Magaz ine voor inwoners van Over i j sse l

Kwaliteitspop uit het Oosten

Grote passie voor het piepkleine

Eigen kracht

Librije´s Atelier

Ontmoet je bloedverwanten

Futuristische racewagen 3.000 km door AustraliëSolarteam Twente

december 2009 2

1

8

5

1

4

1

5

4

5

6

9

3

2

6

5

9

1-4 1 3 5 7 9

5-9 2 4 6 8

1-4 1 3 5 7 9

5-9 2 4 6 8

Twents icoon op zonne-energie door Australië.

Kwaliteitspop komt tegenwoordig uit het Oosten. De nieuwe helden heten Fakkelbrigade, Rigor Mortis en Kyteman.

Albert van den Berg wint de Spinozapremie.

Chefkok Arjan Bisschop: een blokje kaas van gele risotto.

Zelf aan het woord in onze vaste brievenrubriek.

Interessante links & handige html.

De onrust van gedeputeerde Carry Abbenhues.

Een historisch plaatje dat vragen oproept…

Puzzelaars opgelet: maak kans op prachtige prijzen!

Dé evenementenagenda van Overijssel!

Doe de test.

De beste ideeën zijn vaak heel simpel.

Jeroen Krabbé - Suriname

Zelf samen met familie en vrienden een oplossing bedenken.

04

12

22

08

18

15

26

06

14

24

11

20

16

27

Jij studeert: Solarteam Twente

Jij ontdekt: Vernieuwende popcultuur uit het Oosten

Jij ontwikkelt: Grote passie voor het piepkleine

Jij geniet: Moleculaire gastronomie in Librije’s Atelier

Jij schrijft

Jij online: Binding met je bloedband!

Jij blikt terug

Jij doet

Jij roept op

Jij vindt uit: Het ei van Columbus

Jij bezoekt: Museum de Fundatie

Jij verwerkt: Eigen kracht

Jij bestuurt: Ik ben een druktemaker

Jij lost op

Colofon

Jij & Overijssel is het magazine

van en voor inwoners van Overijssel.

Deze uitgave van de provincie Overijssel

verschijnt drie keer per jaar en wordt

huis aan huis verspreid.

Bezoek www.jijenoverijssel.nl voor de

digitale versie van dit magazine.

Jaargang 1, nummer 2

Oplage 414.000

Redactie Marten Hellendoorn,

Bertine Lindeboom, Coby Hofland,

Karin Obdeijn

Bijdragen Johan Kroes, Bette Kamp,

Anita Klingenberg, Bastiaan van Dishoeck,

Albert Nijstad, Derk Moor

Traffic Coniek Meijer, Willy Compagner,

Cécile de Wolf

Artdirector Ferenc van Damme

Concept en realisatie Marloes Weijl,

Peter Voorn, Tony Verbrugge

Fotografie Carla Scholten-Linde,

Job Boersma, Gerard Vrakking, Marjo Baas

Druk platform P

Copyright Niets uit deze uitgave mag

worden gereproduceerd en/of openbaar

gemaakt door middel van druk, fotokopie,

film of welke andere wijze dan ook zonder

voorafgaande schriftelijke toestemming

van de uitgever.

Provincie Overijssel

Luttenbergstraat 2

8012 EE Zwolle

038 499 88 99

Redactieadres

Redactie Jij & Overijssel

Bertine Lindeboom, 5c

Antwoordnummer 800

8000 VB Zwolle

jij@overijssel.nl

Informatie Ideeën of vragen via e-mail

jij@overijssel.nl

zoekt

Productgroep uit goed beheersde bossenen andere gecontroleerde bronnen.www.fsc.org Cert no. SGS-COC-004016©1996 Forest Stewardship Council

Voorwoord door Marten Hellendoorn, eindredacteur

Wat heb ik bewondering voor mensen die een, in hun ogen, briljant idee hebben en er voor

gaan. Vaak worden zij door hun omgeving nauwelijks serieus genomen. En opeens komen

zij met een geweldig nieuw of innovatief product.

Ik zag pas een uitzending van ‘Het beste idee van Nederland’. Een stoet van uitvinders presenteert een keur aan lachwekkende, supereenvoudige of superslimme ideeën. Zwetend voor een kritische jury vertellen zij over hun uitvinding en worden uitgelachen of juist bewonderd. En heel Nederland geniet er thuis van mee.

Wat deze mensen moeten doormaken in het najagen van hun droom hebben anderen al eerder meegemaakt. Soms met gevaar voor eigen leven. Denk eens aan de eerste mensen die stelden dat de aarde niet plat maar rond is, de ontdekkingsreizen, de zoektocht naar het maken van goud met de ontdekking van buskruit als gevolg en de eerste mens die ging vliegen.

En, gelukkig vaker zonder gevaar voor eigen leven maar net zo revolutionair: de uitvinding van het wiel, de boekdrukkunst, verdoving bij een operatie. Of, meer in het heden, de computer, de tomtom, de inzet van chips bij medische toepassingen, airconditioning en zonnecellen voor energieopwekking.

Deze uitvindingen kunnen wij niet meer uit ons bestaan wegdenken. En wij zijn er nog lang niet. Nog steeds zijn mensen druk met het uitdenken van simpele of juist extreem ingewikkelde ideeën. En nog steeds worden zij met de nodige argwaan bekeken.

Ook in Overijssel zijn doordouwers bezig met innovaties. Daarbij boeken zij grote resultaten waar hun mede-mensen veel baat of plezier van hebben. Dat varieert van de toepassing van nanotechnologie bij medisch onderzoek, een nieuwe aanpak in de jeugdzorg tot vernieuwing in de muziek en het gebruik van zonne-energie als duurzame energiebron.

Wij mogen er heel trots op zijn dat deze mensen in onze provincie wonen, werken en studeren. Als provincie stimuleren wij deze ontwikkelingen.

In deze uitgave van Jij & Overijssel vertellen inwoners van Overijsel over hun ervaringen met innovaties. Wilt u daarop reageren? Een vraag stellen aan een van de personen die in het blad staan? Zelf ideeën inbrengen, een foto of brief inzenden?Graag! Dat kan naar het e-mailadres jij@overijssel.nl.En op de site www.jijenoverijssel.nl staat nog veel meer informatie.Veel lees- en kijkplezier en wij zijn weer heel benieuwd naar de reacties!

3 december 2009

Solarteam Twente bereikte op 31 oktober als achtste team – van de 25 – de 3.020 kilometer. Een verdienstelijke prestatie, want op de derde racedag sloeg de wagen over de kop en moest er de hele nacht doorgewerkt worden om de 21revolution te repareren.

studeert

december 2009 4

Solarteam TwenteTwents icoon op zonne-energie door Australië

In een jaar tijd een zonneauto ontwerpen, bouwen en testen en vervolgens meedoen aan de race in de World Solar Challenge, een prestigieuze competitie dwars door de binnenlanden van Australië. Wie wil dat niet?

Hoewel, op het traject van Darwin naar Adelaide over een afstand van 3.010 km liep de temperatuur regelmatig op tot 40 graden Celsius. Geen pretje dus voor de vier coureurs die bij toerbeurt de wagen moesten besturen in een niet echt gemakkelijke houding. En daarbij wildroosters, dode kangoeroes en wisselende weersomstandigheden moesten trot-seren. Maar het was de moeite waard.

