Preek over Handelingen 13:32,33 ~ Psalm 16 – Pasen 2017

Liturgie:

Voor de dienst: a. Daar juicht een toon [ https://youtu.be/YIuShZCd1P4 ] duur: 3:11b. Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt en gegeven (LB 632)[ https://youtu.be/AEQIehNReDI ] duur: 2:49c. Christus, onze Heer verrees [ https://youtu.be/f_A6t9C9kcE ] duur: 2:13

[Kerkenraad komt binnen] Mededelingen

Feestmuziek voor Pasen: Sinfonia uit Paasoratorium van J.S. Bach (BWV 249) [ https://youtu.be/cSwU735RZ4o ]

Votum en vredegroetZingen: Gez. 94:1,2,6Regels voor het nieuwe leven: Efeziërs 4:25 – 5:15Zingen: LB 634:1,2GebedLezen: Lucas 24:1-12Kindermoment:

a. Weet je dat de lente komt [ https://youtu.be/yFQIMSw8B7A ] b. Wij vieren feest [ https://youtu.be/7n3AdGXVldI ]

Lezen: Psalm 16Zingen: LB 16:3,4Lezen: Handelingen 13:13-41Zingen: Ps. 2:3,4Tekst: Handelingen 13:32,33PreekZingen: LB 619:1-6 (wisselzang: vs. 1 allen; vs. 2 vrouwen; vs. 3 mannen; vs. 4 vrouwen; vs. 5 allen; vs. 6 allen)GebedCollecte (tijdens de collecte: Christ lag in Todesbanden, BWV 625; https://youtu.be/AkgWN2bbLWA )Zingen: LB 618:1,2,3,6Zegen

Gehouden te: Baflo, 16-04-17 (9.30 u.)Uithuizen, 16-04-17 (14.30 u.)

Hand133233 + Ps16 Pagina 1

Liturgie middagdienst Uithuizen:

Votum en vredegroetZingen: Gez. 94:1,2,6GebedLezen: Psalm 16Zingen: LB 16:3,4Lezen: Handelingen 13:13-41Zingen: Ps. 2:3,4Tekst: Handelingen 13:32,33PreekZingen: LB 619:1-6 (= LvK 213) (wisselzang: vs. 1 allen; vs. 2 vrouwen; vs. 3 mannen; vs. 4 vrouwen; vs. 5 allen; vs. 6 allen)GeloofsbelijdenisZingen: LB 634:1,2GebedCollecte Zingen: LB 618:1,2,3,6Zegen

Hand133233 + Ps16 Pagina 2

Preek

Thema: Paulus over Pasen: ‘God wekte Jezus tot leven voor ons.’

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes,

1. Over Psalm 16Vind je dat Psalm 16 over de opstanding van de Heer Jezus gaat? Anders gezegd: Wat heeft Psalm 16 nu met Pasen te maken?Stel, je leest alleen Psalm 16 – bij je dagelijkse Bijbellezing bijvoorbeeld – trek je dan zelf de lijn naar de opstanding van Jezus?Deze en dergelijke vragen kwamen aan de orde bij de voorbereiding van deze paaspreek met de bijbelstudiegroep. Als we nog een stap terug gaan doemen nog meer vragen op. Heeft David, de dichter van deze psalm, geweten van de dood en de opstanding van de Messias? Heeft hij dat bedoeld toen hij de psalm voor het eerst zong? Of heeft hij dat er – bewust of onbewust – ingelegd?

“Steeds denk ik aan u, Heer.U bent altijd bij me,er kan met mij niets ergs gebeuren.Daarom ben ik blij.Ik juich en zing, want bij u ben ik veilig.U verlaat mij niet, ik zal niet sterven.U houdt mij weg van de dood,omdat ik trouw ben aan u.” (Ps. 16:8-10, BGT)

Dat zingt David toch van zichzelf en over zichzelf!? Die ‘ik’ dat is David, de zanger, de koning. (Trouwens, wat een vertrouwen! Wat een geloofszekerheid!)David verwacht voor zichzelf geen dood, geen ontbinding, maar het volle leven met God de HEER. Bij de HEER is hij immers veilig.

