Niels deadviseur treinconducteur masseur monteureur

auteur

Niels Kimwww.nielskim.nl

in opdracht van Hanzehogeschool Groningen

www.hanze.nl

vormgeving

Studio BEN, Groningenwww.studioben.nl

© 2011 Niels KimAlle rechten voorbehouden

3

Niels deadviseur treinconducteureur

Iets creatiefs beginnen is altijd lastig: waar begin

ik? Hoe begin ik? Wanneer begin ik? Voor het gemak

pak ik een kopje Wiener Mélange voor ik begin

met de rest van dit artikel... Een artikel

over, tja, mezelf. Tien tips aan mezelf als

adviseur, om precies te zijn. En hoewel iedereen

uniek is, zullen sommige tips ook voor jou, als

lezer, van pas komen.

0. Belbin-testDe Belbin-test geeft aan wat voor teamrol ik heb, hoe ik pas binnen een team en hoe goed mijn teamrol —volgens de test— kan samenwerken met andere teamrollen. De teamrollen zijn: Zorgdrager, Waarschuwer, Vormer, Voorzitter, Plant, Onderzoeker, Groepswerker en Bedrijfsman.

In tegenstelling tot een kweekje in het ziekenhuis, heb ik binnen een paar minuten, na het beantwoorden van zeven vragen, al mijn antwoord: ik ben met 33 procent een Plant. De eerste gedachte die binnen schiet is: “Maar ik heb helemaal geen groene vingers,” gevolgd door beelden van mensen die niet goed zijn gerevalideerd na een coma.

Gelukkig biedt de test een overzicht van wat mijn rol wél precies inhoudt: “De man met plotselinge ideeën.” Verder komen termen voorbij als: vernieuwer, verzinner, creatieve denker, ideeën met originaliteit en verbeeldingskracht, introvert, eigenzinnig, radicaal, onpraktisch, gevoelig voor waardering en kritiek. Ik zou vooral minder goed overweg kunnen met Voorzitters.

Ik kijk naar de eigenschappen die bij mijn teamrol staan, terwijl ik ondertussen met een TicTac mijn giecheltje van de koffiegeur probeer te ontdoen. Ik denk bij mezelf: ‘ja, dit klopt precies.’ In feite wist ik dit ook wel, maar het is toch interessant om met je neus op de feiten te worden gedrukt.

De verschillende rollen waar een Belbin-test op uit kan komen geeft aan dat elke rol een unieke kwaliteit heeft. Voor een adviseur is het vooral belangrijk dat hij met elke teamrol goed kan samenwerken, maar ook dat de adviseur weet wat elke teamrol inhoudt en te bieden heeft. Persoonlijk moet ik mijn ondergeschikte teamrollen wat stimuleren om een betere adviseur te worden.

1. Kolb-testNa de Belbin-test ga ik door met de Kolb-test. Deze test kijkt naar de manier hoe ik dingen leer, kortom: een leerstijl. De mogelijke uitkomsten van de test worden al gegeven: Beslisser, Bezinner, Denker en Doener.

Na het verdelen van punten over vier antwoorden bij elk van de twaalf vragen, klik ik op ‘Bekijk je score!’ De computer pruttelt wat, alsof ie koffie aan het zetten is, en uiteindelijk verschijnt ‘Beslisser’ als mijn leerstijl op het beeldscherm.

De omschrijving bij de uitslag vertelt mij dat ik het meeste leer van activiteiten waar een duidelijk verband is tussen theorie en praktijk en waar ik de mogelijkheid krijg om dingen uit te proberen — een stukje trial en error dus.

Wederom sluit de uitkomst aan bij hoe ik ben en ik denk bij mezelf: ‘Die Belbin en Kolb zijn een paar slimme mensen’. Ik ben iemand die graag ergens gewoon mee aan de slag gaat en wel ziet wat er uit komt.

Om dingen gedaan te krijgen is een ‘Beslisser’ als adviseur een passende rol, maar in sommige situaties kan een ‘Denker’ of ‘Bezinner’ beter aansluiten bij de wensen van een opdrachtgever. Een goede adviseur kan inspelend op de wensen van de opdrachtgever in ieder geval de beste stijl aangeven, een beter adviseur kan deze rol ook invullen. Voordat ik op dat niveau ben zal ik eerst mijn kwaliteiten als ‘Denker’, ‘Bezinner’ en ‘Doener’ moeten oefenen.