AvontuurVan 25 tot 31 oktober deed voor de derde keer een team van de Universiteit Twente mee aan de World Solar Challenge. 47 teams uit 22 landen reden daar louter op zonne-energie. Het hoogtepunt van een avontuur dat anderhalf jaar geleden begon met de selectie van de 18 teamleden. Marit Lintsen was één van de gelukkigen en moest voor de publiciteit gaan zorgen. Een dankbare taak met zo’n futuristische, mediagenieke racewagen. Toch ging dit niet vanzelf volgens de vierdejaars studente Industrieel Ontwer-pen. “Ieder teamlid had tijdens het proces wel een dip. Je ziet je vrienden niet meer, je komt nergens meer en op een gegeven moment heb je er genoeg van. Die van mij was in januari, toen er nog geen auto was. Je hebt dan nog maar weinig om over te communiceren.”

Rode planToch bleek dit uiteindelijk wel een vruchtbare periode. “We hebben toen het ‘rode plan’ bedacht. We wilden een echt Twents icoon creëren.” Dat leverde een egaal rode auto op – de 21revolution – zonder de logo’s van de sponsoren. “Op die manier vielen we echt op tussen alle deelnemers en iedere sponsor kon zich zo op zijn eigen manier profileren met de auto.”

Solarteam Twente is als achtste geëindigd.

Solarteam TwenteTwents icoon op zonne-energie door Australië

InnovatiesSolarteam Twente had dit jaar veel aandacht voor innovatie. Zo maakte het team gebruik van een gepatenteerd lens-systeem, dat het rendement uit de zonnecellen aanmerkelijk vergroot. Ook kon de vleugel van de auto als enige van het deelnemersveld kantelen en als een soort zonnebloem de hele dag de zon volgen en daar zo het maximale aan energie uit halen. Beide systemen waren samen goed voor 25 procent extra energie-inkomsten. Daar-naast hebben de technici van het team een aantal grote veranderingen aan het ontwerp gedaan. Zo heeft de auto – in tegenstelling tot voorgaande jaren – één sturend wiel voor en twee wielen achter en is het frame van carbon gemaakt.

BudgetHet team werkte met een budget van € 1,3 miljoen, bijeengebracht door een honderdtal sponsors. Voor het grootste deel – hightech – bedrijven uit Overijssel, die niet alleen finan cieel bijdroegen, maar ook materialen leverden. Maar ziet de maatschap-pij hier ook iets van terug? Lintsen denkt van wel. Bijvoorbeeld het lenzenpaneel, dat mogelijk toepasbaar is op woningen. Ook organiseerden de studenten – met subsidie van de provincie Overijs-sel – de Carmel Scholar Challenge om op die manier scholieren te interesseren voor techniek.

De scholieren kregen als opdracht een eigen zonne-auto te bouwen. “Op die manier konden we onze kennis overdragen. En gelijk ook het gebruik van duurzame energie onder de aandacht brengen.” Rijden we dus over een paar decennia allemaal op zonne-energie? Lintsen: “Dat zie ik zo snel nog niet gebeuren. Maar misschien wel in combinatie met elektriciteit.”

Lees meer over Solarteam Twente op www.solarteam.nl

5 december 2009

bezoekt Leuke dingen

december 2009 6

Expeditie op het ijs

19 december t/m 3 januariZwolle www.ecodrome.nl

Twente ZangersMedewerking Kerstconcert van Pur Sang

19 december Rijssen www.twentezangers.nl

De Sjonnies Kerstshow

19 en 20 decemberZwollewww.evenementenzwolle.nl

Christmas-fair

19 en 20 decemberLosser www.christmas-fair.nl

Dickens Festijn

19 en 20 decemberDeventerwww.dickensfestijn.nl

Winterse Fakkeltocht

20 decemberDenekampwww.watermolen-singraven.nl

Leuke dingenDecemberWinterfair

29 november t/m 31 decemberZwartsluiswww.schoonewelle.nl

Tentoonstelling Herman Gordijn - Binnenstebuiten

december t/m 3 januari Zwollewww.museumdefundatie.nl

John Heartfield Fotografie als wapen

december t/m 3 januari Zwollewww.museumdefundatie.nl

Winters Hengelo

4 december t/m 3 januari Hengelowww.helemaalhengelo.nl

Kerst an de voart

11 en 12 decemberDedemsvaartwww.vechtdaloverijssel.nl

Kerststallen uit de hele wereld

12 december t/m 3 januari Ommenwww.tinnenfigurenmuseum.nl

Deltion Cabaretfestival

12 decemberZwollewww.deltioncabaretfestival.nl Textielbeat

20 decemberEnschedewww.textielbeat.nl

Internationaal Circusfestival

18 t/m 27 december Enschedewww.circusfestival.com

Kerst in oud-Kampen

18 en 19 decemberKampenwww.kerstinoudkampen.nl

doet

December 2009

December 2009

December 2009

December 2009

7 december 2009

in Overijsselin OverijsselWinterwandeling

28 decemberHoltenwww.museumholterberg.nl

Sprookjes 3-daagse

28, 29 en 30 decemberDe Blijmarkt, Zwollewww.odeondespiegel.nl

Winterpicknickwandeling

29 december Holten www.zuivelboerderij-effink.nl

Stroadl Festival

30 decemberOldenzaalwww.vvvoldenzaal.nl

JanuariNieuwjaarsduik

1 januariWierdenwww.wierdensenieuwjaarsduik.nl

Nieuwjaarsconcert

2 januari Enschedewww.orkestvanhetoosten.nl

Zwolle International

2 t/m 17 januariZwollewww.zwolleinternational.nl

Nationaal Weekend van de Mannenkoren

29, 30, 31 januari Overijsselwww.knzv-overijssel.nl

FebruariVertellers aan de Vecht

10 februariHardenbergwww.vechtdaloverijssel.nl

December 2009

December 2009

Januari 2010

Februari 2010

Excursie Winterrust

20 decemberOud Avereestwww.landschapoverijssel.nl Winterritten en Stamppotritten

20, 26, 27 en 30 decemberHaaksbergenwww.museumbuurtspoorweg.nl

Kerstival

24 decemberZwollewww.hesz.nl

Stiltewandeling door Twickel

26 decemberDeldenwww.vvvhofvantwente.nl

Humorfestival

26 t/m 30 decemberDeventerwww.humorfestival.nl Midwinterhoornblazen

27 decemberZenderenwww.weleveld.nl

Brink tot Brink-loop

27 december Bathmenwww.brinktotbrinkloop.nl

Voor meer evenementen in januari en februari kijk op www.jijenoverijssel.nl.

De evenementen hebben wij overgenomen van derden. Houd de desbetreffende websites in de gaten voor mogelijke wijzigingen in programma, data en locatie.

december 2009 8

geniet

Moleculair

Nieuwe trend of oude wijn in nieuwe zakken?

Moleculair koken maakt gebruik van technieken en hulpstoffen die al veel langer gangbaar zijn in de levensmid-delenindustrie. De Hongaar Nicholas Kurti paste de moleculaire wetenschap al in 1969 voor het eerst toe in de keuken. In de praktijk werd deze vorm van bereiding bekend door de Spaanse koks Albert en Ferran Adria in hun restaurant El Bulli.

