Artikel Fundament 2012-4

download Artikel Fundament 2012-4

of 32

Transcript of Artikel Fundament 2012-4

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    1/32

    leerbedrijven aangepast

    Klink Nijland biedtjongeren tweede kans

    Erkenningsregeling

    BinQ

    Partijen vertellen

    Hoe werkt het inde sector?

    Magazine over opleiding en

    scholing in de bouw en infra24AUGUSTUS 20124

    Vanaf pagina 13

    DOSSIERHet nieuweopleiden

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    2/32

    De erkenningsregeling voor leer-

    bedrijven in de bouw en infra is

    aangepast. De veranderingen

    uitgelegd. 4

    Wie bepaalt wat er aan opleiden en

    ontwikkelen gebeurt in de sector?

    De verschillende partijen

    aan het woord. 8

    Met het project BinQ biedt Klink Nijland

    jongeren een tweede kans. Zij wisselen

    hun wajong- of wsw-uitkering

    in voor een leerbaan.

    24

    InhoudErkend leerbedrijf Talboom Bestratingen 3

    Erkenningsregeling leerbedrijven aangepast 4

    41 diplomas voor medewerkers Koedooder 7

    Gouden erespeld voor directeur HACO Bouwopleidingen 7

    Hoe komt sectoraal beleid tot stand? 8

    Bouw sportkantine houdt leerlingen Van Agtmaal aan het werk 11

    Dossier Het nieuwe opleiden 13

    Betonboorders geschoold de werkvloer op 21

    Klink Nijland biedt jongeren een tweede kans 24

    Herziening kwalificatiedossiers bouw en infra 28

    Beroep in beweging: betonreparateur Jose Pereira de Azevedo 29

    Serviceberichten van Fundeon 30

    Adressen Fundeon 32

    DOSSIER HET NIEUWE OPLEIDENDe bouw- en infrasector krijgt de komende jaren grote behoefte aan

    goed opgeleide werknemers. Die gekwalificeerde vakmensen stromen

    niet uitsluitend vanuit het vmbo de sector in. Het dossier in deze

    Fundament toont welke opleidingsvormen er zijn, voor verschil-

    lende doelgroepen. 13

    2 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    3/32

    Leerlingen doen bij mijstraatervaring op

    Visie

    Na 12 september weten we welke poli-

    tieke partijen de voorkeur krijgen van de

    kiezer. Het is te hopen dat die partijen snel

    besluiten wie er samen gaan regeren.

    Want de bouw- en infrasector is er

    bij gebaat wanneer een nieuwe

    regering op korte termijn toekomst-

    bestendige beleidskeuzes maakt.

    In de bouw- en infrasector zijn in

    dit voorjaar al keuzes gemaakt

    rondom het opleiden en ontwik-

    kelen van personeel. In de cao van

    2012 is afgesproken dat er nieuwe

    opleidingsvormen komen, gericht

    op zijinstromers. Tegelijkertijd is

    besloten dat leerlingen geen salaris

    meer krijgen op de dagen dat ze naar

    school gaan.

    Met deze keuzes speelt de sector in op

    veranderende omstandigheden: bezui-

    nigen moet, maar dat doen we wel zo

    dat we ook in de toekomst gekwalifi-

    ceerd personeel kunnen opleiden. Laten

    we hopen dat de nieuwe regering met

    eenzelfde langere-termijnvisie zoekt naar

    oplossingen voor Nederland.

    Jolanda de Vries

    [email protected]

    Wat doet Talboom Bestratingen precies?

    We doen sierbestrating, bestrating in

    de grond-, water- en wegenbouw en we

    verrichten grondwerken voor bedrijven

    en particulieren. Zelf begon ik als straat-

    maker. Inmiddels ben ik leermeester

    en geef ik les aan een roc. Ik vind het

    belangrijk om betrokken te zijn bij mijn

    vak en leerlingen op te leiden.

    Is Talboom Bestratingen daarom

    erkend leerbedrij?

    Ja, het is belangrijk om mensen te

    hebben die weten hoe alles werkt. En

    om dat te leren, hebben ze scholing

    nodig. Vakmensen opleiden is niet alleen

    belangrijk voor mijn eigen bedrijf, maar

    ook voor de branche. Vooral nu er steeds

    minder vakmensen zijn.

    Zijn er nog andere voordelen aan zel

    opleiden?

    Leerlingen blijven vaak bij me in dienst. Ik

    leid dus mijn eigen vakkrachten op. Daar

    word je als bedrijf sterk van. Vakmanschap

    verdwijnt en leerlingen leren het echte

    straatwerk niet meer op school. Daar leren

    ze met machines werken, terwijl het juist

    goed is om ook echte straatervaring op te

    doen. Je brengt ze dus wat extra's bij.

    Marco Talboom is eigenaar van TalboomBestratingen BV in Etten-Leur. Hijrichtte zijn bedrijf acht jaar geledenop. Momenteel heeft hij acht mensenin dienst, waaronder drie leerlingen en

    twee leermeesters. Marco is zelf ookleermeester.

    www.talboombestratingen.nl

    i

    FUNDAMENT - augustus 2012 3

    ERKEND LEERBEDRIJF

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    4/32

    www.fundeon.nl/

    werkgever

    i

    AANPASSING ERKENNINGSREGELING

    LEERBEDRIJVEN BOUW EN INFRA

    Dagelijksebegeleiding

    vooral aanbegin opleidingcruciaal

    Strikte begeleiding door leermeesters is vooral aan het

    begin van de opleiding noodzakelijk. Als de leerling al

    langer met zijn opleiding bezig is, kan de begeleiding

    geleidelijk meer op afstand plaatsvinden. Die gedachte

    heeft geleid tot een aanpassing van de erkenningsrege-

    ling voor leerbedrijven in de bouw en infra.

    Het lijkt raar: een jaar nadat er een nieuwe erkennings-

    regeling is vastgesteld voor leerbedrijven in de bouw

    en infra, volgt een aanpassing. Aan de andere kant:

    als iets niet werkt zoals je vooraf had gedacht, is het

    dan niet beter om snel met een aanpassing te komen?

    Volgens het bestuur van Fundeon wel.

    KWALITEIT BORGENVorig jaar juli werd de erkenningsregeling voor het

    eerst in jaren aangepast. De reden daarvan was dat

    de sector de kwaliteit van leerbanen en stageplaatsen

    beter wilde kunnen borgen: een mbo-leerling die een

    opleiding in de bouw of infra volgt, moet verzekerd

    zijn van een goede leerbaan en uitstekende bege-

    leiding. En van de eisen die in de regeling kwam te

    staan, was dat op elke bouwplaats of werkplek met

    leerlingen, een leermeester aanwezig moest zijn.

    In de praktijk bleek dat niet altijd haalbaar te zijn.

    DAGELIJKS BEGELEIDENDagelijkse intensieve begeleiding door een leer-

    meester is vooral van belang tijdens de eerste zes

    maanden van de opleiding. Na zes maanden kan

    een leerling meestal al zo zelfstandig werken, dat de

    leermeester meer op afstand kan begeleiden. Dat geldt

    voor leerlingen op mbo-niveau 1 en 2. Voor leerlingen

    op niveau 3 kan de begeleiding al vanaf het begin

    op enige afstand plaatsvinden. Deze begeleiding op

    afstand houdt in dat de leermeester nog maar voor

    50 procent van zijn tijd op het werk waar de leerling

    4 FUNDAMENT - augustus 2012

    ACTUEEL

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    5/32

    Dagelijkse begeleiding

    door een leermeester

    is vooral in de eerste

    zes maanden van

    de opleiding erg

    belangrijk. Daarna kan

    de leerling geleide-

    lijk meer op afstand

    worden begeleid.

    werkzaam is, aanwezig moet zijn. Na twaalf maanden

    vervalt voor alle leerlingen de eis van de directe aanwe-

    zigheid van de leermeester.

    Als er op het werk waar een leerling werkzaam is geen

    leermeester aanwezig is, hoort er wel een begeleidend

    vakman aanwezig te zijn die de leerling het vak kan

    leren. Daarnaast is de leermeester altijd - telefonisch

    - bereikbaar voor de leerling. Vanzelfsprekend blijft

    de leermeester verantwoordelijk voor de voortgang

    en beoordeling van de leerling, gedurende de gehele

    opleiding.

    TAKEN VAN EEN LEERMEESTERIn een aantal bedrijven is sprake van een leermeester

    die alle begeleidingswerkzaamheden van leerlingen

    in het bedrijf cordineert. Deze cordinerend leer-

    meester kan taken overnemen die primair toebehoren

    aan de leermeester die de leerling dagelijks begeleidt

    en beoordeelt, zoals administratieve taken. Deze

    cordinerend leermeester is geen vervanger van de

    leermeester die de dagelijkse begeleiding en beoor-

    deling van de leerling doet. Voor praktijktoetsen is de

    dagelijks begeleidende leermeester verantwoordelijk

    en deze moet daarom per se aanwezig zijn als de leer-

    ling een praktijktoets doet.

    BEGELEIDEND VAKMANIn de nieuwe erkenningsregeling is een rol wegge-

    legd voor de begeleidend vakman. Voor leerlingen op

    niveau 1 en 2 kan deze na zes maanden - en bij een

    FUNDAMENT - augustus 2012 5

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    6/32

    leerling op niveau 3 vanaf het begin - worden ingezet.

    Een begeleidend vakman is een medewerker van het

    bedrijf die tijdens zijn dagelijkse werk de hem toever-

    trouwde leerlingen begeleidt en vakkennis overdraagt.

    De begeleidend vakman neemt niet de verantwoor-

    delijkheden van een leermeester over. De leermeester

    beoordeelt de deelnemer.

    VERKORTE LEERMEESTERCURSUS

    Bij enkele erkend leerbedrijven hebben begeleidend

    vakmannen in de dagelijkse praktijk een deel van de

    begeleiding van leerlingen overgenomen van leer-

    meesters. Hoewel de leerling een deel van het vak kan

    leren van de begeleidend vakmannen, blijft het van

    belang dat de leerling onder de hoede blijft van een

    gecertificeerd leermeester. De leermeester bespreekt

    de voortgang met de leerling, spreekt de leerling aan

    op zijn werkhouding als dat nodig is en beoordeelt de

    praktijktoetsen en competentieontwikkeling. Als een

    begeleidend vakman deze taken - of delen ervan - op

    zich wil nemen, heeft hij een leermeestercertificaat

    nodig. Deze begeleidend vakmannen kunnen op basis

    van hun ervaring in de begeleiding, hiervoor in de regel

    een verkorte leermeestercursus volgen.

    AUDITS LEERBEDRIJVENOm te zorgen dat de leeromgeving van de leerling

    daadwerkelijk zo goed is als volgens de erkennings-

    regeling zou moeten, neemt Fundeon elk leerbedrijf

    een audit af. Minimaal n keer per twee jaar komt

    de adviseur Beroepspraktijk daarvoor langs bij elk

    erkend leerbedrijf. Doel daarvan is vooral ook om

    te bekijken hoe de leeromgeving nog beter kan

    worden.

    Alleen gecertificeerde

    leermeesters mogen

    leerlingen beoordelen.

    Om leermeester te

    worden en te blijven

    volgen zij eens per

    twee jaar een nascho-

    lingscursus.

    6 FUNDAMENT - augustus 2012

    RUBRIEKACTUEEL

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    7/32

    Gouden erespeld voordirecteur HACO BouwopleidingenHenk Bakker, voormalig directeur

    van HACO Bouwopleidingen,heeft begin juli uit handen van

    Frans Kokke, directeur Markt en

    Ontwikkeling van Fundeon, de

    gouden erespeld van Fundeon

    gekregen. Hij heeft deze ere-

    speld gekregen vanwege zijn

    inzet voor het beroepsonderwijs

    in de bouw.

