Bé luËt d©n sù - mirrors.creativecommons.orgVietnamese).pdf§iÒu 12.N guyªn t¾choµ i¶ ......

Bé luËt d©n sù

cñ a Q u èc h é i n - íc cén g h oµ x · h é i c h ñ n g h Ü a V i Öt N a m s è 3 3 /2 0 0 5 / Q H 1 1 n gµy 1 4 t h ¸ n g 6 n ¨ m 2 0 0 5

C¨n cø vµo HiÕn ph¸p n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 ®· ®-îc söa ®æi, bæ sung theo NghÞ quyÕt sè 51/2001/QH10 ngµy 25 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Quèc héi kho¸ X, kú häp thø 10;

Bé luËt nµy quy ®Þnh vÒ d©n sù.

P H Ç N T H ø N HÊ t N H ÷ N G Q U Y ®ÞN H C H U N G

C h - ¬ n g I

n h i Öm v ô vµ h i Ö u l ù c c ñ a Bé l u Ët d © n s ù

§ iÒu 1. NhiÖm vô vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña Bé luËt d©n sù

Bé luËt d©n sù quy ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý, chuÈn mùc ph¸p lý cho çch øng xö cña ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c; quyÒn, nghÜa vô cña çc chñ thÓ vÒ nh©n th©n vµ tµi s¶n trong çc quan hÖ d©n sù, h«n nh©n vµ gia ®×nh, kinh doanh, th-¬ng m¹i, lao ®éng (sau ®©y gäi chung lµ quan hÖ d©n sù).

Bé luËt d©n sù cã nhiÖm vô b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ç nh©n, tæ chøc, lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng; b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng vµ an toµn ph¸p lý trong quan hÖ d©n sù, gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®¸p øng nhu cÇu vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.

§ iÒu 2. HiÖu lùc cña Bé luËt d©n sù

1. Bé luËt d©n sù ®-îc ¸p dông ®èi víi quan hÖ d©n sù ®-îc x¸c lËp tõ ngµy Bé luËt nµy cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp ®-îc Bé luËt nµy hoÆc nghÞ quyÕt cña Quèc héi cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Bé luËt d©n sù ®-îc ¸p dông trªn l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

3. Bé luËt d©n sù ®-îc ¸p dông ®èi víi quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi, trõ tr-êng hîp ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 3. ¸p dông tËp qu¸n, quy ®Þnh t-¬ng tù cña ph¸p luËt

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vµ çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn th× cã thÓ ¸p dông tËp qu¸n; nÕu kh«ng cã tËp qu¸n th× ¸p dông quy ®Þnh t-¬ng tù

2

cña ph¸p luËt. TËp qu¸n vµ quy ®Þnh t-¬ng tù cña ph¸p luËt kh«ng ®-îc tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c quy ®Þnh trong Bé luËt nµy.

C h - ¬ n g I I

N H÷N G N GU Y ªN T¾C C ¬ B¶N

§ iÒu 4. Nguyªn t¾c tù do, tù nguyÖn cam kÕt, tho¶ thuËn

QuyÒn tù do cam kÕt, tho¶ thuËn trong viÖc x¸c lËp quyÒn, nghÜa vô d©n sù ®-îc ph¸p luËt b¶o ®¶m, nÕu cam kÕt, tho¶ thuËn ®ã kh«ng vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi.

Trong quan hÖ d©n sù, çc bªn hoµn toµn tù nguyÖn, kh«ng bªn nµo ®-îc ¸p ®Æt, cÊm ®o¸n, c-ìng Ðp, ®e do¹, ng¨n c¶n bªn nµo.

Cam kÕt, tho¶ thuËn hîp ph¸p cã hiÖu lùc b¾t buéc thùc hiÖn ®èi víi çc bªn vµ ph¶i ®-îc ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c t«n träng.

§ iÒu 5. Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng

Trong quan hÖ d©n sù, çc bªn ®Òu b×nh ®¼ng, kh«ng ®-îc lÊy lý do kh¸c biÖt vÒ d©n téc, giíi tÝnh, thµnh phÇn x· héi, hoµn c¶nh kinh tÕ, tÝn ng-ìng, t«n gi¸o, tr×nh ®é v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp ®Ó ®èi xö kh«ng b×nh ®¼ng víi nhau.

§ iÒu 6. Nguyªn t¾c thiÖn chÝ, trung thùc

Trong quan hÖ d©n sù, çc bªn ph¶i thiÖn chÝ, trung thùc trong viÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù, kh«ng bªn nµo ®-îc lõa dèi bªn nµo.

§ iÒu 7. Nguyªn t¾c chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù

Çc bªn ph¶i nghiªm chØnh thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cña m×nh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô, nÕu kh«ng tù nguyÖn thùc hiÖn th× cã thÓ bÞ c-ìng chÕ thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 8. Nguyªn t¾c t«n träng ®¹o ®øc, truyÒn thèng tèt ®Ñp

ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¶i b¶o ®¶m gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, t«n träng vµ ph¸t huy phong tôc, tËp qu¸n, truyÒn thèng tèt ®Ñp, t×nh ®oµn kÕt, t-¬ng th©n, t-¬ng ¸i, mçi ng-êi v× céng ®ång, céng ®ång v× mçi ng-êi vµ çc gi¸ trÞ ®¹o ®øc cao ®Ñp cña çc d©n téc cïng sinh sèng trªn ®Êt n-íc ViÖt Nam.

§ång bµo çc d©n téc thiÓu sè ®-îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong quan hÖ d©n sù ®Ó tõng b-íc n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña m×nh.

3

ViÖc gióp ®ì ng-êi giµ, trÎ em, ng-êi tµn tËt trong viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù ®-îc khuyÕn khÝch.

§ iÒu 9. Nguyªn t¾c t«n träng, b¶o vÖ quyÒn d©n sù

1. TÊt c¶ çc quyÒn d©n sù cña ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ.

2. Khi quyÒn d©n sù cña mét chñ thÓ bÞ x©m ph¹m th× chñ thÓ ®ã cã quyÒn tù b¶o vÖ theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy hoÆc yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn:

a) C«ng nhËn quyÒn d©n sù cña m×nh;

b) Buéc chÊm døt hµnh vi vi ph¹m;

c) Buéc xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai;

d) Buéc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù;

®) Buéc båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 1 0. Nguyªn t¾c t«n träng lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c

ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 11. Nguyªn t¾c tu©n thñ ph¸p luËt

ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt.

§ iÒu 12. Nguyªn t¾c hoµ gi¶i

Trong quan hÖ d©n sù, viÖc hoµ gi¶i gi÷a çc bªn phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®-îc khuyÕn khÝch.

Kh«ng ai ®-îc dïng vò lùc hoÆc ®e däa dïng vò lùc khi tham gia quan hÖ d©n sù, gi¶i quyÕt çc tranh chÊp d©n sù.

§ iÒu 13. C¨n cø x¸c lËp quyÒn, nghÜa vô d©n sù

QuyÒn, nghÜa vô d©n sù ®-îc x¸c lËp tõ çc c¨n cø sau ®©y:

1. Giao dÞch d©n sù hîp ph¸p;

2. QuyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n, c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c;

3. Sù kiÖn ph¸p lý do ph¸p luËt quy ®Þnh;

4

4. S¸ng t¹o gi¸ trÞ tinh thÇn lµ ®èi t-îng thuéc quyÒn së h÷u trÝ tuÖ;

5. ChiÕm h÷u tµi s¶n cã c¨n cø ph¸p luËt;

6. G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt;

7. Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn;

8. ChiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;

9. Nh÷ng c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

5

C h - ¬ n g I I I Ç N H©N

Mô c 1

N ¨ N G Lù C P H ¸ P LU Ë T D ©N S ù , N ¨ N G Lù C HµN H V I D ©N S ù C ñ A Ç N H ©N

§ iÒu 14. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n

1. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n lµ kh¶ n¨ng cña ç nh©n cã quyÒn d©n sù vµ nghÜa vô d©n sù.

2. Mäi ç nh©n ®Òu cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù nh- nhau.

3. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n cã tõ khi ng-êi ®ã sinh ra vµ chÊm døt khi ng-êi ®ã chÕt.

§ iÒu 15. Néi dung n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n

Ç nh©n cã çc quyÒn, nghÜa vô d©n sù sau ®©y:

1. QuyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n víi tµi s¶n vµ quyÒn nh©n th©n g¾n víi tµi s¶n;

2. QuyÒn së h÷u, quyÒn thõa kÕ vµ çc quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n;

3. QuyÒn tham gia quan hÖ d©n sù vµ cã nghÜa vô ph¸t sinh tõ quan hÖ ®ã.

§ iÒu 16. Kh«ng h¹n chÕ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n

N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n kh«ng bÞ h¹n chÕ, trõ tr-êng hîp do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 17. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ç nh©n

N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ç nh©n lµ kh¶ n¨ng cña ç nh©n b»ng hµnh vi cña m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 18. Ng-êi thµnh niªn, ng-êi ch-a thµnh niªn

Ng-êi tõ ®ñ m-êi t¸m tuæi trë lªn lµ ng-êi thµnh niªn. Ng-êi ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi lµ ng-êi ch-a thµnh niªn.

§ iÒu 19. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ng-êi thµnh niªn

Ng-êi thµnh niªn cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 22 vµ §iÒu 23 cña Bé luËt nµy.

6

§ iÒu 2 0. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn tõ ®ñ s¸u tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi

1. Ng-êi tõ ®ñ s¸u tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi khi x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù ph¶i ®-îc ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ giao dÞch nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy phï hîp víi løa tuæi hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi cã tµi s¶n riªng b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô th× cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù mµ kh«ng cÇn ph¶i cã sù ®ång ý cña ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 21. Ng-êi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

Ng-êi ch-a ®ñ s¸u tuæi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. Giao dÞch d©n sù cña ng-êi ch-a ®ñ s¸u tuæi ph¶i do ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 22. MÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

1. Khi mét ng-êi do bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®-îc hµnh vi cña m×nh th× theo yªu cÇu cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù trªn c¬ së kÕt luËn cña tæ chøc gi¸m ®Þnh.

Khi kh«ng cßn c¨n cø tuyªn bè mét ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù th× theo yªu cÇu cña chÝnh ng-êi ®ã hoÆc cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

2. Giao dÞch d©n sù cña ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ph¶i do ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 23. H¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

1. Ng-êi nghiÖn ma tuý, nghiÖn c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ t¸n tµi s¶n cña gia ®×nh th× theo yªu cÇu cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, c¬ quan, tæ chøc h÷u quan, Toµ ¸n cã thÓ ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè lµ ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

2. Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ ph¹m vi ®¹i diÖn do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh. Giao dÞch d©n sù liªn quan ®Õn tµi s¶n cña ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ph¶i cã sù ®ång ý cña ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, trõ giao dÞch nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy.

3. Khi kh«ng cßn c¨n cø tuyªn bè mét ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù th× theo yªu cÇu cña chÝnh ng-êi ®ã hoÆc cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, c¬ quan, tæ chøc h÷u quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

7

Mô c 2

QUY ÒN N H ©N T H ©N

§ iÒu 24. QuyÒn nh©n th©n

QuyÒn nh©n th©n ®-îc quy ®Þnh trong Bé luËt nµy lµ quyÒn d©n sù g¾n liÒn víi mçi ç nh©n, kh«ng thÓ chuyÓn giao cho ng-êi kh¸c, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 25. B¶o vÖ quyÒn nh©n th©n

Khi quyÒn nh©n th©n cña ç nh©n bÞ x©m ph¹m th× ng-êi ®ã cã quyÒn:

1. Tù m×nh c¶i chÝnh;

2. Yªu cÇu ng-êi vi ph¹m hoÆc yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn buéc ng-êi vi ph¹m chÊm døt hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai;

3. Yªu cÇu ng-êi vi ph¹m hoÆc yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn buéc ng-êi vi ph¹m båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 26. QuyÒn ®èi víi hä, tªn

1. Ç nh©n cã quyÒn cã hä, tªn. Hä, tªn cña mét ng-êi ®-îc x¸c ®Þnh theo hä, tªn khai sinh cña ng-êi ®ã.

2. Ç nh©n x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù theo hä, tªn cña m×nh ®· ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn.

3. ViÖc sö dông bÝ danh, bót danh kh«ng ®-îc g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 27. QuyÒn thay ®æi hä, tªn

1. Ç nh©n cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn viÖc thay ®æi hä, tªn trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Theo yªu cÇu cña ng-êi cã hä, tªn mµ viÖc sö dông hä, tªn ®ã g©y nhÇm lÉn, ¶nh h-ëng ®Õn t×nh c¶m gia ®×nh, ®Õn danh dù, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi ®ã;

b) Theo yªu cÇu cña cha nu«i, mÑ nu«i vÒ viÖc thay ®æi hä, tªn cho con nu«i hoÆc khi ng-êi con nu«i th«i kh«ng lµm con nu«i vµ ng-êi nµy hoÆc cha ®Î, mÑ ®Î yªu cÇu lÊy l¹i hä, tªn mµ cha ®Î, mÑ ®Î ®· ®Æt;

c) Theo yªu cÇu cña cha ®Î, mÑ ®Î hoÆc ng-êi con khi x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con;

d) Thay ®æi hä cho con tõ hä cña cha sang hä cña mÑ hoÆc ng-îc l¹i;

®) Thay ®æi hä, tªn cña ng-êi bÞ l-u l¹c ®· t×m ra nguån gèc huyÕt thèng cña m×nh;

8

e) Thay ®æi hä, tªn cña ng-êi ®-îc x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh;

g) Çc tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt vÒ hé tÞch quy ®Þnh.

2. ViÖc thay ®æi hä, tªn cho ng-êi tõ ®ñ chÝn tuæi trë lªn ph¶i cã sù ®ång ý cña ng-êi ®ã.

3. ViÖc thay ®æi hä, tªn cña ç nh©n kh«ng lµm thay ®æi, chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù ®-îc x¸c lËp theo hä, tªn cò.

§ iÒu 28. QuyÒn x¸c ®Þnh d©n téc

1. Ç nh©n khi sinh ra ®-îc x¸c ®Þnh d©n téc theo d©n téc cña cha ®Î, mÑ ®Î. Trong tr-êng hîp cha ®Î vµ mÑ ®Î thuéc hai d©n téc kh¸c nhau th× d©n téc cña ng-êi con ®-îc x¸c ®Þnh lµ d©n téc cña cha ®Î hoÆc d©n téc cña mÑ ®Î theo tËp qu¸n hoÆc theo tho¶ thuËn cña cha ®Î, mÑ ®Î.

2. Ng-êi ®· thµnh niªn, cha ®Î vµ mÑ ®Î hoÆc ng-êi gi¸m hé cña ng-êi ch-a thµnh niªn cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh l¹i d©n téc trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) X¸c ®Þnh l¹i theo d©n téc cña cha ®Î hoÆc mÑ ®Î, nÕu cha ®Î, mÑ ®Î thuéc hai d©n téc kh¸c nhau;

b) X¸c ®Þnh l¹i theo d©n téc cña cha ®Î, mÑ ®Î trong tr-êng hîp lµm con nu«i cña ng-êi thuéc d©n téc kh¸c mµ ®-îc x¸c ®Þnh theo d©n téc cña cha nu«i, mÑ nu«i do kh«ng biÕt cha ®Î, mÑ ®Î lµ ai.

3. Trong tr-êng hîp cha ®Î, mÑ ®Î hoÆc ng-êi gi¸m hé cña ng-êi ch-a thµnh niªn yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i d©n téc cho ng-êi ch-a thµnh niªn tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi trë lªn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy th× ph¶i ®-îc sù ®ång ý cña ng-êi ch-a thµnh niªn ®ã.

§ iÒu 29. QuyÒn ®-îc khai sinh

Ç nh©n khi sinh ra cã quyÒn ®-îc khai sinh.

§ iÒu 30. QuyÒn ®-îc khai tö

1. Khi cã ng-êi chÕt th× ng-êi th©n thÝch, chñ nhµ hoÆc c¬ quan, tæ chøc n¬i cã ng-êi chÕt ph¶i khai tö cho ng-êi ®ã.

2. TrÎ s¬ sinh, nÕu chÕt sau khi sinh th× ph¶i ®-îc khai sinh vµ khai tö; nÕu chÕt tr-íc khi sinh hoÆc sinh ra mµ chÕt ngay th× kh«ng ph¶i khai sinh vµ khai tö.

§ iÒu 31. QuyÒn cña ç nh©n ®èi víi h×nh ¶nh

1. Ç nh©n cã quyÒn ®èi víi h×nh ¶nh cña m×nh.

9

2. ViÖc sö dông h×nh ¶nh cña ç nh©n ph¶i ®-îc ng-êi ®ã ®ång ý; trong tr-êng hîp ng-êi ®ã ®· chÕt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi th× ph¶i ®-îc cha, mÑ, vî, chång, con ®· thµnh niªn hoÆc ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ®ã ®ång ý, trõ tr-êng hîp v× lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

3. Nghiªm cÊm viÖc sö dông h×nh ¶nh cña ng-êi kh¸c mµ x©m ph¹m danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ng-êi cã h×nh ¶nh.

§ iÒu 3 2. QuyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, th©n thÓ

1. Ç nh©n cã quyÒn ®-îc b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, th©n thÓ.

2. Khi ph¸t hiÖn ng-êi bÞ tai n¹n, bÖnh tËt mµ tÝnh m¹ng bÞ ®e däa th× ng-êi ph¸t hiÖn cã tr¸ch nhiÖm ®-a ®Õn c¬ së y tÕ; c¬ së y tÕ kh«ng ®-îc tõ chèi viÖc cøu ch÷a mµ ph¶i tËn dông mäi ph-¬ng tiÖn, kh¶ n¨ng hiÖn cã ®Ó cøu ch÷a.

3. ViÖc thùc hiÖn ph-¬ng ph¸p ch÷a bÖnh míi trªn c¬ thÓ mét ng-êi, viÖc g©y mª, mæ, c¾t bá, cÊy ghÐp bé phËn cña c¬ thÓ ph¶i ®-îc sù ®ång ý cña ng-êi ®ã; nÕu ng-êi ®ã ch-a thµnh niªn, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc lµ bÖnh nh©n bÊt tØnh th× ph¶i ®-îc cha, mÑ, vî, chång, con ®· thµnh niªn hoÆc ng-êi gi¸m hé cña ng-êi ®ã ®ång ‎ý; trong tr-êng hîp cã nguy c¬ ®e däa ®Õn tÝnh m¹ng cña bÖnh nh©n mµ kh«ng chê ®-îc ý kiÕn cña nh÷ng ng-êi trªn th× ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña ng-êi ®øng ®Çu c¬ së y tÕ.

4. ViÖc mæ tö thi ®-îc thùc hiÖn trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Cã sù ®ång ý cña ng-êi qu¸ cè tr-íc khi ng-êi ®ã chÕt;

b) Cã sù ®ång ý cña cha, mÑ, vî, chång, con ®· thµnh niªn hoÆc ng-êi gi¸m hé khi kh«ng cã ý kiÕn cña ng-êi qu¸ cè tr-íc khi ng-êi ®ã chÕt;

c) Theo quyÕt ®Þnh cña tæ chøc y tÕ, c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn trong tr-êng hîp cÇn thiÕt.

§ iÒu 33. QuyÒn hiÕn bé phËn c¬ thÓ

Ç nh©n cã quyÒn ®-îc hiÕn bé phËn c¬ thÓ cña m×nh v× môc ®Ých ch÷a bÖnh cho ng-êi kh¸c hoÆc nghiªn cøu khoa häc.

ViÖc hiÕn vµ sö dông bé phËn c¬ thÓ ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 34. QuyÒn hiÕn x¸c, bé phËn c¬ thÓ sau khi chÕt

Ç nh©n cã quyÒn hiÕn x¸c, bé phËn c¬ thÓ cña m×nh sau khi chÕt v× môc ®Ých ch÷a bÖnh cho ng-êi kh¸c hoÆc nghiªn cøu khoa häc.

10

ViÖc hiÕn vµ sö dông x¸c, bé phËn c¬ thÓ cña ng-êi chÕt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 35. QuyÒn nhËn bé phËn c¬ thÓ ng-êi

Ç nh©n cã quyÒn nhËn bé phËn c¬ thÓ cña ng-êi kh¸c ®Ó ch÷a bÖnh cho m×nh.

Nghiªm cÊm viÖc nhËn, sö dông bé phËn c¬ thÓ cña ng-êi kh¸c v× môc ®Ých th-¬ng m¹i.

§ iÒu 36. QuyÒn x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh

Ç nh©n cã quyÒn ®-îc x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh.

ViÖc x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh cña mét ng-êi ®-îc thùc hiÖn trong tr-êng hîp giíi tÝnh cña ng-êi ®ã bÞ khuyÕt tËt bÈm sinh hoÆc ch-a ®Þnh h×nh chÝnh x¸c mµ cÇn cã sù can thiÖp cña y häc nh»m x¸c ®Þnh râ vÒ giíi tÝnh.

ViÖc x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 37. QuyÒn ®-îc b¶o vÖ danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn

Danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ç nh©n ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ.

§ iÒu 38. QuyÒn bÝ mËt ®êi t-

1. QuyÒn bÝ mËt ®êi t- cña ç nh©n ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ.

2. ViÖc thu thËp, c«ng bè th«ng tin, t- liÖu vÒ ®êi t- cña ç nh©n ph¶i ®-îc ng-êi ®ã ®ång ý; trong tr-êng hîp ng-êi ®ã ®· chÕt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi th× ph¶i ®-îc cha, mÑ, vî, chång, con ®· thµnh niªn hoÆc ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ®ã ®ång ý, trõ tr-êng hîp thu thËp, c«ng bè th«ng tin, t- liÖu theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn.

3. Th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn, çc h×nh thøc th«ng tin ®iÖn tö kh¸c cña ç nh©n ®-îc b¶o ®¶m an toµn vµ bÝ mËt.

ViÖc kiÓm so¸t th- tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn, çc h×nh thøc th«ng tin ®iÖn tö kh¸c cña ç nh©n ®-îc thùc hiÖn trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh vµ ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

§ iÒu 39. QuyÒn kÕt h«n

Nam, n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã quyÒn tù do kÕt h«n.

11

ViÖc tù do kÕt h«n gi÷a nh÷ng ng-êi thuéc çc d©n téc, t«n gi¸o kh¸c nhau, gi÷a nh÷ng ng-êi theo t«n gi¸o vµ kh«ng theo t«n gi¸o, gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi ng-êi n-íc ngoµi ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ.

§ iÒu 40. QuyÒn b×nh ®¼ng cña vî chång

Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau, cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau vÒ mäi mÆt trong gia ®×nh vµ trong quan hÖ d©n sù, cïng nhau x©y dùng gia ®×nh no Êm, b×nh ®¼ng, tiÕn bé, h¹nh phóc, bÒn v÷ng.

§ iÒu 41. QuyÒn ®-îc h-ëng sù ch¨m sãc gi÷a çc thµnh viªn trong gia ®×nh

Çc thµnh viªn trong gia ®×nh cã quyÒn ®-îc h-ëng sù ch¨m sãc, gióp ®ì nhau phï hîp víi truyÒn thèng ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña gia ®×nh ViÖt Nam.

Con, ch¸u ch-a thµnh niªn ®-îc h-ëng sù ch¨m sãc, nu«i d-ìng cña cha mÑ, «ng bµ; con, ch¸u cã bæn phËn kÝnh träng, ch¨m sãc vµ phông d-ìng cha mÑ, «ng bµ.

§ iÒu 42. QuyÒn ly h«n

Vî, chång hoÆc c¶ hai ng-êi cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n gi¶i quyÕt viÖc ly h«n.

§ iÒu 43. QuyÒn nhËn, kh«ng nhËn cha, mÑ, con

1. Ng-êi kh«ng ®-îc nhËn lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ng-êi kh¸c cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh m×nh lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ng-êi ®ã.

2. Ng-êi ®-îc nhËn lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ng-êi kh¸c cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh m×nh kh«ng ph¶i lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ng-êi ®ã.

§ iÒu 44. QuyÒn ®-îc nu«i con nu«i vµ quyÒn ®-îc nhËn lµm con nu«i

QuyÒn ®-îc nu«i con nu«i vµ quyÒn ®-îc nhËn lµm con nu«i cña ç nh©n ®-îc ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o hé.

ViÖc nhËn con nu«i vµ ®-îc nhËn lµm con nu«i ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 45. QuyÒn ®èi víi quèc tÞch

Ç nh©n cã quyÒn cã quèc tÞch.

ViÖc c«ng nhËn, thay ®æi, nhËp quèc tÞch, th«i quèc tÞch ViÖt Nam ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ quèc tÞch.

12

§ iÒu 46. QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë

Ç nh©n cã quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë.

ViÖc vµo chç ë cña mét ng-êi ph¶i ®-îc ng-êi ®ã ®ång ý.

ChØ trong tr-êng hîp ®-îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn míi ®-îc tiÕn hµnh kh¸m xÐt chç ë cña mét ng-êi; viÖc kh¸m xÐt ph¶i theo tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 47. QuyÒn tù do tÝn ng-ìng, t«n gi¸o

1. Ç nh©n cã quyÒn tù do tÝn ng-ìng, t«n gi¸o, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n gi¸o nµo.

2. Kh«ng ai ®-îc x©m ph¹m tù do tÝn ng-ìng, t«n gi¸o hoÆc lîi dông tÝn ng-ìng, t«n gi¸o ®Ó x©m ph¹m lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 48. QuyÒn tù do ®i l¹i, tù do c- tró

1. Ç nh©n cã quyÒn tù do ®i l¹i, tù do c- tró.

2. QuyÒn tù do ®i l¹i, tù do c- tró cña ç nh©n chØ cã thÓ bÞ h¹n chÕ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn vµ theo tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 49. QuyÒn lao ®éng

Ç nh©n cã quyÒn lao ®éng.

Mäi ng-êi ®Òu cã quyÒn lµm viÖc, tù do lùa chän viÖc lµm, nghÒ nghiÖp, kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ d©n téc, giíi tÝnh, thµnh phÇn x· héi, tÝn ng-ìng, t«n gi¸o.

§ iÒu 50. QuyÒn tù do kinh doanh

QuyÒn tù do kinh doanh cña ç nh©n ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ.

Ç nh©n cã quyÒn lùa chän h×nh thøc, lÜnh vùc, ngµnh nghÒ kinh doanh, lËp doanh nghiÖp, tù do giao kÕt hîp ®ång, thuª lao ®éng vµ çc quyÒn kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

13

§ iÒu 51. QuyÒn tù do nghiªn cøu, s¸ng t¹o

1. Ç nh©n cã quyÒn tù do nghiªn cøu khoa häc - kü thuËt, ph¸t minh, s¸ng chÕ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt vµ tham gia çc ho¹t ®éng nghiªn cøu, s¸ng t¹o kh¸c.

2. QuyÒn tù do nghiªn cøu, s¸ng t¹o ®-îc t«n träng vµ ®-îc ph¸p luËt b¶o vÖ. Kh«ng ai ®-îc c¶n trë, h¹n chÕ quyÒn tù do nghiªn cøu, s¸ng t¹o cña ç nh©n.

Mô c 3

N ¬ i c - t r ó

§ iÒu 52. N¬i c- tró

1. N¬i c- tró cña ç nh©n lµ n¬i ng-êi ®ã th-êng xuyªn sinh sèng.

2. Tr-êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc n¬i c- tró cña ç nh©n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy th× n¬i c- tró lµ n¬i ng-êi ®ã ®ang sinh sèng.

§ iÒu 53. N¬i c- tró cña ng-êi ch-a thµnh niªn

1. N¬i c- tró cña ng-êi ch-a thµnh niªn lµ n¬i c- tró cña cha, mÑ; nÕu cha, mÑ cã n¬i c- tró kh¸c nhau th× n¬i c- tró cña ng-êi ch-a thµnh niªn lµ n¬i c- tró cña cha hoÆc mÑ mµ ng-êi ch-a thµnh niªn th-êng xuyªn chung sèng.

2. Ng-êi ch-a thµnh niªn cã thÓ cã n¬i c- tró kh¸c víi n¬i c- tró cña cha, mÑ nÕu ®-îc cha, mÑ ®ång ý hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 54. N¬i c- tró cña ng-êi ®-îc gi¸m hé

1. N¬i c- tró cña ng-êi ®-îc gi¸m hé lµ n¬i c- tró cña ng-êi gi¸m hé.

2. Ng-êi ®-îc gi¸m hé cã thÓ cã n¬i c- tró kh¸c víi n¬i c- tró cña ng-êi gi¸m hé nÕu ®-îc ng-êi gi¸m hé ®ång ý hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 55. N¬i c- tró cña vî, chång

1. N¬i c- tró cña vî, chång lµ n¬i vî, chång th-êng xuyªn chung sèng.

2. Vî, chång cã thÓ cã n¬i c- tró kh¸c nhau nÕu cã tho¶ thuËn.

§ iÒu 56. N¬i c- tró cña qu©n nh©n

1. N¬i c- tró cña qu©n nh©n ®ang lµm nghÜa vô qu©n sù lµ n¬i ®¬n vÞ cña qu©n nh©n ®ã ®ãng qu©n.

2. N¬i c- tró cña sÜ quan qu©n ®éi, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n, viªn chøc quèc phßng lµ n¬i ®¬n vÞ cña nh÷ng ng-êi ®ã ®ãng qu©n, trõ tr-êng hîp hä cã n¬i c- tró theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 52 cña Bé luËt nµy.

14

§ iÒu 57. N¬i c- tró cña ng-êi lµm nghÒ l-u ®éng

N¬i c- tró cña ng-êi lµm nghÒ l-u ®éng trªn tµu, thuyÒn, ph-¬ng tiÖn hµnh nghÒ l-u ®éng kh¸c lµ n¬i ®¨ng ký tµu, thuyÒn, ph-¬ng tiÖn ®ã, trõ tr-êng hîp hä cã n¬i c- tró theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 52 cña Bé luËt nµy.

Mô c 4

GI¸ M H é

§ iÒu 58. Gi¸m hé

1. Gi¸m hé lµ viÖc c¸ nh©n, tæ chøc (sau ®©y gäi chung lµ ng-êi gi¸m hé) ®-îc ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc ®-îc cö ®Ó thùc hiÖn viÖc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù (sau ®©y gäi chung lµ ng-êi ®-îc gi¸m hé).

2. Ng-êi ®-îc gi¸m hé bao gåm:

a) Ng-êi ch-a thµnh niªn kh«ng cßn cha, mÑ, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc cha, mÑ hoÆc cha, mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ Toµ ¸n h¹n chÕ quyÒn cña cha, mÑ hoÆc cha, mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc, gi¸o dôc ng-êi ch-a thµnh niªn ®ã vµ nÕu cha, mÑ cã yªu cÇu;

b) Ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

3. Ng-êi ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi ®-îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu nµy vµ ng-êi ®-îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 2 §iÒu nµy ph¶i cã ng-êi gi¸m hé.

4. Mét ng-êi cã thÓ gi¸m hé cho nhiÒu ng-êi, nh-ng mét ng-êi chØ cã thÓ ®-îc mét ng-êi gi¸m hé, trõ tr-êng hîp ng-êi gi¸m hé lµ cha, mÑ hoÆc «ng, bµ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 61 hoÆc kho¶n 3 §iÒu 62 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 59. Gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé

1. Ng-êi th©n thÝch cña ng-êi ®-îc gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm cö ng-êi ®¹i diÖn lµm ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé ®Ó theo dâi, ®«n ®èc, kiÓm tra ng-êi gi¸m hé trong viÖc thùc hiÖn gi¸m hé, xem xÐt, gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng ®Ò nghÞ, kiÕn nghÞ cña ng-êi gi¸m hé liªn quan ®Õn viÖc gi¸m hé.

Ng-êi th©n thÝch cña ng-êi ®-îc gi¸m hé lµ vî, chång, cha, mÑ, con cña ng-êi ®-îc gi¸m hé; nÕu kh«ng cã ai trong sè nh÷ng ng-êi nµy th× ng-êi th©n thÝch cña ng-êi ®-îc gi¸m hé lµ «ng, bµ, anh ruét, chÞ ruét, em ruét cña ng-êi ®-îc gi¸m hé; nÕu còng kh«ng cã ai trong sè nh÷ng ng-êi nµy th× ng-êi th©n thÝch cña ng-êi ®-îc gi¸m hé lµ b¸c, chó, cËu, c«, d× cña ng-êi ®-îc gi¸m hé.

2. Trong tr-êng hîp kh«ng cã ng-êi th©n thÝch cña ng-êi ®-îc gi¸m hé hoÆc nh÷ng ng-êi th©n thÝch kh«ng cö ®-îc ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy th× Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i c- tró cña ng-êi gi¸m hé cö ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé.

15

3. Ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé ph¶i lµ ng-êi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ.

§ iÒu 60. §iÒu kiÖn cña ç nh©n lµm ng-êi gi¸m hé

Ç nh©n cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn sau ®©y cã thÓ lµm ng-êi gi¸m hé:

1. Cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ;

2. Cã t- çch ®¹o ®øc tèt; kh«ng ph¶i lµ ng-êi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc ng-êi bÞ kÕt ¸n nh-ng ch-a ®-îc xo¸ ¸n tÝch vÒ mét trong çc téi cè ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña ng-êi kh¸c;

3. Cã ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt b¶o ®¶m thùc hiÖn viÖc gi¸m hé.

§ iÒu 61. Ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn cña ng-êi ch-a thµnh niªn

Ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn cña ng-êi ch-a thµnh niªn mµ kh«ng cßn c¶ cha vµ mÑ, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc cha, mÑ hoÆc c¶ cha vµ mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ Toµ ¸n h¹n chÕ quyÒn cña cha, mÑ hoÆc cha, mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc, gi¸o dôc ng-êi ch-a thµnh niªn ®ã vµ nÕu cha, mÑ cã yªu cÇu, ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:

1. Trong tr-êng hîp anh ruét, chÞ ruét kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c th× anh c¶ hoÆc chÞ c¶ lµ ng-êi gi¸m hé cña em ch-a thµnh niªn; nÕu anh c¶ hoÆc chÞ c¶ kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× anh, chÞ tiÕp theo lµ ng-êi gi¸m hé;

2. Trong tr-êng hîp kh«ng cã anh ruét, chÞ ruét hoÆc anh ruét, chÞ ruét kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× «ng néi, bµ néi, «ng ngo¹i, bµ ngo¹i lµ ng-êi gi¸m hé; nÕu kh«ng cã ai trong sè nh÷ng ng-êi th©n thÝch nµy cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× b¸c, chó, cËu, c«, d× lµ ng-êi gi¸m hé.

§ iÒu 62. Ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn cña ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

1. Trong tr-êng hîp vî mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù th× chång lµ ng-êi gi¸m hé; nÕu chång mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù th× vî lµ ng-êi gi¸m hé.

2. Trong tr-êng hîp cha vµ mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc mét ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, cßn ng-êi kia kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× ng-êi con c¶ lµ ng-êi gi¸m hé; nÕu ng-êi con c¶ kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× ng-êi con tiÕp theo lµ ng-êi gi¸m hé.

3. Trong tr-êng hîp ng-êi thµnh niªn mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ch-a cã vî, chång, con hoÆc cã mµ vî, chång, con ®Òu kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ng-êi gi¸m hé th× cha, mÑ lµ ng-êi gi¸m hé.

§ iÒu 63. Cö ng-êi gi¸m hé

Trong tr-êng hîp ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù kh«ng cã ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 61 vµ §iÒu 62 cña Bé luËt nµy

16

th× Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i c- tró cña ng-êi ®-îc gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm cö ng-êi gi¸m hé hoÆc ®Ò nghÞ mét tæ chøc ®¶m nhËn viÖc gi¸m hé.

§ iÒu 64. Thñ tôc cö ng-êi gi¸m hé

1. ViÖc cö ng-êi gi¸m hé ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, trong ®ã ghi râ lý do cö ng-êi gi¸m hé, quyÒn, nghÜa vô cô thÓ cña ng-êi gi¸m hé, t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé.

2. ViÖc cö ng-êi gi¸m hé ph¶i ®-îc sù ®ång ý cña ng-êi ®-îc cö lµm ng-êi gi¸m hé.

§ iÒu 6 5. NghÜa vô cña ng-êi gi¸m hé ®èi víi ng-êi ®-îc gi¸m hé ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi

Ng-êi gi¸m hé cña ng-êi ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Ch¨m sãc, gi¸o dôc ng-êi ®-îc gi¸m hé;

2. §¹i diÖn cho ng-êi ®-îc gi¸m hé trong çc giao dÞch d©n sù, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh ng-êi ch-a ®ñ m-êi l¨m tuæi cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù;

3. Qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé;

4. B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi ®-îc gi¸m hé.

§ iÒu 6 6. NghÜa vô cña ng-êi gi¸m hé ®èi víi ng-êi ®-îc gi¸m hé tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi

Ng-êi gi¸m hé cña ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. §¹i diÖn cho ng-êi ®-îc gi¸m hé trong çc giao dÞch d©n sù, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù;



§ iÒu 67. NghÜa vô cña ng-êi gi¸m hé ®èi víi ng-êi ®-îc gi¸m hé mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

Ng-êi gi¸m hé cña ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Ch¨m sãc, b¶o ®¶m viÖc ®iÒu trÞ bÖnh cho ng-êi ®-îc gi¸m hé;

2. §¹i diÖn cho ng-êi ®-îc gi¸m hé trong çc giao dÞch d©n sù;


17


§ iÒu 68. QuyÒn cña ng-êi gi¸m hé

Ng-êi gi¸m hé cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Sö dông tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ®Ó ch¨m sãc, chi dïng cho nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt cña ng-êi ®-îc gi¸m hé;

2. §-îc thanh to¸n çc chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé;

3. §¹i diÖn cho ng-êi ®-îc gi¸m hé trong viÖc x¸c lËp, thùc hiÖn çc giao dÞch d©n sù nh»m b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi ®-îc gi¸m hé.

§ iÒu 69. Qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé

1. Ng-êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé nh- tµi s¶n cña chÝnh m×nh.

2. Ng-êi gi¸m hé ®-îc thùc hiÖn çc giao dÞch liªn quan ®Õn tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé v× lîi Ých cña ng-êi ®-îc gi¸m hé. ViÖc b¸n, trao ®æi, cho thuª, cho m-în, cho vay, cÇm cè, thÕ chÊp, ®Æt cäc vµ çc giao dÞch kh¸c ®èi víi tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ph¶i ®-îc sù ®ång ý cña ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé.

Ng-êi gi¸m hé kh«ng ®-îc ®em tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé tÆng cho ng-êi kh¸c.

3. Çc giao dÞch d©n sù gi÷a ng-êi gi¸m hé víi ng-êi ®-îc gi¸m hé cã liªn quan ®Õn tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ®Òu v« hiÖu, trõ tr-êng hîp giao dÞch ®-îc thùc hiÖn v× lîi Ých cña ng-êi ®-îc gi¸m hé vµ cã sù ®ång ý cña ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé.

§ iÒu 70. Thay ®æi ng-êi gi¸m hé

1. Ng-êi gi¸m hé ®-îc thay ®æi trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Ng-êi gi¸m hé kh«ng cßn ®ñ çc ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu 60 cña Bé luËt nµy;

b) Ng-êi gi¸m hé lµ ç nh©n chÕt hoÆc bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt tÝch, tæ chøc lµm gi¸m hé chÊm døt ho¹t ®éng;

c) Ng-êi gi¸m hé vi ph¹m nghiªm träng nghÜa vô gi¸m hé;

d) Ng-êi gi¸m hé ®Ò nghÞ ®-îc thay ®æi vµ cã ng-êi kh¸c nhËn lµm gi¸m hé.

2. Trong tr-êng hîp thay ®æi ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn th× nh÷ng ng-êi ®-îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 61 vµ §iÒu 62 cña Bé luËt nµy lµ ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn; nÕu kh«ng cã ng-êi gi¸m hé ®-¬ng nhiªn th× viÖc cö ng-êi gi¸m hé ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 63 cña Bé luËt nµy.

18

3. Thñ tôc thay ®æi ng-êi gi¸m hé ®-îc cö ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 64 vµ §iÒu 71 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 71. ChuyÓn giao gi¸m hé cña ng-êi gi¸m hé ®-îc cö

1. Khi thay ®æi ng-êi gi¸m hé th× trong thêi h¹n m-êi l¨m ngµy, kÓ tõ ngµy cã ng-êi gi¸m hé míi, ng-êi ®· thùc hiÖn viÖc gi¸m hé ph¶i chuyÓn giao gi¸m hé cho ng-êi thay thÕ m×nh.

2. ViÖc chuyÓn giao gi¸m hé ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, trong ®ã ghi râ lý do chuyÓn giao vµ t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé t¹i thêi ®iÓm chuyÓn giao. Ng-êi cö ng-êi gi¸m hé, ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé chøng kiÕn viÖc chuyÓn giao gi¸m hé.

3. Trong tr-êng hîp thay ®æi ng-êi gi¸m hé v× lý do ng-êi gi¸m hé lµ c¸ nh©n chÕt, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt tÝch; tæ chøc lµm gi¸m hé chÊm døt ho¹t ®éng th× ng-êi cö ng-êi gi¸m hé lËp biªn b¶n, ghi râ t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé, quyÒn, nghÜa vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc gi¸m hé ®Ó chuyÓn giao cho ng-êi gi¸m hé míi víi sù chøng kiÕn cña ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé.

4. ViÖc chuyÓn giao gi¸m hé ph¶i ®-îc Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i c- tró cña ng-êi gi¸m hé míi c«ng nhËn.

§ iÒu 72. ChÊm døt viÖc gi¸m hé

ViÖc gi¸m hé chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. Ng-êi ®-îc gi¸m hé ®· cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ;

2. Ng-êi ®-îc gi¸m hé chÕt;

3. Cha, mÑ cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña m×nh;

4. Ng-êi ®-îc gi¸m hé ®-îc nhËn lµm con nu«i.

§ iÒu 73. HËu qu¶ chÊm døt viÖc gi¸m hé

1. Khi viÖc gi¸m hé chÊm døt th× trong thêi h¹n ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm chÊm døt viÖc gi¸m hé, ng-êi gi¸m hé thanh to¸n tµi s¶n víi ng-êi ®-îc gi¸m hé hoÆc víi cha, mÑ cña ng-êi ®-îc gi¸m hé.

Trong tr-êng hîp ng-êi ®-îc gi¸m hé chÕt th× trong thêi h¹n ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm chÊm døt viÖc gi¸m hé, ng-êi gi¸m hé thanh to¸n tµi s¶n víi ng-êi thõa kÕ cña ng-êi ®-îc gi¸m hé; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ ch-a x¸c ®Þnh ®-îc ng-êi thõa kÕ th× ng-êi gi¸m hé tiÕp tôc qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé cho ®Õn khi tµi s¶n ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thõa kÕ vµ th«ng b¸o cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i ng-êi ®-îc gi¸m hé c- tró.

19

ViÖc thanh to¸n tµi s¶n ®-îc thùc hiÖn víi sù gi¸m s¸t cña ng-êi gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé.

2. C¸c quyÒn, nghÜa vô ph¸t sinh tõ c¸c giao dÞch d©n sù v× lîi Ých cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ®-îc ng-êi gi¸m hé thùc hiÖn nh- sau:

a) ChuyÓn cho ng-êi ®-îc gi¸m hé khi ng-êi nµy ®· cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ;

b) ChuyÓn cho cha, mÑ cña ng-êi ®-îc gi¸m hé trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 vµ kho¶n 4 §iÒu 72 cña Bé luËt nµy;

c) ChuyÓn cho ng-êi thõa kÕ cña ng-êi ®-îc gi¸m hé khi ng-êi ®-îc gi¸m hé chÕt.

20

Mô c 5 th « n g b ¸ o t×m k iÕ m n g -ê i v¾ n g m Æ t t ¹ i n ¬ i c - t r ó ,

T U Y ªN Bè M Ê T TÝC H , T U Y ªN Bè CH Õ T

§ iÒu 7 4. Yªu cÇu th«ng b¸o t×m kiÕm ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró vµ qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®ã

Khi mét ng-êi biÖt tÝch s¸u th¸ng liÒn trë lªn th× nh÷ng ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n th«ng b¸o t×m kiÕm ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù vµ cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt quy ®Þnh t¹i §iÒu 75 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 75. Qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró

1. Theo yªu cÇu cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n giao tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró cho nh÷ng ng-êi sau ®©y qu¶n lý:

a) §èi víi tµi s¶n ®· ®-îc ng-êi v¾ng mÆt uû quyÒn qu¶n lý th× ng-êi ®-îc uû quyÒn tiÕp tôc qu¶n lý;

b) §èi víi tµi s¶n chung th× do chñ së h÷u chung cßn l¹i qu¶n lý;

c) Tµi s¶n do vî hoÆc chång ®ang qu¶n lý th× vî hoÆc chång tiÕp tôc qu¶n lý; nÕu vî hoÆc chång chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù th× con ®· thµnh niªn hoÆc cha, mÑ cña ng-êi v¾ng mÆt qu¶n lý.

2. Trong tr-êng hîp kh«ng cã nh÷ng ng-êi ®-îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy th× Toµ ¸n chØ ®Þnh mét ng-êi trong sè nh÷ng ng-êi th©n thÝch cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró qu¶n lý tµi s¶n; nÕu kh«ng cã ng-êi th©n thÝch th× Toµ ¸n chØ ®Þnh ng-êi kh¸c qu¶n lý tµi s¶n.

§ iÒu 7 6. NghÜa vô cña ng-êi qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró

Ng-êi qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:

1. Gi÷ g×n, b¶o qu¶n tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt nh- tµi s¶n cña chÝnh m×nh;

2. B¸n ngay tµi s¶n lµ hoa mµu, s¶n phÈm kh¸c cã nguy c¬ bÞ h- háng;

3. Thùc hiÖn nghÜa vô cÊp d-ìng, thanh to¸n nî ®Õn h¹n cña ng-êi v¾ng mÆt b»ng tµi s¶n cña ng-êi ®ã theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n;

4. Giao l¹i tµi s¶n cho ng-êi v¾ng mÆt khi ng-êi nµy trë vÒ vµ ph¶i th«ng b¸o cho Toµ ¸n biÕt; nÕu cã lçi trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

21

§ iÒu 7 7. QuyÒn cña ng-êi qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró

Ng-êi qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt;

2. TrÝch mét phÇn tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cÊp d-ìng, nghÜa vô thanh to¸n nî ®Õn h¹n cña ng-êi v¾ng mÆt;

3. §-îc thanh to¸n çc chi phÝ cÇn thiÕt trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n.

§ iÒu 78. Tuyªn bè mét ng-êi mÊt tÝch

1. Khi mét ng-êi biÖt tÝch hai n¨m liÒn trë lªn, mÆc dï ®· ¸p dông ®Çy ®ñ çc biÖn ph¸p th«ng b¸o, t×m kiÕm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù nh-ng vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc vÒ viÖc ng-êi ®ã cßn sèng hay ®· chÕt th× theo yªu cÇu cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n cã thÓ tuyªn bè ng-êi ®ã mÊt tÝch. Thêi h¹n hai n¨m ®-îc tÝnh tõ ngµy biÕt ®-îc tin tøc cuèi cïng vÒ ng-êi ®ã; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ngµy cã tin tøc cuèi cïng th× thêi h¹n nµy ®-îc tÝnh tõ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng tiÕp theo th¸ng cã tin tøc cuèi cïng; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ngµy, th¸ng cã tin tøc cuèi cïng th× thêi h¹n nµy ®-îc tÝnh tõ ngµy ®Çu tiªn cña n¨m tiÕp theo n¨m cã tin tøc cuèi cïng.

2. Trong tr-êng hîp vî hoÆc chång cña ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch xin ly h«n th× Toµ ¸n gi¶i quyÕt cho ly h«n.

§ iÒu 79. Qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch

Ng-êi ®ang qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi v¾ng mÆt t¹i n¬i c- tró quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 75 cña Bé luËt nµy tiÕp tôc qu¶n lý tµi s¶n cña ng-êi ®ã khi ng-êi ®ã bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt tÝch vµ cã çc quyÒn, nghÜa vô quy ®Þnh t¹i §iÒu 76 vµ §iÒu 77 cña Bé luËt nµy.

Trong tr-êng hîp Toµ ¸n gi¶i quyÕt cho vî hoÆc chång cña ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch ly h«n th× tµi s¶n cña ng-êi mÊt tÝch ®-îc giao cho con ®· thµnh niªn hoÆc cha, mÑ cña ng-êi mÊt tÝch qu¶n lý; nÕu kh«ng cã nh÷ng ng-êi nµy th× giao cho ng-êi th©n thÝch cña ng-êi mÊt tÝch qu¶n lý; nÕu kh«ng cã ng-êi th©n thÝch th× Toµ ¸n chØ ®Þnh ng-êi kh¸c qu¶n lý tµi s¶n.

§ iÒu 80. Huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ng-êi mÊt tÝch

1. Khi ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ng-êi ®ã cßn sèng th× theo yªu cÇu cña ng-êi ®ã hoÆc cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ng-êi mÊt tÝch.

2. Ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ ®-îc nhËn l¹i tµi s¶n do ng-êi qu¶n lý tµi s¶n chuyÓn giao sau khi ®· thanh to¸n chi phÝ qu¶n lý.

22

3. Trong tr-êng hîp vî hoÆc chång cña ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch ®· ®-îc ly h«n th× dï ng-êi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ng-êi ®ã cßn sèng, quyÕt ®Þnh cho ly h«n vÉn cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

§ iÒu 81. Tuyªn bè mét ng-êi lµ ®· chÕt

1. Ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ng-êi lµ ®· chÕt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Sau ba n¨m, kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt tÝch cña Toµ ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt mµ vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng;

b) BiÖt tÝch trong chiÕn tranh sau n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chiÕn tranh kÕt thóc mµ vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng;

c) BÞ tai n¹n hoÆc th¶m häa, thiªn tai mµ sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy tai n¹n hoÆc th¶m ho¹, thiªn tai ®ã chÊm døt vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c;

d) BiÖt tÝch n¨m n¨m liÒn trë lªn vµ kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng; thêi h¹n nµy ®-îc tÝnh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 78 cña Bé luËt nµy.

2. Tuú tõng tr-êng hîp, Toµ ¸n x¸c ®Þnh ngµy chÕt cña ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt c¨n cø vµo çc tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

§ iÒu 8 2. Quan hÖ nh©n th©n vµ quan hÖ tµi s¶n cña ng-êi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt

1. Khi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n tuyªn bè mét ng-êi lµ ®· chÕt cã hiÖu lùc ph¸p luËt th× quan hÖ vÒ h«n nh©n, gia ®×nh vµ çc quan hÖ nh©n th©n kh¸c cña ng-êi ®ã ®-îc gi¶i quyÕt nh- ®èi víi ng-êi ®· chÕt.

2. Quan hÖ tµi s¶n cña ng-êi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt ®-îc gi¶i quyÕt nh- ®èi víi ng-êi ®· chÕt; tµi s¶n cña ng-êi ®ã ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thõa kÕ.

§ iÒu 83. Huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ng-êi lµ ®· chÕt

1. Khi mét ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ng-êi ®ã cßn sèng th× theo yªu cÇu cña ng-êi ®ã hoÆc cña ng-êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ng-êi ®ã lµ ®· chÕt.

2. Quan hÖ nh©n th©n cña ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt ®-îc kh«i phôc khi Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ng-êi ®ã lµ ®· chÕt, trõ çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Vî hoÆc chång cña ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt ®· ®-îc Toµ ¸n cho ly h«n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 78 cña Bé luËt nµy th× quyÕt ®Þnh cho ly h«n vÉn cã hiÖu lùc ph¸p luËt;

23

b) Vî hoÆc chång cña ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt ®· kÕt h«n víi ng-êi kh¸c th× viÖc kÕt h«n ®ã vÉn cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

3. Ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt mµ cßn sèng cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ng-êi ®· nhËn tµi s¶n thõa kÕ tr¶ l¹i tµi s¶n, gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cßn.

Trong tr-êng hîp ng-êi thõa kÕ cña ng-êi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt biÕt ng-êi nµy cßn sèng mµ cè t×nh giÊu giÕm nh»m h-ëng thõa kÕ th× ng-êi ®ã ph¶i hoµn tr¶ toµn bé tµi s¶n ®· nhËn, kÓ c¶ hoa lîi, lîi tøc; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

C h - ¬ n g IV

PH¸ P N H©N

Mô c 1

NH÷NG Q UY ® ÞN H CH U N G V Ò P H ¸ P N H ©N

§ iÒu 84. Ph¸p nh©n

Mét tæ chøc ®-îc c«ng nhËn lµ ph¸p nh©n khi cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn sau ®©y:

1. §-îc thµnh lËp hîp ph¸p;

2. Cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ;

3. Cã tµi s¶n ®éc lËp víi ç nh©n, tæ chøc kh¸c vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n ®ã;

4. Nh©n danh m×nh tham gia çc quan hÖ ph¸p luËt mét çch ®éc lËp.

§ iÒu 85. Thµnh lËp ph¸p nh©n

Ph¸p nh©n ®-îc thµnh lËp theo s¸ng kiÕn cña ç nh©n, tæ chøc hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

§ iÒu 86. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n

1. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n lµ kh¶ n¨ng cña ph¸p nh©n cã çc quyÒn, nghÜa vô d©n sù phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña m×nh.

2. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm ph¸p nh©n ®-îc thµnh lËp vµ chÊm døt tõ thêi ®iÓm chÊm døt ph¸p nh©n.

3. Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt hoÆc ng-êi ®¹i diÖn theo uû quyÒn cña ph¸p nh©n nh©n danh ph¸p nh©n trong quan hÖ d©n sù.

§ iÒu 87. Tªn gäi cña ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n ph¶i cã tªn gäi b»ng tiÕng ViÖt, thÓ hiÖn râ lo¹i h×nh tæ chøc cña ph¸p nh©n vµ ph©n biÖt víi çc ph¸p nh©n kh¸c trong cïng mét lÜnh vùc ho¹t ®éng.

24

2. Ph¸p nh©n ph¶i sö dông tªn gäi cña m×nh trong giao dÞch d©n sù.

3. Tªn gäi cña ph¸p nh©n ®-îc ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o vÖ.

§ iÒu 88. §iÒu lÖ cña ph¸p nh©n

1. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh ph¸p nh©n ph¶i cã ®iÒu lÖ th× ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n ph¶i ®-îc çc s¸ng lËp viªn hoÆc ®¹i héi thµnh viªn th«ng qua; ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n ph¶i ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

2. §iÒu lÖ cña ph¸p nh©n cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:

a) Tªn gäi cña ph¸p nh©n;

b) Môc ®Ých vµ ph¹m vi ho¹t ®éng;

c) Trô së;

d) Vèn ®iÒu lÖ, nÕu cã;

®) C¬ cÊu tæ chøc; thÓ thøc cö, bÇu, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, çch chøc, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña çc chøc danh cña c¬ quan ®iÒu hµnh vµ çc c¬ quan kh¸c;

e) QuyÒn, nghÜa vô cña çc thµnh viªn;

g) ThÓ thøc söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ;

h) §iÒu kiÖn hîp nhÊt, s¸p nhËp, chia, t¸ch, gi¶i thÓ ph¸p nh©n.

3. ViÖc söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n ph¶i ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 89. C¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n ph¶i cã c¬ quan ®iÒu hµnh.

2. Tæ chøc, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n hoÆc trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp ph¸p nh©n.

§ iÒu 90. Trô së cña ph¸p nh©n

Trô së cña ph¸p nh©n lµ n¬i ®Æt c¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n.

§Þa chØ liªn l¹c cña ph¸p nh©n lµ ®Þa chØ trô së cña ph¸p nh©n. Ph¸p nh©n cã thÓ chän n¬i kh¸c lµm ®Þa chØ liªn l¹c.

25

§ iÒu 91. §¹i diÖn cña ph¸p nh©n

1. §¹i diÖn cña ph¸p nh©n cã thÓ lµ ®¹i diÖn theo ph¸p luËt hoÆc ®¹i diÖn theo uû quyÒn. Ng-êi ®¹i diÖn cña ph¸p nh©n ph¶i tu©n theo quy ®Þnh vÒ ®¹i diÖn t¹i Ch-¬ng VII, PhÇn thø nhÊt cña Bé luËt nµy.

2. §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n hoÆc trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp ph¸p nh©n.

§ iÒu 92. V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n cã thÓ ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh ë n¬i kh¸c víi n¬i ®Æt trô së cña ph¸p nh©n.

2. V¨n phßng ®¹i diÖn lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña ph¸p nh©n, cã nhiÖm vô ®¹i diÖn theo uû quyÒn cho lîi Ých cña ph¸p nh©n vµ thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ çc lîi Ých ®ã.

3. Chi nh¸nh lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña ph¸p nh©n, cã nhiÖm vô thùc hiÖn toµn bé hoÆc mét phÇn chøc n¨ng cña ph¸p nh©n, kÓ c¶ chøc n¨ng ®¹i diÖn theo uû quyÒn.

4. V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh kh«ng ph¶i lµ ph¸p nh©n. Ng-êi ®øng ®Çu v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh thùc hiÖn nhiÖm vô theo uû quyÒn cña ph¸p nh©n trong ph¹m vi vµ thêi h¹n ®-îc uû quyÒn.

5. Ph¸p nh©n cã çc quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¸t sinh tõ giao dÞch d©n sù do v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 93. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh ph¸p nh©n.

2. Ph¸p nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh; kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm thay cho thµnh viªn cña ph¸p nh©n ®èi víi nghÜa vô d©n sù do thµnh viªn x¸c lËp, thùc hiÖn kh«ng nh©n danh ph¸p nh©n.

3. Thµnh viªn cña ph¸p nh©n kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù thay cho ph¸p nh©n ®èi víi nghÜa vô d©n sù do ph¸p nh©n x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 94. Hîp nhÊt ph¸p nh©n

1. Çc ph¸p nh©n cïng lo¹i cã thÓ hîp nhÊt thµnh mét ph¸p nh©n míi theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ, theo tho¶ thuËn gi÷a çc ph¸p nh©n hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Sau khi hîp nhÊt, çc ph¸p nh©n cò chÊm døt; çc quyÒn, nghÜa vô d©n sù cña çc ph¸p nh©n cò ®-îc chuyÓn giao cho ph¸p nh©n míi.

26

§ iÒu 95. S¸p nhËp ph¸p nh©n

1. Mét ph¸p nh©n cã thÓ ®-îc s¸p nhËp (sau ®©y gäi lµ ph¸p nh©n ®-îc s¸p nhËp) vµo mét ph¸p nh©n kh¸c cïng lo¹i (sau ®©y gäi lµ ph¸p nh©n s¸p nhËp) theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ, theo tho¶ thuËn gi÷a çc ph¸p nh©n hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Sau khi s¸p nhËp, ph¸p nh©n ®-îc s¸p nhËp chÊm døt; çc quyÒn, nghÜa vô d©n sù cña ph¸p nh©n ®-îc s¸p nhËp ®-îc chuyÓn giao cho ph¸p nh©n s¸p nhËp.

§ iÒu 96. Chia ph¸p nh©n

1. Mét ph¸p nh©n cã thÓ chia thµnh nhiÒu ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Sau khi chia, ph¸p nh©n bÞ chia chÊm døt; quyÒn, nghÜa vô d©n sù cña ph¸p nh©n bÞ chia ®-îc chuyÓn giao cho çc ph¸p nh©n míi.

§ iÒu 97. T¸ch ph¸p nh©n

1. Mét ph¸p nh©n cã thÓ t¸ch thµnh nhiÒu ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Sau khi t¸ch, ph¸p nh©n bÞ t¸ch vµ ph¸p nh©n ®-îc t¸ch thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña m×nh phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña çc ph¸p nh©n ®ã.

§ iÒu 98. Gi¶i thÓ ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n cã thÓ bÞ gi¶i thÓ trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ;

b) Theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn;

c) HÕt thêi h¹n ho¹t ®éng ®-îc ghi trong ®iÒu lÖ hoÆc trong quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Tr-íc khi gi¶i thÓ, ph¸p nh©n ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc nghÜa vô tµi s¶n.

§ iÒu 99. ChÊm døt ph¸p nh©n

1. Ph¸p nh©n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Hîp nhÊt, s¸p nhËp, chia, gi¶i thÓ ph¸p nh©n theo quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu 94, 95, 96 vµ 98 cña Bé luËt nµy;

b) BÞ tuyªn bè ph¸ s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n.

2. Ph¸p nh©n chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm xo¸ tªn trong sæ ®¨ng ký ph¸p nh©n hoÆc tõ thêi ®iÓm ®-îc x¸c ®Þnh trong quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

27

3. Khi ph¸p nh©n chÊm døt, tµi s¶n cña ph¸p nh©n ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Mô c 2

Ç C LO ¹ I P H ¸ P N H ©N

§ iÒu 10 0. Çc lo¹i ph¸p nh©n

1. C¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n.

2. Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi.

3. Tæ chøc kinh tÕ.

4. Tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp.

5. Quü x· héi, quü tõ thiÖn.

6. Tæ chøc kh¸c cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu 84 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 10 1. Ph¸p nh©n lµ c¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n

1. C¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n ®-îc Nhµ n-íc giao tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n-íc vµ thùc hiÖn çc chøc n¨ng kh¸c kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.

2. C¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh b»ng kinh phÝ ®-îc cÊp tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc.

3. Trong tr-êng hîp c¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n thùc hiÖn çc ho¹t ®éng cã thu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cã thu b»ng tµi s¶n cã ®-îc tõ ho¹t ®éng nµy.