In Nederland is het nog weinig bekend en er zijn slechts enkele kook-

studio´s die er workshops aan wijden: moleculair koken. In De Librije

van Jonnie en Thérèse Boer wordt veelvuldig gebruikgemaakt van deze

nieuwe technieken. Keukenchef Arjan Bisschop demonstreert met passie

een aantal voorbeelden tijdens een workshop in Librije’s Atelier.

De bezoekers komen uit heel Nederland om zich te laten inspireren.

In de moleculaire gastronomie wordt slim gebruikgemaakt van kennis en hulpstoffen die al veel langer bekend zijn in bijvoorbeeld de snoepindustrie. Er wordt veel gewerkt met xanthaan-gom, sojalecithine, agar en methylcel-lulose. Dat klinkt nogal chemisch, maar zo smaakt het beslist niet. Het zijn natuurlijke emulgeer- en verdikkings-middelen.

Met kennis van moleculaire eigen-schappen kun je onder andere de juiste bereidingswijze en -temperatuur voor verschillende soorten vis en vlees vaststellen. Zo weten maar weinigen dat je zalm of heilbot het best kunt garen bij een temperatuur van 40 gra-den, in een vacuümzak in een bak met water. Arjan verduidelijkt: “De smaak is dan veel beter. Toch sturen gasten de vis soms terug naar de keuken nog voor ze één hap genomen hebben, omdat de vis nog wat glazig oogt. Hij is echter gaar en optimaal van smaak. Maar als mensen het echt niet willen eten, dan zetten we de vis nog even onder de grill.”

koken

9 december 2009

Al met een paar gram kun je de meest verrassende effecten creëren voor je gasten. Je kunt er warme en koude, vaste of vloeibare geleien of schuimpjes mee maken, zowel voor zoete als hartige smaken. Door vaste en vloeibare vormen met elkaar te combineren ontstaan onverwachte smaaksensaties. Arjan serveert prach-tige rode knikkers. Het blijken kleine bolletjes van frambozenpuree, die zijn omhuld met een kleurloos laagje bind-middel. Als je de omhulling doorbijt proef je verse frambozen, heerlijk!

In zijn atelier schotelt de chef-kok enthousiast een aantal voorbeelden en technieken voor. Soms word je daarbij op het verkeerde been gezet. Arjan vertelt dat Jonnie Boer graag Hollandse snacks serveert. Maar dan net even anders. Een blokje kaas met een vlaggetje. Dat denk je. Bij nader inzien blijkt het een stukje bros schuim van gele risotto met kaas, die even gedroogd is in de magnetron. Hollands Glorie met een knipoog.

Veel van deze gerechten kun je ook in je eigen keuken bereiden. Met wat handigheid kom je thuis met de juiste hulpstoffen, een staafmixer, een rol plastic spuitzakken en een magnetron een heel eind. De Librije verschaft je graag de inspiratie en recepten.

Zelf aan de slag?

Kijk op de volgende pagina voor een paar recepten van de chef-kok.

Een uitgebreide versie van dit artikel en een impressie van de demonstratie vernieuwde technieken staat op www.jijenoverijssel.nl.

Voor de winnaars van de puzzel op pagina 27 stelt de redactie een waardecheque beschikbaar voor een workshop naar keuze voor twee personen bij Librije’s Atelier.

december 2009 10

KS

Ingrediënten voor 6 personen:

1 theelepel kerrie

1 eetlepel boter

2 stuks steranijs

4 stengels citroengras, gehakt

20 bolletjes korianderzaad

½ teentje knoflook, gekneusd

stukje gesneden gember van 1 cm

1 rode peper doormidden gesneden

en zonder zaad

1 eetlepel bloem

5 dl kippenbouillon

3 dl kokosroom

limoensap naar smaak

zout en peper

een beetje melk

50 gram Hollandse garnaaltjes

½ komkommer

geniet

10

Kaasbroches

150 gram Old Amsterdam (kaas)

250 gram gekookte risotto

110 gram water

3 gram zout

mosterd

Bereiding

De risottorijst goed gaar koken in water en in de blender mengen met water en zout tot een gladde pap.

De kaas toevoegen en verder blende-ren. In een blokjesvorm gieten en 90 seconden op circa 900 Watt drogen. Serveren met een vlaggetje en een toefje mosterd.

Bereiding

De boter smelten en de peper, kerrie, steranijs, gember, korianderzaad, knoflook en citroengras even aanfruiten. De bloem toevoegen en even meegaren, de kippenbouillon toevoegen en aan de kook brengen (laten binden). De kokosroom toevoegen en 20 minuten zachtjes laten trek-ken. Op smaak brengen met limoensap, zout en peper. Door een fijne zeef gieten.

Soepje van kerrie, kokos en citroengras

Vlak voor serveren een scheutje melk toevoegen en schuimig kloppen met de staafmixer. De komkommer schillen en zaadlijsten verwijderen. De komkommer in mini-blokjes snijden en mengen met de Hollandse garnaaltjes. De komkommer en garnaaltjes in een shooter-glaasje doen en de hete schuimige soep hierop gieten.

Recepten van De Librije

11 december 2009

Surinamebezoekt

Voor zijn werk als acteur reist Jeroen Krabbé veel en ver, ‘de schilder’ Krabbé reist echter altijd mee. Een trip naar Suriname bracht hem ertoe nu eens een doek te willen maken dat helemaal groen was: een echte uitdaging. “Ik heb altijd een moeizame relatie gehad met groen, ben als het ware gelukkig getrouwd met blauw.” Over Suriname zegt hij: “Als je over zo’n rivier vaart dan zie je dat oerwoud, je hoort geluiden uit dat oerwoud, het is hartstikke geheim zinnig, hoewel het alleen een muur van groen is. Wat ik met dit doek wilde bereiken is dat je terwijl je er naar kijkt denkt: ik zou willen dat ik er in kon gaan.”

Museum de Fundatie, het museum dat voor de provincie Overijssel de kunst-collectie beheert, stelde begin vorig jaar een grote overzichtstentoonstelling samen van de schilderijen, aquarellen en tekeningen van Krabbé. Hij heeft sindsdien niet stilgezeten. Zijn nieuwste werk, dat hij maakte na reizen naar Zuid-Afrika (Transkei), het eiland Réunion en Argentinië, is van 29 november t/m 14 maart 2010 te zien in Kasteel Het Nijenhuis te Heino/Wijhe, één van de locaties van Museum de Fundatie. Meer informatie: www.museumdefundatie.nl / telefoon 0572 38 81 43.

Jeroen Krabbé

Uit de kunstcollectie van de provincie Overijssel: Jeroen Krabbé, Suriname

december 2009 12

in een vleugel van het Deventer poppodium Het Burgerweeshuis. In een hoek van de bovenzaal staan enkele versterkers opge-steld, een contrabas ligt nog ingepakt op de houten vloer terwijl beneden de toetsenbor-den van de pr-medewerkers en producenten staccatto ratelen.

