Arvo Pärt in PrimeTime

7/28/2019 Arvo Pärt in PrimeTime

http://slidepdf.com/reader/full/arvo-paert-in-primetime 1/40

PÄRTinPRIMETIME

22-24 februari 2013



Arvo Pärt: een rots in de branding

De muziek van Arvo Pärt is bijzonder om vele verschillende redenen. Eerst en vooral bouwt Pärt al decennialang aan een omvangrijk oeuvre met een herkenbare en coherente stijl. Vanaf 1976 – inmiddels meer dan36 jaar geleden – ontwikkelde hij een eigen geluid dat hij tot op vandaag hanteert.

Daarnaast is Pärt een uitgesproken religieus componist. Dat is op zich al vrij uitzonderlijk in de 20ste eeuw.In de 19de eeuw werden componisten meer en meer zelfstandig en waren ze dus niet langer afhankelijkvan kerkelijke opdrachtgevers. Gaandeweg verloor de kerk haar dominante positie in de Westerse wereld,zeker sinds de tweede helft van de voorbije eeuw. Dit zien we ook weerspiegeld in het repertoire vande recente muziek. Er zijn maar weinig religieuze of liturgische composities, enkele betekenisvolleuitzonderingen niet te na gesproken. Heel opvallend is dat componisten die religieuze genres beoefenen,

ook meestal hoofdzakelijk of uitsluitend religieuze muziek schrijven.

Ten derde is de muziek van Pärt vrij toegankelijk, en ook dat is uitzonderlijk voor 20ste- en 21ste-eeuwse kunstmuziek. De tonaliteit, die gedurende vele eeuwen een onaantastbaar systeem vormde,daverde op zijn grondvesten en verloor haar universeel karakter. Bevrijd van de ketenen van de traditiezochten veel componisten naar nieuwe expressievormen. Vaak waren ze hierin gedreven door een sterkevernieuwingsdrang, een streven naar het (letterlijk) ongehoorde. De 20ste eeuw is een uitzonderlijk rijkeperiode wat nieuwe muziek betreft. Er ontstonden vele verschillende stromingen, vele verschillendeesthetische idealen. De keerzijde van die vernieuwingsdrang is dat vele componisten het contact met hetpubliek verloren. De atonale, dodecafone en seriële muziek maakten niet langer gebruik van de vertrouwdestructuren die we kennen van de eeuwenoude tonaliteit. Muziek die niet langer die bekende taal spreekt,blijkt moeilijker toegang te vinden bij een breed publiek, zelfs bij echte liefhebbers van klassieke muziek. Nethierin verschilt iemand zoals Pärt van meer radicale componisten. Hij componeert toegankelijke, religieusgeïnspireerde muziek, en verwierf daar ook een vrij grote bekendheid mee. Pärt werd geboren in Estlandin 1935. Hij heeft een grote afniteit met vocale muziek, en de sterke koortraditie van de Baltische staten

is daar uiteraard niet vreemd aan. Zijn muziek wordt als welluidend omschreven, en van alle hedendaagsecomponisten is hij misschien wel één van de bekendste en best verkopende.

De vroege jaren: collage en experiment

Als we vandaag de muziek van Arvo Pärt bekijken en beluisteren, zouden we bijna vergeten dat hij – netzoals veel componisten – ooit met modernistische en vernieuwende technieken aan de slag ging. Tot ver inde jaren 1960 had hij grote sympathie voor de meest vooruitstrevende stijlen en genres. Nochtans was het



in die tijd niet evident voor Pärt om kennis te maken met de West-Europese avant-garde. Het sovjetregimeverhinderde tijdens zijn studieperiode dat modernistische partituren of opnamen toegankelijk waren.Gelukkig bestonden er altijd achterpoortjes, en zo kon Pärt zich toch verdiepen in de meest vooruitstrevendetechnieken. Een cruciaal werk in zijn oeuvre is het Credo uit 1968, waarin Pärt modernistische techniekencombineert met een groeiende fascinatie voor de muziek van Johann Sebastian Bach en de barok in het

algemeen. Mede doordat Pärt met het Credo een tekst uit de christelijke liturgie had gekozen werd dezecompositie niets minder dan een schandaal.

Wie bij Arvo Pärt denkt aan de meditatieve, ingetogen en met zachte dissonantie gekruide koorklanken diezijn muziek van de laatste decennia kenmerken, komt bedrogen uit in het geval van Credo . Het klankbeeldis bruut, erg dissonant, en Pärt maakt gebruik van wel heel radicale collagetechnieken. Hij ontleentfragmenten uit bestaande composities en plaatst deze in een nieuwe context. Zo begint het werk – na eenmajestueuze koorinleiding – met de eerste prelude uit Das Wohltemperierte Klavier van Bach, gespeeld

op piano. Nog voor het einde van deze prelude neemt het koor al even abrupt weer over. In dit Credo horen we een jonge, exuberante componist aan het werk, maar Credo zou ook een kantelpunt worden.Na deze compositie verkeerde Pärt in een identiteitscrisis en de eerstvolgende jaren componeerde hijamper. Hij bestudeerde de oude muziek en zelfs het gregoriaans, om op die manier terug te keren naar dekern van muziek. Het was een zoektocht naar een nieuwe muzikale taal; puur, introspectief en zuiver. In1976 componeerde hij een klein werkje voor piano, Für Alina , waarover hij hetvolgende zei: “Ik voelde denoodzaak om me te concentreren op elke klank, zodat ieder grassprietje even belangrijk zou worden als

een bloem.”

De Tintinnabuli stijl van Arvo Pärt - Trivium, Sarah was ninety years old, Stabat Mater

Het jaar 1976 is een mijlpaal in het leven en werk van Arvo Pärt. Na de jaren van onderzoek en devotestudie van oude muziek ontwikkelde hij een persoonlijke stijl, een soort tonale taal die hij ‘tintinnabuli’doopte. Tintinnabuli is de meervoudsvorm van het Latijnse tintinnabulum, wat ‘bel’ of ‘klok’ betekent. VoorPärt ligt de essentie van de tonale klank in het werken met drieklanken, zachte dissonanties, en soberemelodieën. Heel vaak kiest hij ook voor een uiterst langzaam tempo en veel momenten van stilte. Het

resultaat is erg meditatieve muziek, met subtiele klankverschuivingen en een statisch karakter. Vaak lijkthet alsof Pärt de tijd weet stil te zetten, of toch minstens onze ervaring van de tijd verstoort.

Alle werken waarvoor Pärt vandaag bekend is (zoals Cantus in memoriam Benjamin Britten , Fratres , ofTabula Rasa ) zijn geschreven met behulp van die tintinnabuli techniek. Na Für Alina componeerde hij Trivium ,een stuk voor orgel in drie delen. Hoewel Arvo Pärt tot de zogenaamd toegankelijke componisten behoort,is dit werk erg radicaal in de benadering van de muzikale tijd. Er is geen enkele lineaire ontwikkeling,



Arvo Pärt volgt de structuur van het gedicht nauwgezet, zowel op ritmisch vlak (de opeenvolging lang-kort),op metrisch vlak (de onderverdeling in verzen van 7 of 8 lettergrepen) en op formeel vlak (de onderverdelingin tien strofen). De strofen worden in vier groepen verdeeld (2+3+3+2=10), waartussen contrasterendeinstrumentale interludia weerklinken. Met hun levendig karakter houden deze tussenspelen het werk inbalans. De symmetrische vorm wordt ten slotte omkaderd door een instrumentale inleiding en een coda,

beiden precies even lang en quasi identiek. Van bij het begin roepen de uitsluitend dalende lijnen in destrijkers de sfeer op van verdriet, troosteloosheid en rouw. Wanneer diezelfde motieven helemaal op heteinde van het stuk terugkeren zijn ze als het ware getransformeerd en drukken ze gelatenheid en (eeuwige)rust uit.