§ iÒu 10 2. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi

1. Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh nh»m thùc hiÖn môc tiªu chÝnh trÞ, x· héi theo ®iÒu lÖ lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.

2. Tµi s¶n cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi kh«ng thÓ ph©n chia cho çc thµnh viªn.

3. Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh, trõ tµi s¶n mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng ®-îc sö dông ®Ó chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù.

28

§ iÒu 10 3. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc kinh tÕ

1. Doanh nghiÖp nhµ n-íc, hîp t¸c x·, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi vµ çc tæ chøc kinh tÕ kh¸c cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu 84 cña Bé luËt nµy lµ ph¸p nh©n.

2. Tæ chøc kinh tÕ ph¶i cã ®iÒu lÖ.

3. Tæ chøc kinh tÕ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh.

§ iÒu 1 0 4. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp

1. Tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cho phÐp thµnh lËp, c«ng nhËn ®iÒu lÖ vµ cã héi viªn lµ ç nh©n, tæ chøc tù nguyÖn ®ãng gãp tµi s¶n hoÆc héi phÝ nh»m phôc vô môc ®Ých cña héi vµ nhu cÇu chung cña héi viªn lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.

2. Tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh.

3. Trong tr-êng hîp tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng th× tµi s¶n cña tæ chøc ®ã kh«ng ®-îc ph©n chia cho çc héi viªn mµ ph¶i ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 10 5. Ph¸p nh©n lµ quü x· héi, quü tõ thiÖn

1. Quü x· héi, quü tõ thiÖn ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cho phÐp thµnh lËp, c«ng nhËn ®iÒu lÖ, ho¹t ®éng v× môc ®Ých khuyÕn khÝch ph¸t triÓn v¨n ho¸, khoa häc, tõ thiÖn vµ çc môc ®Ých x· héi, nh©n ®¹o kh¸c kh«ng nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.

2. Tµi s¶n cña quü x· héi, quü tõ thiÖn ®-îc qu¶n lý, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña quü do ®iÒu lÖ quy ®Þnh.

3. Quü x· héi, quü tõ thiÖn chØ ®-îc phÐp tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn, trong ph¹m vi tµi s¶n cña quü vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n ®ã.

4. Tæ chøc ®· lËp quü x· héi, quü tõ thiÖn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh vÒ çc ho¹t ®éng cña quü vµ kh«ng ®-îc ph©n chia tµi s¶n cña quü trong qu¸ tr×nh quü ho¹t ®éng.

Trong tr-êng hîp quü x· héi, quü tõ thiÖn chÊm døt ho¹t ®éng th× tµi s¶n cña quü kh«ng ®-îc ph©n chia cho çc s¸ng lËp viªn mµ ph¶i ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

29

C h - ¬ n g V Hé g i a ®×n h , t æ h î p t ¸c

Mô c 1

hé g ia ®×n h

§ iÒu 10 6. Hé gia ®×nh

Hé gia ®×nh mµ çc thµnh viªn cã tµi s¶n chung, cïng ®ãng gãp c«ng søc ®Ó ho¹t ®éng kinh tÕ chung trong s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng- nghiÖp hoÆc mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh lµ chñ thÓ khi tham gia quan hÖ d©n sù thuéc çc lÜnh vùc nµy.

§ iÒu 10 7. §¹i diÖn cña hé gia ®×nh

1. Chñ hé lµ ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh trong çc giao dÞch d©n sù v× lîi Ých chung cña hé. Cha, mÑ hoÆc mét thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn cã thÓ lµ chñ hé.

Chñ hé cã thÓ uû quyÒn cho thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn lµm ®¹i diÖn cña hé trong quan hÖ d©n sù.

2. Giao dÞch d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh x¸c lËp, thùc hiÖn v× lîi Ých chung cña hé lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña c¶ hé gia ®×nh.

§ iÒu 10 8. Tµi s¶n chung cña hé gia ®×nh

Tµi s¶n chung cña hé gia ®×nh gåm quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn sö dông rõng, rõng trång cña hé gia ®×nh, tµi s¶n do çc thµnh viªn ®ãng gãp, cïng nhau t¹o lËp nªn hoÆc ®-îc tÆng cho chung, ®-îc thõa kÕ chung vµ çc tµi s¶n kh¸c mµ çc thµnh viªn tho¶ thuËn lµ tµi s¶n chung cña hé.

§ iÒu 10 9. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung cña hé gia ®×nh

1. Çc thµnh viªn cña hé gia ®×nh chiÕm h÷u vµ sö dông tµi s¶n chung cña hé theo ph-¬ng thøc tho¶ thuËn.

2. ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n lµ t- liÖu s¶n xuÊt, tµi s¶n chung cã gi¸ trÞ lín cña hé gia ®×nh ph¶i ®-îc çc thµnh viªn tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi trë lªn ®ång ý; ®èi víi çc lo¹i tµi s¶n chung kh¸c ph¶i ®-îc ®a sè thµnh viªn tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi trë lªn ®ång ý.

§ iÒu 11 0. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña hé gia ®×nh

1. Hé gia ®×nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh hé gia ®×nh.

30

2. Hé gia ®×nh chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n chung cña hé; nÕu tµi s¶n chung kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô chung cña hé th× c¸c thµnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi b»ng tµi s¶n riªng cña m×nh.

31

Mô c 2 t æ h îp t ¸ c

§ iÒu 11 1. Tæ hîp t¸c

1. Tæ hîp t¸c ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c cã chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn cña tõ ba ç nh©n trë lªn, cïng ®ãng gãp tµi s¶n, c«ng søc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, cïng h-ëng lîi vµ cïng chÞu tr¸ch nhiÖm lµ chñ thÓ trong çc quan hÖ d©n sù.

Tæ hîp t¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ®¨ng ký ho¹t ®éng víi t- çch ph¸p nh©n t¹i c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. Hîp ®ång hîp t¸c cã çc néi dung chñ yÕu sau ®©y:

a) Môc ®Ých, thêi h¹n hîp ®ång hîp t¸c;

b) Hä, tªn, n¬i c- tró cña tæ tr-ëng vµ çc tæ viªn;

c) Møc ®ãng gãp tµi s¶n, nÕu cã; ph-¬ng thøc ph©n chia hoa lîi, lîi tøc gi÷a çc tæ viªn;

d) QuyÒn, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña tæ tr-ëng, cña çc tæ viªn;

®) §iÒu kiÖn nhËn tæ viªn míi vµ ra khái tæ hîp t¸c;

e) §iÒu kiÖn chÊm døt tæ hîp t¸c;

g) Çc tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 11 2. Tæ viªn tæ hîp t¸c

Tæ viªn tæ hîp t¸c lµ ç nh©n tõ ®ñ m-êi t¸m tuæi trë lªn, cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ.

Tæ hîp t¸c cã quyÒn giao kÕt hîp ®ång lao ®éng víi ng-êi kh«ng ph¶i lµ tæ viªn ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.

§ iÒu 11 3. §¹i diÖn cña tæ hîp t¸c

1. §¹i diÖn cña tæ hîp t¸c trong çc giao dÞch d©n sù lµ tæ tr-ëng do çc tæ viªn cö ra.

Tæ tr-ëng tæ hîp t¸c cã thÓ uû quyÒn cho tæ viªn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc nhÊt ®Þnh cÇn thiÕt cho tæ.

2. Giao dÞch d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn cña tæ hîp t¸c x¸c lËp, thùc hiÖn v× môc ®Ých ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c theo quyÕt ®Þnh cña ®a sè tæ viªn lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña c¶ tæ hîp t¸c.

32

§ iÒu 11 4. Tµi s¶n cña tæ hîp t¸c

1. Tµi s¶n do çc tæ viªn ®ãng gãp, cïng t¹o lËp vµ ®-îc tÆng cho chung lµ tµi s¶n cña tæ hîp t¸c.

2. Çc tæ viªn qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cña tæ hîp t¸c theo ph-¬ng thøc tho¶ thuËn.

3. ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n lµ t- liÖu s¶n xuÊt cña tæ hîp t¸c ph¶i ®-îc toµn thÓ tæ viªn ®ång ý; ®èi víi çc lo¹i tµi s¶n kh¸c ph¶i ®-îc ®a sè tæ viªn ®ång ý.

§ iÒu 11 5. NghÜa vô cña tæ viªn

Tæ viªn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Thùc hiÖn sù hîp t¸c theo nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, gióp ®ì lÉn nhau vµ b¶o ®¶m lîi Ých chung cña tæ hîp t¸c;

2. Båi th-êng thiÖt h¹i cho tæ hîp t¸c do lçi cña m×nh g©y ra.

§ iÒu 11 6. QuyÒn cña tæ viªn

Tæ viªn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §-îc h-ëng hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c theo tho¶ thuËn;

2. Tham gia quyÕt ®Þnh çc vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c.

§ iÒu 11 7. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña tæ hîp t¸c

1. Tæ hîp t¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh tæ hîp t¸c.

2. Tæ hîp t¸c chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña tæ; nÕu tµi s¶n kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô chung cña tæ th× tæ viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi theo phÇn t-¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp b»ng tµi s¶n riªng cña m×nh.

§ iÒu 11 8. NhËn tæ viªn míi

Tæ hîp t¸c cã thÓ nhËn thªm tæ viªn míi, nÕu ®-îc ®a sè tæ viªn ®ång ý, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 11 9. Ra khái tæ hîp t¸c

1. Tæ viªn cã quyÒn ra khái tæ hîp t¸c theo çc ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn.

2. Tæ viªn ra khái tæ hîp t¸c cã quyÒn yªu cÇu nhËn l¹i tµi s¶n mµ m×nh ®· ®ãng gãp vµo tæ hîp t¸c, ®-îc chia phÇn tµi s¶n cña m×nh trong khèi tµi s¶n chung vµ ph¶i thanh to¸n çc nghÜa vô cña m×nh ®èi víi tæ hîp t¸c theo tho¶ thuËn; nÕu

33

viÖc ph©n chia tµi s¶n b»ng hiÖn vËt mµ ¶nh h-ëng ®Õn viÖc tiÕp tôc ho¹t ®éng cña tæ th× tµi s¶n ®-îc trÞ gi¸ b»ng tiÒn ®Ó chia.

§ iÒu 12 0. ChÊm døt tæ hîp t¸c

1. Tæ hîp t¸c chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) HÕt thêi h¹n ghi trong hîp ®ång hîp t¸c;

b) Môc ®Ých cña viÖc hîp t¸c ®· ®¹t ®-îc;

c) Çc tæ viªn tho¶ thuËn chÊm døt tæ hîp t¸c.

Trong tr-êng hîp chÊm døt, tæ hîp t¸c ph¶i b¸o ço cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn ®· chøng thùc hîp ®ång hîp t¸c.

2. Tæ hîp t¸c chÊm døt theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn trong nh÷ng tr-êng hîp do ph¸p luËt quy ®Þnh.

3. Khi chÊm døt, tæ hîp t¸c ph¶i thanh to¸n çc kho¶n nî cña tæ; nÕu tµi s¶n cña tæ kh«ng ®ñ ®Ó tr¶ nî th× ph¶i lÊy tµi s¶n riªng cña çc tæ viªn ®Ó thanh to¸n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 117 cña Bé luËt nµy.

Trong tr-êng hîp çc kho¶n nî ®· ®-îc thanh to¸n xong mµ tµi s¶n cña tæ vÉn cßn th× ®-îc chia cho çc tæ viªn theo tû lÖ t-¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp cña mçi ng-êi, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

C h - ¬ n g V I

G IA O DÞC H d © n s ù

§ iÒu 12 1. Giao dÞch d©n sù

Giao dÞch d©n sù lµ hîp ®ång hoÆc hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph-¬ng lµm ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 12 2. §iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña giao dÞch d©n sù

1. Giao dÞch d©n sù cã hiÖu lùc khi cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn sau ®©y:

a) Ng-êi tham gia giao dÞch cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù;

b) Môc ®Ých vµ néi dung cña giao dÞch kh«ng vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi;

c) Ng-êi tham gia giao dÞch hoµn toµn tù nguyÖn.

2. H×nh thøc giao dÞch d©n sù lµ ®iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña giao dÞch trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

34

§ iÒu 12 3. Môc ®Ých cña giao dÞch d©n sù

Môc ®Ých cña giao dÞch d©n sù lµ lîi Ých hîp ph¸p mµ çc bªn mong muèn ®¹t ®-îc khi x¸c lËp giao dÞch ®ã.

§ iÒu 12 4. H×nh thøc giao dÞch d©n sù

1. Giao dÞch d©n sù ®-îc thÓ hiÖn b»ng lêi nãi, b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng hµnh vi cô thÓ.

Giao dÞch d©n sù th«ng qua ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö d-íi h×nh thøc th«ng ®iÖp d÷ liÖu ®-îc coi lµ giao dÞch b»ng v¨n b¶n.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh giao dÞch d©n sù ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, ph¶i cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc, ph¶i ®¨ng ký hoÆc xin phÐp th× ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh ®ã.

§ iÒu 12 5. Giao dÞch d©n sù cã ®iÒu kiÖn

1. Trong tr-êng hîp çc bªn cã tháa thuËn vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t sinh hoÆc hñy bá giao dÞch d©n sù th× khi ®iÒu kiÖn ®ã x¶y ra, giao dÞch d©n sù ph¸t sinh hoÆc hñy bá.

2. Trong tr-êng hîp ®iÒu kiÖn lµm ph¸t sinh hoÆc hñy bá giao dÞch d©n sù kh«ng thÓ x¶y ra ®-îc do hµnh vi cè ý c¶n trë cña mét bªn hoÆc cña ng-êi thø ba th× coi nh- ®iÒu kiÖn ®ã ®· x¶y ra; nÕu cã sù t¸c ®éng cña mét bªn hoÆc cña ng-êi thø ba cè ý thóc ®Èy cho ®iÒu kiÖn ®Ó lµm ph¸t sinh hoÆc huû bá giao dÞch d©n sù x¶y ra th× coi nh- ®iÒu kiÖn ®ã kh«ng x¶y ra.

§ iÒu 12 6. Gi¶i thÝch giao dÞch d©n sù

1. Trong tr-êng hîp giao dÞch d©n sù cã thÓ ®-îc hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau th× viÖc gi¶i thÝch giao dÞch d©n sù ®ã ®-îc thùc hiÖn theo thø tù sau ®©y:

a) Theo ý muèn ®Ých thùc cña çc bªn khi x¸c lËp giao dÞch;

b) Theo nghÜa phï hîp víi môc ®Ých cña giao dÞch;

c) Theo tËp qu¸n n¬i giao dÞch ®-îc x¸c lËp.

2. ViÖc gi¶i thÝch hîp ®ång d©n sù ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 409 cña Bé luËt nµy, viÖc gi¶i thÝch néi dung di chóc ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 673 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 12 7. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu

Giao dÞch d©n sù kh«ng cã mét trong çc ®iÒu kiÖn ®-îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 122 cña Bé luËt nµy th× v« hiÖu.

35

§ iÒu 1 2 8. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc x· héi

Giao dÞch d©n sù cã môc ®Ých vµ néi dung vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc x· héi th× v« hiÖu.

§iÒu cÊm cña ph¸p luËt lµ nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng cho phÐp chñ thÓ thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi nhÊt ®Þnh.

§¹o ®øc x· héi lµ nh÷ng chuÈn mùc øng xö chung gi÷a ng-êi víi ng-êi trong ®êi sèng x· héi, ®-îc céng ®ång thõa nhËn vµ t«n träng.

§ iÒu 12 9. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do gi¶ t¹o

Khi c¸c bªn x¸c lËp giao dÞch d©n sù mét c¸ch gi¶ t¹o nh»m che giÊu mét giao dÞch kh¸c th× giao dÞch gi¶ t¹o v« hiÖu, cßn giao dÞch bÞ che giÊu vÉn cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp giao dÞch ®ã còng v« hiÖu theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy.

Trong tr-êng hîp x¸c lËp giao dÞch gi¶ t¹o nh»m trèn tr¸nh nghÜa vô víi ng-êi thø ba th× giao dÞch ®ã v« hiÖu.

§ iÒu 1 3 0. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù x¸c lËp, thùc hiÖn

Khi giao dÞch d©n sù do ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù x¸c lËp, thùc hiÖn th× theo yªu cÇu cña ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ®ã, Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch ®ã v« hiÖu nÕu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt giao dÞch nµy ph¶i do ng-êi ®¹i diÖn cña hä x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 13 1. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do bÞ nhÇm lÉn

Khi mét bªn cã lçi v« ý lµm cho bªn kia nhÇm lÉn vÒ néi dung cña giao dÞch d©n sù mµ x¸c lËp giao dÞch th× bªn bÞ nhÇm lÉn cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thay ®æi néi dung cña giao dÞch ®ã, nÕu bªn kia kh«ng chÊp nhËn th× bªn bÞ nhÇm lÉn cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch v« hiÖu.

Trong tr-êng hîp mét bªn do lçi cè ý lµm cho bªn kia nhÇm lÉn vÒ néi dung cña giao dÞch th× ®-îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 132 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 13 2. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do bÞ lõa dèi, ®e däa

Khi mét bªn tham gia giao dÞch d©n sù do bÞ lõa dèi hoÆc bÞ ®e däa th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù ®ã lµ v« hiÖu.

Lõa dèi trong giao dÞch lµ hµnh vi cè ý cña mét bªn hoÆc cña ng-êi thø ba nh»m lµm cho bªn kia hiÓu sai lÖch vÒ chñ thÓ, tÝnh chÊt cña ®èi t-îng hoÆc néi dung cña giao dÞch d©n sù nªn ®· x¸c lËp giao dÞch ®ã.

36

§e däa trong giao dÞch lµ hµnh vi cè ý cña mét bªn hoÆc ng-êi thø ba lµm cho bªn kia buéc ph¶i thùc hiÖn giao dÞch nh»m tr¸nh thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, uy tÝn, nh©n phÈm, tµi s¶n cña m×nh hoÆc cña cha, mÑ, vî, chång, con cña m×nh.

§ iÒu 1 3 3. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do ng-êi x¸c lËp kh«ng nhËn thøc vµ lµm chñ ®-îc hµnh vi cña m×nh

Ng-êi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù nh-ng ®· x¸c lËp giao dÞch vµo ®óng thêi ®iÓm kh«ng nhËn thøc vµ lµm chñ ®-îc hµnh vi cña m×nh th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù ®ã lµ v« hiÖu.

§ iÒu 1 3 4. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do kh«ng tu©n thñ quy ®Þnh vÒ h×nh thøc

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh h×nh thøc giao dÞch d©n sù lµ ®iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña giao dÞch mµ çc bªn kh«ng tu©n theo th× theo yªu cÇu cña mét hoÆc çc bªn, Toµ ¸n, c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c quyÕt ®Þnh buéc çc bªn thùc hiÖn quy ®Þnh vÒ h×nh thøc cña giao dÞch trong mét thêi h¹n; qu¸ thêi h¹n ®ã mµ kh«ng thùc hiÖn th× giao dÞch v« hiÖu.

§ iÒu 13 5. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu tõng phÇn

Giao dÞch d©n sù v« hiÖu tõng phÇn khi mét phÇn cña giao dÞch v« hiÖu nh-ng kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu lùc cña phÇn cßn l¹i cña giao dÞch.

§ iÒu 13 6. Thêi hiÖu yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù v« hiÖu

1. Thêi hiÖu yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù v« hiÖu ®-îc quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 130 ®Õn §iÒu 134 cña Bé luËt nµy lµ hai n¨m, kÓ tõ ngµy giao dÞch d©n sù ®-îc x¸c lËp.

2. §èi víi çc giao dÞch d©n sù ®-îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 128 vµ §iÒu 129 cña Bé luËt nµy th× thêi hiÖu yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù v« hiÖu kh«ng bÞ h¹n chÕ.

§ iÒu 13 7. HËu qu¶ ph¸p lý cña giao dÞch d©n sù v« hiÖu

1. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu kh«ng lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù cña çc bªn kÓ tõ thêi ®iÓm x¸c lËp.

2. Khi giao dÞch d©n sù v« hiÖu th× çc bªn kh«i phôc l¹i t×nh tr¹ng ban ®Çu, hoµn tr¶ cho nhau nh÷ng g× ®· nhËn; nÕu kh«ng hoµn tr¶ ®-îc b»ng hiÖn vËt th× ph¶i hoµn tr¶ b»ng tiÒn, trõ tr-êng hîp tµi s¶n giao dÞch, hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc bÞ tÞch thu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Bªn cã lçi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th-êng.

37

§ iÒu 1 3 8. B¶o vÖ quyÒn lîi cña ng-êi thø ba ngay t×nh khi giao dÞch d©n sù v« hiÖu

1. Trong tr-êng hîp giao dÞch d©n sù v« hiÖu nh-ng tµi s¶n giao dÞch lµ ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®· ®-îc chuyÓn giao b»ng mét giao dÞch kh¸c cho ng-êi thø ba ngay t×nh th× giao dÞch víi ng-êi thø ba vÉn cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 257 cña Bé luËt nµy.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n giao dÞch lµ bÊt ®éng s¶n hoÆc lµ ®éng s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®· ®-îc chuyÓn giao b»ng mét giao dÞch kh¸c cho ng-êi thø ba ngay t×nh th× giao dÞch víi ng-êi thø ba bÞ v« hiÖu, trõ tr-êng hîp ng-êi thø ba ngay t×nh nhËn ®-îc tµi s¶n nµy th«ng qua b¸n ®Êu gi¸ hoÆc giao dÞch víi ng-êi mµ theo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn lµ chñ së h÷u tµi s¶n nh-ng sau ®ã ng-êi nµy kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u tµi s¶n do b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ huû, söa.

C h - ¬ n g V II

§ ¹I D I ÖN

§ iÒu 13 9. §¹i diÖn

1. §¹i diÖn lµ viÖc mét ng-êi (sau ®©y gäi lµ ng-êi ®¹i diÖn) nh©n danh vµ v× lîi Ých cña ng-êi kh¸c (sau ®©y gäi lµ ng-êi ®-îc ®¹i diÖn) x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi ®¹i diÖn.

2. C¸ nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c cã thÓ x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù th«ng qua ng-êi ®¹i diÖn. C¸ nh©n kh«ng ®-îc ®Ó ng-êi kh¸c ®¹i diÖn cho m×nh nÕu ph¸p luËt quy ®Þnh hä ph¶i tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch ®ã.

3. Quan hÖ ®¹i diÖn ®-îc x¸c lËp theo ph¸p luËt hoÆc theo uû quyÒn.

4. Ng-êi ®-îc ®¹i diÖn cã quyÒn, nghÜa vô ph¸t sinh tõ giao dÞch d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn x¸c lËp.

5. Ng-êi ®¹i diÖn ph¶i cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 143 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 14 0. §¹i diÖn theo ph¸p luËt

§¹i diÖn theo ph¸p luËt lµ ®¹i diÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh.

§ iÒu 14 1. Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt

Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt bao gåm:

1. Cha, mÑ ®èi víi con ch-a thµnh niªn;

2. Ng-êi gi¸m hé ®èi víi ng-êi ®-îc gi¸m hé;

38

3. Ng-êi ®-îc Toµ ¸n chØ ®Þnh ®èi víi ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù;

4. Ng-êi ®øng ®Çu ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ ph¸p nh©n hoÆc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn;

5. Chñ hé gia ®×nh ®èi víi hé gia ®×nh;

6. Tæ tr-ëng tæ hîp t¸c ®èi víi tæ hîp t¸c;

7. Nh÷ng ng-êi kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 14 2. §¹i diÖn theo uû quyÒn

1. §¹i diÖn theo uû quyÒn lµ ®¹i diÖn ®-îc x¸c lËp theo sù uû quyÒn gi÷a ng-êi ®¹i diÖn vµ ng-êi ®-îc ®¹i diÖn.

2. H×nh thøc uû quyÒn do çc bªn tho¶ thuËn, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh viÖc uû quyÒn ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.

§ iÒu 14 3. Ng-êi ®¹i diÖn theo uû quyÒn

1. Ç nh©n, ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n cã thÓ uû quyÒn cho ng-êi kh¸c x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù.

2. Ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi cã thÓ lµ ng-êi ®¹i diÖn theo uû quyÒn, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh giao dÞch d©n sù ph¶i do ng-êi tõ ®ñ m-êi t¸m tuæi trë lªn x¸c lËp, thùc hiÖn.

§ iÒu 14 4. Ph¹m vi ®¹i diÖn

1. Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cã quyÒn x¸c lËp, thùc hiÖn mäi giao dÞch d©n sù v× lîi Ých cña ng-êi ®-îc ®¹i diÖn, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Ph¹m vi ®¹i diÖn theo uû quyÒn ®-îc x¸c lËp theo sù uû quyÒn.

3. Ng-êi ®¹i diÖn chØ ®-îc thùc hiÖn giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi ®¹i diÖn.

4. Ng-êi ®¹i diÖn ph¶i th«ng b¸o cho ng-êi thø ba trong giao dÞch d©n sù biÕt vÒ ph¹m vi ®¹i diÖn cña m×nh.

5. Ng-êi ®¹i diÖn kh«ng ®-îc x¸c lËp, thùc hiÖn çc giao dÞch d©n sù víi chÝnh m×nh hoÆc víi ng-êi thø ba mµ m×nh còng lµ ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ®ã, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 1 4 5. HËu qu¶ cña giao dÞch d©n sù do ng-êi kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn

1. Giao dÞch d©n sù do ng-êi kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô ®èi víi ng-êi ®-îc ®¹i diÖn, trõ tr-êng hîp ng-êi ®¹i diÖn hoÆc ng-êi ®-îc ®¹i diÖn ®ång ý. Ng-êi ®· giao dÞch víi ng-êi kh«ng cã

39

quyÒn ®¹i diÖn ph¶i th«ng b¸o cho ng-êi ®-îc ®¹i diÖn hoÆc ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ®ã ®Ó tr¶ lêi trong thêi h¹n Ên ®Þnh; nÕu hÕt thêi h¹n nµy mµ kh«ng tr¶ lêi th× giao dÞch ®ã kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô ®èi víi ng-êi ®-îc ®¹i diÖn, nh-ng ng-êi kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng-êi ®· giao dÞch víi m×nh, trõ tr-êng hîp ng-êi ®· giao dÞch biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn.

2. Ng-êi ®· giao dÞch víi ng-êi kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hoÆc huû bá giao dÞch d©n sù ®· x¸c lËp vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i, trõ tr-êng hîp ng-êi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn mµ vÉn giao dÞch.

§ iÒu 14 6. HËu qu¶ cña giao dÞch d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn

1. Giao dÞch d©n sù do ng-êi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña ng-êi ®-îc ®¹i diÖn ®èi víi phÇn giao dÞch ®-îc thùc hiÖn v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn, trõ tr-êng hîp ng-êi ®-îc ®¹i diÖn ®ång ý hoÆc biÕt mµ kh«ng ph¶n ®èi; nÕu kh«ng ®-îc sù ®ång ý th× ng-êi ®¹i diÖn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng-êi ®· giao dÞch víi m×nh vÒ phÇn giao dÞch v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn.

2. Ng-êi ®· giao dÞch víi ng-êi ®¹i diÖn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hoÆc huû bá giao dÞch d©n sù ®èi víi phÇn v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn hoÆc toµn bé giao dÞch d©n sù vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i, trõ tr-êng hîp ng-êi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn mµ vÉn giao dÞch.

3. Trong tr-êng hîp ng-êi ®¹i diÖn vµ ng-êi giao dÞch víi ng-êi ®¹i diÖn cè ý x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù v-ît qu¸ ph¹m vi ®¹i diÖn mµ g©y thiÖt h¹i cho ng-êi ®-îc ®¹i diÖn th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 14 7. ChÊm døt ®¹i diÖn cña ç nh©n

1. §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ç nh©n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Ng-êi ®-îc ®¹i diÖn ®· thµnh niªn hoÆc n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®· ®-îc kh«i phôc;

b) Ng-êi ®-îc ®¹i diÖn chÕt;

c) Çc tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2. §¹i diÖn theo uû quyÒn cña ç nh©n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Thêi h¹n uû quyÒn ®· hÕt hoÆc c«ng viÖc ®-îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;

b) Ng-êi uû quyÒn huû bá viÖc uû quyÒn hoÆc ng-êi ®-îc uû quyÒn tõ chèi viÖc uû quyÒn;

c) Ng-êi uû quyÒn hoÆc ng-êi ®-îc uû quyÒn chÕt, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt tÝch hoÆc lµ ®· chÕt.

40

Khi chÊm døt ®¹i diÖn theo uû quyÒn, ng-êi ®¹i diÖn ph¶i thanh to¸n xong çc nghÜa vô tµi s¶n víi ng-êi ®-îc ®¹i diÖn hoÆc víi ng-êi thõa kÕ cña ng-êi ®-îc ®¹i diÖn.

§ iÒu 14 8. ChÊm døt ®¹i diÖn cña ph¸p nh©n

1. §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n chÊm døt khi ph¸p nh©n chÊm døt.

2. §¹i diÖn theo uû quyÒn cña ph¸p nh©n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Thêi h¹n uû quyÒn ®· hÕt hoÆc c«ng viÖc ®-îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;

b) Ng-êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n huû bá viÖc uû quyÒn hoÆc ng-êi ®-îc uû quyÒn tõ chèi viÖc uû quyÒn;

c) Ph¸p nh©n chÊm døt hoÆc ng-êi ®-îc uû quyÒn chÕt, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt tÝch hoÆc lµ ®· chÕt.

Khi chÊm døt ®¹i diÖn theo uû quyÒn, ng-êi ®¹i diÖn ph¶i thanh to¸n xong çc nghÜa vô tµi s¶n víi ph¸p nh©n uû quyÒn hoÆc ph¸p nh©n kÕ thõa.

C h - ¬ n g V II I

T h ê i h ¹n

§ iÒu 14 9. Thêi h¹n

1. Thêi h¹n lµ mét kho¶ng thêi gian ®-îc x¸c ®Þnh tõ thêi ®iÓm nµy ®Õn thêi ®iÓm kh¸c.

2. Thêi h¹n cã thÓ ®-îc x¸c ®Þnh b»ng phót, giê, ngµy, tuÇn, th¸ng, n¨m hoÆc b»ng mét sù kiÖn cã thÓ sÏ x¶y ra.

§ iÒu 15 0. ¸p dông çch tÝnh thêi h¹n

1. Çch tÝnh thêi h¹n ®-îc ¸p dông theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Thêi h¹n ®-îc tÝnh theo d-¬ng lÞch.

§ iÒu 15 1. Quy ®Þnh vÒ thêi h¹n, thêi ®iÓm tÝnh thêi h¹n

1. Trong tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n lµ mét n¨m, nöa n¨m, mét th¸ng, nöa th¸ng, mét tuÇn, mét ngµy, mét giê, mét phót mµ kho¶ng thêi gian diÔn ra kh«ng liÒn nhau th× thêi h¹n ®ã ®-îc tÝnh nh- sau:

a) Mét n¨m lµ ba tr¨m s¸u m-¬i l¨m ngµy;

b) Nöa n¨m lµ s¸u th¸ng;

41

c) Mét th¸ng lµ ba m-¬i ngµy;

d) Nöa th¸ng lµ m-êi l¨m ngµy;

®) Mét tuÇn lµ b¶y ngµy;

e) Mét ngµy lµ hai m-¬i t- giê;

g) Mét giê lµ s¸u m-¬i phót;

h) Mét phót lµ s¸u m-¬i gi©y.

2. Trong tr-êng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ thêi ®iÓm ®Çu th¸ng, gi÷a th¸ng, cuèi th¸ng th× thêi ®iÓm ®ã ®-îc quy ®Þnh nh- sau:

a) §Çu th¸ng lµ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng;

b) Gi÷a th¸ng lµ ngµy thø m-êi l¨m cña th¸ng;

c) Cuèi th¸ng lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng.

3. Trong tr-êng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ thêi ®iÓm ®Çu n¨m, gi÷a n¨m, cuèi n¨m th× thêi ®iÓm ®ã ®-îc quy ®Þnh nh- sau:

a) §Çu n¨m lµ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng mét;

b) Gi÷a n¨m lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng s¸u;

c) Cuèi n¨m lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng m-êi hai.

§ iÒu 15 2. Thêi ®iÓm b¾t ®Çu thêi h¹n

1. Khi thêi h¹n ®-îc x¸c ®Þnh b»ng phót, giê th× thêi h¹n ®-îc b¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm ®· x¸c ®Þnh.

2. Khi thêi h¹n ®-îc x¸c ®Þnh b»ng ngµy, tuÇn, th¸ng, n¨m th× ngµy ®Çu tiªn cña thêi h¹n kh«ng ®-îc tÝnh mµ tÝnh tõ ngµy tiÕp theo cña ngµy ®-îc x¸c ®Þnh.

3. Khi thêi h¹n b¾t ®Çu b»ng mét sù kiÖn th× ngµy x¶y ra sù kiÖn kh«ng ®-îc tÝnh mµ tÝnh tõ ngµy tiÕp theo cña ngµy x¶y ra sù kiÖn ®ã.

§ iÒu 15 3. KÕt thóc thêi h¹n

1. Khi thêi h¹n tÝnh b»ng ngµy th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n.

2. Khi thêi h¹n tÝnh b»ng tuÇn th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy t-¬ng øng cña tuÇn cuèi cïng cña thêi h¹n.

3. Khi thêi h¹n tÝnh b»ng th¸ng th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy t-¬ng øng cña th¸ng cuèi cïng cña thêi h¹n; nÕu th¸ng kÕt thóc thêi h¹n kh«ng cã ngµy t-¬ng øng th× thêi h¹n kÕt thóc vµo ngµy cuèi cïng cña th¸ng ®ã.

4. Khi thêi h¹n tÝnh b»ng n¨m th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy, th¸ng t-¬ng øng cña n¨m cuèi cïng cña thêi h¹n.

42

5. Khi ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n lµ ngµy nghØ cuèi tuÇn hoÆc ngµy nghØ lÔ th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy lµm viÖc tiÕp theo ngµy nghØ ®ã.

6. Thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n vµo lóc hai m-¬i t- giê cña ngµy ®ã.

C h - ¬ n g IX

T Hê I H I ÖU

§ iÒu 15 4. Thêi hiÖu

Thêi hiÖu lµ thêi h¹n do ph¸p luËt quy ®Þnh mµ khi kÕt thóc thêi h¹n ®ã th× chñ thÓ ®-îc h-ëng quyÒn d©n sù, ®-îc miÔn trõ nghÜa vô d©n sù hoÆc mÊt quyÒn khëi kiÖn vô ¸n d©n sù, quyÒn yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù.

§ iÒu 15 5. Çc lo¹i thêi hiÖu

1. Thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù lµ thêi h¹n mµ khi kÕt thóc thêi h¹n ®ã th× chñ thÓ ®-îc h-ëng quyÒn d©n sù.

2. Thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù lµ thêi h¹n mµ khi kÕt thóc thêi h¹n ®ã th× ng-êi cã nghÜa vô d©n sù ®-îc miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô.

3. Thêi hiÖu khëi kiÖn lµ thêi h¹n mµ chñ thÓ ®-îc quyÒn khëi kiÖn ®Ó yªu cÇu Toµ ¸n gi¶i quyÕt vô ¸n d©n sù b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p bÞ x©m ph¹m; nÕu thêi h¹n ®ã kÕt thóc th× mÊt quyÒn khëi kiÖn.

4. Thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù lµ thêi h¹n mµ chñ thÓ ®-îc quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n gi¶i quyÕt viÖc d©n sù ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ç nh©n, c¬ quan, tæ chøc, lîi Ých c«ng céng, lîi Ých cña Nhµ n-íc; nÕu thêi h¹n ®ã kÕt thóc th× mÊt quyÒn yªu cÇu.

§ iÒu 15 6. Çch tÝnh thêi hiÖu

Thêi hiÖu ®-îc tÝnh tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu ngµy ®Çu tiªn cña thêi hiÖu vµ chÊm døt t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy cuèi cïng cña thêi hiÖu.

§ iÒu 1 5 7. HiÖu lùc cña thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù

1. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh cho çc chñ thÓ ®-îc h-ëng quyÒn d©n sù hoÆc ®-îc miÔn trõ nghÜa vô d©n sù theo thêi hiÖu th× chØ sau khi thêi hiÖu ®ã kÕt thóc, viÖc h-ëng quyÒn d©n sù hoÆc miÔn trõ nghÜa vô d©n sù míi cã hiÖu lùc.

2. Thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù kh«ng ¸p dông trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) ChiÕm h÷u tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;

43

b) ViÖc h-ëng quyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n víi tµi s¶n.

3. Thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù kh«ng ¸p dông trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®èi víi Nhµ n-íc, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 1 5 8. TÝnh liªn tôc cña thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù

1. Thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù cã tÝnh liªn tôc tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi kÕt thóc; nÕu cã sù kiÖn lµm gi¸n ®o¹n th× thêi hiÖu ph¶i ®-îc tÝnh l¹i tõ ®Çu, sau khi sù kiÖn lµm gi¸n ®o¹n chÊm døt.

2. Thêi hiÖu h-ëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù bÞ gi¸n ®o¹n khi cã mét trong çc sù kiÖn sau ®©y:

a) Cã sù gi¶i quyÕt cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn ®èi víi quyÒn, nghÜa vô d©n sù ®ang ®-îc ¸p dông thêi hiÖu;

b) QuyÒn, nghÜa vô d©n sù ®ang ®-îc ¸p dông thêi hiÖu mµ bÞ ng-êi cã quyÒn, nghÜa vô liªn quan tranh chÊp.

3. Thêi hiÖu còng ®-îc tÝnh liªn tôc trong tr-êng hîp viÖc h-ëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù ®-îc chuyÓn giao hîp ph¸p cho ng-êi kh¸c.

§ iÒu 1 5 9. B¾t ®Çu thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù, thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù

1. Thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù ®-îc tÝnh tõ ngµy quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p bÞ x©m ph¹m, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù ®-îc tÝnh tõ ngµy ph¸t sinh quyÒn yªu cÇu, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 16 0. Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù

Thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù kh«ng ¸p dông trong nh÷ng tr-êng hîp sau ®©y:

1. Yªu cÇu hoµn tr¶ tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc;

2. Yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn nh©n th©n bÞ x©m ph¹m, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c;

3. Çc tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 1 6 1. Thêi gian kh«ng tÝnh vµo thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù, thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù

Thêi gian kh«ng tÝnh vµo thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù, thêi hiÖu yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc d©n sù lµ kho¶ng thêi gian x¶y ra mét trong çc sù kiÖn sau ®©y:

44

1. Sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng hoÆc trë ng¹i kh¸ch quan lµm cho chñ thÓ cã quyÒn khëi kiÖn, quyÒn yªu cÇu kh«ng thÓ khëi kiÖn, yªu cÇu trong ph¹m vi thêi hiÖu.

Sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng lµ sù kiÖn x¶y ra mét çch kh¸ch quan kh«ng thÓ l-êng tr-íc ®-îc vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®-îc mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt vµ kh¶ n¨ng cho phÐp.

Trë ng¹i kh¸ch quan lµ nh÷ng trë ng¹i do hoµn c¶nh kh¸ch quan t¸c ®éng lµm cho ng-êi cã quyÒn, nghÜa vô d©n sù kh«ng thÓ biÕt vÒ viÖc quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh bÞ x©m ph¹m hoÆc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc quyÒn hoÆc nghÜa vô d©n sù cña m×nh;

2. Ch-a cã ng-êi ®¹i diÖn trong tr-êng hîp ng-êi cã quyÒn khëi kiÖn, ng-êi cã quyÒn yªu cÇu ch-a thµnh niªn, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù;

3. Ch-a cã ng-êi ®¹i diÖn kh¸c thay thÕ hoÆc v× lý do chÝnh ®¸ng kh¸c mµ kh«ng thÓ tiÕp tôc ®¹i diÖn ®-îc trong tr-êng hîp ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, ng-êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù chÕt.

§ iÒu 16 2. B¾t ®Çu l¹i thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù

1. Thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù b¾t ®Çu l¹i trong tr-êng hîp sau ®©y:

a) Bªn cã nghÜa vô ®· thõa nhËn mét phÇn hoÆc toµn bé nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ng-êi khëi kiÖn;

b) Bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn xong mét phÇn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ng-êi khëi kiÖn;

c) Çc bªn ®· tù hoµ gi¶i víi nhau.

2. Thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n d©n sù b¾t ®Çu l¹i kÓ tõ ngµy tiÕp theo sau ngµy x¶y ra sù kiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

P H Ç N T H ø H AI TµI S ¶ N Vµ Q U Y Ò N S ë H ÷ U

C h - ¬ n g X

N H÷N G Q U Y ®ÞN H C HU N G

§ iÒu 16 3. Tµi s¶n

Tµi s¶n bao gåm vËt, tiÒn, giÊy tê cã gi¸ vµ çc quyÒn tµi s¶n.

45

§ iÒu 16 4. QuyÒn së h÷u

QuyÒn së h÷u bao gåm quyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông vµ quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña chñ së h÷u theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Chñ së h÷u lµ c¸ nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c cã ®ñ ba quyÒn lµ quyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông, quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n.

§ iÒu 16 5. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quyÒn së h÷u

Chñ së h÷u ®-îc thùc hiÖn mäi hµnh vi theo ý chÝ cña m×nh ®èi víi tµi s¶n nh-ng kh«ng ®-îc g©y thiÖt h¹i hoÆc lµm ¶nh h-ëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 16 6. ChÞu rñi ro vÒ tµi s¶n

Chñ së h÷u ph¶i chÞu rñi ro khi tµi s¶n bÞ tiªu huû hoÆc bÞ h- háng do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 16 7. §¨ng ký quyÒn së h÷u tµi s¶n

QuyÒn së h÷u ®èi víi bÊt ®éng s¶n ®-îc ®¨ng ký theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký bÊt ®éng s¶n. QuyÒn së h÷u ®èi víi ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 16 8. Thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n

1. ViÖc chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi bÊt ®éng s¶n cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký quyÒn së h÷u, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. ViÖc chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi ®éng s¶n cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®éng s¶n ®-îc chuyÓn giao, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 16 9. B¶o vÖ quyÒn së h÷u

1. QuyÒn së h÷u cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ chñ thÓ kh¸c ®-îc ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o vÖ.

2. Kh«ng ai cã thÓ bÞ h¹n chÕ, bÞ t-íc ®o¹t tr¸i ph¸p luËt quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña m×nh.

Chñ së h÷u cã quyÒn tù b¶o vÖ, ng¨n c¶n bÊt kú ng-êi nµo cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u cña m×nh, truy t×m, ®ßi l¹i tµi s¶n bÞ ng-êi kh¸c chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.

46

3. Trong tr-êng hîp thËt cÇn thiÕt v× lý do quèc phßng, an ninh vµ v× lîi Ých quèc gia, Nhµ n-íc tr-ng mua hoÆc tr-ng dông cã båi th-êng tµi s¶n cña ç nh©n, ph¸p nh©n hoÆc cña chñ thÓ kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 17 0. C¨n cø x¸c lËp quyÒn së h÷u

QuyÒn së h÷u ®-îc x¸c lËp ®èi víi tµi s¶n trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Do lao ®éng, do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p;

2. §-îc chuyÓn quyÒn së h÷u theo tho¶ thuËn hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn;

3. Thu hoa lîi, lîi tøc;

4. T¹o thµnh vËt míi do s¸p nhËp, trén lÉn, chÕ biÕn;

5. §-îc thõa kÕ tµi s¶n;

6. ChiÕm h÷u trong çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh ®èi víi vËt v« chñ, vËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i d-íi n-íc di chuyÓn tù nhiªn;

7. ChiÕm h÷u tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai phï hîp víi thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy;


§ iÒu 17 1. C¨n cø chÊm døt quyÒn së h÷u

QuyÒn së h÷u chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Chñ së h÷u chuyÓn quyÒn së h÷u cña m×nh cho ng-êi kh¸c;

2. Chñ së h÷u tõ bá quyÒn së h÷u cña m×nh;

3. Tµi s¶n bÞ tiªu huû;

4. Tµi s¶n bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u;

5. Tµi s¶n bÞ tr-ng mua;

6. Tµi s¶n bÞ tÞch thu;

7. VËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i d-íi n-íc di chuyÓn tù nhiªn mµ ng-êi kh¸c ®· ®-îc x¸c lËp quyÒn së h÷u trong çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh; tµi s¶n mµ ng-êi kh¸c ®· ®-îc x¸c lËp quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy;


§ iÒu 17 2. H×nh thøc së h÷u

Trªn c¬ së chÕ ®é së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t- nh©n, çc h×nh thøc së h÷u bao gåm së h÷u nhµ n-íc, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t- nh©n, së h÷u chung,

47

së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp.

§ iÒu 17 3. Çc quyÒn cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n

1. Ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u chØ cã quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh theo tho¶ thuËn víi chñ së h÷u tµi s¶n ®ã hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. Çc quyÒn cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n bao gåm:

a) QuyÒn sö dông ®Êt;

b) QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ;

c) Çc quyÒn kh¸c theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

3. ViÖc chñ së h÷u chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n cho ng-êi kh¸c kh«ng ph¶i lµ c¨n cø ®Ó chÊm døt çc quyÒn cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy .

4. Çc quyÒn ®èi víi tµi s¶n cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®-îc b¶o vÖ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 261 cña Bé luËt nµy.

5. Çc quyÒn cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ph¶i ®¨ng ký bao gåm quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ theo tho¶ thuËn vµ çc quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

C h - ¬ n g X I

ÇC L O ¹ I Tµ I S ¶N

§ iÒu 17 4. BÊt ®éng s¶n vµ ®éng s¶n

1. BÊt ®éng s¶n lµ çc tµi s¶n bao gåm:

a) §Êt ®ai;

b) Nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng g¾n liÒn víi ®Êt ®ai, kÓ c¶ çc tµi s¶n g¾n liÒn víi nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng ®ã;

c) Çc tµi s¶n kh¸c g¾n liÒn víi ®Êt ®ai;

d) Çc tµi s¶n kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2. §éng s¶n lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n.

§ iÒu 17 5. Hoa lîi, lîi tøc

1. Hoa lîi lµ s¶n vËt tù nhiªn mµ tµi s¶n mang l¹i.

2. Lîi tøc lµ çc kho¶n lîi thu ®-îc tõ viÖc khai th¸c tµi s¶n.

48

§ iÒu 17 6. VËt chÝnh vµ vËt phô

1. VËt chÝnh lµ vËt ®éc lËp, cã thÓ khai th¸c c«ng dông theo tÝnh n¨ng.

2. VËt phô lµ vËt trùc tiÕp phôc vô cho viÖc khai th¸c c«ng dông cña vËt chÝnh, lµ mét bé phËn cña vËt chÝnh, nh-ng cã thÓ t¸ch rêi vËt chÝnh.

Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt chÝnh th× ph¶i chuyÓn giao c¶ vËt phô, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 17 7. VËt chia ®-îc vµ vËt kh«ng chia ®-îc

1. VËt chia ®-îc lµ vËt khi bÞ ph©n chia vÉn gi÷ nguyªn tÝnh chÊt vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.

2. VËt kh«ng chia ®-îc lµ vËt khi bÞ ph©n chia th× kh«ng gi÷ nguyªn ®-îc tÝnh chÊt vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.

Khi cÇn ph©n chia vËt kh«ng chia ®-îc th× ph¶i trÞ gi¸ thµnh tiÒn ®Ó chia.

§ iÒu 17 8. VËt tiªu hao vµ vËt kh«ng tiªu hao

1. VËt tiªu hao lµ vËt khi ®· qua mét lÇn sö dông th× mÊt ®i hoÆc kh«ng gi÷ ®-îc tÝnh chÊt, h×nh d¸ng vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.

VËt tiªu hao kh«ng thÓ lµ ®èi t-îng cña hîp ®ång cho thuª hoÆc hîp ®ång cho m-în.

2. VËt kh«ng tiªu hao lµ vËt khi ®· qua sö dông nhiÒu lÇn mµ c¬ b¶n vÉn gi÷ ®-îc tÝnh chÊt, h×nh d¸ng vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.

§ iÒu 17 9. VËt cïng lo¹i vµ vËt ®Æc ®Þnh

1. VËt cïng lo¹i lµ nh÷ng vËt cã cïng h×nh d¸ng, tÝnh chÊt, tÝnh n¨ng sö dông vµ x¸c ®Þnh ®-îc b»ng nh÷ng ®¬n vÞ ®o l-êng.

VËt cïng lo¹i cã cïng chÊt l-îng cã thÓ thay thÕ cho nhau.

2. VËt ®Æc ®Þnh lµ vËt ph©n biÖt ®-îc víi çc vËt kh¸c b»ng nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ ký hiÖu, h×nh d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu, ®Æc tÝnh, vÞ trÝ.

Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt ®Æc ®Þnh th× ph¶i giao ®óng vËt ®ã.

§ iÒu 18 0. VËt ®ång bé

VËt ®ång bé lµ vËt gåm çc phÇn hoÆc çc bé phËn ¨n khíp, liªn hÖ víi nhau hîp thµnh chØnh thÓ mµ nÕu thiÕu mét trong çc phÇn, çc bé phËn hoÆc cã phÇn

49

hoÆc bé phËn kh«ng ®óng quy çch, chñng lo¹i th× kh«ng sö dông ®-îc hoÆc gi¸ trÞ sö dông cña vËt ®ã bÞ gi¶m sót.

Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt ®ång bé th× ph¶i chuyÓn giao toµn bé çc phÇn hoÆc çc bé phËn hîp thµnh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 18 1. QuyÒn tµi s¶n

QuyÒn tµi s¶n lµ quyÒn trÞ gi¸ ®-îc b»ng tiÒn vµ cã thÓ chuyÓn giao trong giao dÞch d©n sù, kÓ c¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.

C h - ¬ n g X II

NéI D UN G Q U Y ÒN S ë H÷ U

Mô c 1

QUY ÒN C H IÕ M H ÷U

§ iÒu 18 2. QuyÒn chiÕm h÷u

QuyÒn chiÕm h÷u lµ quyÒn n¾m gi÷, qu¶n lý tµi s¶n.

§ iÒu 18 3. ChiÕm h÷u cã c¨n cø ph¸p luËt

ChiÕm h÷u cã c¨n cø ph¸p luËt lµ viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Chñ së h÷u chiÕm h÷u tµi s¶n;

2. Ng-êi ®-îc chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n;

3. Ng-êi ®-îc chuyÓn giao quyÒn chiÕm h÷u th«ng qua giao dÞch d©n sù phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

4. Ng-êi ph¸t hiÖn vµ gi÷ tµi s¶n v« chñ, tµi s¶n kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u, tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m phï hîp víi çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh;

5. Ng-êi ph¸t hiÖn vµ gi÷ gia sóc, gia cÇm, vËt nu«i d-íi n-íc bÞ thÊt l¹c phï hîp víi çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh;


§ iÒu 18 4. QuyÒn chiÕm h÷u cña chñ së h÷u

Trong tr-êng hîp chñ së h÷u chiÕm h÷u tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh th× chñ së h÷u ®-îc thùc hiÖn mäi hµnh vi theo ý chÝ cña m×nh ®Ó n¾m gi÷, qu¶n lý tµi s¶n nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.

50

ViÖc chiÕm h÷u cña chñ së h÷u kh«ng bÞ h¹n chÕ, gi¸n ®o¹n vÒ thêi gian, trõ tr-êng hîp chñ së h÷u chuyÓn giao viÖc chiÕm h÷u cho ng-êi kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 1 8 5. QuyÒn chiÕm h÷u cña ng-êi ®-îc chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n

1. Khi chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n cho ng-êi kh¸c th× ng-êi ®-îc uû quyÒn thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã trong ph¹m vi, theo c¸ch thøc, thêi h¹n do chñ së h÷u x¸c ®Þnh.

2. Ng-êi ®-îc uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n kh«ng thÓ trë thµnh chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®-îc giao theo c¨n cø vÒ thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 1 8 6. QuyÒn chiÕm h÷u cña ng-êi ®-îc giao tµi s¶n th«ng qua giao dÞch d©n sù

1. Khi chñ së h÷u giao tµi s¶n cho ng-êi kh¸c th«ng qua giao dÞch d©n sù mµ néi dung kh«ng bao gåm viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u th× ng-êi ®-îc giao tµi s¶n ph¶i thùc hiÖn viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã phï hîp víi môc ®Ých, néi dung cña giao dÞch.

2. Ng-êi ®-îc giao tµi s¶n cã quyÒn sö dông tµi s¶n ®-îc giao, ®-îc chuyÓn quyÒn chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n ®ã cho ng-êi kh¸c, nÕu ®-îc chñ së h÷u ®ång ý.

3. Ng-êi ®-îc giao tµi s¶n kh«ng thÓ trë thµnh chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®-îc giao theo c¨n cø vÒ thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 1 8 7. QuyÒn chiÕm h÷u tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m, tµi s¶n kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u

1. Ng-êi ph¸t hiÖn tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ph¶i th«ng b¸o hoÆc tr¶ l¹i ngay cho chñ së h÷u; nÕu kh«ng biÕt ai lµ chñ së h÷u th× ph¶i th«ng b¸o hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn hoÆc c«ng an c¬ së gÇn nhÊt hoÆc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Ng-êi ph¸t hiÖn tµi s¶n kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u, tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®-îc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã tõ thêi ®iÓm ph¸t hiÖn ®Õn thêi ®iÓm tr¶ l¹i cho chñ së h÷u hoÆc ®Õn thêi ®iÓm giao nép cho c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

2. §èi víi tµi s¶n do ng-êi kh¸c tÈu t¸n nh»m che giÊu hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt hoÆc trèn tr¸nh viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù th× ng-êi ph¸t hiÖn ph¶i th«ng b¸o hoÆc giao nép ngay cho c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

51

§ iÒu 1 8 8. QuyÒn chiÕm h÷u gia sóc, gia cÇm, vËt nu«i d-íi n-íc bÞ thÊt l¹c

Ng-êi ph¸t hiÖn vµ gi÷ gia sóc, gia cÇm, vËt nu«i d-íi n-íc bÞ thÊt l¹c ph¶i th«ng b¸o hoÆc tr¶ l¹i ngay cho chñ së h÷u; nÕu ch-a x¸c ®Þnh ®-îc chñ së h÷u th× ®-îc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã tõ thêi ®iÓm ph¸t hiÖn ®Õn thêi ®iÓm tr¶ l¹i cho chñ së h÷u.

§ iÒu 18 9. ChiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh

ViÖc chiÕm h÷u tµi s¶n kh«ng phï hîp víi quy ®Þnh t¹i §iÒu 183 cña Bé luËt nµy lµ chiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.

Ng-êi chiÕm h÷u tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh lµ ng-êi chiÕm h÷u mµ kh«ng biÕt vµ kh«ng thÓ biÕt viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã lµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.

§ iÒu 19 0. ChiÕm h÷u liªn tôc

ViÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®-îc thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian mµ kh«ng cã tranh chÊp vÒ tµi s¶n ®ã lµ chiÕm h÷u liªn tôc, kÓ c¶ khi tµi s¶n ®-îc giao cho ng-êi kh¸c chiÕm h÷u.

§ iÒu 19 1. ChiÕm h÷u c«ng khai

ViÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®-îc coi lµ chiÕm h÷u c«ng khai khi thùc hiÖn mét c¸ch minh b¹ch, kh«ng giÊu giÕm; tµi s¶n ®ang chiÕm h÷u ®-îc sö dông theo tÝnh n¨ng, c«ng dông vµ ®-îc ng-êi chiÕm h÷u b¶o qu¶n, gi÷ g×n nh- tµi s¶n cña chÝnh m×nh.

Mô c 2

QUY ÒN S ö D ô N G

§ iÒu 19 2. QuyÒn sö dông

QuyÒn sö dông lµ quyÒn khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n.

§ iÒu 19 3. QuyÒn sö dông cña chñ së h÷u

Trong tr-êng hîp chñ së h÷u thùc hiÖn quyÒn sö dông tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh th× chñ së h÷u ®-îc khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n theo ý chÝ cña m×nh nh-ng kh«ng ®-îc g©y thiÖt h¹i hoÆc lµm ¶nh h-ëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

52

§ iÒu 19 4. QuyÒn sö dông cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u

1. QuyÒn sö dông tµi s¶n cã thÓ ®-îc chuyÓn giao cho ng-êi kh¸c th«ng qua hîp ®ång hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u cã quyÒn sö dông tµi s¶n ®óng tÝnh n¨ng, c«ng dông, ®óng ph-¬ng thøc.

2. Ng-êi chiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh còng cã quyÒn khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Mô c 3

QUY ÒN ® ÞN H ®O ¹ T

§ iÒu 19 5. QuyÒn ®Þnh ®o¹t

QuyÒn ®Þnh ®o¹t lµ quyÒn chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n hoÆc tõ bá quyÒn së h÷u ®ã.

§ iÒu 19 6. §iÒu kiÖn ®Þnh ®o¹t

ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ph¶i do ng-êi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n th× ph¶i tu©n theo tr×nh tù, thñ tôc ®ã.

§ iÒu 19 7. QuyÒn ®Þnh ®o¹t cña chñ së h÷u

Chñ së h÷u cã quyÒn b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho vay, ®Ó thõa kÕ, tõ bá hoÆc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc ®Þnh ®o¹t kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi tµi s¶n.

§ iÒu 19 8. QuyÒn ®Þnh ®o¹t cña ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u

Ng-êi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u tµi s¶n chØ cã quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n theo uû quyÒn cña chñ së h÷u hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Ng-êi ®-îc chñ së h÷u uû quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ph¶i thùc hiÖn viÖc ®Þnh ®o¹t phï hîp víi ý chÝ, lîi Ých cña chñ së h÷u.

§ iÒu 19 9. H¹n chÕ quyÒn ®Þnh ®o¹t

1. QuyÒn ®Þnh ®o¹t chØ bÞ h¹n chÕ trong tr-êng hîp do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2. Khi tµi s¶n ®em b¸n lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ th× Nhµ n-íc cã quyÒn -u tiªn mua.

53

Trong tr-êng hîp ph¸p nh©n, c¸ nh©n, chñ thÓ kh¸c cã quyÒn -u tiªn mua ®èi víi tµi s¶n nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× khi b¸n tµi s¶n, chñ së h÷u ph¶i dµnh quyÒn -u tiªn mua cho c¸c chñ thÓ ®ã.

54

C h - ¬ n g X II I ÇC H ×N H T H ø C S ë H÷ U

Mô c 1

S ë H ÷U N hµ n - íc

§ iÒu 20 0. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc

Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc bao gåm ®Êt ®ai, rõng tù nhiªn, rõng trång cã nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc, nói, s«ng hå, nguån n-íc, tµi nguyªn trong lßng ®Êt, nguån lîi tù nhiªn ë vïng biÓn, thÒm lôc ®Þa vµ vïng trêi, phÇn vèn vµ tµi s¶n do Nhµ n-íc ®Çu t- vµo doanh nghiÖp, c«ng tr×nh thuéc çc ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, khoa häc, kü thuËt, ngo¹i giao, quèc phßng, an ninh cïng çc tµi s¶n kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 2 0 1. Thùc hiÖn quyÒn cña chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc

1. Nhµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thùc hiÖn quyÒn cña chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc.

2. ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý vµ b¶o ®¶m sö dông ®óng môc ®Ých, hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc.

§ iÒu 2 0 2. Qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc

ViÖc qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ®-îc thùc hiÖn trong ph¹m vi vµ theo tr×nh tù do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 20 3. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u nhµ n-íc ®èi víi tµi s¶n ®-îc ®Çu t- vµo doanh nghiÖp nhµ n-íc

1. Khi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ®-îc ®Çu t- vµo doanh nghiÖp nhµ n-íc th× Nhµ n-íc thùc hiÖn quyÒn cña chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ doanh nghiÖp.

2. Doanh nghiÖp nhµ n-íc cã quyÒn qu¶n lý, sö dông vèn, ®Êt ®ai, tµi nguyªn vµ çc tµi s¶n kh¸c do Nhµ n-íc ®Çu t- theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ doanh nghiÖp.

55

§ iÒu 2 0 4. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u nhµ n-íc ®èi víi tµi s¶n ®-îc giao cho c¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang

1. Khi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ®-îc giao cho c¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang th× Nhµ n-íc thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý, sö dông tµi s¶n ®ã.

2. C¬ quan nhµ n-íc, ®¬n vÞ vò trang cã quyÒn qu¶n lý, sö dông ®óng môc ®Ých, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi tµi s¶n ®-îc Nhµ n-íc giao.

§ iÒu 2 0 5. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u nhµ n-íc ®èi víi tµi s¶n ®-îc giao cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp

1. Khi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ®-îc giao cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp th× Nhµ n-íc thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý, sö dông tµi s¶n ®ã.

2. Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp cã quyÒn qu¶n lý, sö dông tµi s¶n ®-îc Nhµ n-íc giao ®óng môc ®Ých, ph¹m vi, theo çch thøc, tr×nh tù do ph¸p luËt quy ®Þnh phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

§ iÒu 2 0 6. QuyÒn cña doanh nghiÖp, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c vµ ç nh©n ®èi víi viÖc sö dông, khai th¸c tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh vµ ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cho phÐp, doanh nghiÖp, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c vµ ç nh©n ®-îc sö dông ®Êt, khai th¸c nguån lîi thuû s¶n vµ tµi nguyªn kh¸c thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc vµ ph¶i sö dông, khai th¸c ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n-íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 2 0 7. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ch-a ®-îc giao cho tæ chøc, ç nh©n qu¶n lý

§èi víi tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc mµ ch-a ®-îc giao cho tæ chøc, ç nh©n qu¶n lý th× ChÝnh phñ tæ chøc thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ, ®iÒu tra, kh¶o s¸t vµ lËp quy ho¹ch ®-a vµo khai th¸c.