Op het Perzische tapijtje in het midden van de zaal werken de muzikanten van Rigor Mortis aan de eerste serie shows. Hun genre,

Een van die neuzen behoort toe aan Rob Kramer, zakelijk en artistiek leider van het vermaarde productiehuis Oost-Nederland. Kramer: “Er zit genoeg creatieve kracht in Overijssel. Dus wij draaien het graag om: in plaats van voorstellin-gen uit Amsterdam naar de provincie te halen, exporteren wij juist naar het westen! En met succes”, lacht Kramer. “Ze nemen bij De Wereld Draait Door zelfs de telefoon op als we bellen.” De afdeling export van dit bescheiden bastion van innovatieve popproducties is terug te vinden

ontdekt

Frisse vibesVernieuwende popcultuur

uit het Oosten

Kwaliteitspop komt tegenwoordig uit het Oosten. Geen kwaad woord over de streek-taalrockers die al decennialang de Oostelijke podia afstruinen, maar de nieuwe helden he-ten Fakkelbrigade, Rigor Mortis en Kyteman. Allemaal ontstaan in Overijssel, waar ze een neus hebben voor culturele uitstapjes die elders niet worden gemaakt.

Trompettist Kyteman dirigeerde zijn orkest naar

stuwende hoogten. Op 11 december voor het

laatst te zien. Foto Gabriel Eisenmeier.

Zakelijk en artistiek leider Rob Kramer:

“Er zit een grote creatieve kracht in Overijssel.”

Foto Bastiaan van Dishoeck.

13 december 2009

Natuurlijk waren ze enorm blij met het giga-succes van de innovatieve hiphopformatie, maar daar is het niet om te doen. “Wij maken produc-ties die er anders niet zouden zijn geweest. En het moet vernieuwend zijn. Een bepaald gevoel moet het losmaken.” Succesverhaal Kyte-man stond al jaren in andere producties voordat het hiphoporkest daadwerkelijk ging repeteren. “Geen platenmaatschappij wilde eraan.”

Het unieke van de productie zit hem in de inte-grale werkwijze achter de schermen: boekers, promotors, platenmaatschappij en producent sloegen de handen ineen om het hiphoporkest in de markt te zetten. Om de week wordt er afwisselend in Utrecht en Deventer vergaderd. Een aanpak die werkt: in oktober bereikte het instrumentale ‘Sorry’ de hoogste regionen van de Itunes hitlijsten. “Toch zijn we niet productiehuis Kyteman, mede daarom gaat de stekker er weer uit.” Want het is de producenten er juist om te doen nieuwe dingen te bedenken en in de markt te zetten. Ideeën voor vernieuwende voorstel-lingen zijn er zat. Kramer: “Ik zou wel wat met bejaardentehuizen willen doen. Wij hebben al eens in het tehuis om de hoek een stel break-dancers op klassieke muziek laten spinnen. Voor de volgende generatie bejaarden moeten we de bingozaal maar inruilen voor een disco en een dj-hok!”

Nederlandstalige murder ballads, had in geen groter contrast kunnen staan met het grootste geesteskind van de organisatie: suc-cesnummer Kytemans Hiphop Orkest. Maar dit gehypete gezelschap speelt 11 december voor het laatst. En Kramer weet maar al te goed dat je altijd weer met iets nieuws klaar moet staan. Er liggen al weer verse projec-ten, onder andere met ‘Raggende Man’ Bob Fosko, in het verschiet.

Maar de huidige successen sieren nu de wan-den van het artistieke kantoor in Deventer. Naast de succesvolle tournee van Nederlands-Arabisch gezelschap NO blues stonden de laatste tijd concerten van het Commodore64-orkest (stokoude computerdeuntjes gespeeld door een strijkersensemble) en breakdancen op klassieke muziek op het programma. Ook trekkers van formaat – “CNN stond gelijk op de stoep” –, maar niet van hetzelfde kaliber als ‘Kyte’.

Frisse vibes

Naast de steun die Overijssel biedt aan initiatieven als het productiehuis, stimuleert de provincie ook culturele vernieuwing bij regionale podia. Zo wordt het nagelnieuwe Metropool in Hengelo ondersteund om concerten straks breedband uit te zenden via internet. De Hengelose poptempel wordt gekoppeld aan de Creatieve Fabriek. Metropool wil innovatief zijn, dus een maximale internet-functiona-liteit bieden aan bezoekers, bespelers, medewerkers en vrij willigers.

www.oninternet.nlwww.kyteman.nlwww.rigormortisensemble.nlmyspace.com/nobluesnl

Het Rigor Mortis Ensemble bezingt op literair verantwoorde

wijze moorden in Deventer. Hun eerste single zat heel cross-

mediaal al vastgeplakt aan de gelijknamige thriller ‘Lied van

Angst’ van Almar Otten. Foto Astrid van Loo.

NO Blues

“Wij maken producties die er anders niet zouden zijn geweest.”

Productiehuis Oost-Nederland:

Maakt cultuurproducties die anders nooit gemaakt

zouden zijn. Legt verbindingen vanuit popmuziek

met andere stijlen en disciplines. Richt zich op

Oost-Nederlandse cultuurmakers, amateurs en

(semi)professionals, uit alle denkbare disciplines.

Zelf een productie bijwonen?

18 december staat NO blues in het Rabotheater

in Hengelo. Het afscheidsconcert van Kyteman is

uitverkocht. Kramer: “We hoefden de poster niet

eens op te hangen.”

december 2009 14

Welke risico’s zijn er bij u in de buurt?Kijk op www.risicokaart.overijssel.nl

Denk vooruit

Lekker toekijken vanuit je luie stoel?

Bij ons dus niet!

www.werkenbijprovincieoverijssel.nl

Wie ben Jij?

Doe de test opjijenoverijssel.nl

roept op

2009

online

Beleef cyberavonturen in De Lutte!‘Het Geheim van Hades’ is een ver-nieuwende fietsspeurtocht in De Lutte waarbij je met behulp van GPS, internet en bewijsmateriaal een duister mysterie moet oplossen. Je hebt de mogelijkheid om thuis al te beginnen, maar om het geheim te ontrafelen zul je het dorpje en de bossen moeten verkennen. Het echte spel begint in De Lutte, maar je kunt thuis al beginnen met het onderzoek: www.geheimvanhades.nl

leuke links handige html

Levenslijnen: binding met je bloedbandOnderzoek naar je eigen voorouders is écht een spannende bezigheid! Het neemt je mee op een ontdekkingstocht: waar kwamen mijn voorouders vandaan en wat deden ze voor de kost? De website van het Historisch Centrum Overijssel legt in vijf heldere stappen uit hoe je zelf je bloedbanden in kaart kunt brengen. In zes stappen je familiegeschiedenis boven water! www.historischcentrumoverijssel.nl

Wat gebeurt er bij jou in de buurt?Buurtlink.nl is bestemd voor alle buurtbewoners in Overijssel en ver daarbuiten. Je maakt er eenvoudig kennis met al je buren. En je leest dagelijks het nieuws bij jou om de hoek. Van straatfeesten tot poli-tieberichten. Vanzelfsprekend kun je zelf eenvoudig nieuwsberichten of andere wetenswaardigheden toevoegen. Een plaats voor en door iedereen: www.buurtlink.nl

Op stap in ZwolleBekijk de interactieve uitgaanskaart van Zwolle, tips, meningen van bezoekers aan Zwolle, een digitale fietsplanner, de blauwvingergame en filmpjes over actuele zaken in Zwolle. Ook heel handig: de actuele evenementen kalender. Je kunt hier ook je eigen evenement aanmelden via de site www.vvvzwolle.nl

Streektaal als spreekkaartHoe klinkt een gesprek over het weer in Twente vergeleken met Zwolle, beluister de diverse accenten in Overijssel en de rest van de provincies op de digitale dialectkaart van het Meertensinstituut. Guddemurgen!www.meertens.knaw.nl/soundbites/kaart.html

Kristallen bol onlineKrijgt Overijssel te maken met bevolkings-krimp? Moeten we tot ons tachtigste doorwerken? Wordt er straks nog Neder-lands gesproken in Overijssel? Voorbeelden van vragen die aan bod komen in de eerste trendverkenning van het Trendbureau Overijssel. De site van het Trendbureau biedt verder studies, filmpjes en gast-sprekers als Kader Abdolah en Paul Schnabel. Trends voor de toekomst:www.trendbureauoverijssel.nl

&

15 december 2009

december 2009 16

Van gymjuf tot gedeputeerde

In 2003 werd Carry Abbenhues

gedeputeerde in de provincie Overijssel.

