In Ierland zijn de vooruitzichten gunstiger door groei in

zowel de private als in de overheidssector.

De volumes op de Nederlandse inframarkt herstellen zich

na de voltooiing van de omvangrijke infrastructurele pro-

jecten zoals de HSL-Zuid en de Betuwelijn. Op de middel-

lange termijn zullen nieuwe grote infrastructurele projec-

ten worden gestart zoals de Tweede Coentunnel, Ruimte

voor de Rivier en de Tweede Maasvlakte, waarbij een

belangrijke rol is weggelegd voor publiekprivate samen-

werking. In de overige voor de Groep belangrijkste mark-

ten verwacht Euroconstruct de komende jaren een lichte

groei met als positieve uitschieter Ierland.

Vooruitzichten

(in procent)

Utiliteits- Woning- Vastgoed Infra Overig Totaal

bouw bouw

Nederland 8 11 13 16 2 50

Verenigd Koninkrijk

en Ierland 13 1 12 1 27

Duitsland 6 3 9

België 2 4 6

Verenigde Staten 4 4

Wereldwijd 2 2 4

29 11 14 41 5 100

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 3

4

Jaar

rapp

ort 2

005 Infra BaggerenPpsBouw en vastgoed

Flatiron Construction

Verenigde Staten

Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau

Müller-Altvatter

Wayss & Freytag Projektentwicklung

Wayss & Freytag Ingenieurbau

Duitsland

HBG Construction

HBG Properties

Edmund Nuttall

Deelnemingen

AM (51%)

Van Oord (21,5%)

Interbeton

Wereldwijd

Consultancy en engineering

Tebodin

Verenigd Koninkrijk

Ascon

Ierland

Interbuild CEI-De Meyer

Galère

België

Installatietechniek

Fort

Heilijgers

Pennings

BAM Civiel

BAM PPP

BAM Utiliteitsbouw

BAM Infratechniek

BAM Rail

BAM Wegen BAM Techniek

BAM Vastgoed

BAM Woningbouw

Nederland

Organisatiestructuur Koninklijke BAM Groep

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 4

Koninklijke BAM

Groep nv

Bouw en vastgoed

NederlandBAM Utiliteitsbouw - Bunnik - Almere -Amsterdam - Arnhem - Breda - Capelle aanden IJssel - Den Haag - Eindhoven - Emmen -Enschede - Groningen - Leeuwarden -Maastricht - Roermond - Tiel - Utrecht -ZwolleBAM Advies & Engineering - BunnikBAM HABO - Den HaagNelis Bouw & Onderhoud - Amsterdam Schakel & Schrale - Amsterdam

BAM Vastgoed - Bunnik - Amsterdam -Capelle aan den IJssel - ZwolleVan den Bruele Kaufman - Bunnik

BAM Woningbouw - Bunnik - Alkmaar -Almere - Amsterdam - Breda - Capelle aanden IJssel - Den Haag - Deventer -Groningen - Leeuwarden - Utrecht - WeertVillaforte - Woudrichem

Fort Unitbouw - Raamsdonksveer - Puurs(België)

Heilijgers - Amersfoort

Bouwbedrijf H. Pennings en Zn. -Rosmalen

BAM Materieel - Lelystad - Kesteren -Nederweert

BelgiëInterbuild - Wilrijk

Verenigd KoninkrijkHBG UK - Londen - Bristol - Cardiff -Coventry - Exeter - Glasgow - Leeds -Manchester - Edinburgh - Newcastle - St.AlbansHBG Properties - Londen - Birmingham -Bristol - Glasgow - Leeds - ManchesterHBG Facilities Management - Glasgow -Coventry

DuitslandMüller-Altvatter - Stuttgart - Dresden

Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau -Frankfurt am Main - Göttingen - München -Nürnberg

Wayss & Freytag Projektentwicklung -Frankfurt am Main - Berlijn - Düsseldorf

Infra

NederlandBAM Civiel - Gouda - Breda - Amsterdam -Heerlen - ZuidbroekBAM Betontechnieken - SchiedamBAM Grondtechniek - SchiedamBAM Project Support - AmsterdamDMC, Delta Marine Consultants - Gouda

Multiconsult - Culemborg - Den Haag

BAM Infratechniek - Culemborg -Den Haag - Etten-Leur - Halfweg - ’s-Hertogenbosch - Nieuwleusen -Ootmarsum - Raalte - Sittard -ValkenswaardBAM Leidingen & Industrie - Nieuwleusen -CulemborgVan den Berg Infrastructuren -Zwammerdam - Amsterdam - Breda -Montfoort - ZoeterwoudeVTN Verkeers- & Besturingstechniek -Culemborg - Wateringen

BAM Rail - Breda - Dordrecht - Eindhoven -Rotterdam

BAM Wegen - Utrecht - Apeldoorn -Barendrecht - Bergen op Zoom - Den Haag -Drachten - Halfweg - Hardinxveld-Giessendam - Helmond - Sittard - Tiel -Tynaarlo - Zaandam

BelgiëCEI-De Meyer - Brussel - Nazareth (Gent)

Galère - Chaudfontaine, Charleroi

Verenigd KoninkrijkEdmund Nuttall - Camberley -Berkhamsted - Bristol - Cardiff - Glasgow -Hagley - Huntingdon - Leeds - Maidstone -Newcastle upon Tyne - Northwich -SouthamptonNuttall Finchpalm - Wembley - ErithNuttall Hynes - Tunbridge Wells -WorthingJohn Martin Construction - ThetfordRitchies - Glasgow - Clevedon - Wigan -Erith - Dublin

IerlandAscon - Kill, Co. Kildare - Little Island, Cork -GalwayAscon Property Developments - Kill, Co.KildareRohcon - Kill, Co. Kildare - Little Island,Cork - Galway

DuitslandWayss & Freytag Ingenieurbau -Frankfurt am Main - Berlijn - Bremen -Düsseldorf - Hamburg - Kamsdorf - Langen - München - Stuttgart

Verenigde StatenFlatiron Construction Corp. - Longmont,Colorado - Vista, Californië - Benicia,Californië

WereldwijdInterbeton - Gouda - Abu Dhabi - Accra -Daar es Salaam - Dubai - Doha - Jakarta -Limbe - Perth -Tripoli - Longmont,Colorado

Publiekprivate samenwerking

BAM PPP - Bunnik - Glasgow - Birmingham - Dublin - Frankfurt am Main

Installatietechniek

NederlandBAM Techniek - Bunnik - Amsterdam -Apeldoorn - Benningbroek - Capelle aan denIJssel - Emmen - Enschede - Groningen - ’s-Hertogenbosch - Raamsdonksveer -Roermond - Veenendaal - ZoetermeerInterflow - WieringerwerfBeckmann Kamphuis - Oldenzaal


WereldwijdTebodin Consultants & Engineers -Den Haag - Deventer - Eindhoven -Groningen - Hengelo - Maastricht -Rotterdam - Velsen - Zwijndrecht -Gelsenkirchen - Hamburg - Schwarzheide -Wiesbaden - Riga - Warschau - Krakow -Lódz - Poznan - Sopot - Szczecin - Wroclaw - Boedapest - Bratislava - Praag -Pardubice - Ostrava - Sarajevo - Zagreb -Boekarest - Moskou - St. Petersburg - Kiev -Atyrau - Abu Dhabi - Dubai - Doha -Manama - Muscat - Shanghai

Deelnemingen

NederlandAM (51%) - Nieuwegein

WereldwijdVan Oord (21,5%) - Rotterdam

Netwerk vestigingen

5

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 5

Profiel

Koninklijke BAM Groep nv initieert, ontwikkelt, bouwt en

onderhoudt projecten op het gebied van wonen, werken,

transport en recreatie. BAM verenigt werkmaatschappijen

die actief zijn in de sectoren Bouw en vastgoed, Infra,

Installatietechniek, alsmede Consultancy en engineering.

Tevens heeft de Groep ervaring met financiering en

exploitatie van projecten die in publiekprivate samenwer-

king (pps) tot stand komen. BAM heeft een belang in een

wereldwijd opererende, leidende baggeronderneming.

Koninklijke BAM Groep behoort tot de grootste bouw-

ondernemingen van Europa. Het concern is marktleider in

Nederland en neemt in het Verenigd Koninkrijk, Ierland,

België, Duitsland en de Verenigde Staten sterke marktpo-

sities in. In deze landen opereren werkmaatschappijen

met een eigen winstverantwoordelijkheid. BAM voert

wereldwijd projecten uit in meer dan dertig landen.

In de diverse geografische en sectorale markten wil

Koninklijke BAM Groep – in hechte en duurzame samen-

werking met opdrachtgevers – worden gekend en her-

kend door de kwaliteit en betrouwbaarheid van produc-

ten en dienstverlening, alsmede door de inzet, kennis en

ervaring van circa 27.000 medewerkers.

Visie

Koninklijke BAM Groep onderkent dat de samenleving

(bouw)ondernemingen beoordeelt op het vermogen om

waarde te creëren. Derhalve voltrekt zich in de Groep een

verschuiving van productie- naar prestatiedenken. Vaste

rollenpatronen in de bouwindustrie zijn niet langer van-

zelfsprekend. Vaste functionele verdelingen, bijvoorbeeld

tussen hoofd- en onderaannemers, leveranciers en archi-

tecten- of ingenieursbureaus, staan onder druk en verva-

gen. Privatisering en partnering, evenals de vraag naar

betere producten met lagere kosten (gerekend over de

totale levensduur) stellen de Groep voor de opgave om te

opereren in de gehele waardeketen. Niet alleen neemt de

complexiteit van grote opdrachten toe, opdrachtgevers

van alle projecten verlangen – terecht – dat de dienstver-

lening verder gaat dan het uitvoeren van gerede ontwer-

pen. Dit vereist continue verbreding en verdieping van

kennis en bedrijfsactiviteiten. Koninklijke BAM Groep wil

anticiperen op deze ontwikkelingen.

Doelstellingen

Koninklijke BAM Groep wenst een positie in te nemen als

prominente en winstgevende bouwonderneming, waar-

mee opdrachtgevers in alle sectoren van de bouw graag

werken. Deze erkenning van BAM als nationale en interna-

tionale bouwgroep, die opdrachtgevers kwalitatief hoog-

waardige producten en diensten levert, steunt in het bij-

zonder op sterke regionale aanwezigheid.

Koninklijke BAM Groep heeft als winstdoelstelling op de

middellange termijn het realiseren van een marge op de

Groepsomzet van circa 3,5 procent vóór belasting en vóór

goodwillafschrijving.

Succesvolle samenwerking tussen de werkmaatschappijen

maakt het mogelijk om omvangrijke synergievoordelen te

behalen. Tevens kan het concern op deze wijze optimaal

profijt trekken van de schaalgrootte en de omvangrijke

hoeveelheid kennis en ervaring, die breed in de Groep

aanwezig is.

De doelstellingen van Koninklijke BAM Groep luiden:

• handhaven van de huidige marktaandelen en verdere

groei in aantrekkelijke nichemarkten (zoals pps en in

de sectoren Installatietechniek en Consultancy en

engineering) en in de vastgoedmarkt;

• verdichten van de regionale aanwezigheid in de thuis-

markten;

• versterken van de financiële positie;

• verhogen van de winstgevendheid.

BAM heeft in 2005 op meerdere punten aantoonbare

vooruitgang geboekt. De winstgevendheid is verbeterd

(het rendement vóór belastingen en vóór boetes (2004)

ten opzichte van de opbrengsten is gestegen van 2,8 naar

3,1 procent) en de balansratio’s zijn in het verslagjaar ver-

beterd. De positie in de Nederlandse vastgoedmarkt is

door de overname van AM versterkt. De pps-portfolio is

verder uitgebreid. Opnieuw hebben de werkmaatschappij-

en aanzienlijke besparingen behaald door het nog beter

benutten van inkoopsynergie en het vergroten van de

inkoopefficiëntie. Door het professionaliseren van de

inkoopfunctie en het verbeteren van projectoverstijgende

relaties met voorkeurleveranciers en onderaannemers

(ketenmanagement) zijn verder stappen gezet ter verla-

ging van projectkosten.

Profiel, visie, doelstellingen en strategie

6

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 6

In aanvulling op bovenvermelde doelstellingen, die voor

de gehele Groep gelden, zijn tevens per sector specifieke

doelstellingen geformuleerd.

Bouw en vastgoed:

• uitbreiden van vastgoedactiviteiten;

• uitbreiden van meerjarige onderhoudscontracten;

• verder verbreden van de procesbegeleiding in de ont-

werpfase ter ondersteuning van opdrachtgevers;

• focussen op complexe stedelijke vernieuwingsprojecten,

binnen en buiten Nederland.

Infra:

• uitbouwen van de leidende marktpositie op het gebied

van langetermijn-onderhoudscontracten;

• benutten van de brede kennis van integraal ontwerpen

in meer ‘design and construct’-contracten;

• verder uitbouwen van de positie op de markt voor inte-

grale infraprojecten.

Voor beide sectoren geldt tevens dat de Groep zich richt op:

• uitbreiden van ‘design and build’-projecten en alliantie-

contracten;

• verder professionaliseren van de inkoopfunctie, onder

meer door het vergroten van de besparingen op gene-

rieke uitgaven en door regionaal beter samen te werken

met een beperkt aantal belangrijke leveranciers en

onderaannemers.

Publiekprivate samenwerking:

Met werkmaatschappij BAM PPP richt de Groep zich, zowel

in de sector Bouw en vastgoed als de sector Infra, op:

• verder uitbreiden van kennis en vaardigheden inzake

pps-projecten (financiering, ontwerp, bouw, onder-

houd en exploitatie) in de thuismarkten;

• effectief risicomanagement voor concessies en lange-

termijncontracten.

Installatietechniek:

• vergroten van het aantal multidisciplinaire projecten;

• verder ontwikkelen van specialismen (zoals energie-

systemen);

• vergroten van de activiteiten in de industriële sector;

• vergroten van het aantal langetermijn-onderhouds-

contracten.

Consultancy en engineering:

• handhaven en verbeteren van de mogelijkheid om flexi-

bele nieuwe dienstverlening te ontwikkelen en nieuwe

markten te betreden;

• inschrijven voor en realiseren van een groter aantal

complexere adviesprojecten;

• uitbreiden van marktgebied en dienstenpakket.

Baggeren:

Koninklijke BAM Groep houdt een belang van 21,5 procent

(alsook € 70 miljoen preferente aandelen) in het leidende

baggerconcern Van Oord. Daarmee heeft de Groep een

strategisch belang in de wereldwijde sector baggeren. De

hechte relatie met het baggerbedrijf biedt werkmaat-

schappijen voordelen bij de verwerving en uitvoering van

in het bijzonder waterbouwkundige projecten en bagger-

gerelateerde activiteiten, zoals kust- en oeverwerken.

7

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 7

Strategie

Om eerdergenoemde visie en doelstellingen te realiseren,

steunt de strategie van alle tot de Groep behorende

ondernemingen op:

• focus op klant en markt;

• verwerving van een initiërende positie in (integrale)

regionale projecten;

• verwerving van regiepositie bij integrale, grootschalige

projecten;

• uitbouwen positie in pps-projecten;

• versterking van vastgoedontwikkeling, ook in de regio;

• optreden als integere zakenpartner door transparantie;

• creëren van interne markt voor kennis, vaardigheden en

technieken;

• optimale beheersing van risico’s;

• optimaliseren van de cashflow door procesbeheersing.

Bovendien geven de strategische plannen die de raad van

bestuur overeenkomt met de directies van de werkmaat-

schappijen, blijk van het besef dat het succes van de

Groep onlosmakelijk is verbonden met een sterke regiona-

le aanwezigheid en met ondernemerschap op alle niveaus,

te beginnen aan de basis. Dit ondernemerschap dient te

zijn gebaseerd op perfecte beheersing van primaire pro-

cessen, waarbij ook kwaliteit en veiligheid voorop staan.

Ter bevordering van de procesbeheersing streeft

Koninklijke BAM Groep, zowel op centraal als regionaal

niveau, naar synergie binnen én tussen de sectoren.

Actieve kennisuitwisseling tussen alle Groepsonderdelen

komt de kwaliteit van de procesgang en de projecten ten

goede, en is daarmee in het belang van opdrachtgevers.

Deze synergie komt tevens tot uitdrukking in een relatief

groot aantal projecten, waarbij de diverse disciplines van de

Groep zijn betrokken. Kennisuitwisseling stimuleert boven-

dien de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers.

BAM acht het van belang om naast gezonde en veilige

arbeidsomstandigheden medewerkers ook op het kennis-

vlak optimale ontplooiingsmogelijkheden te blijven bieden.

Cashmanagement en risicobeheersing zijn essentieel voor

een sterk financieel fundament onder de Groep. Om de

financiële doelstellingen te kunnen realiseren, steunt de

ondernemingsstrategie op een selectief aannemingsbe-

leid van projecten. BAM kent in alle sectoren korte en

directe lijnen tussen bedrijfsonderdelen en opdrachtge-

vers. Dit geldt eveneens voor de lijnen tussen raad van

bestuur en het management van de werkmaatschappijen.

Koninklijke BAM Groep is zich ervan bewust dat het ver-

trouwen van opdrachtgevers essentieel is om de continuï-

teit van de onderneming te waarborgen. Mede door op

transparante wijze met alle betrokkenen samen te wer-

ken, geeft de Groep inhoud aan maatschappelijke betrok-

kenheid en verantwoordelijkheid. BAM geeft om mensen

en milieu en gaat voor marge.

8

Jaar

rapp

ort 2

005

De prof.dr.ir. J.F. Agemaprijs 2005 is toegekend aan de

balgstuwkering Ramspol. Waterschap Groot Salland was

opdrachtgever van dit project, dat als DBM-contract

(Design, Build, Maintenance) is gerealiseerd door BAM

Civiel. Ingenieursbureau Delta Marine Consultants (DMC),

onderdeel van BAM Civiel, was verantwoordelijk voor het

ontwerp. De balgstuwkering beschermt West-Overijssel

voor stormvloeden op het IJsselmeer en Ketelmeer. De

prof.dr.ir. J.F. Agemaprijs wordt één keer per vijf jaar door

KIVI NIRIA uitgereikt aan het meest innovatieve

waterbouwproject in die periode.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 8

9

Koninklijke BAM

Groep nv

2005 2004 2004 2003 2002 2001

(IFRS) (IFRS) (NL GAAP) (NL GAAP) (NL GAAP) (NL GAAP)

Opbrengsten 7.425 7.493 7.468 7.770 3.579 2.916

Bedrijfsresultaat exclusief boete 256,0 242,7 174,3 172,6 75,7 60,3

Bedrijfsresultaat 256,0 202,7 134,3 145,2 75,7 60,3

Resultaat vóór belasting 229,9 172,3 111,0 112,6 70,2 60,6

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders 153,3 106,4 56,0 56,0 46,7 39,4

Nettoresultaat toerekenbaar aan houders van

gewone aandelen 153,3 91,1 40,7 38,2 45,9 39,4

Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders 581,7 435,1 506,0 441,1 404,1 131,2

Achtergestelde leningen 1) 155,1 121,3 121,4 125,9 30,5 34,0

Converteerbare achtergestelde obligatielening 1) - - - 17,4 33,2 38,5

Preferente aandelen 53,6 - - - - -

Garantievermogen 790,4 556,4 627,4 584,4 467,8 203,7

Orderportefeuille 2) 10.400 8.900 8.900 9.100 10.200 4.543

Netto-investeringen in materiële vaste activa 94,5 92,9 84,4 86,0 54,3 21,2

Afschrijving/waardevermindering:

- materiële vaste activa 97,6 92,5 85,4 134,1 43,5 33,6

- immateriële vaste activa 8,0 2,7 29,2 35,4 8,7 4,6

Cashflow vóór dividend 258,9 201,6 170,7 225,4 98,8 77,7

Gemiddeld aantal werknemers 26.914 26.801 26.801 29.551 14.972 12.744

Aantal werknemers ultimo jaar 27.190 26.651 26.651 26.837 30.588 13.248

Ratio’s (in %)

Resultaat vóór belastingen, goodwillafschrijving

en boete in % opbrengsten 3,1 2,8 2,4 2,3 2,2 2,2

Resultaat vóór belastingen en goodwillafschrijving

in % opbrengsten 3,1 2,3 1,9 1,9 2,2 2,2

Nettoresultaat in % opbrengsten 2,1 1,4 0,7 0,7 1,3 1,4

Nettoresultaat in % gemiddeld eigen vermogen 37,8 28,2 11,8 13,2 29,2 34,0

Solvabiliteit:

Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders

in % activa 11,7 9,2 15,7 14,1 10,5 14,6

Garantievermogen in % activa 15,9 11,7 19,4 18,7 12,1 22,6

Current ratio 1,09 0,99 0,97 0,92 0,77 1,15

1) Achtergestelde leningen inclusief het kortlopende deel.2) De orderportefeuille bevat zowel getekende contracten als mondelinge opdrachten.

Kerngegevens (in € miljoen, tenzij anders vermeld)

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 9

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

20052001 2002 2003 2004

Dividend per gewoon aandeel (in € 1)

0

2

4

6

8

20052001* 2002* 2003* 2004

Nettoresultaat per aandeel exclusief boete (fully diluted)

(in € 1)

0

50

100

150

200

250

20052001* 2002* 2003* 2004

Resultaat voor belasting, afschrijving goodwill

en boete (in € miljoen)

0

1

2

3

4

20052001* 2002* 2003* 2004

Resultaat voor belasting, afschrijving goodwill en boete (in %)

0

2

4

6

8

10

12

14

20052001* 2002* 2003* 2004

Koers-/winstverhouding (hoog/laag/ultimo)

0

40

80

120

160

2005

investeringen

2001* 2002* 2003* 2004

afschrijvingen

Investeringen materiële vaste activa versus afschrijvingen/

waardevermindering (in € miljoen)

0

2.000

4.000

6.000

8.000

20052001* 2002* 2003* 2004

Opbrengsten (in € miljoen)

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

20052001* 2002* 2003* 2004

Orderportefeuille ultimo jaar (in € miljoen)

0

40

80

120

160

20052001* 2002* 2003* 2004

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders (in € miljoen)

20052001 2002 2003 2004

Gemiddeld aantal winstgerechtigde gewone aandelen

(in miljoen)

0

5

10

15

20

25

20052001* 2002* 2003* 2004

Garantievermogen ten opzichte van balanstotaal (in %)

0

10

20

30

20052001* 2002* 2003* 2004

eigen vermogen garantievermogen

Eigen/garantievermogen (in € miljoen)

0

200

400

600

800

* Deze jaren zijn gebaseerd op NL GAAP.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 10

11

Koninklijke BAM

Groep nv

Ontwikkeling aantal uitstaande aandelen

Het aantal uitstaande gewone aandelen is gedurende 2005 met bijna 34 procent toegenomen tot circa 24,5 miljoen door

de emissie van aandelen eind 2005 en de omwisseling gedurende het boekjaar van converteerbare financieringspreferen-

te aandelen in gewone aandelen.

Op 10 november 2005 heeft Koninklijke BAM Groep ruim 2,2 miljoen nieuwe gewone aandelen uitgegeven ter financie-

ring van de overname van AM Wonen, AM Grondbedrijf en de holding AM nv. De aandelenuitgifte was ruim overtekend,

waarbij de nieuwe aandelen tegen een koers van € 69,00 per gewoon aandeel zijn geplaatst bij institutionele beleggers in

binnen- en buitenland. De netto-opbrengst van de emissie bedroeg € 151,3 miljoen.

Daarnaast zijn gedurende 2005 ruim 3,9 miljoen nieuwe gewone aandelen uitgegeven als gevolg van de omwisseling van

converteerbare preferente aandelen in gewone aandelen. Hiermee is in 2005 bijna 50 procent (2004: 17 procent) van de

in december 2002 geplaatste ruim 7,8 miljoen converteerbare preferente aandelen omgewisseld. Hierdoor is het aantal

uitstaande converteerbare preferente aandelen in 2005 sterk afgenomen tot circa 2,6 miljoen. In de eerste maanden van

2006 zijn geen converteerbare preferente aandelen omgewisseld in gewone aandelen.

Het aantal uitstaande niet-converteerbare preferente aandelen is in 2005 sterk afgenomen door de uitoefening van de in

december 2004 door ING Bank aan de Groep verleende optie. Op 30 maart 2005 heeft Koninklijke BAM Groep hiermee

1,57 miljoen niet-converteerbare preferente aandelen in het eigen kapitaal verworven. Deze inkoop is gefinancierd via

een onderhandse plaatsing van 1,25 miljoen gewone aandelen in december 2004. De voornaamste reden voor deze

transactie is het streven om te komen tot vereenvoudiging van de kapitaalstructuur. Bij besluit van de algemene verga-

dering van aandeelhouders van 9 mei 2005 zijn deze niet-converteerbare preferente aandelen in de loop van 2005 inge-

trokken. Het voornemen bestaat om ook de resterende niet-converteerbare preferente aandelen (circa 95.000 stukken)

in te kopen, waarna de notering van deze stukken kan worden beëindigd. Per 31 december 2005 zijn al ruim 73.000

stuks ingekocht.

Het verloop van het aantal uitstaande aandelen in 2005 is als volgt:

Gewone aandelen Preferente aandelen Preferente aandelen Totaal

converteerbaar niet-converteerbaar

Geplaatst per 1 januari 18.316.442 6.534.140 1.666.667 26.517.249

Conversie van

preferente aandelen 3.933.850 (3.917.913) – 15.937

Emissie 2.224.000 – – 2.224.000

Ingetrokken aandelen – – (1.572.012) (1.572.012)

Geplaatst per 31 december 24.474.292 2.616.227 94.655 27.185.174

De in november 2005 geëmitteerde aandelen en de aandelen die op grond van conversie zijn uitgegeven, tellen tijds-

gewogen mee. Hiermee komt het gemiddeld aantal gewone aandelen in 2005 uit op 21.008.128 (2004: 17.140.947).

Spreiding aandelenbezit

De verschuiving van het aandelenbezit van Nederland naar andere landen, die in de voorgaande twee jaren zichtbaar

was, is in 2005 verder doorgezet. Was in 2004 nog circa de helft van alle uitstaande aandelen in Nederlandse handen,

per december 2005 was dit verder afgenomen tot 41 procent. Ter vergelijking: eind 2002 lag dit percentage nog boven

de negentig procent.

Aandelen Koninklijke BAM Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 11

Onderstaande tabel is gebaseerd op opgaven van depotbanken.

(in procent) Institutioneel Particulier Totaal

2005 2004 2005 2004 2005 2004

Nederland 32 47 9 5 41 52

Verenigd Koninkrijk 27 11 - - 27 11

Overig Europa 16 23 - - 16 23

Verenigde Staten 16 14 - - 16 14

91 95 9 5 100 100

Volgens het register van de Wet Melding Zeggenschap (WMZ) hebben vijf institutionele beleggers belangen van 5 procent

of meer. Binnen de meldingsdrempels kunnen echter mutaties zijn opgetreden. Volgens dit register bedraagt het belang

van Rabobank 8,8 procent. Deze melding uit december 2002 wordt in onderstaande tabel echter niet weergegeven, aan-

gezien het huidige belang van Rabobank als gevolg van verkoop van preferente aandelen en verwatering minder dan

5 procent bedraagt. Het in de tabel vermelde belang van Fortis is opgegeven door Fortis en betreft de stand per januari

2005. Deze wijkt af van het percentage volgens het WMZ-register, dat dateert van februari 1992.

(in procent) Totaal Gewone Preferente Belang boven 5%

aandelen aandelen sinds

Fortis 5,5 0,9 4,6 februari 1992

ING Groep 5,3 5,3 - februari 1992

Delta Lloyd Levensverzekering (Aviva) 6,3 2,3 4,0 december 2002

A. van Herk 5,4 5,4 - oktober 2005

Beurshandel

Het aantal verhandelde gewone aandelen liet in 2005 een stijging van ruim 65 procent zien tot een totaal van 30,3 miljoen

stukken (2004: 18,4 miljoen). Gemiddeld zijn per dag 118.000 gewone aandelen verhandeld (2004: 71.000). Het aandeel is

sinds 2004 opgenomen in de Midkap-index. De handel in de preferente aandelen is in 2005 afgenomen naar gemiddeld

1.200 stukken per dag (2004: 4.000), mede als gevolg van de sterk toegenomen omwisseling van preferente aandelen in

gewone aandelen.

ABN Amro Bank, ING, Kempen & Co. en Rabobank treden op als liquidity provider (‘animateur’) in de handel in het gewone

aandeel Koninklijke BAM Groep.

De aanhoudende belangstelling van de zijde van investeerders komt tevens tot uitdrukking in het grote aantal contacten

in de vorm van roadshows, deelname aan seminars en presentaties voor beleggingsclubs. In 2005 waren er ruim 130 van

dergelijke contacten.

Koersverloop

De slotkoers van 2005 van het gewone aandeel bedroeg € 70,90, een stijging van 92 procent ten opzichte van 2004

(€ 36,98). Hiermee presteerde het aandeel voor het zesde jaar op rij beter dan zowel de AEX als de Midkap-index.

De converteerbare preferente aandelen realiseerden in 2005 een koersperformance van 102 procent.

12

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 12

13

Koninklijke BAM

Groep nv

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

reguliere handel

j f m a m j j a s o n d

grote blokken

Aantal verhandelde gewone aandelen (gemiddeld per dag)

in 2005

voortschrijdendgemiddelde

20052003 200420022001

BAM sector NI sector Eur Midkap

Koersverloop gewone aandelen (in € 1)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Winst per aandeel na conversie

Omwisseling van converteerbare preferente aandelen heeft invloed op zowel het resultaat toerekenbaar aan houders van

gewone aandelen (besparing op preferent dividend) als op het aantal winstgerechtigde aandelen. Onderstaande tabel

toont deze invloeden.

Gemiddeld aantal Resultaat toerekenbaar Nettoresultaat per

gewone aandelen aan houders gewoon aandeel

gewone aandelen (€)

(x € miljoen)

Vóór conversie 21.008.128 153,3 7,30

Conversie preferente aandelen 4.163.465 7,7 –

Ná conversie 25.171.593 161,0 6,40

Dividendbeleid

Informatie betreffende het dividendbeleid en het dividendvoorstel over 2005 is opgenomen in het verslag van de raad

van bestuur op pagina 32.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 13

14

Jaar

rapp

ort 2

005 Gegevens per gewoon aandeel (in € 1, tenzij anders vermeld)

2005 2004 2004 2003 2002 2001


Aantal winstgerechtigde gewone

aandelen ultimo jaar 24.474.292 18.316.442 18.316.442 14.765.062 13.871.966 10.126.137

Gemiddeld aantal winstgerechtigde

gewone aandelen 21.008.128 17.140.947 17.140.947 14.765.062 10.573.199 10.126.137

Nettoresultaat exclusief boete 7,30 7,65 4,71 4,45 4,35 3,90

Nettoresultaat 7,30 5,32 2,37 2,59 4,35 3,90

Gemiddeld aantal winstgerechtige

gewone aandelen (fully diluted) 25.171.593 23.675.087 23.675.087 23.609.893 12.798.406 12.278.548

Nettoresultaat exclusief boete

(fully diluted) 6,40 6,05 3,92 3,42 3,72 3,31

Nettoresultaat (fully diluted) 6,40 4,36 2,23 2,26 3,72 3,31

Cashflow 12,37 11,76 9,96 15,27 9,35 7,67

Eigen vermogen toerekenbaar

aan aandeelhouders 23,69 14,35 18,22 16,33 14,71 12,96

Dividend 2,00 1,55 1,55 1,55 1,55 1,55

Pay-out (in procenten) 32 31 78 73 48 40

Hoogste slotkoers 77,30 37,25 37,25 23,25 25,10 23,50

Laagste slotkoers 35,27 21,46 21,46 9,85 13,50 16,60

Koers op 31 december 70,90 36,98 36,98 21,47 13,85 21,11

Gegevens financieringspreferente aandelen (in € 1, tenzij anders vermeld)

2005 2004 2004 2003 2002 2001


Converteerbare aandelen

Aantal uitstaande stukken 2.616.227 6.534.140 6.534.140 7.857.143 7.857.143 –

Conversiekoers 21,00 21,00 21,00 21,00 21,00 –

Koers op 31 december 74,85 37,00 37,00 25,00 21,25 –

Dividend *) 1,85 1,85 1,85 1,85 0,08 –

Niet-converteerbare aandelen

Aantal uitstaande stukken 94.655 1.666.667 1.666.667 1.666.667 1.666.667 –

Koers op 31 december 25,00 25,49 25,49 23,25 21,01 –

Dividend *) 1,92 1,92 1,92 1,92 0,08 –

*) Dividend over 2002 gebaseerd op periode vanaf moment aandelenuitgifte (16 december 2002).

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 14

BAM Vastgoed en BAM Utiliteitsbouw hebben (met derden) in Groningen het

voetbalstadion Euroborg (20.000 zitplaatsen) gerealiseerd. Ook BAM Techniek

en BAM Wegen zijn bij dit project betrokken. Euroborg omvat tevens (in

uitvoering) parkeergelegenheid, een grote supermarkt, een onderwijsinstelling,

kantoren, winkels, appartementen, een casino, een bioscoopcomplex, een

fitnesscentrum en horecavoorzieningen.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 15

16

Jaar

rapp

ort 2

005 Jaarrekening en dividendvoorstel

Hierbij leggen wij de door de raad van bestuur opgestelde

jaarrekening over het boekjaar 2005 aan de algemene ver-

gadering van aandeelhouders ter vaststelling voor.

De jaarrekening is door de externe accountant,

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., gecontro-

leerd; de accountantsverklaring is op pagina 159 van het

jaarrapport opgenomen.

De jaarrekening is door de raad van commissarissen met

de raad van bestuur in aanwezigheid van de externe

accountant besproken. De raad van commissarissen is van

oordeel dat de jaarrekening en het verslag van de raad van

bestuur een goed beeld geven van de gang van zaken bij

de Groep en een goede basis vormen voor de verantwoor-

ding die de raad van bestuur aflegt voor het gevoerde

bestuur en de raad van commissarissen voor het gehou-

den toezicht op het gevoerde bestuur.

Aan de algemene vergadering van aandeelhouders van

3 mei 2006 wordt voorgesteld het dividend over het

boekjaar 2005 vast te stellen op € 2,00 (2004: € 1,55) in

contanten per gewoon aandeel. Op de converteerbare

financieringspreferente aandelen wordt een contant

dividend uitgekeerd van € 1,8543 per aandeel. Op de niet-

converteerbare preferente aandelen F wordt een contant

dividend uitgekeerd van € 1,9173 per aandeel.

Samenstelling raad van commissarissen

Op 9 mei 2005 zijn de heren A. Baar en H. van Rompuy

door de algemene vergadering van aandeelhouders her-

benoemd tot lid van de raad van commissarissen van de

vennootschap.

In 2006 is de heer R.J.N. Abrahamsen aan de beurt om af

te treden als lid van de raad van commissarissen wegens

het aflopen van zijn benoemingstermijn.

Indien de algemene vergadering van aandeelhouders

geen aanbevelingen doet, heeft de raad van commissaris-

sen het voornemen de algemene vergadering van aan-

deelhouders de volgende voordrachten te doen.

De raad van commissarissen heeft het voornemen om de

heer Abrahamsen voor te dragen om door de algemene

vergadering van aandeelhouders als commissaris van de

vennootschap te worden herbenoemd. De heer

Abrahamsen beschikt over grote financiële deskundigheid

en ervaring als leidinggevende van een internationaal ope-

rerende onderneming.

De centrale ondernemingsraad heeft met betrekking tot

de vacature die ontstaat door het aftreden van de heer

Abrahamsen laten weten geen gebruik te zullen maken

van het recht om personen aan te bevelen om ter benoe-

ming als commissaris te worden voorgedragen.

Tevens heeft de raad van commissarissen het voornemen

om de heer W. van Vonno, die per 1 januari 2006 in ver-

band met zijn pensionering is teruggetreden uit de raad

van bestuur van de vennootschap, voor te dragen om

door de algemene vergadering van aandeelhouders als

commissaris van de vennootschap te worden benoemd.

De heer Van Vonno beschikt over grote kennis en ervaring

met betrekking tot de vennootschap en de branche waar-

in de vennootschap werkzaam is.

Ten aanzien van deze benoeming geldt het in artikel 2:158

lid 6 Burgerlijk Wetboek bedoelde versterkte recht van

aanbeveling. De centrale ondernemingsraad heeft laten

weten met gebruikmaking van voormeld recht de heer

Van Vonno aan te bevelen om ter benoeming als commis-

saris te worden voorgedragen.

De raad van commissarissen bestond gedurende het

boekjaar 2005 uit zes leden. Met de beoogde benoeming

van de heer Van Vonno wordt het aantal commissarissen

uitgebreid tot zeven. De raad van commissarissen is van

mening dat dit aantal in de huidige omstandigheden als

passend kan worden aangemerkt, gegeven de omvang en

het internationale karakter van de Groep.

De raad kent een profielschets, die voor aandeelhouders ter

inzage ligt ten kantore van de vennootschap en die is gepu-

bliceerd op de website van de vennootschap, www.bam.nl.

Deze profielschets is in het kader van de aanbevelingen van

de Nederlandse corporate governance code (hierna ’de

code’) met aandeelhouders besproken in de algemene ver-

gadering van aandeelhouders van 9 mei 2005.

Naar het oordeel van de raad is de samenstelling van de

raad evenwichtig en in lijn met de profielschets van de raad.

De leden beschikken over de ervaring die nodig is om goed

te kunnen functioneren bij een groot, internationaal opere-

rend bouwbedrijf, zijn elk in staat om de hoofdlijnen van

het totale beleid te beoordelen, ten opzichte van de andere

leden van de raad en de leden van de raad van bestuur kri-

tisch en onafhankelijk te handelen, invulling te geven aan

de wettelijke en statutaire taken van de raad van commissa-

rissen en de raad van bestuur gevraagd en ongevraagd

advies te geven en met raad ter zijde te staan.

De raad kent in zijn midden een financieel expert met

ervaring op financieel-administratief en accounting ter-

rein bij een beursgenoteerde vennootschap. De raad han-

teert voor zijn samenstelling daarnaast onder meer als

specifieke criteria: breed algemeen inzicht in het onderne-

merschap, deskundigheid op het gebied van de bouwnij-

verheid, deskundigheid op het gebied van leidinggeven

Bericht van de raad van commissarissen

aan aandeelhouders

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 16

17

Koninklijke BAM

Groep nv

aan grote (internationale) ondernemingen en deskundig-

heid op sociaal en maatschappelijk terrein.

Het rooster van aftreden van de raad van commissarissen

is opgenomen op pagina 27 van het jaarrapport en is

tevens gepubliceerd op de website van de vennootschap.

Commissarissen kunnen, in navolging van de code, in

beginsel maximaal drie termijnen van vier jaar aanblijven.

Herbenoemingen worden vanzelfsprekend telkens aan

aandeelhouders voorgelegd.

De personalia van de commissarissen zijn als onderdeel

van dit bericht, vermeld op pagina 26 van het jaarrapport.

De honorering van de leden van de raad van commissaris-

sen is niet afhankelijk van de resultaten van de vennoot-

schap.

De aandeelhoudersvergadering van 9 mei 2005 heeft de

jaarlijkse beloning van de leden van de raad vastgesteld

op € 40.000,- voor de voorzitter, € 35.000,- voor de vice-

voorzitter en € 30.000,- voor de overige leden van de

raad, met een opslag van € 5.000,- voor elke commissaris

die lid is van een door de raad ingestelde commissie, met

een maximum van één opslag per commissaris.

Voormelde aandeelhoudersvergadering heeft voorts

ingestemd met het voorstel van de vennootschap om de

bezoldiging van leden van de raad van commissarissen

voor een aandeelhoudersvergadering alleen dan te agen-

deren ingeval van voor te stellen wijzigingen in deze

bezoldiging.

De leden van de raad onderhouden geen andere zakelijke

relaties met de onderneming. Naar het oordeel van de

raad van commissarissen is voldaan aan het vereiste van

de bepaling van de code met betrekking tot onafhanke-

lijkheid; alle commissarissen worden beschouwd onafhan-

kelijk te zijn in de zin van die bepaling. Met de beoogde

benoeming van de heer Van Vonno zal de vennootschap

één commissaris hebben die niet onafhankelijk is in de zin

van de code, hetgeen in overeenstemming is met de code.

Geen der commissarissen heeft meer dan vijf commissa-

riaten bij Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen.

Er is de raad van commissarissen niet gebleken van enig

tegenstrijdig belang tussen de vennootschap en leden van

de raad van commissarissen, dan wel tussen de vennoot-

schap en natuurlijke of rechtspersonen die ten minste

10 procent van de aandelen in de vennootschap houden.

Raad van bestuur

De heer W. van Vonno is, wegens het bereiken van de pen-

sioengerechtigde leeftijd, per 1 oktober van het boekjaar

als voorzitter en per 1 januari 2006 als lid van de raad van

bestuur teruggetreden. De heer J.A.P. van Oosten, lid van

de raad van bestuur, werd per 1 oktober 2005 tot voorzit-

ter van de raad van bestuur benoemd. De raad van com-

missarissen spreekt zijn dank uit voor de enorme inzet en

betrokkenheid van de heer Van Vonno bij het wel en wee

van Koninklijke BAM Groep. Commissarissen hebben de

grootst mogelijke waardering voor de wijze waarop de

heer Van Vonno inhoud heeft gegeven aan het voorzitter-

schap van de raad van bestuur en aan de wijze waarop hij

leiding heeft gegeven aan de aanzienlijke groei van het

concern gedurende de laatste jaren.

De raad van bestuur bestond gedurende het boekjaar uit

vijf leden. Met het terugtreden van de heer Van Vonno

bestaat de raad van bestuur vanaf 1 januari 2006 uit vier

leden. Dit aantal wordt in de huidige omstandigheden

vooralsnog passend geacht, gezien de omvang en het inter-

nationale karakter van de Groep. De raad van commissaris-

sen evalueert jaarlijks het functioneren van de raad van

bestuur en van de individuele leden van die raad. Ook het

afgelopen jaar werd vastgesteld dat de raad van bestuur

zeer goed heeft gefunctioneerd. Een zelfde vaststelling

geldt voor de individuele leden van de raad van bestuur.

Onder leiding van de raad van bestuur heeft Koninklijke

BAM Groep wederom een goed jaarresultaat gerealiseerd.

Conform de code worden leden van de raad van bestuur

benoemd voor een periode van vier jaar en zullen zij aftre-

den na afloop van de eerstvolgende jaarlijkse algemene

vergadering van aandeelhouders te houden in het vierde

jaar na het jaar van benoeming. De contractuele afspraken

met vóór inwerkingtreding van de code benoemde leden

van de raad van bestuur worden gerespecteerd; hun

benoeming geldt voor onbepaalde tijd.

Het rooster van aftreden van de raad van bestuur is opge-

nomen op pagina 29 van het jaarrapport en is tevens

gepubliceerd op de website van de vennootschap.

Het reglement van de raad van bestuur is gepubliceerd op

de website van de vennootschap.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 17

18

Jaar

rapp

ort 2

005 De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur is

vermeld op pagina 25 van dit jaarrapport.

De leden van de raad van bestuur houden geen commissa-

riaten bij beursgenoteerde vennootschappen.

Er is de raad van commissarissen niet gebleken van enig

tegenstrijdig belang tussen de vennootschap en leden van

de raad van bestuur.

Werkzaamheden raad van commissarissen

De raad van commissarissen heeft in het verslagjaar zeven

keer in aanwezigheid van de raad van bestuur vergaderd.

Daarnaast heeft de raad van commissarissen een aantal

keren vergaderd buiten aanwezigheid van de raad van

bestuur. Er werd vrijwel steeds voltallig vergaderd. In de

vergaderingen van de raad van commissarissen is telkens

verslag gedaan van hetgeen is besproken in vergaderin-

gen van de commissies uit de raad. Voorts is door de raad

van bestuur telkens een toelichting gegeven op de gang

van zaken, de financiële situatie en de marktontwikkelin-

gen bij en risico’s van de werkmaatschappijen, een en

ander aan de hand van het operationele plan van het

lopende boekjaar. Daarnaast zijn aan de orde gekomen

onderwerpen als de strategie van de Groep, publiek-

private samenwerking, de jaarstukken 2004 en de kwar-

taalstukken 2005, het reserverings- en dividendbeleid en

het dividendvoorstel over het jaar 2004, corporate

governance en de daaruit voortvloeiende wijziging van de

statuten van de vennootschap, de gevolgen van de invoe-

ring van IFRS, de situatie van de werkmaatschappijen in

Duitsland, de vermogenspositie en de solvabiliteit van de

Groep, de binnen de Groep aanwezige compensabele ver-

liezen, de afwikkeling van de bouwaffaire en de belang-

rijkste claims en juridische procedures waarbij onderdelen

van de Groep zijn betrokken. Voorts is de jaarlijkse alge-

mene vergadering van aandeelhouders voorbereid en

nabesproken.

De raad van commissarissen heeft goedkeuring gegeven

aan het operationeel plan 2006, waarin opgenomen de

financiële doelstellingen van de Groep, de strategie die

moet leiden tot het realiseren van die doelstellingen en de

randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd.

De vergaderingen buiten aanwezigheid van de raad van

bestuur waren gewijd aan het eigen functioneren van de

raad van commissarissen zowel als geheel als van de indi-

viduele leden, de samenstelling en de profielschets van de

raad van commissarissen, de relatie tot de raad van

bestuur, de samenstelling en beoordeling van zowel de

raad van bestuur als geheel als van de individuele leden

van de raad van bestuur en de honorering, waaronder de

vaststelling van het variabele deel daarvan, van de leden

van de raad van bestuur. De raad van commissarissen

heeft het door de remuneratiecommissie voorbereide

remuneratierapport vastgesteld.

Bij de kwartaalvergaderingen werd door de raad van

commissarissen – als gebruikelijk – aan de hand van

schriftelijke rapportages en daarbij gegeven toelichtingen

gesproken over de gang van zaken en de vooruitzichten

van zowel de Groep als geheel als van de respectieve sec-

toren en de werkmaatschappijen van de Groep afzonder-

lijk. Daarbij is onder meer aandacht besteed aan de risico’s

verbonden aan de onderneming, de interne beheersings-

en controlesystemen, alsook de uitkomsten van de beoor-

deling van de raad van bestuur met betrekking tot deze

systemen. De weerslag van hetgeen daarover in de verga-

deringen van de raad van commissarissen aan de orde is

gekomen is elders in dit jaarrapport vermeld, onder meer

op pagina 40.

Voorts zijn aan de orde geweest de ontwikkeling van de

markten waarin de Groep actief is, de organisatiestruc-

tuur van de Groep, management development en de kwa-

liteit van het management.

De raad van commissarissen heeft kennisgenomen van de

verslagen van de externe accountant en van de manage-

ment letter 2004 en heeft deze stukken besproken met de

externe accountant en de raad van bestuur. Tevens heeft

de raad van commissarissen de opvolging van de bevin-

dingen van de externe accountant met de raad van

bestuur besproken. Voorts heeft de raad van commissaris-

sen de relatie met de externe accountant beoordeeld.

De raad heeft zich ervan vergewist dat de Groep beschikt

over interne risicobeheersings- en controlesystemen, over

handleidingen voor de inrichting van de financiële verslag-

geving en de voor de opstelling daarvan te volgen proce-

dures en over een systeem van monitoren en rapporteren.

Goedkeuring werd verleend aan de verwerving door de

Belgische werkmaatschappij Galère sa van het eveneens in

Wallonië gevestigde bedrijf Balteau sa.Het door Schakel & Schrale gerestaureerde Nutshuis in Den Haag won

bij de Nieuwe Stad Prijs 2005 de publieksprijs.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 18

19

Koninklijke BAM

Groep nv

De raad van commissarissen heeft met de raad van

bestuur enige malen gesproken over de verwerving van

het woningontwikkelbedrijf en de daarbij behorende

grondbank van AM N.V. De raad heeft zijn goedkeuring

gegeven aan het uitbrengen van een openbaar bod op AM

N.V. ter verwerving van AM Wonen en AM Grondbedrijf en

heeft goedkeuring gegeven aan de financiering daarvan.

Het openbaar bod werd op 21 december 2005 uitge-

bracht en begin 2006 succesvol afgerond.

De raad heeft een aantal keren met de raad van bestuur

gesproken over de voortgang van de voorbereidingen op

de invoering van IFRS en over de gevolgen van IFRS voor

de balans en het resultaat.

Door de raad van commissarissen werd, in verband met

het terugtreden van de heer van Vonno, een herziene taak-

verdeling van de raad van bestuur goedgekeurd. Voorts

werd door de raad het BAM-reglement 2005 inzake bezit

van en handel in effecten goedgekeurd, welk reglement

dient ter vervanging, in verband met inwerkingtreding van

de Wet marktmisbruik, van het reglement uit 2003.


bestuur in september van het boekjaar 2005 een bezoek

gebracht aan het Ierse bedrijf Ascon en bij die gelegen-

heid van gedachten gewisseld met de directie van die

werkmaatschappij. De raad van commissarissen brengt

elk jaar een bezoek aan een van de werkmaatschappijen

van de Groep. Voorts vindt van tijd tot tijd een werkbe-

zoek plaats aan een project in uitvoering.

De raad van commissarissen heeft meerdere malen met

de raad van bestuur van gedachten gewisseld omtrent de

vermogenspositie van de vennootschap en de solvabiliteit

van de Groep, mede in verband met de invoering van IFRS.

Goedkeuring werd verleend aan het uitoefenen van de

door ING Bank in 2004 verleende optie om 1,57 miljoen

niet-converteerbare preferente aandelen in het eigen kapi-

taal te verwerven. De raad van commissarissen heeft

goedkeuring gehecht aan het afsluiten van een nieuwe

achtergestelde lening, deels ter vervanging van de

bestaande achtergestelde lening. De raad heeft voorts

goedkeuring gehecht aan een emissie van gewone aande-

len om met de opbrengst daarvan, door het uitbrengen

van een openbaar bod, aandelen in AM N.V. te verwerven.


bestuur in een aantal vergaderingen gesproken over de

afwikkeling van de bouwaffaire. Over deze afwikkeling

wordt door de raad van bestuur nader bericht op

pagina 45 van het jaarrapport. Commissarissen realiseren

zich terdege dat de bouwbranche in de afgelopen periode

in een ernstige crisis was terechtgekomen. De branche zal

zelf met volle overtuiging aan een nieuwe toekomst

moeten werken. De bereikte schikking met overheidsop-

drachtgevers draagt bij aan het terugwinnen van het ver-

trouwen van opdrachtgevers en samenleving in de sector.

Commissarissen zullen erop toezien dat de vennootschap

deze ontwikkeling blijft ondersteunen.

Een wisselende delegatie uit de raad van commissarissen

nam ook dit jaar deel aan twee overlegvergaderingen met

de centrale ondernemingsraad. De gebruikelijke jaarlijkse

informele bijeenkomst van de raad van commissarissen

en raad van bestuur met de centrale ondernemingsraad

heeft plaatsgevonden in september 2005.

Reglement en commissies van raad van commissarissen

De raad van commissarissen kent een reglement, waarin de

samenstelling, taken en werkwijze van de raad en zijn

omgang met de raad van bestuur, de algemene vergade-

ring van aandeelhouders en de centrale ondernemingsraad

zijn vastgelegd. Het reglement van de raad van commissa-

rissen, de reglementen van de hierna te noemen commis-

sies uit de raad van commissarissen en de samenstelling

van die commissies zijn gepubliceerd op de website van de

vennootschap.

De raad van commissarissen kent drie vaste commissies, te

weten een auditcommissie, een remuneratiecommissie en

een selectie- en benoemingscommissie. Deze commissies

hebben tot taak de raad van commissarissen te ondersteu-

nen en te adviseren omtrent de hun opgedragen onderwer-

pen en de besluitvorming van de raad van commissarissen

daaromtrent voor te bereiden. De raad van commissarissen

blijft als geheel verantwoordelijk voor de wijze waarop hij

zijn taken uitoefent en voor de door de commissies uitge-

voerde voorbereidende werkzaamheden. De commissies

hebben telkens van hun vergaderingen verslag uitgebracht

aan de raad van commissarissen.

De auditcommissie bestaat uit de heren Abrahamsen,

Dekker en Wiechers, waarvan de heer Dekker als voorzitter.

De samenstelling van de auditcommissie is in overeenstem-

ming met de bepalingen van de code.

De auditcommissie ondersteunt onder meer op de hierna-

volgende terreinen de raad van commissarissen bij de uit-

oefening van zijn taak en bereidt de besluitvorming van de

raad van commissarissen ter zake voor. De auditcommissie

beoordeelt onder meer:

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 19

20

Jaar

rapp

ort 2

005 • de werking van de interne risicobeheersings- en

controlesystemen;

• de financiële informatieverschaffing door de vennoot-

schap, waaronder de jaarrekening, de kwartaalcijfers en

het proces van totstandkoming van deze informatie;

• de naleving van aanbevelingen en opvolging van

opmerkingen van de externe accountant;

• het externe auditproces en het auditplan;

• de relatie met de externe accountant;

• het proces waarmee de vennootschap de naleving van

weten regelgeving en de eigen gedragscode bewaakt;

• het beleid met betrekking tot belastingplanning;

• de toepassing van de informatie- en communicatie-

technologie;

• de financiering van de Groep en

• de financieel-administratieve organisatie.

De commissie kwam in het afgelopen boekjaar viermaal

bijeen. In deze vergaderingen was de externe accountant

aanwezig. Tevens waren op uitnodiging aanwezig de voor-

zitter en de chief financial officer van de raad van bestuur.

De belangrijkste onderwerpen die in deze vergaderingen

aan de orde zijn gekomen, betroffen de financiële rappor-

tage van de jaarcijfers 2004 en de kwartaalcijfers 2005, de

management letter 2004, de opvolging van de aanbeve-

lingen van de externe accountant, de risico’s en risicobe-

heersings- en controlesystemen onder meer met betrek-

king tot projectontwikkeling en publiekprivate samenwer-

king, het dividendbeleid en de belastingplanning van de

Groep, de werkzaamheden en de bezoldiging van en de

relatie met de externe accountant, het auditplan 2005,

het operationeel plan 2006, de financiering en solvabiliteit

van de Groep, de emissie van gewone aandelen, de binnen

de Groep aanwezige compensabele verliezen, de financi-

eel-administratieve organisatie en de voorbereiding op en

de gevolgen van de invoering van IFRS.

De auditcommissie heeft met de externe accountant een-

maal buiten aanwezigheid van de raad van bestuur over-

leg gevoerd en heeft aan de raad van commissarissen

gerapporteerd over de relatie met de externe accountant.

De remuneratiecommissie bestaat uit de heren Kramer en

Baar, waarvan laatstgenoemde als voorzitter. De samen-

stelling van de remuneratiecommissie is in overeenstem-

ming met de bepalingen van de code.

De remuneratiecommissie is onder meer belast met het

doen van voorstellen aan de raad van commissarissen met

betrekking tot het bezoldigingsbeleid van de vennoot-

schap, alsmede de bezoldigingsstructuur, de hoogte van

de bezoldiging en de arbeidsvoorwaarden van de leden

van de raad van bestuur en de honorering van leden van

de raad van commissarissen. De commissie overlegt ver-

der met de voorzitter van de raad van bestuur over het

arbeidsvoorwaardenbeleid voor de directies van werk-

maatschappijen en daarmee, wat functieniveau betreft,

gelijk te stellen functionarissen. Voorts doet de remunera-

tiecommissie een voorstel voor een remuneratierapport,

waarin verslag wordt gedaan van de wijze waarop het

bezoldigingsbeleid in de praktijk is gebracht.

De remuneratiecommissie kwam in het afgelopen boek-

jaar driemaal bijeen. In deze vergaderingen is de voorzit-

ter van de raad van bestuur aanwezig geweest. De leden

van de commissie hebben buiten vergadering een aantal

malen onderling overleg gevoerd. De remuneratiecom-

missie heeft gesproken over de voorwaarden met betrek-

king tot de bezoldiging van de directies van werkmaat-

schappijen en stafdirecteuren en een voorstel gedaan aan

de raad van commissarissen met betrekking tot de belo-

ning van de leden van de raad van bestuur.

De remuneratiecommissie heeft tevens een voorstel

gedaan voor het bezoldigingsbeleid van de vennootschap.

Voorts heeft de remuneratiecommissie begin 2006 het

remuneratierapport voorbereid, waarin de hoofdlijnen

van het bezoldigingsbeleid zijn vermeld en welk rapport is

gepubliceerd op de website van de vennootschap. Het

remuneratierapport is tevens opgenomen op pagina 23

van het jaarrapport.

De selectie- en benoemingscommissie bestaat uit de heren

Kramer en Baar, waarvan de heer Kramer als voorzitter.

De selectie- en benoemingscommissie is onder meer

belast met het doen van voorstellen aan de raad van

commissarissen met betrekking tot:

• selectiecriteria en benoemingsprocedures inzake com-

missarissen en leden van de raad van bestuur;

• omvang en samenstelling van de raad van commissaris-

sen en raad van bestuur en een profielschets van de

raad van commissarissen;

De Nederlandse Betonprijs 2005 is in de categorie Bruggen en

Viaducten toegekend aan het project snelweg A5 nabij luchthaven

Schiphol. BAM Civiel maakte deel uit van het Bouwteam A5.

‘De Verlengde Westrandweg’ heeft gewonnen. De Speciale Projectprijs

is toegekend aan het project Betuweroute van zee tot Zevenaar.

BAM Civiel is in meerdere combinaties betrokken bij totstandkoming

van deeltracés van de spoorverbinding voor vrachttransport tussen

Rotterdam en Duitsland.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 20

21

Koninklijke BAM

Groep nv

• de beoordeling van het functioneren van individuele

commissarissen en leden van de raad van bestuur;

• (her)benoemingen van leden van de raad van commis-

sarissen en leden van de raad van bestuur;

• aanvaarding door een lid van de raad van bestuur van

het lidmaatschap van de raad van commissarissen van

een beursgenoteerde vennootschap;

• tegenstrijdige belangen die kunnen ontstaan bij de aan-

vaarding door leden van de raad van commissarissen

van andere functies.

Tevens houdt de commissie toezicht op het beleid van de

raad van bestuur inzake selectiecriteria en benoemings-

procedures voor het hoger management.

De selectie- en benoemingscommissie heeft in het boek-

jaar gesproken over de wisseling van het voorzitterschap

van de raad van bestuur en over de in 2006 aan de orde

zijnde (her)benoemingen in de raad van commissarissen.

Deze onderwerpen zijn tevens besproken door de raad

van commissarissen buiten aanwezigheid van de raad van

bestuur.

Corporate governance

De vennootschap heeft de corporate governance huishou-

ding zoveel mogelijk in overeenstemming met de

Nederlandse corporate governance code gebracht. De

corporate governance structuur van de vennootschap

werd in de algemene vergadering van aandeelhouders van

9 mei 2005 met aandeelhouders besproken, tijdens welke

vergadering tevens de voorstellen om de statuten van de

vennootschap in lijn te brengen met de code zijn goedge-

keurd. De statuten werden kort daarop aangepast.

De raad van commissarissen en de raad van bestuur zijn

ervan overtuigd dat de corporate governance huishou-

ding van Koninklijke BAM Groep, mede door de code,

goed op orde is.

Verwezen wordt naar de op pagina 35 van het jaarrapport

gegeven toelichting met betrekking tot de naleving van

de code door de vennootschap.

Externe accountant

De raad van commissarissen heeft zich zowel bij de

bespreking van de jaarcijfers 2004 als bij de bespreking

van de halfjaarcijfers 2005 – als gebruikelijk – laten infor-

meren door de externe accountant. De raad van commis-

sarissen heeft daarbij vastgesteld dat de externe accoun-

tant de financiële informatie heeft ontvangen die ten

grondslag ligt aan de vaststelling van de kwartaal-, de

halfjaar- en de jaarcijfers en aan de overige tussentijdse

financiële berichten en in de gelegenheid is gesteld daar-

op te reageren.

De externe accountant was aanwezig in de jaarlijkse alge-

mene vergadering van aandeelhouders van 9 mei 2005.

De raad van commissarissen heeft, in het kader van de

behandeling van de jaarstukken 2005 en aan de hand van

een rapportage van de raad van bestuur en de auditcom-

missie terzake, de relatie met de externe accountant beoor-

deeld. Aangezien met de controle van de jaarrekening 2004

de verantwoordelijke partner namens de externe accoun-

tant de jaarrekening van de Groep zeven jaren achtereen

heeft gecontroleerd, is in 2005 bij de externe accountant

een andere partner aangewezen als verantwoordelijk voor

de controle van de jaarrekening van de Groep.

Gezien de goede ervaringen die de raad met de externe

accountant heeft, en gezien diens expertise van de bouw-

wereld in zijn algemeenheid en met de Groep in het bijzon-

der, ziet de raad van commissarissen geen aanleiding om

aandeelhouders voor te stellen om van externe accountant

te wisselen.

De aandeelhoudersvergadering van 3 mei 2006 wordt

derhalve voorgesteld om PricewaterhouseCoopers

Accountants N.V. wederom te benoemen tot externe

accountant, verantwoordelijk voor de controle van de jaar-

rekening 2006 van de Groep.