Mô c 2

S ë H ÷U tËp t h Ó

§ iÒu 20 8. Së h÷u tËp thÓ

Së h÷u tËp thÓ lµ së h÷u cña hîp t¸c x· hoÆc çc h×nh thøc kinh tÕ tËp thÓ æn ®Þnh kh¸c do ç nh©n, hé gia ®×nh cïng gãp vèn, gãp søc hîp t¸c s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ, theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, d©n chñ, cïng qu¶n lý vµ cïng h-ëng lîi.

56

§ iÒu 20 9. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u tËp thÓ

Tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña çc thµnh viªn, thu nhËp hîp ph¸p do s¶n xuÊt, kinh doanh, ®-îc Nhµ n-íc hç trî hoÆc tõ çc nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tËp thÓ ®ã.

§ iÒu 2 1 0. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u tËp thÓ

1. ViÖc chiÕm h÷u, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u tËp thÓ ph¶i tu©n theo ph¸p luËt, phï hîp víi ®iÒu lÖ cña tËp thÓ ®ã, b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña së h÷u tËp thÓ.

2. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u tËp thÓ ®-îc giao cho çc thµnh viªn khai th¸c c«ng dông b»ng søc lao ®éng cña m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m phôc vô nhu cÇu më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ chung vµ lîi Ých, nhu cÇu cña çc thµnh viªn.

3. Thµnh viªn cña tËp thÓ cã quyÒn ®-îc -u tiªn mua, thuª, thuª kho¸n tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u tËp thÓ.

Mô c 3

S ë H ÷U t - n h © n

§ iÒu 21 1. Së h÷u t- nh©n

Së h÷u t- nh©n lµ së h÷u cña ç nh©n ®èi víi tµi s¶n hîp ph¸p cña m×nh.

Së h÷u t- nh©n bao gåm së h÷u ç thÓ, së h÷u tiÓu chñ, së h÷u t- b¶n t- nh©n.

§ iÒu 21 2. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u t- nh©n

1. Thu nhËp hîp ph¸p, cña c¶i ®Ó dµnh, nhµ ë, t- liÖu sinh ho¹t, t- liÖu s¶n xuÊt, vèn, hoa lîi, lîi tøc vµ çc tµi s¶n hîp ph¸p kh¸c cña ç nh©n lµ tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u t- nh©n.

Tµi s¶n hîp ph¸p thuéc h×nh thøc së h÷u t- nh©n kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l-îng, gi¸ trÞ.

2. Ç nh©n kh«ng ®-îc së h÷u ®èi víi tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh kh«ng thÓ thuéc h×nh thøc së h÷u së h÷u t- nh©n.

57

§ iÒu 2 1 3. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u t- nh©n

1. Ç nh©n cã quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t, tiªu dïng hoÆc s¶n xuÊt, kinh doanh vµ çc môc ®Ých kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. ViÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u t- nh©n kh«ng ®-îc g©y thiÖt h¹i hoÆc lµm ¶nh h-ëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

Mô c 4

S ë H ÷U CH U N G

§ iÒu 21 4. Së h÷u chung

Së h÷u chung lµ së h÷u cña nhiÒu chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n.

Së h÷u chung bao gåm së h÷u chung theo phÇn vµ së h÷u chung hîp nhÊt.

Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u chung lµ tµi s¶n chung.

§ iÒu 21 5. X¸c lËp quyÒn së h÷u chung

QuyÒn së h÷u chung ®-îc x¸c lËp theo tho¶ thuËn cña çc chñ së h÷u, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc theo tËp qu¸n.

§ iÒu 21 6. Së h÷u chung theo phÇn

1. Së h÷u chung theo phÇn lµ së h÷u chung mµ trong ®ã phÇn quyÒn së h÷u cña mçi chñ së h÷u ®-îc x¸c ®Þnh ®èi víi tµi s¶n chung.

2. Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn, nghÜa vô ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u chung t-¬ng øng víi phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 21 7. Së h÷u chung hîp nhÊt

1. Së h÷u chung hîp nhÊt lµ së h÷u chung mµ trong ®ã phÇn quyÒn së h÷u cña mçi chñ së h÷u chung kh«ng ®-îc x¸c ®Þnh ®èi víi tµi s¶n chung.

Së h÷u chung hîp nhÊt bao gåm së h÷u chung hîp nhÊt cã thÓ ph©n chia vµ së h÷u chung hîp nhÊt kh«ng ph©n chia.

2. Çc chñ së h÷u chung hîp nhÊt cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u chung.

58

§ iÒu 21 8. Së h÷u chung hçn hîp

1. Së h÷u chung hçn hîp lµ së h÷u ®èi víi tµi s¶n do çc chñ së h÷u thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau gãp vèn ®Ó s¶n xuÊt, kinh doanh thu lîi nhuËn.

2. Tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh tõ nguån vèn gãp cña çc chñ së h÷u, lîi nhuËn hîp ph¸p thu ®-îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc tõ çc nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u chung hçn hîp.

3. ViÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u chung hçn hîp ph¶i tu©n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 216 cña Bé luËt nµy vµ çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn viÖc gãp vèn, tæ chøc, ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý, ®iÒu hµnh, tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n vµ ph©n chia lîi nhuËn.

§ iÒu 21 9. Së h÷u chung cña vî chång

1. Së h÷u chung cña vî chång lµ së h÷u chung hîp nhÊt.

2. Vî chång cïng nhau t¹o lËp, ph¸t triÓn khèi tµi s¶n chung b»ng c«ng søc cña mçi ng-êi; cã quyÒn ngang nhau trong viÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung.

3. Vî chång cïng bµn b¹c, tho¶ thuËn hoÆc uû quyÒn cho nhau chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung.

4. Tµi s¶n chung cña vî chång cã thÓ ph©n chia theo tho¶ thuËn hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n.

§ iÒu 22 0. Së h÷u chung cña céng ®ång

1. Së h÷u chung cña céng ®ång lµ së h÷u cña dßng hä, th«n, Êp, lµng, b¶n, bu«n, sãc, céng ®ång t«n gi¸o vµ çc céng ®ång d©n c- kh¸c ®èi víi tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh theo tËp qu¸n, tµi s¶n do çc thµnh viªn cña céng ®ång cïng nhau ®ãng gãp, quyªn gãp, ®-îc tÆng cho chung hoÆc tõ çc nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých tho¶ m·n lîi Ých chung hîp ph¸p cña c¶ céng ®ång.

2. Çc thµnh viªn cña céng ®ång cïng qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung theo tho¶ thuËn hoÆc theo tËp qu¸n, v× lîi Ých cña céng ®ång nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.

3. Tµi s¶n chung cña céng ®ång lµ tµi s¶n chung hîp nhÊt.

§ iÒu 22 1. ChiÕm h÷u tµi s¶n chung

Çc chñ së h÷u chung cïng qu¶n lý tµi s¶n chung theo nguyªn t¾c nhÊt trÝ, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

59

§ iÒu 22 2. Sö dông tµi s¶n chung

1. Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n chung t-¬ng øng víi phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Çc chñ së h÷u chung hîp nhÊt cã quyÒn ngang nhau trong viÖc khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n chung, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 22 3. §Þnh ®o¹t tµi s¶n chung

1. Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn ®Þnh ®o¹t phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung hîp nhÊt ®-îc thùc hiÖn theo tho¶ thuËn cña çc chñ së h÷u chung hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

3. Trong tr-êng hîp mét chñ së h÷u chung b¸n phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh th× chñ së h÷u chung kh¸c ®-îc quyÒn -u tiªn mua. Trong thêi h¹n ba th¸ng ®èi víi tµi s¶n chung lµ bÊt ®éng s¶n, mét th¸ng ®èi víi tµi s¶n chung lµ ®éng s¶n, kÓ tõ ngµy çc chñ së h÷u chung kh¸c nhËn ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n vµ çc ®iÒu kiÖn b¸n mµ kh«ng cã chñ së h÷u chung nµo mua th× chñ së h÷u ®ã ®-îc quyÒn b¸n cho ng-êi kh¸c.

Trong tr-êng hîp b¸n phÇn quyÒn së h÷u mµ cã sù vi ph¹m vÒ quyÒn -u tiªn mua th× trong thêi h¹n ba th¸ng, kÓ tõ ngµy ph¸t hiÖn cã sù vi ph¹m vÒ quyÒn -u tiªn mua, chñ së h÷u chung theo phÇn trong sè çc chñ së h÷u chung cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n chuyÓn sang cho m×nh quyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi mua; bªn cã lçi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

4. Trong tr-êng hîp mét trong çc chñ së h÷u chung tõ bá phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh hoÆc khi ng-êi nµy chÕt mµ kh«ng cã ng-êi thõa kÕ th× phÇn quyÒn së h÷u ®ã thuéc Nhµ n-íc, trõ tr-êng hîp së h÷u chung cña céng ®ång th× thuéc së h÷u chung cña çc chñ së h÷u chung cßn l¹i.

§ iÒu 22 4. Chia tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u chung

1. Trong tr-êng hîp së h÷u chung cã thÓ ph©n chia th× mçi chñ së h÷u chung ®Òu cã quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung; nÕu çc chñ së h÷u chung ®· tho¶ thuËn kh«ng ph©n chia tµi s¶n chung trong mét thêi h¹n th× mçi chñ së h÷u chung chØ cã quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung khi hÕt thêi h¹n ®ã; khi tµi s¶n chung kh«ng thÓ chia ®-îc b»ng hiÖn vËt th× ®-îc trÞ gi¸ thµnh tiÒn ®Ó chia.

2. Trong tr-êng hîp cã ng-êi yªu cÇu mét ng-êi trong sè çc chñ së h÷u chung thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n khi ng-êi ®ã kh«ng cã tµi s¶n riªng hoÆc tµi s¶n riªng kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n th× ng-êi yªu cÇu cã quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung ®Ó nhËn tiÒn thanh to¸n vµ ®-îc tham gia vµo viÖc chia tµi s¶n chung, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

60

NÕu kh«ng thÓ chia phÇn quyÒn së h÷u b»ng hiÖn vËt hoÆc viÖc chia nµy bÞ çc chñ së h÷u chung cßn l¹i ph¶n ®èi th× ng-êi cã quyÒn cã quyÒn yªu cÇu ng-êi cã nghÜa vô b¸n phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n.

§ iÒu 22 5. Së h÷u chung trong nhµ chung c-

1. PhÇn diÖn tÝch, trang thiÕt bÞ dïng chung trong nhµ chung c- thuéc së h÷u chung cña tÊt c¶ chñ së h÷u çc c¨n hé trong nhµ ®ã vµ kh«ng thÓ ph©n chia, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c hoÆc cã sù tho¶ thuËn cña tÊt c¶ çc chñ së h÷u.

2. Chñ së h÷u çc c¨n hé trong nhµ chung c- cã quyÒn vµ nghÜa vô ngang nhau trong viÖc qu¶n lý, sö dông phÇn diÖn tÝch vµ thiÕt bÞ chung.

3. Trong tr-êng hîp nhµ chung c- bÞ tiªu huû th× chñ së h÷u çc c¨n hé trong nhµ chung c- cã quyÒn sö dông diÖn tÝch mÆt ®Êt cña nhµ chung c- theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 22 6. ChÊm døt së h÷u chung

Së h÷u chung chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Tµi s¶n chung ®· ®-îc chia;

2. Mét trong sè çc chñ së h÷u chung ®-îc h-ëng toµn bé tµi s¶n chung;

3. Tµi s¶n chung kh«ng cßn;

4. Çc tr-êng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Mô c 5

S ë H ÷U cña t æ ch ø c chÝnh t rÞ , t æ ch ø c chÝn h t rÞ - x · h é i

§ iÒu 22 7. Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi

Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lµ së h÷u cña tæ chøc ®ã nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

§ iÒu 2 2 8. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi

1. Tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña çc thµnh viªn, tµi s¶n ®-îc tÆng cho chung vµ tõ çc nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi.

Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc ®· chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc ®ã.

2. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc giao cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®Ó qu¶n lý vµ sö dông th× kh«ng thuéc së h÷u cña tæ chøc ®ã.

61

§ iÒu 2 2 9. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi

Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

Môc 6

S ë H÷ U c ñ a t æ c h ø c chÝn h t rÞ x · h é i - n g h Ò n g h i Ö p , tæ c h ø c x · h é i , t æ c h ø c x · h é i - n g h Ò n g h i Ö p

§ iÒu 2 3 0. Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp

Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp lµ së h÷u cña c¶ tæ chøc ®ã nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung cña çc thµnh viªn ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

§ iÒu 2 3 1. Tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp

Tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña çc thµnh viªn, tµi s¶n ®-îc tÆng cho chung hoÆc tõ çc nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp ®ã.

§ iÒu 2 3 2. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp

Tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng ®-îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

62

C h - ¬ n g X IV X¸C L Ë P , C H ÊM D ø T Q U Y ÒN S ë H÷ U

Mô c 1

X¸ C LË P Q U YÒ N S ë H ÷U

§ iÒu 2 3 3. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cã ®-îc do lao ®éng, do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p

Ng-êi lao ®éng, ng-êi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p cã quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n do lao ®éng, do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p, kÓ tõ thêi ®iÓm cã ®-îc tµi s¶n ®ã.

§ iÒu 23 4. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo tho¶ thuËn

Ng-êi ®-îc giao tµi s¶n th«ng qua hîp ®ång mua b¸n, tÆng cho, trao ®æi, cho vay cã quyÒn së h÷u tµi s¶n ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm chuyÓn giao tµi s¶n, nÕu çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 23 5. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi hoa lîi, lîi tøc

Chñ së h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n cã quyÒn së h÷u ®èi víi hoa lîi, lîi tøc theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kÓ tõ thêi ®iÓm thu ®-îc hoa lîi, lîi tøc ®ã.

§ iÒu 23 6. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong tr-êng hîp s¸p nhËp

1. Trong tr-êng hîp tµi s¶n cña nhiÒu chñ së h÷u kh¸c nhau ®-îc s¸p nhËp víi nhau t¹o thµnh vËt kh«ng chia ®-îc vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh tµi s¶n ®em s¸p nhËp lµ vËt chÝnh hoÆc vËt phô th× vËt míi ®-îc t¹o thµnh lµ tµi s¶n thuéc së h÷u chung cña çc chñ së h÷u ®ã; nÕu tµi s¶n ®em s¸p nhËp lµ vËt chÝnh vµ vËt phô th× vËt míi ®-îc t¹o thµnh thuéc chñ së h÷u vËt chÝnh, kÓ tõ thêi ®iÓm vËt míi ®-îc t¹o thµnh; chñ së h÷u tµi s¶n míi ph¶i thanh to¸n cho chñ së h÷u vËt phô phÇn gi¸ trÞ cña vËt phô ®ã, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Khi mét ng-êi s¸p nhËp tµi s¶n lµ ®éng s¶n cña ng-êi kh¸c vµo tµi s¶n lµ ®éng s¶n cña m×nh, mÆc dï ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i lµ cña m×nh vµ còng kh«ng ®-îc sù ®ång ý cña chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp th× chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp cã mét trong çc quyÒn sau ®©y:

a) Yªu cÇu ng-êi s¸p nhËp tµi s¶n giao tµi s¶n míi cho m×nh vµ thanh to¸n cho ng-êi s¸p nhËp gi¸ trÞ tµi s¶n cña ng-êi ®ã;

b) Yªu cÇu ng-êi s¸p nhËp tµi s¶n thanh to¸n gi¸ trÞ phÇn tµi s¶n cña m×nh vµ båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu kh«ng nhËn tµi s¶n míi.

3. Khi mét ng-êi s¸p nhËp tµi s¶n lµ ®éng s¶n cña ng-êi kh¸c vµo tµi s¶n lµ bÊt ®éng s¶n cña m×nh, mÆc dï ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i lµ cña

63

m×nh vµ còng kh«ng ®-îc sù ®ång ý cña chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp th× chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp cã quyÒn yªu cÇu ng-êi s¸p nhËp tµi s¶n thanh to¸n gi¸ trÞ phÇn tµi s¶n cña m×nh vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 23 7. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong tr-êng hîp trén lÉn

1. Trong tr-êng hîp tµi s¶n cña nhiÒu chñ së h÷u kh¸c nhau ®-îc trén lÉn víi nhau t¹o thµnh vËt míi kh«ng chia ®-îc th× vËt míi lµ tµi s¶n thuéc së h÷u chung cña c¸c chñ së h÷u ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm trén lÉn.

2. Khi mét ng-êi ®· trén lÉn tµi s¶n cña ng-êi kh¸c vµo tµi s¶n cña m×nh, mÆc dï ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i cña m×nh vµ kh«ng ®-îc sù ®ång ý cña chñ së h÷u tµi s¶n bÞ trén lÉn th× chñ së h÷u tµi s¶n bÞ trén lÉn cã mét trong c¸c quyÒn sau ®©y:

a) Yªu cÇu ng-êi ®· trén lÉn tµi s¶n giao tµi s¶n míi cho m×nh vµ thanh to¸n cho ng-êi ®· trén lÉn phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cña ng-êi ®ã;

b) Yªu cÇu ng-êi ®· trén lÉn tµi s¶n thanh to¸n gi¸ trÞ phÇn tµi s¶n cña m×nh vµ båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu kh«ng nhËn tµi s¶n míi.

§ iÒu 23 8. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong tr-êng hîp chÕ biÕn

1. Chñ së h÷u cña nguyªn vËt liÖu ®-îc ®em chÕ biÕn t¹o thµnh vËt míi còng lµ chñ së h÷u cña vËt míi ®-îc t¹o thµnh.

2. Ng-êi dïng nguyªn vËt liÖu thuéc së h÷u cña ng-êi kh¸c ®Ó chÕ biÕn mµ ngay t×nh th× trë thµnh chñ së h÷u cña tµi s¶n míi nh-ng ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, båi th-êng thiÖt h¹i cho chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu ®ã.

3. Trong tr-êng hîp ng-êi chÕ biÕn kh«ng ngay t×nh th× chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu cã quyÒn yªu cÇu giao l¹i vËt míi; nÕu cã nhiÒu chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu th× nh÷ng ng-êi nµy lµ ®ång chñ së h÷u theo phÇn ®èi víi vËt míi ®-îc t¹o thµnh, t-¬ng øng víi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cña mçi ng-êi. Chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu bÞ chÕ biÕn kh«ng ngay t×nh cã quyÒn yªu cÇu ng-êi chÕ biÕn båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 2 3 9. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt v« chñ, vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc chñ së h÷u

1. VËt v« chñ lµ vËt mµ chñ së h÷u ®· tõ bá quyÒn së h÷u ®èi víi vËt ®ã.

Ng-êi ®· ph¸t hiÖn vËt v« chñ lµ ®éng s¶n th× cã quyÒn së h÷u tµi s¶n ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; nÕu vËt ®-îc ph¸t hiÖn lµ bÊt ®éng s¶n th× thuéc Nhµ n-íc.

2. Ng-êi ph¸t hiÖn vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u ph¶i th«ng b¸o hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn hoÆc c«ng an c¬ së gÇn nhÊt ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i.

ViÖc giao nép ph¶i ®-îc lËp biªn b¶n, trong ®ã ghi râ hä, tªn, ®Þa chØ cña ng-êi giao nép, ng-êi nhËn, t×nh tr¹ng, sè l-îng, khèi l-îng tµi s¶n giao nép.

64

Uû ban nh©n d©n hoÆc c«ng an c¬ së ®· nhËn vËt ph¶i th«ng b¸o cho ng-êi ph¸t hiÖn vÒ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh chñ së h÷u.

Trong tr-êng hîp vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u lµ ®éng s¶n th× sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai, mµ vÉn kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u th× ®éng s¶n ®ã thuéc së h÷u cña ng-êi ph¸t hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; nÕu vËt lµ bÊt ®éng s¶n th× sau n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai vÉn ch-a x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u th× bÊt ®éng s¶n ®ã thuéc Nhµ n-íc; ng-êi ph¸t hiÖn ®-îc h-ëng mét kho¶n tiÒn th-ëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 2 4 0. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®-îc t×m thÊy

VËt bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®-îc t×m thÊy mµ kh«ng cã hoÆc kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc ai lµ chñ së h÷u th× sau khi trõ chi phÝ t×m kiÕm, b¶o qu¶n, quyÒn së h÷u ®èi víi vËt ®ã ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:

1. VËt ®-îc t×m thÊy lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ th× thuéc Nhµ n-íc; ng-êi t×m thÊy vËt ®ã ®-îc h-ëng mét kho¶n tiÒn th-ëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

2. VËt ®-îc t×m thÊy kh«ng ph¶i lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, mµ cã gi¸ trÞ ®Õn m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh th× thuéc së h÷u cña ng-êi t×m thÊy; nÕu vËt t×m thÊy cã gi¸ trÞ lín h¬n m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh th× ng-êi t×m thÊy ®-îc h-ëng gi¸ trÞ b»ng m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh vµ 50% gi¸ trÞ cña phÇn v-ît qu¸ m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh, phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i thuéc Nhµ n-íc.

§ iÒu 2 4 1. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt do ng-êi kh¸c ®¸nh r¬i, bá quªn

1. Ng-êi nhÆt ®-îc vËt do ng-êi kh¸c ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn mµ biÕt ®-îc ®Þa chØ cña ng-êi ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn th× ph¶i th«ng b¸o hoÆc tr¶ l¹i vËt cho ng-êi ®ã; nÕu kh«ng biÕt ®Þa chØ cña ng-êi ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn th× ph¶i th«ng b¸o hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn hoÆc c«ng an c¬ së gÇn nhÊt ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i.

Uû ban nh©n d©n hoÆc c«ng an c¬ së ®· nhËn vËt ph¶i th«ng b¸o cho ng-êi ®· giao nép vÒ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh chñ së h÷u.

2. Sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai vÒ vËt nhÆt ®-îc mµ kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc chñ së h÷u hoÆc chñ së h÷u kh«ng ®Õn nhËn, nÕu vËt cã gi¸ trÞ ®Õn m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh th× vËt ®ã thuéc së h÷u cña ng-êi nhÆt ®-îc; nÕu vËt cã gi¸ trÞ lín h¬n m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh th× sau khi trõ chi phÝ b¶o qu¶n ng-êi nhÆt ®-îc ®-îc h-ëng gi¸ trÞ b»ng m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh vµ 50% gi¸ trÞ cña phÇn v-ît qu¸ m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh, phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i thuéc Nhµ n-íc.

3. VËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ mµ sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc chñ së h÷u hoÆc kh«ng cã ng-êi

65

®Õn nhËn th× vËt ®ã thuéc Nhµ n-íc; ng-êi nhÆt ®-îc vËt ®ã ®-îc h-ëng mét kho¶n tiÒn th-ëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 24 2. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi gia sóc bÞ thÊt l¹c

Ng-êi b¾t ®-îc gia sóc bÞ thÊt l¹c ph¶i nu«i gi÷ vµ b¸o cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i ng-êi ®ã c- tró ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i. Chñ së h÷u nhËn l¹i gia sóc bÞ thÊt l¹c ph¶i thanh to¸n tiÒn c«ng nu«i gi÷ vµ c¸c chi phÝ kh¸c cho ng-êi b¾t ®-îc.

Sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ng-êi ®Õn nhËn th× gia sóc ®ã thuéc së h÷u cña ng-êi b¾t ®-îc; nÕu gia sóc b¾t ®-îc lµ gia sóc th¶ r«ng theo tËp qu¸n th× thêi h¹n nµy lµ mét n¨m.

Trong thêi gian nu«i gi÷ gia sóc bÞ thÊt l¹c, nÕu gia sóc cã sinh con th× ng-êi b¾t ®-îc gia sóc ®-îc h-ëng mét nöa sè gia sóc sinh ra vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i nÕu cã lçi cè ý lµm chÕt gia sóc.

§ iÒu 24 3. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi gia cÇm bÞ thÊt l¹c

Trong tr-êng hîp gia cÇm cña mét ng-êi bÞ thÊt l¹c, mµ ng-êi kh¸c b¾t ®-îc th× ng-êi b¾t ®-îc ph¶i th«ng b¸o c«ng khai ®Ó chñ së h÷u gia cÇm biÕt mµ nhËn l¹i. Chñ së h÷u nhËn l¹i gia cÇm bÞ thÊt l¹c ph¶i thanh to¸n tiÒn c«ng nu«i gi÷ vµ c¸c chi phÝ kh¸c cho ng-êi b¾t ®-îc.

Sau mét th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ng-êi ®Õn nhËn th× gia cÇm ®ã thuéc së h÷u cña ng-êi b¾t ®-îc.

Trong thêi gian nu«i gi÷ gia cÇm bÞ thÊt l¹c, ng-êi b¾t ®-îc gia cÇm ®-îc h-ëng hoa lîi do gia cÇm sinh ra vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i nÕu cã lçi cè ý lµm chÕt gia cÇm.

§ iÒu 24 4. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt nu«i d-íi n-íc

Khi vËt nu«i d-íi n-íc cña mét ng-êi di chuyÓn tù nhiªn vµo ruéng, ao, hå cña ng-êi kh¸c th× thuéc së h÷u cña ng-êi cã ruéng, ao, hå ®ã. Trong tr-êng hîp vËt nu«i d-íi n-íc cã dÊu hiÖu riªng biÖt ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh vËt nu«i kh«ng thuéc së h÷u cña m×nh th× ng-êi cã ruéng, ao, hå ®ã ph¶i th«ng b¸o c«ng khai ®Ó chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i. Sau mét th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ng-êi ®Õn nhËn th× vËt nu«i d-íi n-íc ®ã thuéc së h÷u ng-êi cã ruéng, ao, hå ®ã.

§ iÒu 24 5. X¸c lËp quyÒn së h÷u do ®-îc thõa kÕ

Ng-êi thõa kÕ cã quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n thõa kÕ theo quy ®Þnh t¹i PhÇn thø t- cña Bé luËt nµy.

66

§ iÒu 2 4 6. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c

QuyÒn së h÷u cã thÓ ®-îc x¸c lËp c¨n cø vµo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c.

§ iÒu 24 7. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo thêi hiÖu

1. Ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai trong thêi h¹n m-êi n¨m ®èi víi ®éng s¶n, ba m-¬i n¨m ®èi víi bÊt ®éng s¶n th× trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu chiÕm h÷u, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy.

2. Ng-êi chiÕm h÷u tµi s¶n thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt th× dï ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai, dï thêi gian chiÕm h÷u lµ bao l©u còng kh«ng thÓ trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n ®ã.

Mô c 2

CH Ê M D ø T Q U Y ÒN S ë H÷ U

§ iÒu 2 4 8. Chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn së h÷u cña m×nh cho ng-êi kh¸c

Khi chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn së h÷u cña m×nh cho ng-êi kh¸c th«ng qua hîp ®ång mua b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho vay hoÆc th«ng qua viÖc ®Ó thõa kÕ th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña ng-êi ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn së h÷u cña ng-êi ®-îc chuyÓn giao.

§ iÒu 24 9. Tõ bá quyÒn së h÷u

Chñ së h÷u cã thÓ tù chÊm døt quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña m×nh b»ng c¸ch tuyªn bè c«ng khai hoÆc thùc hiÖn hµnh vi chøng tá viÖc m×nh tõ bá quyÒn chiÕm h÷u, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ®ã.

§èi víi tµi s¶n mµ viÖc tõ bá tµi s¶n ®ã cã thÓ g©y h¹i ®Õn trËt tù, an toµn x· héi, « nhiÔm m«i tr-êng th× viÖc tõ bá quyÒn së h÷u ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 25 0. Tµi s¶n mµ ng-êi kh¸c ®· ®-îc x¸c lËp quyÒn së h÷u

Khi vËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i d-íi n-íc di chuyÓn tù nhiªn mµ ng-êi kh¸c ®· ®-îc x¸c lËp quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 241 ®Õn §iÒu 244 cña Bé luËt nµy th× quyÒn së h÷u cña nh÷ng ng-êi cã tµi s¶n ®ã chÊm døt.

67

Khi quyÒn së h÷u cña ng-êi chiÕm h÷u ®· ®-îc x¸c lËp theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy th× chÊm døt quyÒn së h÷u cña ng-êi cã tµi s¶n bÞ chiÕm h÷u.

§ iÒu 25 1. Xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u

1. QuyÒn së h÷u ®èi víi mét tµi s¶n chÊm døt khi tµi s¶n ®ã bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c, nÕu ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c.

2. ViÖc xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u kh«ng ¸p dông ®èi víi tµi s¶n kh«ng thuéc diÖn kª biªn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

3. QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u chÊm døt t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn së h÷u cña ng-êi nhËn tµi s¶n ®ã.

4. ViÖc xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 25 2. Tµi s¶n bÞ tiªu huû

Khi tµi s¶n bÞ tiªu huû th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã chÊm døt.

§ iÒu 25 3. Tµi s¶n bÞ tr-ng mua

Khi tµi s¶n bÞ tr-ng mua theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn v× lý do quèc phßng, an ninh vµ v× lîi Ých quèc gia th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña chñ së h÷u ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

§ iÒu 25 4. Tµi s¶n bÞ tÞch thu

Khi tµi s¶n cña chñ së h÷u do ph¹m téi, vi ph¹m hµnh chÝnh mµ bÞ tÞch thu, sung quü nhµ n-íc th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

C h - ¬ n g X V

B¶ O V Ö Q U Y ÒN S ë H÷ U

§ iÒu 25 5. C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn së h÷u

Chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n, c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn kh¸c buéc ng-êi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n, chÊm døt hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p luËt viÖc thùc hiÖn quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

68

Chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn tù b¶o vÖ tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh, tµi s¶n ®ang chiÕm h÷u hîp ph¸p b»ng nh÷ng biÖn ph¸p theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 25 6. QuyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n

Chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n, ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ®èi víi tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p cña m×nh ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®ã, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy. Trong tr-êng hîp tµi s¶n ®ang thuéc sù chiÕm h÷u cña ng-êi chiÕm h÷u ngay t×nh th× ¸p dông §iÒu 257 vµ §iÒu 258 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 2 5 7. QuyÒn ®ßi l¹i ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u tõ ng-êi chiÕm h÷u ngay t×nh

Chñ së h÷u cã quyÒn ®ßi l¹i ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u tõ ng-êi chiÕm h÷u ngay t×nh trong tr-êng hîp ng-êi chiÕm h÷u ngay t×nh cã ®-îc ®éng s¶n nµy th«ng qua hîp ®ång kh«ng cã ®Òn bï víi ng-êi kh«ng cã quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n; trong tr-êng hîp hîp ®ång nµy lµ hîp ®ång cã ®Òn bï th× chñ së h÷u cã quyÒn ®ßi l¹i ®éng s¶n nÕu ®éng s¶n ®ã bÞ lÊy c¾p, bÞ mÊt hoÆc tr-êng hîp kh¸c bÞ chiÕm h÷u ngoµi ý chÝ cña chñ së h÷u.

§ iÒu 2 5 8. QuyÒn ®ßi l¹i ®éng s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u hoÆc bÊt ®éng s¶n tõ ng-êi chiÕm h÷u ngay t×nh

Chñ së h÷u ®-îc ®ßi l¹i ®éng s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u vµ bÊt ®éng s¶n, trõ tr-êng hîp ng-êi thø ba chiÕm h÷u ngay t×nh nhËn ®-îc tµi s¶n nµy th«ng qua b¸n ®Êu gi¸ hoÆc giao dÞch víi ng-êi mµ theo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn lµ chñ së h÷u tµi s¶n nh-ng sau ®ã ng-êi nµy kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u tµi s¶n do b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ huû, söa.

§ iÒu 2 5 9. QuyÒn yªu cÇu ng¨n chÆn hoÆc chÊm døt hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p luËt ®èi víi viÖc thùc hiÖn quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p

Khi thùc hiÖn quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u cña m×nh, chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ng-êi cã hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p luËt ph¶i chÊm døt hµnh vi ®ã; nÕu kh«ng cã sù chÊm døt tù nguyÖn th× cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n, c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn kh¸c buéc ng-êi ®ã chÊm døt hµnh vi vi ph¹m.

§ iÒu 26 0. QuyÒn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i

Chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ng-êi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u cña m×nh båi th-êng thiÖt h¹i.

69

§ iÒu 2 6 1. B¶o vÖ quyÒn cña ng-êi chiÕm h÷u mµ kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u

Çc quyÒn ®-îc quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 255 ®Õn §iÒu 260 cña Bé luËt nµy còng thuéc vÒ ng-êi tuy kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u nh-ng chiÕm h÷u tµi s¶n trªn c¬ së quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ hoÆc theo c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc theo tho¶ thuËn.

C h - ¬ n g X V I

N H÷N G Q U Y ®ÞN H K H¸ C V Ò Q U Y ÒN S ë H ÷U

§ iÒu 2 6 2. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong tr-êng hîp x¶y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt

1. T×nh thÕ cÊp thiÕt lµ t×nh thÕ cña ng-êi v× muèn tr¸nh mét nguy c¬ ®ang thùc tÕ ®e däa trùc tiÕp lîi Ých cña Nhµ n-íc, cña tËp thÓ, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh hoÆc cña ng-êi kh¸c mµ kh«ng cßn çch nµo kh¸c lµ ph¶i cã hµnh ®éng g©y mét thiÖt h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÇn ng¨n chÆn.

2. Trong t×nh thÕ cÊp thiÕt, chñ së h÷u tµi s¶n kh«ng ®-îc c¶n trë ng-êi kh¸c dïng tµi s¶n cña m×nh hoÆc c¶n trë ng-êi kh¸c g©y thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n ®ã ®Ó ng¨n chÆn, lµm gi¶m mèi nguy hiÓm hoÆc thiÖt h¹i lín h¬n cã nguy c¬ x¶y ra.

3. G©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng ph¶i lµ hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u. Chñ së h÷u ®-îc båi th-êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 614 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 26 3. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc b¶o vÖ m«i tr-êng

Khi sö dông, b¶o qu¶n, tõ bá tµi s¶n cña m×nh, chñ së h÷u ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i tr-êng; nÕu lµm « nhiÔm m«i tr-êng th× ph¶i chÊm døt hµnh vi g©y « nhiÔm, thùc hiÖn çc biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc hËu qu¶ vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 2 6 4. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc t«n träng, b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi

Khi thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh, chñ së h÷u ph¶i t«n träng, b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi, kh«ng ®-îc l¹m dông quyÒn së h÷u ®Ó g©y mÊt trËt tù, an toµn x· héi, lµm thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

70

§ iÒu 26 5. NghÜa vô t«n träng ranh giíi gi÷a çc bÊt ®éng s¶n

1. Ranh giíi gi÷a çc bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®-îc x¸c ®Þnh theo tho¶ thuËn cña çc chñ së h÷u hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

Ranh giíi còng cã thÓ ®-îc x¸c ®Þnh theo tËp qu¸n hoÆc theo ranh giíi ®· tån t¹i tõ ba m-¬i n¨m trë lªn mµ kh«ng cã tranh chÊp.

2. Ng-êi cã quyÒn sö dông ®Êt ®-îc sö dông kh«ng gian vµ lßng ®Êt theo chiÒu th¼ng ®øng tõ ranh giíi trong khu«n viªn ®Êt phï hîp víi quy ho¹ch x©y dùng do c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn quy ®Þnh vµ kh«ng ®-îc lµm ¶nh h-ëng ®Õn viÖc sö dông ®Êt liÒn kÒ cña ng-êi kh¸c.

Ng-êi sö dông ®Êt chØ ®-îc trång c©y vµ lµm çc viÖc kh¸c trong khu«n viªn ®Êt thuéc quyÒn sö dông cña m×nh vµ theo ranh giíi ®· ®-îc x¸c ®Þnh; nÕu rÔ c©y, cµnh c©y v-ît qu¸ ranh giíi th× ph¶i xÐn rÔ, tØa cµnh phÇn v-ît qu¸, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

3. Trong tr-êng hîp ranh giíi lµ kªnh, m-¬ng, hµo, r·nh, bê ruéng th× ng-êi sö dông ®Êt cã nghÜa vô t«n träng, duy tr× ranh giíi chung; kh«ng ®-îc lÊn, chiÕm, thay ®æi mèc giíi ng¨n çch.

§ iÒu 26 6. QuyÒn së h÷u ®èi víi mèc giíi ng¨n çch çc bÊt ®éng s¶n

1. Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ chØ ®-îc dùng cét mèc, hµng rµo, x©y t-êng ng¨n trªn phÇn ®Êt thuéc quyÒn sö dông cña m×nh. Nh÷ng ng-êi sö dông ®Êt liÒn kÒ cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau vÒ viÖc dùng cét mèc, hµng rµo, x©y t-êng ng¨n, trång c©y trªn ranh giíi ®Ó lµm mèc giíi ng¨n çch gi÷a çc bÊt ®éng s¶n; nh÷ng vËt mèc giíi nµy lµ së h÷u chung cña nh÷ng ng-êi ®ã.

Trong tr-êng hîp mèc giíi ng¨n çch chØ do mét bªn t¹o nªn trªn ranh giíi vµ ®-îc chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ång ý th× mèc giíi ng¨n çch ®ã lµ së h÷u chung, chi phÝ ®Ó x©y dùng do bªn t¹o nªn chÞu, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ kh«ng ®ång ý mµ cã lý do chÝnh ®¸ng th× chñ së h÷u ®· dùng cét mèc, hµng rµo, x©y t-êng ng¨n ph¶i dì bá.

§èi víi c©y lµ mèc giíi chung, çc bªn ®Òu cã nghÜa vô b¶o vÖ; hoa lîi thu ®-îc tõ c©y ®-îc chia ®Òu, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. §èi víi mèc giíi lµ t-êng nhµ chung, chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ kh«ng ®-îc træ cöa sæ, lç th«ng khÝ hoÆc ®ôc t-êng ®Ó ®Æt kÕt cÊu x©y dùng, trõ tr-êng hîp ®-îc chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ång ý.

Trong tr-êng hîp nhµ x©y riªng biÖt nh-ng t-êng s¸t liÒn nhau th× chñ së h÷u còng chØ ®-îc ®ôc t-êng, ®Æt kÕt cÊu x©y dùng ®Õn giíi h¹n ng¨n çch t-êng cña m×nh.

§ iÒu 26 7. NghÜa vô t«n träng quy t¾c x©y dùng

1. Khi x©y dùng c«ng tr×nh, chñ së h÷u c«ng tr×nh ph¶i tu©n theo ph¸p luËt vÒ x©y dùng, b¶o ®¶m an toµn, kh«ng ®-îc x©y v-ît qu¸ ®é cao, kho¶ng çch mµ

71

ph¸p luËt vÒ x©y dùng quy ®Þnh vµ kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh.

2. Khi cã nguy c¬ x¶y ra sù cè ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng, ¶nh h-ëng ®Õn bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh th× chñ së h÷u c«ng tr×nh ph¶i cho ngõng ngay viÖc x©y dùng, söa ch÷a hoÆc dì bá theo yªu cÇu cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh hoÆc theo yªu cÇu cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

3. Khi x©y dùng c«ng tr×nh vÖ sinh, kho chøa ho¸ chÊt ®éc h¹i vµ çc c«ng tr×nh kh¸c mµ viÖc sö dông cã kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm m«i tr-êng, chñ së h÷u ph¶i x©y çch mèc giíi mét kho¶ng çch vµ ë vÞ trÝ hîp lý, ph¶i b¶o ®¶m vÖ sinh, an toµn vµ kh«ng lµm ¶nh h-ëng ®Õn chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh.

§ iÒu 2 6 8. NghÜa vô b¶o ®¶m an toµn ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng liÒn kÒ

Khi ®µo giÕng, ®µo ao hoÆc x©y dùng çc c«ng tr×nh d-íi mÆt ®Êt, chñ së h÷u c«ng tr×nh ph¶i ®µo, x©y çch mèc giíi mét kho¶ng çch do ph¸p luËt vÒ x©y dùng quy ®Þnh.

Trong tr-êng hîp c«ng tr×nh cã nguy c¬ ®e do¹ sù an toµn bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh th× chñ c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn ngay çc biÖn ph¸p kh¾c phôc; nÕu g©y thiÖt h¹i cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 26 9. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc tho¸t n-íc m-a

Chñ së h÷u nhµ ph¶i l¾p ®Æt ®-êng dÉn n-íc sao cho n-íc m-a tõ m¸i nhµ cña m×nh kh«ng ®-îc ch¶y xuèng bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ.

§ iÒu 27 0. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc tho¸t n-íc th¶i

Chñ së h÷u nhµ ph¶i lµm cèng ngÇm hoÆc r·nh tho¸t n-íc ®Ó ®-a n-íc th¶i ra n¬i quy ®Þnh, sao cho n-íc th¶i kh«ng ch¶y trµn sang bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ, ra ®-êng c«ng céng hoÆc n¬i sinh ho¹t c«ng céng lµm « nhiÔm m«i tr-êng.

§ iÒu 27 1. H¹n chÕ quyÒn træ cöa

1. Chñ së h÷u nhµ chØ ®-îc træ cöa ra vµo, cöa sæ quay sang nhµ bªn c¹nh, nhµ ®èi diÖn vµ ®-êng ®i chung theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ x©y dùng.

2. M¸i che trªn cöa ra vµo, cöa sæ quay ra ®-êng ®i chung ph¶i çch mÆt ®Êt tõ 2,5 mÐt trë lªn.

72

§ iÒu 27 2. QuyÒn yªu cÇu söa ch÷a, ph¸ dì bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

Trong tr-êng hîp c©y cèi, c«ng tr×nh x©y dùng cã nguy c¬ sËp ®æ xuèng bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ hoÆc n¬i sinh ho¹t c«ng céng th× chñ së h÷u ph¶i chÆt c©y, söa ch÷a hoÆc ph¸ dì c«ng tr×nh x©y dùng ®ã.

Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ cã quyÒn yªu cÇu chñ së h÷u c©y cèi, c«ng tr×nh x©y dùng cã nguy c¬ sËp ®æ ph¶i chÆt c©y, ph¸ dì; nÕu ng-êi ®ã kh«ng chÆt c©y, ph¸ dì th× chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cho chÆt c©y, ph¸ dì. Chi phÝ chÆt c©y, ph¸ dì do chñ së h÷u c©y cèi, c«ng tr×nh x©y dùng chÞu.

§ iÒu 27 3. QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

Chñ së h÷u nhµ, ng-êi sö dông ®Êt cã quyÒn sö dông bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ thuéc së h÷u cña ng-êi kh¸c ®Ó b¶o ®¶m çc nhu cÇu cña m×nh vÒ lèi ®i, cÊp, tho¸t n-íc, cÊp khÝ ga, ®-êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c vµ çc nhu cÇu cÇn thiÕt kh¸c mét çch hîp lý, nh-ng ph¶i ®Òn bï, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 27 4. X¸c lËp quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

1. QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®-îc x¸c lËp theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. Trong tr-êng hîp quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®· ®-îc x¸c lËp cho chñ së h÷u nhµ, ng-êi sö dông ®Êt th× ng-êi ®-îc chuyÓn giao nhµ, quyÒn sö dông ®Êt còng ®-îc h-ëng quyÒn ®ã.

§ iÒu 27 5. QuyÒn vÒ lèi ®i qua bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

1. Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n bÞ v©y bäc bëi çc bÊt ®éng s¶n cña çc chñ së h÷u kh¸c mµ kh«ng cã lèi ®i ra, cã quyÒn yªu cÇu mét trong nh÷ng chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ dµnh cho m×nh mét lèi ®i ra ®Õn ®-êng c«ng céng; ng-êi ®-îc yªu cÇu cã nghÜa vô ®¸p øng yªu cÇu ®ã. Ng-êi ®-îc dµnh lèi ®i ph¶i ®Òn bï cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

Lèi ®i ®-îc më trªn bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ nµo mµ ®-îc coi lµ thuËn tiÖn vµ hîp lý nhÊt, cã tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ cña ®Þa ®iÓm, lîi Ých cña bÊt ®éng s¶n bÞ v©y bäc vµ thiÖt h¹i g©y ra lµ Ýt nhÊt cho bÊt ®éng s¶n cã më lèi ®i.

2. VÞ trÝ, giíi h¹n chiÒu dµi, chiÒu réng, chiÒu cao cña lèi ®i do çc bªn tho¶ thuËn, b¶o ®¶m thuËn tiÖn cho viÖc ®i l¹i vµ Ýt g©y phiÒn hµ cho çc bªn; nÕu cã tranh chÊp vÒ lèi ®i th× cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh.

3. Trong tr-êng hîp bÊt ®éng s¶n ®-îc chia thµnh nhiÒu phÇn cho çc chñ së h÷u, chñ sö dông kh¸c nhau th× khi chia ph¶i dµnh lèi ®i cÇn thiÕt cho ng-êi phÝa trong theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy mµ kh«ng cã ®Òn bï.

73

§ iÒu 2 7 6. QuyÒn m¾c ®-êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c qua bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã quyÒn m¾c ®-êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c qua bÊt ®éng s¶n cña çc chñ së h÷u kh¸c mét çch hîp lý, nh-ng ph¶i b¶o ®¶m an toµn vµ thuËn tiÖn cho çc chñ së h÷u ®ã; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 27 7. QuyÒn vÒ cÊp, tho¸t n-íc qua bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

Trong tr-êng hîp do vÞ trÝ tù nhiªn cña bÊt ®éng s¶n mµ viÖc cÊp, tho¸t n-íc buéc ph¶i qua mét bÊt ®éng s¶n kh¸c th× chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã n-íc ch¶y qua ph¶i dµnh mét lèi cÊp, tho¸t n-íc thÝch hîp, kh«ng ®-îc c¶n trë hoÆc ng¨n chÆn dßng n-íc ch¶y. Ng-êi sö dông lèi cÊp, tho¸t n-íc ph¶i h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã n-íc ch¶y qua khi l¾p ®Æt ®-êng dÉn n-íc; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng. Trong tr-êng hîp n-íc tù nhiªn ch¶y tõ vÞ trÝ cao xuèng vÞ trÝ thÊp mµ g©y thiÖt h¹i cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã n-íc ch¶y qua th× ng-êi sö dông lèi cÊp, tho¸t n-íc kh«ng ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 27 8. QuyÒn vÒ t-íi n-íc, tiªu n-íc trong canh t¸c

Ng-êi cã quyÒn sö dông ®Êt canh t¸c khi cã nhu cÇu vÒ t-íi n-íc, tiªu n-íc, cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ng-êi sö dông ®Êt xung quanh ®Ó cho m×nh mét lèi dÉn n-íc thÝch hîp, thuËn tiÖn cho viÖc t-íi, tiªu; ng-êi ®-îc yªu cÇu cã nghÜa vô ®¸p øng yªu cÇu ®ã; nÕu ng-êi sö dông lèi dÉn n-íc g©y thiÖt h¹i cho ng-êi sö dông ®Êt xung quanh th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 27 9. ChÊm døt quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ

QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. BÊt ®éng s¶n liÒn kÒ víi bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u ®ang thùc hiÖn quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ã nhËp lµm mét;

2. Chñ së h÷u nhµ, ng-êi sö dông ®Êt kh«ng cßn nhu cÇu sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ.

P H Ç N T H ø B A

N G H Ü A V ô D© n s ù Vµ H î P ® å N G d © n s ù

C h - ¬ n g X V I I

N H÷N G Q U Y ®ÞN H C HU N G

74

Mô c 1 NGH ÜA V ô d © n s ù

§ iÒu 28 0. NghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù lµ viÖc mµ theo ®ã, mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ (sau ®©y gäi chung lµ bªn cã nghÜa vô) ph¶i chuyÓn giao vËt, chuyÓn giao quyÒn, tr¶ tiÒn hoÆc giÊy tê cã gi¸, thùc hiÖn c«ng viÖc kh¸c hoÆc kh«ng ®-îc thùc hiÖn c«ng viÖc nhÊt ®Þnh v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c (sau ®©y gäi chung lµ bªn cã quyÒn).

§ iÒu 28 1. C¨n cø ph¸t sinh nghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh tõ çc c¨n cø sau ®©y:

1. Hîp ®ång d©n sù;

2. Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph-¬ng;

3. Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn;

4. ChiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n hoÆc ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;

5. G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt;

6. Nh÷ng c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 28 2. §èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù

1. §èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù cã thÓ lµ tµi s¶n, c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn hoÆc kh«ng ®-îc thùc hiÖn.

2. §èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh cô thÓ.

3. ChØ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ giao dÞch ®-îc, nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®-îc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi míi lµ ®èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù.

Mô c 2

T H ù C H I ÖN N G HÜA V ô d © n sù

§ iÒu 28 3. Nguyªn t¾c thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

Bªn cã nghÜa vô d©n sù ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh mét çch trung thùc, theo tinh thÇn hîp t¸c, ®óng cam kÕt, kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.

§ iÒu 28 4. §Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. §Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù do çc bªn tho¶ thuËn.

75

2. Trong tr-êng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn th× ®Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:

a) N¬i cã bÊt ®éng s¶n, nÕu ®èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù lµ bÊt ®éng s¶n;

b) N¬i c- tró hoÆc trô së cña bªn cã quyÒn, nÕu ®èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù kh«ng ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n.

Khi bªn cã quyÒn thay ®æi n¬i c- tró hoÆc trô së th× ph¶i b¸o cho bªn cã nghÜa vô vµ ph¶i chÞu chi phÝ t¨ng lªn do viÖc thay ®æi n¬i c- tró hoÆc trô së, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 28 5. Thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. Thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®óng thêi h¹n; chØ ®-îc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù tr-íc thêi h¹n khi cã sù ®ång ý cña bªn cã quyÒn; nÕu bªn cã nghÜa vô ®· tù ý thùc hiÖn nghÜa vô tr-íc thêi h¹n vµ bªn cã quyÒn ®· chÊp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô th× nghÜa vô ®-îc coi lµ ®· hoµn thµnh ®óng thêi h¹n.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vÒ thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù th× çc bªn cã thÓ thùc hiÖn nghÜa vô hoÆc yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô vµo bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i th«ng b¸o cho nhau biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý.

§ iÒu 28 6. ChËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. ChËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµ nghÜa vô vÉn ch-a ®-îc thùc hiÖn hoÆc chØ ®-îc thùc hiÖn mét phÇn khi thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®· hÕt.

2. Bªn chËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn cã quyÒn vÒ viÖc kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô ®óng thêi h¹n.

§ iÒu 28 7. Ho·n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. Khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô d©n sù ®óng thêi h¹n th× bªn cã nghÜa vô ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn cã quyÒn biÕt vµ ®Ò nghÞ ®-îc ho·n viÖc thùc hiÖn nghÜa vô.

Tr-êng hîp kh«ng th«ng b¸o cho bªn cã quyÒn th× bªn cã nghÜa vô ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i ph¸t sinh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc do nguyªn nh©n kh¸ch quan kh«ng thÓ th«ng b¸o.

2. Bªn cã nghÜa vô ®-îc ho·n viÖc thùc hiÖn nghÜa vô, nÕu ®-îc bªn cã quyÒn ®ång ý. ViÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù khi ®-îc ho·n vÉn ®-îc coi lµ thùc hiÖn ®óng thêi h¹n.

76

§ iÒu 28 8. ChËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. ChËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµ khi ®Õn thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô mµ bªn cã nghÜa vô ®· thùc hiÖn theo tho¶ thuËn nh-ng bªn cã quyÒn kh«ng tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®ã.

2. Trong tr-êng hîp chËm tiÕp nhËn ®èi t-îng cña nghÜa vô lµ tµi s¶n th× bªn cã nghÜa vô ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n tµi s¶n vµ cã quyÒn yªu cÇu thanh to¸n chi phÝ hîp lý.

3. §èi víi tµi s¶n cã nguy c¬ bÞ h- háng th× bªn cã nghÜa vô cã quyÒn b¸n tµi s¶n ®ã vµ tr¶ cho bªn cã quyÒn kho¶n tiÒn thu ®-îc tõ viÖc b¸n tµi s¶n sau khi trõ ®i chi phÝ hîp lý ®Ó b¶o qu¶n vµ b¸n tµi s¶n ®ã.

§ iÒu 28 9. Thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt

1. Bªn cã nghÜa vô giao vËt ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n vËt cho ®Õn khi giao.

2. Khi vËt ph¶i giao lµ vËt ®Æc ®Þnh th× bªn cã nghÜa vô ph¶i giao ®óng vËt ®ã vµ ®óng t×nh tr¹ng nh- ®· cam kÕt; nÕu lµ vËt cïng lo¹i th× ph¶i giao ®óng sè l-îng vµ chÊt l-îng nh- ®· tho¶ thuËn vµ nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ chÊt l-îng th× ph¶i giao vËt ®ã víi chÊt l-îng trung b×nh; nÕu lµ vËt ®ång bé th× ph¶i giao ®ång bé.

3. Bªn cã nghÜa vô ph¶i chÞu mäi chi phÝ vÒ viÖc giao vËt, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 29 0. Thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn

1. NghÜa vô tr¶ tiÒn ph¶i ®-îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n, ®óng ®Þa ®iÓm vµ ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.

2. NghÜa vô tr¶ tiÒn bao gåm c¶ tiÒn l·i trªn nî gèc, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 2 9 1. NghÜa vô ph¶i thùc hiÖn hoÆc kh«ng ®-îc thùc hiÖn mét c«ng viÖc

1. NghÜa vô ph¶i thùc hiÖn mét c«ng viÖc lµ nghÜa vô mµ theo ®ã bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn ®óng c«ng viÖc ®ã.

2. NghÜa vô kh«ng ®-îc thùc hiÖn mét c«ng viÖc lµ nghÜa vô mµ theo ®ã bªn cã nghÜa vô kh«ng ®-îc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã.

§ iÒu 29 2. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo ®Þnh kú

NghÜa vô d©n sù ®-îc thùc hiÖn theo ®Þnh kú nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

ViÖc chËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo tõng kú còng bÞ coi lµ chËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

77

§ iÒu 29 3. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù th«ng qua ng-êi thø ba

Khi ®-îc bªn cã quyÒn ®ång ý, bªn cã nghÜa vô cã thÓ uû quyÒn cho ng-êi thø ba thay m×nh thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù nh-ng vÉn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi bªn cã quyÒn, nÕu ng-êi thø ba kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 29 4. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã ®iÒu kiÖn

Trong tr-êng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù th× khi ®iÒu kiÖn ph¸t sinh, bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn.

§ iÒu 29 5. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã ®èi t-îng tuú ý lùa chän

1. NghÜa vô d©n sù cã ®èi t-îng tuú ý lùa chän lµ nghÜa vô mµ ®èi t-îng lµ mét trong nhiÒu tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc kh¸c nhau vµ bªn cã nghÜa vô cã thÓ tuú ý lùa chän, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh dµnh quyÒn lùa chän cho bªn cã quyÒn.

2. Bªn cã nghÜa vô ph¶i th«ng b¸o cho bªn cã quyÒn biÕt vÒ viÖc tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc ®-îc lùa chän ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô. Tr-êng hîp bªn cã quyÒn ®· x¸c ®Þnh thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®-îc lùa chän th× bªn cã nghÜa vô ph¶i hoµn thµnh ®óng thêi h¹n.

3. Trong tr-êng hîp chØ cßn mét tµi s¶n hoÆc mét c«ng viÖc th× bªn cã nghÜa vô ph¶i giao tµi s¶n ®ã hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã.

§ iÒu 29 6. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù thay thÕ ®-îc

NghÜa vô d©n sù thay thÕ ®-îc lµ nghÜa vô mµ bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô ban ®Çu th× cã thÓ thùc hiÖn mét nghÜa vô kh¸c ®· ®-îc bªn cã quyÒn chÊp nhËn ®Ó thay thÕ nghÜa vô d©n sù ®ã.

§ iÒu 29 7. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù riªng rÏ

Khi nhiÒu ng-êi cïng thùc hiÖn mét nghÜa vô d©n sù, nh-ng mçi ng-êi cã mét phÇn nghÜa vô nhÊt ®Þnh vµ riªng rÏ víi nhau th× mçi ng-êi chØ ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cña m×nh.

§ iÒu 29 8. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù liªn ®íi

1. NghÜa vô d©n sù liªn ®íi lµ nghÜa vô do nhiÒu ng-êi cïng ph¶i thùc hiÖn vµ bªn cã quyÒn cã thÓ yªu cÇu bÊt cø ai trong sè nh÷ng ng-êi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô.

78

2. Trong tr-êng hîp mét ng-êi ®· thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô th× cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ng-êi cã nghÜa vô liªn ®íi kh¸c ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô liªn ®íi cña hä ®èi víi m×nh.

3. Trong tr-êng hîp bªn cã quyÒn ®· chØ ®Þnh mét trong sè nh÷ng ng-êi cã nghÜa vô liªn ®íi thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô, nh-ng sau ®ã l¹i miÔn cho ng-êi ®ã th× nh÷ng ng-êi cßn l¹i còng ®-îc miÔn thùc hiÖn nghÜa vô.

4. Trong tr-êng hîp bªn cã quyÒn chØ miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cho mét trong sè nh÷ng ng-êi cã nghÜa vô liªn ®íi kh«ng ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cña m×nh th× nh÷ng ng-êi cßn l¹i vÉn ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cña hä.

§ iÒu 2 9 9. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®èi víi nhiÒu ng-êi cã quyÒn liªn ®íi

1. NghÜa vô d©n sù ®èi víi nhiÒu ng-êi cã quyÒn liªn ®íi lµ nghÜa vô mµ theo ®ã mçi ng-êi trong sè nh÷ng ng-êi cã quyÒn ®Òu cã thÓ yªu cÇu bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô.

2. Bªn cã nghÜa vô cã thÓ thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi bÊt cø ai trong sè nh÷ng ng-êi cã quyÒn liªn ®íi.

3. Trong tr-êng hîp mét trong sè nh÷ng ng-êi cã quyÒn liªn ®íi miÔn cho bªn cã nghÜa vô kh«ng ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô ®èi víi m×nh th× bªn cã nghÜa vô vÉn ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cßn l¹i ®èi víi nh÷ng ng-êi cã quyÒn liªn ®íi kh¸c.

§ iÒu 30 0. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph©n chia ®-îc theo phÇn

1. NghÜa vô d©n sù ph©n chia ®-îc theo phÇn lµ nghÜa vô mµ ®èi t-îng cña nghÜa vô lµ vËt chia ®-îc hoÆc c«ng viÖc cã thÓ chia thµnh nhiÒu phÇn ®Ó thùc hiÖn.

2. Bªn cã nghÜa vô cã thÓ thùc hiÖn tõng phÇn nghÜa vô, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 30 1. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù kh«ng ph©n chia ®-îc theo phÇn

1. NghÜa vô d©n sù kh«ng ph©n chia ®-îc theo phÇn lµ nghÜa vô mµ ®èi t-îng cña nghÜa vô lµ vËt kh«ng chia ®-îc hoÆc lµ c«ng viÖc ph¶i ®-îc thùc hiÖn cïng mét lóc.

2. Trong tr-êng hîp nhiÒu ng-êi cïng ph¶i thùc hiÖn mét nghÜa vô kh«ng ph©n chia ®-îc th× hä ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cïng mét lóc.

Mô c 3

T r ¸ ch n h iÖ m d © n sù

79

§ iÒu 30 2. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do vi ph¹m nghÜa vô d©n sù

1. Bªn cã nghÜa vô mµ kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi bªn cã quyÒn.

2. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô d©n sù do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng th× kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

3. Bªn cã nghÜa vô kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù nÕu chøng minh ®-îc nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn ®-îc lµ hoµn toµn do lçi cña bªn cã quyÒn.

§ iÒu 30 3. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt

1. Khi bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt ®Æc ®Þnh th× ng-êi cã quyÒn ®-îc quyÒn yªu cÇu bªn cã nghÜa vô ph¶i giao ®óng vËt ®ã; nÕu vËt kh«ng cßn hoÆc bÞ h- háng th× ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ cña vËt.

2. Khi bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô giao vËt cïng lo¹i th× ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ cña vËt.

3. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu nµy mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn cã quyÒn th× ngoµi viÖc thanh to¸n gi¸ trÞ cña vËt cßn ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn cã quyÒn.

§ iÒu 3 0 4. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn hoÆc kh«ng ®-îc thùc hiÖn mét c«ng viÖc

1. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn mét c«ng viÖc mµ m×nh ph¶i thùc hiÖn th× bªn cã quyÒn cã thÓ yªu cÇu bªn cã nghÜa vô tiÕp tôc thùc hiÖn hoÆc tù m×nh thùc hiÖn hoÆc giao cho ng-êi kh¸c thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã vµ yªu cÇu bªn cã nghÜa vô thanh to¸n chi phÝ hîp lý vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Khi bªn cã nghÜa vô kh«ng ®-îc thùc hiÖn mét c«ng viÖc mµ l¹i thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã th× bªn cã quyÒn ®-îc quyÒn yªu cÇu bªn cã nghÜa vô ph¶i chÊm døt viÖc thùc hiÖn, kh«i phôc t×nh tr¹ng ban ®Çu vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 30 5. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do chËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. Khi nghÜa vô d©n sù chËm ®-îc thùc hiÖn th× bªn cã quyÒn cã thÓ gia h¹n ®Ó bªn cã nghÜa vô hoµn thµnh nghÜa vô; nÕu qu¸ thêi h¹n nµy mµ nghÜa vô vÉn ch-a ®-îc hoµn thµnh th× theo yªu cÇu cña bªn cã quyÒn, bªn cã nghÜa vô vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô vµ båi th-êng thiÖt h¹i; nÕu viÖc thùc hiÖn nghÜa vô kh«ng cßn cÇn thiÕt ®èi víi bªn cã quyÒn th× bªn nµy cã quyÒn tõ chèi tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô chËm tr¶ tiÒn th× bªn ®ã ph¶i tr¶ l·i ®èi víi sè tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc c«ng bè t-¬ng øng

80

víi thêi gian chËm tr¶ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 3 0 6. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do chËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

Bªn cã quyÒn chËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµm ph¸t sinh thiÖt h¹i cho bªn cã nghÜa vô th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho ng-êi ®ã vµ ph¶i chÞu mäi rñi ro x¶y ra kÓ tõ thêi ®iÓm chËm tiÕp nhËn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 30 7. Tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i

1. Tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i bao gåm tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt, tr¸ch nhiÖm båi th-êng bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn.

2. Tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt lµ tr¸ch nhiÖm bï ®¾p tæn thÊt vËt chÊt thùc tÕ, tÝnh ®-îc thµnh tiÒn do bªn vi ph¹m g©y ra, bao gåm tæn thÊt vÒ tµi s¶n, chi phÝ hîp lý ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ, kh¾c phôc thiÖt h¹i, thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót.

3. Ng-êi g©y thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn cho ng-êi kh¸c do x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ng-êi ®ã th× ngoµi viÖc chÊm døt hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai cßn ph¶i båi th-êng mét kho¶n tiÒn ®Ó bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

§ iÒu 30 8. Lçi trong tr¸ch nhiÖm d©n sù

1. Ng-êi kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô d©n sù th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù khi cã lçi cè ý hoÆc lçi v« ý, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Cè ý g©y thiÖt h¹i lµ tr-êng hîp mét ng-êi nhËn thøc râ hµnh vi cña m×nh sÏ g©y thiÖt h¹i cho ng-êi kh¸c mµ vÉn thùc hiÖn vµ mong muèn hoÆc tuy kh«ng mong muèn nh-ng ®Ó mÆc cho thiÖt h¹i x¶y ra.

V« ý g©y thiÖt h¹i lµ tr-êng hîp mét ng-êi kh«ng thÊy tr-íc hµnh vi cña m×nh cã kh¶ n¨ng g©y thiÖt h¹i, mÆc dï ph¶i biÕt hoÆc cã thÓ biÕt tr-íc thiÖt h¹i sÏ x¶y ra hoÆc thÊy tr-íc hµnh vi cña m×nh cã kh¶ n¨ng g©y thiÖt h¹i, nh-ng cho r»ng thiÖt h¹i sÏ kh«ng x¶y ra hoÆc cã thÓ ng¨n chÆn ®-îc.

Mô c 4

CH U Y ÓN G IAO Q UY ÒN Y ªU C ÇU Vµ C H U YÓN GI AO N G HÜA V ô d © n sù

81

§ iÒu 30 9. ChuyÓn giao quyÒn yªu cÇu

1. Bªn cã quyÒn yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã thÓ chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ®ã cho ng-êi thÕ quyÒn theo tho¶ thuËn, trõ nh÷ng tr-êng hîp sau ®©y:

a) QuyÒn yªu cÇu cÊp d-ìng, yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i do x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn;

b) Bªn cã quyÒn vµ bªn cã nghÜa vô cã tho¶ thuËn kh«ng ®-îc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu;

c) C¸c tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2. Khi bªn cã quyÒn yªu cÇu chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu cho ng-êi thÕ quyÒn th× ng-êi thÕ quyÒn trë thµnh bªn cã quyÒn yªu cÇu.

Ng-êi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ph¶i b¸o cho bªn cã nghÜa vô biÕt b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu. ViÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña bªn cã nghÜa vô, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 31 0. H×nh thøc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu

1. ViÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi nãi.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, ph¶i cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc ph¶i xin phÐp th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh ®ã.

§ iÒu 31 1. NghÜa vô cung cÊp th«ng tin vµ chuyÓn giao giÊy tê

1. Ng-êi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ph¶i cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt, chuyÓn giao giÊy tê cã liªn quan cho ng-êi thÕ quyÒn.

2. Ng-êi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 31 2. Kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm sau khi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu

Ng-êi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô cña bªn cã nghÜa vô, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 3 1 3. ChuyÓn giao quyÒn yªu cÇu cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

Trong tr-êng hîp quyÒn yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m th× viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu bao gåm c¶ biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®ã.

82

§ iÒu 31 4. QuyÒn tõ chèi cña bªn cã nghÜa vô

1. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu hoÆc ng-êi thÕ quyÒn kh«ng chøng minh vÒ tÝnh x¸c thùc cña viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu th× bªn cã nghÜa vô cã quyÒn tõ chèi viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng-êi thÕ quyÒn.

2. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô do kh«ng ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu mµ ®· thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng-êi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu th× ng-êi thÕ quyÒn kh«ng ®-îc yªu cÇu bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh.

§ iÒu 31 5. ChuyÓn giao nghÜa vô d©n sù

1. Bªn cã nghÜa vô cã thÓ chuyÓn giao nghÜa vô d©n sù cho ng-êi thÕ nghÜa vô nÕu ®-îc bªn cã quyÒn ®ång ý, trõ tr-êng hîp nghÜa vô g¾n liÒn víi nh©n th©n cña bªn cã nghÜa vô hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh«ng ®-îc chuyÓn giao nghÜa vô.

2. Khi ®-îc chuyÓn giao nghÜa vô th× ng-êi thÕ nghÜa vô trë thµnh bªn cã nghÜa vô.

§ iÒu 31 6. H×nh thøc chuyÓn giao nghÜa vô d©n sù

1. ViÖc chuyÓn giao nghÜa vô d©n sù ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi nãi.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh viÖc chuyÓn giao nghÜa vô ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, ph¶i cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc ph¶i xin phÐp th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh ®ã.

§ iÒu 31 7. ChuyÓn giao nghÜa vô d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m

Trong tr-êng hîp nghÜa vô d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®-îc chuyÓn giao th× biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®ã chÊm døt, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

Mô c 5

B ¶ O ® ¶ M T H ù C H IÖ N N G HÜA V ô d © n s ù

I - N H÷NG Q UY ® ÞN H CH U NG

§ iÒu 31 8. BiÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù bao gåm:

a) CÇm cè tµi s¶n;

83

b) ThÕ chÊp tµi s¶n;

c) §Æt cäc;

d) Ký c-îc;

®) Ký quü;

e) B¶o l·nh;

g) TÝn chÊp.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ biÖn ph¸p b¶o ®¶m th× ng-êi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®ã.

§ iÒu 31 9. Ph¹m vi b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. NghÜa vô d©n sù cã thÓ ®-îc b¶o ®¶m mét phÇn hoÆc toµn bé theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh ph¹m vi b¶o ®¶m th× nghÜa vô coi nh- ®-îc b¶o ®¶m toµn bé, kÓ c¶ nghÜa vô tr¶ l·i vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Çc bªn ®-îc tho¶ thuËn vÒ çc biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn çc lo¹i nghÜa vô, kÓ c¶ nghÜa vô hiÖn t¹i, nghÜa vô trong t-¬ng lai hoÆc nghÜa vô cã ®iÒu kiÖn.

§ iÒu 32 0. VËt b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. VËt b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph¶i thuéc quyÒn së h÷u cña bªn b¶o ®¶m vµ ®-îc phÐp giao dÞch.

2. VËt dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµ vËt hiÖn cã hoÆc ®-îc h×nh thµnh trong t-¬ng lai. VËt h×nh thµnh trong t-¬ng lai lµ ®éng s¶n, bÊt ®éng s¶n thuéc së h÷u cña bªn b¶o ®¶m sau thêi ®iÓm nghÜa vô ®-îc x¸c lËp hoÆc giao dÞch b¶o ®¶m ®-îc giao kÕt.

§ iÒu 3 2 1. TiÒn, giÊy tê cã gi¸ dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

TiÒn, tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, kú phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 32 2. QuyÒn tµi s¶n dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

1. Çc quyÒn tµi s¶n thuéc së h÷u cña bªn b¶o ®¶m bao gåm quyÒn tµi s¶n ph¸t sinh tõ quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn ®èi víi gièng c©y trång, quyÒn ®ßi nî, quyÒn ®-îc nhËn sè tiÒn b¶o hiÓm ®èi víi vËt b¶o ®¶m, quyÒn tµi s¶n ®èi víi phÇn vèn gãp trong doanh nghiÖp, quyÒn tµi s¶n ph¸t sinh tõ hîp ®ång vµ çc quyÒn tµi s¶n kh¸c thuéc së h÷u cña bªn b¶o ®¶m ®Òu ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

84

2. QuyÒn sö dông ®Êt ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

3. QuyÒn khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ tµi nguyªn.

§ iÒu 32 3. §¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m

1. Giao dÞch b¶o ®¶m lµ giao dÞch d©n sù do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ viÖc thùc hiÖn biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®-îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 318 cña Bé luËt nµy.

2. ViÖc ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m. ViÖc ®¨ng ký lµ ®iÒu kiÖn ®Ó giao dÞch b¶o ®¶m cã hiÖu lùc chØ trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

3. Tr-êng hîp giao dÞch b¶o ®¶m ®-îc ®¨ng ký theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× giao dÞch b¶o ®¶m ®ã cã gi¸ trÞ ph¸p lý ®èi víi ng-êi thø ba, kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký.

§ iÒu 3 2 4. Mét tµi s¶n dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù

1. Mét tµi s¶n cã thÓ ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù, nÕu cã gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm x¸c lËp giao dÞch b¶o ®¶m lín h¬n tæng gi¸ trÞ çc nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp mét tµi s¶n ®-îc b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô th× bªn b¶o ®¶m ph¶i th«ng b¸o cho bªn nhËn b¶o ®¶m sau biÕt vÒ viÖc tµi s¶n b¶o ®¶m ®ang ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô kh¸c. Mçi lÇn b¶o ®¶m ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.

3. Trong tr-êng hîp ph¶i xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn mét nghÜa vô ®Õn h¹n th× çc nghÜa vô kh¸c tuy ch-a ®Õn h¹n ®Òu ®-îc coi lµ ®Õn h¹n vµ tÊt c¶ çc bªn cïng nhËn b¶o ®¶m ®Òu ®-îc tham gia xö lý tµi s¶n. Bªn nhËn b¶o ®¶m ®· th«ng b¸o vÒ viÖc xö lý tµi s¶n cã tr¸ch nhiÖm xö lý tµi s¶n, nÕu çc bªn cïng nhËn b¶o ®¶m kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

Trong tr-êng hîp çc bªn muèn tiÕp tôc thùc hiÖn çc nghÜa vô ch-a ®Õn h¹n th× cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn b¶o ®¶m dïng tµi s¶n kh¸c ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn çc nghÜa vô ch-a ®Õn h¹n.

§ iÒu 32 5. Thø tù -u tiªn thanh to¸n

Thø tù -u tiªn th¸nh to¸n khi xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:

1. Trong tr-êng hîp giao dÞch b¶o ®¶m ®-îc ®¨ng ký th× viÖc x¸c ®Þnh thø tù -u tiªn thanh to¸n khi xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m ®-îc x¸c ®Þnh theo thø tù ®¨ng ký;

85

2. Trong tr-êng hîp mét tµi s¶n ®-îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù mµ cã giao dÞch b¶o ®¶m cã ®¨ng ký, cã giao dÞch b¶o ®¶m kh«ng ®¨ng ký th× giao dÞch b¶o ®¶m cã ®¨ng ký ®-îc -u tiªn thanh to¸n;

3. Trong tr-êng hîp mét tµi s¶n dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù mµ c¸c giao dÞch b¶o ®¶m ®Òu kh«ng cã ®¨ng ký th× thø tù -u tiªn thanh to¸n ®-îc x¸c ®Þnh theo thø tù x¸c lËp giao dÞch b¶o ®¶m.

86

II- C Ç M Cè Tµ I S ¶ N

§ iÒu 32 6. CÇm cè tµi s¶n

CÇm cè tµi s¶n lµ viÖc mét bªn (sau ®©y gäi lµ bªn cÇm cè) giao tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh cho bªn kia (sau ®©y gäi lµ bªn nhËn cÇm cè) ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 32 7. H×nh thøc cÇm cè tµi s¶n

ViÖc cÇm cè tµi s¶n ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp thµnh v¨n b¶n riªng hoÆc ghi trong hîp ®ång chÝnh.

§ iÒu 32 8. HiÖu lùc cña cÇm cè tµi s¶n

CÇm cè tµi s¶n cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm chuyÓn giao tµi s¶n cho bªn nhËn cÇm cè.

§ iÒu 32 9. Thêi h¹n cÇm cè tµi s¶n

Thêi h¹n cÇm cè tµi s¶n do çc bªn tho¶ thuËn. Trong tr-êng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn th× thêi h¹n cÇm cè ®-îc tÝnh cho ®Õn khi chÊm døt nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng cÇm cè.

§ iÒu 33 0. NghÜa vô cña bªn cÇm cè tµi s¶n

Bªn cÇm cè tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Giao tµi s¶n cÇm cè cho bªn nhËn cÇm cè theo ®óng tho¶ thuËn;

2. B¸o cho bªn nhËn cÇm cè vÒ quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi tµi s¶n cÇm cè, nÕu cã; trong tr-êng hîp kh«ng th«ng b¸o th× bªn nhËn cÇm cè cã quyÒn huû hîp ®ång cÇm cè tµi s¶n vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i hoÆc duy tr× hîp ®ång vµ chÊp nhËn quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi tµi s¶n cÇm cè;

3. Thanh to¸n cho bªn nhËn cÇm cè chi phÝ hîp lý ®Ó b¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n cÇm cè, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 33 1. QuyÒn cña bªn cÇm cè tµi s¶n

Bªn cÇm cè tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè ®×nh chØ viÖc sö dông tµi s¶n cÇm cè trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 333 cña Bé luËt nµy, nÕu do sö dông mµ tµi s¶n cÇm cè cã nguy c¬ bÞ mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ;

2. §-îc b¸n tµi s¶n cÇm cè, nÕu ®-îc bªn nhËn cÇm cè ®ång ý;

87

3. §-îc thay thÕ tµi s¶n cÇm cè b»ng mét tµi s¶n kh¸c nÕu cã tháa thuËn;

4. Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè gi÷ tµi s¶n cÇm cè tr¶ l¹i tµi s¶n cÇm cè khi nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng cÇm cè chÊm døt;

5. Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè båi th-êng thiÖt h¹i x¶y ra ®èi víi tµi s¶n cÇm cè.

§ iÒu 33 2. NghÜa vô cña bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n

Bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n cÇm cè; nÕu lµm mÊt hoÆc h- háng tµi s¶n cÇm cè th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn cÇm cè;

2. Kh«ng ®-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho thuª, cho m-în tµi s¶n cÇm cè; kh«ng ®-îc ®em tµi s¶n cÇm cè ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô kh¸c;

3. Kh«ng ®-îc khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n cÇm cè, nÕu kh«ng ®-îc bªn cÇm cè ®ång ý;

4. Tr¶ l¹i tµi s¶n cÇm cè khi nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng cÇm cè chÊm døt hoÆc ®-îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c.

§ iÒu 33 3. QuyÒn cña bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n

Bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu ng-êi chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt tµi s¶n cÇm cè tr¶ l¹i tµi s¶n ®ã;

2. Yªu cÇu xö lý tµi s¶n cÇm cè theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô;

3. §-îc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n cÇm cè vµ h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n cÇm cè, nÕu cã tho¶ thuËn;

4. §-îc thanh to¸n chi phÝ hîp lý b¶o qu¶n tµi s¶n cÇm cè khi tr¶ l¹i tµi s¶n cho bªn cÇm cè.

§ iÒu 33 4. CÇm cè nhiÒu tµi s¶n

Trong tr-êng hîp cÇm cè nhiÒu tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn mét nghÜa vô d©n sù th× mçi tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh b¶o ®¶m thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô. Çc bªn còng cã thÓ tho¶ thuËn mçi tµi s¶n b¶o ®¶m thùc hiÖn mét phÇn nghÜa vô.

§ iÒu 33 5. Huû bá viÖc cÇm cè tµi s¶n

ViÖc cÇm cè tµi s¶n cã thÓ bÞ huû bá, nÕu ®-îc bªn nhËn cÇm cè ®ång ý.

88

§ iÒu 33 6. Xö lý tµi s¶n cÇm cè

Tr-êng hîp ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù mµ bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn nghÜa vô kh«ng ®óng tho¶ thuËn th× tµi s¶n cÇm cè ®-îc xö lý theo ph-¬ng thøc do çc bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ®-îc b¸n ®Êu gi¸ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô. Bªn nhËn cÇm cè ®-îc -u tiªn thanh to¸n tõ sè tiÒn b¸n tµi s¶n cÇm cè.

§ iÒu 33 7. Xö lý tµi s¶n cÇm cè trong tr-êng hîp cã nhiÒu tµi s¶n cÇm cè

Trong tr-êng hîp tµi s¶n ®-îc dïng ®Ó cÇm cè cã nhiÒu vËt th× bªn nhËn cÇm cè ®-îc chän tµi s¶n cô thÓ ®Ó xö lý, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c. Bªn nhËn cÇm cè chØ ®-îc xö lý sè tµi s¶n cÇn thiÕt t-¬ng øng víi gi¸ trÞ cña nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m; nÕu xö lý qu¸ sè tµi s¶n cÇn thiÕt vµ g©y ra thiÖt h¹i cho bªn cÇm cè th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn cÇm cè.

§ iÒu 33 8. Thanh to¸n tiÒn b¸n tµi s¶n cÇm cè

TiÒn b¸n tµi s¶n cÇm cè ®-îc sö dông ®Ó thanh to¸n nghÜa vô cho bªn nhËn cÇm cè sau khi trõ chi phÝ b¶o qu¶n, b¸n tµi s¶n vµ çc chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c cã liªn quan ®Ó xö lý tµi s¶n cÇm cè; trong tr-êng hîp nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m lµ kho¶n vay th× thanh to¸n cho bªn nhËn cÇm cè theo thø tù nî gèc, l·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi th-êng thiÖt h¹i nÕu cã; nÕu tiÒn b¸n cßn thõa th× ph¶i tr¶ l¹i cho bªn cÇm cè; nÕu tiÒn b¸n cßn thiÕu th× bªn cÇm cè ph¶i tr¶ tiÕp phÇn cßn thiÕu ®ã.

§ iÒu 33 9. ChÊm døt cÇm cè tµi s¶n

ViÖc cÇm cè tµi s¶n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. NghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng cÇm cè chÊm døt;

2. ViÖc cÇm cè tµi s¶n ®-îc huû bá hoÆc ®-îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c;

3. Tµi s¶n cÇm cè ®· ®-îc xö lý;

4. Theo tho¶ thuËn cña çc bªn.

§ iÒu 34 0. Tr¶ l¹i tµi s¶n cÇm cè

Khi viÖc cÇm cè tµi s¶n chÊm døt theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu 339 cña Bé luËt nµy th× tµi s¶n cÇm cè, giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u ®-îc tr¶ l¹i cho bªn cÇm cè. Hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ tµi s¶n cÇm cè còng ®-îc tr¶ l¹i cho bªn cÇm cè, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

89

§ iÒu 34 1. CÇm cè tµi s¶n t¹i cöa hµng cÇm ®å

ViÖc cÇm cè tµi s¶n t¹i cöa hµng cÇm ®å ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 326 ®Õn §iÒu 340 cña Bé luËt nµy vµ çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c vÒ ho¹t ®éng cña cöa hµng cÇm ®å.

I II - T H Õ CH Ê P Tµ I S ¶ N

§ iÒu 34 2. ThÕ chÊp tµi s¶n

1. ThÕ chÊp tµi s¶n lµ viÖc mét bªn (sau ®©y gäi lµ bªn thÕ chÊp) dïng tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®èi víi bªn kia (sau ®©y gäi lµ bªn nhËn thÕ chÊp) vµ kh«ng chuyÓn giao tµi s¶n ®ã cho bªn nhËn thÕ chÊp.

Trong tr-êng hîp thÕ chÊp toµn bé bÊt ®éng s¶n, ®éng s¶n cã vËt phô th× vËt phô cña bÊt ®éng s¶n, ®éng s¶n ®ã còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp.

Trong tr-êng hîp thÕ chÊp mét phÇn bÊt ®éng s¶n, ®éng s¶n cã vËt phô th× vËt phô thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, trõ tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn kh¸c.

Tµi s¶n thÕ chÊp còng cã thÓ lµ tµi s¶n ®-îc h×nh thµnh trong t-¬ng lai.

2. Tµi s¶n thÕ chÊp do bªn thÕ chÊp gi÷. Çc bªn cã thÓ tháa thuËn giao cho ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp.

3. ViÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 715 ®Õn §iÒu 721 cña Bé luËt nµy vµ çc quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan.

§ iÒu 34 3. H×nh thøc thÕ chÊp tµi s¶n

ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp thµnh v¨n b¶n riªng hoÆc ghi trong hîp ®ång chÝnh. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh th× v¨n b¶n thÕ chÊp ph¶i ®-îc c«ng chøng, chøng thùc hoÆc ®¨ng ký.

§ iÒu 34 4. Thêi h¹n thÕ chÊp

Çc bªn tháa thuËn vÒ thêi h¹n thÕ chÊp tµi s¶n; nÕu kh«ng cã tháa thuËn th× viÖc thÕ chÊp cã thêi h¹n cho ®Õn khi chÊm døt nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp.

§ iÒu 34 5. ThÕ chÊp tµi s¶n ®ang cho thuª

Tµi s¶n ®ang cho thuª còng cã thÓ ®-îc dïng ®Ó thÕ chÊp. Hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ viÖc cho thuª tµi s¶n thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

90

§ iÒu 34 6. ThÕ chÊp tµi s¶n ®-îc b¶o hiÓm

1. Trong tr-êng hîp tµi s¶n thÕ chÊp ®-îc b¶o hiÓm th× kho¶n tiÒn b¶o hiÓm còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp.

2. Bªn nhËn thÕ chÊp ph¶i th«ng b¸o cho tæ chøc b¶o hiÓm biÕt vÒ viÖc tµi s¶n b¶o hiÓm ®ang ®-îc dïng ®Ó thÕ chÊp. Tæ chøc b¶o hiÓm chi tr¶ sè tiÒn b¶o hiÓm trùc tiÕp cho bªn nhËn thÕ chÊp khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm. Tr-êng hîp bªn nhËn thÕ chÊp kh«ng th«ng b¸o cho tæ chøc b¶o hiÓm biÕt vÒ viÖc tµi s¶n b¶o hiÓm ®ang ®-îc dïng ®Ó thÕ chÊp th× tæ chøc b¶o hiÓm chi tr¶ b¶o hiÓm theo hîp ®ång b¶o hiÓm vµ bªn thÕ chÊp cã nghÜa vô thanh to¸n víi bªn nhËn thÕ chÊp.

§ iÒu 3 4 7. ThÕ chÊp nhiÒu tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn mét nghÜa vô d©n sù

Trong tr-êng hîp thÕ chÊp nhiÒu tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn mét nghÜa vô d©n sù th× mçi tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh b¶o ®¶m thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô. Çc bªn còng cã thÓ tho¶ thuËn mçi tµi s¶n b¶o ®¶m thùc hiÖn mét phÇn nghÜa vô.

§ iÒu 34 8. NghÜa vô cña bªn thÕ chÊp tµi s¶n

Bªn thÕ chÊp tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp;

2. ¸p dông çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc, kÓ c¶ ph¶i ngõng viÖc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp nÕu do viÖc khai th¸c ®ã mµ tµi s¶n thÕ chÊp cã nguy c¬ mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ;

3. Th«ng b¸o cho bªn nhËn thÕ chÊp vÒ çc quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã; trong tr-êng hîp kh«ng th«ng b¸o th× bªn nhËn thÕ chÊp cã quyÒn huû hîp ®ång thÕ chÊp tµi s¶n vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i hoÆc duy tr× hîp ®ång vµ chÊp nhËn quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp;

4. Kh«ng ®-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho tµi s¶n thÕ chÊp, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 vµ kho¶n 4 §iÒu 349 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 34 9. QuyÒn cña bªn thÕ chÊp tµi s¶n

Bªn thÕ chÊp tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §-îc khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n, trõ tr-êng hîp hoa lîi, lîi tøc còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp theo tho¶ thuËn;

2. §-îc ®Çu t- ®Ó lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n thÕ chÊp;

3. §-îc b¸n, thay thÕ tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu tµi s¶n ®ã lµ hµng ho¸ lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh.

Trong tr-êng hîp b¸n tµi s¶n thÕ chÊp lµ hµng ho¸ lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh th× quyÒn yªu cÇu bªn mua thanh to¸n tiÒn, sè tiÒn thu

91

®-îc hoÆc tµi s¶n h×nh thµnh tõ sè tiÒn thu ®-îc trë thµnh tµi s¶n thÕ chÊp thay thÕ cho sè tµi s¶n ®· b¸n.

4. §-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho tµi s¶n thÕ chÊp kh«ng ph¶i lµ hµng hãa lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh, nÕu ®-îc bªn nhËn thÕ chÊp ®ång ý.

5. §-îc cho thuª, cho m-în tµi s¶n thÕ chÊp nh-ng ph¶i th«ng b¸o cho bªn thuª, bªn m-în biÕt vÒ viÖc tµi s¶n cho thuª, cho m-în ®ang ®-îc dïng ®Ó thÕ chÊp vµ ph¶i th«ng b¸o cho bªn nhËn thÕ chÊp biÕt;

6. NhËn l¹i tµi s¶n thÕ chÊp do ng-êi thø ba gi÷, khi nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp chÊm døt hoÆc ®-îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c.

§ iÒu 35 0. NghÜa vô cña bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n

Bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Trong tr-êng hîp çc bªn tháa thuËn bªn nhËn thÕ chÊp gi÷ giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp th× khi chÊm døt thÕ chÊp ph¶i hoµn tr¶ cho bªn thÕ chÊp giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp;

2. Yªu cÇu c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m xo¸ ®¨ng ký trong çc tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu 355, 356 vµ 357 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 35 1. QuyÒn cña bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n

Bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn thuª, bªn m-în tµi s¶n thÕ chÊp trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu 349 cña Bé luËt nµy ph¶i chÊm døt viÖc sö dông tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu viÖc sö dông lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®ã;

2. §-îc xem xÐt, kiÓm tra trùc tiÕp tµi s¶n thÕ chÊp, nh-ng kh«ng ®-îc c¶n trë hoÆc g©y khã kh¨n cho viÖc sö dông, khai th¸c tµi s¶n thÕ chÊp;

3. Yªu cÇu bªn thÕ chÊp ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ thùc tr¹ng tµi s¶n thÕ chÊp;

4. Yªu cÇu bªn thÕ chÊp ¸p dông çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o toµn tµi s¶n, gi¸ trÞ tµi s¶n trong tr-êng hîp cã nguy c¬ lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n do viÖc khai th¸c, sö dông;

5. Yªu cÇu bªn thÕ chÊp hoÆc ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp giao tµi s¶n ®ã cho m×nh ®Ó xö lý trong tr-êng hîp ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô mµ bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô;

6. Gi¸m s¸t, kiÓm tra qu¸ tr×nh h×nh thµnh tµi s¶n trong tr-êng hîp nhËn thÕ chÊp b»ng tµi s¶n h×nh thµnh trong t-¬ng lai;

7. Yªu cÇu xö lý tµi s¶n thÕ chÊp theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 355 hoÆc kho¶n 3 §iÒu 324 cña Bé luËt nµy vµ ®-îc -u tiªn thanh to¸n.

92

§ iÒu 35 2. NghÜa vô cña ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp

Ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp; nÕu lµm mÊt tµi s¶n thÕ chÊp, lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n thÕ chÊp th× ph¶i båi th-êng;

2. Kh«ng ®-îc tiÕp tôc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp, trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 353 cña Bé luËt nµy, nÕu viÖc tiÕp tôc khai th¸c cã nguy c¬ lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n thÕ chÊp;

3. Giao l¹i tµi s¶n thÕ chÊp cho bªn nhËn thÕ chÊp hoÆc bªn thÕ chÊp theo tho¶ thuËn.

§ iÒu 35 3. QuyÒn cña ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp

Ng-êi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c quyÒn sau ®©y:

1. §-îc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp, h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn;

2. §-îc tr¶ thï lao vµ ®-îc thanh to¸n chi phÝ b¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 35 4. Thay thÕ vµ söa ch÷a tµi s¶n thÕ chÊp

1. Bªn thÕ chÊp chØ ®-îc thay thÕ tµi s¶n thÕ chÊp khi cã sù ®ång ý cña bªn nhËn thÕ chÊp, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 349 cña Bé luËt nµy.

2. Trong tr-êng hîp thÕ chÊp kho hµng th× bªn thÕ chÊp cã thÓ thay thÕ hµng hãa trong kho, nh-ng ph¶i b¶o ®¶m gi¸ trÞ cña hµng hãa trong kho ®óng nh- tháa thuËn.

3. Khi tµi s¶n thÕ chÊp bÞ h- háng th× bªn thÕ chÊp trong mét thêi gian hîp lý ph¶i söa ch÷a tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc thay thÕ b»ng tµi s¶n kh¸c cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 35 5. Xö lý tµi s¶n thÕ chÊp

Trong tr-êng hîp ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù mµ bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô th× viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 336 vµ §iÒu 338 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 35 6. Huû bá viÖc thÕ chÊp tµi s¶n

ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n cã thÓ bÞ huû bá nÕu ®-îc bªn nhËn thÕ chÊp ®ång ý, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

93

§ iÒu 35 7. ChÊm døt thÕ chÊp tµi s¶n

ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. NghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp chÊm døt;

2. ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n ®-îc huû bá hoÆc ®-îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c;

3. Tµi s¶n thÕ chÊp ®· ®-îc xö lý;


IV- § Æ T Cä C

§ iÒu 35 8. §Æt cäc

1. §Æt cäc lµ viÖc mét bªn giao cho bªn kia mét kho¶n tiÒn hoÆc kim khÝ quÝ, ®¸ quý hoÆc vËt cã gi¸ trÞ kh¸c (sau ®©y gäi lµ tµi s¶n ®Æt cäc) trong mét thêi h¹n ®Ó b¶o ®¶m giao kÕt hoÆc thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù.

ViÖc ®Æt cäc ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.

2. Trong tr-êng hîp hîp ®ång d©n sù ®-îc giao kÕt, thùc hiÖn th× tµi s¶n ®Æt cäc ®-îc tr¶ l¹i cho bªn ®Æt cäc hoÆc ®-îc trõ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn; nÕu bªn ®Æt cäc tõ chèi viÖc giao kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù th× tµi s¶n ®Æt cäc thuéc vÒ bªn nhËn ®Æt cäc; nÕu bªn nhËn ®Æt cäc tõ chèi viÖc giao kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù th× ph¶i tr¶ cho bªn ®Æt cäc tµi s¶n ®Æt cäc vµ mét kho¶n tiÒn t-¬ng ®-¬ng gi¸ trÞ tµi s¶n ®Æt cäc, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

V- Ký C- î C

§ iÒu 35 9. Ký c-îc

1. Ký c-îc lµ viÖc bªn thuª tµi s¶n lµ ®éng s¶n giao cho bªn cho thuª mét kho¶n tiÒn hoÆc kim khÝ quÝ, ®¸ quÝ hoÆc vËt cã gi¸ trÞ kh¸c (sau ®©y gäi lµ tµi s¶n ký c-îc) trong mét thêi h¹n ®Ó b¶o ®¶m viÖc tr¶ l¹i tµi s¶n thuª.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n thuª ®-îc tr¶ l¹i th× bªn thuª ®-îc nhËn l¹i tµi s¶n ký c-îc sau khi trõ tiÒn thuª; nÕu bªn thuª kh«ng tr¶ l¹i tµi s¶n thuª th× bªn cho thuª cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n thuª; nÕu tµi s¶n thuª kh«ng cßn ®Ó tr¶ l¹i th× tµi s¶n ký c-îc thuéc vÒ bªn cho thuª.

VI- Ký Q U ü

§ iÒu 36 0. Ký quü

1. Ký quü lµ viÖc bªn cã nghÜa vô göi mét kho¶n tiÒn hoÆc kim khÝ quÝ, ®¸ quÝ hoÆc giÊy tê cã gi¸ kh¸c vµo tµi kho¶n phong to¶ t¹i mét ng©n hµng ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

94

2. Trong tr-êng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô th× bªn cã quyÒn ®-îc ng©n hµng n¬i ký quü thanh to¸n, båi th-êng thiÖt h¹i do bªn cã nghÜa vô g©y ra, sau khi trõ chi phÝ dÞch vô ng©n hµng.

3. Thñ tôc göi vµ thanh to¸n do ph¸p luËt vÒ ng©n hµng quy ®Þnh.

VII- B ¶ O L ·NH

§ iÒu 36 1. B¶o l·nh

B¶o l·nh lµ viÖc ng-êi thø ba (say ®©y gäi lµ bªn b¶o l·nh) cam kÕt víi bªn cã quyÒn (sau ®©y gäi lµ bªn nhËn b¶o l·nh) sÏ thùc hiÖn nghÜa vô thay cho bªn cã nghÜa vô (sau ®©y gäi lµ bªn ®-îc b¶o l·nh), nÕu khi ®Õn thêi h¹n mµ bªn ®-îc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô. C¸c bªn còng cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn b¶o l·nh chØ ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô khi bªn ®-îc b¶o l·nh kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh.

§ iÒu 36 2. H×nh thøc b¶o l·nh

ViÖc b¶o l·nh ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp thµnh v¨n b¶n riªng hoÆc ghi trong hîp ®ång chÝnh. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh th× v¨n b¶n b¶o l·nh ph¶i ®-îc c«ng chøng hoÆc chøng thùc.

§ iÒu 36 3. Ph¹m vi b¶o l·nh

Bªn b¶o l·nh cã thÓ cam kÕt b¶o l·nh mét phÇn hoÆc toµn bé nghÜa vô cho bªn ®-îc b¶o l·nh.

NghÜa vô b¶o l·nh bao gåm c¶ tiÒn l·i trªn nî gèc, tiÒn ph¹t, tiÒn båi th-êng thiÖt h¹i, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 36 4. Thï lao

Bªn b¶o l·nh ®-îc h-ëng thï lao nÕu bªn b¶o l·nh vµ bªn ®-îc b¶o l·nh cã tho¶ thuËn.

§ iÒu 36 5. NhiÒu ng-êi cïng b¶o l·nh

Khi nhiÒu ng-êi cïng b¶o l·nh mét nghÜa vô th× hä ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn viÖc b¶o l·nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh b¶o l·nh theo c¸c phÇn ®éc lËp; bªn cã quyÒn cã thÓ yªu cÇu bÊt cø ai trong sè nh÷ng ng-êi b¶o l·nh liªn ®íi ph¶i thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô.

Khi mét ng-êi trong sè nh÷ng ng-êi b¶o l·nh liªn ®íi ®· thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô thay cho bªn ®-îc b¶o l·nh th× cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ng-êi b¶o l·nh cßn l¹i ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cña hä ®èi víi m×nh.

95

§ iÒu 36 6. Quan hÖ gi÷a bªn b¶o l·nh víi bªn nhËn b¶o l·nh

1. Bªn nhËn b¶o l·nh kh«ng ®-îc yªu cÇu bªn b¶o l·nh thùc hiÖn nghÜa vô thay cho bªn ®-îc b¶o l·nh khi nghÜa vô ch-a ®Õn h¹n.

2. Bªn b¶o l·nh kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh trong tr-êng hîp bªn nhËn b¶o l·nh cã thÓ bï trõ nghÜa vô víi bªn ®-îc b¶o l·nh.

§ iÒu 36 7. QuyÒn yªu cÇu cña bªn b¶o l·nh

Khi bªn b¶o l·nh ®· hoµn thµnh nghÜa vô th× cã quyÒn yªu cÇu bªn ®-îc b¶o l·nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh trong ph¹m vi b¶o l·nh, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 36 8. MiÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh

1. Trong tr-êng hîp bªn nhËn b¶o l·nh miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cho bªn b¶o l·nh th× bªn ®-îc b¶o l·nh vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi bªn nhËn b¶o l·nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh.

2. Trong tr-êng hîp chØ mét ng-êi trong sè nhiÒu ng-êi cïng nhËn b¶o l·nh liªn ®íi ®-îc miÔn viÖc thùc hiÖn phÇn nghÜa vô b¶o l·nh cña m×nh th× nh÷ng ng-êi kh¸c vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh cña hä.

§ iÒu 36 9. Xö lý tµi s¶n cña bªn b¶o l·nh

Trong tr-êng hîp ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô thay cho bªn ®-îc b¶o l·nh, mµ bªn b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô th× bªn b¶o l·nh ph¶i ®-a tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh ®Ó thanh to¸n cho bªn nhËn b¶o l·nh.

§ iÒu 37 0. Huû bá viÖc b¶o l·nh

ViÖc b¶o l·nh cã thÓ ®-îc huû bá nÕu ®-îc bªn nhËn b¶o l·nh ®ång ý, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 37 1. ChÊm døt viÖc b¶o l·nh

ViÖc b¶o l·nh chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. NghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng b¶o l·nh chÊm døt;

2. ViÖc b¶o l·nh ®-îc huû bá hoÆc ®-îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c;

3. Bªn b¶o l·nh ®· thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh;

96


VIII- TÝn ch Êp

§ iÒu 37 2. B¶o ®¶m b»ng tÝn chÊp cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi

Tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi t¹i c¬ së cã thÓ b¶o ®¶m b»ng tÝn chÊp cho ç nh©n, hé gia ®×nh nghÌo vay mét kho¶n tiÒn t¹i ng©n hµng hoÆc tæ chøc tÝn dông kh¸c ®Ó s¶n xuÊt, kinh doanh, lµm dÞch vô theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.

§ iÒu 37 3. H×nh thøc b¶o ®¶m b»ng tÝn chÊp

ViÖc cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tÝn chÊp ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n cã ghi râ sè tiÒn vay, môc ®Ých vay, thêi h¹n vay, l·i suÊt, quyÒn, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña ng-êi vay, ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông cho vay vµ tæ chøc b¶o ®¶m.

Mô c 6

CH Ê M D ø T N G H ÜA V ô d © n s ù

§ iÒu 37 4. C¨n cø chÊm døt nghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. NghÜa vô ®-îc hoµn thµnh;

2. Theo tho¶ thuËn cña çc bªn;

3. Bªn cã quyÒn miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô;

4. NghÜa vô ®-îc thay thÕ b»ng nghÜa vô d©n sù kh¸c;

5. NghÜa vô ®-îc bï trõ;

6. Bªn cã quyÒn vµ bªn cã nghÜa vô hoµ nhËp lµm mét;

7. Thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù ®· hÕt;

8. Bªn cã nghÜa vô lµ ç nh©n chÕt hoÆc lµ ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt mµ nghÜa vô ph¶i do chÝnh ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ ®ã thùc hiÖn;

9. Bªn cã quyÒn lµ ç nh©n chÕt mµ quyÒn yªu cÇu kh«ng thuéc di s¶n thõa kÕ hoÆc lµ ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt mµ quyÒn yªu cÇu kh«ng ®-îc chuyÓn giao cho ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c;

10. VËt ®Æc ®Þnh lµ ®èi t-îng cña nghÜa vô d©n sù kh«ng cßn vµ ®-îc thay thÕ b»ng nghÜa vô kh¸c;


97

§ iÒu 37 5. Hoµn thµnh nghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù ®-îc hoµn thµnh khi bªn cã nghÜa vô ®· thùc hiÖn toµn bé hoÆc mét phÇn nghÜa vô nh-ng phÇn cßn l¹i ®-îc bªn cã quyÒn miÔn cho viÖc thùc hiÖn tiÕp.

§ iÒu 3 7 6. Hoµn thµnh nghÜa vô d©n sù trong tr-êng hîp bªn cã quyÒn chËm tiÕp nhËn ®èi t-îng cña nghÜa vô

1. Khi bªn cã quyÒn chËm tiÕp nhËn ®èi t-îng cña nghÜa vô lµ vËt th× bªn cã nghÜa vô ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n vËt hoÆc cã thÓ göi t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn cã quyÒn. Bªn chËm tiÕp nhËn ph¶i chÞu rñi ro vµ mäi chi phÝ vÒ göi gi÷.

NghÜa vô giao vËt hoµn thµnh t¹i thêi ®iÓm vËt ®· ®-îc göi gi÷ b¶o ®¶m sè l-îng, chÊt l-îng vµ çc ®iÒu kiÖn kh¸c mµ çc bªn ®· tho¶ thuËn.

2. Trong tr-êng hîp ®èi t-îng cña nghÜa vô lµ tiÒn hoÆc giÊy tê cã gi¸ th× khi bªn cã quyÒn chËm tiÕp nhËn ®èi t-îng cña nghÜa vô, ng-êi cã nghÜa vô còng cã thÓ göi t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn cã quyÒn; nghÜa vô ®-îc xem lµ ®· hoµn thµnh kÓ tõ thêi ®iÓm göi gi÷.

§ iÒu 37 7. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù theo tho¶ thuËn

Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn chÊm døt nghÜa vô d©n sù bÊt cø lóc nµo, nh-ng kh«ng ®-îc g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 37 8. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do ®-îc miÔn thùc hiÖn nghÜa vô

1. NghÜa vô d©n sù chÊm døt khi bªn cã quyÒn miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cho bªn cã nghÜa vô, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Khi nghÜa vô d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®-îc miÔn th× viÖc b¶o ®¶m còng chÊm døt.

§ iÒu 3 7 9. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do ®-îc thay thÕ b»ng nghÜa vô d©n sù kh¸c

1. Trong tr-êng hîp çc bªn tho¶ thuËn thay thÕ nghÜa vô d©n sù ban ®Çu b»ng nghÜa vô d©n sù kh¸c th× nghÜa vô ban ®Çu chÊm døt.

2. NghÜa vô d©n sù còng chÊm døt, nÕu bªn cã quyÒn ®· tiÕp nhËn tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc kh¸c thay thÕ cho tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn tr-íc.

3. Trong tr-êng hîp nghÜa vô d©n sù lµ nghÜa vô cÊp d-ìng, båi th-êng thiÖt h¹i do x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn vµ çc nghÜa vô kh¸c g¾n liÒn víi nh©n th©n kh«ng thÓ chuyÓn cho ng-êi kh¸c ®-îc th× kh«ng ®-îc thay thÕ b»ng nghÜa vô kh¸c.

98

§ iÒu 38 0. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do bï trõ nghÜa vô

1. Trong tr-êng hîp çc bªn cïng cã nghÜa vô vÒ tµi s¶n cïng lo¹i ®èi víi nhau th× khi cïng ®Õn h¹n hä kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhau vµ nghÜa vô ®-îc xem lµ chÊm døt, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp gi¸ trÞ cña tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc kh«ng t-¬ng ®-¬ng víi nhau th× çc bªn thanh to¸n cho nhau phÇn gi¸ trÞ chªnh lÖch.

3. Nh÷ng vËt ®-îc ®Þnh gi¸ thµnh tiÒn còng cã thÓ bï trõ víi nghÜa vô tr¶ tiÒn.

§ iÒu 38 1. Nh÷ng tr-êng hîp kh«ng ®-îc bï trõ nghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù kh«ng ®-îc bï trõ trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. NghÜa vô ®ang cã tranh chÊp;

2. NghÜa vô båi th-êng thiÖt h¹i do x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn;

3. NghÜa vô cÊp d-ìng;

4. Çc nghÜa vô kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 3 8 2. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do hoµ nhËp bªn cã nghÜa vô vµ bªn cã quyÒn

Khi bªn cã nghÜa vô l¹i trë thµnh bªn cã quyÒn ®èi víi chÝnh nghÜa vô ®ã th× nghÜa vô d©n sù chÊm døt.

§ iÒu 3 8 3. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do hÕt thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù

Khi thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù ®· hÕt th× nghÜa vô chÊm døt.

§ iÒu 3 8 4. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi bªn cã nghÜa vô lµ ç nh©n chÕt hoÆc lµ ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt

Khi çc bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ viÖc nghÜa vô ph¶i do chÝnh bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn mµ ç nh©n chÕt hoÆc ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt th× nghÜa vô còng chÊm døt.

99

§ iÒu 3 8 5. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi bªn cã quyÒn lµ ç nh©n chÕt hoÆc lµ ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt

Khi çc bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ viÖc nghÜa vô ®-îc thùc hiÖn chØ dµnh cho ç nh©n hoÆc ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c lµ bªn cã quyÒn mµ ç nh©n chÕt hoÆc ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c chÊm døt th× nghÜa vô còng chÊm døt.

§ iÒu 38 6. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi vËt ®Æc ®Þnh kh«ng cßn

NghÜa vô giao vËt chÊm døt trong tr-êng hîp vËt ph¶i giao lµ vËt ®Æc ®Þnh kh«ng cßn.

Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn thay thÕ vËt kh¸c hoÆc båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 38 7. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù trong tr-êng hîp ph¸ s¶n

Trong tr-êng hîp ph¸ s¶n th× nghÜa vô d©n sù chÊm døt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n.

100

Mô c 7 H î P ®åN G d © n s ù

I - GIAO K Õ T H î P ®åN G d © n s ù

§ iÒu 38 8. Kh¸i niÖm hîp ®ång d©n sù

Hîp ®ång d©n sù lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn vÒ viÖc x¸c lËp, thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù.

§ iÒu 38 9. Nguyªn t¾c giao kÕt hîp ®ång d©n sù

ViÖc giao kÕt hîp ®ång d©n sù ph¶i tu©n theo çc nguyªn t¾c sau ®©y:

1. Tù do giao kÕt hîp ®ång nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi;

2. Tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, thiÖn chÝ, hîp t¸c, trung thùc vµ ngay th¼ng.

§ iÒu 39 0. §Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång

1. §Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång lµ viÖc thÓ hiÖn râ ý ®Þnh giao kÕt hîp ®ång vµ chÞu sù rµng buéc vÒ ®Ò nghÞ nµy cña bªn ®Ò nghÞ ®èi víi bªn ®· ®-îc x¸c ®Þnh cô thÓ.

2. Trong tr-êng hîp ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã nªu râ thêi h¹n tr¶ lêi, nÕu bªn ®Ò nghÞ l¹i giao kÕt hîp ®ång víi ng-êi thø ba trong thêi h¹n chê bªn ®-îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn ®-îc ®Ò nghÞ mµ kh«ng ®-îc giao kÕt hîp ®ång nÕu cã thiÖt h¹i ph¸t sinh.

§ iÒu 39 1. Thêi ®iÓm ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã hiÖu lùc

1. Thêi ®iÓm ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã hiÖu lùc ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:

a) Do bªn ®Ò nghÞ Ên ®Þnh;

b) NÕu bªn ®Ò nghÞ kh«ng Ên ®Þnh th× ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã hiÖu lùc kÓ tõ khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ nhËn ®-îc ®Ò nghÞ ®ã.

2. Çc tr-êng hîp sau ®©y ®-îc coi lµ ®· nhËn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång:

a) §Ò nghÞ ®-îc chuyÓn ®Õn n¬i c- tró, nÕu bªn ®-îc ®Ò nghÞ lµ ç nh©n; ®-îc chuyÓn ®Õn trô së, nÕu bªn ®-îc ®Ò nghÞ lµ ph¸p nh©n;

b) §Ò nghÞ ®-îc ®-a vµo hÖ thèng th«ng tin chÝnh thøc cña bªn ®-îc ®Ò nghÞ;

c) Khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ biÕt ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång th«ng qua çc ph-¬ng thøc kh¸c.

101

§ iÒu 39 2. Thay ®æi, rót l¹i ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång

1. Bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã thÓ thay ®æi, rót l¹i ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

a) NÕu bªn ®-îc ®Ò nghÞ nhËn ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ tr-íc hoÆc cïng víi thêi ®iÓm nhËn ®-îc ®Ò nghÞ;

b) §iÒu kiÖn thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ ph¸t sinh trong tr-êng hîp bªn ®Ò nghÞ cã nªu râ vÒ viÖc ®-îc thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ khi ®iÒu kiÖn ®ã ph¸t sinh.

2. Khi bªn ®Ò nghÞ thay ®æi néi dung cña ®Ò nghÞ th× ®Ò nghÞ ®ã ®-îc coi lµ ®Ò nghÞ míi.

§ iÒu 39 3. Huû bá ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång

Trong tr-êng hîp bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång thùc hiÖn quyÒn huû bá ®Ò nghÞ do ®· nªu râ quyÒn nµy trong ®Ò nghÞ th× ph¶i th«ng b¸o cho bªn ®-îc ®Ò nghÞ vµ th«ng b¸o nµy chØ cã hiÖu lùc khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ nhËn ®-îc th«ng b¸o tr-íc khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi chÊp nhËn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång.

§ iÒu 39 4. ChÊm døt ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång

§Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. Bªn nhËn ®-îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi kh«ng chÊp nhËn;

2. HÕt thêi h¹n tr¶ lêi chÊp nhËn;

3. Khi th«ng b¸o vÒ viÖc thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ cã hiÖu lùc;

4. Khi th«ng b¸o vÒ viÖc huû bá ®Ò nghÞ cã hiÖu lùc;

5. Theo tho¶ thuËn cña bªn ®Ò nghÞ vµ bªn nhËn ®-îc ®Ò nghÞ trong thêi h¹n chê bªn ®-îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi.

§ iÒu 39 5. Söa ®æi ®Ò nghÞ do bªn ®-îc ®Ò nghÞ ®Ò xuÊt

Khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ ®· chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång, nh-ng cã nªu ®iÒu kiÖn hoÆc söa ®æi ®Ò nghÞ th× coi nh- ng-êi nµy ®· ®-a ra ®Ò nghÞ míi.

§ iÒu 39 6. ChÊp nhËn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång

ChÊp nhËn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång lµ sù tr¶ lêi cña bªn ®-îc ®Ò nghÞ ®èi víi bªn ®Ò nghÞ vÒ viÖc chÊp nhËn toµn bé néi dung cña ®Ò nghÞ.

102

§ iÒu 39 7. Thêi h¹n tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång

1. Khi bªn ®Ò nghÞ cã Ên ®Þnh thêi h¹n tr¶ lêi th× viÖc tr¶ lêi chÊp nhËn chØ cã hiÖu lùc khi ®-îc thùc hiÖn trong thêi h¹n ®ã; nÕu bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång nhËn ®-îc tr¶ lêi khi ®· hÕt thêi h¹n tr¶ lêi th× chÊp nhËn nµy ®-îc coi lµ ®Ò nghÞ míi cña bªn chËm tr¶ lêi.

Trong tr-êng hîp th«ng b¸o chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång ®Õn chËm v× lý do kh¸ch quan mµ bªn ®Ò nghÞ biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ lý do kh¸ch quan nµy th× th«ng b¸o chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång vÉn cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp bªn ®Ò nghÞ tr¶ lêi ngay kh«ng ®ång ý víi chÊp nhËn ®ã cña bªn ®-îc ®Ò nghÞ.

2. Khi çc bªn trùc tiÕp giao tiÕp víi nhau, kÓ c¶ trong tr-êng hîp qua ®iÖn tho¹i hoÆc qua çc ph-¬ng tiÖn kh¸c th× bªn ®-îc ®Ò nghÞ ph¶i tr¶ lêi ngay cã chÊp nhËn hoÆc kh«ng chÊp nhËn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ lêi.

§ iÒu 3 9 8. Tr-êng hîp bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

Trong tr-êng hîp bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù sau khi bªn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång th× ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång vÉn cã gi¸ trÞ.

§ iÒu 3 9 9. Tr-êng hîp bªn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

Trong tr-êng hîp bªn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù sau khi tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång th× viÖc tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång vÉn cã gi¸ trÞ.

§ iÒu 40 0. Rót l¹i th«ng b¸o chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång

Bªn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång cã thÓ rót l¹i th«ng b¸o chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång, nÕu th«ng b¸o nµy ®Õn tr-íc hoÆc cïng víi thêi ®iÓm bªn ®Ò nghÞ nhËn ®-îc tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång.

§ iÒu 40 1. H×nh thøc hîp ®ång d©n sù

1. Hîp ®ång d©n sù cã thÓ ®-îc giao kÕt b»ng lêi nãi, b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng hµnh vi cô thÓ, khi ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh lo¹i hîp ®ång ®ã ph¶i ®-îc giao kÕt b»ng mét h×nh thøc nhÊt ®Þnh.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh hîp ®ång ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc, ph¶i ®¨ng ký hoÆc xin phÐp th× ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh ®ã.

Hîp ®ång kh«ng bÞ v« hiÖu trong tr-êng hîp cã vi ph¹m vÒ h×nh thøc, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

103

§ iÒu 40 2. Néi dung cña hîp ®ång d©n sù

Tuú theo tõng lo¹i hîp ®ång, çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ nh÷ng néi dung sau ®©y:

1. §èi t-îng cña hîp ®ång lµ tµi s¶n ph¶i giao, c«ng viÖc ph¶i lµm hoÆc kh«ng ®-îc lµm;

2. Sè l-îng, chÊt l-îng;

3. Gi¸, ph-¬ng thøc thanh to¸n;

4. Thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph-¬ng thøc thùc hiÖn hîp ®ång;

5. QuyÒn, nghÜa vô cña çc bªn;

6. Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång;

7. Ph¹t vi ph¹m hîp ®ång;

8. Çc néi dung kh¸c.

§ iÒu 40 3. §Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù

§Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn th× ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù lµ n¬i c- tró cña ç nh©n hoÆc trô së cña ph¸p nh©n ®· ®-a ra ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång.

§ iÒu 40 4. Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù

1. Hîp ®ång d©n sù ®-îc giao kÕt vµo thêi ®iÓm bªn ®Ò nghÞ nhËn ®-îc tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt.

2. Hîp ®ång d©n sù còng xem nh- ®-îc giao kÕt khi hÕt thêi h¹n tr¶ lêi mµ bªn nhËn ®-îc ®Ò nghÞ vÉn im lÆng, nÕu cã tho¶ thuËn im lÆng lµ sù tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt.

3. Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång b»ng lêi nãi lµ thêi ®iÓm çc bªn ®· tháa thuËn vÒ néi dung cña hîp ®ång.

4. Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n lµ thêi ®iÓm bªn sau cïng ký vµo v¨n b¶n.

§ iÒu 40 5. HiÖu lùc cña hîp ®ång d©n sù

Hîp ®ång ®-îc giao kÕt hîp ph¸p cã hiÖu lùc tõ thêi ®iÓm giao kÕt, trõ tr-êng hîp cã tháa thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 40 6. Çc lo¹i hîp ®ång d©n sù chñ yÕu

Hîp ®ång gåm çc lo¹i chñ yÕu sau ®©y:

1. Hîp ®ång song vô lµ hîp ®ång mµ mçi bªn ®Òu cã nghÜa vô ®èi víi nhau;

104

2. Hîp ®ång ®¬n vô lµ hîp ®ång mµ chØ mét bªn cã nghÜa vô;

3. Hîp ®ång chÝnh lµ hîp ®ång mµ hiÖu lùc kh«ng phô thuéc vµo hîp ®ång phô;

4. Hîp ®ång phô lµ hîp ®ång mµ hiÖu lùc phô thuéc vµo hîp ®ång chÝnh;

5. Hîp ®ång v× lîi Ých cña ng-êi thø ba lµ hîp ®ång mµ çc bªn giao kÕt hîp ®ång ®Òu ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô vµ ng-êi thø ba ®-îc h-ëng lîi Ých tõ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®ã;

6. Hîp ®ång cã ®iÒu kiÖn lµ hîp ®ång mµ viÖc thùc hiÖn phô thuéc vµo viÖc ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt mét sù kiÖn nhÊt ®Þnh.

§ iÒu 40 7. Hîp ®ång d©n sù theo mÉu

1. Hîp ®ång theo mÉu lµ hîp ®ång gåm nh÷ng ®iÒu kho¶n do mét bªn ®-a ra theo mÉu ®Ó bªn kia tr¶ lêi trong mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn ®-îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi chÊp nhËn th× coi nh- chÊp nhËn toµn bé néi dung hîp ®ång theo mÉu mµ bªn ®Ò nghÞ ®· ®-a ra.

2. Trong tr-êng hîp hîp ®ång theo mÉu cã ®iÒu kho¶n kh«ng râ rµng th× bªn ®-a ra hîp ®ång theo mÉu ph¶i chÞu bÊt lîi khi gi¶i thÝch ®iÒu kho¶n ®ã.

3. Trong tr-êng hîp hîp ®ång theo mÉu cã ®iÒu kho¶n miÔn tr¸ch nhiÖm cña bªn ®-a ra hîp ®ång theo mÉu, t¨ng tr¸ch nhiÖm hoÆc lo¹i bá quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña bªn kia th× ®iÒu kho¶n nµy kh«ng cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 40 8. Phô lôc hîp ®ång

1. KÌm theo hîp ®ång cã thÓ cã phô lôc ®Ó quy ®Þnh chi tiÕt mét sè ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. Phô lôc hîp ®ång cã hiÖu lùc nh- hîp ®ång. Néi dung cña phô lôc hîp ®ång kh«ng ®-îc tr¸i víi néi dung cña hîp ®ång.

2. Trong tr-êng hîp phô lôc hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n tr¸i víi néi dung cña ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång th× ®iÒu kho¶n nµy kh«ng cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp cã tháa thuËn kh¸c. Trong tr-êng hîp çc bªn chÊp nhËn phô lôc hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n tr¸i víi ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång th× coi nh- ®iÒu kho¶n ®ã trong hîp ®ång ®· ®-îc söa ®æi.

§ iÒu 40 9. Gi¶i thÝch hîp ®ång d©n sù

1. Khi hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n kh«ng râ rµng th× kh«ng chØ dùa vµo ng«n tõ cña hîp ®ång mµ cßn ph¶i c¨n cø vµo ý chÝ chung cña çc bªn ®Ó gi¶i thÝch ®iÒu kho¶n ®ã.

2. Khi mét ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång cã thÓ ®-îc hiÓu theo nhiÒu nghÜa th× ph¶i chän nghÜa nµo lµm cho ®iÒu kho¶n ®ã khi thùc hiÖn cã lîi nhÊt cho çc bªn.

3. Khi hîp ®ång cã ng«n tõ cã thÓ hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau th× ph¶i gi¶i thÝch theo nghÜa phï hîp nhÊt víi tÝnh chÊt cña hîp ®ång.

105

4. Khi hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n hoÆc ng«n tõ khã hiÓu th× ph¶i ®-îc gi¶i thÝch theo tËp qu¸n t¹i ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång.

5. Khi hîp ®ång thiÕu mét sè ®iÒu kho¶n th× cã thÓ bæ sung theo tËp qu¸n ®èi víi lo¹i hîp ®ång ®ã t¹i ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång.

6. Çc ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i ®-îc gi¶i thÝch trong mèi liªn hÖ víi nhau, sao cho ý nghÜa cña çc ®iÒu kho¶n ®ã phï hîp víi toµn bé néi dung hîp ®ång.

7. Trong tr-êng hîp cã sù m©u thuÉn gi÷a ý chÝ chung cña çc bªn víi ng«n tõ sö dông trong hîp ®ång th× ý chÝ chung cña çc bªn ®-îc dïng ®Ó gi¶i thÝch hîp ®ång.

8. Trong tr-êng hîp bªn m¹nh thÕ ®-a vµo hîp ®ång néi dung bÊt lîi cho bªn yÕu thÕ th× khi gi¶i thÝch hîp ®ång ph¶i theo h-íng cã lîi cho bªn yÕu thÕ.

§ iÒu 41 0. Hîp ®ång d©n sù v« hiÖu

1. Çc quy ®Þnh vÒ giao dÞch d©n sù v« hiÖu tõ §iÒu 127 ®Õn §iÒu 138 cña Bé luËt nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi hîp ®ång v« hiÖu.

2. Sù v« hiÖu cña hîp ®ång chÝnh lµm chÊm døt hîp ®ång phô, trõ tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn hîp ®ång phô ®-îc thay thÕ hîp ®ång chÝnh. Quy ®Þnh nµy kh«ng ¸p dông ®èi víi çc biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.

3. Sù v« hiÖu cña hîp ®ång phô kh«ng lµm chÊm døt hîp ®ång chÝnh, trõ tr-êng hîp çc bªn tho¶ thuËn hîp ®ång phô lµ mét phÇn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña hîp ®ång chÝnh.

§ iÒu 4 1 1. Hîp ®ång d©n sù v« hiÖu do cã ®èi t-îng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc

1. Trong tr-êng hîp ngay tõ khi ký kÕt, hîp ®ång cã ®èi t-îng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc v× lý do kh¸ch quan th× hîp ®ång nµy bÞ v« hiÖu.

2. Trong tr-êng hîp khi giao kÕt hîp ®ång mµ mét bªn biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc hîp ®ång cã ®èi t-îng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc, nh-ng kh«ng th«ng b¸o cho bªn kia biÕt nªn bªn kia ®· giao kÕt hîp ®ång th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn kia, trõ tr-êng hîp bªn kia biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc hîp ®ång cã ®èi t-îng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc.

3. Quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi tr-êng hîp hîp ®ång cã mét hoÆc nhiÒu phÇn ®èi t-îng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc, nh-ng phÇn cßn l¹i cña hîp ®ång vÉn cã gi¸ trÞ ph¸p lý.