2. EnneagramtestAls een crash test dummy die de NCAP-score van nieuwe auto’s berekent, begin ik aan de volgende test: de Enneagramtest. Deze test kijkt welke van de negen persoonlijkheidstypen (Perfectionist, Helper, Acteur, Romanticus, Waarnemer, Duivelsadvocaat, Levensgenieter, Baas en Middelaar) ik ben. Ik lees bij de test dat het eeuwen terug al door de Jezuïeten, Soefi’s en Boeddhisten werd gebruikt, dus ik ga ervan uit dat er zeker een kern van waarheid in zal zitten.

“Maar ik heb helemaal geen groene vingers“

4 5

Uiteindelijk, 126 vragen later, blijk ik waarschijnlijk (geen exacte wetenschap dus) een type 7 te zijn, of in normale mensentaal: een Levensgenieter. Volgens het boek ‘Adviseren als tweede beroep’ van Hannah Nathans betekent dit dat ik angst en pijn probeer te vermijden en op zoek ga naar plezierige mogelijkheden. Verder richt ik mijn aandacht naar het positieve, houd ik niet van beperkingen, heb ik graag een overzicht van hoe iets in elkaar zit en ben ik charmant en stimulerend.

Volgens de website waar ik de test heb gemaakt heet type 7: ‘De Enthousiast’. Deze geeft verder aan dat ik een rusteloos persoon ben, ben ik een snelle denker, heb ik veel energie en ben ik multi-getalenteerd en creatief.

Verrek, die Boeddhisten hebben gelijk! Hoewel ik volgens mij niet echt charmant ben, ben ik wel iemand die in alles het positieve ziet. Onder het motto “het komt wel goed” heb ik altijd vertrouwen in een positieve uitkomst.

Met negen mogelijke persoonlijkheidstypen zal het ene type een betere adviseur zijn dan een ander. Persoonlijk denk ik dat de Perfectionist, de Helper, de Waarnemer en de Middelaar betere adviseurs zijn dan de overige rollen. Gezien mijn uitslag de Levensgenieter is, doe ik er in mijn ogen dus goed aan om mijn andere persoonlijkheidstypen te trainen.

3. ZelfkennisDe belangrijkste ‘asset’ van een adviseur is de adviseur zelf. Het is daarom van groot belang dat de adviseur veel over zichzelf weet, want als je jezelf als adviseur wilt verkopen moet je wel weten wat je verkoopt. Stel je voor dat een marktkoopman op zaterdagmorgen schreeuwt: “Lekkere, overheerlijke bananen! Vers geïmporteerd uit... Tja waar komen ze eigenlijk vandaan? Anyway, wie maakt me los?”

Met eerdergenoemde tests zoals die van Belbin, van Kolb en het Enneagram kun je jezelf al aardig omschrijven, mits je ze naar waarheid hebt ingevuld. Maar naast deze test kun je ook scherp naar jezelf kijken en je afvragen wie je bent: “Ik ben iemand die...”

Vraag jezelf af wat je normen en waarden zijn en waarom je iets wel of juist niet doet. Wees bewust van wat je kan, maar ook waar je grenzen liggen, zowel moreel als fysiek.

Als ik naar mezelf kijk, ben ik iemand die weet waar z’n krachten liggen en zich erg bewust is van wat hij kan. In de meeste gevallen liggen mijn grenzen waar de grenzen van de regelgeving zijn, maar soms is er niets leuker dan deze grenzen op te zoeken en te overschrijden.

4. Ken je plaatsBinnen een organisatie heeft een adviseur niet alleen met de directe opdrachtgever(s) te maken, maar ook met anderen die verbonden zijn met een organisatie, zoals klanten, managers, leveranciers, ondernemingsraden, et cetera. Al deze mensen hebben verschillende verwachtingen van een adviseur.

Als adviseur is het daarom belangrijk om je plaats binnen een organisatie te kennen: zorg dat je duidelijk weet waarom je bent ingeroepen door de opdrachtgever en spreek met de opdrachtgever af wat jouw werkzaamheden zijn. Op deze manier kan er geen rolonduidelijkheid ontstaan.