Holy minimalism, mystiek essentialisme – Magnicat, Dopo la vittoria, Kanon Pokajanen, Nunc

Dimittis, Da Pacem Domine

Na zijn eerste ervaringen met de tintinnabuli stijl verscherpte Pärt zijn focus nog meer op klankexploratieen reductie. Door te concentreren op een klein aantal subtiel verschillende klanken creëerde hij eenessentialistische stijl. Geen franjes, geen tierlantijntjes, geen virtuositeit, alleen pure klank, pure expressie.Bovendien blijft het religieuze aan belang toenemen. Hierdoor kreeg zijn muziek het label ‘Holy Minimalism’opgeplakt. Dit heilig minimalisme vinden we ook terug in het werk van John Tavener en Henryck Gorecki.In het algemeen wordt deze strekking gekenmerkt door een voorkeur voor heldere structuren en symmetrie,eenvoudige melodieën en bovenal een duidelijke uitdrukking van de tekst.

Grote en kleinere koorwerken maken de laatste decennia de hoofdmoot van Pärts oeuvre uit. Het oudstewerk dat hier op het programma staat is het Magnicat uit 1989, en het is meteen een schoolvoorbeeld vande tintinnabuli stijl. Net zoals in het Stabat mater vertrekt de muziek voor honderd procent uit de dictie vande tekst. Elke lettergreep krijgt juist één noot, en de geaccentueerde lettergrepen worden ook gekoppeldaan opvallende toonhoogtes. Doordat alle stemmen overwegend homoritmisch (simultaan) verlopen, is deverstaanbaarheid van de tekst des te meer gegarandeerd.

In 1996 componeert hij dan het veel minder bekende Dopo la Vittoria , en meteen blijkt dat Pärt veelmeer kan dan alleen maar meditatieve, statische muziek maken. De titel van dit werk suggereert al eenmeer opgewekte thematiek dan de eerder vermelde religieuze werken. De victorie waarvan sprake, isde overwinning van Sint-Ambrosius op het arianisme, een afsplitsing van het christendom in de vierdeeeuw na Christus die de drie-eenheid (God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest) niet aanvaardde.Binnen het arianisme worden Jezus en de Heilige Geest gezien als scheppingen van God de Vader, endus ondergeschikt. Ambrosius beschikte over de redenaarstalenten om verdeelde gelovigen bij elkaar te



krijgen en schopte het tot bisschop van Milaan, ook al was hij aanvankelijk zelfs niet gedoopt. Hij slaagdeerin het arianisme te onderdrukken. Het verhaal gaat dat bisschop Ambrosius en (de later heilig verklaarde)Augustinus twee jaar later beurtelings de lofzang op de Heilige Drievuldigheid zongen tijdens het doopsel vanAugustinus. Dit tafereel wordt beschreven in Dopo la Vittoria . Het tempo van dit werk ligt vele malen hogerdan dat van Magnicat of Stabat mater . Ook zijn er grotere contrasten tussen de verschillende segmenten.

Toen hij Dopo la Vittoria afwerkte, was Pärt al meer dan een jaar bezig aan een andere compositie, degrootschalige Kanon Pokajanen . Het compositieproces van deze ‘boetecanon’ was een bijzondere ervaringvoor de componist, die het als volgt verwoordt: “Lang geleden, toen ik voor het eerst kennis maakte met detraditie van de Russisch Orthodoxe kerk, kreeg ik een tekst in handen die een diepe indruk op me maakte,hoewel ik er op dat moment niets van verstaan kan hebben. Dat was de boetecanon. Sindsdien keerde ikvaak terug naar deze verzen, traag en gestaag op zoek naar hun mening. Ik besliste deze tekst van begin toteinde op muziek te zetten. Hierdoor kon ik mijzelf volledig toewijden aan de tekst, en op den duur liet het

me niet meer los tot ik de partituur had afgewerkt. Het duurde meer dan twee jaar om Kanon Pokajanen tecomponeren, en de tijd die we ‘samen doorbrachten’ was enorm verrijkend.”

Net zoals in Stabat mater en Magnicat wordt het verloop van de muziek hier ook gedicteerd door de tekst.

In de Oosters orthodoxe canon zijn er negen ‘odes’, waarvan er acht ook effectief gezongen (of gereciteerd)worden. Elke ode begint met hetzelfde vers, het eirmos, gevolgd door vier verzen en antifonale antwoorden.Voor het eirmos gebruikt Pärt het hele koor, terwijl de andere gedeelten beurtelings door een beperkt aantal

stemmen worden gezongen. Hierin zit ook de enige echte vorm van variatie in deze uitgebreide compositie.De verschillende onderdelen zijn veeleer statisch van karakter, maar de afwisselende groeperingen binnenhet koor creëren een interne dynamiek. Een volledige uitvoering van Kanon Pokajanen duurt meer dan tweeuur en is dan ook een heel aparte belevenis. Voor dit concert maakte het Ests Filharmonisch Kamerkoor– als geen ander ensemble perfect geplaatst voor de uitvoering van deze muziek – een selectie van demooiste en meest aangrijpende stukken.

De twee recentere werken die het programma van het Ests Filharmonisch Kamerkoor vervolledigen zijn Nunc

Dimittis uit 2001 en Da Pacem Domine uit 2004. Beide koorwerken illustreren hoe de tintinnabuli stijl uitde jaren 1970 Pärt geholpen heeft om een persoonlijke en coherente muzikale taal te ontwikkelen. Dezewerken zijn niet de meest verrassende of uit de band springende werken in het oeuvre van Pärt, maar zebevestigen eens te meer het meesterschap van Pärt in ‘zijn’ stijl: het creëren van een mystieke sfeer, ingebedin een religieuze of zelfs liturgische context, met het grootste respect voor de (in dit geval Latijnse) tekst. Dezoetgevooisde dissonanten, de bijwijlen etherische sopraanklanken en het zacht wiegende ritme zullen bijveel luisteraars associaties met het hemelse oproepen, en daarmee bereikt Pärt wellicht zijn doel: het creëren



van spirituele (en muzikale) zuiverheid, uitgepuurd en essentialistisch. Beide werken zijn in feite een soortsmeekbede aan God. In Nunc dimittis vraagt Simeon aan de Heer om hem te laten gaan (sterven), nadat hijJezus in de tempel ontmoette. In Da Pacem Domine smeekt de gelovige gemeenschap om vrede.

