WWW.ARTSENAUTO.NL

MAANDELIJKS MAGAZINE VAN V V AA JAARGANG 77 SEPTEMBER 2011

9

Econoom Barbara Tandartsen klaar Opel Ampera, de Noord-Argentini Baarsma: zorg beter voor experiment met belangrijkste nieuwe is nog veel leuker door marktwerking vrije prijsvorming auto van het jaar dan het lege zuiden

Scheiden en dan?wonen & werken in de Bourgogne

advertentie

Analyse

Inhoud

Redactie

m18 Na de roze wolkgroter is dan op arbeidsongeschiktheid, dekken medici zich veel minder tegen dit risico in. Dat kunnen ze beter wel doen.

innen VvAA is dit jaar voor alle medewerkers de training Klare Taal gestart. Ik heb er niet aan deelgenomen kwam in dienst toen het proces zon beetje afgerond was maar ik begrijp van collegas dat het een training betrof die medewerkers helpt om in onderlinge contacten op een constructieve manier duidelijk te zeggen waar het op staat. Om zodoende met elkaar tot betere samenwerking te komen en als positief gevolg daarvan VvAA leden nog beter van dienst te kunnen zijn. Nou ben ik zelf nogal van de klare taal, dus ik vond het verfrissend toen ik van de training hoorde. Wat heerlijk zou het zijn als iedereen zich (in werk en leven) vrij voelde om duidelijk en open met elkaar te communiceren. Vooral als dat dan ook op een prettige en constructieve wijze zou gebeuren, want daar ontbreekt het natuurlijk nogal eens aan bij mensen die van nature geen moeite hebben met duidelijkheid (ondergetekende is daarop geen uitzondering). Overigens is klare taal spreken nog heel Marktwerking in de zorg leidt tot eindeloos geruzie. Voorstanders zeggen dat concurwat anders dan deze ontvangen en het graprentie de zorg goedkoper maakt, tegenstanders vrezen juist het omgekeerde. Flip Vuijsje, pige is dat veel van de natuurtalenten in het spreken ervan juist in dat laatste weer niet voormalig hoofdredacteur van Arts & Auto, analyseert de meningen en stelt vast dat zo handig zijn. Dus heb ik me bij wijze van marktwerking een zo vaag en beladen concept is dat het een zinvol debat verhindert. oefening in mijn vorige redactioneel voor de leeuwen geworpen en u gevraagd mij te laten TEKST FLIP VUIJSJE weten wat u van onze omslag vond. Die met de halfblote aios erop dus. U heeft met velen gereageerd en u Voorbeeld 1. Het nieuwe akkoord tuseconoom Sweder van Wijnbergen hekelde deed dat vaak in klare taal sen Edith Schippers, ziekenhuizen en in zijn bijdrage aan De zorg is pagina 7). (zie geen markt het blinde maar puur ideologische u daarvoor hartelijk bedanken en zorgverzekeraars, over concentratie en Mag ik geloof dat marktwerking lagere kosten betespecialisatie van ziekenhuiszorg, kreeg tegelijkertijd opnieuw een beroep op u doen? kent. Maar hij besloot zijn artikel met in een commentaar in de Volkskrant naast Heel te volgen een pleidooi om het voorbeeld graag zou ik namelijk van u weten hoe u kritiek ook n compliment: de minister als professional van het Verenigd Koninkrijk. Daar vorm- staat tegenover het fenomaakt hiermee een terecht einde aan de de premier Tony Blair demeen marktwerking in de zorg en de gevolgen bureaucratische mislukte vrije marktwerking. National Health Service om naar een wat u ervan vindt dat daarover Een paar dagen later bracht diezelfde daarvan. En stelsel met meer concurrentie in het Volkskrant nog een commentaar over dit 14 Interview 26 Inspelen op later geschreven wordt in tijdschriften zoals Arts onderwerp. Dat de nieuwe plannen hogere aanbod van de zorg. Met voor ziekenVoor econoom Barbara Baarsma staat Voor en geen kwaliteitswinst, dreigt een nancile vrijheid, en ruim het eerst in decennia huizen meer & Auto. Ter inspiratie verwijs ik u naar twee kosten brengen het vast: marktwerking verbetert de plus nodeloos reizen voor patinten. Vergeneratie nancieel slechter af te voor private winstgestuurde zorgartikelen rondom het thema in dit nummer baan zijn aanbieders. gelijkbaredan de maar met dit verschilzijn portemonkritiek, voorgaande. Wie kwaliteit van zorg. Bovendien, wat is het (pagina 14 en 23). En natuurlijk zijn alle Voorbeeld dat die tweede auteur hier juist een kleffe maatregelen. 3. In haar recente proefalternatief? nee lief heeft, neemt tijdig reacties opnieuw van harte welkom. Veel schrift De dokter en de tijdgeest beschrijft saus van marktwerking bespeurde. leesplezier.

