Atelier 10Naar een efficintere taalverwerving in het B.S.O. door een betere lesorganisatie en door aangepaste didactische middelen.

Profiel van de leerlingen in 1BErg uiteenlopende vooropleidingMeer kans op problematische thuissituatieWeinig betrokken bij het schoolgebeurenTaalgebruikweinig diversAgressiefA.N. is vaak een vreemde taalMeer kans op leerstoornissen (ADHD + dyslexie)

Profiel van de leerlingen in BVLinstroom uit het 1ste gemeenschappelijk jaarnog grotere verscheidenheid in niveau

Profiel van de leerlingen in de 2de en de 3de graad B.S.O.De meesten hebben een quasi full-time bijberoepVoor school is er nog weinig tijd over

Leerplannen en eindtermen in de 1ste graad.Spreekdurf en liefde voor het vak door Succeservaringen Transparante woordenschat Reproductie-oefeningenSteeds dezelfde didactische aanpak

Belangrijkste leerinhoud voor de 1ste graad.Voorzetsels van plaatsDe getallen van 1 tot 40Het aflezen van de juiste tijd

Leerplannen en eindtermen in de 2de en de 3de graad.

Heel specifieke doelstellingen naar de richting toe.

Leerstof = direct bruikbaar

De lesinhoud in de 2de en de 3de graad.Gericht op het verwerven van passe-partoutzinnetjes.Van reproductie naar transferKorte en functionele rollenspelen

Attitudes voor de leraar: de consequente houdingAfhankelijk van de schoolcultuurLeerkrachten bepalen die als groepTips De leerlingen laten rechtstaan bij het begin van de les Slechts n leerling aan het woord laten Aanspreektitel is mijnheer of mevrouw Stiptheid eisen Dezelfde handelingen op hetzelfde moment in de les

Attitudes voor de leraar: de consequente houdingTips Afstand behouden Hoed je voor roddels Opletten met humor In plenum geen allusie maken op hun beperkte capaciteiten of hun thuissituatie Wees hun ogen

Attitudes voor de leraar: sympathie en affectie opwekkenLuisterbereidheid tonenVriendelijke houdingKalm blijvenConsequent zijnRespect tonenDe clown niet uithangen

De organisatie van de les: het inleidend momentDoel: de aandacht wekkenNiet langer dan vijf minutenEen gesprek over een onderwerp dat hen interesseert of moviteren naar het lesonderwerp toe

De organisatie van de les : verandering van spijs doet etenHet aantal oefenvormen beperkt houden. Hier best zo weinig mogelijk variatieHoe wel variatie inbrengen? Wisselen van locatie. Les Frans in het atelier Muziek, video, ICT

De organisatie van de les : het pauzemomentWaarom? Leerlingen kunnen zich slechts 20 minuten concentreren.Hoe? Praatje slaan over een bepaald onderwerp Consequent zijn wat de duur betreft en afspraken i.v.m. discipline respecteren

De organisatie van de les : de schikking van het lokaalAlle lessen algemene vakken in n enkel lokaalalle lesmateriaal is steeds bereikbaarU-vorm in de derde graadGroepswerk per tweeer wordt minder vlug afgeweken van de opdracht

Het persoonlijk lesmateriaal: de agenda van de leraarOverzichtelijkDoelJe ziet in n oogopslag wat je te doen hebtWat staat erin? Lesonderwerpen, toetsen, taken,opdrachten Alle afspraken met de leerlingen gemaakt i.v.m. taken en toetsenBijlage 1

Het persoonlijk lesmateriaal: de agenda van de leerlingWat staat erin? Lesonderwerpen, toetsen, taken,opdrachten Alle afspraken gemaakt i.v.m. taken en toetsenTaak van de leerkracht: Controleren of ze het agenda effectief invullen en op de juiste plaats

Het persoonlijk lesmateriaal: de leerlingenmapOverleg met andere collegasWerk uniform over de vakken heen.Zoveel mogelijk het lesmateriaal concentreren in n mapWerken met gekleurde bladzijden voor een beter overzicht

Het persoonlijk lesmateriaal: de keuze van een handboekEen alles-in-n-handboekInvulmogelijkheid in het boekMet korte lesonderdelen (maximum 2 bladzijden)Respecteer de zapcultuur!

Het persoonlijk lesmateriaal: taken en toetsen bijhoudenTaken taken moeten helpen leren veel doe-activiteiten (kleven, plakken, kopiren, collages maken) alle taken zitten in n schutblad

Bijlage 2

Het persoonlijk lesmateriaal: taken en toetsen bijhoudenToetsen overzichtsblad met datum en te leren leerstof of doelstelling datum van de toets wordt 2x ingevuld verbeter de toetsen snel geef ze best de les erna al terug

Bijlage 3

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidREPRODUCTIEDIALOGENDoelstellingenHet fixeren van nuttige uitdrukkingenSpreekdurf aankwekenEen echt gesprek voorbereidenBijlage 4

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidREPRODUCTIEDIALOGENKenmerken van een basisdialoogbeantwoordt aan de realiteit (uit het leven gegrepen)= REALITEITSPRINCIPEslaat op de professionele of persoonlijke levenssfeer= MOTIVATIEPRINCIPEDe replieken zijn transfereerbaar naar andere situaties.