    Bakker begon als instructeur bij de toenmalige Stichting

    Leerling Werkplaats. In 2000 werd hij directeur van HACO

    Bouwopleidingen. Al die jaren zette hij zich in voor het

    beroepsonderwijs in de bouw. Dat deed hij in de Regio-

    nale Commissie Beroepsonderwijs-bouw, door betrokken

    te zijn bij het ontwikkelen van onderwijsproducten van

    Fundeon en door letterlijk en figuurlijk een steentje bij te

    dragen aan maatschappelijke projecten. Bakker was altijd

    erg betrokken bij zijn leerlingen. Tegelijkertijd was hij ook

    streng voor ze, maar altijd vanuit de gedachte om ze op

    te leiden tot goede vakmannen. Kokke prees zijn staat van

    dienst. Onder toeziend oog van zijn familie, medewerkers

    van Fundeon, oud-collegas, commissieleden, leerlingen

    en vele anderen kreeg hij tijdens zijn afscheid als directeur

    de erespeld. Bakker was blij verrast en vereerd met deze

    vorm van erkenning en waardering.

    KORT NIEUWS

    Bij Koedooder BV is een groot deel van de medewerkers binnen

    het bedrijf opgeleid door collega-vaklieden. Tegenwoordig is dit

    echter niet voldoende om aan te tonen dat het bedrijf beschikt

    over het juiste vakmanschap. Ruim twee jaar geleden koos

    Koedooder BV voor een bedrijfsbreed scholingstraject voor de

    individuele medewerker met een drieledige aanpak: het vastleggen

    van de aanwezige vakkennis en vaardigheden, het bevorderen van

    onderlinge uitwisseling van kennis en het vergroten van begrip

    voor elkaars werkzaamheden. Alle medewerkers volgden een

    opleidingstraject bij opleidingsinstituut BGA Nederland en het

    Radius College. Twee jaar werkten zij aan het bewijzen van hun

    vakmanschap, aangevuld met les in onderdelen die men minder

    beheerste. Alle 41 medewerkers hebben aan het einde aange-

    toond over de juiste competenties te beschikken.

    Bij gespecialiseerd

    aannemingsbedrijf

    Koedooder BV in

    Blokker hing vrijdag

    20 juli de vlag uit: 41

    vakmensen verzil-

    verden die dag hun

    vakkennis met een

    mbo-diploma.

    41 diplomas voor medewerkers Koedooder

    FUNDAMENT - augustus 2012 7

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    8/32

    Maandelijks schuiven Nico van Til, Gijs Buijs, Joba

    van den Berg, Mieke van Veldhuizen en Gijs Lokhorst

    samen aan tafel. De eerste drie zitten er namens de

    werkgevers, de laatste twee namens werknemers.

    Gezamenlijk vormen zij Dageljiks Bestuur cao-partijen

    (DB cao) voor de bouwnijverheid en werken ze

    afspraken uit het cao-akkoord uit tot beleid. Daarna

    zien ze ook toe op de uitvoering daarvan.

    AAN DE BEL TREKKENDB cao is de piek in de kerstboom, omschrijft Van

    den Berg. Die kerstboom bestaat verder uit diverse

    organisaties, zoals het clusterbestuur Bedrijfstak-

    eigenregelingen (Bter) - waaronder het O&O-fonds - en

    uitvoeringsorganisaties zoals Fundeon en Arbouw. Het

    O&O-fonds is de schatkistbewaarder van onze sector.

    Juridisch gezien bekrachtigt deze organisatie ook de

    financile besluiten die wij als DB cao-partijen maken,

    vervolgt Van den Berg. Projecten worden immers gefi-

    nancierd vanuit het O&O-fonds, licht Nico van Til toe.

    DB cao-partijen stelt het beleid vast. Het O&O-fonds

    is puur financieel gestuurd. We stellen voorwaarden

    voor subsidieverstrekking op en kijken daarbij onder

    meer naar het toetsingskader van het ministerie.

    Daarnaast is het ook het O&O-fonds dat aan de bel

    trekt als er meer geld dreigt te worden uitgegeven dan

    er binnen komt. Van Til: We waren een fonds met rede-

    lijk riante algemene reserves. Jarenlang konden we de

    premies daardoor bevriezen. Maar door de teruggang

    in het aantal werknemers, hebben we een afnemend

    vermogen. Daardoor is het noodzakelijk om ons budget

    bij te stellen.

    STOPPEN MET TAKENDe noodzaak om minder geld uit te geven, is te merken

    op alle fronten. Zo is aan de cao-tafel besloten om over

    de schooldag van leerling-werknemers geen loon uit

    te betalen. Hierdoor zijn de loonkosten van leerlingen

    lager en kunnen de tegemoetkomingen uit de sector

    ook worden verlaagd.

    Daarnaast hebben uitvoeringsorganisaties - zoals

    Fundeon - de opdracht gekregen om vanaf 2013

    10 procent op hun jaarbudget te bezuinigen. Als DB

    cao-partijen bepalen we overigens niet hoe Fundeon die

    bezuiniging doorvoert, benadrukt Van den Berg. Het is

    aan het bestuur en de directie van Fundeon om te kijken

    hoe efficinter gewerkt kan worden en zo nodig een

    voorstel te doen om met bepaalde taken te stoppen. Op

    basis van dat voorstel, neemt DB cao dan een besluit.

    AANSCHUIVEN BIJ ALLE TAFELSDat bestuur van Fundeon bestaat deels uit dezelfde

    vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers

    als in andere sectorgeledingen. Als vakbondsbestuur-

    ders schuiven Mieke en ik nagenoeg op alle tafels

    aan, vertelt Gijs Lokhorst. Namens werkgevers zitten

    verschillende mensen aan tafel. Als vakbondsbestuur-

    ders hebben we daardoor het voordeel dat we exact

    www.bter-bouw.nl

    www.bouwendneder

    land.nl

    www.fnvbouw.nl

    www.cnvvakmensen.nl

    i

    WERKGEVERS EN WERKNEMERS BEPALEN SAMEN SECTORAAL BELEID

    DB cao-partijen is de

    DE VISIE VAN FUNDEONAlgemeen directeur Sander van Bodegraven van Fundeon kan zich goed vinden in de rol die zijn organisatie

    in de sector heeft. Enkele jaren geleden hebben we - met alle betrokken partijen - uitgesproken dat Fundeon

    een uitvoerend en een kennisinstituut is. Die rol hebben we sindsdien goed weten te vervullen. We delen onze

    kennis en ervaring met de werkgevers- en werknemerspartijen en voeren daarna graag het beleid uit dat cao-

    partijen samen afstemmen. Soms is het wel lastig om precies af te bakenen waar beleid stopt en de uitvoering

    Voor werkgevers en werknemers in de bouw en infra, zijn de adviseurs van Fundeon het eerste

    aanspreekpunt als het gaat om het opleiden en ontwikkelen van personeel. Wat Fundeon aan diensten

    en producten biedt op dat gebied, is door diezelfde werknemers en werkgevers bedacht. Zij hebben

    daarvoor de opdracht - via diverse overlegstructuren en organisaties - bij Fundeon neergelegd.

    8 FUNDAMENT - augustus 2012

    RUBRIEK

    8

    MENING

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    9/32

    weten welke belangen er aan welke tafels spelen. De

    werkgeversvertegenwoordigers hebben daarvoor

    meer overdracht nodig.

    NIEUWE ERKENNINGSREGELINGSoms is dat lastig, zoals bij het vaststellen van de

    nieuwe erkenningsregeling. Van Veldhuizen: Ons

    streven was om tot betere leerplekken voor leerlingen

    te komen. Vorig jaar bereikten we daarover overeen-

    stemming in het bestuur van Fundeon. De werkgevers-

    vertegenwoordigers zijn daarna echter teruggefloten

    door hun achterban. Voor een deel kan ik me daar

    ook wel iets bij voorstellen: we zitten in een crisis

    en bedrijven zagen het als een verzwaring. Maar we

    hadden al aanpassingen gedaan en volgens mij lag er

    iets dat goed werkbaar was.

    ZIJINSTROMERS OPLEIDENIn de meeste gevallen lukt het om met de gehele sector

    en alle organisaties eenzelfde kant uit te bewegen. Een

    piek in de kerstboom

    begint. Ook omdat je als uitvoerder wordt aangesproken op het beleid. Bij de aanpassing van de tegemoetko-

    mingsregeling - de subsidie uit de sector op de loonkosten van leerlingen - is het voor onze adviseurs Beroeps-

    praktijk bijvoorbeeld wel heel belangrijk om het beleid goed te kunnen uitleggen. In zon geval wil je daarom

    graag invloed hebben op de manier waarop het beleid wordt vertaald in reglementen en hoe dit wordt gecom-

    municeerd richting de betrokkenen. Dat kan ons uitvoerende werk toch weer gemakkelijker maken.

    Nico van TilJoba van den Berg

    FUNDAMENT - augustus 2012 9

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    10/32

    PRAKTIJK

    goed voorbeeld daarvan is dat in de cao Bouwnijver-

    heid afspraken zijn gemaakt over nieuwe vormen van

    opleiden, zodat ook zijinstromers eerder een diploma

    kunnen halen. Voordat DB cao-partijen bijeenkomt,

    hoor ik van mijn collega Annemiek Scholten wat er is

    besproken in het bestuur van Fundeon, licht Van den

    Berg toe. Bij Fundeon weet men veel beter wat er

    speelt op onderwijsgebied dan bij andere organisaties.

    Fundeon signaleert de trends en geeft bij ons ook aan

    wat dit betekent voor het budget en welke keuzes er

    gemaakt moeten worden. Mede om die reden had de

    directie van Fundeon zitting in de werkgroep Onder-

    wijs die de cao-onderhandelingen voorbereidde. Met

    het anticyclisch opleiden (aco) als voorloper kwam het

    idee van kwalificerend opleiden prominent naar voren

    in deze werkgroep, weet Van Veldhuizen. Het ligt nu

    op de tafel van DB cao-partijen om het verder uit te

    werken. Dat Fundeon in de uitvoering van kwalifice-

    rend opleiden een rol krijgt, staat voor werkgevers en

    werknemers wel vast. Fundeon is objectief en neutraal

    als het gaat om opleidingen en assessments. Daarmee

    bewaakt Fundeon de kwaliteit, vindt Lokhorst. We

    zijn er trots op dat we zon paritair kennisinstituut als

    Fundeon hebben, vervolgt Van den Berg.

    VOORLOPER PERSONEELSONTWIKKELINGDe wisselwerking tussen de uitvoering van opleidings-

    en ontwikkelvoorzieningen en het maken van nieuw

    beleid, zorgt dat de bouw- en infrasector een voorloper

    is op dit gebied, zo ervaren de bestuurders. Het Loop-

    baantraject Bouw & Infra, de EVC-centra Bouw & Infra

    en de ontwikkelingen op het gebied van kwalificerend

    vakmanschap zijn daar de voorbeelden van. Lokhorst:

    Werkgevers en werknemers bepalen de richting van

    Fundeon. Tegelijkertijd maken de sociale partners

    gebruik van de kennis die er bij Fundeon is en bij het

    maken van beleid maken ze gebruik van de ervaring

    die door de mensen van Fundeon is opgedaan. Door

    die uitwisseling zorg je dat er goede uitvoering is en

    dat er draagvlak is in de gehele sector.

    Bij Fundeon

    weet men

    veel beter wat

    er speelt oponderwijsge-

    bied dan bij

    andere organi-

    satiesDE GENTERVIEWDENNico van Til is ondernemer en heeft zitting in

    het bestuur van Bouwend Nederland. Vanuit dit

    bestuur heeft hij tevens zitting in het clusterbe-

    stuur Bter-regelingen (als werkgeversvoorzitter).

    Mieke van Veldhuizen werkt bij FNV Bouw. Gijs

    Lokhorst werkt bij CNV Vakmensen. Beiden

    hebben namens de werknemers zitting in de

    besturen van de paritaire organisaties in de sector,

    zoals Fundeon.

    Joba van den Berg is directeur Sociale Zaken &

    Ledenservice van Bouwend Nederland. Samen

    met enkele beleidsmedewerkers in dienst

    van de werkgeversorganisatie, cordineert zij

    dat alle werkgevers die zitting hebben in de

    besturen van paritaire organisaties, de juiste

    informatie hebben en ondersteunt hen daarbij.

    Alle genterviewden maken deel uit van DB cao-

    partijen Bouwnijverheid en hebben meeonder-

    handeld over de cao van 2012.