Standvastigheid en onvergankelijkheid – van Partita (1959) tot Scala Cromatica (2007)

Een halve eeuw muziek. Dat zit er tussen het vroege Partita, opus 2 uit 1959 en Scala Cromatica voorpianotrio uit 2007. Aangezien het eerste werk dateert van voor Pärts ontwikkeling van de tintinnabuli stijlis er een groter contrast tussen dit werk en de andere composities op het programma, dan tussen elk vandie andere stukken onderling. Partita draagt overduidelijk de stempel van de Russische laat-romantische(of vroeg-expressionistische) componisten. Het werk bestaat uit vier delen met overduidelijk historischbeladen titels: Toccatina , Fughetta , Larghetto en Ostinato . De verwijzing naar de barok is overduidelijk, en isin zekere zin zelfs een voorafspiegeling van de fascinatie die Pärt zou ontwikkelen voor de barokmuziek (ziede bespreking van Credo hoger in deze tekst). Het contrast met het andere pianowerk op dit programma, Für

Alina , kan dan ook moeilijk groter zijn. De speelsheid, virtuositeit en energie van Partita maken plaats voorde uitgepuurde, spaarzame klanken waarmee Pärt zijn tintinnabuli stijl zou ontwikkelen. De verschillendewerken uit de jaren 1970 die hier op het programma staan (Fratres , Summa en Spiegel im Spiegel )illustreren hoe Pärt erin slaagde ook relatief uitgebreide muzikale vormen te creëren in zijn herkenbare,reductionistische stijl. De eenvoud is extreem ver doorgedreven in Spiegel im Spiegel , dat uit niets andersbestaat dan gebroken akkoorden en lang aangehouden tonen. Summa was aanvankelijk een vocaal werk,een samenvatting (‘summary’) van levenservaring gekoppeld aan de Latijnse geloofsbelijdenis, het credo.

Pärt maakte later verschillende instrumentale bewerkingen die het mysterieuze van deze muziek nogversterken door het weglaten van de woorden. Ook van Fratres bestaan er vele verschillende versies, eenteken dat het muzikale materiaal dat Pärt ontwikkelde niet alleen de tijd doorstaat, maar zelfs geschikt isvoor verschillende realisaties. Hermes Ensemble speelt twee verschillende versies, één voor strijkkwarteten slagwerk en één voor piano en cello.

Een atypisch werk in het oeuvre van Pärt, niet in het minst omwille van de titel, is Ein Wallfahrtslied uit1984. Het werk begint in de typische stijl van Pärt, maar na ongeveer drie minuten zet de zanger in met

een rustige declamatie van de tekst (psalm 121). Het lied heeft iets onheilspellends en staat veraf van derust brengende composities waarmee Pärt doorgaans geassocieerd wordt. Er is een zekere bitterheid in ditwerk, en wellicht heeft dat ook te maken met het feit dat Pärt rond 1980 zijn thuisland verliet om in Wenenen later Berlijn te gaan wonen en werken (zie hoger).

Het meest opmerkelijke is en blijft dat Pärt zijn muzikale stijl weet te bewaren (en geleidelijk aan ook weette laten evolueren) tot op vandaag. Vier composities uit de 21ste eeuw geven een uitstekend beeld van de



hedendaagse Arvo Pärt, een componist die alle bovenvermelde gebeurtenissen, ervaringen en compositiesmet zich mee draagt. Met Passacaglia (2003) keert Pärt terug naar de barok, niet alleen in de titel, maar ookin de schriftuur. Het werk begint met een typisch voorbeeld van barokke schijnpolyfonie, het snel afwisselentussen verschillende registers. Eigen aan een passacaglia is het steeds terugkerende akkoordschema, eenkolfje naar de hand van Arvo Pärt. Estländer (2006) is dan weer een extreem korte compositie voor uit solo,

waarmee Pärt aantoont nog steeds origineel en verrassend uit de hoek te kunnen komen.

Het recentste werk op het programma is Scala Cromatica uit 2007, een compositie voor viool, cello enpiano. De titel verwijst naar het ultieme muzikale materiaal waarmee Arvo Pärt (zoals natuurlijk bijna allecomponisten) aan de slag gaat. De chromatische scala, de opeenvolging van twaalf halve tonen waarmeehet octaaf is onderverdeeld, vormt de basis voor de Westerse muziek. De tintinnabuli stijl van Pärt maaktop een unieke manier gebruik van deze twaalf tonen, met de voorkeur voor zachte dissonanten en kleinemelodische bewegingen. De grote diversiteit binnen zijn oeuvre, en de standvastigheid waarmee deze

componist ondertussen al een halve eeuw muziek maakt kunnen op geen enkele manier beter tot hun rechtkomen dan door een intense, live luisterervaring!

De muziek van Arvo Pärt moet het niet hebben van complexiteit of gezochte expressie. Volgens een vaakgehoorde boutade is eenvoudige muziek maken het moeilijkste wat er is. Pärt schuwt de eenvoud niet,integendeel. Hij maakt van eenvoud hét middel om voor een religieuze tekst of een bepaald idee opzoek te gaan naar de gepaste muzikale uitdrukkingsvorm. Zonder franjes of effecten, maar wel met een

doorgedreven essentialisme bereikt hij een uitgepuurde stijl, door sommigen bekritiseerd, maar door velenbewonderd. Eén ding is zeker: de muziek van Pärt staat als een rots in de onstuimige branding van dehedendaagse muziek.

Klaas Coulembier



Kinderen worden als componisten geboren

VR22/02/13

14.00toonmoment

muzikale projectweek

AMUZ

I.s.m. De Veerman & HERMESensemble

Sterre De Raedt, muziekdocent | Hannelore Primus, muziekdocent | Lieven Strobbe, muziekdocent



27 kinderen uit het vijfde leerjaar van basisschool De Dageraad duiken vijf dagen lang in de muziek vande Estse componist Arvo Pärt. Net als Pärt leren ze houden van elke noot en ontdekken ze dat stilte evenbelangrijk is als klank bij het schrijven van muziek. Bovendien worden de kinderen ook zelf uitgedaagd tothet maken van hun eigen muziekcomposities.

Dit toonmoment is het resultaat van hun intense muziekweek in AMUZ, waarbij de kinderen ook samenmusiceren met musici van het HERMESensemble.



Arvo Pärt (°1935) Trivium (1976)

voor orgel

SarahWasNinetyYearsOld(1977/1990)

voor sopraan, 2 tenoren, percussie en orgel StabatMater(1985)

voor sopraan, alt, tenor en strijktrio

I.s.m. vzw Antwerpse Kathedraalconcerten



Stabat mater

Stabat mater dolorosajuxta crucem lacrimosadum pendebat lius.

Cuius animam gementem,contristantem et dolentem,pertransivit gladius.

O quam tristis et afictafuit illa benedictamater unigeniti!

Quae moerebat et dolebatet tremebat dum videbatnati poenas inclyti.

Quis est homo, qui non eretquis Christi matrem si videretin tanto supplicio?

Quis non posset contristarichristi matrem contemplaridolentem cum Filio?

Pro peccatis suae gentisvidit Jesum in tormentiset agellis subditum.

Vidit suum dulcem natummorientem desolatumdum emisit spiritum.

Eia mater, fons amoris,me sentire vim doloris,

In smarten stond de moedernaast het kruis, wenend,waar haar zoon hing.

En haar zuchtende hart,bedroefd en treurend,werd door een zwaard doorboord.

O hoe droevig en treurigwas die gezegendemoeder van de eniggeborene.

Ach, hoe treurde en leeddie goede moeder, terwijl zede smarten van haar roemrijke kind zag.

Wie is de mens die niet zou wenen,als hij de moeder van Christus zou zienin zulk een beproeving?

Wie zou geen medelijden hebbenbij het aanschouwen van de moeder vanChristus lijdend met haar Zoon?

Voor de zonden van Zijn volkzag zij Jezus in pijnen aan geselingen overgeleverd.

Ze zag haar geliefde kind,bij Zijn sterven geheel verlaten,terwijl Hij de geest gaf.

Gij, moeder, bron van liefde,maak dat ik de grootheid van uw smart voel,



fac ut tecum lugeam.

Fac ut ardeat cor meumin amando Christum Deum,ut sibi complaceam.

Sancta mater, istud agascrucixi ge plagascordi meo valide.

