WWW.ARTSENAUTO.NL

MAANDELIJKS MAGAZINE VAN V V AA JAARGANG 78 JANUARI 2012

1

Bedrijfskundige Berber Pas over parttime paradox

Zorgprofessionals runnen uniek hotel in de Ardennen

Autoportret: nieuwe generatie BMW 1-serie

Fotowedstrijd 2011: winnende fotos en juryrapport

wonen & werken in de Bourgogne

Altijd dienst

advertentie

Inhoud

Redactie

Gevoelighedenr zijn van die onderwerpen die altijd leiden tot heftige discussies en brieven aan de redactie. Alternatieve geneeskunde is zon onderwerp. Begin erover in een gezelschap van medisch professionals en als vanzelf volgen de heftigste reacties. Het onderwerp ligt zo gevoelig dat het niet uitmaakt wat erover gezegd of geschreven wordt; er is altijd wel een partij die zich aangevallen voelt. Zo schreef ik in het vorige nummer dat ik uitgesproken antikwak ben en dat ik mijn honden dus niet laat behandelen met homeopathische middelen. De woorden homeopathie en antikwak kunnen niet samen in n tekst en dus ontving ik een stapel boze brieven van medisch professionals die zich verdiept hebben in homeopathie. Hetzelfde gebeurde ook toen ik eens schreef dat ik onder de indruk was geraakt van de visie van evidence based ic-kinderarts Ines von Rosenstiel, die mij had uitgelegd dat een aantal complementaire technieken veilig en effectief kunnen worden toegepast in de kindergeneeskunde. Bijvoorbeeld om ernstige vermoeidheid na chemokuren te bestrijden. Ook hierop ontving ik stapels boze brieven. Uit het andere kamp weliswaar. Het had niet veel gescheeld of ik was voorgedragen voor de Meester Kackadorisprijs en ik kan u melden dat dat pijnlijk is voor iemand die zichzelf als uitgesproken antikwak profileert. In de loop van de tijd heb ik op verschillende manieren geprobeerd bovengenoemd controversieel onderwerp aan te snijden. Op scherpe wijze, met humor of juist genuanceerd. Het maakt niets uit; er worden altijd mensen boos. Toch ga ik ervan uit dat wij als professionals op een dag wat meer boven de materie zullen kunnen hangen. Want k mag er dan van overtuigd zijn dat alles wat werkzaam is vanzelf regulier wordt, maar niet alle professionals en niet alle patinten hebben de tijd om daarop te wachten. Dat gegeven kunnen we niet naast ons neerleggen. Namens de redactie wens ik u en de uwen een gezond 2012 toe.

E

13

16

22

54

6213 VerhalenwedstrijdBijzondere, aangrijpende of gewoon grappige verhalen over belevenissen tijdens een dienst met Kerst of Oudjaar, dat was de opdracht aan onze lezers. Op pagina 13, 21, 31, 37, 53 en 65 leest u de zes beste inzendingen.

22 FotowedstrijdHet thema Eenvoud leidde tot een grote diversiteit aan fotos. De tien winnaars vindt u vanaf pagina 22.

54 LichtVanaf 1 september 2012 mogen binnen de EU geen gloeilampen meer worden verkocht. Wat zijn de alternatieven?

16 InterviewHet beeld dat vrouwelijke artsen na het krijgen van kinderen ineens nog maar drie dagen willen werken, moet volgens bedrijfskundige Berber Pas behoorlijk worden bijgesteld. In plaats van minder werken, hebben zij juist behoefte aan ondersteuning bij het najagen van hun ambities.

62 Hotel in de ArdennenZe droomden van een B&B, maar het werd een heus hotel. Psychiater Paul Zonneveld en zijn partner Rob Franken kochten een statig pand in een klein dorpje in de Ardennen.Marjan Enzlin, hoofdredacteur m.enzlin@artsenauto.nl 030 247 40 23

1- 2012 3

advertentie

Medewerkers

RubriekenFocus8 10 11 12 14 20 30

Onder de aandacht Over de grens Mijlpaal Extra In beeld Frank van Wijck Johns Hopkins Hospital

Eten & drinken

50 Maandmenu van Merijn Tol 52 Han Sjakes over Moravische wijn

Wonen

57 Gespot 58 Binnenkijken bij de familie Van Dijk

Voor deze Arts & Auto schreef journalist Dana Ploeger (1970) het interview met onderzoekster Berber Pas. Over een onderwerp dat haar na aan het hart ligt: werkende moeders en hun carrires. Zes jaar geleden zegde Dana haar vaste baan bij het NOS Radio 1 Journaal op. Deels omdat zij een andere werkomgeving ambieerde, maar vooral om de zorg voor haar drie kinderen te kunnen combineren met haar freelancepraktijk. Dat bevalt haar uitstekend. Vanaf mijn eigen kantoor in de Amersfoortse binnenstad ga ik graag op pad om mooie verhalen te maken over de gezondheidszorg. Die afspraken plan ik zo dat er genoeg tijd over blijft voor mijn gezin. Ik zoek in alles de verbinding op. Sinds kort schrijf ik levensverhalen van mensen. Echt een vorm waarbij je innig contact maakt met de geportretteerde. Naast haar bedrijf Journalistiek Buro doet Dana aan meditatie en studeert zij voor biografisch coach.