Zes jaar geleden alweer. Daarvoor had ze

al een stevige bestuurlijke carrière: eerst

gemeenteraadslid en wethouder

Ruimtelijke Ordening in Meppel en tien

jaar burgemeester van Hattem en een

studie Bestuurskunde.

Wat was uw eerste baan?

“Docent Lichamelijke Opvoeding in

Amsterdam. Gymjuf dus! Het kan raar

lopen”, zegt Carry met een brede glim-

lach.

bestuurt

Aan het woord is Carry Abbenhues, gedeputeerde voor

Economie, Toerisme en Arbeidsmarkt in de provincie Overijssel.

“Ik ben een druktemaker. Sommige dingen kunnen mij

gewoon niet snel genoeg gaan. Zo houd je de boel op gang,

denk ik dan. Maar die eigenschap is ook wel eens lastig bij

de overheid. Soms denk ik: pfff, schiet allemaal eens wat op!”

Ik ben een druktemaker

Maar sommige dingen gaan nu eenmaal langzaam. “Je hebt

met veel belangen te maken. Soms zijn de geesten nog niet

rijp voor nieuwe ideeën. Bovendien moet je als overheid

altijd heel zorgvuldig zijn. Hebben we alle aspecten goed

onderzocht? Is iedereen geïnformeerd en betrokken?

Voldoen we aan alle regels? En dat kost nou eenmaal

tijd. Soms zelfs jaren voor er resultaat is. Voor mij is

dat soms wel eens even doorbijten.”

17 december 2009

Niemand aan de kant!

Economie, toerisme en arbeidsmarkt – wat is er te beleven

als bestuurder op die terreinen?

Abbenhues: “Veel! Economie gaat voor mij over werk en

inkomen. Dat raakt ons zeker in deze tijd allemaal. Wij als

provincie willen zoveel mogelijk mensen aan het werk

houden in Overijssel. Daarom hebben we allerlei stimu-

lerende maatregelen genomen. Bijvoorbeeld om bedrijven

innovatiever te helpen onder nemen. Daarmee win je het

van de concurrentie en blijf je draaien. Dan komen er zo

min mogelijk mensen aan de kant te staan. En tegelijkertijd

moet je als bestuurder ook met de verdere toekomst aan

de slag. Brandjes blussen én bouwen aan de toekomst.

Hoe ziet Overijssel er uit na de crisis? We kunnen nu van

de nood een deugd maken. Er zullen later voldoende

geschoolde mensen moeten zijn. De vergrijzing slaat

toe. Daar moeten we nu al mee aan de slag. Ik heb

veel contacten met allerlei bedrijfssec toren en

onderwijsinstellingen. Waar zit de vraag

straks? En waar de knelpunten? Dat zijn

de dingen waar het mij nu om gaat.”

En toerisme?

“Daar moeten we in Overijssel nog meer leren om de

kansen te pakken. Het is nu winter. Straks in het voorjaar

moeten onze ondernemers er bij zijn in de strijd om de

klant. Hoe krijgen we meer mensen naar Overijssel? Hoe

zorgen we dat ze langer blijven en meer uitgeven in

de winkels en de horeca? Slimmer zijn! Nieuwe ideeën

bedenken. Spannende concepten! En beter samenwerken.

Hotels, verhuurders, cafés, musea – ze hebben allemaal

dezelfde klanten. We zijn misschien wel de mooiste

provincie van Nederland. Maar zelf durven we dat

nauwelijks te zeggen. Toch waarderen de toeristen een

verblijf in onze provincie heel hoog. Vorig jaar waren we

tweede na de Wadden. Wist je dat? We moeten als

Overijssel wat meer uit de kast durven komen. Daar liggen

kansen, en daar loop ik dus aan te trekken en te duwen.

Want toerisme brengt geld in het laatje en helpt mensen

aan het werk.”

Trekken en duwen?

“Die mogelijkheid heb je, als gedeputeerde. En die moet

je durven pakken, want daarvoor hebben de mensen op je

gestemd.”

“Besturen is durven trekken en duwen”

Ik ben een druktemakerWat beweegt een Amsterdamse lerares om

provinciebestuurder te worden?

“Daarvoor moet je terug naar mijn roots. Ik kom uit een

Amsterdamse arbeidersfamilie. Mijn ouders waren actief in

de vakbond en de politiek. Het was dus van jongs af aan

politiek wat de klok sloeg aan de eettafel. Daar heb ik een

flinke tik van meegekregen. Bestuurder zijn is jezelf in dienst

stellen van de maatschappij. Werken voor de mensen. Wat

betekenen voor werknemers, ondernemers. Daar komt mijn

drive vandaan. Mijn dag is goed wanneer ik op een avond

met ondernemers uit verschillende hoeken hoor dat de

provincie Overijssel de goede dingen doet. Dan is die

vergadering wat mij betreft dus niet voor niks geweest.

En maak je geen zorgen over dat sporten – dat doe ik nog

steeds.”

schrijft

De polder,Ik fiets de wijde polder in.

Achter mij lawaai, verkeer, beton en steen.

Ik zie het licht...

hoor de stilte...

voel de ruimte om mij heen.

Oneindig lijken hier de wegen,

die naar de kimmen gaan.

Met groene weiden, paars en geel doorregen;

waar tussen hoge bomen wat boerderijen staan.

De grutto slaat alarm, de kievit stoeit.

En in de smalle sloot, waar nog de dotter bloeit,

hoor je de kikkers kwaken.

Je fietst, je leeft, je voelt je vrij...

D. Mulder, Kampen

Hoor de

stilte

december 2009 18

Charmante meisjes

op Dag van Overijssel

Ik ben uitermate blij dat ik uw locatie van de Dag van Overijssel (in Ommen, red.) heb gekozen. U dank ik voor alles wat u mij meegaf als herinnering aan de mooie belevenis en aan de mooie foto genomen door charmante meisjes die zelf ook zo mooi zijn uitgedost met al die spulletjes aan hun lijf. Zij stelden de vraag: “Wie ben JIJ” en daarop heb ik maar één antwoord: Ik ben Ik.

Mevrouw Chr. Broedelet- de Beauvesier Watson, Deventer

Reageren? Reacties op artikelen of brieven zijn welkom, als je jouw naam- en

adresgegevens erbij vermeldt. De redactie kan brieven weigeren of inkorten.

