Baby & ik

bab

y & ik | Een

speciale u

itgave van

het C

entru

m voor g

eboortezorg

baby&ik

Dagboek van een

verloskundige Ontwikkeling van je baby Van de eerste tot 40 weken

Brei een inktvis!

Hoe troost je een

huilbaby?

ikikikNeem mee!

Cover_Achterkant_spread_DEF.indd 1 16-05-16 13:59

W e worden op de OK natuurlĳ k vaak geconfronteerd met minder leuke dingen, zoals slachtoffers van on-

gelukken of vechtpartĳ en en mensen met ver-velende ziektes. Daar raak je aan 'gewend', en dat moet ook wel om het te kunnen volhouden. Maar echt routine wordt het nooit. Daarom vinden we het op de OK allemaal fantastisch om mee te werken aan zoiets moois als een bevalling. Op de OK zien we (helaas) alleen bevallingen die gaan via een keizer-snede; in vaktaal noemen we dat een ‘sectio’. Voor aanstaande moeders is bevallen op een operatiekamer niet altĳ d even leuk: je kind ter wereld brengen in een zakelĳ ke ruimte vol apparatuur, slangen, vreemde geluiden en mensen om je heen, is natuurlĳ k niet zo warm en intiem als een natuurlĳ ke bevalling thuis in je eigen bed.

Daarom proberen we om de bevalling op de OK toch zoveel mogelĳ k te laten lĳ ken op hoe het thuis zou zĳ n gegaan. Wĳ noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ keizersnede. We doen er alles aan om het voor de moeder zo natuurlĳ k en intiem mogelĳ k te maken. De moeder is tĳ dens de sectio immers gewoon bĳ kennis en wil de geboorte van haar kind graag bewust meemaken. Daarom schermen we niet alles af, maar gebruiken we een speciaal laken met een ‘raam’ erin. De moeder kan zo gewoon meekĳ -ken naar de geboorte. Want zo gaat dat thuis toch ook?

Bĳ een gewone sectio hebben we vroeger ge-leerd om de baby direct na de geboorte weg te halen en in een couveuse te leggen. Nu leggen

we de baby meteen na de geboorte op de borst van de moeder. Moeder en kind liggen dus meteen tegen elkaar aan en kunnen aan elkaar wennen en gehecht raken. Want wat is er nou mooier dan voor het eerst je baby te kunnen aanraken, voelen en horen (over dat laatste worden moeders na een paar maanden trou-wens soms wat minder enthousiast!). Daarna brengen we moeder, vader en kind ook samen naar de uitslaapkamer. Ze zĳ n en blĳ ven dus

vanaf het eerste moment bĳ elkaar.

Ik merk dat veel ouders dat heel fĳ n vinden. Ik vind

het ook prachtig om te zien. Je ziet de ouders

intens gelukkig (maar ook doodmoe!) van de OK vertrekken. En ik zie ook met hoeveel plezier alle collega’s steeds weer met zo’n

bevalling bezig zĳ n. Ik heb als leidinggevende

wel eens moeten bemid-delen wie daarvoor mocht

worden ingeroosterd. Stiekem vind ik het nog steeds jammer dat

ik niet zelf weer eens mee kan doen.

Toch zie ik ook wel moeders die liever niet al-les van de sectio van zo dichtbĳ willen meema-ken. Dan passen wĳ ons gewoon aan en laten bepaalde delen van de gentle sectio achterwe-ge. Wil de moeder het bĳ voorbeeld liever niet allemaal zelf kunnen zien, maar haar kind wel meteen bĳ zich krĳ gen en houden? Prima, de moeder beslist. Wĳ leveren maatwerk, zolang het veilig en verantwoord is. Want wat is er nou persoonlĳ ker dan een kind krĳ gen? •

Bevallen op de OK

“Wĳ noemendat een ‘gentle

sectio’, een‘zachte’

keizersnede”

Annemieke Mols Voor veel mensen heeft de operatiekamer iets mysterieus: je hoopt er nooit terecht te komen, maar we kĳ ken er allemaal naar op TV. Voor Annemieke Mols is het operatiecomplex al meer dan 25 jaar haar dagelĳ kse werkterrein; eerst als OK-assistent en de laatste 15 jaar als leidinggevende.

COLUMN

2 | baby & ik baby & ik | 432 | baby & ik


04 Geboortezorg Centrumvoor geboortezorg

08 Aanbod geboortezorg

11 Lĳ stje Populaire babynamen

12 Wie werkt er?

16 Drieluik bevallingen

19 Babyweetjes...

20 Medisch Gentle sectio

22 Dagboek van een verloskundige

26 Creatief Inktvisjes voorcouveusekindjes

28 Geboorte Milo: geboren opz’n broers verjaardag

32 Medisch Weekmakers

34 Ontwikkeling van je babyVan de eerste tot 40 weken

40 Tips & trucs Hoe troost jeeen huilbaby

42 Colofon

43 Column Annemieke Mols

34

1204

08

28

INHOUD

baby & ik | 3

003_Inhoud.indd 3 16-05-16 14:00

4 | baby & ik

004_007_Centrum_voor_geboortezorg.indd 4 16-05-16 14:00

CENTRUM VOORGEBOORTEZORG

Sinds 2015 is het Centrum voor geboortezorg volop in bedrĳ f. Het centrum is een initiatief van het Westfriesgasthuis en

EVA van Hoorn, centrum voor verloskunde en echoscopie.In het nieuwe centrum werken experts zoals verloskundigen,

gynaecologen, kinderartsen, gespecialiseerde verpleegkundigen en kraamverzorgsters samen aan

zorg voor zwangerschap en geboorte.

baby & ik | 5

GEBOORTEZORG


‘GOEDE ZORG’ BETEKENT DAT VROUWEN DE

REGIE HEBBEN OVER HUN

ZWANGERSCHAP EN BEVALLING.

A lles is erop gericht moeder en kind zo goed en gezond mogelĳk bĳ zwangerschap en geboorte te

begeleiden. uis, op de polikliniek aan de Maelsonstraat 9 of in het ziekenhuis in één van de nieuwe kraamsuites. Of in één van de couveusesuites waar ouders samen met hun kindje kunnen verblĳven als het pasgeboren kindje nog extra ondersteuning nodig hee�.

Begeleiding van zwangerschapAlle verloskundige controles tĳdens de zwan-gerschap worden sinds april verricht in een locatie aan de Maelsonstraat 9. In dat pand houden gezamenlĳk zowel verloskundigen van EVA van Hoorn als gynaecologen uit het Westfriesgasthuis spreekuur. Ook zwanger-schapsecho’s worden vanuit deze locatie geboden aan zwangere vrouwen vanuit heel West-Friesland.

VoordelenHet ziekenhuis en de verloskundigenprak-tĳk werken op de nieuwe locatie intensie-ver samen. “Op deze manier bundelen we onze zorg, expertise en onze verschillende invalshoeken,” zegt Susanne Jumelet, verlos-kundige bĳ EVA van Hoorn. ”Veel voordelen zĳn misschien niet direct zichtbaar voor zwangeren, zoals de korte lĳnen onderling en het structurele overleg waarbĳ zwange-

ren besproken worden,” vertelt gynaecoloog Jantien Boomgaard. “Wel is direct zichtbaar dat zwangere vrouwen in Hoorn voort-aan alles op één locatie hebben: niet alleen de verloskundige consulten – zowel met gynaecologen als met verloskundigen, maar ook de echoscopieën, de voorlichting en zwangerschapscursussen.” Aan de locatie van de bevallingen zelf verandert niets: dat kan gewoon thuis of in het ziekenhuis.

Bevallen‘Goede zorg’ betekent in het centrum dat vrouwen de regie hebben over hun zwanger-schap en bevalling. Ze worden gestimuleerd om zelf een bevalplan te maken waarin staat wat ze belangrĳk vinden. De vrĳheid om zelf de de plek van de bevalling te kiezen blĳ� bestaan: onder leiding van hun eigen verloskundige thuis of in een nieuwe kraam-suite. Of, als het vanwege medische redenen

6 | baby & ik

GEBOORTEZORG


nodig is, in een kraamsuite onder leiding van een verloskundige en gynaecoloog van het ziekenhuis.