Management

32 Portret: Jos Eijkenboom 33 Recensies 33 Raadger/Ramler over grenzeloos hard werken

Lezen & kijken60 Boeken 61 Dvds 61 Filmfan

Wet & recht

Reizen

34 Lezersvragen 34 Annemarie Smilde over de digitale schandpaal

Fiscaal

66 Toerisme in de klassieke tijd 68 Joris van Drooge over restaurants op reis 68 Reisnieuws 69 Vilnius 72 VvAA reizen

36 Lezersvragen 36 Peter van Bakel over de bv en de eenmanszaak

VvAA19 35 76 78 80 81 83

Personal finance

38 Ingangsdatum lijfrenteverzekeringen 38 Ferdinand Wit over stemmingswisselingen 39 Lezersvragen 39 Joan Versluijs over schenken

Bestuur Praktijkadvies Welkom bij VvAA VvAA Nieuws VvAA opleidingen Academie voor Medisch Specialisten Ledenvoordeel: VvAA winter grip- en sliptraining, lezing Hella Haase

Student

Ledemaatjes

84 Advertenties van leden voor leden

40 Prikbord 42 Update: studeren over de grens (2) 43 Mijn geld: Eline GodfroidTjomme Reeringh (1977) is sinds juni 2011 bedrijfsredacteur op de afdeling In- en Externe Communicatie bij VvAA. In die functie is hij verantwoordelijk voor het interne collegamagazine t Hart voor de 800 VvAA medewerkers en voor zeer uiteenlopende teksten voor VvAA leden. Voor Arts & Auto schrijft hij zakelijke teksten en interviews. Hiervoor werkte hij als tekstschrijver en marketingcommunicatiemedewerker bij een retailbedrijf in de boekenbranche. Vanuit mijn retailachtergrond ben ik getraind om de zaken zo te presenteren dat iedereen het begrijpt. Ik vind het heerlijk om iemand te dwingen na te denken over wat hij of zij bedoelt en dat dan in de juiste logische volgorde te plaatsen. Daarnaast wil ik mensen ook raken. In zijn vrije tijd verzorgt Tjomme samen met zijn broer Jan-Hein cabaret-op-maat.

En verder3 6 9 82

Digitaal

44 Bram Vermeer over het einde van e-mail 44 Lezersvragen 45 Gadgets

Van de redactie Colofon MuziekKliniek Puzzel

Auto

46 Portret: BMW 118i 48 Bart van den Acker over autorijden in de winter 48 Nieuws 49 Trendsetter: Lancia Thema

Achterin

97 De Spiegel: Yvonne Kroonenberg 98 Doreen Vermeulen-Cranch (1915 2011)COVERFOTO: HAnS OOSTRuM FOTOgRAFiE

1 - 2012 5

ColofonJaargang 78, nummer 1, 24 december 2011

Brieven

Contact met VvAA:

030 247 47 89 www.vvaa.nl

Redactie: Hoofdredacteur: Marjan Enzlin Eindredacteuren: Marcel van Dijk, Anne Mieke van Eijsden Redacteuren: Monique Bowman, Ingrid Lutke Schipholt, Roel Notten Vormgever: Conny Lubbersen Redactieassistenten: Anne Barendregt, Monique van Helden-Dihalu Ledemaatjes: Martine de Paauw-Rolf Verantwoordelijk uitgever: Maaike Wijnen Medewerkers aan dit nummer: Bart van den Acker, Peter van Bakel, Fleur Baxmeier, Sven Benjamins, Louis Blom, Edwin Brugman, Yde Bouma, Sebastiaan ter Burg, Gerlach Cerfontaine, Gonnie Constansia, De Beeldredaktie, Djanko, Joris van Drooge, Ren Gleusteen, Richard Hassink, Frank van Kolfschooten, Yvonne Kroonenberg, Marcel Leuning, Diederik Leusink, Fik Meijer, Leon Mussche, Marloes de Moor, Dana Ploeger, Gertjan Portman, Wout Raadgers, Pieter Ramler, Tjomme Reeringh, Daphne Riksen, Carolyn Ridsdale, Peter Ritmeester, Ed van Rijswijk, Bram van Schaik, Han Sjakes, Annemarie Smilde, Nout Steenkamp, Els van Thiel, Merijn Tol, Anton van Tuyl, Rutger van der Velden, Bram Vermeer, Joan Versluijs, Flip Vuijsje, Frank van Wijck, Ferdinand Wit. Redactieadres: Postbus 8153, 3503 RD Utrecht 030 247 43 41 redactie@artsenauto.nl www.artsenauto.nl Adreswijzigingen: U kunt al uw wijzigingen doorgeven op www.vvaa.nl/ mijngegevens, of bel VvAA ledenservice: 030 247 47 89. Advertentieverkoop: PSH Media Sales Benno Aalders, accountmanager Kronenburgsingel 515 Postbus 30095, 6803 AB Arnhem t 026 750 18 00 f 026 750 18 01 benno.aalders@pshmediasales.nl Cordinatie advertentiemateriaal Manon Hubers, 026 750 18 57 manon.hubers@pshmediasales.nl Ledemaatjes: Bij voorkeur opgeven via de website: www.vvaa.nl/ledemaatjes. Meer informatie vindt u op pagina 84.Advertenties staan onder controle van de redactie en kunnen worden geweigerd zonder opgaaf van redenen. Advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Daarnaast zijn de Algemene Advertentie Voorwaarden van PSH Media Sales van toepassing. Op verzoek wordt een exemplaar toegezonden. (c) Copyright 2011. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie of uitgever. PSH Media Sales en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. Van werken van beeldende kunstenaars, aangesloten bij een Cisac-organisatie zijn de auteursrechten geregeld met Pictoright te Amsterdam.ISSN 0004-3966 Verschijnt: 12 maal per jaar Druk: Senefelder Misset, Doetinchem

