Audit Bovenlokaal Functioneel

Fietsroutenetwerk (BFF)- District Berchem

17 september 2014

Provincie Antwerpen - dienst Mobiliteit

Veelzijdig vooruit

2

INHOUD

INHOUD ....................................................................................................................................................................2

VOORWOORD .........................................................................................................................................................4

1 KENNISMAKING ............................................................................................................................................5

1.1 Provinciaal mobiliteitsbeleid ....................................................................................................................... 5

1.2 Team fietsbeleid.............................................................................................................................................. 5

2 BOVENLOKAAL FUNCTIONEEL FIETSROUTENETWERK (BFF) .................................................6

2.1 Wensbeeld ......................................................................................................................................................... 6

2.2 Functionele fietsroutes ................................................................................................................................. 6

2.3 Vademecum voor Fietsvoorzieningen ..................................................................................................... 7

2.4 GIS (Geografisch Informatie Systeem) ................................................................................................. 8

3 ONDERZOEK BFF ...........................................................................................................................................9

3.1 Doelstellingen .................................................................................................................................................. 9

3.2 Middelen voor een veilig en kwalitatief BFF ......................................................................................... 9

3.2.1 Gemengd verkeer ................................................................................................................................... 9

3.2.2 Niet conforme fietspaden .................................................................................................................. 10

3.2.3 Infrastructurele en Veiligheidsknelpunten .................................................................................. 10

3.2.4 Beoordeling kruisingen en kruispunten ....................................................................................... 10

3.3 Methodiek ........................................................................................................................................................ 11

3.3.1 Inventarisatie ......................................................................................................................................... 11

3.3.2 Analyse ..................................................................................................................................................... 13

3.3.3 Overleg ..................................................................................................................................................... 14

3.3.4 Product ..................................................................................................................................................... 14

3.3.5 Verdere stappen ................................................................................................................................... 15

3.4 Subsidies voor fietsinfrastructuur .......................................................................................................... 15

3.4.1 Fietsfonds: 80% subsidies ................................................................................................................ 15

3.4.2 Samenwerkingsovereenkomst met AWV .................................................................................... 15

3.4.3 Prioriteiten............................................................................................................................................... 15

4 BFF IN Berchem .......................................................................................................................................... 16

4.1 Algemeen ......................................................................................................................................................... 16

4.2 Cartografische analyse van Berchem ................................................................................................... 17

4.2.1 Berchem BFF-DATABANK .................................................................................................................. 17

4.2.2 Meetfietsgegevens Fietsersbond .................................................................................................... 19

4.2.3 MOW Vlaanderen: ongevalgegevens ............................................................................................ 22

4.2.4 Fietstellingen .......................................................................................................................................... 23

3

5 ACTIETABEL .................................................................................................................................................. 25

5.1 Conformiteit .................................................................................................................................................... 25

5.1.1 Situatie conform ................................................................................................................................... 25

5.1.2 Situatie niet conform .......................................................................................................................... 26

5.1.3 Situatie gemengd verkeer ................................................................................................................. 26

5.2 Quick Wins: .................................................................................................................................................... 27

5.2.1 Acute comfortproblemen: 28/05 – 11/06/2014 (registratie) .............................................. 27

5.2.2 Ontbrekende tweerichtingspijlmarkeringen (registratie 28/05/2014-11/06/2014) ... 29

5.2.3 Ontbrekende fietspadmarkering ..................................................................................................... 31

6 DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN MEETFIETSAUDIT Berchem .................................. 33

6.1 Elisabethlaan .................................................................................................................................................. 34

6.2 Fruithoflaan .................................................................................................................................................... 36

6.3 Guldenvliesstraat .......................................................................................................................................... 38

6.4 Gitschotellei .................................................................................................................................................... 41

6.5 Fietsostrade Antwerpen-Mechelen (Posthofbrug en Roderveldlaan) ........................................ 44

6.6 Ringlaan ........................................................................................................................................................... 46

6.7 Fietsostrade Antwerpen-Lier .................................................................................................................... 47

6.8 Ringfietspad van Posthofbrug tot grens district Antwerpen ........................................................ 49

6.9 Borsbeeksebrug ............................................................................................................................................ 51

6.10 Ringfietspad van Posthofbrug tot Floraliënlaan ............................................................................ 53

6.11 Binnensingel van station Berchem tot Lt.Lippenslaan ............................................................... 55

6.12 Grotesteenweg van Boomgaardstraat tot Ring ............................................................................. 56

6.13 Binnensingel van Generaal Lemansstraat tot station Berchem .............................................. 58

6.14 Grotesteenweg van Ring tot grens Mortsel .................................................................................... 60

FIGURENLIJST ..................................................................................................................................................... 62

4

VOORWOORD

Antwerpen Fietsprovincie!

Op het moment dat we dit document schrijven, wijzen de cijfers al uit dat Antwerpen dé

Fietsprovincie in Vlaanderen is, wanneer het gaat over functioneel fietsverkeer. Toch is er nog

veel werk aan de winkel. Een uitdaging die de medewerkers van de provinciale dienst Mobiliteit

graag aangaan.

Van Antwerpen dé Fietsprovincie maken, kan de provincie niet alleen. Elk gemeentebestuur kan

zijn steentje bijdragen. Ok, vaak gaat het eerder om grote stenen die zwaar doorwegen op het

gemeentelijk budget. Maar niet alle inspanningen zijn even groot en een aantal inspanningen

worden in de vorm van subsidies mee door de provincie gedragen.

Samenwerking is de sleutel tot succes. Laten we er dus een gezamenlijke doelstelling van

maken, Antwerpen Fietsprovincie!

Team Fietsbeleid

Dienst Mobiliteit provincie Antwerpen

T: 03 240 66 25

E: steunpuntfiets@admin.provant.be

W: www.antwerpenfietsprovincie.be

5

1 KENNISMAKING

1.1 Provinciaal mobiliteitsbeleid

De dienst mobiliteit van de provincie

Antwerpen werkt rond vier thema’s:

Het team mobiliteitsplanning ondersteunt

en begeleidt gemeenten bij de opmaak en

uitvoering van de mobiliteitsplannen.

Daarnaast neemt het initiatieven bij de

opmaak van gebiedsgerichte

mobiliteitsstudies.

Het team mobiliteitsmanagement

ondersteunt en begeleidt werkgevers met

gratis mobiliteitsadvies op maat. Dit betreft algemene informatie over duurzaam woon-

werkverkeer, ondersteuning bij het uitwerken van een duurzaam mobiliteitsbeleid, een analyse

van het woon-werkverkeer op de betrokken vestiging(en) of hulp bij het indienen van een

subsidiedossier bij het Vlaamse Pendelfonds.

Het team educatie en sensibilisatie werkt educatieve projecten uit voor verschillende

doelgroepen. Het zet volop in op het 10op10-label, een kwaliteitslabel dat basisscholen uit de

provincie Antwerpen kunnen verdienen als ze zich actief inzetten voor veiligheid, leefbaarheid

en bereikbaarheid in en rond de schoolomgeving.

Het team fietsbeleid werkt rond het thema “fiets” in brede zin. Je kan bij hen terecht met

vragen over fietsen via het Steunpunt Fiets en voor de subsidiering van fietsvoorzieningen op

het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF).

1.2 Team fietsbeleid

Belangrijke pijlers voor het team fietsbeleid zijn:

Investeren: De provincie Antwerpen legt in

eigen beheer de fietsostrade Antwerpen-Essen,

Antwerpen-Mechelen en Herentals-Balen aan.

Het team fietsbeleid volgt deze aanleg van a tot

z op.

Subsidiëren: Gemeenten kunnen rekenen op

financiële steun van de provincie en de Vlaamse

overheid bij de aanleg of verbetering van

fietsvoorzieningen op het BFF. Het Fietsfonds voorziet 80% subsidie, waarvan de provincie en

de Vlaamse overheid elk 40% voor hun rekening nemen.