Gaat Psalm 16 over de opstanding? Die vraag wordt ontkennend beantwoord. Dat snap ik, als je je focust op de psalm alleen. De schrijver van een boek over alle psalmen, waaruit ik laatst ook iets aanhaalde bij Psalm 25, zegt bijvoorbeeld: “Gaat deze psalm over opstanding? Niet over de opstanding van Jezus, lijkt me, al verwijst Petrus bij zijn toespraak naar psalm 16. En leven na de dood? De psalm gaat over het ‘volle leven’. Leven met de LEVENDE is echt leven, daar is geen sprake van de dood. Dood is je inlaten met afgoden. De psalm maakt een prachtig onderscheid. Wees gelukkig als je de hand van God voelt.” 1

1 Gerard Swüste, Altijd hetzelfde lied, 150 Psalmen bewerkt en toegelicht, Vught 2015, p. 55

Hand133233 + Ps16 Pagina 3

Inderdaad bij de HEER, bij de LEVENDE is – uiteindelijk – geen plaats voor de dood. Al helemaal niet als het gaat om de Messias, de Mensenzoon, de Zoon van God. Dat hebben de apostelen goed begrepen. Petrus in Handelingen 2, zijn Pinksterpreek. En Paulus in Handelingen 13, zijn preek in de synagoge van Antiochië in Pisidië. Alweer een aantal jaren na Jezus’ opstanding en na Pinksteren.Voor Petrus en Paulus gaat het in Psalm 16 kennelijk wel over de opstanding van Jezus. Hoe komen ze daar dan bij?Ik geloof, dat de Heilige Geest dat aan hen duidelijk gemaakt heeft. En, niet onwaarschijnlijk, dat hebben ze van Jezus zelf geleerd, direct (Petrus) of indirect (Paulus).Bij zijn verschijning aan de leerlingen zegt Jezus tegen hen:

“Toen ik nog bij jullie was, heb ik gezegd: ‘Alles wat er over mij in de heilige boeken staat, moet gebeuren.’’Daarna hielp Jezus hen om de heilige boeken goed te begrijpen. Hij zei: ‘In de heilige boeken staat dat de messias zal lijden en sterven, en drie dagen later zal opstaan uit de dood.” (Lucas 24:44-46, BGT)

Dat hebben de leerlingen goed in hun oren geknopt en met die boodschap zijn ze de wereld in gegaan. Met het goede nieuws van de redding, van het koninkrijk van God, van het kruis en de opstanding van Jezus.Zo ook Paulus in Antiochië (Pisidië):

“Wij verkondigen u het goede nieuws dat God zijn belofte aan onze voorouders in vervulling heeft doen gaan ten behoeve van hun kinderen – ten behoeve van ons – doordat hij Jezus tot leven heeft gewekt.” (Hand. 13:32,33)

We willen op deze Paasmorgen / Paasmiddag in 2017 gaan luisteren naar de boodschap van die preek, waarin Psalm 16 weer een rol speelt in het bewijs van de opstanding van Jezus en de vervulling van Gods beloften. Net als Psalm 2 en nog andere Bijbelwoorden.We horen:

Paulus over Pasen: ‘God wekte Jezus tot leven voor ons.’

2. Paulus over PasenPaulus preekt vandaag in de synagoge van Antiochië in Pisidië. Dat ligt aan de zuidkust van Turkije. Het is sabbat. Barnabas is erbij. Hij ondersteunt Paulus in zijn verkondiging. Lucas heeft een preekverslag gemaakt, een samenvatting van de verkondiging van Paulus. Of hij heeft dat verslag van iemand gekregen en neemt het op in zijn boek.Langs deze weg preekt Paulus vandaag ook in de GKv Baflo (Uithuizen). Wij horen deze verkondiging dus ook.Paulus’ preek is bedoeld als een bemoedigend woord. Daartoe heeft het synagogebestuur – zeg maar: de kerkenraad – hem, met Barnabas, uitgenodigd. “Broeders, als u voor de mensen een bemoedigend woord hebt, ga dan uw gang.” (Hand. 13:15)Hand133233 + Ps16 Pagina 4