In Arts & Auto 12 schreef hoofdredacteur Marjan Enzlin naar aanleiding van het omslagartikel over haar eigen ervaringen met dierenartsen. Daarin profileerde zij zich als uitgesproken antikwak: voor haar honden geen homeopaten of klankschaaltherapie. Met gemengde gevoelens las ik de column en het artikel over de alternatieve dieren arts. Ik ben zon alternatieve dierenarts. Mijns inziens goed opgeleid, professio neel, altijd bezig om bij te scholen, te onderzoeken hoe we de dieren zo goed mogelijk kunnen behandelen. Door het gebruik van homeopathie en bioresonan tietherapie lukt het me inmiddels aardig om veel dieren te helpen zonder gebruik te maken van antibiotica. Het verbaast mij dat juist nu, nu er zon ophef is over het terugdringen van het antibioticagebruik in de diergeneeskun de, geen ruimte en geen respect is voor dierenartsen die het anders proberen te doen. Door de dieren, waar mogelijk, met homeopathie en andere natuurgeneeswij zen te behandelen, kan veel antibiotica worden gespaard. Waarom wordt er toch zo sceptisch gesproken over homeopathie? Wetenschappers horen nieuwsgierig te zijn. Kijk eens verder dan de medische literatuur. Er is zo veel interessant natuur kundig onderzoek gepubliceerd dat ons nieuwe inzichten geeft in de energetische processen en de informatieoverdracht in de natuur. Het zou fijn zijn als dierenart sen die deze natuurkundige inzichten toe passen, zouden worden gerespecteerd en aangemoedigd. Helemaal fijn zou zijn als er geld voor onderzoek komt, om te onder zoeken hoe we deze inzichten het beste kunnen inpassen in de diergeneeskunde, zeker ook voor de landbouwhuisdieren. Ik wil hier graag aan meewerken, want ik ben ervan overtuigd dat het mogelijk is. Suzan Hordijk dierenarts Gees

Antikwak

goede kans op genezing van moeilijk of zogenaamd nietbehandelbare kwalen. Want homeopathie is al generaties lang niet alleen bij mensen maar ook bij dieren zeer succesvol. Zij begaat de grote fout homeopathie als kwakzalverij te zien, terwijl het een zeer integere en ook we tenschappelijk onderbouwde geneeswijze is, die echter van een ander paradigma uitgaat dan de reguliere geneeskunde. Zielig voor haar honden en ook jammer voor haarzelf. Ik raad haar aan eens wat informatie in te winnen bij de Konink lijke Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) die al tientallen jaren een afde ling Homeopathische dierenartsen heeft. Minne Wiersma rustend huisarts en homeopathisch arts Epe

Marjan Enzlin is ondanks of dankzij haar redactionele column in mijn ogen bepaald geen dierenliefhebber. Blijkbaar ongehinderd door kennis van zaken of ervaring ontzegt zij haar honden een

Met verbazing en lichte ergernis heb ik de prikkelende column Alternatieve dieren arts in gelezen. Jammer dat u de warme band met uw dierenarts heeft verbroken, toen deze voorstelde om uw hond met het huidprobleem homeopathische druppels voor te schrijven, mogelijk omdat deze er aan toevoegde: Baat het niet, dan schaadt het niet. Dat geeft niet veel vertrouwen in de werkzaamheid van de druppels. Als (mensen)arts voor homeopathie heb ik bij mijn patinten en eigen huisdieren goede resultaten gezien bij chronische en/of recidiverende huidziektes. Deze zijn zeer goed homeopathisch aan te pakken, terwijl de reguliere geneeskunde daar geen goede behandelingen voor heeft. In het artikel Phosphorus voor Fikkie blijkt dat de dominerende rol van de re guliere geneeskunde ook al bij de dierge neeskunde aanwezig te zijn. De beperking in behandelingsmogelijkheden, die de reguliere geneeskunde mij als arts voor NietToxische Tumor Therapie oplegde, was voor mij de reden om mijn jarenlange lidmaatschap van de KNMG op te zeggen. Ik hoop dat uw column de aanleiding mag zijn tot een open discussie over toe passing van aanvullende of alternatieve behandelwijzen in de diergeneeskunde. Leo P. Huijsen, C.A.M.-arts, n.p. Ouddorp

6 1 - 2012

Ik kan me met de inhoud van deze column verenigen. Maar het roept wel de vraag op wat men onder alternatief moet verstaan. Wanneer het schoudergewricht is ontwricht en weer wordt gereponeerd, noemt men dit curatief, maar wanneer een of meerdere nekwervels zijn ont wricht en weer gereponeerd worden, dan is dit alternatief (volgens Renckens, oudvoorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij), omdat dit niet tot de be wezen behandelmogelijkheden behoort. Zo ken ik een dierenarts die geleerd heeft hoe zij ontwrichte wervels bij dieren moet reponeren. Zij heeft hierbij groot succes en is nu bezig met een proefschrift, maar tot zolang is het kennelijk alternatief. Nog gekker is het bij de behandeling van mensen. Meer dan 15 jaar volg ik de verrichtingen, die worden bereikt met de orthomanuele behandeling van ontwrich te wervels. Hierover heb ik een boekje geschreven met als titel Wervel-foutstanden met als subtitel Oorzaak van veel ziekten zowel van geestelijke als van lichamelijke aard. Jan A. van den Ende via e-mail