Nieuwe suitesDe beval- & kraamsuites in het ziekenhuis zĳn in juni 2015 in het nieuwgebouwde gedeelte van het ziekenhuis in gebruik geno-men. Het zĳn luxe suites met een eigen bad-kamer waar zoveel mogelĳk een huiselĳke

situatie wordt gecreërd. Tĳdens hun hele ver-blĳf van bevallen en de kraamperiode blĳven moeder en kind in hun ‘eigen’ suite. Partners kunnen ook gewoon blĳven slapen.

Couveusesuites Baby’s die te vroeg geboren zĳn of nog extra medische ondersteuning nodig hebben na hun geboorte, worden opgenomen in een couveusesuite. Voorheen lagen deze baby’s

bĳ elkaar op één afdeling en konden ouders op bezoek komen. Nu kan één van de ouders continu bĳ hun eigen kindje op de eigen suite verblĳven met eigen badkamer en zelfs blĳven slapen. Natuurlĳk alleen als de medi-sche conditie van de pas bevallen moeder dat toelaat. •

Maelsonstraat 9

• Begeleiding zwangerschap door verloskundigen voor vrouwen uit Hoorn, Blokker of Zwaag

• Begeleiding zwangerschap door gynaecoloog voor vrouwen uit heel West-Friesland

• Echopraktĳk voor vrouwen uit heel West-Friesland

• Maelsonstraat 9 ligt pal naast het Westfriesgasthuis. De auto kan betaald geparkeerd worden in de parkeer garage van het Westfries-gasthuis. Van daar uit is het maar een paar minuten lopen.

In het ziekenhuis, nieuwe gedeelte, 2e etage

• Kraamsuites light: verplaatste thuisbevalling onder leiding van verloskundige.

• Luxe kraamsuites: bevalling onder leiding van verloskundige uit ziekenhuis of gynaecoloog en obstetrie verpleegkundige.

• Couveusesuites: voor baby’s die na geboorte deskundige zorg van kinderarts en neonatologiever-pleegkundige nodig hebben.

Centrum voor geboortezorg: wat vind je waar?

Gynaecoloog Joke Klinkert en verlos-

kundige Susanne Jumelet

baby & ik | 7


AANBOD

BorstvoedingBorstvoeding is de ideale voeding

voor een pasgeboren baby en zelf voeden hee� ook veel voordelen voor moeders. Als je bevalt in het Centrum voor geboortezorg en je bent van plan borstvoeding te gaan geven, bieden wĳ je graag passende begeleiding en ondersteuning. Meestal zal je hierbĳ weinig problemen ondervinden. Soms is er meer begeleiding of hulp nodig, dan kan je een beroep doen op onze lactatiekundigen. Een aantal keren per jaar is er een voorlichtingsavond, speciaal over borstvoeding. Kĳ k op de website centrumvoorgeboortezorg.nu voor de actuele data.

Het ‘POMP-overleg’ is een samen-werking van Psychiatrie, Obstetrie

(verloskunde), Medisch maatschap-pelĳ k werk en Pediatrie (kindergenees-kunde). De artsen van het POMP-overleg ondersteunen, adviseren en behandelen vrouwen tĳ dens hun zwangerschap en in het kraambed met (sociaal) psychische vragen, klachten en problemen.

Waar blĳ die roze wolk?Een zwangerschap en kraambed is voor tien tot twintig procent van de vrouwen geen blĳ de gebeurtenis. Dat klinkt tegenstrĳ dig, maar het is wel verklaarbaar. Er gebeurt nogal wat met een vrouw als ze zwanger is. Kinderen krĳ gen is een grote verandering in je leven en jouw lichaam. Sociale en psy-chische factoren kunnen invloed heb-

ben op de zwangerschap, de periode na de bevalling en op de gezondheid van je kindje. Door hier rekening mee te houden in een zo vroeg mogelĳ k stadium kunnen we, als dat nodig is, de juiste zorg en begeleiding bieden.

Om uiteenlopende redenen kan je aangemeld worden bĳ het POMP-overleg. Bĳ voorbeeld: je wilt zwanger worden, maar je gebruikt antidepres-siva en hebt daarover vragen. Een vorige zwangerschap of bevalling heb je als traumatisch ervaren. Bĳ het POMP-overleg is er ook aandacht voor sociale problematiek. Denk aan een ongewenste zwangerschap, een versla-ving of bĳ voorbeeld een alleenstaande moeder met maar weinig hulp en ondersteuning in de omgeving of als anderen zich zorgen om je maken.

Veel problemen?

8 | baby & ik

008_010_Aanbod.indd 8 16-05-16 14:02

WAT HEEFT HET CENTRUM VOOR GEBOORTEZORG TE BIEDEN?

Speciaal voor zwangeren met een verhoogde BMI (Body

Mass Index) is er sportieve zwangerschapsbegeleiding. Het doel is het onderhouden en verbeteren van je conditie en de voorbereiding op de bevalling.

Waarom?Het actieve bewegingspatroon zal je lichaam versterken, je conditie verbeteren en het herstel na de bevalling bevorderen. Het vermindert zwangerschapskwaal-tjes, hee� een positieve invloed op de bloeddruk en bloedsuikers en draagt bĳ aan een gezonde gewichtstoename tĳ dens de zwangerschap.

Sportlessen vinden eenmaal per twee weken plaats voor zwangeren met overgewicht. Ze zĳ n bedoeld om zo fi t mogelĳ k door de zwangerschap, bevalling en kraambed te gaan.

BegeleidingDeze begeleiding volg je op advies van je verloskundige of gynaecoloog. Deelname aan deze lessen vervangen geen zwan-gerschapscontroles en voorlich-tingsavonden over de bevalling en borstvoeding die aangeboden worden door je verloskundige. De lessen worden afwisselend ver-zorgd door een fysiotherapeute en een verloskundige.

Zwangerschapmet overgewicht

Diabetes en zwangerschapKrĳ g je tĳ dens de zwanger-

schap diabetes, dan gaat het meestal om zwanger-schapsdiabetes. Het is voor je gezondheid en voor die van je baby belangrĳ k dat de diabetes tĳ dens je zwangerschap zo goed mogelĳ k wordt behandeld. Diabetes brengt namelĳ k risico’s met zich mee, voor jou en je baby. Deze risico’s zĳ n groter als je bloedglucosewaarden te hoog zĳ n. Bĳ zwangerschaps-diabetes heb je meer kans op

een groot/ zwaar kind, dit kan de bevalling bemoeilĳ ken. En/of het kind kan te lage glucose-waarden hebben na de ge-boorte.Het is daarom belangrĳ k dat de bloedsuikerspiegel onder controle wordt gehouden en dat je begeleid wordt door een gynaecoloog, een internist (dr. Zwertbroek), een diabetesver-pleegkundige en een diëtiste. Bĳ zwangerschapsdiabetes is een dieet vaak voldoende, maar soms is ook medicatie nodig.

baby & ik | 9

008_010_Aanbod.indd 9 16-05-16 14:02

AANBODWAT HEEFT HET CENTRUM VOOR GEBOORTEZORG TE BIEDEN?

� uismonitoringIn sommige gevallen is het verstandiger om

tĳ dens de zwangerschap opgenomen te worden in het Centrum voor geboortezorg. Zo’n opname is behoorlĳ k ingrĳ pend. “We doen ons best om het Centrum zo huiselĳ k mogelĳ k te maken, maar het wordt natuurlĳ k nooit zo vertrouwd als je eigen huis.” Zegt verpleegkundige Diane Lemstra. Daarom bestaat er een tussenoplossing: thuismonito-ring. De zwangere is o cieel opgenomen in het ziekenhuis, maar de zorg en intensieve begeleiding wordt aan huis geleverd.