    Gijs LokhorstMieke van Veldhuizen

    10 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    11/32

    www.vanagtmaal.nl

    www.facebook.com/

    spbgroep.bozgroep

    i

    Het was hoog tijd voor een nieuwe

    kantine bij voetbalvereniging Victoria

    in Oudenbosch. De gemeente miste

    hiervoor alleen toereikend budget.

    Daarom heeft Aannemersbedrijf Van

    Agtmaal B.V. het initiatief genomen

    om dit project met leerlingen te gaan

    bouwen en op zoek te gaan naar plaat-

    selijke sponsoren.

    BOUW SPORTKANTINE HOUDT LEERLINGEN VAN AGTMAAL AAN HET WERK

    Voldoening haal jeuit echte klussen

    Zelfs de tekeningen zijn gemaakt door een midden-

    kaderleerling: Bas Lazeroms, vertelt Cees Bakkers,

    projectleider bij Van Agtmaal. Deze levensechte

    opdracht heeft volgens de leerling veel opgeleverd.

    Lazeroms: Met alleen een grove schets van de

    architect ben ik aan de slag gegaan. Ik ben eigenlijk in

    het diepe gegooid, maar heb daardoor veel geleerd.

    Je moet met veel zaken rekening houden, zoals de

    gebruiksruimte, ventilatie, daglicht, duurzaamheid en

    de kosten. Ik heb het bouwbesluit helemaal door-

    geakkerd en alle bouwkundige details uitgewerkt.

    Op school had ik het niet zo goed kunnen leren. Veel

    van mijn studiegenoten krijgen alleen gesimuleerde

    opdrachten.

    ONDERNEMEND TEKENTALENTAls klap op de vuurpijl zijn de tekeningen van de

    talentvolle leerling gelijk goedgekeurd. Ik ga wekelijks

    kijken bij het project en het is heel bijzonder om te zien

    hoe de tekening nu daadwerkelijk wordt uitgewerkt. Ik

    heb de smaak wel te pakken. Ik ben nog steeds aan het

    werk bij Van Agtmaal, maar heb ook een eigen teken-

    bureautje opgericht, Rainbow Engineering. De eerste

    opdracht is binnen, glundert Lazeroms.

    MINIMAAL VIJF LEERLINGENHet project is door Fundeon erkend als leerlingbouw-

    plaats. Dat is in tijden van crisis best bijzonder te

    noemen. Gemiddeld werken er tien leerling-metselaars

    Leerling Bas Lazeroms (rechts) heet de nieuwe kantine van voetbalvereniging

    Victoria getekend. Projectleider Cees Bakkers was daarbij zijn opdrachtgever.

    FUNDAMENT - augustus 2012 11

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    12/32

    ACHTERGROND

    en -timmermannen op deze bouw, vertelt Bakkers.

    Leerlingen uitplaatsen in de praktijk is momenteel erg

    lastig, maar bij Van Agtmaal staat opleiden hoog in het

    vaandel. Ook in tijden dat het met de bouw minder

    goed gaat blijven wij leerlingen opleiden. Wij hebben

    altijd minimaal vijf leerlingen in dienst, vertelt hij. Het

    aannemersbedrijf leidt vanaf de eerste dag op. Ik ben

    in 1964 als leerling begonnen en werk nu met mijn 63

    jaar nog steeds n dag in de week bij het bedrijf om de

    cordinatie van het leerlingwezen te doen.

    BETREURENSWAARDIGVan Agtmaal beseft terdege dat het juist nu de tijd is om

    op te leiden. Bakkers: De gemiddelde leeftijd is relatief

    hoog bij het bedrijf. Dat is sectorbreed ook het geval.

    De vergrijzing moet worden opgevangen door jonge

    aanwas. En die kunnen we alleen maar vasthouden als

    we ze een goede opleidingsplek bieden. De projectleider

    vindt het betreurenswaardig dat veel bouwbedrijven de

    kop in het zand steken en alleen een korte-termijnvisie

    hebben. In heel zwaar weer is het lastig om vooruit

    te denken en er zijn bedrijven die maar net het hoofd

    boven water kunnen houden. Maar er zijn ook voldoende

    bedrijven die wel zouden kunnen opleiden, maar zich niet

    verantwoordelijk voelen voor een goede praktijkoplei-

    ding. Dat vind ik jammer, zeker als net die bedrijven het

    hardst roepen dat de jeugd van tegenwoordig niets kan.

    Geef ze dan een kans op een goede praktijkopleiding en

    goede begeleiding, benadrukt Bakkers.

    BEHANDEL ZE ALS JE ZOONBij Van Agtmaal werken tien leermeesters. Bakkers: Ik

    geef de leermeesters altijd mee: behandel de leerling

    als je zoon. Voed ze op, spreek ze aan en motiveer ze.

    De leermeester is verantwoordelijk voor de beoorde-

    ling en begeleiding van de leerlingen. Wij zien er

    scherp op toe dat het leermeesterschap goed wordt

    vormgegeven. Samen met opleidingsbedrijf SPB in

    Bergen op Zoom bespreken we de vorderingen van

    de leerlingen en eventuele verbeter- en aandachts-

    punten. We letten er bijvoorbeeld op dat de opleiding

    en toetsen passen bij de tijdsgeest. We krijgen steeds

    meer te maken met renovatie en onderhoud en er is

    vaak behoefte aan allround vaklieden. Daar nemen we

    de leerlingen in mee.

    ECHTE KLUSSEN, GOEDE BEGELEIDINGDat beaamt Dion Hagens (17), die de opleiding

    Metselaar (mbo-niveau 2) volgt. Bij Van Agtmaal

    leren we niet alleen het standaardwerk. Ik leer ankers

    indraaien, isoleren en dorpels leggen. Naast deze

    technische kant leer ik ook veel op persoonlijk vlak.

    Het metselen gaat me best goed af. Als ik zie dat

    andere gasten wat meer moeite hebben met het werk,

    begeleid ik hen ook een beetje. Deze rol bevalt me

    wel. Hagens vervolgt: Ik ben blij dat ik op dit project

    aan de slag mag. Ik word goed begeleid en leer veel

    van de leermeesters die de hele tijd aanwezig zijn.

    En van een echte uitvoerder of projectleider neem ik

    tenminste iets aan, grapt Hagens. Veel medeleer-

    lingen zitten thuis of op de werkplaats van het

    opleidingsbedrijf. Een muurtje metselen doen ze niet

    zo secuur omdat het de week erop toch weer wordt

    afgebroken. Dat werkt niet echt motiverend. Voldoe-

    ning haal ik uit echte klussen, zoals het bouwen van

    deze sportkantine.

    Leerling Dion

    Hagens is blij dat

    hij aan de slagkan op een echt

    project. Veel

    medeleerlingen

    zitten thuis o op

    de werkplaats

    van het oplei-

    dingsbedrij.

    Op school had ik

    het niet zo goed

    kunnen leren

    12 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    13/32

    HET NIEUWEOPLEIDEN

    DOSSIER BEHOREND BIJ FUNDAMENT 4, AUGUSTUS 2012

    Daarom besloot de directie van het Volendamse bedrijf

    al in 2008 om het hele jaar door twintig bblers op te

    leiden. Kijk, zegt Prudon terwijl hij wijst naar twee

    grafieken met de leeftijdsopbouw van het personeels-

    bestand, de eerste grafiek dateert uit 2008, de

    tweede is van dit jaar. Je ziet duidelijk dat het aantal

    jonge werknemers is toegenomen.

    Maar hoe zorg je ervoor dat jongeren ook blijven?

    Wij behandelen bblers als normale werknemers en

    niet als uitzendkrachten. Als er geen werk is, sturen we

    ze niet naar huis, maar laten ze hand- en spandiensten

    doen, zoals klusjes in de werkplaats. En we nodigen ze

    natuurlijk uit voor feesten en partijen. Let wel: daar zit

    een visie achter. Wij geloven namelijk dat het leveren

    van kwaliteit de beste garantie is om deze zware tijden

    HOOFD P&O RON PRUDON VAN HSB BOUW

    Alsof je een kennisinjectie toedient

    De komende vijf jaar gaan ongeveer

    tien medewerkers per jaar met

    pensioen, zegt Ron Pudron, hoofd p&o

    bij HSB Bouw. Daardoor dreigt kennis

    verloren te gaan. En dat kan niet, want

    HSB onderscheidt zich juist doordat

    het kwaliteit levert. En kennis staat voor

    kwaliteit. Dus moet je tijdig maatregelen

    nemen zodat het kennisniveau op peil

    blijft in de organisatie.

    Ron Prudon is hoofd

    p&o bij HSB Bouw in

    Volendam.

    FUNDAMENT - augustus 2012 13

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    14/32

    door te komen. Kwaliteit komt voort uit

    betrokkenheid van het eigen personeel.

    Niet voor niets noemen wij onszelf

    betrokken bouwers. En die benadering

    slaat aan: alleen al het afgelopen jaar

    hebben we vier jongeren aangenomen.

    Met de instroom zit het dus wel goed.

    Maar is dat voldoende?

    Bij lange na niet. Zelfs wanneer je goed

    gekwalificeerde jongeren aanneemt, is de

    vakinhoudelijke kennis van oudere werkne-

    mers niet zomaar te vervangen. Daarnaast

    speelt er nog een ander probleem: veel van

    onze oudere vaklieden zijn leermeester en

    hebben dus veel expertise in het opleiden

    en begeleiden van leerlingen. Die kennis

    dreigt nu te verdwijnen. Dat zou betekenen

    dat onze opleidingcapaciteit afneemt. En

    dat mag natuurlijk niet gebeuren.

    Hoe voorkom je dat het kennisniveau

    daalt?

    Tja, dat is dus de uitdaging! Je moet ervoor

    zorgen dat het kennisniveau een impuls

    krijgt. Alsof je de organisatie bij wijze van

    spreken een kennisinjectie toedient.

    Daarom heb ik 37 timmermannen naar

    anticyclisch opleiden (aco) gestuurd; dat

    was een uitstekende manier om in korte

    tijd medewerkers op te leiden. En boven-

    dien kostenneutraal. Onze metselaars

    en schilders hebben een vergelijkbaar

    traject doorlopen. Daarnaast zijn we

    begonnen met het opleiden van nieuwe

    leermeesters.

    Aco is afgerond. Hoe ga je nu verder?

    Er is een nieuwe opleiding opgezet waarbij

    ervaren timmermannen versneld een

    allround diploma op niveau 3 kunnen halen.

    Voorwaarde is wel dat ze al een diploma op

    niveau 2 hebben. Ik verwacht veel van deze

    vorm van opleiden; juist omdat de opleiding

    wordt afgestemd op de individuele behoefte

    van de deelnemer. Het is echt maatwerk: een

    vakman krijgt alleen de vakken die hij nog

    niet beheerst. In september beginnen de

    eerste drie medewerkers met de versnelde

    opleiding. Als dat goed gaat, ga ik ervan uit

    dat er nog meer volgen.

    Hoe zit het met de opleiding van

    zijinstromers?

    Op dit moment is er voldoende aanbod

    van personeel, dus is het niet nodig om via

    zijinstroom personeel te werven of op te

    leiden. Daarom focussen wij op de instroom

    van bblers en de doorstroom van eigen

    medewerkers.

    Jan Willem Aardema

    JOHN SCHOKKERJohn Schokker (29) is timmerman.

    Via de beroepsbegeleidende

    leerweg (bbl) heeft hij geruime tijd

    geleden zijn diploma Timmerman

    op mbo-niveau 2 behaald.

    Binnenkort begint hij aan de

    versnelde opleiding voor Allround

    timmerman op mbo-niveau 3.

    Schokker: Toen ik jonger was,

    had ik geen zin om verder te

    leren. Het idee om nog een paar

    jaar op school te zitten, stond me

    tegen. Ik wilde gewoon werken.

    Daarnaast leek een vervolgoplei-

    ding me op dat moment ook te

    moeilijk. Nu ik een paar jaar

    werkervaring heb, denk ik daar

    anders over. De opleiding is korter

    - ik hoef alleen de onderdelen te

    volgen die ik nog niet beheers. Ik

    denk ook dat de stof voor mij

    gemakkelijker te behappen is.