I I- T H ù C H I ÖN H î P ®åN G d © n sù

§ iÒu 41 2. Nguyªn t¾c thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù

ViÖc thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i tu©n theo çc nguyªn t¾c sau ®©y:

106

1. Thùc hiÖn ®óng hîp ®ång, ®óng ®èi t-îng, chÊt l-îng, sè l-îng, chñng lo¹i, thêi h¹n, ph-¬ng thøc vµ çc tho¶ thuËn kh¸c;

2. Thùc hiÖn mét çch trung thùc, theo tinh thÇn hîp t¸c vµ cã lîi nhÊt cho çc bªn, b¶o ®¶m tin cËy lÉn nhau;

3. Kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhµ n-íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi kh¸c.

§ iÒu 41 3. Thùc hiÖn hîp ®ång ®¬n vô

§èi víi hîp ®ång ®¬n vô, bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®óng nh- ®· tho¶ thuËn; chØ ®-îc thùc hiÖn tr-íc hoÆc sau thêi h¹n nÕu ®-îc bªn cã quyÒn ®ång ý.

§ iÒu 41 4. Thùc hiÖn hîp ®ång song vô

1. Trong hîp ®ång song vô, khi çc bªn ®· tho¶ thuËn thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô th× mçi bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh khi ®Õn h¹n; kh«ng ®-îc ho·n thùc hiÖn víi lý do bªn kia ch-a thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 415 vµ §iÒu 417 cña Bé luËt nµy.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng tho¶ thuËn bªn nµo thùc hiÖn nghÜa vô tr-íc th× çc bªn ph¶i ®ång thêi thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhau; nÕu nghÜa vô kh«ng thÓ thùc hiÖn ®ång thêi th× nghÜa vô nµo khi thùc hiÖn mÊt nhiÒu thêi gian h¬n th× nghÜa vô ®ã ph¶i ®-îc thùc hiÖn tr-íc.

§ iÒu 4 1 5. QuyÒn ho·n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù trong hîp ®ång song vô

1. Bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tr-íc cã quyÒn ho·n thùc hiÖn nghÜa vô, nÕu tµi s¶n cña bªn kia ®· bÞ gi¶m sót nghiªm träng ®Õn møc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô nh- ®· cam kÕt cho ®Õn khi bªn kia cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô hoÆc cã ng-êi b¶o l·nh.

2. Bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô sau cã quyÒn ho·n thùc hiÖn nghÜa vô ®Õn h¹n nÕu bªn thùc hiÖn nghÜa vô tr-íc ch-a thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh khi ®Õn h¹n.

§ iÒu 41 6. CÇm gi÷ tµi s¶n trong hîp ®ång song vô

1. CÇm gi÷ tµi s¶n lµ viÖc bªn cã quyÒn (sau ®©y gäi lµ bªn cÇm gi÷) ®ang chiÕm gi÷ hîp ph¸p tµi s¶n lµ ®èi t-îng cña hîp ®ång song vô ®-îc cÇm gi÷ tµi s¶n khi bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô hoÆc thùc hiÖn nghÜa vô kh«ng ®óng theo tháa thuËn.

2. Bªn cÇm gi÷ cã quyÒn vµ nghÜa vô sau ®©y:

107

a) CÇm gi÷ toµn bé hoÆc mét phÇn tµi s¶n trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy;

b) Thu hoa lîi tõ tµi s¶n cÇm gi÷ vµ ®-îc dïng ®Ó bï trõ nghÜa vô;

c) B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n cÇm gi÷;

d) Yªu cÇu bªn cã tµi s¶n bÞ cÇm gi÷ thanh to¸n çc chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc b¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n ®ã.

3. QuyÒn cÇm gi÷ chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Theo tháa thuËn cña çc bªn;

b) Bªn cÇm gi÷ vi ph¹m nghÜa vô b¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n cÇm gi÷;

c) Bªn cã tµi s¶n bÞ cÇm gi÷ hoµn thµnh nghÜa vô.

§ iÒu 41 7. NghÜa vô kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc do lçi cña bªn cã quyÒn

Trong hîp ®ång song vô, khi mét bªn kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô cña m×nh do lçi cña bªn kia th× cã quyÒn yªu cÇu bªn kia vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh hoÆc huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 41 8. Kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô nh-ng kh«ng do lçi cña çc bªn

Trong hîp ®ång song vô, nÕu mét bªn kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô mµ çc bªn ®Òu kh«ng cã lçi th× bªn kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô kh«ng cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh. Tr-êng hîp mét bªn ®· thùc hiÖn ®-îc mét phÇn nghÜa vô th× cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thùc hiÖn phÇn nghÜa vô t-¬ng øng ®èi víi m×nh.

§ iÒu 41 9. Thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi Ých cña ng-êi thø ba

Khi thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi Ých cña ng-êi thø ba th× ng-êi thø ba cã quyÒn trùc tiÕp yªu cÇu bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh; nÕu çc bªn cã tranh chÊp vÒ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång th× ng-êi thø ba kh«ng cã quyÒn yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô cho ®Õn khi tranh chÊp ®-îc gi¶i quyÕt.

Bªn cã quyÒn còng cã thÓ yªu cÇu bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi Ých cña ng-êi thø ba.

§ iÒu 42 0. QuyÒn tõ chèi cña ng-êi thø ba

Trong tr-êng hîp ng-êi thø ba tõ chèi lîi Ých cña m×nh tr-íc khi bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn nghÜa vô th× bªn cã nghÜa vô kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô, nh-ng ph¶i b¸o cho bªn cã quyÒn vµ hîp ®ång ®-îc coi lµ bÞ huû bá, çc bªn ph¶i hoµn tr¶ cho nhau nh÷ng g× ®· nhËn; nÕu ng-êi thø ba tõ chèi lîi Ých cña m×nh sau khi bªn cã nghÜa vô ®· thùc hiÖn nghÜa vô th× nghÜa vô ®-îc xem lµ ®· hoµn thµnh vµ bªn cã quyÒn vÉn ph¶i thùc hiÖn cam kÕt ®èi víi bªn cã nghÜa vô.

108

§ iÒu 4 2 1. Kh«ng ®-îc söa ®æi hoÆc huû bá hîp ®ång v× lîi Ých cña ng-êi thø ba

Khi ng-êi thø ba ®· ®ång ý h-ëng lîi Ých th× dï hîp ®ång ch-a ®-îc thùc hiÖn, çc bªn giao kÕt hîp ®ång còng kh«ng ®-îc söa ®æi hoÆc huû bá hîp ®ång, trõ tr-êng hîp ®-îc ng-êi thø ba ®ång ý.

§ iÒu 42 2. Thùc hiÖn hîp ®ång cã tho¶ thuËn ph¹t vi ph¹m

1. Ph¹t vi ph¹m lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn trong hîp ®ång, theo ®ã bªn vi ph¹m nghÜa vô ph¶i nép mét kho¶n tiÒn cho bªn bÞ vi ph¹m.

2. Møc ph¹t vi ph¹m do çc bªn tho¶ thuËn.

3. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn vi ph¹m nghÜa vô chØ ph¶i nép tiÒn ph¹t vi ph¹m mµ kh«ng ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i hoÆc võa ph¶i nép ph¹t vi ph¹m vµ võa ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn tr-íc vÒ møc båi th-êng thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng toµn bé thiÖt h¹i.

Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ båi th-êng thiÖt h¹i th× bªn vi ph¹m nghÜa vô chØ ph¶i nép tiÒn ph¹t vi ph¹m.

I II - S ö A ® æI , C H Ê M D ø T H î P ®åN G d © n s ù

§ iÒu 42 3. Söa ®æi hîp ®ång d©n sù

1. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn söa ®æi hîp ®ång vµ gi¶i quyÕt hËu qu¶ cña viÖc söa ®æi, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp hîp ®ång ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, ®-îc c«ng chøng, chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc cho phÐp th× viÖc söa ®æi hîp ®ång còng ph¶i tu©n theo h×nh thøc ®ã.

§ iÒu 42 4. ChÊm døt hîp ®ång d©n sù

Hîp ®ång chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Hîp ®ång ®· ®-îc hoµn thµnh;

2. Theo tho¶ thuËn cña çc bªn;

3. Ç nh©n giao kÕt hîp ®ång chÕt, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c chÊm døt mµ hîp ®ång ph¶i do chÝnh ç nh©n, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ ®ã thùc hiÖn;

4. Hîp ®ång bÞ huû bá, bÞ ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn;

5. Hîp ®ång kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc do ®èi t-îng cña hîp ®ång kh«ng cßn vµ çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn thay thÕ ®èi t-îng kh¸c hoÆc båi th-êng thiÖt h¹i;


109

§ iÒu 42 5. Huû bá hîp ®ång d©n sù

1. Mét bªn cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ kh«ng ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i khi bªn kia vi ph¹m hîp ®ång lµ ®iÒu kiÖn huû bá mµ çc bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

2. Bªn huû bá hîp ®ång ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn kia biÕt vÒ viÖc huû bá, nÕu kh«ng th«ng b¸o mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

3. Khi hîp ®ång bÞ huû bá th× hîp ®ång kh«ng cã hiÖu lùc tõ thêi ®iÓm giao kÕt vµ çc bªn ph¶i hoµn tr¶ cho nhau tµi s¶n ®· nhËn; nÕu kh«ng hoµn tr¶ ®-îc b»ng hiÖn vËt th× ph¶i tr¶ b»ng tiÒn.

4. Bªn cã lçi trong viÖc hîp ®ång bÞ huû bá ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 42 6. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù

1. Mét bªn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång nÕu çc bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

2. Bªn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn kia biÕt vÒ viÖc chÊm døt hîp ®ång, nÕu kh«ng th«ng b¸o mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

3. Khi hîp ®ång bÞ ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn th× hîp ®ång chÊm døt tõ thêi ®iÓm bªn kia nhËn ®-îc th«ng b¸o chÊm døt. Çc bªn kh«ng ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn nghÜa vô. Bªn ®· thùc hiÖn nghÜa vô cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thanh to¸n.

4. Bªn cã lçi trong viÖc hîp ®ång bÞ ®¬n ph-¬ng chÊm døt ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 42 7. Thêi hiÖu khëi kiÖn vÒ hîp ®ång d©n sù

Thêi hiÖu khëi kiÖn ®Ó yªu cÇu Toµ ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång d©n sù lµ hai n¨m, kÓ tõ ngµy quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ç nh©n, ph¸p nh©n, çc chñ thÓ kh¸c bÞ x©m ph¹m.

C h - ¬ n g X V I II

H î P ® å N G d © n s ù T H« N G D ô N G

Mô c 1

H î P ®åN G MU A B¸ N Tµ I S ¶ N

I - Q UY ® ÞN H CH U NG V Ò H î P ® åN G MU A B ¸N Tµ I S ¶ N

§ iÒu 42 8. Hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n

110

Hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn b¸n cã nghÜa vô giao tµi s¶n cho bªn mua vµ nhËn tiÒn, cßn bªn mua cã nghÜa vô nhËn tµi s¶n vµ tr¶ tiÒn cho bªn b¸n.

§ iÒu 42 9. §èi t-îng cña hîp ®ång mua b¸n

1. §èi t-îng cña hîp ®ång mua b¸n lµ tµi s¶n ®-îc phÐp giao dÞch. 2. Trong tr-êng hîp ®èi t-îng cña hîp ®ång mua b¸n lµ vËt th× vËt ph¶i ®-îc x¸c

®Þnh râ.

3. Trong tr-êng hîp ®èi t-îng cña hîp ®ång mua b¸n lµ quyÒn tµi s¶n th× ph¶i cã giÊy tê hoÆc çc b»ng chøng kh¸c chøng minh quyÒn ®ã thuéc së h÷u cña bªn b¸n.

§ iÒu 43 0. ChÊt l-îng cña vËt mua b¸n

1. ChÊt l-îng cña vËt mua b¸n do çc bªn tho¶ thuËn.

2. Trong tr-êng hîp chÊt l-îng cña vËt ®· ®-îc c«ng bè hoÆc ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn quy ®Þnh th× chÊt l-îng cña vËt ®-îc x¸c ®Þnh theo çc tiªu chuÈn ®· c«ng bè hoÆc theo quy ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

3. Khi çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh vÒ chÊt l-îng th× chÊt l-îng cña vËt mua b¸n ®-îc x¸c ®Þnh theo môc ®Ých sö dông vµ chÊt l-îng trung b×nh cña vËt cïng lo¹i.

§ iÒu 43 1. Gi¸ vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n

1. Gi¸ do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc do ng-êi thø ba x¸c ®Þnh theo yªu cÇu cña çc bªn.

Trong tr-êng hîp çc bªn tho¶ thuËn thanh to¸n theo gi¸ thÞ tr-êng th× gi¸ ®-îc x¸c ®Þnh t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm thanh to¸n.

§èi víi tµi s¶n trong giao dÞch d©n sù mµ Nhµ n-íc cã quy ®Þnh khung gi¸ th× çc bªn tho¶ thuËn theo quy ®Þnh ®ã.

2. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn ¸p dông hÖ sè tr-ît gi¸ khi cã biÕn ®éng vÒ gi¸.

3. Tho¶ thuËn vÒ gi¸ cã thÓ lµ møc gi¸ cô thÓ hoÆc mét ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸. Trong tr-êng hîp tho¶ thuËn møc gi¸ hoÆc ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ kh«ng râ rµng th× gi¸ cña tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo gi¸ thÞ tr-êng t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång.

4. Ph-¬ng thøc thanh to¸n do çc bªn tho¶ thuËn.

§ iÒu 43 2. Thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n

1. Thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n do çc bªn tho¶ thuËn. Bªn b¸n ph¶i giao tµi s¶n cho bªn mua ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn; bªn b¸n chØ ®-îc giao tµi s¶n tr-íc hoÆc sau thêi h¹n nÕu ®-îc bªn mua ®ång ý.

111

2. Khi çc bªn kh«ng tho¶ thuËn thêi h¹n giao tµi s¶n th× bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n giao tµi s¶n vµ bªn b¸n còng cã quyÒn yªu cÇu bªn mua nhËn tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho nhau mét thêi gian hîp lý.

3. Khi çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n thanh to¸n th× bªn mua ph¶i thanh to¸n ngay khi nhËn tµi s¶n.

§ iÒu 43 3. §Þa ®iÓm giao tµi s¶n

§Þa ®iÓm giao tµi s¶n do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn th× ¸p dông quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 284 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 43 4. Ph-¬ng thøc giao tµi s¶n

Tµi s¶n ®-îc giao theo ph-¬ng thøc do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ ph-¬ng thøc giao tµi s¶n th× tµi s¶n do bªn b¸n giao mét lÇn, giao trùc tiÕp cho bªn mua.

§ iÒu 43 5. Tr¸ch nhiÖm do giao vËt kh«ng ®óng sè l-îng

1. Trong tr-êng hîp bªn b¸n giao vËt víi sè l-îng nhiÒu h¬n sè l-îng ®· tho¶ thuËn th× bªn mua cã quyÒn nhËn hoÆc kh«ng nhËn phÇn d«i ra; nÕu nhËn th× viÖc thanh to¸n ®-îc thùc hiÖn theo tho¶ thuËn ®èi víi phÇn d«i ra.

2. Trong tr-êng hîp bªn b¸n giao Ýt h¬n sè l-îng ®· tho¶ thuËn th× bªn mua cã mét trong çc quyÒn sau ®©y:

a) NhËn phÇn ®· giao vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i;

b) NhËn phÇn ®· giao vµ ®Þnh thêi h¹n ®Ó bªn b¸n giao tiÕp phÇn cßn thiÕu;

c) Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 43 6. Tr¸ch nhiÖm do giao vËt kh«ng ®ång bé

1. Trong tr-êng hîp vËt ®-îc giao kh«ng ®ång bé lµm cho môc ®Ých sö dông cña vËt kh«ng ®¹t ®-îc th× bªn mua cã mét trong çc quyÒn sau ®©y:

a) NhËn vµ yªu cÇu bªn b¸n giao tiÕp phÇn hoÆc bé phËn cßn thiÕu, yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i vµ ho·n thanh to¸n phÇn hoÆc bé phËn ®· nhËn cho ®Õn khi vËt ®-îc giao ®ång bé;

b) Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp bªn mua ®· tr¶ tiÒn nh-ng ch-a nhËn vËt do giao kh«ng ®ång bé th× ®-îc tr¶ l·i ®èi víi sè tiÒn ®· tr¶ theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc quy ®Þnh vµ yªu cÇu bªn b¸n båi th-êng thiÖt h¹i do giao vËt kh«ng ®ång bé, kÓ tõ thêi ®iÓm ph¶i thùc hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi vËt ®-îc giao ®ång bé.

112

§ iÒu 43 7. Tr¸ch nhiÖm giao vËt kh«ng ®óng chñng lo¹i

Trong tr-êng hîp vËt ®-îc giao kh«ng ®óng chñng lo¹i th× bªn mua cã mét trong çc quyÒn sau ®©y:

1. NhËn vµ thanh to¸n theo gi¸ do çc bªn tho¶ thuËn;

2. Yªu cÇu giao ®óng chñng lo¹i vµ båi th-êng thiÖt h¹i;

3. Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 43 8. NghÜa vô tr¶ tiÒn

1. Bªn mua ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn vµo thêi ®iÓm vµ t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn th× ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn vµo thêi ®iÓm vµ t¹i ®Þa ®iÓm giao tµi s¶n.

2. Bªn mua ph¶i tr¶ l·i, kÓ tõ ngµy chËm tr¶ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 305 cña Bé luËt nµy, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 43 9. Thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u

1. QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n mua b¸n ®-îc chuyÓn cho bªn mua kÓ tõ thêi ®iÓm tµi s¶n ®-îc chuyÓn giao, trõ tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. §èi víi tµi s¶n mua b¸n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u th× quyÒn së h÷u ®-îc chuyÓn cho bªn mua kÓ tõ thêi ®iÓm hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã.

3. Trong tr-êng hîp tµi s¶n mua b¸n ch-a ®-îc chuyÓn giao mµ ph¸t sinh hoa lîi, lîi tøc th× hoa lîi, lîi tøc thuéc vÒ bªn b¸n.

§ iÒu 44 0. Thêi ®iÓm chÞu rñi ro

1. Bªn b¸n chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n mua b¸n cho ®Õn khi tµi s¶n ®-îc giao cho bªn mua, cßn bªn mua chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n mua b¸n kÓ tõ khi nhËn tµi s¶n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. §èi víi hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh tµi s¶n ®ã ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u th× bªn b¸n chÞu rñi ro cho ®Õn khi hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký, bªn mua chÞu rñi ro kÓ tõ thêi ®iÓm hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký, kÓ c¶ khi bªn mua ch-a nhËn tµi s¶n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 4 4 1. Chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u

Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vÒ chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u th× bªn

113

b¸n ph¶i chÞu chi phÝ vËn chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm giao tµi s¶n vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u.

§ iÒu 44 2. NghÜa vô cung cÊp th«ng tin vµ h-íng dÉn çch sö dông

Bªn b¸n cã nghÜa vô cung cÊp cho bªn mua th«ng tin cÇn thiÕt vÒ tµi s¶n mua b¸n vµ h-íng dÉn çch sö dông tµi s¶n ®ã; nÕu bªn b¸n kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô nµy th× bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n ph¶i thùc hiÖn; nÕu bªn b¸n vÉn kh«ng thùc hiÖn th× bªn mua cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 44 3. B¶o ®¶m quyÒn së h÷u cña bªn mua ®èi víi tµi s¶n mua b¸n

1. Bªn b¸n cã nghÜa vô b¶o ®¶m quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®· b¸n cho bªn mua kh«ng bÞ ng-êi thø ba tranh chÊp.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n bÞ ng-êi thø ba tranh chÊp th× bªn b¸n ph¶i ®øng vÒ phÝa bªn mua ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña bªn mua; nÕu ng-êi thø ba cã quyÒn së h÷u mét phÇn hoÆc toµn bé tµi s¶n mua b¸n th× bªn mua cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu bªn b¸n båi th-êng thiÖt h¹i.

3. Trong tr-êng hîp bªn mua biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n mua b¸n thuéc së h÷u cña ng-êi thø ba mµ vÉn mua th× ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n cho chñ së h÷u vµ kh«ng cã quyÒn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 44 4. B¶o ®¶m chÊt l-îng vËt mua b¸n

1. Bªn b¸n ph¶i b¶o ®¶m gi¸ trÞ sö dông hoÆc çc ®Æc tÝnh cña vËt mua b¸n; nÕu sau khi mua mµ bªn mua ph¸t hiÖn khuyÕt tËt lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông cña vËt ®· mua th× ph¶i b¸o ngay khi ph¸t hiÖn ra khuyÕt tËt vµ cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n söa ch÷a, ®æi vËt cã khuyÕt tËt, gi¶m gi¸ vµ båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Bªn b¸n ph¶i b¶o ®¶m vËt b¸n phï hîp víi sù m« t¶ trªn bao b×, nh·n hiÖu hµng ho¸ hoÆc phï hîp víi mÉu mµ bªn mua ®· lùa chän.

3. Bªn b¸n kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ khuyÕt tËt cña vËt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) KhuyÕt tËt mµ bªn mua ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt khi mua;

b) VËt b¸n ®Êu gi¸, vËt b¸n ë cöa hµng ®å cò;

c) Bªn mua cã lçi g©y ra khuyÕt tËt cña vËt.

§ iÒu 44 5. NghÜa vô b¶o hµnh

Bªn b¸n cã nghÜa vô b¶o hµnh ®èi víi vËt mua b¸n trong mét thêi h¹n, gäi lµ thêi h¹n b¶o hµnh, nÕu viÖc b¶o hµnh do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

114

Thêi h¹n b¶o hµnh ®-îc tÝnh kÓ tõ thêi ®iÓm bªn mua cã nghÜa vô ph¶i nhËn vËt.

§ iÒu 44 6. QuyÒn yªu cÇu b¶o hµnh

Trong thêi h¹n b¶o hµnh nÕu bªn mua ph¸t hiÖn ®-îc khuyÕt tËt cña vËt mua b¸n th× cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n söa ch÷a kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, gi¶m gi¸, ®æi vËt cã khuyÕt tËt lÊy vËt kh¸c hoÆc tr¶ l¹i vËt vµ lÊy l¹i tiÒn.

§ iÒu 44 7. Söa ch÷a vËt trong thêi h¹n b¶o hµnh

1. Bªn b¸n ph¶i söa ch÷a vËt vµ b¶o ®¶m vËt cã ®ñ çc tiªu chuÈn chÊt l-îng hoÆc cã ®ñ çc ®Æc tÝnh ®· cam kÕt.

2. Bªn b¸n chÞu chi phÝ vÒ söa ch÷a vµ vËn chuyÓn vËt ®Õn n¬i söa ch÷a vµ tõ n¬i söa ch÷a ®Õn n¬i c- tró hoÆc trô së cña bªn mua.

3. Bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n hoµn thµnh viÖc söa ch÷a trong thêi h¹n do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc trong mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn b¸n kh«ng thÓ söa ch÷a ®-îc hoÆc kh«ng thÓ hoµn thµnh viÖc söa ch÷a trong thêi h¹n ®ã th× bªn mua cã quyÒn yªu cÇu gi¶m gi¸, ®æi vËt cã khuyÕt tËt lÊy vËt kh¸c hoÆc tr¶ l¹i vËt vµ lÊy l¹i tiÒn.

§ iÒu 44 8. Båi th-êng thiÖt h¹i trong thêi h¹n b¶o hµnh

1. Ngoµi viÖc yªu cÇu thùc hiÖn çc biÖn ph¸p b¶o hµnh, bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n båi th-êng thiÖt h¹i do khuyÕt tËt vÒ kü thuËt cña vËt g©y ra trong thêi h¹n b¶o hµnh.

2. Bªn b¸n kh«ng ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i nÕu chøng minh ®-îc thiÖt h¹i x¶y ra do lçi cña bªn mua. Bªn b¸n ®-îc gi¶m møc båi th-êng thiÖt h¹i nÕu bªn mua kh«ng ¸p dông çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp nh»m ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.

§ iÒu 44 9. Mua b¸n quyÒn tµi s¶n

1. Trong tr-êng hîp mua b¸n quyÒn tµi s¶n th× bªn b¸n ph¶i chuyÓn giÊy tê vµ lµm thñ tôc chuyÓn quyÒn së h÷u cho bªn mua, cßn bªn mua ph¶i tr¶ tiÒn cho bªn b¸n.

2. Trong tr-êng hîp quyÒn tµi s¶n lµ quyÒn ®ßi nî vµ bªn b¸n cam kÕt b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng-êi m¾c nî th× bªn b¸n ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n, nÕu khi ®Õn h¹n mµ ng-êi m¾c nî kh«ng tr¶.

3. Thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi quyÒn tµi s¶n lµ thêi ®iÓm bªn mua nhËn ®-îc giÊy tê x¸c nhËn vÒ quyÒn së h÷u ®èi víi quyÒn vÒ tµi s¶n ®ã hoÆc tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

115

I I- H î P ®åN G MU A B¸ N N Hµ

§ iÒu 45 0. H×nh thøc hîp ®ång mua b¸n nhµ ë

Hîp ®ång mua b¸n nhµ ë ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 45 1. NghÜa vô cña bªn b¸n nhµ ë

Bªn b¸n nhµ ë cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Th«ng b¸o cho bªn mua vÒ çc h¹n chÕ quyÒn së h÷u ®èi víi nhµ mua b¸n, nÕu cã;

2. B¶o qu¶n nhµ ë ®· b¸n trong thêi gian ch-a giao nhµ ë cho bªn mua;

3. Giao nhµ ë ®óng t×nh tr¹ng ®· ghi trong hîp ®ång kÌm theo hå s¬ vÒ nhµ cho bªn mua;

4. Thùc hiÖn ®óng çc thñ tôc mua b¸n nhµ ë theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 45 2. QuyÒn cña bªn b¸n nhµ ë

Bªn b¸n nhµ ë cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn mua nhËn nhµ ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;

2. Yªu cÇu bªn mua tr¶ tiÒn ®óng thêi h¹n, theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;

3. Yªu cÇu bªn mua hoµn thµnh çc thñ tôc mua b¸n nhµ ë trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;

4. Kh«ng giao nhµ khi ch-a nhËn ®ñ tiÒn nhµ nh- ®· tho¶ thuËn.

§ iÒu 45 3. NghÜa vô cña bªn mua nhµ ë

Bªn mua nhµ ë cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Tr¶ ®ñ tiÒn mua nhµ ®óng thêi h¹n, theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm tr¶ tiÒn th× bªn mua ph¶i tr¶ vµo thêi ®iÓm bªn b¸n giao nhµ vµ t¹i n¬i cã nhµ;

2. NhËn nhµ vµ hå s¬ vÒ nhµ ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;

3. Trong tr-êng hîp mua nhµ ®ang cho thuª, ph¶i b¶o ®¶m quyÒn, lîi Ých cña ng-êi thuª nh- tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª khi thêi h¹n thuª cßn hiÖu lùc.

§ iÒu 45 4. QuyÒn cña bªn mua nhµ ë

Bªn mua nhµ ë cã çc quyÒn sau ®©y:

116

1. §-îc nhËn nhµ kÌm theo hå s¬ vÒ nhµ theo ®óng t×nh tr¹ng ®· tho¶ thuËn;

2. Yªu cÇu bªn b¸n hoµn thµnh çc thñ tôc mua b¸n nhµ ë trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;

3. Yªu cÇu bªn b¸n giao nhµ ®óng thêi h¹n; nÕu kh«ng giao hoÆc chËm giao nhµ th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 45 5. Mua nhµ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c th× çc quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 450 ®Õn §iÒu 454 cña Bé luËt nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi viÖc mua nhµ sö dông vµo môc ®Ých kh¸c kh«ng ph¶i lµ mua nhµ ë.

I II - Mé T S è Q U Y ® ÞN H RI ªN G V Ò MU A B¸ N Tµ I S ¶ N

§ iÒu 45 6. B¸n ®Êu gi¸

Tµi s¶n cã thÓ ®-îc ®em b¸n ®Êu gi¸ theo ý muèn cña chñ së h÷u hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

Tµi s¶n chung ®em b¸n ®Êu gi¸ ph¶i cã sù ®ång ý cña çc chñ së h÷u chung, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 45 7. Th«ng b¸o b¸n ®Êu gi¸

1. Ng-êi b¸n ®Êu gi¸ ph¶i th«ng b¸o c«ng khai t¹i n¬i b¸n ®Êu gi¸ vµ trªn ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm, sè l-îng, chÊt l-îng vµ danh môc çc tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ chËm nhÊt lµ b¶y ngµy ®èi víi ®éng s¶n, ba m-¬i ngµy ®èi víi bÊt ®éng s¶n tr-íc ngµy b¸n ®Êu gi¸.

2. Nh÷ng ng-êi cã liªn quan ®Õn tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ ph¶i ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n ®Êu gi¸ ®Ó tham gia ®Þnh gi¸ khëi ®iÓm, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 45 8. Thùc hiÖn b¸n ®Êu gi¸

1. Khi b¸n ®Êu gi¸, ng-êi b¸n ®Êu gi¸ c«ng bè gi¸ b¸n khëi ®iÓm.

2. Ng-êi tr¶ gi¸ cao nhÊt vµ Ýt nhÊt b»ng gi¸ khëi ®iÓm lµ ng-êi ®-îc mua tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ vµ ®-îc coi lµ ®· chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång.

3. ViÖc b¸n ®Êu gi¸ ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n vµ cã ch÷ ký cña ng-êi mua, ng-êi b¸n vµ hai ng-êi chøng kiÕn.

4. Thêi h¹n giao tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸, thêi h¹n vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n ®-îc thùc hiÖn theo quy chÕ b¸n ®Êu gi¸.

5. Ng-êi b¸n ®Êu gi¸ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ gi¸ trÞ, chÊt l-îng cña tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸.

117

6. Trong tr-êng hîp gi¸ mua cao nhÊt ®-îc c«ng bè thÊp h¬n so víi gi¸ khëi ®iÓm th× cuéc b¸n ®Êu gi¸ xem nh- kh«ng thµnh.

ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vÒ tæ chøc vµ thñ tôc b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n.

§ iÒu 45 9. B¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n

1. ViÖc b¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n ®-îc thùc hiÖn t¹i n¬i cã bÊt ®éng s¶n hoÆc n¬i do ng-êi b¸n ®Êu gi¸ x¸c ®Þnh.

2. Sau khi cã th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n, nh÷ng ng-êi muèn mua ph¶i ®¨ng ký mua vµ ph¶i nép mét kho¶n tiÒn ®Æt tr-íc. Danh s¸ch nh÷ng ng-êi ®¨ng ký mua ®-îc c«ng bè c«ng khai t¹i n¬i b¸n ®Êu gi¸.

3. Trong tr-êng hîp mua ®-îc tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ th× kho¶n tiÒn ®Æt tr-íc ®-îc trõ vµo gi¸ mua; nÕu ng-êi mua tõ chèi mua th× kh«ng ®-îc hoµn tr¶ kho¶n tiÒn ®ã.

4. Ng-êi b¸n ®Êu gi¸ ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn ®Æt tr-íc cho nh÷ng ng-êi kh¸c ®· ®¨ng ký mµ kh«ng mua ®-îc tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸.

5. ViÖc mua b¸n bÊt ®éng s¶n b¸n ®Êu gi¸ ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n cã c«ng chøng, chøng thùc hoÆc ph¶i ®-îc ®¨ng ký, nÕu ph¸p luËt cã quy.

§ iÒu 46 0. Mua sau khi sö dông thö

1. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn mua ®-îc dïng thö vËt mua trong mét thêi h¹n gäi lµ thêi h¹n dïng thö. Trong thêi h¹n dïng thö, bªn mua cã thÓ tr¶ lêi mua hoÆc kh«ng mua; nÕu hÕt thêi h¹n dïng thö mµ bªn mua kh«ng tr¶ lêi th× coi nh- ®· chÊp nhËn mua theo çc ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn tr-íc khi nhËn vËt dïng thö.

2. Trong thêi h¹n dïng thö, vËt vÉn thuéc së h÷u cña bªn b¸n. Bªn b¸n ph¶i chÞu mäi rñi ro x¶y ra ®èi víi vËt, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c. Trong thêi h¹n dïng thö, bªn b¸n kh«ng ®-îc b¸n, tÆng cho, cho thuª, trao ®æi, thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n khi bªn mua ch-a tr¶ lêi.

3. Trong tr-êng hîp bªn dïng thö tr¶ lêi kh«ng mua th× ph¶i tr¶ l¹i vËt cho bªn b¸n vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn b¸n, nÕu lµm mÊt m¸t, h- háng vËt dïng thö. Bªn dïng thö kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn th«ng th-êng do viÖc dïng thö g©y ra vµ kh«ng ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi do viÖc dïng thö mang l¹i.

§ iÒu 46 1. Mua tr¶ chËm, tr¶ dÇn

1. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn mua tr¶ chËm hoÆc tr¶ dÇn tiÒn mua trong mét thêi h¹n sau khi nhËn vËt mua; bªn b¸n ®-îc b¶o l-u quyÒn së h÷u cña m×nh ®èi víi vËt b¸n cho ®Õn khi bªn mua tr¶ ®ñ tiÒn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Hîp ®ång mua tr¶ chËm hoÆc tr¶ dÇn ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n. Bªn mua cã quyÒn sö dông vËt mua tr¶ chËm, tr¶ dÇn vµ ph¶i chÞu rñi ro trong thêi gian sö dông, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

118

§ iÒu 46 2. Chuéc l¹i tµi s¶n ®· b¸n

1. Bªn b¸n cã thÓ tho¶ thuËn víi bªn mua vÒ quyÒn chuéc l¹i tµi s¶n ®· b¸n sau mét thêi h¹n gäi lµ thêi h¹n chuéc l¹i.

Thêi h¹n chuéc l¹i tµi s¶n do çc bªn tho¶ thuËn nh-ng kh«ng qu¸ mét n¨m ®èi víi ®éng s¶n vµ n¨m n¨m ®èi víi bÊt ®éng s¶n, kÓ tõ thêi ®iÓm giao tµi s¶n. Trong thêi h¹n nµy bªn b¸n cã quyÒn chuéc l¹i bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn mua trong mét thêi gian hîp lý. Gi¸ chuéc l¹i lµ gi¸ thÞ tr-êng t¹i thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm chuéc l¹i, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong thêi h¹n chuéc l¹i, bªn mua kh«ng ®-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho thuª, thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n, ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n.

Mô c 2

H î P ®åN G T R A O ® æI Tµ I S ¶ N

§ iÒu 46 3. Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n

1. Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã çc bªn giao tµi s¶n vµ chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cho nhau.

2. Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã c«ng chøng, chøng thùc hoÆc ®¨ng ký, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

3. Trong tr-êng hîp mét bªn trao ®æi cho bªn kia tµi s¶n kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh hoÆc kh«ng ®-îc chñ së h÷u uû quyÒn th× bªn kia cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

4. Mçi bªn ®Òu ®-îc coi lµ ng-êi b¸n ®èi víi tµi s¶n giao cho bªn kia vµ lµ ng-êi mua ®èi víi tµi s¶n nhËn vÒ. Çc quy ®Þnh vÒ hîp ®ång mua b¸n tõ §iÒu 428 ®Õn §iÒu 437 vµ tõ §iÒu 439 ®Õn §iÒu 448 cña Bé luËt nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n.

§ iÒu 46 4. Thanh to¸n gi¸ trÞ chªnh lÖch

Trong tr-êng hîp tµi s¶n trao ®æi chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ th× çc bªn ph¶i thanh to¸n cho nhau phÇn chªnh lÖch ®ã, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

Mô c 3 H î P ®åN G T Æ N G CH O Tµ I S ¶ N

§ iÒu 46 5. Hîp ®ång tÆng cho tµi s¶n

Hîp ®ång tÆng cho tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn tÆng cho giao tµi s¶n cña m×nh vµ chuyÓn quyÒn së h÷u cho bªn ®-îc tÆng cho mµ kh«ng yªu cÇu ®Òn bï, cßn bªn ®-îc tÆng cho ®ång ý nhËn.

119

§ iÒu 46 6. TÆng cho ®éng s¶n

Hîp ®ång tÆng cho ®éng s¶n cã hiÖu lùc khi bªn ®-îc tÆng cho nhËn tµi s¶n; ®èi víi ®éng s¶n mµ ph¸p luËt cã quy ®Þnh ®¨ng ký quyÒn së h÷u th× hîp ®ång tÆng cho cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký.

§ iÒu 46 7. TÆng cho bÊt ®éng s¶n

1. TÆng cho bÊt ®éng s¶n ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n cã c«ng chøng, chøng thùc hoÆc ph¶i ®¨ng ký, nÕu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt bÊt ®éng s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u.

2. Hîp ®ång tÆng cho bÊt ®éng s¶n cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký; nÕu bÊt ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u th× hîp ®ång tÆng cho cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm chuyÓn giao tµi s¶n.

§ iÒu 4 6 8. Tr¸ch nhiÖm do cè ý tÆng cho tµi s¶n kh«ng thuéc së h÷u cña m×nh

Trong tr-êng hîp bªn tÆng cho cè ý tÆng cho tµi s¶n kh«ng thuéc së h÷u cña m×nh mµ bªn ®-îc tÆng cho kh«ng biÕt hoÆc kh«ng thÓ biÕt vÒ viÖc ®ã th× bªn tÆng cho ph¶i thanh to¸n chi phÝ ®Ó lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n cho bªn ®-îc tÆng cho khi chñ së h÷u lÊy l¹i tµi s¶n.

§ iÒu 46 9. Th«ng b¸o khuyÕt tËt cña tµi s¶n tÆng cho

Bªn tÆng cho cã nghÜa vô th«ng b¸o cho bªn ®-îc tÆng cho khuyÕt tËt cña tµi s¶n tÆng cho. Trong tr-êng hîp bªn tÆng cho biÕt tµi s¶n cã khuyÕt tËt mµ kh«ng th«ng b¸o th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i x¶y ra cho ng-êi ®-îc tÆng cho; nÕu bªn tÆng cho kh«ng biÕt vÒ khuyÕt tËt cña tµi s¶n tÆng cho th× kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 47 0. TÆng cho tµi s¶n cã ®iÒu kiÖn

1. Bªn tÆng cho cã thÓ yªu cÇu bªn ®-îc tÆng cho thùc hiÖn mét hoÆc nhiÒu nghÜa vô d©n sù tr-íc hoÆc sau khi tÆng cho. §iÒu kiÖn tÆng cho kh«ng ®-îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.

2. Trong tr-êng hîp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tr-íc khi tÆng cho, nÕu bªn ®-îc tÆng cho ®· hoµn thµnh nghÜa vô mµ bªn tÆng cho kh«ng giao tµi s¶n th× bªn tÆng cho ph¶i thanh to¸n nghÜa vô mµ bªn ®-îc tÆng cho ®· thùc hiÖn.

3. Trong tr-êng hîp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô sau khi tÆng cho mµ bªn ®-îc tÆng cho kh«ng thùc hiÖn th× bªn tÆng cho cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

120

Mô c 4 H î P ®åN G V AY Tµ I S ¶ N

§ iÒu 47 1. Hîp ®ång vay tµi s¶n

Hîp ®ång vay tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho vay giao tµi s¶n cho bªn vay; khi ®Õn h¹n tr¶, bªn vay ph¶i hoµn tr¶ cho bªn cho vay tµi s¶n cïng lo¹i theo ®óng sè l-îng, chÊt l-îng vµ chØ ph¶i tr¶ l·i nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 47 2. QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n vay

Bªn vay trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n vay kÓ tõ thêi ®iÓm nhËn tµi s¶n ®ã.

§ iÒu 47 3. NghÜa vô cña bªn cho vay

Bªn cho vay cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:

1. Giao tµi s¶n cho bªn vay ®Çy ®ñ, ®óng chÊt l-îng, sè l-îng vµo thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

2. Båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn vay, nÕu bªn cho vay biÕt tµi s¶n kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng mµ kh«ng b¸o cho bªn vay biÕt, trõ tr-êng hîp bªn vay biÕt mµ vÉn nhËn tµi s¶n ®ã;

3. Kh«ng ®-îc yªu cÇu bªn vay tr¶ l¹i tµi s¶n tr-íc thêi h¹n, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 478 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 47 4. NghÜa vô tr¶ nî cña bªn vay

1. Bªn vay tµi s¶n lµ tiÒn th× ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn khi ®Õn h¹n; nÕu tµi s¶n lµ vËt th× ph¶i tr¶ vËt cïng lo¹i ®óng sè l-îng, chÊt l-îng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp bªn vay kh«ng thÓ tr¶ vËt th× cã thÓ tr¶ b»ng tiÒn theo trÞ gi¸ cña vËt ®· vay t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm tr¶ nî, nÕu ®-îc bªn cho vay ®ång ý.

3. §Þa ®iÓm tr¶ nî lµ n¬i c- tró hoÆc n¬i ®Æt trô së cña bªn cho vay, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Trong tr-êng hîp vay kh«ng cã l·i mµ khi ®Õn h¹n bªn vay kh«ng tr¶ nî hoÆc tr¶ kh«ng ®Çy ®ñ th× bªn vay ph¶i tr¶ l·i ®èi víi kho¶n nî chËm tr¶ theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc c«ng bè t-¬ng øng víi thêi h¹n chËm tr¶ t¹i thêi ®iÓm tr¶ nî, nÕu cã tho¶ thuËn.

5. Trong tr-êng hîp vay cã l·i mµ khi ®Õn h¹n bªn vay kh«ng tr¶ hoÆc tr¶ kh«ng ®Çy ®ñ th× bªn vay ph¶i tr¶ l·i trªn nî gèc vµ l·i nî qu¸ h¹n theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc c«ng bè t-¬ng øng víi thêi h¹n vay t¹i thêi ®iÓm tr¶ nî.

121

§ iÒu 47 5. Sö dông tµi s¶n vay

Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc tµi s¶n vay ph¶i ®-îc sö dông ®óng môc ®Ých vay; bªn cho vay cã quyÒn kiÓm tra viÖc sö dông tµi s¶n vµ cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n vay tr-íc thêi h¹n, nÕu ®· nh¾c nhë mµ bªn vay vÉn sö dông tµi s¶n tr¸i môc ®Ých.

§ iÒu 47 6. L·i suÊt

1. L·i suÊt vay do çc bªn tho¶ thuËn nh-ng kh«ng ®-îc v-ît qu¸ 150% cña l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc c«ng bè ®èi víi lo¹i cho vay t-¬ng øng.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn vÒ viÖc tr¶ l·i, nh-ng kh«ng x¸c ®Þnh râ l·i suÊt hoÆc cã tranh chÊp vÒ l·i suÊt th× ¸p dông l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc c«ng bè t-¬ng øng víi thêi h¹n vay t¹i thêi ®iÓm tr¶ nî.

§ iÒu 47 7. Thùc hiÖn hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n

1. §èi víi hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n vµ kh«ng cã l·i th× bªn cho vay cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n vµ bªn vay còng cã quyÒn tr¶ nî vµo bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o cho nhau biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. §èi víi hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n vµ cã l·i th× bªn cho vay cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn vay mét thêi gian hîp lý vµ ®-îc tr¶ l·i ®Õn thêi ®iÓm nhËn l¹i tµi s¶n, cßn bªn vay còng cã quyÒn tr¶ l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo vµ chØ ph¶i tr¶ l·i cho ®Õn thêi ®iÓm tr¶ nî, nh-ng còng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn cho vay mét thêi gian hîp lý.

§ iÒu 47 8. Thùc hiÖn hîp ®ång vay cã kú h¹n

1. §èi víi hîp ®ång vay cã kú h¹n vµ kh«ng cã l·i th× bªn vay cã quyÒn tr¶ l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn cho vay mét thêi gian hîp lý, cßn bªn cho vay chØ ®-îc ®ßi l¹i tµi s¶n tr-íc kú h¹n, nÕu ®-îc bªn vay ®ång ý.

2. §èi víi hîp ®ång vay cã kú h¹n vµ cã l·i th× bªn vay cã quyÒn tr¶ l¹i tµi s¶n tr-íc kú h¹n, nh-ng ph¶i tr¶ toµn bé l·i theo kú h¹n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 47 9. Hä, hôi, biªu, ph-êng

1. Hä, hôi, biªu, ph-êng (sau ®©y gäi chung lµ hä) lµ mét h×nh thøc giao dÞch vÒ tµi s¶n theo tËp qu¸n trªn c¬ së tho¶ thuËn cña mét nhãm ng-êi tËp hîp nhau l¹i cïng ®Þnh ra sè ng-êi, thêi gian, sè tiÒn hoÆc tµi s¶n kh¸c, thÓ thøc gãp, lÜnh hä vµ quyÒn, nghÜa vô cña çc thµnh viªn.

2. H×nh thøc hä nh»m môc ®Ých t-¬ng trî trong nh©n d©n ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

3. Nghiªm cÊm viÖc tæ chøc hä d-íi h×nh thøc cho vay nÆng l·i.

123

Mô c 5 H î P ®åN G T H U ª Tµ I S ¶ N

I - Q UY ® ÞN H CH U NG V Ò H î P ® åN G T H U ª T µ I S ¶ N

§ iÒu 48 0. Hîp ®ång thuª tµi s¶n

Hîp ®ång thuª tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn cho thuª giao tµi s¶n cho bªn thuª ®Ó sö dông trong mét thêi h¹n, cßn bªn thuª ph¶i tr¶ tiÒn thuª.

§ iÒu 48 1. Gi¸ thuª

Gi¸ thuª tµi s¶n do çc bªn tho¶ thuËn.

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ khung gi¸ thuª th× çc bªn chØ ®-îc tho¶ thuËn vÒ gi¸ thuª trong ph¹m vi khung gi¸ ®ã.

§ iÒu 48 2. Thêi h¹n thuª

1. Thêi h¹n thuª do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn th× ®-îc x¸c ®Þnh theo môc ®Ých thuª.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n thuª hoÆc thêi h¹n thuª kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc theo môc ®Ých thuª th× hîp ®ång thuª hÕt thêi h¹n khi bªn thuª ®· ®¹t ®-îc môc ®Ých thuª.

§ iÒu 48 3. Cho thuª l¹i

Bªn thuª cã quyÒn cho thuª l¹i tµi s¶n mµ m×nh ®· thuª, nÕu ®-îc bªn cho thuª ®ång ý.

§ iÒu 48 4. Giao tµi s¶n thuª

1. Bªn cho thuª ph¶i giao tµi s¶n cho bªn thuª ®óng sè l-îng, chÊt l-îng, chñng lo¹i, t×nh tr¹ng vµ ®óng thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã.

2. Trong tr-êng hîp bªn cho thuª chËm giao tµi s¶n th× bªn thuª cã thÓ gia h¹n giao tµi s¶n hoÆc huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i; nÕu tµi s¶n thuª kh«ng ®óng chÊt l-îng nh- tho¶ thuËn th× bªn thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª söa ch÷a, gi¶m gi¸ thuª hoÆc huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 48 5. NghÜa vô b¶o ®¶m gi¸ trÞ sö dông cña tµi s¶n thuª

1. Bªn cho thuª ph¶i b¶o ®¶m tµi s¶n thuª trong t×nh tr¹ng nh- ®· tho¶ thuËn, phï hîp víi môc ®Ých thuª trong suèt thêi gian cho thuª; ph¶i söa ch÷a nh÷ng h- háng,

124

khuyÕt tËt cña tµi s¶n thuª, trõ h- háng nhá mµ theo tËp qu¸n bªn thuª ph¶i tù söa ch÷a.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n thuª bÞ gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông mµ kh«ng do lçi cña bªn thuª th× bªn thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª:

a) Söa ch÷a tµi s¶n;

b) Gi¶m gi¸ thuª;

c) §æi tµi s¶n kh¸c hoÆc ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu tµi s¶n thuª kh«ng thÓ söa ch÷a ®-îc mµ do ®ã môc ®Ých thuª kh«ng ®¹t ®-îc hoÆc tµi s¶n thuª cã khuyÕt tËt mµ bªn thuª kh«ng biÕt.

3. Trong tr-êng hîp bªn cho thuª ®· ®-îc th«ng b¸o mµ kh«ng söa ch÷a hoÆc söa ch÷a kh«ng kÞp thêi th× bªn thuª cã quyÒn tù söa ch÷a tµi s¶n thuª, nh-ng ph¶i b¸o cho bªn cho thuª vµ cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª thanh to¸n chi phÝ söa ch÷a.

§ iÒu 48 6. NghÜa vô b¶o ®¶m quyÒn sö dông tµi s¶n cho bªn thuª

1. Bªn cho thuª ph¶i b¶o ®¶m quyÒn sö dông tµi s¶n æn ®Þnh cho bªn thuª.

2. Trong tr-êng hîp cã tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n thuª mµ bªn thuª kh«ng ®-îc sö dông tµi s¶n æn ®Þnh th× bªn thuª cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 48 7. NghÜa vô b¶o qu¶n tµi s¶n thuª

1. Bªn thuª ph¶i b¶o qu¶n tµi s¶n thuª nh- tµi s¶n cña chÝnh m×nh, ph¶i b¶o d-ìng vµ söa ch÷a nhá; nÕu lµm mÊt m¸t, h- háng th× ph¶i båi th-êng.

Bªn thuª kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn do sö dông tµi s¶n thuª.

2. Bªn thuª cã thÓ tu söa vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n thuª, nÕu ®-îc bªn cho thuª ®ång ý vµ cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª thanh to¸n chi phÝ hîp lý.

§ iÒu 48 8. NghÜa vô sö dông tµi s¶n thuª ®óng c«ng dông, môc ®Ých

1. Bªn thuª ph¶i sö dông tµi s¶n thuª theo ®óng c«ng dông cña tµi s¶n vµ ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn.

2. Trong tr-êng hîp bªn thuª sö dông tµi s¶n kh«ng ®óng môc ®Ých, kh«ng ®óng c«ng dông th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 48 9. Tr¶ tiÒn thuª

1. Bªn thuª ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ tiÒn thuª th× thêi h¹n tr¶ tiÒn thuª ®-îc x¸c ®Þnh theo

125

tËp qu¸n n¬i tr¶ tiÒn; nÕu kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc thêi h¹n theo tËp qu¸n th× bªn thuª ph¶i tr¶ tiÒn khi tr¶ l¹i tµi s¶n thuª.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn tho¶ thuËn viÖc tr¶ tiÒn thuª theo kú h¹n th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång, nÕu bªn thuª kh«ng tr¶ tiÒn trong ba kú liªn tiÕp, trõ tr-êng hîp cã tháa thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 49 0. Tr¶ l¹i tµi s¶n thuª

1. Bªn thuª ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n thuª trong t×nh tr¹ng nh- khi nhËn, trõ hao mßn tù nhiªn hoÆc theo ®óng nh- t×nh tr¹ng ®· tho¶ thuËn; nÕu gi¸ trÞ cña tµi s¶n thuª bÞ gi¶m sót so víi t×nh tr¹ng khi nhËn th× bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i, trõ hao mßn tù nhiªn.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n thuª lµ ®éng s¶n th× ®Þa ®iÓm tr¶ l¹i tµi s¶n thuª lµ n¬i c- tró hoÆc trô së cña bªn cho thuª, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

3. Trong tr-êng hîp tµi s¶n thuª lµ gia sóc, bªn thuª ph¶i tr¶ l¹i gia sóc ®· thuª vµ c¶ gia sóc ®-îc sinh ra trong thêi gian thuª, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c. Bªn cho thuª ph¶i thanh to¸n chi phÝ ch¨m sãc gia sóc ®-îc sinh ra cho bªn thuª.

4. Khi bªn thuª chËm tr¶ tµi s¶n thuª th× bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn thuª tr¶ l¹i tµi s¶n thuª vµ tr¶ tiÒn thuª trong thêi gian chËm tr¶ vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i; bªn thuª ph¶i tr¶ tiÒn ph¹t vi ph¹m do chËm tr¶ tµi s¶n thuª, nÕu cã tho¶ thuËn.

5. Bªn thuª ph¶i chÞu rñi ro x¶y ra ®èi víi tµi s¶n thuª trong thêi gian chËm tr¶.

§ iÒu 49 1. ChÊm døt hîp ®ång thuª tµi s¶n

Hîp ®ång thuª tµi s¶n chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Thêi h¹n thuª ®· hÕt;

2. Theo tho¶ thuËn cña çc bªn vÒ viÖc chÊm døt tr-íc thêi h¹n; ®èi víi hîp ®ång thuª kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n, khi bªn cho thuª muèn chÊm døt hîp ®ång th× ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n b¸o tr-íc;

3. Hîp ®ång bÞ huû bá hoÆc bÞ ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn;

4. Tµi s¶n thuª kh«ng cßn.

I I- H î P ®åN G T H U ª N Hµ

126

§ iÒu 49 2. H×nh thøc hîp ®ång thuª nhµ ë

Hîp ®ång thuª nhµ ë ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, nÕu thêi h¹n thuª tõ s¸u th¸ng trë lªn th× ph¶i cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc vµ ph¶i ®¨ng ký, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 49 3. NghÜa vô cña bªn cho thuª nhµ ë

Bªn cho thuª nhµ ë cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Giao nhµ cho bªn thuª theo ®óng hîp ®ång;

2. B¶o ®¶m cho bªn thuª sö dông æn ®Þnh nhµ trong thêi h¹n thuª;

3. B¶o d-ìng, söa ch÷a nhµ theo ®Þnh kú hoÆc theo tho¶ thuËn; nÕu bªn cho thuª kh«ng b¶o d-ìng, söa ch÷a nhµ mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn thuª th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 49 4. QuyÒn cña bªn cho thuª nhµ ë

Bªn cho thuª nhµ ë cã çc quyÒn sau ®©y:

1. NhËn ®ñ tiÒn thuª nhµ ®óng kú h¹n ®· tho¶ thuËn;

2. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 3 §iÒu 498 cña Bé luËt nµy;

3. C¶i t¹o, n©ng cÊp nhµ cho thuª khi ®-îc bªn thuª ®ång ý, nh-ng kh«ng ®-îc g©y phiÒn hµ cho bªn thuª sö dông chç ë;

4. §-îc lÊy l¹i nhµ cho thuª khi thêi h¹n thuª ®· hÕt; nÕu hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh thêi h¹n thuª th× bªn cho thuª muèn lÊy l¹i nhµ ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt tr-íc s¸u th¸ng.

§ iÒu 49 5. NghÜa vô cña bªn thuª nhµ ë

Bªn thuª nhµ cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Sö dông nhµ ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn;

2. Tr¶ ®ñ tiÒn thuª nhµ ®óng kú h¹n ®· tho¶ thuËn;

3. Gi÷ g×n nhµ, söa ch÷a nh÷ng h- háng do m×nh g©y ra;

4. T«n träng quy t¾c sinh ho¹t c«ng céng;

5. Tr¶ nhµ cho bªn cho thuª theo ®óng tho¶ thuËn.

§ iÒu 49 6. QuyÒn cña bªn thuª nhµ ë

Bªn thuª nhµ cã çc quyÒn sau ®©y:

1. NhËn nhµ thuª theo ®óng tho¶ thuËn;

127

2. §-îc ®æi nhµ ®ang thuª víi ng-êi thuª kh¸c, nÕu ®-îc bªn cho thuª ®ång ý b»ng v¨n b¶n;

3. §-îc cho thuª l¹i nhµ ®ang thuª, nÕu ®-îc bªn cho thuª ®ång ý b»ng v¨n b¶n;

4. §-îc tiÕp tôc thuª theo çc ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn víi bªn cho thuª, trong tr-êng hîp thay ®æi chñ së h÷u nhµ;

5. Yªu cÇu bªn cho thuª söa ch÷a nhµ ®ang cho thuª trong tr-êng hîp nhµ bÞ h- háng nÆng.

6. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 vµ kho¶n 3 §iÒu 498 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 4 9 7. QuyÒn, nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi thuéc bªn thuª cã tªn trong hîp ®ång thuª nhµ ë

Nh÷ng ng-êi thuéc bªn thuª cã tªn trong hîp ®ång thuª nhµ cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau ®èi víi bªn cho thuª vµ ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn çc nghÜa vô cña bªn thuª ®èi víi bªn cho thuª.

§ iÒu 49 8. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ ë

1. Bªn cho thuª nhµ cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ khi bªn thuª cã mét trong çc hµnh vi sau ®©y:

a) Kh«ng tr¶ tiÒn thuª nhµ liªn tiÕp trong ba th¸ng trë lªn mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng;

b) Sö dông nhµ kh«ng ®óng môc ®Ých thuª;

c) Cè ý lµm nhµ h- háng nghiªm träng;

d) Söa ch÷a, ®æi hoÆc cho ng-êi kh¸c thuª l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn nhµ ®ang thuª mµ kh«ng cã sù ®ång ý b»ng v¨n b¶n cña bªn cho thuª;

®) Lµm mÊt trËt tù c«ng céng nhiÒu lÇn vµ ¶nh h-ëng nghiªm träng ®Õn sinh ho¹t b×nh th-êng cña nh÷ng ng-êi xung quanh;

e) Lµm ¶nh h-ëng nghiªm träng ®Õn vÖ sinh m«i tr-êng.

2. Bªn thuª nhµ cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ khi bªn cho thuª cã mét trong çc hµnh vi sau ®©y:

a) Kh«ng söa ch÷a nhµ khi chÊt l-îng nhµ gi¶m sót nghiªm träng;

b) T¨ng gi¸ thuª nhµ bÊt hîp lý.

c) QuyÒn sö dông nhµ ë bÞ h¹n chÕ do lîi Ých cña ng-êi thø ba.

3. Bªn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ ph¶i b¸o cho bªn kia biÕt tr-íc mét th¸ng, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

128

§ iÒu 49 9. ChÊm døt hîp ®ång thuª nhµ ë

Hîp ®ång thuª nhµ ë chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

1. Thêi h¹n thuª ®· hÕt; nÕu hîp ®ång kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n thuª th× hîp ®ång chÊm døt sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy bªn cho thuª b¸o cho bªn thuª biÕt vÒ viÖc ®ßi nhµ;

2. Nhµ cho thuª kh«ng cßn;

3. Bªn thuª nhµ chÕt vµ kh«ng cã ai cïng chung sèng;

4. Nhµ cho thuª ph¶i ph¸ dì do bÞ h- háng nÆng cã nguy c¬ sËp ®æ hoÆc do thùc hiÖn quy ho¹ch x©y dùng cña Nhµ n-íc.

§ iÒu 50 0. Thuª nhµ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c th× quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 492 ®Õn §iÒu 499 cña Bé luËt nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi viÖc thuª nhµ sö dông vµo môc ®Ých kh¸c kh«ng ph¶i lµ thuª nhµ ë.

I II - H î P ® åN G T H U ª K H O¸N Tµ I S ¶ N

§ iÒu 50 1. Hîp ®ång thuª kho¸n tµi s¶n

Hîp ®ång thuª kho¸n tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn cho thuª kho¸n giao tµi s¶n cho bªn thuª ®Ó khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ tµi s¶n ®ã vµ cã nghÜa vô tr¶ tiÒn thuª.

§ iÒu 50 2. §èi t-îng cña hîp ®ång thuª kho¸n

§èi t-îng cña hîp ®ång thuª kho¸n cã thÓ lµ ®Êt ®ai, rõng, mÆt n-íc ch-a khai th¸c, sóc vËt, c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh, t- liÖu s¶n xuÊt kh¸c cïng trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt ®Ó khai th¸c c«ng dông, h-ëng hoa lîi, lîi tøc, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 50 3. Thêi h¹n thuª kho¸n

Thêi h¹n thuª kho¸n do çc bªn tho¶ thuËn theo chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh phï hîp víi tÝnh chÊt cña ®èi t-îng thuª kho¸n.

§ iÒu 50 4. Gi¸ thuª kho¸n

Gi¸ thuª kho¸n do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu thuª kho¸n th«ng qua ®Êu thÇu th× gi¸ thuª kho¸n lµ gi¸ ®-îc x¸c ®Þnh khi ®Êu thÇu.

129

§ iÒu 50 5. Giao tµi s¶n thuª kho¸n

Khi giao tµi s¶n thuª kho¸n, çc bªn ph¶i lËp biªn b¶n ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng cña tµi s¶n thuª kho¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n.

Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ trÞ th× mêi ng-êi thø ba x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vµ ph¶i lËp thµnh v¨n b¶n.

§ iÒu 50 6. Tr¶ tiÒn thuª kho¸n vµ ph-¬ng thøc tr¶

1. TiÒn thuª kho¸n cã thÓ b»ng hiÖn vËt, b»ng tiÒn hoÆc b»ng viÖc thùc hiÖn mét c«ng viÖc.

2. Bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª kho¸n cho dï kh«ng khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thuª kho¸n.