RustenEr zĳ n wel strenge voorwaarden verbonden aan thuismomitoring. De zwangere moet zich houden aan het advies van de gynaeco-loog. In de praktĳ k betekent dat ook vooral meer rust houden. Daarom is het belangrĳ k dat de situatie thuis goed georganiseerd is. “Als er nog een klein broertje of zusje rond-loopt en de hond vier keer per dag moet wor-den uitgelaten, kan je je indenken dat dit niet goed is voor de gezondheid van de zwangere vrouw. Goede mantelzorg van familie of vrienden is daarom van groot belang. Ook omdat er altĳ d iemand beschikbaar moet zĳ n die de zwangere naar het Centrum voor geboortezorg kan brengen als dat nodig is.”

Meten is wetenIedere ochtend meet de zwangere vrouw zelf haar bloeddruk. Ook maakt ze zelf een hartfi lmpje en noteert ze nog een paar

andere zaken. Al die gegevens vult ze in op de smartphone die ze hee� mee gekregen van het Centrum voor geboortezorg. De verpleegkundige ziet deze gegevens binnenkomen via de computer. Zo kan zĳ makkelĳ k controleren of alles goed gaat met de zwangere en de foetus. De verpleegkun-dige bespreekt de controles met de gynae-coloog. Eens per week moet de patiënt terug komen naar het Centrum. Daarnaast belt de verpleegkundige elke dag even op om te horen hoe het gaat. Hoe voelt de zwangere zich? Hee� ze de baby voelen bewegen? Zĳ n er nog vragen?

Vertouwen“Doordat de zwangere vrouw zelf de controles uitvoert houdt ze zich heel bewust bezig met haar en het kindje. Hierdoor hee� ze zelf meer de regie in handen en dat is goed voor het zelfvertrouwen. Vaak weten ze heel goed aan te geven of er iets afwĳ kt of extra aandacht nodig hee� , maar durven ze niet op hun eigen oordeel te vertrouwen. � uismonitoring kan dan net dat stukje extra zekerheid bieden.” Als een zwangere zich zorgen maakt, kan ze elke moment van de dag of nacht bellen. “Vaak nodigen we ze dan uit om even langs het Centrum te komen. Al is het maar ter geruststelling. We zien ze echt liever een keer te veel, dan te weinig! We willen de zwangerschap altĳ d zo goed mo-gelĳ k begeleiden, passend bĳ de situatie en wensen van de individuele zwangere vrouw.

Hoge bloed-druk in de zwangerschapEen hoge bloeddruk die het gevolg is

van de zwangerschap, wordt zwan-gerschapshypertensie genoemd. Er is sprake van zwangerschapshypertensie als bĳ een vrouw die voor de zwangerschap een normale bloeddruk had in de tweede hel� van de zwangerschap hoge bloeddruk optreedt.

Hoe de zwangerschap verder begeleid wordt, hangt af van de uitslagen van het onderzoek. Als de bevindingen meevallen kan de gynaecoloog je terugverwĳ zen naar de verloskundige of de huisarts. In andere gevallen neemt de gynaecoloog als regel de begeleiding over.

De oorzaak van zwangerschapshyperten-sie is onbekend. Waarschĳ nlĳ k spelen de aanleg en de ontwikkeling van de placenta in de eerste hel� van de zwangerschap een rol. Als er naast de hoge bloeddruk andere afwĳ kingen zĳ n zoals eiwit in de urine of stoornissen in de bloedaanmaak of functie van nieren of lever wordt er gesproken over pre-eclampsie of HELLP, aandoe-ningen die in de volksmond vaak geduid worden als zwangerschapsvergi� iging.

Problemen met de bloeddruk kunnen zowel voor moeder als kind gevaarlĳ k zĳ n. Een minder goed functionerende placenta kan tot achterblĳ vende groei bĳ het kind leiden, en is dan ook vaak een reden om de bevalling eerder in te leiden.

V.l.n.r. Karen Boots, Diane Lemstra, Ria Wagenaar, Welmoed Wiltenburg, Ans Groen en José Vermeer

10 | baby & ik

008_010_Aanbod.indd 10 16-05-16 14:02

Meisjesnamen 20151. Emma2. Julia3. Sophie4. Anna5. Mila6. Eva7. Tess8. Lotte9. Sara10. Zoë11. Evi12. Fenna13. Lynn14. Lisa15. Saar16. Fleur 16. Maud 18. Lieke19. Sarah20. Isa

Jongensnamen 20151. Liam2. Sem3. Lucas4. Luuk5. Noah6. Milan7. Daan8. Levi9. Finn10. Jesse11. Max12. � omas13. Bram14. � ĳ s15. Sam16. Tim17. Lars18. Ruben19. Julian20. Adam

PopulairebabynamenHet is niet eenvoudig om een naam te verzinnen voor je baby. Ga je voor een unieke naam? Of liever iets traditioneels? Misschien wil je het vernoemen naar een familielid? Hieronder een overzicht van de meest populaire jongens-en meisjesnamen. Misschien raak je geïnspireerd?

baby & ik | 11

LĲ STJE

011_Populaire_jongens- en meisjesnamen.indd 11 16-05-16 14:12

De echoscopiste maakt alle echo’s in de zwangerschap op medische indicatie en prenatale screening. Echo’s die gemaakt worden zĳ n: termĳ necho, liggingsecho, placentalokalisatie, bepalen van de grootte of groei van de baby, bloedverlies tĳ dens de eerste 12 weken van de zwangerschap. Prenatale screening bestaat uit de combinatietest en de 20 weken echo. Belangrĳ k om te weten is dat een eventuele afwĳ king, die gevonden wordt tĳ dens het onderzoek, altĳ d met je besproken wordt. Als er verder onderzoek nodig blĳ kt te zĳ n, word je doorverwezen naar de gynaecologen van het Centrum van geboortezorg of het Vumc in Amsterdam.

De echoscopiste

12 | baby & ik

WIE WERKT ER?

012_015_Wie_werkt_er_B.indd 12 16-05-16 14:13

De assistente is de spin in het web. Zĳ zit aan de balie en heet iedereen welkom die langskomt. Ze beantwoordt de telefoon, opent de post en maakt de afspraken.

De assistente

baby & ik | 13

WIE WERKT ER?


De kinderarts behandelt kinderen van alle lee� ĳ den: van pasgeborenen tot pubers. Als een baby opgenomen wordt op de neonatologie of na de geboorte nog extra controle nodig hee� , komt de kinderarts in beeld. Zĳ bepalen in overleg welke behandeling het beste is voor de baby.

De kinderarts

14 | baby & ik

WIE WERKT ER?


De gynaecoloog is gespecialiseerd in ingewikkelde of bĳ zondere situaties voor, tĳ dens of net na een zwangerschap. In principe krĳ g je tĳ dens je zwangerschap begeleiding van een verloskundige, maar in sommige situaties moet je naar de gynaecoloog. Vaak is dat alleen maar uit voorzorg, bĳ voorbeeld omdat je een bepaald onderzoek nodig hebt dat alleen de gynaecoloog kan doen.

De gynaecoloog

baby & ik | 15

WIE WERKT ER?


DRIELUIK BEVALLINGEN

Geen bevallingis hetzelfde

Om 5.00 uur gaat de telefoon. Eva hee� weeën die elke 4 minuten komen en ongeveer een minuut aanhouden. Ze gaat bevallen van haar tweede kindje. Haar

man Frans vertelt dat ze al de hele nacht bezig is, maar dat ze hem hee� laten slapen. Nu hee� ze toch echt wat hulp nodig bĳ het opvangen van de weeën. Als de

verloskundige om kwart over 5 arriveert, staat er een hele stoere Eva haar weeën weg te zuchten. Het plan is om thuis, in bad te bevallen. Frans laat het bad vollopen en

nadat er 4 centimeter ontsluiting is geconstateerd met een inwendig onderzoek, stapt Eva in het warme water. Eva zit in haar eigen wereldje, samen met Frans, en zucht

de weeën keurig weg. In bad komen de weeën nog wat vaker en na een uur wil Eva graag weten of de bevalling vordert. Ze hee� dan 7 centimeter. Dat is een enorme

vooruitgang in korte tĳ d en het motiveert Eva enorm om zo door te gaan.