Tui nati vulneratitam dignati pro me patipoenas mecum divide.

Fac me tecum pie ere,crucixo condolere,donec ego vixero.

Iuxta crucem tecum starete libenter sociare

in planctu desidero.

Virgo virginum praeclara,mihi jam non sis amara,fac me tecum plangere.

Fac ut portem Christi mortem,passionis fac consortem

et plagas recolere.

Fac me plagis vulneraricruce hac inebriariob amorem lii.

Inammatus et accensus

zodat ik samen met u treur.

Doe mijn hart brandenvan liefde voor Christus,om Hem te behagen.

Heilige moeder, doe dit:prent de striemen van de gekruisigdestevig in mijn hart.

Deel met mij de pijnenvan uw gewonde Zoondie zich waardig achtte voor mij te lijden.

Laat me samen met u wenen,en mede-lijden met de gekruisigde,zolang ik nog zal leven.

Samen met u naast het kruis staan,en u nabij zijn in de rouw,

dat is mijn diepste verlangen.

Stralende maagd der maagdenwees mij thans niet bitter,laat mij met u treuren.

Laat mij Christus’ dood dragen,maak mij deelgenoot aan Zijn lijden,

doe mij Zijn striemen overdenken.

Laat mij verwond worden door Zijn striemen,maak mij dronken van het kruis,wegens de liefde van uw Zoon.

Als ik door vlammen word verbrand, laat mij



per te, virgo, sim defensusin die judicii.

Fac me cruce custodiri,morte Christi preamuniri.

confoveri gratia.

Quando corpus morieturfac ut animae doneturparadisi gloria.

Amen.

dan door u, maagd, worden beschermdop de dag des oordeels.

Bescherm mij door het kruis,verdedig mij door de dood van Christus,

laat mij mezelf koesteren in Zijn genade.

Als mijn lichaam sterven zal,geef dan dat mijn ziel het geschenkontvangt van de glorie van het paradijs.

Amen.

Vertaling: Brigitte Hermans



Arvo Pärt (°1935) Triodion(1998)

DapacemDomine(2004/06)

Dopolavittoria(1996/7)

Magnifcat(1989)

Nuncdimittis(2001)

KanonPokajanen(1997)

Ode III (1997)

Ode VI (1997) Ode IX (1989/97)

Gebed (1997)

Met dank aan de ambassade van Estland



Triodon

Introduction

In the name of the Father, and of the Son,and of the Holy Spirit.Amen.

Ode I

O Jesus the Son of God, Have Mercy upon Us.We do homage to Thy pure image, O Good One,entreating forgiveness of our transgressions,O Christ our God:for of Thine own good will Thou wast graciouslypleased to ascend the Cross in the esh,

that Thou mightest deliver from bondage to theenemy those whom Thou hadst fashioned.For which cause we cry aloud unto Theewith thanksgiving:With joy hast Thou lled all things, O our Saviour,in that Thou didst come to save the world.O Jesus the Son of God, have mercy upon us.

O Jesus the Son of God, have mercy,O Jesus the Son of God,O Jesus,O Jesus, the Sun of God,O Jesus the Son of God, have mercy,O Jesus the Son of God, have mercy upon us.

Ode II

O Most Holy Birth-giver of God, Save Us.Unto the Birth-giver of God let us sinners andhumble ones now diligently have recourse;and let us fall down in penitenceexclaiming, from the bottom of our souls:O Sovereign Lady, help us,having compassion on us!

In de naam van de Vader en de Zoonen de Heilige Geest.Amen.

O Jezus, de Zoon van God, heb medelijden met oWij betuigen eer aan Uw pure beeld, O Goede,en smeken om vergeving voor onze zonden,O Christus onze God;want uit Uw eigen goede wil behaagde het U in dvleze het kruis te bestijgen, opdat U zou verlosse

uit de slavendienst aan de vijand degenen die Uhad uitverkoren.Om deze reden roepen wij luid tot U metdankbetuiging:Met vreugde hebt U alle dingen gevuld, O onze Redddoordat U gekomen bent om de wereld te reddenO Jezus de zoon van God, heb medelijden met on

O Jezus de zoon van God heb medelijden,O Jezus de zoon van God,O Jezus,O Jezus de zoon van God,O Jezus de zoon van God heb medelijden,O Jezus de zoon van God heb medelijden met ons

O Meest Heilige Geboorte-gever van God, red onLaat ons zondaars en nederigen nu de geboorte-gever van God naarstig aanroepen;en laat ons in boetedoening neervallen,uitroepend vanuit het diepst van onze zielen:O souvereine Vrouwe,help ons en heb mededogen met ons!



Show zeal, for we perish with the multitudeof our sins;turn not Thy servantes away empty;for we have Thee as our only hope.O Most Holy Birth-giver of God, save us.

Ode III

O Holy Saint Nicolas, Pray unto God for Us.A rule of faith and a model of meekness,a teacher of abstinencehath the reality shewn thee unto thy ock;therewithal hast thou acquired:by humility-greatness, by poverty-riches;

O Father hierarch Nicholas,intercede before Christ the Godthat our souls may be saved.O Holy Saint Nicholas, pray unto God for us.O Holy Saint Nicholas, pray unto God for us.O Holy Saint Nicholas,o Holy Saint Nicholas,

pray unto God for us,pray unto God for us.o Holy Saint Nicholas, pray unto God for us.Amen.

Coda

Glory to the Father, and to the Son,and to the Holy Spirit, both

now, and ever and unto ages of ages.Amen.

Da pacem Domine

Da pacem Dominein diebus nostrisquia non est alius

Toon ijver, want wij komen om door demenigvuldigheid van onze zonden;Stuur uw dienaren niet weg met lege handen;want wij hebben u als onze enige hoop.O meest heilige geboorte-gever van God, red ons.

O Heilige Sint-Nikolaas, bid tot God voor ons.Tot een maatstaf van geloof en een voorbeeldvan zachtmoedigheid, een onderwijzer vanonthouding heeft de geschiedenis u aan uwkudde getoond; daarmede hebt u verworven:door nederigheid-grootheid, door armoede-

rijkdom; O Vader hiërarch Nikolaas,wees onze voorspreker voor Christus de God,opdat onze zielen mogen worden gered.O heilige Sint-Nikolaas, bid tot God voor ons.O heilige Sint-Nikolaas, bid tot God voor ons.O heilige Sint-Nikolaas,o heilige Sint-Nikolaas,

bid tot God voor ons,bid tot God voor ons,o heilige Sint-Nikolaas, bid tot God voor ons.Amen.

Eer aan de Vader en aan de Zoonen aan de Heilige Geest,

nu en altijd en tot in de eeuwen der eeuwen.Amen.

Geef vrede Heerin onze dagen,want er is er niemand anders



qui pugnet pro nobisnisi tu Deus noster.

Dopo la vittoria

Dopo la vittoria denitiva sugli Ariani,

Sant’ Ambrogio compose un inno solenne diringraziamento: “Te Deum laudamus”Da allora questo canto viene ripetuto in occasionedi cerimonie solenni di ringraziamento.Trascorsi due anni,quando al consesso dei potenti di Milanovenne battezato Agostino,quelle srofe di ringraziamento furono cantate dagli

ofcianti e dai battezati e quindi entrarono a farparte da quel momento del cerimoniale religioso.L’antico e ignoto biografo di Agostino scrive:“Sant’Ambrogio allora con voce lieta lodola Sanctissima Trinitae indusse lo stesso Agostinoa proclamare la sua fede nella gloria di Dio.”

