Art.-Nr. Sinneseinheit 185353 · In der Therapie, etwa in der Ergotherapie oder der Logopädie bei...

Sin

ne

sw

elt

Sinneseinheit 185353Art.-Nr.

1+

3 +ALTERAGE

Sensory Unit

Zespół zmysłów

Module sensoriel

Zintuigendoos

Unità sensoriale

Unidad sensorial

Made in GermanyMade in

G-185353-sinneseinheit-spielanleitung.indd 2 10.10.18 13:06

2

SinneseinheitMit unseren Sinnen – etwa dem Sehsinn, dem Hörsinn, dem Tastsinn – gewinnen wir Informationen, die uns helfen, uns in unserer Umgebung zu orientieren. Sie warnen uns vor Gefahren und ermöglichen es uns, dass wir jeden Tag neue Erfahrungen machen. Die sinnliche Wahrnehmung beginnt bereits vor der Geburt – und schon als Babys entdecken Kinder die sie umgebende Welt mit ihren Sinnen. Allein deswegen ist die Sinnesförderung für die frühkindliche Entwicklung von größter Wichtigkeit. Kinder lernen im Spiel: Das in der „Sinneseinheit“ versammelte hochwertige Sinnesmaterial wurde so zusammengestellt, dass der spielerisch- entdeckerische Ansatz im Vordergrund steht – und die sinnliche Förderung wie „nebenbei“ geschieht. In der Therapie, etwa in der Ergotherapie oder der Logopädie bei Wahrnehmungsstörungen, kann die gezielte Behandlung der Defizite ermüdend und frustrierend für die Beteiligten sein. Auch hier regt der spielerische Ansatz der Sinneseinheit die Freude am Entdecken an – und lässt Frust gar nicht erst aufkommen. Dazu können die hier vorgeschlagenen Spielideen in einer vereinfachten Form ohne Wettbewerb gespielt werden. Sie sind dann eher als Aufgabenstellungen zu verstehen – und die Spieler dürfen sich natürlich gegenseitig helfen bzw. in der Einzelbetreuung Hilfestellung bekommen und sich so viel Zeit nehmen, wie sie brauchen. Die Sinneseinheit besteht aus vier hochwertigen Holzboxen, die mit verschie-denen anregenden Materialien bestückt wurden. Angesprochen werden der Sehsinn, der Hörsinn mit Klang- und Geräuschwahrnehmung sowie der Tastsinn mit Temperatur-, Gewicht- und Oberflächenwahrnehmung. Die Boxen lassen sich übereinanderstapeln und mit dem Deckel verschließen.

Inhalt: · 4 Kästen (Innenmaß jeweils L 21,5 x B 16 x H 6,5 cm)· 1 Deckel· 1 Anleitung

Reinigung und PflegeDieser Artikel hat keine schützende Lackschicht. Feuchtigkeit auf rohem Holz kann Flecken verursachen. Nur mit einem nebelfeuchten Tuch reinigen. Keine Desinfektionsmittel, heißes Wasser oder ähnliches verwenden.

Mit den hochwertigen Materialien in den 4 Sinnesboxen werden die optische, die akustische sowie die taktile und haptische Wahrnehmung angesprochen:

Die optische WahrnehmungÜber die Augen werden optische Reize aufgenommen, in Nervenimpulse umge-wandelt und an das Gehirn weitergeleitet, wo erst das eigentliche Bild entsteht. Dabei werden relevante Informationen herausgefiltert, interpretiert und mit Erfahrungen und Erinnerungen abgeglichen. Über den Sehsinn können beispiels-weise Farben, Formen, Dimensionen und Entfernungen von Objekten wahrgenom-men und diese Merkmale verglichen werden: Was ist gleich? Was ist ungleich? Diese Fähigkeit nennt man optische Differenzierung.

Die akustische WahrnehmungÜber die Ohren werden akustische Reize aufgenommen. Dabei empfängt die Ohrmuschel Geräusche in Form von Schallwellen und leitet sie ans Trommelfell weiter. Dieses gerät in Schwingungen. Die Gehörknöchelchen nehmen die Schwingungen auf und leiten sie an das Innenohr weiter, wo sie in Nervenimpulse

Dieses Spiel fördert:• Sinne und

Sinneswahrnehmung• Wahrnehmung von Farben,

Formen und Größen• Wahrnehmung von Tönen

und Geräuschen• Wahrnehmung von

Temperatur, Gewicht und Oberflächen

Ideal für:• Kindergarten und

Grundschule• Therapie• Menschen mit Förder-

und Assistenzbedarf


3

umgewandelt und als Höreindruck an das Gehirn weitergeleitet werden. Der so komplexe Hörsinn kann Geräusche und Klänge wahrnehmen und dabei auch Tonhöhe, Lautstärke und Richtung, aus der sie kommen, unterscheiden. So dient der Hörsinn der Orientierung und warnt, ob wach oder schlafend, vor Gefahren. Besonders wichtig ist die auditive Wahrnehmung für die Sprachentwicklung, z. B. für die phonologische Bewusstheit (beispielsweise Aussprache von Anlauten, etwa K, Sch, und Unterscheidung von Mitlauten, etwa b – p, d – t), die die Grundlage für den Lese- und Schreiberwerb bildet.

Die taktile und haptische WahrnehmungÜber die Haut werden taktile und haptische Reize aufgenommen. Überall auf der Körperoberfläche sitzen Rezeptoren, die Reize wie Druck, Temperatur sowie Berührungen und Schmerz wahrnehmen. Je dichter die Rezeptoren angesiedelt sind, umso intensiver werden die Sinnesreize wahrgenommen. Daher sind z. B. die Fingerspitzen und der Mund besonders empfindlich. Werden Reize passiv empfunden (z. B. gestreichelt werden), spricht man von taktiler Wahrnehmung. Werden die Reize durch aktives Erkunden ausgelöst (z. B. eine Oberfläche ertasten und erfüh-len), so spricht man von haptischer Wahrnehmung. Bei der Oberflächensensibilität werden Informationen zur Oberflächenbeschaffung gewonnen (weich, rau, kratzig, glatt etc.). Auch die Temperatur wird erfühlt über das Temperaturempfinden. Und über die Tiefensensibilität werden Informationen über die Form und Größe eines Objekts gewonnen. Je nach Kraftaufwand, den es kostet, einen Gegenstand an- oder aufzuheben, können wir Aussagen über dessen Gewicht treffen.

Box Sinneseinheit „Sehen“Inhalt: 3 Bausteinleisten mit Bohrungen und Zylindern in den Farben Rot, Grün und Blau.

Die 3 Sortierbausteine mit den jeweils 7 Zylindern in der Box Sinneseinheit „Sehen“ unterscheiden sich in drei Merkmalen: Die grünen Zylinder unterscheiden sich im Durchmesser, die roten in der Höhe, die blauen sowohl im Durchmesser als auch in der Höhe. Und selbstverständlich unterscheiden sie sich im Merkmal Farbe vonei-nander.

Spielidee 1Ein Spiel zur Förderung der Farbwahrnehmung ab 3 Jahren.

Spieler: 3 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: alle Zylinder

Ziel des Spiels ist es, die Zylinder farblich zu sortieren.

Lernziel: Das Spiel schult die Farbwahrnehmung, also Farben zu sehen und die Objekte voneinander sowie vom Hintergrund zu unterscheiden.

SpielvorbereitungAlle Zylinder werden miteinander gemischt und in der Tischmitte gehäufelt, sodass sie für jeden Spieler gut zu erreichen sind. Jeder Spieler wählt eine Farbe.

Spielablauf Auf das Kommando „Los!“ sucht jeder Spieler die Zylinder „seiner“ Farbe heraus.

SpielendeSobald ein Spieler seine 7 Zylinder eingesammelt hat, ruft er „Stopp!“ Auch die beiden anderen Spieler hören nun mit Sammeln auf. Gemeinsam kontrollieren die Spieler, ob der Erste alles richtig gemacht hat. Wenn ja, hat er gewonnen. Wenn nicht, gibt es in dieser Runde keinen Gewinner. Das Spiel kann beliebig oft wieder-holt werden.

Spielidee 1Box „Sehen“


4

Spielidee 2Ein Spiel zur Förderung der Formwahrnehmung ab 3 Jahren.

Spieler: beliebig Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: alle Zylinder und die 3 Sortierbausteine

Ziel des Spiels ist es, die Zylinder der Größe und Dicke nach zu sortieren.

Lernziel: Das Spiel trainiert, Formen ebenso wie ihre räumliche Beziehung zueinan-der wahrzunehmen, zu erkennen und zu unterscheiden. Dabei wird das Gehirn trainiert, die visuellen Wahrnehmungen mit Erinnerungen und Erfahrungen abzugleichen, um die Objekte zu identifizieren.

SpielvorbereitungDie Zylinder werden aus ihren Sortierbausteinen genommen, jeweils daneben gestellt und gemischt (farblich sortiert!). Es wird nacheinander im Uhrzeigersinn gespielt.

Spielablauf Station 1: grüne ZylinderDer Spieler sortiert die grünen Zylinder nach ihrem Durchmesser von dick (links) nach dünn (rechts). Die Spieler prüfen gemeinsam, ob richtig sortiert wurde. Anschließend wird kontrolliert, indem die Zylinder in den Sortierbaustein gesteckt werden: Passt jeder Zylinder in „sein“ Loch und sie schließen bündig ab, wurde alles richtig sortiert!

Station 2: rote ZylinderDer Spieler sortiert die roten Zylinder nach ihrer Höhe von niedrig (links) nach hoch (rechts). Die Spieler prüfen gemeinsam, ob richtig sortiert wurde. Anschließend wird kontrolliert, indem die Zylinder in den Sortierbaustein gesteckt werden: Schließen die Zylinder bündig ab, wurde alles richtig sortiert!

Station 3: blaue ZylinderDer Spieler sortiert die blauen Zylinder nach ihrer Höhe und ihrem Durchmesser von niedrig + dick (links) nach hoch + dünn (rechts). Die Spieler prüfen gemeinsam, ob richtig sortiert wurde. Anschließend wird kontrolliert, indem die Zylinder in den Sortierbaustein gesteckt werden: Schließen die Zylinder bündig ab, wurde alles richtig sortiert!

SpielendeDas Spiel kann nach Belieben fortgesetzt werden.

Spielidee 3Ein Spiel zur Förderung der Auge-Hand-Koordination ab 3 Jahren.

Spieler: 1 – 3 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: alle Zylinder und die 3 Sortierbausteine

Ziel des Spiels ist es, die miteinander vermischten Zylinder in die 3 Sortierbausteine korrekt einzuordnen.

Lernziel: Das Spiel schult die Auge-Hand-Koordination, eine komplexe kognitive Fähigkeit, die eine Kombination aus visuellen und motorischen Fähigkeiten erfordert. Anhand von Seheindrücken muss die Bewegung der Hand gesteuert werden.

SpielvorbereitungDie Zylinder werden aus ihren Sortierbausteinen genommen, miteinander vermischt und in der Tischmitte gehäufelt. Es wird gemeinsam gespielt.




5

Spielablauf Im ersten Schritt sortieren die Spieler die Zylinder nach ihrem wichtigsten Merkmal, der Farbe, und stellen sie zum jeweiligen Sortierbaustein. Im zweiten Schritt sortiert jeder Spieler mit geschlossenen Augen die Zylinder „seines“ Sortierbausteins in die passenden Löcher ein.Anschließend überprüfen sie mit geöffneten Augen, ob sie richtig sortiert haben – ob alle Zylinder bündig abschließen. Im dritten Schritt entnehmen sie die Zylinder, mischen sie und sortieren sie mit offenen Augen in den Sortierbaustein ein.

SpielendeReden Sie gemeinsam über diese Erfahrung: Sicherlich werden die Spieler eindrück-lich festgestellt haben, wie wichtig der Sehsinn für die Auge-Hand-Koordination ist und wie sehr er die Handlungen erleichtert. Das Spiel kann nach Belieben wieder-holt werden.

Box Sinneseinheit „Hören 1/Fühlen 1“Inhalt: 6 Geräuschewürfel, die paarweise zusammengehören mit Aufklebern in den Farben Orange, Violett, Blau6 Aludosen mit Sortierbrett und ringförmigen Farbaufklebern an der Unterseite in den Farben Gelb, Orange, Rot, Violett, Blau und Grün

Die Box Sinneseinheit „Hören 1/Fühlen 1“ bietet Möglichkeiten, sich mit Temperaturdifferenzierung sowie Geräuschdifferenzierung auseinanderzusetzen.

Geräuschdifferenzierung wird die Fähigkeit, Geräusche zu erkennen und zu unter-scheiden, genannt. Die 3 Würfelpaare erzeugen unterschiedliche Geräusche. Die 6 Metalldosen können mit unterschiedlichen Materialien befüllt werden. Die Füllungen in den Holzwürfeln klingen anders als in den Metalldosen, wenn sie in den jeweiligen Hohlkörpern geschüttelt werden. So wird das genaue Hinhören und Unterscheiden geschult. Die Geräuschdifferenzierung hilft beim Erlernen der Lauterkennung und Lautunterscheidung beim Spracherwerb.Mithilfe der Aludosen kann ebenso auch die Temperaturdifferenzierung geschult werden, also die Fähigkeit, unterschiedliche Temperaturen wahrzunehmen, zu beschreiben und auseinanderzuhalten (siehe Seite 6).

Spielidee 1 Ein Spiel zur Förderung der Geräuschdifferenzierung ab 3 Jahren.

Spieler: 1 – 2 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: alle Geräuschewürfel

Ziel des Spiels ist es, Geräuschepaare zu finden.

Lernziel: Mit dem Spiel wird die Geräuschdifferenzierung geschult.

SpielvorbereitungDie Geräuschewürfel werden mit den Farbpunkten nach unten auf den Tisch gestellt und untereinander gemischt. Es kann allein gespielt werden, bei zwei Spielern wird abwechselnd gespielt.

Spielablauf Die Spieler schütteln alle Würfel und versuchen, die passenden Paare zu finden. Wurden die Paare gefunden, wird kontrolliert, indem die Würfel umgedreht und die Farbpunkte verglichen werden.

SpielendeDas Spiel kann nach Belieben wiederholt werden.

Spielidee 1Box „Hören 1/Fühlen 1“


6

Variante „Hör-Memo“: Es wird wie oben vorbereitet. Der erste Spieler schüttelt zwei Würfel. Passen sie seiner Meinung nach zusammen, wird anhand der Farbpunkte kontrolliert. Stimmen sie überein, darf der Spieler das Paar zu sich nehmen. Passen sie nicht, werden sie an ihren Platz zurückgestellt. Nun ist der zweite Spieler an der Reihe. Findet er auch ein Paar? Hat jeder ein Paar gefunden, wird das Spiel wiederholt.