    Juist door mijn werkervaring.

    50-55 50-60 60-6545-5040-4535-4030-3525-3020-2515-20

    45

    40

    35

    30

    25

    20

    15

    10

    5

    0

    50-55 50-60 60-6545-5040-4535-4030-3525-30

    Leeftijdsopbouw bouwplaatsmedewerkers HSB Bouw

    2008

    2012

    20-2515-20

    45

    40

    35

    30

    25

    20

    15

    10

    5

    0

    14 FUNDAMENT - augustus 2012

    RUBRIEKDOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    15/32

    Het nieuwe opleidenDe bouw- en infrasector krijgt de komende jaren grote behoefte aan goed opge-

    leide werknemers. Daar is iedereen van overtuigd. Die gekwalificeerde vakmensen

    stromen niet uitsluitend vanuit het vmbo via leerbanen de sector in. Ook daarover

    is geen discussie. Maar de vraag is wel hoe de sector dan aan voldoende gekwa-

    lificeerde mensen kan komen. Dit dossier laat zien welke manieren van opleiden

    mogelijk zijn.

    Een diplomavoor een baan

    Waar het vroeger voldoende was dat

    de werkgever wist wat een werknemer

    kon, hecht men tegenwoordig aan een

    officieel papiertje. Dat heeft verschil-

    lende oorzaken. Zo wil een opdracht-

    gever steeds vaker vooraf zekerheid dat

    een bedrijf de gevraagde kwaliteit kan

    leveren. Certificaten en diplomas van

    werknemers bieden dat deels. Daarnaast

    wisselen werknemers steeds vaker van

    baan. Een nieuwe werkgever kan onder

    meer aan diplomas zien, welke kennis de

    werknemer in huis heeft.

    NIEUWE OPLEIDINGENDe roep om diplomas en certificaten

    leidt tot nieuwe opleidingen, of kwalifica-

    ties. In de bouw- en infrasector zijn er de

    afgelopen jaren bijvoorbeeld kwalificaties

    gekomen voor betonboorder, betonrepa-

    rateur, allround steigerbouwer en sloper.

    Op basis van deze kwalificaties kunnen

    opleiders - zoals rocs - een opleiding

    aanbieden. Werknemers kunnen aan

    de hand van de kwalificatie hun werk-

    ervaring omzetten in een certificaat of

    diploma. Dat doen zij via een evc-traject.

    Personeelsomvangbouw en infraTijdens de economische crisis is het aantal werknemers dat onder de bouw-cao valt,

    gedaald met 17 procent. In tweeneenhalf jaar is het aantal werknemers daarmee

    gedaald van 163 duizend naar 135 duizend. Dat betekent niet dat deze vakmensen alle-

    maal uit de sector zijn verdwenen. Deels zullen ze voor zichzelf zijn begonnen (zzpers)

    of via uitzendbureaus - en dus via de uitzend-cao - in de sector werken.

    Als de bouwproductie de komende jaren aantrekt, zal het aantal benodigde werknemers

    stijgen. Prognoses van het Economisch Instituut Bouwnijverheid (EIB) gaan ervan uit dat

    in 2017 de behoefte aan werknemers nagenoeg weer terug is op het niveau van 2009.

    DAN HALEN WE ZE TOCH UIT HET OOSTEN!?Het tekort aan arbeidskrachten is in het

    verleden opgelost door werknemers te

    werven uit Polen en andere voormalige

    Oostbloklanden. Over een paar jaar is

    het echter niet meer vanzelfsprekend dat

    vakkrachten uit die landen naar Nederland

    willen komen. De landen in Midden- en

    Oost-Europa (MOE-landen) zijn bezig met

    een economische inhaalslag, waardoor de

    werkgelegenheid daar groeit. En net als

    in Nederland, hebben ook deze landen te

    maken met ontgroening en vergrijzing.

    Wanneer de sector wil blijven insteken op

    arbeidsmigratie, zal dit vanuit landen buiten

    Europa moeten gebeuren. Het grotere

    cultuurverschil kan hiervoor een belemme-

    ring zijn, evenals Europese wetgeving.

    INSTROOM IN DE SECTOROp basis van jarenlange gegevens

    blijken net gediplomeerde school-

    verlaters twee derde van de nieuwe

    instroom in de sector te zijn. Een

    derde bestaat uit zijinstromers. Deze

    laatste groep heeft in het algemeen

    geen passend vakgericht diploma en

    dat verklaart deels waarom de helft

    van de werknemers in de bouw en

    infra geen startkwalificatie heeft.

    FUNDAMENT - augustus 2012 15

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    16/32

    Zijinstromen,doorstromen enterugstromenMinimaal een derde van de toekomstige werknemers in

    de bouw en infra, gaat zonder passende beroepsgerichteopleiding aan de slag.

    Om te zorgen dat zij kunnen aantonen dat zij hun werk goed

    kunnen uitvoeren, is het van belang dat zij alsnog diplomas en

    certificaten kunnen halen op hun vakgebied. In de cao Bouw-

    nijverheid 2012 hebben werkgevers- en werknemerspartijen

    afspraken gemaakt over een nieuw toekomstbestendig, duur-

    zaam en betaalbaar opleidingsstelsel.

    De cao-partijen maken daarbij onderscheid tussen het opleiden

    van werknemers jonger dan 23 jaar en ouder dan 23 jaar. Voor die

    laatste groep steekt de bouw- en infrasector in op werkend leren

    en kwalificerend vakmanschap. Dit houdt in dat het de voorkeur

    heeft dat 23-plussers volop aan het werk gaan in de sector en

    al werkend het vak leren. Door het volgen van cursussen, (deel)

    opleidingen naast het werk en het doorlopen van evc-trajecten

    kunnen zij certificaten en diplomas halen.

    Al tientallen jaren leren jongeren voor een baan via het

    middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Zij kunnen daarbijkiezen voor de beroepsopleidende leerweg (bol) of deberoepsbegeleidende leerweg (bbl). Mbo-opleidingenworden gegeven door rocs, de regionale opleidingscentra.Over het algemeen zijn dit grote scholengemeenschappen diembo-opleidingen in vele sectoren geven. Via de website www.fundeon.nl/zoek/opleidingen is te zien welke rocs oplei-dingen richting de bouw en infra aanbieden. Bol- enbbl-leerlingen staan altijd ingeschreven aan een roc.

    ALS JE VERDER WILT, DAN ZIJNDIPLOMAS NOODZAKELIJK

    DENNIS ONRUST (22) ZIT VANAF ZIJN 13DE OP DE

    MOBIELE KRAAN VAN ONRUST BESTRATINGEN,HET BEDRIJF VAN ZIJN VADER, GEVESTIGD IN HETDRENTSE NIEUW-BUINEN. EERST N DAG IN DEWEEK, MAAR AL SNEL WERD DAT FULLTIME.

    Ik begon zo jong met werken, omdat leren op school mij

    niet zo gemakkelijk af ging. In de dagelijkse praktijk blijk

    ik veel gemakkelijker te leren. Dennis volgde bij Go Infra

    de opleiding voor aankomend riolerings- en wegenwerker.

    Vervolgens haalde hij zijn diplomas Opperman en Water-

    bouwer. Toen de evc-adviseur met een voorstel kwam

    om de opleiding machinist grondverzet te gaan doen, leek

    mij dat wel wat. Als je verder wilt - of dat nu in het eigen

    bedrijf of elders is - dan heb je diplomas nodig.

    Het evc-traject is Dennis prima bevallen. Mijn evc-advi-

    seur Ad Vermonden legt alles heel goed uit. Hij motiveert

    me en dat geeft me veel doorzettingsvermogen. Op

    termijn wil Dennis zijn uitvoerderspapieren halen. Deze

    manier van leren en diplomas halen is gewoon super

    geschikt voor mij.

    STAGE- OF ARBEIDSOVEREENKOMSTEen bbl-leerling heeft een arbeidsovereenkomst met het leerbe-

    drijf. In de bouw- en infrasector kan dit het individuele leerbedrijf

    zijn of het regionale opleidingsbedrijf. Deze arbeidsovereenkomst

    wordt afgesloten voor minimaal de duur van de opleiding. De

    bbler is dus officieel in dienst bij het bedrijf en ontvangt een

    salaris en een studiekostenvergoeding.

    Met een bol-leerling sluit een erkend leerbedrijf een stageover-

    eenkomst af. In de meeste gevallen heeft de leerling daardoor

    recht op een stage- en reiskostenvergoeding. Deze leerling is

    dus niet in dienst van het leerbedrijf.

    De traditionele

    16 FUNDAMENT - augustus 2012

    DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    17/32

    De afgelopen drie jaar hebben werkne-mers in de bouw en infra vakmodules

    kunnen volgen via het anticyclisch oplei-dingsplan (aco) Bouw Door, Leer Verder!Deze vakmodules omvatten elk eenafgebakend deel van een mbo-opleiding.

    De werknemers kregen theorie- en

    praktijklessen, onder verantwoording van

    opleidingsbedrijven in de bouw en infra.

    Ervaren instructeurs van de opleidingsbe-

    drijven gaven in de meeste gevallen deze

    vakmodules. Afhankelijk van het onderwerp

    duurde n vakmodule minimaal drie en

    maximaal dertig dagen.

    Bouw Door, Leer Verder! was een tijdelijke

    mogelijkheid om werknemers extra te

    scholen, gedurende de economische crisis.

    Met de ervaring die de sector hiermee

    heeft opgedaan, wordt gekeken hoe

    deze manier van opleiden structureel kan

    worden aangeboden.

    Zo kan een werknemer gericht geschoold

    worden op een bepaald onderdeel van

    het vak. Denk daarbij aan het spuiten van

    beton, een traditionele betonbekisting

    makenof hetinrichten van het werkterrein.

    Daardoor is de werknemer snel gekwali-

    ficeerd inzetbaar op dit specifieke werk-

    onderdeel. Het streven is dat ongekwali-

    ficeerde werknemers met regelmaat een

    vakmodule volgen. Door flexibel in de tijd

    meerdere vakmodules binnen een bepaald

    beroep (kwalificatiedossier) te volgen, kan

    de werknemer op den duur - eventueel

    aangevuld met een evc-traject of een mbo-

    opleiding met vrijstellingen - een officieel

    mbo-diploma halen. Sowieso krijgt de

    werknemer na het volgen van elke vakmo-

    dule een bedrijfstakcertificaat, waarmee hij

    zijn kennis en kunde kan aantonen.

    VERSCHILLENDE AANBIEDERSDeze vorm van kwalificerend opleiden kan

    worden aangeboden door opleidingsbe-

    drijven en andere opleidingsinstituten in de

    bedrijfstak. Alle aanbieders maken daarbij

    gebruik van leermiddelen en examine-

    ringsproducten van Fundeon. Fundeon

    maakt deze leermiddelen op basis van de

    producten die zij ook maakt voor reguliere

    mbo-opleidingen. Het kan zijn dat Fundeon

    tevens een rol krijgt bij de intake van werk-

    nemers. Het meest belangrijke is dat het

    bedrijfstakcertificaat dat wordt afgegeven,

    daadwerkelijk aantoont dat de werknemer

    over de kennis en kunde beschikt. Daarom

    kan het zijn dat Fundeon ook een rol krijgt

    in de onafhankelijke borging van de kwali-

    teit. De komende maanden zal meer duide-

    lijkheid komen over de exacte vorm van

    deze kwalificerende scholing. Een concrete

    stap naar een leven lang leren in de sector.

    Kwalificerend opleiden

    Wat is er mis met de traditionele leerweg?In een onveranderlijke wereld zou de bouw-

    en infrasector toekomstige werknemers

    via het vmbo de bedrijfstak binnenhalen.

    Echter: van de ruim 200 duizend vmboers

    in Nederland, kiest nog geen 4 procent in

    het derde en vierde leerjaar voor de bouw.

    Vmboers die een brede, intersectorale

    variant volgen, kiezen vervolgens nauwe-

    lijks voor een mbo bouw- of infraopleiding.