Adviseren: Het team fietsbeleid adviseert geplande projecten, treedt op als kwaliteitsbewaker

van fietsprojecten en screent in dit kader het BFF.

Informeren: Via het Steunpunt Fiets en het E-zine Antwerpen Fietsprovincie informeert het

team fietsbeleid gemeenten en burgers op maat, bij concrete vragen en in het algemeen over

nieuwe regelgeving en andere interessante fietsgerelateerde onderwerpen.

6

2 BOVENLOKAAL FUNCTIONEEL FIETSROUTENETWERK (BFF)

2.1 Wensbeeld De provincie beheert in opdracht van de Vlaamse overheid het Bovenlokaal Functioneel

Fietsroutenetwerk (BFF). Dat is een netwerk met gemeentegrensoverschrijdende functionele

fietsroutes. De provincie Antwerpen mag zichzelf een goede fietsprovincie noemen. We hebben

maar liefst 2948 km functionele fietsroutes!

Er zijn echter nog heel wat inspanningen nodig om het volledige netwerk van de juiste

fietsinfrastructuur te voorzien of andere verkeerssituaties aan de fietser aan te passen. De

provinciale dienst Mobiliteit heeft als één van zijn kerntaken het wensbeeld van die functionele

fietsroutes te (helpen) realiseren. Een gemeente kan ook vragen om het voorziene netwerk te

wijzigen1, mits daarvoor een geldige reden kan gegeven worden.

2.2 Functionele fietsroutes Het BFF is ideaal voor fietsverplaatsingen van meer dan vijf kilometer, voor woon-werk-, woon-

school- en woon-winkelverkeer. Het zijn gemeentegrensoverschrijdende fietsroutes die een

verbinding vormen tussen verschillende (woon)kernen en attractiepolen zoals scholen,

bedrijven, sportcentra, ziekenhuizen, culturele centra en stations.

Het BFF bestaat uit drie soorten routes: de fietsostrades, de functionele fietsroutes en de

alternatieve fietsroutes.

Fietsostrades vormen de ruggengraat van het BFF. Het zijn langeafstandsroutes langs

rechtlijnige infrastructuren zoals spoorlijnen en kanalen.

Functionele routes zijn de verbindingen tussen woonkernen en attractiepolen zoals stations,

scholen, bedrijventerreinen, winkelcentra, sportaccommodaties. Het zijn de kortste

verbindingen en lopen daardoor meestal langs de bestaande gewestelijke en gemeentelijke

verbindingswegen.

Alternatieve routes lopen parallel aan de functionele fietsroutes, maar langs rustigere,

aangenamere, autoluwe wegen.

Figuur 1: schema met soorten routes op BFF Figuur 2: soorten routes op BFF

1 Meer informatie hierover vind je op http://www.provincieantwerpen.be/content/dam/provant/drom/dienst-mobiliteit/fietsbeleid/NO_procedure_wijzigingen_20140617_tg.pdf

7

2.3 Vademecum voor Fietsvoorzieningen Om te komen tot kwaliteitsvolle fietsinfrastructuur in heel Vlaanderen, heeft de Vlaamse

overheid richtlijnen voor allerlei fietsvoorzieningen geformuleerd. Die richtlijnen zijn gebundeld

in het Vademecum voor Fietsvoorzieningen2 (hierna Vademecum). Het bevat onder andere

uniforme normen en afspraken over de vormgeving van fietsinfrastructuur. Die houden rekening

met de functie van de weg, de intensiteiten en snelheid van gemotoriseerd verkeer en de

verwachte intensiteiten van het fietsverkeer.

Figuur 3: Inrichtingscriteria fietsinfrastructuur cfr. Vademecum Fietsvoorzieningen4

De fietsroute in gemengd verkeer valt niet onder het vademecum, omdat het

vademecum slechts over specifiek ingericht fietsinfrastructuren gaat. Over de

kwaliteit van een fietsroute in het gemengd verkeer gelden andere

voorwaarden.

2 Je kunt het Vademecum voor Fietsvoorzieningen raadplegen en downloaden op http://www.mobielvlaanderen.be/vademecums/vademecumfiets01.php?a=17 4 Met een voldoende verticaal scheidend element (bv haagblok) tussen rijweg en fietspad kan een fietspad met smallere tussenstrook

strikt genomen ook als vrijliggend beschouwd worden, maar dat wordt niet aanbevolen. Zo’n scheidend element is ook bij bredere tussenstroken aangeraden.

8

2.4 GIS (Geografisch Informatie Systeem)

Figuur 4: kaart conformiteit BFF provincie Antwerpen 2012

De BFF databank wordt beheerd in een GIS-omgeving. Deze ruimtelijke databank5 bewaart

uiteenlopende gegevens over de fietsroutes van de algemene toestand (conform, niet conform

het Vademecum en afwezigheid van een specifieke fietsinfrastructuur) tot details over de

aanwezige weginrichting. Het wordt op die manier mogelijk om geïntegreerd

de realisatiegraad van het BFF op te volgen,

de kwaliteit van het BFF te monitoren,

de gebruiksintensiteit van het BFF te evalueren.

5 Je kunt de databank raadplegen via het geoloket.

9

3 ONDERZOEK BFF

Correcte informatie is essentieel om tot een correcte beoordeling van het BFF te komen.

Daarom evalueert de provinciale dienst Mobiliteit in samenwerking met de lokale overheid de

informatie in de BFF-DATABANK op fouten. Ze registreert in samenwerking met de Fietsersbond

alle BFF routes op het terrein op conformiteit en status (breedte, afscheiding, snelheid

gemotoriseerd verkeer, categorisering rijweg, rijrichting). De fietsersbond meet voor ons

eveneens de kwaliteit van de routes (trilcomfort, materiaal), registreert punten met acute

veiligheids- en kwaliteitsproblemen, en inrichting van de kruisingen. Bovendien bekijkt zij de

interactie met gemengd verkeer.

Fietsgerelateerde ongevallen worden in het GIS in beeld gebracht en fietstellingen tonen de

intensiteit van het fietsverkeer eventueel in verhouding tot het gemotoriseerd verkeer in

gemengd verkeer.

3.1 Doelstellingen

De doelstellingen zijn:

het verhogen van het kwaliteit en de veiligheid voor de fietser door:

o het beoordelen van alle BFF-routes. Dit voor alle vormen van fietsinfrastructuur

(zoals fietspaden) maar ook voor fietsroutes in gemengd verkeer.

o het aanduiden van onveilige situaties

o het aanduiden van lokale infrastructurele knelpunten

het verhogen van de realisatiegraad van het BFF door:

o nieuwe of aangepaste infrastructuur

o uitdrukkelijke en beargumenteerde vaststelling dat de fietser zich vlot en veilig in

het gemengd verkeer kan bewegen (een goede afweging en eventuele

flankerende maatregelen zijn belangrijk!)

o flankerende maatregelen toepassen op het gemengd verkeer, waardoor de fietser

zich vlot en veilig kan bewegen.

3.2 Middelen voor een veilig en kwalitatief BFF

Een veilig en kwalitatief BFF realiseer je niet alleen door het aanleggen van fietspaden. Het

gemengd verkeer is mogelijk een kwalitatief BFF indien aan bepaalde voorwaarden wordt

voldaan. Soms is het (her)aanleggen van een fietspad de enige manier om kwaliteit te

verkrijgen. Bovendien moet ook opgemerkt dat conformiteit niet noodzakelijk veiligheid of

kwaliteit betekent. Om die reden worden ook betrokken knelpunten en kruisingen op het BFF

opgelijst en in kaart gebracht.

3.2.1 Gemengd verkeer

Soms is het aanpassen of aanleggen van fietsinfrastructuur niet nodig, omdat andere

maatregelen kunnen worden doorgevoerd. Zo kan een fietsroute in gemengd verkeer aanvaard

worden, als er aan enkele voorwaarden kan voldaan worden. Belangrijke voorwaarden hierbij

10

zijn het aftoetsen van de concrete situatie aan het afwegingskader, zoals de categorisering van

de rijweg en de toegelaten snelheid.