Variante „Alu-Dosen“: Die Dosen werden mit unterschiedlichen Materialien befüllt, z. B. Büroklammern, ungekochter Reis, trockene Erbsen, Salz, Pfefferkörner, … Sie können paarweise befüllt werden, sodass die Spieler erkennen müssen, welche Dosen ein Paar bilden. Oder es werden alle 6 Dosen unterschiedlich befüllt, den Spielern werden die Inhalte mitgeteilt und sie müssen beim Schütteln erraten, um welche Materialien es sich handelt.Bei Kindern immer unter Aufsicht eines Erwachsenen!

Variante „auditive Figur-Grundwahrnehmung“: Damit ist das Heraushören bestimmter Geräusche unter „erschwerten Bedingungen“ gemeint, wenn das Geräusch von Nebengeräuschen begleitet wird, im Alltag etwa im Straßenverkehr oder in einem lauten Klassenzimmer. Um die auditive Figur-Grundwahrnehmung zu schulen, wird gespielt wie in Spiel 1, allerdings mit ablenkenden Geräuschen. Dazu kann etwa ein Radio oder Musik laufen, die anderen Spieler unterhalten sich oder klatschen rhythmisch in die Hände.

Spielidee 2Ein Spiel zur Förderung der Temperaturdifferenzierung ab 3 Jahren.

Spieler: 2 – 4 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: 6 Alu-Dosen, Sortierbrett

Ziel des Spiels ist es, Dosen mit gleich warmer oder kalter Flüssigkeit zu finden.

Lernziel: Mit dem Spiel wird die bewusste Temperaturwahrnehmung gefördert und geschult, gezielt verschiedene Temperaturen zu differenzieren.

SpielvorbereitungZunächst werden immer 2 Dosen mit gleich warmem oder kaltem Wasser befüllt (z. B. Wasser aus dem Kühlschrank, kaltes Wasser aus der Leitung, warmes Wasser aus der Leitung). Unfallgefahr: Nehmen Sie kein heißes Wasser, da sonst Verbrennungsgefahr besteht!Notieren Sie sich, welche Dosen in welcher Farbkonstellation Paare bilden.Anschließend werden die Dosen gemischt und in das Sortierbrett gestellt.

Spielablauf Die Spieler nehmen nacheinander alle Dosen in die Hand oder je eine in beide Hände (zum Vergleichen) und überlegen, welche Dosen dieselben Temperaturen haben. Sie benennen sie (kalt/lauwarm/warm) und sortieren die Paare jeweils übereinander ins Sortierbrett ein.

Spielidee 2Box „Hören 1/Fühlen 1“


7

Box Sinneseinheit „Hören 2“Inhalt: 12 Xylophonbausteine mit je 2 gleichen Tönen, 2 Klöppel.

Die Box Sinneseinheit „Hören 2“ konzentriert sich auf die Klangdifferenzierung oder rhythmisch-melodische Differenzierung – so wird die Fähigkeit, Klänge zu erkennen und in Tonhöhen sowie Tonlängen zu unterscheiden, genannt. Je 2 Xylophonbausteine bilden ein Paar und können nach Tonhöhen geordnet werden. Die Zuordnung vom tiefsten zum höchsten Ton erfolgt mittels der Farbpunkte: c (grün), d (blau), e (violett), f (rot), g (orange), h (gelb).

Spielidee 1 Ein Spiel zur Förderung der Rhythmus-Differenzierung ab 4 Jahren.

Spieler: 2 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: 1 Xylophonbaustein, 1 Klöppel

Ziel des Spiels ist es, Tonlängen zu unterscheiden

Lernziel: Mit diesem Spiel werden Tonlängendifferenzierung und Rhythmusgefühl geschult, d.h. es muss genau hingehört, die Tonlänge erkannt und gemerkt werden, um sie anschließend beim Anschlagen richtig wiederzugeben.

SpielvorbereitungDie Spieler wählen einen Xylophonbaustein, z. B. einen grünen. Ein Spieler schlägt den Ton an, er nimmt den Klöppel zur Hand. Der andere wird in dieser Runde lauschen. Es wird abwechselnd gespielt.

Spielablauf Der Spieler, der lauscht, schließt dabei die Augen.

Der Spieler, der anschlägt, spielt nun drei Töne in verschiedenen Längen vor. Dazu wird die Kopiervorlage auf Seite 86-87 genutzt.

Sind sich die Spieler sicher, lösen Sie anhand Ihrer Notizen auf und stellen fest, ob die Spieler richtig lagen oder nicht.

SpielendeDas Spiel kann nach Belieben wiederholt werden. Dazu können die Dosen auch immer wieder neu befüllt werden.

Das Spiel wird schwieriger, wenn die Spieler ihre rechte Hand zuvor in eine Schüssel mit warmem und ihre linke Hand in eine Schüssel mit kaltem Wasser gehalten haben. Gelingt es ihnen, die Temperaturpaare zu bestimmen?

Schwieriger wird das Spiel auch, wenn die Temperaturabstufungen enger beieinander liegen. Dazu werden alle 6 Dosen mit unterschiedlich temperiertem Wasser (von eiskalt bis ca. 30° C warmen Wasser) befüllt und gemischt. Die Spieler sortieren die Dosen nun (ohne Sortierbrett) von ganz kalt (links) bis ganz warm (rechts). Lösen Sie anschließend anhand Ihrer Notizen auf, ob die Spieler richtig sortiert haben.

Variante „taktilen Temperaturerfahrung“: Gespielt wird mit den 6 unterschiedlich befüllten Dosen. Statt aktiv mit den Händen zu erfühlen, hält ein Mitspieler die Dosen dem Spieler an verschiedene Körperstellen (Unterarm, Stirn, Wange, Oberschenkel, Nacken, Nasenspitze, Armbeuge … ). Wo ist das Temperaturempfinden am intensivsten?Bei Kindern immer unter Aufsicht eines Erwachsenen!

Spielidee 1Box „Hören 2“


„Ausgemalte Punkte“ stellen Viertelnoten mit dem Notenwert 1 dar.

„Hohle Noten“ bzw. „Ringe mit Hals“ stellen halbe Noten mit dem Notenwert 2 dar, d.h. sie sind doppelt so lang wie die Viertelnoten.

= +

„Hohle Noten“ bzw. „Ringe ohne Hals“ stellen ganze Noten dar mit dem Notenwert 4, d.h. sie sind doppelt so lang wie die halben Noten und 4-mal so lang wie die Viertelnoten.

= +

= + + +

Sollte dem Spieler das Abzählen der Notenwerte schwerfallen, können ganz leise oder im Kopf Wörter mit 1, 2 und 4 Silben dazu gesprochen werden.

Der Ton klingt dabei genauso lang wie das ganze Wort, es darf nicht pro Silbe ein neuer Ton angeschlagen werden. Zum Beispiel wird bei „Wol-ken-schiff-chen“ der Ton nur auf „Wol“ angeschlagen und auf „ken-schiff-chen“ gehalten.

Wichtig ist dabei, dass das Sprechtempo gleich bleibt.

Während Spieler A die 3 Töne seiner Tonabfolge spielt, hört Spieler B genau zu: Er sagt anschließend, welcher Ton der längste war: der erste, der zweite oder dritte?

Zum Beispiel:

Anschließend wechseln die Spieler, jener, der gelauscht hat, schlägt nun die Töne an und umgekehrt. Spieler B spielt die drei Tonabfolgen mit den 3 Tönen in einer anderen Reihenfolge. (Zum Beispiel: Tonfolge C, Tonfolge A, Tonfolge B.

SpielendeDas Spiel kann nach Belieben wiederholt und auch mit Xylophonbausteinen anderer Tonhöhen durchgeführt werden.

Spielidee 2 Ein Spiel zur Förderung der melodischen Differenzierung ab 4 Jahren.

Spieler: 1 – 2 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: 6 unterschiedliche Xylophonbausteine, 1 Klöppel

Ziel des Spiels ist es, Tonhöhen zu unterscheiden und von „tief“ nach „hoch“ zu ordnen.

Lernziel: Mit diesem Spiel werden das genaue Hinhören sowie die Tonhöhen-differenzierung geschult.

Tonfolge A

Stern SternWol-ken

Tonfolge C

Stern Wol-ken-schiff-chen

Wolke

Tonfolge B

der zweiteLösung:

der dritteder erste

Stern SternWol-ken

Kopiervorlageauf Seite

86-87



9

SpielvorbereitungDie 6 Xylophonbausteine werden mit dem Farbpunkt nach hinten auf den Tisch gestellt und gemischt. Der Spieler nimmt den Klöppel zur Hand.

Spielablauf Der Spieler schlägt jeden Ton so oft an, wie er möchte, und sortiert dabei die Xylo-phonbausteine vom tiefsten (links) zum höchsten (rechts). Anschließend werden die Xylophonbausteine einzeln umgedreht und kontrolliert: Zeigen die Farbpunkte die Reihenfolge Grün, Blau, Violett, Rot, Orange, Gelb, wurde richtig sortiert!

Spielende Das Spiel kann nach Belieben wiederholt werden.

Variante mit 2 Spielern zur Schulung der „auditiven Figur-Grundwahrnehmung“: Es wird gespielt wie beschrieben, doch jeder Spieler erhält je 6 unterschiedliche Xylophonbausteine. Sie spielen gleichzeitig – und müssen nun noch genauer hin-hören, welcher Ton zu ihnen „gehört“. Das erschwert und schult die Differenzierung der relevanten Höreindrücke.

Spielidee 3 Klangpaare finden ab 4 Jahren.

Spieler: 2 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: alle Xylophonbausteine, 2 Klöppel

Ziel des Spiels ist es, die Paare in derselben Tonhöhe zu finden.

Lernziel: Mit diesem Spiel wird die Tonhöhendifferenzierung geschult: Es muss sehr genau hingehört werden, um gleiche Töne und unterschiedliche Töne voneinander zu unterscheiden bzw. gleiche Töne zusammenzubringen.

SpielvorbereitungJeder Spieler bekommt 6 Xylophonbausteine, stellt sie mit dem Farbpunkt nach hin-ten auf den Tisch, mischt sie und stellt sie in einer Reihe vor sich auf. Der erste Spieler nimmt den Klöppel zur Hand.

Spielablauf Der erste Spieler beginnt. Er schlägt einen beliebigen Xylophonbaustein vor sich an. Nun nimmt der zweite Spieler seinen Klöppel an sich und versucht, den dazu pas-senden Xylophonbaustein zu finden. Dazu schlägt er alle vor ihm stehenden Xylophonbausteine an. Ist er sich nicht mehr sicher, darf der erste Spieler den Ton nochmals anschlagen. Meint der zweite Spieler, den richtigen Ton gefunden zu haben, drehen beide Spieler ihre Bausteine um und vergleichen die Farbpunkte. – Nun wird abgewechselt.

Spielende Das Spiel kann so lange gespielt werden, bis alle Paare gefunden wurden. Die Spieler können aber auch Töne, die bereits angeschlagen wurden, immer wieder anschlagen – dann dauert das Spiel, solange es den Spielern Freude bereitet. Die Wiedererkennung eines Tons vertieft den Lerneffekt der Tondifferenzierung und Tonwiedererkennung.

Das Spiel wird leichter, wenn nur mit 3 Klangpaaren gespielt wird, die zudem weit auseinander liegen, z. B. je 2 x Grün, Rot, Gelb.

Wettbewerbsvariante: Es wird gespielt wie oben mit dem Unterschied, dass ein Spieler, der zwei gleiche Töne richtig gehört hat, das Paar zu sich nehmen darf. Wenn nicht, werden die Xylophonbausteine zurück in die Reihe gestellt und neu gemischt. Es gewinnt der Spieler, der als Erster 3 Paare erlauschen konnte.



10

Spielidee 4 Ein Spiel zur Förderung der auditiven Lokalisation ab 3 Jahren.

Spieler: 3 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: 2 Xylophonbausteine gleicher Tonhöhe (Farbe), 2 Klöppel, optional 1 Tuch, um die Augen zu verbinden

Ziel des Spiels ist es, festzustellen, woher welcher Ton kommt.

Lernziel: Mit diesem Spiel wird das genaue Hinhören, aus welcher Richtung ein akustischer Reiz kommt (oben, unten, vorn, hinten, rechts, links) und wie weit die Schallquelle entfernt ist, geschult. Man nennt diese Wahrnehmungsfähigkeit „auditive Lokalisation“.

SpielvorbereitungEinem Spieler werden die Augen verbunden oder er schließt sie fest. Er ist in dieser Runde der „Lauscher“.Die beiden anderen Spieler erhalten je einen Xylophonbaustein und einen Klöppel. Es wird abwechselnd gespielt.

Spielablauf Der „Lauscher“ stellt oder setzt sich in die Mitte des Raumes. Die beiden anderen Spieler schleichen um ihn herum und suchen sich eine Position im Raum. Wenn der „Lauscher“ „Stopp!“ ruft, bleiben die beiden stehen, wo sie sich gerade befin-den. Einer der beiden sollte näher, der andere weiter entfernt vom Lauschenden stehen. Nun schlägt erst der eine Spieler seinen Xylophonbaustein an, dann der andere. Sie können dies über ihrem Kopf, auf Bauchhöhe oder am Boden tun. In dieser Haltung verharren sie nun. Der „Lauscher“ zeigt jetzt an, aus welcher Richtung Ton 1 und aus welcher Ton 2 kamen und sagt auch, ob von oben, der Mitte oder unten und welcher weiter weg war, welcher näher dran. Optional kann der „Lauscher“ seine beiden Mitspieler noch „Piep“ sagen lassen und erraten, welcher Spieler wer ist. Damit dies noch ein bisschen lustiger wird, dürfen die Spieler „Piep“ in der Tonhöhe ihrer Wahl sagen.Anschließend öffnet er die Augen und prüft, ob er richtig gelauscht hat: Wo steht Spieler 1, wo Spieler 2 und auf welcher Position halten sie ihren Xylophonbaustein?Dann wechseln die Spieler und ein anderer ist der „Lauscher“.

Spielende Das Spiel kann nach Belieben wiederholt werden.

Spielidee 5 Ein Spiel zur Förderung der auditiven Merkfähigkeit ab 5 Jahren (wenn die Spieler selber spielen, das Wiedererkennen der Melodien können auch schon Kinder ab 3 Jahren).

Spieler: 2 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: je 3 Xylophonbausteine der Farben Grün, Violett und Blau, 2 Klöppel

Ziel des Spiels ist es, sich eine vorgespielte Tonfolge oder Melodie zu merken, wiederzuerkennen und sie richtig nachzuspielen.

Lernziel: Das Spiel schult die auditive Merkfähigkeit, die nötig ist, um sich z. B. Wörter, Geschichten oder Aufgaben zu merken.




Spielvorbereitung Beide Spieler stellen die Xylophonbausteine der Farben Grün, Violett und Blau in dieser Reihenfolge vor sich hin und nehmen die Klöppel zur Hand.

Spielablauf Der erste Spieler beginnt. Er spielt eine Tonfolge. Der andere Spieler hört gut zu, merkt sie sich und versucht anschließend, sie auf seinen Xylophonbausteinen nach-zuspielen. Sollte es nicht auf Anhieb klappen, kann der erste Spieler die Tonfolge wiederholen.