Van een hoofdredacteur van een zichzelf respecterend blad, verbaast het me te lezen dat u nog steeds denkt dat reguliere geneeskunde evidence based is. Het staat in uw column zelfs, een beetje triomfan telijk, schuin gedrukt. Volgend jaar is het 40 jaar geleden dat ik afstudeerde als arts, en op basis van die praktijkervaring weet ik wel beter. Ik heb veel onzinnige therapien voorbij zien komen, allemaal evidence based. Gelukkig kon ik mijn uit gebreide praktijkervaring gebruiken om wel zinnig te blijven handelen. En ook nu weet iedereen dat maar een heel beperkt percentage reguliere behandelingen een wetenschappelijke onderbouwing heeft. Dat maakt het artikel over diergeneeskun de tamelijk tendentieus. Waarom heeft u, voor wederhoor, geen contact opgenomen met de diergeneeskundige praktijk Cen taurea in Apeldoorn? Artsen daar hebben redelijk wat wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van onder meer homeopathie, en daarover gepubliceerd. De reactie van tegenstanders van complementaire geneeskunde is altijd

hetzelfde, en dus voorspelbaar. Het werkt niet, want het kan niet werken, en is dus schadelijk, en moet met hand en tand uitgeroeid worden. Artsen moeten hun bul inleveren, praktijken moeten geslo ten, middelen mogen niet meer verkocht worden, enzovoort. Dat toont eens te meer aan dat deze sceptici geen kritische wetenschappers zijn, maar mensen die in paniek raken als er iemand iets doet wat zij niet snappen. Daar houdt de wereld voor de VtdK op, bij wat ze snappen. Dat geeft zo veel angst dat de botte bijl gepakt wordt om dit te bestrijden, zogenaamd in het belang van de patint, die zelf niet meer mag bepalen wat goed voor hem is. Bent u op de hoogte van hoe het nu in de oncologie gaat? Niet meer dom dwingend de protocollen volgen, maar de behan deling in samenspraak met de patint, waardoor sommige therapien niet toe gepast worden in individuele gevallen. En kregen niet laatst twee wetenschappers de Nobelprijs, terwijl ze ervoor door de collegas buitengezet waren, omdat ze iets ontdekt hadden dat volgens die collegas, niet mogelijk was? Een beetje meer bescheidenheid als het om ons eigen reguliere vak gaat, zou vele medici niet misstaan. En dat geldt ook voor publicaties in Arts & Auto. R.M. van Hal oud apotheek-houdend plattelandshuisarts Bergen op Zoom

patint te onderzoeken brengt de patin ten en de dokter in gevaar. Abstinentie is daarom het doel; dat wordt gemonitord en aan de uitslagen worden transparante consequenties verbonden. Hulp staat daar bij voorop. Met een goede monitor worden de veiligheid voor patinten en het welzijn van de betreffende dokter gegarandeerd. In de verslavingsgeneeskunde is 50 pro cent succes na een jaar gebruikelijk. De PHPs zijn ongekend effectief: 85 procent abstinentie aan het eind van een monitor periode van 5 jaar. Dokters doen het niet voor minder! Cor de Jong hoogleraar Verslaving en Verslavingszorg Radboud Universiteit

Whats in a name

De vraag wie zich medicus of paramedicus mag noemen, ligt gevoelig. Volgens VvAA bestuurslid en fysiotherapeut Will Bonneveld gaat hier een heftige domeinstrijd tussen de verschillende beroepsgroepen in de zorg achter schuil. Ik ben het helemaal met Will Bonneveld eens. Op het terrein van bewegend func tioneren is de fysiotherapeut uitstekend in staat om gericht te verwijzen. Wanneer dit ook nog eens kostenbewust gebeurt, zal dit tot kostenreductie en optimalere zorg leiden. Ik heb echter wel een kleine aanvulling: voorzie de verwijzing wel even van een CC naar de desbetreffende huisarts. Dat voorkomt onnodige discussie over de rol van de dossierhouder en wie er op die stoel gaat zitten. Jochem Sluis fysio-, manueel therapeut Harderwijk Reacties op artikelen in Arts & Auto zijn welkom. De redactie behoudt zich het recht voor brieven te weigeren of brieven langer dan 150 woorden in te korten. U kunt uw brieven sturen naar: Redactie Arts & Auto Postbus 8153 3503 RD Utrecht E-mail: brieven@artsenauto.nl

Onder controle

In het omslagverhaal van Arts & Auto 10 stond het KNMG-programma om verslaving onder medici aan te pakken centraal. In een reactie plaatste verpleegkundige en verslavingstherapeut Gust de Wit kritische kanttekeningen bij dit ABS-artsen-initiatief. De bijdrage van Gust de Wit is naef en gevaarlijk. ABSartsen is gebaseerd op de succesvolle Physicians Health Programs (PHPs) in de VS en Canada en niet anders om. Het succes van en de betrokkenheid van dokters onderling in de PHPs heeft geleid tot de Nederlandse variant. Uit gangspunt voor de PHPs is dat verslaving een chronische, onomkeerbare aandoe ning is. Experimenteren met gebruik om de onomkeerbaarheid bij een individuele