De meetfietsaudit geeft ook een score aan de BFF-routes in gemengd verkeer. Deze score helpt

bij de beoordeling of een aparte fietsinfrastructuur al dan niet noodzakelijk is. Hierbij wordt

rekening gehouden met de breedte van de weg, effectieve snelheid (spitsuren, normaal),

intensiteit voertuigen (piek, normaal), parkeeractiviteit en de aan/afwezigheid van een

fietssuggestiestrook.

Voor gemengd verkeer geldt dat snelheid maximum 50km/u mag zijn en dat een controle kan

aantonen dat 85% van de bestuurders die snelheidsbeperking respecteert (V85) (hierboven,

Figuur 3). Indien dit niet zo is zijn flankerende maatregelen noodzakelijk.

Bovendien worden volgende wegen aanvaard: een doodlopende weg of een weg met alleen

plaatselijk auto-, fiets-, landbouw- of dienstverkeer, een jaagpad, of een weg met lage

verkeersintensiteit (minder dan 3000 pae/dag). Hiervoor zijn gewogen scores gemaakt, die in 6.

DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN MEETFIETSAUDIT worden opgenomen en worden indien

beschikbaar gegevens van de politie geïntegreerd.

3.2.2 Niet conforme fietspaden

In sommige gevallen is het voldoende voor een niet-conform fietspad om flankerende (minder

kostelijke) maatregelen te treffen voor het bereiken van conformiteit, door o.a.

snelheidcontroles en het aanpassen van snelheidsbeperkingen. In andere gevallen is de aanleg

van een nieuwe infrastructuur de enige optie. De audit stelt een lijst op met te ondernemen

acties (5), en de Dienst mobiliteit ondersteunt u hier eveneens in advies betreffende de

beschikbare subsidies (3.4 Subsidies voor fietsinfrastructuur).

3.2.3 Infrastructurele en Veiligheidsknelpunten

Conformiteit t.a.v. het Vademecum betekent niet noodzakelijk dat het fietsnetwerk veilig of

kwalitatief is. In dit kader werden bij het terreinbezoek door de Dienst mobiliteit en door de

Fietsersbond ook acute kwaliteit/ en veiligheidspunten geregistreerd en geïntegreerd met de

ongevalgegevens van de Vlaamse overheid, Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Deze

bepalen niet de conformiteit Vademecum, maar beïnvloeden wel de keuze voor de fiets omdat

de veiligheid of het fietscomfort niet altijd optimaal zijn. Deze knelpunten worden mee

opgenomen in de 6. DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN MEETFIETSAUDIT.

3.2.4 Beoordeling kruisingen en kruispunten

Kruisingen en kruispunten zijn onderdeel van de BFF-routes. Knelpunten zoals doorstroming

voor de fietsers en het risico op ongevallen worden eveneens opgelijst en in beeld gebracht.

Volgende kenmerken worden bij

kruisingen en kruispunten

geregistreerd:

type kruising

• verkeersregeling

• markering

• type fietsinfrastructuur

• wachttijd en groentijd bij

kruisingen met verkeerslichten

• mogelijkheid voor borden B22 of B23 (Figuur 5: Borden B22 en B23)

Figuur 5: Borden B22 en B23

11

3.3 Methodiek

3.3.1 Inventarisatie

We beschikken over een BFF databank (MOW Vlaanderen) dat voor en door de Vlaamse

provincies wordt beheerd. Dit virtuele BFF wordt doorlopend geactualiseerd, afhankelijk van de

realisaties en wijzigingen, die op het fietsroutenetwerk plaatsvinden. Vandaag wordt een meer

uitgebreid BFF systeem (FIETSGIS) voorbereid, waarbij tot nog toe niet voorziene kenmerken

van fietsroutes toch kunnen geïntegreerd worden.

Op basis van deze gegevens gaan de provinciale diensten mobiliteit de huidige staat van het

BFF na. Afhankelijk van de status, gaan zij

- data actualiseren.

- flankerende maatregelen suggereren

- infrastructurele aanpassingen adviseren

Terreinbezoek (Provincie)

De huidige staat wordt beoordeeld door een provinciale medewerker die de situatie ter plaatse

bekijkt. Dat terreinbezoek vond plaats in Berchem op 6/8/2013, 27/11/2013, 11/12/2013 en

13/02/2014. Het verslag ervan is achteraan deze nota onder ‘6. DETAILANALYSE

TERREINBEZOEK’ weergegeven. Dit terreinonderzoek werd ervaren als onvolledig en weinig

genuanceerd, en daarom werd ook een intensieve en gemeten evaluatie van het bestaande BFF

uitgevoerd door de fietsersbond met als doelstelling een kwantitatieve score en registratie van

elk BFF-routesegment.

Meetfiets (Fietsersbond)

De meetfietsaudit van de Fietsersbond werd in Berchem in mei 2014 uitgevoerd.

De meetfiets van de Fietsersbond registreert systematisch en meet doorlopend onderstaande

variabelen voor elke 12,5m fietsroute, met een fotografische registratie per 40m.

Registratie: Type weg, wegbeheerder, snelheidszone, classificatie fietsroute, type tracé,

type fietspad, technische kenmerken fietsroute, type verhoging, materiaal (verharding,

kleur), legverband klinkers, richting (eenrichting, tweerichting), verhoging, verlichting,

buffer, ouderdom.

Meting:

o Afscheiding

o Breedte

o Trillingscomfort

Acute veiligheids- en kwaliteitpunten worden eveneens geregistreerd

Type Kruising

o Verkeersregeling (voorrang, wacht en groen tijden)

o Overzicht en ontbreken van markeringen

o Verticale en horizontale positie fietstracé (gelijkgronds, ingedaald,

verhoogd/aanliggend, vrijliggend)

o Reglementaire/niet reglementaire kruisingen bij 70km/u

12

Gewogen score gemengd verkeer (Parkeeractiviteit, weginrichting, fietssuggestiestrook,

snelheid)

De dienst mobiliteit integreert eveneens beschikbare informatie van de Vlaamse overheid van

fietsgerelateerde ongevallen en zal in de toekomst ook de fietstellingen van de provinciale

fietsbarometer toevoegen.

Ongevallen en gevaarlijke punten (MOW Vlaanderen)

Ongevalgegevens laten toe locaties toe te voegen die kunnen wijzen op probleemsituaties met

betrekking tot de veiligheid.

Voor de geaggregeerde locaties wordt een prioriteitswaarde berekend, die aangeeft of de

betreffende locatie een gevaarlijk punt (voor de fiets) betreft of niet. De prioriteitswaarde wordt

berekend gebruik makend van volgende definitie: P = 5* aantal doden + 3* aantal

zwaargewonden + 1* aantal lichtgewonden. Indien deze prioriteit ≥ 9 is en binnen een periode

van 3 jaar minimaal 3 verkeersongevallen met (brom)fietsers hebben plaatsgevonden, spreekt

men van een gevaarlijk punt voor (brom)fietsers. De kruispunten in Berchem die als gevaarlijk

voor fietsers worden aangeduid worden mee opgenomen in de actielijst.

13

3.3.2 Analyse

Vlaams Gewest

Provincie Antwerpen

Gemeente/District/

andere

MethodiekBFF- Databank

Fietsroute

Aftoetsen Kwaliteit (vademecum,

comfort)

Advies Infrastructurele

aanpassing

Prioriteit

Overleg

Uitvoering aanpassing

Externe factoren

Actualiseren dataFlankerende maatregelen

TerreinbezoekOngevalgegevens

FietstellingenMeetfiets

14

In bovenstaande procesdiagram kan de gemaakte analyse gevolgd worden. De BFF-

DATABANK is een systeem dat doorlopend aangepast en aangevuld wordt, op basis

verschillen tussen databank en observaties, aanpassingen in de infrastructuur. De

beschikbare gegevens, gemeten en getoetst aan het fysieke fietsroutenetwerk

weerspiegelen ook ruimtelijk de conformiteit van infrastructuur, de veiligheid en kwaliteit

van het netwerk.