De raad van commissarissen is zeer verheugd met het ope-

rationele resultaat van de Groep over het boekjaar 2005.

Dit goede resultaat is mede te danken aan de inspanningen

van velen binnen de Groep. De raad van commissarissen

heeft, mede gelet op de inzet en betrokkenheid van de ver-

antwoordelijken, het volste vertrouwen in de toekomst van

de Groep.

De raad van commissarissen is de raad van bestuur, het

management en de medewerkers van de Groep zeer erken-

telijk voor de in het verslagjaar behaalde resultaten.

Raad van commissarissen


BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 21

In Deventer realiseerde BAM Woningbouw het appartementencomplex

de Kogge, dat 75 huur- en koopappartementen, 3.000 m2

commerciële ruimten en een parkeerkelder omvat.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 22

23

Koninklijke BAM

Groep nv

Onderstaand remuneratierapport omvat het remuneratie-

beleid voor 2006 en de daaropvolgende jaren. Dit beleid

wordt ter vaststelling voorgelegd aan de algemene verga-

dering van aandeelhouders van 3 mei 2006. Tevens omvat

dit rapport het gevoerde beleid in 2005 en bevat het over-

zichten met gegevens van de ontvangen beloning in 2005.

Remuneratiebeleid leden raad van bestuurvanaf 2006

De raad van commissarissen stelt het remuneratiebeleid op

voor de leden van de raad van bestuur, op advies van de

remuneratiecommissie. Het remuneratiebeleid wordt door

de algemene vergadering van aandeelhouders van

Koninklijke BAM Groep vastgesteld.

Binnen het vastgestelde remuneratiebeleid stelt de raad

van commissarissen, wederom op advies van de remunera-

tiecommissie, de remuneratie van de individuele leden van

de raad van bestuur vast. Het reglement van de remunera-

tiecommissie is gepubliceerd op de website van Koninklijke

BAM Groep.

Uitgangspunten

Het remuneratiebeleid is erop gericht om gekwalificeerde

personen aan te trekken, te behouden en te motiveren om

de doelstellingen van Koninklijke BAM Groep te realiseren.

Hierbij spelen ervaring in (internationale) activiteiten van de

Groep en de benodigde managementkwaliteiten een

belangrijke rol.

Tevens is het beleid erop gericht waardegroei van de onder-

neming te waarborgen, personen te motiveren en aantrek-

kelijk te zijn om hooggekwalificeerde functionarissen, ook

uit andere bedrijfstakken, voor Koninklijke BAM Groep als

werkgever te interesseren.

Bij de vaststelling van de hoogte en de structuur van de

remuneratie worden onder meer de resultatenontwikke-

ling, evenals andere voor de vennootschap relevante ont-

wikkelingen, in ogenschouw genomen.

Om de genoemde uitgangspunten te realiseren is het beleid

erop gericht de beloning te positioneren op een concurre-

rend niveau in de algemene Nederlandse beloningsmarkt

voor bestuurders van grotere ondernemingen. Voor leden

van de raad van bestuur wordt daarbij overigens rekening

gehouden met de vergelijkbare beloningsmarkt van het

woonland.

De raad van commissarissen zal het remuneratiepakket

regelmatig toetsen om zich ervan te verzekeren dat het

pakket voldoet aan de uitgangspunten van het remunera-

tiebeleid. Ook het remuneratiebeleid zal regelmatig worden

getoetst; wijzigingen in het beleid zullen ter vaststelling aan

de algemene vergadering van aandeelhouders worden

voorgelegd.

Remuneratiepakket

De totale remuneratie van de leden van de raad van bestuur

van Koninklijke BAM Groep bestaat uit een jaarsalaris, een

variabele beloning, pensioen en overige secundaire arbeids-

voorwaarden evenals afvloeiingsregelingen bij einde dienst-

verband. Gekozen is om voor dit totaal de mediaan te

nemen van de bovengenoemde beloningsmarkt. De ven-

nootschap keert geen aandelen uit aan leden van de raad

van bestuur of aan andere binnen de Groep werkzame per-

sonen. Aan hen worden ook geen rechten (opties) verleend

tot het verkrijgen van aandelen.

Jaarsalaris

Bij benoeming bevindt het jaarsalaris van het individuele

lid, komende uit de eigen organisatie, zich doorgaans onder

het normniveau geldend voor deze functie. De raad van

commissarissen bepaalt de doorgroei in salaris, waarbij in

principe geldt dat bij goed functioneren dit verschil in circa

drie jaar zal worden overbrugd.

De jaarlijkse evaluatie en aanpassing van het jaarsalaris vin-

den plaats per 1 januari van enig jaar. Hierbij worden het

persoonlijk functioneren, de resultaten van het afgelopen

jaar, de eventuele ruimte ten opzichte van het normniveau

en de algemene aanpassingen in de beloningsmarkt in

ogenschouw genomen.

Variabele beloning

Ieder lid van de raad van bestuur komt in aanmerking voor

een variabele beloning waarvan de hoogte afhankelijk is

van het realiseren van vooraf, tussen de raad van commissa-

rissen en de raad van bestuur afgesproken doelstellingen,

die de uitvoering van de strategische agenda van

Koninklijke BAM Groep ondersteunen.

De jaarlijkse variabele beloning bedraagt maximaal zestig

procent van het jaarsalaris. De variabele beloning is afhan-

kelijk van het realiseren van vooraf vastgestelde meetbare

doelstellingen. Het deel van de variabele beloning dat aan

financiële doelstellingen is gerelateerd bedraagt maximaal

veertig procent van het jaarsalaris. Het gebudgetteerde

jaarresultaat van Koninklijke BAM Groep is hierbij bepalend.

Indien het gebudgetteerde jaarresultaat wordt gehaald

bedraagt de variabele beloning veertig procent en evenre-

dig minder indien dit niet het geval is. Bij een grote afwij-

king in negatieve zin vindt er geen uitbetaling voor dit

onderdeel plaats. Maximaal twintig procent van het jaarsa-

laris is gerelateerd aan doelstellingen die zijn afgeleid van

de strategische agenda van Koninklijke BAM Groep. In de

Remuneratierapport

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 23

strategische agenda zijn onder meer doelstellingen gefor-

muleerd die waardecreatie voor aandeelhouders bevorde-

ren, zoals bijvoorbeeld verdere groei in bepaalde marktseg-

menten, risicobeheersing (waaronder veiligheid), ontwikke-

ling van medewerkers en kennismanagement. De variabele

beloning bestaat uit een jaarlijkse vergoeding in contanten

en wordt uitbetaald in het volgende jaar. De vaststelling van

de hoogte van de variabele beloning vindt plaats door de

raad van commissarissen op advies van de remuneratie-

commissie.

Voor het realiseren van langetermijndoelstellingen is in het

remuneratiebeleid voor leden van de raad van bestuur

plaats ingeruimd voor een langetermijnbonusplan. Bij het

realiseren van een marge op de Groepsomzet van 3,5 pro-

cent vóór belasting en vóór goodwillafschrijving in de perio-

de 2005 tot en met 2007, zal ieder lid van de raad van

bestuur in dat jaar in aanmerking komen voor een extra

variabele beloning van vijftig procent van zijn jaarsalaris.

Indien deze winstmarge niet wordt gerealiseerd, volgt geen

enkele uitbetaling. Dit langetermijnplan heeft een looptijd

van drie jaar of zoveel korter als de beoogde marge wordt

gerealiseerd waarna, onder nader te bepalen voorwaarden,

een nieuwe cyclus start.

Pensioen

Voor het pensioen zullen zoveel mogelijk de brancherege-

lingen worden gevolgd met excedentregelingen op basis

van beschikbare premies en een eigen bijdrage van de deel-

nemers.

Raad van bestuursleden vallen onder dezelfde pensioenre-

geling als de overige medewerkers met een aparte exce-

dentregeling. Pensioenpremies worden jaarlijks betaald,

inclusief eventuele backservicebetalingen.

Op het salaris van de leden van de raad van bestuur wordt

een eigen bijdrage over de pensioengrondslag ingehouden

van minimaal vijf procent.

Per 1 januari 2005 is bij Koninklijke BAM Groep één nieuwe

pensioenregeling van kracht geworden. Gelet op de over-

gangsregelingen geldt deze niet voor de huidige leden van

de raad van bestuur. Deze pensioenregeling wordt momen-

teel aangepast aan de nieuwe wetgeving per 1 januari

2006, waaronder de Wet VPL.

Overige secundaire arbeidsvoorwaarden

Koninklijke BAM Groep heeft voor de leden van de raad van

bestuur, net als voor alle medewerkers, een concurrerend

pakket aan secundaire arbeidsvoorwaarden. Hieronder val-

len onder meer regelingen met betrekking tot zorgverzeke-

ring en arbeidsongeschiktheid, een ongevallenverzekering,

een autoregeling en een bestuurdersaansprakelijkheidsver-

zekering. Koninklijke BAM Groep verstrekt geen leningen,

garanties en dergelijke aan leden van de raad van bestuur,

noch aan medewerkers, behoudens het hierna volgende.

Op (voormalige) leden van de raad van commissarissen en

(voormalige) leden van de raad van bestuur is van toepas-

sing de statutaire vrijwaring tegen de gevolgen van aanspra-

ken wegens een handelen of nalaten in de uitoefening van

hun functie – plaatsgevonden na 1 januari 2005 – voorzover

geen sprake is van opzettelijk, bewust roekeloos of ernstig

verwijtbaar handelen of nalaten. Deze regeling is van toepas-

sing op alle (oud-)medewerkers van Koninklijke BAM Groep.

De vennootschap heeft ten behoeve van de leden van de

raad van commissarissen, de leden van de raad van bestuur,

directeuren van werkmaatschappijen en andere bestuurders

binnen Koninklijke BAM Groep een zogenoemde ‘Directors

and Officers’ verzekering tegen aansprakelijkheid afgesloten

op in de markt gebruikelijke voorwaarden.

Arbeidsovereenkomsten

Vanaf 1 januari 2004 worden nieuwe leden van de raad van

bestuur benoemd voor een periode van vier jaar. Indien het

contract voor nieuwe leden tussentijds door de onderne-

ming wordt beëindigd zal de maximale ontslagvergoeding

één jaarsalaris bedragen. Indien dit voor een lid van de raad

van bestuur dat in zijn eerste benoemingstermijn wordt ont-

slagen kennelijk onredelijk is, komt dit lid in dat geval in aan-

merking voor een ontslagvergoeding van maximaal twee-

maal het jaarsalaris. De raad van commissarissen kan tot een

hogere vergoeding besluiten indien het betreffende lid

binnen Koninklijke BAM Groep een lang dienstverband heeft

opgebouwd.

Gelet op het langdurige dienstverband met de vennoot-

schap van de heer J. Ruis is bij zijn eerste benoeming tot lid

van de raad van bestuur een afvloeiingsregeling ter hoogte

van € 800.000,- overeengekomen. Met de overige leden zijn

geen afvloeiingsregelingen overeengekomen.

De arbeidsovereenkomsten van leden van de raad van

bestuur zijn voor onbepaalde tijd. Nieuwe leden die van

buiten het concern tot de raad van bestuur toetreden, krij-

gen een arbeidsovereenkomst van vier jaren. Voor de vóór

1 januari 2004 benoemde leden van de raad van bestuur

gelden de wettelijke opzegtermijnen. Voor na 1 januari

2004 benoemde leden van de raad van bestuur geldt voor

de vennootschap een opzegtermijn van zes maanden en

voor leden van de raad van bestuur een opzegtermijn van

drie maanden.

24

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 24

Reglement effecten

De vennootschap beschikt over een reglement inzake bezit

van en transacties in effecten, in welk reglement tevens een

regeling is opgenomen voor leden van de raad van bestuur

en de raad van commissarissen met betrekking tot het bezit

van en transacties in effecten, anders dan die zijn uitgege-

ven door de vennootschap. Dit reglement is gepubliceerd

op de website van de vennootschap.

Remuneratie 2005

De remuneratiecommissie is een vaste commissie van de

raad van commissarissen bestaande uit ten minste twee

leden die worden benoemd en ontslagen door de raad van

commissarissen.

Een reglement voor de remuneratiecommissie is door de

raad van commissarissen vastgesteld op 15 september

2004 en in werking getreden op 1 oktober 2004. De com-

missie bestaat thans uit de heer A. Baar (voorzitter) en de

heer ir. G-J. Kramer. De remuneratiecommissie kwam het

afgelopen boekjaar drie keer bijeen.

Jaarsalaris

Rekening houdend met de gewijzigde portefeuilleverdeling

binnen de raad van bestuur en de ontwikkelingen op de

relevante beloningsmarkt zijn de salarissen per 1 oktober

2005 aangepast. Het brutosalaris voor 2006 van de heer

Van Oosten is vastgesteld op € 500.000,-, van de heer

Franklin op £ 415.000,-, van de heer Ruis op € 400.000,-

en van de heer De Vries op € 450.000,-.

Variabele beloning

De variabele beloningen over het boekjaar 2005 zijn op

basis van de gerealiseerde doelstellingen vastgesteld op

60 procent. De vennootschap heeft opties, noch aandelen

toegekend aan leden van de raad van bestuur, directies en

medewerkers.

Salariëring leden van de raad van commissarissen

De aandeelhoudersvergadering van 9 mei 2005 heeft de

jaarlijkse beloning van de leden van de raad vastgesteld op

€ 40.000,- voor de voorzitter, € 35.000,- voor de vice-voor-

zitter en € 30.000,- voor de overige leden van de raad, met

een opslag van € 5.000,- voor elke commissaris die lid is van

een door de raad ingestelde commissie, met een maximum

van één opslag per commissaris.

25

Koninklijke BAM

Groep nv

Arbeidsovereenkomsten/benoemingen

Jaar van in- Datum van Periode van Opzegtermijn Opzegtermijn

diensttreding benoeming benoeming Contractvorm onderneming bestuurder

J.A.P. van Oosten 1976 08.06.1995 niet gelimiteerd onbepaalde tijd 6 maanden 3 maanden

A.J.D. Franklin 1991 14.11.2002 niet gelimiteerd onbepaalde tijd 4 maanden 1 maand

J. Ruis 1971 07.05.2004 4 jaar onbepaalde tijd 6 maanden 3 maanden

N.J. de Vries 1977 28.05.1998 niet gelimiteerd onbepaalde tijd 6 maanden 3 maanden



Samenvatting bezoldiging

(x € 1.000) Brutosalaris Bonus Pensioenpremies

2005 2004 2005 2004 2005 2004

J.A.P. van Oosten 425 400 255 188 46 227

A.J.D. Franklin 576 551 346 259 113 125

J. Ruis (vanaf 7 mei 2004) 363 202 217 95 24 161

W. van Vonno 600 600 360 282 79 207

N.J. de Vries 413 400 247 188 42 183

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 25

26

Jaar

rapp

ort 2

005

Personalia raad van commissarissen

Ir. G-J. Kramer (63), voorzitter

De heer Kramer is in 1966 als civiel-ingenieur afgestudeerd

aan de Technische Universiteit Delft. Daarna heeft hij te

Rotterdam een tweejarige opleiding bedrijfseconomie

gevolgd.

De heer Kramer is zijn loopbaan begonnen als ingenieur bij

de waterloopkundige afdeling van Rijkswaterstaat.

Vervolgens is hij lange tijd werkzaam geweest in de bag-

gerindustrie bij Koninklijke Adriaan Volker Groep en bij

Broekhoven Baggermaatschappij. Bij deze bedrijven was hij

betrokken bij de realisatie van grote buitenlandse bagger-

werken in tal van landen, aanvankelijk als projectmanager

en later als directeur.

In 1983 trad de heer Kramer toe tot de leiding van Fugro nv

als president-directeur, welke functie hij heeft bekleed tot

aan het bereiken van zijn pensioengerechtigde leeftijd in

oktober 2005.

De heer Kramer heeft de Nederlandse nationaliteit.

Nevenfuncties: president-commissaris Damen Shipyards

Group; lid raad van commissarissen Bronwaterleiding

‘Doorn’; lid raad van commissarissen Energie Beheer

Nederland B.V. (EBN); lid raad van toezicht TU Delft; voor-

zitter IRO (Association of Dutch Suppliers in the Oil and Gas

Industry).

De heer Kramer is in 1995 benoemd en in 1999 en 2003 her-

benoemd tot commissaris van de vennootschap. In 2004 werd

de heer Kramer benoemd tot voorzitter van de raad van com-

missarissen.

Ir. W.K. Wiechers (65), vice-voorzitter

De heer Wiechers studeerde technische natuurkunde aan

de Technische Universiteit Delft.

De heer Wiechers is zijn loopbaan in 1966 begonnen bij

KEMA te Arnhem en is aldaar werkzaam geweest als onder

meer hoofd divisie Elektrotechnische Keuringen, adjunct-

directeur en directeur. In 1987 trad de heer Wiechers toe

tot de directie van de PNEM (Provinciale Noordbrabantse

Energie-Maatschapij), welke functie hij tot en met 1997

bekleedde. In 1998 werd de heer Wiechers voorzitter raad

van bestuur van de PNEM-MEGA Groep en in december

1999, na een fusie met EDON, voorzitter raad van bestuur

van Essent. Deze functie heeft hij bekleed tot aan zijn ver-

vroegde uittreding per 1 juli 2003.

De heer Wiechers heeft de Nederlandse nationaliteit.

Nevenfuncties: lid raad van commissarissen Bank

Nederlandse Gemeenten; voorzitter raad van commissaris-

sen KEMA; lid raad van commissarissen MCB Holding; lid

raad van commissarissen OPTAS; lid Algemene

Energieraad; lid Innovatieraad Brabant.

De heer Wiechers is in 1999 benoemd en in 2003 herbenoemd

tot commissaris van de vennootschap. In 2004 werd de heer

Wiechers benoemd tot vice-voorzitter van de raad van com-

missarissen.

Drs. R.J.N. Abrahamsen (67)

De heer Abrahamsen is afgestudeerd econoom aan de

Erasmus Universiteit Rotterdam en heeft een jaar interna-

tionale economie gestudeerd aan de Universiteit van

Wisconsin in de Verenigde Staten van Amerika.

De heer Abrahamsen heeft zijn werkzame leven groten-

deels doorgebracht in de financiële wereld en is zijn loop-

baan begonnen bij Nedbank Ltd in Johannesburg, Zuid-

Afrika. In 1989 trad hij in dienst van de toenmalige

Algemene Bank Nederland N.V. in Amsterdam. In 1994 ver-

liet hij ABN Amro Bank in de functie van senior executive

vice president van het directoraat General Global Clients en

van het directoraat General Asset Management & Trust.

In 1994 is de heer Abrahamsen in dienst getreden bij

Koninklijke Luchtvaart Maatschappij als lid van de directie,

in het bijzonder belast met het financiële beleid. Deze

functie heeft hij bekleed tot aan het bereiken van zijn pen-

sioengerechtigde leeftijd in 2001.

De heer Abrahamsen heeft de Nederlandse nationaliteit.

Nevenfuncties: lid raad van commissarissen ANP; lid raad

van commissarissen Fluor Daniel; lid raad van commissa-

rissen Havenbedrijf Rotterdam; lid raad van commissaris-

sen Madurodam; voorzitter raad van commissarissen

Optimix Vermogensbeheer; lid raad van commissarissen

Pon Holdings; lid raad van commissarissen TNT Groep;

voorzitter raad van commissarissen Trans Link Systems;

lid raad van commissarissen Vitens.

De heer Abrahamsen is in 2002 benoemd tot commissaris

van de vennootschap.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 26

A. Baar (62)

De heer Baar heeft vrijwel zijn gehele werkzame leven

doorgebracht in de bouwsector. Na op jonge leeftijd op

de bouwvloer te zijn begonnen heeft hij in die sector veel

leidinggevende posities op verschillende niveaus bekleed,

zowel uitvoerend als bestuurlijk. Zo bekleedde hij directie-

functies bij Van Wijnen nv en het Amstelland-concern. In

dat laatste concern heeft hij buitenlandse ervaring opge-

daan in de Verenigde Staten van Amerika. Van 1990 tot

2000 was de heer Baar voorzitter raad van bestuur van

NBM-Amstelland.

De heer Baar heeft de Nederlandse nationaliteit.

Nevenfuncties: voorzitter raad van commissarissen Van

Gelder Beheer; bestuurslid Stichting Preferente Aandelen

Koninklijke Nedschroef Holding.

De heer Baar is in 2001 benoemd en in 2005 herbenoemd tot

commissaris van de vennootschap.

Ir. J.A. Dekker (66)

De heer Dekker is als natuurkundig ingenieur afgestu-

deerd aan de Technische Universiteit Delft.

De heer Dekker is zijn loopbaan in 1964 begonnen bij

AKZO, waar hij werkzaam is geweest op het gebied van

research en productie en vervolgens als internationaal

projectmanager en als general manager van een dochter-

onderneming in Nigeria. In 1981 trad de heer Dekker toe

tot de leiding van GTI Holding als voorzitter van de directie,

welke functie hij tot 1995 bekleedde. In 1995 werd de heer

Dekker voorzitter raad van bestuur van TNO. Deze functie

bekleedde hij tot aan het bereiken van zijn pensioengerech-

tigde leeftijd in 2003. De heer Dekker is thans voorzitter

van het KIVI NIRIA (Koninklijk Instituut van Ingenieurs).

De heer Dekker heeft de Nederlandse nationaliteit.

Nevenfuncties: lid raad van commissarissen ASML; lid raad

van advies Leeuwendaal; bestuurslid De Baak; vice-voor-

zitter EURAB (European Research Advisory Board);

bestuurslid Stichting Continuïteit Arcadis; bestuurslid

Stichting Continuïteit C/tax; bestuurslid Stichting

Continuïteit KBW; voorzitter bestuur Syntens.

De heer Dekker is in 2000 benoemd en in 2004 herbenoemd

tot commissaris van de vennootschap.

H. van Rompuy (58)

De heer Van Rompuy behaalde een baccalaureaat in de

wijsbegeerte aan de Universiteit van Leuven. Aan dezelfde

universiteit is hij afgestudeerd in de economische weten-

schappen.

De heer Van Rompuy was een groot deel van zijn werk-

zame leven in dienst van de Belgische overheid. Daarnaast

heeft hij een loopbaan in de Belgische politiek gevolgd,

waarbij hij in 1988 de positie van staatssecretaris van

Financiën en KMO en van 1993 tot 1999 de positie van

vice-eerste minister en minister van Begroting in de

Belgische regering heeft bekleed. De heer Van Rompuy is

thans volksvertegenwoordiger in het Belgische parlement

en Minister van Staat van België.

De heer Van Rompuy heeft de Belgische nationaliteit.

Nevenfuncties: lid raad van commissarissen Dexia Bank;

docent Vlaamse Economische Hogeschool, Brussel.

De heer Van Rompuy is in 2001 benoemd en in 2005 her-

benoemd tot commissaris van de vennootschap.

Rooster van aftreden per mei 2006

ir. G-J. Kramer 2007

ir. W.K. Wiechers 2007

drs. R.J.N. Abrahamsen 2006

A. Baar 2009

ir. J.A. Dekker 2008

H. van Rompuy 2009

27

Koninklijke BAM

Groep nv

Van links af: W.K. Wiechers, A. Baar,

G-J. Kramer, J.A. Dekker, R.J.N. Abrahamsen

en H. van Rompuy.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 27

28

Jaar

rapp

ort 2

005

Personalia raad van bestuur

Ir. J.A.P. van Oosten (57)

De heer Van Oosten is in 1974 afgestudeerd als ingenieur

civiele techniek aan de Technische Universiteit Delft.

De heer Van Oosten trad in 1976 in dienst bij BAM als

werkvoorbereider, gevolgd door functies als projectleider,

bedrijfsleider en manager projectrealisatie. In 1985 werd

hij benoemd tot adjunct-directeur en in 1986 tot directeur

van BAM Vastgoed. In 1992 volgde de benoeming tot

directeur van BAM Utiliteitsbouw. De heer Van Oosten is

sinds 1995 lid raad van bestuur Koninklijke BAM Groep.

In oktober 2005 werd de heer Van Oosten benoemd tot

voorzitter raad van bestuur. Hij heeft de Nederlandse

nationaliteit.

A.J.D. Franklin, BEng, CEng, FICE, FCIOB, FIHT (61)

De heer Franklin is in 1967 afgestudeerd in civil and

structural engineering aan de universiteit van Sheffield

(BEng).

In 1972 werd hij geregistreerd als Chartered Member van

Institution of Civil Engineers (CEng, MICE). De heer

Franklin is tevens Fellow van Institution of Civil Engineers

(FICE), Fellow van Chartered Institute of Building (FCIOB)

en Fellow van Institution of Highways and Transportation

(FIHT). In 1967 trad hij in dienst bij Costain Civil

Engineering als projectmanager, gevolgd door functies

als Construction manager en area manager. In 1984

werd de heer Franklin benoemd tot directeur van Costain

International, gevolgd door benoemingen in diverse

managementfuncties, laatstelijk als voorzitter UK &

International Civil Engineering Costain.

In 1991 trad de heer Franklin in dienst van HBG,

Hollandsche Beton Groep, en werd benoemd als directeur

van Interbeton, in 1994 als directeur van Edmund Nuttall

en in 1997 als chief executive van HBG UK. In 2001 volgde

zijn benoeming tot lid raad van bestuur van HBG (chief

operational officer sector Civiel).

De heer Franklin is sinds 2002 lid raad van bestuur

Koninklijke BAM Groep. Hij heeft de Britse nationaliteit.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 28

Rooster van aftreden

Datum van Periode

benoeming van benoeming

J.A.P. van Oosten 08.06.1995 niet gelimiteerd

A.J.D. Franklin 14.11.2002 niet gelimiteerd

J. Ruis 07.05.2004 vier jaar

N.J. de Vries 28.05.1998 niet gelimiteerd

Vanaf 2004 worden nieuwe leden van de raad van bestuur

(her)benoemd voor een periode van vier jaar.

29

Koninklijke BAM

Groep nv

Ir. N.J. de Vries (54)

De heer De Vries behaalde in 1971 zijn propedeuse bouw-

kunde en studeerde in 1977 af als ingenieur civiele

techniek aan de Technische Universiteit Delft.

De heer De Vries trad in 1977 in dienst bij BAM als werk-

voorbereider, gevolgd door functies als projectleider,

bedrijfsleider en vestigingsdirecteur. In 1986 werd hij

benoemd tot adjunct-directeur en in 1990 tot directeur

van BAM Utiliteitsbouw, in 1995 gevolgd door zijn benoe-

ming tot sectordirecteur Infra Koninklijke BAM Groep.

De heer De Vries is sinds 1998 lid raad van bestuur

Koninklijke BAM Groep. Hij heeft de Nederlandse natio-

naliteit.

J. Ruis (55)

De heer Ruis trad in 1971 in dienst van BAM en was werk-

zaam in diverse financiële functies.

De heer Ruis is sinds 2004 lid raad van bestuur Koninklijke

BAM Groep (chief financial officer). Hij heeft de Neder-

landse nationaliteit.

Van links af: J. Ruis, N.J. de Vries,

J.A.P. van Oosten en A.J.D. Franklin.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 29

30

Jaar

rapp

ort 2

005 Financiële resultaten

Omzet

Koninklijke BAM Groep heeft in het verslagjaar 2005 een

omzet behaald van € 7.425 miljoen. In 2004 bedroeg de

omzet € 7.493 miljoen. De lichte daling van de omzet houdt

voornamelijk verband met het selectieve aannemingsbeleid

in Duitland. De activiteiten in Ierland, de Verenigde Staten

en die van de wereldwijd opererende werkmaatschappijen

zijn daarentegen toegenomen. Daarnaast is sprake geweest

van een klein negatief valuta-omrekeningseffect.

De verdeling van de omzet over de sectoren is als volgt:

(x € 1 miljoen) 2005 2004

Bouw en vastgoed 3.605 3.756

Infra 3.511 3.420

Publiekprivate samenwerking 40 -

Installatietechniek 182 193

Consultancy en engineering 166 143

Overige 34 55

Af: interne omzet (113) (74)

7.425 7.493

Resultaat

Het nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders van

de Groep over 2005 bedraagt € 153,3 miljoen, een stijging

van bijna 5 procent in vergelijking met 2004 (€ 146,4 mil-

joen exclusief mededingingsboete). Indien in 2004 – net als

in 2005 – het preferent dividend (2004: € 15,3 miljoen;

2005: € 8,5 miljoen) ten laste van het resultaat zou zijn

gebracht, steeg de nettowinst op vergelijkbare basis met

17 procent.

Het nettoresultaat over beide jaren is als volgt opgebouwd:

(x € 1 miljoen) 2005 2004

Bedrijfsresultaat vóór afschrijvingen,

bijzondere waardeverminderingen

en financieringsbaten 341,9 328,0

Afschrijving materiële en

immateriële vaste activa (90,6) (91,2)

Bijzondere waardeverminderingen (16,0) (4,0)

Financieringsbaten 20,7 9,9

Bedrijfsresultaat vóór boete 256,0 242,7

Financieringslasten (37,1) (31,9)

Resultaat uit deelnemingen 11,0 1,5

Resultaat vóór belastingen en boete 229,9 212,3

Mededingingsboete - (40,0)

Belastingen (76,0) (65,5)

Belang derden (0,6) (0,4)

Nettoresultaat 153,3 106,4

Met ingang van 2005 – bij eerste toepassing van IAS 32 en IAS

39 – bevatten de financieringsbaten en -lasten de preferent

dividendlast over de preferente aandelen Koninklijke BAM

Groep (€ 8,5 miljoen) en de preferent dividend-opbrengsten

uit hoofde van de participatie in baggerbedrijf Van Oord

(€ 4,2 miljoen). De mededingingsboete in 2004 heeft betrek-

king op door de NMa opgelegde respectievelijk nog op te leg-

gen boetes voor overtredingen van de mededingingswet tot

november 2001 door diverse bedrijfsonderdelen.

Resultaten sectoren

De verdeling van omzet en resultaat van de diverse sectoren

is weergegeven in onderstaande tabel. Het betreft het

resultaat vóór vennootschapsbelasting (€ 229,9 miljoen) en

mededingingsboete in 2004 (€ 40 miljoen). De percen-

tages betreffen het resultaat ten opzichte van de omzet.

Verslag raad van bestuur

(x € 1 miljoen) 2005 2004

Resultaat % omzet Resultaat % omzet

Bouw en vastgoed 103,9 2,9% 104,8 2,8%

Infra 149,6 4,3% 135,4 4,0%

Publiekprivate samenwerking (5,7) -14,2% - -

Installatietechniek 6,6 3,6% 8,5 4,4%

Consultancy en engineering 17,2 10,4% 10,3 7,2%

Pensioenen 18,0 23,3

Totaal sectoren 289,6 3,9% 282,3 3,8%

Groepskosten (31,1) (37,4)

Groepsrente (37,1) (35,0)

Operationele activiteiten 221,4 209,9

Baggeren 13,8 2,5

Bijzondere waardevermindering goodwill (5,3) (0,1)

Resultaat vóór belastingen en boete 229,9 3,1% 212,3 2,8%

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 30

Impressie van de 237 meter hoge woon- en kantoortoren Park Place

die Interbeton (in combinatie met Arabian Construction Company)

realiseert in Dubai voor opdrachtgever H.E. Humaid Bin Drai.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 31

Voor een toelichting van de resultaten van de sectoren

wordt verwezen naar de desbetreffende toelichtingen

elders in dit jaarrapport.

Resultaat per gewoon aandeel

In het verslagjaar is het aantal geplaatste gewone aandelen

met 6.157.850 stuks toegenomen tot 24.474.292 stuks.

Deze uitbreiding betreft:

• conversie van preferente aandelen: 3.933.850 stuks

• emissie d.d. 10 november 2005: 2.224.000 stuks

De aandelen die op grond van conversie zijn uitgegeven

tellen vanaf boekjaar 2005 niet meer volledig, maar tijds-

gewogen mee in de bepaling van het gemiddeld aantal

uitstaande gewone aandelen. Ook de in november 2005

geëmitteerde aandelen tellen tijdsgewogen mee.

Hierdoor komt het gemiddeld aantal gewone aandelen in

2005 uit op 21.008.128 stuks (2004: 17.140.947 stuks).

Aan de houders van cumulatief preferente aandelen zal

over het boekjaar een dividend worden uitgekeerd van

€ 1,8543 per aandeel voor de converteerbare stukken en

van € 1,9173 per aandeel voor de niet-converteerbare stuk-

ken. Dit dividend wordt met ingang van 2005 – bij eerste

toepassing van IAS 32 en IAS 39 – als financieringslast direct

ten laste van het resultaat gebracht.

Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande preferente

aandelen in 2005 bedraagt deze financieringslast circa

€ 8,5 miljoen. Als gevolg van tussentijdse conversie van

converteerbare preferente aandelen in 2005, is deze finan-

cieringslast hoger dan het daadwerkelijk uit te keren

dividend aan de houders van preferente aandelen van circa

€ 4,9 miljoen (op basis van het aantal uitstaande preferente

aandelen per ultimo 2005).

De nettowinst toerekenbaar aan de houders van gewone

aandelen bedraagt € 153,3 miljoen, overeenkomend met

een winst per aandeel van € 7,30. Rekeninghoudend met

volledige omwisseling van de converteerbare financierings-

preferente aandelen, bedraagt het nettoresultaat per

gewoon aandeel € 6,40.

Orderportefeuille

De orderportefeuille van de Groep ligt per ultimo 2005 op

een recordhoogte, met name door sterke toename in

Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde

Staten. Per jaareinde hadden de werkmaatschappijen een

gezamenlijke werkvoorraad van € 10.400 miljoen (ultimo

2004: € 8.900 miljoen). Van de orderportefeuille wordt

naar verwachting circa € 6.100 miljoen uitgevoerd in 2006

en circa € 4.300 miljoen in 2007 en volgende jaren. Voor

2006 is daarmee ruim 80 procent van de begrote omzet in

portefeuille. Een jaar geleden was voor 2005 circa 76 pro-

cent van de begrote omzet in portefeuille.

Dividendbeleid en dividendvoorstel 2005

In verband met een te verwachten toename van de volati-

liteit van de nettoresultaten onder IFRS, streeft

Koninklijke BAM Groep naar een dividenduitkering tussen

30 procent en 50 procent van de nettowinst. In beginsel

wordt het dividend in contanten uitgekeerd.

Aan de algemene vergadering van aandeelhouders, te hou-

den op 3 mei 2006 te Amsterdam, wordt voorgesteld het

dividend over 2005 vast te stellen op € 2,00 (2004: € 1,55)

in contanten per gewoon aandeel.

Voor de converteerbare en niet-converteerbare financie-

ringspreferente aandelen wordt een contant dividend uit-

gekeerd van € 1,8543 respectievelijk € 1,9173 per aandeel.

Op basis van deze dividendvoorstellen zal over 2005 in

totaal circa € 53,8 miljoen worden uitgekeerd aan aan-

deelhouders, te weten € 48,9 miljoen aan de houders van

gewone aandelen en € 4,9 miljoen aan de houders van

preferente aandelen. De dividendbetaling aan de houders

van gewone aandelen komt overeen met een pay-out van

32 procent van het nettoresultaat over 2005 ad € 153,3

miljoen.

Financiering en investeringen

Het garantievermogen is in het verslagjaar met € 234 mil-

joen toegenomen tot € 790 miljoen als gevolg waarvan de

solvabiliteit ultimo 2005 is gestegen tot 15,9 procent

(ultimo 2004: 11,7 procent). Begin 2005 bedroeg – bij

eerste toepassing van IAS 32 en IAS 39 – de solvabiliteit

nog 10,9 procent. De solvabiliteit per ultimo 2005 is mede

toegenomen door de aandelenemissie in november 2005.

Opgemerkt moet worden dat het garantievermogen van

de Groep sterk is beïnvloed door de eerste toepassing van

IFRS. Dit betrof voornamelijk de toepassing van IAS 19

inzake pensioenen met een negatief effect op het vermo-

gen per overgangsdatum (1 januari 2004) van circa € 126

miljoen. Voor meer details wordt verwezen naar de toe-

lichting op de geconsolideerde jaarrekening 2005.

Meer gedetailleerd zijn over de balans nog de volgende

opmerkingen te maken. De boekwaarde van de materiële

vaste activa bleef met € 418 miljoen vrijwel gelijk aan de

stand ultimo 2004 (€ 417 miljoen), terwijl de boekwaarde

van immateriële vaste activa licht daalde tot € 503 miljoen

(ultimo 2004: € 509 miljoen). De netto-investeringen in

materiële en immateriële vaste activa bedroegen in 2005

€ 95 miljoen en zijn daarmee licht hoger uitgekomen dan

de afschrijvingen van € 91 miljoen. Daarnaast zijn op deze

32

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 32

activa bijzondere waardeverminderingen onderkend van

in totaal € 16 miljoen, waarvan circa € 5 miljoen op good-

will.

De toename van de pps-vorderingen met € 143 miljoen tot

€ 529 miljoen ten opzichte van de stand ultimo 2004 betreft

het voortschrijden van de betreffende pps-projecten.

De daling van de deelnemingen met € 66 miljoen tot

€ 110 miljoen (ultimo 2004: € 176 miljoen) betreft hoofd-

zakelijk de (IFRS) herrubricering per 1 januari 2005 van de

preferente aandelen van de baggerparticipatie Van Oord

naar de overige financiële vaste activa. Hiermee is de toe-

name van de overige financiële vaste activa met € 61 mil-

joen tot € 85 miljoen (ultimo 2004: € 24 miljoen) groten-

deels verklaard.

Ultimo 2005 heeft de vennootschap onderhanden projec-

ten in opdracht van derden in de balans met per saldo

€ 280 miljoen voorfinanciering (ultimo 2004: € 668 mil-

joen voorfinanciering). Afhankelijk van het saldo van de

kosten (inclusief resultaten) en de ingediende termijnen,

zijn de projecten verantwoord onder de kortlopende vor-

deringen of schulden.

In vastgoedontwikkeling is ultimo 2005 voor € 463 miljoen

geïnvesteerd (ultimo 2004: € 476 miljoen).

Projectfinancieringen (grotendeels non-recourse) zijn in

mindering gebracht op het geïnvesteerde saldo tot een

bedrag van € 216 miljoen (ultimo 2004: € 141 miljoen).

Mede afhankelijk van de mate van verkoop en de financie-

ringsstanden zijn de individuele vastgoedontwikkelings-

projecten verantwoord onder de voorraden, vorderingen

of schulden. De aangetrokken projectfinancieringen zijn

verantwoord als (kort- of langlopende) leningen.

De kortlopende handels- en overige vorderingen bedra-

gen ultimo 2005 € 1.952 miljoen (ultimo 2004: € 1.754

miljoen). De kortlopende handels- en overige schulden

bedragen ultimo 2005 € 2.746 miljoen (ultimo 2004:

€ 2.985 miljoen).

De kaspositie, het saldo van liquide middelen minus kort-

lopende bankkredieten, bedraagt ultimo 2005 € 632 mil-

joen (ultimo 2004: € 699 miljoen). De kaspositie is inclu-

sief de netto-opbrengst van circa € 151 miljoen van de

plaatsing in november 2005 van 2,2 miljoen gewone aan-

delen ter financiering van de overname van AM. Een

gedeelte van de liquide middelen betreft het aandeel van

de vennootschap in de liquide middelen van bouwcombi-

naties en andere samenwerkingsverbanden (ultimo 2005:

€ 215 miljoen, ultimo 2004: € 308 miljoen).

De nettoschuldpositie van de Groep bedraagt per

31 december 2005 € 409 miljoen en is het saldo van alle

rentedragende schulden (€ 1.062 miljoen) en de liquide

middelen (€ 653 miljoen). De rentedragende schulden

bestaan voor het merendeel uit non-recourse pps-leningen

en projectkredieten (€ 756 miljoen) en achtergestelde

leningen (€ 208 miljoen, inclusief € 53 miljoen preferente

aandelen). Begin 2005 bedroeg – bij eerste toepassing van

IAS 32 en IAS 39 – de nettoschuldpositie € 197 miljoen.

Het eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders

van de vennootschap bedraagt ultimo 2005 € 582 miljoen

(ultimo 2004: € 435 miljoen). Naast het nettoresultaat

2005 is dit eigen vermogen met € 151 miljoen gestegen als

gevolg van de emissie van gewone aandelen in november

2005. Verder daalde het eigen vermogen per saldo met

circa € 133 miljoen door de toepassing van IAS 32 en IAS 39

vanaf 1 januari 2005 (onder meer preferente aandelen

opgenomen als verplichtingen). De overige mutaties in het

eigen vermogen betreffen hoofdzakelijk de dividenduit-

kering over 2004 aan de houders van gewone aandelen

ad € 32 miljoen en de positieve valutakoerseffecten ad

€ 10 miljoen.

Het garantievermogen, bedraagt ultimo 2005 € 790 mil-

joen (ultimo 2004: € 556 miljoen) en bestaat uit eigen ver-

mogen toerekenbaar aan aandeelhouders, achtergestelde

leningen (inclusief kortlopend deel) en preferente aandelen.

33

Koninklijke BAM

Groep nv

HBG Construction heeft een onderscheiding ontvangen voor het

ondernemingsbeleid op het gebied van maatschappelijk

verantwoord ondernemen. Het vakblad Construction News kende

HBG Construction een onderscheiding toe in de categorie 'corporate

social responsibility'. De jury was van mening dat HBG Construction

op de meest betekenisvolle wijze inhoud had gegeven aan het

begrip maatschappelijke verantwoordelijkheid in de bouwindustrie.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 33

34

Jaar

rapp

ort 2

005 International Financial Reporting

Standards

Met ingang van 2005 rapporteert Koninklijke BAM Groep

in overeenstemming met de International Financial

Reporting Standards (IFRS). Een overzicht van de over-

gang van NL GAAP naar IFRS, en de effecten daarvan, is

opgenomen in de toelichting op de geconsolideerde jaar-

rekening 2005 (Toelichting 38).

Acquisities en desinvesteringen

Balteau

Galère sa heeft na balansdatum het eveneens in Wallonië

gevestigde bedrijf Balteau sa overgenomen. Balteau is

gespecialiseerd in het ontwerpen en aanleggen van

elektromechanische installaties voor het zuiveren, behan-

delen en pompen van water. De onderneming is opgericht

in 1978 en behaalt een jaaromzet van ruim € 10 miljoen.

Balteau telt ongeveer zestig medewerkers. Galère en

Balteau werken al sinds 2000 samen bij projecten voor

afvalwaterzuiveringsinstallaties. Door deze overname

versterkt Galère de positie op deze deelmarkt.

AM

Uitbreiding van de vastgoedactiviteiten geldt als een van

de belangrijke strategische doelstellingen, die door de

raad van bestuur in voorafgaande jaren zijn geformuleerd.

Hieraan is invulling gegeven door de verwerving van het

woningontwikkelingsbedrijf, de grondbank en de holding

van AM nv.

Koninklijke BAM Groep heeft 10 november 2005 het voor-

nemen bekendgemaakt een openbaar bod uit te brengen

op alle uitstaande gewone aandelen AM tegen een biedprijs

van € 10,15 per aandeel en op alle uitstaande warrant-

rechten tegen € 2,30 per warrantrecht. Het openbaar bod,

door de daartoe door BAM opgerichte maatschappij Terra

Amstel bv, werd op 21 december 2005 uitgebracht. Bij slui-

ting van de na-aanmeldingstermijn op 10 februari 2006 was

in totaal 100 procent van de warrants en 96,9 procent van

de gewone aandelen AM verworven, tezamen vertegen-

woordigend 97,1 procent van het totaal aantal uitstaande

effecten AM. Na 13 maart 2006, de laatste dag waarop

aandelen en warrants van AM konden worden verhandeld

op Euronext Amsterdam, controleerde BAM 99,5 procent

van het totaal aantal uitstaande effecten AM. Ter verwer-

ving van de resterende, circa 490.000 aandelen is een uit-

koopprocedure gestart.

BAM verwierf (na de overeengekomen verkoop van AM

Development, de divisie voor commercieel vastgoed, aan

MSREF) AM Wonen, AM Grondbedrijf en de holding AM nv

voor circa € 473 miljoen. Dit bedrag komt, na aftrek van

de waarde van bezittingen in de holding, overeen met

ongeveer tienmaal de verwachte nettowinst van AM

Wonen en AM Grondbedrijf in 2005.

AM Wonen en AM Grondbedrijf (die gezamenlijk de divisie

voor woningen grondontwikkeling vormen) zetten hun

activiteiten de komende jaren als zelfstandige entiteit

onder de naam AM voort.

Koninklijke BAM Groep heeft de overname van AM gefi-

nancierd met eigen en vreemd vermogen, waaronder de

netto-opbrengst van de uitgifte van 2.224.000 nieuwe

gewone aandelen bij institutionele beleggers in binnen-

en buitenland tegen een koers van € 69,00 per gewoon

aandeel. De uitgifte van deze aandelen, overeenkomend

met circa 10 procent van het gewone aandelenkapitaal,

was ruim overtekend. De totale netto-opbrengst van de

uitgifte bedroeg € 151,3 miljoen.

Voor het uitbrengen van de bieding heeft BAM de groeps-

maatschappij Terra Amstel Holding bv opgericht, welk

bedrijf 100 procent van de aandelen in Terra Amstel bv

bezit. Na gestanddoening van de biedingen is 49 procent

van de aandelen in Terra Amstel Holding overdragen aan

Houdstermaatschappij TAH bv (HTAH). Koninklijke BAM

Groep heeft een mogelijkheid om dit belang na een aantal

jaren te verwerven. De aandelen van HTAH werden eind

januari 2006 gehouden door ING Corporate Investments

Participaties, Fortis Bank, Delta Lloyd Levensverzekering,

Rikon Holding en Rabobank Nederland Participatiemaat-

schappij.

Doebel & Folger GmbH

Na balansdatum heeft Koninklijke BAM Groep nv bekend

gemaakt dat Tebodin, Consultants & Engineers bespre-

kingen voert over de overname van het ingenieursbureau

Doebel & Folger GmbH, gevestigd in Neu-Isenburg (nabij

Frankfurt am Main). Doebel & Folger legt zich voorname-

lijk toe op ontwerp van productiefaciliteiten voor chemi-

sche en farmaceutische ondernemingen. Het bureau heeft

een jaaromzet van circa € 3,5 miljoen en telt 55 medewer-

kers. De voorgenomen overname zal de positie van

Tebodin in Duitsland versterken.

Elion & Pajkrt Bouwen bv

Medio 2005 zijn de bedrijfsactiviteiten van Elion & Pajkrt

Bouwen bv overgenomen door Van Hoogevest Bouw bv te

Amersfoort. Elion & Pajkrt opereerde als een zelfstandig

bedrijfsonderdeel van BAM Utiliteitsbouw, regio Den

Haag. De omzet bedroeg op jaarbasis ruim € 10 miljoen

en de onderneming telde circa vijftig medewerkers.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 34

35

Koninklijke BAM

Groep nv

Elion & Pajkrt was begin 2000 overgenomen door HBG om

de eigen marktpositie in de Haagse regio te versterken. Na

de integratie van HBG in Koninklijke BAM Groep bleek Elion

& Pajkrt onvoldoende aanvulling te geven op het brede dien-

stenpakket, dat BAM Utiliteitsbouw, BAM HABO en BAM

Woningbouw aan opdrachtgevers in deze regio bieden.

Avabouw

In het kader van een herpositionering van het houtskelet-

bouwbedrijf Fort Avabouw binnen BAM Woningbouw, is

per 1 oktober 2005 de vestiging Nijverdal samen met Fort

Avateam bv door middel van een management buy-out

verzelfstandigd. Het management zet de activiteiten

voort onder de naam Avabouw. BAM Woningbouw conti-

nueert de verkoop en realisatie van cataloguswoningen

voor individuele opdrachtgevers onder de naam Villaforte.

Corporate governance

De raad van bestuur en de raad van commissarissen zijn

verantwoordelijk voor de corporate governance structuur

van de vennootschap en de naleving daarvan. De hoofd-

lijnen van deze corporate governance structuur worden

elk jaar in het jaarrapport uiteengezet.

De raad van commissarissen en de raad van bestuur

onderschrijven de code. Een enkele bepaling wordt door

de raad van bestuur en de raad van commissarissen van

een kanttekening voorzien en niet (ten volle) opgevolgd.

Het gaat daarbij om de volgende bepalingen: II.2 (prestatie-

criteria variabele beloning), II.2.6 en III.7.3 (het reglement

transacties in ‘andere’ aandelen) en II.2.7 (maximale ont-

slagvergoeding). Verwezen wordt naar de hierna volgende

nadere toelichting op de wijze van naleving en uitwerking

van de Nederlandse corporate governance code door de

vennootschap.

Raad van bestuur

De raad van commissarissen en de raad van bestuur delen

het uitgangspunt van de code dat de raad van bestuur,

naast het dagelijks besturen van de onderneming, tevens

verantwoordelijk is voor de realisering van de doelstellingen

van de vennootschap, de strategie en het beleid en de

daaruit voortvloeiende resultaten. De raad van bestuur

legt hierover verantwoording af aan de raad van commis-

sarissen en de algemene vergadering van aandeelhouders.

Bij de vervulling van zijn taak richt de raad van bestuur

zich naar het belang van de vennootschap en de met haar

verbonden onderneming en weegt daartoe de gerecht-

vaardigde belangen van bij de vennootschap betrokkenen

af. De uit dit beginsel voortvloeiende best-practice-

bepalingen van de code worden onderschreven.

De leden van de raad van bestuur geven gezamenlijk lei-

ding aan de onderneming en dragen daarvoor een geza-

menlijke en hoofdelijke verantwoordelijkheid. Onder goed-

keuring van de raad van commissarissen verdelen de leden

van de raad van bestuur de werkzaamheden. De voorzitter

geeft leiding aan de raad van bestuur. De chief financial

officer draagt specifiek zorg voor financiële verantwoorde-

lijkheden. De voorzitter en andere leden van de raad van

bestuur zijn verantwoordelijk voor de gang van zaken bij

onder hun toezicht staande werkmaatschappijen.

De raad van bestuur draagt zorg voor een adequate infor-

matieverstrekking aan de raad van commissarissen. De

raad van bestuur rapporteert in het jaarverslag over de

werking van de interne risicobeheersings- en controle-

systemen en geeft in het jaarrapport een onderbouwde

verklaring af over de mate waarin deze systemen

adequaat en effectief zijn en op welk gebied verbeteringen

zijn gepland.

De raad van bestuur heeft een door de raad van commis-

sarissen goedgekeurd reglement vastgesteld, waarin het

functioneren van de raad van bestuur en de relatie met de

raad van commissarissen, de aandeelhouders en de cen-

trale ondernemingsraad nader zijn vastgelegd. Het regle-

ment van de raad van bestuur is gepubliceerd op de web-

site van de vennootschap.

Leden van de raad van bestuur worden benoemd door de

raad van commissarissen. De raad van commissarissen

geeft de algemene vergadering van aandeelhouders ken-

nis van een voorgenomen benoeming van een lid van de

raad van bestuur. De raad van commissarissen wijst een

van de leden van de raad van bestuur tot voorzitter aan.

De Swedish Concrete Association (Zweedse Betonvereniging) heeft aan

prof.ir. F.J.M. Scheublin, directeur van BAM Advies & Engineering en

hoogleraar construction technology aan de TU Eindhoven, de Zweedse

Betonprijs 2005 toegekend. De onderscheiding is in Stockholm

uitgereikt tijdens de Zweedse Betondag. De Swedish Concrete Award

wordt eens in de twee jaar toegekend aan een internationale expert op

het gebied van bouwen en beton in brede zin.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 35

36

Jaar

rapp

ort 2

005 Bepaling II.1.1 noemt voor leden van de raad van bestuur

een aanbevolen benoemingsperiode van vier jaar. In navol-

ging van deze bepaling is het in het jaar 2004 nieuw

benoemde lid van de raad van bestuur voor een periode

van vier jaar benoemd. De contractuele afspraken met vóór

inwerkingtreding van de code benoemde leden van de

raad van bestuur worden gerespecteerd; hun benoeming

geldt voor onbepaalde tijd. Leden van de raad van bestuur

treden in de regel af aansluitend aan de jaarlijkse algemene

vergadering van aandeelhouders in het jaar waarin zij de

62-jarige leeftijd bereiken. Nieuw te benoemen leden van

de raad van bestuur zullen conform de code voor een peri-

ode van vier jaar worden benoemd. Zij zullen aftreden na

afloop van de eerstvolgende jaarlijkse algemene vergade-

ring van aandeelhouders te houden in het vierde jaar na

het jaar van benoeming. Leden van de raad van bestuur

kunnen voor een nieuwe periode van vier jaar worden her-

benoemd.

De arbeidsovereenkomsten van leden van de raad van

bestuur zijn voor onbepaalde tijd. Nieuwe leden die van

buiten het concern tot de raad van bestuur toetreden krijgen

een arbeidsovereenkomst voor de tijd van vier jaren.

De bepalingen van de code met betrekking tot hoogte en

samenstelling van de bezoldiging van leden van de raad

van bestuur en de openbaarmaking daarvan worden

onderschreven.

De raad van commissarissen stelt een, door de remunera-

tiecommissie voorbereid, voorstel op voor het bezoldi-

gingsbeleid van de vennootschap. Dit bezoldigingsbeleid

wordt ter vaststelling aan de algemene vergadering van

aandeelhouders voorgelegd. Voorts maakt de raad van

commissarissen jaarlijks een, eveneens door de remunera-

tiecommissie voorbereid, remuneratierapport op waarin

verslag wordt gedaan van de wijze waarop het bezoldi-

gingsbeleid in de praktijk is gebracht.

De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur

wordt vastgesteld door de raad van commissarissen binnen

het kader van het bezoldigingsbeleid. Het remuneratierap-

port, waarin opgenomen de hoofdlijnen van het voorge-

stelde bezoldigingsbeleid en de bezoldiging van de leden

van de raad van bestuur, staat vermeld op pagina 23 van

het jaarrapport.

Opgemerkt wordt dat ernaar wordt gestreefd om het vari-

abele deel van de beloning van leden van de raad van

bestuur te koppelen aan vooraf bepaalde, meetbare en

beïnvloedbare doelen, doch dat meetbaarheid niet altijd

ten volle mogelijk zal zijn, zoals bij niet-financieel georiën-

teerde prestatiecriteria. In het geval dat prestatiecriteria

zijn gerelateerd aan prestaties van andere bedrijven, zal

terughoudendheid worden betracht met het openbaar

maken van die criteria. De raad van commissarissen is van

mening dat prioriteit gegeven dient te worden aan verdere

verbetering van de winstmarge en dat met name de winst-

ontwikkeling als prestatiecriterium zal gelden.

Het in bepaling II.2.6 bedoelde reglement, waarin regels

worden gesteld ten aanzien van het bezit van en transac-

ties in effecten door bestuurders anders dan die uitgege-

ven door de vennootschap, is opgenomen in het vanaf

1 oktober 2005 geldende BAM-reglement 2005 inzake het

bezit van en transacties in effecten. Om de uitwerking van

bepaling II.2.6 praktisch te houden, is besloten deze rege-

ling uitsluitend van toepassing te laten zijn op in Nederland

gevestigde beursgenoteerde vennootschappen die actief

zijn in sectoren of aanverwante sectoren waarin de Groep

actief is, daaronder mede begrepen vennootschappen die

actief zijn als onderaannemer, adviseur of toeleverancier in

de bouwindustrie in brede zin.

Bepaling II.2.7 stelt de ontslagvergoeding bij onvrijwillig

ontslag op maximaal eenmaal het jaarsalaris en bij kenne-

lijke onredelijkheid, in geval van ontslag in de eerste

benoemingstermijn, op maximaal tweemaal het jaarsalaris.

Met betrekking tot nieuw te benoemen leden van de raad

van bestuur zal deze bepaling worden nageleefd, mits in

overeenstemming met dwingend Nederlands arbeidsrecht.

In het geval dat nieuw te benoemen leden van de raad van

bestuur uit de eigen organisatie komen, behoudt de ven-

nootschap zich het recht voor de binnen de Groep opge-

bouwde rechten mee te laten wegen bij de hoogte van de

afvloeiingsregeling. Met betrekking tot vóór inwerking-

treden van de code benoemde leden van de raad van

bestuur geldt hetgeen hiervoor met betrekking tot lopende

afspraken is vermeld. De vennootschap is van mening dat

bestaande rechten dienen te worden gerespecteerd.

Het kantoor van Bouwend Nederland in Zoetermeer,

gerealiseerd door BAM Utiliteitsbouw, heeft de DAK Award

2005 gewonnen. Deze prestigieuze prijs wordt

tweejaarlijks toegekend aan het project waarbij door

samenwerking een beter dak tot stand is gebracht. De prijs

van Stichting Dakpromotie wordt uitgereikt aan alle

betrokken bouwpartijen.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 36

37

Koninklijke BAM

Groep nv

De vennootschap kent geen aandelen- of optieplannen.

Concrete gedachten over eventuele invoering van der-

gelijke plannen zijn er niet. Mocht daartoe worden over-

gegaan dan zal de code worden gevolgd. Principe en

best-practice-bepalingen met betrekking tot tegen-

strijdige belangen worden onderschreven.

Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de

vennootschap en leden van de raad van bestuur dient te

worden vermeden. Besluiten tot het aangaan van transac-

ties waarbij tegenstrijdige belangen van leden van de raad

van bestuur spelen, die van materiële betekenis zijn voor

de vennootschap en/of voor het betreffende lid van de

raad van bestuur, behoeven de goedkeuring van de raad

van commissarissen. Het reglement van de raad van

bestuur bevat een gedetailleerde regeling van de wijze

waarop in geval van mogelijke tegenstrijdige belangen

dient te worden gehandeld. In dit reglement staat onder

meer aangegeven in welke gevallen het om een tegenstrij-

dig belang kan gaan, de wijze van melding door een lid

van de raad van bestuur van een tegenstrijdig belang, de

afzijdigheid van het betreffende lid van de raad van

bestuur bij de besluitvorming ter zake en de procedure

van goedkeuring van de raad van commissarissen.


De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te

houden op het beleid van het bestuur en op de algemene

gang van zaken in de vennootschap en de met haar ver-

bonden onderneming. De raad van commissarissen staat

voorts de raad van bestuur met raad ter zijde. Ook de raad

van commissarissen richt zich naar het belang van de ven-

nootschap en de met haar verbonden onderneming en

weegt daartoe de gerechtvaardigde belangen van met de

vennootschap betrokkenen af.

Principes en best-practice-bepalingen met betrekking tot

de raad van commissarissen worden onderschreven.

De raad van commissarissen bespreekt in de periodieke

vergaderingen met de raad van bestuur onder meer de

algemene gang van zaken (zoals orderportefeuille,

belangrijke inschrijvingen, bijzondere projecten, pro-

bleemgebieden, belangrijke claims en juridische procedu-

res) en de financiële rapportage aan de hand van het jaar-

budget (kwartaalrapportages, balans en winsten verlies-

rekening, liquiditeiten, kapitaalsbeslag en garanties). De

agenda van vergaderingen met de raad van commissaris-

sen bevat voorts onderwerpen zoals belangrijke investe-

ringen (zowel betreffende acquisities en desinvesteringen

als vaste activa), human resources, het dividendvoorstel,

kwartaal- en halfjaarberichten, het accountantsverslag, de

‘management letter’ van de externe accountant en de

opvolging daarvan, eenmaal per jaar vaststelling van het

operationele plan voor het volgende boekjaar, waarin

opgenomen de operationele en financiële doelstellingen,

en om het jaar goedkeuring van het strategisch plan en de

daarbij behorende randvoorwaarden.

De raad van commissarissen bespreekt in elk geval een-

maal per jaar de strategie en de risico’s verbonden aan de

onderneming en de uitkomsten van de beoordeling door

het bestuur van de opzet en de werking van de interne

risicobeheersings- en controlesystemen, alsmede eventu-

ele significante wijzigingen hierin. Van het houden van de

besprekingen wordt melding gemaakt in het bericht van

de raad van commissarissen.

De raad van commissarissen heeft een reglement opge-

steld, waarin het functioneren van de raad van commissa-

rissen en de relatie met de raad van bestuur, de aandeel-

houders en de centrale ondernemingsraad nader zijn vast-

gelegd. Het reglement van de raad van commissarissen is

gepubliceerd op de website van de vennootschap.

De vennootschap valt verplicht onder het wettelijk struc-

tuurregime. De leden van de raad van commissarissen

worden benoemd door de algemene vergadering van aan-

deelhouders. De algemene vergadering van aandeelhou-

ders stelt de bezoldiging van de commissarissen vast.