Zur Bestimmung der Notenwerte kann, wie in Spielidee 1, mit den Silben-Wörtern Stern (Viertel), Wol-ken (Halbe) und Wol-ken-schiff-chen (Ganze) unterstützt werden.

Die Tonfolgen befinden sich auf der Kopiervorlage auf Seite 86-87.

Spieler A spielt Abfolge A1:

Hat Spieler B richtig gehört und nachgespielt, ist er an der Reihe und spielt diese Tonfolge vor - Abfolge B1:

Nachdem er alles richtig gehört und nachgespielt hat, ist Spieler A wieder an der Reihe und spielt - Abfolge A2:

Und ist Spieler B wieder an der Reihe, spielt er Spieler A diese Tonfolge vor - Abfolge B2:

Es können natürlich auch neue Tonfolgen erdacht oder auch die Xylophonsteine der anderen Farben eingesetzt werden.

Schwieriger wird das Spiel, wenn mit allen Xylophonsteinen gespielt wird.

Variante zur Erkennung von Melodien: Es wird wie oben gespielt mit sechs unterschiedlichen Xylophonsteinen: Ein älteres Kind oder ein Spielleiter spielt einen Liedanfang vor. Die übrigen Kinder/Mitspieler erraten, um welches Lied es sich handelt.

Zum Beispiel: Hänschen klein

Welche Melodien oder Liedanfänge lassen sich finden und spielen? (z. B. Bruder Jakob, Alle meine Entchen, Kuckuck ruft’s aus dem Wald, Fuchs, du hast …)


86-87


86-87


12

Box Sinneseinheit „Fühlen 2“Inhalt: 6 Würfel mit Fühlmaterialien und Fühlscheiben6 Gewichtswürfel mit 3 verschiedenen Gewichten, die paarweise zusammengehören

Die Box Sinneseinheit „Fühlen“ beinhaltet verschiedene Materialien, um sich bewusst mit dem Tastsinn auseinanderzusetzen: Um verschiedene Oberflächen und Gewichte zu erfühlen. Damit wird die Differenzierung bei der haptischen und der taktilen Wahrnehmung trainiert. Der Tastsinn ist wichtig, um uns vor potentiellen Gefahren (spitzer Stein, zu schwere Tasche) zu warnen, bestimmt aber auch über unser Wohlbefinden (der Pullover kratzt, er ist unbequem – der Pullover ist weich, er ist bequem – der Pullover ist angenehm, denn er ist leicht zu tragen).

Spielidee 1 Ein Spiel zur Förderung der Material- und Oberflächendifferenzierung ab 3 Jahren.

Spieler: 2 – 4 Spieldauer: ca. 5 - 15 min.Spielmaterial: 6 Holzscheiben mit Fühlmaterialien, optional Augenbinden

Ziel des Spiels ist es, die unterschiedliche Wirkung von Materialien an verschie-denen Körperstellen zu erkennen.

Lernziel: Das Spiel schult, sich der haptischen Wahrnehmung bewusst zu werden – und dass diese an verschiedenen Körperstellen auch unterschiedlich sein kann – und gezielt verschiedene Oberflächen zu differenzieren.

SpielvorbereitungEs wird in Paaren gespielt. Ein Spieler schließt die Augen oder bindet sie mit einem Tuch zu. Der andere Spieler nimmt eine Holzscheibe seiner Wahl zur Hand. Es wird abwechselnd gespielt.

Spielablauf Der Spieler, der die Holzscheibe hat, streicht dem anderen behutsam über den Unterarm. Der Spieler, dessen Augen geschlossen sind, beschreibt seine Sinneseindrücke. Nun streicht der Spieler dem anderen mit derselben Scheibe über den Handrücken. Was macht das mit dessen Sinnesempfinden?Der Spieler kann nun mit einer anderen Materialscheibe fortfahren oder die Spieler wechseln die Rollen.

Spielende Das Spiel endet, wenn alle Spieler alle Materialscheiben erfühlt haben.

Tipp: Erfahrenere Spieler können die Sinnesscheiben auch an anderen Körper-oberflächen (z. B. Wangen, Bauch, Rücken) behutsam ausprobieren. Natürlich nur, wenn es dem anderen Spieler angenehm ist!

Variante „Fühl-Memo“ für 2 Spieler: Die Materialscheiben werden verdeckt in die Tischmitte gelegt, die Fühlwürfel mit den Oberflächen von den Spielern weggerich-tet aufgereiht. Die Bohrung in den jeweiligen Würfeln zeigt nach oben – hier hinein werden die passenden Materialscheiben gelegt. Die Spieler ertasten nun (am besten mit geschlossenen Augen) die Oberflächen auf den Würfeln. Sie sollten zunächst mit einem Würfel beginnen, auf den sie sich einigen. Anschließend suchen sie nach der passenden Scheibe. Die Materialscheiben werden im 1. Durchgang ertastet, indem die Spieler sie sich gegenseitig über den Unterarm führen. Sind sich die Spieler sicher, ein Materialpaar Würfel – Scheibe gefunden zu haben, legen sie die Scheibe auf die Auslassung im Würfel. Anschließend nehmen sich die beiden Spieler den nächsten Würfel und suchen die dazu passende Schiebe. Wurden alle Scheiben allen Würfeln zugeordnet, öffnen die Spieler die Augen und vergleichen die Materialien (Farben) miteinander und kontrollieren, ob sie alles richtig gemacht haben.

Spielidee 1Box „Fühlen 2“


13

Im 2. Spieldurchgang werden sowohl die Oberflächen der Würfel wie auch die der Scheiben mit den Fingerspitzen erfühlt. Nachdem die Spieler kontrolliert haben, besprechen sie, in welchem Durchgang das Tasten schwieriger war. Das Spiel kann auch von einem Spieler allein gespielt werden bzw. ein Spielleiter kann (sehend) die Scheiben wählen und dem Spieler über den Unterarm führen bzw. zum Fühlen in die Hand geben.

Spielidee 2 Ein Spiel zur Förderung der Gewichtsdifferenzierung ab 3 Jahren.

Spieler: 1 Spieldauer: ca. 5 min.Spielmaterial: 3 Gewichtswürfel (gelb = leicht, rot = mittel, grün = schwer)

Ziel des Spiels ist es, die Würfel nach ihrem Gewicht zu ordnen.

Lernziel: Das Spiel schult, sich der Gewichtswahrnehmung bewusst zu werden sowie gezielt verschiedene Gewichte zu differenzieren. Der Kraftsinn gehört zur Tiefen-sensibilität: Es wird gespürt, wie angespannt Muskeln und Sehnen sind, wenn ein Gewicht gehoben wird. Über die Information, wie hoch der Kraftaufwand ist, um eine Sache an- oder hochzuheben, können wir einschätzen, wie schwer ein Objekt ist.

SpielvorbereitungDie Würfel werden gemischt und in der Tischmitte in eine Reihe gestellt. Die Farbpunkte werden nach unten gelegt.

Spielablauf Der Spieler nimmt nacheinander die drei Würfel hoch und prüft, welcher am leich-testen, welcher am schwersten ist, welcher dazwischen liegt. Er sortiert sie von leicht (links) nach schwer (rechts). Ist er sich sicher, richtig zu liegen, kontrolliert er anhand der Farbpunkte.

Spielende Das Spiel kann nach Belieben wiederholt werden. Es kann abwechselnd mit der rechten und der linken Hand gespielt werden: Mit welcher Hand fällt die Gewichtsdifferenzierung leichter?

Variante „Paare finden“: Dazu werden alle 6 Würfel ins Spiel genommen und gemischt. Der Spieler spielt nun wie oben, doch stellt er Paare aus den Würfeln mit demselben Gewicht zusammen. Ist er sich sicher, richtig zu liegen, kontrolliert er anhand der Farbpunkte. Auch dieses Spiel kann sowohl mit der rechten als auch der linken Hand gespielt werden.

Tipp: Zur Abrundung des Themenkreises „Fühlen“ empfehlen wir, auch das Spiel zum Temperaturempfinden (Box Sinneseinheit „Hören 1/Fühlen 1“, Spielidee 2) zu spielen.

Die große Sinnesolympiade!Haben sich alle Spieler mit den verschiedenen Sinnesmaterialien spielerisch vertraut gemacht, können Sie eine große Sinnesolympiade veranstalten. Dazu wählen Sie aus jeder Sinnesbox eine oder zwei Spielideen aus. Arrangieren Sie verschiedene Sinnesstationen mit dem jeweilig notwendigen Spielmaterial. Wenn Sie möchten, erweitern Sie den Parcours um eine „Riech-Station“, an der Sie z. B. frische Kräuter, Blumen etc. aufstellen. An einer „Schmeck-Station“ kann der Geschmacksinn getestet werden: Geben Sie verschiedene Lebensmittel (z. B. Gurke, Schokoladencreme, Butter, Joghurt, Senf) in Schälchen. Lassen Sie die Spieler „blind“ kosten und erraten, worum es sich handelt. An jeder Station können die Kinder Punkte sammeln, die auf einem „Laufzettel“ notiert werden. Das Kind mit den meisten Punkten gewinnt und wird zum Sinnes-Sieger gekürt!

Spielidee 2Box „Fühlen 2“

Spielidee „Sinnesolympiade“ alle Boxen


14

Sensory Unit

This game develops:• Senses and sensory

perception• Perception of colors,

shapes, and sizes• Perception of sounds and

noises• Perception of temperature,

weight, and surfaces

Perfect for:• Preschool and primary

school• Therapy• People in need of support

and assistance

With our senses – for example the sense of sight, the sense of hearing, the sense of touch – we gain information that helps us to get our bearings in our surroun-dings. They warn us of dangers and allow us to have new experiences every day. Sensory perception begins before birth – and even as babies children discover the world around them with their senses. For this reason alone, sensory stimulation is of the utmost importance for early childhood development. Children learn by playing: The high-quality sensory material collected in the “Sensory Unit” has been compiled in such a way that the focus is on playing and discovering – and sensory development simply takes place at the same time. In therapy, for example in occupational therapy or speech therapy for perception dis-orders, the targeted treatment of deficits can be tiring and frustrating for those involved. Here, too, the playful approach of the Sensory Unit stimulates the joy of discovery – and prevents frustration from arising in the first place. In addition, the game ideas suggested here can be played in a simplified form without competiti-on. They are then more like tasks – and the players may of course help each other or, in individual care, get assistance and take as much time as they need. The Sensory Unit consists of four high-quality wooden boxes featuring various sti-mulating materials. The sense of sight, the sense of hearing with sound and noise perception, as well as the sense of touch with temperature, weight, and surface perception are addressed. The boxes can be stacked on top of each other and closed with the lid.

Contents: · 4 boxes (internal dimensions L 21.5 x W 16 x H 6.5 cm)· 1 lid· 1 set of instructions

Cleaning and careThis article does not have a protective coating. Moisture on untreated wood can cause spots. Clean with a damp cloth only. Do not use disinfectant, hot water, or similar.

The high-quality materials in the 4 sensory boxes address visual, acoustic, tactile, and haptic perception:

Visual perceptionOptical stimuli are received through the eyes, converted into nerve impulses, and transmitted to the brain, where the actual image is created. Relevant information is filtered out, interpreted, and compared with experiences and memories. Colors, shapes, dimensions, and distances of objects, for example, can be perceived via the sense of sight and these characteristics can be compared: What is the same? What is different? This ability is called optical differentiation.

Acoustic perceptionAcoustic stimuli are received through the ears. The auricle receives sounds in the form of sound waves and transmits them to the eardrum. This starts to vibrate. The ossicles absorb the vibrations and transmit them to the inner ear, where they are converted into nerve impulses and transmitted to the brain as an auditory impression. This complex sense of hearing can perceive sounds and noises, while distinguishing the pitch, volume, and direction from which they come. The sense of hearing is therefore important for orientation and warns us of dangers, whether we are awake or asleep. Auditory perception is particularly important for language


15

Game idea 1Box “Seeing”

development, such as phonological awareness (e.g. pronunciation of initial sounds like K, Sh, and distinction of consonants such as b – p, d – t), which forms the basis for reading and writing.

Tactile and haptic perceptionTactile and haptic stimuli are received through the skin. Everywhere on the surface of the body there are receptors that perceive stimuli such as pressure, temperature as well as touch and pain. The denser the receptors, the more intensively the senso-ry stimuli are perceived. This makes the fingertips and mouth, for example, particu-larly sensitive. If stimuli are perceived passively (e.g. stroked), the term “tactile perception” is used. If stimuli are triggered by active exploration (e.g. touching and feeling a surface), this is called “haptic perception”. With surface sensitivity, infor-mation on surface quality is obtained (soft, rough, scratchy, smooth, etc.). The tem-perature is also sensed by the temperature sensation. And information about the shape and size of an object is gained through depth sensitivity. Depending on the effort it takes to pick up or lift an object, we can make statements about its weight.

Box Sensory Unit “Seeing”Contents: 3 block strips with holes and cylinders in the colors red, green, and blue.

The 3 sorting blocks each with 7 cylinders in the box Sensory Unit “Seeing” differ in three characteristics: the green cylinders differ in diameter, the red ones in height, and the blue ones in both diameter and height. And of course they differ in color.

Game idea 1A game to develop color perception for ages 3 years and older.

Players: 3 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: All cylinders

The aim of the game is to sort the cylinders by color.

Learning objective: The game trains color perception, i.e. seeing colors and distin-guishing objects from each other and from the background.

PreparationAll the cylinders are mixed up and piled in the center of the table so that they can be reached easily by every player. Each player selects a color.

How to playOn the command “Go!” each player selects the cylinders of “their” color.

End of the gameAs soon as a player has collected their 7 cylinders, they shout “Stop!” The 2 other players now stop collecting. Together the players check whether the first player has done everything right. If so, they have won. If not, there is no winner in this round. The game can be repeated any number of times.


16



Game idea 2A game to develop shape perception for ages 3 years and older.

Players: Any number Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: All cylinders and the 3 sorting blocks

The aim of the game is to sort the cylinders by size and thickness.

Learning objective: The game trains players how to perceive, recognize, and distin-guish between shapes as well as their spatial relationship to each other. The brain is trained to compare visual perceptions with memories and experiences to identify the objects.

PreparationThe cylinders are taken from their sorting blocks, placed next to these, and mixed up (sorted by color!). Players take turns in a clockwise direction.

How to playStation 1: Green cylindersThe player sorts the green cylinders by their diameter from thick (left) to thin (right). The players check together whether the cylinders have been sorted correctly. The cylinders are then inserted into the sorting block for checking: if every cylinder fits into “its” hole and they are flush, everything has been sorted correctly!

Station 2: Red cylindersThe player sorts the red cylinders by their height from short (left) to tall (right). The players check together whether the cylinders have been sorted correctly. The cylin-ders are then inserted into the sorting block for checking: if the cylinders are flush, everything has been sorted correctly!