Lodando e ringraziando il Signore Sant’ Ambrogiodiceva: “Lodimo Te, o Signore, in Te crediamo;o Signore”.Agostino proseguiva: “A Te, Padre Eterno,tutta la terra rende gloria”.Cosi entrambi cantarono l’intero innodi gloria alla Santissima Trinita.Sant’ Ambrogio diceva il primo verso

e Agostino cantava guello seguente.L’ultimo verso venne proclamato da Agostino:“In Te, o Signore, ho posto la mia speranza e maidovro dolermene. Amen”.… da allora questo canto viena ripetuto inoccasione di cerimonie solenni di ringraziamento.

die voor ons ten strijde trektdan alleen U, onze God.

Na de denitieve overwinning op de arianen,

schreef de heilige Ambrosius een plechtigehymne van dankzegging: ‘Wij loven U, Heer.”Deze hymne wordt uitgevoerd tot op vandaagop elke plechtige ceremonie van dankzegging.Het was twee jaar later,toen alle gelovigen werden geassembleerd inMilaan om de doop van Sint-Augustinus te getuigdat deze lofzang werd gezongen bij het doopsel

en ze maakt sindsdien deel uit van het corpusvan de kerkelijke gezangen.Een vroege, onbekende biograaf van Augustinusschreef: “Bij de gelegenheid van Augustinus’bekering, prees de gezegende Ambrosius de HeilDrie-eenheid met vrolijk gezang en moedigdeAugustinus aan om zijn geloof te belijden voor God.

De Heer przijzend en dankend zei Ambrose:‘Wij loven U, mijn Heer, wij belijden U,o Heer.’Augustinus vervolgde: ‘U, Eeuwige Vader,over wie de hele wereld praat.’Zo, in constante wisselwerking, zongen ze dehymne ter ere van de Heilige Drie-eenheid.Ambrose zong het eerste couplet,

Augustinus het volgende.En Ambrose sloot het laatste vers als volgt:“In U, mijn Heer, heb ik mijn hoop gesteld,zodat ik eeuwig zal worden gered. Amen.”Deze hymne wordt uitgevoerd tot op vandaagop elke plechtige ceremonie van dankzegging.



Magnicat

Magnicat anima mea Dominum,et exsultavit spiritus meusin Deo salutari meo.Quia respexit humilitatem

ancillae suae,ecce enim ex hoc beatam me dicentomnes generationes.Quia fecit mihi magna,qui potens est, et sanctum nomen eius,et misericordia eiusa progenie in progeniestimentibus eum.

Fecit potentiamin brachio suo,dispersit superbosmente cordis sui.Deposuit potentes de sede,et exaltavit humiles.Esurientes implevit bonis,et divites dimisit inanes.

Suscepit Israel, puerum suum,recordatus misericordiae suae,sicut locutus est ad patres nostros,Abraham et semini eius in saecula.Magnicat anima mea Dominum.

Nunc dimittis

Nunc dimittis servum tuum, Domine,

secundum verbum tuum in pace,quia viderunt oculi mei salutare tuum,quod parasti ante faciem omnium populorum,lumen ad revelationem gentiumet gloriam plebis tuae Israel.

Mijn ziel prijst hoog de Heeren mijn geest heeft zich verheugdin God, mijn redder.Omdat Hij de nederigheid

van Zijn dienstmaagd gezien heeft:want zie, van nu af aanzullen alle generaties mij zalig prijzen.Omdat Hij voor mij grote dingen heeft gedaan,Hij die machtig is en heilig is Zijn naam.En Zijn barmhartigheidgaat van geslacht tot geslachtvoor hen die Hem vrezen.

Hij heeft macht uitgeoefend met Zijn arm,en hen uiteengeslagendie trots zijn in het denken van hun hart.Machtigen heeft Hij van de troon gestotenen bescheiden mensen verheven.Behoeftigen heeft Hij overladen met gunstenen de rijken met lege handen weggestuurd.

Gesteund heeft Hij Israël, Zijn knecht,en Zijn barmhartigheid kenbaar gemaakt.Zoals Hij aan onze voorvaderen gezegd heeft,Abraham en Zijn nageslacht voor eeuwen.Mijn ziel prijst hoog de Heer.

Nu laat Gij, Heer, Uw dienstknecht gaan

in vrede naar Uw woord.Want mijn ogen hebben Uw heil gezien, dat Gijhebt bereid voor het aangezicht van alle volken:licht tot openbaring voor alle volkerenen roem voor Uw volk Israël.



Gloria Patri et Filioet Spiritui Sancto.Sicut erat in principio et nunc et semper,et in secula seculorum. Amen.

Kanon Pokajanen

Eer aan de Vader en aan de Zoonen aan de Heilige Geest,nu en altijd en tot in de eeuwen der eeuwen.Amen.

Ode III

Eirmos: Er is niemand heilig gelijk Gij, o Heer mijGod, die hebt verheven de hoorn van Uw trouwe,o Goede, en die ons sterkte op de rots van Uwbekentenis.

Heb medelijden met mij, o God,heb medelijden met mij.

Wanneer de tronen zijn opgesteld op de gevreesddag des oordeels, zullen de daden van alle menseworden blootgelegd.Er zal verdriet zijn voor de zondaars die tot kwelli

worden veroordeeld. Dat wetende, mijn ziel, hebdan berouw over uw slechte daden.


De deugdzamen zullen zich verheugen, maar dezondaars zullen wenen. Niemand zal in staat zijn

om ons te helpen, maar onze daden zullen onsveroordelen. Daarom, voor het einde, heb berouwover uw kwade daden.

Eer aan de Vader, en de Zoon,en de Heilige Geest.

Песнь 3

Ирмос: Несть свят, якоже Ты, ГосподиБоже мой, вознесый рог верных Твоих,

Блаже, и утвердивый нас на камениисповедания Твоего. Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Внегда поставлени будут престоли на

судищи страшнем, тогда всех человек

дела обличатся; горе тамо будет

грешным, в муку отсылаемым; и то

ведущи, душе моя, покайся от злых дел

твоих. Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Праведницы возрадуются, а грешнии

восплачутся, тогда никтоже возможет

помощи нам, но дела наша осудят нас;темже прежде конца покайся от злыхдел твоих. Слава Отцу и Сыну и Святому Духу.



Wee mij, een groot zondaar, die zich bezoedeldedoor daden en gedachten. Ik heb geen traanmeer over in mijn hardvochtig hart. Maar stijgnu op uit de aarde, mijn ziel, en heb berouwover uw kwade daden.

Zowel nu en altijd, en in de eeuwen dereeuwen. Amen.

Zie, uw Zoon roept, o Vrouwe, en bestiert onswat goed is, maar ik, een zondaar, vlucht altijdvoor het goede. Maar Gij, o barmhartige, hebmedelijden met mij, opdat ik mijn slechte daden

berouw.

Heer, ontferm U. Heer, ontferm U.Heer, ontferm U.

Sedalen: Ik denk aan Uw verschrikkelijke dag enhuil omwille van mijn slechte daden. Hoe zal ik

de onsterfelijke Koning antwoorden? Zal ik,een verloren zoon, de Rechter kunnenaankijken? O Gelieve Vader, o eniggeborenZoon, en de Heilige Geest, ontferm U over mij.

Eer aan de Vader en de Zoon en de HeiligeGeest, nu en altijd, en in de eeuwen dereeuwen. Amen.

Theotokion: Gekentend aan mijn vele zonden,en geremd door wrede hartstochten,vlucht ik tot u, mijn heil, en roep:o help mij, Maagd, Moeder van God.