    De afgelopen jaren is het aantal vmboers

    bovendien gedaald en de komende jaren

    zal dit nog verder afnemen. Dit komt door

    de ontgroening: er worden elk jaar minder

    kinderen geboren. Door de afname neemt

    het belang van het vmbo als hofleveran-

    cier van instromers af. De keuze voor de

    bouw en infra na het vmbo is de afgelopen

    jaren bovendien met 10 procent gedaald.

    Rechtstreeks vanaf het vmbo kiezen slechts

    zon achtduizend jongeren voor een bouw- of

    infraopleiding. Om alleen de vergrijzing - de

    oudere werknemers die met (pre-)pensioen

    gaan - op te vangen, heeft de bouw- en infras-

    ector jaarlijks meer dan elfduizend nieuwe

    instromers nodig. Door de economische crisis

    is er momenteel geen tekort. Zodra de bouw-

    productie gaat toenemen - naar verwachting

    in 2014 - is het tekort direct te merken.

    VOOR WIE?Kwalificerend opleiden is geschikt voor

    iedereen die werkt - of wil werken - in de

    bouw of infra, maar hiervoor geen vakge-

    richt diploma heeft. Het kan hierbij gaan om

    werknemers die in dienst zijn bij (gespe-

    cialiseerde) aannemers, maar ook om

    uitzendkrachten, zzpers en buitenlandse

    werknemers. Werknemers die niet onder

    de cao Bouwnijverheid vallen, kunnen deze

    scholing tegen marktconforme tarieven

    volgen. Werknemers die wel onder deze

    cao vallen, kunnen de scholing (deels) op

    kosten van de sector volgen.

    eerwegAan het einde van de opleiding krijgen de

    bol- en bbl-leerling hetzelfde diploma. Ze

    hebben dezelfde vaardigheden en kennis

    geleerd. De manier waarop ze dat hebben

    gedaan, verschilt. Dat verschil zit met name

    in de omvang van de beroepspraktijkvor-

    ming (bpv). In de bol-opleiding gebeurt

    dat in de vorm van stages die minimaal 20

    procent van de opleiding behelzen. Een

    bbl-leerling brengt minimaal 60 procent

    van de opleidingstijd door in de vorm van

    een leerbaan bij een erkend leerbedrijf. In

    de praktijk komt dat erop neer dat de bbl-

    leerling gemiddeld n dag per week naar

    school gaat en vier dagen per week bij het

    leerbedrijf werkt.

    BEROEPSBEGELEIDENDE LEERWEGIn vergelijking met andere sectoren, volgen

    leerlingen in de bouw- en infrasector vaak

    een bbl-opleiding. De meeste bouw- en

    infrabedrijven streven ernaar om de

    leerlingen na hun diplomering in dienst

    te houden. Doordat de bbl-leerling het

    bedrijf al tijdens de opleiding leert kennen,

    bouwt deze leerling een voorsprong op ten

    opzichte van een bol-leerling.

    VANAF HET VMBOIn de meeste gevallen beginnen leerlingen

    aan een bol- of bbl-opleiding na het vmbo,

    het voorbereidende middelbare beroeps-

    onderwijs. Op het vmbo hebben ze - bij

    voorkeur - de laatste jaren al gekozen

    voor de afdeling Bouwen, Wonen en

    Interieur. Sommige vmbo-scholen bieden

    echter alleen techniekbrede of intersecto-

    rale afdelingen aan, waardoor de leer-

    lingen een meer algemene vooropleiding

    volgen.

    FUNDAMENT - augustus 2012 17

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    18/32

    Andere instroom in de bbl-opleidingen

    Ook als ze - met hun vmbo-diploma net op

    zak - moeten kiezen voor een vervolgoplei-

    ding, kiezen ze niet altijd voor de opleiding

    die het beste bij hen past. Jaarlijks stappen

    daardoor leerlingen over van de ene mbo-

    opleiding naar de andere.

    Tot hun 23ste kunnen leerlingen zich

    probleemloos aanmelden voor een bbl-

    opleiding in de bouw en infra. Als

    ze ouder zijn, wil de sector dat zij

    bij hun aanmelding een evc-check

    doen. Via deze evc-check bekijkt

    de adviseur Beroepspraktijk van

    Fundeon in hoeverre de potentile

    leerling al kennis van het beroep

    heeft. Alleen als de leerling daad-

    werkelijk de volledige opleiding

    nodig heeft, komt zijn werkgever

    in aanmerking voor tegemoetko-

    mingen uit de sector. Als de leerling

    al over enige vakkennis beschikt

    - of werkervaring in het beroep

    heeft - kan hij gebruikmaken van de

    EVC-centra Bouw & Infra.

    Versneld diploma Allround timmermanIn Heerhugowaard is gestart methet werven van werknemers voorde versnelde opleiding Allroundtimmerman nieuwbouw of werkplaats.

    Via deze pilot krijgen zij de kans ombinnen een jaar hun diploma op niveau3 te halen. De werknemers hebben alenkele jaren geleden hun timmerman-diploma op mbo-niveau 2 gehaald.

    De deelnemers hebben allemaal een

    intakegesprek gehad met de evc-adviseur

    van Fundeon. In dit gesprek is gekeken

    welke kennis en ervaring de deelnemer al

    heeft van en met het beroep van allround

    timmerman. Tijdens de opleiding - die

    wordt gegeven door het Horizon College

    en ESPEQ Opleidingsbedrijven - gaat de

    werknemer naar school om les te krijgen

    in de onderdelen van het vak die hij nog

    niet beheerst. Het grootste deel van de

    tijd werkt hij bij een erkend leerbedrijf en

    leert hij het vak van allround timmerman in

    de praktijk. Het streven is dat ook roc De

    Leijgraaf en opleidingsbedrijf Revabo in

    Oss met deze pilot beginnen. In september

    is hiervoor een bijenkomst voor gente-

    resseerde bedrijven. Daarnaast wordt

    gesproken om de pilot ook op te zetten

    voor de opleiding Allround metselaar.

    Als deze pilots succesvol zijn, wordt de

    versnelde opleiding landelijk aangeboden.

    Gewoonlijk duurt de opleiding Allround

    timmerman twee jaar.

    Via een evc-traject kunnen werknemerseen ervaringscertificaat of diploma halenop basis van hun (werk)ervaring tot nutoe. Via de EVC-centra Bouw & Infra -een zelfstandig onderdeel van Fundeon- krijgen zij hierbij begeleiding.

    Elk evc-traject begint met een intakegesprek.

    In dit gesprek bekijkt de evc-adviseur hoeveel

    vakkennis en ervaring de deelnemer heeft

    in het beroep. Het streven is dat de werk-

    nemer hoogstens tien dagen scholing nodig

    heeft - naast het evc-traject - om een volledig

    vakdiploma te halen.

    Na het intakegesprek begint de deelnemer

    met het vullen van de portfoliomap. In deze

    map staat welke beroepstaken bij het beroep

    horen. De deelnemer geeft bij elke beroeps-

    taak aan hoeveel ervaring hij hiermee heeft

    en voegt ook bewijzen toe van die ervaring.

    Bewijzen kunnen werkomschrijvingen, fotos

    en tekeningen zijn, maar ook referenties van

    bijvoorbeeld de werkgever.

    Als de portfoliomap volledig is, beoordelen

    een vakdeskundige (assessor) en een evc-

    adviseur die niet bij het traject betrokken is

    geweest, deze map. Tot slot volgt het eind-

    gesprek. In dit gesprek bespreekt de deel-

    nemer de portfoliomap met de vakspecialist

    en de beoordelaar. De vakspecialist en de

    onafhankelijke beoordelaar stellen vragen

    aan de deelnemer. De deelnemer toont aan

    welke kennis en vaardigheden hij heeft. Dit

    komt op het ervaringscertificaat te staan.

    Wanneer de deelnemer het ervaringscer-

    tificaat krijgt of het ervaringscertificaat laat

    omzetten in een diploma, is het evc-traject

    afgelopen. Voor de n is een certificaat

    voldoende, een ander wil nog aanvullende

    scholing volgen. Wanneer de deelnemer

    VOOR WIE?De versnelde opleiding voor

    Allround timmerman is bedoeldvoor werknemers die in de

    praktijk al werkzaamheden

    van de allround timmerman

    uitvoeren. Zij hebben al enkele

    jaren het mbo-niveau 2-diploma

    Timmerman op zak. Zij hebben

    echter nog niet zoveel ervaring

    als allround timmerman dat zij

    het diploma via een evc-traject

    kunnen behalen.

    MBO VOOR 30-PLUSSERSHet minderheidskabinet van VVD en CDA

    was van plan om de publieke bekostiging

    van mbo-opleidingen voor 30-plussers af

    te schaffen. Dit zou betekenen dat deze

    mboers zelf - of hun werkgever - een veel

    hogere bijdrage aan de opleiding zouden

    moeten betalen. Door de val van het kabinet

    en het Lenteakkoord, is dit (voorlopig) niet

    doorgegaan en kunnen 30-plussers tegen

    dezelfde kosten als jongere deelnemers een

    mbo-opleiding volgen.

    Erkennen van eerder verworven competenti

    Al aan het einde van het tweede leerjaarop het vmbo, kiezen leerlingen voor eenbepaalde richting. Zij zijn dan 14, 15

    jaar oud. Niet elke leerling heeft dan aleen goed idee van wat hij of zij later wilworden.

    18 FUNDAMENT - augustus 2012

    DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    19/32

    MARTIJN JANSEN (24) WERKT BIJKOSTERMAN PEEK BOUW- EN TIMMER-BEDRIJF IN COTHEN. HIJ HEEFT ONLANGSDE MODULE WERKVOORBEREIDING& UITVOERING AFGEROND EN WIL INDE TOEKOMST DE STAP MAKEN VANTIMMERMAN NAAR UITVOERDER.

    Timmeren vind ik heel leuk, maar ik verwacht

    dat ik het niet mijn hele leven ga volhouden.

    Het is zwaar werk. Daarom wil ik uitvoerder

    worden. Een vriend van Martijn volgde al een

    loopbaantraject via het Loopbaantraject Bouw

    & Infra. Hij heeft Martijn enthousiast gemaakt

    om ook op die manier diplomas te halen.

    Daar heb ik geen spijt van. Ik krijg goede

    persoonlijke begeleiding en ik leer er veel van.

    Een loopbaantraject kost je wel flink wat tijd,

    vindt Martijn, maar je krijgt er veel voor terug.

    Martijn gaat er nu een jaartje tussenuit, omdat

    hij al zijn vrije tijd nodig heeft voor de verbou-wing van zijn huis. Daarna pak ik de draad

    weer op met de module Calculatie. Zo heb ik

    dat ook afgesproken met mijn trajectadviseur.

    Als je een functieverbetering wilt, moet je de

    juiste papieren hebben.

    VOOR WIE?Een evc-traject is bedoeld voor ervaren

    werknemers die geen vakdiploma

    hebben. Een deelnemer moet minimaal

    23 jaar zijn om aan het evc-traject te

    kunnen beginnen. Meer informatie

    staat op www.evc-centra.nl/werknemer.

    Omscholen naar een ander beroepOm werknemers zo lang mogelijk tebehouden voor de bouw- en infrasector,biedt het Loopbaantraject Bouw & Infrawerknemers de mogelijkheid om zich

    om te scholen. Het LoopbaantrajectBouw & Infra is een zelfstandig onder-deel van Fundeon.

    Op dit moment beginnen jaarlijks tweedui-

    zend werknemers aan een loopbaantraject. In

    opdracht van cao-partijen wordt na de zomer

    onderzocht hoe meer werknemers per jaar

    gebruik kunnen maken van de voorziening.

    Een loopbaantraject begint met een

    intakegeprek. In dit gesprek bespreekt de

    trajectadviseur met de werknemer

    wat de wensen en mogelijkheden zijn.

    Daarna kunnen beroepsinteressetesten,

    geschiktheids- en gezondheidsonder-

    zoeken en loopbaanonderzoeken volgen

    om precies in kaart te brengen wat een

    geschikte loopbaanstap voor de werk-

    nemer is.