B Verlos ons van14 18 het -woord23 26

Klare taal

V30

50

Jolanda Dwarswaard de bedreiging Voorbeeld 2. Bij de invoering van het van de huisartsgeneeskunde door het nieuwe zorgstelsel in 2006 publiceerde Hoewel de kans op een scheiding veel SP een bundel kritische teksten. Ook De tandarts gaat experimenteren met marktwerking. Nieuwe extra beleid van de

30 Prijzen in de mondzorg

vrije prijsvorming. De beroepsorganisaties zijn enthousiast, anderen plaatsen kanttekeningen.

mechanisme. Vroeger was alles dichtgeregeld, en liet men zich leiden door (huis)artsen en gewoonte. Nu zijn er verschillende polissen en loont het om te kiezen, dat is heel goed. Specialisten hielden het transparant maken van kwaliteit heel lang tegen. Als vrije beroepsgroep hadden zij zoiets van: wij leveren per definitie goede kwaliteit, er bestaan geen slechte artsen. Er was arrogantie binnen de vrije beroepsgroep. Dat wat CZ dus zo dapper heeft gedaan ondermaatse kwaliteit niet meer willen contracteren was nooit gebeurd zonder marktwerking die de verzekeraars in de regierol duwt. Bijna elke zorgverzekeraar claimt de beste zorg te leveren tegen de laagste kwaliteit. Dat kan per definitie niet. CZ toonde lef, en het zou goed zijn als andere zorgverzekeraars dat voorbeeld volgen. Verder blijft het belangrijk dat de overheid, de NZa, in de gaten houdt of de verzekeringsproducten wel begrijpelijk zijn voor de burger. Is het een probleem dat er uiteindelijk vier grote zorgverzekeraars overblijven? Het moeten er niet minder worden. Het hele zorgverzekeringsstelsel is gebaseerd op concurrentie tussen verzekeraars, dus hier moeten we echt mee oppassen. Pas als er genoeg concurrentie is, is er ook een prikkel zich te onderscheiden en jou ervan te overtuigen je bij hen te verzekeren. Als er te weinig zorgverzekeraars overblijven, verdwijnt die prikkel om de regierol in te vullen die zo ongelooflijk essentieel is voor het functioneren van dit stelsel. Ziekenhuizen mogen straks winst uitkeren. Een goede zaak? Gegeven het feit dat wij geen staatsziekenhuizen maar private ziekenhuizen hebben, betekent dit dat zij wel enig rendement moeten maken om alle risicos te kunnen afdekken. Dus wel of geen winstuitkering is geen vraag meer, je zult wel moeten. Juist door marktwerking komen er veel risicos op ziekenhuizen af en die risicos moet je hedgen Hedgen? Verschillende risicos afdekken met verschillende vormen van vermogen. Banken doen dat via achtergestelde leningen, maar op een goed moment is het bancair krediet opgedroogd. Dus heb je investeerders nodig, maar dan wel onder strikte voorwaarden. Bijvoorbeeld dat er niemand voor de korte termijn ingaat; een investeerder moet zich voor een aantal jaar committeren. Je kunt afspreken dat de eerste drie jaar geen winst wordt uitgekeerd. Ook moet er te allen tijde een minimale financile buffer in het ziekenhuis zijn. Is die er niet, dan kunnen ze geen winst uitkeren, terwijl de investeerder zegt: kom maar op met dat geld. Dan gaat de tent dus failliet. Sommige mensen zijn bang voor investeerders, maar een bank zit er ook om winst te maken. En daar betaal je toch ook een vorstelijke rente aan? Wat verandert het introduceren van het fenomeen winstuitkering ten opzichte van nu? Dat zorginstellingen bedrijfsmatiger en zo efficint mogelijk gaan werken.

Maakt dat de zorg per definitie beter? Je wilt toch niet dat zorg inefficint is? Dat dure medicijnen te lang in de la liggen en over datum raken omdat de voorraadadministratie niet op orde is? Om misverstanden te voorkomen: met bedrijfsmatig bedoel ik niet zo goedkoop mogelijk. De arts blijft de persoon die zegt welke behandeling het moet zijn. Maar je kunt pas efficint werken als je weet waar kosten en opbrengsten ontstaan. Daarin zijn zbcs sterk. Zij zijn de luis in de pels van de ziekenhuizen. Winstuitkering zal het financieel bewustzijn van ziekenhuizen verder professionaliseren. Waarom zou een econoom weten wat goed is voor de gezondheidszorg? Het is gebleken dat marktwerking in de zorg eindelijk kwaliteit inzichtelijk heeft gemaakt. Marktwerking is dus gewoon echt nodig. En geen econoom heeft ooit gezegd dat door marktwerking de totale uitgaven lager zouden worden. De behandeling zelf is goedkoper geworden, maar doordat patinten niet meer in de rij hoeven te wachten, zijn de volumes opgelopen en wordt het dus automatisch duurder. Mopperen omdat marktwerking niet heeft geleid tot bezuinigingen is naef. Want kijk eens naar andere markten, zoals de telecombranche. Die sector is destijds ook vrijgegeven. En inderdaad, we zijn met zijn allen niet minder gaan bellen. Blijkbaar zijn we bereid ervoor te betalen. En er zijn allerlei nieuwe diensten ontstaan, er is volop innovatie. De totale omzet is enorm toegenomen, maar is dat erg? Het is niet de functie van marktwerking om tot een bezuiniging te komen. Dat besef zou ik graag tot de zorg zien doordringen.