Conformiteit, type route, veiligheid en kwaliteit wordt gecontroleerd door fietsersbond en

door eigen terreinbezoek.

De oplijsting van acute knelpunten samen met de ongevalgegevens geven inzicht in de

locatie en de aard van veiligheidsproblemen.

Een conforme route is verwezenlijkt en moet als zodanig aan de BFF databank worden

toegevoegd. Een niet conforme route moet nog aangepast. Routes in gemengd verkeer

moeten afgetoetst worden voorwaarden met betrekking tot snelheid, categorie rijweg,

intensiteit van het gemotoriseerd verkeer en flankerende maatregelen. Afhankelijk van

het type route en de score op veiligheid worden prioriteiten gegeven aan de uit te voeren

aanpassingen. Let wel, een conforme route scoort wel als verwezenlijkte fietsroute,

maar kan nog steeds ernstige veiligheids- of kwaliteitsknelpunten hebben. Ook hier

ijveren we naar een betere infrastructuur en afhankelijk van de score in de metingen kan

een route conform BFF in de actietabel nog steeds onder een bepaalde prioriteit komen.

Externe factoren (o.a. dit overleg, beschikbare financiering, andere grondgerelateerde

ruimtelijke wijzigingen) bepalen mee hoe er met deze prioriteiten kan worden omgegaan.

Het is de bedoeling om in de nabije toekomst alle gegevens te integreren in de BFF-

DATABANK, waardoor de metingen van de Fietserbond automatisch kunnen worden

vergeleken met de bestaande databank. Dit biedt de mogelijkheid om nog een betere

evaluatie uit te voeren, om de fietstracés in meer detail of vaker te monitoren, te

analyseren en gerichtere aanbevelingen te geven en prioriteiten te duiden.

3.3.3 Overleg

De analyse vormt de basis voor het overleg van de provinciale dienst Mobiliteit met het

betrokken gemeente- en/of districtsbestuur en stelt een concrete actietabel met

prioriteiten voor. Deze bevat aanbevelingen voor de niet-conforme routes en suggesties

voor acute kwaliteit/veiligheidsproblemen.

In functie van een vlotter overleg werd reeds een voorbereidend overleg gepleegd tussen

de consulent openbaar domein van het district Berchem en de GIS deskundige van de

Dienst mobiliteit van de provincie Antwerpen waarin de bestaande knelpunten werden

besproken.

3.3.4 Product

In hoofdstukken 5 (ACTIETABEL) en 6 (DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN

MEETFIETSAUDIT Berchem) worden de BFF routes in het district één voor één

geanalyseerd. Hun conformiteit wordt nagekeken, veiligheids- en kwaliteitsknelpunten

worden opgelijst en in kaart gebracht. De actietabel geeft eerst een oplijsting van de

conformiteit en vervolgens een beargumenteerde prioriteit van voorgestelde acties. In de

lijst van prioriteiten zijn eveneens de relevante metingen van de fietsersbond toegevoegd

en samen met de acute knelpunten geregistreerd door fietsersbond en de gerelateerde

ongevalgegevens.

15

Deze actietabel is een leidraad om stapsgewijs de realisatiegraad van het BFF te

verhogen. Enerzijds gebeurt dit met de aanleg of aanpassing van fietsinfrastructuur.

Anderzijds is het mogelijk dat geen fysieke wijziging van de infrastructuur nodig is en zijn

flankerende maatregelen om bvb de snelheid te handhaven voldoende om de route groen

(conform) te kleuren (zie hierboven 3.2.1. en 3.2.2) en veiliger te maken. In geval van

gemengd verkeer bestaat nog de mogelijkheid dat aan alle voorwaarden wordt voldaan,

en de route dus in orde is.

3.3.5 Verdere stappen

De provinciale dienst Mobiliteit helpt u aan de realisatie van het BFF binnen uw

gemeentegrenzen. Om alle BFF-routes conform, veilig en kwalitatief te maken, kunt u bij

ons terecht voor advies over fietsinfrastructuur en, onder bepaalde voorwaarden, ook tot

80% financiële ondersteuning.

De provinciale dienst mobiliteit vraagt uitdrukkelijk om dit document ter kennisname aan

het districtscollege voor te leggen, om in overleg te bespreken waar enkel flankerende

maatregelen nodig zijn en dit te laten bekrachtigen.

3.4 Subsidies voor fietsinfrastructuur De gemeenten en districten kunnen beroep doen op subsidies voor het realiseren van het

BFF door de aanleg van fietsvoorzieningen. Afhankelijk van de wegbeheerder klop je

hiervoor aan bij de provincie of bij het agentschap Wegen en Verkeer (AWV)

3.4.1 Fietsfonds: 80% subsidies

De provincie is het aanspreekpunt voor het Fietsfonds6. Dit is een

samenwerkingsovereenkomst tussen de Vlaamse overheid en de Vlaamse provincies om

de realisatie van het BFF op niet-gewestwegen te ondersteunen. Voor elke euro die de

Vlaamse overheid uitgeeft aan subsidiëring van fietsinfrastructuur, legt de provincie

Antwerpen een euro bij. Een gemeentebestuur kan zo 80% subsidie krijgen. De provincie

en de Vlaamse overheid betalen elk 40%.

3.4.2 Samenwerkingsovereenkomst met AWV

Voor de aanleg van fietsinfrastructuur langs gewestwegen is subsidie vanuit het

Fietsfonds niet mogelijk, maar financiële ondersteuning is mogelijk in een rechtstreekse

samenwerkingsovereenkomst tussen gemeentebesturen en het AWV. Deze projecten zijn

de voormalige moduleprojecten.

3.4.3 Prioriteiten

Om de beschikbare financiële middelen zo goed mogelijk aan te wenden, is het

toekennen van prioriteiten aangewezen.

In het volgende hoofdstuk geeft de provinciale dienst Mobiliteit een aanzet voor een

actietabel. Een aantal projecten wordt daarin naar voor geschoven omdat de dienst

Mobiliteit ze graag gerealiseerd ziet.

6 Meer informatie op http://www.provincieantwerpen.be/mobiliteit/fietsen/functioneel_fietsen/subsidies/fietsfonds/index.jsp

Straat Evaluatie meetfiets:

van tot

Glo

b.

Trill

.

Bre

e

Afsch

.

aandui

ding

aandui

ding 5,6 2,7 10 6,8

aandui

ding

aandui

ding 4,8 1,2 10 6,6

16

4 BFF IN Berchem

4.1 Algemeen

In Berchem bedraagt het aandeel conforme fietsinfrastructuur op het bovenlokaal

functioneel fietsroutenetwerk 70%. In vergelijking met de provincie Antwerpen (35%) en

Vlaanderen (32%) is dit zeer hoog. Ook het aandeel waar (nog) geen fietsinfrastructuur

aanwezig is, is klein (14%) in vergelijking met de de provincie en Vlaanderen. Onder ‘4.2

17

Cartografische analyse van ’ gaan we dieper in op de concrete betekenins van deze

waarden in Berchem.

Berchem

Figuur 6: toestand BFF 2012 in Berchem, de provincie Antwerpen en Vlaanderen

Betreft het beheer van het BFF in Berchem kan de

tabel hiernaast inzicht verschaffen

BFF lengte in m

beheer status Totaal

awv groen 9300

oranje 250

Totaal awv 9550

gemeente groen 5100

oranje 1300

rood 2550

Totaal gemeente 8950

Eindtotaal 18500

70%

16%

14%

Som van lengte

18

4.2 Cartografische analyse van Berchem

4.2.1 Berchem BFF-DATABANK

Berchem heeft 18,5 km fietsroutes op het BFF waarvan 9 km in gemeentelijk en 9,5 km

in gewestelijk beheer. Daarvan is 13 km conform het Vademecum (groen).