Dit is niet het enige preekverslag, dat Lucas in zijn boek opneemt. Het zijn er verschillende: van Petrus (Handelingen 2 en 3), van Stefanus (Handelingen 7), van Paulus (Handelingen 13 en 17). Deze preekverslagen geven inzicht in de verkondiging van de apostelen in de eerste jaren na Pasen en Pinksteren. Ze verkondigen Jezus Christus en het evangelie van de redding met een duidelijk appèl om te geloven en om door het geloof een nieuw leven te beginnen met Jezus Christus.Dat is duidelijk ook de bedoeling van Paulus in deze preek. Bemoedigende woorden met een oproep om te geloven. Paulus wil Jezus Christus verkondigen aan de Joden en de andere mensen die God vereren. En uiteraard ook aan de mensen die dat nog niet doen, de heidenen.In het eerste deel van zijn preek tekent Paulus de hoofdlijn van de heilige boeken. Ons Oude Testament. Hij begint bij Gods beloften aan Abraham en zin nageslacht. Hij noemt de uittocht uit Egypte en de intocht in Kanaän. Het kan allemaal heel kort, want zijn hoorders kennen de verhalen en de geschiedenis. Ze kennen ook de beloften van God voor Israël.Heel snel komt Paulus uit bij David en de beloften van God aan hem en zijn huis. Daar wil hij ook uitkomen.Van David kan Paulus gemakkelijk de sprong maken naar Jezus. Vers 23: “God beloofde dat er een nakomeling van David zou komen om Israël te redden. Die redder is gekomen: het is Jezus.” (BGT)

Over Jezus wil Paulus het vooral hebben. Zijn evangelie wil hij verkondigen. Niets anders. Als hij hem heeft voorgesteld, ook met behulp van de boodschap van Johannes de Doper, neemt hij als het ware een adempauze en dan begint het tweede deel van zijn preek, het hoofddeel zou je kunnen zeggen.

“Beste vrienden, Joden en alle anderen die God vereren. De boodschap dat Jezus ons wil redden, is ook voor jullie bedoeld.” (Hand. 13:26, BGT)

En dan neemt Paulus zijn hoorders, de broeders en zusters in Antiochië en in Baflo / Uithuizen mee langs de gebeurtenissen op de goede vrijdag en de dagen daarvoor. Hoe de inwoners van Jeruzalem en hun leiders Jezus miskend hebben. Hem hebben uitgeleverd aan Pilatus. Hoe Pilatus Jezus ondanks zijn pogingen om hem vrij te laten toch veroordeeld en terechtgesteld heeft.Paulus noemt het allemaal heel kort. Althans volgens het verslag van Lucas.

“Zo gebeurde alles wat er in de heilige boeken over de messias staat.Toen Jezus gestorven was, werd hij van het kruis gehaald en in een graf gelegd.” (vs. 29, BGT)

En dan komt de omslag. Paulus komt bij de paasmorgen.

“Maar God heeft hem opgewekt uit de dood…”

Hand133233 + Ps16 Pagina 5

Proeft u het contrast, vooral in dat woordje ‘maar’? De mensen hebben Jezus veroordeeld, terechtgesteld, in een graf gelegd. Máár God heeft hem laten opstaan uit de dood.Hier wil Paulus met zijn hoorders uitkomen, bij de opstanding van Jezus Christus. Bij die ongelooflijke gebeurtenis van de Paasmorgen. Want wat hadden de leerlingen een moeite om het te geloven en te aanvaarden. Ze deden het bericht erover van de vrouwen eerst af als kletspraat.- Trouwens, even tussendoor: hoe zouden wij erop gereageerd hebben?Maar Jezus is verschillende keren aan zijn leerlingen en volgelingen verschenen en heeft hen ervan overtuigd, dat hij leeft. Zijn opstanding is een feit. En de getuigen gaan met deze boodschap rond onder heel het volk van de Joden. En langzamerhand ook onder de andere mensen die God vereren en onder de heidenen.Er zijn heel veel getuigen, schrijft Paulus later in 1 Korintiërs 15: wel honderden. Hij is zelf de laatste in de rij. (1 Kor. 15:8)Maar dat belemmert hem niet om voluit te gaan voor het goede nieuws van de gekruisigde en opgestane Heer Jezus Christus. Samen met Barnabas en de andere apostelen en verkondigers. Hij zegt:

“Wij verkondigen u het goede nieuws dat God zijn belofte aan onze voorouders in vervulling heeft doen gaan ten behoeve van hun kinderen – ten behoeve van ons – doordat hij Jezus tot leven heeft gewekt.” (vs. 32,33) 

Hier hebben we de kernboodschap van Paulus’ preek over Pasen: God wekte Jezus tot leven voor ons. Dat is ten behoeve van de huidige generatie: toen de hoorders in de synagoge van Antiochië. Nu de hoorders in Baflo / Uithuizen en in heel de wereld waar het evangelie van de opstanding van Jezus wordt verkondigd.En op deze manier vervult God de beloften die hij aan de voorouders, de vroegere generaties heeft gedaan.