De algemene vergadering van aandeelhouders en de

ondernemingsraad hebben het recht kandidaten aan te

bevelen. De raad van commissarissen heeft het recht een

voordracht aan de algemene vergadering van aandeelhou-

ders te doen op basis van de profielschets. Deze profiel-

schets wordt bij vaststelling (en bij wijziging) door de raad

besproken in de algemene vergadering van aandeelhou-

ders en met de ondernemingsraad. De algemene vergade-

ring van aandeelhouders kan de voordracht van de raad

van commissarissen afwijzen met als gevolg dat de raad

van commissarissen een nieuwe voordracht moet opma-

ken. De ondernemingsraad heeft een versterkt aanbeve-

lingsrecht betreffende een derde van de leden van de raad

van commissarissen. Wijst de raad van commissarissen de

aanbeveling af dan treden de raad en de ondernemings-

raad in overleg en doet de ondernemingsraad een nieuwe

aanbeveling. Bereiken de raad van commissarissen en de

ondernemingsraad geen overeenstemming dan beslist

uiteindelijk de Ondernemingskamer. Neemt de raad van

commissarissen de aanbeveling van de ondernemingsraad

over dan is de algemene vergadering van aandeelhouders

daar echter niet aan gebonden.

De algemene vergadering van aandeelhouders kan de

gehele raad van commissarissen ontslaan. Daaraan vooraf-

gaand moet de ondernemingsraad zijn visie kunnen geven.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 37

38

Jaar

rapp

ort 2

005 Ten aanzien van bepaling III.7.3 (regeling transacties in

effecten uitgegeven door andere vennootschappen) is

het hiervoor vermelde met betrekking tot de uitwerking

van bepaling II.2.6 van overeenkomstige toepassing op

leden van de raad van commissarissen.

Aandeelhouders

Onderschreven worden eveneens de principes en best-

practice-bepalingen met betrekking tot aandeelhouders.

Koninklijke BAM Groep kent geen stemrecht-beperkende

bepalingen. Voor elk aandeel kan één stem worden uit-

gebracht. Het kapitaal bestaat uit gewone aandelen,

preferente aandelen F en (op dit moment niet uitgege-

ven) preferente aandelen B. De gewone en de preferente

aandelen F zijn genoteerd aan Euronext in Amsterdam.

Als structuurvennootschap raakt de best-practice-

bepaling IV.1.1 (beperking van het recht tot bindende

voordracht bij benoeming van bestuurders of commissa-

rissen) de vennootschap niet.

De raad van commissarissen en de raad van bestuur ach-

ten het van groot belang dat zoveel mogelijk aandeel-

houders deelnemen aan de besluitvorming in aandeel-

houdersvergaderingen. De statuten van de vennoot-

schap kennen de mogelijkheid tot het vaststellen van een

registratietijdstip, waarmee de termijn waarin aandeel-

houders niet over hun aandelen kunnen beschikken,

wordt teruggebracht.

De raad van bestuur maakt van deze mogelijkheid

gebruik. Met betrekking tot verhoging van de participa-

tie van aandeelhouders spelen ook de onderwerpen

stemmen op afstand en volmachtverlening een rol.

De vennootschap is van mening dat de wijze waarop in

aandeelhoudersvergaderingen wordt gestemd een zorg-

vuldige procedure vereist en dat voor stemmen op

afstand een wettelijke regeling noodzakelijk is.

Daarnaast is het stemmen bij volmacht voor aandeelhou-

ders een goed mechanisme om hun stem te laten horen in

vergaderingen waarin zij niet aanwezig kunnen zijn, zodat

de vennootschap kennis kan nemen van hun opvattingen.

De vennootschap nodigt aandeelhouders in de oproeping

tot aandeelhoudersvergaderingen uit om gebruik te

maken van de mogelijkheid om een volmacht te geven,

zorgt ervoor dat steminstructieformulieren kunnen wor-

den opgevraagd bij de vennootschap en dat deze formulie-

ren beschikbaar zijn op de website van de vennootschap.

Aandeelhouders wordt er daarbij op gewezen dat een vol-

macht ook elektronisch kan worden verstrekt.

Voorafgaande goedkeuring van de algemene vergade-

ring van aandeelhouders is vereist voor besluiten

De afdeling San Diego van de Associated General Contractors heeft

Flatiron (FCI Constructors) twee eerste prijzen toegekend voor de

projecten North Torrey Pines Bridge in Highway 101 en La Jolla Cove Wall

en Bluff Improvements op het strand van La Jolla, respectievelijk in de

categorieën Heavy/Highway en Unique Small Public Project.

Met betrekking tot de onafhankelijkheid van commissa-

rissen als bedoeld in best-practice-bepaling III.2.1 wordt

opgemerkt dat alle huidige commissarissen als onafhan-

kelijk gelden. De raad van commissarissen zal de heer

W. van Vonno voordragen om door de algemene verga-

dering van aandeelhouders van 3 mei 2006 tot commis-

saris te worden benoemd. Met diens benoeming zal de

vennootschap één commissaris hebben die niet onafhan-

kelijk is in de zin van de code. Daarmee wijkt de vennoot-

schap niet van de code af.

De raad van commissarissen heeft een profielschets op-

gesteld, die in de jaarlijkse algemene vergadering van

aandeelhouders van 9 mei 2005 met aandeelhouders

werd besproken. De raad benoemt een zijner leden tot

voorzitter.

De vennootschap zal zorgdragen voor een introductie-

programma voor commissarissen die voor de eerste maal

worden benoemd als bedoeld in bepaling III.3.3. Voor het

overige zal aan deze bepaling invulling worden gegeven

door werkbezoeken te brengen aan werkmaatschappijen

van de Groep en door presentaties van directies van

werkmaatschappijen aan de raad van commissarissen.

De raad van commissarissen kent drie commissies, te

weten een auditcommissie, een remuneratiecommissie

en een selectie- en benoemingscommissie. De samenstel-

ling en rol van deze commissies is in lijn met de betreffende

bepalingen van de code. De bezetting en de werkzaam-

heden van de commissies zijn vermeld in het elders in dit

jaarrapport afgedrukte bericht van de raad van commis-

sarissen.

Principe en best-practice-bepalingen met betrekking tot

tegenstrijdige belangen worden onderschreven. Het hier-

voor vermelde bij de raad van bestuur is van overeenkom-

stige toepassing op leden van de raad van commissaris-

sen. Het reglement van de raad van commissarissen

bevat een gedetailleerde regeling van de wijze waarop in

geval van mogelijke tegenstrijdige belangen dient te wor-

den gehandeld.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 38

omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of

het karakter van de vennootschap of de onderneming,

waaronder de (vrijwel gehele) overdracht van de onder-

neming, het aangaan van een duurzame, van ingrijpende

betekenis voor de vennootschap zijnde, samenwerking en

het nemen of afstoten van een deelneming ter waarde

van ten minste één derde van het bedrag van de op de

geconsolideerde balans verantwoorde activa.

Indien een serieus onderhands bod op een bedrijfsonder-

deel of een deelneming, ter waarde van ten minste één

derde van het bedrag van de op de geconsolideerde

balans verantwoorde activa, in de openbaarheid is

gebracht, deelt de raad van bestuur zo spoedig mogelijk

zijn standpunt ten aanzien van het bod, alsmede de moti-

vering van dit standpunt, openbaar mee.

Aandeelhouders hebben een recht tot agendering van

onderwerpen voor aandeelhoudersvergaderingen.

Aandeelhouders die alleen of gezamenlijk ten minste (i)

1 procent van het geplaatste kapitaal of (ii) een waarde

van € 50 miljoen vertegenwoordigen, kunnen onderwer-

pen op de agenda voor de algemene vergadering van

aandeelhouders plaatsen, mits een verzoek daartoe door

de vennootschap is ontvangen ten minste zestig dagen

voor de dag van de vergadering. De raad van commissa-

rissen en de raad van bestuur kunnen agendering slechts

weigeren als een zwaarwichtig belang van de vennoot-

schap zich daartegen verzet. Daarnaast kunnen aandeel-

houders die ten minste 10 procent van het geplaatste

kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigen een

aandeelhoudersvergadering bijeenroepen.

De algemene vergadering van aandeelhouders wordt

jaarlijks een machtiging gevraagd ten behoeve van de

raad van bestuur om, onder goedkeuring van de raad van

commissarissen, over te gaan tot uitgifte van en/of het

verlenen van rechten tot het nemen van aandelen. Deze

machtiging wordt beperkt in tijd tot achttien maanden en

in omvang tot 10 procent van het geplaatste kapitaal,

plus een additionele 10 procent, welke additionele

10 procent uitsluitend mag worden aangewend ter gele-

genheid van fusies en acquisities door de vennootschap

of een werkmaatschappij. Tevens wordt machtiging

gevraagd om, onder goedkeuring van de raad van com-

missarissen, het voorkeursrecht bij uitgifte respectievelijk

het verlenen van rechten tot het nemen van gewone aan-

delen uit te sluiten of te beperken. Eveneens wordt de

aandeelhoudersvergadering jaarlijks voor een periode van

achttien maanden een machtiging gevraagd ten behoeve

van de raad van bestuur tot inkoop van aandelen in de ven-

nootschap, binnen de grenzen die de wet daarvoor stelt.

Principe IV.2 en de daaruit volgende best-practice-

bepalingen betreffen de certificering van aandelen.

De vennootschap heeft geen met medewerking van de

vennootschap uitgegeven certificaten van aandelen.

Met betrekking tot informatieverschaffing als vermeld in

principe IV.3 wordt opgemerkt dat dit principe wordt

onderschreven. De raad van commissarissen en de raad

van bestuur zijn van mening dat gelijke informatiever-

strekking aan beleggers van belang is en dient te worden

nagestreefd, met inachtneming van uitzonderingen daar-

op binnen het bestaande juridische kader. Koninklijke

BAM Groep geeft aan de naleving van dit principe de vol-

gende uitwerking. Alle bijeenkomsten voor pers en ana-

listen ter gelegenheid van de publicatie van jaarcijfers en

halfjaarcijfers zijn via internet voor een ieder toegankelijk.

Alle conference calls met pers en analisten ter gelegen-

heid van de publicatie van eerste- en derdekwartaalcijfers

zijn via de telefoon voor een ieder toegankelijk.

Aandeelhoudersvergaderingen zijn voor de pers toegan-

kelijk. Alle data en locaties van roadshows, seminars en

dergelijke worden gepubliceerd op de website van de

onderneming. Gedurende drie weken voorafgaand aan

elke kwartaalrapportage wordt niet meer inhoudelijk

gesproken met beleggers of analisten.

Analistenrapporten en taxaties van analisten worden niet

vooraf door de vennootschap beoordeeld, van commen-

taar voorzien of gecorrigeerd, anders dan op feitelijk-

heden. De vennootschap verstrekt geen vergoeding aan

partijen voor het verrichten van onderzoek ten behoeve

van analistenrapporten, noch voor de vervaardiging of

publicatie van die rapporten, met uitzondering van credit

rating bureaus. Uitsluitend de voorzitter van de raad van

bestuur en de chief financial officer uit de raad van

bestuur, gesecondeerd door de investor relations mana-

ger, spreken met beleggers en analisten. Deze functiona-

rissen zijn bij uitstek op de hoogte van hetgeen al dan

niet bekend is in de markt en zorgen voor een eenduidige

uitdraging van informatie. Mocht tijdens enig contact

met pers, beleggers of analisten per abuis koersgevoelige

informatie worden verstrekt, dan wordt onverwijld een

persbericht uitgegeven.

Van aandeelhoudersvergaderingen wordt een verslag aan

aandeelhouders ter beschikking gesteld als in de code

voorzien. Oproeping, agenda en te behandelen documen-

tatie voor aandeelhoudersvergaderingen worden in de

regel circa één maand voorafgaand aan de vergadering

gepubliceerd en op de website van de vennootschap

geplaatst. Op deze website staat eveneens een geanoni-

39

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 39

miseerd overzicht van per agendapunt uit te brengen

stemmen op basis van voorafgaand aan de vergadering

ontvangen. Binnen vijftien kalenderdagen na afloop van

een aandeelhoudersvergadering zullen op de website van

de vennootschap de stemresultaten per agendapunt van

die vergadering worden gepubliceerd.

Met betrekking tot beschermingsmaatregelen tegen een

ongewenst geachte overname van de zeggenschap over

de vennootschap beschikt de vennootschap over de

mogelijkheid tot uitgifte van preferente aandelen B.

De gegevens hieromtrent staan vermeld op pagina 155

van het jaarrapport.

Financiële verslaggeving en rol van de accountant

De principes en best-practice-bepalingen met betrekking

tot de financiële verslaggeving worden onderschreven.

De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit

en de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële

berichten. De raad van commissarissen ziet er op toe dat

de raad van bestuur deze verantwoordelijkheid vervult.

De principes en best-practice-bepalingen met betrekking

tot de rol, benoeming, beloning en beoordeling van het

functioneren van de externe accountant worden eveneens

onderschreven. Benadrukt wordt dat de externe accoun-

tant aanwezig zal zijn in de jaarlijkse algemene vergade-

ring van aandeelhouders om daarin te worden bevraagd

door aandeelhouders over zijn verklaring van getrouwheid

van de jaarrekening.

De vennootschap beschikt niet over een interne accoun-

tantsafdeling. Het auditproces wordt begeleid door de

centrale stafafdeling financiën.

De externe accountant woont de vergaderingen van de

raad van commissarissen bij waarin de jaarrekening en de

halfjaarcijfers aan de orde komen. De externe accountant

rapporteert zijn bevindingen betreffende het onderzoek

van de jaarrekening gelijkelijk aan het bestuur en de raad

van commissarissen. De externe accountant is voorts aan-

wezig tijdens de bespreking van de jaarrekening, de half-

jaarcijfers en de kwartaalcijfers in de auditcommissie. De

externe accountant kan de voorzitter van de auditcom-

missie vragen om ook bij andere vergaderingen van de

auditcommissie aanwezig te zijn. De externe accountant

ontvangt de financiële informatie die ten grondslag ligt

aan de vaststelling van de kwartaal- en halfjaarcijfers en

wordt in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. De

binnen de externe accountant verantwoordelijke partner

kan maximaal zeven jaren achtereen de jaarrekening van

de Groep controleren.

De raad van commissarissen en de raad van bestuur zijn

ervan overtuigd dat de corporate governance huishou-

ding van Koninklijke BAM Groep, mede door de code,

goed op orde is.

Bovenstaande corporate governance structuur werd in de

algemene vergadering van aandeelhouders van 9 mei

2005 met aandeelhouders besproken. De vennootschap

zal de corporate governance structuur blijven vermelden

in het jaarrapport en zal eventuele substantiële verande-

ringen in de hoofdlijnen daarvan telkens ter bespreking

voorleggen aan aandeelhouders.

Risico en risicobeheersing

Ondernemen in de bouw is onlosmakelijk verbonden met

risico’s. Voor Koninklijke BAM Groep zijn deze risico’s niet

bijzonder van aard of afwijkend van wat in de branche

gebruikelijk kan worden geacht. De Groep kent een strikt

beleid, dat erop is gericht huidige en toekomstige risico’s

zoveel mogelijk te beperken en te beheersen. Dit beleid

wordt in onderstaande paragraaf nader toegelicht.

Financiële risicofactoren, te weten: valuta-, krediet-, debi-

teuren-, liquiditeits- en renterisico’s, komen expliciet aan

de orde in paragraaf 4.1 van de jaarrekening op pagina 93.

De Groep kent naast algemene beheersmaatregelen, zoals

interne procedures en instructies, specifieke maatregelen

die zijn gericht op de beheersing van nader omschreven

risico’s. Deze maatregelen gaan gepaard met adequate

rapportagesystemen en korte communicatielijnen. De

raad van bestuur is van mening dat de algemene en speci-

fieke systemen ter beheersing en controle van risico’s ade-

quaat en effectief zijn in die zin dat deze een redelijke

mate van zekerheid geven dat de financiële verslaggeving

geen onjuistheden van materieel belang bevat. De risico-

beheersings- en controlesystemen hebben in het verslag-

jaar naar behoren gewerkt en er zijn geen indicaties dat

deze in het boekjaar 2006 niet naar behoren zullen wer-

ken. De Groep kan echter geen garantie bieden dat alle

risico’s en/of de gevolgen daarvan zijn onderkend. Het

betekent evenmin dat de risicobeheersings- en controle-

systemen geen verdere verbetering behoeven.

Optimalisering van interne risicobeheersings- en controle-

systemen blijft voor de raad van bestuur een belangrijk

aandachtspunt. Dit kan leiden tot verdere aanscherping of

aanvulling van de systemen. De hierna beschreven interne

risicobeheersings- en controlesystemen en de werking

daarvan zijn door de raad van bestuur met de auditcom-

missie en de raad van commissarissen besproken.

40

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 40

Algemene beheersmaatregelen

De Groep hanteert diverse instrumenten binnen risicobe-

heersings- en controlesystemen. Een algemeen beheer-

singsinstrument wordt gevormd door instructies van

Koninklijke BAM Groep aan het management van de werk-

maatschappijen. Deze instructies bevatten onder meer

limieten voor het aangaan van verplichtingen terzake van

investeringen en het aannemen van projecten. Verder

worden in deze richtlijnen de bevoegdheden van de werk-

maatschappijdirecties gedefinieerd en worden eisen

gesteld aan de kwaliteit van essentiële beheersmaatrege-

len. Deze managementinstructies worden jaarlijks

opnieuw beoordeeld en zonodig aangepast.

Een tweede algemeen beheersingsinstrument betreft

handleidingen voor de inrichting van de financiële verslag-

geving door de werkmaatschappijen, alsook voor de pro-

cedures die daarbij dienen te worden gevolgd.

Als derde algemeen beheersingsinstrument kent de Groep

een systeem voor budgettering, rapportering en (interne)

controle. Groepsbreed worden uniforme richtlijnen en

waarderingsgrondslagen gehanteerd, die als basis dienen

voor alle financiële en managementrapportages. Naast de

uitgebreide kwartaalrapportages, waarin onder meer de

(verwachte) resultaten van de werkmaatschappijen in

detail worden gemonitord, rapporteren de werkmaat-

schappijen tussentijds afwijkingen van verwachte financi-

ële resultaten en ontwikkelingen op het gebied van liqui-

diteiten, werkvoorraad, omzet en resultaat.

Naast algemene beheersmaatregelen heeft de Groep ook

specifieke maatregelen getroffen. Deze richten zich in het

bijzonder op markt-, reputatie-, veiligheids-, project-,

valuta-, krediet-, debiteuren-, rente- en liquiditeitsrisico’s.

Deze risico’s worden deels onderstaand, deels op pagina

93 van de jaarrekening toegelicht in samenhang met de

door de Groep genomen beheersmaatregelen.

Marktrisico

Koninklijke BAM Groep genereert inkomsten in verschil-

lende geografische markten en door uitvoering van ver-

schillende soorten activiteiten. De financiële prestaties

van de Groep zijn in belangrijke mate afhankelijk van de

economische conjunctuur van de landen waarin

Koninklijke BAM Groep opereert, omdat een aanzienlijk

deel van de opdrachten wordt verstrekt door overheden.

De onderneming streeft ernaar deze conjunctuurgevoelig-

heid te beperken door zich nog nadrukkelijker te richten

op langdurige contracten met een meer voorspelbare kas-

stroom. De groei van het aantal pps-contracten waarin de

Groep participeert, is hiervan een voorbeeld.

Reputatierisico

Het vertrouwen dat opdrachtgevers, aandeelhouders, kre-

dietverstrekkers, bouwpartners en medewerkers stellen in

Koninklijke BAM Groep is essentieel om de continuïteit van

de onderneming te kunnen waarborgen. Daarom houdt de

Groep zich aan algemeen aanvaarde maatschappelijke nor-

men en waarden en aan lokale wetten en regels, in het bij-

zonder bij de verwerving en uitvoering van opdrachten. Dit

uitgangspunt is vastgelegd in de Gedragscode integriteit

van Koninklijke BAM Groep. Elke medewerker dient zich in

relatie tot opdrachtgevers en zakenpartners, zoals leveran-

ciers en onderaannemers, integer op te stellen, afspraken

na te komen en zorgvuldig te handelen.

Om integriteit in het dagelijks handelen te verankeren,

wordt met grote regelmaat aandacht gegeven aan het

thema. De raad van bestuur heeft een centrale ‘compliance

officer’ benoemd. Deze functionaris bevordert de naleving

van de gedragscode en adviseert over vraagstukken waar-

bij integriteit aan de orde komt.

Ook werkmaatschappijen hebben een dergelijke functiona-

ris, aan wie overtredingen van de gedragscode kunnen en

moeten worden gemeld, aangesteld. Naast de gedrags-

code kent de Groep een zogenoemde klokkenluiders-

regeling. De Groep acht het van belang dat medewerkers

melding kunnen doen van vermoedens van misstanden

binnen het concern. Daarbij dienen medewerkers op een

verantwoorde wijze een melding te kunnen doen, zonder

gevolgen voor hun positie. Zowel de gedragscode als de

klokkenluidersregeling zijn gemakkelijk toegankelijk

gemaakt voor werknemers. Zij staan onder meer vermeld

op de intranetsite en op de website van de Groep.

41

Koninklijke BAM

Groep nv

Go Infra (een voorlichtingscampagne, bedoeld om de instroom van

goed opgeleide jongeren in de Nederlandse infrasector veilig te stellen)

heeft Koninklijke BAM Groep uitgeroepen tot ambassadeur van het

jaar. De Go Infra-campagne richt zich zowel op jongeren in het basis- en

voortgezet onderwijs die gaan kiezen voor een studie en beroep, als op

vakdocenten, decanen en studenten die al gekozen hebben voor een

opleiding in de infrastructuur.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 41

Veiligheidsrisico’s

Koninklijke BAM Groep stelt groot belang in veilige en

gezonde arbeidsomstandigheden van medewerkers. De

Groep is zich ervan bewust dat vooral op de bouwplaats

risico op letsel bestaat en treft daarom alle uitvoerbare

maatregelen om ongevallen, beroepsziekten en schade te

voorkomen. Veiligheids- en gezondheidsrisico’s worden

zoveel mogelijk beheerst door bewust te ontwerpen, pro-

jecten planmatig voor te bereiden en medewerkers ade-

quaat te instrueren over veilige werkmethoden.

Een Groepsbrede richtlijn voor veiligheidsmanagement

biedt werkmaatschappijen een kader waaraan het veilig-

heidsmanagementsysteem moet voldoen. Met Safety

Awareness Audits wordt gemonitord in hoeverre de veilig-

heidsmanagementsystemen van werkmaatschappijen vol-

doen aan de door de raad van bestuur vastgelegde richt-

lijn. Tevens geeft deze auditprocedure aan waar verbeterin-

gen in het veiligheidsmanagementsysteem mogelijk zijn.

Projectrisico’s

Voorafgaand aan elk project beoordelen werkmaatschap-

pijen de risicofactoren, zowel kwalitatief als kwantitatief.

Onzekerheden kunnen verband houden met financiële en

contractuele aspecten, veiligheid, bouwmaterialen, mate-

rieel, locatie (inbegrepen grondomstandigheden en ver-

gunningen), bouwtijd en -planning, alsook met de

opdrachtgever, onderaannemers en bouwpartners. Er

vindt een kwantitatieve analyse plaats van de risicofacto-

ren gebaseerd op ervaringscijfers. Op grond van deze ana-

lyse kunnen aanpassingen in de projectplanning of bouw-

methoden worden doorgevoerd om projectrisico’s te

beperken. De analyse kan tevens leiden tot een aanpas-

sing van de risico-opslag in de aanneemsom.

Inschrijvingen op grote projecten of projecten met bijzon-

dere risico’s worden vooraf ter goedkeuring aan de raad

van bestuur voorgelegd. Tijdens de uitvoering beoordeelt

het projectteam periodiek en systematisch de kansen en

risico’s van het project. Het projectteam treft, indien

nodig, maatregelen om nieuw geïdentificeerde risico’s te

mitigeren. Daarbij richt het projectteam zich in het bijzon-

der op de kwaliteit van het op te leveren bouwwerk, het

vermijden van bouwgebreken en de tijdigheid van de

oplevering. De projectleiders rapporteren de voortgang,

belangrijke kansen en risico’s, de kwaliteit en de financiële

aspecten van hun projecten aan de regiodirecteuren, die

ten minste maandelijks rapporteren aan de directies van

de werkmaatschappijen. Zij rapporteren op hun beurt via

de hierboven beschreven informatiesystemen aan de raad

van bestuur.

Of aangenomen projecten tot een goed einde worden

gebracht, hangt in belangrijke mate af van de kwaliteit

van medewerkers en management. Om op een gestructu-

reerde en effectieve manier getalenteerde medewerkers

aan te trekken, uit te dagen en te ontwikkelen, besteedt

Koninklijke BAM Groep veel aandacht aan het human-

resourcesbeleid, zoals dit op pagina 45 van dit jaarrapport

nader wordt besproken.

Om het juridisch risico te beperken wordt bij de voor de

projecten benodigde juridische documentatie zoveel

mogelijk gebruikgemaakt van gestandaardiseerde docu-

menten. Indien sprake is van afwijkende contractvormen,

vindt een beoordeling plaats door juristen van Koninklijke

BAM Groep. In standaardcontracten zijn onder meer clau-

sules opgenomen waarin is vastgelegd, dat prijsstijgingen

van loon- en materiaaleenheden gedurende de bouwperi-

ode kunnen worden doorberekend aan de klant. Deze risi-

co’s kunnen ook door opdrachtgevers worden afgekocht.

Het is in de bouwsector gebruikelijk dat de werkmaat-

schappij van de bouwonderneming aan wie de opdracht is

gegund, een garantie doet afgeven als zekerheid voor een

goede uitvoering van het project. Deze garantie kan wor-

den verstrekt door de moedermaatschappij, maar ook

door externe partijen zoals een bank of een borginstelling.

Binnen Koninklijke BAM Groep waarborgen stringente

procedures dat de contractuele voorwaarden van de

afgegeven garanties voldoen aan de specifieke richtlijnen

van de onderneming.

Koninklijke BAM Groep koopt op jaarbasis ongeveer

70 procent van de omzet in bij leveranciers en onder-

aannemers. Deze partijen hebben grote invloed op de

projecten, zowel in technische als in financiële zin. De

Groep streeft naar goede samenwerking met leveranciers

en onderaannemers om het bouwproces optimaal te doen

42

Jaar

rapp

ort 2

005

De jury van de ‘Contract Journal’ Construction Industry Awards 2005

heeft HBG UK uitgeroepen tot winnaar in de categorie IT Award. De

jury was unaniem van oordeel dat de Britse werkmaatschappij een

‘indrukwekkende’ it-toepassing had ontwikkeld voor

informatiebeheersing op het gebied van bouwmaterialen (FF&E:

fixtures, fittings & equipment). HBG UK was tevens genomineerd in de

categorie PPP/PFI Award voor het project Oriel High School. Hier

wonnen echter de collega’s van Edmund Nuttall met het project

Broadland Environmental Services.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 42

verlopen. Dat moet uiteindelijk leiden tot zo laag moge-

lijke totale kosten én een kwalitatief goed product. Voor

een goede samenwerking is het noodzakelijk om leveran-

ciers vroegtijdig bij het project te betrekken. Deze samen-

werking is vastgelegd in raamcontracten waarin afspraken

over prijzen en voorwaarden (zoals levertijden, facture-

ring, risico’s en bonuskortingen) zijn gemaakt. Op project-

niveau kunnen binnen de raamcontracten projectgebon-

den opdrachten worden geplaatst.

De brede kennis en ervaring van werkmaatschappijen stelt

Koninklijke BAM Groep in staat om omvangrijke projecten

succesvol zelfstandig te realiseren. Niettemin kan het –

onder meer uit het oogpunt van risicospreiding – oppor-

tuun zijn om voor de totstandkoming van grote projecten

een bouwcombinatie te vormen. Meestal wordt hiertoe

een vennootschap onder firma opgericht. Bij deze rechts-

vorm zijn alle partijen hoofdelijk aansprakelijk voor weder-

zijdse verplichtingen met betrekking tot de uitvoering van

het project. Koninklijke BAM Groep mitigeert het resulte-

rende risico op bouwpartners door alleen een combinatie

aan te gaan met solide en solvabele partners. Indien het

risico op de partner vooraf of tijdens de bouwfase toch als

te hoog wordt ingeschat, zal de betrokken werkmaat-

schappij van Koninklijke BAM Groep andere zekerheden

verlangen. Dit kan in de vorm van een bankgarantie of van

het laten aanhouden door de partner van voldoende

liquide middelen in de combinatie.

Werkmaatschappijen beperken de betalingsrisico’s bij de

uitvoering van projecten zoveel mogelijk door vooraf

contractueel betalingsschema’s overeen te komen. Op

deze wijze zijn betalingen van de opdrachtgever zoveel als

mogelijk is, ten minste in evenwicht met de kosten van

het uitgevoerde deel van het werk.

In geval van projecten die worden uitgevoerd in opko-

mende markten en ontwikkelingslanden, worden ter

dekking van het politieke en betalingsrisico exportkrediet-

verzekeringen afgesloten.

Het aangaan van projectontwikkelingsrisico’s vereist altijd

voorafgaande goedkeuring van de raad van bestuur. De

beslissing van de raad van bestuur is mede gebaseerd op

het advies van een centraal ingestelde vastgoedcommis-

sie, die onafhankelijk van de betrokken werkmaatschappij

de specifieke risico’s van het desbetreffende project

beoordeelt. Bij deze risicoanalyse hanteert Koninklijke

BAM Groep het uitgangspunt dat de bouw van woningen

of andere projecten pas start, wanneer een aanzienlijk

aantal te bouwen woningen is verkocht, respectievelijk

het te realiseren project grotendeels is verhuurd of ver-

kocht. De gemiddelde prijs waartegen gronden zijn aan-

gekocht of kunnen worden verworven, reflecteert - in

samenhang met de termijn waarbinnen met de uitvoering

wordt gestart - ten hoogste de huidige marktwaarde.

Het aangaan van pps- en concessiecontracten vereist altijd

voorafgaande goedkeuring van de raad van bestuur. De

raad van bestuur wordt bij de beoordeling van de risico’s

bij pps- en concessiecontracten geadviseerd door de

directie van BAM PPP. Deze werkmaatschappij is in 2004

opgericht om de in de Groep beschikbare kennis en erva-

ring optimaal aan te wenden, zowel ten behoeve van de

verwerving van nieuwe opdrachten, alsook voor een ade-

quate beoordeling van de specifieke aan concessies gere-

lateerde risico’s.

Verzekeringen

Een belangrijk onderdeel van de risicomanagementstrate-

gie van Koninklijke BAM Groep is het verzekeringspro-

gramma. Een gespecialiseerde afdeling bewaakt, dat alle

daarvoor in aanmerking komende risico’s tijdens de bouw

binnen de centraal afgesloten verzekeringsovereenkom-

sten worden opgenomen en dat een voldoende dekkend

aansprakelijkheidsprogramma wordt afgesloten. Over de

verzekeringsprogramma’s van Koninklijke BAM Groep

vindt frequent overleg plaats met de professionele assu-

rantiemakelaardij.

Overige risico’s

Bedrijven werkzaam in de bouw, zijn betrokken bij discus-

sies over financiële afwikkeling van bouwprojecten, zoals

minder-/meerwerk, het tijdstip van oplevering en de mate

van de kwaliteit van het werk. Het merendeel van deze

discussies wordt tot tevredenheid van alle betrokkenen

opgelost. Dat een discussie uitloopt op een juridische

procedure is niet in alle gevallen te vermijden. Ook

Koninklijke BAM Groep is betrokken bij een aantal juridi-

sche procedures. Voor een juridische procedure wordt, als

het gaat om een vordering op de Groep, in de regel een

voorziening getroffen, tenzij een dergelijke vordering

enige reële basis ontbeert. Vorderingen van de Groep op

derden, die onder de rechter zijn, worden in beginsel niet

geactiveerd, tenzij voldoening van deze vordering in rede-

lijke mate is zeker gesteld.

De Groep geeft veel aandacht aan het voorkomen van

deze procedures door middel van kwaliteitsprogramma’s

en opleiding van werknemers. Hieronder wordt, vanwege

de omvang ervan, kort ingegaan op de betrokkenheid van

Koninklijke BAM Groep bij twee juridische procedures.

43

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 43

HBG, Hollandsche Beton Groep, was ten tijde van de

overname door Koninklijke BAM Groep betrokken bij

een geschil over de afwikkeling van de schade die is

opgetreden aan het Schürmann-complex in Bonn ten

gevolge van het buiten de oevers treden van de Rijn in

december 1993.

In een lange juridische procedure is ten aanzien van de

afwikkeling van de schade bepaald dat de overheid als

opdrachtgever en HBG als aannemer de verantwoorde-

lijkheid gelijkelijk dienen te delen. Thans buigt de recht-

bank in Bonn zich over vaststelling van de hoogte van de

schade. De Duitse overheid verlangt een schadevergoe-

ding van circa € 150 miljoen, vermeerderd met rente.

Koninklijke BAM Groep is van mening dat het bedrag

van de schade substantieel lager ligt. In een zitting van

begin 2001 heeft het gerechtshof te Keulen een schik-

king voorgesteld die voor HBG zou neerkomen op een

betaling van € 51 miljoen, waarbij beide partijen verder

afzien van vorderingen over en weer. De overheid heeft

dit schikkingsvoorstel afgewezen. HBG heeft zich over dit

schikkingsvoorstel niet uitgesproken. Gezien de schat-

tingen van Koninklijke BAM Groep ten aanzien van het

uiteindelijke resultaat van de rechtsgang, de van toepas-

sing zijnde verzekering en de door HBG voor de rechter

gebrachte, niet gewaardeerde vorderingen op het

ministerie van Bouwzaken, ziet Koninklijke BAM Groep

momenteel geen noodzaak tot het treffen van een voor-

ziening.

Eind 1996 heeft AGIV Real Estate de Duitse bouwonder-

neming Wayss & Freytag aan HBG verkocht. Bij deze ver-

koop heeft AGIV de verplichtingen uit zogenoemde huur-

garanties van Wayss & Freytag overgenomen. Deze

garanties betroffen projecten die vóór 1997 door Wayss

& Freytag waren ontwikkeld en waarbij de kopers een

bepaalde huuropbrengst werd gegarandeerd. Sinds 2003

is AGIV in gebreke met de nakoming van zijn verplichtingen

jegens Wayss & Freytag. Koninklijke BAM Groep – sinds

november 2002 eigenaar van HBG – heeft in juridische

procedures met succes voor de Duitse rechter nakoming

door AGIV van zijn verplichtingen jegens Wayss & Freytag

gevorderd. Begin 2005 is AGIV failliet verklaard. De

lopende juridische procedures tegen AGIV zijn wegens

het faillissement onderbroken. De curator is een aantal

juridische procedures begonnen, onder meer tegen een

voormalige aandeelhouder van AGIV. De afwikkeling van

deze procedures en van het faillissement van AGIV zal

naar verwachting enige jaren nemen. De Groep gaat er

met de kennis van vandaag van uit dat zich in de toe-

komst geen substantieel nadelige financiële gevolgen

zullen voordoen.

Integriteit

Voor Koninklijke BAM Groep is het essentieel dat opdracht-

gevers, aandeelhouders en bouwpartners vertrouwen stel-

len in de onderneming. Daarom is het vanzelfsprekend dat

de Groep zich houdt aan algemeen aanvaarde maatschap-

pelijke normen en waarden en aan lokale wetten en regels,

in het bijzonder bij de verwerving en uitvoering van

opdrachten. Elke medewerker wordt geacht zich in relatie

tot opdrachtgevers en zakenpartners als leveranciers en

onderaannemers integer op te stellen, afspraken na te

komen en zorgvuldig te handelen.

Sinds eind 2001 heeft Koninklijke BAM Groep de integriteit

van de bedrijfsvoering op alle niveaus in de onderneming

verankerd, onder meer door introductie van een gedrags-

code integriteit voor alle medewerkers. In diverse bijeen-

komsten voor management en medewerkers van de

werkmaatschappijen wordt aandacht gegeven aan het

thema integriteit. In het verslagjaar is een zogenoemde

toolkit voor leidinggevenden vervaardigd. Hiermee heeft

de Groep opnieuw een belangrijke stap gezet in de verdere

uitwerking van het integriteitsbeleid. De toolkit bevat

achtergrondinformatie over integriteit, integer leiderschap

en dilemma’s en is een hulpmiddel om de discussie over

deze onderwerpen verder te stimuleren. Zo zijn praktische

tips opgenomen die bij het bespreken van dilemma’s van

pas komen en die grenzen helpen bepalen van wat wel en

wat niet kan.

Ook in de opleidingen binnen de BAM Business School

wordt aandacht geschonken aan het thema integriteit.

Alle Nederlandse werkmaatschappijen van de Groep zijn

aangemeld bij de Stichting Bevordering Integriteit

Bouwnijverheid (SBIB).

Bij de werkmaatschappijen wordt met compliance

programma’s veel aandacht gegeven aan naleving van de

gedragscode. In het verslagjaar zijn door compliance officers

elf meldingen van mogelijke overtreding en vijfenzeventig

adviesvragen ontvangen. In zes van de elf meldingen is een

overtreding van de gedragscode geconstateerd. Het betrof

onder meer het aanvaarden van uitnodigingen voor niet-

zakelijke activiteiten zonder de vereiste, voorafgaande

toestemming en handelen in strijd met veiligheidsvoor-

schriften. Tegen de betrokken medewerkers zijn disciplinaire

maatregelen genomen, variërend van berisping tot – in

één geval – ontslag. De raad van bestuur is ervan overtuigd

dat het belang van naleving van deze code goed in de orga-

nisatie is doorgedrongen.

De Groep kent een zogenoemde ‘klokkenluidersregeling’,

die werknemers in staat stelt zonder gevaar voor eigen

44

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 44

positie te rapporteren over (vermeende) onregelmatig-

heden binnen de Groep. Er zijn in 2005 geen meldingen

onder deze regeling ontvangen.

De gedragscode en de klokkenluidersregeling zijn op de

website van de vennootschap gepubliceerd.

De vennootschap is, zoals de meeste bedrijven werkzaam

in de bouwindustrie, betrokken bij de bouwaffaire van vóór

2002. De vennootschap verleent volledige medewerking

aan door de NMa uit te voeren onderzoeken ter zake. In

2005 zijn in dat kader rapporten van de NMa ontvangen

met betrekking tot de sectoren installatietechniek, bouw

en kabels en leidingen. De NMa heeft de betrokken bedrij-

ven aangeboden om door middel van een verkorte proce-

dure tot een snelle afwikkeling van deze rapporten te

komen. Koninklijke BAM Groep heeft van die mogelijkheid

gebruik gemaakt. In 2005 werden de procedures met

betrekking tot de sector grond-, wegen waterbouw en de

sector installatietechniek beëindigd. De NMa heeft aange-

kondigd in de loop van 2006 tot afronding van het onder-

zoek in de overige sectoren te zullen komen. Zoals bekend

heeft de Groep voor de afwikkeling van de bouwaffaire een

bijzondere last genomen in de jaarrekeningen 2003 en

2004. De Groep acht de getroffen voorziening voldoende.

Het door de Belastingdienst ingestelde onderzoek naar de

effecten van de bouwaffaire op de belastingsituatie van de

Groep, aan welk onderzoek de Groep eveneens volledige

medewerking heeft verleend, werd in 2005 afgerond. Het

onderzoek heeft geen bijzonderheden opgeleverd.

Met betrekking tot een groot aantal disputen met over-

heidsopdrachtgevers naar aanleiding van de bouwaffaire is

een schikking bereikt tussen de bouwbranche en deze

overheidsopdrachtgevers. Met deze schikking is verreweg

het merendeel van de door opdrachtgevers ingediende

schadeclaims tot een einde gekomen.

De strafrechter heeft een regionale vestiging van voormalig

wegenbouwer NBM en twee medewerkers van deze vesti-

ging een boete opgelegd van € 45.000,- respectievelijk van

€ 2.500,- elk, wegens betrokkenheid bij de bouwaffaire.

Het openbaar ministerie en de twee medewerkers hebben

tegen het vonnis van de rechter hoger beroep aangetekend.

In 2002 is de Europese Commissie een onderzoek begonnen

naar mogelijke mededingingsrechtelijke overtredingen in

verband met het marktgedrag van een aantal bedrijven in

de bitumensector, zowel aan de productiezijde als aan de

afnemerszijde. Een van de werkmaatschappijen van de

vennootschap is als afnemer van bitumen bij dit onderzoek

betrokken.

Human resources management

De raad van bestuur van Koninklijke BAM Groep onder-

kent dat bouwen betekent: bouwen op mensen. Het zijn

de kwaliteiten van de medewerkers, die bepalend zijn

voor de kwaliteit van de projecten van de Groep en daar-

mee bepalend voor de marktpositie en het rendement.

Het human-resourcesbeleid van Koninklijke BAM Groep

is erop gericht het ‘human capital’ te behouden en verder

te ontwikkelen vanuit het motto ‘BAM: Bouwen Aan

Mensen’.

De pijlers onder het human resources management zijn:

• een actieve benadering van de arbeidsmarkt om de

Groep onder de aandacht van getalenteerde mensen

binnen alle functiegebieden te brengen;

• een aantrekkelijk arbeidsvoorwaardenpakket en goede

arbeidsomstandigheden, waarbij persoonlijke aandacht

en korte lijnen van cruciaal belang zijn;

• het ‘sturen’ van prestaties door het maken van duide-

lijke afspraken, zowel over resultaatsgebieden en zake-

lijke doelstellingen als over de ontwikkeling van per-

soonlijke kwaliteiten, zoals kennis, ervaring en persoon-

lijke competenties;

• opleidingstrajecten voor medewerkers op alle niveaus

met aandacht voor thema’s als vakmanschap en onder-

nemerschap;

• een concreet loopbaan- en management-development-

beleid met ruimte voor job rotation, het ontwikkelen

van persoonlijke kwaliteiten en het tijdig ontdekken

van talenten in de Groep.

Koninklijke BAM Groep besteedt systematisch aandacht

aan arbeidsmarktcommunicatie, onder meer door regel-

matig onderwijsinstellingen te bezoeken, deel te nemen

aan bedrijvenbeurzen en gastcolleges en bedrijfsexcursies

te verzorgen. Elk jaar kan een aantal jonge afgestudeer-

den na een selectieprocedure deelnemen aan het trainee-

programma van de Groep. Hiermee worden zij in staat

gesteld kennis te maken met diverse werkmaatschappijen.

45

Koninklijke BAM

Groep nv

Alle regio’s van HBG Construction ontvingen van RoSPA Gold Awards

voor hun inzet ten aanzien van arbeidsomstandigheden en veiligheid.

De onderscheidingen getuigen in het bijzonder van de prestaties op

het gebied van ongevalspreventie, communicatie en advisering,

alsmede registratie (monitoring).

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 45

Performancemanagement en talentmanagement

De Groep heeft in het verslagjaar performancemanage-

ment verder binnen de werkmaatschappijen geïntrodu-

ceerd. Doel van performancemanagement is de betrok-

kenheid van medewerkers te vergroten via het inzichtelijk

maken van de consequenties van bedrijfsdoelstellingen

naar de individuele functie. Er is sprake van een begelei-

dingstraject (competentiemanagement) om medewerkers

en leidinggevenden in de gelegenheid te stellen ontwikke-

lingstrajecten vast te stellen en om loopbaanbegeleiding

te bieden.

Tevens is talentmanagement verder binnen de werkmaat-

schappijen geïntroduceerd. Talentmanagement beoogt

het vroegtijdig herkennen van (toekomstige) sleutelfunc-

tionarissen, om hun uitdagende functies en waardevolle

ontwikkelingsmogelijkheden te kunnen bieden. Hiervoor

komen projectleiders en andere professionals in lijnfunc-

ties in aanmerking, alsook gespecialiseerde stafmedewer-

kers en medewerkers in algemene managementfuncties.

In 2005 is de BAM Business School verder uitgebouwd als

het gebundelde opleidingsinstituut van Koninklijke BAM

Groep. Medewerkers kunnen door het opleidingsaanbod

hun vakinhoudelijke kennis op peil houden en de bij de

lijn- of staffunctie behorende sociale vaardigheden verder

ontwikkelen. De programma’s ondersteunen de aandacht

voor samenwerking tussen de diverse disciplines en

bevorderen de synergie tussen de werkmaatschappijen. In

trainingen wordt onder meer aandacht besteed aan inte-

griteit, ondernemerschap, commercieel handelen, nieuwe

contractvormen, projectontwikkeling, risicomanagement,

inkoop en financiële besturing.

Kennismanagement

De omvang en diversiteit van de Groep maken dat intern

een grote hoeveelheid kennis beschikbaar is op tal van ter-

reinen. Van belang is het verzamelen van die kennis door

individuele medewerkers en de overdracht van de kennis

naar die plaatsen, waar deze kan worden toegepast voor

het bedienen van opdrachtgevers. Het intranet BAM Plaza is

ingericht als digitale kennisdrager en kennisverspreider

binnen de Groep. Informatie wordt vastgelegd in een

Document Management Systeem. De Groep werkt eraan

dit Document Management Systeem voor alle medewer-

kers beschikbaar te stellen, zodat iedereen het kan gebrui-

ken om allerlei vormen van kennis vast te leggen en om de

opgeslagen informatie hieruit op te halen en te verspreiden.

46

Jaar

rapp

ort 2

005 Regelgeving en arbeidsvoorwaarden Nederland

In 2005 is veel aandacht besteed aan de consequenties

van de wijziging van de weten regelgeving op perso-

neelsgebied en aan de verwerking van de consequenties

van en communicatie over de nieuwe CAO’s.

Per 29 december 2005 is de Wet Werk en Inkomen naar

Arbeidsvermogen (WIA) ingevoerd. Met de centrale

ondernemingsraad is afgesproken dat voor de bedrijven

waar de CAO hierin niet voorziet een zogenoemde hiaat-

verzekering WGA (Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk

Arbeidsongeschikten) wordt afgesloten. Tevens wordt

voor medewerkers boven de maximumloongrens voor de

wet een WIA-excedentverzekering gesloten. Ten slotte is

voor medewerkers die in het nieuwe stelsel minder dan

35 procent arbeidsongeschikt worden, een onderlinge

inkomensverzekering afgesloten.

Per 1 januari 2006 is het nieuwe zorgstelsel van start

gegaan waarbij het onderscheid tussen ziekenfondsen par-

ticulier verzekerden is komen te vervallen. In goed overleg

met de centrale ondernemingsraad is ervoor gekozen een

faciliteit voor de ziektekostenverzekering bij VGZ aan mede-

werkers en hun gezinsleden aan te bieden. Onderdeel van

de faciliteit is een gratis ‘BAM-pakket’. Afgesproken is dat

de nieuwe wettelijke bijdrage van 6,5 procent van het loon

de oude werkgeversbijdragen vervangt.

Eveneens per 1 januari is de Wet Aanpassing fiscale behan-

deling VUT/prepensioen en introductie Levensloopregeling

(VPL) in werking getreden. Met de centrale ondernemings-

raad zijn afspraken gemaakt over hoe wordt omgegaan

met de nieuwe wetgeving. Afgesproken is dat een nieuwe

(excedent)regeling zal worden uitgewerkt voor het salaris-

deel dat boven de maximumgrens van de bedrijfstakfond-

sen uitgaat. Tevens is de medewerkers die willen deelne-

men aan de levensloopregeling, geadviseerd die regeling

onder te brengen bij de door de bedrijfstakken aangebo-

den faciliteiten voor levensloop.

HBG Properties ontving in de categorie Best Contractor

de Property Award.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 46

Medezeggenschap

In de Europese ondernemingsraad (EOR) zijn onder meer het

huishoudelijk reglement van de EOR, de stand van zaken

BAM PPP en de BAM Safety Awareness Audit behandeld.

Het dagelijks bestuur van de EOR wordt gevormd door

A. van Beusekom (Nederland, voorzitter), en de plaats-

vervangend voorzitters F. Dausener (Duitsland) en

W. van Dessel (België).

In Nederland hebben in het verslagjaar na het afronden

van de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden, met

name de wijziging van de weten regelgeving op perso-

neelsgebied, inclusief de consequenties van nieuwe

CAO’s, veel aandacht van de centrale ondernemingsraad

(COR) gekregen.

Tot de vele andere onderwerpen die met de bestuurder

zijn besproken, behoren de deelneming in AM, de tele-

foonregeling, BAM PPP en de sociale jaarverslagen.

De COR wordt per maart 2006 gevormd door de dames

P. de Bruin en L.J.J. Wisse en de heren J. van Akkeren,

H.C. Beeren, A.A.J. van den Bosch, P.T.J. van den Broek,

H. Broekhuizen, G. Copal, E. Dedden (voorzitter), J. Dijkstra,

H. van Ekert, G.J.M. van der Goes, T. Innemee, J. van Groesen,

F. Klasen, J.H. Matze, E.A.G. Oudejans, J.P. Schallig,

M. Scholtens, H. Vanmulken, O.L.O. Wiegand en

C. Wiskerke. Mevrouw J.B.C. Bakker treedt op als ambtelijk

secretaris.

Veiligheid

De kwaliteit van de arbeidsomstandigheden op BAM-pro-

jecten is mede bepalend voor de kwaliteit van het project.

Het beleid van Koninklijke BAM Groep is erop gericht alle

werkzaamheden zodanig uit te voeren dat elke vorm van

persoonlijk letsel en schade aan de gezondheid wordt

voorkomen. Dit beleid ligt aan de basis van de Richtlijn

voor veiligheids- en gezondheidsmanagement die door

alle werkmaatschappijen wordt nageleefd.

In het verslagjaar hebben de inspanningen op het terrein

van veiligheid en gezondheid geleid tot aantoonbaar betere

resultaten voor de medewerkers van BAM. Het aantal ern-

stige bedrijfsongevallen is met 10 procent en het aantal

verzuimongevallen met 3 procent gedaald ten opzichte

van 2004. De Groep betreurt het zeer dat zich, evenals in

2004, een dodelijk bedrijfsongeval heeft voorgedaan.

Onderzoek heeft uitgewezen dat dit ongeval in België ver-

band hield met een onveilige hijsprocedure. In Nederland

was reeds een cursus georganiseerd om medewerkers ver-

trouwd te maken met het veilig aanslaan van lasten. Deze

cursus wordt thans ook in België verzorgd. In landen waar

nog geen opleidingsvereisten zijn voor het aanslaan van

lasten, zal BAM de opleiding eveneens overwegen.

Opmerkelijk is dat het aantal ernstige ongevallen met der-

den op de bouwplaatsen waar ook BAM-ondernemingen

actief zijn, met ruim 10 procent is gestegen. Voor deze

ontwikkeling is geen eenduidige verklaring aanwezig.

Was het aantal ernstige en fatale ongevallen met derden

in 2004 nog 20 procent hoger dan dat met BAM-mede-

werkers, in 2005 lag dat aantal 50 procent hoger.

Internationaal bestaat geen eenduidige definitie van ern-

stige bedrijfsongevallen en gelden cultuurverschillen bij

ziekenhuisopname. BAM klasseert alle bedrijfsongevallen

als ernstig indien sprake is van ziekenhuisopname van

meer dan 24 uur, van blijvend letsel of van botbreuk.

Koninklijke BAM Groep streeft naar optimale veiligheid

voor alle medewerkers op de bouwplaatsen. In dat kader

is in het verslagjaar in Nederland een programma ontwik-

keld om ook medewerkers van onderaannemers veiliger

te laten werken. Voor dit programma is een subsidie toe-

gekend door het ministerie van Sociale Zaken en Werk-

gelegenheid. Het programma richt zich enerzijds op werk-

voorbereiding en inkoop en anderzijds op instructie aan

medewerkers op de bouwplaats. Bij BAM Utiliteitsbouw

en BAM Woningbouw worden in 2006 proefprojecten uit-

gevoerd in samenwerking met Bouwradius, een oplei-

dingsinstituut voor de Nederlandse bouwen infrasector.

Bij gebleken succes van dit programma zal de Groep het

breder inzetten.

47

Koninklijke BAM

Groep nv

0

10

20

30

40

50

BAMVerenigdeStaten

DuitslandVerenigdKoninkrijk+ Ierland

BelgiëNederland

20042005

Ernstige en fatale ongevallen BAM per miljard euro omzet(inclusief medewerkers onderaannemers)

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 47

Het absolute aantal ongevallen biedt geen inzicht in de

kans op een ongeval. Omdat het aantal medewerkers van

derden op de bouwplaatsen waar BAM bij de totstandko-

ming van projecten is betrokken, niet altijd wordt gere-

gistreerd, is een ratio bepaald op basis van gerealiseerde

omzet (zie grafiek). Door de gehele Groep is een beschei-

den verbetering behaald. Opvallend zijn de sterke verbete-

ringen die in Duitsland en België tot stand zijn gebracht.

De acties die zijn genomen om het veiligheidsbewustzijn

bij de leidinggevenden te vergroten, hebben bijgedragen

aan de gunstige ontwikkeling. De relatieve verslechtering

in de bouwsector Nederland is mede aanleiding geweest

om het hierboven genoemde veiligheidsprogramma voor

onderaannemers in gang te zetten. Voor de toename bij

de werkmaatschappijen in het Verenigd Koninkrijk, Ierland

en de Verenigde Staten is geen eenduidige verklaring

gevonden. De medewerkers zijn goed opgeleid en zijn

zich bewust van de gevaren op de bouwplaats. Niettemin

onderschatten zij mogelijk het risico dat zij lopen. In ver-

volg op het beleid om het aantal verschillende onderaan-

nemers te beperken, worden initiatieven uitgewerkt om

gezamenlijk met onderaannemers de onveiligheid terug

te dringen.

Belangrijker dan registratie van ongevallen is het voorko-

men ervan. Veel aandacht gaat uit naar het menselijk han-

delen en de drijfveren daarachter. De Groep heeft ook in

2005 bij alle werkmaatschappijen een Safety Awareness

Audit uitgevoerd om het veiligheidsbewustzijn te meten.

De uitkomsten van de audit in 2004 zijn gebruikt om ver-

beteringen door te voeren. De resultaten in 2005 laten

dan ook bij vrijwel alle bedrijven een duidelijke verbete-

ring zien. Deze uitkomsten bevestigen dat het – als van-

zelfsprekend – naleven van procedures en dragen van de

vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen, alsmede de

zichtbare betrokkenheid van het management grote

invloed hebben op het aantal ongevallen en incidenten.

Bedrijven met hoge veiligheidsscores blijken te behoren

tot de meest winstgevende van de Groep.

Duurzaam ondernemen

Een van de uitgangspunten in de concerngedachte van

Koninklijke BAM Groep betreft het 3-M-principe: BAM

geeft om mensen en milieu en gaat voor marge. Deze

beleidslijn, internationaal gekend als ‘Triple P’ voor de

domeinen People, Planet en Profit, vat de visie van de

Groep op het terrein van duurzaam of maatschappelijk

betrokken ondernemen treffend samen. De Groep ver-

staat onder deze term dat aandacht voor milieu, sociaal-

ethische onderwerpen en resultaat in balans zijn en in

overeenstemming met de verwachtingen van de belang-

hebbenden van de onderneming. BAM huldigt de opvat-

ting dat geen verschil mag bestaan tussen ondernemen

en duurzaam ondernemen.

In het Engels wordt duurzaam ondernemen corporate

social responsibility ofwel CSR genoemd. Tevens worden

de begrippen sustainable entrepreneurship of

sustainability gebruikt.

In samenhang met en in aanvulling op andere passages

in dit jaarrapport, in het bijzonder die over integriteit

en veiligheid, hebben Groepsonderdelen in 2005 aan

diverse aspecten van duurzaam ondernemen concrete

invulling kunnen geven. De vooruitstrevende positie

die HBG UK zich in het Verenigd Koninkrijk heeft ver-

worven in de afgelopen jaren, blijkt onder meer uit de

onderscheiding die is toegekend voor het onderne-

mingsbeleid op het gebied van maatschappelijk verant-

woord ondernemen door het vakblad Construction

News.

BAM voert jaarlijks vele honderden projecten uit in

lokale en regionale gemeenschappen. Op vele locaties

is de Groep een vaste gast. Om waardering uit te

drukken voor de verbondenheid tussen BAM en die

omgeving, kent de Groep een actief beleid voor dona-

ties en sponsoring. Hiermee maakt BAM (inter)nationaal

vele initiatieven op educatief, cultureel, maatschappe-

lijk en sportief terrein mogelijk. In dit kader verdient

één project bijzondere aandacht. Om uitdrukking te

geven aan de grote betrokkenheid van de medewerkers

van Koninklijke BAM Groep bij de slachtoffers van de

zeebeving in Zuidoost-Azië eind december 2004, heeft

de raad van bestuur besloten de wederopbouw van

het dorpje Thal Aramba aan de zuidkust van Sri Lanka

mogelijk te maken. Gefinancierd door de Groep en

onder supervisie van Interbeton hebben de inwoners

samen met lokale aannemers 25 woningen herbouwd,

die in juli 2005 op feestelijke wijze zijn opgeleverd.

48

Jaar

rapp

ort 2

005

Flatiron heeft de bronzen Hard Hat Award (veiligheidsprijs) van

Colorado Construction magazine gewonnen in de categorie

wegen waterbouwprojecten in Colorado. De prijs is toegekend

voor een reeks van infrastructurele verbeteringen langs de

Denver E-470 tolweg. De constructie van vijf bruggen op drie

locaties langs het zuidelijke deel van de E-470 werd erkend als

het beste infrastructurele project in Colorado.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 48

BAM heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de tot-

standkoming van Toolkit duurzame woningbouw. De tool-

kit bevat realistische energietoepassingen, die kunnen lei-

den tot een aanzienlijke reductie van kooldioxide-uitstoot.

Plannen voor duurzame woningbouw kunnen in een vroeg

stadium aan deze toepassingen worden getoetst. Veel spe-

cialistische kennis komt met de toolkit beschikbaar voor

een breed publiek. Begin oktober 2005 heeft de voorzitter

van de raad van bestuur deze toolkit overhandigd aan de

minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en

Milieu, alsook aan de directeur-generaal Energie van het

ministerie van Economische Zaken.

In het verslagjaar heeft BAM Wegen een nieuw, innova-

tief product geïntroduceerd: ‘Laag Energie Asfaltbeton’.

Een groot voordeel van LEAB voor de weggebruiker is

dat dit asfaltmengsel aanzienlijk sneller berijdbaar is.

Veel belangrijker is echter dat mens en milieu profiteren

van de drastische besparing op energieverbruik bij de

productie van LEAB. Dit leidt bovendien tot een aan-

zienlijke beperking van de uitstoot van kooldioxide.

Toepassing van LEAB stelt wegbeheerders derhalve in

de gelegenheid bij te dragen aan het behalen van de

doelstelling van het Kyoto-verdrag.

BAM Woningbouw regio Breda heeft eind 2005 een con-

venant getekend met FSC Nederland. Hiermee verplicht

BAM Woningbouw zich om FSC-gecertificeerd hout en

houtproducten toe te passen bij enkele omvangrijke

projecten. Jaarlijks zal bekeken worden welke projecten

op basis van dit convenant uitgevoerd kunnen worden.

FSC staat voor Forest Stewardship Council (Raad voor

Goed Bosbeheer). In 2004 waren regiobedrijven van

BAM Utiliteitsbouw als een van de eerste bouwers in

Nederland FSC-gecertificeerd.

Bouwbarometer

Het economische herstel dat zich in 2004 in de meeste

Europese landen aftekende, heeft zich - tegen de ver-

wachtingen in - in 2005 niet volledig doorgezet. De groei

van de economie in de vijf voor Koninklijke BAM Groep

belangrijkste Europese markten (Nederland, België,

Verenigd Koninkrijk, Ierland en Duitsland) is gedurende

2005 verminderd tot gemiddeld 1,8 procent. Bij eerdere

ramingen werd uitgegaan van een zelfde niveau als in

2004 (2,7 procent). Met uitzondering van Ierland is de

economische groei in alle landen achtergebleven.

Aangezien de huidige economische verwachtingen voor

de komende jaren in lijn liggen met eerdere prognoses,

lijkt in 2005 slechts sprake te zijn geweest van een kort-

stondige hapering in de economische ontwikkeling. Voor

de periode 2006-2008 wordt voor de vijf landen wederom

een gemiddelde groei van 2,7 procent per jaar verwacht.

Uitgangspunt hierbij is wel een herstel van het producen-

ten- en consumentenvertrouwen en een aantrekkende

wereldeconomie.

Nederland

De bouwnijverheid in Nederland was in 2005 een van de

belangrijkste pijlers van de economische groei. Volgens het

Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) nam de

bouwproductie toe met 2,5 procent, terwijl de groei van

de economie bleef steken op minder dan één procent.

Vooral de woningbouwproductie (+5 procent) heeft

kunnen profiteren van de toegenomen nieuwbouw van

woningen. In totaal zijn in 2005 circa 70.000 nieuwe

woningen opgeleverd, een stijging van bijna 10 procent in

vergelijking met 2004. Hiermee lijkt het overheidsbeleid,

dat is gericht op het stimuleren van de woningbouwpro-

ductie, vruchten af te werpen. Dit beleid bestaat enerzijds

uit vereenvoudiging van regelgeving, en anderzijds uit het

ter beschikking stellen van middelen voor de aanpak van

achterstandswijken. Uiteindelijk dienen op jaarbasis circa

85.000 woningen aan de woningvoorraad te worden toe-

gevoegd. De vraag van consumenten naar (nieuw)bouw-

woningen blijft groot. Ook in 2006 zal de woningbouw de

belangrijkste trekker zijn van de bouwproductie. Het EIB

verwacht een groei van circa 6 procent in de woningbouw

tegen 3,5 procent voor de gehele sector.