De baby zakt met elke wee verder in het baringskanaal en al snel krĳ gt Eva drukgevoel. Nog geen uur later hee� ze volledige ontsluiting en mag ze persen. Dit

is wel even omschakelen! Na een aantal keer oefenen met persen hee� Eva het door. Het gaat goed en om 08.25 uur wordt een prachtige zoon geboren: Max! Als hĳ

boven water komt zet hĳ het meteen op een brullen en dat is een goed teken! Nadat de placenta eruit is gekomen en er een klein scheurtje gehecht is, wordt de kleine

man nagekeken. Hĳ hee� dan al bĳ moeder aan de borst gedronken.

Eva, Frans en Max doen het geweldig en met een gerust hart gaat de verloskundige de deur uit voor haar visites en administratie. De kraamverzorgende blĳ � de rest van

de dag en de week om Eva en Frans te ondersteunen bĳ de verzorging van Max.

MAX

16 | baby & ik

016_018_drie_luik_bevallingen.indd 16 16-05-16 14:41

In het andere team wordt ondertussen ook hard gewerkt. Daar ging de telefoon al wat eerder, namelĳ k om 2.00 uur. Maaike is 41 weken zwanger en gaat bevallen van

haar eerste kindje. Ze vindt het best zwaar, maar doet het geweldig. Bĳ het eerste inwendige onderzoek was er 2 centimeter ontsluiting. Dit viel even tegen, maar Maaike

laat zich niet ontmoedigen. Met wat tips van de verloskundige gaat ze weer verder. De verloskundige gaat nog even naar huis en om 6.00 uur belt Maaike weer. Er zĳ n

nu weeën om de 3 minuten die een ruime minuut aanhouden en de vliezen zĳ n net gebroken. Het vruchtwater is helaas groen. De baby hee� in het vruchtwater gepoept.

Om kwart over 6 is de verloskundige in huis en om half 7 is er 4 centimeter ontsluiting. Op zich een mooie vooruitgang, maar het valt Maaike toch een beetje tegen.

De verloskundige brengt Maaike en haar partner naar het ziekenhuis.In het ziekenhuis krĳ gt Maaike een eigen kamer waar ze na de bevalling ook mag

blĳ ven. De verpleegkundige staat al te wachten en helpt Maaike op bed. Er moet een CTG (de registratie van de hartslag en de weeën) gemaakt worden om de baby goed in

de gaten te houden. De baby is in goede conditie en haar verloskundige hee� in de tussentĳ d overleg gehad met de verloskundige van het ziekenhuis. Ze komen samen de kamer binnen. Maaike zucht de weeën nog steeds dapper weg. Ze zĳ n

he� iger geworden na het breken van de vliezen. De verloskundige van hetziekenhuis voelt naar de ontsluiting: 8 centimeter! De pittige weeën hebben in ieder geval een heel mooi e� ect! Haar eigen verloskundige besluit te blĳ ven, Maaike kan

best een bekend gezicht gebruiken!

Om 17.00 uur is er volledige ontsluiting en mag Maaike persen. Ze wordt door iedereen aangemoedigd en na een goed uur persen wordt er een gezonde dochter geboren:

Lieke. Op de verloskamer heerst een goede sfeer, de verloskundige laat Maaike, Maarten en Lieke met een gerust hart achter bĳ haar collega’s van het ziekenhuis. Omdat Lieke in het vruchtwater hee� gepoept wordt ze nog een aantal uur in het

ziekenhuis geobserveerd. Haar ouders blĳ ven natuurlĳ k bĳ haar.

LIEKELIEKE

baby & ik | 17


DRIELUIK BEVALLINGEN

Wat leuk! De collega’s van het rode en blauwe team van Eva van Hoorn komen elkaar tegen op de gang van het ziekenhuis. ‘Blauw’ is net klaar met een baring, waar

een gezonde dochter is geboren. Ook de collega van rood is enthousiast na haar badbevalling. Later kletsen ze wel bĳ , want eerst moet er nog gewerkt worden!

De collega van rood weet namelĳ k dat er een cliënt van haar team wordtingeleid vandaag. Gisteren hee ze al een ballon gehad om de baarmoedermond wat te laten ontsluiten. Vanmorgen vroeg om half 8 zĳ n de vliezen gebroken en het infuus

met oxytocine (om de weeën op te wekken) is aangesloten. Als de verloskundige om kwart over 11 binnenkomt om te kĳ ken hoe het er voor staat, is Wendy al druk

de weeën aan het wegzuchten. De weeën volgen elkaar snel op. Als dan ook de verloskundige van het ziekenhuis komt kĳ ken hoe het er voor staat, barst Wendy in tranen uit. Dit gaat te snel, dit had ze toch niet bedacht! Bĳ het inwendig onderzoek is er 4 centimeter ontsluiting. Wendy wil graag iets om de he igheid van de weeën beter op te kunnen vangen. Er wordt na goed overleg besloten tot een ruggenprik. De verloskundige besluit nog even te blĳ ven ter ondersteuning tot de ruggenprik

werkt. Wendy is op dat moment een stuk rustiger en kan weer ontspannen. De pĳ n is niet helemaal weg, maar Wendy kan de weeën een stuk beter opvangen! De

verloskundige van team rood neemt afscheid.

Later op de dag wordt er vanuit het ziekenhuis gebeld over de bevalling .Uiteindelĳ k is Wendy om 15.20 uur bevallen van een zoon: Pieter. Alles is goed

verlopen en ze mogen straks naar huis. Daar gaat de verloskundige morgen langs om te feliciteren en te kĳ ken of alles goed gaat.

PIETER

18 | baby & ik


Jongetjes zĳn gemiddeldruim 50 centimeter en

meisjes een paar millimeter

Iedere 3 seconden

wordt er ergens op de wereld

een baby geboren.

Het gemiddelde geboortegewicht van

een baby ligt tussen de 3175 en 3628 gram.

Op het moment dat een baby wordt geboren, hee�

het een hartslag van 180 slagen per minuut. Na

een paar uur is dit gedaald naar 140 slagen. Als het kind 1 jaar is, is dat ongeveer 115 slagen per minuut.

Volwassenen hebben 206 botten, een

pasgeborene 300. In de loop van de tĳd vergroeien er enkele botten zodat het totale

aantal afneemt.

Over het algemeen worden er

net iets meer jongens dan meisjes geboren.

De maag van een pasgeboren baby is

niet groter dan een druif. Daarom hebben ze genoeg aan 5 tot 7ml melk per voeding.

Een baby slaapt veel. In de eerste

periode is de baby maar 3 minuten per uur alert.

’s Nachts is dat nog minder.

Een baby kan niet in de verte kĳken.

Het zicht is nog beperkt tussen

de 20-30 cm.

De gemiddelde baby gebruikt

ongeveer 7500 luiers per jaar.

Een pasgeboren baby plast elke 20

minuten. Als het zes maanden oud is, komt dat neer

op ongeveer één keer per uur.

De meeste baby’s verliezen al het haar

waar mee ze geboren worden in de eerste vier maanden van hun leven.

Tot de lee�ĳd van ongeveer 7 maanden

kan een baby ademhalen en slikken tegelĳk.

De eerste lach van de baby

gebeurt tussen de 4 en

6 weken na de geboorte.

BABYWEETJES…

kleiner bĳ de geboorte. Jongetjes wegen gemiddeld ook ietsje zwaarder:

rond de 3400 gram. Meisjes wegen rond de 3300 gram.

baby & ik | 19

019_Baby_weetjes.indd 19 17-05-16 09:06

GENTLE SECTIO

Bĳ een natuurlĳke bevalling wordt in eerste instantie niet aan een keizersnede gedacht.

Toch staat de zogenaamde ‘gentle sectio’ bekend als een natuurlĳke keizersnede.

In het Westfriesgasthuis zĳn inmiddels al tientallen vrouwen op deze manier bevallen. Gynaecoloog Welmoed Wiltenburg nam het

initiatief en vertelt meer.

20 | baby & ik

020_021_gentle sectio.indd 20 16-05-16 14:15

“Bĳna alle geplande keizersnedes kunnen we tegenwoordig op deze manier uitvoeren. Het al-

lergrootste verschil met een gewone keizer-snede is dat het kind direct na de geboorte bĳ de moeder wordt gelegd en daar ook blĳ�. Ook als de moeder nog helemaal ‘open’ ligt.”