9 - 2011 19

Plussen en minnenDeze zomer heeft VvAA een Argumentenkaart Echtscheiding gepubliceerd, met een overzicht van de materile en emotionele voor- en nadelen die een echtscheiding kan opleveren. Zie www.vvaa.nl/echtscheiding. Wilt u meer informatie over financile, fiscale en juridische gevolgen van echtscheiding? Neem dan contact op met een van de gecertificeerde financieel planners van VvAA, via fp@vvaa.nl of 030 247 48 78.

>

heeft dan automatisch ouderlijk gezag. Bij de ontbinding van een huwelijk is altijd een gang naar de rechter nodig. Zijn er geen kinderen in het spel, dan is bij ontbinding van een samenlevingscontract de rechter niet nodig. Dit kan een nadeel zijn voor de zwakkere partij, want de rechter toetst in dit geval niets. Daarom is het raadzaam altijd een notaris of echtscheidingsspecialist in te schakelen voor advies. Convenant Tandarts Bruggendijk en zijn vrouw hadden hun praktijk ondergebracht in een vennootschap onder firma. Qua verdeling van brutowinst en belasting kende hun vennootschap de verhouding 75/25 voor respectievelijk Bruggendijk en zijn echtgenote. Zijn patintenbestand is namelijk aanzienlijker groter dan dat van haar. Over de grote lijnen van de zakelijke verdeling waren we het vrij snel eens, vertelt Bruggendijk. Mijn vrouw bleef in ons woonhuis en ik in het praktijkpand. Er moest dus een verrekening en herfinanciering komen, omdat we elkaar over en weer uitkochten. Ik heb een flat gehuurd en mijn vrouw heeft een nieuw praktijkpand gevonden. De twee parttime assistenten bleven in mijn praktijk. Al deze zaken hebben Bruggendijk en zijn ex-vrouw vastgelegd in een echtscheidingsconvenant. In maart 2011 heeft de rechter de scheiding bekrachtigd. Dat was een hamerstuk, omdat alles goed op papier stond. Na het besluit om te scheiden nam de daadwer-

kelijke afwikkeling ruim anderhalf jaar in beslag. Omdat de kinderen het huis uit waren, hoefde er ook geen ouderschapsplan te worden gemaakt. De vrouw van Bruggendijk huurde al snel een eigen accountant in, om de administraties goed gescheiden te kunnen houden. Geheime schulden Blijf altijd zlf opletten, ook als je partner zegt dat hij of zij je beschermt, zegt Gertjan Portman, gecertificeerd financieel planner en echtscheidingsspecialist van VvAA. Het eerste moment om op te letten is uiteraard de vaststelling van de formele samenlevingsvorm. Als dat een huwelijk wordt, maakt het veel verschil of er sprake is van gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden. Portman: Bij gemeenschap van goederen moet je elkaar echt kunnen vertrouwen, want je deelt niet alleen het bezit, maar ook de schulden. Ook als die schulden geheim zijn. Mijn tip is om saldo, af- en bijschrijvingen van de gezamenlijke rekening regelmatig te checken, bijvoorbeeld maandelijks. Hij noemt een voorbeeld uit zijn praktijk, over een vrouw die in een half jaar zon 35.000 euro uitgaf aan shoppen, zonder dat haar man het wist. Portman: Natuurlijk gaat het ook vaak gewoon goed in een relatie. Maar dergelijke dingen gebeuren vaker dan je denkt. Soms helpen de banken een handje bij het beperken van schulden. Vanaf 1 augustus 2011 is het namelijk bij alle