Die boodschap onderstreept Paulus dan door Psalm 2 aan te halen en Psalm 16 en een vers uit Jesaja 55. Hij ‘bewijst’ de opstanding van Jezus Christus uit de heilige boeken, vooral de psalmen dus. En weer wordt de opstanding van Jezus verbonden aan de vervulling van Gods beloften.

“God heeft Jezus laten opstaan uit de dood, en nu blijft Jezus altijd leven. Dat bedoelde God toen hij zei: «Ik heb aan David beloofd dat er in zijn familie altijd een koning zal zijn.»Daarom zegt David in een andere psalm: «U houdt mij weg van de dood, omdat ik trouw ben aan u.» David zegt dat niet over zichzelf, maar over Jezus.” (vs. 34-36, BGT)

3. Nogmaals Psalm 16Ik koppel even terug naar het begin van mijn preek, toen het over Psalm 16 ging. Deze psalm gaat vol over het leven en de LEVENDE.

“Ik zeg tegen u:

Hand133233 + Ps16 Pagina 6

U bent mijn Heer,ik vind mijn geluk alleen bij u.……Heer, u geeft me alles wat ik nodig heb.Mijn leven is in uw handen.……U verlaat mij niet, ik zal niet sterven.U houdt mij weg van de dood,omdat ik trouw ben aan u.U leert mij hoe ik moet leven.Ik ben blij, omdat u bij me bent.Dat maakt me gelukkig,voor altijd.” (Ps. 16:2,5,10,11, BGT)

Bij de LEVENDE past de dood niet. Dat heeft David goed begrepen. Dat zingt hij in zijn psalm. Hij weet en vertrouwt, dat de HEER hem van de dood weg houdt. Of, andersom, dat God de dood bij hem vandaan houdt. God geeft hem niet prijs aan de dood en de ontbinding.Dat geldt eens te meer voor Hem die de zoon van David is en de Zoon van God, Jezus Christus. God geeft Jezus niet prijs aan de ontbinding. Maar Hij wekt hem op uit de dood. God wekt Jezus Christus tot leven, het echte volle leven.God de Vader laat zijn Zoon Jezus Christus opstaan uit de dood, opstaan het leven in. God doet dat en Jezus doet het zelf. Van binnenuit breekt hij de dood open. Denk nog maar eens aan de kuikentjes die zelf uit het ei kruipen. Van binnenuit pikken ze de schaal kapot. Dat doet Jezus bij de dood en het graf.Bij de LEVENDE past de dood niet. Dus moest Jezus na zijn dood wel weer opstaat. Bovendien, dat had God al beloofd in de heilige boeken. Hij doet ze in vervulling gaan. En daar zijn wij nauw bij betrokken zegt Paulus in zijn preek. God wekte Jezus tot leven voor ons.

De opstanding van Jezus gebeurde niet alleen voor het plezier van God of van Jezus zelf. Om te laten zien bijvoorbeeld wie de sterkste is. “Kijk mijn eens…”Het moeten sterven kostte Jezus de grootst mogelijke moeite.Maar het was ten behoeve van ons, maakt Paulus duidelijk. Wij zijn er geheel in betrokken, indien we in Jezus Christus geloven. Wij zijn één met Christus in zijn dood en in zijn opstanding. Je zou zelfs kunnen zeggen: ‘Wij waren erbij.’Dat is een geloofsuitspraak van hetzelfde kaliber als Davids woorden in Psalm 16. God houdt de dood bij ons vandaan, omdat Christus de dood heeft overwonnen en in het nieuwe leven gestapt is. Wat houdt dat dan in voor de hoorders, die gaan geloven? Dat benoemt Paulus in het laatste stukje van zijn preek.

“Vrienden, luister goed naar wat ik zeg. Dankzij Jezus wil God onze fouten vergeven. Ook alle fouten die volgens de wet van Mozes niet vergeven kunnen worden. Als je in Jezus gelooft, dan word je gered.”

Hand133233 + Ps16 Pagina 7

Dankzij Jezus, de gekruisigde en opgestane Heer, worden je zonden vergeven en ontvang je vrijspraak. Dankzij Jezus gaan wij vrijuit. Dat is het leven voluit. Leven met de Levende. Uit de greep en buiten bereik van de dood. Het is echt leven in verbondenheid met Christus.Laat David daar al van gezongen hebben in de kracht van de Heilige Geest.Psalm 16 is dus toch een echte Paaspsalm!

De Heer is waarlijk opgestaan! Voor ons! Halleluja!Amen

Hand133233 + Ps16 Pagina 8