    Daarna stellen werknemer en traject-

    adviseur samen een individueel ontwik-

    kelingsplan (iop) op. In het iop staan alle

    acties die nodig zijn voor een verandering

    in de loopbaan. Het iop wordt besproken

    met de werkgever. Als het iop is vastge-

    steld kan de werknemer met de opleiding

    of cursussen beginnen.

    VOOR WIE?Het Loopbaantraject Bouw & Infra

    is een voorziening voor alle werk-

    nemers die werken volgens de

    cao Bouwnijverheid. Zij kunnen

    zich eens per vijf jaar aanmelden

    voor een loopbaantraject, om

    zich om te scholen naar een

    andere functie. Wanneer werk-

    nemers vanwege de gezondheid

    hun eigen functie op termijn niet

    kunnen volhouden, is omscholing

    naar een functie buiten de bouw

    en infra mogelijk. De voorkeur

    gaat echter uit naar omscho-

    ling binnen de sector. Dat kan

    een omscholing van een bouw-

    plaats- naar uta-functie zijn, maar

    ook naar een ander uitvoerend

    beroep of van de ene uta- naar

    een andere uta-functie. Meer

    informatie staat op www.loop-

    baantrajectbouw.nl/werknemer

    s (evc-traject)hiervoor kiest, bekijkt de evc-adviseur de

    mogelijkheden. Een evc-traject duurt

    maximaal een half jaar, waarvan de deelnemer

    zelf vier maanden actief bewijzen verzamelt.

    LOOPBAANTRAJECT KOSTTIJD, MAAR JE KRIJGT ERVEEL VOOR TERUG

    FUNDAMENT - augustus 2012 19

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    20/32

    Behoud voor de sectorHoeveel mensen je ook opleidt: als je gekwalificeerde medewerkers niet weet vast te

    houden, blijft het tekort aan vakmensen bestaan. Volgens het rapport Bouwen aan

    de toekomst van onderzoeksbureau APE - komt dit met name door de cultuur in de

    sector. De traditionele en hirarchische mentaliteit sluit niet goed aan bij de wensen

    en eisen van de huidige jonge bouwmedewerker. Bovendien zorgt gebrekkig perso-

    neelsbeleid ervoor dat er relatief weinig aandacht is voor de ontwikkeling van mede-

    werkers. Aanvullend op nieuwe opleidingsvormen, is een tekort aan vakmensen

    alleen te verkleinen door het personeelsbeleid in de bouw en infra te moderniseren.

    De adviseur Personeelsontwik-keling van Fundeon geeft advies

    Over alle opleidings-

    vormen uit dit dossier

    weet de adviseur Perso-

    neelsontwikkeling van

    Fundeon meer. Deze advi-

    seur is voor werkgevers

    het eerste aanspreekpunt

    voor de ontwikkeling van

    hun werknemers. Kijk

    voor de contactgegevens

    op: www.fundeon.nl.

    Bronnen

    Cijermateriaal in dit dossier is afomstig uit diverse bronnen:

    Doorstroomatlas vmbo, uitgave van het ministerie van OCW (2012);

    Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinormatie 2012, uitgave van Fundeon;

    Bouwen aan de toekomst, rapport onderzoeksbureau APE (2012);

    Adeling Marktinormatie Fundeon.

    20 FUNDAMENT - augustus 2012

    DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    21/32

    ACH TERGROND

    STEEDS MEER BETONBOORDERS GESCHOOLD DE WERKVLOER OP

    Betonboren is een vak

    www.radiuscollege.nl

    (http://bit.ly/Mzqa7p)

    www.midsland.nl

    www.vistech.nl

    iJarenlang was betonboren een branche waar vooral ongediplomeerd perso-

    neel werkzaam was. Maar steeds meer betonboorbedrijven investeren in de

    opleiding en ontwikkeling van hun medewerkers. Vooral de grotere betonboor-

    bedrijven scholen hun personeel bedrijfsbreed.

    De meeste grote betonboordersbedrijven zijn inmid-

    dels erkend als leerbedrijf, hebben gecertificeerde

    leermeesters in dienst en steken veel tijd en energie in

    het opleiden van hun zittend personeel via zowel een

    reguliere mbo-opleiding als via evc-trajecten. Een initia-

    tief waar verschillende partijen bij betrokken zijn.

    Midsland BV te Maarssen en de Vis Groep in Wate-

    ringen behoren beiden tot de grote betonboorbe-

    drijven in Nederland. Respectievelijk hebben zij veertig

    en zestig betonboorders in dienst, die dagelijks

    onderweg zijn door heel Nederland. Veelal rijden zij

    alleen of met hun tween met een busje - met een

    inhoud van zon dertigduizend euro aan materiaal en

    materieel - van werk naar werk. Ze verstaan uiteraard

    hun vak, maar hebben er geen opleiding voor genoten.

    Het vak hebben ze in de praktijk geleerd.

    Docent Gert van Gelderen (links), Rob Dikkerboom(rechts) en Linda van Steekelenburg (midden) zijn

    nauw betrokken bij de scholing die plaatsvindt onder

    betonboorders.

    FUNDAMENT - augustus 2012 21

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    22/32

    ACHTERGROND

    Rob Dikkerboom, directeur van Midsland BV, Linda

    van Steekelenburg van de afdeling P&O van Vis Groep

    en Gert van Gelderen, freelance coach bij BGA Neder-

    land, zijn alle drie nauw betrokken bij de scholing

    die in de branche plaatsvindt. Rob Dikkerboom: We

    hebben - op initiatief van Boorinfo (de vereniging van

    betonboorbedrijven) - brainstormsessies gehad met

    verschillende partijen zoals BGA Nederland, Fundeon,

    een aantal leveranciers en het Radiuscollege. Doel was

    te besluiten hoe een opleiding voor betonboorders

    eruit zou moeten zien. Daarna zijn we binnen ons

    bedrijf - met als motto Betonboren is een vak - eigenlijk

    meteen bedrijfsbreed begonnen met het scholen van

    onze mensen.

    ONBEKEND BIJ JONGERENLinda van Steekelenburg vult aan: Bij ons ging het in

    eerste instantie om de behoefte aan jongeren. Daar

    bleek moeilijk aan te komen. Betonboorder is helaas

    niet een beroep met een enorm goed imago. Daarnaast

    is het vrij onbekend bij jongeren en dat maakt het ook

    niet populair. Nu er een mbo-opleiding voor is, wordt

    dat beeld langzaam een beetje bijgesteld. Dat geeft

    een beroep toch iets meer aanzien.

    SPONTANE AANMELDINGENNatuurlijk was er - zeker bij de wat oudere werknemers

    - in het begin enige weerstand tegen scholing. Maar,

    zo vertelt coach Van Gelderen, de meesten zijn snel

    om. We zijn begonnen met het opleiden van enkele

    De opleiding geeft het

    beroep meer aanzien

    22 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    23/32

    jongere werknemers zonder ervaring en enkele oudere

    met ervaring. Al vrij snel meldden zich spontaan

    meerdere mensen zich aan. Ze zagen dat scholing een

    stukje kwaliteitsverbetering voor hun werk betekende

    en dat sprak aan.

    SOCIALE VAARDIGHEDENHet opleiden van de betonboorders gebeurt breed.

    Ze worden niet alleen vaktechnisch geschoold. Rob

    Dikkerboom: Er wordt in de opleiding veel aandacht

    besteed aan communicatie, gedrag en sociale vaardig-

    heden. De medewerkers oefenen op dit gebied met

    acteurs. Vooral bij jongeren zie je dan ineens dat de

    oogkleppen afvallen en dat ze een veel bredere kijk op

    hun eigen sociale vaardigheden krijgen. Hij vervolgt:

    Een boorder die al vijftien jaar in het vak zit, hoef je

    natuurlijk niet meer echt te scholen op technische vaar-

    digheden. Je kunt hem echter wel efficinter of meer

    ergonomisch leren werken. Er komt bijvoorbeeld een

    fysiotherapeut die laat zien hoe je dit beroep zo goed

    mogelijk kunt uitoefenen zonder je lichaam te veel te

    belasten.

    FYSIOTHERAPEUT OP HET WERKLinda van Steekelenburg vertelt dat ook bij Vis Beheer

    het oefenen met acteurs op het programma staat.

    In de wintermaanden gaan wij daarmee ook bij ons

    bedrijf aan de slag. Het gedeelte van de fysiotherapie

    is binnen de Vis Groep al verankerd. We werken

    al jaren samen met een fysiotherapeut. Het gevolg

    daarvan is dat oudere medewerkers jongeren vaak

    corrigeren als ze op de verkeerde manier bezig zijn.

    LEERMEESTERS AAN DE SLAGBeide bedrijven zijn erkend als leerbedrijf. Van

    Steekelenburg: Omdat wij behoefte hadden aan

    jonge mensen zijn we erkend leerbedrijf geworden.

    We hebben nu vier leermeesters in dienst, die allemaal

    de leermeestercursus hebben gevolgd. Het is inmid-

    dels een enthousiaste groep mensen, die er echt wat

    van willen maken. In het begin was dat anders. Toen

    hadden ze best wat moeite met hun nieuwe positie.

    Dikkerboom vult aan: Het is ook lastig voor leermees-

    ters. Eerst staan ze tussen een groep collegas en als

    leermeester staan ze er - zo voelt dat - toch ineens een

    beetje boven. Dat heeft tijd nodig. Daar moet iedereen

    aan wennen.

    TIJD EN RUIMTECoach Van Gelderen is van mening dat het voor

    bedrijven niet ophoudt met het aanstellen en laten

    scholen van leermeesters. Het is belangrijk dat ze de

    tijd en ruimte krijgen om hun taak als leermeester te

    kunnen uitvoeren. Ze moeten het gevoel hebben dat

    de bedrijfsleiding achter hen staat; dan pas kunnen ze

    jongeren goed begeleiden.

    BEWUSTWORDINGSPROCESVan Steekelenburg en Dikkerboom vertellen beiden

    dat het hele opleidingstraject vooral een bewustwor-

    dingsproces is voor de deelnemers. Van Steekelen-

    burg: Tijdens een cursusdag wordt er bijvoorbeeld

    in de busjes van de mensen gekeken. Wat heb je nu

    eigenlijk allemaal bij je? Hoe is je bus ingericht: is het

    netjes of is het een rommeltje. Weet je wat het kost als

    een boorder een dag op pad is voor het bedrijf?

    En hoe kostbaar het materiaal is dat je bij je hebt?

    Dikkerboom: Maar het is ook een bewustwordings-

    proces voor onszelf. Door het opleiden ben ik zelf

    meer in gesprek gegaan met mijn eigen mensen. Ze

    blijken met allerlei vraagstukken te zitten die we in

    kleine groepjes bespreken. Op die manier komen

    ook de wat stillere jongens tot hun recht. Daarnaast

    hebben onze mensen natuurlijk zelf allerlei ideen

    over hoe dingen beter of efficinter kunnen. En daar

    staan we graag voor open.

    Gert van Gelderen,

    Linda van

    Steekelenburg en

    Rob Dikkerboom.

    FUNDAMENT - augustus 2012 23

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    24/32

    GEEN WAJONG OF SOCIALE WERKVOORZIENING, MAAR EEN OPLEIDING EN EEN

    Klink Nijland biedt jongeren tEen normaal schoolgebouw krijg je mij niet meer in.

    Ik vond het er verschrikkelijk. Maar dit is anders. We

    krijgen les bij het bedrijf en in de klas zitten allemaal

    jongens zoals ik. Emiel van Zanten, nu 19, is op zijn

    17e zonder diploma van school gegaan. Hij kon toen

    even aan de slag bij een hoveniersbedrijf. Maar na een

    tijdje thuis te hebben gezeten, moest hij begin dit jaar

    bij de sociale werkvoorziening - Sallcon in Deventer -

    aan de slag. Dat vond ik helemaal erg. Die mensen die

    daar werken Toen ze na een week vroegen of dit iets

    voor me was, was ik dolblij.

    PRAKTIJKOVEREENKOMST VOOR ALLE ELFVol goede moed en samen met tien leeftijdsgenoten

    begon Van Zanten in februari aan zijn leerbaan bij Klink

    Nijland. De eerste drie maanden waren ze op proef,

    vertelt cordinator Herman Kleine Koerkamp. Als ze

    een uitkering hadden, dan behielden ze die.