Station 3: Blue cylindersThe player sorts the blue cylinders by their height and their diameter from short + thick (left) to tall + thin (right). The players check together whether the cylinders have been sorted correctly. The cylinders are then inserted into the sorting block for checking: if the cylinders are flush, everything has been sorted correctly!

End of the gameThe game can be continued for as long as the players like.

Game idea 3A game to develop hand-eye coordination for ages 3 years and older.

Players: 1 – 3 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: All cylinders and the 3 sorting blocks

The aim of the game is to correctly arrange the mixed-up cylinders in the 3 sorting blocks.

Learning objective: The game trains hand-eye coordination, a complex cognitive ability that requires a combination of visual and motor skills. The movement of the hand must be controlled by means of visual impressions.

PreparationThe cylinders are removed from their sorting blocks, mixed up, and piled in the cen-ter of the table. Everyone plays together.

How to play In the first step, the players sort the cylinders by their most important characte-


17

Game idea 1Box “Hearing 1/Feeling 1”

ristic, color, and place them by the respective sorting block. In the second step, each player sorts the cylinders of “their” sorting block into the right hole with their eyes closed.They then open their eyes and check whether they have sorted correctly – whether all cylinders are flush. In the third step, they remove the cylinders, mix them up, and sort them with their eyes open into the sorting block.

End of the gameTalk about this experience together: no doubt the players will have noticed how important the sense of sight is for hand-eye coordination and how much it helps the actions. The game can be repeated any number of times.

Box Sensory Unit “Hearing 1/Feeling 1”Contents: 6 sound dice that belong in pairs with stickers in the colors orange, vio-let, and blue6 aluminum cans with sorting board and ring-shaped color stickers on the bottom in the colors yellow, orange, red, violet, blue, and green

The box Sensory Unit “Hearing 1/Feeling 1” offers ways to explore temperature dif-ferentiation and noise differentiation.

Noise differentiation is the ability to recognize and distinguish noises. The 3 pairs of dice make different noises. The 6 metal cans can be filled with different materials. The fillings in the wooden dice sound different to those in the metal cans when shaken in the respective hollow bodies. This trains careful listening and distinguishing. Noise differentiation helps us to learn how to recognize and distinguish between sounds when learning language.The aluminum cans can also be used to train temperature differentiation, in other words the ability to perceive, describe, and distinguish between different tempera-tures (see page 6).

Game idea 1A game to develop noise differentiation for ages 3 years and older.

Players: 1 – 2 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: All noise dice

The aim of the game is to find noise pairs.

Learning objective: This game trains noise differentiation.

PreparationThe noise dice are mixed up and placed on the table with the colored dots facing down. The game can be played alone; two players take it in turns.

How to playThe players shake all the dice and try to find the matching pairs. Once the pairs have been found, the players check them by turning the dice over and comparing the colored dots.

End of the gameThe game can be repeated any number of times.


18

Game idea 2Box “Hearing 1/Feeling 1”

Variation “Listening Memory Game”: The game is prepared as described above. The first player shakes two dice. If they think these match, they check them using the colored dots. If they match, the player may take the pair. If they do not match, they are returned to their place. Now the second player takes their turn. Will they find a pair? If everyone finds a pair, the game is repeated.

Variation “Aluminum Cans”: The cans are filled with different materials, e.g. paper clips, uncooked rice, dry peas, salt, peppercorns,... They can be filled in pairs so that the players have to recognize which cans form a pair. Or all 6 cans can be filled with different things. The players are told what contents there are and have to shake the cans and guess which material it is.Children must always be supervised by an adult!

Variation “Auditory Figure-Ground Perception”: This means listening to certain noises under “difficult conditions”, where the noise is accompanied by background noise, for example traffic or a noisy classroom. To train the auditory figure-ground perception, the game is played the same way as in Game 1, but with distracting noises. For example, a radio or music can be playing, or the other players talk or clap their hands rhythmically.

“Filled in notes” represent quarter notes with a note value of 1.

Game idea 2A game to develop temperature differentiation for ages 3 years and older.

Players: 2 – 4 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 6 aluminum cans, sorting board

The aim of the game is to find cans with liquid of the same warmth or coldness.

Learning objective: The game develops and trains the conscious perception of temperature to specifically differentiate between different temperatures.

PreparationFirst, fill 2 cans with the same warm or cold water (e.g. water from the refrigera-tor, cold tap water, warm tap water). Risk of accident: Do not use hot water, as this poses a risk of burning!Note which cans in which color combination form pairs. Then mix the cans and place them on the sorting board.

How to playThe players pick up all the cans in turn or one each in both hands (to compare) and think about which cans have the same temperature. They name them (cold/lukewarm/warm) and sort the pairs one above the other on the sorting board.


19

Game idea 1Box “Hearing 2”

Box Sensory Unit “Hearing 2”Contents: 12 xylophone blocks each with 2 identical notes, 2 mallets.

The box Sensory Unit “Hearing 2” concentrates on sound differentiation or rhyth-mic-melodic differentiation – this is the ability to recognize sounds and to distingu-ish them in note pitch and length. 2 xylophone blocks each form a pair and can be arranged according to pitch. The notes are arranged from lowest to highest using the colored dots: c (green), d (blue), e (violet), f (red), g (orange), h (yellow).

Game idea 1A game to develop rhythm differentiation for ages 4 years and older.

Players: 2 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 1 xylophone block, 1 mallet

The aim of the game is to distinguish between note lengths.

Learning objective: This game trains note length differentiation and sense of rhythm, which means that players have to listen carefully to recognize and memori-ze the note length so that they can reproduce it correctly when striking the xylo-phone block.

PreparationThe players choose a xylophone block, e.g. a green one. One player strikes the note, they pick up the mallet. The other listens in this round. The players take it in turns.

How to playThe player who is listening closes their eyes.

The player who strikes the xylophone now plays three notes in different lengths. Use the copy template on page 86-87.

If the players are sure, look at your notes and determine whether the players were correct or not.

End of the gameThe game can be repeated any number of times. The cans can also be refilled again and again.

The game is more difficult if the players hold their right hand in a bowl of warm water and their left hand in a bowl of cold water beforehand. Are they able to determine the temperature pairs?

The game is also more difficult if the temperature differences are not so severe. Fill all 6 cans with water of different temperatures (from ice-cold to approx. 30°C warm water) and mix them up. The players now sort the cans (without sorting board) from very cold (left) to very warm (right). Then use your notes to determine whether the players have sorted correctly.

Variation “tactile temperature experience”: The game is played with the 6 diffe-rently filled cans. Instead of actively feeling with their hands, another player holds the cans to different parts of the player’s body (forearm, forehead, cheek, thigh, neck, tip of the nose, crook of the arm ... ). Where is the temperature sensation most intense?Children must always be supervised by an adult!


20

Note sequence A

Star StarClou-dy

Note sequence C

Star Lit-tle-cloud-ship

Clou-dy

Note sequence B

the secondSolution:

the thirdthe first

Star StarClou-dy

Copy templateon page 86-87


“Hollow notes” or “rings with a neck” represent half notes with a note value of 2, i.e. they are twice as long as the quarter notes.

= +

“Hollow notes” or “rings without a neck” represent whole notes with a note value of 4, i.e. they are twice as long as half notes and four times as long as quarter notes.

= +

= + + +

Should it be difficult for the player to count the note values, they can say words with 1, 2, and 4 syllables quietly or in their head.

The note sounds just as long as the whole word; no new note may be struck per syllable. For example, for “Lit-tle-cloud-ship” the note is only struck on “Lit” and held on “tle-cloud-ship”.

It is important that the speaking speed remains the same.

While player A plays the 3 notes in their note sequence, player B listens carefully: they then say which note was the longest: the first, the second, or the third?

For example:

Then the players switch places, the one who listened now strikes the notes and vice versa. Player B plays the three note sequences with the 3 notes in a different order. (For example: Note sequence C, note sequence A, note sequence B.

End of the gameThe game can be repeated any number of times and can also be played with xylo-phone blocks of other pitches.

Game idea 2A game to develop melodic differentiation for ages 4 years and older.

Players: 1 – 2 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 6 different xylophone blocks, 1 mallet

The aim of the game is to distinguish pitches and arrange them from “low” to “high”.

Learning objective: This game trains careful listening as well as pitch differentiation.


21


PreparationThe 6 xylophone blocks are mixed up and placed on the table with the colored dot facing down. The player picks up the mallet.

How to playThe player strikes each note as often as they like and sorts the xylophone blocks from lowest (left) to highest (right). The xylophone blocks are then individually tur-ned over and checked: if the colored dots show the sequence green, blue, violet, red, orange, yellow, they have been sorted correctly!


Variation with 2 players for training the “auditory figure-ground perception”: The game is played as described, but each player receives 6 different xylophone blocks. They play at the same time – and now have to listen even more carefully to find which note “belongs” to them. This complicates and trains the differentiation of the relevant auditory impressions.

Game idea 3 Finding sound pairs for ages 4 years and older.

Players: 2 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: All xylophone blocks, 2 mallets

The aim of the game is to find the pairs of the same pitch.

Learning objective: This game trains pitch differentiation: players have to listen very carefully to distinguish the same notes and different notes and to put the same notes together.

PreparationEach player receives 6 xylophone blocks, mixes them up, and places them in a row in front of them with the colored dot facing backwards. The first player picks up the mallet.

How to playThe first player begins. They strike any xylophone block in front of them. Now the second player takes their mallet and tries to find the matching xylophone block. To do this, they strike all the xylophone blocks in front of them. If they are no longer sure, the first player may strike the note again. If the second player thinks they have found the right note, both players turn their blocks over and compare the colored dots – now they take it in turns.

End of the game The game can be played until all pairs have been found. Players can also strike notes that have already been struck again and again – then the game lasts for as long as the players are having fun. The recognition of a note deepens the learning effect of note differentiation and note recognition.

The game is easier if it is played with just 3 sound pairs, which are also far apart, e.g. 2 x green, red, yellow.

Competitive variation: The game is played as above with the difference that a pla-yer who has heard two identical notes correctly may take the pair. If not, the xylo-phone blocks are put back in a row and mixed up again. The first player to hear 3 pairs wins.


22



Game idea 4A game to develop auditory localization for ages 3 years and older.

Players: 3 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 2 xylophone blocks of the same pitch (color), 2 mallets, optionally 1 piece of fabric to cover the eyes

The aim of the game is to determine where each note comes from.

Learning objective: This game trains careful listening for the direction an acoustic stimulus comes from (above, below, front, behind, right, left) and how far away the sound source is. This cognitive ability is called “auditory localization”.

PreparationA player is blindfolded or they close their eyes. They are the “listener” in this round.The two other players each receive a xylophone block and a mallet. The players take it in turns.

How to playThe listener stands or sits in the middle of the room. The other two players sneak around the listener and look for a position in the room. When the listener shouts “Stop!”, they stop where they are. One of the two should be closer, the other further away from the listener. First one player strikes their xylophone block, then the other. They can do this above their heads, at waist level, or on the floor. They now stay in this position. The listener now indicates from which directions note 1 and note 2 came from, and also says whether from above, the middle, or below, as well as which was further away and which was closer. Optionally, the listener can have the two other players say “beep”, and guess which player is which. To make this even more fun, the players may say “beep” at the pitch of their choice.The listener then opens their eyes and checks whether they have heard correctly: Where is player 1, where is player 2, and which position are they holding their xylophone blocks in?Then the players switch roles and another one is the listener.


Game idea 5 A game to develop auditory memory skills for ages 5 years and older (if the players themselves play, children 3 years and older can recognize the melodies).

Players: 2 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 3 xylophone blocks each in green, violet, and blue, 2 mallets

The aim of the game is to remember a played note sequence or melody, recognize it, and play it back correctly.

Learning objective: The game trains the auditory memory skills necessary to remember words, stories, or tasks, for example.

PreparationBoth players place the green, violet, and blue xylophone blocks in front of them in this order and pick up the mallets.


23



How to play The first player begins. They play a note sequence. The other player listens carefully, remembers it, and then tries to play it back on their xylophone blocks. If they can’t do it right away, the first player may repeat the note sequence.

To determine the note values, the syllable words “Star” (quarter), “Clou-dy” (half), and “Lit-tle-cloud-ship” (whole) can be used, as in game idea 1.

For the note sequences, refer to the copy template on page 86-87.

Player A plays sequence A1:

If player B has heard and played it back correctly, it is their turn and they play this note sequence - sequence B1:

After they have heard and played everything back correctly, it is player A’s turn again to play - sequence A2:

When it is player B’s turn again, they play player A this note sequence - sequence B2:

Of course, new note sequences can also be invented or the xylophone blocks of the other colors can also be used.

The game is more difficult if you play with all the xylophone blocks.

Variation for recognizing melodies: The game is played as above with six different xylophone blocks: an older child or a game master plays the beginning of a song. The other children/players guess which song it is.

For example: “Little Hans”

Which melodies or beginnings of songs can be found and played?


24

Game idea 1Box “Feeling 2”

Box Sensory Unit “Feeling 2”Contents: 6 dice with tactile materials and tactile discs6 weighted dice with 3 different weights, which belong together in pairs

The box Sensory Unit “Feeling” contains different materials to consciously deal with the sense of touch: to feel different surfaces and weights. In this way, differentiati-on in haptic and tactile perception is trained. The sense of touch is important to warn us of potential dangers (sharp stone, bag too heavy), but also helps to ensure our well-being (the sweater is itchy, it is uncomfortable – the sweater is soft, it is comfortable – the sweater is pleasant, because it is easy to wear).

Game idea 1A game to develop material and surface differentiation for ages 3 years and older.

Players: 2 – 4 Length of the game: Approx. 5 - 15 min.Game material: 6 wooden discs with tactile materials, optional blindfolds

The aim of the game is to recognize the different effects of materials on different parts of the body.

Learning objective: The game trains the players to become aware of haptic percep-tion – and that this can also be different for different parts of the body – and to specifically differentiate between different surfaces.

PreparationThe game is played in pairs. One player closes their eyes or binds them with a piece of fabric. The other player picks up a wooden disc of their choice. The players take it in turns.

How to playThe player who has the wooden disc gently strokes the other player’s forearm with it. The player whose eyes are closed describes the sensations. Now the player strokes over the back of the other player’s hand with the same disc. What does that do to their senses?The player can now continue with another material disc or the players switch roles.

End of the gameThe game ends when all players have felt all the material discs.

Tip: More experienced players can also carefully try the sensory discs on other body surfaces (e.g. cheeks, stomach, back). Of course only if it is pleasant for the other player!