De moeder ziet haar baby geboren worden door een doorzichtig luikje in het operatie-doek. Na een korte check door de kinderarts, krĳgt ze de baby direct bĳ zich. “Het kindje wordt door de verpleegkundige bloot op de borst van de moeder gelegd en toegedekt met dekens om a oeling tegen te gaan,” vertelt dokter Wiltenburg. “Dit directe huid-op-huidcontact hee� veel voordelen: de hech-ting tussen moeder en kind verloopt beter,

de borstvoeding komt sneller op gang met minder pĳnklachten.

Baby’s zĳn rustiger met sta-bielere hartslag, ademhaling en temperatuur en hogere bloedsuikerwaardes.”

Bovendien blĳkt uit diverse onderzoeken dat, doordat de moeders hun aandacht bĳ

de baby hebben, er minder pĳnbestrĳding nodig is en ze

minder misselĳk zĳn. Wiltenburg: “Dat vinden we medisch gezien heel waarde-vol. Bovendien is het veel minder stressvol en veel gezelliger. De bevalling wordt mooier beleefd, het komt dichter in de buurt bĳ een gewone bevalling.”Ook de sfeer in de operatiekamer draagt bĳ aan het verminderen van stress bĳ moe-der en kind. De operatiekamer is warmer, het licht zachter en er kan muziek worden gedraaid. Een vast team begeleidt vader en moeder tĳdens de gehele bevalling. •

DE ‘GENTLE SECTIO’ IS VOORALSNOG ALLEEN MOGELĲK BĲ EEN GEPLANDE

EN ONGECOMPLICEERDE KEIZERSNEDE BINNEN REGULIERE DIENSTTĲDEN.

baby & ik | 21

MEDISCH

020_021_gentle sectio.indd 21 16-05-16 14:15

DAGBOEKDAGBOEKVAN EENVAN EENVAN EEN

VERLOSKUNDIGE

22 | baby & ik

022_025_twee_werkdagen.indd 22 16-05-16 14:15

Het is maandagavond en ik neem de dienst over van mijn collega. Ik heb de hele dag spreekuur gehad en de meeste zwangeren die uitgerekend zijn, zijn vandaag voor controle geweest. Het lijkt rustig bij de meesten, maar dat zegt niets!

Mijn collega draagt alle relevante informatie over de kraamvrouwen en hun prachtige baby’s over: hoe zijn ze bevallen, hoe gaat het in de kraamtijd en met de voedingen. Ze vertelt iets over de emoties binnen het nieuwe gezin en over de controles. Verder vertelt ze dat één van onze cliënten gebroken vliezen heeft. Nu al ruim vijftien uur, maar nog geen weeën. We kijken samen in de agenda naar het aantal visites voor morgen en welke mensen ik nog moet bellen. Morgen heb ik 6 visites en vier telefoontjes. Nadat we de visitetas, de baarkruk, de iPad en telefoon hebben overgedragen rijd ik naar huis. Snel mijn bed in, kijken of ik nog wat kan slapen voordat de telefoon gaat!

Om 1.00 uur word ik gebeld. De dame met gebroken vliezen heeft weeën gekregen: best heel heftig al! Ze komen elke 3 minuten en duren zeker een minuut. Ik kleed me aan en spring in de auto. Als ik aan kom staat de dame inke weeën weg te zuchten. Ze heeft weinig pauze, maar doet het super goed! Als ik inwendig onderzoek doe heeft ze al 8 centimeter! Ze wil poliklinisch bevallen, dus bel ik het Centrum voor geboortezorg dat we er aan komen. We zitten nu toch tegen de 24uur gebroken vliezen aan, een reden om de bevalling over te dragen aan de gynaecoloog, maar ik wil graag bij de bevalling aanwezig zijn. Ik spreek af met de verloskundige van het ziekenhuis dat ik in principe de bevalling verder begeleid en dat zij op de achtergrond aanwezig is. Er is een verpleegkundige om mij te helpen.

DAGBOEK

baby & ik | 23


Om 4.10 wordt er een gezonde zoon geboren en hij heeft een prima start. Omdat de vliezen langer dan 24 uur gebroken zijn moeten moeder en kind een nachtje blijven. Het is heel fi jn dat haar partner ook mag blijven slapen en dus het gezin compleet blijft! Om half 6 vertrek ik naar huis om nog een paar uurtjes te slapen voordat ik mijn kraamvisites ga rijden.

Om 10.00 vertrek ik weer naar de eerste kraamvrouw. Ik vraag hoe het gaat, hoe de voeding verloopt en of fysiek en emotioneel alles goed gaat. En zo doe ik dat bij alle zes de kraamvrouwen. Er is een kindje wat ruim afgevallen en daar spreek ik af dat de kraamvrouw gaat kolven. Dit kan ze dan als bijvoeding gaan geven. Er is ook een kraamvrouw die last heeft van kraamtranen en ze begint meteen bij mijn binnenkomst te huilen; “Is dit wel normaal??” Ik kan haar geruststellen, ja dit is normaal. Best even wennen dat moederschap!

Na mijn rondje van visites vertrek ik richting de praktijk. Ik lunch even mee met de assistentes, echoscopiste en de collega’s die het spreekuur doen vandaag. Tijd om even bij te kletsen! Tijdens de lunch vindt er ook altijd wel wat overleg plaats, over een bepaalde zwangere of kraamvrouw. Met elkaar kom je vaak tot betere oplossingen of inzichten.

Daarna begin ik aan mijn administratie. Ik voer de gegevens in van de bevalling van vannacht en ik heb nog een bevallingsverslag van een kraamvrouw die onder leiding van de klinisch verloskundige bevallen is die ik in haar dossier wil invoeren. Hierna ga ik met mijn collega even zitten voor de ‘intake bespreking’. Dit houdt in dat we samen alle mensen die

24 | baby & ik


de eerste keer op het spreekuur zijn gekomen doornemen en kijken of er nog een speciaal beleid of een specifi eke verloskundige vraag is. Als wij twijfelen dan schrijven we haar, met toestemming, op een lijstje voor de tweewekelijkse bespreking met de gynaecologen. Als we hier mee klaar zijn ga ik mijn telefoontjes doen. We bellen bijvoorbeeld altijd nog een keer naar mensen die een miskraam hebben gehad, om te vragen hoe het gaat en of het bloedverlies gestopt is. Verder staat er nog een telefoontje om een bloeduitslag door te bellen. En ik krijg nog een vraag van één van de assistentes om een dame met zwangerschapsklachten terug te bellen.

Als ik mijn werkzaamheden af heb, gaat de telefoon weer. Eén van onze uitgerekende dames verwacht haar 3e kindje en heeft weeën elke 6 minuten. De vorige keren is ze snel bevallen, dus belt ze nu de weeën nog maar net begonnen zijn! Op weg naar haar bel ik in de auto mijn eigen gezin: jullie moeten zelf maar gaan eten! Ik eet wel op een ander moment en pak voor nu een appel. Als ik aankom zucht ze haar weeën rustig weg. Bij het inwendig onderzoek voel ik al 5 centimeter! Ze wil graag thuis bevallen en ik zet mijn spullen klaar. Ik vraag de vader of hij kruiken wil klaarmaken en ik bel intussen de door haar gekozen kraamzorgorganisatie of ze een kraamverzorgende willen sturen. Ze bevalt ook deze keer snel, een uur later ligt er een gezonde dochter op de borst van de moeder. Ik hoef niet te hechten, ik kijk de baby na en ik kan daarna beide ouders feliciteren.

Ik rijd om 19.00 uur tevreden naar huis, tijd om te eten! Ik heb nog een nachtdienst en duik moe maar voldaan mijn bed in. Het is weer een verrassing hoe de dag van morgen er uit zal gaan zien!