Persoonlijk heb ik dit in het begin van mijn carrière meermaals meegemaakt. De opdrachtgever dacht dat ik kon toveren en alles wel kon regelen, echter had ik slechts expertise op een bepaald deel van de opdracht - over de rest wist de opdrachtgever zelf meer. Uiteindelijk is dit goed gekomen met deze opdrachtgever, maar voor de toekomst is het veel helderder om van te voren alles goed af te spreken.

5. Easy ANee, ik gaat het hier -helaas- niet hebben over de film met Emma Stone. Dan zijn we over drie dagen nog niet klaar, want mijn hart smelt voor Emma en mijn ‘manboobs’ trillen nog na van de genialiteit van Stanley Tucci. Het gaat hier over diverse elementen die belangrijk zijn tijdens het adviseren, en toevalligerwijs beginnen al deze tips met een A: Aandacht, Afstemmen, Aanvullen, Assertiviteit en Alternatieven.

Aandacht — Het klinkt logisch, maar geef de opdrachtgever je volle aandacht. Sluit je eigen ideeën, meningen en gedachten buiten en focus je op het verhaal van de geadviseerde. Geef de

opdrachtgever het gevoel dat hij serieus genomen wordt en neem voor jezelf alle mogelijk informatie op om tot een goed advies te komen.

Afstemmen — Door als adviseur op dezelfde golflengte te gaan zitten als de geadviseerde geef je die het gevoel dat je het probleem goed begrijpt en zal de geadviseerde zich sneller laten overtuigen. Om af te stemmen op dezelfde frequentie als de geadviseerde kan je ervoor kiezen om passende kleding aan te trekken, om hetzelfde taalgebruik als de geadviseerde toe te passen of om je aan te passen aan het persoonlijkheidstype van de geadviseerde.

“Verrek, die Boeddhisten hebben gelijk”

6 7

Aanvullen — Na het afstemmen is er ruimte om de geadviseerde aan te vullen in zijn persoonlijkheidstype. Elk type heeft sterke en minder sterke kanten. Door de minder sterke kanten aan te vullen kan de geadviseerde zich op de sterke punten richten, waardoor de kwaliteit van het advies wordt vergroot.

Assertiviteit — Het is goed om assertief te zijn in het overbrengen van je advies, maar zorg ervoor dat je dit vanuit je eigen persoon doet: begin zinnen met ‘Ik vind...’ of ‘Ik wil...’ Geef vervolgens de ruimte om de ander te laten reageren en respecteer de besluiten van de geadviseerde en alles wat de geadviseerde te zeggen heeft.

Alternatieven — Zorg bij het opstellen van een advies dat je niet al je kruit verschiet met één schot: geef de geadviseerde meerdere oplossingen. Hierdoor is de kans groter dat er daadwerkelijk een oplossing voor het probleem wordt gekozen, ook al is dit niet de eerste keuze van de adviseur.

6. WeerstandNiet alles zal er bij de geadviseerden in gaan als gesneden koek. Soms ontstaat er weerstand. Deze weerstand kan vele oorzaken hebben: de geadviseerden voelen zich niet serieus genomen, hun belangen worden geschaad, ze hebben meer kennis of ze zijn het er gewoon niet mee eens.

Deze weerstand ontstaat niet zomaar. Geef vervolgens ook aan dat je de weerstand snapt: veranderingen zijn altijd even wennen. Als adviseur doe je er vervolgens goed aan om te vragen waardoor deze weerstand ontstaat. Gebruik deze feedback vervolgens om je advies eventueel te wijzigen: zorg bijvoorbeeld voor een langere implementatieperiode om de veranderingen geleidelijker te laten verlopen.

7. Informatie verkrijgen / Beslissingen nemenOm tot een advies te komen zal er informatie moeten worden ingewonnen en beslissingen worden genomen. Hiervoor beschrijft Hannah Nathans in Adviseren als tweede beroep een viertal mogelijkheden: Rationeel denken, (Zintuigelijke) waarneming, Intuïtie en Persoonlijke waarden.

Een adviseur dient toch minimaal twee van deze vier manieren van informatievergaring toe te passen. Het gebruik van alle vier de manieren is natuurlijk optimaal, maar als ik kritisch naar mezelf kijk ben ik bang dat ik bij het verkrijgen van informatie voornamelijk gebruik maak van rationeel denken en waarneming.