Variation “Sensory Memory Game” for 2 players: The material discs are placed face-down in the center of the table, the tactile dice are lined up with the surfaces facing away from the players. The hole in each die points upwards – the matching material discs are placed in these. The players now feel the surfaces on the dice (preferably with their eyes closed). They should start with a die on which they agree. Afterwards they search for the matching disc. The players feel the material discs in the first round by stroking them over each other’s forearms. If the players are sure they have found a material pair of die and disc, they place the disc on the hole in the die. Afterwards, the two players take the next die and search for the matching disc. Once all discs have been assigned to all dice, the players open their eyes and compare the materials (colors) and check whether they have done everything right. In the second round, the players feel the surfaces of both the dice and the discs with their fingertips. After the players have checked the results, they discuss which round was more difficult. The game can also be played by one player alone, or a game master can choose the discs (seeing) and stroke them over the player’s fore-arm or put them in the player’s hand for them to feel.


25

Game idea 2Box “Feeling 2”

Game idea “Sensory Olympics” all boxes

Game idea 2A game to develop weight differentiation for ages 3 years and older.

Players: 1 Length of the game: approx. 5 min.Game material: 3 weighted dice (yellow = light, red = medium, green = heavy)

The aim of the game is to sort the dice according to their weight.

Learning objective: The game trains players to become aware of their weight perception and to differentiate between different weights. The sense of strength is part of depth sensitivity: we can feel how tense muscles and tendons are when we lift a weight. The information about how much strength is required to pick up or lift an object allows us to assess how heavy it is.

PreparationThe dice are mixed up and placed in a row in the center of the table. The colored dots face downwards.

How to play The player picks up the three dice in turn and assesses which is the lightest, which is the heaviest, and which is in between. They sort them from light (left) to heavy (right). If they are sure they are right, they use the colored dots to check.

End of the gameThe game can be repeated any number of times. The players can alternate between their right and left hand: Which hand makes weight differentiation easier?

Variation “Finding Pairs”: All 6 dice are mixed up and used for this game. The player now plays as above, but puts pairs of dice of the same weight together. If they are sure they are right, they use the colored dots to check. This game can also be played with both the right and left hand.

Tip: To round off the “feeling” theme, we also recommend playing the temperature sensation game (box Sensory Unit “Hearing 1/Feeling 1” game idea 2).

The Great Sensory Olympics!Once all the players have familiarized themselves with the various sensory materials through playing, you can host the Great Sensory Olympics. To do this, select one or two game ideas from each sensory box. Set up different sensory stations with the necessary game material. If you wish, you can extend the course to include a “smelling station” where you can place, for example, fresh herbs, flowers, etc. The sense of taste can be tested at a “tasting station”: put various foods (e.g. cucumber, chocolate cream, butter, yogurt, mustard) into bowls. Let the players taste “blind” and guess what food it is. At each station the children can collect points, which are noted on a scoring card. The child with the most points wins and is crowned the Sensory Winner!


26

Dzięki naszym zmysłom — takim jak zmysł wzroku, słuchu czy dotyku — uzysku-jemy informacje, które pozwalają nam orientować się w otoczeniu. Ostrzegają nas one przed niebezpieczeństwami i pozwalają nam codziennie wzbogacać się o nowe doświadczenia. Percepcja zmysłowa rozpoczyna się jeszcze przed narodzinami. Dzieci już jako niemowlęta odkrywają otaczający je świat swoimi zmysłami. Promowanie rozwoju sensorycznego jest zatem niezwykle istotne już od wczesnego dzieciństwa. Czego dzieci uczą się podczas gry? Wysokiej jakości materiały stymulujące zestawu „Zespół zmysłów” zostały dobrane w taki sposób, aby odkrywanie poprzez zabawę stało na pierwszym planie a rozwijanie zmysłów odbywało się „przy okazji”. Podczas terapii, na przykład w terapii zajęciowej lub terapii mowy w przypadkach zaburzeń percepcyjnych, ukierunkowane leczenie deficytów może być męczące i frustrujące dla uczestników. Pobudzanie zmysłów poprzez zabawę daje radość z odkrywania i nie pozostawia miejsca na frustrację. W proponowane tutaj warianty można grać w ich uproszczonej formie, także w pojedynkę, bez konkurencji. Do gier należy podejść jak do zadań — gracze mają oczywiście możliwość pomagania sobie nawzajem oraz uzyskania pomocy w rozgrywkach w pojedynkę. Na ich reali-zację mogą też przeznaczyć tyle czasu, ile potrzebują. Zespół zmysłów składa się z czterech drewnianych skrzynek wysokiej jakości, w których ukryto różne materiały stymulujące. Adresują one zmysł wzroku, zmysł słu-chu wraz z percepcją dźwięku i odgłosów oraz zmysł dotyku, w tym odczuwanie temperatury, masy i postrzeganie powierzchni. Skrzynki można ułożyć jedna na drugiej i zamknąć pokrywką.

Zawartość: · 4 skrzynki (wymiary wewnętrzne każdej: dł. 21,5 x szer. 16 x wys. 6,5 cm)· 1 pokrywka· 1 instrukcja

Czyszczenie i pielęgnacjaProdukt ten nie jest pokryty ochronną warstwą lakieru. Wilgoć może powodować plamy na surowym drewnie. Czyścić wyłącznie delikatnie zroszoną szmatką. Nie używać środków dezynfekujących, gorącej wody ani podobnych substancji.

Wysokiej jakości materiały w 4 skrzynkach sensorycznych stymulują postrzeganie wizualne, akustyczne oraz dotykowe:

Percepcja wizualnaOczy odbierają bodźce optyczne, które następnie przekształcane są w impulsy nerwowe i przekazywane do mózgu, gdzie tworzony jest rzeczywisty obraz. Odpowiednie informacje są filtrowane, interpretowane i porównywane z przeżycia-mi i wspomnieniami. Dzięki zmysłowi wzroku można postrzegać, na przykład, kolory, kształty i wymiary obiektów oraz odległości między nimi, a następnie porównywać te cechy: Które cechy są takie same? Jakie różnice są widoczne? Ta zdolność nazywa się różnicowaniem optycznym.

Percepcja akustycznaUszy odbierają bodźce akustyczne. Małżowina uszna odbiera dźwięki w postaci fal dźwiękowych i przekazuje je do bębenka. Dźwięki przetwarzane są w wibracje. Kosteczki słuchowe absorbują wibracje i przekazują je do ucha wewnętrznego, gdzie przekształcane są one w impulsy nerwowe i przekazywane do mózgu jako wrażenia słuchowe. Zmysł słuchu jest bardzo złożony i umożliwia odbieranie

Ta gra rozwija:• zmysły oraz postrzeganie

zmysłowe• postrzeganie kolorów,

kształtów i rozmiarów• percepcję dźwięków i

odgłosów• postrzeganie tempera-

tury, masy i powierzchni

Gra idealnie sprawdzi się:• w przedszkolach i

szkołach• podczas terapii• w przypadku osób

potrzebujących stymulacji i wsparcia

Zespół zmysłów


27

odgłosów i dźwięków z jednoczesnym rozróżnieniem ich wysokości, głośności oraz kierunku, z którego pochodzą. Tak więc słuch służy orientacji i ostrzega przed niebe-zpieczeństwami zarówno na jawie, jak i we śnie. Percepcja słuchowa jest szczegól-nie ważna dla rozwoju języka. Świadomość fonologiczna (wymowa głosek, takich jak „k”, „sz” oraz rozróżnianie spółgłosek, takich jak „b”, „p”, „d”, „t”) stanowi podstawę do czytania i pisania.

Percepcja dotykowaBodźce dotykowe są odbierane przez skórę. Na całej powierzchni ciała znajdują się receptory, które wyczuwają bodźce, takie jak ucisk, temperatura, dotyk i ból. Im gęściej rozmieszczone są receptory, tym bardziej intensywnie odczuwane są bodźce zmysłowe. Opuszki palców i usta są na przykład szczególnie wrażliwe. Jeśli bodźce odczuwane są biernie (np. podczas pieszczot), mówi się o percepcji dotykowej. Jeśli zaś bodźce odbierane są podczas aktywnego poznawania (np. podczas dotykania powierzchni), mówimy od percepcji haptycznej. Odczuwanie powierzchni zapewnia informacje na temat właściwości danej powierzchni (jej miękkości, szorstkości, gładkości itp.). W ten sposób odczuwana jest również temperatura. Czułość głęboka służy do wyodrębniania informacji o kształcie i wielkości obiektu. W zależności od nakładu pracy, z jakim wiąże się przesunięcie lub podniesienie danego przedmiotu, możemy wypowiedzieć się na temat jego masy.

Skrzynka sensoryczna „Wzrok”Zawartość: 3 listwy z klockami z otworami oraz cylindrami w kolorze czerwonym, zielonym i niebieskim.

3 bloki do sortowania. W każdym z nich znajduje się 7 cylindrów. Elementy skrzynki sensorycznej „Wzrok” różnią się trzema cechami: zielone cylindry różnią się średnicą, czerwone wysokością, a niebieskie zarówno średnicą, jak i wysokością. Oczywiście różnią się też między sobą kolorem.

Zamysł gry 1Rozwijanie postrzegania kolorów dla dzieci w wieku +3.

Gracze:3Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: wszystkie cylindry

Cel gry posortowanie cylindrów według kolorów.

Cel edukacyjny: Gra rozwija percepcję kolorów, tj. widzenie kolorów oraz odróżnianie obiektów zarówno od siebie nawzajem, jak i od tła.

Przygotowanie do gryWszystkie cylindry należy pomieszać i ułożyć na środku stołu tak, aby były łatwo dostępne dla każdego gracza. Każdy gracz wybiera kolor.

Przebieg gry Na polecenie „Do dzieła!” każdy gracz zaczyna zbierać cylindry „swojego” koloru.

Koniec gryGdy tylko któryś z graczy zbierze swoje 7 cylindrów, krzyczy „Stop!”. Pozostali dwaj gracze również przestają zbierać wtedy elementy. Wszyscy gracze razem sprawdzają, czy pierwszy gracz prawidłowo wykonał zadanie. Jeśli tak, oznacza to, że wygrał. Jeśli nie, w tej rundzie nie ma żadnego zwycięzcy. Grę można powtórzyć dowolną ilość razy.

Zamysł gry 1Skrzynka „Wzrok”


28

Zamysł 2Rozwijanie postrzegania kształtów dla dzieci w wieku +3.

Gracze: dowolna liczba Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał gry: wszystkie cylindry i 3 bloki do sortowania

Celem gry jest posortowanie cylindrów według ich wielkości i grubości.

Cel edukacyjny: Gra uczy dostrzegania, rozpoznawania i rozróżniania kształtów oraz relacji przestrzennych. Mózg jest trenowany tak, aby dopasowywać postrzeganie przestrzenne i wizualne do wspomnień i doświadc-zeń w celu identyfikacji obiektów.

Przygotowanie do gryCylindry należy wyjąć z bloków do sortowania, rozłożyć je obok jeden drugiego i pomieszać (podzielić kolorystycznie!). Rozgrywka przebiega zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

Przebieg gry Stacja 1: zielone cylindryGracz sortuje zielone cylindry według ich średnicy, od największej (z lewej) do najmniejszej (z prawej). Gracze sprawdzają wspólnie, czy cylindry zostały posortowane poprawnie. Następnie należy sprawdzić poprawność wykonania zadania poprzez włożenie cylindrów do bloku do sortowania: jeśli wszystkie cylindry pasują do „swoich” otworów i zamykają się na płasko, wszystko zostało posortowane poprawnie!

Stacja 2: czerwone cylindryGracze sortują czerwone cylindry zgodnie z ich wysokością, od najniższego (z lewej), do najwyższego (z prawej). Gracze sprawdzają wspólnie, czy cylindry zostały posor-towane poprawnie. Następnie należy sprawdzić poprawność wykonania zadania poprzez włożenie cylindrów do bloku do sortowania: jeśli cylindry są wyrównane na płasko, zostały ułożone poprawnie!

Stacja 3: niebieskie cylindryGracze układają niebieskie cylindry zgodnie z ich wysokością oraz średnicą, od najniższego i najszerszego (od lewej) do najwyższego i najwęższego (po prawej). Gracze sprawdzają wspólnie, czy cylindry zostały posortowane poprawnie. Następnie należy sprawdzić poprawność wykonania zadania poprzez włożenie cylindrów do bloku do sortowania: jeśli cylindry są wyrównane na płasko, zostały ułożone poprawnie!

Koniec gryGrę można kontynuować do woli.

Zamysł gry 3Rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej u dzieci od lat 3.

Gracze: 1–3 Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał gry: wszystkie cylindry i 3 bloki do sortowania

Celem gry jest właściwe uporządkowanie pomieszanych cylindrów w 3 blokach do sortowania.

Cel edukacyjny: Gra rozwija koordynację wzrokowo-ruchową, kompleksową zdolność poznawczą, która wymaga połączenia umiejętności wzrokowych i motory-cznych. Ruch ręki sterowany jest na podstawie wrażeń wizualnych.




29

Przygotowanie gryCylindry należy wyjąć z bloków do sortowania, pomieszać i położyć na środku stołu. Gracze ze sobą współpracują.

Przebieg gry Na pierwszym etapie gracze sortują cylindry zgodnie z ich najważniejszą cechą, kolorem, a następnie umieszczają je w odpowiednich blokach do sortowania. Na drugim etapie każdy gracz z zamkniętymi oczami sortuje cylindry w „swoim” bloku do sortowania, wkładając je do odpowiednich otworów.Następnie otwiera oczy i sprawdza, czy zostały one posortowane poprawnie — wszystkie cylindry powinny być wyrównane w otworach. Na trzecim etapie należy wyjąć cylindry, pomieszać je i posortować w blokach, tym razem z otwartymi oczami.

Koniec gryWspólnie porozmawiajcie o tym doświadczeniu: Po zakończeniu zabawy gracze będą mieli jasność, jak ważny zmysł wzroku jest dla koordynacji wzrokowo-ruchowej i jak bardzo ułatwia on działanie. Grę można powtórzyć dowolną liczbę razy.

Skrzynka sensoryczna „Słuch 1/ dotyk 1”Zawartość: 6 hałasujących sześcianów, które składają się w pary; oznaczono je naklejkami w kolorach pomarańczowym, fioletowym i niebieskim 6 aluminiowych puszek z tablicą do sortowania; puszki oznaczone są na spodach kolorowymi nalepkami-pierścieniami w kolorze żółtym, pomarańczowym, czerwonym, fioletowym, niebieskim i zielonym

Skrzynka sensoryczna „Słuch 1/ dotyk 1” uczy rozróżniać temperatury oraz różne dźwięki.

Rozróżnianie dźwięków określa się jako zdolność do rozpoznawania i odróżniania dźwięków. 3 pary sześcianów wydają różne dźwięki. 6 metalowych puszek można wypełnić różnymi materiałami. Po potrząśnięciu wypełnienia brzmią inaczej w kostkach drewnianych a inaczej w metalowych puszkach. W ten sposób rozwija się precyzyjny słuch i umiejętność rozróżniania dźwięków. Rozróżnianie odgłosów pomaga uczyć się rozpoznawania dźwięków oraz brzmienia podczas akwizycji języka.Aluminiowe puszki można również wykorzystać do trenowania rozróżniania temperatury, tj. zdolności do postrzegania, opisywania i odróżniania różnych temperatur (patrz strona 30).