De rode stukken (2,5 km) geven weer waar er op dit moment geen fietsinfrastructuur

aanwezig is en voor Berchem bevinden deze routes zich allemaal in gemengd verkeer. in

dit geval moet in eerste instantie gekeken worden of een fietsinfrastructuur wel nodig is.

Wanneer op het terrein blijkt dat op deze rode stukken geen aparte fietsinfrastructuur

nodig is, gelden enkele richtlijnen die de befietsbaarheid bepalen (zie 3.2.1). De grote

uitdaging zit in hoofdzaak in 3 km niet conforme infrastructuur, meer bepaald voor

Berchem: de Mechelsebrug, de Ringlaan, de Borsbeekbrug, de Gitschotellei en de

Vosstraat.

Hieronder is de conformiteit voor Berchem in ruimtelijke context gevisualiseerd.

Figuur 7: BFF augustus 2014 (conform [groen] - niet conform [oranje] en geen

infrastructuur [rood- gemengd verkeer]) in Berchem

19

Wanneer het BFF wordt bekeken vanuit de categorisering van BFF type dan zijn er

12,2km functionele routes, en 6,3 hoofdroutes. In het geval van Berchem is o.a. de

fietsostrade Antwerpen – Mechelen zo’n hoofdroute, maar ook het Ringfietspad. In het

BFF wensbeeld is ook de Saffierstraat een hoofdroute, voor de fietsostrade Antwerpen-

Lier.

Figuur 8: BFF type routes in Berchem

20

4.2.2 Meetfietsgegevens Fietsersbond

Ter vergelijking worden de meetgegevens van de Fietsersbond toegevoegd, omdat die

een veel genuanceerder beeld geven van de aspecten die conformiteit van een fietspad

bepalen. (gebaseerd op registraties van 2011 en mei/juni 2014)

Figuur 9: Fietsersbond Breedte (groen is in orde, blauw is minimum vereiste, roos, rood

en zwart staan voor onvoldoende)

Belangrijke opmerkingen bij deze kaart zijn de te smalle fietspaden op de Posthofbrug

(waar al maatregelen worden getroffen), de westkant van de Roderveldlaan (niet de

fietsostrade) en de Vosstraat. Let wel, de breedte van een fietspad staat in relatie tot de

richting waarin wordt gereden (een dubbelrichtingsfietspad moet minstens 2m breed

zijn).

21

Op onderstaande kaart (Figuur 10: Fietsersbond Afscheiding BFFFiguur 10) is de

afscheiding van de fietspaden gevisualiseerd. In het bijzonder de afscheiding op

Mechelsebrug en Posthofbrug is opmerkelijk.

Figuur 10: Fietsersbond Afscheiding BFF

22

Figuur 11: Fietsersbond Trilcomfort BFF

Trilcomfort wordt ingemeten door de

meetfiets van de Fietsersbond en is een

objectief gemeten waarde voor de

kwaliteit van een fietspad, in het

bijzonder voor de vlakheid van de

verharding. De kwaliteit van de

verharding is geen deel van conformiteit,

maar bepaalt wel het fietscomfort.

Hier is in het bijzonder op te merken dat

op de bruggen, de Elisabethlaan, de

Grote Steenweg binnen de Singel en de

oostkant van de Grotesteenweg buiten de

Singel verbeterstappen kunnen gebruiken

voor aangenamer fietsen.

De fietsersbond registreerde eveneens

acute knelpunten voor comfort en

veiligheid, maar deze zijn met enkele

kleinere ingrepen snel verholpen. De

lijsten van deze verbeterpunten zijn te

vinden onder 5.2 Quick Wins:.

23

4.2.3 MOW Vlaanderen: ongevalgegevens

Zeer belangrijk bij het stellen van prioriteiten is de frequentie en de ernst van

fietsgerelateerde ongevallen voor het verleden. Hier moet wel bij opgemerkt worden dat

de onderstaande kaart de situatie voor 2010-2012 weergeeft. Dat betekent dat de

geplande infrastructurele aanpassingen op o.a. de kruispunten van Posthoflei met de

Binnensingel de veiligheid van dit punt zullen bevorderen. Wat ook opvalt is dat er

veiligheidsproblemen zijn buiten het BFF en dat conformiteit van een fietspad niet

betekent dat de verkeerssituatie veilig is. Kijk hiervoor in het bijzonder naar het

kruispunt Grotesteenweg – Klauwaertstraat en ook op de Binnensingel tussen

Borsbeeksebrug en Zurenborgbrug. Deze laatste is mogelijk verbeterd met de aanleg van

het Singelfietspad. Verder, los van het BFF vallen twee punten op aan de Zurenborgbrug

en Wapenstilstandlaan, die verder wel kwalitatieve fietspaden hebben met voldoende

afscheiding, breedte en trilcomfort. Het MOW stelt ook dat er een prioriteitswaarde van 9

moet gehaald worden alvorens men over een gevaarlijk punt voor (brom)fietsers spreekt.

Dat zijn dus eigenlijk alleen de rode en oranje punten.

Figuur 12: MOW prioriteitswaarde fietsgerelateerde ongevallen in Berchem 2010-2012

(kleur is prioriteit, getal = aantal fietsgerelateerde ongevallen)

24

4.2.4 Fietstellingen

De provincie werkt aan een fietsbarometer waarbij vaste en tijdelijke tellers de intensiteit

van het fietsverkeer op strategische plaatsen zal opmeten. Dit is een studie in een pril

stadium, maar op basis van het eindwerk van Yves Goossens kunnen we al enkele

interessante resultaten voor Berchem noteren. Zo werd er in Berchem op de Posthofbrug

gemeten aan beide zijden van de brug, alsook op de afslag van de Roderveldlaan naar

het Ringfietspad.

Algemene opmerkingen:

De fietsostrade wordt zeer intensief gebruikt: op een ochtendspits noteren we 115

fietsers per kwartier (om 8:00) in de richting van Antwerpen.

’s Avonds zien we dan een piek van 83 fietsers per kwartier (17:15) in de richting van

Mechelen.

Figuur 13: Fietstellingen op fietsostrade

Wanneer we hierbij de groen- en wachttijden op het kruispunt van de Binnensingel

integreren is een congestie van fietsverkeer objectief te verwachten. De wachttijd van

Antwerpen naar Mechelen op het BFF (fietsostrade Antwerpen-Mechelen) is 83 seconden

afwisselend met 35 seconden groentijd. De doeltreffendheid van de tellingen kan hierbij

25

gebruikt worden om flankerende of infrastructurele maatregelen te treffen en voor

Berchem werden die al genomen.

322

8

309

115

16

135

3

63

0%

100%

301 401 403 413

rijrichting Antwerpen rijrichting Mechelen

Figuur 14: aantal fietsers per telslang op de fietsostrade Antwerpen-Mechelen

Verder bieden de tellers met dubbele meetslangen eveneens de mogelijkheid om het

gebruik van enkele en dubbele richtingsfietspaden te meten. Zo zien we dat er op de

ochtenpiek aan Stanleystraat (Antwerpen)(slang 301), en aan beide zijden van de

Posthofbrug (slangen 401 & 403) dat tussen 1 en 5% van de fietsers tegen de richting

fietst, terwijl er wel fietspaden aan beide zijden aanwezig zijn. We zien op de afslag van

de Roderveldlaan naar het Ringfietspad (slang 413) een 40/60 verhouding van komend

en gaand verkeer. Het aantal fietsers heeft hier eveneens implicaties voor de vlotheid

van het fietsverkeer, in verhouding tot de beschikbare breedte van het fietspad.