20 9 - 2011

nieuwe hypotheken verplicht om binnen de looptijd van de hypotheek minimaal de helft van de waarde van het huis af te lossen. Apart administreren Als je op huwelijkse voorwaarden bent getrouwd, is het van belang om bezit en schulden van beide partners apart te blijven administreren, in elk geval jaarlijks. Met een verrekenbeding zorg je ervoor dat de minstverdienende partner (die vaak ook voor de kinderen zorgt) de helft krijgt van het inkomen dat overblijft n betaling van de huishoudelijke lasten. Hierbij geldt: eens verdeeld blijft verdeeld, ook als er later een echtscheiding komt. Het is van belang om inkomensbestanddelen helder te omschrijven in de huwelijkse voorwaarden. Neem de arts die het afgelopen jaar een ton noteerde als nettowinst uit onderneming, en daarvan zichzelf 60.000 euro aan salaris toekende. Wat is dan zijn inkomen? Dat moet je eenduidig definiren. In de praktijk zie je dat partners vaak geen idee hebben van de bepalingen in de huwelijkse voorwaarden en de bedoelde definitie van het woord inkomen, vertelt Joan Versluijs. Zolang het goed gaat, is er natuurlijk niets aan de hand. Maar n op de drie huwelijken loopt vroeg of laat stuk. En bij samenwonenden is de kans op een breuk zelfs 50 procent. Het risico dat het je ooit overkomt, is dus groot. Pensioen en andere verrassingen Een financieel aspect dat apart aandacht verdient, is het pensioen. Ook hier is het van belang om de definities helder op het netvlies te hebben. Als de pensioenrechten van een pensioen in eigen beheer worden verdeeld, is niet de fiscale reserve maatgevend maar de commercile waarde. Die commercile waarde weerspiegelt de feitelijke pensioenrechten en ligt vaak tot wel 60 procent boven de fiscale reserve, die bepaalt hoe groot de aftrekpost voor de fiscus is. Het is nuttig om bij echtscheiding een deskundige te laten vaststellen hoe groot de feitelijke pensioenrechten zijn, en hoeveel de partner daarvan krijgt bij een scheiding. Partners met een samenlevingscontract hebben niet automatisch recht op het ouderdomspensioen van hun partner, als die overlijdt. Ze moeten dat zelf tijdig regelen

In de praktijk zie je dat partners vaak geen idee hebben van de bepalingen in de huwelijkse voorwaarden en de definitie van het woord inkomendoor een kopie van het samenlevingscontract naar het pensioenfonds te sturen, op het moment dat ze beiden in leven zijn. Zo zijn er diverse onaangename verrassingen mogelijk. Stel, iemand is in gemeenschap van goederen getrouwd. Een jaar geleden overleed zijn moeder. Zij liet hem 50.000 euro na, maar bepaalde via een uitsluitingsclausule in haar testament dat het geld alln voor haar zoon bestemd was, niet voor zijn partner. Na een huwelijk van bijna dertig jaar gaat de zoon nu scheiden. Hij eist de 50.000 euro op, die immers alleen voor hem was bestemd. Die claim heeft pas kans van slagen als hij de erfenis op een aparte rekening heeft gezet, die alleen op zijn naam stond. Bij een man/vrouw maatschap is veel ellende te voorkomen door bij de start al in de maatschapsvoorwaarden vast te leggen wie de praktijk voortzet na een eventuele scheiding. En als goodwill een vermogensbestanddeel vormt, is het verstandig ook daarover tijdig rele afspraken te maken n vast te leggen. Amper patintverlies Het jaar 2010 was moeilijk voor tandarts Bruggendijk en zijn toenmalige echtgenote. Ze hadden al wel besloten te gaan scheiden, maar de meeste zaken waren nog niet geregeld. Er was verdriet en onzekerheid, en gewoon doorwerken was niet altijd goed mogelijk. Bruggendijk: Op den duur kregen de patinten daar natuurlijk ook lucht van. Afgelopen winter, ruim een jaar na het besluit om te gaan scheiden, hebben we al onze patinten een brief gestuurd, om de zaak goed uit te leggen. Misschien hadden we dat iets eerder moeten doen. Gevoelsmatig moeten we natuurlijk nog het nodige verwerken, maar zakelijk zijn we er allebei goed doorheen gekomen. De scheiding heeft per saldo amper geleid tot patintverlies.

De vijf gouden tipsToets minimaal eens per vijf jaar de voorwaarden van uw contract (bij huwelijk, geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract). Omstandigheden, wensen en wetgeving veranderen. Blijf altijd zlf opletten, ook als uw partner het goed met u lijkt te menen. Kijk bij een huwelijk in gemeenschap van goederen minimaal eens per maand op de gezamenlijke bankrekening, naar saldo en mutaties. Als u een erfenis onder uitsluitingsclausule krijgt en in gemeenschap van goederen bent getrouwd, heeft u de zekerheid van volledig behoud bij een scheiding alleen als u het bedrag op een rekening zet die alleen op uw naam staat. Voor partners die een gezamenlijke praktijk voeren en een man/vrouw maatschap hebben: hou patintbestanden gescheiden. En leg bij de start al in de maatschapsvoorwaarden vast wat er gebeurt bij een eventuele scheiding.

1

2 3

4

5

* Deze naam is uit privacyoverwegingen gefingeerd.