Zamysł gry 1Gra rozwijająca rozróżnianie dźwięków dla dzieci w wieku +3.

Gracze:1–2Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: wszystkie sześciany akustyczne

Celem gry jest znalezienie par dźwięków.

Cel edukacyjny: W trakcie gry rozwijane jest rozróżnianie dźwięków.

Przygotowanie do gryKostki dźwiękowe należy rozłożyć na stole kolorowymi kropkami skierowanymi w dół, a następnie pomieszać. Można grać samemu lub na przemian w dwie osoby.

Przebieg gry Gracz potrząsa wszystkimi kostkami i próbuje znaleźć pasujące pary. Po znalezieniu pary należy sprawdzić, czy rzeczywiście do siebie pasują, odwracając kostki i porównując kolorowe kropki.

Zamysł gry 1Skrzynka „Słuch 1/ dotyk 1”


30

Koniec gryGrę można powtórzyć dowolną liczbę razy.

Wariant „Dźwiękowe memory”: Grę należy przygotować jak opisano powyżej. Pierwszy gracz potrząsa dwoma sześcianami. Jeśli jego zdaniem do siebie pasują, sprawdza kolorowe kropki. Jeśli kostki rzeczywiście do siebie pasują, gracz może zabrać parę. Jeśli jednak do siebie nie pasują, musi odłożyć je na swoje miejsce. Teraz czas na drugiego gracza w kolejce. Również znalazł on parę? Po odnalezieniu wszystkich par można powtórzyć grę.

Wariant „Aluminiowe puszki”: Puszki należy wypełnić różnymi materiałami, np. spinaczami biurowymi, surowym ryżem, suchym grochem, solą, ziarnami pieprzu… Można wypełnić je parami, aby gracze odgadywali, które puszki tworzą parę. Można też wypełnić każdą z 6 puszek innym materiałem. W takim wypadku zadaniem graczy jest odgadnięcie zawartości puszek poprzez ich potrząsanie.Dzieci powinny przez cały czas znajdować się pod nadzorem osoby dorosłej!

Wariant „Podstawowa percepcja dźwięków”: Odnosi się do słuchania pewnych odgłosów w „trudnych warunkach”, kiedy dźwiękowi towarzyszą hałasy w tle. Przykładami takich sytuacji w życiu codziennym jest ruch uliczny lub hałaśliwa klasa. Aby trenować podstawową percepcję słuchową, należy grać jak w wariancie 1, ale z rozpraszającymi dźwiękami. W tym celu można na przykład wykorzystać radio lub muzykę, inni gracze mogą też rozmawiać lub rytmicznie klaskać w ręce.

Zamysł gry 2Rozwijanie postrzegania temperatury dla dzieci w wieku +3.

Gracze: 2–4 Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: 6 aluminiowych puszek, deseczka do sortowania

Celem gry jest znalezienie puszek wypełnionych tak samo ciepłym lub zimnym płynem.

Cel edukacyjny: Podczas tej gry rozwijane jest świadome postrzeganie tempera-tury, a w szczególności rozróżnianie różnych temperatur.

Przygotowanie do gryW pierwszej kolejności należy napełnić po 2 puszki tak samo ciepłą lub zimną wodą (np. wodą z lodówki, zimną wodą z kranu, ciepłą wodą z kranu). Ryzyko wypadków: Nie wypełniać gorącą wodą, ponieważ stwarza to ryzyko popar-zenia! Należy zanotować, jakie kombinacje kolorów stanowią parę, a następnie pomieszać puszki i ustawić je na deseczce do sortowania.

Przebieg gry Gracze biorą po kolei poszczególne puszki w jedną lub w obie ręce (dla porówna-nia) i decydują, które puszki mają taką samą temperaturę. Nazywają je (zimna/ letnia/ ciepła) i ustawiają kolejne pary na deseczce do sortowania.

Zamysł gry 2Skrzynka „Słuch 1/ dotyk 1”


31

Skrzynka sensoryczna „Słuch 2”Zawartość: 12 klocków ksylofonowych, po 2 klocki o takim samym tonie; oraz 2 pałeczki.

Skrzynka sensoryczna „Słuch 2” skupia się na rozróżnianiu dźwięków oraz różnicowaniu rytmiczno-melodycznym — tak nazywa się zdolność rozpoznawania dźwięków i rozróżniania wysokości i długości ich tonów. 2 klocki ksylofonowe twor-zą parę i można uporządkować je według wysokości ich tonów. Uporządkowanie od najniższego do najwyższego tonu umożliwiają kolorowe kropki: c (zielony), d (nie-bieski), e (fioletowy), f (czerwony), g (pomarańczowy), h (żółty).

Zamysł gry 1 Gra rozwija rozróżnianie rytmu u dzieci od lat 4.

Gracze:2Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: 1 klocek ksylofonowy, 1 pałeczka

Celem gryjest rozróżnienie długości tonów

Cel edukacyjny: Podczas tej gry ćwiczone jest rozróżnianie długości tonów oraz poczucie rytmu. Polega ona na uważnym słuchaniu, rozpoznawaniu i zapamiętywa-niu długości dźwięków, aby następnie móc je poprawnie odtworzyć.

Przygotowanie do gryGracze wybierają jeden klocek ksylofonowy, np. zielony. Jeden z graczy podnosi pałeczkę i odgrywa dźwięk. Zadaniem drugiego gracza w tej rundzie jest wsłuchanie się w odgrywany dźwięk. Gracze naprzemiennie odgrywają dźwięki.

Przebieg gryGracz nasłuchujący zamyka oczy.

Drugi gracz odgrywa trzy tony o różnej długości. W tym celu można wykorzystać szablony na stronach 86–87.

Jeśli gracze są już pewni rozwiązania, należy użyć notatek, aby sprawdzić czy mają rację czy też nie.

Koniec gryGrę można powtórzyć dowolną ilość razy. W tym celu należy ponownie napełnić puszki.

Gra będzie trudniejsza, gdy przed przystąpieniem do dzieła gracz włoży prawą rękę do miski z ciepłą wodą a lewą rękę do miski z zimną wodą. Czy uda się znaleźć pary puszek o tej samej temperaturze?

Gra będzie jeszcze trudniejsza, gdy gradienty temperatury będą do siebie bardziej zbliżone. W tym celu należy napełnić 6 puszek wodą o różnych temperaturach (od lodowatej do ok. 30°C) i wymieszać. Zadaniem gracza jest teraz ułożenie puszek (bez deseczki do sortowania) od najzimniejszej (od lewej) do najcieplejszej (do prawej). Następnie należy skorzystać z notatek, aby sprawdzić, czy uporządkowano je prawidłowo.

Wariant „dotykowa percepcja temperatury”: gra przebiega z wykorzystaniem 6 różnie wypełnionych puszek. Tym razem gracz nie dotyka ich aktywnie rękoma. Zamiast tego drugi gracz przykłada puszki do różnych części jego ciała (przedramie-nia, czoła, policzka, uda, szyi, czubka nosa, zgięcia ręki...). Na której części ciała temperatura odczuwana jest najbardziej intensywnie?Dzieci powinny przez cały czas znajdować się pod nadzorem dorosłych!

Zamysł gry 1Skrzynka „Słuch 2”


32

„Zamalowane kropki” to ćwierćnuty o wartości 1.

„Puste nuty” lub „pierścienie z szyjkami” reprezentują półnuty o wartości 2, które są dwa razy dłuższe niż ćwierćnuty.

= +

„Puste nuty” lub „pierścienie bez szyjek” reprezentują całe nuty i mają wartość 4. Są dwa razy dłuższe od półnut i 4 razy dłuższe od ćwierćnut.

= +

= + + +

Jeśli gracz będzie miał trudności z obliczeniem wartości nutowych, może ułatwić sobie zadanie i cicho powtórzyć lub pomyśleć słowa 1-, 2- i 4-sylabowe.

Dźwięk rozbrzmiewa tak długo, jak całe słowo, nie należy odgrywać kolejnego dźwięku na sylabę. Na przykład w przypadku słowa „Pa-ja-cy-ki” dźwięk odgrywany jest tylko na sylabę „Pa” ale rozbrzmiewa również przez sylaby „ja-cy-ki”.

Ważne jest, aby poszczególne sylaby wymawiane były w takim samym tempie.

Podczas gdy gracz A odgrywa 3 nuty ze swojej sekwencji dźwiękowej, gracz B uważnie słucha: Następnie mówi, który dźwięk był najdłuższy: pierwszy, drugi czy trzeci?

Na przykład:

Potem gracze zamieniają się rolami: ten który słuchał, odgrywa dźwięki i na odwrót. Gracz B odgrywa trzy sekwencje dźwięków z 3 nutami w innej kole-jności. (na przykład: sekwencja dźwiękowa C, A i B.

Koniec gryGrę można powtórzyć dowolną liczbę razy oraz wykorzystywać bloki ksylofonowe o różnej wysokości dźwięków.

Zamysł gry 2 Gra rozwijająca rozróżnianie melodyczne dla dzieci od lat 4.

Gracze: 1–2 Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: 6 różnych bloków ksylofonowych, 1 pałeczka

Celem gry jest rozróżnienie wysokości dźwięków i uporządkowanie ich od „najniżs-zego” do „najwyższego”.

Cel edukacyjny: Podczas tej gry ćwiczone jest dokładne słuchanie oraz rozróżnianie wysokości dźwięków.

Sekwencja dźwiękowa A

Kot KotChmukra

Sekwencja dźwiękowa C

Kot Pa-ja-cy-kiChmurka

Sekwencja dźwiękowa B

drugieRozwiązanie:

trzeciepierwsze

Kot KotChmukra

Szablonna stronach

86–87



33

Przygotowanie do gry6 bloków ksylofonowych należy rozłożyć na stole tak, aby oznaczenia w postaci kolorowych kropek skierowane były do tyłu. Następnie należy je pomieszać. Gracz bierze do ręki pałeczkę.

Przebieg gry Gracz odgrywa kolejne dźwięki tak często, jak mu się podoba, aby posortować klocki ksylofonowe od najniższego (od lewej) do najwyższego (do prawej) dźwięku. Następnie należy odwrócić bloki ksylofonowe i sprawdzić ich kolejność: jeśli kropki ułożone są w kolejności zielona, niebieska, fioletowa, czerwona, pomarańczowa i żółta, oznacza to, że klocki ułożone zostały poprawnie!

Koniec gry Grę można powtórzyć dowolną ilość razy.

Wariant z 2 graczami do rozwijania „podstawowej percepcji dźwięków”: Gra przebiega zgodnie z powyższym opisem, ale każdy gracz otrzymuje 6 różnych bloków ksylofonowych. Obaj grają w tym samym czasie, a więc muszą jeszcze dokładniej się przysłuchiwać, aby „wyodrębnić” swój dźwięk. Ten utrudniony wariant rozwija umiejętność wyodrębniania istotnych odczuć słuchowych.

Zamysł gry 3 Odnajdowanie par dźwięków od lat 4.

Gracze:2Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał gry: wszystkie bloki ksylofonowe, 2 pałeczki

Celem gry jest znalezienie par dźwięków o tej samej wysokości.

Cel edukacyjny: W trakcie gry rozwijana jest umiejętność rozróżniania wysokości dźwięków: Należy dokładnie się wsłuchać, aby wyodrębnić, odróżnić i przyporządko-wać do siebie odpowiednie dźwięki.

Przygotowanie do gryKażdy gracz otrzymuje 6 ksylofonowych klocków, a następnie kładzie je na stole kolorowym oznaczeniem skierowanym do tyłu, miesza je i układa przed sobą w rzędzie. Pierwszy gracz bierze do ręki pałeczkę.

Przebieg gry Zaczyna pierwszy gracz. Uderza w wybrany klocek ksylofonowy leżący przed nim. Następnie drugi gracz bierze swoją pałeczkę i próbuje znaleźć pasujący klocek ksylofonowy. W tym celu uderza kolejno we wszystkie leżące przed nim klocki ksylo-fonowe. Jeśli gracz nie jest pewny, może poprosić pierwszego gracza, aby ponownie odegrał dany dźwięk. Jeśli drugi gracz uzna, że rozpoznał odpowiedni dźwięk, obaj odwracają swoje klocki i porównują kolorowe oznaczenia. Teraz czas na zmianę ról.

Koniec gry Grę można kontynuować tak długo, aż wszystkie pary zostaną odnalezione. Gracze mogą również odgrywać dźwięki, które zostały już wcześniej odegrane. Wtedy gra trwa tak długo, jak będzie sprawiać graczom radość. Rozpoznawanie dźwięków pogłębia efekt edukacyjny polegający na uczeniu się i rozpoznawaniu nut.

Gra będzie łatwiejsza, gdy udział będą brały jedynie 3 pary wyraźnie różnych dźwięków, np. po 2 klocki zielone, czerwone i żółte.

Wariant konkursowy: Gra przebiega zgodnie z powyższym opisem, ale z tą różnicą, że gracz, który prawidłowo usłyszał dwa identyczne tony, może zatrzymać tę parę.



34

Jeśli nie udało mu się zgadnąć, ksylofonowe klocki należy ponownie odłożyć do rzędu i jeszcze raz wymieszać. Wygrywa gracz, który jako pierwszy zbierze 3 pary.

Zamysł gry 4 Gra rozwijająca lokalizację słuchową od lat 3.

Gracze:3Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: 2 klocki ksylofonowe o tej samej wysokości dźwięku (kolor), 2 pałeczki, opcjonalnie 1 opaska do zawiązania oczu

Celem gry jest ustalenie skąd pochodzi dany dźwięk.

Cel edukacyjny: Ta gra rozwija umiejętność precyzyjnego słuchania i określania, z którego kierunku pochodzi dany bodziec akustyczny (góra, dół, przód, tył, prawo, lewo) oraz jak daleko znajduje się źródło dźwięku. Ta zdolność percepcji nazywana jest „lokalizacją słuchową”.

Przygotowanie do gryOczy jednego gracza są zawiązane lub zasłonięte. Gracz ten w tej rundzie jest „słuchaczem”. Pozostali dwaj gracze biorą po jednym klocku ksylofonowym oraz pałeczce. Następnie naprzemiennie odgrywają dźwięki.