In de utiliteitsbouwsector is gedurende het boekjaar de

productie met ruim 2 procent gegroeid. Hiermee lijkt een

eind gekomen aan de neerwaartse trend die in 2002 was

ingezet. De groei komt voornamelijk voort uit de toege-

nomen vraag van de budgetsector; de bouwproductie

voor de gezondheids- en welzijnszorg, alsook voor het

onderwijs is sterk toegenomen. Herstel van de kantoren-

markt blijft uit. Door het trage tempo van de Nederlandse

economie is de investeringsbereidheid van de markt-

sector matig. Op de kantorenmarkt blijft sprake van over-

aanbod met als gevolg toenemende leegstand van voor-

namelijk verouderde kantoorpanden. Investeringen in

renovatie en onderhoud van gebouwen blijven een

stabiele basis vormen van de utiliteitsbouwproductie.

Voor de komende jaren wordt een verder voorzichtig

herstel van de utiliteitsbouwsector verwacht, waarbij de

situatie op de kantorenmarkt waarschijnlijk pas in een

later stadium zal verbeteren.

49

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 49

50

Jaar

rapp

ort 2

005 Ook in de Nederlandse inframarkt is een omslag waar-

neembaar. Na teruglopende volumes in de periode 2002-

2004 is het productievolume in 2005 met één procent

toegenomen. Ook voor de komende jaren wordt uitge-

gaan van een gemiddelde groei van 2 procent. De capa-

citeit die vrijkomt door de voltooiing van de twee grote

railbouwprojecten Betuwelijn en HSL-Zuid, kan hiermee

grotendeels worden benut. Op de middellange termijn

zullen nieuwe grote infrastructurele projecten worden

gestart, zoals de Tweede Coentunnel, Ruimte voor de

Rivier en de Tweede Maasvlakte. Een aantal van deze wer-

ken zullen tot stand komen in publiekprivate samenwer-

king. Ook zal de komende jaren bij de overheid aandacht

uitgaan naar het onderhoud aan (spoor)wegen.

Verenigd Koninkrijk

De Britse utiliteitsbouw heeft in vergelijking met voor-

gaande jaren een bescheiden groei laten zien. Dit is mede

het gevolg van een lagere groei dan verwacht van de

overheidsinvesteringen in de segmenten onderwijs en

gezondheidszorg. Investeringen in deze segmenten

vormen belangrijke pijlers voor de gehele utiliteitsbouw-

sector.

De verwachting is echter dat in de komende jaren over-

heidsinvesteringen weer zullen toenemen, met name in

het segment onderwijs.

De Britse kantorenmarkt heeft in 2005, na een aantal

jaren van dalende volumes, weer groei getoond. Vooral

het herstel van de kantorenmarkt in Londen geeft ver-

trouwen. Euroconstruct verwacht dat de groei van de

utiliteitsbouwsector in de komende jaren zal oplopen

van 1,5 procent in 2006 tot 4 procent in 2008.

De Britse inframarkt laat voor het derde jaar op rij een

daling zien. Voor de komende jaren verwacht

Euroconstruct een groei van de Britse inframarkt van

1,5 procent in 2006 tot 4,3 procent in 2008.

Deze groei van de inframarkt steunt enerzijds op het ver-

der aantrekken van de rail- en wegenbouw vanaf 2007, en

anderzijds op de investeringen die samenhangen met de

Olympische Spelen en de ontwikkeling van Thames

Gateway (oostelijk deel van Londen).

Duitsland

De Duitse bouwindustrie kampt al voor het elfde jaar op

rij met een krimpende markt. De ontwikkeling van de uti-

liteitsbouwsector wordt nog steeds gehinderd door onder

meer hoge leegstandspercentages in de kantorenmarkt,

vooral in de oostelijke deelstaten. Zolang de leegstand

hoog blijft, zullen hier nieuwbouwactiviteiten uitblijven.

Conform eerder uitgesproken verwachtingen, zal de

situatie in de utiliteitsbouwmarkt zich pas in 2006

stabiliseren. Voor 2007 tekent zich groei af (+2,5 procent).

Overheidsinvesteringen bieden enig tegenwicht in andere

segmenten van de markt. Hierbij is het aantal projecten

dat in publiekprivate samenwerking tot stand wordt

gebracht nog bescheiden, maar dit aantal neemt in hoog

tempo toe.

Ook het bouwvolume in de infrasector vertoonde in 2005

een dalende lijn. Echter, vanaf 2006 zal het marktvolume

volgens inschattingen van Euroconstruct licht toenemen,

mede door de (noodzakelijke) uitbreiding en verbetering

van het Duitse wegennet. De opbrengsten van de in 2005

geïntroduceerde tolheffing voor vrachtauto’s zal ten dele

hiervoor worden aangewend, gedeeltelijk door pps-

constructies.

Ierland

De Ierse bouwnijverheid heeft in 2005 opnieuw sterke

groeicijfers laten zien, hoewel de positieve ontwikkeling

van de woningbouwmarkt enigszins lijkt af te vlakken.

Dit kan worden beschouwd als een normale reactie op

tien jaren van uitzonderlijke sterke groei. De leidende

positie van de woningbouwmarkt zal in de komende jaren

naar verwachting worden overgenomen door de utiliteits-

bouw. Dit segment herstelt zich van de daling na de top-

jaren 1995-2000; dit herstel heeft zich in 2005 duidelijk

voortgezet. Ook voor de komende jaren zijn de vooruit-

zichten positief, waarbij de groei zich zowel voordoet in

de private als in de overheidssector.

De vooruitzichten voor de sector infra blijven positief.

Vooral investeringen in infrastructuur blijven op een hoog

niveau met jaarlijkse bestedingen ter waarde van circa

5 procent van het BNP. De Ierse overheid heeft recentelijk

de opvolger van het investeringsprogramma ‘Transport

21’ bekendgemaakt. Dit programma omvat omvangrijke

plannen voor de verdere verbetering van de nationale

infrastructuur, waarin gedurende de komende tien jaar

ongeveer € 34 miljard zal worden geïnvesteerd.

Jaar

rapp

ort 2

005

Medewerkers van de Nederlandse infrabedrijven van de

Groep hebben in 2005 vijftig ideeën ingestuurd voor de BAM

Infra Innovatieprijs 2005. Uiteindelijk zijn dertien ideeën

genomineerd, waaruit vier prijswinnaars zijn gekozen in drie

categorieën Product, Bedrijfsproces en Productieproces.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:08 Pagina 50

51

België

Het herstel in de sector utiliteitsbouw heeft zich, na de

scherpe terugval in de jaren 2002-2003, in 2005 voort-

gezet. Ook voor de periode 2006-2008 zijn de vooruit-

zichten gematigd positief; Euroconstruct verwacht een

gemiddelde groei van circa 2,5 procent per jaar. Hiermee

is de utiliteitsbouwmarkt echter nog niet terug op het

niveau van begin deze eeuw.

In de Belgische inframarkt zijn de vooruitzichten op korte

termijn positief. Deze ontwikkeling steunt op de aanbeste-

ding van enkele zeer grote werken, zoals de Oosterweel-

verbinding te Antwerpen en de Josaphat-verbinding te

Brussel. Op de middellange termijn toont de inframarkt

een vrij zwak beeld door beperkte overheidsinvesteringen.

Verenigde Staten

De Amerikaanse inframarkt is in 2005 verrassend sterk

gegroeid met bijna 8 procent. In het vorig jaarrapport

werd nog uitgegaan van een verwachte groei van de infra-

markt met 4,5 procent. Opnieuw is er bovengemiddeld

geïnvesteerd in de aanleg van nieuwe wegen en bruggen.

Deze investeringen zijn in 2005 met ruim 11 procent toe-

genomen. Voor 2006 wordt een aanhoudend sterke groei

van de inframarkt van ruim 5 procent verwacht. De posi-

tieve vooruitzichten zijn gebaseerd op een voorspoedige

ontwikkeling van de Amerikaanse economie en de ver-

wachte toename van infrastructurele investeringen als

gevolg van het nieuwe federale meerjarenprogramma

SAFETEA. BAM Vastgoed heeft als een van de opdrachtgevers voor De Blauwe

Stad de Gouden Piramide 2005 gewonnen. In Oost-Groningen verrijzen

diverse woonlocaties rond een nieuw meer van acht vierkante

kilometer. De jury roemde het project vanwege de durf om de

negatieve sociale en economische ontwikkeling van het gebied te

keren. De Gouden Piramide is de jaarlijkse Rijksprijs voor inspirerend

opdrachtgeverschap in de architectuur, stedenbouw,

landschapsarchitectuur, infrastructuur en ruimtelijke ordening.

Opdrachtgever Bristol City Council heeft in augustus 2005 het

Henbury scholen en recreatiecomplex in gebruik genomen.

Het pps-project – gebouwd door HBG Construction – biedt

onderwijsfaciliteiten voor 1.100 leerlingen. De lokale

gemeenschap kan gebruikmaken van de faciliteiten voor

binnen- en buitensport.

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:18 Pagina 51

Müller-Altvatter en Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau voeren voor

Deka Immobilien Investment GmbH de nieuwbouwoperatie uit, waarmee

een voormalig winkelcentrum verandert in het winkel- en ontspanningscomplex

Nova Eventis in Günthersdorf, gelegen tussen Leipzig en Halle.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:18 Pagina 52

Bouw en vastgoed

53

Koninklijke BAM

Groep nv

De Nationale Renovatie Prijs in de categorie

Woningbouwrenovatie is uitgereikt aan het project Marnix III

in Amsterdam. BAM Woningbouw heeft hier in opdracht van

Woonmaatschappij Zomers Buiten en diverse particuliere

opdrachtgevers 150 woningen in 22 panden gerenoveerd.

CASA architecten tekende voor het ontwerp en de technische

uitwerking van de ingrijpende renovatie.

In de sector Bouw en vastgoed is Koninklijke BAM Groep

actief in Nederland, België, Duitsland, het Verenigd

Koninkrijk en – via infrabouwer Ascon – ook in Ierland.

Werkmaatschappijen leggen zich in deze markten toe op

utiliteitsbouw, woningbouw, industriële bouw en op de

ontwikkeling van vastgoed.

De omzet in de sector Bouw en vastgoed bedroeg in het

verslagjaar € 3.605 miljoen (2004: € 3.756 miljoen). De

omzet is met 4 procent afgenomen, voornamelijk als

gevolg van het selectieve aannemingsbeleid in Duitsland.

Het resultaat bedroeg € 103,9 miljoen (2004 vóór mede-

dingingsboete: € 104,8 miljoen). Dit komt neer op een

gemiddelde marge van 2,9 procent (2004: 2,8 procent).

De orderportefeuille van de werkmaatschappijen in deze

sector is met 15 procent toegenomen (met name in

Nederland en het Verenigd Koninkrijk) tot € 5.141 miljoen

(ultimo 2004: € 4.453 miljoen).

In Nederland zijn vooral in de woningbouw goede resulta-

ten behaald, niet in de laatste plaats door de toegenomen

bijdrage uit eigen projectontwikkeling. In totaal zijn in

2005 circa 7.500 woningen opgeleverd (2004: 7.000).

Daarnaast zijn circa 1.850 woningen via eigen projectont-

wikkeling verkocht (2004: 1.700). De onverkochte voor-

raad binnen de Groep ligt – zowel bij woningen als in

kantoren – op een laag niveau (13 woningen en circa

1.000 m2 kantoor).

De utiliteitsbouwmarkt vertoont voorzichtige tekenen

van herstel, onder meer gesteund door de segmenten

gezondheidszorg en onderwijs. BAM Vastgoed en

BAM Utiliteitsbouw hebben (met derden) in Groningen

het stadioncomplex Euroborg gerealiseerd (zie illustratie

op pagina 15). Ook BAM Techniek en BAM Wegen zijn bij

dit project betrokken.

In het Verenigd Koninkrijk zijn wederom goede resultaten

geboekt, waarbij alle regio’s positief hebben bijgedragen

aan het resultaat. HBG UK heeft in 2005 veel nieuwe

opdrachten verworven. Recentelijk is met de bouw

gestart van het project 55 Baker Street in de Londense

wijk West End. Hier ondergaat het voormalige hoofd-

kantoor van het warenhuis Marks & Spencer een complete

metamorfose tot een multifunctioneel complex.

In België heeft Interbuild in 2005 een goed resultaat

behaald. Het pps-project Justitiepaleis Antwerpen is opge-

leverd en op het pps-project Justitiepaleis Gent is gedu-

rende het boekjaar goede voortgang geboekt.

In Duitsland heeft Müller-Altvatter een positief resultaat

behaald. Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau behaalde een

verlies, mede als gevolg van onderdekking op de vaste

kosten. Per saldo is op de totale Duitse utiliteitsbouw-

activiteiten in 2005 een verlies geleden van circa € 3 mil-

joen.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:18 Pagina 53

BAM Utiliteitsbouw richt zich op ontwikkeling, voorberei-

ding en uitvoering van utiliteitsbouwwerken. De werkmaat-

schappij is actief op de Nederlandse markt vanuit tien regio-

kantoren en de landelijk opererende bedrijfseenheid Grote

Projecten. BAM Utiliteitsbouw telt circa 1.850 medewerkers.

Elke regio heeft disciplines in huis op het gebied van (techni-

sche) ontwikkeling, realisatie, beheer en onderhoud van

kleinschalige, maar ook grotere en complexe projecten.

Specialistische kennis en expertise is beschikbaar bij BAM

Utiliteitsbouw Grote Projecten.

Daarnaast beschikt BAM Utiliteitsbouw met Schakel & Schrale

over een erkend restauratiebedrijf om monumentale panden

een nieuwe toekomst te geven. Ook kunnen opdrachtgevers

een beroep doen op het eigen advies- en ingenieursbureau

BAM Advies & Engineering.

In 2005 heeft BAM Utiliteitsbouw met DHV de

Schoolcompagnie opgericht, waarmee onderwijsinstellingen

nieuwe huisvesting op maat kan worden geboden, alsook

meerjarige exploitatie (zogenoemde pps-light-constructie).

Schoolcompagnie heeft al drie projecten in uitvoering, in

Alkmaar, Lisse en Simpelveld.

Een soortgelijke organisatie – Vitaal ZorgVast – is opgezet

om opdrachtgevers in de gezondheidszorg van dienst te kun-

nen zijn. Tevens is het concept Office Up ontwikkeld voor de

revitalisering van kantoorgebouwen.

BAM Utiliteitsbouw heeft in het verslagjaar diverse activitei-

ten met succes opnieuw gelanceerd. Het betreft onder meer

de commerciële ontwikkeling van kleine kantoren en utili-

teitsbouwprojecten, het technisch beheren en onderhouden

van gebouwen op contractbasis en de zogenoemde techni-

sche ontwikkeling van projecten. Hierbij wordt de deskundig-

heid van de organisatie met betrekking tot de realisering van

een project ingebracht in het ontwerptraject.

1 2

BAM Vastgoed telt ruim honderd medewerkers en opereert

met vijf regioteams op de Nederlandse woningmarkt en met

drie regioteams op de markt voor commercieel vastgoed.

BAM Vastgoed verkocht in 2005 ruim 1.400 woningen

(2004: ruim 1.100). Het aantal opgeleverde, onverkochte

woningen bedroeg eind 2005 13 stuks (ultimo 2004: 31).

Aan het eind van het verslagjaar was geen opgeleverd,

commercieel vastgoed onverhuurd en onverkocht (ultimo

2004: 5.500 m2).

Op meer dan vijftien locaties ontwikkelt het bedrijfsonder-

deel Commercieel vastgoed winkels, kantoren en multifunc-

tionele projecten.

BAM Vastgoed heeft op circa zestig locaties woningprojec-

ten in ontwikkeling. De portefeuille omvat posities om op

termijn ongeveer 25.000 woningen te realiseren, gesitueerd

op zowel binnenstedelijke locaties als in uitleggebieden. De

projecten variëren in omvang van tien tot duizend wonin-

gen, in een aantal gevallen in combinatie met winkelcentra

zoals in Hengelo, Etten-Leur, Leidschendam en Saendelft.

Ook binnenstedelijke herstructurering en herontwikkeling

van bestaande gebouwen behoort tot het werkgebied, zoals

onder meer het Jobsveem in Rotterdam en het voormalige

Akzo-Nobel hoofdkantoor in Arnhem.

BAM Vastgoed heeft diverse concepten ontwikkeld om in te

spelen op de wens van woonconsumenten naar meer keuze-

vrijheid ten aanzien van de afwerking en indeling van hun

woningen, zoals Wonen à la Carte en het Golden Years-

concept, waarmee BAM tegemoet wil komen aan de woon-

wensen van ouderen. Inmiddels zijn in de praktijk de eerste

ervaringen opgedaan door middel van twee pilotprojecten

(in Amersfoort en Bloemendaal) en door toepassing van ele-

menten uit het Golden Years-concept bij drie andere projec-

ten. Daarnaast wordt samen met andere marktpartijen

onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van seniorenwoon-

programma’s op grotere schaal.

2 BAM Vastgoed is intensief betrokken geweest bij het

nieuwe centrum voor Etten-Leur. Nadat rijksweg A58 om

het dorp heen was geleid, heeft BAM Vastgoed in combi-

natie met derden op het voormalige wegtracé winkels,

woningen en kantoren gerealiseerd. 54

1 BAM Utiliteitsbouw heeft diverse omvangrijke binnen-

stedelijke projecten in uitvoering. In het centrum van

Arnhem (Musiskwartier) levert BAM in opdracht van AM

Vastgoed en Vendex KBB een nieuw winkelgebied met

woningen en parkeergelegenheid op.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:18 Pagina 54

Koninklijke BAM

Groep nv

3

4

Fort Unitbouw, gevestigd in Raamsdonksveer, produceert

en verhuurt units voor de semi-permanente markt. In 2005

heeft Fort een nieuwe elementenhal in gebruik genomen,

waar op een innovatieve productielijn de vloer-, wand- en

dakpanelen (elementen) worden geproduceerd. Het bedrijf

beschikt over een grote verhuurvloot. Fort Unitbouw levert

aan opdrachtgevers in onder meer de gezondheidszorg

(verpleeg- en verzorgingshuizen, huisartsenposten) en het

onderwijs (scholen). Ook kunnen de units worden ingezet

als kantoren of als woonruimte bij grootschalige renovatie

van woonwijken of verpleeghuizen en zorgcentra. Van ouds-

her levert Fort tevens traditionele units als huisvesting op

bouwplaatsen. Bij Fort Unitbouw zijn ongeveer 90 mede-

werkers in dienst.

BAM Woningbouw werkt met circa 2.800 medewerkers

aan de totstandkoming van ongeveer tweehonderd bouw-

projecten. Met een jaarproductie van circa 7.000 woningen

geldt de onderneming als de grootste bouwer van woningen

in Nederland.

BAM Woningbouw telt elf regionale kantoren. De regio’s

Den Haag en Rijswijk zijn in 2005 samengegaan in BAM

Woningbouw bv, Den Haag. Ook in Noord-Nederland en de

regio Amsterdam leiden organisatorische aanpassingen tot

nauwere samenwerking tussen de regiokantoren. De regio’s

worden ondersteund door landelijk opererende bedrijfseen-

heden. Het betreft W&R (een concept dat gericht is op de

ontwikkeling van woningen met een optimale prijs/kwali-

teitsverhouding), de eigen Betonfabriek en Houtskeletbouw.

Het voormalige Fort Avabouw (cataloguswoningen voor

particuliere opdrachtgevers) heeft in het verslagjaar

gewerkt aan een herpositionering. In dat kader is een deel

verzelfstandigd. BAM Woningbouw zet de activiteiten voort

onder de naam Villaforte.

Een belangrijk deel van de omzet (60 procent) komt voort

uit bouwteams. Aanbesteding betreft 10 procent van de

omzet, 10 procent is renovatie en onderhoud en 20 procent

betreft eigen projectontwikkeling (inclusief BAM Vastgoed).

BAM Woningbouw heeft in 2005 ruim driehonderd woningen

ontwikkeld en verkocht. Dit is een aanzienlijke stijging ten

opzichte van 2004. Verdere uitbreiding van de eigen ontwik-

kelingsportefeuille wordt beschouwd als belangrijke factor

om succesvol in de markt te kunnen opereren.

BAM Woningbouw wil de (leidinggevende) marktpositie

handhaven door creatief ondernemerschap en nieuwe initia-

tieven, zoals – inspelend op de grote vraag naar betaalbare

huisvesting – de introductie van de BAM Starterswoning.

De prijzen voor deze woningen bedragen vanaf € 100.000,-.

BAM Woningbouw is in overleg met diverse gemeenten en

woningbouwcorporaties om projecten te realiseren.

55

4 Fort Unitbouw realiseerde voor Stichting Welkom een

jongerencentrum in Roermond met 270 m2 vloeropper-

vlakte. De units van het K-1800-systeem zijn afgewerkt

met kunststof gevelbekleding.

3 BAM Woningbouw realiseerde in combinatie 59 vrij-

staande en twee-onder-een-kapwoningen in Villapark

Weteringsche Hout, dat deel uitmaakt van plan De Hoon

te Houten. De woningen zijn ontworpen door Mulleners +

Mulleners Architecten te Amsterdam.

Het nieuwe regiokantoor van BAM Woningbouw in Weert is tijdens de

Dag van de Architectuur onderscheiden met de lokale Publieksprijs.

Het kantoor van BAM Wilma is ontworpen door Satijnplus Architecten.

2

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 55

56

5 6

Bouwbedrijf H. Pennings en Zn., realiseert utiliteits-

bouwen woningbouwprojecten, vooral in Zuid- en

Midden-Nederland. Voor vaste opdrachtgevers wordt ook

buiten deze regio’s gewerkt. De onderneming is gevestigd

te Rosmalen en telt circa 170 medewerkers.

Pennings beschikt over een eigen afdeling plan- en pro-

jectontwikkeling en heeft zich naast nieuwbouw, even-

eens toegelegd op onderhouds- en renovatiewerken.

Grote woningbouwprojecten die Pennings in ontwikkeling

en uitvoering heeft, zijn 320 woningen te Oosterhout,

167 woningen Schuytgraaf te Arnhem en 162 kasteel-

woningen te Hendrik Ido Ambacht.

Op het gebied van onderhoud en renovatie heeft

Pennings in Tiel 197 flatwoningen gerenoveerd en in

Waalwijk 98 eengezinswoningen voorzien van nieuwe

gevels en daken en is een binnenverbetering uitgevoerd.

In Hoofddorp wordt het winkelcentrum Polderplein ver-

nieuwd. Pennings was in Tilburg actief bij de ver-nieuw-

bouw van het TweeSteden ziekenhuis.

BAM Materieel verzorgt met circa 450 medewerkers de

inrichting en uitrusting van bouwplaatsen van BAM

Woningbouw en BAM Utiliteitsbouw. Het omvangrijke

materieelpark wordt beheerd vanuit drie locaties:

Lelystad, Kesteren en Nederweert.

6 In opdracht van Cascade Woondiensten heeft

Bouwbedrijf H. Pennings en Zn. 137 woningen gereno-

veerd in de wijk Pannenhoef te Kaatsheuvel. Terwijl de

bewoners in hun woning konden blijven, heeft Pennings

de oude gevels, dakpannen en schoorstenen verwijderd

en nieuwe spouwbladen geplaatst, dakisolatie en nieuwe

pannendaken aangebracht, alsook nieuwe schoorstenen.

5 In Nijmegen heeft Heilijgers het project de Waalhaeve

opgeleverd, dat bestaat uit 163 woningen en apparte-

menten en 1.300 m2 commerciële ruimten, voornamelijk

bestemd voor bedrijven die zich richten op (medische)

dienstverlening.

Al ruim honderd jaar is Heilijgers als onderneming actief

in Amersfoort. Deze stad en de directe omgeving vormen

het belangrijkste werkgebied voor projectontwikkeling,

bouw en onderhoudswerken. De werkmaatschappij telt

ongeveer 250 medewerkers.

Gedurende 2005 waren circa 45 projecten in uitvoering.

Daarbij is het aantal woningbouwprojecten ten opzichte

van het aantal utiliteitsbouwwerken verder toegenomen.

Zo heeft Heilijgers het project De Koningsvogel in Soest

ontwikkeld. Een project dat circa 155 woningen en appar-

tementen met een monumentale architectuur omvat en

in twee fasen wordt gerealiseerd. Daarnaast is de bouw

gestart van een grootschalige herstructurering van de

bestaande wijken Kruiskamp/Koppel in Amersfoort, waar

Heilijgers twee woningbouwprojecten met in totaal

119 woningen voor haar rekening neemt.

In 2005 wordt een deel van woningen en appartementen

van De Waalhaeve in Nijmegen opgeleverd en is ook het

project De Plantage in Amersfoort opgeleverd.

De Plantage is gerealiseerd in de nieuwe wijk Eemkwartier

en is het eerste project met koopappartementen en -

woningen dat hier is gerealiseerd. Naast 89 woningen en

appartementen omvat dit project een commerciële plint

met (ondergrondse) parkeervoorzieningen. Naast de reali-

satie uit eigen ontwikkeling heeft Heilijgers Bouw in

opdracht van derden onder meer een aantal woning-

bouwprojecten gerealiseerd, maar bijvoorbeeld ook een

autoshowroom en garage in Utrecht.

HBG Construction ontving van het Forum for

Constructing Excellence de FORCE Supply Chain Award.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 56

57

7 8

4

Interbuild te Wilrijk brengt utiliteitsbouwwerken tot stand

in Brussel en Vlaanderen. De onderneming telt circa 280

medewerkers en heeft gemiddeld twintig utiliteitsbouw-

projecten in uitvoering. Het betreft vaak aansprekende

projecten, zoals de renovatie van de 145 meter hoge

Financietoren in Brussel.

In 2005 is in combinatie een 'design and construct'-contract

verworven voor de bouw van een omvangrijk kantoor voor

KBC Verzekeringen in Leuven. Diverse andere kantoren-

projecten zijn voltooid, waaronder de projecten Loi 65 in

Brussel en Tour Albert in Charleroi.

In Lokeren, langs de snelweg E17, realiseert Interbuild in

een uiterst strakke planning voor de Persgroep de modern-

ste krantendrukkerij van Europa. Begin december, exact

een jaar na indiening van de offerte, kon de machinebou-

wer beginnen met de opbouw van de drukpers.

Bij diverse projecten werkt Interbuild samen met zuster-

onderneming CEI-De Meyer, zoals bij de de renovatie van

het station in Brugge. Dit omvangrijke project voor NMBS,

de Belgische spoorwegen, voorziet onder meer in de bouw

van kantoren, waarin een nieuwe stationsentree is geïnte-

greerd, en de aanleg van ondergrondse parkeergarages.

De activiteiten van CEI-De Meyer – tevens actief in de

Vlaamse bouwen vastgoedmarkt – worden nader toege-

licht onder de sector Infra op pagina 64.

Immo BAM, de door CEI-De Meyer opgerichte projectont-

wikkelingsmaatschappij in België, richt zich met name op

de woningbouwmarkt. In uitvoering is een appartementen-

complex in Leuven. In de Brusselse wijk Anderlecht start

CEI-De Meyer in 2006 met de bouw van 36 appartementen.

In Everen komen 28 appartementen en woningen. Het

grootste project bevindt zich in Brugge, waar najaar 2006

wordt gestart met de bouw van 200 appartementen en

woningen.

Onder de naam HBG UK zijn de Britse activiteiten op het

gebied van utiliteitsbouw, projectontwikkeling, ontwerp

en facility management verenigd. HBG UK beschikt over

een groot aantal regiokantoren verspreid over Engeland,

Schotland en Wales en is daarmee een van de grootste

landelijk opererende utiliteitsbouwondernemingen van

het Verenigd Koninkrijk. Het aantal medewerkers

bedraagt circa 2.000. Een aanzienlijk deel van de porte-

feuille betreft projecten voor vaste opdrachtgevers.

In de gezondheidszorg was HBG UK een van de meest

succesvolle ‘Principal Supply Chain Partners’ die door de

nationale gezondheidszorg zijn geselecteerd voor de

bouw van ziekenhuizen en medische voorzieningen in het

kader van het landelijke investeringsprogramma ‘NHS

Procure 21’. In Sheffield, Basildon, Southampton,

Manchester en Londen zijn projecten in uitvoering.

In het winkelsegment is HBG UK onder meer actief voor

ASDA. In 2005 heeft ASDA HBG UK opnieuw geselecteerd

als partner voor het toekomstige winkelprogramma. Twee

nieuwe projecten voor Sainsbury’s, beide grote binnen-

stedelijke herontwikkelingsprojecten, andere grote

contracten voor Tesco winkelontwikkelingen en diverse

nieuwbouw- en renovatieopdrachten voor Marks &

Spencer en Morrisons dragen bij aan de leidende positie

van HBG UK in dit marktsegment.

In het segment kantoren voert HBG UK projecten uit voor

enkele nationale projectontwikkelaars. Het betreft onder

meer contracten voor een grote binnenstedelijke ontwik-

keling in Hull voor ING Real Estate Developments, voor

centrumontwikkeling in Folkstone voor Bride Hall Estates

en elders voor Grosvenor en voor London & Regional.

8 De herontwikkeling Whitefriars in het stadscentrum van

Canterbury is officieel geopend in september 2005 en was

een ontwerpen bouwopdracht voor HBG UK. Het project

omvat meer dan dertig winkels (die alle ondergronds worden

bevoorraad), inclusief twee grootwinkelbedrijven, apparte-

menten, een meerlaagse parkeergarage, een bibliotheek en

fietsenstalling.

7 Interbuild heeft in combinatie het nieuwe Justitiepaleis

Antwerpen opgeleverd aan opdrachtgever Regie der

Gebouwen. Het complex kent opvallende schaaldaken en

is uitgevoerd als pps-project.

6

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 57

58

9

Müller-Altvatter realiseert verspreid over Duitsland over-

wegend grotere utiliteitsbouwwerken. De onderneming,

opgericht in 1932, telt circa 400 medewerkers en heeft

per jaar ruim twintig projecten in uitvoering. Het betreft

onder meer kantoorgebouwen, alsook onderzoeks- en

opleidings-faciliteiten, bijvoorbeeld momenteel TU

Dresden, Frankfurt am Main en Stuttgart. Ultimo 2005 is

opdracht verworven voor nieuwbouw van de faculteit

Geowetenschappen voor de universiteit Frankfurt am

Main. Tevens heeft Müller-Altvatter een gedegen repu-

tatie voor de bouw van ziekenhuizen. In uitvoering zijn

projecten in Altscherbitz (Saksen), Hamburg, Heidelberg

en Mainz.

De werkmaatschappij heeft vestigingen in Stuttgart en

Dresden. Op een aantal projecten wordt samengewerkt

met zusteronderneming Wayss & Freytag Schlüssefertig-

bau, zoals (met derden) bij het nieuwe hoofdkantoor van

halfgeleiderproducent Infineon nabij München, Campeon

genaamd, dat conform planning eind 2005 is opgeleverd.

Gestart is met de bouw van een laboratorium voor de

universiteitskliniek van Essen, dat het derde pps-project

in Duitsland is waarvan de uitvoering in handen is van

Müller-Altvatter.

Tot de overige nieuwe opdrachten behoort onder meer

het hoofdkantoor van de modeketen C&A in Düsseldorf

(ruim 45.000 m2 voor circa 1.200 medewerkers).

9 Binnen anderhalf jaar is aan de zuidoostrand van

München Campeon verrezen. Müller-Altvatter en

Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau realiseerden (met

derden) dit complex voor Infineon Technologies, dat

twaalf kantoorpaviljoens omvat. De aanneemsom

bedroeg € 220 miljoen, waarvan 40 procent voor de

BAM-werkmaatschappijen.

De onderwijssector blijft op dit moment de belangrijkste

markt voor HBG UK. Gedurende het jaar waren projecten

in uitvoering aan 25 universiteiten, verspreid over het

land. De projecten variëren van complexe biomedische

onderzoeksfaciliteiten en ruimten voor stafdiensten en

onderwijs tot grootschalige studentenhuisvesting. Via het

nieuwbouwprogramma voor scholen in het Verenigd

Koninkrijk is HBG UK betrokken bij een groot aantal tradi-

tioneel aanbestede projecten, variërend van individuele

schoolgebouwen tot complete onderwijscomplexen, en

de totstandkoming van nieuwe City Academies en pps-

scholen.

Andere hoogtepunten in 2005 betroffen de uitvoering van

restauratiewerkzaamheden aan enkele belangrijke monu-

menten, zoals het bekende Kelvingrove Museum & Art

Gallery in Glasgow en Sheffield City Halls. Tevens heeft

HBG UK een omvangrijk contract verworven van het

Natuurhistorisch Museum in Londen voor het magnifieke,

acht verdiepingen hoge Darwin Centre, waarin de collec-

tie van 28 miljoen insecten en zes miljoen planten (waarbij

inbegrepen die welke zijn verzameld door Charles Darwin)

wordt ondergebracht.

De facility-managementactiviteiten van HBG UK tonen

een sterke groei door de toename van de BAM PPP-projec-

ten voor onderwijs, gezondheidszorg en openbare orde.

Dit bedrijfsonderdeel wordt beschouwd als een onder-

scheidende factor, waarmee in de Britse pps-markt toege-

voegde waarde kan worden geleverd. Op dit moment is

HBG UK betrokken bij 27 pps-scholen in het Verenigd

Koninkrijk. Bij het merendeel hiervan verzorgt HBG

Facilities Management de catering, schoonmaakdiensten,

sportfaciliteiten en andere dienstverlening.

HBG Properties heeft in 2005 belangrijke verkopen gerea-

liseerd, onder meer van een kantoorontwikkeling in

Ealing, West-Londen en – aan het eind van het jaar – van

twee kantoren in St. Albans. Andere belangrijke kantoor-

ontwikkelingen werden gedurende het jaar voltooid in

Bristol, Swindon en Leeds, waarbij 9.000 m2 kantoorruim-

te in het Lateral Leeds project ultimo 2005 is verhuurd aan

twee overheidsorganisaties. Nieuwe investeringen betref-

fen twee grote locaties in Leeds en verdere ontwikkeling

van het winkelcentrum Wellgate in Dundee.

Het aantal projecten waarbij HBG UK samen of in joint

venture werkt met de civiele zusteronderneming Nuttall,

is in 2005 verder toegenomen. Gezamenlijk worden grote

werken uitgevoerd in Liverpool, Hull, Bromsgrove en

Hereford.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 58

59

10 11

Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau kan bogen op een

meer dan 130-jarige geschiedenis en geldt als een van de

leidende ondernemingen in de Duitse utiliteitsbouw-

markt. De onderneming heeft circa 550 medewerkers in

dienst en is actief in geheel Duitsland. De organisatie-

structuur is toegesneden op de belangrijkste marktseg-

menten waarin Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau actief is.

De onderneming opereert succesvol in het segment voor

winkelcentra. Het Eastgate Shoppingcenter in Berlijn

werd opgeleverd; daarnaast verwierf Wayss & Freytag

Schlüsselfertigbau opdrachten voor winkelcentra in

Wiesbaden, Neuwied, Magdeburg en Hannover.

Ook de activiteiten in de markt voor ziekenhuizen zijn

toegenomen. Naast de bouw van de hartkliniek in Keulen,

in uitvoering sinds 2004, is opdracht verleend voor een

ziekenhuis in Park Hilden en in combinatie voor Klinik

West van het universitaire ziekenhuis in Hamburg-

Eppendorf.

Met Varioffice beschikt de werkmaatschappij over een

concept om voor een vaste en gunstige bouwsom kantoor-

ruimte te realiseren. Met de verwerving van een kantoren-

opdracht in Essen is het vierde Varioffice van start gegaan.

De activiteiten op het terrein van stadions en sportcom-

plexen zijn gebundeld in dochteronderneming HBM

Stadien- und Sportstättenbau. Een belangrijk project in

Baden-Würtemberg, de SAP Eisarena in Mannheim, is in

het najaar 2005 feestelijk geopend. Naast de renovatie

van de draf- en renbaan in Neuss en de aanleg van sport-

park Nymphenburg in München, was de onderneming

succesvol bij de acquisitie van een ijshal bij het spoorweg-

station Oost in Berlijn. Bij de uitvoering wordt samen-

gewerkt met Müller-Altvatter.

11 In Frankfurt leverde Wayss & Freytag

Projektentwicklung het projectmanagement voor de

ontwikkeling van het 70 meter hoge kantoorcomplex

‘Drehscheibe’.

10 Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau realiseerde in

anderhalf jaar het nieuwe winkelcentrum Eastgate in het

Berlijnse stadsdeel Marzahn. Het opvallende complex

biedt onderdak aan 150 winkels, café’s en restaurants.

Opdrachtgever was ECE Projektmanagement.

9

Wayss & Freytag Projektentwicklung richt zich als

efficiënte organisatie op de afwikkeling van de oude

Duitse projectontwikkelingsportfolio, alsook

op het genereren van nieuwe projecten, in het bijzonder

kantoren, voor huurders en investeerders. In 2005 is de

omvang van de portfolio verder teruggebracht door de

verkoop van enkele oude projecten. Een nieuwe opdracht,

het projectmanagement voor het kantorenproject

‘Drehscheibe in Frankfurt am Main, is vrijwel afgerond.

Tot 2008 heeft Wayss & Freytag Projektentwicklung een

nieuw kantorenproject in uitvoering in Berlijn, verhuurd

aan de koepelorganisatie voor Duitse ziekenfondsen

(AOK).

Het door HBG UK gebouwde InfoLab21, het nieuwe informatica-

researchcentrum van Lancaster University, is door de British Council of

Offices (BCO) uitgeroepen tot National Winner/Winner North England,

North Wales & Northern Ireland in de categorie Corporate Workplace.

De jury roemde het architectonisch ontwerp van Faulker Browns,

alsmede het vooruitstrevende gebruik van ICT, waaronder sensoren en

robots in muren, vloeren en plafonds. Het researchcentrum omvat

zowel universitaire gebruiksruimten, als ruimten die zijn verhuurd aan

ict-ondernemingen.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 59

Flatiron bouwt in joint venture de oeververbinding over Oakland Bay.

Het dek van de 2.100 meter lange ‘skyway’, met een brug voor elke

rijrichting, telt in totaal 452 secties. De geprefabriceerde,

kokervormige brugdelen wegen tussen 200 en 800 ton.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:19 Pagina 60

Koninklijke BAM Groep opereert in de sector Infra op de

Nederlandse, Belgische, Britse, Ierse, Duitse en

Amerikaanse markt. Interbeton voert wereldwijd gespe-

cialiseerde beton-, wegen waterbouwprojecten uit.

De Groep behaalde in 2004 in de sector Infra een omzet

van € 3.511 miljoen (2004: € 3.420 miljoen). De omzet is

gestegen (+3%) door toegenomen activiteiten in Ierland,

Nederland en de Verenigde Staten. De sector Infra heeft in

2005 uitstekend gepresteerd. Het resultaat van de sector

Infra bedroeg € 149,6 miljoen (2004 vóór mededingings-

boete: € 135,4 miljoen).

Dit stemt overeen met een marge van 4,3 procent (2004:

4,0 procent). De orderportefeuille bedraagt € 4.751 mil-

joen (ultimo 2004: € 4.305 miljoen) en is gedurende 2005

vooral in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk

toegenomen.

De Groep is in de Nederlandse markt actief met de werk-

maatschappijen BAM Civiel, BAM Wegen, BAM

Infratechniek en BAM Rail. De ondernemingen trekken

veelvuldig gezamenlijk op bij de verwerving en uitvoering

van infrastructurele projecten. Ze presenteren zich dan

onder het beeldmerk BAM Infra.

De Nederlandse werkmaatschappijen boekten alle goede

resultaten in 2005, door onder meer de winstbijdrage van

enkele grote infrastructurele werken. BAM is voor de aan-

bieding van diverse nieuwe grote werken geselecteerd.

Hoewel het werkaanbod in de Nederlandse inframarkt vol-

doende is, mede door de plannen van de overheid voor

groot onderhoud aan het wegen- en spoorwegennet, laat

het prijsniveau nog geen duidelijke verbetering zien.

Recentelijk is opdracht verworven voor de aanleg van een

tien kilometer lang wegvak van Rijksweg 73-Zuid.

De resultaten van de Belgische werkmaatschappijen lagen

in lijn met het voorgaande boekjaar. De vooruitzichten in

de Belgische inframarkt zijn gematigd positief door de aan-

besteding van enkele grote infrastructurele werken. Galère

heeft de eerder aangekondigde besprekingen over de

overname van het eveneens in Wallonië gevestigde bedrijf

Balteau in positieve zin afgerond. Door deze overname

versterkt Galère zijn positie op de markt van afvalwater-

zuiveringsinstallaties.

In het Verenigde Koninkrijk heeft Nuttall opnieuw uitste-

kende resultaten behaald. De werkmaatschappij neemt

een vooraanstaande positie in op de Britse inframarkt.

De positie in de railmarkt is gedurende het boekjaar verder

versterkt door verwerving van een omvangrijk, meerjarig

raamwerkcontract voor onderhoud van het spoorwegen-

net in het zuidoosten van Engeland.

Infra

61

Koninklijke BAM

Groep nv

De nieuwe Arthur Ravenel Jr. Bridge (gerealiseerd door Flatiron

in combinatie) over Cooper River in Charleston, South Carolina,

heeft diverse onderscheidingen gewonnen, waaronder de

Globe Award for Environmental Excellence van de American

Transportation and Road Builders Association, alsook de PRIDE

Award for community relations. Tevens ontving het project

prijzen van de National Council of Structural en de National

Steel Bridge Alliance. De brug is door McGraw Hill’s Southeast

Construction magazine uitgeroepen tot Best Transportation

Project van 2005.

De Ierse bouwnijverheid heeft in 2005 opnieuw sterke

groeicijfers laten zien. Mede hierdoor heeft Ascon uitste-

kende resultaten geboekt. De vooruitzichten in Ierland

blijven positief, vooral op het gebied van infrastructuur.

De Ierse overheid heeft recentelijk een investeringspro-

gramma bekendgemaakt.

In Duitsland zijn de tegenvallende resultaten van Wayss &

Freytag Ingenieurbau in 2005 deels het gevolg van een

grondige evaluatie van risico’s op lopende en oude projec-

ten door het nieuw aangestelde management. Daarnaast

hebben de slechte marktomstandigheden in combinatie

met het selectieve aannemingsbeleid voor een onderdek-

king op de vaste kosten gezorgd. De onderhandelingen

over de afwikkeling van het contract voor de aanleg van

de zogenoemde Smarttunnel in Kuala Lumpur, Maleisië,

duren nog voort.

Flatiron heeft in de Verenigde Staten een uitstekend resul-

taat behaald, mede door de goede voortgang op het

omvangrijke werk Oakland Bay Bridge, Californië. De hui-

dige orderportefeuille van Flatiron ligt op een hoog niveau

als gevolg van de verwerving van een groot aantal

opdrachten gedurende 2005. Begin 2006 heeft Flatiron nog

twee grote opdrachten – in joint venture – verworven met

een totale opdrachtsom van € 520 miljoen waarvan ruim

de helft voor Flatiron.

Interbeton is actief in nichemarkten buiten Europa en

heeft in 2005 een goede bijdrage geleverd aan het resul-

taat. In de Golfstaten maakt Interbeton goede voortgang

bij diverse prestigieuze hoogbouwprojecten.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:30 Pagina 61

13 Pal voor het Rijksmuseum in Amsterdam werkte Nelis

Infra aan de vernieuwing van hoofdriolen en de aanleg van

een gietijzeren rioolpersleiding, inclusief zinkerconstructie

door de Singelgracht. BAM Wegen neemt de reconstructie

van de Stadhouderskade voor zijn rekening. Ook in en

achter het Rijksmuseum zijn BAM-bedrijven actief.

BAM Civiel is gespecialiseerd in het ontwerpen, ontwikkelen,

uitvoeren en onderhouden van civiele en industriële projec-

ten in Nederland. BAM Civiel telt circa 1.000 medewerkers en

is gevestigd in Gouda. Van hieruit opereert ook BAM Civiel

Projecten, de bedrijfseenheid die is opgezet voor de uitvoe-

ring van omvangrijke werken, zoals diverse contracten voor

HSL-Zuid en Betuweroute.

BAM Civiel beschikt naast de business unit (Grote) Projecten

in Gouda over een netwerk van regionale vestigingen.

Ter verbetering van de efficiency is in 2005 het aantal regio-

kantoren van vijf teruggebracht naar vier: Amsterdam, Breda,

Heerlen en Zuidbroek. BAM Civiel biedt opdrachtgevers

bovendien de kennis en kunde van gespecialiseerde

business units zoals BAM Grondtechniek, BAM Beton-

technieken, BAM Project Support, BAM Civiel Prefab Beton

en het ingenieursbureau Delta Marine Consultants (DMC).

Voor het door DMC ontwikkelde Xbloc, een innovatief golf-

brekerelement, is in 2005 de eerste licentie toegekend voor

toepassing in Port Oriel, de haven van Clogherhead, Ierland.

Tevens is een licentiecontract getekend voor een kust-

bescherming in Lagos, Nigeria.

In Nederland is BAM Civiel marktleider op het terrein van

omvangrijke beton- en waterbouwwerken. Hoewel de omzet

onder druk staat door het aflopen van enkele grotere infra-

werken, was de werkmaatschappij succesvol bij de verwer-

ving van onder meer de aanleg van een ruim 1.900 meter

lange kademuur voor de Euromax-terminal op de Maasvlakte

in Rotterdam. In combinatie is opdracht verworven voor de

eerste Noorse afzinktunnel, in de haven van Oslo. Bovendien

verwierf BAM Civiel opdracht voor de bouw van het grootste

Nederlandse convertorstation in Eemshaven.

BAM Civiel wenst de positie in de onderhoudsmarkt verder

uit te bouwen. Aandacht gaat uit naar het trainings- en oplei-

dingsprogramma en verdere verbetering van het veiligheids-

bewustzijn.

De kernactiviteiten van BAM Wegen hebben betrekking

op ontwerp en aanleg van verhardingen, gronden milieu-

werkzaamheden en geluidsreductie.

BAM Wegen telt ongeveer 1.750 medewerkers, die jaar-

lijks circa 2.500 projecten realiseren. De werkmaatschap-

pij kent zeven regiokantoren. Negen gespecialiseerde

dochterondernemingen zijn onder meer actief op het ter-

rein van geluidsschermen, milieutechnieken, groenvoor-

zieningen, sportvelden, leidingrenovatie, machinaal

straten en geleiderail.

Nadat BAM Wegen in 2004 het nieuwe asfaltspreidproces

TAS had geïntroduceerd (waarmee tijd, grondstoffen en

kosten worden bespaard door twee asfaltlagen warm-op-

warm aan te leggen), is in het verslagjaar LEAB op de

markt gebracht. Dit door BAM ontwikkelde Laag Energie

Asfaltbeton is een asfaltmengsel dat bij lage temperatuur

wordt geproduceerd en verwerkt. Dit biedt belangrijke

milieuvoordelen.

De eerste pps-weg van Nederland (de A59 nabij Den

Bosch) is in het verslagjaar in gebruik genomen.

BAM Wegen heeft bij dit project samengewerkt met diverse

tot de Groep behorende ondernemingen, zoals Mostert

de Winter (groenvoorziening), BAM Geleiderail, Verenigde

VTN Bedrijven (verkeersinstallaties), HOKA Verkeers-

techniek (tijdelijke wegomleidingen) en BAM Civiel. De

goede samenwerking met zusterondernemingen komt

ook tot uitdrukking bij de uitvoering van het multidiscipli-

naire project voor de nieuwbouw van woonwijk

Kloosterveste in Assen in opdracht van Bam Vastgoed.

Mede door de verwerving van twee contracten voor delen

van de snelweg A73 (Limburg) blijft BAM Wegen een top-

positie innemen in de wegenbouwmarkt.

62

12 13

12 Medio 2005 is BAM Civiel van start gegaan met het

design-and-contruct project voor de aanleg van

1.980 meter kademuur op de Maasvlakte. De kade voor

Euromax is de eerste die in Nederland als diepwand is uit-

gevoerd.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:30 Pagina 62

15 Voorbereiding van de laswerkzaamheden door

BAM Rail aan een wisselcomplex van HSL-Zuid in

Zevenbergschenhoek.

14 De Ruiter Boringen en Bemalingen zoekt rond Londen

naar explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. De dochter-

onderneming van BAM Infratechniek past een sondeerme-

thode toe, die bij uitstek geschikt is voor diepteonderzoek.63

BAM Rail is een allround spoorbouwbedrijf dat een com-

pleet dienstenpakket aanbiedt. De activiteiten reiken van

engineering tot complete bouw en onderhoud van spoor-

wegen voor ProRail, vervoersbedrijven en industriële

ondernemingen. ProRail is verantwoordelijk voor voldoende

capaciteit, de betrouwbaarheid en de veiligheid op het

Nederlandse spoorwegennet, dat ruim 6.500 kilometer

lang is.

Naast de aanleg van heavy rail realiseert BAM Rail tevens

tram- en metrolijnen in stedelijke gebieden en spoor- en

kraanbanen voor de industrie. Opdrachtgevers kunnen

voor reparatie- en onderhoudswerkzaamheden 24 uur per

dag een beroep doen op de servicedienst.

BAM Rail telt ruim 950 medewerkers en heeft het hoofd-

kantoor in Breda. De werkmaatschappij beschikt over

vestigingen in Dordrecht, Eindhoven en Rotterdam. De

medewerkers worden ingezet op projecten door geheel

Nederland en incidenteel ook in het aangrenzende buiten-

land.

BAM Rail is betrokken bij alle uitbreidingsprojecten van de

landelijke spoorinfrastructuur, zoals nieuwbouw van HSL-

Zuid en Betuweroute, spoorverdubbelingen en aanpassin-

gen van baanvakken, verbeteren van de veiligheid van

overwegen en verbetering en aanpassing van treinbeveili-

gings- en treinbesturingssystemen.

De ervaring die BAM Rail heeft opgedaan met beton-

spoortechnologie bij de aanleg van HSL-Zuid, heeft gere-

sulteerd in een kennisoverdrachtcontract met het Chinese

ministerie van Spoorwegen.

15

14 15

BAM Infratechniek is gespecialiseerd in ontwerp, aanleg en

onderhoud van kabel- en leidingnetten voor telecommuni-

catie, data, water, elektra, gas en warmte. Ook heeft de

onderneming een sterke positie in de markt voor verkeers-

systemen en tunneltechnische installaties. Bovendien reali-

seert BAM Infratechniek industriële leidingsystemen. Vooral

de telecomactiviteiten zijn in de afgelopen jaren sterk in

omvang toegenomen. In 2005 zijn sterke uitgangsposities

verworven voor de toekenning van enkele grote contracten

voor de aanleg van glasvezelnetwerken.

De werkmaatschappij telt ongeveer 1.500 medewerkers,

verdeeld over drie regio’s en drie specialistische bedrijven.

De reorganisatie die BAM Infratechniek eerder had ingezet

om in het bijzonder de winstgevendheid van de leiding-

bouwactiviteiten te herstellen, heeft erin geresulteerd dat

het verslagjaar positief kon worden afgesloten.

Jaarlijks realiseert BAM Infratechniek vele honderden

opdrachten van veelal bescheiden omvang. De onderne-

ming is echter ook een betrouwbare partner voor

omvangrijke werken. Zo is BAM Infratechniek in Noord-

Holland gestart met de bouw van een compressorstation,

dat deel uitmaakt van een nieuwe 235 kilometer lange

gasleiding naar het Verenigd Koninkrijk voor BBL

Company. BAM Leidingen & Industrie is hoofdaannemer in

de joint venture, waarin ook BAM Civiel participeert.

BAM Infratechniek heeft het afgelopen jaar kunnen profi-

teren van de trend dat opdrachtgevers niet alleen selecte-

ren op de laagste prijs, maar tevens bewezen kwaliteit en

betrouwbaarheid in toenemende mate laten meewegen

bij de toekenning van projecten.

De werkmaatschappij geeft prioriteit aan verdere uitbrei-

ding van de ontwerpactiviteiten.

13

BAM JVS NL 03-04-2006 20:30 Pagina 63

16 CEI-De Meyer werkt in opdracht van Tuc Rail aan twee

trajectdelen van de spoorlijn en verbindingsboog bij

Leuven. De foto toont de doortocht en vertakking bij

Schaarbeek, in het noorden van Brussel.

Multiconsult is het advies- en ingenieursbureau voor de

sector Infra van Koninklijke BAM Groep nv en verleent

diensten voor de clusterbedrijven BAM Civiel, BAM

Infratechniek, BAM Rail en BAM Wegen. De diensten

omvatten management consultancy, advisering, ontwerp

en engineering, project-, contract-, exploitatie- en risico-

management.

In 2005 heeft Multiconsult op ontwerpgebied de ont-

werpleiding verzorgd voor de pps-projecten Infraspeed

(HSL-Zuid) en A59. Tevens is in samenwerking met Delta

Marine Consultants veel werk verricht ten behoeve van

diverse 'design and construct' tenderprojecten.

In het verslagjaar heeft Koninklijke BAM Groep aangekon-

digd dat de twee Belgische werkmaatschappijen, CEI en

De Meyer, per 1 januari 2006 samengaan onder de naam

CEI-De Meyer. Beide ondernemingen werkten al veelvul-

dig samen bij de verwerving en uitvoering van projecten,

zowel in de utiliteitsbouwsector als op de inframarkt.

Door het samengaan zal Koninklijke BAM Groep efficiënter

en slagvaardiger kunnen opereren in de bouwmarkten van

Vlaanderen en Brussel.

Het hoofdkantoor van CEI-De Meyer is gevestigd in

Brussel. De onderneming kent drie divisies, voor

Burgerlijke Bouwkunde (opererend vanuit een kantoor te

Gent), voor Gebouwen (met kantoren te Brussel en Gent)

en voor Immo (projectontwikkeling), met kantoor te

Brussel. CEI-De Meyer telt ongeveer 600 medewerkers.

CEI-De Meyer heeft diverse infrastructurele projecten in

uitvoering. Zo bouwt de onderneming in Gent twee

spoorbruggen. Deze ellipsvormige boogconstructies

maken deel uit van een verdubbeling van de spoorlijn

tussen Gent en Landegem. In verband daarmee voltooide

CEI in 2004 reeds twee nieuwe stalen boogbruggen over

de nabijgelegen ringvaart. In Brussel heeft CEI-De Meyer

samen met Galère en een derde partij opdracht verworven

voor een deelproject van een nieuwe openbaar vervoer-

netwerk, het Gewestelijk Expres Net. De opdracht omvat

de aanpassing van het knooppunt Schuman-Watermael,

waar enkele bruggen en viaducten worden gebouwd of

aangepast.

64

16

Ingenieursbureau Delta Marine Consultants (DMC, een

dochteronderneming van BAM Civiel) heeft de ID-NL Innovatie

Jaarprijs 2005 gewonnen in de categorie Water &

Deltatechnologie voor het golfbrekerelement Xbloc. Ook de

inzending van BAM Wegen Laag Energie Asfaltbeton, halfwarm

asfalt, was voor de innovatieprijs genomineerd.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:30 Pagina 64

18 In Devon, aan de Engelse zuidwestkust, legt Nuttalleen nieuwe, 2,7 kilometer lange omleidingsweg aan tenwesten van het oude vestingstadje Barnstaple. Onderdeelvan het project is de bouw van een ruim vierhonderdmeter lange brug over de Taw met een vrije doorvaart-hoogte van twaalf meter boven springvloedniveau.

17 Galère heeft (in combinatie) in Hermalle sousArgenteau langs het Albertkanaal het afvalwater-zuiveringsstation van Luik – Oupeye gebouwd.

65

Galère is vooral actief in de Waalse regio. De onderne-ming opereert vanuit Luik en heeft tevens een vestiging inCharleroi. Galère telt circa 800 medewerkers.Evenals zusteronderneming CEI-De Meyer, is Galère opdiverse locaties betrokken bij de totstandkoming van detracés voor de hogesnelheidslijn. Galère heeft de HSL-tunnel bij Soumagne, ten oosten van Luik, opgeleverd.In diezelfde regio is de werkmaatschappij tevens verant-woordelijk voor de aanleg van een veertien kilometer langtracé tussen Thimister en de Belgisch/Duitse grens. Galèrewerkt samen met Wayss & Freytag Ingenieurbau en CEI-De Meyer bij de aanleg van de Grouft-tunnel, die deel uit-maakt van de Route du Nord (A7) in Luxemburg.Hoewel de onderneming van origine is gespecialiseerd inde infrasector, kent Galère al vanaf circa 1990 een afdelingvoor de uitvoering van utiliteitsbouwwerken. Momenteelis de verdeling tussen civiele en bouwprojecten vrijwelgelijk. Tot de laatste categorie behoort onder meer derestauratie van het kasteel van Aigremont, die in 2005 isvoltooid.In de portefeuille infrastructurele werken winnen vooralde activiteiten met betrekking tot afvalwaterbehandelingen rioleringsystemen aan belang. Op diverse locaties reali-seert Galère waterzuiveringsstations.

17 18

Ed mu nd Nut ta l l is een van de leid ende aa n n em ers in hetVeren igd Ko n i n k rijk voor beto n-, we g- en waterb ouw, als-mede sp o o rb ouw. De act iv i tei ten van de werk maat schappi jb est ri j ken alle deel se g m enten van de infra ma rkt, waa rbij alleco nt ra ctvo rm en mogelijk zijn (zowel allia nt ie co nt ra cten ,‘pa rt n eri n g’ - co nt ra cten en pub l iek p rivate samen werk i n g, alsm e er tradi t io n ele co nt ra ctvo rm en). De ondern eming ver-le ent dien sten door het geh ele land door midd el van eenw i j dvertakt netwerk van re g io na le ka nto ren en gesp e cia l i-se erde doch tero n d ern em i n g en. Nut tall telt ci r ca 3.000m e d ewerkers.De pos i t ie van Nut tall in de ra il ma rkt is gedurende het boek-jaar verd er versterkt door verwerving van een omva n g ri j keo p d ra cht (ter waa rde van ruim € 150 mil jo en) van de Bri t sera il b eh e erd er Netwo rk Ra il. Het bet reft de vo o rt zetting va ne en raa m overe en ko m st uit 2001 voor onderh oud van hetsp o o rwe g en n et in het zu id o osten van Engela n d. Dit co nt ra cth e eft een looptijd van vijf jaa r. Nut tall zal in pa rt n erschap metNetwo rk Ra il de ra il i nfrast ru ctuur in de zu id el i j ke re g io onder-h oud en en waar noodza kelijk vern ieuwen. Tevens verw ierfN ut tall een tweede co nt ra ct, dat deel uitmaakt van het pro-g ra m ma van Netwo rk Ra il gericht op de verb etering van detele co m mu n icat ie op het sp o o r. Dit proje ct draagt de naa mGSM- R / FTN (Global System for Mobile Co m mu n icat io n s, Ra iland Fi xed Tele com Netwo rk). Tot de werk zaa m h e d en beh o o rtde aa n leg van een glasvezel n etwerk en bekab el i n g.Tot de overige opmerkel i j ke proje cten die in 2005 zijn ver-wo rven beh o ren de verb re ding van prov i n cia le weg A465 (deHeads of the Va l leys- weg) in Zu id-Wa les in opdra cht van dere g io na le overh eid, de Ca xton Bypass op basis van een EC I-co nt ra ct (Ea rly Co nt ra ctor Invo lvem ent) voor de Hig h waysAg en cy, een omva n g rijk gro n d s a n eri n gsp roje ct in de Tha m esGateway bij Ro ch ester voor opdra ch tg ever Me dway Cou n cilen een insta l lat ie om en erg ie op te wek ken uit af va lverb ra n-ding in Co l nb ro o k, vla k bij luch t haven Heat h row .

Nuttall-medewerkers betrokken bij de aanleg van de

Fastway busverbinding bij Crawley namen voor het

tweede achtereenvolgde jaar een onderscheiding in

ontvangst van de Considerate Constructors voor de

getoonde zorg en verantwoordelijkheid bij de

bouwwerkzaamheden voor weggebruikers en

omwonenden.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 65

19 Wayss & Freytag Ingenieurbau verbetert het Havel-Oderkanaal bij Eberswalde (boven Berlijn) over een lengtevan ruim drie kilometer. Het kanaal wordt zowel verdieptals verbreed, zonder hinder voor het scheepvaartverkeer.

66

19 20

Ascon Cont ractors is een van de gro ot ste en meest succes-volle bouwondernemingen van Ierland. De werkmaat-schappij opereert onder de naam Ascon in de inframarkten is daarin marktleider. Onder de naam Rohcon wordenutiliteitsbouwprojecten tot stand gebracht. Bovendien kent Ascon sinds 2004 dochterondernemingAscon Property Developments Ltd (APDL) voor initiatievenop het gebied van projectontwikkeling. Na de succesvollestart van APDL met een woningbouwproject in Cork zijnook elders in Ierland diverse projecten in voorbereiding.De werkzaamheden op het vliegveld van Cork, waarRo h con vera ntwo o rd elijk was voor de bouw van de nieuweterminal en een parkeergarage en Ascon de nieuwe infra-structuur verzorgde, zijn vrijwel afgerond. Ook leverdeRohcon buiten Dublin het Castlenock Hotel en CountryClub op.Ascon heeft een vooraanstaande positie in de wegen-bouwmarkt. Medio 2005 opende de Ierse minister vanTransport de snelweg South Eastern Motorway (SEM). DeSEM vormt het sluitstuk in de snelweg M50 rond Dublin.De nieuwe westelijke randweg bij Dundalk – de eerstepubliekprivaat gefinancierde weg van Ierland – werd doorAscon ruim voor de oorspronkelijke opleverdatum vol-tooid.