Adres: Redactie Jij & Overijssel, Bertine Lindeboom, 5C,

antwoordnummer 800, 8000 VB Zwolle. E-mail: jij@overijssel.nl

www.jijenoverijssel.nlVoor de volledige weergave van de bovenstaande brieven en andere inzendingen,

bezoek de website.

Kiek!

19 december 2009

Aards paradijsJong getrouwde stelletjes in Overijssel moeten een cadeau krijgen. En wel een gebruiksklaar stukje grond, belastingvrij, waarop zij zelf fruitbomen en notenbo-men, bessenstruiken, bramen en rozenstruiken gaan telen. En ook hun eigen moestuin gaan aanleggen, een eigen pomp en een vijver. En dan helemaal vooraan een huis, met een grote kelder voor de ingemaakte spullen. Hierdoor wordt ook het autoverkeer minder, want het meeste werk heb je bij huis. Zo maken wij Overijssel steeds mooier en veiliger.

Er zitten haken en ogen aan zo’n project maar misschien is er iemand bij de gemeenten en de provincie die zich hier-voor wil inzetten. Mocht deze droom eens bewaarheid wor-den, de mens keert dan weer terug naar zijn aards paradijs.

Johan Rooz, Deventer

Waar blijven we met ons mooie Twente?Ik wil graag reageren op het artikel “Mooi is niet belangrijk”, geschreven door dhr. G.J. Jansen, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel. Hij schrijft dat voor hem een goede leefomgeving zeer belangrijk is. Dat ben ik volledig met hem eens. Maar hoe kan ik dit rijmen met het feit dat hij wel voorstander is van een groter vliegveld in Twente? Volgens mij is het in deze tijd van recessie belangrijk dat bedrijven die er zijn de kans krijgen om te blijven bestaan en is in Twente geen behoefte aan meer industrie. Wat wel belangrijk is voor de samenleving is een heel groot medisch centrum met alle voorzieningen en parkeermogelijkheden voor personeel, patiënten en bezoekers. U weet zeker wel dat kort geleden € 6 miljoen naar de UT Twente is gegaan voor verder onderzoek betreffende de nanotechno-logie. Dit moet Overijsel toch aan het denken zetten. Voor deze ontwikkelingen is geen vliegveld nodig maar wel een goed bereikbaar ziekenhuis. Verder zullen in de toekomst, als er een groot vliegveld komt, ook de stilte gebieden en de natuur ernstige schade lijden. Waar blijven we met ons mooie Twente?

R. Exterkate, GroeneveldVeel mooie tinten. En het prachtige weerkaatsende zonlicht. Het voelt voor mij adembenemend dat je op zo’n mooi plekje en op zo’n groot stuk ijs met zulk prachtig weer, samen kunt gaan schaatsen en daar alleen ijsmeester Herman tegenkomt.

Frida Klijn Velderman, Welsum

Deze winter weer?! Gedeputeerde Staten van Overijssel hebben een voorkeur voor een ‘compacte luchthaven in het groen’. Dus zeker geen groter vliegveld, zoals u stelt. Over deze voorkeur neemt de provinciale politiek deze maand een besluit. Daarnaast investeren we als provincie fors in de ontwikkelingen rond nanotechnologie in Twente. In het artikel over professor Van den Berg in dit magazine kunt u daar meer over lezen.

Mr. G.J. Jansen, Commissaris van de Koningin

Niet ontvangenIk hoorde van iemand uit Heino dat zij het magazine in de bus heeft gekregen. Ik heb het niet ontvangen. Komt dat door mijn Ja-Nee-sticker?

Maryke Naber, Zwolle

Het magazine wordt huis aan huis verspreid. Wanneer er een Nee-Nee of Ja-Nee-sticker op de brievenbus zit, ontvangt u Jij & Overijssel niet.

VarkensflatsAl dat positieve nieuws, is dat nu echt nodig? Schrijf eens over de varkensflats die

misschien komen naar Olst/Wijhe, Raalte, enz. Dat is andere koek. Zie je het al voor

je? In dit prachtige landschap, huizenhoog beton met tienduizenden dieren? Ik ben

naar vele protestavonden geweest hier in Wijhe, maar helaas ik vrees dat die flats er

wel komen. Misschien de moeite waard om daar eens aandacht aan te besteden?

Mevrouw Erna van der Ploeg, Wijhe

Wanneer het thema van het magazine zich daarvoor leent, zullen we aandacht besteden aan de varkensflat.

december 2009 20

verwerkt

Eigen KrachtMelanie verloor in twee maanden tijd beide ouders.

Omdat ze nog maar 17 jaar is, moest er van alles geregeld

worden. Haar naaste omgeving hielp haar op weg.

Verlegen laat Melanie haar appartement zien. Haar hond Tasja blaft zenuwachtig. Ze heeft de ruimte sfeervol ingericht met warme kleuren. Ze wijst naar de hoek waar een vaas takken met lichtjes staat. “Die heeft mijn vader nog gemaakt.” Wie niet beter weet zou denken dat Melanie een eerstejaarsstudent is die net op kamers is gaan wonen. Het verhaal is echter anders.

Juli 2009 Na een ziekbed van ruim een halfjaar overlijdt de moeder van Melanie aan een hersentumor. Ook haar vader is op dat moment ernstig ziek en wordt verpleegd. Haar 22-jarige zus Annika woont en studeert in Utrecht. Het is voor Melanie niet mogelijk om thuis te blijven wonen en samen weten ze via de woningstichting een appartement voor haar te vinden. Maar dat is nog maar het begin, want er moet veel geregeld worden. “Alles wat normaal gesproken je ouders regelen, moet je nu zelf doen”, vertelt Melanie. “En als je nog niet volwassen bent, is het ook niet zo makkelijk om zaken als verzekeringen, elektra en een internetaansluiting te regelen.”

21 december 2009

Wie in de knel zit, kan samen met familie, vrienden

en bekenden heel goed een oplossing bedenken voor

de problemen. Een Eigen Kracht-conferentie brengt

hen allemaal bij elkaar. Op verzoek van de hulpvrager

brengen zij samen de problemen in kaart, zoeken

naar oplossingen en maken goede afspraken over

wie wat gaat doen. Ook professionele hulpverleners

kunnen worden ingeschakeld.

De kracht is dat mensen zo de regie in eigen hand

houden. En dat de kennis van de familie en de

professionele kennis en ervaring van de hulpverlener,

worden gecombineerd. Dat resulteert in solide en veilige

plannen voor verbetering van de situatie. Eigenlijk is het

een moderne vorm van ‘naoberschap’, gebaseerd op

heldere afspraken. De provincie Overijssel stimuleert de

Eigen Kracht-conferenties.