Przebieg gry „Podsłuchujący” stoi lub siedzi na środku pokoju. Pozostali dwaj gracze cichutko chodzą wokół niego i szukają swojego miejsca w pomieszczeniu. Gdy „słuchacz” krzyknie „stop!”, pozostałych dwóch graczy zatrzymuje się tam, gdzie obecnie się znajdują. Jeden z nich powinien stać bliżej, a drugi dalej od słuchacza. Teraz jeden z graczy uderza raz w swój ksylofon. Następnie dźwięk odgrywa drugi gracz. Dźwięk można odegrać nad głową, na wysokości brzucha lub tuż przy podłodze. Należy pozostać w wybranej pozycji. „Słuchacz” pokazuje teraz kierunek, z którego nadchodzi dźwięk 1 oraz 2 i mówi, czy zostały odegrane one u góry, po środku czy na dole. Wskazuje też, który z nich znajdował się bliżej, a który dalej. Opcjonalnie „słuchacz” może poprosić pozostałych graczy, aby powiedzieli „pi pi” i wtedy odgadnąć, kto jest kim. Aby było nieco weselej, gracze mogą wypowiedzieć „pi pi” w tonacji odpowiadającej swoim ksylofonom. Następnie słuchacz otwiera oczy i sprawdza, czy udało mu się prawidłowo wysłuchać: gdzie stoi gracz 1 i gracz 2 oraz na jakiej wysokości trzymają oni swoje klocki ksylofonowe.Następnie w rolę „słuchacza” wciela się inny gracz.

Koniec gry Grę można powtórzyć dowolną ilość razy.

Zamysł gry 5 Gra rozwijająca pamięć słuchową dla dzieci od lat 5 (jeśli dziecko gra samodziel-nie, zabawa w rozpoznawanie melodii jest odpowiednia już od lat 3).

Gracze: 2 Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał gry: 3 klocki ksylofonowe w kolorze zielonym, fioletowym i niebieskim 2 pałeczki

Celem gry jest zapamiętanie odgrywanej sekwencji dźwiękowej lub melodii, a następnie jej prawidłowe odegranie.

Cel edukacyjny: Gra ćwiczy pamięć słuchową, która jest kluczowa np. podczas zapamiętywania słów, historii lub zadań.




35

Szablonna stronach

86–87

Szablonna stronach

86–87

Przebieg gry Obaj gracze układają obok siebie klocki ksylofonowe w kolejności zielony, fioletowy i niebieski, a następnie biorą do rąk pałeczki.

Przebieg gry Zaczyna pierwszy gracz. Gracz odgrywa sekwencję dźwiękową. Drugi gracz dokładnie się przysłuchuje, zapamiętuje ją, a następnie próbuje odegrać ją na swoim ksylofonie. Jeśli nie uda mu się to za pierwszym razem, prosi pierwszego gracza, aby ponownie odegrał sekwencję.

W celu ustalenia wartości nut, należy postępować jak w zamyśle gry 1, posiłkując się słowami jednosylabowymi (ćwierćnuta), dwusylabowymi (półnuta) oraz czterosylabowymi (cała nuta).

Sekwencje dźwiękowe można znaleźć w szablonie na stronach 86–87.

Gracz A odgrywa sekwencję A1:

jeśli gracz B prawidłowo odsłuchał i odegrał sekwencję, role się zmieniają i teraz to on odgrywa sekwencję — sekwencja B1:

jeśli graczowi A również udało się wszystko poprawnie odsłuchać i odegrać, kolej na odegranie sekwencji przechodzi ponownie na niego — sekwencja A2:

znowu kolej na gracza B, który odgrywa graczowi A sekwencję B2:

można oczywiście opracować nowe melodie i korzystać z bloków ksylofonowych w innych kolorach.

Gra jest trudniejsza, gdy gracze wykorzystują wszystkie bloki ksylofonowe.

Wariant polegający na rozpoznawaniu melodii: tak jak we wcześniejszym wariancie, gracze wykorzystują sześć różnych klocków ksylofonowych. Najstarsze dziecko lub lider gry odgrywa początek utworu. Pozostałe dzieci/gracze muszą odgadnąć, co to za piosenka.

Na przykład: Panie Janie

Jakie melodie lub początki utworów uda wam się odegrać? (jako przykłady podano popularne niemieckie piosenki dla dzieci: Bruder Jakob, Alle meine Entchen, Kuckuck ruft’s aus dem Wald, Fuchs, du hast…)


363636

Skrzynka sensoryczna „Dotyk 2”Zawartość: 6 kostek z materiałem dotykowym oraz z dyskami sensorycznymi6 kostek do ważenia o 3 różnych masach, które składają się w pary

Skrzynka sensoryczna „Dotyk” zawiera różne materiały, które mają za zadanie oddziaływać na zmysł dotyku: uczą rozróżniać różne powierzchnie oraz masy. W ten sposób można rozwijać umiejętność rozróżniania w percepcji dotykowej i haptycznej. Zmysł dotyku jest ważny, ponieważ ostrzega nas przed potencjalnymi zagrożeniami (ostry kamień, zbyt ciężka torba) oraz warunkuje nasze samopoczucie (sweter drapie, jest niewygodny — sweter jest miękki, jest wygodny — sweter jest wygodny, ponieważ przyjemnie się go nosi).

Zamysł gry 1 Gra rozwijająca umiejętność rozróżniania materiałów i powierzchni u dzieci od lat 3.

Gracze: 2–4 Czas trwania gry: ok. 5–15 min.Materiał do gry: 6 drewnianych krążków z materiałami sensorycznymi, opcjonalne opaski na oczy

Celem gry jest rozpoznanie różnych wrażeń powodowanych oddziaływaniem mate-riałów na różne części ciała.

Cel edukacyjny: Gra rozwija świadomość percepcji haptycznej. Dziecko uczy się, że wrażenia dotykowe mogą się różnić w zależności od części ciała i nabywa umiejęt-ność wyraźnego rozróżniania różnych powierzchni.

Przebieg gryW grę gra się parami. Jeden z graczy zamyka oczy lub zawiązuje je opaską. Drugi gracz bierze do ręki wybrany drewniany krążek. Gracze następnie zamieniają się rolami.

Przebieg gry Gracz trzymający drewniany krążek delikatnie przykłada go do ramienia drugiego gracza. Gracz z zamkniętymi oczami opisuje swoje wrażenia zmysłowe. Teraz gracz przesuwa tym samym krążkiem po grzbiecie dłoni drugiego. Co dzieje się z jego wrażeniami zmysłowymi?Gracz może teraz kontynuować grę z wykorzystaniem krążka pokrytego innym materiałem lub gracze mogą zamienić się rolami.

Koniec gry Gra kończy się, gdy obaj gracze zbadają wszystkie krążki pokryte różnymi materiałami.

Wskazówka: Doświadczeni gracze mogą również wypróbować działanie krążków na innych powierzchniach ciała (np. policzkach, brzuchu, plecach itp.). Oczywiście tylko wtedy, gdy jest to komfortowe dla drugiego gracza!

Wariant „Dotykowa pamięć” dla 2 graczy: Krążki należy rozłożyć na środku stołu materiałem do dołu a kostki sensoryczne ułożyć tak, aby ich powierzchnie były odwrócone od graczy. Otwory w poszczególnych kostkach skierowane są do góry — należy do nich powkładać pasujące krążki materiałowe. Gracze dotykają teraz (najlepiej z zamkniętymi oczami) powierzchnie kostek. Należy zacząć od kostki, co do której gracze mają pewność. Następnie należy odszukać odpowiedni krążek. W 1 podejściu gracze badają krążki pokryte materiałami, pocierając się nimi nawzajem po przedramionach. Jeśli gracze są pewni, że znaleźli parę złożoną z kostki i krążka, wkładają krążek do zagłębienia w kostce. Następnie obaj gracze biorą kolejną kostkę i szukają pasującego do niej krążka. Po zestawieniu wszystkich krążków i kostek gracze otwierają oczy i porównują materiały (kolory), aby sprawdzić, czy prawidłowo wykonali zadanie.

Zamysł gry 1Skrzynka „Dotyk 2”


373737

Na 2. etapie gry powierzchnie kostek oraz tarczy należy zbadać opuszkami palców. Po sprawdzeniu poprawności wykonania zadania gracze omawiają, który etap był trudniejszy. Gra jest odpowiednia również dla jednego gracza. Może też w niej wziąć udział lider gry (z otwartymi oczami), który wybiera krążki i przesuwa nimi po ramionach lub dłoniach pozostałych graczy.

Zamysł gry 2 Gra rozwijająca rozróżnianie masy dla dzieci w wieku +3.

Gracze:1Czas trwania gry ok. 5 min.Materiał do gry: 3 kostki wagowe (żółta = lekka, czerwona = średnia, zielona = ciężka)

Celem gry jest uporządkowanie kostek zgodnie z ich masą.

Cel edukacyjny: Gra rozwija postrzeganie różnych mas i uczy je rozróżniać. Poczucie siły zależne jest od priopriocepji: pozwala odczuwać napięcie mięśni i ścięgien przy podnoszeniu ciężaru. Wiedząc, ile wysiłku potrzeba, aby coś chwycić lub podnieść, możemy ocenić, jak ciężki jest dany przedmiot.

Przygotowanie do gryKostki należy pomieszać i ułożyć na środku stołu w rzędzie. Kolorowe kropki muszą być skierowane do dołu.

Przebieg gry Gracz podnosi kolejno trzy kostki i ocenia, która z nich jest najlżejsza, która naj-cięższa, a która średnia. Układa je od najlżejszej (od lewej) do najcięższej (do pra-wej). Jeśli gracz jest pewny poprawności ich ułożenia, sprawdza kolorowe kropki.

Koniec gry Grę można powtórzyć dowolną ilość razy. Można grać na przemian lewą i prawą ręką: którą ręką jest łatwiej rozróżnić masę?

Wariant „Znajdowanie par”: W tym celu należy wziąć wszystkie 6 kostek i wymieszać je. Gra przebiega jak opisano powyżej, ale tym razem celem jest znalezienie par o tej samej masie. Jeśli gracz jest pewny poprawności ich ułożenia, sprawdza kolorowe kropki. W ten wariant również można grać zarówno prawą, jak i lewą ręką.

Wskazówka: Aby zakończyć temat „Dotyk” zalecamy również grę dotyczącą postrzegania temperatury (Skrzynka sensoryczna „Słuch 1/ dotyk 1”, zamysł gry 2).

Wielka olimpiada sensoryczna!Gdy wszyscy gracze zapoznają się już z różnymi materiałami sensorycznymi pod-czas zabawy, można zorganizować wielką sensoryczną olimpiadę. W tym celu należy wybrać jeden lub dwa warianty gry z każdej sensorycznej skrzynki. Rozłożyć różne stacje sensoryczne z niezbędnym materiałem do grania. Jeśli chcesz, możesz także poszerzyć tor o „stację zapachową” ze świeżymi siołami, kwiatami itp. Zmysł smaku można sprawdzić na „stacji degustacyjnej”. W tym celu należy rozłożyć małe miseczki z różnymi produktami spożywczymi (np. ogórkiem, kremem czeko-ladowym, masłem, jogurtem, śmietaną). Zadaniem graczy jest spróbowanie „na ślepo” każdego produktu i zgadnięcie co to jest. Na każdej stacji dzieci zbierają punkty zapisywane na „arkuszu biegu”. Dziecko z największą liczbą punktów wygrywa i zostaje ogłoszone sensorycznym mistrzem!

Zamysł gry 2Skrzynka „Dotyk 2”

Zamysł gry „Sensoryczna olimpiada” wszystkie skrzynki


38

Grâce à nos sens, à savoir la vue, l’ouïe et le toucher, nous obtenons des informa-tions qui nous aident à nous orienter dans notre environnement. Ils nous avertis-sent de dangers et nous permettent de faire de nouvelles expériences chaque jour. La perception sensorielle débute avant même la naissance, et alors qu’ils ne sont encore que des bébés, les enfants explorent l’univers qui les entoure avec leurs sens. C’est notamment pour cette raison, que l’éveil des sens est essentiel au déve-loppement de la petite enfance. Les enfants apprennent en jouant : le matériel de qualité supérieure du « module sensoriel » a été réuni pour que les aspects liés au jeu et à l’exploration priment sur la stimulation sensorielle, qui intervient pour ainsi dire « accessoirement ». En thérapie (ergothérapie ou orthophonie, par exemple, en cas de troubles de la perception), le traitement ciblé des déficiences peut être pénible et frustrant pour les patients. Ici aussi, l’aspect ludique du module sensoriel permet une découverte distrayante, sans même laisser place à la frustration. Pour ce faire, on peut mettre en œuvre les idées de jeu suggérées sous une forme simplifiée, sans compétition. Il s’agit alors davantage de tâches, et les joueurs peuvent bien sûr s’aider les uns les autres ou, en cas d’accompagnement individuel, obtenir de l’aide et prendre tout le temps dont ils ont besoin. Le module sensoriel se compose de quatre coffrets en bois de qualité supérieure, garnis de divers accessoires captivants. On y aborde la vue, l’ouïe, avec la percepti-on des sons et des bruits, et le toucher, avec la perception de la température, du poids et des revêtements. Les coffrets sont empilables et se ferment avec le cou-vercle.

Contenu : · 4 coffrets (dimensions intérieures de chaque coffret : L 21,5 x l 16 x h 6,5 cm)· 1 couvercle· 1 notice

Nettoyage et entretienCet article n’est pas recouvert d’une laque protectrice. L’humidité peut créer des tâches sur le bois brut. Nettoyer uniquement avec un chiffon légèrement humide. Ne pas utiliser de produit désinfectant, d’eau chaude ou autres liquides similaires.

Les accessoires haut de gamme des 4 coffrets sensoriels activent la perception visuelle, acoustique, tactile et haptique :

La perception visuelleLes yeux captent des stimuli visuels, les convertissent en signaux nerveux, qu’ils transmettent au cerveau, où l’image effective apparaît. Ce faisant, des informa-tions cruciales sont extraites, interprétées et comparées avec les expériences et souvenirs. La vue permet par exemple de percevoir les couleurs, les formes, les dimensions et les distances d’objets. Caractéristiques sont comparées : Qu’est-ce qui est pareil ? Qu’est-ce qui est différent ? Cette aptitude est appelée la différen-ciation visuelle.

La perception acoustiqueLes oreilles interceptent des stimuli auditifs. Ce faisant, l’oreille externe capte des bruits sous forme d’ondes sonores qu’elle transmet au tympan, qui se met à vibrer. Les osselets captent ses vibrations et les transmettent à l’oreille interne, où elles sont converties en signaux nerveux et transmises au cerveau sous forme de perception auditive. Le sens si complexe de l’ouïe perçoit les bruits et sons, mais

Ce jeu stimule :• Les sens et la perception

sensorielle• La perception des

couleurs, des formes et des tailles

• La perception des sons et bruits

• La perception de la température, du poids et des surfaces

Convient parfaitement à :• Enfants fréquentant

l’école maternelle ou primaire

• Thérapie• Personnes ayant besoin

de stimulation et d’accompagnement

Module sensoriel


39

est également en mesure de différencier les hauteurs de notes, les volumes et la direction de provenance. Ainsi, l’ouïe sert à s’orienter et à prévenir de dangers, pen-dant que l’on est en éveil ou que l’on dort. La perception auditive est capitale pour le développement du langage, par exemple pour la conscience phonologique (par exemple la prononciation de sons initiaux comme K ou ch et la différenciation de consonnes comme b et p ou d et t), qui constitue la base de l’acquisition de la lecture et de l’écriture.