20 In september 2005 opende de Ierse minister vanTransport de elf kilometer lange westelijke randweg omDundalk. Deze ‘bypass’ maakt deel uit van de EurorouteEO1, de snelweg tussen Dublin en Belfast. Het is de eerstepps-weg in Ierland. BAM PPP maakt deel uit van het con-sortium Celtic Roads Group (CRG). Ascon was in belangrij-ke mate verantwoordelijk voor de bouw.

De Gro ep neemt met Wayss & Freytag Ingen i eu r b aue envo o raa n staande pos i t ie in op de Du i t se infra ma rkt. De werk-maat schappij gen iet een goede reputat ie op het gebied va ng eb o o rde tu n n el s. Dit maakt Wayss & FreytagI n g en ieu rb au een ve el g ev raagd joi nt- ventu repa rt n er, ookvoor proje cten bu i ten Du i t s la n d, waa rbij ve elv u l dig wo rd ts a m en g ewerkt met loka le zusterb e d ri j ven .In het boek jaar is een nieuwe impuls gegeven aan de eerd erin gang gezet te re o rga n i s at ie door de ‘Fit for bus i n ess’ - ca m-pagne onder medewerkers. Tevens is de te ch n i sche af d el i n gversterk t .Wayss & Freytag Ingen ieu rb au heeft in het boek jaar diverseo m va n g ri j ke co nt ra cten verwo rven, waa ro n d er twee deel-p roje cten voor de bouw van de City Tu n n el in Leip z ig. Hetb et reft een sp o o rtu n n el onder het monu m enta le cent raa lstat ion. In Münch en is de werk maat schappij (in co m bi nat ie )vera ntwo o rd elijk voor verlenging van met rolijn U3, incl us iefde aa n leg van twee stat io n s. In Wen en is (even e ens in joi nt-ventu re) gesta rt met de verlenging van met rolijn U2.Wayss & Freytag Ingen ieu rb au neemt tevens een goedep os i t ie in op de Du i t se ma rkt voor indust rieb ouw p roje cten .In dit se g m ent is onder meer gewerkt aan een en erg ie-cent ra le in Staß fu rth en hal 205/280 voor sch e epswerfVo l k swerft St ra l s u n d. In uitvo ering zijn tevens uitbreidi n gs-werk zaa m h e d en voor de en erg ie cent ra le Kümmel en twe ep ro d u ct iel i j n en voor af va lverb ra n di n gs i n sta l lat ie Rot h en se enabij Mag d ebu rg.Een van de meest opmerkel i j ke proje cten in uitvo eri n gb et reft een pa rke erga rage voor het nieuwe beu rsco mp lexbij de luch t haven van Stut tga rt. Deze opdra cht omvat deb ouw van een ga rage van zeven verdiepi n g en met 4.000pa rke erp laat sen, die de zesb aa n s- s n elweg A8 overspa nt .H ierbij wo rdt geb ru ik gemaakt van de vri je- vo o rb ouw-m et h o d e, waa rmee Wayss & Freytag Ingen ieu rb au ve elerva ring heeft opgedaan bij de bouw van diverse brugg en.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 66

22 Flatiron voltooide in combinatie de brug over deCooper River in Charleston, South Carolina (ArthurRavenel Jr. Bridge). Met een vrije overspanning van 471 meter, twee 174 meter hoge pijlers en een door-vaarthoogte van zestig meter, staat de oeververbindingte boek als de grootste tuibrug van de Verenigde Staten.

21 In het kader van het Odaw Drain Project, dat over-stromingen moet voorkomen, kanaliseert Interbeton in de Ghanese hoofdstad Accra de Odaw rivier.

67

Ko n i n kl i j ke BAM Gro ep rea l i se ert onder de vlag van werk-maat schappij I nter b eton ook bu i ten West- Eu ro pa infra-p roje cten. Interb eton telt ongeve er 3.000 medewerkers enh e eft werel dwijd ruim tw i nt ig proje cten in uitvo eri n g. Hetb et reft zowel bouw ku n dige als waterb ouw ku n dige werken .I nterb eton besch ikt over vier doch tero n d ern em i n g en, diea ct ief zijn in de la n d en waar de werk maat schappij op co nt i nue basis proje cten verwerft: Higgs & Hill Dub a i,P T De co rient Indones ia, Interb eton bv Libya bra n ch enI nterb eton bv Gha na Ac c ra of f ice.De ondern eming houdt st rikt de hand aan st renge ri s ico-ma nag em ent p ro ce d u res en kent in samen hang daa rm e ee en sele ct ief aa n n em i n gsb eleid. I nterb eton is sinds begin ja ren zevent ig met doch tero n d er-n eming De co rient act ief op de Indones i sche bouw ma rkt. Inh et vers lag jaar heeft De co rient goede vo o rtgang geb o ekt bi jde rea l i sering van het 24-verdiepi n g en hoge wo o n co mp lexSummit Apa rt m ents in Ja ka rta en het winkel cent rum Ma rg oC i ty Squa re in Dep o k. Nabij Ba n da Atjeh is gesta rt met heth erstel van de haven van Ma la hayati Po rt. Deze haven, dieop 26 decem b er 2004 zwaar werd beschadigd door de t s u na m i, wo rdt hersteld met steun van de Ne d erla n d seoverh eid. Interb eton is va n ouds act ief in diverse la n d en oph et Afrikaa n se co nt i n ent, waa ro n d er Ta nza n ia en Gha na. In Libië co n cent re erde het werk zich op onderh oud s- en ren ovat iewerken voor de oliei n d ust rie. In het Midd en- O osten bereiken de act iv i tei ten va nI nterb eton in let terl i j ke zin grote hoogten. De werk zaa m-h e d en aan de 234 meter hoge ka nto o r- en wo o nto ren Pa rkPla ce in Dubai lopen vo o rsp o e dig, evenals de bouw van de195 meter hoge Al Bidda Tower in Doha, Qata r. Beide proje c-ten wo rd en uitg evo erd in joi nt ventu re.Eind 2005 verw ierf Interb eton in co m bi nat ie opdra cht vo o rde uitbreiding van een LNG- steig er in Ka rrat ha, aan de west-kust van Aust ra l i ë .

21

Flatiron Construction is de Amerikaanse werkmaatschap-pij van Koninklijke BAM Groep, die actief is in de infra-sector. De onderneming is gespecialiseerd in ontwerp enbouw van infrastructurele projecten, zoals bruggen, snel-wegen en spoorverbindingen. Flatiron kan zich rekenentot de vijf grootste bruggenbouwers van de VerenigdeStaten. Flatiron telt circa 1.240 medewerkers. Het hoofd-kantoor is gevestigd in Longmont, Colorado (circa vijftigkilometer ten noorden van Denver).

Als 40 pro cent- pa rt n er in het co n so rtium dat de brug overCo o p er River in Cha rleston, South Ca ro l i na, heeft geb ouw d,was Flat i ron deel g en o ot van de of f ici ë le opening medio ju l i2005. De la n gste tu i b rug van No o rd-A m erika is uitg evo erdin een 'des ign and co n st ru ct ' - co nt ra ct met een tota lewaa rde van € 436 mil jo en. De brug is een jaar eerd er g e o p end dan de opdra ch tg ever had gep la n d.

Uitstekende voortgang is geboekt op het 2,1 kilometerlange Oakland Bay Skyway brugproject in Californië, waarFlatiron een aandeel van 27 procent heeft in de aanleg vantwee betonnen segmentbruggen met een totale waardevan € 870 miljoen. De oplevering wordt volgens schemaverwacht in begin 2007.

Tevens maakt Flatiron goede voortgang bij de vijf projec-ten voor de snelweg Route 15 (€ 165 miljoen) en bij deaanleg van een spoorwegtraject (eveneens € 165 mil-joen), beide in het zuiden van Californië.

22

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 67

Tussen 2003 en 2005 heeft BAM in combinatie nabij Den Bosch

de ombouw van rijksweg N59 naar autosnelweg A59 gerealiseerd,

het eerste pps-wegenbouwproject in Nederland.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 68

6969

2005 was het eerste volledige boekjaar voor BAM PPP.Deze werkmaatschappij is eind 2004 gevormd in verbandmet de toenemende belangen van de Groep in publiek-private partnerships. Het programma om de vermogens-investeringen van de Groep te consolideren in BAM PPPverloopt voorspoedig.

Koninklijke BAM Groep rapporteert in de sector Publiekprivate samenwerking in 2005 een omzet van € 40 mil-joen. Als gevolg van het grote aantal aanbiedingen en dedaarmee gepaard gaande hoge tenderkosten heeftBAM PPP in 2005 een verlies geleden van € 5,7 miljoen.Uitsluitend de opbrengsten en resultaten van de operatio-nele pps-activiteiten worden in de sector Publiekprivatesamenwerking verantwoord. De resultaten van deze pro-jecten waren in 2005 positief. De opbrengsten en resulta-ten van de pps-projecten in aanbouw worden in de betref-fende sectoren verantwoord. Ook deze resultaten warenin het verslagjaar positief. Ultimo 2005 bedroeg de order-portefeuille € 307 miljoen.

De Groep richt zich met de specialisten van BAM PPP opprojecten in alle Europese thuismarkten. In het verslagjaarheeft de Groep biedingen uitgebracht in Nederland,België, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Ierland.

De aandacht voor pps in de Nederlandse markt is gedu-rende 2005 toegenomen. Diverse projecten zijn aange-kondigd. BAM PPP is geselecteerd een bieding uit te bren-gen voor het Tweede Coentunnel-project in Amsterdam.BAM houdt belangen in de eerste drie infrastructurelepps-projecten in Nederland. De Groep maakt deel uit vanhet Infraspeed consortium, dat goede voortgang heeftg eb o ekt bij de aa n leg van de Ho g es n el h eid s l i j n-Zuid op hettraject tussen Amsterdam en de Belgische grens. Ook deverbreding van de N31 door het consortium Waldwei.comverloopt voorspoedig. Koninklijke BAM Groep heeft eenmeederheidsbelang in de combinatie Poort van DenBosch. Dit consortium voltooide de aanleg van de snelwegA59 in de provincie Noord-Brabant. Deze weg is in decem-ber 2005 officieel geopend.

In België is in de tweede helft van 2005 een volgende stapg ezet in het bie di n gsp ro ces voor de Oosterwe elverbi n di n g,die de eerste fase vormt van het Masterplan Antwerpen.Alle expertise van de Groep wordt hierbij ingezet.Werkmaatschappij Interbuild voltooide de bouw van hetJustitiepaleis Antwerpen. Het paleis van justitie in Gent isin uitvoering. Interbuild heeft een financieel belang inbeide projecten, die tot op heden de grootste pps-projec-ten van België zijn.

Publiekprivatesamenwerking

In het Verenigd Koninkrijk zijn diverse projecten operatio-neel geworden. De Princess Royal (Prinses Anne) was injanuari aanwezig bij de officiële opening van hetWharfdale ziekenhuis in Otley (bij Leeds). Met dit nieuwegezondheidszorgproject telt de Groep elf pps-investe-ringen in het Verenigd Koninkrijk.In Crawley, East Renfrewshire en Bristol zijn scholen ingebruik genomen, die onderwijsfaciliteiten bieden aanmeer dan 4.500 leerlingen. Eind 2005 bereikte BAM PPPfinancial close voor het Bromsgrove Schools pps-project,dat het begin inluidt van de bouw van vijf nieuwe scholenvoor uiteindelijk meer dan 4.000 leerlingen.

Er was opnieuw succes voor BAM PPP in Ierland als partnerin de Celtic Roads Group. Dit consortium is geselecteerdals preferred bidder om de N25 rond Waterford te leiden.De aa n leg van de westel i j ke ra n dweg om Du n da l k, die deelu i t maakt van de M1 tussen Dublin en Bel fast, is vo l to oid. Beide projecten maken deel uit van het nationale ontwik-kelingsplan van National Roads Authority, dat in totaalnegen wegenprojecten omvat.Celtic Roads Group, waarin BAM PPP, Dragados enNational Toll Roads samenwerken, heeft zich geprekwalifi-ceerd om biedingen uit te brengen op de overige projec-ten in dit programma. Temidden van sterke concurrentiebrengt BAM PPP een aanbieding uit voor een rechtbank-complex in Dublin (Central Criminal Courts).

Het langverwachte A-model wegverbredingsprogrammain Duitsland is van start gegaan. BAM PPP, deel uitmakendvan het a+ consortium, heeft zich geprekwalificeerd omeen aanbieding uit te brengen voor het eerste project datzal worden uitgevoerd. Het betreft de verbreding van deA8 over een lengte van 37 kilometer in het zuidelijke deelvan Beieren. In de markt voor pps-gebouwen zijn twee werkmaat-schappijen actief, Müller-Altvatter en Wayss & FreytagSchlüsselfertigbau. De projecten waar zij tot dusverre bijbetrokken zijn, zijn volledig door derden gefinancierd metleaseconstructies. BAM PPP onderzoekt mogelijkhedentot het investeren in het vermogen van nieuwe projectenen brengt op deze basis een eerste aanbieding uit vooreen penitentiaire instelling te Burg (onder Neurenberg).

In de meeste utiliteitsbouwprojecten van de Groep streeftBAM PPP naar een meerderheidsbelang in het vermogen.Daarentegen worden de meer complexe infrastructurelewerken door BAM uitgevoerd in consortia. BAM PPP zal ditbeleid voortzetten en de portfolio van pps-investeringenvan de Groep in 2006 verder versterken.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 69

BAM Techniek verzorgde de ingrijpende verbouwing van de cleanroom van

BiometriX (deel uitmakend van Philips Medical Systems Nederland) in

Eindhoven, waar onderdelen voor digitale röntgenfotoapparatuur worden

geproduceerd.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 70

BAM Techniek heeft in 2005 een goed resultaat behaaldvan € 6,6 miljoen (2004 vóór mededingingsboete:€ 8,5 miljoen). De omzet bedroeg € 182 miljoen(2004: € 193 miljoen). De marge bedroeg 3,6 procent(2004: 4,4 procent). Ultimo 2005 bedroeg de order-portefeuille € 154 miljoen (ultimo 2004: € 142 miljoen).

BAM Techniek is een multidisciplinaire technische dienst-verlener die behoort tot de gespecialiseerde onder-nemingen die in Nederland actief zijn op het gebied vantechnische installaties, technisch beheer, energiesyste-men, alsmede cleanrooms en laboratoria. De goedemarktpositie steunt mede op een decentrale organisatie-structuur met een wijdvertakt netwerk van regiolocaties.De werkmaatschappij kent naast een centrale organisatiein Bunnik veertien locaties, verspreid over acht regio’s inNederland, en diverse gespecialiseerde business units. BijBAM Techniek zijn circa 1.325 medewerkers in dienst. Devestigingen realiseren projecten voor zowel nieuwbouwals renovatie in de marktsectoren utiliteitsbouw,industrie, infra en woningbouw.

Technische installatiesBAM Te ch n iek richt zich met name op dien stverlen i n gbi n n en het ma rk t se g m ent te ch n i sche insta l lat ies. De re g io-l o cat ies zijn gesp e cia l i se erd in de aa n leg en het onderh oudvan alle geb ouw g eb o n d en insta l lat ies in de di scip l i n eselek t rote ch n iek, tele- en data- i n sta l lat ies, werk tu ig b ouw-ku n d e, beveil ig i n g, indust ri ë le en te ch n i sche auto mat i se-ri n g, info rmat ie- en co m mu n icat iete ch n o l o g ie.

In 2005 heeft BAM Techniek wederom vele honderdengrote en kleine installatiewerken tot stand gebracht. Dewerkmaatschappij realiseerde onder meer de elektro-technische installaties bij de nieuwbouw van TheaterCastellum te Alphen aan den Rijn. In Ap el d o o rn rea l i se erd eBAM Techniek de werktuigbouwkundige installaties bijde renovatie en uitbreiding van het Theater enCongrescentrum Orpheus. De installaties in dit theaterkenmerken zich door een extreem laag geluidsniveau,dat uniek is in Nederland.

In Groningen realiseert BAM Techniek in combinatie alleelektrotechnische en werktuigbouwkundige installatiesvan de multifunctionele accommodatie Euroborg (ziefoto op pagina 15). In samenwerking met zustermaat-schappij Fort Unitbouw realiseerde BAM Techniek tijde-lijke huisvesting voor Zorgcentrum Waardeburgh, locatieParkzicht, te Sliedrecht. Eveneens met Fort Unitbouw enin opdracht van BAM Utiliteitsbouw was BAM Techniekbetrokken bij het ‘meegroeiend’ schoolgebouw voor

evangelisch bijbelgetrouw onderwijs ‘De Passie’ teAmsterdam. In de gezondheidszorg realiseerde BAM Techniek werk-tuigbouwkundige installaties bij onder meer de nieuw-bouw van het Leo Polakhuis te Amsterdam en bij de uit-breiding en renovatie van Verzorgingstehuis Randerodete Apeldoorn. Bij de nieuwbouw van WaterlandZiekenhuis te Purmerend realiseerde BAM Techniek deelektrotechnische installaties.BAM Techniek was tevens verantwoordelijk voor dewerktuigbouwkundige installaties bij de nieuwbouw vangebouw RY, een compact researchgebouw van AKZOOrganon te Oss.

In het verslagjaar zijn in Den Haag de eerste delen vanhet project Prinsenhof in gebruik genomen, eenomvangrijk kantoren-, hotel en appartementencomplex,waar BAM Techniek in combinatie alle elektrotechnischeen werktuigbouwkundige installaties heeft aangelegd.

Technisch beheerHet bedrijfsonderdeel Technisch beheer biedt dienstenop het gebied van multidisciplinair beheer van installa-ties. Deze werkzaamheden worden meestal uitgevoerdop contractbasis. BAM Techniek draagt voor opdracht-gevers de zorg en verantwoordelijkheid voor het opti-maal functioneren van hun technische installaties, 24 uurper dag. Het betreft opdrachtgevers in alle segmenten,van woningbouwcoöperaties tot beleggers en van kanto-ren tot zorginstellingen en bedrijfscomplexen. In het ver-slagjaar zijn onderhoudscontracten gesloten voor hetmultidisciplinair onderhoud voor het hoofdkantoor vanING Bank en meer dan vijftig andere locaties.

Installatietechniek

71

Frans de Koning, praktijkopleider bij BAM Techniek, is uitgeroepen tot

Beste Praktijkopleider 2005. De Koning staat al ruim 25 jaar voor de

klas. Zijn betrokkenheid bij het opleiden van jonge mensen en de wijze

waarop hij het beroepsonderwijs aantrekkelijk weet te maken voor zijn

leerlingen waren voor de jury van Kenteq en het Maas Geesteranus

Fonds aanleiding hem te onderscheiden.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 71

Cleanrooms en laboratoriaBAM Techniek opereert onder de naam Interflow in dema rkt voor clea n ro o m s, operat ieka m ers en lab o rato ri u m-inrichtingen. Daarnaast fabriceert Interflow in de eigenproductiefaciliteit een breed scala aan zogenoemde‘laminar airflow units’. In 2005 heeft Interflow, op basis van industrieel, flexibelen demontabel bouwen, voor het Lievensberg Ziekenhuiste Bergen op Zoom de chirurgische afdeling uitgebreidmet zes operatiekamers. Daarnaast realiseerde Interflowbereidingsruimten voor de apotheek en het hotlab vanZiekenhuis Nij Smellinghe te Drachten.

24 Voor het ministerie van Defensie realiseert BAMTechniek een luchtkoelingssysteem in de kantoren van dedivisie Sewaco (sensor-, wapen- en commandosystemen)in Den Helder.

23 BAM Energy Systems heeft in 2005 gegevens verza-meld over energiegebruik in kantoorgebouw Zuidtoren inHoofddorp om in de komende jaren optimaal energie-management te kunnen toepassen.

72

EnergiesystemenBAM Techniek heeft de kennis en ervaring met betrek-king tot energiesystemen samengebracht in het kennis-centrum Energy Systems. De activiteiten betreffen vooralhet ontwerpen en ontwikkelen van duurzame systemen,zoals aardwarmte, warmtepompen, photovoltage-cellen,monitoring, windturbines, lagetemperatuur-verwarmingen -koeling, energieopslag, WKK (warmte-kracht-koppe-ling), zonne-energie en dergelijke. In het kader van ‘energiemanagement’ meet en registreert BAM Techniekhet energieverbruik voor opdrachtgevers. Aan de handvan dit onderzoek doet BAM Techniek voorstellen voorenergiebesparing. Ook wordt opdrachtgevers ondersteu-ning bij energie-inkoop geboden.

23 24

Bij de British Construction Industry Awards 2005 ging de

onderscheiding in de categorie Major Project naar de door Nuttall

uitgevoerde versterking van het Tinsley Viaduct in Sheffield. De Small

Civil Engineering Award werd toegekend aan de door Nuttall

uitgevoerde reconstructie van een spoorwegviaduct bij Clapham

Junction. Dit project was eveneens genomineerd voor de Prime

Minister’s Better Public Building Award.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 72

Tebodin leidt in het Noordhollandse Lutjewinkel de wederopbouw

van een door brand verwoeste kaasfabriek van Campina.

BAM Techniek verzorgt de elektrotechnische huisinstallaties en

werktuigbouwkundige systemen.

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 73

74

Tebodin, Consultants & Engineers is een onafhankelijk,multidisciplinair advies- en ingenieursbureau dat wereld-wijd actief is. Tebodin heeft een uitstekend jaar achter derug. De omzet is in 2005 toegenomen tot € 166 miljoen(2004: € 143 miljoen). Het resultaat vóór belasting is metongeveer 67 procent toegenomen tot € 17,2 miljoen(2004: € 10,3 miljoen).

Tebodin beschikt over circa veertig kantoren verspreidover West-, Centraal- en Oost-Europa, het Midden-Oostenen China. De onderneming telt ongeveer 2.300 medewer-kers. Het kantorennetwerk is van belang om, naast land-gebonden opdrachtgevers, ook internationaal opererendeopdrachtgevers (global clients) optimaal van dienst tekunnen zijn. Een toenemend aantal opdrachtgevers, waar-onder Shell, DSM, DMV Campina, Numico, Michelin enKnauf, wenst het aantal zakenpartners te beperken engeeft de voorkeur aan één aanspreekpunt met lokale aan-wezigheid voor de realisering van hun internationaleinvesteringsprogramma’s.

Tebodin realiseert circa 15 procent van de projecten vooropdrachtgevers in de sectoren (fijn)chemie en farmacie,25 procent in de sector infrastructuur en gebouwen en30 procent in de sector olie en gas. De sector voedings-industrie en consumentengoederen vertegenwoordigtongeveer 20 procent van de omzetportefeuille. De reste-rende 10 procent omvat diverse projecten in overigemarktgebieden.

In de Nederlandse markt, goed voor meer dan de helft vande omzet van Tebodin, hebben in 2005 alle kantoren aande groei bijgedragen. De omzetgroei is een gevolg vancontinuïteit bij bestaande opdrachtgevers (zoals voorGasunie de opdracht voor het ontwerp van een compres-sorstation) en het verwerven van projecten voor nieuweopdrachtgevers (zoals voor Nuon de realisering van eenondergronds gasopslagsysteem). Een aantal projecten isin het verslagjaar afgerond, bijvoorbeeld voor Nedalco enOiltanking. Langetermijncontracten lopen nog steeds metNAM en EdeA. Met laatstgenoemde werd in het verslag-jaar het vijfjarige contractjubileum gevierd.

De kantoren buiten Nederland hebben eveneens goederesultaten behaald. De kantoren in Rusland, Tsjechië enhet Midden-Oosten hebben het bijzonder goed gedaan.Beide kantoren in Rusland hebben in 2005 grote projectenverworven, zoals voor Interbrew, maar ook afgerond,zoals voor Glaverbel. Tsjechië heeft een aantal opdrachtenvan investeerders uit Zuidoost-Azië verworven, ondermeer voor de Koreaanse producent van auto-onderdelen

Sungwoo Hi-Tech. Daarnaast werkt het kantoor in Tsjechiësuccesvol samen met de Russische kantoren aan het geza-menlijk ontwerpen van diverse industriële faciliteiten inRusland.De activiteiten in het Midden-Oosten concentreren zich inAbu Dhabi, Dubai, Bahrein, Oman en Qatar, waar lang-jarige relaties worden onderhouden met opdrachtgeversin de olie- en gasindustrie. Daarnaast wordt gewerkt aanprojecten voor onder meer drinkwaterproductie en cen-trale koelsystemen ten behoeve van airconditioning. Dekantoren in het Midden-Oosten hebben goede vooruit-zichten en verdere groei wordt verwacht, met name bijeen voortduring van de huidige hoge olieprijs.

De kantoren in Duitsland hebben een goed jaar gekend,waarin grote projecten zijn verworven, onder meer voorKerrMcGee. In Polen is, na een grondige reorganisatie, in2005 een positief resultaat behaald en de vooruitzichtenzijn goed. In Roemenië is een duidelijke verbetering vande ma rkt te zien mede door to ename van de internat io na leinvesteringen. In het verslagjaar heeft dit kantoor eensubstantiële groei doorgemaakt en is onder meer eenomvangrijke opdracht voor de renovatie van benzine-stations verworven. Voor het kantoor van Tebodin in China was 2005 eenopstartjaar. Er zijn projecten verworven voor onder meerHeidelberger Druckmaschinen en Polar. De vooruitzichtenin de Chinese markt zijn gunstig.

25

25 In 2005 heeft Tebodin de engineering, procurementen construction management services afgerond voorOiltanking Terneuzen. De werkzaamheden betroffen eenuitbreiding van de chemische tank terminal langs deWesterschelde.

Consultancy enengineering

BAM JVS NL 03-04-2006 20:38 Pagina 74

Jaarrekening 2005

75

Koninklijke BAM

Groep nv

Geconsolideerde balans per 31 december 76

Geconsolideerde winsten verliesrekening 77

Geconsolideerd vermogensoverzicht 78

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 79

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 80

1. Algemene informatie 80

2. Bedrijfsprofiel 80

3. Samenvatting van de belangrijkste grondslagen voor verslaglegging 81

4. Financieel risicobeheer 93

5. Belangrijkste schattingen en beoordelingen in de jaarrekening 95

6. Gesegmenteerde informatie 96

7. Overzicht projecten 98

8. Materiële vaste activa 99

9. Immateriële vaste activa 101

10. Pps-vorderingen 103

11. Investeringen in deelnemingen 103

12. Overige financiële vaste activa 105

13. Voorraden 106

14. Handels- en overige vorderingen 106

15. Liquide middelen 107

16. Aandelenkapitaal 108

17. Reserves 110

18. Garantievermogen 110

19. Leningen 111

20. Derivaten 116

21. Personeelsgerelateerde voorzieningen 117

22. Voorzieningen 120

23. Latente belastingen 121

24. Handels- en overige schulden 122

25. Personeelskosten 123

26. Financieringsbaten en -lasten 123

27. Belastingen over het resultaat 124

28. Winst per aandeel 124

29. Dividend 125

30. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 126

31. Verplichtingen 126

32. Transacties met verbonden partijen 127

33. Gebeurtenissen na balansdatum 129

34. Vaste activa aangehouden voor verkoop 130

35. Joint ventures 130

36. Dienstverlening uit hoofde van concessies 131

37. Overheidssubsidies 132

38. Transitie naar IFRS 132

Enkelvoudige balans 141

Enkelvoudige winsten verliesrekening 142

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 142

Overige gegevens 155

Accountantsverklaring 159

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 75

2005

417.777

502.556

528.816

110.316

84.508

30.687

1.674.660

678.752

1.952.145

16.715

1.404

653.037

1.656

3.303.709

4.978.369

417.271

(34.911)

199.360

581.720

2.301

584.021

911.477

51.764

180.404

105.522

118.736

1.367.903

150.617

2.745.771

1.136

98.149

30.272

500

3.026.445

4.978.369

790.358

De toelichting op pagina 80 tot en met 140 is een integraal deel van deze geconsolideerde jaarrekening.

8

9

10

11

12

23

13

14

20

15

34

16

17

19

20

21

22

23

19

24

20

22

34

18

2004

416.942

509.353

386.048

176.165

24.465

34.414

1.547.387

679.677

1.754.489

37.705

-

727.052

5.144

3.204.067

4.751.454

353.770

(7.436)

88.747

435.081

1.842

436.923

643.538

-

211.717

115.842

116.664

1.087.761

112.113

2.985.300

-

95.581

32.649

1.127

3.226.770

4.751.454

556.431

Geconsolideerde balans per 31 december(x € 1.000)

76

Jaar

rapp

ort 2

005

Materiële vaste activa

Immateriële vaste activa

Pps-vorderingen

Deelnemingen

Overige financiële vaste activa

Latente belastingvorderingen

Vaste activa

Voorraden

Handels- en overige vorderingen

Te vorderen winstbelasting

Derivaten

Liquide middelen

Vaste activa aangehouden voor verkoop

Vlottende activa

Totaal activa

Aandelenkapitaal

Reserves

Ingehouden resultaten

Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders van de vennootschap

Belang derden

Groepsvermogen

Leningen

Derivaten

Personeelsgerelateerde voorzieningen

Voorzieningen

Latente belastingverplichtingen

Langlopende verplichtingen

Leningen

Handels- en overige schulden

Derivaten

Voorzieningen

Verschuldigde winstbelasting

Verplichtingen in relatie met vaste activa aangehouden voor verkoop

Kortlopende verplichtingen

Totaal groepsvermogen en verplichtingen

Garantievermogen

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 76

Geconsolideerde winsten verliesrekening (x € 1.000)

77

Koninklijke BAM

Groep nv

Opbrengsten

Grond- en hulpstoffen

Uitbesteed werk en andere externe kosten

Personeelskosten

Afschrijvingen materiële- en immateriële vaste activa

Bijzondere waardeverminderingen

Overige bedrijfskosten

Financieringsbaten

Mededingingsboete

Totaal bedrijfskosten

Bedrijfsresultaat

Financieringslasten

Resultaat uit deelnemingen

Resultaat vóór belastingen

Belastingen

Nettoresultaat voor het jaar

Toerekenbaar aan:

Aandeelhouders van de vennootschap

Belang derden

Gewoon

Fully diluted


Winst per aandeel voor resultaat toerekenbaar aan aandeelhouders van de vennootschap (in € per aandeel)

25

8, 9

8, 9, 34

26

26

11

27

28

28

2005

7.424.931

(1.190.181)

(4.008.541)

(1.426.045)

(90.603)

(15.982)

(458.254)

20.691

-

(7.168.915)

256.016

(37.054)

10.988

229.950

(76.028)

153.922

153.342

580

153.922

2004

7.492.875

(1.207.852)

(4.064.884)

(1.466.725)

(91.222)

(3.955)

(425.515)

9.932

(40.000)

(7.290.221)

202.654

(31.877)

1.492

172.269

(65.440)

106.829

106.446

383

106.829

2005

7,30

6,40

2004

5,32

4,36

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 77

78

Jaar

rapp

ort 2

005

Geconsolideerd vermogensoverzicht(x € 1.000)

Per 1 januari 2004

Valutakoersverschillen

Nettoresultaat direct opgenomen

in het eigen vermogen

Resultaat boekjaar

Totaal resultaat

Emissie aandelen

Conversie obligaties

Betaald dividend

Overige mutaties

Per 31 december 2004

Toepassing van IAS 32 en IAS 39

Per 1 januari 2005

Reële waarde kasstroomafdekkingen


Nettoresultaat direct opgenomen in

het eigen vermogen

Resultaat boekjaar

Totaal resultaat

Emissie aandelen

Preferente aandelen:

- inkoop niet-converteerbare aandelen

- conversie

Betaald dividend

Overige mutaties



16

16

16

16, 17

20

16

16

16

16

302.739 - 16.629 1.813 321.181

- (7.436) - - (7.436)

- (7.436) - - (7.436)

- - 106.446 383 106.829

- (7.436) 106.446 383 99.393

40.085 - - - 40.085

10.909 - 6.329 - 17.238

37 - (40.651) (622) (41.236)

- - (6) 268 262

51.031 - (34.328) (354) 16.349

353.770 (7.436) 88.747 1.842 436.923

(167.708) (22.595) (15.312) - (205.615)

186.062 (30.031) 73.435 1.842 231.308

- (14.842) - - (14.842)

- 9.962 - - 9.962

- (4.880) - - (4.880)

- - 153.342 580 153.922

- (4.880) 153.342 580 149.042

151.301 - - - 151.301

- - (3.181) - (3.181)

79.573 - 8.295 - 87.868

335 - (32.533) (231) (32.429)

- - 2 110 112

231.209 - (27.417) (121) 203.671

417.271 (34.911) 199.360 2.301 584.021

Toerekenbaar aan aandeelhouders Belang Groeps-

van de vennootschap derden vermogen

Aandelen- Reserves Ingehouden

kapitaal resultaten

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 78

Geconsolideerd kasstroomoverzicht(x € 1.000)

Nettoresultaat boekjaar

Aanpassingen voor:

- Belastingen

- Afschrijvingen materiële vaste activa

- Afschrijvingen immateriële vaste activa

- Bijzondere waardevermindering materiële vaste activa

- Bijzondere waardevermindering immateriële vaste activa

- Bijzondere waardevermindering overige vaste activa

- Boekresultaat verkoop materiële vaste activa

- Financieringsbaten

- Financieringslasten

- Resultaat uit deelnemingen

Mutaties in voorzieningen

Mutaties in werkkapitaal (exclusief netto-liquiditeiten)

Betaalde rente

Betaalde winstbelasting

Netto-kasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten

Investeringen in groepsmaatschappijen

Investeringen in materiële vaste activa

Investeringen in immateriële vaste activa

Investeringen in financiële vaste activa (pps)

Desinvesteringen in materiële vaste activa

Desinvesteringen in immateriële vaste activa

Desinvesteringen in financiële vaste activa


Ontvangen rente

Ontvangen dividend (inclusief preferent dividend)

Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten

Netto-opbrengst emissie nieuwe aandelen

Conversie converteerbare obligaties

Inkoop niet-converteerbare preferente aandelen

Nieuwe langlopende leningen

Aflossing langlopende leningen

Betaald dividend (inclusief preferent dividend)

Betaald dividend aan belang derden

Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten

(Afname)/toename netto-liquiditeiten

Beginstand netto-liquiditeiten

Valutakoersresultaat netto-liquiditeiten

Eindstand netto-liquiditeiten

27

8

9

8

9

34

8

26

26

11

21, 22

8

9

10,11,12

8

9

10,11,12

34

11

16

16

16, 19

19

19

28

15

15

2005

153.922

76.028

87.934

2.669

9.682

5.300

1.000

(3.214)

(20.691)

37.054

(10.988)

(39.065)

(426.361)

(36.546)

(37.557)

(200.833)

-

(135.938)

(885)

(166.563)

41.455

20

41.905

-

20.859

6.638

(192.509)

151.301

-

(40.742)

447.432

(201.163)

(39.606)

(231)

316.991

(76.351)

699.460

9.223

632.332

2004

106.829

65.440

88.634

2.588

3.847

108

-

1.256

(9.932)

31.877

(1.492)

(76.924)

103.858

(27.810)

(32.466)

255.813

(1.232)

(119.122)

(1.897)

(227.455)

26.223

5.754

41.855

5.459

9.676

4.746

(255.993)

40.069

(194)

-

265.619

(111.505)

(40.614)

(622)

152.753

152.573

549.504

(2.617)

699.460


79

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 79

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

80

Jaar

rapp

ort 2

005 1. Algemene informatie

Koninklijke BAM Groep nv (de vennootschap) is opgericht en gevestigd in Nederland. In de geconsolideerde jaarrekening

2005 zijn de financiële gegevens opgenomen van de vennootschap en zijn dochterondernemingen (samen de Groep) en

zijn aandeel in joint ventures.

Koninklijke BAM Groep is een aan Euronext Amsterdam genoteerde naamloze vennootschap.

Deze geconsolideerde jaarrekening heeft betrekking op het boekjaar 2005 en is op 22 maart 2006 door de raad van

bestuur vrijgegeven voor publicatie. De jaarstukken 2005 zijn goedgekeurd in de vergadering van de raad van commissa-

rissen van 22 maart 2006 en worden ter vaststelling voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders van

3 mei 2006.

2. Bedrijfsprofiel

In paragraaf 3 worden de belangrijkste grondslagen voor verslaglegging beschreven zoals de Groep deze toepast bij het

opstellen van zijn geconsolideerde jaarrekening. Deze grondslagen zijn gebaseerd op de Internationaal Financial

Reporting Standards (IFRS) en wijken deels af van de NL GAAP grondslagen die tot en met 2004 werden toegepast.

Gegeven het voorgaande is het de intentie van de Groep om in deze paragraaf een samenvatting te geven van haar

activiteiten vanuit het perspectief van verslaglegging. Benadrukt wordt dat in dit verband deze informatie limitatief is en

geen deel uitmaakt van de samenvatting van de belangrijkste grondslagen voor verslaglegging (paragraaf 3). Zie tevens

Toelichting 38 met betrekking tot de transitie naar IFRS.

De activiteiten van de Groep kunnen in dit kader worden samengevat als:

• projecten in opdracht van derden;

• projecten voor eigen rekening (vastgoedontwikkeling);

• projecten inzake publiekprivate samenwerking (pps).

Het merendeel van de activiteiten van de Groep betreft projecten in opdracht van derden. Hiervan worden opbrengsten

en resultaten naar rato van voortgang van de werkzaamheden in de winsten verliesrekening verantwoord. In de balans

worden de projecten gepresenteerd als vorderingen op of schuld aan opdrachtgevers afhankelijk van het saldo van

gemaakte kosten (inclusief verantwoord resultaat) en gefactureerde termijnen. Zie Toelichting 3.10, 3.11 en 3.22.

Projecten die voor rekening van de Groep worden gestart (vastgoedontwikkeling), worden in de balans opgenomen als

voorraden. Vanaf het moment van (gedeeltelijke) overdracht van het economisch eigendom aan derden, worden

opbrengsten en resultaten in de winsten verliesrekening verantwoord. Tevens worden de (gedeeltelijk) overgedragen

projecten vanaf dat moment in de balans gepresenteerd als vordering op of schuld aan de opdrachtgever, overeenkomstig

projecten in opdracht van derden. Non-recourse leningen die in verband met projecten zijn aangegaan, worden afzonder-

lijk verantwoord onder de leningen. Zie Toelichting 3.9, 3.11 en 3.22.

De activiteiten inzake publiekprivate samenwerking betreffen merendeels projecten waarbij concessievergoedingen

worden ontvangen van publieke organen (overheden). Deze projecten worden verantwoord als pps-vorderingen.

Non-recourse pps-leningen die in verband met projecten zijn aangegaan, worden afzonderlijk onder de verplichtingen

verantwoord. Gedurende de operationele fase bestaan de inkomende kasstromen uit aflossingen op de vorderingen,

rentebaten over de vorderingen en (uitgestelde) concessieopbrengsten. Uitgaande kasstromen bestaan uit aflossingen

van de leningen, rentelasten over de leningen en kosten met betrekking tot de concessieactiviteiten. Het renteresultaat

en het concessieresultaat worden verantwoord in de winsten verliesrekening. Gedurende de constructiefase worden

pps-projecten behandeld als projecten in opdracht van derden. Zie Toelichting 3.7, 3.16 en 3.22.

BAM JVS NL 03-04-2006 19:57 Pagina 80

Indien het waarschijnlijk is dat op een project de totale kosten de totale opbrengsten zullen overstijgen, wordt onmiddel-

lijk een voorziening getroffen voor het volledige op dat moment verwachte verlies.

Kosten inzake het verwerven van projecten worden initieel verantwoord in de winsten verliesrekening. Als voldoende

zekerheid bestaat dat een project wordt gegund aan de Groep, worden deze kosten vanaf dat moment geactiveerd.

3. Samenvatting van de belangrijkste grondslagen voor verslaglegging

3.1 Algemeen

De geconsolideerde jaarrekening van de Groep wordt opgesteld in overeenstemming met de International Financial

Reporting Standards (IFRS), zoals aanvaard door de Europese Unie. In deze eerste geconsolideerde jaarrekening op IFRS-

grondslagen heeft de Groep alle IFRS-bepalingen toegepast die op of vóór 31 december 2005 van kracht waren.

Een overzicht van de overgang van NL GAAP naar IFRS, en de effecten daarvan, is opgenomen in de toelichting op de

geconsolideerde jaarrekening (Toelichting 38).

Alle vergelijkende informatie is opgesteld en weergegeven volgens IAS 1 en andere relevante standaarden, met uitzonde-

ring van vergelijkende informatie over financiële instrumenten (IAS 32 en IAS 39), waarvoor de Groep gebruik gemaakt

heeft van de vrijstelling van IFRS 1 voor het verschaffen van vergelijkende informatie. IAS 32 en IAS 39 worden gelijktijdig

toegepast voor boekjaren na 1 januari 2005. De gevolgen van IAS 32 en IAS 39 zijn opgenomen als wijziging in de

waarderingsgrondslagen per 1 januari 2005.

De enkelvoudige jaarrekening van Koninklijke BAM Groep nv wordt opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van

Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en artikel 2:402 Burgerlijk Wetboek.

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld op basis van historische kostprijs. Alle vaste activa en financiële instrumenten,

gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, worden getoetst op bijzondere waardevermindering en eventueel aange-

past tot een lagere waarde. Derivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde. Financiële verplichtingen worden eerst

opgenomen tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

In 2004 heeft de Groep IFRS 5 vervroegd toegepast en de jaarrekening aangepast aan de betreffende eisen. Deze ver-

vroegde toepassing resulteerde in een wijziging van de grondslagen voor vaste activa die voor verkoop worden aange-

houden. Tot 1 januari 2004 werden deze activa niet afzonderlijk gewaardeerd en gepresenteerd.

De Groep bestudeert het effect van IFRIC 4 (mogelijke lease-elementen inbegrepen in overeenkomsten) op de gang van

zaken bij de Groep.

De Groep evalueert de mogelijkheden om IFRS-bepalingen eerder dan de voorgeschreven ingangsdatum toe te passen

en geeft een toelichting op de effecten van IFRS-bepalingen die in het volgende jaar met terugwerkende kracht moeten

worden toegepast.

3.2 Consolidatie

a) Dochterondernemingen

Dochterondernemingen zijn alle entiteiten waarin de Groep direct of indirect beslissende zeggenschap heeft over het

financiële en operationele beleid. Dit gaat in het algemeen gepaard met het bezit van meer dan de helft van de stem-

gerechtigde aandelen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die per balansdatum kunnen

worden uitgeoefend.

Dochterondernemingen worden volledig geconsolideerd vanaf de datum waarop de Groep beslissende zeggenschap

verkrijgt. Deconsolidatie vindt plaats op het moment dat beslissende zeggenschap is overgedragen.

81

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 81

De verwerving van dochterondernemingen wordt door de Groep verantwoord volgens de overnamemethode. De kost-

prijs van een overname wordt gesteld op de reële waarde van de verkregen activa, de uitgegeven eigenvermogensinstru-

menten per overnamedatum en de overgenomen of aangegane verplichtingen, alsmede de rechtstreeks aan de overna-

me toe te schrijven kosten.

Bij een overname verkregen identificeerbare activa en overgenomen (voorwaardelijke) verplichtingen worden bij eerste

verwerking in de jaarrekening gewaardeerd tegen reële waarde per overnamedatum, ongeacht de omvang van een even-

tueel minderheidsbelang. Indien de kostprijs hoger is dan de reële waarde van het aandeel van de Groep in de verkregen

netto-identificeerbare activa, wordt het verschil opgenomen als goodwill. Indien de kostprijs lager is dan de reële waarde

van de netto-identificeerbare activa wordt het verschil rechtstreeks verantwoord in de winsten verliesrekening.

b) Deelnemingen

Deelnemingen zijn alle entiteiten waarover de Groep invloed van betekenis, maar geen beslissende zeggenschap kan uit-

oefenen. Investeringen in deelnemingen worden bij eerste verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen kostprijs en

daarna verantwoord volgens de vermogensmutatiemethode. De waardering van deelnemingen is inclusief de bij verwer-

ving vastgestelde goodwill onder vermindering van eventuele cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De Groep

verantwoordt haar deel van de mutaties in reserves en de toerekenbare resultaten van de deelneming in de boekwaarde

van de deelneming. Het aandeel in het resultaat van de deelneming dat aan de Groep wordt toegerekend, wordt ver-

werkt in de winsten verliesrekening. Het aandeel van de mutaties in de reserves van een deelneming die na overname-

datum aan de Groep toerekenbaar zijn, wordt opgenomen in de reserves van de Groep. De Groep neemt verliezen, hoger

dan het bedrag van de boekwaarde van de deelneming (inclusief overige niet door zekerheden gedekte vorderingen),

slechts op indien daartoe een verplichting bestaat.

Deelnemingen worden verantwoord vanaf de datum waarop de Groep invloed van betekenis verkrijgt, tot het moment

waarop de invloed ophoudt te bestaan.

c) Joint ventures

De belangen in entiteiten waarover de Groep contractueel overeengekomen gezamenlijk met derden zeggenschap uit-

oefent, worden proportioneel geconsolideerd. De Groep combineert zijn aandeel in de opbrengsten en kosten, activa en

verplichtingen van de joint ventures post voor post met overeenkomstige posten in de jaarrekening van de Groep.

d) Eliminatie van interne transacties

Interne transacties, vorderingen en verplichtingen en niet-gerealiseerde winsten op transacties tussen groepsmaatschap-

pijen worden geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, tenzij de transactie aantoon-

bare waardevermindering van de overgedragen actiefpost tot gevolg heeft.

Niet-gerealiseerde winsten op transacties tussen de Groep en zijn deelnemingen en joint ventures worden geëlimineerd

naargelang het belang van de Groep in de deelnemingen en joint ventures. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens

geëlimineerd, tenzij de transactie aantoonbare waardevermindering van de overgedragen actiefpost tot gevolg heeft.

De waarderingsgrondslagen van de dochterondernemingen, deelnemingen en joint ventures zijn waar nodig in overeen-

stemming gebracht met die van de Groep.

3.3 Gesegmenteerde informatie

Een segment is een bedrijfsonderdeel dat soortgelijke producten voortbrengt of diensten verleent en waarvan het rende-

ments- en risicoprofiel afwijkt van dat van andere bedrijfsonderdelen. De segmenten van de Groep zijn de sectoren:

Bouw en vastgoed, Infra, Publiekprivate samenwerking, Installatietechniek en Consultancy en engineering. De sectoren

reflecteren tevens de bestuurlijke en rapportagestructuur van de Groep. Een geografisch segment is gebaseerd op produc-

ten of diensten binnen een bepaalde economische omgeving waarin de risico's en rendementen anders zijn dan die van

segmenten in een andere economische omgeving. De Groep is werkzaam in de volgende geografische segmenten:

Nederland, Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland, Ierland, Verenigde Staten en overige (wereldwijd).

82

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 82

3.4 Vreemde valuta

a) Functionele en presentatievaluta

Posten in de jaarrekening van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd in de valuta van de economische omge-

ving waarin de entiteit primair opereert (‘de functionele valuta’). De geconsolideerde jaarrekening van de Groep luidt in

euro's (€), de functionele en presentatievaluta van de Groep. Bedragen zijn vermeld in duizendtallen (x 1.000), tenzij

anders is aangegeven.

b) Groepsmaatschappijen waarvan de jaarrekening luidt in een vreemde valuta

De resultaten en vermogensposities van groepsmaatschappijen, waarvan de functionele valuta afwijkt van die van de

presentatievaluta, worden als volgt omgerekend in de presentatievaluta:

(i) voor elke balans worden de activa en verplichtingen omgerekend tegen de valutakoers op de balansdatum;

(ii) voor elke winsten verliesrekening worden de opbrengsten en kosten omgerekend tegen de gemiddelde

valutakoersen; en

(iii) alle hieruit voortvloeiende valutakoersverschillen worden verantwoord als afzonderlijk vermogensbestanddeel in

het eigen vermogen.

Goodwill en reële waardeaanpassingen die ontstaan door de verwerving van een buitenlandse entiteit worden beschouwd

als activa en verplichtingen van de buitenlandse entiteiten en omgerekend tegen de valutakoersen per balansdatum.

c) Groepsmaatschappijen waarvan de transacties luiden in vreemde valuta

Transacties in vreemde valuta worden omgerekend naar de functionele valuta volgens de koers op de transactiedatum.

Voor elke balans worden monetaire posten in vreemde valuta omgerekend tegen de slotkoers op de balansdatum.

Bij de afwikkeling van dergelijke transacties en bij de omrekening per jaareinde ontstane valutakoersverschillen worden

opgenomen in de winsten verliesrekening.

d) Valutakoersen

De gehanteerde valutakoersen ten opzichte van de euro voor de voor de Groep belangrijke valuta zijn:

2005 2004

Koers per balansdatum

US dollar 0,842247 0,732923

Pond sterling 1,457089 1,411433

Gemiddelde koers

US dollar 0,802777 0,804771

Pond sterling 1,457996 1,469249

3.5 Materiële vaste activa

Materiële vaste activa worden opgenomen tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en/of bijzondere

waardeverminderingen. Inbegrepen in de kostprijs zijn de bijkomende kosten die direct toerekenbaar zijn aan de verkrij-

ging of vervaardiging van het actief.

Kosten gemaakt na eerste verwerking in de jaarrekening worden inbegrepen in de boekwaarde van het actief dan wel als

afzonderlijk actief opgenomen, indien het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen ten goede komen

aan de Groep en de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden bepaald.

Overige kosten worden verantwoord in de winsten verliesrekening in de periode waarin zij zich voordoen.

83

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 83

Materiële vaste activa worden tot hun restwaarde lineair afgeschreven over de geschatte gebruiksduur, tegen de onder-

staande percentages. Op gronden wordt niet afgeschreven.

Bedrijfsterreinen (verbeteringen) 10% tot 25%

Bedrijfsgebouwen 3% tot 10%

Materieel aannemingsbedrijven 12,5% tot 25%

Materieel in verhuur 12,5% tot 25%

Machines en installaties 15% tot 50%

Inventarissen 10% tot 25%

Computers en andere hardware 10% tot 25%

Transportmiddelen 25%

Woningen 2%

Indien een post onder ‘materiële vaste activa’ belangrijke componenten met een verschillende gebruiksduur bevat,

worden deze componenten afzonderlijk behandeld voor de berekening van de afschrijvingen.

Jaarlijks worden de gebruiksduur en restwaarde van de materiële vaste activa vastgesteld en waar nodig aangepast.

Winsten en verliezen op verkoop van activa worden berekend als het verschil tussen opbrengsten en boekwaarden en wor-

den verantwoord in de winsten verliesrekening.

Leaseovereenkomsten voor materiële vaste activa, op grond waarvan de Groep vrijwel alle risico’s en voordelen die aan het

eigendom van een actief verbonden zijn overneemt, worden geclassificeerd als financiële lease. De geleaste activa worden

bij het aangaan van de overeenkomst geactiveerd en de leaseverplichting opgenomen tegen de reële waarde van het

actief, of de lagere netto contante waarde van de minimale leasebetalingen. De leasebetalingen worden gesplitst in een

aflossingsdeel en een financieringsdeel. Het financieringsdeel wordt opgenomen in de winsten verliesrekening. Materiele

vaste activa verkregen onder financiele-leaseovereenkomsten worden afgeschreven over de gebruiksduur van het actief of

kortere leaseovereenkomstperiode.

3.6 Immateriële vaste activa

a) Goodwill

Goodwill ontstaat als de verkrijgingsprijs van een acquisitie hoger is dan het aan de Groep toe te rekenen deel van de reële

waarde van de identificeerbare activa en verplichtingen van de verkregen dochteronderneming op overnamedatum.

Het als goodwill verantwoorde bedrag wordt gewaardeerd tegen de kosten verminderd met cumulatieve bijzondere

waardeverminderingen.

Ten behoeve van het onderkennen van bijzondere waardeverminderingen wordt de goodwill toegerekend aan de kasstroomge-

nererende eenheden waarvan verwacht wordt dat ze voordeel hebben van de acquisitie waarbij de goodwill tot stand gekomen

is. Kasstroomgenererende eenheden worden onderkend voor de primaire rapportagesegmenten waar de Groep actief is.

De bij verkrijging van deelnemingen berekende goodwill wordt opgenomen in de waardering van de deelneming.

Bij verkoop van een entiteit wordt de boekwaarde van de goodwill in de winsten verliesrekening verwerkt.

b) Overige immateriële vaste activa

Overige immateriële vaste activa betreft niet-geïntegreerde software en wordt opgenomen tegen kostprijs verminderd

met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Overige immateriële vaste activa worden tot hun

restwaarde lineair afgeschreven over de geschatte gebruiksduur (4 tot 10 jaar).

Jaarlijks worden de gebruiksduur en restwaarde van de overige immateriële vaste activa vastgesteld en waar nodig aangepast.

84

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 84

3.7 Pps-vorderingen

Pps-vorderingen betreffen de van publieke organen (overheden) nog te ontvangen concessievergoedingen in verband met

pps-projecten. Pps-vorderingen worden verantwoord als financiële activa. Bij de eerste verwerking in de jaarrekening

worden ze opgenomen tegen reële waarde en daarna tegen de geamortiseerde kostprijs, gebruikmakend van een rente

die vrijwel gelijk is aan de rente (na afdekking) van de bijbehorende non-recourse pps-lening.

Van 1 januari 2004 tot en met 31 december 2004:

De Groep verantwoordt de vordering tegen de netto contante waarde gebruikmakend van een rente die vrijwel gelijk is

aan de rente (na afdekking) van de bijbehorende non-recourse pps-lening.

Vanaf 1 januari 2005:

In overeenstemming met IAS 32 en IAS 39, worden pps-vorderingen bij de eerste verwerking in de jaarrekening opgeno-

men tegen de reële waarde en daarna tegen de geamortiseerde kostprijs gebruikmakend van een rente die vrijwel gelijk

is aan de rente (na afdekking) van de bijbehorende non-recourse pps-lening.

3.8 Overige financiële vaste activa

De overige financiële activa bestaan uit niet-beursgenoteerde vorderingen en effecten (niet zijnde derivaten). De vorde-

ringen kennen vaste of bepaalbare aflossingen. Bij de eerste verwerking in de jaarrekening worden deze opgenomen

tegen reële waarde en daarna gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Effecten betreffen belangen in entiteiten waarover de Groep geen invloed van betekenis kan uitoefenen op het financiële en

operationele beleid. Deze worden opgenomen tegen reële waarde of kostprijs indien de reële waarde niet betrouwbaar kan

worden vastgesteld en de investering wordt beoordeeld als niet van materieel belang voor de geconsolideerde jaarrekening.

3.9 Voorraden

a) Grond en bouwrechten

Voorraden grond en bouwrechten worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde. De Groep activeert

rente als onderdeel van de kosten, vanaf het moment dat de grond een bouwbestemming heeft en met de actieve

ontwikkeling is begonnen.

b) Vastgoedontwikkeling

Voorraden betreffende vastgoedontwikkeling worden opgenomen tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde. De Groep

activeert rente en andere gemaakte kosten als onderdeel van de kosten voor vastgoedontwikkeling. Activering van

rentekosten begint bij aanvang van een project, wordt opgeschort gedurende de periode dat de actieve ontwikkeling

wordt onderbroken en wordt beëindigd bij voltooiing of verkoop van het project.

Indien overdracht van het economische eigendom van een (deel)project aan derden heeft plaatsgevonden, worden de

geactiveerde kosten betrekking hebbende op het (deel)project verwerkt in de winsten verliesrekening en vindt de

daaraan gerelateerde opbrengstverantwoording plaats overeenkomstig toelichting 3.22(b). In de balans vindt dan

verwerking plaats conform onderhanden projecten in opdracht van derden (zie toelichting 3.10).

c) Grondstoffen en verbruiksgoederen

Voorraden grondstoffen en verbruiksgoederen worden opgenomen tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde. De kost-

prijs wordt gewaardeerd onder toepassing van de first-in, first-out (FIFO) methode en bestaat uit de verkrijgingsprijs en

kosten gemaakt om de voorraden over te brengen naar de huidige locatie en in de huidige conditie te brengen.

De opbrengstwaarde van de voorraden is de geschatte verkoopprijs bij normale bedrijfsvoering, verminderd met de

geraamde kosten van voltooiing en verkoop. Activa worden aangemerkt als voorraad als deze in de normale bedrijfs-

voering worden verbruikt.

85

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 85

3.10 Onderhanden projecten in opdracht van derden

De Groep voert projectmatige opdrachten van derden uit tot het vervaardigen van een actief, op basis van specifiek

onderhandelde overeenkomsten. Kosten uit hoofde van een project worden verantwoord wanneer ze worden gemaakt.

Indien de resultaten van een project betrouwbaar kunnen worden geschat, worden projectopbrengsten en -kosten

verantwoord over de periode van het contract. Indien de resultaten van een project niet betrouwbaar kunnen worden

geschat, worden opbrengsten slechts verantwoord tot het bedrag van de gemaakte projectkosten, voor zover ze met

voldoende zekerheid worden gedekt uit de opbrengsten van het project. Als het waarschijnlijk is dat de totale project-

kosten hoger uitvallen dan de totale projectopbrengsten, wordt het volledige verwachte verlies opgenomen als last.

De Groep gebruikt de ‘percentage of completion methode’ voor het meten van de verrichte prestaties bij de uitvoering

van de projecten. Onder deze methode worden de gemaakte projectkosten vergeleken met en in een percentage uitge-

drukt van de totale (verwachte) projectkosten. Opbrengsten en kosten worden verantwoord in de winsten verlies-

rekening op basis van deze voortgang. Kosten die in een jaar zijn gemaakt ten behoeve van projectactiviteiten in het

opvolgende jaar worden niet meegenomen in de berekening.

Projecten worden in de balans gepresenteerd als vordering op dan wel schuld aan de opdrachtgever uit hoofde

van het contract. Er is sprake van een vordering indien het bedrag van de gemaakte kosten (inclusief het verantwoorde

resultaat) hoger is dan het bedrag van de gefactureerde termijnen. Indien het bedrag van de gemaakte kosten (inclusief

het verantwoorde resultaat) lager is dan de gefactureerde termijnen, is sprake van een schuld.

3.11 Handels- en overige vorderingen

Handels- en overige vorderingen worden bij de eerste verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen reële waarde en

daarna tegen de geamortiseerde kostprijs onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen.

Bijzondere waardeverminderingen worden verantwoord als er objectief bewijs is dat de Groep het te vorderen bedrag

niet kan innen en zijn gelijk aan het verschil tussen de verwachte lagere opbrengstwaarde en de boekwaarde. Het ver-

schil wordt in de winsten verliesrekening verwerkt.

Handels- en overige vorderingen worden verondersteld in de normale bedrijfsvoering te worden voldaan, gewoonlijk

binnen twaalf maanden. De reële waarde van de vorderingen en de naar verwachting na meer dan twaalf maanden af te

wikkelen bedragen worden vermeld in de toelichting op de jaarrekening.

3.12 Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit kassaldi, banktegoeden en bankdeposito’s voorzover deze direct opvraagbaar zijn en inte-

graal deel uitmaken van het liquiditeitsmanagement van de Groep. Rekening-courantschulden worden opgenomen

onder de kortlopende leningen.

3.13 Vaste activa aangehouden voor verkoop

Vaste activa waarvan de boekwaarde wordt gerealiseerd door verkoop en niet door voortgezet gebruik, worden opgeno-

men als vaste activa aangehouden voor verkoop. Deze worden opgenomen tegen de boekwaarde of lagere reële waarde

onder vermindering van de verkoopkosten. De verplichtingen die samenhangen met de vaste activa aangehouden voor

verkoop worden afzonderlijk weergegeven onder de kortlopende verplichtingen. Op vaste activa worden geen afschrij-

vingen meer verantwoord, zodra classificatie als vaste activa aangehouden voor verkoop heeft plaatsgevonden.

86

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 86

3.14 Bijzondere waardeverminderingen

Op activa met een onbepaalde gebruiksduur wordt niet afgeschreven, maar vindt een jaarlijkse toetsing plaats op bijzon-

dere waardevermindering. Voor activa waarop wel wordt afgeschreven, wordt jaarlijks beoordeeld of er aanwijzingen zijn

die erop duiden dat de opbrengstwaarde lager is dan de boekwaarde. In dit geval wordt een verlies uit hoofde van een

bijzondere waardevermindering verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde van de activa en de lagere realiseer-

bare waarde. De realiseerbare waarde is de hoogste van de reële waarde (onder vermindering van verkoopkosten) en de

bedrijfswaarde. Indien de bedrijfswaarde wordt gebruikt, wordt de bijzondere waardevermindering vastgesteld op het

niveau van kasstroom genererende eenheden.