Увы мне великогрешному, иже делы и

мысльми осквернився, ни капли слезимею от жестосердия; ныне возникни от

земли, душе моя, и покайся от злых дел

твоих. И ныне и присно и во веки веков.

Аминь. Богородичене: Се, взывает, Госпоже,Сын Твой, и поучает нас на доброе, аз

же грешный добра всегда бегаю; но Ты,Милостивая, помилуй мя, да покаюся от

злых моих дел. Господи помилуй. Господи помилуй.

Господи помилуй. Седален: Помышляю день страшный и

плачуся деяний моих лукавых: какоотвещаю Безсмертному Царю, или коим

дерзновением воззрю на Судию,

блудный аз? Благоутробный Отче, Сыне

Единородный и Душе Святый, помилуймя. Слава Отцу и Сыну и Святому Духу и ныне и присно и во веки веков. Аминь.

Богородичене: Связан многими нынепленицами грехов и содержимь лютыми

страстьми и бедами, к Тебе прибегаю,моему спасению, и вопию: помози ми,

Дево, Мати Божия.



Ode VI

Eirmos: Bij het aanschouwen van de zee deslevens die wordt geteisterd door storm vanverleiding, spoed ik mij naar Uw rustige haven,

en aanroep U: Til mijn leven uit het verderf,o Hoogst-barmhartige.


Ik heb mijn leven op aarde doelloos geleefden gaf mijn ziel over aan duisternis. Maar nu

smeek ik U, o barmhartige Heer, bevrijd mij vandit werk van de vijand en geef me de kennis omUw wil te doen.


Wie doet zulke dingen die ik doe? Als een zwijnliggend in de modder, dien ik de zonde.O Heer, trek me uit deze verdorvenheiden geef me het hart om Uw geboden te doen.

Eer aan de Vader, de Zoonen de Heilige Geest,nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen.

Amen.

Kontakion:O mijn ziel, waarom zijt gij zo rijk aan zonden?Waarom gehoorzaamt gij de wil van de duivel?Waarop stelt gij uw hoop?Keer u af van deze dingen en richt u tot God

Песнь 6

Ирмос: Житейское море, воздвизаемое

зря напастей бурею, и тихому

пристанищу Твоему притек, вопию Ти:

возведи от тли живот мой,Многомилостиве.

Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Житие на земли блудно пожих и душу

во тьму предах, ныне убо молю Тя,

Милостивый Владыко: свободи мя от работы сея вражия, и даждь ми разум

творити волю Твою.

Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Кто творит таковая, якоже аз? Якоже босвиния лежит в калу, тако и аз греху

служу. Но Ты, Господи, исторгни мя от

гнуса сего и даждь ми сердце творитизаповеди Твоя. Слава Отцу и Сыну и Святому Духу и

ныне и присно и во веки веков. Аминь.

Кондак

Душе моя, почто грехами богатееши,

почто волю диаволю твориши, в чесомнадежду полагаеши? Престани от сих и

обратися к Богу с плачем, зовущи:



met geween, en aanroep Hem: O goedhartigeHeer, ontferm U over mij, zondaar.

Ekos:Denk, mijn ziel, aan het bittere uur van de dood

en de dag des oordeels van uw God en Schepper.Verschrikkelijke engelen zullen u grijpen, mijn zieen u wegleiden naar het eeuwige vuur. En dus,voor uw dood, bekeer u en roep: O Heer, ontferm over mij, zondaar.

Ode IX

Eirmos: Voor mensen is het niet mogelijk God teaanschouwen, op wie de engelenscharen hun bliniet durven werpen, maar door U, o Zuivere, is hemensgeworden Woord aan ons verschenen; metde hemelse heerscharen prijzen wij U.

Heb medelijden met mij, o God,

heb medelijden met mij.

Ik neem nu mijn toevlucht tot u, gij engelen,aartsengelen, en al de hemelse krachten, diestaan op de troon van God: bid tot uw Schepper,opdat Hij mijn ziel redde van de eeuwige kwellin

Heb medelijden met mij, o God,

heb medelijden met mij.

Nu wend ik mij in tranen tot u, heilige aartsvaderkoningen en profeten, apostelen en heiligenhiërarchen, en al de uitverkorenen van Christus:Help me bij het oordeel, opdat Hij mijn ziel reddeuit de macht van de vijand.

милосерде Господи, помилуй мя

грешнаго. Икос Помысли, душе моя, горький час смерти

и страшный суд Творца твоего и Бога:Ангели бо грознии поймут тя, душе, и в

вечный огнь введут: убо прежде смерти

покайся, вопиющи: Господи, помилуй

мя грешнаго. Песнь 9

Ирмос: Бога человеком невозможно

видети, на Негоже не смеют чиниАнгельстии взирати; Тобою же,

Всечистая, явися человеком СловоВоплощенно, Егоже величающе, с

небесными вои Тя ублажаем. Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Ныне к вам прибегаю, Ангели,Архангели и вся небесныя силы, у

Престола Божия стоящии, молитеся ко

Творцу своему, да избавит душу мою от

муки вечныя. Помилуй мя, Боже, помилуй мя.

Ныне плачуся к вам, святии патриарси,

царие и пророцы, апостоли и святителие

и вси избраннии Христовы: помозите

ми на суде, да спасет душу мою от силы

вражия.



Eer aan de Vader en de Zoonen de Heilige Geest.

Ik til nu mijn handen naar u op, heilige martelarekluizenaars, maagden, rechtvaardigen en alle

heiligen, die bidden tot de Heer voor de helewereld, opdat Hij medelijden met mij hebbein het uur van mijn dood.

Nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen.Amen.

Theotokion: O Moeder van God, help mij die sterk

hoop op U, smeek uw Zoon, opdat Hij mij plaatstaan Zijn rechterhand, onwaardig als ik ben, alshij zit aan de levenden en de doden te oordelen.Amen.

Gebed

O Heer Christus, onze God, die mijn passionelelusten heeft genezen door Uw passie, en mijnwonden heeft genezen door Uw wonden,schenk mij, die zeer tegen U heeft gezondigd,tranen van berouw. Transformeer mijn lichaammet de geur van Uw levengevende lichaam, enzoet met Uw kostbare bloed mijn ziel, die doorbitterheid was gevoed door het kwade. Hef mijn

teneergeslagen geest naar U, en red het uit deafgrond des verderfs, want ik heb niet het berouwde scrupules of troostende tranen, die kinderenverheft tot hun hemelse erfenis. Mijn geest heeftzich verduisterd door aardse passies, ik kan U nieaankijken in mijn zwakheid. Ik kan me niet warmeaan tranen van liefde voor U.

Слава Отцу и Сыну и Святому Духу.