1 - 2012 7

Focus

Onder de aandacht Heimwee naar ziekenfondsTweederde van de Nederlanders wil graag het ziekenfonds terug, vanwege de lagere premie. Dit blijkt uit onderzoek van Verzekeringssite.nl onder 500 Nederlanders. Voor de invoering van het nieuwe zorgstelsel betaalde een consument gemiddeld 121 euro per maand aan de zorgverzekering. In 2012 is dit gestegen naar 181 euro per maand. Sinds de invoering van het nieuwe zorgstel in 2006 is een modaal inkomen 50 procent meer gaan betalen voor de zorgverzekering. Dat komt neer op 720 euro.

Eerste lijn kiest bestuurder 2011Professionals uit de eerste lijn kozen Jos de Blok, directeur van Buurtzorg Nederland, als meest invloedrijke zorgbestuurder 2011. Tijdens de verkiezing op het Eerstelijns Galadiner vorige maand eindigden huisarts Maarten Klomp van De Ondernemende Huisarts en Esther Talboom van Medisch Diagnostisch Centrum Saltro op de tweede en derde plaats. De jury had op basis van criteria als positie in het bedrijf, aantal werknemers en reputatie een top-100 van eerstelijns zorgbestuurders samengesteld. De gasten op het Galadiner kozen uit de top-25 hun kandidaat voor deze voor de eerste maal uitgereikte prijs. Het Galadiner is een initiatief van De Eerste Lijns, platform voor strategie en innovatie.

Innovaties op vakbeursDe vakbeurs Zorg & ICT wordt op 27, 28 en 29 maart gehouden in de Jaarbeurs in Utrecht. De beurs richt zich op ICT-toepassingen en diensten in de zorgsector. Er zijn onder meer noviteiten en innovaties te verwachten op het gebied van advies/detachering, beveiliging/security, hardware en infrastructuur, webdiensten, opleiding en training, zorg specifieke software, generieke software, outsourcing, telecommunicatie en domotica.

Prijs voor studenteDe Leo Meijlerprijs 2011 is toegekend aan Cynthia Nijenhuis, student farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen, voor haar scriptie over de invloed van het gebruik van antidepressiva in de zwangerschap op darmafwijkingen bij het ongeboren kind. Het onderzoek zal worden gepubliceerd in twee artikelen in de British Journal of Clinical Pharmacology. De prijs bestaat uit een geldbedrag, Meijlers naslagwerk Side effects of drugs en een keramiek kunstwerk. Leopold Meijler (1903-1973) was hoogleraar en pionier op het gebied van bijwerkingen van geneesmiddelen.

Tv-documentaire over componist met HunterOp 27 december wordt op Nederland 2 een documentaire uitgezonden over componist en pianist Ben Harpenau die lijdt aan de ziekte van Hunter. Deze ziekte komt zeer zelden voor; er zijn in Nederland op dit moment zon twaalf mensen bekend die deze aandoening hebben. Ben Harpenau heeft zijn ziekte grotendeels aanvaard en weet ondanks zijn doofheid en de ernstige gewrichtsbeperkingen in zijn handen en vingers klachten die het gevolg zijn van de ziekte zijn kunstenaarschap als componist/pianist volledig in zijn leven te integreren. Meer over de documentaire vindt u op www.ikbendieikben.nl.

8 1 - 2012

Ditist uit het zorgpakketDe vergoeding van advies van ditisten gaat uit het basispakket. De dieetbehandeling zou daardoor weleens minder toegankelijk kunnen worden omdat mensen het zelf moeten betalen, zo vrezen ditisten. De beroepsgroep is alvast bezig hierop te anticiperen en maakt plannen over hoe ditisten toch straks toegankelijk kunnen zijn voor mensen met een laag inkomen.

MuziekKliniekElke maand bespreekt Bram van Schaik in zijn MuziekKliniek op www.artsenauto.nl interessante nieuwe titels en concerten, van pop tot jazz, en van klassiek tot wereldmuziek. Lezers van Arts & Auto kunnen hier meedingen naar een exemplaar van de besproken titels of kaartjes. Maar natuurlijk niet zonder eerst de vragen goed te beantwoorden.

Ed Sheeran, + Een welkome najaarsverrassing, het debuutalbum + (plus) van Ed Sheeran. Dat vindt MuziekKliniek en dat vinden ook andere liefhebbers, want het dook meteen op nummer 1 in de Britse albumcharts. Het album werd in de eerste week al goud met meer dan 100.000 stuks verkocht en hiermee is + het best verkopende debuutalbum van 2011. Sheerans liedjes zijn zowel genspireerd door de raps van Jay-Z als door het werk van Damien Rice. fDeluxe, Gaslight fDeluxe was oorspronkelijk bekend als The Family, een project dat door Prince werd gestart na de succesvolle lm Purple Rain. Hun debuutalbum The Family (1985) werd een cult classic. We zijn inmiddels vele jaren verder en zie, de band is . terug, met Gaslight. Alleen is de naam The Family vervangen door fDeluxe. Het beste van de Minneapolis en Los Angeles muziekscene kwam samen voor dit album. Onder hen Wendy & Lisa, Ricky Peterson, Doyle Bramhall, Oliver Leiber en Charley Drayton. iET, The Kitchen Recordings iET, de artiestennaam van singer/songwriter Lisa van Viegen. Samen met muzikale- en levenspartner Budy Mokoginta is iET begonnen met het ontwikkelen van haar eigen materiaal, sound en stijl, genspireerd door artiesten als Erykah Badu, Jill Scott en DAngelo. Het minialbum The Kitchen Recordings is een voorloper van hun eigenlijke debuutalbum, dat op dit moment