    Sinds mei hebben we ze allemaal in dienst genomen.

    In n klap elf leerlingen in dienst nemen. Jongens die

    bovendien niet aan de slag komen bij een ander bedrijf.

    Infrabedrijf Klink Nijland uit Raalte deed het, vanuit de

    maatschappelijke verantwoordelijkheid die ze voelde. En

    om ervoor te zorgen dat de sector over een paar jaar ook

    voldoende goed opgeleide vakmensen heeft. We doen

    eigenlijk niets nieuws. Met dit project gieten we de oude

    wijn alleen maar in nieuwe zakken, vindt directeur Roland

    Koerhuis.

    24 FUNDAMENT - augustus 2012

    RUBRIEKPRAKTIJK

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    25/32

    AAN

    weede kansZe hebben een praktijkovereenkomst en kunnen hier

    dus in principe blijven werken tot ze hun diploma op

    niveau 2 hebben voor Opperman of Vakman gww,

    benadrukt directeur Koerhuis.

    TOEKOMSTPERSPECTIEFHet is geen toeval dat de leerlingen bij het gww-bedrijf

    in Raalte terecht zijn gekomen. Mia Nijland, de zus van

    mede-eigenaar Herman Nijland, is de bedenker van het

    project. Als orthopedagoog komt zij veel in aanraking

    met jongeren die net buiten de boot vallen. Gewoon-

    lijk voeren we alleen gesprekken met deze jongeren.

    Dat helpt soms tijdelijk, maar dat geeft hen nog steeds

    geen toekomstperspectief.

    STRAATMAKERSDIPLOMAHaar broer gaf gelijktijdig aan dat hij zich zorgen

    maakte over het toekomstige gebrek aan gekwalifi-

    ceerde arbeidskrachten in zijn bedrijf. Als je jongeren

    een toekomst wilt bieden, moet je zorgen dat ze een

    kans hebben op de arbeidsmarkt. Wanneer je gelijk-

    tijdig ziet dat bepaalde sectoren het moeilijk hebben

    om goede werknemers te vinden, is die verbinding

    snel gemaakt, merkte de orthopedagoog op. Met haar

    kennis - en de ervaring van haar broer - kwam ze tot

    het project BinQ. Uitgangspunt is dat jongeren hun

    vakdiploma halen.

    LEERMEESTER EN TRAJECTCOACHNet als bij andere erkend leerbedrijven, zijn het bij

    Klink Nijland leermeesters die de leerlingen het vak

    leren. Vanzelfsprekend hebben de leermeesters de

    leermeestercursus gevolgd, maar ze zijn niet speciaal

    geselecteerd op hun omgang met moeilijke leerlingen.

    Het zijn leermeesters als alle andere, maar wel met

    veel ervaring. De meerwaarde van het project zit erin

    dat leertrajectcoaches extra begeleiding geven, op het

    juiste moment en op alle vlakken waar de leerling dat

    nodig heeft. Het is maatwerk, benadrukt Mia Nijland.

    Een aantal deelnemers heeft een Wajong-uitkering,

    anderen zitten in de schuldsanering, worden begeleid

    door de jeugdzorg of werken bij de sociale werk-

    voorziening. Als deze jongeren zonder extra bege-

    leiding een leerbaan krijgen, kunnen ze het vaak niet

    bolwerken. Bij het bedrijf weten ze niet altijd hoe ze

    Emiel van Zanten heet de sociale werkvoorziening

    ingeruild voor een leerbaan bij Klink Nijland. We

    krijgen les bij het bedrij en in de klas zitten allemaal

    jongens zoals ik.

    MIA NIJLANDProject BinQ is opgezet door Mia Nijland. Zij

    is orthopedagoog en is partner bij kennis-

    praktijk Nijland & Kroes. Vanuit deze praktijk

    begeleidt Nijland kinderen en jongeren met

    specifieke zorg- en leervragen. Doel is om

    kinderen en jongeren zo goed mogelijk deel

    te laten nemen aan het dagelijkse leven en de

    arbeidsmarkt.

    FUNDAMENT - augustus 2012 25

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    26/32

    PRAKTIJK

    met de ondersteuningsvragen of de problemen van die

    jongeren moeten omgaan. Dan loopt het al gauw stuk.

    GROEPSDRUKBehalve de extra begeleiding, is in project BinQ een

    veilige omgeving gecreerd. Nijland: Gewoonlijk wordt

    groepsdruk als iets negatiefs beschouwd. Wij maken

    het juist positief. Doordat de jongeren met gelijkge-

    stemden in een groep zitten, zijn ze niet de uitzonde-

    ring binnen het bedrijf. Iedereen heeft gesprekken met

    de leertrajectcoach.

    Daarnaast vindt de gehele opleiding plaats bij Klink

    Nijland. Docent Raymond Kolkman van het Deltion

    College komt elke vrijdag naar het bedrijf om de

    leerlingen de vaktheorie, Nederlands en rekenen

    te onderwijzen. Hiervoor is in het bedrijfspand een

    leslokaal ingericht en in een loods van het bedrijf is een

    praktijkruimte gemaakt.

    UIT BED ROEPENAfgezien van de locatie doet docent Kolkman weinig

    aanpassingen richting de leerlingen van Klink Nijland.

    Het is dezelfde opleiding die we ook op het Deltion

    geven. De praktijk is het uitgangspunt; ze maken

    verslagen, doen opdrachten en beantwoorden

    theorievragen. Alleen de eerste drie maanden waren

    bijzonder. Je merkte toen dat deze groep over het

    algemeen niet gewend was om te leren. Ook is het

    voor een aantal leerlingen wennen om dagelijks op tijd

    aanwezig te zijn, dat je je niet zomaar ziek kunt melden

    of zonder het te laten weten, weg kunt blijven.

    Directeur Koerhuis: En dat ging niet altijd gemakkelijk.

    We hebben ook wel eens bij iemand thuis voor de deur

    gestaan. Dan merk je dat een leerling eerder op staat

    voor zijn werkgever dan voor zijn moeder. De extra tijd

    en aandacht die alle partijen tot nu toe in de leerlingen

    hebben gestoken, lijken zich nu al uit te betalen. Ze

    zijn gemotiveerd. De meesten zullen hun diploma wel

    halen, verwacht Kleine Koerkamp.

    TIJDELIJKE KRACHTENAls het aan alle betrokkenen ligt, krijgt het project BinQ

    gauw navolging bij andere bedrijven. In de bouw en infra

    en in andere sectoren. Alle bedrijven zullen op termijn

    in deze doelgroep moeten investeren, stelt Nijland. Je

    hebt de arbeidskrachten nodig. Als maatschappij kun je

    deze groep niet links laten liggen, terwijl je wel tijdelijke

    krachten uit het buitenland haalt.

    CAO-AFSPRAAK VOOR HONDERD WAJONGERS EN WSWERSAfgelopen voorjaar hebben werkgevers- en werknemerspartijen de cao Bouwnijverheid voor 2012

    afgesloten. In deze cao staat onder meer dat zij voor het einde van dit jaar projecten opzetten waarmee

    honderd wajongers en wswers in de bouwnijverheid aan het werk kunnen. Begeleiding en opleiding

    maken deel uit van deze projecten. Wajongers zijn jongeren die (deels) arbeidsongeschikt zijn. Wswers

    werken bij de sociale werkvoorziening. Het project bij Klink Nijland kan als voorbeeld dienen om deze cao-

    afspraak na te komen.

    FINANCIERING PROJECT BINQMia Nijland is momenteel aan het inventariseren hoe

    de extra begeleiding door leertrajectcoaches gefinan-

    cierd kan worden. Er zijn potjes genoeg, maar omdatdit een nieuw concept is, kunnen we daar niet zomaar

    aanspraak op maken. Wanneer dit project landelijk

    wordt uitgerold, zou er een verschuiving kunnen komen

    van gelden uit re-integratietrajecten of uit de sociale

    werkvoorziening. Volgens Roland Koerhuis hoeft het

    bedrijven niets extras te kosten. De leerlingen draaien

    productie. Bovendien laat je zien dat je aan maatschap-

    pelijk verantwoord ondernemen (mvo) doet. Dat kan

    extra opdrachten - dus extra inkomsten - opleveren.

    Bedrijven die leerlingen in dienst nemen, kunnen

    sowieso een tegemoetkoming van de loonkosten

    krijgen, vanuit het O&O-fonds. Meer informatie staat

    op www.fundeon.nl/werkgever.

    26 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    27/32

    PROJECT BORIS ENLEERMEESTER HARRIEOp verzoek van het ministerie van OCW zijn

    de kenniscentra - waaronder Fundeon - in

    2010 begonnen met het project Boris brengt

    je bij n baan. Doel van het project is om

    leerlingen vanuit het speciaal onderwijs aan

    een leerbaan te helpen. Binnen het project is

    ontdekt dat succes in grote mate afhangt van

    de deskundigheid van de begeleider op de

    werkplek, de leermeester. Gelijkertijd is CNV

    Jongeren begonnen met het project Ik ben

    Harrie. Dit project steekt erop in dat jongeren

    met een beperking een leerbaan krijgen, met

    begeleiding van een hiervoor bijgeschoolde

    leermeester: Harrie. Harriestaat voor Hulp-

    vaardig, Alert, Rustig, Realistisch, Instruerend

    en Eerlijk. Beide projecten komen nu bij elkaar.

    Gekeken wordt of het profiel van Harrie in alle

    sectoren kan werken als profiel voor leermees-

    ters die leerlingen met een beperking bege-

    leiden. Daaruit volgend wordt ook gekeken hoe

    leermeesters bijgeschoold en gecertificeerd

    kunnen worden tot deze leermeester-plus. Net

    als in het project BinQ bij Klink Nijland krijgen

    de leerlingen begeleiding van externe coaches

    voor de ondersteunende vragen en problemen.

    FUNDAMENT - augustus 2012 27

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    28/32

    ACTUEEL

    Bevindingen eerste

    kwalificatiedossiers positief

    www.fundeon.nl/opleider/

    kwalificatiestructuur

    i

    De Toetsingskamer van SBB (Stichting Beroepsonderwijs

    Bedrijfsleven) heeft positief gereageerd op de eerste

    kwalificatiedossiers voor het schooljaar 2013-2014 die

    Fundeon heeft aangeleverd. Het ging hierbij om kwalifi-

    catiedossiers Betonboorder en Betontimmerman.

    De Toetsingskamer heeft enkele opmerkingen gemaakt

    over de verhouding tussen kennis en vaardigheden en

    over de kritische beroepssituaties. Deze opmerkingen

    gaat Fundeon in de dossiers verwerken. Om de kwali-

    ficatiestructuur te versterken, heeft de minister van

    Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) alle kennis-

    centra verzocht om de kwalificatiedossiers te herzien

    en te herschrijven volgens een nieuw format.

    STAND VAN ZAKEN ANDERE KWALIFICATIE-DOSSIERSDrie andere kwalificatiedossiers heeft Fundeon inmid-

    dels besproken - tijdens valideringsbijeenkomsten

    - met vertegenwoordigers uit het werkveld en het

    onderwijs. Het gaat hierbij om de dossiers Tegelzetter,

    Betonstaalverwerker en Steigerbouwer.

    TEGELZETTER

    In het dossier Tegelzetter zijn er geen grote wijzigingen.

    Het dossier wordt wel op een aantal punten aangepast,

    zodat het dossier voldoet aan de werkwijze en eisen van

    de branche en aan het format van de minister.

    BETONSTAALVERWERKERDe kwalificaties Betonstaalknipper, -buiger of machine-

    operator en Allround betonstaalverwerker buigcentrale

    komen te vervallen. Voor deze opleidingen is de laatste

    jaren geen instroom geweest en werkgevers kiezen er

    vaak voor om deze werknemers zelf binnen het bedrijf

    te scholen.

    STEIGERBOUWEREen aanpassing in het kwalificatiedossier Steiger-

    bouwer is dat de richtlijn voor steigers is gewijzigd.

    Dit moet in het dossier prominent naar voren komen.