Door afstandelijk en rationeel te observeren kan je als adviseur nagenoeg onbeïnvloed je werk doen. Ik denk dat hierdoor de informatie hierdoor grotendeels onbevooroordeeld blijft. Bij het opstellen van een advies ga ik echter vooral af op mijn intuïtie. Ik vermoed dat dit komt door mijn Belbin-teamrol als Plant.

Om van mezelf een betere adviseur te maken is het belangrijk dat ik zowel bij het verkrijgen van informatie, alsook het nemen van beslissingen, gebruik ga maken van alle vier manieren van weten of kennen.

8. CreativiteitHet gros van de mensen zal bij het kopje ‘creativiteit’ zeggen: “ik ben helemaal niet creatief,” maar creativiteit kan zich op vele verschillende manieren uiten. Creativiteit betekent in dit geval echt niet creatief met kurk, waterverf of krijtjes.

Creativiteit betekent in dit geval dat je creatief moet zijn in het zoeken van oplossingen voor een probleem. Wees niet tevreden met je eerste oplossing, maar ga op zoek naar alternatieven. Met meerdere oplossingen geef je de geadviseerde ook meer keuze.

Om mijn creativiteit aan te spreken pak ik meestal pen en papier en ga ik wat schetsen, schrijf ik wat steekwoorden op... Beter gezegd: ik klooi maar wat aan. Maar het geeft me wel altijd ideeën voor oplossingen.

Kijk wel uit dat je niet met te veel ideeën op de proppen komt, dan ziet de geadviseerde door de bomen het bos niet meer. Filter je ideeën op de beste en meeste realistische.

9. NetwerkenJe kan niet alles in je eentje doen. Stel je maar eens voor dat je alle 8 Belbin-rollen bent, de 4 Kolb-leerstijlen bezit en alle 9 Enneagram-persoonlijkheidstypes bent: dat is onmogelijk. Daarom is het als adviseur handig als je goed kan netwerken. Kort gezegd is netwerken het onderhouden van functionele, niet-formele contacten binnen en buiten de organisatie.

Als persoon heb je een Belbin-rol, een Kolb-leerstijl en heb je een Enneagram-persoonlijkheidstype, maar soms heb je net niet de rol of stijl die aansluit op de situatie. Het komt dan ontzettend van pas als je een netwerk hebt met iemand die jou kan aanvullen op dat gebied.

Ik merk het zelf ook: mijn kennis is op sommige gebieden slechts oppervlakkig, ik ben dan blij als ik iemand in mijn netwerk heb die mij met diepgaande vraagstukken kan hebben. Als je iemand kent is het namelijk veel laagdrempeliger om om hulp te vragen.

Door mijn netwerk heb ik het afgelopen jaar aardig wat leuke klusjes gedaan: voor het Groninger Museum, de Nacht van Kunst en Wetenschap en de SamenLoop voor Hoop heb ik fotografie-opdrachten gedaan en via andere wegen heb ik een aantal leuke webdesign-opdrachten binnen weten te halen. Dit alles via mijn netwerk.

Het meest lastige van een netwerk is het onderhouden van de relaties. Vroeger zat hier heel veel tijd in, maar met websites als Twitter en LinkedIn is het tegenwoordig veel gemakkelijker om snel een praatje te maken.

Tijd voor wat sterkersZo! De tien tips zitten erop en ik eindig waar ik ben begonnen: in de keuken. Die Wiener Mélange smaakte goed, maar nu —na het schrijven van dit artikel— is het tijd voor iets sterkers, gewoon omdat het kan en omdat ik het verdiend heb. Er ligt nog een biertje koud en er staat nog een fles whisky. Moeilijk, moeilijk. Iemand een goed advies?

“Ik ben helemaal niet creatief“

Over de auteurNiels Kim (Zaandam, 1989) is een

webdesigner en fotograaf uit

Groningen, maar met Zaanse roots.

Naast zijn dagelijkse bezigheid

als eigenaar van Studio BEN, kijkt

hij graag televisieseries (zonder

ondertiteling) en blijft hij op de

hoogte van allerlei nieuwtjes op

gadget- en internetgebied.

Links & Literatuurhttp://thesis.nl/belbin/

http://thesis.nl/kolb/

http://www.eclecticenergies.com/

nederlands/enneagram/

Hannah Nathans - Adviseren Als

Tweede Beroep (ISBN 978 90 130

2880 5)