Activa, anders dan goodwill, die aan een bijzondere waardevermindering onderhevig zijn geweest, worden op balansdatum

beoordeeld op een mogelijke terugname van de bijzondere waardevermindering. Teruggenomen wordt maximaal het oor-

spronkelijke bedrag van de bijzondere waardevermindering, maar nooit hoger dan de boekwaarde zou zijn geweest indien

de bijzondere waardevermindering niet was verantwoord.

3.15 Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders van de vennootschap

a) Aandelenkapitaal

Gewone aandelen zijn onderdeel van het eigen vermogen. Converteerbare en niet-converteerbare financieringspreferen-

te aandelen worden opgenomen als verplichtingen. Het eigenvermogensbestanddeel van de converteerbare financie-

ringspreferente aandelen betreft het verschil tussen de uitgifteprijs en de reële waarde van het vreemdvermogens-

bestanddeel en wordt als zodanig opgenomen onder het eigen vermogen.

Kosten direct toerekenbaar aan de uitgifte van nieuwe aandelen worden direct in het eigen vermogen in mindering

gebracht op de emissieopbrengst, onder verrekening van belastingen.

Indien de Groep of een groepsmaatschappij aandelen in de vennootschap koopt (ingekochte eigen aandelen), wordt het

betaalde bedrag, onder verrekening van direct toerekenbare kosten en belastingen, in mindering gebracht op het eigen

vermogen. Indien aandelen verkocht of opnieuw uitgegeven worden, wordt de opbrengst, onder verrekening van direct

toerekenbare kosten en belastingen, in het eigen vermogen verwerkt.

b) Reserves

De reserves bestaan uit reserves voor kasstroomafdekkingen en translatiereserves voor omrekeningsverschillen. In over-

eenstemming met IFRS 1 zijn de cumulatieve omrekeningswinsten en -verliezen per 1 januari 2004 op nul gesteld.

c) Ingehouden resultaten

Dit betreft de cumulatieve resultaten uit voorgaande boekjaren onder vermindering van het betaalbaar gesteld dividend

aan houders van gewone aandelen van de vennootschap. Op het moment dat het dividend gedeclareerd wordt, wordt

het opgenomen onder de verplichtingen. Dividenden betaalbaar gesteld aan houders van preferente aandelen in de

vennootschap worden opgenomen als financieringslast in de winsten verliesrekening en als verplichting op de balans.


Converteerbare en niet-converteerbare financieringspreferente aandelen en de hieraan gerelateerde dividenden worden

gepresenteerd als eigen vermogen.


In overeenstemming met IAS 32 en IAS 39 worden converteerbare en niet-converteerbare financieringspreferente aande-

len opgenomen als verplichtingen. Het eigenvermogensbestanddeel van deze aandelen betreft het verschil tussen de uit-

gifteprijs en de reële waarde van het vreemdvermogensbestanddeel en wordt als zodanig verantwoord onder het eigen

vermogen.

87

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 87

Het aan houders van gewone aandelen te betalen dividend wordt opgenomen als verplichting op het moment dat het

dividend betaalbaar gesteld wordt. Dividenden betaalbaar aan houders van financieringspreferente aandelen worden

opgenomen als rentelast in de winsten verliesrekening en als verplichting op de balans.

3.16 Leningen

De leningen bestaan uit achtergestelde leningen, non-recourse leningen (in relatie tot pps-vorderingen en vastgoedontwik-

keling), preferente aandelen, financiële-leaseovereenkomsten en overige langlopende leningen. Leningen worden bij eerste

verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen reële waarde (onder aftrek van transactiekosten) en daarna tegen geamor-

tiseerde kostprijs. De reële waarde van de leningen wordt als zodanig opgenomen in de toelichting op de jaarrekening.

Non-recourse leningen houden rechtstreeks verband met de bijbehorende activa (pps-vorderingen en vastgoedontwik-

keling). Financieringspreferente aandelen worden als verplichtingen geclassificeerd. Dividend op preferente aandelen

wordt als financieringslast opgenomen in de winsten verliesrekening. De verplichtingen uit hoofde van financiële-lease-

overeenkomsten worden opgenomen onder vermindering van financieringslasten. Het financieringsdeel van de lease-

termijnen wordt opgenomen in de winsten verliesrekening.

Leningen worden verantwoord als kortlopend tenzij de Groep een onvoorwaardelijk recht heeft om afwikkeling van de

verplichting uit te stellen tot ten minste twaalf maanden na balansdatum.


Leningen worden opgenomen tegen nominale waarde (onder aftrek van de transactiekosten).

Financieringspreferente aandelen worden gepresenteerd als eigen vermogen. De dividenden op deze preferente aandelen

worden opgenomen als een verplichting op het moment dat deze betaalbaar worden gesteld.


In overeenstemming met IAS 32 en IAS 39 worden leningen bij eerste verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen

reële waarde (onder aftrek van de transactiekosten) en daarna gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. De reële

waarde van de lening wordt als zodanig opgenomen in de toelichting op de jaarrekening.

Financieringspreferente aandelen worden opgenomen als verplichting. Het dividend op deze preferente aandelen wordt

als rentelast opgenomen in de winsten verliesrekening.

3.17 Afgeleide financiële instrumenten (derivaten)

De Groep gebruikt derivaten om zich in te dekken tegen valuta- en renterisico's in het kader van operationele en financie-

ringsactiviteiten. Derivaten worden alleen gebruikt als instrument voor kasstroomafdekking op zekere toekomstige

kasstromen in vreemde valuta en voor variabele rentes op non-recourse pps-leningen.

Derivaten worden bij eerste verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen de reële waarde op de datum waarop het

derivatencontract wordt gesloten en vervolgens tegen de reële waarde op elk rapporteringsmoment. De methode voor

verantwoording van het resultaat is afhankelijk van de vraag of het een afdekkingsinstrument betreft en, zo ja, van de

aard van de af te dekken post.

Bij het aangaan van een transactie documenteert de Groep de relatie tussen het afdekkingsinstrument en de af te dekken

posten, evenals de doelstelling van zijn risicobeheer en strategie voor het uitvoeren van diverse afdekkingstransacties.

De Groep documenteert zijn inschattingen, zowel bij het aangaan van de afdekking en vervolgens continu, of de gebruikte

derivaten een effectieve compensatie bieden voor mutaties in de kasstromen van afgedekte posities. Indien effectief,

dan wordt de mutatie verwerkt in het eigen vermogen en anders in de winsten verliesrekening. De Groep documenteert

alle afdekkingen van renteswaps en de afdekkingen van valutatermijncontracten voor projecten die omgerekend een

waarde vertegenwoordigen van meer dan € 1 miljoen.

88

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 88

De reële waarde van diverse voor afdekking gebruikte derivaten wordt toegelicht in de jaarrekening.


De reële waarde van de derivaten wordt opgenomen in de toelichting op de jaarrekening (‘off balance’).


In overeenstemming met IAS 32 en IAS 39 worden derivaten in de balans opgenomen tegen reële waarde. De Groep

evalueert bij aanvang van de afdekking en vervolgens continu of de voor het afdekken van de transacties gebruikte

derivaten effectief zijn in het compenseren van de mutaties in de kasstromen van de afgedekte posities. Indien effectief,

dan wordt de mutatie verwerkt in het eigen vermogen en anders in de winsten verliesrekening.

3.18 Personeelsbeloningen

a) Pensioenverplichtingen

De Groep kent zowel toegezegd-pensioen- als toegezegde-bijdrageregelingen. Deze regelingen worden in het algemeen

gefinancierd door afdrachten aan bedrijfstakpensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen of bedrijfspensioenfondsen.

Een toegezegd-pensioenregeling is een regeling waarbij aan werknemers een pensioen wordt toegezegd, waarvan de

hoogte afhankelijk is van leeftijd, dienstjaren en beloning. Bij een toegezegde-bijdrageregeling worden vastgestelde

premies betaald en heeft de Groep geen juridische of feitelijke verplichting om aanvullende premies te betalen indien de

verzekeringsmaatschappij of het pensioenfonds onvoldoende middelen heeft om de huidige of toekomstige pensioenen

te betalen. Toegezegd-pensioenregelingen ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen worden verwerkt als toegezegde-

bijdragenregeling.

Toegezegd-pensioenregelingen

De in de balans opgenomen verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen is de contante waarde van de verplichtingen uit

hoofde van toegezegd-pensioenregelingen op balansdatum, verminderd met de reële waarde van de fondsbeleggingen. De

niet-verwerkte actuariële winsten of verliezen en nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken dienstjaren worden

hiermee verrekend. De toegezegd-pensioenaanspraken worden jaarlijks berekend door onafhankelijke actuarissen met

gebruik van de ‘projected unit credit-methode’. De contante waarde van de toegezegd-pensioenaanspraken wordt bepaald

door het contant maken van de geschatte toekomstige uitgaande kasstroom. Hierbij wordt uitgegaan van rentetarieven die

gelden voor hoge kwaliteit bedrijfsobligaties die zijn uitgegeven in dezelfde valuta als waarin de pensioenen betaald zullen

worden, en die een looptijd zullen hebben die ongeveer gelijk is aan de looptijd van de gerelateerde pensioenverplichting.

De Groep volgt de ‘corridor-methode’ voor verantwoording van actuariële winsten en verliezen als gevolg van verande-

ringen in actuariële veronderstellingen. Actuariële winsten en verliezen groter dan 10 procent van het hoogste van de

fondsbeleggingen of pensioenverplichting (maximum corridor), worden ten laste van het resultaat gebracht gedurende

de verwachte, gemiddelde toekomstige dienstjaren van de betreffende personeelsleden. De nog niet verwerkte pensioen-

kosten van de verstreken diensttijd worden direct in de winsten verliesrekening verwerkt, tenzij de wijzigingen in de

pensioenregeling afhankelijk zijn van het in dienst blijven voor een bepaalde periode (de wachtperiode). In dat geval

worden de lasten over verstreken diensttijd lineair verwerkt gedurende de wachtperiode.

Toegezegde-bijdrageregelingen

Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de Groep op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioen-

fondsen of verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de Groep geen verdere verplichtingen. De

premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgeno-

men als actief indien deze tot een terugstorting of tot een vermindering van toekomstige betalingen leiden.

b) Overige langetermijn personeelsverplichtingen

Deze betreffen voorzieningen voor jubileumuitkeringen, tijdelijk verlof en dergelijke, en hebben een langlopend karakter.

Deze voorzieningen zijn gewaardeerd tegen contante waarde.

89

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 89

c) Vertrekregelingen

Dit betreft verplichtingen uit hoofde van het vóór de normale pensioendatum beëindigen van dienstverbanden met

werknemers. De Groep verwerkt de ontslagvergoedingen indien aantoonbaar sprake is van een verplichting tot beëindi-

ging van dienstverbanden van medewerkers als onderdeel van een geformaliseerd en onherroepelijk plan. Vergoedingen

worden tegen de contante waarde opgenomen. De verplichting wordt als zodanig opgenomen en toegelicht onder kort-

en langlopende voorzieningen.

d) Bonus- en winstdelingsregelingen

De Groep neemt een verplichting op voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatie-

regelingen. De verplichting wordt als zodanig opgenomen onder de overige schulden.

3.19 Voorzieningen

Voorzieningen worden opgenomen wanneer de Groep een juridische of feitelijke verplichting heeft die voortvloeit uit

gebeurtenissen uit het verleden, het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van

middelen nodig is en het bedrag op betrouwbare wijze kan worden geschat. Voorzieningen voor toekomstige exploita-

tieverliezen worden niet in aanmerking genomen. Het als voorziening opgevoerde bedrag is gebaseerd op een zo goed

mogelijke schatting van de verwachte kosten voor het voldoen aan de verplichting. Indien de tijdswaarde van geld een

rol van betekenis speelt, is het bedrag van de voorziening gelijk aan de contante waarde van de uitgaande kasstroom.

a) Garantieverplichtingen

Deze voorziening heeft betrekking op ingeschatte verplichtingen en lopende procedures betreffende geschillen inzake

opgeleverde projecten.

b) Reorganisatie

Een voorziening voor reorganisatie wordt opgenomen wanneer de Groep een gedetailleerd en formeel reorganisatieplan

heeft goedgekeurd en de reorganisatie is begonnen of algemeen bekend gemaakt is. Voor toekomstige verliezen wordt

geen voorziening opgenomen.

c) Huurgaranties

Dit betreft de geschatte verplichtingen uit hoofde van aan derden afgegeven huurgaranties en van doorlopende huurver-

plichtingen.

d) Overig

Dit betreft overige juridische en constructieve verplichtingen waaronder milieukwesties (bodemverontreiniging).

3.20 Latente belastingen

Latente belastingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de fiscale waarden van activa en verplichtingen

en de boekwaarden daarvan in de geconsolideerde jaarrekening. De latentie wordt echter niet verantwoord indien deze

is ontstaan uit een eerste verantwoording van een actief of verplichting uit een transactie (anders dan een fusie of over-

name) die noch de commerciële noch de fiscale winst (verlies) beïnvloedt. Latenties worden berekend op basis van vast-

gestelde belastingtarieven (en -wetten) die uiterlijk op de balansdatum (materieel) zijn vastgesteld en naar verwachting

van toepassing zullen zijn op het moment dat de gerelateerde latente belastingvorderingen gerealiseerd worden of de

latente belastingverplichtingen betaald worden.

Latente belastingvorderingen worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst sprake zal zijn

van voldoende belastbare winst om de tijdelijke verschillen en de beschikbare verliezen te benutten.

90

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 90

Latente belastingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen die ontstaan op investeringen in dochteronderne-

mingen en deelnemingen, tenzij de Groep in staat is het tijdstip van afloop van het tijdelijke verschil te bepalen en het

niet waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst zal aflopen.

Belastinglatenties worden gesaldeerd indien het wettelijk is toegestaan belastingvorderingen te verrekenen met

belastingschulden en wanneer de uitgestelde vennootschapsbelasting door dezelfde belastingdienst wordt geheven bij

dezelfde belastingplichtige.

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden als zodanig gerubriceerd en op de balans weergegeven als vaste

activa en langlopende verplichtingen.

3.21 Handels- en overige schulden

Handels- en overige schulden worden opgenomen tegen kostprijs.

Handels- en overige schulden worden verondersteld in de normale bedrijfsvoering te worden voldaan, gewoonlijk binnen

twaalf maanden. De reële waarde van de schulden en de naar verwachting na meer dan twaalf maanden te betalen

bedragen, worden vermeld in de toelichting op de jaarrekening.

3.22 Opbrengsten

a) Onderhanden projecten in opdracht van derden

De Groep verantwoordt opbrengsten in verband met onderhanden projecten in opdracht van derden. De opbrengsten

bestaan uit de oorspronkelijk overeengekomen aanneemsom, meer- en minderwerk als gevolg van wijzigingen in de

overeenkomst, claims en prestatievergoedingen.

De projectopbrengsten en -kosten worden naar rato van de voortgang van de werkzaamheden opgenomen in de winsten

verliesrekening, indien de resultaten van een project op betrouwbare wijze kunnen worden geschat. Dit is van toepassing

indien: (i) de totale opbrengsten van het project op betrouwbare wijze kunnen worden vastgesteld; (ii) het waarschijnlijk is

dat de toekomstige economische voordelen aan de Groep toekomen; (iii) de nog benodigde kosten voor afronding van het

project en de fase van afronding betrouwbaar gemeten kunnen worden en (iv) de kosten duidelijk onderscheiden en geme-

ten kunnen worden zodat de werkelijke kosten kunnen worden vergeleken met eerdere inschattingen. Opbrengsten en

kosten worden opgenomen naar rato van de op balansdatum verrichte prestaties bij de uitvoering van het werk.

Indien de resultaten van een project niet betrouwbaar kunnen worden geschat, worden opbrengsten slechts opgenomen

tot het bedrag van de gemaakte projectkosten, voor zover ze met voldoende zekerheid worden gedekt uit de opbrengsten

van het project.

b) Vastgoedontwikkeling

De Groep verantwoordt opbrengsten uit hoofde van vastgoedontwikkeling. Deze opbrengsten bestaan uit de overeenge-

komen bedragen van de transacties. Er worden geen opbrengsten genomen zolang de risico's en voordelen verbonden

aan het (economisch eigendom) van een actief niet zijn overgedragen aan derden. Indien en voor zover overdracht van

economische eigendom van een actief aan derden heeft plaatsgevonden, worden opbrengsten verantwoord. Overdracht

vindt plaats als ten minste: (i) de opbrengsten op betrouwbare wijze kunnen worden vastgesteld; (ii) het waarschijnlijk is

dat de toekomstige economische voordelen aan de Groep toekomen en (iii) de gemaakte en nog te maken kosten

betrouwbaar zijn vast te stellen. Opbrengsten worden alsdan opgenomen voor zover de prestaties zijn verricht.

De overdracht van het economische eigendom wordt geacht plaats te vinden als en voor zover aan het eigendom verbonden

risico's en voordelen worden overgedragen aan de klant. Dit kan zowel het gehele project betreffen als significante onderde-

len daarvan, wanneer daarmee ook de daaraan gerelateerde risico's en voordelen zijn overgedragen. Dit is bijvoorbeeld het

geval bij de overdracht van grondposities.

91

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 91

c) Concessies

Gedurende de constructie van het actief wordt een pps-project verantwoord als onderhanden project in opdracht van

derden. Voor wat betreft de winsten verliesrekening betekent dit dat de projectopbrengsten en -kosten naar rato van de

voortgang van de werkzaamheden worden opgenomen. Zie verder toelichting 3.22(a).

Tijdens de operationele fase bestaan de opbrengsten van concessiemanagement uit: (i) de reële waarde van de levering

van contractueel overeengekomen diensten en (ii) de rentebaten gerelateerd aan de investering in het project.

Opbrengsten worden verantwoord op het moment dat de hieraan gerelateerde diensten worden geleverd.

Vooruitontvangen bedragen voor de verlening van deze diensten worden opgenomen als verplichting, en als opbreng-

sten verantwoord op het moment van verlening van de betreffende diensten. Rente wordt verantwoord als opbrengsten

in de periode waarop deze betrekking hebben.

d) Verkoop van goederen en verlening van diensten

Opbrengsten van verkopen van goederen worden verantwoord wanneer deze aan de klant zijn geleverd, de klant ze heeft

geaccepteerd en de inbaarheid van de gerelateerde vordering redelijkerwijs zeker is. De opbrengsten bestaan uit het over-

eengekomen bedrag van de betreffende transactie.

Opbrengsten uit hoofde van dienstverlening worden verantwoord als het resultaat van de transactie betrouwbaar kan

worden vastgesteld. De opbrengsten worden opgenomen naar rato van geleverde prestaties. Als het resultaat van een

transactie niet betrouwbaar kan worden geschat dan worden opbrengsten verantwoord voor zover het waarschijnlijk is

dat de gemaakte kosten kunnen worden terugverdiend.

e) Overig

Overige opbrengsten bestaan uit opbrengsten ontvangen uit hoofde van de operationele leaseovereenkomsten of (onder-)

verhuur van bedrijfsgebouwen, materieel of installaties. Ontvangen opbrengsten (onder aftrek van prestatievergoedingen

voor de lessee) worden opgenomen in de winsten verliesrekening.

3.23 Kosten

a) Verwervingskosten

Kosten inzake het verwerven van projecten worden initieel verantwoord in de winsten verliesrekening. Als voldoende

zekerheid bestaat dat een project wordt gegund aan de Groep, worden deze kosten vanaf dat moment geactiveerd.

b) Operationele-leasebetalingen

Te betalen bedragen uit hoofde van operationele-leaseovereenkomsten worden (onder verrekening van prestatievergoe-

dingen) lineair over de leaseperiode opgenomen in de winsten verliesrekening.

c) Financiële-leasebetalingen

Betalingen uit hoofde van financiële-leaseovereenkomsten worden deels verantwoord als een verplichting en deels als finan-

cieringslasten. De financieringslasten worden opgenomen in de winsten verliesrekening gedurende de periode van de

lease, zodat er over het resterende deel van de verplichting een constante periodieke rentevoet ontstaat.

d) Overheidssubsidies

Overheidssubsidies worden opgenomen tegen reële waarde indien er met een redelijke mate van zekerheid kan worden

gesteld dat de subsidie ontvangen zal worden en dat aan de aan de subsidie gekoppelde voorwaarden zal worden voldaan.

Overheidssubsidies met betrekking tot kosten worden opgenomen in de winsten verliesrekening in de periode waarin

de betreffende kosten worden verantwoord.

e) Financieringsbaten en -lasten

Financieringsbaten bestaan uit renteopbrengsten en dividendopbrengsten. Financiële lasten betreffen rentelasten van

leningen en financiële-leaseovereenkomsten, geactiveerde rente op vastgoedontwikkeling en betaald preferent dividend.

92

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 92

4. Financieel risicobeheer

Ondernemen in de bouw is onlosmakelijk verbonden met risico’s. Voor de Groep zijn deze risico’s niet bijzonder van aard

of afwijkend van wat er in de branche gebruikelijk kan worden geacht. De Groep kent een strikt beleid, dat erop is gericht

huidige en toekomstige risico's zoveel mogelijk te beperken en te beheersen. Dit gebeurt door middel van algemene

beheersmaatregelen – zoals interne procedures en instructies – en specifieke maatregelen die zijn gericht op de beheer-

sing van nader omschreven risico’s. Deze maatregelen gaan gepaard met adequate rapportagesystemen en korte com-

municatielijnen. De raad van bestuur is van mening dat de algemene en specifieke systemen ter beheersing en controle

van risico's in redelijke mate van zekerheid adequaat en effectief zijn. Daarmee wordt geen garantie gegeven dat zich een

risico niet kan voordoen. De werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen blijft een belangrijk punt van

aandacht, hetgeen aanleiding kan vormen tot een verdere aanscherping of aanvulling van deze systemen.

Algemene beheersmaatregelen

De Groep hanteert diverse instrumenten binnen risicobeheersings- en controlesystemen. Een algemeen beheersings-

instrument wordt gevormd door instructies van de Groep aan het management van de diverse groepsmaatschappijen.

Deze instructies bevatten onder meer limieten ten aanzien van het aangaan van verplichtingen terzake van investeringen

en het aannemen van projecten. Verder worden in deze richtlijnen de bevoegdheden van de werkmaatschappijdirecties

gedefinieerd en worden eisen gesteld aan de kwaliteit van essentiële beheersmaatregelen. De managementinstructies

worden jaarlijks beoordeeld en zo nodig aangepast. Een tweede algemeen beheersingsinstrument betreft handleidingen

voor de inrichting van de financiële verslaglegging en de voor de opstelling daarvan te volgen procedures. Als derde

algemeen beheersingsinstrument kent de Groep een systeem voor budgettering, rapportering en (interne) controle.

Groepsbreed worden uniforme richtlijnen en waarderingsgrondslagen gehanteerd, die als basis dienen voor alle financiële

en managementrapportages.

4.1 Financiële risicofactoren

a) Valutarisico's

De Groep kent omvangrijke activiteiten in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en andere landen die geen deel

uitmaken van de eurozone. Resultaat en eigen vermogen staan daarom onder invloed van valutakoersen. In het alge-

meen is de Groep in genoemde markten actief via lokale dochterondernemingen. Hierdoor is het valutarisico beperkt,

aangezien opbrengsten en uitgaven voor het grootste deel in gelijke munteenheid luiden. Valutarisico's voortkomend uit

het netto actief van de plaatselijke dochtermaatschappijen worden primair beheerst via leningen in dezelfde valuta.

Het resterende translatierisico wordt niet afgedekt.

Een beperkt aantal van de groepsmaatschappijen kan opereren in markten waarin contracten luiden in een andere dan

hun functionele valuta. Het valutarisico dat voortvloeit uit projecten die door in euro rapporterende werkmaatschappijen

worden uitgevoerd buiten de eurozone, wordt door de centrale Treasury-afdeling op projectbasis afgedekt door middel

van valutatermijntransacties. Volgens het beleid van de Groep worden onvoorwaardelijke, aan projecten gerelateerde

valutarisico's afgedekt op het moment waarop deze zich voordoen. Bijkomende valutarisico's tijdens de aanbesteding

worden per geval beoordeeld.

Er zijn procedures vastgesteld ten behoeve van een adequate vastlegging van de afdekkingstransacties. Er zijn systemen

ingericht om de vereiste afdekkingseffectiviteitsmetingen regelmatig uit te voeren. Dit wordt toegepast bij projecten

met een af te dekken valutarisico dat groter is dan de tegenwaarde van € 1 miljoen.

93

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 93

b) Kredietrisico’s

De Groep genereert een aanmerkelijk deel van zijn opbrengsten uit contracten met overheden of overheidsorganisaties.

Bijgevolg wordt het kredietrisico van deze contracten geacht beperkt te zijn.

De Groep is tevens actief uit hoofde van contracten met niet-overheidsopdrachtgevers. De kredietrisico's van die contracten

worden beperkt door toepassing van diverse instrumenten, zoals uitstel van eigendomsoverdracht tot ontvangst van

betaling en gebruik van bankgaranties. In het algemeen is er bij een aanmerkelijk deel van de contracten sprake van

betalingsregelingen op basis van vooruitbetalingen respectievelijk betalingen naar rato van voortgang van werkzaam-

heden, hetgeen de kredietrisico's beperkt.

c) Leveranciersrisico’s

Het inkoopbeleid van de Groep staat uitsluitend afname van achtenswaardige leveranciers toe. De Groep bewaakt de

prestaties en de vermogenspositie van leveranciers aan de hand van databasesystemen. Daarnaast maakt de Groep

gebruik van de diensten van reporting agencies voor informatie over de vermogenspositie en het faillissementsrisico van

leveranciers.

d) Liquiditeitsrisico's

In de bouwsector is het gebruikelijk vooruitbetalingen en/of deelbetalingen te ontvangen van opdrachtgevers, veelal

tegen afgifte van bank- of concerngaranties. Dientengevolge heeft de Groep in het algemeen een positieve kaspositie.

In de liquide middelen is het aandeel van de Groep in de liquiditeiten van bouwcombinaties en soortgelijke samenwer-

kingsverbanden inbegrepen. De hiermee gegenereerde renteopbrengsten dragen bij tot de winst van het project.

Liquiditeitsrisico doet zich voor indien de uitvoering van nieuwe projecten stagneert en minder vooruitbetalingen worden

ontvangen. Om het liquiditeitsrisico te beheersen stellen alle werkmaatschappijen maandelijks een liquiditeitsprognose op

voor de komende twaalf maanden. Dit geeft de Groep voldoende mogelijkheden om eventuele liquiditeitstekorten tijdig te

signaleren. De Groep beschikt tevens over voldoende kredietfaciliteiten. De afdeling Treasury van de Groep bewaakt en

beheert de vrij-beschikbare liquiditeitspositie voor een zo flexibel mogelijke financiering.

e) Renterisico’s

De rentegevoeligheid van de Groep is gerelateerd aan de positieve kaspositie enerzijds en aan langetermijnleningen van

de Groep anderzijds. De rentedragende langetermijnleningen van de Groep betreffen achtergestelde leningen, non-

recourse pps-leningen en projectfinancieringen, bankschulden, preferente aandelen en financiële leases.

De achtergestelde leningen betreffen in hoofdzaak de in 2005 afgesloten lening van € 150 miljoen. Deze lening heeft

een looptijd tot en met 2011. De rente op deze lening is gebaseerd op EURIBOR plus een vaste opslag. Met ingang van

februari 2006 heeft de Groep deze rente gefixeerd op 6,1 procent.

De non-recourse pps-leningen van de Groep worden gebruikt voor de financiering van projecten in publiekprivate

samenwerking. Eventuele rentegevoeligheid als gevolg van de non-recourse financieringen in pps-structuren wordt op

projectbasis afgedekt. Indien het renterisico niet kan worden overgedragen aan de opdrachtgever, wordt de variabele

rente gefixeerd door middel van renteswaps. In de loop van 2005 is een aantal renteswap-contracten aangegaan in de

diverse pps-structuren. Er zijn procedures voor renteswaps vastgesteld om te garanderen dat de afdekkingsrelaties juist

worden vastgesteld. Er zijn systemen en procedures om de benodigde afdekkingseffectiviteitsmetingen uit te voeren.

Non-recourse projectfinancieringen zijn van betrekkelijk korte duur. Non-recourse projectfinancieringen hebben een

variabele rente die meestal niet wordt geruild voor een vaste rente.

Bankschulden op basis van kredietfaciliteiten hebben in het algemeen een beperkte omvang en looptijd en worden aan-

gegaan tegen een variabele rente.

De financieringspreferente aandelen van de Groep worden gerubriceerd als langetermijnleningen en de uitkering van

dividenden erop als financiële kosten. De hoogte van de dividenden is vast tot en met december 2010.

94

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 94

4.2 Schatting van reële waarden

De reële waarde van niet op een actieve markt verhandelde financiële instrumenten wordt bepaald met behulp van

waarderingsmethoden. De Groep gebruikt verschillende methoden en maakt aannames die gebaseerd zijn op de markt-

omstandigheden per balansdatum.

Voor langlopende verplichtingen wordt externe informatie van bankiers inzake vergelijkbare instrumenten gebruikt.

Voor het bepalen van de reële waarde van de overige financiële instrumenten worden andere methoden gebruikt, zoals

waardeberekening op basis van de contante waarde van de verwachte kasstroom (DCF-methode). De reële waarde van

renteswaps wordt berekend als de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen. De reële waarde van

valutatermijncontracten wordt vastgesteld op basis van de ‘forward’ valutakoersen per balansdatum.

Verondersteld wordt dat de nominale waarde (verminderd met de geschatte aanpassingen) van handelsvorderingen en

handelsschulden de reële waarde benadert.

5. Belangrijkste schattingen en beoordelingen in de jaarrekening

Schattingen en beoordelingen worden voortdurend geëvalueerd en zijn gebaseerd op in het verleden opgedane ervaring

en andere factoren, waaronder verwachtingen ten aanzien van toekomstige gebeurtenissen die zich gelet op de omstan-

digheden redelijkerwijs kunnen voordoen.

5.1 Belangrijke schattingen en aannames in de jaarrekening

De Groep maakt schattingen en doet veronderstellingen ten aanzien van de toekomst. Schattingen in de verantwoording

zijn per definitie vrijwel nooit gelijk aan het werkelijke resultaat. Schattingen en aannames die in het komende boekjaar

kunnen leiden tot materiële aanpassing van de boekwaarde van activa en verplichtingen worden vermeld in de toe-

lichting op de jaarrekening.

5.2 Kritische uitgangspunten bij het toepassen van de waarderingsgrondslagen

Zoals toegelicht onder 3.22(b) (Vastgoedontwikkeling) verantwoordt de Groep omzet en resultaat op basis van (gedeel-

telijke) economische overdracht aan derden (IAS 18 appendix 9). Deze verwerkingswijze is onderwerp van evaluatie door

de internationale regelgevende instanties.

Behoudens het voorgaande en de elementen vermeld in de toelichting op de jaarrekening, zijn er geen belangrijke schat-

tingen of aannames bij de toepassing van de waarderingsgrondslagen van de Groep die nadere vermelding vergen.

95

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 95

Resultaten per sector PubliekprivateBouw en vastgoed Infra samenwerking

2005 2004 2005 2004 2005 2004

Opbrengsten voor derden 3.586.324 3.751.413 3.464.106 3.401.162 40.230 - 1Sectoropbrengsten 19.028 4.856 46.322 18.512 - -Opbrengsten 3.605.352 3.756.269 3.510.428 3.419.674 40.230 - 1

Bedrijfsresultaat 109.628 113.233 159.298 122.077 11.272 -Financieringslasten 8.481 (8.964) (3.202) (3.295) (16.993) -Resultaat uit deelnemingen 868 (48) 562 (937) - -Resultaat voor belastingen1 118.977 104.221 156.658 117.845 (5.721) -BelastingenNettoresultaat

Overige sectorinformatie die onderdeel uitmaakt van de winsten verliesrekening is als volgt:

Afschrijving materiële vaste activa 17.728 18.542 61.277 58.136 - -Bijzondere waardevermindering

materiële vaste activa - 1.101 9.682 2.746 - -Afschrijving immateriële vaste activa 151 78 964 1.162 - -Bijzondere waardevermindering

immateriële vaste activa 2.500 108 2.800 - - -Bijzondere waardevermindering

overige financiële vaste activa - - - - - -

Opbrengsten naar geografische bestemming

Nederland 1.814.699 1.811.309 1.421.952 1.379.506 - - 1Verenigd Koninkrijk 1.122.274 1.178.678 663.650 705.442 40.230 -België 128.961 125.401 339.000 341.660 - -Duitsland 536.220 640.774 129.443 158.820 - -Ierland - - 440.569 372.337 - -Verenigde Staten - - 298.921 288.113 - -Overige (wereldwijd) 3.198 107 216.893 173.796 - -Totaal 3.605.352 3.756.269 3.510.428 3.419.674 40.230 - 1

Balansgegevens per sectorActiva (toegewezen) 1.424.176 1.620.855 1.298.264 1.330.645 593.551 -Deelnemingen 1.542 658 6.310 12.133 6.636 -Totaal activa 1.425.718 1.621.513 1.304.574 1.342.778 600.187 -

Groepsvermogen enverplichtingen (toegewezen) 1.301.924 1.680.950 1.428.076 1.726.121 532.997 -

Bruto-investeringen 22.061 22.714 104.509 89.455 - -

MedewerkersMedewerkers gemiddeld 8.688 8.967 14.553 14.169 50 -Medewerkers ultimo 8.311 8.746 15.139 14.240 53 -

Geografisch Activa2 Bruto-investeringen3

2005 2004 2005 2004Nederland 1.630.297 1.550.810 46.748 38.413 Verenigd Koninkrijk 1.087.523 837.273 13.892 10.020 België 201.212 180.341 4.500 4.654 Duitsland 418.558 459.044 15.132 15.085 Ierland 158.517 151.631 19.874 7.740 Verenigde Staten 88.349 69.668 16.139 10.044 Overige (wereldwijd) 120.478 97.696 20.479 35.008 Eliminaties, deelnemingen en niet-toegewezen activa 1.273.435 1.404.991 - -Totaal 4.978.369 4.751.454 136.764 120.964

1 In afwijking van het directieverslag zijn de separaat gepresenteerde pensioenbaten van € 18 miljoen (2004: € 23,3 miljoen) toegerekend aan de afzonderlijke sectoren.

2 De activa zijn gesegmenteerd daar waar de activa zich bevinden.3 Investeringen zijn gesegmenteerd daar waar de activa zich bevinden (immateriële en materiële vaste activa).

6. Gesegmenteerde informatie

96

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 96

private Consultancy en Overigewerking Installatietechniek engineering inclusief eliminaties Totaal

2004 2005 2004 2005 2004 2005 2004 2005 2004

- 157.763 162.226 159.162 138.886 17.346 39.188 7.424.931 7.492.875 - 24.563 30.883 6.480 3.776 (96.393) (58.027) - - - 182.326 193.109 165.642 142.662 (79.047) (18.839) 7.424.931 7.492.875

- 6.757 6.608 14.968 12.649 (45.907) (51.913) 256.016 202.654 - (104) (82) (98) (500) (25.138) (19.036) (37.054) (31.877)- - 6 - 96 9.558 2.375 10.988 1.492 - 6.653 6.532 14.870 12.245 (61.487) (68.574) 229.950 172.269

(76.028) (65.440)153.922 106.829

- 1.904 1.995 1.167 1.884 5.858 8.077 87.934 88.634

- - - - - - - 9.682 3.847 - - - 265 59 1.289 1.289 2.669 2.588

- - - - - - - 5.300 108

- - - - - 1.000 - 1.000 -

- 181.254 192.690 92.919 85.184 (96.141) (54.421) 3.414.683 3.414.268 - 13 - - - - - 1.826.167 1.884.120 - 118 88 502 642 - (1.251) 468.581 466.540 - 685 277 18.390 16.872 17.240 36.833 701.978 853.576 - - - - - - - 440.569 372.337 - 85 - - - - - 299.006 288.113 - 171 54 53.831 39.964 (146) - 273.947 213.921 - 182.326 193.109 165.642 142.662 (79.047) (18.839) 7.424.931 7.492.875

- 57.078 59.158 50.245 43.785 1.444.827 1.521.495 4.868.141 4.575.938 - - - - - 95.740 162.725 110.228 175.516 - 57.078 59.158 50.245 43.785 1.540.567 1.684.220 4.978.369 4.751.454

- 51.760 56.353 49.859 37.038 1.613.753 1.250.992 4.978.369 4.751.454

- 1.747 2.012 2.586 2.538 5.861 4.245 136.764 120.964

- 1.331 1.397 1.997 1.952 295 316 26.914 26.801 - 1.328 1.393 2.066 1.958 293 314 27.190 26.651

eringen3

200438.413 10.020

4.654 15.085

7.740 10.044 35.008

-20.964

97

Koninklijke BAM

Groep nv

Opbrengsten 2005 2004

Projecten in opdracht van derden 6.655.013 6.810.246

Vastgoedontwikkeling 546.873 505.951

Concessies 40.230 -

Overig 182.815 176.678

Totaal 7.424.931 7.492.875

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 97

98

Jaar

rapp

ort 2

005 7. Overzicht projecten

Projecten

Vastgoed- voor

ontwikkeling derden Totaal

Grond en bouwrechten, vastgoedontwikkeling 654.195 - 654.195

Van opdrachtgevers te vorderen bedragen 79.050 358.359 437.409

Totale activa 733.245 358.359 1.091.604

Overige non-recourseleningen 207.641 - 207.641

Overige projectgerelateerde financieringen 14.062 - 14.062

Aan opdrachtgevers verschuldigde bedragen 54.139 638.392 692.531

Totaal verplichtingen 275.842 638.392 914.234

Per 31 december 2005 457.403 (280.033) 177.370

Per 31 december 2004 475.994 (668.201) (192.207)

De cumulatieve kosten (inclusief resultaat) en cumulatieve gefactureerde termijnen opgenomen in de balans ultimo 2005

bedragen respectievelijk € 11.789 miljoen (2004: € 10.500 miljoen) en € 12.044 miljoen (2004: € 11.208 miljoen ).

Pps-projecten

De totale positie van de pps-projecten, waarbij de Groep is betrokken, is als volgt:

Langlopend Kortlopend Totaal

Pps-vorderingen 528.816 14.428 543.244

Non-recourse pps-leningen (496.725) (50.891) (547.616)

32.091 (36.463) (4.372)

Saldo overige activa en verplichtingen - 38.3151 38.315

Pps-projecten (groepsmaatschappijen) 32.091 1.852 33.943

Pps-projecten (deelnemingen) 6.636 - 6.636

Netto-investering per 31 december 2005 38.727 1.852 40.579

Netto-investering per 31 december 2004 25.283 4.473 29.756

1 Op balansdatum 2005 was sprake van een incidenteel tijdsverschil in de kasstroom van een project, leidend tot een

tijdelijke verschuiving van langlopende naar kortlopende activa.

Projecten voor derden en voor eigen rekening

Deze projecten vormen een belangrijk deel van de activiteiten van de Groep en worden ingevolge IFRS in de balans

gepresenteerd onder diverse posten. Als aanvulling op de reguliere toelichtingen en om inzicht te verschaffen in de

totale positie van de Groep zijn in het navolgende overzicht de relevante balansposten weergegeven.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 98

8. Materiële vaste activa

Bedrijfs- Materieel, Overige

gebouwen en machines en materiële

-terreinen installaties vaste activa Totaal

Per 1 januari 2004

Kostprijs 241.127 378.512 107.748 727.387

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere

waardeverminderingen (45.002) (200.346) (57.321) (302.669)

Boekwaarde 196.125 178.166 50.427 424.718

2004

Boekwaarde 1 januari 196.125 178.166 50.427 424.718

Investeringen 14.365 75.594 29.163 119.122

Desinvesteringen (15.048) (9.604) (2.827) (27.479)

Herrubricering naar / van vaste activa aangehouden

voor verkoop (4.864) (1.259) (638) (6.761)

Herrubriceringen tussen categorieën (979) (5.342) 6.321 -

Bijzondere waardeverminderingen (3.025) (800) (22) (3.847)

Afschrijvingen (11.561) (55.128) (21.945) (88.634)

Valutakoersverschillen 231 (446) 38 (177)

Boekwaarde 31 december 175.244 181.181 60.517 416.942


Kostprijs 220.271 414.776 111.934 746.981



Boekwaarde 175.244 181.181 60.517 416.942

2005

Boekwaarde 1 januari 175.244 181.181 60.517 416.942

Investeringen 10.560 96.745 28.633 135.938

Desinvesteringen (18.404) (17.095) (2.742) (38.241)

Herrubricering naar / van vaste activa aangehouden

voor verkoop (2.918) 1.187 62 (1.669)

Herrubriceringen tussen categorieën 1.757 6.391 (8.148) -

Bijzondere waardeverminderingen - (10.082) - (10.082)

Teruggenomen bijzondere waardevermindering - 400 - 400

Afschrijvingen (8.953) (58.081) (20.900) (87.934)

Valutakoersverschillen 950 863 610 2.423

Boekwaarde 31 december 158.236 201.509 58.032 417.777


Kostprijs 210.841 467.500 122.520 800.861



Boekwaarde 158.236 201.509 58.032 417.777

99

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 99

100

Jaar

rapp

ort 2

005 In 2005 is een verlies verantwoord uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen (€ 10,1 miljoen) inzake activa in de

sector Infra. De opbrengstwaarden van deze activa zijn bepaald aan de hand van de best beschikbare informatie om te

kunnen komen tot de reële waarde onder aftrek van de verkoopkosten.

De in 2005 teruggenomen bijzondere waardevermindering (€ 0,4 miljoen) betreft individuele activa in de sector Infra.

In 2004 is een verlies verantwoord uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen (€ 3,8 miljoen) inzake individuele

activa in de sectoren Bouw en vastgoed (€ 1,1 miljoen) en Infra (€ 2,7 miljoen). De opbrengstwaarden van deze activa

zijn bepaald aan de hand van de best beschikbare informatie om te kunnen komen tot de reële waarde onder aftrek van

de verkoopkosten.

De reële waarde van de materiële vaste activa bedraagt ultimo 2005 € 534 miljoen (2004: € 520 miljoen).

De materiële vaste activa, voor zover geen activa uit hoofde van financiële-leaseovereenkomsten, zijn voor € 3,3 miljoen

(2004: € 3,3 miljoen) als zekerheid gesteld voor leningen.

Materiële vaste activa, gefinancierd door middel van financiële-leaseovereenkomsten, hebben onderstaande

boekwaarden:

2005 2004

Bedrijfsgebouwen en -terreinen 27.251 34.234

Materieel, machines en installaties 24.447 19.410

Overige materiële vaste activa 3.802 1.987

Per 31 december 55.500 55.631

De met de leaseovereenkomsten samenhangende betalingsverplichtingen zijn opgenomen onder de kort- en

langlopende leningen (Toelichting 19). Financieringslasten en afschrijvingen zijn opgenomen in de winsten

verliesrekening.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 100

9. Immateriële vaste activa

Niet-ge-

ïntegreerde

Goodwill software Totaal

Per 1 januari 2004

Kostprijs 502.121 18.724 520.845

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen - (4.787) (4.787)

Boekwaarde 502.121 13.937 516.058

2004

Boekwaarde 1 januari 502.121 13.937 516.058

Investeringen - 458 458

Investering uit verwerving van een dochteronderneming 1.383 - 1.383

Desinvesteringen - (5.754) (5.754)

Bijzondere waardeverminderingen (108) - (108)

Afschrijvingen - (2.588) (2.588)

Valutakoersverschillen (158) 6 (152)

Overige mutaties - 56 56

Boekwaarde 31 december 503.238 6.115 509.353


Kostprijs 503.346 13.490 516.836

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen (108) (7.375) (7.483)

Boekwaarde 503.238 6.115 509.353

2005

Boekwaarde 1 januari 503.238 6.115 509.353


Desinvesteringen - (20) (20)

Bijzondere waardeverminderingen (5.300) - (5.300)

Afschrijvingen - (2.669) (2.669)

Valutakoersverschillen 304 3 307

Overige mutaties - 59 59

Boekwaarde 31 december 498.242 4.314 502.556


Kostprijs 503.650 14.358 518.008

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen (5.408) (10.044) (15.452)

Boekwaarde 498.242 4.314 502.556

101

Koninklijke BAM

Groep nv

In overeenstemming met IFRS 1 heeft de Groep IFRS 3 toegepast vanaf de overgangsdatum. Als gevolg hiervan is de

waarde van de goodwill gefixeerd op 1 januari 2004 en zijn de cumulatieve afschrijvingen die eerder volgens NL GAAP

werden verantwoord, teruggenomen en verwerkt in de kostprijs.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 101

102

Jaar

rapp

ort 2

005 De goodwill is als volgt toegerekend aan de sectoren van de Groep:

2005 2004

Bouw en vastgoed 160.645 163.144

Infra 206.826 209.323

Installatietechniek 1.857 1.857

Consultancy en engineering 42.920 42.920

Overige 85.994 85.994

Per 31 december 498.242 503.238

De goodwill betreft voornamelijk de overname van HBG in 2002. De boekwaarde van deze goodwill bedraagt ultimo

2005 € 462 miljoen.

De goodwill is getoetst voor bijzondere waardeverminderingen door de huidige boekwaarden van de vaste activa inclu-

sief toegerekende goodwill, van de kasstroomgenererende eenheden, te vergelijken met de bedrijfswaarden ervan.

De bedrijfswaarden zijn berekend op basis van de geprognosticeerde kasstromen, uitgaande van prognoses van de

opbrengsten en winstpercentages (vóór belasting), voor een periode van vijf jaar en zoals goedgekeurd door het mana-

gement. De prognoses zijn gebaseerd op realisaties uit het verleden en verwachting over de markt en ontwikkelingen in

de verschillende sectoren.

De geschatte kasstromen zijn contant gemaakt tegen een disconteringsvoet (vóór belasting) die de huidige markt-

situatie, de tijdswaarde van geld en de aan het activum gerelateerde risico’s reflecteert. De gebruikte disconteringsvoet

(vóór belasting) reflecteert het risicoprofiel van de betreffende sectoren en varieert tussen 8,0 procent (2004: 8,5 procent)

en 10,5 procent (2004: 11,0 procent).

In 2005 is een verlies verantwoord uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen inzake twee kasstroomgenererende

eenheden, ter hoogte van € 2,5 miljoen in de sector Bouw en vastgoed, respectievelijk € 2,8 miljoen in de sector Infra.

In 2004 is een verlies verantwoord uit hoofde van een bijzondere waardevermindering van € 0,1 miljoen inzake een

kasstroomgenererende eenheid in de sector Bouw en vastgoed.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 102

De pps-vorderingen betreffen nog te ontvangen vergoedingen uit hoofde van concessieovereenkomsten in Nederland en

het Verenigd Koninkrijk. Het kortlopend deel van de pps-vorderingen wordt verantwoord onder de handels- en overige

vorderingen.

De gemiddelde looptijd van de pps-vorderingen is 25 jaar. Van het langlopend deel heeft circa € 460 miljoen een looptijd

van langer dan vijf jaar (2004: € 271 miljoen).

De rentepercentages op pps-vorderingen zijn vrijwel gelijk aan de rentepercentages (na afdekking) van de bijbehorende

non-recourse pps-leningen. De rentepercentages zijn vast gedurende de looptijd. Het gemiddelde rentepercentage op

pps-vorderingen bedraagt 5,4 procent.

De pps-vorderingen zijn als zekerheid gesteld ten behoeve van bijbehorende non-recourse pps-leningen, welke zijn

opgenomen onder de langlopende en kortlopende verplichtingen.

De overige mutaties 2004 betreffen het herrubriceren van de overige vlottende activa van de betreffende pps-projecten.

10. Pps-vorderingen

103

Koninklijke BAM

Groep nv

11. Deelnemingen

2005 2004

Per 1 januari 176.165 172.467

Investeringen 25 6.416

(De)consolidatie (74) (132)

Aandeel in resultaat 1 10.988 1.492

Winstuitkeringen en ontvangen dividend (6.638) (4.746)

Valutakoersverschillen (379) (23)

Overige mutaties (69.771) 691

Per 31 december 110.316 176.165

1 Aandeel in resultaat is na aftrek van belasting en van belang derden.

2005 2004

Per 1 januari 403.174 217.422

Verstrekte vorderingen 160.700 212.108

Aflossingen vorderingen (37.036) (3.156)

Valutakoersverschillen 16.406 (5.222)

Overige mutaties - (17.978)

Per 31 december 543.244 403.174

De pps-vorderingen zijn als volgt opgenomen in de balans:

Langlopend 528.816 386.048

Kortlopend 14.428 17.126

543.244 403.174

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 103

104

Jaar

rapp

ort 2

005 De overige mutaties 2005 betreffen nagenoeg volledig de reclassificatie van € 70 miljoen cumulatief financierings-

preferente aandelen in Van Oord naar langlopende vorderingen in verband met de toepassing van IAS 32 en IAS 39 per

1 januari 2005. Zie Toelichting 12.

In onderstaand overzicht wordt een specificatie gegeven van de door de Groep gehouden belangen in (niet-beurs-

genoteerde) deelnemingen. De vermelde bedragen betreffen het belang van de Groep in de balans van de betreffende

deelnemingen ultimo boekjaar en het aandeel in de opbrengsten en het resultaat over het betreffende boekjaar.

Inbegrepen zijn deelnemingen waarin de Groep minder dan twintig procent van het (potentiële) aantal stemgerechtigde

aandelen houdt, maar waarin de Groep door lidmaatschappen van directies en/of raden van commissarissen invloed van

betekenis uitoefent.

Bij sommige deelnemingen zijn aanzienlijke beperkingen gesteld aan de overdracht van gelden. Dit betreft vooral

bepalingen op grond waarvan aflossing van externe schulden voorrang heeft boven dividenduitkeringen.

Het in deelnemingen geïnvesteerde bedrag is inclusief € 32 miljoen (2004: € 32 miljoen) aan goodwill. Op de goodwill is

geen bijzondere waardevermindering toegepast.

Land van Verplich- Opbreng-

vestiging % belang Activa tingen Saldo sten Resultaat

2004

Van Oord nv Nederland 21,49 260.387 97.847 162.540 163.869 2.468

Infraspeed (Holdings) bv Nederland 21,50 129.816 129.791 25 - -

nv Justinvest Antwerpen België 33,33 58.297 58.247 50 - -

Celtic Roads Group (Dundalk) Ltd Ierland 33,33 26.875 20.465 6.410 - -

nv Rabot Invest België 25,00 9.629 9.567 62 - -

Railpro bv Nederland 10,00 7.087 4.149 2.938 12.127 387

Wâldwei.com bv Nederland 33,33 6.093 6.060 33 - -

498.184 326.126 172.058 175.996 2.855

Overige 4.107 (1.363)

Totaal 176.165 1.492

2005








612.898 507.442 105.456 232.884 10.025

Overige 4.860 963

Totaal 110.316 10.988

2005








612.898 507.442 105.456 232.884 10.025

Overige 4.860 963

Totaal 110.316 10.988

2004








498.184 326.126 172.058 175.996 2.855

Overige 4.107 (1.363)

Totaal 176.165 1.492

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 104

Langlopende

vorderingen Overig Totaal

Per 1 januari 2004 19.698 3.819 23.517



(De)consolidaties (102) 1.056 954

Verstrekte leningen 3.721 - 3.721

Aflossingen leningen (2.105) - (2.105)

Valutakoersverschillen (66) - (66)

Overige mutaties (1.297) 892 (405)

19.849 5.695 25.544

Waarvan kortlopend (1.079) - (1.079)

Per 31 december 2004 18.770 5.695 24.465

Per 1 januari 2005 19.849 5.695 25.544

Investeringen - 1 1


(De)consolidaties (5) (65) (70)

Verstrekte leningen 3.165 - 3.165

Aflossingen leningen (3.903) - (3.903)

Valutakoersverschillen 71 - 71

Overige mutaties 71.496 (72) 71.424

90.673 4.857 95.530

Waarvan kortlopend (11.022) - (11.022)

Per 31 december 2005 79.651 4.857 84.508

12. Overige financiële vaste activa

De overige mutaties 2005 betreffen nagenoeg volledig de reclassificatie van € 70 miljoen cumulatief financierings-

preferente aandelen in Van Oord uit deelnemingen in verband met de toepassing van IAS 32 en IAS 39 per

1 januari 2005. Zie Toelichting 11.

De reële waarde van de langlopende vorderingen bedraagt eind 2005 € 92 miljoen, berekend met een effectief

rentepercentage van 5,7 procent.

De kolom Overig betreft belangen in (niet-beursgenoteerde) deelnemingen waarover de Groep geen invloed van

betekenis uitoefent.

105

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 105

Inherent aan de normale bedrijfsvoering hebben grond en bouwrechten een overwegend langlopend karakter (langer

dan een jaar). In het verlengde hiervan heeft het merendeel van de onder vastgoedontwikkeling gerapporteerde

investeringen een vlottend karakter (korter dan een jaar).

De overige voorraden hebben een overwegend kortlopend karakter. In 2005 is € 60 miljoen aan overige voorraden in de

winsten verliesrekening opgenomen. Afwaarderingen op overige voorraden hebben niet plaatsgevonden.

14. Handels- en overige vorderingen

106

Jaar

rapp

ort 2

005 13. Voorraden

Grond en bouwrechten

Vastgoedontwikkeling


Onderhanden werk en halffabrikaten

Gereed product

2005

234.395

419.800

19.455

204

4.898

678.752

2004

206.755

450.382

18.325

173

4.042

679.677

Handelsvorderingen

Af: bijzondere waardevermindering van vorderingen

Handelsvorderingen – netto

Van opdrachtgevers te vorderen bedragen

Retenties

Vooruitbetaalde kosten en nog te factureren bedragen

Pps-vorderingen

Overige vorderingen

2005

1.101.063

(82.909)

1.018.154

437.409

124.421

59.695

14.428

298.038

1.952.145

2004

1.089.180

(118.608)

970.572

355.911

100.567

72.188

17.126

238.125

1.754.489

Verondersteld wordt dat de nominale waarde van de handels- en overige vorderingen de reële waarde ervan benadert.

Gewoonlijk worden deze vorderingen binnen de normale bedrijfsvoering (korter dan een jaar) voldaan, met uitzondering

van circa € 40 miljoen (voornamelijk betreffende retenties). De reële waarde van dit langlopende deel bedraagt circa

€ 38 miljoen en is berekend met een rentepercentage van 3 procent.

Van opdrachtgevers te vorderen bedragen betreffen onderhanden projecten in opdracht van derden en bestaan uit het

positieve saldo van gemaakte kosten (inclusief verantwoord resultaat) en gefactureerde termijnen.

De retenties betreffen door opdrachtgevers op gefactureerde termijnen ingehouden bedragen. Met name in het

Verenigd Koninkrijk en Duitsland is het gebruikelijk om een vooraf overeengekomen percentage in te houden tot het

moment van oplevering van het project.

Bij de handelsvorderingen is geen sprake van een significante concentratie van het kredietrisico, omdat de Groep een

groot aantal opdrachtgevers in binnen- en buitenland heeft.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 106

107

Koninklijke BAM

Groep nv

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de Groep, behoudens deposito’s met een looptijd tot uiterlijk

31 januari 2006, en liquide middelen in joint ventures voor circa € 215 miljoen (2004: € 308 miljoen).

De effectieve rente op kortlopende bankdeposito’s is gemiddeld 3 procent. De deposito’s hebben een gemiddelde

looptijd van circa twee weken.

15. Liquide middelen

Banktegoeden en kassen

Kortetermijn deposito’s

Liquide middelen

Af: bankkredieten

Netto-liquiditeiten

2005

369.232

283.805

653.037

(20.705)

632.332

2004

419.896

235.156

727.052

(27.592)

699.460

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 107

108

Jaar

rapp

ort 2

005 16. Aandelenkapitaal

*) Uitstaand aantal aandelen per 31 december 2005 inclusief in 2005 ter beurze ingekochte 73.061 niet-converteerbare

preferente aandelen.

Voor een nadere specificatie van de uitstaande aandelen wordt verwezen naar Toelichting 7 van de enkelvoudige

jaarrekening.

Ultimo 2005 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van de Groep veertig miljoen gewone aandelen (2004: veertig

miljoen) en zestig miljoen preferente aandelen (2004: zestig miljoen), alle met een nominale waarde van € 0,50 per

aandeel (2004: € 0,50 per aandeel). Alle geplaatste aandelen zijn volgestort.

Per 1 januari 2004

Emissie aandelen

Conversie:

- van obligaties

- van preferente aandelen

- emissie ingekochte aandelen

Betaald dividend



Splitsing:

- niet-converteerbare

preferente aandelen

- converteerbare preferente

aandelen

Per 1 januari 2005

Emissie aandelen

Intrekking niet-converteer-

bare preferente aandelen

Conversie van preferente

aandelen

Betaald dividend

Per 31 december 2005 *)

24.647.444 7.562 3.929 833 290.415 302.739

1.250.000 625 - - 39.460 40.085

976.611 488 - - 10.600 11.088

- 662 (662) - - -

(358.572) (179) - - - (179)

1.766 1 - - 36 37

26.517.249 9.159 3.267 833 340.511 353.770

- - - (833) (34.167) (35.000)

- - (3.160) - (129.548) (132.708)

- - (3.160) (833) (163.715) (167.708)

26.517.249 9.159 107 - 176.796 186.062

2.224.000 1.112 - - 150.189 151.301

(1.572.012) - - - - -

- 1.958 (64) - 77.679 79.573

15.937 8 - - 327 335

27.185.174 12.237 43 - 404.991 417.271

Uitstaand Preferente aandelen

aantal Gewone con- niet-con- Agio-

aandelen aandelen verteerbaar verteerbaar reserve Totaal

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 108

Gewone aandelen

In 2005 is het aantal geplaatste gewone aandelen met 6.157.850 toegenomen tot 24.474.292 als gevolg van de

conversie van 3.917.913 converteerbare financieringspreferente aandelen in gewone aandelen en de emissie van

november 2005. Op 10 november 2005 heeft de Groep 2.224.000 gewone aandelen geplaatst bij institutionele

beleggers in Nederland en daarbuiten tegen een koers van € 69,00 per aandeel. De netto-opbrengst van deze emissie

bedroeg € 151,3 miljoen. Dit bedrag is gebruikt om de overname van AM te financieren.

Daarnaast is in 2005 het aantal gewone aandelen met 15.937 toegenomen als gevolg van een beperkt preferent dividend

dat in de vorm van gewone aandelen is uitgekeerd.

In 2004 nam het aantal geplaatste gewone aandelen toe tot 18.316.442, een stijging van 3.192.808 aandelen. Deze

stijging hing samen met de conversie van 1.323.003 converteerbare financieringspreferente aandelen in gewone

aandelen, de conversie van converteerbare obligaties in 976.611 gewone aandelen en de emissie van 1.250.000 gewone

aandelen op 9 december 2004, tegen een koers van € 32,60 per aandeel. De opbrengst van deze emissie is gebruikt voor

de inkoop van niet-converteerbare preferente aandelen. Aan de vraag naar nieuwe gewone aandelen die voortkwam uit

de conversie van obligaties en preferente aandelen, is in 2004 deels voldaan door 358.572 in 2001 ingekochte aandelen

opnieuw uit te geven.

Daarnaast nam in 2004 het aantal gewone aandelen met 1.766 toe als gevolg van een beperkt preferent dividend dat in

de vorm van gewone aandelen is uitgekeerd.

Financieringspreferente aandelen

Met ingang van 1 januari 2005 worden converteerbare en niet-converteerbare financieringspreferente aandelen

verantwoord als samengestelde financiële instrumenten. Deze stelselwijziging is het gevolg van de toepassing van

IAS 32 en IAS 39 voor boekjaren 2005 en later. Zie Toelichting 19 voor nadere informatie.

Door conversie in gewone aandelen daalde het aantal converteerbare financieringspreferente aandelen in 2005 met

3.917.913 stuks tot 2.616.227. In 2004 werden 1.323.003 converteerbare financieringspreferente aandelen in gewone

aandelen geconverteerd.

Het aantal niet-converteerbare financieringspreferente aandelen daalde in 2005 met 1.572.012 stuks tot 94.655 als

gevolg van de inkoop van 1.572.012 door ING gehouden niet-converteerbare financieringspreferente aandelen in maart

2005. Eind 2004 verkreeg de Groep een optie tot terugkoop van alle door ING gehouden niet-converteerbare

financieringspreferente aandelen. Om de inkoop van deze aandelen te financieren zijn in december 2004 1.250.000

gewone aandelen uitgegeven.

Na goedkeuring door de algemene vergadering van aandeelhouders, d.d. 9 mei 2005, zijn de 1.572.012 ingekochte

niet-converteerbare financieringspreferente aandelen ingetrokken. Van de resterende 94.655 niet-converteerbare

financieringspreferente aandelen zijn in 2005 73.061 stuks via de beurs ingekocht. De Groep beoogt ook de resterende

aandelen op deze wijze in te kopen.

Het aantal niet-converteerbare financieringspreferente aandelen bedroeg ultimo 2004 1.666.667 stuks.

109

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 109

In overeenstemming met IFRS 1 zijn alle cumulatieve omrekeningsverschillen op de transitiedatum 1 januari 2004 op

nul gesteld.