door de gerenommeerde producer Russel Elevado wordt afgerond. Placebo, We Come in Pieces We Come in Pieces (Eagle Rock/PIAS) heet de langverwachte live-dvd (ook verkrijgbaar als blu-ray) van de Britse alternatieve rockband Placebo. Opgenomen in september 2010 in Brixton Academy, een van die jne zalen in Londen, en beslist een waardige opvolger van Soulmates Never Die Live in Paris 2003, de vorige concertlm. Wie kiest voor de DeLuxe-uitvoering, krijgt een tweede dvd erbij met daarop twee documentairelms. 2012 Popquizvragen Hoe heette? Wie was? Wat zei? Quizzen zijn altijd leuk, ook als het over popmuziek gaat. Alleen, best een opgaaf voor de gemiddelde luisteraar om telkens nieuwe vragen te verzinnen. Muziekliefhebber Marcel Bizarro Mulhuyzen besefte dat ook en maakte een boek dat de liefhebber van popmuziek zal doen smullen: 2012 Popquizvragen. Dit voor Nederlandse begrippen unieke boek bevat 2012 interessante vragen, van de prille jaren 50 tot 2012. Behalve alle bekende artiesten staan er ook covers, managers, connecties, records, awards, producers, platenmaatschappijen, festivals en songteksten in dit boek.

Farmacotherapeutisch Kompas nu ook als appHet Nederlandse farmacotherapeutisch Kompas (FK) is als app beschikbaar voor iPhone en iPad. Met deze applicatie kunnen de geneesmiddelenteksten uit het FK overal worden geraadpleegd. Gebruikers van het FK hoofdzakelijk voorschrijvers hebben hiervoor geen internetverbinding nodig. De app wordt elke drie maanden geactualiseerd en is gratis.

1 - 2012 9

Focus

Over de grensWalmart gaat zorgmarkt opSupermarktketen Walmart wil ook aanbieder van eerstelijnsgezondheidszorg worden. Amerikas nieuwe stelsel van zorgverzekering vergroot de zorgmarkt aanzienlijk, en Walmart gaat nu op zoek naar partners om samen de kosten van de gezondheidszorg drastisch omlaag te brengen. Het bedrijf denkt hierbij aan onder meer preventie en het begeleiden van chronische aandoeningen. De ambitie is de grootste aanbieder te worden van eerstelijnsgezondheidszorg. Walmart is de grootste particuliere werkgever in de VS en het grootste detailhandelconcern ter wereld.

Excessen in Grieks zorgstelselNet als de rest van de Griekse economie en samenleving, wordt ook het stelsel van gezondheidszorg geteisterd door corruptie, geldgebrek en politiek wanbeheer.George Gianakouras uit de Griekse havenstad Volos had dusdanig ernstige hartklachten dat een angioplastiek nodig was, plus het plaatsen van een stent. Zoals voor bijna alle Grieken, worden Gianakouras ziektekosten gedekt door een zorgverzekering van de overheid. Die vergoedde het ziekenhuis 10.000 euro voor de verrichte ingrepen. Maar dit was niet voldoende. Er moest ook nog eens 5000 euro aan zwart geld bij, voor de chirurg. Dit voorval is kenmerkend voor het zorgstelsel in Griekenland. Veel Grieken beamen dat hun artsen te weinig betaald krijgen, en hebben er ook wel begrip voor dat ze zelf flink moeten bijbetalen. In het Evaggelismos ziekenhuis in het hart van Athene wordt dit z openlijk onder ogen gezien, dat in de gangen naar de operatievleugel de route wordt aangegeven met stickers waarop een afbeelding te zien is van een hand die een envelop overhandigt. Maar in kringen van beleidsmakers bij de overheid wordt erop gewezen dat dit echt niet het hele verhaal is. Er wordt in de zorgsector veel geld verspild, vooral door allerlei vormen van overbehandeling en het nodeloos voorschrijven van geneesmiddelen. De grote schuldenlast van het staatsgerunde deel van de ziekenhuissector was een van de triggers van de huidige financile crisis. Van de nieuwe regering worden nu ook in de gezondheidszorg flinke bezuinigingen verwacht. En dit terwijl de sector het financieel toch al zo moeilijk heeft. Chronische belastingontduiking door zowel werknemers als werkgevers verhindert dat voldoende zorgpremies worden afgedragen. Een gevolg hiervan is dat openbare ziekenhuizen zelf hun rekeningen niet meer kunnen voldoen, zoals aan de farmaceutische industrie die daarom steeds terughoudender wordt met het leveren van geneesmiddelen. Rijkere Grieken wijken massaal uit naar de privsector. Bovendien is het in de overheidssector steeds normaler geworden dat steekpenningen moeten worden betaald. Naar schatting betalen de Grieken intussen al bijna net zo veel aan informele toeslagen als dat ze via premies voor hun zorgverzekering betalen. En als het gaat om het ontduiken van inkomstenbelasting, lopen Griekse dokters volgens belastingambtenaren fier voorop in een land waar toch al bijna iedereen belastingen ontduikt. Sinds het begin van de financile crisis is een onderzoek gestart naar de aangiften van meer dan 700 artsen, met onthutsende resultaten. En arts had vier jaar lang geen inkomsten opgegeven, terwijl hij in werkelijkheid een omzet had gedraaid van 2,2 miljoen euro. Een ander had 53.000 euro opgegeven en 812.000 verzwegen. (Bron: The Wall Street Journal.)