26

5 ACTIETABEL

De actietabel vat de toestand van het BFF in Berchem samen en suggereert te ondernemen acties. In eerste instantie wordt de

conformiteit van fietsinfrastructuur opgelijst. Al is conformiteit geen garantie op kwalitatieve fietsroutes, dan is het toch een goede

indicatie hiervan. De fietsroutes, waar geen fietsinfrastructuur bestaan, worden geëvalueerd op basis van befietsbaarheid enerzijds, en in

geval van routes waarbij de fietser zich in gemengd verkeer bevindt, wordt een uitspraak gedaan over de voorwaarden waarbinnen

gemengd verkeer kan worden aanvaard. Onder Quickwins worden acute probleempunten opgelijst, ontbrekende pijlmarkeringen,

verkeersborden. Meer details en argumentatie betreft non-conformiteit of problematische situaties in gemengd verkeer staan in 6

DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN MEETFIETSAUDIT Berchem.

5.1 Conformiteit Conformiteit betekent niet noodzakelijk dat er geen prioriteiten kunnen bestaan betreft het onderhoud en de algemene

kwaliteit van de bestaande fietsinfrastructuur. Zo kan een conform fietspad beschadigd zijn, een oneffen oppervlak

hebben of kan er plantbegroeiing over het fietspad in de weg hangen.

5.1.1 Situatie conform

Conformiteit betekent niet noodzakelijk dat er geen prioriteiten kunnen bestaan betreft het onderhoud en de algemene status van de

bestaande fietsinfrastructuur. Zo kan een conform fietspad een beschadigd of oneffen oppervlak hebben of kan er plantbegroeiing over

het fietspad bestaan.

Hyperlink Straatnaam Segment Opmerking

6.1 Elisabethlaan Grote Steenweg – grens Wilrijk

Zie quickwins: ontbrekende

tweerichtingspijlmarkeringen

6.5 Fietsostrade Antwerpen - Mechelen Grens Mortsel - Binnensingel

6.8 Ringfietspad

Posthofbrug tot grens district

Antwerpen

Zie Acute comfortproblemen:

28/05 – 11/06/2014 (registratie)

6.10 Ringfietspad Posthofbrug tot Floraliënlaan

27

6.11 &

6.13 Singelfietspad

6.12 Grotesteenweg Boomgaardstraat tot Ring

Let op de kruispunten met Singel

en Ring/ ook het fietscomfort kan

beter

6.14 Grotesteenweg Elisabethlaan - grens Mortsel

5.1.2 Situatie niet conform

Hyperlink Straatnaam Segment Opmerking

6.12 Mechelsebrug Binnensingel tot Elisabethlaan Zie ook 4.2.2

6.6 Ringlaan Grens Wilrijk tot Grotesteenweg

Afscheiding en breedte kunnen

beter

6.9 Borsbeeksebrug Binnensingel tot Diksmuidelaan Te smal

6.4 Gitschotellei

Diksmuidelaan tot grens

Borgerhout

Te smal

6.5 Posthoflei Boomgaardstraat tot Binnensingel In aanleg

6.15 Vosstraat Hofstadestraat tot Alfred Oststraat Te smal

5.1.3 Situatie gemengd verkeer

Hyperlink Straatnaam Segment Opmerking

6.3 Guldenvliesstraat Binnensingel - Stanleystraat

Voldoet niet aan voorwaarden voor

fietsroutes in gemengd verkeer

6.7 Saffierstraat Edgar Tinelstraat - Deurnestraat

Voldoet waarschijnlijk aan

voorwaarden fietsroutes in

gemengd verkeer

6.2 Fruithoflaan Grotesteenweg - Roderveldlaan

Objectieve telgegevens voor

verkeersintensiteit en V85 zijn

nodig voor beter inzicht

28

5.2 Quick Wins:

Onderstaande lijsten zijn de verwerkte gegevens van de registraties van de Fietsersbond

5.2.1 Acute comfortproblemen: 28/05 – 11/06/2014 (registratie)

Link (6) Straat Van Tot Acuut Comf Afst Tot Start (in m)

1(6.10) Ringfietspad Floraliënlaan n° kmp --- Grotesteenweg n° kmp Overhangende takken 0

2(6.10) Ringfietspad Grotesteenweg n° kmp --- Posthofbrug n° kmp Overhangende takken 0

3(6.5) Posthoflei Boomgaardstraat n° kmp --- Van Vaerenberghstraat n° kmp

Markering sterk vervaagd

16,3

4(6.5) Posthofbrug Van Vaerenberghstraat n° kmp ---

R1 n° kmp Markering sterk vervaagd

67,2

5(6.5) Posthofbrug Van Vaerenberghstraat n° kmp ---

R1 n° kmp Markering sterk vervaagd

138,5

6 Vosstraat Diksmuidelaan n° kmp --- Saffierstraat n° kmp Overhangende takken 0

7(6.12) Grotesteenweg Singel n° kmp --- Boomgaardstraat n° kmp Markering sterk vervaagd

33,5

8(6.9) Borsbeeksebrug Singel n° kmp --- Diksmuidelaan n° kmp Markering sterk vervaagd

32,7

9(6.13) Singel Mechelsebrug n° kmp --- Posthofbrug n° kmp Markering sterk

vervaagd 55

29

Figuur 16: acute comfortproblemen: cartografisch

3

2

4-5

1

9

7

8

6

30

5.2.2 Ontbrekende tweerichtingspijlmarkeringen (registratie 28/05/2014-11/06/2014)

Link (6) Straat Van Tot Afst Van Start in m Type Kruising Positie Fietspad Regeling Markering

10(6.1) Elisabethlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Hindenstraat

n° kmp 599,4

4-taks standaard

(tussen 5,5-7m)

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Fietser op hoofdweg Fietspadmarkering +

rode coating

11 Elisabethlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Hindenstraat

n° kmp 913,8 Bypass

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Fietser op hoofdweg Fietspadmarkering +

rode coating

12 Elisabethlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Hindenstraat

n° kmp 985

4-taks standaard

(tussen 5,5-7m)

Ingedaalde

vrijliggende fietsvoorziening

Fietser op hoofdweg Fietspadmarkering +

rode coating

13 Elisabethlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Hindenstraat

n° kmp 1056,3

3–taks standaard

(tussen 5,5-7m)

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Fietser op hoofdweg Fietspadmarkering +

rode coating

14 Elisabethlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Hindenstraat

n° kmp 306

4-taks 2x2 of

meer rijvakken

met tussenzone

Ingedaalde

aanliggende

fietsvoorziening

Verkeerslichten+fietslichten Fietspadmarkering +

rode coating

15(6.12) Mechelsebrug Uitbreidingstraat

n° kmp ---

Elisabethlaan

n° kmp 256 Bypass

Verhoogde

dwarsing (geen

parallelweg)

Fietser op hoofdweg Fietspadmarkering +

rode coating

16 Mechelsebrug Uitbreidingstraat n° kmp ---

Elisabethlaan n° kmp

29,4

4-taks 2x2 of

meer rijvakken

met tussenzone

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Verkeerslichten+fietslichten Fietspadmarkering

17(6.13) Ringfietspad Borsbeeksebrug

n° kmp ---

Luitenant

Lippenslaan n°

kmp

385,6

4-taks >7m

2x1rijvak met

tussenzone

Dwarsing op

plateau (geen

parallelweg)

Fietser op hoofdweg

Fsuggestiestrook in

rode

coating/materiaal

18 Ringfietspad Grotesteenweg

n° kmp ---

Posthofbrug n°

kmp 41,6

4-taks 2x2 of

meer rijvakken

met tussenzone

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Verkeerslichten+fietslichten Fietspadmarkering

19(6.8) Singel Grotesteenweg n° kmp ---

Generaal

Lemanstraat

n° kmp

38,2

4-taks 2x2 of

meer rijvakken

met tussenzone

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Verkeerslichten+fietslichten Fietspadmarkering + rode coating