In 2004 zijn de omrekeningsverschillen het gevolg van de omrekening van activa, vermogen en verplichtingen van met

name Britse en Amerikaanse dochterondernemingen, tegen de valutakoersen per balansdatum ultimo 2004.

Met ingang van 1 januari 2005 verantwoordt de Groep een afdekkingsreserve voor het effectieve gedeelte van de

(cumulatieve netto) mutatie in de reële waarde van de kasstroomafdekkingsinstrumenten. Deze stelselwijziging is het

gevolg van de toepassing van IAS 32 en IAS 39 voor boekjaren aanvangend op of na 1 januari 2005. Zie Toelichting 20

voor nadere informatie.

18. Garantievermogen

2005 2004

Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders van de vennootschap 581.720 435.081

Achtergestelde leningen 155.050 121.350

Preferente aandelen 53.588 -

790.358 556.431

110

Jaar

rapp

ort 2

005 17. Reserves

- - -

(7.413) - (7.413)

(23) - (23)

(7.436) - (7.436)

- 808 808

- (32.526) (32.526)

- 9.123 9.123

- (22.595) (22.595)

(7.436) (22.595) (30.031)

- (20.210) (20.210)

- 5.368 5.368

10.341 - 10.341

(379) - (379)

2.526 (37.437) (34.911)

Translatie- Afdekkings-

reserve reserve Totaal

Per 1 januari 2004

Valutakoersverschillen:

- groepsmaatschappijen

- deelnemingen



Reële-waarde afdekkingen, na belasting:

- valutatermijncontracten

- renteswaps

- belasting op reële-waardemutatie

Per 1 januari 2005

Kasstroomafdekkingen:

- reële-waardemutatie in boekjaar

- belasting op reële-waardemutatie

Valutakoersverschillen:

- groepsmaatschappijen

- deelnemingen


BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 110

De looptijd van de langlopende leningen is als volgt:

Achtergestelde leningen

Op 7 juni 2005 is met een consortium van banken een achtergestelde lening ter waarde van € 150 miljoen afgesloten.

Met de opbrengst van de lening is de bestaande lening van € 100 miljoen vroegtijdig afgelost. De nieuwe achtergestelde

lening versterkt de solvabiliteit van de Groep, heeft gunstiger rentecondities en een langere looptijd. De rente bedraagt

EURIBOR plus 280 basispunten. De gemiddelde rente over 2005 bedroeg 4,94 procent. Van de hoofdsom van de lening

dient € 75 miljoen te worden afgelost in juni 2010 en het restant in juni 2011. Onder de leenovereenkomst is de Groep

verplicht aan een aantal voorwaarden te voldoen. De belangrijkste voorwaarden betreffen het realiseren van ratio’s ter

zake van leverage, intrestdekking, solvabiliteit en fixed charge coverage. Ultimo 2005 voldeed de Groep aan alle

voorwaarden. Begin 2006 is ter afdekking van het renterisico een renteswap afgesloten. Met ingang van februari 2006

bedraagt de rente 6,1 procent voor de resterende looptijd van de achtergestelde lening.

De achtergestelde lening van € 100 miljoen, aangetrokken bij een consortium van banken op 10 september 2003 had

een looptijd van vier jaar en een rentetarief van EURIBOR plus 500 basispunten. In juni 2005 is de lening vervroegd

afgelost. De gemiddelde rente over 2005 bedroeg 7,13 procent.

111

Koninklijke BAM

Groep nv

19. Leningen

Langlopend


Non-recourse pps-leningen

Overige non-recourseleningen

Preferente aandelen

Financiële-leaseovereenkomsten

Overige leningen

Kortlopend

Bankkredieten



Overige non-recourse leningen

Preferente aandelen


Overige leningen

Overige kortlopende leningen

Totaal leningen

2005

150.000

496.725

153.603

53.135

44.306

13.708

911.477

20.705

5.050

50.891

54.038

453

13.942

5.538

-

150.617

1.062.094

2004

80.050

367.233

130.131

-

52.304

13.820

643.538

27.592

41.300

12.653

7.492

-

12.287

7.222

3.567

112.113

755.651

Langer dan 1 jaar en kleiner dan of gelijk aan 5 jaar

Langer dan 5 jaar

2005

342.017

569.460

911.477

2004

432.274

211.264

643.538

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 111

Van de op 29 december 2000 van ING Corporate Investments Mezzanine Fonds B.V. verkregen achtergestelde lening ten

bedrage van € 34 miljoen resteert ultimo 2005 nog een af te lossen bedrag van € 5,05 miljoen. Dit bedrag is begin

januari 2006 afgelost. De rente gedurende het jaar 2005 bedroeg 8,51 procent.

Voor de achtergestelde leningen geldt dat de hoofdsom is achtergesteld bij alle andere verplichtingen. De rente-

verplichtingen zijn niet achtergesteld. Als zekerheid hebben belangrijke dochtervennootschappen in binnen- en

buitenland zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld.


Deze hebben betrekking op pps-projecten in het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Als zekerheid voor de financiers

dienen de bijbehorende pps-vorderingen.

De gemiddelde looptijd van de pps-leningen is 25 jaar. Van het langlopend deel heeft € 407 miljoen een looptijd van

langer dan vijf jaar (2004: € 195 miljoen).

De rentepercentages op pps-leningen zijn variabel, maar door middel van renteswaps gefixeerd op gelijkwaardige

percentages als de bijbehorende pps-vorderingen. Het gemiddelde rentepercentage op pps-leningen bedraagt

5,4 procent.

Overige non-recourse leningen

Deze betreffen financieringen van gronden en vastgoedontwikkeling. De betreffende activa gelden als zekerheid voor de

financiers.

Preferente aandelen

In december 2002 zijn 7.857.143 converteerbare financieringspreferente aandelen en 1.666.667 niet-converteerbare

financieringspreferente aandelen uitgegeven. Gedurende een eerste periode van acht jaar (tot en met 2010) is het

dividend op de financieringspreferente aandelen vast, te weten 8,83 procent voor de converteerbare en 9,13 procent

voor de niet-converteerbare preferente aandelen, beide te betalen over de uitgiftekoers van € 21,00 per aandeel.

Converteerbare financieringspreferente aandelen

Op verzoek van de houder kunnen converteerbare financieringspreferente aandelen direct worden geconverteerd in

gewone aandelen tegen een koers gelijk aan de uitgiftekoers (€ 21,00). In 2005 zijn 3.917.913 aandelen geconverteerd

(2004: 1.323.003 aandelen). Ultimo 2005 stonden nog 2.616.227 converteerbare financieringspreferente aandelen uit.

Met ingang van 1 januari 2005 worden converteerbare financieringspreferente aandelen verantwoord als samengestelde

financiële instrumenten. Deze stelselwijziging hangt samen met de invoering van IAS 32 en IAS 39 voor de boekjaren

beginnend op of na 1 januari 2005. De reële waarde van de schuldcomponent en de aandelencomponent is bij uitgifte

vastgesteld.

De reële waarde van de schuldcomponent, die onder langlopende schulden is opgenomen, is berekend op basis van een

marktrente gelijk aan het dividendpercentage op de niet-converteerbare financieringspreferente aandelen. Deze

berekeningswijze levert een reële waarde op van € 20,309 per converteerbaar financieringspreferent aandeel.

112

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 112

Het verschil van € 0,691 per aandeel tussen de uitgiftekoers van € 21,00 per aandeel en de reële waarde van de

schuldcomponent, zijnde de waarde van de eigenvermogenscomponent, is onder de reserves toegerekend aan het eigen

vermogen.

De balanswaardering van de converteerbare financieringspreferente aandelen is als volgt:

De rentelasten van de converteerbare financieringspreferente aandelen worden bepaald met de effectieve

rentemethode, waarbij de effectieve rente van 9,13 procent wordt toegepast op de schuldcomponent.

Niet-converteerbare financieringspreferente aandelen

In 2005 zijn 1.645.073 niet-converteerbare financieringspreferente aandelen ingekocht. De meerderheid daarvan maakte

deel uit van het pakket van 1.572.012 niet-converteerbare financieringspreferente aandelen dat van ING Bank is

ingekocht. In december 2004 is met ING Bank een optieovereenkomst afgesloten voor de inkoop van alle door ING

gehouden niet-converteerbare financieringspreferente aandelen.

De inkoop van de door ING gehouden aandelen is gefinancierd uit de opbrengst van een onderhandse emissie van

1.250.000 gewone aandelen op 9 december 2004. Van de 94.655 resterende niet-converteerbare financierings-

preferente aandelen zijn er ultimo 2005 73.061 via de beurs ingekocht. De Groep beoogt ook de resterende 21.594

aandelen op deze wijze in te kopen.

Met ingang van 1 januari 2005 worden de niet-converteerbare financieringspreferente aandelen verantwoord als

financiële verplichtingen en niet langer als bestanddeel van het eigen vermogen. De niet-converteerbare financierings-

preferente aandelen worden in de balans opgenomen tegen de uitgiftekoers van € 21,00 per aandeel.

De mutaties in deze post zijn als volgt:

De financieringslasten van de niet-converteerbare financieringspreferente aandelen worden bepaald door middel van de

effectieve rentemethode, waarbij het effectieve rentepercentage van 9,13 procent wordt gehanteerd.

113

Koninklijke BAM

Groep nv

Nominale waarde per 1 januari

Eigenvermogensbestandeel per 1 januari

Vreemdvermogensbestandeel per 1 januari

Conversie van aandelen

Vreemdvermogensbestandeel per 31 december

Eigenvermogensbestandeel per 31 december

Nominale waarde per 31 december

2005

137.217

(4.509)

132.708

(79.573)

53.135

1.806

54.941

2005

35.000

(34.547)

453

Verplichting per 1 januari

Inkoop niet-converteerbare aandelen

Verplichting per 31 december

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 113


Dit betreft overwegend financieringen van bedrijfsgebouwen en materieel. De looptijden van de financiële-lease-

verplichtingen zijn als volgt:

De contante waarde van de financiële-leaseverplichtingen is als volgt:

Overige langlopende leningen

Deze financieringen hebben voornamelijk betrekking op bedrijfsgebouwen, materieel en vastgoedontwikkeling.

Overige informatie

De boekwaarde en de reële waarde van de totale leningen zijn als volgt:

De reële waarden zijn gebaseerd op kasstromen die contant zijn gemaakt met rentepercentages ontleend aan de

yieldcurve van Bloomberg. De boekwaarden van het kortlopende deel van leningen benaderen de reële waarde ervan.

114

Jaar

rapp

ort 2

005

Looptijd korter dan 1 jaar

Looptijd langer dan 1 jaar en korter dan of gelijk aan 5 jaar

Looptijd langer dan 5 jaar

Toekomstige financieringslasten op financiële lease

De contante waarde van de financiële-leaseverplichting

2005

17.011

43.963

5.323

66.297

(8.049)

58.248

2004

13.703

52.189

6.174

72.066

(7.475)

64.591

Looptijd langer dan 1 jaar en korter dan of gelijk aan 5 jaar

Looptijd langer dan 5 jaar

Looptijd korter dan 1 jaar

2005

39.281

5.025

44.306

13.942

58.248

2004

47.031

5.273

52.304

12.287

64.591






Preferente aandelen

Overige kortlopende leningen

Bankkredieten

Boekwaarde Reële waarde

2005 2004 2005

155.050 121.350 155.050

547.616 379.886 547.616

207.641 137.623 207.671

19.246 21.042 19.593

58.248 64.591 61.090

53.588 - 53.588

- 3.567 -

20.705 27.592 20.705

1.062.094 755.651 1.065.313

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 114

De effectieve rentepercentages zijn ultimo 2005 als volgt:

De Groep heeft renteswaps afgesloten ter beperking van de mogelijke gevolgen van renteschommelingen en

contractuele renteherzieningen van zijn financiële verplichtingen. Per 31 december 2005 was de positie van de Groep als

volgt:

Tevens is voor een pps-project een renteswap afgesloten door de concessiegever ter hoogte van circa € 139 miljoen.

Het totaalbedrag van leningen van de Groep betreft de volgende oorspronkelijke valuta:

115

Koninklijke BAM

Groep nv


Totaal leningen

Afgedekt met renteswaps

150.617

(40.402)

110.215

342.017

(58.251)

283.766

569.460

(310.175)

259.285

1.062.094

(408.828)

653.266

Korter dan Langer dan

1 jaar 1-5 jaar 5 jaar Totaal

Euro

US dollar

Pond sterling

505.698

16.093

540.303

1.062.094

359.784

6.305

389.562

755.651

2005 2004






Preferente aandelen

5,3% - -

3,2% - 6,1%

3,5% - 5,8%

3,8% 7,0% -

5,3% 5,4% -

9,1% - -

Pond

Euro US dollar sterling

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 115

20. Derivaten

Met ingang van 1 januari 2005 worden derivaten in de balans verantwoord en gewaardeerd tegen de reële waarden. Tot

en met het boekjaar 2004 werden derivaten opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Deze stelselwijziging is het

gevolg van de toepassing van IAS 32 en IAS 39 voor boekjaren aanvangend op of na 1 januari 2005. De effecten van de

eerste verwerking in de balans zijn verwerkt in het eigen vermogen. Hierbij zijn de derivaten die zich kwalificeren als

afdekkingsinstrument, opgenomen in de afdekkingsreserve.

Renteswaps

Per 1 januari 2005 stonden renteswaps uit in het kader van pps-projecten, ter afdekking van het renterisico op pps-

leningen met een variabele rente. De reële waarde van de uitstaande renteswaps bedroeg negatief € 32,5 miljoen.

Per 31 december 2005 bedroeg de reële waarde van de uitstaande renteswaps negatief € 51,8 miljoen. Alle swaps heb-

ben een looptijd langer dan 1 jaar. Ultimo 2005 ligt de vaste rente van deze swaps tussen 4,5 procent en 6,3 procent.

De variabele rente van de corresponderende leningen is in de meeste gevallen gebaseerd op EURIBOR of LIBOR met een

opslag.

Valutatermijncontracten

Per 1 januari 2005 bedroeg het totaal aan valutatermijncontracten € 20,9 miljoen. Deze contracten hadden een looptijd

tot maximaal 1 jaar (€ 18,6 miljoen) respectievelijk tussen 1 en 2 jaar (€ 2,3 miljoen). De reële waarde van deze contrac-

ten bedroeg € 0,8 miljoen positief.

Per 31 december 2005 bedraagt het totaal aan valutatermijncontracten € 54,5 miljoen met een reële waarde van per

saldo € 0,3 miljoen positief. Alle contracten zijn kortlopend.

116

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 116

21. Personeelsgerelateerde voorzieningen

2005 2004

Pensioenvoorziening voor toegezegd-pensioenregelingen 161.985 193.796

Overige personeelsvoorzieningen 18.419 17.921

180.404 211.717

De Groep kent zowel toegezegd-pensioenregelingen als toegezegde-bijdrageregelingen die voorzien in pensioenuitke-

ringen aan medewerkers op hun pensioengerechtigde leeftijd. Deze regelingen zijn ondergebracht bij bedrijfstakpensi-

oenfondsen, externe verzekeraars en bedrijfspensioenfondsen. De in de balans van de Groep verantwoorde voorziening

betreft toegezegd-pensioenregelingen, met uitzondering van regelingen die zijn ondergebracht bij bedrijfstakpensioen-

fondsen. Deze regelingen zijn verwerkt als toegezegde-bijdrageregeling omdat de administratie van deze fondsen niet is

ingericht om het deel van de pensioenverplichtingen en fondsbeleggingen dat aan de Groep toebehoort inzichtelijk te

maken.

In Nederland kent de Groep zowel toegezegd-pensioenregelingen als toegezegde-bijdrageregelingen. De opbouw van

de huidige en toekomstige pensioenaanspraken is ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen en externe verzeke-

raars. De historische pensioenaanspraken zijn ten dele opgebouwd in bedrijfspensioenfondsen van voormalige juridische

entiteiten. Deze regelingen zijn inmiddels gesloten voor nieuwe toetreders. Het beleid van de Groep is gericht op het

overdragen van bedrijfspensioenfondsen aan externe partijen. In dit verband is in 2005 het HBG Pensioenfonds groten-

deels overgedragen aan derden.

In het Verenigd Koninkrijk heeft de Groep toegezegd-pensioenregelingen en toegezegde-bijdrageregelingen die zijn

ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen, bedrijfspensioenfondsen en externe verzekeraars. Twee van de toege-

zegd-pensioenregelingen, ondergebracht bij bedrijfspensioenfondsen, zijn gesloten voor nieuwe toetreders en vervan-

gen door een toegezegde-bijdrageregeling ondergebracht bij derden. Een aantal toegezegd-pensioenregelingen is ver-

werkt als toegezegde-bijdrageregeling omdat de externe partijen waar deze regelingen zijn ondergebracht niet in staat

zijn de vereiste informatie beschikbaar te stellen.

In België draagt de Groep bij aan een relatief kleine toegezegd-pensioenregeling die is ondergebracht bij een externe ver-

zekeraar. Verder heeft de Groep regelingen getroffen voor haar medewerkers om te kunnen participeren in een toege-

zegde-bijdrageregeling.

In Duitsland heeft de Groep diverse toegezegd-pensioenregelingen. Deze worden gefinancierd door de werkgever en zijn

gedeeltelijk ondergebracht bij een bedrijfspensioenfonds. Enkele van deze regelingen zijn al gesloten voor nieuwe toe-

treders en de Groep streeft er naar de overige regelingen eveneens te sluiten. Met ingang van 2006 worden toekomstige

pensioenaanspraken opgebouwd in een toegezegde-bijdrageregeling waarin medewerkers de mogelijkheid hebben op

individuele basis bij te dragen.

In Ierland heeft de Groep toegezegd-pensioenregelingen die zijn ondergebracht in een bedrijfspensioenfonds en een

bedrijfstakpensioenfonds. Van deze laatste wordt de regeling verwerkt als een toegezegde-bijdrageregeling omdat dit

bedrijfstakpensioenfonds niet in staat is de vereiste informatie beschikbaar te stellen.

In de Verenigde Staten draagt de Groep bij in een toegezegde-bijdrageregeling (401K plan).

De actuariële uitgangspunten en bedragen zoals opgenomen in de balans en winsten verliesrekening, zijn als volgt:

117

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 117

Balansverplichting voor pensioenrechten

Ten laste van de winsten verliesrekening

Mutatie in pensioenverplichting

Per 1 januari 2005


Servicekosten

Rentekosten

Werknemersbijdrage

Planaanpassingen

Uitbetaalde pensioenen

Actuarieel resultaat


Mutatie in fondsbeleggingen

Per 1 januari 2005


Verwacht rendement op fondsbeleggingen

Werkgeversbijdrage

Werknemersbijdrage

Planaanpassingen




Verplichting op de balans

Saldo tussen verplichtingen en beleggingen

Niet-gerealiseerd netto actuarieel verlies


Componenten van verantwoorde pensioenlast

Servicekosten

Rentekosten

Verwacht rendement op fondsbelegingen

Afschrijving van actuarieel resultaat

Netto verantwoorde pensioenlast

Veronderstelling vanaf 1 januari 2005

Disconteringsvoet


Gemiddelde loontrend

Indexatie

(42.724) (71.883) (1.504) (45.728) (146) (161.985)

(8.569) (18.873) (278) (3.409) (2.469) (33.598)

(1.324.446) (395.883) (3.263) (68.753) (56.294) (1.848.639)

- (12.805) - - - (12.805)

(1.309) (17.269) (275) (1.061) (2.739) (22.653)

(39.314) (22.110) (119) (3.362) (2.621) (67.526)

(2.652) (7.590) (88) - (822) (11.152)

622.797 (5.549) - 124 - 617.372

31.023 9.181 329 4.003 1.062 45.598

(81.062) (76.714) 233 (6.996) (12.840) (177.379)

(794.963) (528.739) (3.183) (76.045) (74.254) (1.477.184)

1.177.703 304.114 1.937 20.789 43.921 1.548.464

- 9.837 - - - 9.837

32.054 20.506 116 1.028 3.215 56.919

33.707 23.679 205 3.418 4.527 65.536

2.652 7.590 88 - 822 11.152

(586.019) 4.137 - 65 - (581.817)

(29.660) (9.181) (329) (4.003) (1.062) (44.235)

50.910 39.838 (6) 140 4.999 95.881

681.347 400.520 2.011 21.437 56.422 1.161.747

(113.616) (128.219) (1.172) (54.608) (17.832) (315.447)

70.892 56.336 (332) 8.880 17.686 153.462

(42.724) (71.883) (1.504) (45.728) (146) (161.985)

(1.309) (17.269) (275) (1.061) (2.739) (22.653)

(39.314) (22.110) (119) (3.362) (2.621) (67.526)

32.054 20.506 116 1.028 3.215 56.919

- - - (14) (324) (338)

(8.569) (18.873) (278) (3.409) (2.469) (33.598)

4,1% 4,8% - 5,3% 4,0% 4,1% 4,3%

5,0% 5,6% - 5,9% 6,0% 5,0% 6,7%

2,0% 4,0% 2,0% 2,0% 3,8%

0% - 2,0% 2,5% - 3% 2,0% 1,5% 1,25% - 2,5%

Verenigd

Nederland Koninkrijk België Duitsland Ierland Totaal

118

Jaar

rapp

ort 2

005

2005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 118

(71.585) (72.594) (1.523) (45.889) (2.205) (193.796)

(19.063) (15.224) (349) (3.502) (1.369) (39.507)

(1.155.161) (335.034) (3.035) (71.446) (40.374) (1.605.050)

- 2.034 - - - 2.034

(12.917) (14.958) (298) (979) (1.814) (30.966)

(60.677) (18.505) (155) (3.674) (2.211) (85.222)

(6.358) (7.058) (82) - (679) (14.177)

(29) (14) - 5.024 - 4.981

47.972 8.267 49 4.247 268 60.803

(137.276) (30.615) 258 (1.925) (11.484) (181.042)

(1.324.446) (395.883) (3.263) (68.753) (56.294) (1.848.639)

1.060.847 259.137 1.671 22.067 34.522 1.378.244

- (1.572) - - - (1.572)

54.531 18.239 104 1.151 2.656 76.681

41.806 18.079 190 6.992 5.016 72.083

6.358 7.058 82 - 679 14.177

15 - - (5.024) - (5.009)

(47.972) (8.267) (49) (4.247) (268) (60.803)

62.118 11.440 (61) (150) 1.316 74.663

1.177.703 304.114 1.937 20.789 43.921 1.548.464

(146.743) (91.769) (1.326) (47.964) (12.373) (300.175)

75.158 19.175 (197) 2.075 10.168 106.379

(71.585) (72.594) (1.523) (45.889) (2.205) (193.796)

(12.917) (14.958) (298) (979) (1.814) (30.966)

(60.677) (18.505) (155) (3.674) (2.211) (85.222)

54.531 18.239 104 1.151 2.656 76.681

(19.063) (15.224) (349) (3.502) (1.369) (39.507)

5,5% 4,8% - 5,5% 5,5% 5,5% 4,7%

5,1% 5,7% - 5,9% 6,0% 5,5% 7,0%

2,0% 4,0% 2,0% 3,0% 3,8%

0% - 2,0% 2,5% 2,8% 1,5% 1,25% - 2,50%

Verenigd

Nederland Koninkrijk België Duitsland Ierland Totaal

Balansverplichting voor pensioenrechten

Ten laste van de winsten verliesrekening

Mutatie in pensioenverplichting

Per 1 januari 2004


Servicekosten

Rentekosten

Werknemersbijdrage

Planaanpassingen




Mutatie in fondsbeleggingen

Per 1 januari 2004



Werkgeversbijdrage

Werknemersbijdrage

Planaanpassingen




Verplichting op de balans

Saldo tussen verplichtingen en beleggingen

Niet-gerealiseerd netto actuarieel verlies


Componenten van verantwoorde pensioenlast

Servicekosten

Rentekosten

Verwacht rendement op fondsbelegingen

Netto verantwoorde pensioenlast

Veronderstelling vanaf 1 januari 2004

Disconteringsvoet


Gemiddelde loontrend

Indexatie

119

Koninklijke BAM

Groep nv

2004

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 119

22. Voorzieningen

De voorziening voor garantieverplichtingen heeft betrekking op ingeschatte verplichtingen en lopende procedures

betreffende geschillen inzake opgeleverde projecten. De uit hoofde van garantieverplichtingen gemaakte kosten worden

ten laste van deze voorziening gebracht. De omvang van de voorziening wordt periodiek getoetst op basis van een

inschatting van de risico’s. Circa de helft van de voorzieningen heeft een kortlopend karakter.

De voorziening voor reorganisatiekosten betreft de kosten samenhangend met in gang gezette reorganisaties.

De vorming van de reorganisatievoorziening vindt plaats op het moment waarop tot aanpassing van de organisatie is

besloten en dit kenbaar is gemaakt. De voorzieningen hebben betrekking op reorganisaties in Nederland en Duitsland en

hebben een overwegend kortlopend karakter.

De voorziening voor huurgaranties betreft een geraamd bedrag voor verplichtingen in verband met aan derden afgegeven

huurgaranties (met name in Duitsland) en doorlopende huurverplichtingen ten aanzien van (tijdelijk) ongebruikte panden.

De voorziening is aangepast voor verwachte opbrengsten uit onderverhuur. De huurgaranties in Duitsland betreffen meer-

dere objecten, hebben een overwegend langlopend karakter, en zijn contantgemaakt met een rentevoet van circa 5 procent.

Voor drie objecten heeft de afgegeven huurgarantie een lange resterende looptijd, tot respectievelijk 2010, 2014 en 2017.

De overige voorzieningen betreffen overwegend risico’s inzake de afhandeling van oude projectontwikkelings-

activiteiten, claims en juridische verplichtingen in Duitsland en milieuvoorzieningen (hoofdzakelijk bodem-

verontreiniging). Circa de helft van de voorziening heeft een kortlopend karakter.

120

Jaar

rapp

ort 2

005

Garantie- Reorga- Overige

ver- nisatie- Huur- voor-

plichtingen kosten garanties zieningen Totaal

69.878 38.122 39.218 64.205 211.423

47.661 17.798 6.565 10.370 82.394

(3.306) (3.960) - (5.971) (13.237)

(23.241) (27.017) (8.717) (16.625) (75.600)

(2.421) (68) 497 (1.992)

122 - - 561 683

88.693 24.875 37.066 53.037 203.671

2005 2004

105.522 115.842

98.149 95.581

203.671 211.423

Per 1 januari 2005

Opgenomen in de winsten verliesrekening:

- nieuwe voorzieningen

- vrijval van niet-gebruikte voorzieningen

Besteed gedurende het jaar

(De)consolidaties



De voorzieningen zijn als volgt opgenomen in de balans:

Langlopend

Kortlopend

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 120

23. Latente belastingen

Het verloop van de latente belastingen, zonder saldering van latente belastingvorderingen en verplichtingen binnen

hetzelfde belastinggebied, is als volgt:


121

Koninklijke BAM

Groep nv

55.163 41.031 - (2.899) 93.295

(9.413) (6.206) - 1.757 (13.862)

- (6.312) - - (6.312)

(141) (1.481) - (40) (1.662)

45.609 27.032 - (1.182) 71.459

- - 9.123 - 9.123

45.609 27.032 9.123 (1.182) 80.582

(13.042) (2.762) 1.564 (14.240)

- - 5.368 - 5.368

566 1.751 - (608) 1.709

33.133 26.021 14.491 (226) 73.419

Verlies- Reële

Voor- compen- waarde

zieningen satie resultaten Overige Totaal

Per 1 januari 2004

Verantwoord in winsten verliesrekening

Omboekingen



Verantwoord in het eigen vermogen

Per 1 januari 2005


Verantwoord in het eigen vermogen



Latente belastingvorderingen:

- Looptijd langer dan 1 jaar

- Looptijd korter dan 1 jaar

Latente belastingverplichtingen:

- Looptijd langer dan 1 jaar

- Looptijd korter dan 1 jaar

Saldo verplichtingen en vorderingen

De brutomutatie in de latente belastingen is als volgt:

Per 31 december voorgaand boekjaar

Verantwoord in eigen vermogen

Per 1 januari



Verantwoord in eigen vermogen

Per 31 december

24.567

6.120

30.687

58.824

59.912

118.736

88.049

82.250

(9.123)

73.127

(1.637)

21.927

(5.368)

88.049

23.101

11.313

34.414

83.441

33.223

116.664

82.250

47.935

-

47.935

854

33.461

-

82.250

2005 2004

2005 2004

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 121


Latente belastingvorderingen worden niet verantwoord indien het niet waarschijnlijk is dat de Groep in de toekomst zal

kunnen beschikken over belastbare winsten ter realisatie van tijdelijke verschillen en beschikbare compensabele

verliezen. De Groep heeft geen latente belastingvordering opgenomen met betrekking tot nog niet gebruikte fiscaal

compensabele verliezen in Duitsland ter hoogte van circa € 1 miljard (2004: € 951 miljoen). Op basis van de relevante

fiscale wetgeving in Duitsland is het gebruik van fiscaal compensabele verliezen gelimiteerd. In enig jaar kan maximaal

€ 1 miljoen fiscale winst volledig worden verrekend; boven € 1 miljoen kan slechts 60 procent van de fiscale winst

worden verrekend.

109.765 4.487 26.978 141.230

27.609 1.193 (9.203) 19.599

- - (6.312) (6.312)

- - (808) (808)

137.374 5.680 10.655 153.709

20.449 (2.702) (10.060) 7.687

72 - - 72

157.895 2.978 595 161.468

24. Handels- en overige schulden

Verondersteld wordt dat de nominale waarde van de handels- en overige schulden de reële waarde ervan benadert.

Gewoonlijk worden deze schulden binnen de normale bedrijfsvoering voldaan (korter dan een jaar), met uitzondering

van circa € 115 miljoen. De reële waarde van dit langlopende deel bedraagt € 112 miljoen en is berekend met een

rentepercentage van circa 5 procent.

Aan opdrachtgevers verschuldigde bedragen betreffen onderhanden projecten in opdracht van derden en bestaan uit

het negatieve saldo van gemaakte kosten (inclusief verantwoord resultaat) en gefactureerde termijnen.

122

Jaar

rapp

ort 2

005 Onder-

handen Afschrij-

projecten vingen Overige Totaal

Per 1 januari 2004


Omboekingen






Handelsschulden

Aan opdrachtgevers verschuldigde bedragen

Verschuldigd aan deelnemingen

Premies sociale verzekeringen en overige belastingen

Pensioenpremies

Kosten afgesloten projecten

Overige kortlopende verplichtingen

1.055.547

692.531

14.819

100.020

12.618

80.753

789.483

2.745.771

988.800

1.064.143

14.534

100.959

16.261

101.067

699.536

2.985.300

2005 2004

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 122

25. Personeelskosten

In de pensioenkosten (toegezegd-pensioenregeling) is onder meer een bate van € 18 miljoen (2004: € 23,3 miljoen)

verantwoord. De bate in 2005 betreft het saldo van een gedeeltelijke vrijval van de onder IFRS gevormde voorzieningen

voor toegezegd-pensioenregelingen én de overdracht in het boekjaar van vrijwel alle pensioenverplichtingen van het

Pensioenfonds HBG aan derden. De bate in 2004 betreft de gedeeltelijke vrijval van de onder IFRS gevormde

voorzieningen voor toegezegd-pensioenregelingen.

Ultimo 2005 telde de Groep 27.190 medewerkers (2004: 26.651). Het gemiddelde aantal medewerkers bedroeg 26.914

(2004: 26.801).

Voor nadere informatie met betrekking tot de pensioenkosten zie Toelichting 21.

26. Financieringsbaten en -lasten

123

Koninklijke BAM

Groep nv

Lonen en salarissen

Sociale lasten

Pensioenkosten (toegezegde-bijdrageregeling)

Pensioenkosten (toegezegd-pensioenregeling)

1.157.324

188.368

46.755

33.598

1.426.045

1.178.838

201.572

46.808

39.507

1.466.725

2005 2004

Financieringsbaten:

- renteopbrengsten

- dividendopbrengsten

Financieringslasten:

- achtergestelde leningen

- bankleningen

- financiële-leaseovereenkomsten

- overige leningen

- geactiveerde rente op eigen projecten

- dividend op preferente aandelen

16.238

4.453

20.691

8.425

39.971

3.480

3.959

(27.321)

8.540

37.054

9.932

-

9.932

13.008

30.204

3.379

6.158

(20.872)

-

31.877

2005 2004

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 123

27. Belastingen over het resultaat

2005 2004

Acute belastingen 54.101 31.979

Latente belastingen 21.927 33.461

76.028 65.440

De verantwoorde vennootschapsbelasting wijkt af van het bedrag dat in theorie verschuldigd zou zijn bij hantering van

het gewogen gemiddelde belastingtarief dat van toepassing is op de resultaten van de geconsolideerde

vennootschappen. De afwijking is als volgt toe te lichten:

2005 2004

Resultaat vóór belastingen 229.950 172.269

Nominale vennootschapsbelasting Nederlands tarief 72.434 59.433

Effect van verschillende belastingtarieven in diverse landen (11.909) (10.991)

Onbelaste positieve resultaten en fiscaal niet-verrekende

verliezen in diverse landen, per saldo 17.148 15.706

Mededingingsboete - 13.800

Effect tariefsverlaging op latente belastingen (5.426) (7.319)

Verandering latente belastingschulden als gevolg van definitieve

aanslagen of niet eerder erkende tijdelijke verschillen, per saldo 2.980 (6.205)

Deelnemingsvrijstelling (3.191) (515)

Bijzondere waardevermindering goodwill 1.670 37

Te betalen / ontvangen preferent dividend 1.367 -

Overige inclusief niet-aftrekbare kosten 955 1.494

Effectieve belastingdruk 76.028 65.440

Effectieve belastingdruk 33,1% 38,0%

Het gewogen gemiddelde tarief voor de vennootschapsbelasting was 26,3 procent (2004: 28,1 procent). De verandering

is toe te schrijven aan de verlaging van het Nederlandse tarief en een andere spreiding van resultaten over landen.

28. Winst per aandeel

2005 2004

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders 153.342 106.446

Af: cumulatief preferent dividend (na belasting) - (15.312)

Nettoresultaat toerekenbaar aan houders van gewone aandelen 153.342 91.134

Gewogen gemiddeld uitstaand aantal gewone aandelen (x 1.000) 21.008 17.141

Gewoon winst per aandeel (€) 7,30 5,32

124

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 124

125

Koninklijke BAM

Groep nv

De aandelen die op grond van conversie zijn uitgegeven, tellen vanaf 2005 niet meer volledig, maar tijdsgewogen mee in

de bepaling van het gewogen gemiddeld uitstaand aantal gewone aandelen.

Rekening houdend met verwatering is de winst per aandeel als volgt:

2005 2004

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders 153.342 106.446

Af: cumulatief preferent dividend (na belasting) - (15.312)

Dividend op converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen (na belasting) 7.705 12.116

Nettoresultaat toerekenbaar aan houders van gewone aandelen (diluted) 161.047 103.250

Gewogen gemiddeld uitstaand aantal gewone aandelen (x 1.000) 21.008 17.141

Gevolg van conversie van converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen 4.164 6.534

Gewogen gemiddeld uitstaand aantal gewone aandelen (diluted) (x 1.000) 25.172 23.675

Fully diluted winst per aandeel (€) 6,40 4,36

Na balansdatum zijn geen converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen geconverteerd in gewone

aandelen.

29. Dividend

In 2005 en 2004 is aan de houders van gewone aandelen contant dividend uitgekeerd ter waarde van € 32,2 miljoen

(€ 1,55 per aandeel) respectievelijk € 22,9 miljoen (€ 1,55 per aandeel).

Aan houders van converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen is in 2005 en 2004 contant dividend

uitgekeerd ter waarde van respectievelijk € 7,2 miljoen (€ 1,8543 per aandeel) en € 14,5 miljoen (€ 1,8543 per aandeel).

Naast contant dividend is aan houders van converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen een beperkt deel

van het dividend uitgekeerd in gewone aandelen. Het aantal gewone aandelen is daardoor in 2005 en 2004 met

respectievelijk 15.937 en 1.766 stuks toegenomen.

Aan houders van niet-converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen is in 2005 en 2004 contant dividend


Voorgesteld wordt om over het boekjaar 2005 op gewone aandelen een contant dividend uit te keren van € 2,00 per

aandeel. Hiermee is een bedrag van ongeveer € 48,9 miljoen gemoeid. Het dividendvoorstel is nog niet in mindering

gebracht op de ingehouden winsten in het eigen vermogen.

Voorgesteld wordt aan de houders van converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen in 2006 (over het

boekjaar 2005) een dividend van € 4,8 miljoen (€ 1,8543 per aandeel) te betalen. Voorgesteld wordt aan de houders van

niet-converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen in 2006 (over het boekjaar 2005) een dividend te betalen

van € 0,1 miljoen (€ 1,9173 per aandeel). Het totale dividend te betalen aan de houders van cumulatief financierings-

preferente aandelen bedraagt € 4,9 miljoen en is als kortlopende verplichting opgenomen in de balans ultimo 2005.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 125

126

Jaar

rapp

ort 2

005 Conversie van converteerbare cumulatief financieringspreferente aandelen in 2006 voor de ‘ex-dividend’ datum geeft de

nieuwe houders van gewone aandelen recht op gewoon dividend over 2005. Het cumulatief preferente dividend komt

voor deze aandeelhouders te vervallen. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan in de voorgestelde dividenduitkeringen en

de uiteindelijke dividendbetalingen.

30. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen

De Groep kent uit hoofde van lopende procedures en geschillen met opdrachtgevers aanzienlijke rechten. De aard van

deze posities is onzeker. In verband hiermee zijn deze rechten niet gewaardeerd.

In het kader van de reguliere bedrijfsvoering worden garanties afgegeven aan (potentiële) opdrachtgevers. Deze

verplichtingen zijn niet in de balans opgenomen. De Groep verwacht niet dat hieruit risico’s van materieel belang zullen

voortvloeien.

De afgegeven garanties zijn door de Groep zelf (concerngaranties) of door derden (banken, borgmaatschappijen) gesteld.

De door derden gestelde garanties kunnen opvraagbaar zijn met of zonder tussenkomst van een onafhankelijke derde. In

de Verenigde Staten is het gebruikelijk dat de garanties (surety bonds) vanaf 100 procent aflopen gedurende de

voortgang van de opdracht.

Door de Groep zijn aan opdrachtgevers concerngaranties afgegeven tot een bedrag van € 305 miljoen (2004: € 494 miljoen).

De door derden ten behoeve van de Groep gestelde garanties bedragen € 1.161 miljoen (2004: € 1.190 miljoen). Daarnaast is

in totaal € 732 miljoen aan surety bonds uitgegeven (2004: € 476 miljoen).

De totale verplichtingen jegens derden van vennootschappen waarvoor de Groep hoofdelijk aansprakelijk is (zoals

vennootschappen onder firma) bedragen ultimo 2005 € 1.535 miljoen. Hiervan is het aandeel van de Groep ter grootte

van € 662 miljoen in de geconsolideerde balans opgenomen.

Naar aanleiding van de transactie met Van Oord Groep nv in december 2003 inzake de verkoop van de baggeractiviteiten

zijn voor bepaalde balansposities van BHD garanties afgegeven.

31. Verplichtingen

De Groep heeft ultimo 2005 verplichtingen uit hoofde van investeringen in materiële vaste activa ter grootte van

€ 7,3 miljoen (2004: materiële vaste activa € 5,2 miljoen, immateriële vaste activa € 1 miljoen).

De Groep kent contractuele verplichtingen om gronden te verwerven ten behoeve van projectontwikkelingsactiviteiten

ter hoogte van € 150 miljoen (2004: € 135 miljoen).

Uit hoofde van niet-opzegbare operationele-leaseovereenkomsten least de Groep van derden bedrijfsauto’s, bedrijfs-

gebouwen en materieel. Deze overeenkomsten kennen verschillende looptijden, doorberekeningsclausules en

verlengingsbepalingen. De lease-uitgaven, inclusief ontvangen leasebonussen, worden gedurende de looptijd van de

lease lineair ten laste van het resultaat gebracht. De totale minimale leasebetalingen zijn als volgt:

2005 2004

Korter dan 1 jaar 73.772 55.931

Langer dan 1 jaar en korter dan of gelijk aan 5 jaar 147.601 131.091

Langer dan 5 jaar 47.485 54.103

268.858 241.125

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 126

127

Koninklijke BAM

Groep nv

Uit hoofde van niet opzegbare operationele-leaseovereenkomsten verhuurt de Groep materieel en bedrijfsgebouwen aan

derden. Deze overeenkomsten kennen verschillende looptijden, doorberekeningsclausules en verlengingsbepalingen. De

boekwaarde van de betreffende activa bedraagt € 18 miljoen (2004: € 20 miljoen). De leaseopbrengsten, inclusief ontvangen

leasebonussen, zijn als opbrengsten in de winsten verliesrekening verwerkt. De totale minimale leaseontvangsten zijn als volgt:

2005 2004

Korter dan 1 jaar 4.674 4.767

Langer dan 1 jaar en korter dan of gelijk aan 5 jaar 19.908 19.420

Langer dan 5 jaar 10.747 15.868

35.329 40.055

32. Transacties met verbonden partijen

De Groep onderscheidt de navolgende verbonden partijen: deelnemingen, de raad van bestuur en de raad van commissa-

rissen en bij de pensioenregelingen betrokken derden.

De Groep verrichtte transacties met deelnemingen uit hoofde van verkoop van goederen en diensten voor

€ 49,9 miljoen (2004: € 31,4 miljoen) en inkoop van goederen en diensten voor € 2,8 miljoen (2004: € 6,5 miljoen).

Per jaareinde bedragen de openstaande vorderingen en verplichtingen, als gevolg van transacties met deelnemingen per

saldo € 1,0 miljoen (2004: € 11,6 miljoen). De Groep verantwoordt voor € 70,1 miljoen (2004: € 0,1 miljoen) leningen aan

deelnemingen.

Raad van bestuur

De volgende salarissen, bonussen en pensioenpremies zijn ten laste gebracht van de winsten verliesrekening:

2005 2004

Bruto- Pensioen- Bruto- Pensioen-

salaris Bonus premie salaris Bonus premie

J.A.P. van Oosten 425 255 46 400 188 227

A.J.D. Franklin * 576 346 113 551 259 125

J. Ruis ** 363 217 24 202 95 161

W. Van Vonno 600 360 79 600 282 207

N.J. de Vries 413 247 42 400 188 183

*) 2005 brutosalaris op basis van GBP 395

**) Met ingang van 7 mei 2004

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 127

128

Jaar

rapp

ort 2

005 Het maximum van het variabele deel van de beloning bedraagt 60 procent van het vaste inkomen, waarvan tweederde

deel afhankelijk is gesteld van de realisatie van kwantitatieve targets met betrekking tot de winstontwikkeling en een-

derde deel van het realiseren van doelstellingen die zijn afgeleid van de strategische agenda van de Groep, waaronder

begrepen verdere groei in bepaalde marktsegmenten, risicobeheersing (waaronder veiligheid), ontwikkeling van mede-

werkers en kennismanagement.

De variabele bonussen over het boekjaar 2005 zijn op basis van bovengenoemde overwegingen vastgesteld op 60 pro-

cent van het vaste inkomen (2004: 47 procent).


De beloning van de leden van de raad van commissarissen bedraagt € 0,219 miljoen (2004: € 0,235 miljoen) en is ten

laste van het resultaat gebracht.

2005 2004

G-J. Kramer, voorzitter 49 40

W.K. Wiechers, vice-voorzitter 35 30

R.J.N. Abrahamsen 35 35

A. Baar 35 30

J.A. Dekker 35 35

H. van Rompuy 30 30

J.J.J. van Dijck - 15

J. Kleiterp - 20

Aan de leden van de raad van bestuur en de raad van commissarissen zijn geen optierechten op aandelen toegekend.

De leden van de raad van bestuur en de raad van commissarissen houden geen aandelen in de vennootschap.

Aan genoemde functionarissen zijn geen leningen of voorschotten verstrekt.

Overige verbonden partijen

De Groep heeft geen materiële transacties verricht met overige verbonden partijen.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 128

129

Koninklijke BAM

Groep nv

33. Gebeurtenissen na balansdatum

Bedrijfsfusies en overnames

Op 21 december 2005 heeft de Groep, via dochteronderneming Terra Amstel bv, een openbaar bod uitgebracht op alle

uitstaande aandelen en warrantrechten van AM nv. Op 25 januari 2006 heeft Terra Amstel het bod gestand gedaan. Op

dat moment waren 93,8 procent van de aandelen en 100 procent van de warrants aangemeld onder het bod. Levering en

betaling van de betreffende effecten hebben op 1 februari 2006 plaatsgevonden. Vanaf deze datum oefent de Groep de

beslissende zeggenschap uit over AM.

Na 1 februari heeft Terra Amstel haar belang uitgebreid tot 99,5 procent. Op 14 maart 2006 zijn de noteringen van de

aandelen en van de warrants op Euronext Amsterdam beëindigd. Terra Amstel is een uitkoopprocedure gestart ter

verwerving van de resterende circa 490.000 aandelen.

Het openbaar bod bedroeg € 10,15 per aandeel en € 2,30 per warrant. Op basis hiervan en uitgaande van het totale aan-

delenkapitaal (inclusief warrants) van AM bedroeg het bod circa € 952 miljoen. In het kader van het bod heeft AM op

25 januari 2006 haar dochter AM Development verkocht aan Morgan Stanley Real Estate Fund voor een bedrag van

€ 479 miljoen. Rekening houdend met deze verkoop bedroeg het bod op AM exclusief AM Development € 473 miljoen.

Na de verkoop van AM Development betreft de overname nog de volgende onderdelen: AM Wonen, AM Grondbedrijf en

de holding AM nv.

Ten behoeve van de overname heeft de Groep op 10 november 2005 nieuwe aandelen uitgegeven. De netto-opbrengst

van deze emissie bedroeg € 151 miljoen. De Groep heeft Terra Amstel gefinancierd met € 51 miljoen eigen vermogen en

met een achtergestelde lening van € 100 miljoen. Voorts heeft een consortium van investeerders onder leiding van ING

Corporate Investments Participaties bv een aandelenbelang genomen ter waarde van € 49 miljoen (49 procent) in Terra

Amstel. Het restant van de koopprijs is betaald middels financiering door een consortium van banken en met behulp van

beschikbare liquide middelen.

Met ingang van 2006 wordt AM volledig geconsolideerd door de Groep. Het aandeel van derden-aandeelhouders wordt

op het resultaat in mindering gebracht. Het 49 procent aandelenbelang van ING kwalificeert onder IFRS als verplichting

in plaats van eigen vermogen, het bijbehorende dividend als financiële last.

Vanaf de overnamedatum dient de Groep de netto-identificeerbare activa tegen de reële waarde op te nemen, vastge-

steld conform de bepalingen van IFRS 3. Een van de elementen hiervan is de bepaling van de reële waarde van de diverse

groepen van activa en verplichtingen (‘overnamemethode’). De afronding van deze berekeningen vindt plaats.

Het verschil tussen de reële waarde van de netto-identificeerbare activa en de kostprijs van de acquisitie wordt geclassifi-

ceerd als goodwill en representeert de toekomstige winstgevendheid van AM. Aangezien de bepaling van de reële

waarde op dit moment nog niet volledig is afgerond, is de hoogte van de goodwill nog niet exact vast te stellen, doch

een bedrag van circa € 225 miljoen is op dit moment een reële schatting.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 129

130

Jaar

rapp

ort 2

005 34. Vaste activa aangehouden voor verkoop

De aan het einde van 2005 aangehouden vaste activa voor verkoop hebben betrekking op bedrijfsgebouwen en -terreinen,

waarvan € 1,6 miljoen in de sector Infra. Verder wordt de Duitse dochteronderneming Müller-Altvatter Beton GmbH &

Co. KG gepresenteerd als aangehouden voor verkoop. Deze onderneming is, na een bijzondere waardevermindering van

€ 1,0 miljoen, gewaardeerd op € 0,1 miljoen. De met de verwachte verkoop samenhangende verplichting aan de kopers

is voor € 0,5 miljoen opgenomen onder de verplichtingen.

De aan het einde van het jaar 2004 voor verkoop aangehouden vaste activa hebben voor € 1,1 miljoen betrekking op

bedrijfsgebouwen en -terreinen in de sector Infra. Het resterende deel heeft hoofdzakelijk betrekking op de activa en

verplichtingen van een dochteronderneming van Wayss & Freytag Ingenieurbau. Op dat moment was de verkoop van

deze dochteronderneming zeer waarschijnlijk. In 2005 is de dochteronderneming weer volledig geconsolideerd in de

jaarrekening van de Groep.

35. Joint ventures

Een belangrijk deel van de activiteiten van de Groep wordt uitgevoerd in joint ventures. Dit geldt voor alle activiteiten en

voor alle landen waar de Groep actief is. Het aantal joint ventures waarin de Groep participeert bedraagt ongeveer 400.

Het groepsaandeel in de opbrengsten van deze joint ventures bedraagt in 2005 circa € 1,4 miljard (2004: circa € 1,5 mil-

jard), ofwel ongeveer 20 procent van de opbrengsten van de Groep.

Zowel in 2005 als in 2004 is het aandeel in het nettoresultaat gerealiseerd door joint ventures bovengemiddeld ten

opzichte van het nettoresultaat van de gehele Groep.

Het aandeel van de Groep in de balansen van de diverse bouwcombinaties is als volgt:

(€ x miljoen)

2005 2004

Activa:

- vaste activa 38 19

- vlottende activa 704 703

742 722

Verplichtingen:

- langlopende verplichtingen 58 27

- kortlopende verplichtingen 604 635

662 662

Eigen vermogen 80 60

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 130

36. Dienstverlening uit hoofde van concessies

De Groep is actief op het gebied van dienstverlening uit hoofde van concessies. De entiteiten waarover de Groep (geza-

menlijk) beslissende zeggenschap kan uitoefenen, zijn (proportioneel) geconsolideerd. Daar waar de Groep geen beslis-

sende zeggenschap, maar invloed van betekenis heeft, is de entiteit verantwoord als een deelneming. Toelichting 7 geeft

een overzicht van de relevante balansposten.

De Groep heeft op dit moment tien operationele concessies, te verdelen in twee categorieën.

Accommodatie

Dit betreft acht concessies (ziekenhuizen, scholen en politiebureaus in het Verenigd Koninkrijk). De concessievergoedingen

zijn volledig afhankelijk van de beschikbaarheid van de accommodatie; het daadwerkelijke gebruik van de accommodatie

heeft geen invloed op de vergoedingen. In de concessies is (soms) begrepen het verzorgen van ondersteunende diensten

ten behoeve van de accommodatie, zoals onderhoud en facility management. Opbrengsten en resultaten worden verant-

woord op basis van de (vaste) ontvangen vergoedingen van de overheid. Voor zover de vergoeding betrekking heeft op

het verrichten van (ondersteunende) diensten vindt verantwoording plaats naar rato van de levering van deze diensten.

De concessies zijn gestart tussen 2000 en 2004 voor een periode variërend van 25 tot 30 jaar. Gedurende deze periode

blijft de vergoeding gebaseerd op de beschikbaarheid en de ondersteunende diensten. Het merendeel van de concessie-

overeenkomsten bevat indexatiebepalingen. Met betrekking tot (onderdelen van) de diensten vindt periodieke (over het

algemeen vijfjaarlijks) marktvergelijking plaats. Op grond hiervan kan het betreffende deel van de vergoeding worden bij-

gesteld. De volatiliteit van de totale opbrengsten en resultaten is echter beperkt.

Van de acht accommodaties zijn er vijf in eigendom van de overheid. De Groep is zelf eigenaar van één accommodatie en

huurt er twee. Deze drie accommodaties worden aan het einde van de concessieperiode overgedragen aan de overheid.

Infrastructuur

Eind 2005 zijn er twee concessies voor wegen operationeel, één in Nederland (A59) en één in Ierland (Dundalk). In

Nederland is de concessievergoeding gebaseerd op de beschikbaarheid van de weg. De beschikbaarheid wordt getoetst

op basis van contractueel vastgestelde normen, onder meer ten aanzien van verkeersintensiteit, wegvakafsluitingen en

onderhoud. Indien de beschikbaarheid afwijkt van de daaraan gestelde normen kan sprake zijn van (tijdelijke) bijstelling

van de concessievergoeding. Opbrengsten en resultaten worden verantwoord op basis van de ontvangen vergoedingen

van de overheid. De volatiliteit van opbrengsten en resultaten is beperkt.

In Ierland zijn de concessievergoedingen direct gerelateerd aan het volume van het wegverkeer (tolheffing). De opbreng-

sten en resultaten van deze entiteit zijn daarmee afhankelijk van het wegverkeer, waardoor deze in beginsel in enige

mate volatiel zijn. Aangezien de Groep deze entiteit als deelneming verantwoordt (belang 33 1/3 procent), is de volati-

liteit voor de Groep beperkt.

De concessie voor de A59 is gestart aan het eind van 2005 voor een periode van vijftien jaar. De Dundalk-concessie is

gestart in 2004 en heeft een looptijd van 28 jaar. Beide wegen zijn eigendom van de overheid.

131

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 131

37. Overheidssubsidies

In het boekjaar is € 2,9 miljoen (2004: € 3,9 miljoen) aan subsidie ontvangen. De subsidies hebben hoofdzakelijk betrek-

king op opleiding, onderzoek en ontwikkeling en lonen. De ontvangen subsidies zijn verrekend met de gemaakte kosten.

38. Transitie naar IFRS

De Groep heeft tot en met 2004 zijn geconsolideerde jaarrekening opgesteld in overeenstemming met in Nederland alge-

meen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaglegging (‘NL GAAP’). Zoals in de grondslagen voor verslaglegging

(Toelichting 3.1) vermeld, is de jaarrekening 2005 de eerste geconsolideerde jaarrekening van de Groep die is opgesteld in

overeenstemming met IFRS. In dit kader zijn de vergelijkende cijfers van de jaarrekening 2004 (NL GAAP) aangepast.

In de navolgende tabellen en toelichting wordt aangegeven hoe de transitie van NL GAAP naar IFRS van invloed is op de

vermogenspositie, financiële resultaten en kasstromen van de Groep.

132

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 132



Pps-vorderingen

Deelnemingen



Vaste activa

Onderhanden werk - derden

Onderhanden werk - eigen rekening

Voorraden



Liquide middelen


Vlottende activa

Totaal activa

Aandelenkapitaal

Reserves



van de vennootschap

Belang derden

Groepsvermogen

Leningen


Voorzieningen



Leningen


Voorzieningen


Verplichtingen in relatie met vaste activa aangehouden

voor verkoop



Effect van transitie naar IFRS op de geconsolideerde balans per 1 januari 2004

(x € 1.000)

133

Koninklijke BAM

Groep nv

NL GAAP

378.175

534.122

217.422

153.021

19.301

-

1.302.041

(696.498)

493.004

23.456

1.415.338

-

586.060

-

1.821.360

3.123.401

302.739

82.331

55.983

441.053

1.813

442.866

340.981

59.742

197.790

96.287

694.800

75.667

1.910.068

-

-

-

1.985.735

3.123.401

Effect van

IFRS-transitie

46.543

(18.064)

-

21.987

1.278

70.584

122.328

696.498

(493.004)

637.563

413.339

57

28.548

7.309

1.290.310

1.412.638

-

(82.331)

(39.354)

(121.685)

-

(121.685)

181.625

185.222

(27.974)

22.232

361.105

64.187

1.022.190

85.284

-

1.557

1.173.218

1.412.638

IFRS

424.718

516.058

217.422

175.008

20.579

70.584

1.424.369

-

-

661.019

1.828.677

57

614.608

7.309

3.111.670

4.536.039

302.739

-

16.629

319.368

1.813

321.181

522.606

244.964

169.816

118.519

1.055.905

139.854

2.932.258

85.284

-

1.557

3.158.953

4.536.039

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 133

Effect van transitie naar IFRS op de geconsolideerde balans per 31 december 2004

(x € 1.000)



Pps-vorderingen

Deelnemingen



Vaste activa

Onderhanden werk - derden

Onderhanden werk - eigen rekening

Voorraden



Liquide middelen


Vlottende activa

Totaal activa

Aandelenkapitaal

Reserves



van de vennootschap

Belang derden

Groepsvermogen

Leningen


Voorzieningen



Leningen


Voorzieningen


Verplichtingen in relatie met vaste activa aangehouden

voor verkoop



NL GAAP

376.742

506.128

290.684

150.514

18.770

-

1.342.838

(723.400)

489.874

23.061

1.389.312

-

707.265

-

1.886.112

3.228.950

353.770

96.237

56.006

506.013

1.944

507.957

373.329

56.089

226.191

121.349

776.958

69.652

1.874.383

-

-

-

1.944.035

3.228.950

Effect van

IFRS-transitie

40.200

3.225

95.364

25.651

5.695

34.414

204.549

723.400

(489.874)

656.616

365.177

37.705

19.787

5.144

1.317.955

1.522.504

-

(103.673)

32.741

(70.932)

(102)

(71.034)

270.209

155.628

(110.349)

(4.685)

310.803

42.461

1.110.917

95.581

32.649

1.127

1.282.735

1.522.504

IFRS

416.942

509.353

386.048

176.165

24.465

34.414

1.547.387

-

-

679.677

1.754.489

37.705

727.052

5.144

3.204.067

4.751.454

353.770

(7.436)

88.747

435.081

1.842

436.923

643.538

211.717

115.842

116.664

1.087.761

112.113

2.985.300

95.581

32.649

1.127

3.226.770

4.751.454

134

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 134

Effect van transitie naar IFRS op de geconsolideerde winsten verliesrekening 2004

(x € 1.000)

Opbrengsten


Uitbesteed werk en andere externe kosten

Personeelskosten

Afschrijving van materiële en immateriële activa


Overige bedrijfskosten

Financieringsbaten

Mededingingsboete

Totaal bedrijfskosten

Bedrijfsresultaat

Financieringslasten

Resultaat uit deelnemingen

Resultaat vóór belastingen

Belastingen

Nettoresultaat voor het jaar

Toerekenbaar aan:

Aandeelhouders van de vennootschap

Belang derden

Gewoon

Fully diluted

NL GAAP

7.468.422

(1.176.952)

(4.101.542)

(1.484.035)

(113.645)

(1.050)

(416.896)

6.621

(40.000)

(7.327.499)

140.923

(29.800)

(149)

110.974

(54.497)

56.477

56.006

471

56.477

2,37

2,23

Effect van

IFRS-transitie

24.453

(30.900)

36.658

17.310

22.423

(2.905)

(8.619)

3.311

-

37.278

61.731

(2.077)

1.641

61.295

(10.943)

50.352

50.440

(88)

50.352

IFRS

7.492.875

(1.207.852)

(4.064.884)

(1.466.725)

(91.222)

(3.955)

(425.515)

9.932

(40.000)

(7.290.221)

202.654

(31.877)

1.492

172.269

(65.440)

106.829

106.446

383

106.829

5,32

4,36

135

Koninklijke BAM

Groep nv

Winst per aandeel voor resultaat toerekenbaar aan aandeelhouders van de vennootschap (in € per aandeel)

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 135

136

Jaar

rapp

ort 2

005

Effect van transitie naar IFRS op het geconsolideerd kasstroomoverzicht 2004

(x € 1.000)

NL GAAP

56.006

-

84.502

29.143

954

96

-

-

-

-

49.810

25.212

-

-

245.723

(1.232)

(119.405)

(1.383)

(84.919)

34.988

-

9.392

-

131

-

-

(162.428)

40.069

-

118.838

(43.587)

(10.241)

(40.614)

-

64.465

147.760

558.956

-

706.716

Effect van

IFRS-transitie

50.823

65.440

4.132

(26.555)

2.893

12

1.256

(9.932)

31.877

(1.492)

(126.734)

78.646

(27.810)

(32.466)

10.090

-

283

(514)

(142.536)

(8.765)

5.754

32.463

5.459

(131)

9.676

4.746

(93.565)

-

(194)

146.781

(67.918)

10.241

-

(622)

88.288

4.814

(9.452)

(2.617)

(7.256)

IFRS

106.829

65.440

88.634

2.588

3.847

108

1.256

(9.932)

31.877

(1.492)

(76.924)

103.858

(27.810)

(32.466)

255.813

(1.232)

(119.122)

(1.897)

(227.455)

26.223

5.754

41.855

5.459

-

9.676

4.746

(255.993)

40.069

(194)

265.619

(111.505)

-

(40.614)

(622)

152.753

152.573

549.504

(2.617)

699.460

Nettoresultaat boekjaar

Aanpassingen voor:

- Belastingen

- Afschrijvingen materiële vaste activa

- Afschrijvingen immateriële vaste activa

- Bijzondere waardevermindering materiële vaste activa

- Bijzondere waardevermindering immateriële vaste activa

- Boekresultaat verkoop materiële vaste activa

- Financieringsbaten

- Financieringslasten

- Resultaat uit deelnemingen

Mutaties in voorzieningen

Mutaties in werkkapitaal (exclusief netto liquiditeiten)

Betaalde rente

Betaalde winstbelasting

Netto-kasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten

Investeringen in groepsmaatschappijen

Investeringen in materiële vaste activa

Investeringen in immateriële vaste activa

Investeringen in financiële vaste activa

Desinvesteringen in materiële vaste activa

Desinvesteringen in immateriële vaste activa

Desinvesteringen in financiële vaste activa (pps)


Mutaties belang derden

Ontvangen rente

Ontvangen dividend

Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten

Netto-opbrengst emissie nieuwe aandelen

Conversie converteerbare obligaties

Nieuwe langlopende leningen

Aflossing langlopende leningen

Overige mutaties waaronder koersverschillen

Betaald dividend

Betaald dividend aan belang derden

Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten

Toename netto-liquiditeiten

Beginstand netto-liquiditeiten

Valutakoersresultaat netto-liquiditeiten

Eindstand netto-liquiditeiten

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 136

137

Koninklijke BAM

Groep nv

NL GAAP

Personeelsbeloningen

Onderhanden werken


Voorzieningen


Overig

IFRS

Effect van transitie naar IFRS op het groepsvermogen en nettoresultaat 2004

(x € 1.000)

Groepsvermogen

Per Per Netto-

1 januari 31 december resultaat

2004 2004 2004

442.866 507.957 56.477

(125.952) (106.996) 18.728

5.503 7.957 2.537

- 29.110 29.134

2.289 1.635 (654)

(1.234) (1.805) (638)

(2.291) (935) 1.245

321.181 436.923 106.829

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 137

Toegepaste uitzonderingen onder IFRS 1

Bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004 heeft de Groep gebruikgemaakt van de navolgende uit-

zonderingsmogelijkheden onder IFRS 1:

Fusies en overnames

De Groep heeft ervoor gekozen om IFRS 3 prospectief toe te passen vanaf de overgangsdatum. Dit betekent dat de

waarde van de goodwill is gefixeerd op 1 januari 2004 en de afschrijvingen die eerder volgens NL GAAP werden verant-

woord, zijn teruggenomen.