Holistisch vergiftigdVijf inwoners van de Canadese provincie British Columbia krijgen samen 340.000 dollar schadevergoeding na de openbare verkoop van bezittingen van een holistic healer. Tussen 2000 en 2004 behandelde Selena Tsui ten minste een dozijn mensen die ze had wijsgemaakt dat ze bevoegd was tot medische diagnose en behandeling, terwijl ze hiervoor geen enkele formele opleiding had. En slachtoffer kreeg een paddestoelen-enkruiden-drank die een extreme hoeveelheid arsenicum bleek te bevatten. Zij overleefde dit maar ternauwernood.

Wie heeft dat sperma?Dierenarts Torsten Khler uit het Duitse stadje Lgde werd jarenlang verdacht van het verduisteren van doses sperma van twee prijswinnende springpaarden die hij in bewaring had voor een aantal fokkers. Khler had dit zelf weer ondergebracht bij een andere fokker met de benodigde koelfaciliteiten die later ontkende het sperma in beheer te hebben. Gelukkig voor Khler wist een getuige zich voor de rechtbank te herinneren dat de andere fokker in haar bijzijn had gezegd over het sperma te beschikken.

Seksist gewaarschuwdCommentaar op de borstomvang van een vrouwelijke medewerker, handen op het achterwerk van collegas en het doen van seksuele voorstellen. Allemaal zaken waarvoor Andrew Lumby, bedrijfsleider van een apotheek in Newport, zich moest verantwoorden voor de General Pharmaceutical Council in Londen. Die hem hiervoor alleen een formele waarschuwing gaf, mede omdat Lumby, die intussen zelf ontslag uit zijn functie heeft genomen, verder een excellente apotheker is.

10 1 - 2012

Focus

Mijlpaal

Vier het levenAstrid Slettenaar (37), verpleegkundig specialist MS in Medisch Spectrum Twente, ziet graag dat mensen met MS ook in de keuken het heft in handen houden. Ze schreef een kookboek toegesneden op de doelgroep en won er de MS-Plus Award 2011 mee.TEKST Els van ThiEl FOTOGRAFIE DE BEElDREDaKTiE/PaUl REMMElTs

et is niet het zoveelste dieetboek dat in gortdroge taal voorschrijft wat MSpatinten wel of niet mogen eten. In Koken met smaak staat het plezier in koken en eten voorop. De auteur zelf vindt niets ontspannender dan na een drukke dag in het ziekenhuis haar handen lekker door het meel te laten gaan en een appeltaart te bakken. Het is een kookboek dat geboren is in de praktijk, zegt Astrid Slettenaar, verpleegkundig specialist MS. Voor patinten die gauw moe zijn, staan er bijvoorbeeld snelle wokrecepten in. Mensen met gevoelsstoornissen in de handen treffen recepten aan die weinig snijwerk vergen en gerechten met cranberrys zijn dan weer goed als je blaasproblemen hebt. Collega Jik Nihon, neuroloog in Medisch Spectrum Twente, vindt het kookboek zo goed omdat het trefzeker inzoomt op de praktijk van alledag die voor MS-patinten k in de keuken knap lastig kan zijn. Astrid kent niet alleen de ziekte heel goed, ze begrijpt ook de mens achter de patint.

H

nen de behandeling van MS onderstrepen. Yelle Nuse, directeur van de Multiple Sclerose Vereniging Nederland, de patintenvereniging, is er maar wat trots op. Een aantrekkelijk boek met tips en tricks om jezelf en je gezin van smakelijke en gezonde maaltijden te blijven voorzien. Dat helpt om zelf de regie in handen te houden. eni de Boer, oud-ambassadeur van Stichting MS Research en MS-patint, was aanvankelijk sceptisch: niet wr nieuwe dieetvoorschriften! De optimistische insteek van het boek trok

astrid slettenaar raadt mensen met Ms aan te focussen op de dingen die ze nog wl kunnen.