20 Singel Mechelsebrug n°

kmp ---

Posthofbrug n°

kmp 55

4-taks 2x2 of

meer rijvakken

met tussenzone

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Verkeerslichten+fietslichten Fietspadmarkering +

rode coating

31

Figuur 17a & b: ontbrekende 2Rpijlmarkeringen

17

13

18

19

20

15&

16

14

10

11

12

32

5.2.3 Ontbrekende fietspadmarkering

link (zie ook 6)

straat van tot afst vanaf start in m type kruising positie fietspad regeling markering richting

21(6.9) Borsbeeksebrug Singel n° kmp -

--

Diksmuidelaan

n° kmp 53,2 Bypass

Verhoogde

dwarsing (geen

parallelweg)

Fietser op

hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode

coating/materiaal

Eenrichting

22 Borsbeeksebrug Singel n° kmp -

--

Diksmuidelaan

n° kmp 143,1

3-taks groot

(breder dan 7m)

Ingedaalde

vrijliggende fietsvoorziening

Fietser op

hoofdweg Blokmarkering Eenrichting

23(6.4) Gitschotellei Diksmuidelaan

n° kmp ---

Apollostraat n°

kmp 29,1 Bypass

Verhoogde

dwarsing (geen

parallelweg)

Fietser op

hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode

coating/materiaal

Eenrichting

24 Gitschotellei Diksmuidelaan

n° kmp ---

Apollostraat n°

kmp 211,9

3-taks beperkt

(tussen 3,5-

5,5m)

Ingedaalde

vrijliggende

fietsvoorziening

Fietser op

hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode

coating/materiaal

Eenrichting

25 Gitschotellei Diksmuidelaan

n° kmp ---

Apollostraat n°

kmp 374

3-taks beperkt

(tussen 3,5-5,5m)

Ingedaalde

vrijliggende fietsvoorziening

Fietser op

hoofdweg Blokmarkering Eenrichting

26(6.14) Grotesteenweg Fruithoflaan n°

kmp ---

Elisabethlaan

n° kmp 1323,5

3-taks beperkt

(tussen 3,5-

5,5m)

Ingedaalde

aanliggende

fietsvoorziening

Fietser op

hoofdweg

Geen

markeringen Eenrichting

27(6.8) Ringfietspad Borsbeeksebrug

n° kmp ---

Luitenant

Lippenslaan n°

kmp

385,6

4-taks >7m

2x1rijvak met

tussenzone

Dwarsing op

plateau (geen

parallelweg)

Fietser op

hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode

coating/materiaal

Tweerichting

28(6.6) Ringlaan Grotesteenweg

n° kmp ---

Floraliënlaan

n° kmp 235,9

3–taks

standaard (tussen 5,5-7m)

Gelijkgrondse

aanliggende fietsvoorziening

Fietser op

hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode coating/materiaal

Eenrichting

29 Vosstraat Alfred Oststraat n° kmp ---

Diksmuidelaan n° kmp

448,7

3–taks

standaard

(tussen 5,5-7m)

Gelijkgrondse

vrijliggende

fietsvoorziening

Fietser op hoofdweg

Fsuggestiestrook

in rode

coating/materiaal

Eenrichting

33

Figuur 18: ontbrekende fietspadmarkering

3

4

2

21

23 24

25

27

22

28

26 29

34

6 DETAILANALYSE TERREINBEZOEK EN

MEETFIETSAUDIT Berchem

Onderstaand kaartje geeft een overzicht van welke routes op het terrein bezocht zijn. De

nummering geeft de volgorde in het verslag weer.

Figuur 19: kaart terreinbezoek Berchem (nummering komt overeen met de onderstaande

paragrafen)

35

6.1 Elisabethlaan

Huidige situatie:

- 70 km/u

- Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad op middenberm

- 2 m breed

36

-

Ter discussie:

- Conform

- Aanpassen in databank

Situatie conform

Opvolging: Ontbrekende tweerichtingspijlmarkering op

locaties (zie 5.2.2)

37

6.2 Fruithoflaan

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Gemengd verkeer 2x2 rijstroken

- wegcategorie L2

Ter discussie:

- snelheidscontroles

- Plaats van de fietser op de Fruithoflaan?

38

Locatie Trace Wegbreedte Snelh Piek

Intens Piek

Basis Score

Score + Argum+ Argum- Score - Corr_Score

2600 Fruithoflaan van Berchemboslaan - tot Grotesteenweg -

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief meer dan 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11 seconden

0 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 -,5

2600 Fruithoflaan van Grotesteenweg - tot Oogststraat -

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief tussen 40 en 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11 seconden

0 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 -,5

2600 Fruithoflaan van Oogststraat - tot Roderveldlaan -

Rijweg 4-5m Effectief meer dan 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11 seconden

0 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 -,5

2600 Fruithoflaan van Oogststraat - tot Roderveldlaan -

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief meer dan 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11 seconden

0 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 -,5

2600 Fruithoflaan van Roderveldlaan - tot Berchemboslaan -

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief meer dan 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11 seconden

0 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 -,5

Gewogen score voor het gemengd verkeer in de Fruithoflaan (Fietsersbond)

39

6.3 Guldenvliesstraat

40

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Gemengd verkeer

Ter discussie:

- Invoegen vanaf fietspad naar gemengd

verkeer is onveilig

Prioriteit hoog

Opvolging:

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Gemengd verkeer

Ter discussie:

- Onveilig fietsen door te kleine

beschikbare ruimte

- Afstand tot tram te klein

- Gevaar om in de sporen te rijden

- Kasseien maken fietsen onmogelijk

Prioriteit hoog

Opvolging:

Locatie Trace Wegbreedte Snelh Piek

Intens Piek

Basis Score

Score + Argum+ Argum- Score - Corr_Score

2600 Guldenvliesstraat van Singel -1 tot Stanleystraat -1

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief minder dan 40 km/u

Piek: voertuig om de 5-11

seconden

1 +0.5 1b. Goede fietssuggestiestrook/-zone aanwezig

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 1

2600 Guldenvliesstraat

van Singel -1 tot Stanleystraat -1

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak)

hele breedte beschikbaar

Effectief minder

dan 40 km/u

Piek:

voertuig om de 5-

11 seconden

1 +0.5 1a. Goede weginrichting 1b. Intense

parkeeractiviteit -0.5 1

2600 Guldenvliesstraat van Stanleystraat -1 tot Singel -1

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief tussen 40 en 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11

0 +1

2e. Fietssuggestiestrook/-zone + geen/weinig parkeeractiviteit

Geen reden voor neerwaardering

-0 1

41

seconden

2600 Guldenvliesstraat van Singel -1 tot Stanleystraat -1

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief minder dan 40 km/u

Piek: voertuig om de 5-

11 seconden

1 +0 0.Geen reden tot opwaardering

1b. Intense parkeeractiviteit

-0.5 ,5

2600 Guldenvliesstraat van Stanleystraat -

1 tot Singel -1

Rijweg 4-5m

Effectief tussen 40 en 55

km/u

Piek: voertuig om de 5-

11 seconden

0 +0.5 1d. Geen/weinig parkeeractiviteit

Geen reden voor neerwaardering

-0 ,5

2600 Guldenvliesstraat van Stanleystraat -1 tot Singel -1

Rijweg 5-7m (1+1 rijvak) hele breedte beschikbaar

Effectief tussen 40 en 55 km/u

Piek: voertuig om de 5-11

seconden

0 +0.5 1d. Geen/weinig parkeeractiviteit

Geen reden voor neerwaardering

-0 ,5

42

6.4 Gitschotellei

43

Huidige situatie:

- 50 km/u

- aanliggend eenrichtingsfietspad

- 1,30 m breed

Ter discussie:

- Fietspad is te smal

- Afstand tot tram is onveilig

- Veel fietsers

niet conform

Opvolging:

Oversteek Dianalaan:

- Ongelijke oversteek door diepe goot

niet conform

Opvolging:

Fietsroute Antwerpen-Borsbeek over Gitschotellei, fietsroute met hindernissen:

Grondgebied Berchem: fietspaden te smal en te dicht bij tramsporen.