DAGBOEK

baby & ik | 25


CREATIEF

H et is niet zomaar een leuk knu� eltje; het inktvisje bevordert het welzĳ n van te vroeg geboren baby’s. Deze

belangrĳ ke functie werd door een Deense vrouw ontdekt. Zĳ haakte een inktvisje voor een baby in een couveuse. Wat opviel was dat de baby daar veel rustiger van werd. De vermoedelĳ ke oorzaak is dat de tentakeltjes aanvoelen als de navelstreng die baby’s in de baarmoeder meestal vasthouden. Door het vasthouden van een tentakeltje wordt de hartslag van de baby rustiger,de adem-haling beter en het zuurstofgehalte in het bloed stĳ gt. Ze trekken ook minder aan de slangetjes, kabeltjes en aan hun sonde. De ouders geven aan dat het visje een positieve invloed hee� op het welzĳ n van hun kindje en verpleegkundigen zĳ n blĳ , omdat ze de baby’s minder vaak een nieuwe sonde hoe-ven te geven. Inmiddels is het project uitgerold over Zwe-den. Ook in België en Nederland zĳ n veel ziekenhuizen enthousiast over het e� ect van

de inktvisjes. Fiona Stulp, Irene Kolenberg en Mirjam Korfage zĳ n de ambassadeurs van het Westfriesgasthuis. Zĳ controleren of de ingezonden visjes voldoen aan de strenge veiligheidseisen die zĳ n vastgelegd in het protocol ‘Veilig Slapen’.

Wil je ook een bĳ drage leveren aan dit project en belangeloos inktvisjes haken? Dat kan! Graag zelfs. Je vindt de instructies in dit blad. Of kĳ k op www.kleine-inktvisjes.eu voor alle informatie, veiligheidseisen en pa-tronen. Op de Facebookpagina ‘Inktvisjes voor couveusekindjes’ kun je voorbeelden zien.

In het Centrum voor geboortezorg krĳ gt elk kindje dat opgenomen wordt in een couveusesuite een gehaakt of gebreid inktvisje cadeau.

INKTVISJESVOOR COUVEUSEKINDJES

Voor meer informatie over levering van inktvisjes voor het Westfriesgast-huis kun je mailen [email protected]

26 | baby & ik

026_027_Inktvisjes.indd 26 17-05-16 09:05

Gebreid inktvisje Wordt als een lapje gebreid en later dicht genaaid. Als je graag met een kantsteek breit, zet dan 2 extra steken op de naald. Haal de eerste steek gewoon rechts of averechts af en brei de laatste steek gewoon zoals het hoort. In het patroon zelf zĳ n geen kantsteken opgenomen, aangezien de minderingen in het patroon niet aan de zĳ kanten zitten. Zouden deze aan de zĳ kanten zitten dan valt er een groot gat zonder kantsteek. Dus ga je breien met een kantsteek, 2 steken meer opzetten en iedere eerste steek afhalen, laatste mee breien. In iedere toer van het patroon dan denkbeeldig die eerste en laatste steek meetellen.

—LĲ F—Zet 6 steken op. Terug gaande naald averechts. 1 meerder 1 r in iedere steek = 12 2 12 av 3 (2 r, meerder 1 r ) 4 keer = 16 4 16 av 5 (1 r, meerder 1 r) 8 keer = 24 6 24 av 7 (2 r, meerder 1 r) 8 keer = 32 8 32 av 9 (3 r, meerder 1 r) 8 keer= 40 10 40 av 11-24 oneven naald r, even naald av = 40 25 2 r, (2 r samen breien, 8 r) 3 keer, 2 r

samen breien, 6 r = 36 26 36 av 27 36 r 28 2 av, (2 av samen breien, 7 av) 3 keer, 2

av samen breien, 5 av = 32 29 32 r 30 32 av 31 2 r, (2 r samen breien, 6 r) 3 keer, 2 r

samen breien, 4 r = 28 32 28 av 33 28 r

34 2 av, (2 av samen breien, 5 av) 3 keer, 2 av samen breien, 3 av = 24

35 24 r 36 24 av 37 2 r, (2 r samen breien, 4 r) 3 keer, 2 r

samen breien, 2 r = 20 38 20 av

Hier wordt het lastiger breien, pak een derde naald erbĳ of zet overige steken apart op een hulp-naald.

—TENTAKEL —2 steken afkanten, maak dan 20-30 steken erbĳ voor de tentakel. Het is even uit proberen hoeveel steken je erbĳ moet maken, maar de tentakel mag uitgerekt niet langer worden dan 20 cm. Zodra de steken bĳ gemaakt zĳ n, blĳ ven de overige steken op de vorige naald onbewerkt. 1 brei in elke nieuwe lus 3 steken

(1 r, omslag, 1 r) 2 brei av terug 3 kant alle steken af tot einde, leg losse

naald weg en pak de eerste naald waar de onbewerkte 18 steken nog opstaan erbĳ en

ga verder met het afkanten van 2 steken. Maak weer 20-30 (aantal lussen die voor je 20 cm gee� ) bĳ en herhaal van 1- 3. Doe dit 8 of 10 keer totdat je alle steken hee� gehad van het lĳ �e.

—ONDERKANT —Pak aan de verkeerde kant, achter de tentakels (ten takels aan goede kant houden) 20 steken op en brei 1 20 r 2 2 av, (2 av samen breien, 2 av) 4 keer, 2

av = 16 3 (2 r, 2 r samen breien) 4 keer = 12 4 12 av

Knip de draad af en haal de draad door de overgebleven lussen door, trek aan. Naai nu met de overgebleven draad van begin tot aan de tentakels de naad dicht. Keer het geheel om en vul het lĳ f op. Sluit dan verder de naad tot de laatste toer. Pak de draad van de laatste toer, trek nog een keer goed aan en hecht deze goed af. Ben je een ervaren breier, dan kunnen de ogen ingebreid worden.

—ZELF

MAKEN—

baby & ik | 27

026_027_Inktvisjes.indd 27 16-05-16 14:20

28 | baby & ik

028_031_Interview_Chantal.indd 28 16-05-16 14:21

Op de ochtend van 10 maart 2016, om één minuut voor negen, is Milo

geboren. Iets minder dan een maand voor de uitgerekende datum.

MILO: GEBOREN OP Z’N BROERS

VERJAARDAG

baby & ik | 29

GEBOORTE


“I k beviel in het Westfriesgasthuis”, vertelt moeder Chantal Tavenier. “Dat moest in dit geval, maar ik had er van tevoren ook zelf voor

gekozen. Het was een he�ige, maar vlotte bevalling. Mĳn verloskundige had mĳ over-gedragen aan de mensen van het ziekenhuis, maar bleef er toch bĳ. Dat vond ik fantas-tisch.”

Chantal werd tĳdens haar zwangerschap begeleid door Mieke Slippens van verlos-kundigenpraktĳk EVA van Hoorn, in het nieuwe Centrum voor geboortezorg aan de Maelsonstraat. “Het was erg handig dat alles op één locatie was, zowel de afspraken met de verloskundige als bĳvoorbeeld de echo’s. In mĳn 34e week, bĳ mĳn laatste echo, vond ik mĳn kindje erg stil en de echoscopiste zag dat ook. Ik kon toen onmiddellĳk een hart-filmpje laten maken, in hetzelfde gebouw. Gelukkig was het helemaal in orde, maar het was fĳn dat ik serieus werd genomen en dat er meteen actie ondernomen werd. Sowieso heb ik het allemaal als erg positief ervaren: als er iets was, hoefde je maar te bellen en je werd meteen goed te woord gestaan. Je merkt ook dat er veel samenwerking is met de gynaecologische afdeling van het ziekenhuis: de verloskundigen, gynaecologen en ver-pleegkundigen kennen elkaar allemaal.”

Precies drie jaar laterDe kleine Milo koos een bĳzondere dag om ter wereld te komen: op de verjaardag van zĳn broertje Tygo, die drie jaar eerder ook nog eens rond dezelfde tĳd geboren werd. “Ik was ’s nachts even opgestaan voor mĳn oud-ste zoontje. Ik dacht nog: ‘precies drie jaar ge-leden begon het nu ongeveer’. Toen ik weer in bed lag, voelde ik de eerste weeën.” De ver-

loskundige werd gebeld. Omdat Chantal nog maar in de 36e week van de zwangerschap was, adviseerde zĳ om een warme douche te nemen en met een kruik weer rustig te gaan liggen, in de hoop dat de bevalling nog even uitgesteld kon worden. “Maar het zette toch door. Om half zeven was Mieke hier. Ik zat toen op vier centimeter ontsluiting. We reden naar het ziekenhuis en terwĳl mĳn vriend de auto parkeerde, ging ik met mĳn verloskun-dige naar de afdeling.”