    Daarnaast krijgen de kwalificaties in het dossier andere

    namen. De kwalificaties Steigerbouwer en Allround

    steigerbouwer krijgen de naam Monteur steigerbouw

    en Eerste monteur steigerbouw.

    OVERZICHT VALIDERINGS-BIJEENKOMSTENIn opdracht van het ministerie van OCW herziet

    kenniscentrum Fundeon alle kwalificatiedossiers

    in de bouw en infra. Deze kwalificatiedossiers

    staan aan de basis van alle mbo-opleidingen.

    Voor 1 december moet Fundeon de herziene

    kwalificatiedossiers aanleveren bij SBB. De

    herziening doet Fundeon in nauwe samenspraak

    met het werkveld en het onderwijs. Hiervoor

    organiseert Fundeon valideringsbijeenkomsten.

    De volgende valideringsbijeenkomsten zijn op:

    5 september: kwalificatiedossiers infra-

    beroepen (Straatmaker, Waterbouwer,

    Vakman asfalt en Vakman gww);

    6 september: Natuursteenbewerker;

    11 september: Dakdekker;

    3 oktober: Machinist;

    10 oktober: Sloper;

    11 oktober: Betonreparateur.

    28 FUNDAMENT - augustus 2012

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    29/32

    BEROEP IN BEWEGING

    www.salverda.nl

    i

    TROTSIk heb eerst de opleidingen Betonreparateur niveau 1

    en 2 gedaan. Vorig jaar heb ik ook mijn diploma Beton-

    reparateur niveau 3 gehaald. Die opleidingen vind ik

    belangrijk; daar ga ik voor en ik ben er trots op als ik

    mijn diploma haal. Door die opleidingen blijf ik goed

    op de hoogte van ontwikkelingen. Ik merk dat het werk

    inhoudelijk de laatste jaren niet heel erg is veranderd.

    Hoewel we volgens mij wel meer werk aan de wegen

    hebben door het toenemende verkeer en het vele

    zout strooien. Zout vreet immers het beton kapot. Wat

    wel erg is veranderd, zijn de materialen waarmee we

    werken. Die worden steeds beter.

    COMMUNICATIEOok merk ik dat de communicatie met klanten veran-

    dert. Mensen zijn veel mondiger dan een aantal jaren

    geleden. Zeker als ik bij mensen thuis kom, bijvoor-

    beeld voor de behandeling van de gevel of een balkon-

    reparatie, is goed contact belangrijk. Goede communi-

    catie zorgt ervoor dat de klanten meer tevreden zijn en

    ik kan mijn werk beter doen.

    Zout vreet hetbeton kapotNaam:Jose Pereira de AzevedoLeeftijd: 46Beroep:BetonreparateurBedrijf:Bouwbedrijf Salverdauit t Harde

    Mensen zijn veel

    mondiger dan een aantal

    jaren geleden

    Toen ik 12 was, begon ik te werken bij het bouwbedrijf van mijn vader

    in Portugal. Ik begon onderop en leerde steeds meer. Daarna heb ik een

    paar jaar in het beton gewerkt. Eenmaal in Nederland ben ik daarin verder

    gegaan. Het is echt een beroep om van te houden.

    FUNDAMENT - augustus 2012 29

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    30/32

    Digitaletrajectmap

    kaderfunctionaris

    Voor de opleiding Kaderfunctionaris

    uitvoering bouw en infra is een digitale

    trajectmap beschikbaar. Met de digitale

    trajectmap kunnen leerling, leermeester

    en docent online en overal de voort-

    gang van de leerling volgen. De leerling

    maakt in de digitale trajectmap zijn bpv-

    plan (wat hij tijdens zijn beroepspraktijk-

    vorming wil leren en doen), registreert

    zijn uren en voegt bewijslast en reflec-

    tieverslagen toe. Bovendien kan de

    leerling zijn bpv-plan meteen koppelen

    aan een werkproces - beoordelingseen-

    heid - en aangeven op welk niveau hij

    zijn werkzaamheden gaat uitvoeren.

    Fundeon opFacebookBenieuwd wie er bij Fundeon werken en wat

    ze daar doen? Ga dan naar de facebook-

    pagina van Fundeon: www.facebook.com/

    fundeon. Diverse medewerkers vertellen in

    een video of een fotoalbum wat voor werk zij

    doen. Hun bijdragen geven bovendien een

    goed beeld van wat Fundeon voor werkge-

    vers, werknemers en opleiders in de bouw

    en infra kan betekenen. Wanneer uzelf een

    Facebook-account heeft en de pagina liked,

    ziet u nieuwe filmpjes en fotoalbums auto-

    matisch in uw tijdlijn verschijnen.

    Nieuwe lesmethodes uitgeleverdDe vijftien rocs die dit schooljaar beginnen met de nieuwe lesme-

    thodes van Fundeon, hebben de lesmaterialen en examine-

    ringsproducten ontvangen. De lesmethode bestaat onder

    meer uit de digitale leeromgeving Bouwinfranet, een

    opdrachtenmap en een trajectmap. Deze nieuwe lesme-

    thode is voorlopig alleen beschikbaar voor de opleidingen

    Assistent bouw en infra, Vakman gww, Allround vakman

    gww en Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra.

    Momenteel werkt Fundeon aan de nieuwe lesmethodes voor

    de opleidingen Allround timmerman en Tegelzetter.

    NieuwebrochuresDe afgelopen maanden heeft

    Fundeon drie nieuwe brochures

    uitgegeven. Deze brochures zijn

    verkrijgbaar via de adviseurs van

    Fundeon en te downloaden van de

    website: www.fundeon.nl/ over-

    fundeon/folders-en-brochures.

    KwaliteitsborgingexamineringIn deze brochure

    voor rocs staat hoe

    Fundeon de kwaliteit

    van de examine-

    ringsproducten en

    examineringsdiensten

    borgt.

    Leerling in dienstDeze aangepaste folder legt uit hoe

    en wanneer werkgevers tegemoet-

    komingen uit de sector krijgen ten

    behoeve van de loonkosten van

    leerlingen.

    De lesmethodes van FundeonLees in deze brochure hoe de

    nieuwe lesmethodes van Fundeon

    zijn samengesteld en wat de visie

    hierachter is.

    Fundeon genomineerdals beste werkgeverFundeon dingt mee naar de onderscheiding Beste Werkgever 2012. De nominatie voor deze

    prijs van VNU Media en Effectory dankt Fundeon aan de uitkomsten van een recent gehouden

    medewerkerstevredenheidsonderzoek. De prijsuitreiking is op 9 oktober 2012. Effectory

    (Amsterdam) is een gerenommeerd specialist op het gebied van medewerkers- en klanttevre-

    denheidsonderzoek. Samen met VNU Media organiseert Effectory jaarlijks de verkiezing Beste

    Werkgever. De volledige lijst van genomineerden is te vinden op www.beste-werkgevers.nl.

    Zekerheidenkwaliteit

    KwaliteitsborgingexamineringVoormbo-opleidingenindebouweninfra

    Nieuw leermiddelenpakketOpperman en StraatmakerOm te komen tot een goed en eenduidig

    leermiddelenpakket heeft een werk-

    groep van docenten van uitvoerende

    rocs de bestaande leermiddelen voor de

    opleidingen Opperman bestratingen en

    Straatmaker bekeken. Voor de opleiding

    Opperman bestratingen heeft dit geleid tot

    een pakket van drie boeken met vakkennis

    en verwerkingsvragen. Voor de opleiding

    Straatmaker wordt dit pakket uitgebreid

    met een extra boek met technische

    vakkennis en vaardigheden. Aanvullend

    maakt Fundeon voor de opleiding Straat-

    maker een map met verwerkingsvragen.

    De docenten uit de werkgroep zijn ervan

    overtuigd dat zij met dit pakket van

    grotendeels - reeds bestaande middelen

    een compleet en goed leermiddelenpakket

    hebben waarmee ze de leerlingen uitste-

    kend kunnen opleiden. Het nieuwe pakket

    is opgenomen in het productenoverzicht

    dat is te vinden op de website van Fundeon.

    30 FUNDAMENT - augustus 2012

    RUBRIEKSERVICE

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    31/32

    Fundament is het magazine over het beroepsonderwijs en werken en leren in de bouw, infra engespecialiseerde aannemerij. Zes keer per jaar wordt dit blad gratis toegestuurd aan bedrijven in de

    bouwsector, onderwijsinstellingen en andere relaties van kenniscentrum Fundeon. In elke uitgave is

    ruimte voor nieuws, informatie, achtergronden en opinie.

    UITGEVERFundeon, kenniscentrum voor de bouw en infra

    HOOFDREDACTIEJolanda de Vries, afdeling communicatie Fundeon

    [email protected]

    AAN DEZE UITGAVE WERKTEN MEELinda Blaakmeer, Brigitte Bloem, Erik Huijsman,

    Tessa Klooster, Janneke Leenders en Wilma

    Schuitemaker.

    FOTOGRAFIE

    Beeldredaktie

    VORMGEVINGV1 Communicatie, Ermelo

    DRUKSenefelder Misset

    ABONNEMENTENAdreswijzigingen doorgeven,

    een abonnement aanvragen of

    stopzetten kan via: Fundeon,

    afdeling [email protected]

    (0341) 499 315

    Colofon

    Agenda20 EN 21 SEPTEMBER 2012

    REGIONALE BOUW-KAMPIOENSCHAPPENRegio Noordoost:

    Deltion College te Zwolle

    Regio West:

    Stichting Haagbouw in Den Haag

    Regio Zuid:

    Born Bouwopleidingsbedrijf Nijmegen

    www.fundeon.nl

    27 SEPTEMBER 2012

    FUNDEON DINERStudio C, Almere

    www.fundeon.nl

    27 SEPTEMBER 2012

    UITREIKING FUNDEONONDERWIJSPRIJZENStudio C, Almere

    www.fundeon.nl

    9 OKTOBER 2012

    BESTE WERKGEVER VANNEDERLAND(Fundeon is genomineerd)

    www.beste-werkgevers.nl

    12 T/M 15 NOVEMBER 2012

    NEDERLANDSE BOUW-KAMPIOENSCHAPPENSBRA Amersfoort

    www.fundeon.nl

    Uitgelicht

    FUNDEON DINER

    Dit jaar vult Fundeon de relatiedag anders in dan voorgaande jaren. Op

    donderdag 27 september organiseert Fundeon het Fundeon Diner in Studio

    C in Almere. Centraal staat het thema Opleiden voor de toekomst. Onder-

    werpen die aan bod komen: hoe werkt het brein bij jongeren en ouderen;

    hoe zorgen we voor voldoende de instroom binnen de bouw- en infrasector;

    wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van digitale lesmethodes; hoe ziet

    de werknemer van de toekomst eruit; hoe zorg je voor optimale inzetbaar-

    heid van mensen (employability); welke nieuwe opleidingsvormen worden

    er ontwikkeld en wat zijn innovaties binnen de sector die gevolgen hebben

    voor het opleiden van de toekomst? Daarnaast is er aandacht voor de ontwik-

    kelingen bij Fundeon en reikt Fundeon de Onderwijsprijzen Bouw & Infra uit

    aan de Beste Leerbedrijven, de Beste Leerlingbouwplaats en de Beste Leer-

    meester. Het belooft een gevarieerd programma te worden. De presentatie is

    in handen van Harm Edens. De toegang is dit jaar uitsluitend op uitnodiging.

    Blijf op de hoogteDagelijks weten wat er speelt rondom het

    opleiden en ontwikkelen van personeel

    in de bouw en infra? Kijk dan op www.

    fundeon.nl of volg Fundeon op Twitter,

    LinkedIn of Facebook. Via digitale nieuws-

    brieven stuurt Fundeon bovendien per

    doelgroep met regelmaat het belangrijkste

    nieuws toe.

    Aanmelden voor de digitale nieuwsbrieven

    kan via www.fundeon.nl.

    FUNDAMENT - augustus 2012 31

  • 7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4

    32/32

    Fundeon is het kennis- en adviescentrum voor het opleiden

    en ontwikkelen van werknemers in de bouw en infra. Vanuit

    drie regios adviseren adviseurs opleidingsbe