44

45

6.5 Fietsostrade Antwerpen-Mechelen (Posthofbrug en Roderveldlaan)

Roderveldlaan Begroeiing:

Aan volkstuintjes

Posthofbrug:

Heraanleg voorzien

46

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Oostzijde: vrijliggend

dubbelrichtingsfietspad 3,50

m (dit is de fietsostrade)

- Westzijde fietspad is geen

BFF en

Ter discussie:

Situatie conform

Opvolging:

Posthofbrug en aan

overzijde Belgacom

hangt de begroeiing

meer dan 80 cm over

het fietspad

Prioriteit hoog

samen met bouw van

fietsbrug over Singel

Prioriteit hoog

47

6.6 Ringlaan

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Aanliggend eenrichtingsfietspad 1,50 m breed

Ter discussie:

- Tussenstrook in biggenruggen is te smal (20 cm)

- Verharding is oneffen (asfalt op kasseien)

niet conform

Opvolging:

48

6.7 Fietsostrade Antwerpen-Lier

49

Voetgangersbrug over Ring

Huidige situatie:

- Voetgangersbrug met trappen

Ter discussie:

- Tussenstrook in biggenruggen is te smal

(20 cm)

- Verharding is oneffen (asfalt op kasseien)

Prioriteit middel

Afweging fietsinfrastructuur nodig?

Opvolging:

Saffierstraat

Huidige situatie:

- 50 km/u

- Gemengd verkeer

- Wegbreedte = 8 m

- Voetpadbreedte = 2,40 m

Ter discussie:

- Is er nog ruimte in de spoorwegberm

voor een fietsostrade?

- Verharding is oneffen (asfalt op

kasseien)

Prioriteit middel

Opvolging:

50

6.8 Ringfietspad van Posthofbrug tot grens district Antwerpen

Huidige situatie: knelpunten

51

- Fietsweg

- Nieuwe toplaag in 2012

Ter discussie:

Situatie conform

Opvolging:

wortelopdruk:

onder Posthofbrug is het asfalt

beschadigd door wortelopdruk

Prioriteit hoog

52

6.9 Borsbeeksebrug

53

Huidige situatie:

- Vrijliggende eenrichtingsfietspaden

- Afgescheiden van rijweg door

busparking/parkeerstrook

Ter discussie:

- Verharding in dals

- Conflicten met buspassagiers: voorstel om

fietspad achter voetpad te leggen

- Fietspad te smal

- Richting Borsbeek wordt veel als

dubbelrichtingsfietspad gebruikt

niet conform

knelpunten

- Invoegen vanaf fietspad naar

gemengd verkeer is onveilig

Prioriteit

54

6.10 Ringfietspad van Posthofbrug tot Floraliënlaan

Huidige situatie: knelpunten

55

- Fietsweg

- Nieuwe toplaag in 2012

Situatie conform

Ter discussie:

tussen Grotesteenweg en Floraliënlaan hangt

de begroeiing op diverse plaatsen 50 tot 100

cm over het fietspad

Prioriteit

Opvolging:

begroeiing:

Aan de volkstuintjes van de

Polygoonstraat is een deel van de

begroeiing flink gesnoeid, maar over een

lengte van 20 m is deze niet gesnoeid. Dit

hangt over het fietspad (net in een bocht)

Prioriteit

wortelopdruk:

onder Posthofbrug is het asfalt

beschadigd door wortelopdruk

Prioriteit

Opvolging:

56

6.11 Binnensingel van station Berchem tot Lt.Lippenslaan

Huidige situatie:

- 70 km/u

Situatie conform

57

6.12 Grotesteenweg van Boomgaardstraat tot Ring

58

Huidige situatie:

- Vrijliggend eenrichtingsfietspad in

betonstraatstenen

- Breedte 175 cm

Situatie conform

Ter discussie:

- Verharding in BSS is oncomfortabel en

bevat heel wat oneffenheden

- de oversteken dienen aangepast te

worden met vloeiende overgangen

Prioriteit

knelpunten

brug over Ring staduitwaarts:

- Dubbelrichtingsfietspad is te smal

- Kruispunt met Elisabethlaan: auto’s

zien fietsers slecht aankomen omdat

er elektriciteitskasten in de weg staan

- Vanaf Elisabethlei richting stad: fietser

kan linksaf en DR-fietspad aan de

linkerzijde van de brug gebruiken. Dit

fietspad is te smal en aan kruispunt

Singel moet fietser dan toch

oversteken, wat hij vaak niet doet,

dus tegenrichting op Grotesteenweg

richting stad

Prioriteit

brug over Ring stadinwaarts:

- het hoogteverschil bij de oversteek

aan de afrit van de Ring is aan te

passen

Prioriteit hoog

59

6.13 Binnensingel van Generaal Lemansstraat tot station Berchem

Huidige situatie:

- 70 km/u

begroeiing:

- Op enkele plaatsen

werd onvoldoende

Roosters tunnel:

De roosters liggen

dieper dan voor de

60

- Vrijliggende

eenrichtingsfietspaden

- 3 m breed

Ter discussie:

- Situatie conform

- aanpassen in databank na

voltooiing heraanleg

- oversteek Ringzijde richting

noord: 2X 1,5 min wachttijd

verkeerslichten om rechtdoor

te rijden.

- oversteek tramsporen is in

erg slechte staat

gesnoeid, de takken

hangen over het

fietspad

vernieuwing waardoor

de overgang zeer

lastig is

61

6.14 Grotesteenweg van Ring tot grens Mortsel

Huidige situatie:

- 70 km/u

- Vrijliggend

Aan Marie-Joséelaan

richting Mortsel:

- Putje nutsleiding

Aan nr 646 ter hoogte

van kerk/klooster:

- verzakking

62

eenrichtingsfietspad

- 1,54 m breed –

betonstraatstenen

- Diverse verzakkingen door

nutsmaatschappijen

Ter discussie:

Situatie conform

verzakt

Prioriteit

Prioriteit

fietsroute Mortsel-Antwerpen via Grotesteenweg:

- doorstroming is goed, weinig tijdverlies aan verkeerslichten

-oversteken aan zijstraten oncomfortabel over het hele traject op grondgebied Berchem met

extremen aan oversteken Ring en Singel richting Stad

63

FIGURENLIJST Figuur 1: schema met soorten routes op BFF ................................................................................................................................. 6 Figuur 2: soorten routes op BFF ................................................................................................................................................... 6 Figuur 4: kaart conformiteit BFF provincie Antwerpen 2012 ............................................................................................................. 8 Figuur 5: Borden B22 en B23 ..................................................................................................................................................... 10 Figuur 7: BFF augustus 2014 (conform [groen] - niet conform [oranje] en geen infrastructuur [rood- gemengd verkeer]) in Berchem .... 17 Figuur 8: BFF type routes in Berchem ......................................................................................................................................... 18 Figuur 9: Fietsersbond Breedte (groen is in orde, blauw is minimum vereiste, roos, rood en zwart staan voor onvoldoende) .................. 19 Figuur 10: Fietsersbond Afscheiding BFF ...................................................................................................................................... 20 Figuur 11: Fietsersbond Trilcomfort BFF ...................................................................................................................................... 21 Figuur 12: MOW prioriteitswaarde fietsgerelateerde ongevallen in Berchem 2010-2012 (kleur is prioriteit, getal = aantal fietsgerelateerde

ongevallen).............................................................................................................................................................................. 22 Figuur 13: Fietstellingen op fietsostrade ...................................................................................................................................... 23 Figuur 14: aantal fietsers per telslang op de fietsostrade Antwerpen-Mechelen ................................................................................. 24 Figuur 16a & b: ontbrekende 2Rpijlmarkeringen ........................................................................................................................... 30 Figuur 17: ontbrekende fietspadmarkering .................................................................................................................................. 32 Figuur 15: kaart terreinbezoek Berchem (nummering komt overeen met de onderstaande paragrafen) ............................................... 33