R

Astrid begrijpt de mens achter de patinthaar over de streep. Binnen een kwartier had ik een gezonde maaltijd op tafel staan, terwijl ik niet zo gemakkelijk kan snijden. Heel handig ook, als je energie beperkt is. Een chronische ziekte als MS kan tot spanningen leiden tussen partners. Voor Slettenaar reden om een hoofdstuk Koken met liefde toe te voegen. Waarom niet met zn tweetjes een romantisch diner bereiden? De boodschap is duidelijk: probeer de liefde hoog te houden, ook als je een chronische ziekte hebt. Geen pommes damour voor mensen die problemen hebben met hittetolerantie, een van de symptomen van MS. Voor hen heeft de Slettenaar verkoelende gazpacho en frisse appelmousse bedacht. N, geen appelmoes, verbetert ze. Maak van gewone dingen iets bijzonders. Vier het leven! Focus op de leuke dingen die wl kunnen en bouw die uit. Aap niet direct je vriendinnen na met driedagen werken. Onderhandel eerst over een flexibele baan binnen veertig uur. In mijn ogen is parttime werken flexibiliteit kopen met 20 procent salarisvermin dering. Ik pleit voor flexibele begin en eindtijden, zelf roosteren en de mogelijk heid tot thuis werken. Dat zorgt voor een goede balans tussen werk en priv. Lukt dat niet, dan kun je altijd nog parttime gaan werken. Je moet dergelijke regelingen wel aan bieden, maar vrouwen wel als professio nal blijven benaderen. Deze medisch specialisten werken ruim 50 uur per week en hebben thuis de taken veelal prima verdeeld. Wanneer ze niet in het ziekenhuis zijn, werken ze thuis of in de avonduren gewoon door. Dat doen ze omdat ze het fijn vinden, gemotiveerd zijn en gedreven zijn. Maar ze worden er niet voor betaald en ze krijgen als gevolg van vooroordelen minder kans om promo tieonderzoek te doen. Vrouwelijke medici worstelen bovendien met de rolverwach ting van een goede collega willen zijn, waarin vooral ze niet geacht worden anderen op te zadelen met extra werk. Zo rollen zij in het voornamelijk doen van patintenzorg. Bijzonder belangrijk, maar ze willen ook vaak een wetenschap pelijke carrire en daarin worden ze door alle stigmas en aannames nauwelijks ondersteund. Met het oog op deze foute aannames pleit Pas voor een stevige herijking van de taak verdeling op de werkvloer. Als leiding gevende of afdelingshoofd is het zaak te weten wat je mensen willen. En niet zelf te bedenken wat je team waarschijnlijk zou willen. Ga met elkaar om de tafel en gooi alle aannames over mannen en vrou wen overboord. Op dit moment worden alle loopbaanmogelijkheden gecentreerd rondom de eerste zeven jaar van je werk ervaring. Ik zie graag meer ontspanning rondom het medische loopbaanpad. Promoveren na je 45ste? Wat is daar mis mee? Ik vind het zon onzin dat je eerst

Het is belangrijk de heersende norm over dit thema ter discussie te stellen. Onder artsen zijn het vooral de medisch specia listen die ongelooflijk ambitieus zijn, hard werken en graag wetenschappelijk onderzoek doen. Vrouwen zijn zich er niet van bewust dat ze te maken hebben met twee ideaalbeelden die dominant zijn in onze samenleving en die eenvoudigweg niet samengaan in n persoon. De goede arts en de goede moeder. Bij hindernis sen op hun carrirepad zoeken zij de op lossingen eerst bij zichzelf. Terwijl dit een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Ik noem deze vrouwen Women in tear(s), ze worden heen en weer geslingerd tussen allerlei verwachtingen. Het is schipperen en dat levert een behoorlijke spannings boog op. Als oplossing voor dit spanningsveld zijn er legio HRMplannen en verlof regelingen bedacht. Allemaal met als uitgangspunt dat vrouwen graag minder willen werken en thuis de zaken goed geregeld zien. Maar we moeten oppassen dat we in de Nederlandse ziekenhuizen niet een beetje doorschieten, vindt Pas.

moet promoveren voor je in aanmerking komt voor een specialisatieplek. Durf het geijkte loopbaanpad van medici eens ter discussie te stellen, in plaats van proberen je mensen tegen wil en dank in dat keurs lijf te drukken. Alles draait om een andere denkrich ting, zegt Pas. Wanneer een vrouw graag wil promoveren, terwijl haar mannelijke collega juist even wat minder wil preste ren, laat haar dan vlammen. Stap uit je vastgeroeste denkkader. Gooi een nieuwe promotieplek open op tafel. En maak transparante afspraken over wie wanneer waar mag vlammen. Ook ziet ze kansen in het taalgebruik in de medische wereld. Zo is het woord parttime arts behoor lijk besmet geraakt. In enkele perifere ziekenhuizen noemen ze dat inmiddels een piepervrije dag. Door het beestje een andere naam te geven, accepteert ieder een het. Een piepervrije dag doet namelijk niets af aan de coole, ambitieuze arts. Als dat werkt, prima. Pas ziet dit soort trucjes als overbrug ging naar de volgende generatie. Ik hou er zelf niet van, maar snap wel hoe het werkt. Mensen die later beginnen om daarmee een file te ontlopen. Dat wordt tegenwoordig best gevonden. Als een auto om vijf uur van de garage opgehaald moet worden ook. Zo zou ook het ophalen van kinderen van een crche of andere zorgta ken thuis geaccepteerd moeten worden. Dat kan worden bereikt door snel in alle openheid te discussiren over de heer sende normen en aannames. Het liefst in het team, maar het kan ook eenopeen met je leidinggevende. Zelf bespreekt Pas haar persoonlijke wensen altijd openlijk met haar leidinggevende. Ik vraag haar wat zij van mij verwacht. Soms zijn mijn eigen verwachtingen namelijk hoger dan die van haar.