Ныне к вам воздежу руце, святиимученицы, пустынницы, девственницы,

праведницы и вси святии, молящиися коГосподу за весь мир, да помилует мя в

час смерти моея. И ныне и присно и во веки веков.Аминь. Богородичене: Мати Божия, помози

ми, на Тя сильне надеющемуся, умолиСына Своего, да поставит мя

недостойнаго одесную Себе, егда сядетсудяй живых и мертвых. Аминь. Молитва

Владыко Христе Боже, Иже страстьмисвоими страсти моя исцеливый и язвами

своими язвы моя уврачевавый, даруй

мне, много Тебе прегрешившему, слезыумиления; страствори моему телу от

обоняния Животворящаго Тела Твоего,и наслади душу мою Твоею Честною

Кровию от горести, еюже мясопротивник напои; возвыси мой ум к

Тебе, долу поникший, и возведи от

пропасти погибели: яко не имам

покаяния, не имам умиления, не имам

слезы утешительныя, возводящия чада

ко своему наследию. Омрачихся умом в

житейских страстех, не могу воззрети к

Тебе в болезни, не могу согретися



Maar, o soevereine Heer Jezus Christus,bewaarder van het goede, schenk meboetvaardigheid en een hunkerend hart dat Uwil terugvinden. Schenk mij Uw genade, envernieuw in mij de gelijkenis van Uw beeld. Ik

heb U verlaten maar verlaat Gij mij niet!Kom mij zoeken en leid mij tot Uwweidegronden en voeg mij bij de schapenvan Uw gekozen kudde. Voed mij met hen ophet gras van Uw heilige mysteriën, door devoorbeden van Uw meest zuivere Moederen al Uw heiligen. Amen.

vertaling: Brigitte Hermans, Robin Steins

слезами, яже к Тебе любве. Но, Владыко

Господи Иисусе Христе, сокровище

благих, даруй мне покаяние всецелое и

сердце люботрудное во взыскание Твое,

даруй мне благодать Твою и обнови во

мне зраки Твоего образа. Оставих Тя, не

остави мене; изыди на взыскание мое,возведи к пажити Твоей и сопричти мяовцам избраннаго Твоего стада,

воспитай мя с ними от злакаБожественных Твоих Таинств,

молитвами Пречистыя Твоея Матере ивсех святых Твоих. Аминь.



ZO24/02/13

10.00ontbijt

10.30flm

Cinema Zuid

24 preludes to a fugue

Dorian Supin, regie

i.s.m. Cinema Zuid



Wie Arvo Pärt over zijn muziek hoort praten, verwerft niet alleen nieuwe inzichten in zijn composities,maar leert ook heel wat over de doorvoelde werkwijze van de componist. In 24 preludes for a fugue

vloeien Pärts muziek en zijn dagelijkse leven voortdurend in elkaar over. Dorian Supin volgde de man vijfjaar lang en verzamelde interviews, beelden van repetities, premières en seminaries.

De stijl van deze documentaire is helemaal geënt op die van de componist en evolueert fragmentarischen langzaam. Pärt is charismatisch en inspirerend wanneer hij praat over zijn kenmerkende drieklankendie “zo’n hartverscheurende eenheid vormen, dat de ziel ze eeuwig zou willen zingen.” WiePÄRTin PRIMETIME ten volle wil beleven, tekent present voor dit uitvoerige lmportret.

Met dank aan de ambassade van Estland



Arvo Pärt (°1935)

Estlander

voor fluit solo

Fratres

voor cello en piano

ScalaCromatica

voor viool, cello en piano

FürAlina

voor piano solo

DapacemDomine

voor strijkkwartet

Passacaglia

voor viool en piano

SpiegelimSpiegel

voor basklarinet en piano

Summa voor strijkkwartet

Partita,opus2

voor piano solo

Fratres voor kwartet & percussie

Wallahrtslied

voor tenor of bariton en strijkkwartet



Ik richt mijn ogen op naar de bergen.Waar zal mijn hulp vandaan komen?Mijn hulp komt van de Heer,die hemel en aarde heeft gemaakt.

Hij zal niet toelaten, dat uw voet wankelt,Hij die behoedt, zal niet slapen.Zie, de Bewaarder van Israël slaapt,noch sluimert.De Heer is uw Bewaarder,de Heer is de schaduwaan uw rechterhand.De zon zal u niet deren bij dag,

noch de maan ‘s nachts.De Heer zal u behoeden van alle kwaad,Hij zal uw ziel bewaren.De Heer zal waken over uw komen en gaan,nu en tot in eeuwigheid.

vertaling: Robin Steins

Wallfahrtslied

Ich hebe meine Augen auf zu den Bergen.Woher kommt mir Hilfe?Meine Hilfe kommt vom Herrn,der Himmel und Erde gemacht hat.

Er wird deinen Fuß nicht gleiten lassen,und der dich behütet, schläft nicht.Siehe, der Hüter Israels schläftund schlummert nicht.Der Herr behütet dich;der Herr ist dein Schattenüber deiner rechten Hand,daß dich des Tages die Sonne nicht steche

noch der mond des Nachts.Der Herr behüte dich vor allem Übel,er behüte deine Seele.Der Herr behüte deinen Ausgangund Eingang von nun an bis in Ewigkeit!



Olivier Berten Na zijn communicatie- en multimediastudies, studeerde Olivier Berten zang aan het conservatorium vanBrussel o.a. bij Marcel Vanaud en Greta De Reyghere en vervolmaakte zich aan de conservatoria vanAmsterdam en Metz. Tijdens het seizoen 2004-2005 maakte hij deel uit van de Operastudio Vlaanderen.Hij werkt geregeld met het Chœur de Chambre de Namur. Berten maakte zijn debuut aan de KoninklijkeMuntschouwburg in december 2007 in Werther van Massenet onder leiding van Kazushi Ono. In hetvoorjaar van 2008 zong hij de hoofdrol in Villa Vivaldi van Wouter van Looy en Jan Van Outryve.

Els Crommen

Sopraan Els Crommen studeerde aan het conservatorium van Luik bij Raymonde Serverius en José VanDam. Ze maakte meer dan tien jaar deel uit van het Vlaams Radio Koor. Els Crommen zingt zowel barok-als hedendaagse muziek. Ze werd laureaat van de Erna Spoorenberg Wedstrijd in Nederland. Als solistewas ze al te horen met ensembles en orkesten als Les Muffatti, Oxalys, Il Fondamento en het OrchestrePhilharmonic de Liège. In recitals liet ze zich begeleiden door pianisten Inge Spinette, Daniel Blumenthal enBoris Vodenicharov.

Els Crommen is lerares aan de muziekacademies van Malmédy en Hasselt. Ze dirigeert eveneens driekoren: vocaal ensemble Alba Nova en jongerenkoor Da Capo in Malmedy en de Zanggroep Aveland inHoeselt.

Peter de Laurentiis Peter de Laurentiis is geboren in Genova (Italië) uit een Napolitaanse vader en een Schotse moeder.Hij studeerde aanvankelijk viool aan het conservatorium van Genova en later musicologie aande universiteiten van Cremona, Oxford en Tours. Als zanger gaat zijn voorkeur uit naar barok- enrenaissancemuziek. Hij zingt in groepen als Favoriti della Fenice, Ensemble Faenza, CantoLX, CappellaPratensis en Ensemble Musica Universalis.

Als solist zong hij in Orfeo van Monteverdi met La Fenice, Il Combattimento di Tancredi e Clorinda metL’Aura Soave. Hij speelde Monsieur de Pourceaugnac van Molière met de Compagnie Sandrine Anglade.



Ests Filharmonisch Kamerkoor

Het Ests Filharmonisch Kamerkoor werd in 1981 opgericht door Tõnu Kaljuste, die het koor gedurendetwintig jaar leidde. In 2001 werd hij opgevolgd door Paul Hillier en sinds 2008 staat Daniel Reuss aanhet hoofd als dirigent en artistiek leider. Het repertoire van het ensemble omspant vocale werken van hetgregoriaans tot hedendaagse composities, waarbij met name Estse componisten zoals Pärt, Tormis, Tüür,Grigoryeva, Tulev, Kõrvits, Tulve een belangrijke plaats innemen.