Lees meer op www.eigen-kracht.nl

of provincie.overijssel.nl/eigenkracht

Melanie en Annika zoeken hulp bij het maatschappelijk werk en komen uiteindelijk uit bij de Eigen Kracht Centrale (zie kader). Samen met een Eigen Kracht-coördinator be-spreken ze wat precies de hulpvraag is en besluiten ze om een Eigen Kracht-conferentie te organiseren. “We hebben samen bedacht wie we daarvoor wilden uitnodigen”, vertelt Melanie. “Ik denk dat het er ongeveer twintig waren. Veel buren, vrienden en familie.” Tijdens de conferentie bespre-ken de aanwezigen de hulpvraag en op welke manier zij Melanie zouden kunnen helpen. “Er komt veel op je af op zo’n avond. Je hebt nog nooit in zo’n situatie gezeten, dus

realiseerde ik me ook niet dat ik iets als een wezenuitkering moest regelen. Zo’n conferentie geeft veel duidelijkheid. Wel heel apart, want uiteindelijk weten ze alles van je.” Annika vult aan dat zo’n conferentie veel structuur biedt. “Er waren al veel mensen die hulp hadden aangeboden en ook al daadwerkelijk hielpen, maar op deze manier wordt de hulp beter vorm gegeven. Het wordt duidelijk bij wie je waarvoor precies terecht kan. De toezeggingen worden tijdens de bijeenkomst op papier gezet en na afloop krijgt iedereen een uitdraai met de afspraken. Ik vond het heel mooi dat ieder-een die avond op één lijn zat en heel welwillend was.”

September 2009 Ook de vader van Melanie overlijdt. Uit de groep van twintig betrokkenen is een crisisteam van vier mensen geformeerd dat Melanie en Annika met raad en daad bijstaat.

Melanie en Annika zijn twee dappere jonge vrouwen, die zich ondanks de omstandigheden heel goed staande weten te houden. Toch is het gemis groot. Melanie: “Mijn moeder was altijd heel vrolijk en zorgzaam. Mijn vader was rustiger. Je kon met hem heel goed gesprekken voeren. Ik mis ze in heel simpele dingen zoals het samen eten. En de gezellig-heid. Maar ze wilden allebei dat we positief verder zouden gaan. Daar wil ik mijn best voor doen!”

Wat is Eigen Kracht?

omdat het werkt

“Daar wil ik mijn best voor doen!”

december 2009 22

Van den Berg: “Met nanotechnologie kun je allerlei kanten op.

Bijvoorbeeld: een trui waterafstotend maken (na het wassen even

uitschudden en je kunt hem weer aan), of ramen maken die zichzelf

schoonhouden. Maar ik bedenk het liefst medische toepassingen,

waar mensen beter van worden...”

Mens centraal

De vraag vanuit de samenleving staat daarbij centraal. Van den Berg

heeft een minilaboratorium ontwikkeld op een chip waarmee je bloed-

waarden kunt meten of kankercellen kunt opsporen. Op zoek naar meer

toepassingen raakte hij in gesprek met een bevriende psychiater.

“Zij vroeg mij of dit ook bruikbaar was in haar eigen praktijk. Zo ging

het balletje rollen.” Van den Berg ontwikkelde de mogelijkheid om met

zo’n ‘lab-on-a-chip’ het lithium gehalte in het bloed te meten.

Een enorme doorbraak voor manisch-depressieve mensen die lithium

Grote passie

ontwikkelt

Spinozapremie

De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) reikt ieder jaar Spinozapremies uit aan topwetenschappers die hun sporen hebben verdiend, maar ook nog een groot deel van hun carrière voor zich hebben. De premie mag vrij besteed worden aan onderzoek en educatie. De drie winnaars ontvingen samen € 7,5 miljoen.

Je wint € 2,5 miljoen. Wat ga je er mee doen?

Natuurkundige prof. dr. ir. Albert van den

Berg weet het al. Voor hem geen jacht,

sportauto of dure villa. De Overijsselse

Spinozaprijswinnaar steekt de miljoenen die

hij met zijn prijs kreeg in zijn grote passie:

de nanotechnologie.

voor het piepkleine

23 december 2009

Van den Berg licht toe: “Eigenlijk moeten mensen van boven de

50 jaar regelmatig onderzoek laten doen naar darmkanker. In de prak-

tijk blijkt dat 98 procent van de mensen niets mankeert. Maar tijdig

onderzoek is van belang voor de mensen die wel (aanleg voor) kanker

hebben. De Nanopil speurt de mogelijkheid van darmkanker op. Na

het inslikken verzamelt de pil darmvloeistof en zoekt naar kanker-

specifiek DNA. De pil slaat deze gegevens op, die kunnen wij ver-

volgens analyseren. De Nanopil is nog niet klaar, er zijn nog enkele

jaren van onderzoek nodig. Maar hij komt eraan!”

“De Spinozapremie is een geweldig blijk van waardering en een steun

in de rug voor verdere ontwikkelingen” besluit Van den Berg. ”Ik merk

nu al dat de beste studenten uit de wereld én Nederland naar Twente

willen komen om hier promotie onderzoek te doen. De Universiteit

Twente heeft een uitstekende naam op het gebied van innovatie.

Daarnaast is er een goed klimaat voor hightech-bedrijven in Overijssel,

die vaak gestart worden vanuit de UT.” Provincie Overijssel subsidieert

met geld voor innovatie en werkgelegenheid en stimuleert met o.a. de

Overijssel Award voor excellent talent.

Een uitgebreide versie van dit artikel

staat op www.jijenoverijssel.nl.

Grote passie

voor het piepkleine

gebruiken om hun stemming te stabiliseren. Van den Berg: “Zij moeten

regelmatig naar het ziekenhuis voor een onderzoek dat anderhalf uur

duurt en niet altijd een juiste diagnose oplevert. Immers, heb je op dat

moment last van een stemmingswisseling of ligt het aan een verkoud-

heid dat je je niet prettig voelt? Deze chip komt in 2010 op de markt.

Dat maakt het leven voor deze patiënten – waarvan er in Nederland

ongeveer 40.000 zijn – een stuk eenvoudiger. Patiënten kunnen

de meting gewoon thuis doen, een druppel bloed is genoeg om te

bepalen wat ze aan lithium nodig hebben. Zo hebben ze minder kans

op te hoge doseringen – wat nogal eens voor komt – en daardoor op

bijwerkingen.”

Darmkanker

Daarnaast is Van den Berg sinds anderhalf jaar samen met de bekende

oncoloog prof. dr. Pinedo bezig met het ontwikkelen van een Nanopil.

Hiermee is het mogelijk om vroegtijdig darmkanker op te sporen.

Het nare endoscopisch onderzoek (met een slang) en laboratorium-

proeven kunnen zo beperkt worden tot echt noodzakelijke gevallen.

Nanochip

Nano is het Griekse woord voor ‘dwerg’. Dat is een treffende beschrijving, want een nanodeeltje heeft de grootte van een miljardste meter. Met deeltjes die zo klein zijn kun je ‘labs-on-a-chip’ bouwen: minilaboratoria die in hun geheel op een chip passen. En daarmee zijn heel interessante toepassingen te bedenken. Bijvoorbeeld: lichaamsvocht analyseren op medicijnen, zoals bloed of hersen-vocht. Maar ook is het mogelijk om menselijke cellen te testen, bijvoorbeeld op beschadigd DNA of op kankercellen.