De Groep kiest ervoor om voor beloningsregelingen de corridor-methode volgens IAS 19 te volgen en de actuariële win-

sten en verliezen niet met terugwerkende kracht te verwerken.

Cumulatieve omrekeningsverschillen

De Groep past IAS 21 prospectief toe. Cumulatieve omrekeningswinsten en -verliezen worden daarom op de overgangs-

datum voor alle dochterondernemingen op nihil gesteld.

Vergelijkende cijfers voor financiële instrumenten

De Groep hanteert 1 januari 2005 als overgangsdatum naar IAS 32 en IAS 39. De vergelijkende cijfers 2004 zijn derhalve

niet aangepast.

Toelichting op de transitie naar IFRS

De belangrijkste toelichtingen met betrekking tot de transitie naar IFRS zijn hieronder opgenomen.


Onder NL GAAP werd de goodwill gewaardeerd volgens de historische kostprijs, verminderd met lineaire afschrijvingen

en bijzondere waardeverminderingen. Afschrijvingen werden gebaseerd op de verwachte economische levensduur.

Onder IFRS mag niet meer op goodwill worden afgeschreven, maar wordt de goodwill jaarlijks getoetst op mogelijke

bijzondere waardeverminderingen.

De Groep schrijft derhalve met ingang van 2004 niet meer af op goodwill. Hierdoor stijgt het resultaat voor en na

belastingen 2004 volgens IFRS met circa € 29 miljoen en neemt de balanswaardering volgens IFRS van de immateriële

vaste activa ultimo 2004 toe met hetzelfde bedrag. De Groep heeft op 1 januari 2004 en ultimo 2004 de goodwill

getoetst op bijzondere waardeverminderingen. Op basis hiervan is geen bijzondere waardevermindering verwerkt op

transitiedatum of ten laste van het resultaat 2004 gebracht.

Een andere wijziging betreft de presentatie van betaalde goodwill inzake deelnemingen. Onder NL GAAP werd deze

goodwill verantwoord als immaterieel vast actief. Onder IFRS dient deze goodwill te worden toegerekend aan de betref-

fende deelneming. Voor de Groep houdt dit een reclassificatie in op de balans van € 32 miljoen, van de immateriële vaste

activa naar de deelnemingen.

138

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 138

Per overgangsdatum zijn bepaalde activa, voornamelijk niet-geïntegreerde software, in overeenstemming met IFRS

geïdentificeerd als immateriële vaste activa. Deze activa werden onder NL GAAP gerubriceerd als materiële vaste activa en

derhalve is de boekwaarde van deze activa (€ 14 miljoen) in de openingsbalans 2004 geherrubriceerd naar immateriële

vaste activa. In vergelijking met NL GAAP is in de winsten verliesrekening de bijbehorende afschrijvingslast op materiële

vaste activa van circa € 3 miljoen geherrubriceerd naar de afschrijvingslast op immateriële vaste activa.

Onderhanden projecten in opdracht van derden en vastgoedontwikkeling

Onder NL GAAP werden onderhanden projecten in opdracht van derden en vastgoedontwikkeling in de balans gepresen-

teerd onder werken in uitvoering als onderdeel van de vlottende activa. De waardering van deze werken in uitvoering

omvatte enerzijds de kosten (inclusief de winsten naar rato van voortgang, en verminderd met de eventuele verliesvoor-

zieningen) en anderzijds de ingediende termijnen en aangetrokken projectfinancieringen.

Onder IFRS valt de presentatie uiteen in meerdere onderdelen:

• Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gepresenteerd onder de handels- en overige vorderingen

(van opdrachtgevers te vorderen bedragen) indien het saldo van de kosten hoger is dan het saldo van de termijnen;

• Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gepresenteerd onder de handels- en overige schulden

(aan opdrachtgevers verschuldigde bedragen) indien het saldo van de termijnen hoger is dan het saldo van de kosten;

• Vastgoedontwikkeling (inclusief grond en bouwrechten, maar exclusief aangetrokken projectfinancieringen) wordt,

verantwoord onder de voorraden, vorderingen of schulden, mede afhankelijk van economische overdracht en financie-

ringsstanden;

• De aangetrokken projectfinancieringen worden afzonderlijk gepresenteerd als (kort- of langlopende) verplichtingen.

De gewijzigde presentatie in de herberekende balans volgens IFRS betekent voor de Groep per overgangsdatum een

balansverlenging van circa € 1,1 miljard.

De uitkomsten van de gewijzigde methoden van opbrengsten resultaatbepaling en -verantwoording wijken onder IFRS

beperkt af van NL GAAP. Een kleine wijziging betreft het toerekenen aan de werken van opslagen ter dekking van de alge-

mene kosten. Onder IFRS kunnen deze opslagen niet meer volledig worden toegerekend, met als gevolg een lichte wijzi-

ging in de verdeling van de resultaten over de (opeenvolgende) verslagperioden. De eerste toepassing van deze IFRS-

richtlijn per overgangsdatum, geldend voor de werken in uitvoering op dat moment, leidt tot een positief effect op het

eigen vermogen ter hoogte van circa € 6 miljoen. In vergelijking met NL GAAP, bedroeg het positieve effect op het netto-

resultaat 2004 circa € 2 miljoen (vóór belasting: € 3 miljoen).


De Groep kent diverse pensioenregelingen in de verschillende landen waarin vaste toezeggingen aan de verzekerden zijn

opgenomen. Onder IFRS worden deze regelingen gekarakteriseerd als toegezegd-pensioenregelingen, waarvoor – in

tegenstelling tot NL GAAP tot en met 31 december 2004 – de nettoverplichting in de balans moet worden opgenomen.

De nettoverplichting bestaat uit:

• de contante waarde van de verplichtingen uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen;

• de reële waarde van de aan deze verplichting gerelateerde beleggingen.

De berekening van de nettoverplichting dient jaarlijks te worden geactualiseerd op basis van actuariële berekeningen.

Actuariële winsten en verliezen uit hoofde hiervan worden, onder toepassing van de corridormethode, verantwoord in

de winsten verliesrekening van het betreffende jaar.

139

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 139

Bij de eerste toepassing van IFRS op 1 januari 2004 heeft de Groep in de balans een voorziening opgenomen van € 180

miljoen (per overgangsdatum). Na aftrek van belastingen is een bedrag van € 126 miljoen ten laste van het eigen vermo-

gen gebracht. In vergelijking met NL GAAP, bedroeg het positieve effect op het nettoresultaat 2004 circa € 19 miljoen

(vóór belasting: € 28 miljoen) op basis van actuariële berekening per jaareinde 2004.

Leasecontracten

Onder IFRS kwalificeren bepaalde leaseovereenkomsten als financiële-leaseovereenkomsten en worden ze derhalve in de

balans opgenomen. Dit houdt in dat de leaseobjecten worden verantwoord onder de vaste activa en de hieraan gerela-

teerde leaseverplichtingen onder de langen kortlopende verplichtingen. In de winsten verliesrekening worden afschrij-

vingen en financieringslasten verwerkt, in plaats van leasekosten.

Voor de Groep is het effect op de balans – per overgangsdatum – een toename van de materiële vaste activa en van de

verplichtingen met circa € 62 miljoen, tevens leidend tot een balansverlenging van dezelfde omvang. Bij de eerste toe-

passing van deze IFRS-richtlijn is per overgangsdatum sprake van een relatief beperkt negatief effect op het eigen vermo-

gen (circa € 1 miljoen). In de resterende gebruiksduur van de leaseobjecten wordt dit negatieve effect tenietgedaan.

Deze ‘verschuiving’ wordt veroorzaakt door het feit dat de (herrekende) afschrijvings- en interestlasten eerst hoger zijn

dan de leasekosten, en later tijdens de levensduur van de leaseobjecten juist lager. In vergelijking met NL GAAP, bedroeg

het negatieve effect op het nettoresultaat 2004 circa € 1 miljoen.

Overige wijzigingen

Naast het voorgaande leidt IFRS nog tot een aantal andere wijzigingen, die voor de Groep van minder belang zijn ten

opzichte van de cijfers volgens NL GAAP. Het betreft onder meer de reclassificatie van het kortlopende deel van de voor-

zieningen (met uitzondering van personeelsgerelateerde voorzieningen) naar de kortlopende verplichtingen en het

contant maken van het langlopende deel van de voorzieningen.

140

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 140

Enkelvoudige balans per 31 december

(x € 1.000)

141

Koninklijke BAM

Groep nv

2005

23.699

493.539

1.110.846

1.628.084

50.755

12.447

63.202

1.691.286

12.280

403.229

1.762

2.526

(37.437)

46.018

153.342

581.720

14.709

215.421

879.436

1.691.286

2004

22.821

500.127

998.837

1.521.785

62.201

67.310

129.511

1.651.296

13.259

206.561

133.950

(7.436)

-

32.741

56.006

435.081

17.323

93.850

1.105.042

1.651.296

2 Materiële vaste activa

3 Immateriële vaste activa

4 Financiële vaste activa

Vaste activa

5 Vorderingen

6 Liquide middelen

Vlottende activa

Totaal activa

Gestort en opgevraagd kapitaal

Agioreserve

Statutaire reserve

Valutakoersverschillenreserve

Andere wettelijke reserves

Overige reserves

Resultaat boekjaar

7 Eigen vermogen

8 Voorzieningen

9 Langlopende verplichtingen

10 Kortlopende verplichtingen

Totaal passiva


Raad van commissarissen: Raad van bestuur:

G-J. Kramer J.A.P. van Oosten

R.J.N. Abrahamsen A.J.D. Franklin

A. Baar J. Ruis

J.A. Dekker N.J. de Vries

H. van Rompuy

W.K. Wiechers

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 141

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

1. Algemene informatie

Grondslagen voor het opstellen van de vennootschappelijke jaarrekening

De jaarrekening van Koninklijke BAM Groep nv is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De enkelvoudige jaar-

rekening van Koninklijke BAM Groep nv wordt opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9,

boek 2 Burgerlijk Wetboek. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de door artikel 2:362 lid 8 Burgerlijk Wetboek geboden

mogelijkheid om in de enkelvoudige jaarrekening de grondslagen van waardering en resultaatbepaling (waaronder begre-

pen de grondslagen voor presentatie van financiële instrumenten) toe te passen die in de geconsolideerde jaarrekening wor-

den gehanteerd.

De opgenomen groepsmaatschappijen zijn gewaardeerd op nettovermogenswaarde volgens de grondslagen die gelden

voor de geconsolideerde IFRS jaarrekening van Koninklijke BAM Groep nv. De waardering van deelnemingen met invloed

van betekenis geschiedt eveneens volgens deze waarderingsgrondslagen, vermeld in de geconsolideerde jaarrekening.

Hetzelfde geldt voor de grondslagen voor de bepaling van het resultaat. Hierdoor zijn het eigen vermogen en het netto-

resultaat van Koninklijke BAM Groep nv gelijk aan die volgens de geconsolideerde jaarrekening.

Enkelvoudige winsten verliesrekening

(x € 1.000)

142

Jaar

rapp

ort 2

005 2005

184.691

(31.349)

153.342

2004

133.005

(26.559)

106.446

Resultaat van deelnemingen na belasting

Overige baten en lasten na belasting

Nettoresultaat





A. Baar J. Ruis


H. van Rompuy

W.K. Wiechers

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 142

Stelselwijziging

Keuze van de grondslagen

Met ingang van het boekjaar 2005 heeft Koninklijke BAM Groep nv haar geconsolideerde jaarrekening opgesteld in over-

eenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard door de Europese Unie. De eerste

toepassing van IFRS heeft in de geconsolideerde jaarrekening geleid tot wijzigingen in de gehanteerde grondslagen en

waardebepaling van activa, voorzieningen en verplichtingen (de ‘IFRS 1-aanpassingen’). Deze IFRS 1-aanpassingen zijn

grotendeels met terugwerkende kracht doorgevoerd in de vergelijkende cijfers per 1 januari 2004. Alleen de wijzigingen

die betrekking hebben op financiële instrumenten zijn doorgevoerd per 1 januari 2005.

Koninklijke BAM Groep nv heeft ervoor gekozen de grondslagen van waardering en resultaatbepaling (waaronder begrepen

de grondslagen voor presentatie van financiële instrumenten) die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening,

ook toe te passen in de enkelvoudige jaarrekening. Koninklijke BAM Groep nv heeft voor deze wijziging gekozen omdat dit

leidt tot een verbetering in de verslaggeving van de enkelvoudige jaarrekening. Hiermee blijven het eigen vermogen en het

resultaat na belastingen in de enkelvoudige jaarrekening in beginsel gelijk aan het eigen vermogen in de geconsolideerde

jaarrekening, wat naar Nederlands gebruik algemeen geaccepteerd is. Tevens leidt het tot een vereenvoudiging van de ver-

slaggeving aangezien de Koninklijke BAM Groep nv kan volstaan met één set van grondslagen voor haar (te consolideren)

deelnemingen.

Ten opzichte van de jaarrekening 2004 heeft dit geleid tot:

• een wijziging van het eigen vermogen per 1 januari 2004 en 31 december 2004 als gevolg van de IFRS 1-aanpassingen;

• een wijziging van het resultaat over 2004 als gevolg van de IFRS 1-aanpassingen;

• een wijziging van het eigen vermogen per 1 januari 2005 als gevolg van de toepassing van de grondslagen met

betrekking tot financiële instrumenten.

De effecten van de stelselwijziging op vermogen en resultaat zijn gelijk aan de effecten zoals opgenomen in Toelichting 38

van de geconsolideerde jaarrekening Koninklijke BAM Groep nv.

Met betrekking tot de stelselwijziging ten aanzien van de grondslagen voor financiële instrumenten wordt verwezen naar

Toelichting 3.7, 3.16 en 3.17.

Samenstelling van het eigen vermogen

Met ingang van 1 januari 2005 zijn de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen met betrekking tot het vormen en aan-

houden van wettelijke en herwaarderingsreserves gewijzigd. Als gevolg van deze wettelijke bepalingen, maar ook als

gevolg van de gewijzigde grondslagen, is de samenstelling van het eigen vermogen gewijzigd. Verwezen wordt naar de

toelichting op het eigen vermogen (Toelichting 3.15).

1.1 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die voor de

geconsolideerde jaarrekening. Indien geen nadere grondslagen zijn vermeld wordt verwezen naar de vermelde grond-

slagen in de geconsolideerde jaarrekening van Koninklijke BAM Groep nv. Voor een juiste interpretatie van de vennoot-

schappelijke jaarrekening van de Koninklijke BAM Groep nv dient de geconsolideerde jaarrekening van Koninklijke

BAM Groep nv geraadpleegd te worden.

143

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 143

1.2 Immateriële vaste activa

Goodwill

De in de enkelvoudige balans gepresenteerde goodwill betreft goodwill inzake direct verkregen deelnemingen in groeps-

maatschappijen.

Goodwill op indirect verkregen belangen in groepsmaatschappijen wordt geactiveerd bij de deelnemingen van

Koninklijke BAM Groep nv die deze belangen hebben verworven en wordt begrepen in de nettovermogenswaarde van

deze deelnemingen.

Goodwill met betrekking tot rechtstreekse belangen in andere deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden

uitgeoefend, wordt als onderdeel van de verkrijgingprijs begrepen in de waarde van deze deelnemingen.

1.3 Financiële vaste activa

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Deelnemingen in groepsmaatschappijen en andere maatschappijen waarin Koninklijke BAM Groep nv beslissende zeg-

genschap kan uitoefenen over het financiële en operationele beleid, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde.

De nettovermogenswaarde wordt bepaald door de activa, voorzieningen en verplichtingen te waarderen en het resultaat

te berekenen volgens de grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening.

Bij de vaststelling van de nettovermogenswaarde wordt rekening gehouden met de overgangsbepalingen voor de vast-

stelling van waarden en de waarderingsgrondslagen van de eerste toepassing van de grondslagen zoals gehanteerd in de

geconsolideerde jaarrekening.

Andere deelnemingen met invloed van betekenis

Deelnemingen in maatschappijen waarin de Koninklijke BAM Groep nv invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke

en financiële beleid, maar geen overheersende zeggenschap heeft, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-

methode (‘equity method’).

De eerste verwerking in de jaarrekening geschiedt tegen verkrijgingsprijs. Vervolgens wordt de waarde van deze deelne-

mingen aangepast met het aandeel van de Koninklijke BAM Groep nv in de resultaten van de deelneming, gebaseerd op

de grondslagen van bepaling van het resultaat zoals toegepast in de geconsolideerde jaarrekening, en met het aandeel in

de overige mutaties in het eigen vermogen van de deelneming die na overnamedatum aan de Koninklijke BAM Groep nv

toerekenbaar zijn.

Bij de vaststelling van de waarde volgens de vermogensmutatiemethode wordt rekening gehouden met de overgangsbe-

palingen voor de vaststelling van waarden en de waarderingsgrondslagen van de eerste toepassing van de grondslagen

zoals gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening (zie Toelichting 38 van de geconsolideerde jaarrekening). De boek-

waarde van goodwill, toerekenbaar aan deelnemingen met invloed van betekenis, is per 1 januari 2004 verwerkt als

onderdeel van de boekwaarde van de deelnemingen zelf.

Deelnemingen; verwerking van verliezen

Indien het aandeel van verliezen toerekenbaar aan de Koninklijke BAM Groep nv de boekwaarde van de deelneming

(inclusief separaat gepresenteerde goodwill en overige niet door zekerheden gedekte vorderingen) overschrijdt, worden

de verdere verliezen niet meer verwerkt tenzij door de Koninklijke BAM Groep nv zekerheden zijn gesteld ten behoeve

van de deelneming dan wel verplichtingen zijn aangegaan of betalingen namens de deelneming zijn verricht. In dat geval

zal de overschrijding worden voorzien.

144

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 144

145

Koninklijke BAM

Groep nv

2. Materiële vaste activa

Per 1 januari 2004

Kostprijs


waardeverminderingen

Boekwaarde

Mutaties in de boekwaarde

Investeringen

Desinvesteringen

Overdracht van groepsmaatschapppij

Afschrijvingingen

Saldo mutaties


Kostprijs



Boekwaarde


Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingingen

Saldo mutaties


Kostprijs



Boekwaarde

Bedrijfs-

gebouwen en

-terreinen

21.968

(2.010)

19.958

1.645

-

-

(831)

814

23.613

(2.841)

20.772

2.654

-

(914)

1.740

25.952

(3.440)

22.512

Overige

materiële

vaste activa

1.561

(472)

1.089

402

(9)

2.184

(1.617)

960

5.324

(3.275)

2.049

560

(36)

(1.386)

(862)

2.295

(1.108)

1.187

Totaal

23.529

(2.482)

21.047

2.047

(9)

2.184

(2.448)

1.774

28.937

(6.116)

22.821

3.214

(36)

(2.300)

878

28.247

(4.548)

23.699

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 145

146

Jaar

rapp

ort 2

005 3. Immateriële vaste activa

Per 1 januari 2004

Kostprijs



Boekwaarde


Desinvesteringen

Overdracht van groepsmaatschapppij

Afschrijvingingen

Saldo mutaties


Kostprijs



Boekwaarde


Afschrijvingen


Overige mutaties

Saldo mutaties


Kostprijs



Boekwaarde

Goodwill

496.261

-

496.261

-

-

-

-

496.261

-

496.261

-

(5.300)

1

(5.299)

496.262

(5.300)

490.962

Niet-

geïntegreerde

software

-

-

-

(5.693)

10.848

(1.289)

3.866

7.732

(3.866)

3.866

(1.289)

-

-

(1.289)

7.732

(5.155)

2.577

Totaal

496.261

-

496.261

(5.693)

10.848

(1.289)

3.866

503.993

(3.866)

500.127

(1.289)

(5.300)

1

(6.588)

503.994

(10.455)

493.539

Als gevolg van de onder paragraaf 1.2 toegelichte stelselwijzigingen wordt op goodwill met ingang van 1 januari 2004

niet meer afgeschreven, maar vindt een jaarlijkse toetsing plaats op de noodzaak tot een eventuele bijzondere waarde-

vermindering.

Bovenstaande goodwill houdt verband met direct verkregen deelnemingen. Voor de jaarlijkse toetsing op bijzondere

waardevermindering wordt deze goodwill toegewezen aan de relevante kasstroomgenererende entiteit.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 146

4. Financiële vaste activa

Overige

deel-

nemingen

135.112

28.295

163.407

2.471

(3.226)

-

-

-

-

-

162.652

(70.000)

92.652

9.561

(5.981)

-

-

-

-

(389)

-

95.843

Overige

leningen en

vorderingen

72

-

72

-

-

-

-

4

-

-

76

70.000

70.076

-

-

91

-

-

4

-

-

70.171

Totaal

724.836

(77.694)

647.142

133.005

(73.901)

96.893

14.336

188.782

(7.426)

6

998.837

(22.646)

976.191

184.691

(157.851)

112.848

3.820

(4.028)

4

9.962

(14.791)

1.110.846

Vorderingen

op groepsmaat-

schappijen

44.306

-

44.306

-

-

-

-

188.778

-

-

233.084

-

233.084

-

-

116.632

3.802

-

-

-

-

353.518

Aandelen in

groepsmaat-

schappijen

545.346

(105.989)

439.357

130.534

(70.675)

96.893

14.336

-

(7.426)

6

603.025

(22.646)

580.379

175.130

(151.870)

(3.875)

18

(4.028)

-

10.351

(14.791)

591.314

Voor de vorderingen per balansdatum worden geen voorzieningen noodzakelijk geacht. Voor een overzicht van de

belangrijkste groepsmaatschappijen en deelnemingen wordt verwezen naar de Overige gegevens.


Toepassing IFRS 1

Per 1 januari 2004

Nettoresultaat

Ontvangen dividenden

Aanpassingen in groepsstructuur

Kapitaalstortingen

Verstrekkingen / aflossingen


Overige mutaties


Toepassing IAS 32 en IAS 39

Per 1 januari 2005

Nettoresultaat

Ontvangen dividenden

Aanpassingen in groepsstructuur

Kapitaalstortingen

Vermindering van kapitaal

Verstrekkingen / aflossingen


Mutaties afdekkingsreserve


147

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 147

148

Jaar

rapp

ort 2

005

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Vorderingen op deelnemingen

Belastingen en sociale lasten

Overige vorderingen en overlopende activa

De looptijd van de vorderingen is korter dan een jaar.

5. Vorderingen

2005

8.045

5.974

18.635

18.101

50.755

2004

19.767

167

39.344

2.923

62.201

6. Liquide middelen

Banktegoeden

Kas

De liquide middelen staan geheel ter vrije beschikking.

2005

12.446

1

12.447

2004

67.309

1

67.310

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 148

7. Eigen vermogen

149

Koninklijke BAM

Groep nv

Aandelenkapitaal

Ultimo 2005 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van de Groep veertig miljoen gewone aandelen (2004: veertig

miljoen) en zestig miljoen preferente aandelen (2004: zestig miljoen), alle met een nominale waarde van € 0,50 per

aandeel (2004: € 0,50 per aandeel). Alle geplaatste aandelen zijn volgestort.

Het geplaatste en gestorte aantal aandelen bedraagt per 31 december 2005 27.185.174, verdeeld in 24.474.292 gewone

aandelen van elk € 0,50 en 2.616.227 converteerbare financieringspreferente aandelen preferente aandelen van elk € 0,50

en 94.655 niet-converteerbare financieringspreferente aandelen van elk € 0,50 per aandeel.

Het verloop van het aantal uitstaande aandelen in 2004 en 2005 is als volgt:

De nog uitstaande niet-converteerbare financieringspreferente aandelen, 94.655 stuks van elk € 0,50, maken conform de

presentatiegrondslagen van de geconsolideerde jaarrekening vanaf 1 januari 2005 geen onderdeel meer uit van het

eigen vermogen en zijn derhalve verantwoord als verplichting.

Per 1 januari 2004

Emissie aandelen

Conversie van obligaties

Conversie van preferente aandelen

Emissie ingekochte aandelen

Betaald dividend


Emissie aandelen

Preferente aandelen

- inkoop niet-converteerbare aandelen

- conversie

Betaald dividend


converteerbaar

7.857.143

-

-

(1.323.003)

-

-

6.534.140

-

(3.917.913)

-

2.616.227

niet-

converteerbaar

1.666.667

-

-

-

-

-

1.666.667

-

(1.572.012)

-

-

94.655

Totaal

24.647.444

1.250.000

976.611

-

(358.572)

1.766

26.517.249

2.224.000

(1.572.012)

-

15.937

27.185.174

Ingekochte

gewone

aandelen

358.572

-

-

-

(358.572)

-

-

-

-

-

Gewone

aandelen

14.765.062

1.250.000

976.611

1.323.003

-

1.766

18.316.442

2.224.000

3.917.913

15.937

24.474.292

Preferente aandelen

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 149

Het mutatieoverzicht van het eigen vermogen over 2004 en 2005 is als volgt:

Valuta

Gestort en koers- Andere

opgevraagd Agio- Statutaire verschillen wettelijke Overige Resultaat

kapitaal reserve reserve reserve reserves reserves boekjaar Totaal

Per 31 december 2003 12.324 129.344 161.071 (13.993) 96.324 55.983 441.053

Toepassing IFRS 1 - - - 13.993 - (135.678) - (121.685)

Per 1 januari 2004 12.324 129.344 161.071 - - (39.354) 55.983 319.368

Emissie aandelen 625 39.460 - - - - - 40.085

Resultaat boekjaar - - - - - 50.440 56.006 106.446

Verdeling winst voorgaand boekjaar - - - - - 55.983 (55.983) -

Conversie:

- van obligaties 309 10.600 - - - 6.329 - 17.238

- van preferente aandelen - 27.121 (27.121) - - - - -

Betaald dividend 1 36 - - - (40.651) - (40.614)

Valutakoersverschillen - - - (7.436) - - - (7.436)

Overige mutaties - - - - - (6) - (6)

Per 31 december 2004 13.259 206.561 133.950 (7.436) - 32.741 56.006 435.081

Toepassing van IAS 32 en 39

Splitsing:

- niet-converteerbare preferente aandelen (833) (34.167) - - - (3.196) - (38.196)

- converteerbare preferente aandelen (3.160) - (129.548) - - (12.116) - (144.824)

- reële waardeafdekkingen - - - - (22.595) - - (22.595)

(3.993) (34.167) (129.548) - (22.595) (15.312) - (205.615)

Per 1 januari 2005 9.266 172.394 4.402 (7.436) (22.595) 17.429 56.006 229.466

Emissie aandelen 1.112 150.189 - - - - - 151.301

Resultaat boekjaar - - - - - - 153.342 153.342

Verdeling winst voorgaand boekjaar - - - - - 56.006 (56.006) -

Preferente aandelen:

- inkoop niet-converteerbare preferente aandelen - - - - - (3.181) - (3.181)

- conversie 1.894 80.319 (2.640) - - 8.295 - 87.868

Betaald dividend 8 327 - - - (32.533) - (32.198)

Mutatie reële waarde kasstroom afdekkingen - - - - (14.842) - - (14.842)

Valutakoersverschillen - - - 9.962 - - - 9.962

Overige mutaties - - - - - 2 - 2

Per 31 december 2005 12.280 403.229 1.762 2.526 (37.437) 46.018 153.342 581.720

150

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 150

151

Koninklijke BAM

Groep nv

De vennootschap is voornemens over het boekjaar 2005 op de gewone aandelen een dividend in contanten te betalen

van € 2,00 per aandeel. Hiermee is een bedrag van circa € 48,9 miljoen gemoeid. Dit voorstel is niet verwerkt in de jaar-

rekening.

Het preferente dividend is in 2005 in overeenstemming met de gehanteerde grondslagen van waardering en resultaat-

bepaling inzake financiële instrumenten vanaf 1 januari 2005 als (intrest)kosten verwerkt in de winsten verliesrekening.

Conversie van converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen in 2006 voor de ‘ex-dividend’ datum geeft

de nieuwe houders van gewone aandelen recht op gewoon dividend over 2005. Het cumulatief preferente dividend komt

voor deze aandeelhouders dan te vervallen. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan in de voorgestelde dividenduitkerin-

gen en de uiteindelijke dividendbetalingen.

In 2005 is het aantal geplaatste gewone aandelen met 6.157.850 toegenomen tot 24.474.292 als gevolg van de conver-

sie van 3.917.513 converteerbare financieringspreferente aandelen in gewone aandelen en de emissie van november

2005. Op 10 november 2005 heeft de Groep 2.224.000 gewone aandelen geplaatst bij institutionele beleggers in

Nederland en daarbuiten tegen een koers van € 69,00 per aandeel. De netto opbrengst van deze emissie bedroeg

€ 151,3 miljoen. Dit bedrag is gebruikt om de overname van AM te financieren.

Daarnaast is in 2005 het aantal gewone aandelen met 15.937 toegenomen als gevolg van een beperkt preferent dividend

dat in de vorm van gewone aandelen is uitgekeerd.

De in de enkelvoudige jaarrekening opgenomen reserves zijn opgesteld conform de grondslagen van de geconsolideerde

IFRS-jaarrekening.

De herwaarderingsreserve voor de kasstroomafdekking is € 37,4 miljoen negatief. Ter hoogte van dergelijke uitgestelde

verliezen kunnen geen uitkeringen worden gedaan ten laste van de reserves.

Statutaire reserves

Ingevolge de statuten is Koninklijke BAM Groep nv verplicht een statutaire reserve aan te houden voor de uitstaande

converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen. Als gevolg van de toegepaste grondslagen uit de gecon-

solideerde jaarrekening om de converteerbare cumulatieve financieringspreferente aandelen, met uitzondering van de

hierin besloten optiewaarde, te presenteren als verplichting wordt de statutaire reserve slechts gevormd voor het aan-

deel dat is opgenomen onder het eigen vermogen.

Reserve omrekeningsverschillen

Vanaf 2005 wordt een wettelijke reserve omrekeningsverschillen deelnemingen in vreemde valuta aangehouden.

Aangezien Koninklijke BAM Groep nv deze reserve al afzonderlijk verantwoordde, zijn hierin geen inhoudelijke wijzigin-

gen opgetreden. Als gevolg van IFRS 1 bepalingen is de reserve koersverschillen per 1 januari 2004 op nihil gesteld.

Wettelijke reserves

Deze post betreft de aangehouden reserves voor reële waardeveranderingen van uitgestelde resultaten uit hoofde van

kasstroomafdekkingen en wettelijke reserve deelnemingen.

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 151

Resultaatbestemming

In 2005 en 2004 is aan de houders van gewone aandelen contant dividend uitgekeerd ter waarde van € 32,2 miljoen

(€ 1,55 per aandeel) respectievelijk € 22,9 miljoen (€ 1,55 per aandeel).

Aan houders van converteerbare cumulatieve preferente financieringsaandelen is in 2005 en 2004 contant dividend uit-

gekeerd ter waarde van € 7,2 miljoen (€ 1,8543 per aandeel) en respectievelijk € 14,5 miljoen (€ 1,8543 per aandeel).

Naast contant dividend wordt aan houders van converteerbare cumulatieve preferente financieringsaandelen een

beperkt deel van het dividend uitgekeerd in gewone aandelen. Het aantal gewone aandelen is daardoor in 2005 en 2004

met respectievelijk 15.937 respectievelijk 1.766 stuks toegenomen.

Aan houders van niet-converteerbare cumulatieve preferente financieringsaandelen is in 2005 en 2004 contante dividend


8. Voorzieningen

2005 2004

Personeelsbeloningen 14.316 16.568

Reorganisatievoorziening 393 755

14.709 17.323

9. Langlopende verplichtingen

2005 2004


Converteerbare preferente aandelen 53.135 -

Financiële lease-overeenkomsten 12.286 13.800

215.421 93.850

Voor een toelichting op de langlopende leningen wordt verwezen naar de geconsolideerde balans.

10. Kortlopende verplichtingen

2005 2004

Bankkredieten 64 163.906


Preferente aandelen 453 -

Financiële-leaseovereenkomsten 1.515 2.431

Schulden aan groepsmaatschappijen 846.985 879.648

Overige verplichtingen 25.369 17.757

879.436 1.105.042

152

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 152

11. Werknemers

Gedurende het jaar 2005 waren bij de rechtspersoon gemiddeld 197 (2004: 215) werknemers in dienst.

12. Bestuurders en commissarissen

Voor een overzicht van de bezoldiging van bestuurders en commissarissen wordt verwezen naar Toelichting 32 van de

geconsolideerde jaarrekening.

13. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Aansprakelijkheidsstelling

De vennootschap heeft zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van

in Nederland gevestigde groepsmaatschappijen op grond van bepalingen in artikel 2.403 Burgerlijk Wetboek. Overigens

wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.

Door de vennootschap zijn concerngaranties verstrekt, in hoofdzaak aan opdrachtgevers van projecten, in plaats van

bankgaranties. Ultimo 2005 betreft dit een bedrag van € 305 miljoen (ultimo 2004: € 494 miljoen).

De vennootschap is de moedermaatschappij van de Nederlandse fiscale eenheden voor de vennootschapsbelasting en

omzetbelasting en is hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van deze fiscale eenheden.





A. Baar J. Ruis


H. van Rompuy

W.K. Wiechers

153

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 153

154

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 154

Voorstel tot bestemming van de winst over 2005

Het nettoresultaat over 2005 ad € 153,3 miljoen is verwerkt in het eigen vermogen.

De raad van bestuur heeft, conform de statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst, besloten aan de

houders van cumulatieve financieringspreferente aandelen een dividend over het boekjaar toe te kennen op basis van

een rendement van 8,83 procent per jaar voor de converteerbare preferente financieringsaandelen en 9,13 procent per

jaar voor de niet-converteerbare preferente financieringsaandelen. Dit komt neer op € 1,8543 per converteerbaar

preferent financieringsaandeel en € 1,9173 per niet-converteerbaar preferent financieringsaandeel. In totaal is hiermee

een bedrag van circa € 4,9 miljoen gemoeid.

De vennootschap is voornemens over 2005 per gewoon aandeel een dividend in contanten te betalen, groot € 2,00 per

aandeel. Dit komt overeen met een bedrag van circa € 48,9 miljoen.

Statutaire regeling omtrent bestemming van de winst

(Beknopte samenvatting van artikel 32 van de statuten)

Uit de winst die in enig boekjaar is behaald, wordt allereerst, zo mogelijk, op de cumulatief preferente aandelen B

uitgekeerd het hierna te noemen percentage van het verplicht op die aandelen, per de aanvang van het boekjaar

waarover de uitkering geschiedt, gestorte bedrag. Het hiervoor bedoelde percentage is gelijk aan het gemiddelde van de

EURIBOR-percentages voor kasgeldleningen met een looptijd van twaalf maanden – gewogen naar het aantal dagen

waarvoor deze percentages golden – gedurende het boekjaar waarover de uitkering geschiedt, verhoogd met 1 procent.

Onder EURIBOR wordt verstaan de door de Europese Centrale Bank vastgestelde en gepubliceerde Euro Interbank

Offered Rate.

Vervolgens wordt, zo mogelijk, op elk financieringspreferent aandeel van een bepaalde (sub)serie, met inachtneming van

het hierna in dit lid bepaalde, een dividend uitgekeerd gelijk aan een percentage berekend over het nominale bedrag van

het desbetreffende financieringspreferent aandeel aan het begin van het desbetreffende boekjaar, vermeerderd met het

bedrag aan agio dat werd gestort op het financieringspreferente aandeel dat van de desbetreffende (sub)serie werd

uitgegeven bij de eerste uitgifte van financieringspreferente aandelen van de desbetreffende (sub)serie, verminderd met

hetgeen voorafgaand aan het desbetreffende boekjaar ten laste van de reserve die als agio is gevormd bij de uitgifte van

financieringspreferente aandelen van de desbetreffende (sub)serie op elk desbetreffende financieringspreferent aandeel

is betaald. Indien en voor zover gedurende de loop van het boekjaar op de desbetreffende financieringspreferente

aandelen een uitkering is geschied ten laste van de reserve die als agio is gevormd bij de uitgifte van

financieringspreferente aandelen van de desbetreffende (sub)serie, dan wel een gedeeltelijke terugbetaling op zodanige

aandelen is geschied, wordt het bedrag van de uitkering naar tijdsgelang verminderd in de verhouding van het bedrag

van de uitkering ten laste van de agioreserve en/of van de terugbetaling ten opzichte van het in de vorige zin bedoelde

bedrag. De berekening van het percentage van het dividend voor de financieringspreferente aandelen van een bepaalde

serie geschiedt voor elk van de hierna te noemen series financieringspreferente aandelen op de wijze als vermeld achter

de desbetreffende serie:

Serie FP1 tot en met serie FP4:

Het percentage van het dividend wordt berekend door het rekenkundig gemiddelde te nemen van het effectieve rende-

ment op de staatsleningen ten laste van de Staat der Nederlanden in euro met een (resterende) looptijd die zo nauw

mogelijk aansluit bij de looptijd van de desbetreffende serie zoals gepubliceerd in de Officiële Prijscourant, verhoogd met

twee procentpunt.

Overige gegevens

155

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 155

Serie FP5 tot en met serie FP8:

Het percentage van het dividend is gelijk aan het gemiddelde van de EURIBOR-percentages voor kasgeldleningen met

een looptijd van twaalf maanden – gewogen naar het aantal dagen waarvoor deze percentages golden – gedurende het

boekjaar waarover de uitkering geschiedt, verhoogd met twee procentpunt.

Deze hiervoor omschreven percentages kunnen eventueel worden verhoogd of verlaagd met een opslag respectievelijk

een afslag ter grootte van maximaal driehonderd basispunten.

De raad van commissarissen bepaalt op voorstel van de directie welk gedeelte van de na toepassing van het bepaalde in

de vorige leden resterende winst wordt gereserveerd. Het gedeelte van de winst dat resteert na toepassing van het

bepaalde in de vorige leden, staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders, met dien verstande

dat op de preferente aandelen geen verdere dividenduitkering zal geschieden.

Beschermingsmaatregelen

De vennootschap kent de navolgende maatregelen ter bescherming van de vennootschap tegen een overname van de

zeggenschap over de vennootschap.

Ingevolge een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders gehouden op 12 juni 1972 is in de statuten van

de vennootschap de mogelijkheid opgenomen tot het uitgeven van preferente aandelen. In samenhang hiermede is in

1978 opgericht Stichting Aandelenbeheer BAM Groep.

Zoals tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders gehouden op 4 juni 1992 werd aangekondigd en tijdens de

algemene vergadering van aandeelhouders gehouden op 8 juni 1993 aan de orde is geweest, heeft de vennootschap op

17 mei 1993 aan Stichting Aandelenbeheer BAM Groep een optie tot verkrijging van cumulatief preferente aandelen B in

het kapitaal van de vennootschap verleend. Deze optie is verleend tot een zodanig bedrag, als Stichting Aandelenbeheer

BAM Groep zal verlangen, met dien verstande dat dit ten hoogste zal kunnen zijn een zodanig nominaal bedrag dat

daardoor het totaal nominale bedrag van niet bij de vennootschap geplaatste cumulatief preferente aandelen B

maximaal gelijk is aan negenennegentig negen/tiende procent (99,9%) van het nominale bedrag van het op moment van

de uitoefening van het hiervoor bedoelde recht niet bij de vennootschap in de vorm van andere aandelen dan cumulatief

preferente aandelen B geplaatste aandelenkapitaal.

Mede in verband met deze optieverlening zijn de statuten van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep bij akte verleden op

25 juni 1993 in overeenstemming gebracht met bijlage X bij het Fondsenreglement, zoals die bijlage op 1 oktober 1992

van kracht is geworden.

Het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep bestaat uit drie leden, te weten één bestuurder A en twee

bestuurders B. De bestuurder A wordt, onder goedkeuring van de raad van commissarissen, benoemd door de raad van

bestuur van de vennootschap. De bestuurder A mag geen lid van de raad van bestuur of commissaris zijn van de

vennootschap of van een dochtermaatschappij daarvan.

De bestuurders B worden benoemd door het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep zelf, onder goedkeuring

van de raad van bestuur, voor het verlenen waarvan de raad van bestuur op haar beurt goedkeuring behoeft van de raad

van commissarissen van de vennootschap. Een bestuurder B mag geen met de vennootschap verbonden persoon als

bedoeld in genoemde bijlage X bij het Fondsenreglement zijn.

De huidige bestuurssamenstelling is:

J. Kleiterp, voorzitter (A)

G.H. Heida (B)

S.E. Beelaerts van Blokland (B)

156

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 156

Leden van het bestuur ontvangen van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep elk een jaarlijks honorarium van € 1.600,-.

De personalia van de bestuursleden zijn:

Drs. J. Kleiterp (72), voorzitter

Sinds 2004 lid en sinds 2005 voorzitter van het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep. Nederlandse

nationaliteit. Voormalig voorzitter directie MeesPierson. Momenteel lid raad van commissarissen van Bank Nederlandse

Gemeenten. De heer Kleiterp bekleedt daarnaast drie nevenfuncties (voorzitter raad van advies Deloitte, raad van

toezicht Stichting Vangnet HBO en bestuur Nederlandse Brandwondenstichting).

Drs. G.H. Heida (52)

Sinds 2000 lid van het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep. Nederlandse nationaliteit. Voormalig lid van

het Executive Committee ING Asset Management. Momenteel zelfstandig financieel adviseur in het bijzonder ten aanzien

van beleggingen. De heer Heida is lid van de commissie van beroep van DSI, lid raad van commissarissen van zes

beleggingsfondsen van Kempen Capital Management en is lid c.q. adviseur van de beleggingscommissie van diverse

ondernemingspensioenfondsen (Bührmann, ING, Nedlloyd, Randstad, Thales Nederland en Vopak).

Jhr. mr. S.E. Beelaerts van Blokland (61)

Sinds 2004 lid van het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BAM Groep. Nederlandse nationaliteit. Voormalig voorzitter

van UBS Investmentbank (Nederland). Momenteel onder meer voorzitter van de raad van commissarissen van Deloitte

en De Goudse Verzekeringen.

Naar het gezamenlijke oordeel van de vennootschap en Stichting Aandelenbeheer BAM Groep is Stichting

Aandelenbeheer BAM Groep onafhankelijk van de vennootschap in de zin van genoemde bijlage X.

Er zijn thans geen cumulatief preferente aandelen B geplaatst.

Stichting Aandelenbeheer BAM Groep heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap en van de

ondernemingen die door de vennootschap en de met de vennootschap in een groep verbonden vennootschappen in

stand worden gehouden en wel op zodanige wijze dat de belangen van de vennootschap en van die ondernemingen en

van alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd en dat invloeden, welke de zelfstandigheid en/of

continuïteit en/of identiteit van de vennootschap en die ondernemingen in strijd met die belangen zouden kunnen

aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd.

Stichting Aandelenbeheer BAM Groep tracht haar doel te bereiken door het verwerven, onder meer door uitoefening van

de hiervoor vermelde optie, en het houden van cumulatief preferente aandelen B in het kapitaal van de vennootschap en

door het uitoefenen van de aan die aandelen verbonden rechten.

Omstandigheden die door de raad van commissarissen en de raad van bestuur worden gekwalificeerd als schadelijk voor

de continuïteit van de onderneming en voor bij de onderneming betrokkenen kunnen aanleiding vormen tot het inzetten

van beschermingsmaatregelen.

De raad van commissarissen en de raad van bestuur behouden zich het recht voor om, in het belang van de

vennootschap en de met haar verbonden onderneming, tot andere maatregelen dan de uitgifte van preferente aandelen

B te besluiten ter bescherming van de vennootschap tegen een mogelijke overname van de zeggenschap over de

vennootschap.

157

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 157

158

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 158

Accountantsverklaring

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Koninklijke BAM Groep nv

Opdracht

Ingevolge uw opdracht hebben wij de in dit rapport op pagina 75 tot en met pagina 153 opgenomen jaarrekening 2005

van Koninklijke BAM Groep nv te Bunnik gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de enkel-

voudige jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze

verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Werkzaamheden

Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-

opdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke

mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle

omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de

bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor

financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de

raad van bestuur daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van

mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

Oordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening

Wij zijn van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling

van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat en de kasstromen over 2005 in overeenstemming met

International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en voldoet aan de wettelijke

bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW voorzover van toepassing.

Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de geconsolideerde

jaarrekening.

Oordeel met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening

Wij zijn van oordeel dat de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van

het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met in Nederland aanvaarde

grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de enkelvoudige jaarrekening

zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW.

Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de enkelvoudige

jaarrekening.

Den Haag, 22 maart 2006

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

Mr. drs. J. van Hees RA

159

Koninklijke BAM

Groep nv

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 159

160

Jaar

rapp

ort 2

005 Bouw en vastgoed %

• BAM Utiliteitsbouw bv*, Bunnik 100

• BAM Woningbouw bv*, Bunnik 100

• Bouwbedrijf H. Pennings en Zn. bv*, Rosmalen 100

• Heilijgers bv*, Amersfoort 100

• Fort Bouw bv*, Raamsdonksveer 100

• BAM Materieel bv*, Lelystad 100

• Interbuild nv, Wilrijk-Antwerpen (België) 100

• HBG UK Ltd, Colindale, Londen (Verenigd Koninkrijk) 100

• Wayss & Freytag Schlüsselfertigbau AG, Frankfurt am Main (Duitsland) 100

• Müller-Altvatter Bauunternehmung GmbH & Co. KG, Stuttgart (Duitsland) 90

• BAM Vastgoed bv*, Bunnik 100

• Van den Bruele Kaufman bv*, Bunnik 100

• Wayss & Freytag AG Projektentwicklung, Frankfurt am Main (Duitsland) 100

Infra• BAM Civiel bv*, Gouda 100

• BAM Wegen bv*, Utrecht 100

• BAM Infratechniek bv*, Culemborg 100

• BAM Rail bv*, Breda 100

• Multiconsult bv*, Culemborg 100

• Interbeton bv*, Gouda 100

• De Meyer nv, Gent (België) 100

• CEI sa, Brussel (België) 100

• Galère sa, Luik (België) 100

• Edmund Nuttall Ltd, Camberley, Surrey (Verenigd Koninkrijk) 100

• Ascon Contractors Ltd, Kill, Kildare (Ierland) 100

• Wayss & Freytag Ingenieurbau AG, Frankfurt am Main (Duitsland) 100

• Flatiron Construction, Corp., Longmont, Colorado (Verenigde Staten) 100

Publiekprivate samenwerking• BAM PPP bv, Bunnik 100

Installatietechniek• BAM Techniek bv*, Bunnik 100

Consultancy en engineering• Tebodin bv*, Den Haag 100

Deelnemingen• Van Oord nv, Rotterdam 21,5

• nv Justinvest Antwerpen, Antwerpen (België) 33,3

• nv Rabot Invest, Wilrijk-Antwerpen (België) 25

• Infraspeed (Holdings) bv, Haarlem 21,5

• Wâldwei.com bv, Leeuwarden 33,3

• Railpro bv, Hilversum 10

• Celtic Roads Group (Dundalk) Ltd, Dublin (Ierland) 33

Een lijst van deelnemingen als bedoeld in artikel 379 en 414 van boek 2 Burgerlijk Wetboek is gedeponeerd bij het

handelsregister te Utrecht.

* Koninklijke BAM Groep nv heeft ten behoeve van deze groepsmaatschappijen een 403-verklaring gedeponeerd.

Overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijenen deelnemingen

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 160

161

Koninklijke BAM

Groep nv

Koninklijke BAM Groep nv

Bunnik ir. J.A.P. van Oosten, voorzitterA.J.D. Franklin BEng, CEng, FICE, FCIOB,FIHTJ. Ruis, financiënir. N.J. de Vries

mr. P.F. Jaeger, juridische zakendrs. T.P.L.M. van Beek, management- enorganisatie-ontwikkelingdrs. H. Gelderloos, human resources A.J. Kroezen RA, controllingprof.ir. G.J. Maas, strategie

Bouw en vastgoed

NederlandBAM Utiliteitsbouw, Bunnik H.W.J. Bol

J.J. KempkensBAM Woningbouw, Bunnik ir. R.P. van Wingerden MBA

D.J. Boonstrair. M.J.S. Broos

BAM Vastgoed, Bunnik drs. R. Vollebregtmr. H. Breeir. P. Esveld

Bouwbedrijf H. Pennings en Zn., M.A. van DulmenRosmalen F.J.H.M. van Vuuren

Fort Unitbouw, Raamsdonksveer A. BarnhoornHeilijgers, Amersfoort F.P. Lambert

J. ArendsBAM Materieel, Lelystad J.W. Carton

BelgiëInterbuild, Wilrijk-Antwerpen E.E.L.A. Verbeeck

B.P.Y. De Landsheer

Verenigd KoninkrijkHBG Construction, Londen P.B. Brooks, CEng, FICE, FIHT, F.InstCES

R.A. Gregory, MCIOBM.J. Rogers, MCIOB

HBG Properties, Glasgow J.R. Burke, FRICS

DuitslandWayss & Freytag Dipl.-Ing. G. VaterSchlüsselfertigbau, Dipl.-Kfm. D. BenniesFrankfurt am MainMüller-Altvatter, Stuttgart Prof.Dr.-Ing. F. Berner

Dr.-Ing. A. HäberleDipl.-Kfm. M. HagerDipl.-Ing. A. Naujoks

Wayss & Freytag F. SamuelProjektentwicklung, Frankfurt am Main

Infra

NederlandBAM Civiel, Gouda ir. W.R. Remmelts

C.A. van ‘t HoogBAM Infratechniek, drs. M. de Rooij RCCulemborg H.G. KuipersBAM Rail, Breda ir. K.W. TalsmaBAM Wegen, Utrecht ir. B.J. Wierenga

W. KoningsA. Rongen

BelgiëCEI-De Meyer, Brussel, ir. D. MorlionGent ir. Ch. NeervoortGalère, Chaudfontaine ir. G. Loix

Verenigd KoninkrijkEdmund Nuttall, P.B. Brooks, CEng, FICE, FIHT, F.InstCESCamberley D.K. Belsham, BSc (Eng), CEng, FICE

R. Treadgold, FIHT, FICE

IerlandAscon Contractors, J.B. Barrett, BE, CEng.fieiKill B.G. Murphy, BE, CEng.fiei

T.M. Cullinane, BE, CEng.fieiL.F. Harmon, BE, CEng.miei

DuitslandWayss & Freytag Dipl.-Oec. A. SchmiegIngenieurbau, drs. K-J. Klap Frankfurt ir. J.J. Wenkenbach

Verenigde StatenFlatiron Constructors, G.K. Crabtree, BSc, CEng, MICELongmont, Colorado P.R. Driscoll

WereldwijdInterbeton, Gouda D. Langbroek

ir. N. Dirkzwager

Publiekprivate samenwerking (PPS)

BAM PPP, Bunnik, Glasgow D.J. Wilson ACAH. DuncanR. Fielder

Installatietechniek

NederlandBAM Techniek, Bunnik H.A. van Harn

C. FranchimonH. Otten


WereldwijdTebodin Consultants & ir. H.J. Hegger (tot 1 juli 2006)Engineers, Den Haag P.L.C.A. Koolen RA

ir. P. Bilek (vanaf 1 april 2006)ir. A.M. van der Velden

Functionarissen Koninklijke BAM Groep nv (per 22 maart 2006)

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 161

162

Jaar

rapp

ort 2

005

Tien jaar kerngegevens(in € miljoen, tenzij anders vermeld)

Opbrengsten 7.425 7.493 7.468 7.770 3.579 2.916 1.510

Bedrijfsresultaat exclusief boete 256,0 242,7 174,3 172,6 75,7 60,3 39,4

Bedrijfsresultaat 256,0 202,7 134,3 145,2 75,7 60,3 39,4

Resultaat vóór belasting 229,9 172,3 111,0 112,6 70,2 60,6 39,5

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders 153,3 106,4 56,0 56,0 46,7 39,4 29,1

Nettoresultaat toerekenbaar aan houders gewone aandelen 153,3 91,1 40,7 38,2 45,9 39,4 29,1

Winst per gewoon aandeel (in € 1) 7,30 7,65 2,37 2,59 4,35 3,90 2,91

Dividend per gewoon aandeel (in € 1) 2,00 1,55 1,55 1,55 1,55 1,55 1,15

Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders 581,7 435,1 506,0 441,1 404,1 131,2 100,8

Converteerbare achtergestelde obligatielening 3) - - - 17,4 33,2 38,5 38,6

Achtergestelde leningen 3) 155,1 121,3 121,4 125,9 30,5 34,0 34,0

Preferente aandelen 53,6 - - - - - -

Garantievermogen 790,4 556,4 627,4 584,4 467,8 203,7 173,3

Orderportefeuille 4) 10.400 8.900 8.900 9.100 10.200 4.543 3.857

Netto-investeringen in materiële vaste activa 94,5 92,9 84,4 86,0 54,3 21,2 17,8

Afschrijving/waardevermindering materiële vaste activa 97,6 92,5 85,4 134,1 43,5 33,6 19,7

Afschrijving/waardevermindering

immateriële vaste activa 8,0 2,7 29,2 35,4 8,7 4,6 3,4

Cashflow vóór dividend 258,9 201,6 170,7 225,4 98,8 77,7 52,3

Gemiddeld aantal werknemers 26.914 26.801 26.801 29.551 14.972 12.744 7.546

Aantal werknemers ultimo 27.190 26.651 26.651 26.837 30.588 13.248 12.824

Ratio's (in %)

Resultaat vóór belasting, goodwillafschrijving

en boete in % opbrengsten 3,1 2,8 2,4 2,3 2,2 2,2 2,8

Resultaat vóór belasting en goodwillafschrijving

in % opbrengsten 3,1 2,3 1,9 1,9 2,2 2,2 2,8

Nettoresultaat in % opbrengsten 2,1 1,4 0,7 0,7 1,3 1,4 1,9

Nettoresultaat in % gemiddeld eigen vermogen 37,8 28,2 11,8 13,2 29,2 34,0 34,2

Solvabiliteit:

• Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders

in % activa 11,7 9,2 15,7 14,1 10,5 14,6 12,2

• Garantievermogen in % activa 15,9 11,7 19,4 18,7 12,1 22,6 21,0

Current ratio 1,09 0,99 0,97 0,92 0,77 1,15 1,11

1) Met ingang van 2003 wordt rente geactiveerd op vastgoedontwikkeling; de cijfers van voorgaande boekjaren zijn

niet aangepast.2) In 1999 en voorgaande jaren vond de resultaatneming op werken plaats op basis van de completed contract methode.3) Achtergestelde leningen inclusief het kortlopende deel.4) De orderportefeuille bevat zowel getekende contracten als mondelinge opdrachten.

2005 2004 2004 2003 1) 2002 2001 2000

IFRS IFRS NL GAAP NL GAAP NL GAAP NL GAAP NL GAAP

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 162

163

Koninklijke BAM

Groep nv

2.916 1.510 1.093 957 667 668

60,3 39,4 29,5 37,2 27,9 22,1

60,3 39,4 29,5 37,2 27,9 22,1

60,6 39,5 29,2 22,7 16,9 13,2

39,4 29,1 19,5 15,0 10,6 -3,5

39,4 29,1 19,5 15,0 10,6 -3,5

3,90 2,91 2,07 1,79 1,31 -0,46

1,55 1,15 0,82 0,71 0,60 0,60

131,2 100,8 69,6 58,1 54,7 59,6

38,5 38,6 38,6 38,6 38,6 -

34,0 34,0 - - - -

- - - - - -

203,7 173,3 108,2 96,7 93,3 59,6

4.543 3.857 1.588 1.361 1.044 726

21,2 17,8 14,1 10,4 10,8 4,2

33,6 19,7 14,9 13,4 10,6 9,9

4,6 3,4 - - - -

77,7 52,3 34,4 28,4 21,2 6,4

12.744 7.546 6.136 5.669 4.797 4.712

13.248 12.824 6.360 5.598 5.199 4.700

2,2 2,8 2,7 2,4 2,5 2,0

2,2 2,8 2,7 2,4 2,5 2,0

1,4 1,9 1,8 1,6 1,6 -0,5

34,0 34,2 30,6 26,5 18,5 -5,6

14,6 12,2 18,7 17,7 18,3 26,0

22,6 21,0 29,1 29,5 31,3 26,0

1,15 1,11 1,23 1,23 1,28 1,14

Opbrengsten

Bedrijfsresultaat exclusief boete

Bedrijfsresultaat

Resultaat vóór belasting

Nettoresultaat toerekenbaar aan aandeelhouders

Nettoresultaat toerekenbaar aan houders gewone aandelen

Winst per gewoon aandeel (in € 1)

Dividend per gewoon aandeel (in € 1)


Converteerbare achtergestelde obligatielening 3)

Achtergestelde leningen 3)

Preferente aandelen

Garantievermogen

Orderportefeuille 4)

Netto-investeringen in materiële vaste activa

Afschrijving/waardevermindering materiële vaste activa

Afschrijving/waardevermindering

immateriële vaste activa

Cashflow vóór dividend

Gemiddeld aantal werknemers

Aantal werknemers ultimo

Ratio's (in %)

Resultaat vóór belasting, goodwillafschrijving

en boete in % opbrengsten

Resultaat vóór belasting en goodwillafschrijving

in % opbrengsten

Nettoresultaat in % opbrengsten

Nettoresultaat in % gemiddeld eigen vermogen

Solvabiliteit:

• Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders

in % activa

• Garantievermogen in % activa

Current ratio

2001 2000 1999 2) 1998 2) 1997 2) 1996 2)

NL GAAP NL GAAP NL GAAP NL GAAP NL GAAP NL GAAP

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 163

3 mei 2006 Algemene vergadering van aandeelhouders

5 mei 2006 Notering ex-dividend

11 mei 2006 Betaalbaarstelling dividend

1 juni 2006 Publicatie resultaten eerste kwartaal

7 september 2006 Publicatie halfjaarcijfers

30 november 2006 Publicatie resultaten derde kwartaal

22 maart 2007 Publicatie jaarcijfers 2006

2 mei 2007 Algemene vergadering van aandeelhouders

31 mei 2007 Publicatie resultaten eerste kwartaal

6 september 2007 Publicatie halfjaarcijfers

29 november 2007 Publicatie resultaten derde kwartaal

De algemene vergadering van aandeelhouders vindt plaats op woensdag 3 mei 2006 om 15.00 uur

in het NH Barbizon Palace Hotel, Prins Hendrikkade 59 - 72 te Amsterdam.

Colofon

Vormgeving:

Boulogne Jonkers, Zoetermeer

Druk:

RotoSmeets GrafiServices, Utrecht

Illustraties:

AeroView Rotterdam, Stefan Bartsch, De Beeldredaktie, Brian Borrett, Dries Van den Brande, Luchtfotografie Peter Buteijn,

The Cox Group Australia, Imre Csany, Jan Derwig, Marc Detiffe, Ernst Fesseler, John van Hamond, John Huseby/California

Department of Transportation, De Jong Luchtfotografie Zeist, Marcel van Kerckhoven, Lex Klimbie, Henning Kreft, Jean

André Meyer/Meyerfoto Berlin, Ton Poortvliet, Mike Southon/North Devon Journal; Vince Streano, Frits Terpoorten.

Financiële agenda

164

Jaar

rapp

ort 2

005

BAM JVS NL 03-04-2006 18:44 Pagina 164

Bamgroep Jaarverslag 2005 Nl

Documents

Transcript of Bamgroep Jaarverslag 2005 Nl