3. Khi giao kÕt hîp ®ång thuª kho¸n çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn ®iÒu kiÖn vÒ viÖc gi¶m tiÒn thuª kho¸n; nÕu hoa lîi, lîi tøc bÞ mÊt Ýt nhÊt lµ mét phÇn ba do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng th× bªn thuª kho¸n cã quyÒn yªu cÇu gi¶m hoÆc miÔn tiÒn thuª kho¸n, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Trong tr-êng hîp bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ hiÖn vËt theo thêi vô hoÆc theo chu kú khai th¸c c«ng dông cña tµi s¶n thuª kho¸n th× ph¶i tr¶ vµo thêi ®iÓm kÕt thóc thêi vô hoÆc kÕt thóc chu kú khai th¸c, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

5. Trong tr-êng hîp bªn thuª kho¸n ph¶i thùc hiÖn mét c«ng viÖc th× ph¶i thùc hiÖn ®óng c«ng viÖc ®ã.

§ iÒu 50 7. Khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n

Bªn thuª kho¸n ph¶i khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn vµ b¸o cho bªn thuª kho¸n theo ®Þnh kú vÒ t×nh tr¹ng tµi s¶n vµ t×nh h×nh khai th¸c tµi s¶n; nÕu bªn cho thuª kho¸n cã yªu cÇu hoÆc cÇn b¸o ®ét xuÊt th× bªn thuª kho¸n ph¶i b¸o kÞp thêi. Khi bªn thuª kho¸n khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thuª kho¸n kh«ng ®óng môc ®Ých th× bªn cho thuª kho¸n cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 50 8. B¶o qu¶n, b¶o d-ìng, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuª kho¸n

1. Trong thêi h¹n khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n, bªn thuª kho¸n ph¶i b¶o qu¶n, b¶o d-ìng tµi s¶n thuª kho¸n vµ trang thiÕt bÞ kÌm theo b»ng chi phÝ cña m×nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu bªn thuª kho¸n lµm mÊt m¸t, h- háng hoÆc lµm mÊt gi¸ trÞ, gi¶m sót gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i. Bªn thuª kho¸n kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn do sö dông tµi s¶n thuª kho¸n.

2. Bªn thuª kho¸n cã thÓ tù m×nh thay thÕ, c¶i t¹o tµi s¶n thuª kho¸n, nÕu cã tho¶ thuËn vµ ph¶i b¶o toµn gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n.

130

Bªn cho thuª kho¸n ph¶i thanh to¸n cho bªn thuª kho¸n chi phÝ hîp lý ®Ó thay thÕ, c¶i t¹o tµi s¶n thuª kho¸n theo tho¶ thuËn.

3. Bªn thuª kho¸n kh«ng ®-îc cho thuª kho¸n l¹i, trõ tr-êng hîp ®-îc bªn cho thuª kho¸n ®ång ý.

§ iÒu 50 9. H-ëng hoa lîi, chÞu thiÖt h¹i vÒ sóc vËt thuª kho¸n

Trong thêi h¹n thuª kho¸n sóc vËt, bªn thuª kho¸n ®-îc h-ëng mét nöa sè sóc vËt sinh ra vµ ph¶i chÞu mét nöa nh÷ng thiÖt h¹i vÒ sóc vËt thuª kho¸n do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 51 0. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång thuª kho¸n

1. Trong tr-êng hîp mét bªn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång th× ph¶i b¸o cho bªn kia biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý; nÕu thuª kho¸n theo thêi vô hoÆc theo chu kú khai th¸c th× thêi h¹n b¸o tr-íc ph¶i phï hîp víi thêi vô hoÆc chu kú khai th¸c.

2. Trong tr-êng hîp bªn thuª kho¸n vi ph¹m nghÜa vô, mµ viÖc khai th¸c ®èi t-îng thuª kho¸n lµ nguån sèng duy nhÊt cña bªn thuª kho¸n vµ viÖc tiÕp tôc thuª kho¸n kh«ng lµm ¶nh h-ëng nghiªm träng ®Õn lîi Ých cña bªn cho thuª kho¸n th× bªn cho thuª kho¸n kh«ng ®-îc ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång; bªn thuª kho¸n ph¶i cam kÕt víi bªn cho thuª kho¸n kh«ng ®-îc tiÕp tôc vi ph¹m hîp ®ång.

§ iÒu 51 1. Tr¶ l¹i tµi s¶n thuª kho¸n

Khi chÊm døt hîp ®ång thuª kho¸n, bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n thuª kho¸n ë t×nh tr¹ng phï hîp víi møc ®é khÊu hao ®· tho¶ thuËn; nÕu lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n thuª kho¸n th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

Mô c 6

H î P ®åN G M- îN Tµ I S ¶ N

§ iÒu 51 2. Hîp ®ång m-în tµi s¶n

Hîp ®ång m-în tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho m-în giao tµi s¶n cho bªn m-în ®Ó sö dông trong mét thêi h¹n mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, cßn bªn m-în ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®ã khi hÕt thêi h¹n m-în hoÆc môc ®Ých m-în ®· ®¹t ®-îc.

§ iÒu 51 3. §èi t-îng cña hîp ®ång m-în tµi s¶n

TÊt c¶ nh÷ng vËt kh«ng tiªu hao ®Òu cã thÓ lµ ®èi t-îng cña hîp ®ång m-în tµi s¶n.

131

§ iÒu 51 4. NghÜa vô cña bªn m-în tµi s¶n

Bªn m-în tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Gi÷ g×n, b¶o qu¶n tµi s¶n m-în nh- tµi s¶n cña chÝnh m×nh, kh«ng ®-îc tù ý thay ®æi t×nh tr¹ng cña tµi s¶n; nÕu tµi s¶n bÞ h- háng th«ng th-êng th× ph¶i söa ch÷a;

2. Kh«ng ®-îc cho ng-êi kh¸c m-în l¹i, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña bªn cho m-în;

3. Tr¶ l¹i tµi s¶n m-în ®óng thêi h¹n; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ l¹i tµi s¶n th× bªn m-în ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ngay sau khi môc ®Ých m-în ®· ®¹t ®-îc;

4. Båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu lµm h- háng, mÊt m¸t tµi s¶n m-în.

§ iÒu 51 5. QuyÒn cña bªn m-în tµi s¶n

Bªn m-în tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §-îc sö dông tµi s¶n m-în theo ®óng c«ng dông cña tµi s¶n vµ ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn;

2. Yªu cÇu bªn cho m-în ph¶i thanh to¸n chi phÝ hîp lý vÒ viÖc söa ch÷a hoÆc lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n m-în, nÕu cã tho¶ thuËn.

3. Kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn cña tµi s¶n m-în.

§ iÒu 51 6. NghÜa vô cña bªn cho m-în tµi s¶n

Bªn cho m-în tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc sö dông tµi s¶n vµ khuyÕt tËt cña tµi s¶n, nÕu cã;

2. Thanh to¸n cho bªn m-în chi phÝ söa ch÷a, chi phÝ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n, nÕu cã tho¶ thuËn;

3. Båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn m-în, nÕu biÕt tµi s¶n cã khuyÕt tËt mµ kh«ng b¸o cho bªn m-în biÕt dÉn ®Õn g©y thiÖt h¹i cho bªn m-în, trõ nh÷ng khuyÕt tËt mµ bªn m-în biÕt hoÆc ph¶i biÕt.

§ iÒu 51 7. QuyÒn cña bªn cho m-în tµi s¶n

Bªn cho m-în tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §ßi l¹i tµi s¶n ngay sau khi bªn m-în ®¹t ®-îc môc ®Ých nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n m-în; nÕu bªn cho m-în cã nhu cÇu ®ét xuÊt vµ cÊp b¸ch cÇn sö dông tµi s¶n cho m-în th× ®-îc ®ßi l¹i tµi s¶n ®ã mÆc dï bªn m-în ch-a ®¹t ®-îc môc ®Ých, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc mét thêi gian hîp lý;

2. §ßi l¹i tµi s¶n khi bªn m-în sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých, c«ng dông, kh«ng ®óng çch thøc ®· tho¶ thuËn hoÆc cho ng-êi kh¸c m-în l¹i mµ kh«ng cã sù ®ång ý cña bªn cho m-în;

3. Yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n do ng-êi m-în g©y ra.

132

Mô c 7

H î P ®åN G DÞCH V ô

§ iÒu 51 8. Hîp ®ång dÞch vô

Hîp ®ång dÞch vô lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn cung øng dÞch vô thùc hiÖn c«ng viÖc cho bªn thuª dÞch vô, cßn bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn dÞch vô cho bªn cung øng dÞch vô.

§ iÒu 51 9. §èi t-îng cña hîp ®ång dÞch vô

§èi t-îng cña hîp ®ång dÞch vô ph¶i lµ c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®-îc, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi.

§ iÒu 52 0. NghÜa vô cña bªn thuª dÞch vô

Bªn thuª dÞch vô cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Cung cÊp cho bªn cung øng dÞch vô th«ng tin, tµi liÖu vµ çc ph-¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ßi hái;

2. Tr¶ tiÒn dÞch vô cho bªn cung øng dÞch vô theo tho¶ thuËn.

§ iÒu 52 1. QuyÒn cña bªn thuª dÞch vô

Bªn thuª dÞch vô cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn cung øng dÞch vô thùc hiÖn c«ng viÖc theo ®óng chÊt l-îng, sè l-îng, thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ çc tho¶ thuËn kh¸c;

2. Trong tr-êng hîp bªn cung øng dÞch vô vi ph¹m nghiªm träng nghÜa vô th× bªn thuª dÞch vô cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 52 2. NghÜa vô cña bªn cung øng dÞch vô

Bªn cung øng dÞch vô cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Thùc hiÖn c«ng viÖc ®óng chÊt l-îng, sè l-îng, thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ çc tho¶ thuËn kh¸c;

2. Kh«ng ®-îc giao cho ng-êi kh¸c thùc hiÖn thay c«ng viÖc, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña bªn thuª dÞch vô;

3. B¶o qu¶n vµ ph¶i giao l¹i cho bªn thuª dÞch vô tµi liÖu vµ ph-¬ng tiÖn ®-îc giao sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc;

133

4. B¸o ngay cho bªn thuª dÞch vô vÒ viÖc th«ng tin, tµi liÖu kh«ng ®Çy ®ñ, ph-¬ng tiÖn kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc;

5. Gi÷ bÝ mËt th«ng tin mµ m×nh biÕt ®-îc trong thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh;

6. Båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn thuª dÞch vô, nÕu lµm mÊt m¸t, h- háng tµi liÖu, ph-¬ng tiÖn ®-îc giao hoÆc tiÕt lé bÝ mËt th«ng tin.

§ iÒu 52 3. QuyÒn cña bªn cung øng dÞch vô

Bªn cung øng dÞch vô cã c¸c quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn thuª dÞch vô cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph-¬ng tiÖn;

2. §-îc thay ®æi ®iÒu kiÖn dÞch vô v× lîi Ých cña bªn thuª dÞch vô, mµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chê ý kiÕn cña bªn thuª dÞch vô, nÕu viÖc chê ý kiÕn sÏ g©y thiÖt h¹i cho bªn thuª dÞch vô, nh-ng ph¶i b¸o ngay cho bªn thuª dÞch vô;

3. Yªu cÇu bªn thuª dÞch vô tr¶ tiÒn dÞch vô.

§ iÒu 52 4. Tr¶ tiÒn dÞch vô

1. Bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn dÞch vô theo tho¶ thuËn.

2. Khi giao kÕt hîp ®ång nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ gi¸ dÞch vô, ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ dÞch vô vµ kh«ng cã bÊt kú chØ dÉn nµo kh¸c vÒ gi¸ dÞch vô th× gi¸ dÞch vô ®-îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo gi¸ thÞ tr-êng cña dÞch vô cïng lo¹i t¹i thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång.

3. Bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn dÞch vô t¹i ®Þa ®iÓm thùc hiÖn c«ng viÖc khi hoµn thµnh dÞch vô, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Trong tr-êng hîp dÞch vô ®-îc cung øng kh«ng ®¹t ®-îc nh- tho¶ thuËn hoÆc c«ng viÖc kh«ng ®-îc hoµn thµnh ®óng thêi h¹n th× bªn thuª dÞch vô cã quyÒn gi¶m tiÒn dÞch vô vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 52 5. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång dÞch vô

1. Trong tr-êng hîp viÖc tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã lîi cho bªn thuª dÞch vô th× bªn thuª dÞch vô cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång, nh-ng ph¶i b¸o cho bªn cung øng dÞch vô biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý; bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn c«ng theo phÇn dÞch vô mµ bªn cung øng dÞch vô ®· thùc hiÖn vµ båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp bªn thuª dÞch vô kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng theo tho¶ thuËn th× bªn cung øng dÞch vô cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

134

§ iÒu 52 6. TiÕp tôc hîp ®ång dÞch vô

Sau khi ®· kÕt thóc thêi h¹n dÞch vô mµ c«ng viÖc ch-a hoµn thµnh vµ bªn cung øng dÞch vô vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc, cßn bªn thuª dÞch vô biÕt nh-ng kh«ng ph¶n ®èi th× hîp ®ång dÞch vô ®-¬ng nhiªn ®-îc tiÕp tôc thùc hiÖn theo néi dung ®· tho¶ thuËn cho ®Õn khi c«ng viÖc ®-îc hoµn thµnh.

Mô c 8

H î P ®åN G V ËN CH U Y ÓN

I - H î P ® åN G V ËN C H U YÓN HµN H K H¸ CH

§ iÒu 52 7. Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch

Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn vËn chuyÓn chuyªn chë hµnh kh¸ch, hµnh lý ®Õn ®Þa ®iÓm ®· ®Þnh theo tho¶ thuËn, cßn hµnh kh¸ch ph¶i thanh to¸n c-íc phÝ vËn chuyÓn.

§ iÒu 52 8. H×nh thøc hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch

1. Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch cã thÓ ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi nãi.

2. VÐ lµ b»ng chøng cña viÖc giao kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch gi÷a çc bªn.

§ iÒu 52 9. NghÜa vô cña bªn vËn chuyÓn

Bªn vËn chuyÓn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Chuyªn chë hµnh kh¸ch tõ ®Þa ®iÓm xuÊt ph¸t ®Õn ®óng ®Þa ®iÓm, ®Õn ®óng giê, v¨n minh, lÞch sù vµ b»ng ph-¬ng tiÖn ®· tho¶ thuËn mét çch an toµn, theo lé tr×nh; b¶o ®¶m ®ñ chç cho kh¸ch vµ kh«ng chuyªn chë v-ît qu¸ träng t¶i;

2. Mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi hµnh kh¸ch theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

3. B¶o ®¶m thêi gian xuÊt ph¸t ®· ®-îc th«ng b¸o hoÆc theo tho¶ thuËn;

4. Chuyªn chë hµnh lý vµ tr¶ l¹i cho hµnh kh¸ch hoÆc ng-êi cã quyÒn nhËn hµnh lý t¹i ®Þa ®iÓm tho¶ thuËn theo ®óng thêi gian, lé tr×nh;

5. Hoµn tr¶ cho hµnh kh¸ch c-íc phÝ vËn chuyÓn theo tho¶ thuËn. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh th× theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

135

§ iÒu 53 0. QuyÒn cña bªn vËn chuyÓn

Bªn vËn chuyÓn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu hµnh kh¸ch tr¶ ®ñ c-íc phÝ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, c-íc phÝ vËn chuyÓn hµnh lý mang theo ng-êi v-ît qu¸ møc quy ®Þnh;

2. Tõ chèi chuyªn chë hµnh kh¸ch trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Hµnh kh¸ch kh«ng chÊp hµnh quy ®Þnh cña bªn vËn chuyÓn hoÆc cã hµnh vi lµm mÊt trËt tù c«ng céng, c¶n trë c«ng viÖc cña bªn vËn chuyÓn, ®e däa ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, tµi s¶n cña ng-êi kh¸c hoÆc cã nh÷ng hµnh vi kh¸c kh«ng b¶o ®¶m an toµn trong hµnh tr×nh; trong tr-êng hîp nµy, hµnh kh¸ch kh«ng ®-îc tr¶ l¹i c-íc phÝ vËn chuyÓn vµ ph¶i chÞu ph¹t vi ph¹m, nÕu ®iÒu lÖ vËn chuyÓn cã quy ®Þnh;

b) Do t×nh tr¹ng søc khoÎ cña hµnh kh¸ch mµ bªn vËn chuyÓn thÊy râ r»ng viÖc vËn chuyÓn sÏ g©y nguy hiÓm cho chÝnh hµnh kh¸ch ®ã hoÆc nh÷ng ng-êi kh¸c trong hµnh tr×nh;

c) §Ó ng¨n ngõa dÞch bÖnh l©y lan.

§ iÒu 53 1. NghÜa vô cña hµnh kh¸ch

Hµnh kh¸ch cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Tr¶ ®ñ c-íc phÝ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, c-íc phÝ vËn chuyÓn hµnh lý v-ît qu¸ møc quy ®Þnh vµ tù b¶o qu¶n hµnh lý mang theo ng-êi;

2. Cã mÆt t¹i ®iÓm xuÊt ph¸t ®óng thêi gian ®· tho¶ thuËn;

3. T«n träng, chÊp hµnh ®óng çc quy ®Þnh cña bªn vËn chuyÓn vµ çc quy ®Þnh kh¸c vÒ b¶o ®¶m an toµn giao th«ng.

§ iÒu 53 2. QuyÒn cña hµnh kh¸ch

Hµnh kh¸ch cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu ®-îc chuyªn chë ®óng b»ng ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ gi¸ trÞ lo¹i vÐ víi lé tr×nh ®· tho¶ thuËn;

2. §-îc miÔn c-íc phÝ vËn chuyÓn ®èi víi hµnh lý ký göi vµ hµnh lý x¸ch tay trong h¹n møc theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

3. Yªu cÇu thanh to¸n chi phÝ ph¸t sinh hoÆc båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu bªn vËn chuyÓn cã lçi trong viÖc kh«ng chuyªn chë ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

4. §-îc nhËn l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn c-íc phÝ vËn chuyÓn trong tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm b vµ ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 530 cña Bé luËt nµy vµ nh÷ng tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc theo tho¶ thuËn;

5. NhËn hµnh lý t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn theo ®óng thêi gian, lé tr×nh;

136

6. Yªu cÇu t¹m dõng hµnh tr×nh trong thêi h¹n vµ theo thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.


1. Trong tr-êng hîp tÝnh m¹ng, søc khoÎ vµ hµnh lý cña hµnh kh¸ch bÞ thiÖt h¹i th× bªn vËn chuyÓn ph¶i båi th-êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. Bªn vËn chuyÓn kh«ng ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ vµ hµnh lý cña hµnh kh¸ch nÕu thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña hµnh kh¸ch, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

3. Trong tr-êng hîp hµnh kh¸ch vi ph¹m ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn ®· tho¶ thuËn, çc quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ vËn chuyÓn mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn vËn chuyÓn hoÆc ng-êi thø ba th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 5 3 4. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch

1. Bªn vËn chuyÓn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång trong çc tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 530 cña Bé luËt nµy.

2. Hµnh kh¸ch cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång trong tr-êng hîp bªn vËn chuyÓn vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh t¹i çc kho¶n 1, 3 vµ 4 §iÒu 529 cña Bé luËt nµy.

I I- H î P ®åN G V ËN CH U Y ÓN Tµ I S ¶ N

§ iÒu 53 5. Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n

Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn vËn chuyÓn cã nghÜa vô chuyÓn tµi s¶n ®Õn ®Þa ®iÓm ®· ®Þnh theo tho¶ thuËn vµ giao tµi s¶n ®ã cho ng-êi cã quyÒn nhËn, cßn bªn thuª vËn chuyÓn cã nghÜa vô tr¶ c-íc phÝ vËn chuyÓn.

§ iÒu 53 6. H×nh thøc hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n

1. Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n ®-îc giao kÕt b»ng lêi nãi hoÆc b»ng v¨n b¶n.

2. VËn ®¬n hoÆc chøng tõ vËn chuyÓn t-¬ng ®-¬ng kh¸c lµ b»ng chøng cña viÖc giao kÕt hîp ®ång gi÷a çc bªn.

§ iÒu 53 7. Giao tµi s¶n cho bªn vËn chuyÓn

1. Bªn thuª vËn chuyÓn cã nghÜa vô giao tµi s¶n cho bªn vËn chuyÓn ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ ®ãng gãi theo ®óng quy çch ®· tho¶ thuËn; ph¶i chÞu chi phÝ xÕp, dì tµi s¶n lªn ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

137

2. Trong tr-êng hîp bªn thuª vËn chuyÓn giao tµi s¶n kh«ng ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn th× ph¶i thanh to¸n chi phÝ chê ®îi vµ tiÒn vËn chuyÓn tµi s¶n ®Õn ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång cho bªn vËn chuyÓn hoÆc ph¶i nép ph¹t vi ph¹m theo tho¶ thuËn; nÕu bªn vËn chuyÓn chËm nhËn tµi s¶n t¹i ®Þa ®iÓm ®· tháa thuËn th× ph¶i chÞu chi phÝ ph¸t sinh do viÖc chËm tiÕp nhËn.

§ iÒu 53 8. C-íc phÝ vËn chuyÓn

1. Møc c-íc phÝ vËn chuyÓn do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ møc c-íc phÝ vËn chuyÓn th× ¸p dông møc c-íc phÝ ®ã.

2. Bªn thuª vËn chuyÓn ph¶i thanh to¸n ®ñ c-íc phÝ vËn chuyÓn sau khi tµi s¶n ®-îc chuyÓn lªn ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 53 9. NghÜa vô cña bªn vËn chuyÓn

Bªn vËn chuyÓn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o ®¶m vËn chuyÓn tµi s¶n ®Çy ®ñ, an toµn ®Õn ®Þa ®iÓm ®· ®Þnh, theo ®óng thêi h¹n;

2. Tr¶ tµi s¶n cho ng-êi cã quyÒn nhËn;

3. ChÞu chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyªn chë tµi s¶n, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;

4. Mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

5. Båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn thuª vËn chuyÓn trong tr-êng hîp bªn vËn chuyÓn ®Ó mÊt m¸t, h- háng tµi s¶n do lçi cña m×nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 54 0. QuyÒn cña bªn vËn chuyÓn

Bªn vËn chuyÓn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. KiÓm tra sù x¸c thùc cña tµi s¶n, cña vËn ®¬n hoÆc chøng tõ vËn chuyÓn t-¬ng ®-¬ng kh¸c;

2. Tõ chèi vËn chuyÓn tµi s¶n kh«ng ®óng víi lo¹i tµi s¶n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;

3. Yªu cÇu bªn thuª vËn chuyÓn thanh to¸n ®ñ c-íc phÝ vËn chuyÓn ®óng thêi h¹n;

4. Tõ chèi vËn chuyÓn tµi s¶n cÊm giao dÞch, tµi s¶n cã tÝnh chÊt nguy hiÓm, ®éc h¹i, nÕu bªn vËn chuyÓn biÕt hoÆc ph¶i biÕt;

5. Yªu cÇu bªn thuª vËn chuyÓn båi th-êng thiÖt h¹i.

138

§ iÒu 54 1. NghÜa vô cña bªn thuª vËn chuyÓn

Bªn thuª vËn chuyÓn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Tr¶ ®ñ tiÒn c-íc phÝ vËn chuyÓn cho bªn vËn chuyÓn theo ®óng thêi h¹n, ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;

2. Tr«ng coi tµi s¶n trªn ®-êng vËn chuyÓn, nÕu cã tho¶ thuËn. Trong tr-êng hîp bªn thuª vËn chuyÓn tr«ng coi tµi s¶n mµ tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h- háng th× kh«ng ®-îc båi th-êng.

§ iÒu 54 2. QuyÒn cña bªn thuª vËn chuyÓn

Bªn thuª vËn chuyÓn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn chuyªn chë tµi s¶n ®Õn ®óng ®Þa ®iÓm, thêi ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

2. Trùc tiÕp hoÆc chØ ®Þnh ng-êi thø ba nhËn l¹i tµi s¶n ®· thuª vËn chuyÓn;

3. Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 54 3. Tr¶ tµi s¶n cho bªn nhËn tµi s¶n

1. Bªn nhËn tµi s¶n cã thÓ lµ bªn thuª vËn chuyÓn tµi s¶n hoÆc lµ ng-êi thø ba ®-îc bªn thuª vËn chuyÓn chØ ®Þnh nhËn tµi s¶n.

2. Bªn vËn chuyÓn ph¶i tr¶ tµi s¶n ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm cho bªn nhËn theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.

3. Trong tr-êng hîp tµi s¶n ®· ®-îc chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm tr¶ tµi s¶n ®óng thêi h¹n nh-ng kh«ng cã bªn nhËn th× bªn vËn chuyÓn cã thÓ göi sè tµi s¶n ®ã t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn thuª vËn chuyÓn hoÆc bªn nhËn tµi s¶n. Bªn thuª vËn chuyÓn hoÆc bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chÞu chi phÝ hîp lý ph¸t sinh tõ viÖc göi gi÷ tµi s¶n.

NghÜa vô tr¶ tµi s¶n hoµn thµnh khi tµi s¶n ®· ®-îc göi gi÷ ®¸p øng çc ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn vµ bªn thuª vËn chuyÓn hoÆc bªn nhËn tµi s¶n ®· ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc göi gi÷.

§ iÒu 54 4. NghÜa vô cña bªn nhËn tµi s¶n

Bªn nhËn tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. XuÊt tr×nh cho bªn vËn chuyÓn vËn ®¬n hoÆc chøng tõ vËn chuyÓn t-¬ng ®-¬ng kh¸c vµ nhËn tµi s¶n ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

2. ChÞu chi phÝ xÕp, dì tµi s¶n vËn chuyÓn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c;

3. Thanh to¸n chi phÝ hîp lý ph¸t sinh do viÖc chËm tiÕp nhËn tµi s¶n;

139

4. B¸o cho bªn thuª vËn chuyÓn vÒ viÖc nhËn tµi s¶n vµ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt kh¸c theo yªu cÇu cña bªn ®ã; nÕu kh«ng th«ng b¸o th× kh«ng cã quyÒn yªu cÇu bªn thuª vËn chuyÓn b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých liªn quan ®Õn tµi s¶n vËn chuyÓn cña m×nh.

§ iÒu 54 5. QuyÒn cña bªn nhËn tµi s¶n

Bªn nhËn tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:

1. KiÓm tra sè l-îng, chÊt l-îng tµi s¶n ®-îc vËn chuyÓn ®Õn;

2. NhËn tµi s¶n ®-îc vËn chuyÓn ®Õn;

3. Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn thanh to¸n chi phÝ hîp lý ph¸t sinh do ph¶i chê nhËn tµi s¶n, nÕu bªn vËn chuyÓn chËm giao;

4. Trùc tiÕp yªu cÇu hoÆc b¸o ®Ó bªn thuª vËn chuyÓn yªu cÇu bªn vËn chuyÓn båi th-êng thiÖt h¹i do tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h- háng.


1. Bªn vËn chuyÓn ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn thuª vËn chuyÓn, nÕu ®Ó tµi s¶n bÞ mÊt m¸t hoÆc h- háng, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 541 cña Bé luËt nµy.

2. Bªn thuª vËn chuyÓn ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn vËn chuyÓn vµ ng-êi thø ba vÒ thiÖt h¹i do tµi s¶n vËn chuyÓn cã tÝnh chÊt nguy hiÓm, ®éc h¹i mµ kh«ng cã biÖn ph¸p ®ãng gãi, b¶o ®¶m an toµn trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.

3. Trong tr-êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng dÉn ®Õn tµi s¶n vËn chuyÓn bÞ mÊt m¸t, h- háng hoÆc bÞ huû ho¹i trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn th× bªn vËn chuyÓn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

140

Mô c 9 H î P ®åN G G IA C « N G

§ iÒu 54 7. Hîp ®ång gia c«ng

Hîp ®ång gia c«ng lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn nhËn gia c«ng thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó t¹o ra s¶n phÈm theo yªu cÇu cña bªn ®Æt gia c«ng, cßn bªn ®Æt gia c«ng nhËn s¶n phÈm vµ tr¶ tiÒn c«ng.

§ iÒu 54 8. §èi t-îng cña hîp ®ång gia c«ng

§èi t-îng cña hîp ®ång gia c«ng lµ vËt ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc theo mÉu, theo tiªu chuÈn mµ çc bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 54 9. NghÜa vô cña bªn ®Æt gia c«ng

Bªn ®Æt gia c«ng cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Cung cÊp nguyªn vËt liÖu theo ®óng sè l-îng, chÊt l-îng, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm cho bªn nhËn gia c«ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; cung cÊp çc giÊy tê cÇn thiÕt liªn quan ®Õn viÖc gia c«ng;

2. ChØ dÉn cho bªn nhËn gia c«ng thùc hiÖn hîp ®ång;

3. Tr¶ tiÒn c«ng theo ®óng tho¶ thuËn.

§ iÒu 55 0. QuyÒn cña bªn ®Æt gia c«ng

Bªn ®Æt gia c«ng cã çc quyÒn sau ®©y:

1. NhËn s¶n phÈm gia c«ng theo ®óng sè l-îng, chÊt l-îng, ph-¬ng thøc, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

2. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i khi bªn nhËn gia c«ng vi ph¹m nghiªm träng hîp ®ång;

3. Trong tr-êng hîp s¶n phÈm kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng mµ bªn ®Æt gia c«ng ®ång ý nhËn s¶n phÈm vµ yªu cÇu söa ch÷a nh-ng bªn nhËn gia c«ng kh«ng thÓ söa ch÷a ®-îc trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn th× bªn ®Æt gia c«ng cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 55 1. NghÜa vô cña bªn nhËn gia c«ng

Bªn nhËn gia c«ng cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu do bªn ®Æt gia c«ng cung cÊp;

2. B¸o cho bªn ®Æt gia c«ng biÕt ®Ó ®æi nguyªn vËt liÖu kh¸c, nÕu nguyªn vËt liÖu kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng; tõ chèi thùc hiÖn gia c«ng, nÕu viÖc sö dông

141

nguyªn vËt liÖu cã thÓ t¹o ra s¶n phÈm nguy h¹i cho x· héi; tr-êng hîp kh«ng b¸o hoÆc kh«ng tõ chèi th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ s¶n phÈm t¹o ra;

3. Giao s¶n phÈm cho bªn ®Æt gia c«ng ®óng sè l-îng, chÊt l-îng, ph-¬ng thøc, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

4. Gi÷ bÝ mËt c¸c th«ng tin vÒ quy tr×nh gia c«ng vµ s¶n phÈm t¹o ra;

5. ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm, trõ tr-êng hîp s¶n phÈm kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng do nguyªn vËt liÖu mµ bªn ®Æt gia c«ng cung cÊp hoÆc do sù chØ dÉn kh«ng hîp lý cña bªn ®Æt gia c«ng.

6. Hoµn tr¶ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng sau khi hoµn thµnh hîp ®ång.

§ iÒu 55 2. QuyÒn cña bªn nhËn gia c«ng

Bªn nhËn gia c«ng cã c¸c quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn ®Æt gia c«ng giao nguyªn vËt liÖu ®óng chÊt l-îng, sè l-îng, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;

2. Tõ chèi sù chØ dÉn kh«ng hîp lý cña bªn ®Æt gia c«ng, nÕu thÊy chØ dÉn ®ã cã thÓ lµm gi¶m chÊt l-îng s¶n phÈm, nh-ng ph¶i b¸o ngay cho bªn ®Æt gia c«ng;

3. Yªu cÇu bªn ®Æt gia c«ng tr¶ ®ñ tiÒn c«ng theo ®óng thêi h¹n vµ ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.

§ iÒu 55 3. Tr¸ch nhiÖm chÞu rñi ro

Cho ®Õn khi giao s¶n phÈm cho bªn ®Æt gia c«ng, bªn nµo lµ chñ së h÷u cña nguyªn vËt liÖu th× ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi nguyªn vËt liÖu hoÆc s¶n phÈm ®-îc t¹o ra tõ nguyªn vËt liÖu ®ã, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

Khi bªn ®Æt gia c«ng chËm nhËn s¶n phÈm th× ph¶i chÞu rñi ro trong thêi gian chËm nhËn, kÓ c¶ trong tr-êng hîp s¶n phÈm ®-îc t¹o ra tõ nguyªn vËt liÖu cña bªn nhËn gia c«ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

Khi bªn nhËn gia c«ng chËm giao s¶n phÈm mµ cã rñi ro ®èi víi s¶n phÈm gia c«ng th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i x¶y ra cho bªn ®Æt gia c«ng.

§ iÒu 55 4. Giao, nhËn s¶n phÈm gia c«ng

Bªn nhËn gia c«ng ph¶i giao s¶n phÈm vµ bªn ®Æt gia c«ng ph¶i nhËn s¶n phÈm theo ®óng thêi h¹n vµ t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn.

§ iÒu 55 5. ChËm giao, chËm nhËn s¶n phÈm gia c«ng

1. Trong tr-êng hîp bªn nhËn gia c«ng chËm giao s¶n phÈm th× bªn ®Æt gia c«ng cã thÓ gia h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn nhËn gia c«ng vÉn ch-a hoµn thµnh

142

c«ng viÖc th× bªn ®Æt gia c«ng cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp bªn ®Æt gia c«ng chËm nhËn s¶n phÈm th× bªn nhËn gia c«ng cã thÓ göi s¶n phÈm ®ã t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn ®Æt gia c«ng. NghÜa vô giao s¶n phÈm hoµn thµnh khi ®¸p øng ®-îc c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn vµ bªn ®Æt gia c«ng ®· ®-îc th«ng b¸o. Bªn ®Æt gia c«ng ph¶i chÞu mäi chi phÝ ph¸t sinh tõ viÖc göi gi÷.

§ iÒu 55 6. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng

1. Mçi bªn ®Òu cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng, nÕu viÖc tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng mang l¹i lîi Ých cho m×nh, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c, nh-ng ph¶i b¸o cho bªn kia biÕt tr-íc mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn ®Æt gia c«ng ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång th× ph¶i tr¶ tiÒn c«ng t-¬ng øng víi c«ng viÖc ®· lµm; nÕu bªn nhËn gia c«ng ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång th× kh«ng ®-îc tr¶ tiÒn c«ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Bªn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn kia th× ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 55 7. Tr¶ tiÒn c«ng

1. Bªn ®Æt gia c«ng ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng vµo thêi ®iÓm nhËn s¶n phÈm, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng th× ¸p dông møc tiÒn c«ng trung b×nh ®èi víi viÖc t¹o ra s¶n phÈm cïng lo¹i t¹i ®Þa ®iÓm gia c«ng vµ vµo thêi ®iÓm tr¶ tiÒn.

3. Bªn ®Æt gia c«ng kh«ng cã quyÒn gi¶m tiÒn c«ng, nÕu s¶n phÈm kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng do nguyªn vËt liÖu mµ m×nh ®· cung cÊp hoÆc do sù chØ dÉn kh«ng hîp lý cña m×nh.

§ iÒu 55 8. Thanh lý nguyªn vËt liÖu

Khi hîp ®ång gia c«ng chÊm døt, bªn nhËn gia c«ng ph¶i hoµn tr¶ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

Mô c 1 0

H î P ®åN G G öI G I÷ Tµ I S ¶ N

143

§ iÒu 55 9. Hîp ®ång göi gi÷ tµi s¶n

Hîp ®ång göi gi÷ tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn gi÷ nhËn tµi s¶n cña bªn göi ®Ó b¶o qu¶n vµ tr¶ l¹i chÝnh tµi s¶n ®ã cho bªn göi khi hÕt thêi h¹n hîp ®ång, cßn bªn göi ph¶i tr¶ tiÒn c«ng cho bªn gi÷, trõ tr-êng hîp göi gi÷ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn c«ng.

§ iÒu 56 0. NghÜa vô cña bªn göi tµi s¶n

Bªn göi tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Khi giao tµi s¶n ph¶i b¸o ngay cho bªn gi÷ biÕt t×nh tr¹ng tµi s¶n vµ biÖn ph¸p b¶o qu¶n thÝch hîp ®èi víi tµi s¶n göi gi÷; nÕu kh«ng b¸o mµ tµi s¶n göi gi÷ bÞ tiªu huû hoÆc h- háng do kh«ng ®-îc b¶o qu¶n thÝch hîp th× bªn göi ph¶i tù chÞu; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng;

2. Ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng, ®óng thêi h¹n vµ ®óng ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.

§ iÒu 56 1. QuyÒn cña bªn göi tµi s¶n

Bªn göi tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu lÊy l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nÕu hîp ®ång göi gi÷ kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn gi÷ mét thêi gian hîp lý;

2. Yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu bªn gi÷ lµm mÊt m¸t, h- háng tµi s¶n göi gi÷, trõ tr-êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng.

§ iÒu 56 2. NghÜa vô cña bªn gi÷ tµi s¶n

Bªn gi÷ tµi s¶n cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. B¶o qu¶n tµi s¶n nh- ®· tho¶ thuËn, tr¶ l¹i tµi s¶n cho bªn göi theo ®óng t×nh tr¹ng nh- khi nhËn gi÷;

2. ChØ ®-îc thay ®æi çch b¶o qu¶n tµi s¶n, nÕu viÖc thay ®æi lµ cÇn thiÕt nh»m b¶o qu¶n tèt h¬n tµi s¶n ®ã nh-ng ph¶i b¸o ngay cho bªn göi biÕt vÒ viÖc thay ®æi;

3. B¸o kÞp thêi b»ng v¨n b¶n cho bªn göi biÕt vÒ nguy c¬ h- háng, tiªu huû tµi s¶n do tÝnh chÊt cña tµi s¶n ®ã vµ yªu cÇu bªn göi cho biÕt çch gi¶i quyÕt trong mét thêi h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn göi kh«ng tr¶ lêi th× bªn gi÷ cã quyÒn thùc hiÖn çc biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n vµ yªu cÇu bªn göi thanh to¸n chi phÝ;

4. Ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu lµm mÊt m¸t, h- háng tµi s¶n göi gi÷, trõ tr-êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng.

§ iÒu 56 3. QuyÒn cña bªn gi÷ tµi s¶n

Bªn gi÷ tµi s¶n cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn göi tr¶ tiÒn c«ng theo tho¶ thuËn;

144

2. Yªu cÇu bªn göi tr¶ chi phÝ hîp lý ®Ó b¶o qu¶n tµi s¶n trong tr-êng hîp göi kh«ng tr¶ tiÒn c«ng;

3. Yªu cÇu bªn göi nhËn l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn göi mét thêi gian hîp lý trong tr-êng hîp göi gi÷ kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n;

4. B¸n tµi s¶n göi gi÷ cã nguy c¬ bÞ h- háng hoÆc tiªu huû nh»m b¶o ®¶m lîi Ých cho bªn göi, b¸o viÖc ®ã cho bªn göi vµ tr¶ cho bªn göi kho¶n tiÒn thu ®-îc do b¸n tµi s¶n, sau khi trõ chi phÝ hîp lý ®Ó b¸n tµi s¶n.

§ iÒu 56 4. Tr¶ l¹i tµi s¶n göi gi÷

1. Bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i chÝnh tµi s¶n ®· nhËn vµ c¶ hoa lîi nÕu cã, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§Þa ®iÓm tr¶ tµi s¶n göi gi÷ lµ n¬i göi; nÕu bªn göi yªu cÇu tr¶ tµi s¶n ë ®Þa ®iÓm kh¸c th× ph¶i chÞu chi phÝ vËn chuyÓn ®Õn n¬i ®ã, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®óng thêi h¹n vµ chØ cã quyÒn yªu cÇu bªn göi lÊy l¹i tµi s¶n tr-íc thêi h¹n, nÕu cã lý do chÝnh ®¸ng.

§ iÒu 56 5. ChËm giao, chËm nhËn tµi s¶n göi gi÷

Trong tr-êng hîp bªn gi÷ chËm giao tµi s¶n th× kh«ng ®-îc yªu cÇu bªn göi tr¶ tiÒn c«ng vµ thanh to¸n çc chi phÝ vÒ b¶o qu¶n, kÓ tõ thêi ®iÓm chËm giao vµ ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n trong thêi gian chËm giao tµi s¶n.

Trong tr-êng hîp bªn göi chËm nhËn tµi s¶n th× ph¶i thanh to¸n çc chi phÝ vÒ b¶o qu¶n vµ tiÒn c«ng cho bªn nhËn gi÷ tµi s¶n trong thêi gian chËm nhËn.

§ iÒu 56 6. Tr¶ tiÒn c«ng

1. Bªn göi ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng khi lÊy l¹i tµi s¶n göi gi÷, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp çc bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng th× ¸p dông møc tiÒn c«ng trung b×nh t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm tr¶ tiÒn c«ng.

3. Khi bªn göi lÊy l¹i tµi s¶n tr-íc thêi h¹n th× vÉn ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng vµ thanh to¸n chi phÝ cÇn thiÕt ph¸t sinh tõ viÖc bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n tr-íc thêi h¹n, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Khi bªn gi÷ yªu cÇu bªn göi lÊy l¹i tµi s¶n tr-íc thêi h¹n th× bªn gi÷ kh«ng ®-îc nhËn tiÒn c«ng vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn göi, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

145

Mô c 1 1 H î P ®åN G B ¶ O H IÓ M

§ iÒu 56 7. Hîp ®ång b¶o hiÓm

Hîp ®ång b¶o hiÓm lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn mua b¶o hiÓm ph¶i ®ãng phÝ b¶o hiÓm, cßn bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®-îc b¶o hiÓm khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm.

§ iÒu 56 8. Çc lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm

Hîp ®ång b¶o hiÓm bao gåm hîp ®ång b¶o hiÓm con ng-êi, hîp ®ång b¶o hiÓm tµi s¶n vµ hîp ®ång b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù.

§ iÒu 56 9. §èi t-îng b¶o hiÓm

§èi t-îng b¶o hiÓm bao gåm con ng-êi, tµi s¶n, tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ çc ®èi t-îng kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 57 0. H×nh thøc hîp ®ång b¶o hiÓm

Hîp ®ång b¶o hiÓm ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n. GiÊy yªu cÇu b¶o hiÓm cã ch÷ ký cña bªn mua b¶o hiÓm lµ bé phËn kh«ng t¸ch rêi cña hîp ®ång b¶o hiÓm. GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm hoÆc ®¬n b¶o hiÓm lµ b»ng chøng cña viÖc giao kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm.

§ iÒu 57 1. Sù kiÖn b¶o hiÓm

Sù kiÖn b¶o hiÓm lµ sù kiÖn kh¸ch quan do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt quy ®Þnh mµ khi sù kiÖn ®ã x¶y ra th× bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®-îc b¶o hiÓm, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 346 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 57 2. PhÝ b¶o hiÓm

1. PhÝ b¶o hiÓm lµ kho¶n tiÒn mµ bªn mua b¶o hiÓm ph¶i ®ãng cho bªn b¶o hiÓm.

Thêi h¹n ®ãng phÝ b¶o hiÓm theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. PhÝ b¶o hiÓm cã thÓ ®ãng mét lÇn hoÆc theo ®Þnh kú.

2. Trong tr-êng hîp bªn mua b¶o hiÓm chËm ®ãng phÝ b¶o hiÓm theo ®Þnh kú th× bªn b¶o hiÓm Ên ®Þnh mét thêi h¹n ®Ó bªn mua b¶o hiÓm ®ãng phÝ b¶o hiÓm; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn mua b¶o hiÓm kh«ng ®ãng phÝ b¶o hiÓm th× hîp ®ång chÊm døt.

146

§ iÒu 57 3. NghÜa vô th«ng tin cña bªn mua b¶o hiÓm

1. Khi giao kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm, theo yªu cÇu cña bªn b¶o hiÓm, bªn mua b¶o hiÓm ph¶i cung cÊp cho bªn b¶o hiÓm ®Çy ®ñ th«ng tin cã liªn quan ®Õn ®èi t-îng b¶o hiÓm, trõ th«ng tin mµ bªn b¶o hiÓm ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt.

2. Trong tr-êng hîp bªn mua b¶o hiÓm cè ý cung cÊp th«ng tin sai nh»m giao kÕt hîp ®ång ®Ó h-ëng tiÒn b¶o hiÓm th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång vµ thu phÝ b¶o hiÓm ®Õn thêi ®iÓm chÊt døt hîp ®ång.

§ iÒu 57 4. NghÜa vô phßng ngõa thiÖt h¹i

1. Bªn ®-îc b¶o hiÓm cã nghÜa vô tu©n thñ çc ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång, çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã liªn quan vµ thùc hiÖn çc biÖn ph¸p phßng ngõa thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp bªn ®-îc b¶o hiÓm cã lçi kh«ng thùc hiÖn çc biÖn ph¸p phßng ngõa thiÖt h¹i ®· ghi trong hîp ®ång th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn Ên ®Þnh mét thêi h¹n ®Ó bªn ®-îc b¶o hiÓm thùc hiÖn çc biÖn ph¸p ®ã; nÕu hÕt thêi h¹n mµ çc biÖn ph¸p phßng ngõa vÉn kh«ng ®-îc thùc hiÖn th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc kh«ng tr¶ tiÒn b¶o hiÓm khi thiÖt h¹i x¶y ra do çc biÖn ph¸p phßng ngõa ®· kh«ng ®-îc thùc hiÖn.

§ iÒu 5 7 5. NghÜa vô cña bªn mua b¶o hiÓm, bªn ®-îc b¶o hiÓm vµ cña bªn b¶o hiÓm khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm

1. Khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm, bªn mua b¶o hiÓm hoÆc bªn ®-îc b¶o hiÓm ph¶i b¸o ngay cho bªn b¶o hiÓm vµ ph¶i thùc hiÖn mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.

2. Bªn b¶o hiÓm ph¶i thanh to¸n chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý mµ ng-êi thø ba ®· bá ra ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.

§ iÒu 57 6. Tr¶ tiÒn b¶o hiÓm

1. Bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®-îc b¶o hiÓm trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n th× bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm trong thêi h¹n m-êi l¨m ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®Çy ®ñ hå s¬ hîp lÖ vÒ yªu cÇu tr¶ tiÒn b¶o hiÓm.

2. Trong tr-êng hîp bªn b¶o hiÓm chËm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm th× ph¶i tr¶ c¶ l·i ®èi víi sè tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc quy ®Þnh t¹i thêi ®iÓm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm t-¬ng øng víi thêi gian chËm tr¶.

3. Trong tr-êng hîp bªn ®-îc b¶o hiÓm cè ý ®Ó x¶y ra thiÖt h¹i th× bªn b¶o hiÓm kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm; nÕu do lçi v« ý cña ng-êi ®-îc b¶o hiÓm th× bªn b¶o hiÓm kh«ng ph¶i tr¶ mét phÇn tiÒn b¶o hiÓm t-¬ng øng víi møc ®é lçi cña bªn ®-îc b¶o hiÓm.

147

§ iÒu 57 7. ChuyÓn yªu cÇu hoµn tr¶

1. Trong tr-êng hîp ng-êi thø ba cã lçi mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn ®-îc b¶o hiÓm vµ bªn b¶o hiÓm ®· tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®-îc b¶o hiÓm th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn yªu cÇu ng-êi thø ba hoµn tr¶ kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· tr¶. Bªn ®-îc b¶o hiÓm cã nghÜa vô ph¶i cung cÊp cho bªn b¶o hiÓm mäi tin tøc, tµi liÖu, b»ng chøng cÇn thiÕt mµ m×nh biÕt ®Ó bªn b¶o hiÓm thùc hiÖn quyÒn yªu cÇu ®èi víi ng-êi thø ba.

2. Trong tr-êng hîp bªn ®-îc b¶o hiÓm ®· nhËn sè tiÒn båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi thø ba tr¶, nh-ng vÉn Ýt h¬n sè tiÒn mµ bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ th× bªn b¶o hiÓm chØ ph¶i tr¶ phÇn chÖnh lÖch gi÷a sè tiÒn b¶o hiÓm vµ sè tiÒn mµ ng-êi thø ba ®· tr¶, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu bªn ®-îc b¶o hiÓm ®· nhËn tiÒn b¶o hiÓm nh-ng Ýt h¬n so víi thiÖt h¹i do ng-êi thø ba g©y ra th× bªn ®-îc b¶o hiÓm vÉn cã quyÒn yªu cÇu ng-êi thø ba båi th-êng phÇn chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn b¶o hiÓm vµ tiÒn båi th-êng thiÖt h¹i.

Bªn b¶o hiÓm cã quyÒn yªu cÇu ng-êi thø ba hoµn tr¶ kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· tr¶ cho bªn ®-îc b¶o hiÓm.

§ iÒu 57 8. B¶o hiÓm tÝnh m¹ng

Trong tr-êng hîp b¶o hiÓm tÝnh m¹ng th× khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm, bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®-îc b¶o hiÓm hoÆc ng-êi ®¹i diÖn theo uû quyÒn cña hä; nÕu bªn ®-îc b¶o hiÓm chÕt th× tiÒn b¶o hiÓm ®-îc tr¶ cho ng-êi thõa kÕ cña bªn ®-îc b¶o hiÓm.

§ iÒu 57 9. B¶o hiÓm tµi s¶n

1. Bªn b¶o hiÓm ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n ®-îc b¶o hiÓm theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

2. Trong tr-êng hîp quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n b¶o hiÓm ®-îc chuyÓn cho ng-êi kh¸c th× chñ së h÷u míi ®-¬ng nhiªn thay thÕ chñ së h÷u cò trong hîp ®ång b¶o hiÓm, kÓ tõ thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n. Chñ së h÷u cò lµ bªn mua b¶o hiÓm ph¶i b¸o cho chñ së h÷u míi biÕt vÒ viÖc tµi s¶n ®· ®-îc b¶o hiÓm, b¸o kÞp thêi cho bªn b¶o hiÓm vÒ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n.

§ iÒu 58 0. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù

1. Trong tr-êng hîp b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi ng-êi thø ba theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn mua b¶o hiÓm hoÆc cho ng-êi thø ba theo yªu cÇu cña bªn mua b¶o hiÓm ®èi víi thiÖt h¹i mµ bªn mua b¶o hiÓm ®· g©y ra cho ng-êi thø ba theo møc b¶o hiÓm ®· tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

148

2. Trong tr-êng hîp bªn mua b¶o hiÓm ®· båi th-êng thiÖt h¹i cho ng-êi thø ba th× cã quyÒn yªu cÇu bªn b¶o hiÓm ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· tr¶ cho ng-êi thø ba, nh-ng kh«ng v-ît qu¸ møc tr¶ b¶o hiÓm mµ çc bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt ®· quy ®Þnh.

Mô c 1 2

H î P ®åN G U û Q U YÒN

§ iÒu 58 1. Hîp ®ång uû quyÒn

Hîp ®ång uû quyÒn lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn ®-îc uû quyÒn cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc nh©n danh bªn uû quyÒn, cßn bªn uû quyÒn chØ ph¶i tr¶ thï lao, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

§ iÒu 58 2. Thêi h¹n uû quyÒn

Thêi h¹n uû quyÒn do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh th× hîp ®ång uû quyÒn cã hiÖu lùc mét n¨m, kÓ tõ ngµy x¸c lËp viÖc uû quyÒn.

§ iÒu 58 3. Uû quyÒn l¹i

Bªn ®-îc uû quyÒn chØ ®-îc uû quyÒn l¹i cho ng-êi thø ba, nÕu ®-îc bªn uû quyÒn ®ång ý hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

H×nh thøc hîp ®ång uû quyÒn l¹i còng ph¶i phï hîp víi h×nh thøc hîp ®ång uû quyÒn ban ®Çu.

ViÖc uû quyÒn l¹i kh«ng ®-îc v-ît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn ban ®Çu.

§ iÒu 58 4. NghÜa vô cña bªn ®-îc uû quyÒn

Bªn ®-îc uû quyÒn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Thùc hiÖn c«ng viÖc theo uû quyÒn vµ b¸o cho bªn uû quyÒn vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã;

2. B¸o cho ng-êi thø ba trong quan hÖ thùc hiÖn uû quyÒn vÒ thêi h¹n, ph¹m vi uû quyÒn vµ viÖc söa ®æi, bæ sung ph¹m vi uû quyÒn;

3. B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi liÖu vµ ph-¬ng tiÖn ®-îc giao ®Ó thùc hiÖn viÖc uû quyÒn;

4. Gi÷ bÝ mËt th«ng tin mµ m×nh biÕt ®-îc trong khi thùc hiÖn viÖc uû quyÒn;

5. Giao l¹i cho bªn uû quyÒn tµi s¶n ®· nhËn vµ nh÷ng lîi Ých thu ®-îc trong khi thùc hiÖn viÖc uû quyÒn theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

149

6. Båi th-êng thiÖt h¹i do vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh t¹i çc kho¶n 1, 2, 3, 4 vµ 5 §iÒu nµy.

§ iÒu 58 5. QuyÒn cña bªn ®-îc uû quyÒn

Bªn ®-îc uû quyÒn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn uû quyÒn cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph-¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc uû quyÒn;

2. H-ëng thï lao, ®-îc thanh to¸n chi phÝ hîp lý mµ m×nh ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc uû quyÒn.

§ iÒu 58 6. NghÜa vô cña bªn uû quyÒn

Bªn uû quyÒn cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph-¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó bªn ®-îc uû quyÒn thùc hiÖn c«ng viÖc;

2. ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cam kÕt do bªn ®-îc uû quyÒn thùc hiÖn trong ph¹m vi uû quyÒn;

3. Thanh to¸n chi phÝ hîp lý mµ bªn ®-îc uû quyÒn ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®-îc uû quyÒn vµ tr¶ thï lao cho bªn ®-îc uû quyÒn, nÕu cã tho¶ thuËn vÒ viÖc tr¶ thï lao.

§ iÒu 58 7. QuyÒn cña bªn uû quyÒn

Bªn uû quyÒn cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn ®-îc uû quyÒn th«ng b¸o ®Çy ®ñ vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc uû quyÒn;

2. Yªu cÇu bªn ®-îc uû quyÒn giao l¹i tµi s¶n, lîi Ých thu ®-îc tõ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc uû quyÒn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c;

3. §-îc båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu bªn ®-îc uû quyÒn vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh t¹i §iÒu 584 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 58 8. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång uû quyÒn

1. Trong tr-êng hîp uû quyÒn cã thï lao, bªn uû quyÒn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i tr¶ thï lao cho bªn ®-îc uû quyÒn t-¬ng øng víi c«ng viÖc mµ bªn ®-îc uû quyÒn ®· thùc hiÖn vµ båi th-êng thiÖt h¹i; nÕu uû quyÒn kh«ng cã thï lao th× bªn uû quyÒn cã thÓ chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn ®-îc uû quyÒn mét thêi gian hîp lý.

150

Bªn uû quyÒn ph¶i b¸o b»ng v¨n b¶n cho ng-êi thø ba biÕt vÒ viÖc bªn uû quyÒn chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång; nÕu kh«ng b¸o th× hîp ®ång víi ng-êi thø ba vÉn cã hiÖu lùc, trõ tr-êng hîp ng-êi thø ba biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc hîp ®ång uû quyÒn ®· bÞ chÊm døt.

2. Trong tr-êng hîp uû quyÒn kh«ng cã thï lao, bªn ®-îc uû quyÒn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho bªn uû quyÒn biÕt mét thêi gian hîp lý; nÕu uû quyÒn cã thï lao th× bªn ®-îc uû quyÒn cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo vµ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn uû quyÒn.

§ iÒu 58 9. ChÊm døt hîp ®ång uû quyÒn

Hîp ®ång uû quyÒn chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. Hîp ®ång uû quyÒn hÕt h¹n;

2. C«ng viÖc ®-îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;

3. Bªn uû quyÒn, bªn ®-îc uû quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 588 cña Bé luËt nµy;

4. Bªn uû quyÒn hoÆc bªn ®-îc uû quyÒn chÕt, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt tÝch hoÆc lµ ®· chÕt.

Mô c 1 3

H øA T H -ëNG Vµ T H I Cã G I ¶ I

§ iÒu 59 0. Høa th-ëng

1. Ng-êi ®· c«ng khai høa th-ëng ph¶i tr¶ th-ëng cho ng-êi ®· thùc hiÖn c«ng viÖc theo yªu cÇu cña ng-êi høa th-ëng.

2. C«ng viÖc ®-îc høa th-ëng ph¶i cô thÓ, cã thÓ thùc hiÖn ®-îc, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi.

§ iÒu 59 1. Rót l¹i tuyªn bè høa th-ëng

Khi ch-a ®Õn h¹n b¾t ®Çu thùc hiÖn c«ng viÖc th× ng-êi høa th-ëng cã quyÒn rót l¹i tuyªn bè høa th-ëng cña m×nh. ViÖc rót l¹i tuyªn bè høa th-ëng ph¶i ®-îc thùc hiÖn theo c¸ch thøc vµ trªn ph-¬ng tiÖn mµ viÖc høa th-ëng ®· ®-îc c«ng bè.

§ iÒu 59 2. Tr¶ th-ëng

1. Trong tr-êng hîp mét c«ng viÖc ®-îc høa th-ëng do mét ng-êi thùc hiÖn th× khi c«ng viÖc hoµn thµnh, ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã ®-îc nhËn th-ëng.

2. Khi mét c«ng viÖc ®-îc høa th-ëng do nhiÒu ng-êi cïng thùc hiÖn nh-ng mçi ng-êi thùc hiÖn ®éc lËp víi nhau th× ng-êi hoµn thµnh ®Çu tiªn ®-îc nhËn th-ëng.

151

3. Trong tr-êng hîp nhiÒu ng-êi cïng hoµn thµnh c«ng viÖc ®-îc høa th-ëng vµo cïng mét thêi ®iÓm th× phÇn th-ëng ®-îc chia ®Òu cho nh÷ng ng-êi ®ã.

4. Trong tr-êng hîp nhiÒu ng-êi cïng céng t¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®-îc høa th-ëng do ng-êi høa th-ëng yªu cÇu th× mçi ng-êi ®-îc nhËn mét phÇn cña phÇn th-ëng, t-¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp cña m×nh.

§ iÒu 59 3. Thi cã gi¶i

1. Ng-êi tæ chøc çc cuéc thi v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ thao, khoa häc, kü thuËt vµ çc cuéc thi kh¸c kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi ph¶i c«ng bè ®iÒu kiÖn dù thi, thang ®iÓm, çc gi¶i th-ëng vµ møc th-ëng cña mçi gi¶i.

2. ViÖc thay ®æi ®iÒu kiÖn dù thi ph¶i ®-îc thùc hiÖn theo çch thøc ®· c«ng bè trong mét thêi gian hîp lý tr-íc khi diÔn ra cuéc thi.

3. Ng-êi ®o¹t gi¶i cã quyÒn yªu cÇu ng-êi tæ chøc thi trao gi¶i th-ëng ®óng møc ®· c«ng bè.

C h - ¬ n g X IX

T H ù C H I Ö N C « N G V I ÖC K H« N G C ã U û Q UY ÒN

§ iÒu 59 4. Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn

Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn lµ viÖc mét ng-êi kh«ng cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc nh-ng ®· tù nguyÖn thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã, hoµn toµn v× lîi Ých cña ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn khi ng-êi nµy kh«ng biÕt hoÆc biÕt mµ kh«ng ph¶n ®èi.

§ iÒu 59 5. NghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn

1. Ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn cña m×nh.

2. Ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc nh- c«ng viÖc cña chÝnh m×nh; nÕu biÕt hoÆc ®o¸n biÕt ®-îc ý ®Þnh cña ng-êi cã c«ng viÖc th× ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc phï hîp víi ý ®Þnh ®ã.

3. Ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i b¸o cho ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn vÒ qu¸ tr×nh, kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc nÕu cã yªu cÇu, trõ tr-êng hîp ng-êi cã c«ng viÖc ®· biÕt hoÆc ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn kh«ng biÕt n¬i c- tró cña ng-êi ®ã.

4. Trong tr-êng hîp ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn chÕt th× ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc cho ®Õn khi ng-êi thõa kÕ hoÆc ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn ®· tiÕp nhËn.

5. Trong tr-êng hîp cã lý do chÝnh ®¸ng mµ ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn kh«ng thÓ tiÕp tôc ®¶m nhËn c«ng viÖc th× ph¶i b¸o cho ng-êi cã c«ng

152

viÖc ®-îc thùc hiÖn, ng-êi ®¹i diÖn hoÆc ng-êi th©n thÝch cña ng-êi nµy hoÆc cã thÓ nhê ng-êi kh¸c thay m×nh ®¶m nhËn viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc.

§ iÒu 59 6. NghÜa vô thanh to¸n cña ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn

1. Ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn ph¶i tiÕp nhËn c«ng viÖc khi ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn bµn giao c«ng viÖc vµ thanh to¸n c¸c chi phÝ hîp lý mµ ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, kÓ c¶ trong tr-êng hîp c«ng viÖc kh«ng ®¹t ®-îc kÕt qu¶ theo ý muèn cña m×nh.

2. Ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn ph¶i tr¶ cho ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn mét kho¶n thï lao khi ng-êi nµy thùc hiÖn c«ng viÖc chu ®¸o, cã lîi cho m×nh, trõ tr-êng hîp ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn tõ chèi.

§ iÒu 59 7. NghÜa vô båi th-êng thiÖt h¹i

1. Khi ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn cè ý g©y thiÖt h¹i trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn.

2. NÕu ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn do v« ý mµ g©y thiÖt h¹i trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc th× c¨n cø vµo hoµn c¶nh ®¶m nhËn c«ng viÖc, ng-êi ®ã cã thÓ ®-îc gi¶m møc båi th-êng.

§ iÒu 59 8. ChÊm døt thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn

ViÖc thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn chÊm døt trong c¸c tr-êng hîp sau ®©y:

1. Theo yªu cÇu cña ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn;

2. Ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn, ng-êi thõa kÕ hoÆc ng-êi ®¹i diÖn cña ng-êi cã c«ng viÖc ®-îc thùc hiÖn tiÕp nhËn c«ng viÖc;

3. Ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn kh«ng thÓ tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu 595 cña Bé luËt nµy;

4. Ng-êi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn chÕt.

C h - ¬ n g X X

N G HÜ A V ô H OµN T R ¶ D O C H I ÕM H÷ U , S ö D ô N G Tµ I S ¶N , ®- îC L î I V Ò Tµ I S ¶N K H « N G C ã C ¨N C ø P H¸ P L U Ë T

§ iÒu 59 9. NghÜa vô hoµn tr¶

1. Ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n cña ng-êi kh¸c mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt th× ph¶i hoµn tr¶ cho chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p tµi s¶n ®ã; nÕu kh«ng t×m ®-îc chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p tµi s¶n ®ã th× ph¶i giao

153

cho c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy.

2. Ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt lµm cho ng-êi kh¸c bÞ thiÖt h¹i th× ph¶i hoµn tr¶ kho¶n lîi ®ã cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 60 0. Tµi s¶n hoµn tr¶

1. Ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ph¶i hoµn tr¶ toµn bé tµi s¶n ®· thu ®-îc.

2. Trong tr-êng hîp tµi s¶n hoµn tr¶ lµ vËt ®Æc ®Þnh th× ph¶i hoµn tr¶ ®óng vËt ®ã; nÕu vËt ®Æc ®Þnh ®ã bÞ mÊt hoÆc h- háng th× ph¶i ®Òn bï b»ng tiÒn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

3. Trong tr-êng hîp tµi s¶n hoµn tr¶ lµ vËt cïng lo¹i, nh-ng bÞ mÊt hoÆc h- háng th× ph¶i tr¶ vËt cïng lo¹i hoÆc ®Òn bï b»ng tiÒn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ph¶i hoµn tr¶ cho ng-êi bÞ thiÖt kho¶n lîi vÒ tµi s¶n ®ã b»ng hiÖn vËt hoÆc b»ng tiÒn.

§ iÒu 60 1. NghÜa vô hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc

1. Ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n, ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt vµ kh«ng ngay t×nh th× ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ thêi ®iÓm chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.

2. Ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n, ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh th× ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ thêi ®iÓm ng-êi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt viÖc chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®-îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 247 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 60 2. QuyÒn yªu cÇu ng-êi thø ba hoµn tr¶

Trong tr-êng hîp ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ®· giao tµi s¶n cho ng-êi thø ba th× khi bÞ chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p tµi s¶n yªu cÇu hoµn tr¶, ng-êi thø ba cã nghÜa vô hoµn tr¶ tµi s¶n ®ã, trõ tr-êng hîp Bé luËt nµy cã quy ®Þnh kh¸c; nÕu tµi s¶n ®ã ®· ®-îc tr¶ b»ng tiÒn hoÆc cã ®Òn bï th× ng-êi thø ba cã quyÒn yªu cÇu ng-êi ®· giao tµi s¶n cho m×nh båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 60 3. NghÜa vô thanh to¸n

Chñ së h÷u, ng-êi chiÕm h÷u hîp ph¸p, ng-êi bÞ thiÖt h¹i ®-îc hoµn tr¶ tµi s¶n th× ph¶i thanh to¸n nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt mµ ng-êi chiÕm h÷u, ng-êi sö dông tµi

154

s¶n, ng-êi ®-îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh-ng ngay t×nh ®· bá ra ®Ó b¶o qu¶n, lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n.

C h - ¬ n g X X I

TR ¸ C H N H I ÖM B å I T H- êN G T H I Ö T H ¹ I N G Oµ I H î P ® å N G

Mô c 1

NH÷NG Q UY ® ÞN H CH U N G

§ iÒu 60 4. C¨n cø ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i

1. Ng-êi nµo do lçi cè ý hoÆc lçi v« ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn, tµi s¶n, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña ç nh©n, x©m ph¹m danh dù, uy tÝn, tµi s¶n cña ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh ng-êi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th-êng c¶ trong tr-êng hîp kh«ng cã lçi th× ¸p dông quy ®Þnh ®ã.

§ iÒu 60 5. Nguyªn t¾c båi th-êng thiÖt h¹i

1. ThiÖt h¹i ph¶i ®-îc båi th-êng toµn bé vµ kÞp thêi. Çc bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ møc båi th-êng, h×nh thøc båi th-êng b»ng tiÒn, b»ng hiÖn vËt hoÆc thùc hiÖn mét c«ng viÖc, ph-¬ng thøc båi th-êng mét lÇn hoÆc nhiÒu lÇn, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Ng-êi g©y thiÖt h¹i cã thÓ ®-îc gi¶m møc båi th-êng, nÕu do lçi v« ý mµ g©y thiÖt h¹i qu¸ lín so víi kh¶ n¨ng kinh tÕ tr-íc m¾t vµ l©u dµi cña m×nh.

3. Khi møc båi th-êng kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ th× ng-êi bÞ thiÖt h¹i hoÆc ng-êi g©y thiÖt h¹i cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn kh¸c thay ®æi møc båi th-êng.

§ iÒu 60 6. N¨ng lùc chÞu tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i cña ç nh©n

1. Ng-êi tõ ®ñ m-êi t¸m tuæi trë lªn g©y thiÖt h¹i th× ph¶i tù båi th-êng.

2. Ng-êi ch-a thµnh niªn d-íi m-êi l¨m tuæi g©y thiÖt h¹i mµ cßn cha, mÑ th× cha, mÑ ph¶i båi th-êng toµn bé thiÖt h¹i; nÕu tµi s¶n cña cha, mÑ kh«ng ®ñ ®Ó båi th-êng mµ con ch-a thµnh niªn g©y thiÖt h¹i cã tµi s¶n riªng th× lÊy tµi s¶n ®ã ®Ó båi th-êng phÇn cßn thiÕu, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 621 cña Bé luËt nµy.

Ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng b»ng tµi s¶n cña m×nh; nÕu kh«ng ®ñ tµi s¶n ®Ó båi th-êng th× cha, mÑ ph¶i båi th-êng phÇn cßn thiÕu b»ng tµi s¶n cña m×nh.

3. Ng-êi ch-a thµnh niªn, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù g©y thiÖt h¹i mµ cã ng-êi gi¸m hé th× ng-êi gi¸m hé ®ã ®-îc dïng tµi s¶n cña ng-êi ®-îc gi¸m hé ®Ó båi

155

th-êng; nÕu ng-êi ®-îc gi¸m hé kh«ng cã tµi s¶n hoÆc kh«ng ®ñ tµi s¶n ®Ó båi th-êng th× ng-êi gi¸m hé ph¶i båi th-êng b»ng tµi s¶n cña m×nh; nÕu ng-êi gi¸m hé chøng minh ®-îc m×nh kh«ng cã lçi trong viÖc gi¸m hé th× kh«ng ph¶i lÊy tµi s¶n cña m×nh ®Ó båi th-êng.

§ iÒu 60 7. Thêi hiÖu khëi kiÖn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i

Thêi hiÖu khëi kiÖn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i lµ hai n¨m, kÓ tõ ngµy quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c bÞ x©m ph¹m.

Mô c 2

X¸ C ® ÞN H T H IÖ T H ¹ I

§ iÒu 60 8. ThiÖt h¹i do tµi s¶n bÞ x©m ph¹m

Trong tr-êng hîp tµi s¶n bÞ x©m ph¹m th× thiÖt h¹i ®-îc båi th-êng bao gåm:

1. Tµi s¶n bÞ mÊt;

2. Tµi s¶n bÞ huû ho¹i hoÆc bÞ h- háng;

3. Lîi Ých g¾n liÒn víi viÖc sö dông, khai th¸c tµi s¶n;

4. Chi phÝ hîp lý ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc thiÖt h¹i.

§ iÒu 60 9. ThiÖt h¹i do søc khoÎ bÞ x©m ph¹m

1. ThiÖt h¹i do søc khoÎ bÞ x©m ph¹m bao gåm:

a) Chi phÝ hîp lý cho viÖc cøu ch÷a, båi d-ìng, phôc håi søc khoÎ vµ chøc n¨ng bÞ mÊt, bÞ gi¶m sót cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i;

b) Thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i; nÕu thu nhËp thùc tÕ cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc th× ¸p dông møc thu nhËp trung b×nh cña lao ®éng cïng lo¹i;

c) Chi phÝ hîp lý vµ phÇn thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt cña ng-êi ch¨m sãc ng-êi bÞ thiÖt h¹i trong thêi gian ®iÒu trÞ; nÕu ng-êi bÞ thiÖt h¹i mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng vµ cÇn cã ng-êi th-êng xuyªn ch¨m sãc th× thiÖt h¹i bao gåm c¶ chi phÝ hîp lý cho viÖc ch¨m sãc ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

2. Ng-êi x©m ph¹m søc khoÎ cña ng-êi kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy vµ mét kho¶n tiÒn kh¸c ®Ó bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn mµ ng-êi ®ã g¸nh chÞu. Møc båi th-êng bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn do c¸c bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®-îc th× møc tèi ®a kh«ng qu¸ ba m-¬i th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh.

§ iÒu 61 0. ThiÖt h¹i do tÝnh m¹ng bÞ x©m ph¹m

1. ThiÖt h¹i do tÝnh m¹ng bÞ x©m ph¹m bao gåm:

156

a) Chi phÝ hîp lý cho viÖc cøu ch÷a, båi d-ìng, ch¨m sãc ng-êi bÞ thiÖt h¹i tr-íc khi chÕt;

b) Chi phÝ hîp lý cho viÖc mai t¸ng;

c) TiÒn cÊp d-ìng cho nh÷ng ng-êi mµ ng-êi bÞ thiÖt h¹i cã nghÜa vô cÊp d-ìng.

2. Ng-êi x©m ph¹m tÝnh m¹ng cña ng-êi kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy vµ mét kho¶n tiÒn kh¸c ®Ó bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn cho nh÷ng ng-êi th©n thÝch thuéc hµng thõa kÕ thø nhÊt cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i, nÕu kh«ng cã nh÷ng ng-êi nµy th× ng-êi mµ ng-êi bÞ thiÖt h¹i ®· trùc tiÕp nu«i d-ìng, ng-êi ®· trùc tiÕp nu«i d-ìng ng-êi bÞ thiÖt h¹i ®-îc h-ëng kho¶n tiÒn nµy. Møc båi th-êng bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®-îc th× møc tèi ®a kh«ng qu¸ s¸u m-¬i th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh.

§ iÒu 61 1. ThiÖt h¹i do danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn bÞ x©m ph¹m

1. ThiÖt h¹i do danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ç nh©n bÞ x©m ph¹m, thiÖt h¹i do danh dù, uy tÝn cña ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c bÞ x©m ph¹m bao gåm:

a) Chi phÝ hîp lý ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc thiÖt h¹i;

b) Thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót.

2. Ng-êi x©m ph¹m danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ng-êi kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy vµ mét kho¶n tiÒn kh¸c ®Ó bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn mµ ng-êi ®ã g¸nh chÞu. Møc båi th-êng bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®-îc th× møc tèi ®a kh«ng qu¸ m-êi th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh.

§ iÒu 6 1 2. Thêi h¹n h-ëng båi th-êng thiÖt h¹i do tÝnh m¹ng, søc khoÎ bÞ x©m ph¹m

1. Trong tr-êng hîp ng-êi bÞ thiÖt h¹i mÊt hoµn toµn kh¶ n¨ng lao ®éng th× ng-êi bÞ thiÖt h¹i ®-îc h-ëng båi th-êng cho ®Õn khi chÕt.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi bÞ thiÖt h¹i chÕt th× nh÷ng ng-êi mµ ng-êi nµy cã nghÜa vô cÊp d-ìng khi cßn sèng ®-îc h-ëng tiÒn cÊp d-ìng trong thêi h¹n sau ®©y:

a) Ng-êi ch-a thµnh niªn hoÆc ng-êi ®· thµnh thai lµ con cña ng-êi chÕt vµ cßn sèng sau khi sinh ra ®-îc h-ëng tiÒn cÊp d-ìng cho ®Õn khi ®ñ m-êi t¸m tuæi, trõ tr-êng hîp ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi ®· tham gia lao ®éng vµ cã thu nhËp ®ñ nu«i sèng b¶n th©n;

b) Ng-êi ®· thµnh niªn nh-ng kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®-îc h-ëng tiÒn cÊp d-ìng cho ®Õn khi chÕt.

157

Mô c 3 BåI T H -êN G T H I Ö T H ¹ I T R O N G Mé T S è T R - êNG H î P C ô T H Ó

§ iÒu 6 1 3. Båi th-êng thiÖt h¹i trong tr-êng hîp v-ît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng

1. Ng-êi g©y thiÖt h¹i trong tr-êng hîp phßng vÖ chÝnh ®¸ng kh«ng ph¶i båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

2. Ng-êi g©y thiÖt h¹i do v-ît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng ph¶i båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

§ iÒu 6 1 4. Båi th-êng thiÖt h¹i trong tr-êng hîp v-ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt

1. Ng-êi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng ph¶i båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

2. Trong tr-êng hîp thiÖt h¹i x¶y ra do v-ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt th× ng-êi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th-êng phÇn thiÖt h¹i x¶y ra do v-ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

3. Ng-êi ®· g©y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt dÉn ®Õn thiÖt h¹i x¶y ra th× ph¶i båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

§ iÒu 61 5. Båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi dïng chÊt kÝch thÝch g©y ra

1. Ng-êi do uèng r-îu hoÆc do dïng chÊt kÝch thÝch kh¸c mµ l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ lµm chñ ®-îc hµnh vi cña m×nh, g©y thiÖt h¹i cho ng-êi kh¸c th× ph¶i båi th-êng.

2. Khi mét ng-êi cè ý dïng r-îu hoÆc chÊt kÝch thÝch kh¸c lµm cho ng-êi kh¸c l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ lµm chñ ®-îc hµnh vi cña hä mµ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i.

§ iÒu 61 6. Båi th-êng thiÖt h¹i do nhiÒu ng-êi cïng g©y ra

Trong tr-êng hîp nhiÒu ng-êi cïng g©y thiÖt h¹i th× nh÷ng ng-êi ®ã ph¶i liªn ®íi båi th-êng cho ng-êi bÞ thiÖt h¹i. Tr¸ch nhiÖm båi th-êng cña tõng ng-êi cïng g©y thiÖt h¹i ®-îc x¸c ®Þnh t-¬ng øng víi møc ®é lçi cña mçi ng-êi; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc møc ®é lçi th× hä ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i theo phÇn b»ng nhau.

§ iÒu 61 7. Båi th-êng thiÖt h¹i trong tr-êng hîp ng-êi bÞ thiÖt h¹i cã lçi

Khi ng-êi bÞ thiÖt h¹i còng cã lçi trong viÖc g©y thiÖt h¹i th× ng-êi g©y thiÖt h¹i chØ ph¶i båi th-êng phÇn thiÖt h¹i t-¬ng øng víi møc ®é lçi cña m×nh; nÕu thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i th× ng-êi g©y thiÖt h¹i kh«ng ph¶i båi th-êng.

158

§ iÒu 61 8. Båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi cña ph¸p nh©n g©y ra

Ph¸p nh©n ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi cña m×nh g©y ra trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô ®-îc ph¸p nh©n giao; nÕu ph¸p nh©n ®· båi th-êng thiÖt h¹i th× cã quyÒn yªu cÇu ng-êi cã lçi trong viÖc g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶ mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 61 9. Båi th-êng thiÖt h¹i do çn bé, c«ng chøc g©y ra

C¬ quan, tæ chøc qu¶n lý çn bé, c«ng chøc ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do çn bé, c«ng chøc cña m×nh g©y ra trong khi thi hµnh c«ng vô.

C¬ quan, tæ chøc qu¶n lý çn bé, c«ng chøc cã tr¸ch nhiÖm yªu cÇu çn bé, c«ng chøc ph¶i hoµn tr¶ mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nÕu çn bé, c«ng chøc cã lçi trong khi thi hµnh c«ng vô.

§ iÒu 6 2 0. Båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi cã thÈm quyÒn cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông g©y ra

C¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi cã thÈm quyÒn cña m×nh g©y ra khi thùc hiÖn nhiÖm vô trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh tè tông.

C¬ quan tiÕn hµnh tè tông cã tr¸ch nhiÖm yªu cÇu ng-êi cã thÈm quyÒn ®· g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶ mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nÕu ng-êi cã thÈm quyÒn cã lçi trong khi thi hµnh nhiÖm vô.

§ iÒu 6 2 1. Båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi d-íi m-êi l¨m tuæi, ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù g©y ra trong thêi gian tr-êng häc, bÖnh viÖn, tæ chøc kh¸c trùc tiÕp qu¶n lý

1. Ng-êi d-íi m-êi l¨m tuæi trong thêi gian häc t¹i tr-êng mµ g©y thiÖt h¹i th× tr-êng häc ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i x¶y ra.

2. Ng-êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù g©y thiÖt h¹i cho ng-êi kh¸c trong thêi gian bÖnh viÖn, tæ chøc kh¸c trùc tiÕp qu¶n lý th× bÖnh viÖn, tæ chøc kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i x¶y ra.

3. Trong çc tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu nµy, nÕu tr-êng häc, bÖnh viÖn, tæ chøc kh¸c chøng minh ®-îc m×nh kh«ng cã lçi trong qu¶n lý th× cha, mÑ, ng-êi gi¸m hé cña ng-êi d-íi m-êi l¨m tuæi, ng-êi mÊt n¨ng lùc h×nh vi d©n sù ph¶i båi th-êng.

§ iÒu 62 2. Båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi lµm c«ng, ng-êi häc nghÒ g©y ra

Ç nh©n, ph¸p nh©n vµ çc chñ thÓ kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do ng-êi lµm c«ng, ng-êi häc nghÒ g©y ra trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®-îc giao vµ cã quyÒn yªu

159

cÇu ng-êi lµm c«ng, ng-êi häc nghÒ cã lçi trong viÖc g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶ mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

§ iÒu 62 3. Båi th-êng thiÖt h¹i do nguån nguy hiÓm cao ®é g©y ra

1. Nguån nguy hiÓm cao ®é bao gåm ph-¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i c¬ giíi, hÖ thèng t¶i ®iÖn, nhµ m¸y c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, vò khÝ, chÊt næ, chÊt ch¸y, chÊt ®éc, chÊt phãng x¹, thó d÷ vµ çc nguån nguy hiÓm cao ®é kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

Chñ së h÷u nguån nguy hiÓm cao ®é ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh b¶o qu¶n, tr«ng gi÷, vËn chuyÓn, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é theo ®óng çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. Chñ së h÷u nguån nguy hiÓm cao ®é ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do nguån nguy hiÓm cao ®é g©y ra; nÕu chñ së h÷u ®· giao cho ng-êi kh¸c chiÕm h÷u, sö dông th× nh÷ng ng-êi nµy ph¶i båi th-êng, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

3. Chñ së h÷u, ng-êi ®-îc chñ së h÷u giao chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i c¶ khi kh«ng cã lçi, trõ çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) ThiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cè ý cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i;

b) ThiÖt h¹i x¶y ra trong tr-êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng hoÆc t×nh thÕ cÊp thiÕt, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.

4. Trong tr-êng hîp nguån nguy hiÓm cao ®é bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt th× ng-êi ®ang chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é tr¸i ph¸p luËt ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

Khi chñ së h÷u, ng-êi ®-îc chñ së h÷u giao chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é còng cã lçi trong viÖc ®Ó nguån nguy hiÓm cao ®é bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt th× ph¶i liªn ®íi båi th-êng thiÖt h¹i.

§ iÒu 62 4. Båi th-êng thiÖt h¹i do lµm « nhiÔm m«i tr-êng

Ç nh©n, ph¸p nh©n vµ çc chñ thÓ kh¸c lµm « nhiÔm m«i tr-êng g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th-êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kÓ c¶ tr-êng hîp ng-êi g©y « nhiÔm m«i tr-êng kh«ng cã lçi.

§ iÒu 62 5. Båi th-êng thiÖt h¹i do sóc vËt g©y ra

1. Chñ së h÷u sóc vËt ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do sóc vËt g©y ra cho ng-êi kh¸c; nÕu ng-êi bÞ thiÖt h¹i hoµn toµn cã lçi trong viÖc lµm sóc vËt g©y thiÖt h¹i cho m×nh th× chñ së h÷u kh«ng ph¶i båi th-êng.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi thø ba hoµn toµn cã lçi lµm cho sóc vËt g©y thiÖt h¹i cho ng-êi kh¸c th× ng-êi thø ba ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i; nÕu ng-êi thø ba vµ chñ së h÷u cïng cã lçi th× ph¶i liªn ®íi båi th-êng thiÖt h¹i.

160

3. Trong tr-êng hîp sóc vËt bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i th× ng-êi chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt ph¶i båi th-êng;

4. Trong tr-êng hîp sóc vËt th¶ r«ng theo tËp qu¸n mµ g©y thiÖt h¹i th× chñ së h÷u sóc vËt ®ã ph¶i båi th-êng theo tËp qu¸n nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.

§ iÒu 62 6. Båi th-êng thiÖt h¹i do c©y cèi g©y ra

Chñ së h÷u ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i do c©y cèi ®æ, gÉy g©y ra, trõ tr-êng hîp thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i hoÆc do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng.

§ iÒu 6 2 7. Båi th-êng thiÖt h¹i do nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c g©y ra

Chñ së h÷u, ng-êi ®-îc chñ së h÷u giao qu¶n lý, sö dông nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu ®Ó nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c ®ã bÞ sôp ®æ, h- háng, sôt lë g©y thiÖt h¹i cho ng-êi kh¸c, trõ tr-êng hîp thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i hoÆc do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng.

§ iÒu 62 8. Båi th-êng thiÖt h¹i do x©m ph¹m thi thÓ

1. Ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c x©m ph¹m thi thÓ ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i.

2. ThiÖt h¹i do x©m ph¹m thi thÓ gåm chi phÝ hîp lý ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc thiÖt h¹i.

3. Ng-êi x©m ph¹m thi thÓ ph¶i båi th-êng mét kho¶n tiÒn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy vµ mét kho¶n tiÒn kh¸c ®Ó bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn cho nh÷ng ng-êi th©n thÝch thuéc hµng thõa kÕ thø nhÊt cña ng-êi chÕt, nÕu kh«ng cã nh÷ng ng-êi nµy th× ng-êi trùc tiÕp nu«i d-ìng ng-êi chÕt ®-îc h-ëng kho¶n tiÒn nµy. Møc båi th-êng bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn do çc bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®-îc th× møc tèi ®a kh«ng qu¸ ba m-¬i th¸ng l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc quy ®Þnh.

§ iÒu 62 9. Båi th-êng thiÖt h¹i do x©m ph¹m må m¶

Ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c g©y thiÖt h¹i ®Õn må m¶ cña ng-êi kh¸c ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i. ThiÖt h¹i do x©m ph¹m må m¶ gåm chi phÝ hîp lý ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc thiÖt h¹i.

§ iÒu 63 0. Båi th-êng thiÖt h¹i do vi ph¹m quyÒn lîi cña ng-êi tiªu dïng

Ç nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c s¶n xuÊt, kinh doanh kh«ng b¶o ®¶m chÊt l-îng hµng ho¸ mµ g©y thiÖt h¹i cho ng-êi tiªu dïng th× ph¶i båi th-êng.

162

P H Ç N T H ø T - TH õ A K Õ

C h - ¬ n g X X I I N H÷N G Q U Y ®ÞN H C HU N G

§ iÒu 63 1. QuyÒn thõa kÕ cña ç nh©n

Ç nh©n cã quyÒn lËp di chóc ®Ó ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh; ®Ó l¹i tµi s¶n cña m×nh cho ng-êi thõa kÕ theo ph¸p luËt; h-ëng di s¶n theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt.

§ iÒu 63 2. QuyÒn b×nh ®¼ng vÒ thõa kÕ cña ç nh©n

Mäi ç nh©n ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn ®Ó l¹i tµi s¶n cña m×nh cho ng-êi kh¸c vµ quyÒn h-ëng di s¶n theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt.

§ iÒu 63 3. Thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm më thõa kÕ

1. Thêi ®iÓm më thõa kÕ lµ thêi ®iÓm ng-êi cã tµi s¶n chÕt. Trong tr-êng hîp Toµ ¸n tuyªn bè mét ng-êi lµ ®· chÕt th× thêi ®iÓm më thõa kÕ lµ ngµy ®-îc x¸c ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 81 cña Bé luËt nµy.

2. §Þa ®iÓm më thõa kÕ lµ n¬i c- tró cuèi cïng cña ng-êi ®Ó l¹i di s¶n; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc n¬i c- tró cuèi cïng th× ®Þa ®iÓm më thõa kÕ lµ n¬i cã toµn bé hoÆc phÇn lín di s¶n.

§ iÒu 63 4. Di s¶n

Di s¶n bao gåm tµi s¶n riªng cña ng-êi chÕt, phÇn tµi s¶n cña ng-êi chÕt trong tµi s¶n chung víi ng-êi kh¸c.

§ iÒu 63 5. Ng-êi thõa kÕ

Ng-êi thõa kÕ lµ ç nh©n ph¶i lµ ng-êi cßn sèng vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ hoÆc sinh ra vµ cßn sèng sau thêi ®iÓm më thõa kÕ nh-ng ®· thµnh thai tr-íc khi ng-êi ®Ó l¹i di s¶n chÕt. Trong tr-êng hîp ng-êi thõa kÕ theo di chóc lµ c¬ quan, tæ chøc th× ph¶i lµ c¬ quan, tæ chøc tån t¹i vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.

§ iÒu 63 6. Thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi thõa kÕ

KÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ, nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã çc quyÒn, nghÜa vô tµi s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i.

163

§ iÒu 63 7. Thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i

1. Nh÷ng ng-êi h-ëng thõa kÕ cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n trong ph¹m vi di s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp di s¶n ch-a ®-îc chia th× nghÜa vô tµi s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i ®-îc ng-êi qu¶n lý di s¶n thùc hiÖn theo tho¶ thuËn cña nh÷ng ng-êi thõa kÕ.

3. Trong tr-êng hîp di s¶n ®· ®-îc chia th× mçi ng-êi thõa kÕ thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i t-¬ng øng nh-ng kh«ng v-ît qu¸ phÇn tµi s¶n mµ m×nh ®· nhËn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

4. Trong tr-êng hîp Nhµ n-íc, c¬ quan, tæ chøc h-ëng di s¶n theo di chóc th× còng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ng-êi chÕt ®Ó l¹i nh- ng-êi thõa kÕ lµ ç nh©n.

§ iÒu 63 8. Ng-êi qu¶n lý di s¶n

1. Ng-êi qu¶n lý di s¶n lµ ng-êi ®-îc chØ ®Þnh trong di chóc hoÆc do nh÷ng ng-êi thõa kÕ tho¶ thuËn cö ra.

2. Trong tr-êng hîp di chóc kh«ng chØ ®Þnh ng-êi qu¶n lý di s¶n vµ nh÷ng ng-êi thõa kÕ ch-a cö ®-îc ng-êi qu¶n lý di s¶n th× ng-êi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý di s¶n tiÕp tôc qu¶n lý di s¶n ®ã cho ®Õn khi nh÷ng ng-êi thõa kÕ cö ®-îc ng-êi qu¶n lý di s¶n.

3. Trong tr-êng hîp ch-a x¸c ®Þnh ®-îc ng-êi thõa kÕ vµ di s¶n ch-a cã ng-êi qu¶n lý th× di s¶n do c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn qu¶n lý.

§ iÒu 63 9. NghÜa vô cña ng-êi qu¶n lý di s¶n

1. Ng-êi qu¶n lý di s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 3 §iÒu 638 cña Bé luËt nµy cã çc nghÜa vô sau ®©y:

a) LËp danh môc di s¶n; thu håi tµi s¶n thuéc di s¶n cña ng-êi chÕt mµ ng-êi kh¸c ®ang chiÕm h÷u, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c;

b) B¶o qu¶n di s¶n; kh«ng ®-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cÇm cè, thÕ chÊp vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n b»ng çc h×nh thøc kh¸c, nÕu kh«ng ®-îc nh÷ng ng-êi thõa kÕ ®ång ý b»ng v¨n b¶n;

c) Th«ng b¸o vÒ di s¶n cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ;

d) Båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu vi ph¹m nghÜa vô cña m×nh mµ g©y thiÖt h¹i;

®) Giao l¹i di s¶n theo yªu cÇu cña ng-êi thõa kÕ.

2. Ng-êi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý di s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 638 cña Bé luËt nµy cã çc nghÜa vô sau ®©y:

a) B¶o qu¶n di s¶n; kh«ng ®-îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cÇm cè, thÕ chÊp vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n b»ng çc h×nh thøc kh¸c;

b) Th«ng b¸o vÒ di s¶n cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ;

164

c) Båi th-êng thiÖt h¹i, nÕu vi ph¹m nghÜa vô cña m×nh mµ g©y thiÖt h¹i;

d) Giao l¹i di s¶n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång víi ng-êi ®Ó l¹i di s¶n hoÆc theo yªu cÇu cña ng-êi thõa kÕ.

§ iÒu 64 0. QuyÒn cña ng-êi qu¶n lý di s¶n

1. Ng-êi qu¶n lý di s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 3 §iÒu 638 cña Bé luËt nµy cã c¸c quyÒn sau ®©y:

a) §¹i diÖn cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ trong quan hÖ víi ng-êi thø ba liªn quan ®Õn di s¶n thõa kÕ;

b) §-îc h-ëng thï lao theo tho¶ thuËn víi nh÷ng ng-êi thõa kÕ.

2. Ng-êi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý di s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 638 cña Bé luËt nµy cã c¸c quyÒn sau ®©y:

a) §-îc tiÕp tôc sö dông di s¶n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång víi ng-êi ®Ó l¹i di s¶n hoÆc ®-îc sù ®ång ý cña nh÷ng ng-êi thõa kÕ;

b) §-îc h-ëng thï lao theo tho¶ thuËn víi nh÷ng ng-êi thõa kÕ.

§ iÒu 6 4 1. ViÖc thõa kÕ cña nh÷ng ng-êi cã quyÒn thõa kÕ di s¶n cña nhau mµ chÕt cïng thêi ®iÓm

Trong tr-êng hîp nh÷ng ng-êi cã quyÒn thõa kÕ di s¶n cña nhau ®Òu chÕt cïng thêi ®iÓm hoÆc ®-îc coi lµ chÕt cïng thêi ®iÓm do kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc ng-êi nµo chÕt tr-íc (sau ®©y gäi lµ chÕt cïng thêi ®iÓm) th× hä kh«ng ®-îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ di s¶n cña mçi ng-êi do ng-êi thõa kÕ cña ng-êi ®ã h-ëng, trõ tr-êng hîp thõa kÕ thÕ vÞ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 677 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 64 2. Tõ chèi nhËn di s¶n

1. Ng-êi thõa kÕ cã quyÒn tõ chèi nhËn di s¶n, trõ tr-êng hîp viÖc tõ chèi nh»m trèn tr¸nh viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n cña m×nh ®èi víi ng-êi kh¸c.

2. ViÖc tõ chèi nhËn di s¶n ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n; ng-êi tõ chèi ph¶i b¸o cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ kh¸c, ng-êi ®-îc giao nhiÖm vô ph©n chia di s¶n, c¬ quan c«ng chøng hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn n¬i cã ®Þa ®iÓm më thõa kÕ vÒ viÖc tõ chèi nhËn di s¶n.

3. Thêi h¹n tõ chèi nhËn di s¶n lµ s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy më thõa kÕ. Sau s¸u th¸ng kÓ tõ ngµy më thõa kÕ nÕu kh«ng cã tõ chèi nhËn di s¶n th× ®-îc coi lµ ®ång ý nhËn thõa kÕ.

§ iÒu 64 3. Ng-êi kh«ng ®-îc quyÒn h-ëng di s¶n

1. Nh÷ng ng-êi sau ®©y kh«ng ®-îc quyÒn h-ëng di s¶n:

165

a) Ng-êi bÞ kÕt ¸n vÒ hµnh vi cè ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ hoÆc vÒ hµnh vi ng-îc ®·i nghiªm träng, hµnh h¹ ng-êi ®Ó l¹i di s¶n, x©m ph¹m nghiªm träng danh dù, nh©n phÈm cña ng-êi ®ã;

b) Ng-êi vi ph¹m nghiªm träng nghÜa vô nu«i d-ìng ng-êi ®Ó l¹i di s¶n;

c) Ng-êi bÞ kÕt ¸n vÒ hµnh vi cè ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng ng-êi thõa kÕ kh¸c nh»m h-ëng mét phÇn hoÆc toµn bé phÇn di s¶n mµ ng-êi thõa kÕ ®ã cã quyÒn h-ëng;

d) Ng-êi cã hµnh vi lõa dèi, c-ìng Ðp hoÆc ng¨n c¶n ng-êi ®Ó l¹i di s¶n trong viÖc lËp di chóc; gi¶ m¹o di chóc, söa ch÷a di chóc, huû di chóc nh»m h-ëng mét phÇn hoÆc toµn bé di s¶n tr¸i víi ý chÝ cña ng-êi ®Ó l¹i di s¶n.

2. Nh÷ng ng-êi quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy vÉn ®-îc h-ëng di s¶n, nÕu ng-êi ®Ó l¹i di s¶n ®· biÕt hµnh vi cña nh÷ng ng-êi ®ã, nh-ng vÉn cho hä h-ëng di s¶n theo di chóc.

§ iÒu 64 4. Tµi s¶n kh«ng cã ng-êi nhËn thõa kÕ thuéc Nhµ n-íc

Trong tr-êng hîp kh«ng cã ng-êi thõa kÕ theo di chóc, theo ph¸p luËt hoÆc cã nh-ng kh«ng ®-îc quyÒn h-ëng di s¶n, tõ chèi nhËn di s¶n th× tµi s¶n cßn l¹i sau khi ®· thùc hiÖn nghÜa vô vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã ng-êi nhËn thõa kÕ thuéc Nhµ n-íc.

§ iÒu 64 5. Thêi hiÖu khëi kiÖn vÒ thõa kÕ

Thêi hiÖu khëi kiÖn ®Ó ng-êi thõa kÕ yªu cÇu chia di s¶n, x¸c nhËn quyÒn thõa kÕ cña m×nh hoÆc b¸c bá quyÒn thõa kÕ cña ng-êi kh¸c lµ m-êi n¨m, kÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ.

Thêi hiÖu khëi kiÖn ®Ó yªu cÇu ng-êi thõa kÕ thùc hiÖn nghÜa vô vÒ tµi s¶n cña ng-êi chÕt ®Ó l¹i lµ ba n¨m, kÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ.

C h - ¬ n g X X I II

T H õ A K Õ T H E O D I C Hó C

§ iÒu 64 6. Di chóc

Di chóc lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸ nh©n nh»m chuyÓn tµi s¶n cña m×nh cho ng-êi kh¸c sau khi chÕt.

§ iÒu 64 7. Ng-êi lËp di chóc

1. Ng-êi ®· thµnh niªn cã quyÒn lËp di chóc, trõ tr-êng hîp ng-êi ®ã bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc vµ lµm chñ ®-îc hµnh vi cña m×nh.

166

2. Ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi cã thÓ lËp di chóc, nÕu ®-îc cha, mÑ hoÆc ng-êi gi¸m hé ®ång ý.

§ iÒu 64 8. QuyÒn cña ng-êi lËp di chóc

Ng-êi lËp di chóc cã çc quyÒn sau ®©y:

1. ChØ ®Þnh ng-êi thõa kÕ; truÊt quyÒn h-ëng di s¶n cña ng-êi thõa kÕ;

2. Ph©n ®Þnh phÇn di s¶n cho tõng ng-êi thõa kÕ;

3. Dµnh mét phÇn tµi s¶n trong khèi di s¶n ®Ó di tÆng, thê cóng;

4. Giao nghÜa vô cho ng-êi thõa kÕ;

5. ChØ ®Þnh ng-êi gi÷ di chóc, ng-êi qu¶n lý di s¶n, ng-êi ph©n chia di s¶n.

§ iÒu 64 9. H×nh thøc cña di chóc

Di chóc ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n; nÕu kh«ng thÓ lËp ®-îc di chóc b»ng v¨n b¶n th× cã thÓ di chóc miÖng.

Ng-êi thuéc d©n téc thiÓu sè cã quyÒn lËp di chóc b»ng ch÷ viÕt hoÆc tiÕng nãi cña d©n téc m×nh.

§ iÒu 65 0. Di chóc b»ng v¨n b¶n

Di chóc b»ng v¨n b¶n bao gåm:

1. Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ng-êi lµm chøng;

2. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã ng-êi lµm chøng;

3. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã c«ng chøng;

4. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã chøng thùc.

§ iÒu 65 1. Di chóc miÖng

1. Trong tr-êng hîp tÝnh m¹ng mét ng-êi bÞ çi chÕt ®e däa do bÖnh tËt hoÆc çc nguyªn nh©n kh¸c mµ kh«ng thÓ lËp di chóc b»ng v¨n b¶n th× cã thÓ di chóc miÖng.

2. Sau ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm di chóc miÖng mµ ng-êi di chóc cßn sèng, minh mÉn, s¸ng suèt th× di chóc miÖng mÆc nhiªn bÞ huû bá.

§ iÒu 65 2. Di chóc hîp ph¸p

1. Di chóc ®-îc coi lµ hîp ph¸p ph¶i cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn sau ®©y:

a) Ng-êi lËp di chóc minh mÉn, s¸ng suèt trong khi lËp di chóc; kh«ng bÞ lõa dèi, ®e do¹ hoÆc c-ìng Ðp;

167

b) Néi dung di chóc kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi; h×nh thøc di chóc kh«ng tr¸i quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

2. Di chóc cña ng-êi tõ ®ñ m-êi l¨m tuæi ®Õn ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n vµ ph¶i ®-îc cha, mÑ hoÆc ng-êi gi¸m hé ®ång ý.

3. Di chóc cña ng-êi bÞ h¹n chÕ vÒ thÓ chÊt hoÆc cña ng-êi kh«ng biÕt ch÷ ph¶i ®-îc ng-êi lµm chøng lËp thµnh v¨n b¶n vµ cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc.

4. Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã c«ng chøng, chøng thùc chØ ®-îc coi lµ hîp ph¸p, nÕu cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn ®-îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

5. Di chóc miÖng ®-îc coi lµ hîp ph¸p, nÕu ng-êi di chóc miÖng thÓ hiÖn ý chÝ cuèi cïng cña m×nh tr-íc mÆt Ýt nhÊt hai ng-êi lµm chøng vµ ngay sau ®ã nh÷ng ng-êi lµm chøng ghi chÐp l¹i, cïng ký tªn hoÆc ®iÓm chØ. Trong thêi h¹n n¨m ngµy, kÓ tõ ngµy ng-êi di chóc miÖng thÓ hiÖn ý chÝ cuèi cïng th× di chóc ph¶i ®-îc c«ng chøng hoÆc chøng thùc.

§ iÒu 65 3. Néi dung cña di chóc b»ng v¨n b¶n

1. Di chóc ph¶i ghi râ:

a) Ngµy, th¸ng, n¨m lËp di chóc;

b) Hä, tªn vµ n¬i c- tró cña ng-êi lËp di chóc;

c) Hä, tªn ng-êi, c¬ quan, tæ chøc ®-îc h-ëng di s¶n hoÆc x¸c ®Þnh râ çc ®iÒu kiÖn ®Ó ç nh©n, c¬ quan, tæ chøc ®-îc h-ëng di s¶n;

d) Di s¶n ®Ó l¹i vµ n¬i cã di s¶n;

®) ViÖc chØ ®Þnh ng-êi thùc hiÖn nghÜa vô vµ néi dung cña nghÜa vô.

2. Di chóc kh«ng ®-îc viÕt t¾t hoÆc viÕt b»ng ký hiÖu; nÕu di chóc gåm nhiÒu trang th× mçi trang ph¶i ®-îc ®¸nh sè thø tù vµ cã ch÷ ký hoÆc ®iÓm chØ cña ng-êi lËp di chóc.

§ iÒu 65 4. Ng-êi lµm chøng cho viÖc lËp di chóc

Mäi ng-êi ®Òu cã thÓ lµm chøng cho viÖc lËp di chóc, trõ nh÷ng ng-êi sau ®©y:

1. Ng-êi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt cña ng-êi lËp di chóc;

2. Ng-êi cã quyÒn, nghÜa vô tµi s¶n liªn quan tíi néi dung di chóc;

3. Ng-êi ch-a ®ñ m-êi t¸m tuæi, ng-êi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

§ iÒu 65 5. Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ng-êi lµm chøng

Ng-êi lËp di chóc ph¶i tù tay viÕt vµ ký vµo b¶n di chóc.

ViÖc lËp di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ng-êi lµm chøng ph¶i tu©n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 653 cña Bé luËt nµy.

168

§ iÒu 65 6. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã ng-êi lµm chøng

Trong tr-êng hîp ng-êi lËp di chóc kh«ng thÓ tù m×nh viÕt b¶n di chóc th× cã thÓ nhê ng-êi kh¸c viÕt, nh-ng ph¶i cã Ýt nhÊt lµ hai ng-êi lµm chøng. Ng-êi lËp di chóc ph¶i ký hoÆc ®iÓm chØ vµo b¶n di chóc tr-íc mÆt nh÷ng ng-êi lµm chøng; nh÷ng ng-êi lµm chøng x¸c nhËn ch÷ ký, ®iÓm chØ cña ng-êi lËp di chóc vµ ký vµo b¶n di chóc.

ViÖc lËp di chóc ph¶i tu©n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 653 vµ §iÒu 654 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 65 7. Di chóc cã c«ng chøng hoÆc chøng thùc

Ng-êi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu c«ng chøng hoÆc chøng thùc b¶n di chóc.

§ iÒu 6 5 8. Thñ tôc lËp di chóc t¹i c¬ quan c«ng chøng hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn

ViÖc lËp di chóc t¹i c¬ quan c«ng chøng hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn ph¶i tu©n theo thñ tôc sau ®©y:

1. Ng-êi lËp di chóc tuyªn bè néi dung cña di chóc tr-íc c«ng chøng viªn hoÆc ng-êi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn. C«ng chøng viªn hoÆc ng-êi cã thÈm quyÒn chøng thùc ph¶i ghi chÐp l¹i néi dung mµ ng-êi lËp di chóc ®· tuyªn bè. Ng-êi lËp di chóc ký hoÆc ®iÓm chØ vµo b¶n di chóc sau khi x¸c nhËn b¶n di chóc ®· ®-îc ghi chÐp chÝnh x¸c vµ thÓ hiÖn ®óng ý chÝ cña m×nh. C«ng chøng viªn hoÆc ng-êi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn ký vµo b¶n di chóc;

2. Trong tr-êng hîp ng-êi lËp di chóc kh«ng ®äc ®-îc hoÆc kh«ng nghe ®-îc b¶n di chóc, kh«ng ký hoÆc kh«ng ®iÓm chØ ®-îc th× ph¶i nhê ng-êi lµm chøng vµ ng-êi nµy ph¶i ký x¸c nhËn tr-íc mÆt c«ng chøng viªn hoÆc ng-êi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn. C«ng chøng viªn, ng-êi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn chøng nhËn b¶n di chóc tr-íc mÆt ng-êi lËp di chóc vµ ng-êi lµm chøng.

§ iÒu 65 9. Ng-êi kh«ng ®-îc c«ng chøng, chøng thùc di chóc

C«ng chøng viªn, ng-êi cã thÈm quyÒn cña Uû ban nh©n d©n x·, ph-êng, thÞ trÊn kh«ng ®-îc c«ng chøng, chøng thùc ®èi víi di chóc, nÕu hä lµ:

1. Ng-êi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt cña ng-êi lËp di chóc;

2. Ng-êi cã cha, mÑ, vî hoÆc chång, con lµ ng-êi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt;

3. Ng-êi cã quyÒn, nghÜa vô vÒ tµi s¶n liªn quan tíi néi dung di chóc.

169

§ iÒu 6 6 0. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ nh- di chóc ®-îc c«ng chøng, chøng thùc

Di chóc b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ nh- di chóc ®-îc c«ng chøng hoÆc chøng thùc bao gåm:

1. Di chóc cña qu©n nh©n t¹i ngò cã x¸c nhËn cña thñ tr-ëng ®¬n vÞ tõ cÊp ®¹i ®éi trë lªn, nÕu qu©n nh©n kh«ng thÓ yªu cÇu c«ng chøng hoÆc chøng thùc;

2. Di chóc cña ng-êi ®ang ®i trªn tµu biÓn, m¸y bay cã x¸c nhËn cña ng-êi chØ huy ph-¬ng tiÖn ®ã;

3. Di chóc cña ng-êi ®ang ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn, c¬ së ch÷a bÖnh, ®iÒu d-ìng kh¸c cã x¸c nhËn cña ng-êi phô tr¸ch bÖnh viÖn, c¬ së ®ã;

4. Di chóc cña ng-êi ®ang lµm c«ng viÖc kh¶o s¸t, th¨m dß, nghiªn cøu ë vïng rõng nói, h¶i ®¶o cã x¸c nhËn cña ng-êi phô tr¸ch ®¬n vÞ;

5. Di chóc cña c«ng d©n ViÖt Nam ®ang ë n-íc ngoµi cã chøng nhËn cña c¬ quan l·nh sù, ®¹i diÖn ngo¹i giao ViÖt Nam ë n-íc ®ã;

6. Di chóc cña ng-êi ®ang bÞ t¹m giam, ®ang chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, ng-êi ®ang chÊp hµnh biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh t¹i c¬ së gi¸o dôc, c¬ së ch÷a bÖnh cã x¸c nhËn cña ng-êi phô tr¸ch c¬ së ®ã.

§ iÒu 66 1. Di chóc do c«ng chøng viªn lËp t¹i chç ë

1. Ng-êi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu c«ng chøng viªn tíi chç ë cña m×nh ®Ó lËp di chóc.

2. Thñ tôc lËp di chóc t¹i chç ë ®-îc tiÕn hµnh nh- thñ tôc lËp di chóc t¹i c¬ quan c«ng chøng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 658 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 66 2. Söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc

1. Ng-êi lËp di chóc cã thÓ söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc vµo bÊt cø lóc nµo.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi lËp di chóc bæ sung di chóc th× di chóc ®· lËp vµ phÇn bæ sung cã hiÖu lùc ph¸p luËt nh- nhau; nÕu mét phÇn cña di chóc ®· lËp vµ phÇn bæ sung m©u thuÉn nhau th× chØ phÇn bæ sung cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

3. Trong tr-êng hîp ng-êi lËp di chóc thay thÕ di chóc b»ng di chóc míi th× di chóc tr-íc bÞ huû bá.

§ iÒu 66 3. Di chóc chung cña vî, chång

Vî, chång cã thÓ lËp di chóc chung ®Ó ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung.

170

§ iÒu 66 4. Söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc chung cña vî, chång

1. Vî, chång cã thÓ söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc chung bÊt cø lóc nµo.

2. Khi vî hoÆc chång muèn söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc chung th× ph¶i ®-îc sù ®ång ý cña ng-êi kia; nÕu mét ng-êi ®· chÕt th× ng-êi kia chØ cã thÓ söa ®æi, bæ sung di chóc liªn quan ®Õn phÇn tµi s¶n cña m×nh.

§ iÒu 66 5. Göi gi÷ di chóc

1. Ng-êi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu c¬ quan c«ng chøng l-u gi÷ hoÆc göi ng-êi kh¸c gi÷ b¶n di chóc.

2. Trong tr-êng hîp c¬ quan c«ng chøng l-u gi÷ b¶n di chóc th× ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ c«ng chøng.

3. Ç nh©n gi÷ b¶n di chóc cã çc nghÜa vô sau ®©y:

a) Gi÷ bÝ mËt néi dung di chóc;

b) Gi÷ g×n, b¶o qu¶n b¶n di chóc; nÕu b¶n di chóc bÞ thÊt l¹c, h- h¹i th× ph¶i b¸o ngay cho ng-êi lËp di chóc;

c) Giao l¹i b¶n di chóc cho ng-êi thõa kÕ hoÆc ng-êi cã thÈm quyÒn c«ng bè di chóc, khi ng-êi lËp di chóc chÕt. ViÖc giao l¹i b¶n di chóc ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã ch÷ ký cña ng-êi giao, ng-êi nhËn vµ tr-íc sù cã mÆt cña hai ng-êi lµm chøng.

§ iÒu 66 6. Di chóc bÞ thÊt l¹c, h- h¹i

1. KÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ, nÕu b¶n di chóc bÞ thÊt l¹c hoÆc bÞ h- h¹i ®Õn møc kh«ng thÓ hiÖn ®-îc ®Çy ®ñ ý chÝ cña ng-êi lËp di chóc vµ còng kh«ng cã b»ng chøng nµo chøng minh ®-îc ý nguyÖn ®Ých thùc cña ng-êi lËp di chóc th× coi nh- kh«ng cã di chóc vµ ¸p dông çc quy ®Þnh vÒ thõa kÕ theo ph¸p luËt.

2. Trong tr-êng hîp di s¶n ch-a chia mµ t×m thÊy di chóc th× di s¶n ®-îc chia theo di chóc.

§ iÒu 66 7. HiÖu lùc ph¸p luËt cña di chóc

1. Di chóc cã hiÖu lùc ph¸p luËt tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ.

2. Di chóc kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt toµn bé hoÆc mét phÇn trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) Ng-êi thõa kÕ theo di chóc chÕt tr-íc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm víi ng-êi lËp di chóc;

b) C¬ quan, tæ chøc ®-îc chØ ®Þnh lµ ng-êi thõa kÕ kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.

171

Trong tr-êng hîp cã nhiÒu ng-êi thõa kÕ theo di chóc mµ cã ng-êi chÕt tr-íc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm víi ng-êi lËp di chóc, mét trong nhiÒu c¬ quan, tæ chøc ®-îc chØ ®Þnh h-ëng thõa kÕ theo di chóc kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ th× chØ phÇn di chóc cã liªn quan ®Õn c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc nµy kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

3. Di chóc kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt, nÕu di s¶n ®Ó l¹i cho ng-êi thõa kÕ kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ; nÕu di s¶n ®Ó l¹i cho ng-êi thõa kÕ chØ cßn mét phÇn th× phÇn di chóc vÒ phÇn di s¶n cßn l¹i vÉn cã hiÖu lùc.

4. Khi di chóc cã phÇn kh«ng hîp ph¸p mµ kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu lùc cña c¸c phÇn cßn l¹i th× chØ phÇn ®ã kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

5. Khi mét ng-êi ®Ó l¹i nhiÒu b¶n di chóc ®èi víi mét tµi s¶n th× chØ b¶n di chóc sau cïng cã hiÖu lùc ph¸p luËt.

§ iÒu 66 8. HiÖu lùc ph¸p luËt cña di chóc chung cña vî, chång

Di chóc chung cña vî, chång cã hiÖu lùc tõ thêi ®iÓm ng-êi sau cïng chÕt hoÆc t¹i thêi ®iÓm vî, chång cïng chÕt.

§ iÒu 66 9. Ng-êi thõa kÕ kh«ng phô thuéc vµo néi dung cña di chóc

Nh÷ng ng-êi sau ®©y vÉn ®-îc h-ëng phÇn di s¶n b»ng hai phÇn ba suÊt cña mét ng-êi thõa kÕ theo ph¸p luËt, nÕu di s¶n ®-îc chia theo ph¸p luËt, trong tr-êng hîp hä kh«ng ®-îc ng-êi lËp di chóc cho h-ëng di s¶n hoÆc chØ cho h-ëng phÇn di s¶n Ýt h¬n hai phÇn ba suÊt ®ã, trõ khi hä lµ nh÷ng ng-êi tõ chèi nhËn di s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 642 hoÆc hä lµ nh÷ng ng-êi kh«ng cã quyÒn h-ëng di s¶n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 643 cña Bé luËt nµy:

1. Con ch-a thµnh niªn, cha, mÑ, vî, chång;

2. Con ®· thµnh niªn mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng.

§ iÒu 67 0. Di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng

1. Trong tr-êng hîp ng-êi lËp di chóc cã ®Ó l¹i mét phÇn di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng th× phÇn di s¶n ®ã kh«ng ®-îc chia thõa kÕ vµ ®-îc giao cho mét ng-êi ®· ®-îc chØ ®Þnh trong di chóc qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn viÖc thê cóng; nÕu ng-êi ®-îc chØ ®Þnh kh«ng thùc hiÖn ®óng di chóc hoÆc kh«ng theo tho¶ thuËn cña nh÷ng ng-êi thõa kÕ th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã quyÒn giao phÇn di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng cho ng-êi kh¸c qu¶n lý ®Ó thê cóng.

Trong tr-êng hîp ng-êi ®Ó l¹i di s¶n kh«ng chØ ®Þnh ng-êi qu¶n lý di s¶n thê cóng th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ cö mét ng-êi qu¶n lý di s¶n thê cóng.

Trong tr-êng hîp tÊt c¶ nh÷ng ng-êi thõa kÕ theo di chóc ®Òu ®· chÕt th× phÇn di s¶n dïng ®Ó thê cóng thuéc vÒ ng-êi ®ang qu¶n lý hîp ph¸p di s¶n ®ã trong sè nh÷ng ng-êi thuéc diÖn thõa kÕ theo ph¸p luËt.

172

2. Trong tr-êng hîp toµn bé di s¶n cña ng-êi chÕt kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n nghÜa vô tµi s¶n cña ng-êi ®ã th× kh«ng ®-îc dµnh mét phÇn di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng.

§ iÒu 67 1. Di tÆng

1. Di tÆng lµ viÖc ng-êi lËp di chóc dµnh mét phÇn di s¶n ®Ó tÆng cho ng-êi kh¸c. ViÖc di tÆng ph¶i ®-îc ghi râ trong di chóc.

2. Ng-êi ®-îc di tÆng kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n ®èi víi phÇn ®-îc di tÆng, trõ tr-êng hîp toµn bé di s¶n kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n nghÜa vô tµi s¶n cña ng-êi lËp di chóc th× phÇn di tÆng còng ®-îc dïng ®Ó thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cßn l¹i cña ng-êi nµy.

§ iÒu 67 2. C«ng bè di chóc

1. Trong tr-êng hîp di chóc b»ng v¨n b¶n ®-îc l-u gi÷ t¹i c¬ quan c«ng chøng th× c«ng chøng viªn lµ ng-êi c«ng bè di chóc.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi ®Ó l¹i di chóc chØ ®Þnh ng-êi c«ng bè di chóc th× ng-êi nµy cã nghÜa vô c«ng bè di chóc; nÕu ng-êi ®Ó l¹i di chóc kh«ng chØ ®Þnh hoÆc cã chØ ®Þnh nh-ng ng-êi ®-îc chØ ®Þnh tõ chèi c«ng bè di chóc th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ cßn l¹i tho¶ thuËn cö ng-êi c«ng bè di chóc.

3. Sau thêi ®iÓm më thõa kÕ, ng-êi c«ng bè di chóc ph¶i sao göi di chóc tíi tÊt c¶ nh÷ng ng-êi cã liªn quan ®Õn néi dung di chóc.

4. Ng-êi nhËn ®-îc b¶n sao di chóc cã quyÒn yªu cÇu ®èi chiÕu víi b¶n gèc cña di chóc.

5. Trong tr-êng hîp di chóc ®-îc lËp b»ng tiÕng n-íc ngoµi th× b¶n di chóc ®ã ph¶i ®-îc dÞch ra tiÕng ViÖt vµ ph¶i cã c«ng chøng.

§ iÒu 67 3. Gi¶i thÝch néi dung di chóc

Trong tr-êng hîp néi dung di chóc kh«ng râ rµng dÉn ®Õn nhiÒu çch hiÓu kh¸c nhau th× ng-êi c«ng bè di chóc vµ nh÷ng ng-êi thõa kÕ ph¶i cïng nhau gi¶i thÝch néi dung di chóc dùa trªn ý nguyÖn ®Ých thùc tr-íc ®©y cña ng-êi chÕt, cã xem xÐt ®Õn mèi quan hÖ cña ng-êi chÕt víi ng-êi thõa kÕ theo di chóc. Khi nh÷ng ng-êi nµy kh«ng nhÊt trÝ vÒ çch hiÓu néi dung di chóc th× coi nh- kh«ng cã di chóc vµ viÖc chia di s¶n ®-îc ¸p dông theo quy ®Þnh vÒ thõa kÕ theo ph¸p luËt.

Trong tr-êng hîp cã mét phÇn néi dung di chóc kh«ng gi¶i thÝch ®-îc nh-ng kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn çc phÇn cßn l¹i cña di chóc th× chØ phÇn kh«ng gi¶i thÝch ®-îc kh«ng cã hiÖu lùc.

173

C h - ¬ n g X X IV T H õ A K Õ T H E O P H¸ P LU Ë T

§ iÒu 67 4. Thõa kÕ theo ph¸p luËt

Thõa kÕ theo ph¸p luËt lµ thõa kÕ theo hµng thõa kÕ, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù thõa kÕ do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 67 5. Nh÷ng tr-êng hîp thõa kÕ theo ph¸p luËt

1. Thõa kÕ theo ph¸p luËt ®-îc ¸p dông trong nh÷ng tr-êng hîp sau ®©y:

a) Kh«ng cã di chóc;

b) Di chóc kh«ng hîp ph¸p;

c) Nh÷ng ng-êi thõa kÕ theo di chóc ®Òu chÕt tr-íc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm víi ng-êi lËp di chóc; c¬ quan, tæ chøc ®-îc h-ëng thõa kÕ theo di chóc kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ;

d) Nh÷ng ng-êi ®-îc chØ ®Þnh lµm ng-êi thõa kÕ theo di chóc mµ kh«ng cã quyÒn h-ëng di s¶n hoÆc tõ chèi quyÒn nhËn di s¶n.

2. Thõa kÕ theo ph¸p luËt còng ®-îc ¸p dông ®èi víi c¸c phÇn di s¶n sau ®©y:

a) PhÇn di s¶n kh«ng ®-îc ®Þnh ®o¹t trong di chóc;

b) PhÇn di s¶n cã liªn quan ®Õn phÇn cña di chóc kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt;

c) PhÇn di s¶n cã liªn quan ®Õn ng-êi ®-îc thõa kÕ theo di chóc nh-ng hä kh«ng cã quyÒn h-ëng di s¶n, tõ chèi quyÒn nhËn di s¶n, chÕt tr-íc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm víi ng-êi lËp di chóc; liªn quan ®Õn c¬ quan, tæ chøc ®-îc h-ëng di s¶n theo di chóc, nh-ng kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.

§ iÒu 67 6. Ng-êi thõa kÕ theo ph¸p luËt

1. Nh÷ng ng-êi thõa kÕ theo ph¸p luËt ®-îc quy ®Þnh theo thø tù sau ®©y:

a) Hµng thõa kÕ thø nhÊt gåm: vî, chång, cha ®Î, mÑ ®Î, cha nu«i, mÑ nu«i, con ®Î, con nu«i cña ng-êi chÕt;

b) Hµng thõa kÕ thø hai gåm: «ng néi, bµ néi, «ng ngo¹i, bµ ngo¹i, anh ruét, chÞ ruét, em ruét cña ng-êi chÕt; ch¸u ruét cña ng-êi chÕt mµ ng-êi chÕt lµ «ng néi, bµ néi, «ng ngo¹i, bµ ngo¹i;

c) Hµng thõa kÕ thø ba gåm: cô néi, cô ngo¹i cña ng-êi chÕt; b¸c ruét, chó ruét, cËu ruét, c« ruét, d× ruét cña ng-êi chÕt; ch¸u ruét cña ng-êi chÕt mµ ng-êi chÕt lµ b¸c ruét, chó ruét, cËu ruét, c« ruét, d× ruét, ch¾t ruét cña ng-êi chÕt mµ ng-êi chÕt lµ cô néi, cô ngo¹i.

2. Nh÷ng ng-êi thõa kÕ cïng hµng ®-îc h-ëng phÇn di s¶n b»ng nhau.

174

3. Nh÷ng ng-êi ë hµng thõa kÕ sau chØ ®-îc h-ëng thõa kÕ, nÕu kh«ng cßn ai ë hµng thõa kÕ tr-íc do ®· chÕt, kh«ng cã quyÒn h-ëng di s¶n, bÞ truÊt quyÒn h-ëng di s¶n hoÆc tõ chèi nhËn di s¶n.

§ iÒu 67 7. Thõa kÕ thÕ vÞ

Trong tr-êng hîp con cña ng-êi ®Ó l¹i di s¶n chÕt tr-íc hoÆc cïng mét thêi ®iÓm víi ng-êi ®Ó l¹i di s¶n th× ch¸u ®-îc h-ëng phÇn di s¶n mµ cha hoÆc mÑ cña ch¸u ®-îc h-ëng nÕu cßn sèng; nÕu ch¸u còng chÕt tr-íc hoÆc cïng mét thêi ®iÓm víi ng-êi ®Ó l¹i di s¶n th× ch¾t ®-îc h-ëng phÇn di s¶n mµ cha hoÆc mÑ cña ch¾t ®-îc h-ëng nÕu cßn sèng.

§ iÒu 6 7 8. Quan hÖ thõa kÕ gi÷a con nu«i vµ cha nu«i, mÑ nu«i vµ cha ®Î, mÑ ®Î

Con nu«i vµ cha nu«i, mÑ nu«i ®-îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ cßn ®-îc thõa kÕ di s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 676 vµ §iÒu 677 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 67 9. Quan hÖ thõa kÕ gi÷a con riªng vµ bè d-îng, mÑ kÕ

Con riªng vµ bè d-îng, mÑ kÕ nÕu cã quan hÖ ch¨m sãc, nu«i d-ìng nhau nh- cha con, mÑ con th× ®-îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ cßn ®-îc thõa kÕ di s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 676 vµ §iÒu 677 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 6 8 0. ViÖc thõa kÕ trong tr-êng hîp vî, chång ®· chia tµi s¶n chung, ®ang xin ly h«n, ®· kÕt h«n víi ng-êi kh¸c

1. Trong tr-êng hîp vî, chång ®· chia tµi s¶n chung khi h«n nh©n cßn tån t¹i mµ sau ®ã mét ng-êi chÕt th× ng-êi cßn sèng vÉn ®-îc thõa kÕ di s¶n.