Talrijke orkesten en dirigenten, zoals het Mahler Chamber Orchestra, het London Symphony Orchestra,Concerto Copenhagen, Concerto Palatino, Les Musiciens du Louvre-Grenoble Claudio Abbado, Iván Fischer,Neeme Järvi, Paavo Järvi, Andrew Lawrence-King, Sir Colin Davis, werkten met het koor samen. Het koor wasdan ook te gast in de meest prestigieuze concertzalen en op gerenommeerde festivals. Het Ests Filharmonisch

Kamerkoor nam heel wat cd’s op, waarvan meerdere in de prijzen vielen, zoals hun Pärt-cd Da Pacem .

Goeyaerts Strijktrio

Het Goeyvaerts Strijktrio bestaat sinds 1997 en concentreert zich uitsluitend op het 20ste- en 21ste-eeuwse repertoire. Violiste Kristien Roels, altviolist Kris Matthynssens en cellist Pieter Stas bouwen

concertprogramma’s op uit het omvangrijke en indrukwekkende repertoire voor strijktrio; ze geven ookcompositieopdrachten voor nieuwe strijktrio’s.

Hun eerste album brachten ze uit bij Pavane Records met werk van Joseph Jongen, Eugène Ysaÿe en LouisDe Meester. Deze cd werd tot in Japan toe enthousiast onthaald. Ook het tweede album String Trios metcomposities van Arnold Schönberg, Anton Webern en Alfred Schnittke, dat begin 2010 werd uitgebracht,werd overladen met superlatieven en was genomineerd voor de Klara Award van beste Vlaamse cd-productie van 2010. Dit jaar staat de opname van het Stabat mater van Arvo Pärt en Simeron van Ivan

Moody op het programma.

Barnabás Hegyi

Barnabás Hegyi studeerde directie, zang, kerkmuziek, compositie en orgel in Budapest. Hij studeerde van2007 tot 2011 aan het conservatorium van Den Haag het hoofdvak Oude Muziek-Zang bij Michael Chance,



Rita Dams, Jill Feldmann en Peter Kooij. Momenteel studeert hij nog oude muziek-Zang aan de FontysHogeschool in Tilburg. Hij won prijzen op verschillende zangconcoursen.

Barnabas is als zanger verbonden aan het Nederlands Kamerkoor, De Nederlandse Bach Vereniging, VoxLuminis, Early Music Soloist Ensemble, Huelgas Ensemble en Ensemble Pygmalion.

HERMESensemble

HERMESensemble is een Antwerps collectief voor hedendaagse muziek en kunst. Het repertoire en deuitvoeringspraktijk van de klassieke avant-garde vormen steeds het startpunt van de producties, maar hetensemble streeft er bewust naar zijn artistieke grenzen te verleggen; enerzijds zoekt het confrontaties opmet oude muziek, pop- en wereldmuziek, anderzijds onderzoekt het synergieën met andere disciplines zoals(muziek)theater, beeldende kunsten, video, lm en multimedia.

De producties presenteren muziek van onder meer John Cage, Salvatore Sciarrino, Kaija Saariaho, MortonFeldman, Ivan Fedele, de Belgen Luc Brewaeys, Frederic D’haene en Wim Henderickx en jong talent alsThomas Smetryns, Hanne Deneire, Jelle Tassyns, Bram Van Camp en Annelies Van Parys. HERMESensemblewas tot 2012 ensemble in residentie van AMUZ en wordt ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap.

Bart Jacobs

Bart Jacobs studeerde orgel en klavecimbel aan het Lemmensinstituut te Leuven bij Reitze Smits enKris Verhelst Hij behaalde er in 2000 het meestergraaddiploma orgel bij Reitze Smits met de grootsteonderscheiding. In 2002 ontving hij het gelijkaardige diploma voor klavecimbel bij Kris Verhelst en heteinddiploma specialisatie orgel met grote onderscheiding. Hij volgde verscheidene meestercursussen bijo.a. Martin Haselböck, Hans Van Nieuwkoop en Jos van Immerseel.

Bart Jacobs won prijzen op verschillende internationale orgelwedstrijden. Hij is sinds 2000 organist van hetkathedraalkoor Capella Ss. Michaelis et Gudulae o.l.v. Kurt Bikkembergs. Hiermee verwezenlijkte hij tal vanopnamen met muziek voor koor en orgel uit de Vlaamse romantiek, waaronder het complete orgelwerk vanAugust De Boeck en Lodewijk De Vocht. In 2012 werd hij, samen met Xavier Deprez, benoemd tot organist-titularis van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal te Brussel.



Als organist/klavecinist verleende hij zijn medewerking aan verscheidene ensembles zoals Les Muffatti,Currende, Zero Torna, Encantar, La Caccia Consort, Solstice, Collegium Instrumentale Brugense en hetFlanders Recorder Quartet. Als docent orgel en klavecimbel is hij werkzaam aan de muziekacademies vanBornem, Mechelen en Sint-Agatha-Berchem.

Gaetan La Mela

Gaetan La Mela studeerde slagwerk en kamermuziek aan het Leuvense Lemmensinstituut. Hij volgdemasterclasses bij Rainer Seegers en Franz Schindlebeck. Gaetan La Mela is laureaat van diverse concours,zoals de Wedstrijd van de Link-Stichting (Tilburg) en de eerste internationale wedstrijd voor HaFaBra-solisten in Amsterdam. Ook ontving hij de Alcatel Encouragement Award.

Gaetan La Mela behoort tot de vaste kern van musici van HERMESensemble en hij is lid van Belgian Brass.Als freelancepercussionist musiceert hij met diverse orkesten, zoals het orkest van de Vlaamse Opera, hetVlaams Symfonieorkest, het orkest van de Koninklijke Muntschouwburg en het Brussels Philharmonic. Alssolist realiseerde hij in 2005 een liveopname van het Concertino for xylophone and orchestra van de Japansecomponist Toshiro Mayuzumi. In 2006 werkte hij als solist mee aan de Belgische creatie van Anarca , eencompositie van de Italiaanse componist Georgio Battistelli voor slagwerk, uit en groot symfonisch orkest.

Daniel Reuss

Daniel Reuss studeerde koordirectie aan het conservatorium van Rotterdam. Op zijn 21ste richtte hij hetOude Muziek Koor Arnhem op. In 1990 werd Daniel Reuss artistiek leider van Cappella Amsterdam. Hetensemble heeft zich afgelopen jaren onder zijn artistieke leiding zowel in oude muziek als in het moderneen hedendaagse repertoire een prominente positie verworven in Nederland.

Van 2003 tot 2006 was hij chef-dirigent van het RIAS Kammerchor in Berlijn. Met dit koor maakte hijeen aantal succesvolle en gelauwerde cd’s, met muziek van o.a. Frank Martin, Olivier Messiaen en IgorStravinsky. Sinds 2008 combineert Daniel Reuss zijn werkzaamheden als artistiek leider van CappellaAmsterdam met het chef-dirigentschap van het Ests Filharmonisch Kamerkoor.



We krijgen er maar niet genoeg van. Of het nu een fascinatie voor schilderkunst is, liefde

voor architectuur, interesse in theater, passie voor muziek of verslaving aan literatuur.

Kunst is de bestaansreden van Klara. En dat valt op. Luister maar eens

naar Klara of surf naar klara.be. We kunnen het moeilijk verbergen. Het

zit zelfs in onze naam. Een beetje toch.Klara. Alles voor de kunst.

Klara en Kunst.

Maar 4 letters

verschil.

Arvo Pärt in PrimeTime

Documents

Transcript of Arvo Pärt in PrimeTime