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidREPRODUCTIEDIALOGENDe doelpersonenIk vind mezelf terug in de rol. (realiteitsprincipe) De doelsituatieHet gespreksonderwerpspreekt me aan.Ik kan het gebruiken voor later.(motivatieprincipe) Het taalgebruikDe zinnen zijn eenvoudig. (minimumtaal)Ze zijn bruikbaar in andere situaties.(transferprincipe)

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidREPRODUCTIEDIALOGENStappenBeluisteren van de dialoogAlgemene inhoudsvragenDe dialoog luidop lezen per twee Fixeren van bepaalde uitdrukkingen Comment dit-on? Cloze-oefeningFiche A / Fiche B = reproductie met aanzet tot transfer via stimuli

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidMINIDIALOGENDoelstellingenaanleren van functionele woordenschataanzet tot transfer.De geleerde uitdrukkingen zijn ook in andere situaties bruikbaarBijlage 5

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidMINIDIALOGENStappende ontbrekende woorden aanvullenper twee de dialoog lezende onderstreepte zinsdelen vervangen door de nieuwe woordenschataan de hand van Nederlandstalige fiches de minidialoog laten spelen= TOETS

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidTRANSFERDIALOGENDoelstellingeneen aangeleerde dialoog onmiddellijk omzetten naar een nieuwe situatievolledige transferBijlage 6

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidTRANSFERDIALOGENStappenBeluisteren van de dialoogAlgemene inhoudsvragenDe dialoog luidop lezen per tweeDe dialoog aanpassen aan een nieuwe situatieEventueel eindigen met een rollenspel

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidROLLENSPELENDoelstellingenzelf onvoorbereid een gesprek voerennabootsen van de realiteit

Bijlage 6

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidROLLENSPELENStappen1ste fase: het gesprek per twee schriftelijk voorbereidenlater op het jaar: het gesprek onmiddellijk laten voereneventueel: het gesprek als taak laten neerschrijven (= het gesprek fixeren)

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidSPINNENDoelstellingenzich op een gesprek voorbereidenhet ontdekken van nieuwe woordenschat aan de hand vanfoldersreclameboodschappentweetalige authentieke documentenBijlage 7

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidSPINNENDidactische aanpak: 1ste mogelijkheideen volledige ingevulde spin gevenwoordenschat laten vertalenvoor ieder element een typevraag laten aanbrengenhet interview (per twee)

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidSPINNENDidactische aanpak: 2de mogelijkheideen ten dele ingevulde spin gevenwoordenschat laten aanvullenvoor ieder element een typevraag laten aanbrengenleerkracht brengt een gesprek op gang, leerlingen antwoorden met behulp van de ingevulde spin

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidSPINNENDidactische aanpak: 3de mogelijkheidleerlingen brengen authentiek materiaal meebepalen zelf de elementen van de spinde leerlingen geven spreekbeurtleerkracht vult aan via vraagstelling

Didactische werkvormen: spreekvaardigheidHET MENUDoelstellingkunnen bestellen of bestellingen opnemen in een restaurant of in een cafDidactische aanpakeerste stap: luisteroefeningtweede stap: van luisteren naar spreken Bijlage 8

Didactische werkvormen: luistervaardigheidMoet transfereerbaar zijn naar de spreekvaardigheidWerkvormen Van globaal naar gedetailleerd begrijpenMeerkeuzevragen Roosters, waar bepaalde elementen moeten aangekruist worden Getallen of bedragen laten invullen

Didactische werkvormen: leesvaardigheidMoet transfereerbaar zijn naar de spreekvaardigheidWerkvormenVan globaal naar gedetailleerd tekstbegrip Meerkeuzevragen LeesfichesBijlage 9

Didactische werkvormen: schrijfvaardigheid1ste graadSchrijven is geen einddoelstelling in BSO!Vooral kopieeropdrachtenBijlage 102de en 3de graadPasse-partoutmodellen met een waaier aan invulmogelijkheden =inzichtelijk kopiren

Didactische werkvormen: woordenschat en spraakkunstWerkwoordenVormen die dagelijks gebruikt wordenDril blijft belangrijkSchema pas op het einde aanbrengen!WoordenschatSituationeel aanbrengenGeen woordenlijsten!Bijlage 11Bijlage 12GetallenKunnen niet genoeg ingeoefend worden!

Didactische werkvormen: woordenschat en spraakkunstPleidooi voor INTEGRATIE VAN DE VIER VAARDIGHEDENBijlage 13

De evaluatie: spreekvaardigheidGespreide evaluatie!Basismodel 4 punten inhoud 2 punten spraakkunst 2 punten uitspraak 2 punten vlotheid en voorkomen

De evaluatie: schrijfvaardigheidGeen einddoelstelling in BSOUitzondering: kantoor en verkoopBasismodel 4 punten inhoud 2 punten spelling / spraakkunst 2 punten vorm 2 punten stijl en formules

Dyslectische leerlingen: definitie en kenmerkenDefinitie lees- en spellingsstoornisKenmerken fouten bij het lezen en het schrijven

Dyslectische leerlingen:hoe reageer je?CLB contacterenGeen druk op de leerling uitoefenenHulpmiddelen toestaanCd meegevenZorg voor foutloze (gedrukte) notities

Dyslectische leerlingen:hoe reageer je?Regel overlaten bij het schrijvenMet markeerstift verbeterenVolledige woord laten schrijven bij correctieGebruik van een lat of bladwijzerVerwittig hen de dag voordien wanneer ze zullen moeten luidop lezen

ADHD-ers: drie factorenEen moeilijk te controleren drang tot bewegenEen grote distractibiliteitGebrekkige sociale vaardigheden

ADHD-ers:hoe reageer je?Stel zelf geen diagnose (arts!)Ergernis bij: leerkracht, medeleerlingen en ADHD-er zelfZorg voor structuurBespreek probleemgedrag buiten de les, onder vier ogenWend de gedienstigheid in positieve zin aan