2. Trong tr-êng hîp vî, chång xin ly h«n mµ ch-a ®-îc hoÆc ®· ®-îc Toµ ¸n cho ly h«n b»ng b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ch-a cã hiÖu lùc ph¸p luËt, nÕu mét ng-êi chÕt th× ng-êi cßn sèng vÉn ®-îc thõa kÕ di s¶n.

3. Ng-êi ®ang lµ vî hoÆc chång cña mét ng-êi t¹i thêi ®iÓm ng-êi ®ã chÕt th× dï sau ®ã ®· kÕt h«n víi ng-êi kh¸c vÉn ®-îc thõa kÕ di s¶n.

C h - ¬ n g X X V

T H A N H T O¸ N Vµ P H© N C HIA D I S ¶N

§ iÒu 68 1. Häp mÆt nh÷ng ng-êi thõa kÕ

1. Sau khi cã th«ng b¸o vÒ viÖc më thõa kÕ hoÆc di chóc ®-îc c«ng bè, nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã thÓ häp mÆt ®Ó tho¶ thuËn nh÷ng viÖc sau ®©y:

175

a) Cö ng-êi qu¶n lý di s¶n, ng-êi ph©n chia di s¶n, x¸c ®Þnh quyÒn, nghÜa vô cña nh÷ng ng-êi nµy, nÕu ng-êi ®Ó l¹i di s¶n kh«ng chØ ®Þnh trong di chóc;

b) Çch thøc ph©n chia di s¶n.

2. Mäi tho¶ thuËn cña nh÷ng ng-êi thõa kÕ ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.

§ iÒu 68 2. Ng-êi ph©n chia di s¶n

1. Ng-êi ph©n chia di s¶n cã thÓ ®ång thêi lµ ng-êi qu¶n lý di s¶n ®-îc chØ ®Þnh trong di chóc hoÆc ®-îc nh÷ng ng-êi thõa kÕ tho¶ thuËn cö ra.

2. Ng-êi ph©n chia di s¶n ph¶i chia di s¶n theo ®óng di chóc hoÆc ®óng tho¶ thuËn cña nh÷ng ng-êi thõa kÕ theo ph¸p luËt.

3. Ng-êi ph©n chia di s¶n ®-îc h-ëng thï lao, nÕu ng-êi ®Ó l¹i di s¶n cho phÐp trong di chóc hoÆc nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã tho¶ thuËn.

§ iÒu 68 3. Thø tù -u tiªn thanh to¸n

Çc nghÜa vô tµi s¶n vµ çc kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn thõa kÕ ®-îc thanh to¸n theo thø tù sau ®©y:

1. Chi phÝ hîp lý theo tËp qu¸n cho viÖc mai t¸ng;

2. TiÒn cÊp d-ìng cßn thiÕu;

3. TiÒn trî cÊp cho ng-êi sèng n-¬ng nhê;

4. TiÒn c«ng lao ®éng;

5. TiÒn båi th-êng thiÖt h¹i;

6. ThuÕ vµ çc kho¶n nî kh¸c ®èi víi Nhµ n-íc;

7. TiÒn ph¹t;

8. Çc kho¶n nî kh¸c ®èi víi ç nh©n, ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ kh¸c;

9. Chi phÝ cho viÖc b¶o qu¶n di s¶n;

10. Çc chi phÝ kh¸c.

§ iÒu 68 4. Ph©n chia di s¶n theo di chóc

1. ViÖc ph©n chia di s¶n ®-îc thùc hiÖn theo ý chÝ cña ng-êi ®Ó l¹i di chóc; nÕu di chóc kh«ng x¸c ®Þnh râ phÇn cña tõng ng-êi thõa kÕ th× di s¶n ®-îc chia ®Òu cho nh÷ng ng-êi ®-îc chØ ®Þnh trong di chóc, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp di chóc x¸c ®Þnh ph©n chia di s¶n theo hiÖn vËt th× ng-êi thõa kÕ ®-îc nhËn hiÖn vËt kÌm theo hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc tõ hiÖn vËt ®ã hoÆc ph¶i chÞu phÇn gi¸ trÞ cña hiÖn vËt bÞ gi¶m sót tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ph©n chia di s¶n; nÕu hiÖn vËt bÞ tiªu huû do lçi cña ng-êi kh¸c th× ng-êi thõa kÕ cã quyÒn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i.

176

3. Trong tr-êng hîp di chóc chØ x¸c ®Þnh ph©n chia di s¶n theo tû lÖ ®èi víi tæng gi¸ trÞ khèi di s¶n th× tû lÖ nµy ®-îc tÝnh trªn gi¸ trÞ khèi di s¶n ®ang cßn vµo thêi ®iÓm ph©n chia di s¶n.

§ iÒu 68 5. Ph©n chia di s¶n theo ph¸p luËt

1. Khi ph©n chia di s¶n nÕu cã ng-êi thõa kÕ cïng hµng ®· thµnh thai nh-ng ch-a sinh ra th× ph¶i dµnh l¹i mét phÇn di s¶n b»ng phÇn mµ ng-êi thõa kÕ kh¸c ®-îc h-ëng, ®Ó nÕu ng-êi thõa kÕ ®ã cßn sèng khi sinh ra, ®-îc h-ëng; nÕu chÕt tr-íc khi sinh ra th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ kh¸c ®-îc h-ëng.

2. Nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã quyÒn yªu cÇu ph©n chia di s¶n b»ng hiÖn vËt; nÕu kh«ng thÓ chia ®Òu b»ng hiÖn vËt th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc ®Þnh gi¸ hiÖn vËt vµ tho¶ thuËn vÒ ng-êi nhËn hiÖn vËt; nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®-îc th× hiÖn vËt ®-îc b¸n ®Ó chia.

§ iÒu 68 6. H¹n chÕ ph©n chia di s¶n

Trong tr-êng hîp theo ý chÝ cña ng-êi lËp di chóc hoÆc theo tho¶ thuËn cña tÊt c¶ nh÷ng ng-êi thõa kÕ, di s¶n chØ ®-îc ph©n chia sau mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh th× chØ khi ®· hÕt thêi h¹n ®ã di s¶n míi ®-îc ®em chia.

Trong tr-êng hîp yªu cÇu chia di s¶n thõa kÕ mµ viÖc chia di s¶n ¶nh h-ëng nghiªm träng ®Õn ®êi sèng cña bªn vî hoÆc chång cßn sèng vµ gia ®×nh th× bªn cßn sèng cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n x¸c ®Þnh phÇn di s¶n mµ nh÷ng ng-êi thõa kÕ ®-îc h-ëng nh-ng ch-a cho chia di s¶n trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, nh-ng kh«ng qu¸ ba n¨m, kÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ; nÕu hÕt thêi h¹n do Toµ ¸n x¸c ®Þnh hoÆc bªn cßn sèng ®· kÕt h«n víi ng-êi kh¸c th× nh÷ng ng-êi thõa kÕ kh¸c cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n cho chia di s¶n thõa kÕ.

§ iÒu 6 8 7. Ph©n chia di s¶n trong tr-êng hîp cã ng-êi thõa kÕ míi hoÆc cã ng-êi thõa kÕ bÞ b¸c bá quyÒn thõa kÕ

1. Trong tr-êng hîp ®· ph©n chia di s¶n mµ xuÊt hiÖn ng-êi thõa kÕ míi th× kh«ng thùc hiÖn viÖc ph©n chia l¹i di s¶n b»ng hiÖn vËt, nh-ng nh÷ng ng-êi thõa kÕ ®· nhËn di s¶n ph¶i thanh to¸n cho ng-êi thõa kÕ míi mét kho¶n tiÒn t-¬ng øng víi phÇn di s¶n cña ng-êi ®ã t¹i thêi ®iÓm chia thõa kÕ theo tû lÖ t-¬ng øng víi phÇn di s¶n ®· nhËn, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp ®· ph©n chia di s¶n mµ cã ng-êi thõa kÕ bÞ b¸c bá quyÒn thõa kÕ th× ng-êi ®ã ph¶i tr¶ l¹i di s¶n hoÆc thanh to¸n mét kho¶n tiÒn t-¬ng ®-¬ng víi gi¸ trÞ di s¶n ®-îc h-ëng t¹i thêi ®iÓm chia thõa kÕ cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

P H Ç N T H ø N ¨ M Q U Y ®ÞN H V Ò C h u y Ó n Q U Y Ò N S ö D ô N G ®ÊT

177

C h - ¬ n g X X V I N H÷N G Q U Y ®ÞN H C HU N G

§ iÒu 68 8. C¨n cø x¸c lËp quyÒn sö dông ®Êt

1. §Êt ®ai thuéc h×nh thøc së h÷u nhµ n-íc, do ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý.

2. QuyÒn sö dông ®Êt cña ç nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, chñ thÓ kh¸c ®-îc x¸c lËp do Nhµ n-íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt hoÆc c«ng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

3. QuyÒn sö dông ®Êt cña ç nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, chñ thÓ kh¸c còng ®-îc x¸c lËp do ®-îc ng-êi kh¸c chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 68 9. H×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt

1. ViÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®-îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu nµy.

2. Hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã c«ng chøng, chøng thùc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

3. ViÖc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt ®-îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 733 ®Õn §iÒu 735 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 69 0. Gi¸ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt

Gi¸ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt do çc bªn tho¶ thuËn hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh.

§ iÒu 69 1. Nguyªn t¾c chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt

1. Ç nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, chñ thÓ kh¸c sö dông ®Êt ®-îc ph¸p luËt cho phÐp chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt míi cã quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.

2. Khi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, çc bªn cã quyÒn tho¶ thuËn vÒ néi dung cña hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt nh-ng ph¶i phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

3. Bªn nhËn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n ghi trong giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt vµ phï hîp víi quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ë ®Þa ph-¬ng t¹i thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.

§ iÒu 69 2. HiÖu lùc cña viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt

ViÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

178

C h - ¬ n g X X V II

H î P ® å N G C HU Y ÓN ® æ I Q U Y ÒN S ö D ô N G ® Ê T

§ iÒu 69 3. Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã çc bªn chuyÓn giao ®Êt vµ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cho nhau theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 69 4. Néi dung cña hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt bao gåm çc néi dung sau ®©y:

1. Tªn, ®Þa chØ cña çc bªn;


3. Lo¹i ®Êt, h¹ng ®Êt, diÖn tÝch, vÞ trÝ, sè hiÖu, ranh giíi vµ t×nh tr¹ng ®Êt;

4. Thêi ®iÓm chuyÓn giao ®Êt;

5. Thêi h¹n sö dông ®Êt cña bªn chuyÓn ®æi; thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i cña bªn ®-îc chuyÓn ®æi;

6. Chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, nÕu cã;

7. QuyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt chuyÓn ®æi;

8. Tr¸ch nhiÖm cña çc bªn khi vi ph¹m hîp ®ång.

§ iÒu 69 5. NghÜa vô cña çc bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt

Çc bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. ChuyÓn giao ®Êt cho nhau ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

2. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n;

3. ChÞu lÖ phÝ vÒ viÖc chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi diÖn tÝch ®Êt mµ m×nh ®-îc chuyÓn ®æi vµ thùc hiÖn çc nghÜa vô cña ng-êi sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;

4. Thanh to¸n tiÒn chªnh lÖch, nÕu gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt chuyÓn ®æi cña mét bªn cao h¬n, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 69 6. QuyÒn cña çc bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt

Çc bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn kia giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

179

2. Yªu cÇu bªn kia giao cho m×nh toµn bé giÊy tê hîp ph¸p vÒ quyÒn sö dông ®Êt;

3. §-îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt ®· chuyÓn ®æi;

4. §-îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n.

C h - ¬ n g X X V III

H î P ® å N G C HU Y ÓN N H- îN G Q U Y ÒN S ö D ô N G ® Ê T

§ iÒu 69 7. Hîp ®ång chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt chuyÓn giao ®Êt vµ quyÒn sö dông ®Êt cho bªn nhËn chuyÓn nh-îng, cßn bªn nhËn chuyÓn nh-îng tr¶ tiÒn cho bªn chuyÓn nh-îng theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 69 8. Néi dung cña hîp ®ång chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt bao gåm çc néi dung sau ®©y:




4. Thêi h¹n sö dông ®Êt cña bªn chuyÓn nh-îng; thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i cña bªn nhËn chuyÓn nh-îng;

5. Gi¸ chuyÓn nh-îng;

6. Ph-¬ng thøc, thêi h¹n thanh to¸n;

7. QuyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt chuyÓn nh-îng;

8. Çc th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt;


§ iÒu 69 9. NghÜa vô cña bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. ChuyÓn giao ®Êt cho bªn nhËn chuyÓn nh-îng ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

2. Giao giÊy tê cã liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt cho bªn nhËn chuyÓn nh-îng.

180

§ iÒu 70 0. QuyÒn cña bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt cã quyÒn ®-îc nhËn tiÒn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt; tr-êng hîp bªn nhËn chuyÓn nh-îng chËm tr¶ tiÒn th× ¸p dông theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 305 cña Bé luËt nµy.

§ iÒu 70 1. NghÜa vô cña bªn nhËn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Tr¶ ®ñ tiÒn, ®óng thêi h¹n vµ ®óng ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn cho bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt;

2. §¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;

3. B¶o ®¶m quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt chuyÓn nh-îng;

4. Thùc hiÖn çc nghÜa vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 70 2. QuyÒn cña bªn nhËn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt giao cho m×nh giÊy tê cã liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt;

2. Yªu cÇu bªn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

3. §-îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt ®-îc chuyÓn nh-îng;

4. §-îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n.

181

C h - ¬ n g X X IX H î P ® å N G T HU ª , t h u ª l ¹ i Q U Y ÒN S ö D ô N G ® Ê T

Môc 1

H î p ® å n g t h u ª q u y Ò n s ö d ô n g § Êt

§ iÒu 70 3. Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn cho thuª chuyÓn giao ®Êt cho bªn thuª ®Ó sö dông trong mét thêi h¹n, cßn bªn thuª ph¶i sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, tr¶ tiÒn thuª vµ tr¶ l¹i ®Êt khi hÕt thêi h¹n thuª theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 70 4. Néi dung cña hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt bao gåm çc néi dung sau ®©y:




4. Thêi h¹n thuª;

5. Gi¸ thuª;

6. Ph-¬ng thøc, thêi h¹n thanh to¸n;

7. QuyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt thuª;

8. Tr¸ch nhiÖm cña çc bªn khi vi ph¹m hîp ®ång;

9. Gi¶i quyÕt hËu qu¶ khi hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt hÕt h¹n.

§ iÒu 70 5. NghÜa vô cña bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt

Bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. §¨ng ký viÖc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt;

2. ChuyÓn giao ®Êt cho bªn thuª ®ñ diÖn tÝch, ®óng vÞ trÝ, sè hiÖu, h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

3. Cho thuª quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n ®-îc giao, ®-îc thuª;

4. KiÓm tra, nh¾c nhë bªn thuª b¶o vÖ, gi÷ g×n ®Êt vµ sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých;

5. Nép thuÕ sö dông ®Êt, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;

6. B¸o cho bªn thuª vÒ quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt thuª.

182

§ iÒu 70 6. QuyÒn cña bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt

Bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt tr¶ ®ñ tiÒn thuª;

2. Yªu cÇu bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt ngay viÖc sö dông ®Êt kh«ng ®óng môc ®Ých, huû ho¹i ®Êt hoÆc lµm gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông cña ®Êt; nÕu bªn thuª kh«ng chÊm døt ngay hµnh vi vi ph¹m th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång, yªu cÇu bªn thuª tr¶ l¹i ®Êt ®ang thuª vµ båi th-êng thiÖt h¹i;

3. Yªu cÇu bªn thuª tr¶ l¹i ®Êt khi thêi h¹n cho thuª ®· hÕt.

§ iÒu 70 7. NghÜa vô cña bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt

Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, ®óng ranh giíi, ®óng thêi h¹n cho thuª;

2. Kh«ng ®-îc huû ho¹i, lµm gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông cña ®Êt vµ ph¶i thùc hiÖn çc yªu cÇu kh¸c nh- ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt;

3. Tr¶ ®ñ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt ®óng thêi h¹n, ®óng ®Þa ®iÓm vµ theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn; nÕu viÖc sö dông ®Êt kh«ng sinh lîi th× bªn thuª vÉn ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;

4. Tu©n theo çc quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr-êng; kh«ng ®-îc lµm tæn h¹i ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng-êi sö dông ®Êt xung quanh;

5. Tr¶ l¹i ®Êt ®óng t×nh tr¹ng nh- khi nhËn sau khi hÕt thêi h¹n thuª, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 70 8. QuyÒn cña bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt

Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn cho thuª chuyÓn giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng vÞ trÝ, sè hiÖu, h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

2. §-îc sö dông ®Êt thuª æn ®Þnh theo thêi h¹n nh- ®· tho¶ thuËn;

3. §-îc h-ëng hoa lîi, lîi tøc tõ viÖc sö dông ®Êt;

4. §¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 426 cña Bé luËt nµy;

5. Yªu cÇu bªn cho thuª gi¶m, miÔn tiÒn thuª trong tr-êng hîp do bÊt kh¶ kh¸ng mµ hoa lîi, lîi tøc bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót.

§ iÒu 70 9. ChËm tr¶ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt

Khi bªn thuª chËm tr¶ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt theo tho¶ thuËn th× bªn cho thuª cã thÓ gia h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn thuª kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô

183

th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång, yªu cÇu bªn thuª tr¶ l¹i ®Êt. Bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn thuª tr¶ ®ñ tiÒn trong thêi gian ®· thuª kÓ c¶ l·i ®èi víi kho¶n tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt c¬ b¶n do Ng©n hµng Nhµ n-íc quy ®Þnh t-¬ng øng víi thêi gian chËm tr¶ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n.

§ iÒu 71 0. Båi th-êng thiÖt h¹i do ®Êt bÞ thu håi

1. Khi bªn cho thuª hoÆc bªn thuª cè ý vi ph¹m nghÜa vô cña ng-êi sö dông ®Êt dÉn ®Õn viÖc Nhµ n-íc thu håi ®Êt th× bªn vi ph¹m ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn kia.

2. Trong tr-êng hîp hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt ®ang cã hiÖu lùc nh-ng do nhu cÇu vÒ quèc phßng, an ninh, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mµ Nhµ n-íc thu håi ®Êt th× hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt tr-íc thêi h¹n.

Trong tr-êng hîp bªn thuª ®· tr¶ tiÒn tr-íc th× bªn cho thuª ph¶i tr¶ l¹i cho bªn thuª kho¶n tiÒn cßn l¹i t-¬ng øng víi thêi gian ch-a sö dông ®Êt; nÕu bªn thuª ch-a tr¶ tiÒn th× chØ ph¶i tr¶ tiÒn t-¬ng øng víi thêi gian ®· sö dông ®Êt.

Bªn cho thuª ®-îc Nhµ n-íc båi th-êng thiÖt h¹i do thu håi ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cßn bªn thuª ®-îc Nhµ n-íc båi th-êng thiÖt h¹i vÒ hoa lîi cã trªn ®Êt.

§ iÒu 11. QuyÒn tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt khi mét bªn chÕt

1. Trong tr-êng hîp bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt lµ ç nh©n chÕt th× bªn thuª vÉn ®-îc tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt cho ®Õn hÕt thêi h¹n thuª.

2. Trong tr-êng hîp bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt lµ ç nh©n chÕt th× thµnh viªn trong hé gia ®×nh cña ng-êi ®ã ®-îc tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt cho ®Õn hÕt thêi h¹n thuª nh-ng ph¶i b¸o víi c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

§ iÒu 7 1 2. ChuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n cho thuª quyÒn sö dông ®Êt

Khi thêi h¹n cho thuª quyÒn sö dông ®Êt ®ang cßn, bªn cho thuª vÉn cã quyÒn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt cho ng-êi kh¸c nÕu ®-îc c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn cho phÐp, nh-ng ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt ®Ó bªn thuª thùc hiÖn nghÜa vô víi bªn nhËn chuyÓn nh-îng quyÒn sö dông ®Êt.

Bªn thuª vÉn ®-îc tiÕp tôc thuª cho ®Õn hÕt thêi h¹n thuª quyÒn sö dông ®Êt theo hîp ®ång.

§ iÒu 71 3. ChÊm døt hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt

1. Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt trong çc tr-êng hîp sau ®©y:

a) HÕt thêi h¹n thuª vµ kh«ng ®-îc gia h¹n thuª;

184

b) Theo tho¶ thuËn cña çc bªn;

c) Nhµ n-íc thu håi ®Êt;

d) Mét trong çc bªn ®¬n ph-¬ng chÊm døt thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc huû bá hîp ®ång theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;

®) Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt lµ ç nh©n chÕt mµ trong hé gia ®×nh cña ng-êi ®ã kh«ng cßn thµnh viªn nµo kh¸c hoÆc cã nh-ng kh«ng cã nhu cÇu tiÕp tôc thuª;

e) DiÖn tÝch ®Êt thuª kh«ng cßn do thiªn tai;

g) Çc tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2. Khi hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt, ng-êi thuª quyÒn sö dông ®Êt ph¶i kh«i phôc t×nh tr¹ng ®Êt nh- khi nhËn ®Êt, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c. Tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®-îc gi¶i quyÕt theo tho¶ thuËn cña çc bªn.

Môc 2

H î p ® å n g t h u ª l ¹ i q u y Ò n s ö d ô n g ® Êt

§ iÒu 71 4. Hîp ®ång thuª l¹i quyÒn sö dông ®Êt

Trong tr-êng hîp ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c th× quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu tõ §iÒu 703 ®Õn §iÒu 713 cña Bé luËt nµy còng ®-îc ¸p dông ®èi víi hîp ®ång thuª l¹i quyÒn sö dông ®Êt.

C h - ¬ n g X X X

H î p ® å n g t h Õ c h Ê p q u y Ò n sö d ô n g ® Êt

§ iÒu 71 5. Hîp ®ång thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn sö dông ®Êt (sau ®©y gäi lµ bªn thÕ chÊp) dïng quyÒn sö dông ®Êt cña m×nh ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù víi bªn kia (sau ®©y gäi lµ bªn nhËn thÕ chÊp). Bªn thÕ chÊp ®-îc tiÕp tôc sö dông ®Êt trong thêi h¹n thÕ chÊp.

§ iÒu 71 6. Ph¹m vi thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

1. QuyÒn sö dông ®Êt cã thÓ ®-îc thÕ chÊp mét phÇn hoÆc toµn bé.

2. Tr-êng hîp ng-êi sö dông ®Êt thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt th× nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c, rõng trång, v-ên c©y vµ çc tµi s¶n kh¸c cña ng-êi thÕ chÊp g¾n liÒn víi ®Êt chØ thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn.

185

§ iÒu 71 7. NghÜa vô cña bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Giao giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho bªn nhËn thÕ chÊp;

2. Lµm thñ tôc ®¨ng ký viÖc thÕ chÊp; xo¸ viÖc ®¨ng ký thÕ chÊp khi hîp ®ång thÕ chÊp chÊm døt;

3. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, kh«ng lµm huû ho¹i, lµm gi¶m gi¸ trÞ cña ®Êt ®· thÕ chÊp;

4. Thanh to¸n tiÒn vay ®óng h¹n, ®óng ph-¬ng thøc theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång.

§ iÒu 71 8. QuyÒn cña bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §-îc sö dông ®Êt trong thêi h¹n thÕ chÊp;

2. §-îc nhËn tiÒn vay do thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt theo ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;

3. H-ëng hoa lîi, lîi tøc thu ®-îc, trõ tr-êng hîp hoa lîi, lîi tøc còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp;

4. §-îc chuyÓn ®æi, chuyÓn nh-îng, cho thuª, cho thuª l¹i quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp nÕu ®-îc bªn nhËn thÕ chÊp ®ång ý;

5. NhËn l¹i giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt sau khi ®· thùc hiÖn xong nghÜa vô thÕ chÊp.

§ iÒu 71 9. NghÜa vô cña bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Cïng víi bªn thÕ chÊp ®¨ng ký viÖc thÕ chÊp;

2. Tr¶ l¹i giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt khi bªn thÕ chÊp ®· thùc hiÖn nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp.

§ iÒu 72 0. QuyÒn cña bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. KiÓm tra, nh¾c nhë bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt b¶o vÖ, gi÷ g×n ®Êt vµ sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých;

2. §-îc -u tiªn thanh to¸n nî trong tr-êng hîp xö l‎ý quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp.

186

§ iÒu 72 1. Xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp

Khi ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®-îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt mµ bªn thÕ chÊp kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô th× quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp ®-îc xö lý theo tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tháa thuËn hoÆc kh«ng xö lý ®-îc theo tho¶ thuËn th× bªn nhËn thÕ chÊp cã quyÒn khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n.

C h - ¬ n g X X X I

H î p ® å n g T Æ n g c h o q u y Ò n s ö d ô n g ® Êt

§ iÒu 72 2. Hîp ®ång tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã bªn tÆng cho giao quyÒn sö dông ®Êt cho bªn ®-îc tÆng cho mµ kh«ng yªu cÇu ®Òn bï, cßn bªn ®-îc tÆng cho ®ång ý nhËn theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 72 3. Néi dung cña hîp ®ång tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt bao gåm çc néi dung sau ®©y:


2. Lý do tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt;



5. Thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i cña bªn tÆng cho;

6. QuyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt ®-îc tÆng cho;


§ iÒu 72 4. NghÜa vô cña bªn tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt

Bªn tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

2. Giao giÊy tê cã liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt cho bªn ®-îc tÆng cho ®Ó lµm thñ tôc ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt.

§ iÒu 72 5. NghÜa vô cña bªn ®-îc tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt

Bªn ®-îc tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

187

1. §¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt t¹i c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;

2. B¶o ®¶m quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt ®-îc tÆng cho;


§ iÒu 72 6. QuyÒn cña bªn ®-îc tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt

Bªn ®-îc tÆng cho quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn tÆng cho giao ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn;

2. §-îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n;

3. §-îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

C h - ¬ n g X X X II

h î p ® å n g Gã p v è n b » n g g i ¸ t rÞ q u y Ò n s ö d ô n g ® Êt

§ iÒu 72 7. Hîp ®ång gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a çc bªn, theo ®ã ng-êi sö dông ®Êt (sau ®©y gäi lµ bªn gãp vèn) gãp phÇn vèn cña m×nh b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó hîp t¸c s¶n xuÊt, kinh doanh víi ç nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, chñ thÓ kh¸c theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 72 8. Néi dung cña hîp ®ång gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt bao gåm çc néi dung sau ®©y:




4. Thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i cña bªn gãp vèn;

5. Thêi h¹n gãp vèn;

6. Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt gãp vèn;

7. QuyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt ®-îc gãp vèn;


§ iÒu 72 9. NghÜa vô cña bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

188

1. Giao ®Êt ®óng thêi h¹n, ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;

2. §¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt t¹i c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 73 0. QuyÒn cña bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. §-îc h-ëng lîi nhuËn theo tû lÖ gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt;

2. §-îc chuyÓn nh-îng, ®Ó thõa kÕ phÇn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, trõ tr-êng hîp cã tháa thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c;

3. §-îc nhËn l¹i quyÒn sö dông ®Êt ®· gãp vèn theo tháa thuËn hoÆc khi thêi h¹n gãp vèn ®· hÕt;

4. Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i nÕu bªn nhËn gãp vèn kh«ng thùc hiÖn viÖc thanh to¸n phÇn lîi nhuËn ®óng thêi h¹n hoÆc thanh to¸n kh«ng ®Çy ®ñ.

§ iÒu 7 3 1. NghÜa vô cña bªn nhËn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cã çc nghÜa vô sau ®©y:

1. Thanh to¸n phÇn lîi nhuËn cho bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®óng thêi h¹n, ®óng ph-¬ng thøc ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;

2. B¶o ®¶m quyÒn cña ng-êi thø ba ®èi víi ®Êt ®-îc gãp vèn;


§ iÒu 73 2. QuyÒn cña bªn nhËn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt

Bªn nhËn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt cã çc quyÒn sau ®©y:

1. Yªu cÇu bªn gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng thêi h¹n, h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt, vÞ trÝ, sè hiÖu vµ t×nh tr¹ng ®Êt nh- ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;

2. §-îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n;

3. §-îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt trong tr-êng hîp bªn nhËn gãp vèn lµ ph¸p nh©n, trõ tr-êng hîp gãp vèn trong hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.

C h - ¬ n g X X X III

T H õ A K Õ Q U Y ÒN S ö D ô N G ® Ê T

189

§ iÒu 73 3. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt

Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt lµ viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cña ng-êi chÕt sang cho ng-êi thõa kÕ theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 73 4. Ç nh©n ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt

Ç nh©n ®-îc Nhµ n-íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, nhËn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cã quyÒn ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh t¹i PhÇn thø t- cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§ iÒu 7 3 5. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt ®-îc Nhµ n-íc giao cho hé gia ®×nh

Hé gia ®×nh ®-îc Nhµ n-íc giao ®Êt nÕu trong hé cã thµnh viªn chÕt th× quyÒn sö dông ®Êt cña thµnh viªn ®ã ®-îc ®Ó l¹i cho nh÷ng ng-êi thõa kÕ theo quy ®Þnh t¹i PhÇn thø t- cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

P h Ç n t h ø s ¸ u Q u y Ò n s ë h ÷ u t rÝ t u Ö vµ c h u y Ó n g i a o c « n g n g h Ö

C h - ¬ n g X X X IV

Q u y Ò n t ¸c g i¶ vµ q u y Ò n l i ª n q u a n

Mô c 1

Q u y Ò n t ¸c g i ¶

§ iÒu 73 6. T¸c gi¶

1. Ng-êi s¸ng t¹o t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc (sau ®©y gäi chung lµ t¸c phÈm) lµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm ®ã.

Trong tr-êng hîp cã hai ng-êi hoÆc nhiÒu ng-êi cïng s¸ng t¹o ra t¸c phÈm th× nh÷ng ng-êi ®ã lµ çc ®ång t¸c gi¶.

2. Ng-êi s¸ng t¹o ra t¸c phÈm ph¸i sinh tõ t¸c phÈm cña ng-êi kh¸c, bao gåm t¸c phÈm ®-îc dÞch tõ ng«n ng÷ nµy sang ng«n ng÷ kh¸c, t¸c phÈm phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ, biªn so¹n, chó gi¶i, tuyÓn chän lµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm ph¸i sinh ®ã.

§ iÒu 73 7. §èi t-îng quyÒn t¸c gi¶

§èi t-îng quyÒn t¸c gi¶ bao gåm mäi s¶n phÈm s¸ng t¹o trong çc lÜnh vùc v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc ®-îc thÓ hiÖn d-íi bÊt kú h×nh thøc vµ b»ng bÊt kú

190

ph-¬ng tiÖn nµo, kh«ng ph©n biÖt néi dung, gi¸ trÞ vµ kh«ng phô thuéc vµo bÊt kú thñ tôc nµo.

§ iÒu 73 8. Néi dung quyÒn t¸c gi¶

1. QuyÒn t¸c gi¶ bao gåm quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n ®èi víi t¸c phÈm.

2. QuyÒn nh©n th©n thuéc quyÒn t¸c gi¶ bao gåm:

a) §Æt tªn cho t¸c phÈm;

b) §øng tªn thËt hoÆc bót danh trªn t¸c phÈm; ®-îc nªu tªn thËt hoÆc bót danh khi t¸c phÈm ®-îc c«ng bè, sö dông;

c) C«ng bè hoÆc cho phÐp ng-êi kh¸c c«ng bè t¸c phÈm;

d) B¶o vÖ sù toµn vÑn cña t¸c phÈm, kh«ng cho ng-êi kh¸c söa ch÷a, c¾t xÐn, xuyªn t¹c t¸c phÈm.

3. QuyÒn tµi s¶n thuéc quyÒn t¸c gi¶ bao gåm:

a) Sao chÐp t¸c phÈm;

b) Cho phÐp t¹o t¸c phÈm ph¸i sinh;

c) Ph©n phèi, nhËp khÈu b¶n gèc vµ b¶n sao t¸c phÈm;

d) TruyÒn ®¹t t¸c phÈm ®Õn c«ng chóng;

®) Cho thuª b¶n gèc hoÆc b¶n sao ch-¬ng tr×nh m¸y tÝnh.

§ iÒu 73 9. Thêi ®iÓm ph¸t sinh vµ hiÖu lùc quyÒn t¸c gi¶

1. QuyÒn t¸c gi¶ ph¸t sinh kÓ tõ ngµy t¸c phÈm ®-îc s¸ng t¹o vµ ®-îc thÓ hiÖn d-íi mét h×nh thøc vËt chÊt nhÊt ®Þnh.

2. QuyÒn nh©n th©n thuéc quyÒn t¸c gi¶ tån t¹i v« thêi h¹n, trõ quyÒn c«ng bè hoÆc cho phÐp ng-êi kh¸c c«ng bè t¸c phÈm do ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh.

3. QuyÒn tµi s¶n thuéc quyÒn t¸c gi¶ tån t¹i trong thêi h¹n do ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh.

§ iÒu 74 0. Chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶

1. QuyÒn nh©n th©n thuéc vÒ t¸c gi¶.

2. Trong tr-êng hîp t¸c phÈm ®-îc s¸ng t¹o kh«ng ph¶i trªn c¬ së thùc hiÖn nhiÖm vô hoÆc hîp ®ång giao viÖc th× quyÒn tµi s¶n thuéc vÒ t¸c gi¶.

3. Trong tr-êng hîp t¸c phÈm ®-îc s¸ng t¹o trªn c¬ së thùc hiÖn nhiÖm vô hoÆc hîp ®ång giao viÖc th× quyÒn tµi s¶n thuéc vÒ c¬ quan, tæ chøc giao nhiÖm vô hoÆc bªn giao viÖc theo hîp ®ång, trõ tr-êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

191

Trong tr-êng hîp quyÒn tµi s¶n kh«ng thuéc vÒ t¸c gi¶ th× t¸c gi¶ cã quyÒn nhËn thï lao, nhuËn bót do chñ së h÷u quyÒn tµi s¶n chi tr¶ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ.

§ iÒu 74 1. Ph©n chia quyÒn cña ®ång t¸c gi¶

Tr-êng hîp t¸c phÈm ®-îc çc ®ång t¸c gi¶ s¸ng t¹o, trong ®ã mçi phÇn do tõng ®ång t¸c gi¶ s¸ng t¹o cã thÓ t¸ch rêi ®Ó sö dông ®éc lËp th× quy ®Þnh t¹i §iÒu 740 cña Bé luËt nµy ®-îc ¸p dông cho tõng phÇn t¸c phÈm ®-îc sö dông ®éc lËp ®ã, nÕu çc ®ång t¸c gi¶ kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

§ iÒu 74 2. ChuyÓn giao quyÒn t¸c gi¶

1. QuyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i çc ®iÓm a, b vµ d kho¶n 2 §iÒu 738 cña Bé luËt nµy kh«ng ®-îc chuyÓn giao.

QuyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 738 cña Bé luËt nµy cã thÓ ®-îc chuyÓn giao víi çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh.

2. QuyÒn tµi s¶n cã thÓ ®-îc chuyÓn giao toµn bé hoÆc tõng phÇn theo hîp ®ång hoÆc ®Ó thõa kÕ, kÕ thõa.

§ iÒu 74 3. Hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn tµi s¶n thuéc quyÒn t¸c gi¶

ViÖc chuyÓn giao mét phÇn hoÆc toµn bé quyÒn tµi s¶n thuéc quyÒn t¸c gi¶ ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång. Hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn t¸c gi¶ ph¶i ®-îc lËp thµnh v¨n b¶n.

Mô c 2

Q u yÒ n l i ª n q u an ®Õ n q u y Ò n t ¸ c g i ¶

§ iÒu 74 4. §èi t-îng quyÒn liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶

§èi t-îng quyÒn liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ (sau ®©y gäi lµ quyÒn liªn quan) bao gåm cuéc biÓu diÔn cña ng-êi biÓu diÔn; b¶n ghi ©m, ghi h×nh; cuéc ph¸t sãng cña çc tæ chøc ph¸t sãng vµ tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch-¬ng tr×nh ®-îc m· ho¸.

§ iÒu 74 5. Chñ së h÷u vµ néi dung quyÒn ®èi víi cuéc biÓu diÔn

1. QuyÒn ®èi víi cuéc biÓu diÔn bao gåm quyÒn nh©n th©n cña ng-êi biÓu diÔn vµ quyÒn tµi s¶n cña ng-êi ®Çu t- ®Ó thùc hiÖn cuéc biÓu diÔn.

2. QuyÒn nh©n th©n cña ng-êi biÓu diÔn bao gåm quyÒn ®-îc nªu tªn khi biÓu diÔn hoÆc khi ph¸t hµnh çc b¶n ghi ©m, ghi h×nh cuéc biÓu diÔn vµ quyÒn ®-îc b¶o vÖ sù toµn vÑn h×nh t-îng biÓu diÔn.

192

3. QuyÒn tµi s¶n cña ng-êi ®Çu t- ®Ó thùc hiÖn cuéc biÓu diÔn bao gåm quyÒn thùc hiÖn vµ cÊm ng-êi kh¸c thùc hiÖn çc hµnh vi sau ®©y:

a) Ghi ©m, ghi h×nh cuéc biÓu diÔn;

b) Sao chÐp, ph©n phèi b¶n gèc hoÆc b¶n sao b¶n ghi ©m, ghi h×nh cuéc biÓu diÔn;

c) Ph¸t sãng hoÆc truyÒn theo çch kh¸c cuéc biÓu diÔn ®Õn c«ng chóng.

§ iÒu 74 6. Chñ së h÷u vµ néi dung quyÒn ®èi víi b¶n ghi ©m, ghi h×nh

1. QuyÒn ®èi víi b¶n ghi ©m, ghi h×nh thuéc vÒ ng-êi ®Çu t- ®Ó t¹o ra b¶n ghi ©m, ghi h×nh ®ã.

2. QuyÒn ®èi víi b¶n ghi ©m, ghi h×nh bao gåm quyÒn thùc hiÖn vµ cÊm ng-êi kh¸c thùc hiÖn çc hµnh vi sau ®©y:

a) Sao chÐp toµn bé hoÆc mét phÇn b¶n ghi ©m, ghi h×nh;

b) Ph©n phèi, nhËp khÈu b¶n gèc hoÆc b¶n sao b¶n ghi ©m, ghi h×nh;

c) Cho thuª b¶n gèc hoÆc b¶n sao b¶n ghi ©m, ghi h×nh nh»m môc ®Ých th-¬ng m¹i.

§ iÒu 74 7. Chñ së h÷u vµ néi dung quyÒn ®èi víi cuéc ph¸t sãng

1. QuyÒn ®èi víi cuéc ph¸t sãng thuéc vÒ tæ chøc ph¸t sãng.

2. QuyÒn ®èi víi cuéc ph¸t sãng bao gåm quyÒn thùc hiÖn hoÆc cÊm ng-êi kh¸c thùc hiÖn çc hµnh vi sau ®©y:

a) Ghi, sao chÐp b¶n ghi; ph¸t sãng, ph¸t l¹i mét phÇn hoÆc toµn bé cuéc ph¸t sãng;

b) Ph©n phèi b¶n ghi hoÆc b¶n sao b¶n ghi cuéc ph¸t sãng.

§ iÒu 7 4 8. Chñ së h÷u vµ néi dung quyÒn ®èi víi tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch-¬ng tr×nh ®-îc m· ho¸

1. QuyÒn ®èi víi tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch-¬ng tr×nh ®-îc m· ho¸ thuéc vÒ ng-êi ®Çu tiªn ph¸t tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch-¬ng tr×nh ®-îc m· ho¸ ®ã.

2. QuyÒn ®èi víi tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch-¬ng tr×nh ®-îc m· ho¸ gåm quyÒn thùc hiÖn, cho phÐp hoÆc cÊm ng-êi kh¸c thùc hiÖn çc hµnh vi sau:

a) S¶n xuÊt, l¾p r¸p, biÕn ®æi, nhËp khÈu, b¸n, cho thuª thiÕt bÞ hoÆc hÖ thèng nh»m môc ®Ých gi¶i m· tÝn hiÖu vÖ tinh ®-îc m· ho¸;

b) Thu, ph©n phèi l¹i tÝn hiÖu ®· ®-îc gi¶i m· khi kh«ng ®-îc ng-êi n¾m gi÷ quyÒn ®èi víi tÝn hiÖu vÖ tinh ®-îc m· ho¸ cho phÐp.

193

§ iÒu 74 9. ChuyÓn giao quyÒn liªn quan

1. Çc quyÒn tµi s¶n thuéc quyÒn liªn quan quy ®Þnh t¹i çc ®iÒu 745, 746, 747 vµ 748 cña Bé luËt nµy cã thÓ ®-îc chuyÓn giao.

2. ViÖc chuyÓn giao çc quyÒn liªn quan ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång b»ng v¨n b¶n.

C h - ¬ n g X X X V

Q u y Ò n së h ÷ u c« n g n g h i Ö p vµ q u y Ò n ®è i v í i g iè n g c© y trå n g

§ iÒu 7 5 0. §èi t-îng quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn ®èi víi gièng c©y trång

1. §èi t-îng quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp bao gåm s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, bÝ mËt kinh doanh, nh·n hiÖu, tªn th-¬ng m¹i, chØ dÉn ®Þa lý.

2. §èi t-îng quyÒn ®èi víi gièng c©y trång lµ vËt liÖu nh©n gièng vµ gièng c©y trång.

§ iÒu 7 5 1. Néi dung quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn ®èi víi gièng c©y trång

1. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, quyÒn ®èi víi gièng c©y trång, bao gåm quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n ®-îc quy ®Þnh nh- sau:

a) QuyÒn nh©n th©n ®èi víi s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, gièng c©y trång thuéc vÒ ng-êi ®· trùc tiÕp t¹o ra s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, gièng c©y trång b»ng lao ®éng s¸ng t¹o cña m×nh, bao gåm quyÒn ®-îc ®øng tªn t¸c gi¶ trong v¨n b»ng b¶o hé do Nhµ n-íc cÊp, trong çc tµi liÖu c«ng bè, giíi thiÖu vÒ s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, gièng c©y trång ®ã;

b) QuyÒn tµi s¶n ®èi víi s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, gièng c©y trång thuéc vÒ chñ së h÷u çc ®èi t-îng ®ã, bao gåm quyÒn sö dông, cho phÐp hoÆc cÊm ng-êi kh¸c sö dông s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, gièng c©y trång ®ã.

2. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh thuéc vÒ tæ chøc, ç nh©n cã ®-îc th«ng tin t¹o thµnh bÝ mËt kinh doanh mét çch hîp ph¸p vµ thùc hiÖn viÖc b¶o mËt th«ng tin ®ã, bao gåm:

a) Khai th¸c, sö dông bÝ mËt kinh doanh;

b) Cho phÐp hoÆc cÊm ng-êi kh¸c tiÕp cËn, sö dông, tiÕt lé bÝ mËt kinh doanh.

194

3. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi nh·n hiÖu, tªn th-¬ng m¹i thuéc vÒ chñ së h÷u nh·n hiÖu, tªn th-¬ng m¹i ®ã, bao gåm:

a) Sö dông nh·n hiÖu, tªn th-¬ng m¹i trong kinh doanh;

b) Cho phÐp hoÆc cÊm ng-êi kh¸c sö dông nh·n hiÖu trïng hoÆc t-¬ng tù ®Õn møc g©y nhÇm lÉn víi nh·n hiÖu cña m×nh; cÊm ng-êi kh¸c sö dông tªn th-¬ng m¹i g©y nhÇm lÉn víi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.

4. QuyÒn së h÷u chØ dÉn ®Þa lý thuéc vÒ Nhµ n-íc. QuyÒn sö dông chØ dÉn ®Þa lý nh»m chØ dÉn xuÊt xø, nguån gèc cña s¶n phÈm thuéc vÒ tæ chøc, ç nh©n ®¸p øng çc ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh.

5. QuyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh thuéc vÒ tæ chøc, ç nh©n ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh.

§ iÒu 7 5 2. C¨n cø x¸c lËp quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn ®èi víi gièng c©y trång

1. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, nh·n hiÖu, chØ dÉn ®Þa lý, quyÒn ®èi víi gièng c©y trång ®-îc x¸c lËp trªn c¬ së quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn khi thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký çc ®èi t-îng ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ.

2. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi tªn th-¬ng m¹i ®-îc x¸c lËp trªn c¬ së sö dông hîp ph¸p tªn th-¬ng m¹i ®ã.

3. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh ®-îc x¸c lËp trªn c¬ së cã ®-îc th«ng tin t¹o thµnh bÝ mËt kinh doanh mét çch hîp ph¸p vµ sù b¶o mËt th«ng tin ®ã.

4. QuyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®-îc x¸c lËp trªn c¬ së ho¹t ®éng c¹nh tranh trong kinh doanh.

§ iÒu 7 5 3. ChuyÓn giao quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn ®èi víi gièng c©y trång

1. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn, bÝ mËt kinh doanh, nh·n hiÖu, quyÒn ®èi víi gièng c©y trång cã thÓ ®-îc chuyÓn giao toµn bé hoÆc mét phÇn theo hîp ®ång hoÆc ®Ó thõa kÕ, kÕ thõa.

2. QuyÒn ®èi víi tªn th-¬ng m¹i chØ ®-îc phÐp chuyÓn giao cïng víi viÖc chuyÓn giao toµn bé c¬ së kinh doanh vµ ho¹t ®éng kinh doanh d-íi tªn th-¬ng m¹i ®ã.

3. QuyÒn ®èi víi chØ dÉn ®Þa lý kh«ng ®-îc chuyÓn giao.

4. §èi víi hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ph¸t sinh trªn c¬ së ®¨ng ký th× chØ khi hîp ®ång ®ã ®-îc ®¨ng ký míi cã gi¸ trÞ ph¸p lý ®èi víi ng-êi thø ba.

195

C h - ¬ n g X X X V I

C h u y Ó n g i a o c« n g n g h Ö

§ iÒu 75 4. QuyÒn chuyÓn giao c«ng nghÖ

Tæ chøc, ç nh©n sau ®©y cã quyÒn chuyÓn giao quyÒn sö dông, quyÒn së h÷u c«ng nghÖ:

1. Chñ së h÷u c«ng nghÖ;

2. Tæ chøc, ç nh©n ®-îc chñ së h÷u c«ng nghÖ cho phÐp chuyÓn giao quyÒn sö dông, quyÒn së h÷u c«ng nghÖ.

§ iÒu 75 5. §èi t-îng chuyÓn giao c«ng nghÖ

1. §èi t-îng chuyÓn giao c«ng nghÖ bao gåm bÝ quyÕt kü thuËt; kiÕn thøc kü thuËt vÒ c«ng nghÖ d-íi d¹ng ph-¬ng ¸n c«ng nghÖ, çc gi¶i ph¸p kü thuËt, c«ng thøc, th«ng sè kü thuËt, b¶n vÏ, s¬ ®å kü thuËt, ch-¬ng tr×nh m¸y tÝnh, th«ng tin d÷ liÖu vÒ c«ng nghÖ chuyÓn giao; gi¶i ph¸p hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, cÊp phÐp ®Æc quyÒn kinh doanh vµ çc ®èi t-îng kh¸c do ph¸p luËt vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ quy ®Þnh.

2. Tr-êng hîp c«ng nghÖ lµ ®èi t-îng ®-îc b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ th× viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i ®-îc thùc hiÖn cïng víi viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u trÝ tuÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ.

§ iÒu 75 6. Nh÷ng c«ng nghÖ kh«ng ®-îc chuyÓn giao

1. C«ng nghÖ kh«ng ®¸p øng çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, b¶o ®¶m søc khoÎ con ng-êi, b¶o vÖ m«i tr-êng.

2. Nh÷ng tr-êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ

1. ViÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång b»ng v¨n b¶n.

2. Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i ®-îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn trong tr-êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh.

3. ViÖc söa ®æi, bæ sung, gia h¹n, huû bá hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i ®-îc lËp thµnh hîp ®ång b»ng v¨n b¶n; ®èi víi hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy, viÖc söa ®æi, bæ sung, gia h¹n, huû bá hîp ®ång còng ph¶i ®-îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ n-íc cã thÈm quyÒn.

196

P H Ç N T H ø B ¶ Y Q U A N H Ö D © N S ù C ã Y Õ U T è N - í C N G O µ I

§ iÒu 75 8. Quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi

Quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi lµ quan hÖ d©n sù cã Ýt nhÊt mét trong çc bªn tham gia lµ c¬ quan, tæ chøc, ç nh©n n-íc ngoµi, ng-êi ViÖt Nam ®Þnh c- ë n-íc ngoµi hoÆc lµ çc quan hÖ d©n sù gi÷a çc bªn tham gia lµ c«ng d©n, tæ chøc ViÖt Nam nh-ng c¨n cø ®Ó x¸c lËp, thay ®æi, chÊm døt quan hÖ ®ã theo ph¸p luËt n-íc ngoµi, ph¸t sinh t¹i n-íc ngoµi hoÆc tµi s¶n liªn quan ®Õn quan hÖ ®ã ë n-íc ngoµi.

§ iÒu 7 5 9. ¸p dông ph¸p luËt d©n sù Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®iÒu -íc quèc tÕ, ph¸p luËt n-íc ngoµi vµ tËp qu¸n quèc tÕ

1. Çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®-îc ¸p dông ®èi víi quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi, trõ tr-êng hîp Bé luËt nµy cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn cã quy ®Þnh kh¸c víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy th× ¸p dông quy ®Þnh cña ®iÒu -íc quèc tÕ ®ã.

3. Trong tr-êng hîp Bé luËt nµy, çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam hoÆc ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn dÉn chiÕu ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt n-íc ngoµi th× ph¸p luËt cña n-íc ®ã ®-îc ¸p dông, nÕu viÖc ¸p dông hoÆc hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông kh«ng tr¸i víi çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam; tr-êng hîp ph¸p luËt n-íc ®ã dÉn chiÕu trë l¹i ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× ¸p dông ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

Ph¸p luËt n-íc ngoµi còng ®-îc ¸p dông trong tr-êng hîp çc bªn cã tho¶ thuËn trong hîp ®ång, nÕu sù tho¶ thuËn ®ã kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

4. Trong tr-êng hîp quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi kh«ng ®-îc Bé luËt nµy, çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn hoÆc hîp ®ång d©n sù gi÷a çc bªn ®iÒu chØnh th× ¸p dông tËp qu¸n quèc tÕ, nÕu viÖc ¸p dông hoÆc hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông kh«ng tr¸i víi çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 76 0. C¨n cø ¸p dông ph¸p luËt ®èi víi ng-êi kh«ng quèc tÞch, ng-êi n-íc ngoµi cã hai hay nhiÒu quèc tÞch n-íc ngoµi

1. Trong tr-êng hîp Bé luËt nµy hoÆc çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam dÉn chiÕu ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi n-íc ngoµi lµ c«ng d©n th× ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi ng-êi kh«ng quèc tÞch

197

lµ ph¸p luËt cña n-íc n¬i ng-êi ®ã c- tró; nÕu ng-êi ®ã kh«ng cã n¬i c- tró th× ¸p dông ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

2. Trong tr-êng hîp Bé luËt nµy hoÆc çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam dÉn chiÕu ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi n-íc ngoµi lµ c«ng d©n th× ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi ng-êi n-íc ngoµi cã hai hay nhiÒu quèc tÞch n-íc ngoµi lµ ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch vµ c- tró vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh quan hÖ d©n sù; nÕu ng-êi ®ã kh«ng c- tró t¹i mét trong çc n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch th× ¸p dông ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch vµ cã quan hÖ g¾n bã nhÊt vÒ quyÒn vµ nghÜa vô c«ng d©n.

§ iÒu 76 1. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n lµ ng-êi n-íc ngoµi

1. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ç nh©n lµ ng-êi n-íc ngoµi ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch.

2. Ng-êi n-íc ngoµi cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù t¹i ViÖt Nam nh- c«ng d©n ViÖt Nam, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.

§ iÒu 76 2. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ç nh©n lµ ng-êi n-íc ngoµi

1. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ç nh©n lµ ng-êi n-íc ngoµi ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã lµ c«ng d©n, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi n-íc ngoµi x¸c lËp, thùc hiÖn çc giao dÞch d©n sù t¹i ViÖt Nam th× n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ng-êi n-íc ngoµi ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 7 6 3. X¸c ®Þnh ng-êi kh«ng cã, mÊt hoÆc bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù

1. ViÖc x¸c ®Þnh ng-êi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch.

2. Trong tr-êng hîp ng-êi n-íc ngoµi c- tró t¹i ViÖt Nam th× viÖc x¸c ®Þnh ng-êi ®ã kh«ng cã, mÊt hoÆc bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 76 4. X¸c ®Þnh ng-êi mÊt tÝch hoÆc chÕt

1. ViÖc x¸c ®Þnh mét ng-êi mÊt tÝch hoÆc chÕt ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®ã cã quèc tÞch vµo thêi ®iÓm tr-íc khi cã tin tøc cuèi cïng vÒ viÖc mÊt tÝch hoÆc chÕt.

198

2. Trong tr-êng hîp ng-êi n-íc ngoµi c- tró t¹i ViÖt Nam th× viÖc x¸c ®Þnh ng-êi ®ã mÊt tÝch hoÆc chÕt ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 76 5. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n n-íc ngoµi

1. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n n-íc ngoµi ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i ph¸p nh©n ®ã ®-îc thµnh lËp, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy.

2. Trong tr-êng hîp ph¸p nh©n n-íc ngoµi x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n sù t¹i ViÖt Nam th× n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 76 6. QuyÒn së h÷u tµi s¶n

1. ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn, thay ®æi, chÊm døt quyÒn së h÷u tµi s¶n, néi dung quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i cã tµi s¶n ®ã, trõ tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 vµ kho¶n 4 §iÒu nµy.

2. QuyÒn së h÷u ®èi víi ®éng s¶n trªn ®-êng vËn chuyÓn ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i ®éng s¶n ®-îc chuyÓn ®Õn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

3. ViÖc ph©n biÖt tµi s¶n lµ ®éng s¶n hoÆc bÊt ®éng s¶n ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i cã tµi s¶n.

4. ViÖc x¸c ®Þnh quyÒn së h÷u ®èi víi tµu bay d©n dông vµ tµu biÓn t¹i ViÖt Nam ph¶i tu©n theo ph¸p luËt vÒ hµng kh«ng d©n dông vµ ph¸p luËt vÒ hµng h¶i cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 76 7. Thõa kÕ theo ph¸p luËt cã yÕu tè n-íc ngoµi

1. Thõa kÕ theo ph¸p luËt ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi ®Ó l¹i di s¶n thõa kÕ cã quèc tÞch tr-íc khi chÕt.

2. QuyÒn thõa kÕ ®èi víi bÊt ®éng s¶n ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i cã bÊt ®éng s¶n ®ã.

3. Di s¶n kh«ng cã ng-êi thõa kÕ lµ bÊt ®éng s¶n thuéc vÒ Nhµ n-íc n¬i cã bÊt ®éng s¶n ®ã.

4. Di s¶n kh«ng cã ng-êi thõa kÕ lµ ®éng s¶n thuéc vÒ Nhµ n-íc mµ ng-êi ®Ó l¹i di s¶n thõa kÕ cã quèc tÞch tr-íc khi chÕt.

§ iÒu 76 8. Thõa kÕ theo di chóc

1. N¨ng lùc lËp di chóc, thay ®æi vµ huû bá di chóc ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ng-êi lËp di chóc lµ c«ng d©n.

2. H×nh thøc cña di chóc ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i lËp di chóc.

199

§ iÒu 76 9. Hîp ®ång d©n sù

1. QuyÒn vµ nghÜa vô cña çc bªn theo hîp ®ång ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i thùc hiÖn hîp ®ång, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

Hîp ®ång ®-îc giao kÕt t¹i ViÖt Nam vµ thùc hiÖn hoµn toµn t¹i ViÖt Nam th× ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

Trong tr-êng hîp hîp ®ång kh«ng ghi n¬i thùc hiÖn th× viÖc x¸c ®Þnh n¬i thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

2. Hîp ®ång liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë ViÖt Nam ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 77 0. H×nh thøc cña hîp ®ång d©n sù

1. H×nh thøc cña hîp ®ång ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i giao kÕt hîp ®ång. Trong tr-êng hîp hîp ®ång ®-îc giao kÕt ë n-íc ngoµi mµ vi ph¹m quy ®Þnh vÒ h×nh thøc hîp ®ång theo ph¸p luËt cña n-íc ®ã, nh-ng kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh vÒ h×nh thøc hîp ®ång theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× h×nh thøc hîp ®ång ®-îc giao kÕt ë n-íc ngoµi ®ã vÉn ®-îc c«ng nhËn t¹i ViÖt Nam.

2. H×nh thøc hîp ®ång liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng hoÆc chuyÓn giao quyÒn së h÷u c«ng tr×nh, nhµ cöa vµ çc bÊt ®éng s¶n kh¸c trªn l·nh thæ ViÖt Nam ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 77 1. Giao kÕt hîp ®ång d©n sù v¾ng mÆt

Trong tr-êng hîp giao kÕt hîp ®ång v¾ng mÆt th× viÖc x¸c ®Þnh n¬i giao kÕt hîp ®ång ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i c- tró cña ç nh©n hoÆc n¬i cã trô së chÝnh cña ph¸p nh©n lµ bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång.

Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång v¾ng mÆt ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc cña bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång nÕu bªn nµy nhËn ®-îc tr¶ lêi chÊp nhËn cña bªn ®-îc ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång.

§ iÒu 77 2. Giao dÞch d©n sù ®¬n ph-¬ng

Trong quan hÖ giao dÞch ®¬n ph-¬ng, quyÒn vµ nghÜa vô cña bªn tù nguyÖn thùc hiÖn quan hÖ giao dÞch ®¬n ph-¬ng ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i c- tró hoÆc n¬i cã ho¹t ®éng chÝnh cña bªn ®ã.

§ iÒu 77 3. Båi th-êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång

1. ViÖc båi th-êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i x¶y ra hµnh vi g©y thiÖt h¹i hoÆc n¬i ph¸t sinh hËu qu¶ thùc tÕ cña hµnh vi g©y thiÖt h¹i.

200

2. ViÖc båi th-êng thiÖt h¹i do tµu bay, tµu biÓn g©y ra ë kh«ng phËn quèc tÕ hoÆc biÓn c¶ ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc mµ tµu bay, tµu biÓn mang quèc tÞch, trõ tr-êng hîp ph¸p luËt vÒ hµng kh«ng d©n dông vµ ph¸p luËt vÒ hµng h¶i cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.

3. Trong tr-êng hîp hµnh vi g©y thiÖt h¹i x¶y ra ë ngoµi l·nh thæ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam mµ ng-êi g©y thiÖt h¹i vµ ng-êi bÞ thiÖt h¹i ®Òu lµ c«ng d©n hoÆc ph¸p nh©n ViÖt Nam th× ¸p dông ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 77 4. QuyÒn t¸c gi¶ cã yÕu tè n-íc ngoµi

QuyÒn t¸c gi¶ cña ng-êi n-íc ngoµi, ph¸p nh©n n-íc ngoµi ®èi víi t¸c phÈm lÇn ®Çu tiªn ®-îc c«ng bè, phæ biÕn t¹i ViÖt Nam hoÆc ®-îc s¸ng t¹o vµ thÓ hiÖn d-íi h×nh thøc nhÊt ®Þnh t¹i ViÖt Nam ®-îc b¶o hé theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn.

§ iÒu 7 7 5. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ quyÒn ®èi víi gièng c©y trång cã yÕu tè n-íc ngoµi

QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn ®èi víi gièng c©y trång cña ng-êi n-íc ngoµi, ph¸p nh©n n-íc ngoµi ®èi víi çc ®èi t-îng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, ®èi t-îng cña quyÒn ®èi víi gièng c©y trång ®· ®-îc Nhµ n-íc ViÖt Nam cÊp v¨n b»ng b¶o hé hoÆc c«ng nhËn ®-îc b¶o hé theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ ®iÒu -íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn.

§ iÒu 77 6. ChuyÓn giao c«ng nghÖ cã yÕu tè n-íc ngoµi

ViÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a ç nh©n, ph¸p nh©n ViÖt Nam víi ng-êi n-íc ngoµi, ph¸p nh©n n-íc ngoµi, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ tõ ViÖt Nam ra n-íc ngoµi, ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña ViÖt Nam vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®iÒu -íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam lµ thµnh viªn hoÆc ph¸p luËt cña n-íc ngoµi, nÕu viÖc ¸p dông hoÆc hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông ®ã kh«ng tr¸i víi çc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.

§ iÒu 77 7. Thêi hiÖu khëi kiÖn

Thêi hiÖu khëi kiÖn ®èi víi quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi ®-îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña n-íc mµ ph¸p luËt n-íc ®ã ®-îc ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n-íc ngoµi t-¬ng øng.

201

Bé luËt nµy ®· ®-îc Quèc héi n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 7 th«ng qua ngµy 14 th¸ng 6 n¨m 2005.

Bé luËt d©n sù - mirrors.creativecommons.orgVietnamese).pdf§iÒu 12.N guyªn t¾choµ i¶ ......

Documents

Transcript of Bé luËt d©n sù - mirrors.creativecommons.orgVietnamese).pdf§iÒu 12.N guyªn t¾choµ i¶ ......