Overijsselaars vinden het

Wie geregeld op een terras zit kent het vast:

wiebelende tafels en stoelen. Omdat de onder-

grond niet gelijk is staat de tafel niet stevig op de

grond. Johan Lefferts (78) uit Enschede bedacht

daar een oplossing voor: de anti-wiebeltafel. Een

stabilisator die wordt ingebouwd in twee van de

poten, waardoor elke tafel of stoel vanzelf stevig

staat op allerlei ondergronden. “Er waren al wel

oplossingen met veren onder de poten, maar dat

werkt niet goed. Bij mijn vinding staat de tafel

gewoon vast. Klaar.” Het leverde Lefferts een

finaleplaats op in het programma ‘Het Beste Idee

van Nederland’. De prijs was een marktverken-

ning. “De stichting onderzoekt nu of er vraag is

naar een dergelijke tafel. Als dat zo is, dan wordt

de anti-wiebeltafel in productie genomen.”

Bij Bastiaan van Weerd uit Dalfsen ging letterlijk

‘een lichtje branden’. De 23-jarige student

elektrotechniek aan de Christelijke Hogeschool

Windesheim bedacht in 2007 een ‘Easy Fire

Alarm’. Dit alarm is een combinatie van een gloei-

lamp met een brandmelder en maakt gebruik van

de standaard fittingen van gloeilampen, spaar-

lampen en tl-verlichting. Het voordeel hiervan is

dat de brandmelder eenvoudig te bevestigen is,

op de juiste hoogte hangt en niet afhankelijk is

van batterijen. Het idee leverde Van Weerd een

derde plek op in de competitie ‘Not invented yet’

van TNO. Hoewel de reacties lovend waren, heeft

Van Weerd zijn idee niet verder ontwikkeld. “Op

reis in Amerika kwam ik erachter dat ze daar al

zoiets hebben.” Maar dat betekent niet het einde

van zijn uitvinderscarrière. “Ik ben iemand die

altijd wel oplossingen probeert te zoeken voor

problemen die ik zie. Ik laat me daarbij

niet snel weerhouden door iets

wat nog niet bestaat.”

vindt uit

ei van Columbus

De anti-wiebeltafel

Easy Fire Alarm

De beste ideeën zijn vaak heel simpel.

Maar je moet er wel even op komen.

En dat je vondst ook nog eens een prijs

wint, overkomt maar weinigen.

Vier Overijsselaars over hun uitvinding.

december 2009 24

25 december 2009

Overijsselaars vinden het

Bjorn Blokzijl (24) won de prijsvraag van het

Ministerie van VROM voor het ontwikkelen van

een duurzame, innovatieve en energieneutrale

terrasverwarming. Sinds het ingaan van het

rookverbod in Nederland zijn bij steeds meer

horecagelegenheden terrasverwarmers geplaatst.

Het is natuurlijk prettig dat je daardoor ook als

het koud is goed buiten kunt zitten, maar

terrasverwarmers zijn bijzonder milieuonvriende-

lijk. Bjorn Blokzijl, verkeerskundige en woonach-

tig in Markelo, bedacht vloer- en stoelverwar-

ming voor het terras, waarbij hij gebruik maakt

van de restwarmte die vrijkomt bij het koelen van

bier. “Door deze restwarmte nuttig te gebruiken,

heb je geen gas of elektriciteit nodig. Voor een

gemiddeld terras (met drie terrasverwarmers)

scheelt dat een CO2-uitstoot die vergelijkbaar is

met het verbruik van 20.000 gereden kilometers

met een gemiddelde auto.”

Een bagagedrager waardoor je op de fiets veel

meer kunt vervoeren dan normaal en die ook

als kinderzitje is te gebruiken. Dat is de uitvin-

ding waarmee de 42-jarige Richard Koot uit

Zwolle in de finale stond van ‘Het Beste Idee

van Nederland’. Het idee werd geboren toen hij

zijn vriendin zag worstelen met een rugzak die

op de bagagedrager bevestigd moest worden.

“Levensgevaarlijk natuurlijk. Daarna viel het me

pas echt op hoe vaak mensen liepen te stuntelen

om boodschappen op hun fiets te vervoeren.”

Het ei van Columbus was een draaibaar uitschuif-

systeem. Dankzij de Bike Multi Carrier kan er wer-

kelijk van alles veilig vervoerd worden. Koot: “De

inhoud van een volle boodschappenkar achterop

een fiets? Het kán.” Koot heeft de smaak te pak-

ken. “Ik wil me verder ontwikkelen als uitvinder.

Dat wilde ik vroeger als kind al, maar toen werd

me gezegd dat daar geen droog brood in te ver-

dienen valt. Ik zie nu wel perspectief, maar mijn

ideeën houd ik nog even voor me…”

ei van Columbus

Duurzame terrasverwarming

De Bike Multi Carrier

Kijk op www.jijenoverijssel.nl voor meer informatie,

schetsen en foto’s van deze uitvinders.

december 2009 26

Op 15 januari wordt de prijswinnaar op

www.jijenoverijssel.nl bekendgemaakt.

De winnaar krijgt automatisch bericht van de provincie.

Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

blikt terug

Stuur ons een brief of e-mail. Onder de inzendingen wordt

een mooie prijs verloot. Heb je zelf nog belangwekkende

historische foto’s die in deze rubriek thuishoren, dan horen

we dat graag!

In elke editie van Jij & Overijssel vind je een historische foto

van een plek, persoon of gebeurtenis in de provincie

Overijssel. De historische foto in het vorige magazine is

gemaakt tijdens de kanalisering van de Vecht bij Ommen

op 17 augustus 1901. De winnaar is Dhr./Mevr. A. Schutter

uit Ommen.

Wie kan ons meer vertellen over deze foto?

Reacties voor 15 januari sturen naar:

jij@overijssel.nl of

Redactie Jij & Overijssel

Bertine Lindeboom, 5C

Antwoordnummer 800

8000 VB Zwolle

Stuur je antwoord voor 15 januari naar jij@overijssel.nl of naar het antwoordnummer van de redactie en maak kans op een kook workshop voor twee personen bij Librije’s Atelier. Winnaars krijgen automatisch bericht van de provincie. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

lost op

1

8

5

1

4

1

5

4

5

6

9

3

2

6

5

9

1-4 1 3 5 7 9

5-9 2 4 6 8

1-4 1 3 5 7 9

5-9 2 4 6 8

Kijk goed naar de gekleurde

vakjes, want bij elke kleur

horen verschillende cijfers.

Bijvoorbeeld: in een blauw vakje

mogen alleen de cijfers 5 t/m 9.

Succes!

De cijfers in de onderste rijen van de Sudoku’s vormen de oplossing

De oplossing van de vorige puzzel is: Groene streep. De winnaar is mevr. M. de Graaf uit Vroomshoop.

KleurplaatOverijssels uitvindertje

beleeft

alles wordt beterde lucht wordt gezuiverdhet water weer helderen veiligheid eerster is voedsel te veelja ieder is welkomwant ieder kan wonenieder heeft werken ieder wordt oud

alles wordt mooierhet grijs wordt verbodeneen landschap moet boeienveelkleurigheid troefde kunsten gaan bloeiende vloek is passéde schoonheid wordt normgeen valsheid maar eenheidvan inhoud en vorm

innovatie

alles wordt nieuwde hemel de aarde de automobielde zon en de maan en het voetbalde buurman wordt aardigmijn partner begripvolde politie toeschietelijkmijn baas wordt royaal

en ikzelf? – tja ikzelf, hm‘k zou het even niet weten…

maar ga jij vast je gang!

Koos Geerds – dichter bij Overijssel