Inmiddels had Chantal al zeven centimeter ontsluiting. “Het schoot dus al aardig op. Maar op een gegeven moment had ik zo veel pĳn dat ik vroeg of ik daar iets tegen kon krĳ-gen. M’n verloskundige praatte met mĳ. Ze zei: ‘Je bent zo goed bezig, je bent zo sterk ge-weest, houd het nog even vol!’ Ze stelde voor om de vliezen te breken en de gynaecoloog, die er inmiddels ook was, hee� dat gedaan. Toen ging het heel snel. Zo’n drie kwartier later ben ik bevallen.”

Dat haar eigen verloskundige bĳ de beval-ling bleef, vond Chantal erg fĳn. “Je bent toch al die maanden bĳ haar geweest en in het ziekenhuis ken je de mensen natuurlĳk niet. Op zo’n moment is een bekend gezicht heel welkom en ze nam de tĳd om rustig alles uit te leggen. Ze zei dat ze er zelf ook erg graag bĳ wilde blĳven, omdat ze mĳn hele traject had meegemaakt. Dat was echt super. Op een gegeven moment kreeg ze een oproep van een andere cliënte, maar omdat mĳn beval-ling uiteindelĳk zo snel ging, kon ze er toch nog bĳ zĳn.”

KraamsuiteTerwĳl Chantal achteraf op de kraamafde-ling lag, bleek dat Milo een te laag bloedsui-kergehalte had. “We werden meteen naar de couveuseafdeling overgebracht. Vroeger lagen daar alle kindjes bĳ elkaar op een zaal, maar sinds ongeveer een jaar krĳg je samen met je kindje een eigen kraamsuite. Ik merkte dat het voor de medewerkers nog een beetje zoeken was: zĳ zĳn er voor de baby, maar hebben nu ook met de ouders te ma-ken. Maar zelf vond ik het fantastisch dat ik bĳ Milo kon blĳven. Drie uur per dag kwam daar de kraamverzorgster voor mĳ. Milo moest aan een infuus en gelukkig gingen zĳn bloedwaarden meteen omhoog. We zĳn drie dagen gebleven en daarna mochten we met z’n allen naar huis.”

Inmiddels is het alweer zeven weken later. “Het gaat heel goed met Milo. En Tygo vindt zĳn nieuwe broertje fantastisch. Hĳ wil overal bĳ helpen en gee� hem de hele tĳd kusjes. Ja, we zĳn heel blĳ met hoe het al-lemaal is gegaan.” •

“TOEN IK WEER IN BED LAG,

VOELDE IK DE EERSTE

WEEËN”

30 | baby & ik

GEBOORTE


baby & ik | 31


Geen weekmakers voor pasgeboren baby’s

In 2002 is dokter Ten Tusscher gepromoveerd op een onderzoek naar de e� ecten van dioxi-nes. Dit zĳ n toxische sto� en die ontstaan bĳ

verbranding van afval van pvc. “Daaruit bleek het schadelĳ ke e� ect op kinderen groot. Geluk-kig kon ik er iets mee doen.” Met een glimlach trekt Ten Tusscher de lades open op de afdeling neonatologie. Alle infuuszakken en medische hulpmiddelen op deze afdeling bevatten geen weekmakers. Op het etiket van een maagson-deslang voor baby’s wĳ st hĳ aan: “NO DEHP’. “DEHP is een weekmaker die verwerkt is in PVC om onder andere het plastic buigzaam te maken, maar bĳ aanraking met vocht weg kan lekken naar de patiëntjes. In wetenschappelĳ k onderzoek is aangetoond dat weekmakers geboorteafwĳ kingen, kanker en voortplantings-stoornissen kan veroorzaken. Nagenoeg al het materiaal op de couveuseafdeling is daarom vervangen. Zo wordt de kans op schadelĳ ke gezondheidse� ecten later in het leven van de pasgeborene, zoveel mogelĳ k beperkt. Ook wordt bĳ de begeleiding van zwangerschappen aandacht besteed aan de e� ecten van weekma-kers. “Het Westfriesgasthuis is helaas het enige ziekenhuis in Nederland met dit beleid. Interna-tionaal is er wel meer aandacht voor. Bepaalde ziekenhuizen in de Verenigde Staten, Oostenrĳ k en Denemarken hebben ook PVC-vrĳ e alterna-tieven geïntroduceerd voor medische hulpmid-delen.” weet Gavin.

In Nederland is er wel een warenwetregeling waarin wordt bepaald dat gevaarlĳ ke weekma-kers niet meer mogen voorkomen in speelgoed en kinderwaren. Vooral speelgoed waar op gesabbeld wordt, wordt goed beschermd. •(BRON WWW.VEILIGHEID.NL)

32 | baby & ik

032_033_weekmakers.indd 32 16-05-16 14:22

baby & ik | 33

MEDISCH

032_033_weekmakers.indd 33 16-05-16 14:22

Ben je zwanger? Dan rekent men die zwangerschap vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie. Op het moment dat de volgende

menstruatie uitblĳ en de zwangerschapstest positief is, ben je dus al vier weken zwanger!

Ben je zwanger? Dan rekent men die zwangerschap vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie. Op het moment dat de volgende

menstruatie uitblĳ en de zwangerschapstest positief is, ben je dus al

DE EERSTE WEKEN

34 | baby & ik

034_039_Ontwikkeling van je baby.indd 34 16-05-16 14:43

Het is al een compleet minimensje, de belangrĳ kste inwendige organen zĳ n nu aangelegd en de belangrĳ ke uitwendige

lichaamsdelen zĳ n gevormd. De kans op een miskraam is na 12 weken behoorlĳ k afgenomen. De baby hee nu vingertjes die los van elkaar

kunnen bewegen. Het mondje kan open en dicht. Rond de 13 weken is het kindje 6 centimeter lang.

Het is al een compleet minimensje, de belangrĳ kste inwendige organen zĳ n nu aangelegd en de belangrĳ ke uitwendige

lichaamsdelen zĳ n gevormd. De kans op een miskraam is na 12 weken

WEEK 12

baby & ik | 35

ONTWIKKELING VAN JE BABY


De zwangerschap is op de hel� . Je baby is nu ongeveer 25 centimeter lang . De moeder kan het kindje rond deze tĳ d voor het eerst voelen bewegen. Het tĳ dstip waarop je voor het eerst iets voelt is afhankelĳ k van een heleboel factoren, zoals de hoeveelheid vruchtwater en de

ligging van de placenta.

De zwangerschap is op de hel� . Je baby is nu ongeveer 25 centimeter lang . De moeder kan het kindje rond deze tĳ d voor het eerst voelen bewegen. Het tĳ dstip waarop je voor het eerst iets voelt is afhankelĳ k

WEEK 20

36 | baby & ik



De baby is nu ongeveer 40 cm lang en ligt helemaal opgerold in de baarmoeder. Als het kindje nu geboren zou worden, hee� het een

goede kans om te overleven. De baby kan horen en zien.

De baby is nu ongeveer 40 cm lang en ligt helemaal opgerold in de baarmoeder. Als het kindje nu geboren zou worden, hee� het een

goede kans om te overleven. De baby kan horen en zien.

WEEK 28

baby & ik | 37


Het kindje komt nu behoorlĳ k krap te zitten, en zal minder kunnen bewegen. Als de baby indaalt in het bekken gaat het hoofdje “vast”

zitten en kan hĳ helemaal niet meer draaien. Het indalen van de baby kan soms steken in de vagina geven, of de vrouw kan even last van

weeën (indalingsweeën) krĳ gen. Bovenin de buik komt juist weer wat meer ruimte omdat de baby is gezakt.

Het kindje komt nu behoorlĳ k krap te zitten, en zal minder kunnen bewegen. Als de baby indaalt in het bekken gaat het hoofdje “vast”

zitten en kan hĳ helemaal niet meer draaien. Het indalen van de baby

WEEK 36

38 | baby & ik


De week van de uitgerekende datum is aangebroken. Het gemiddelde gewicht van een baby is nu ongeveer 3400 gram. Slechts een

paar procent van de vrouwen bevalt op de uitgerekende datum. Een bevalling in de periode van drie weken voor de uitgerekende

datum tot twee weken erna wordt als normaal gezien. Na 42 weken zwangerschap wordt er medisch ingegrepen als de bevalling nog niet

spontaan is begonnen.

DDe week van de uitgerekende datum is aangebroken. Het gemiddelde e week van de uitgerekende datum is aangebroken. Het gemiddelde gewicht van een baby is nu ongeveer 3400 gram. Slechts een

paar procent van de vrouwen bevalt op de uitgerekende datum.

WEEK 40

baby & ik | 39



HOETROOSTJE EEN HUILBABY?

Kim Leyen

40 | baby & ik

E en huilende baby is vervelend, maar niets bĳ zonders. Maar wanneer je baby niet meer

ophoudt met huilen, kan dat een grote stempel drukken op het gezinsleven. Nauwelĳ ks slapen, uren liedjes zingen en zachtjes wiegen… Langzaam raken zowel ouder als kind uitgeput.

Veel ouders gaan ervan uit dat een medisch probleem de oorzaak is, maar veel vaker is dat helaam niet het geval. De afdeling Kind & Jeugd hee een methode ontwikkeld om dit patroon van huilen te onderzoeken en indien mogelĳ k te doorbreken. Hiervoor is een ziekenhuisopname van slechts één dag nodig. In plaats van een opname voor meerdere dagen, wat voorheen het geval was.

“Het is een behoorlĳ ke drempel om naar het ziekenhuis te gaan als je weet dat je een week moet blĳ ven. Dus als het maar voor één dag is, scheelt dat enorm,” vertelt Kim Leyen, pedago-gisch medewerkster. Zĳ is een van de deskundigen die zich op zo’n dag bezig houdt met de ouder(s) en het kindje. Het Hoornse ziekenhuis is nu een jaar bezig met de dagopnames. Op zo’n dag wordt vooral gekeken naar hoe ouders met hun kind omgaan. Er wordt onder meer een fi lmpje gemaakt van het gedrag van een kind met de ouders. Aan de hand daarvan volgt advies. Natuurlĳ k is dit voor ieder kind uniek. Maar Kim hee alvast drie tips die voor iedereen bruikbaar zĳ n.

TIPS & TRUCS

040-041_Hoe_troost_je_een_baby.indd 40 16-05-16 14:44

DRIE TIPSRegelmaat

Doe alles zoveel mogelĳ k op dezelfde tĳ d indezelfde volgorde. Dan weet een kind waar het aan toe is.

Dat gee� rust.

ContactEen baby hee� behoe� e aan contact. Leg het kindje zo dat je elkaar in de ogen kan kĳ ken en praat ertegen. Baby’s hebben

een voorkeur voor hogere, positieve klanken.

PrikkelsKindjes bewegen veel. Hun armpjes en beentjes zwaaien heen en weer. Soms houden ze zichzelf

daardoor wakker. Inbakeren kan dan een uitkomst zĳ n.

baby & ik | 41

040-041_Hoe_troost_je_een_baby.indd 41 17-05-16 09:04

ColofonArt direction

100% Ontwerpen & Edson Goes

Coördinatie & eindredactie

Afdeling Communicatie

Fotografie

Dewi Koomen-Bakker, Shutterstock

Adres

Westfriesgasthuis, Communicatie,

Postbus 600, 1620 AR Hoorn

Mail

[email protected]

facebook.com/

centrumvoorgeboortezorg

Centrum voor geboortezorg

42 | baby & ik

042_Informatie.indd 42 16-05-16 14:43

W e worden op de OK natuurlĳ k vaak geconfronteerd met minder leuke dingen, zoals slachtoffers van on-

gelukken of vechtpartĳ en en mensen met ver-velende ziektes. Daar raak je aan 'gewend', en dat moet ook wel om het te kunnen volhouden. Maar echt routine wordt het nooit. Daarom vinden we het op de OK allemaal fantastisch om mee te werken aan zoiets moois als een bevalling. Op de OK zien we (helaas) alleen bevallingen die gaan via een keizer-snede; in vaktaal noemen we dat een ‘sectio’. Voor aanstaande moeders is bevallen op een operatiekamer niet altĳ d even leuk: je kind ter wereld brengen in een zakelĳ ke ruimte vol apparatuur, slangen, vreemde geluiden en mensen om je heen, is natuurlĳ k niet zo warm en intiem als een natuurlĳ ke bevalling thuis in je eigen bed.

Daarom proberen we om de bevalling op de OK toch zoveel mogelĳ k te laten lĳ ken op hoe het thuis zou zĳ n gegaan. Wĳ noemen dat een ‘gentle sectio’, een ‘zachte’ keizersnede. We doen er alles aan om het voor de moeder zo natuurlĳ k en intiem mogelĳ k te maken. De moeder is tĳ dens de sectio immers gewoon bĳ kennis en wil de geboorte van haar kind graag bewust meemaken. Daarom schermen we niet alles af, maar gebruiken we een speciaal laken met een ‘raam’ erin. De moeder kan zo gewoon meekĳ -ken naar de geboorte. Want zo gaat dat thuis toch ook?

Bĳ een gewone sectio hebben we vroeger ge-leerd om de baby direct na de geboorte weg te halen en in een couveuse te leggen. Nu leggen

we de baby meteen na de geboorte op de borst van de moeder. Moeder en kind liggen dus meteen tegen elkaar aan en kunnen aan elkaar wennen en gehecht raken. Want wat is er nou mooier dan voor het eerst je baby te kunnen aanraken, voelen en horen (over dat laatste worden moeders na een paar maanden trou-wens soms wat minder enthousiast!). Daarna brengen we moeder, vader en kind ook samen naar de uitslaapkamer. Ze zĳ n en blĳ ven dus

vanaf het eerste moment bĳ elkaar.

Ik merk dat veel ouders dat heel fĳ n vinden. Ik vind

het ook prachtig om te zien. Je ziet de ouders

intens gelukkig (maar ook doodmoe!) van de OK vertrekken. En ik zie ook met hoeveel plezier alle collega’s steeds weer met zo’n

bevalling bezig zĳ n. Ik heb als leidinggevende

wel eens moeten bemid-delen wie daarvoor mocht

worden ingeroosterd. Stiekem vind ik het nog steeds jammer dat

ik niet zelf weer eens mee kan doen.

Toch zie ik ook wel moeders die liever niet al-les van de sectio van zo dichtbĳ willen meema-ken. Dan passen wĳ ons gewoon aan en laten bepaalde delen van de gentle sectio achterwe-ge. Wil de moeder het bĳ voorbeeld liever niet allemaal zelf kunnen zien, maar haar kind wel meteen bĳ zich krĳ gen en houden? Prima, de moeder beslist. Wĳ leveren maatwerk, zolang het veilig en verantwoord is. Want wat is er nou persoonlĳ ker dan een kind krĳ gen? •

Bevallen op de OK

“Wĳ noemendat een ‘gentle

sectio’, een‘zachte’

keizersnede”

Annemieke Mols Voor veel mensen heeft de operatiekamer iets mysterieus: je hoopt er nooit terecht te komen, maar we kĳ ken er allemaal naar op TV. Voor Annemieke Mols is het operatiecomplex al meer dan 25 jaar haar dagelĳ kse werkterrein; eerst als OK-assistent en de laatste 15 jaar als leidinggevende.

COLUMN

2 | baby & ik baby & ik | 432 | baby & ik


bab

y & ik | Een

speciale u

itgave van

het C

entru

m voor g

eboortezorg

baby&ik

Dagboek van een

verloskundige Ontwikkeling van je baby Van de eerste tot 40 weken

Brei een inktvis!

Hoe troost je een

huilbaby?

ikikikNeem mee!


Baby & ik

Documents

Transcript of Baby & ik