La perception tactile et haptiqueLa peau intercepte des stimuli tactiles et haptiques. Toute la surface de la peau est recouverte de récepteurs qui perçoivent des stimuli comme la pression, la tempéra-ture ainsi que les contacts et la douleur. Plus les récepteurs sont rapprochés, plus la perception sensorielle est intense. Par exemple, les bouts des doigts et la bouche sont particulièrement sensibles. Lorsque les stimuli sont perçus de manière passive (par exemple lors d’une caresse), on parle de perception tactile. Lorsque les stimuli sont déclenchés par une exploration active (par exemple en palpant ou en touchant un revêtement), on parle de perception haptique. La sensibilité superficielle permet d’obtenir des informations sur la nature des surfaces (souple, dure, rugueuse, lisse, etc.). De même, la température peut être perçue. La sensibilité aux reliefs permet également d’obtenir des informations sur la forme et la taille d’un objet. Suivant la force que nous déployons pour lever ou soulever un objet, nous pouvons nous faire une idée de son poids.

Coffret « voir » du module sensorielContenu : 3 baguettes de support perforées et des cylindres rouges, verts et bleus.

Dans le coffret « voir » du module sensoriel, les 3 supports de tri avec 7 cylindres chacun se distinguent par trois propriétés : les cylindres verts ont tous des diamètres différents, les rouges des hauteurs différentes et les bleus des diamètres et des hauteurs différentes. En outre, bien évidemment, ils se distinguent les uns des autres par leur couleur.

Idée de jeu no 1Un jeu qui stimule la perception des couleurs à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 3 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : tous les cylindres

Le but est de trier les cylindres par couleur.

Objectif pédagogique : les joueurs exercent leur perception des couleurs, c’est-à-dire qu’ils s’entraînent à observer les couleurs et à distinguer les objets les uns des autres ainsi que de l’arrière-plan.

Préparation du jeuMélangez tous les cylindres ensemble et formez un tas au milieu de la table qui soit facile d’accès pour tous les joueurs. Chaque joueur choisit une couleur.

Déroulement de la partie Au commandement « C’est parti ! », chaque joueur récupère les cylindres de « sa » couleur.

Fin de la partieDès qu’un joueur a réuni ses 7 cylindres, il s’écrie : « Stop ! » Les deux autres joueurs s’arrêtent également de chercher. Ensemble, les joueurs vérifient que le premier ne s’est pas trompé. Si tel est le cas, il a gagné. Sinon, il n’y a pas de gagnant à cette manche. Vous pouvez rejouer autant de fois que vous le souhaitez.

Idée de jeu no 1Coff ret « voir »


40

Idée de jeu no 2Un jeu qui stimule la perception des formes à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : autant que vous le souhaitez Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : tous les cylindres et les 3 supports de tri

Le but est de trier les cylindres par taille et épaisseur.

Objectif pédagogique : les joueurs exercent leur perception, l’identification et la distinction des formes et de leur relation entre elles dans l’espace. Ce faisant, le cerveau s’exerce à comparer les perceptions visuelles avec les souvenirs et les expériences dans le but d’identifier les objets.

Préparation du jeuRetirez les cylindres de leur support de tri, posez-les à côté et mélangez-les (chaque couleur séparément !). On joue à tour de rôle dans le sens des aiguilles d’une montre.

Déroulement du jeu Poste 1 : les cylindres vertsLes joueurs trient les cylindres verts en fonction de leur diamètre du plus épais (à gauche) au plus fin (à droite). Les joueurs vérifient ensemble qu’ils ont bien trié les cylindres. Ensuite, on contrôle en plaçant les cylindres dans le support de tri : si chaque cylindre rentre dans « sa » perforation et qu’il y a affleurement, tout est bien trié !

Poste 2 : les cylindres rougesLes joueurs trient les cylindres rouges en fonction de leur hauteur du plus petit (à gauche) au plus grand (à droite). Les joueurs vérifient ensemble qu’ils ont bien trié les cylindres. Ensuite, on contrôle en plaçant les cylindres dans le support de tri : S’il y a affleurement, c’est que les cylindres sont bien triés !

Poste 3 : les cylindres bleusLes joueurs trient les cylindres bleus en fonction de leur hauteur et de leur diamètre du plus petit et épais (à gauche) au plus grand et fin (à droite). Les joueurs vérifient ensemble qu’ils ont bien trié les cylindres. Ensuite, on contrôle en plaçant les cylin-dres dans le support de tri : S’il y a affleurement, c’est que tout est bien trié !

Fin de la partieVous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez.

Idée de jeu no 3Un jeu qui stimule la coordination main-œil à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 1 à 3 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : tous les cylindres et les 3 supports de tri

Le but du jeu est de classer correctement les cylindres des 3 supports de tri qui sont mélangés ensemble.

Objectif pédagogique : les joueurs exercent leur coordination main-œil, une fonc-tion cognitive complexe qui mobilise des facultés tant visuelles que motrices. Ce sont les perceptions visuelles qui déclenchent le mouvement de la main.

Préparation du jeuRetirez les cylindres de leur support de tri, mélangez-les tous ensemble pour former un tas au milieu de la table. Tous les joueurs jouent ensemble.




41

Déroulement de la partie Les joueurs commencent par trier les cylindres en fonction de leur principale caractéristique, la couleur, et les placent à côté du support de tri correspondant. Ensuite, chacun trie « ses » cylindres les yeux fermés dans les perforations adéqua-tes. Enfin, ils vérifient les yeux ouverts s’ils les ont bien triés, c’est-à-dire que tous les cylindres arrivent à ras. Ensuite, ils retirent les cylindres, les mélangent et les trient les yeux ouverts dans le support de tri.

Fin de la partieDiscutez ensemble de cette expérience : les joueurs auront certainement pris cons-cience de l’importance de la vue dans la coordination main-œil, qui simplifient con-sidérablement les actions. Vous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez.

Coffret « écouter 1/toucher 1 » du module sensorielContenu : 6 cubes sonores, qui vont par paire avec autocollants orange, violets et bleus 6 boîtes en aluminium avec planche de tri et autocollants circulaire sur le fond de couleur jaune, orange, rouge, violette, bleue et verte

Le coffret « écouter 1/toucher 1 » du module sensoriel offre la possibilité de se con-fronter à des températures et bruits différents.

La différentiation des bruits est la faculté d’identifier et de faire la distinction entre des bruits. Les 3 paires de cubes émettent des bruits différents. Les 6 boîtes métalliques peuvent être garnies de différents matériaux. Les contenus des cubes en bois émettent des sons différents lorsqu’ils sont placés dans les boîtes métalliques, lorsqu’on les secoue dans les différentes cavités. Cet exercice permet d’entraîner l’écoute attentive et la distinction. La différenciation de bruits contribue à apprendre à identifier les sons et à les distinguer lors de l’acquisition du langage.Les boîtes en aluminium permettent également d’exercer la différenciation de températures, c’est-à-dire la perception de différentes températures, leur descripti-on et leur distinction (voir page 42).

Idée de jeu no 1 Un jeu qui stimule la différenciation des bruits à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 1 à 2 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : tous les cubes sonores

Le but est de reconstituer les paires de bruits.

Objectif pédagogique : ce jeu permet d’exercer la différenciation des bruits.

Préparation du jeuPlacez sur la table les cubes sonores, les points colorés étant orientés sur la face cachée, et mélangez-les. On peut jouer seul ou à deux, à tour de rôle.

Déroulement de la partie Les joueurs secouent tous les cubes et tentent de retrouver les paires qui vont ensemble. Une fois les paires identifiées, les joueurs vérifient en retournant les cubes pour comparer les points colorés.

Fin de la partieVous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez.

Idée de jeu no 1Coff ret « écouter 1/toucher 1 »


42

Idée de jeu no 2Un jeu qui stimule la différenciation des températures à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 2 à 4 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 6 boîtes en aluminium, planche de tri

Le but est de trouver les deux boîtes contenant le liquide chaud ou froid identique.

Objectif pédagogique : le jeu stimule et entraîne la perception consciente de la température, et exerce la différenciation ciblée de différentes températures.

Préparation du jeuCommencez par remplir les boîtes avec de l’eau chaude ou froide, toujours par paire à la même température (par exemple de l’eau du réfrigérateur, de l’eau froide du robinet et de l’eau chaude du robinet). Risque d’accident : ne prenez pas de l’eau trop chaude, sinon vous risquez de vous brûler !Notez les couleurs des boîtes qui vont par paire. Ensuite, mélangez les boîtes et placez-les sur la planche de tri.

Déroulement de la partie Les joueurs prennent toutes les boîtes dans une main ou dans les deux mains (pour comparaison) les unes après les autres et tentent d’identifier les boîtes à la même température. Ils les nomment (froide/tiède/chaude) et trient les paires dans l’ordre sur la planche de tri.

Idée de jeu no 2Coff ret « écouter 1/toucher 1 »

Variante « memory auditif » : le jeu est préparé comme indiqué ci-dessus. Le pre-mier joueur secoue deux cubes. S’il pense qu’ils vont ensemble, il contrôle en regar-dant les points colorés. S’ils forment bien une paire, le joueur les conserve. S’ils ne vont pas ensemble, ils sont remis à leur place. C’est ensuite au tour du second joueur. Trouvera-t-il une paire lui aussi ? Si les deux joueurs ont trouvé une paire, on recommence.

Variante « boîtes en aluminium » : garnissez les boîtes de différents matériaux comme des trombones, du riz non cuit, des pois cassés, du sel, des graines de poivre... Elles peuvent être garnies par paire de sorte que les joueurs puissent les remettre ensemble. Sinon, remplissez les 6 boîtes de matériaux différents, communiquez la liste des différents matériaux aux joueurs, qui doivent retrouver dans quelle boîte ils sont.Les enfants doivent toujours jouer sous la supervision d’un adulte !

Variante « perception figure-fond auditive » : on entend par là, la distinction de certains bruits dans des « conditions d’écoute plus difficiles », lorsque le bruit est accompagné de bruits de fond, au quotidien dans la circulation routière ou dans une salle de classe bruyante. Pour entraîner la perception figure-fond auditive, on joue comme dans le jeu no 1, mais en présence de bruits qui déconcentrent. Vous pouvez par exemple écouter la radio ou de la musique, laisser les autres joueurs discuter entre eux, ou taper dans vos mains en cadence.


43

Coffret « écouter 2 » du module sensorielContenu : 12 lames de xylophone individuelles par paires de sons, 2 baguettes.

Le coffret « écouter 2 » du module sensoriel porte sur la différenciation des sons ou de la mélodie rythmique : il s’agit de l’aptitude à identifier les sons et à différencier les hauteurs et longueurs des notes. Les lames de xylophone forment des paires, qui peuvent être classées par hauteur de notes pour s’aider. Le classement des sons du plus grave au plus aigu se fait à l’aide des points de couleur : do (vert), ré (bleu), mi (violet), fa (rouge), sol (orange), si (jaune).

Idée de jeu no 1 Un jeu qui stimule la différenciation des rythmes à partir de 4 ans.

Nombre de joueurs : 2 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 1 lame de xylophone, 1 baguette

Le but est de différencier les longueurs des notes.

Objectif pédagogique : ce jeu permet de s’entraîner à la différenciation des lon-gueurs de notes et de développer le sens du rythme. Il s’agit donc d’écouter atten-tivement, d’identifier et de mémoriser les longueurs de notes et de les reproduire correctement en tapant.

Préparation du jeuLes joueurs choisissent une lame de xylophone, par exemple une verte. Le joueur qui fait de la musique prend la baguette. Pendant ce tour, l’autre joueur écoute. Les joueurs échangent ensuite leur rôle.

Déroulement de la partie Le joueur qui écoute ferme les yeux. Le joueur qui fait de la musique produit trois sons de longueurs différentes. Pour ce faire, il se sert du modèle de référence aux pages 86 et 87.

Si les joueurs sont sûrs d’eux, vérifiez à l’aide de vos notes si les joueurs ont vu juste ou pas.

Fin de la partieVous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez. Pour ce faire, changez l’eau des boîtes.

Le jeu devient plus difficile lorsque les joueurs ont préalablement plongé leur main droite dans un bol d’eau chaude et leur main gauche dans un bol d’eau froide. Parviendront-ils à reconnaître les paires de températures ?

Vous pouvez également corser le jeu en choisissant des écarts de température plus faibles. Pour ce faire, les 6 boîtes sont remplies d’eau à différentes tempéra-tures (allant de glacée à env. 30 ° C), puis mélangées. Les joueurs doivent main-tenant trier les boîtes (sans planche de tri) de très froid (à gauche) à très chaud (à droite). Vérifiez ensuite à l’aide de vos notes si les joueurs ont bien trié les boîtes.

Variante « expérience tactile de la température » : on joue avec 6 boîtes remplies différemment. Au lieu de toucher activement avec les mains, un joueur tient les boîtes sur différentes parties du corps de l’autre joueur (avant-bras, front, joue, cuisse, cou, bout du nez, pli du coude...). Où est-on le plus sensible à la température ?Les enfants doivent toujours jouer sous la supervision d’un adulte !

Idée de jeu no 1Coff ret « écouter 2 »


Les « ronds pleins » représentent des noires d’une valeur de note de 1.

Les « notes évidées » avec « tête et hampe » représentent des blanches d’une valeur de note de 2, ce qui signifie qu’elles durent deux fois plus longtemps que les noires.

= +

Les « notes évidées » qui comportent une « tête sans hampe » représentent des rondes d’une valeur de note de 4, ce qui signifie qu’elles durent deux fois plus longtemps que les blanches et 4 fois plus longtemps que les noires.

= +

= + + +

Si le joueur a du mal à calculer les valeurs des notes, il peut murmurer ou dire dans sa tête des mots d’1, 2 ou 4 syllabes ce faisant.

Le son est alors de la longueur du mot entier, et on ne doit pas entendre un nouveau son par syllabe. Par exemple, avec « i-non-da-tion », le son doit être émis à « i » et se maintenir pendant « non-da-tion ».

L’important est que le débit de paroles reste toujours homogène.

Pendant que le joueur A joue les 3 sons de sa séquence sonore, le joueur B écoute attentivement : Ensuite, il dit quel son il pense être le plus long : le premier, le deuxième ou le troisième ?

Exemple :

Ensuite, les joueurs intervertissent leur rôle : celui qui a écouté fait maintenant de la musique et inversement. Le joueur B joue les trois séries de son avec les 3 sons dans un autre ordre. (Par exemple : séquence sonore C, séquence sonore A et séquence sonore B.)

Fin de la partieVous pouvez rejouer autant de fois que vous le souhaitez, mais aussi avec des lames de xylophone émettant d’autres hauteurs de notes.

Idée de jeu no 2 Un jeu qui stimule la différenciation des mélodies à partir de 4 ans.

Nombre de joueurs : 1 à 2 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 6 lames de xylophone différentes, 1 baguette

Le but est de distinguer les hauteurs de notes et de les classer de la plus « grave » à la plus « aiguë ».

Objectif pédagogique : ce jeu permet de s’exercer à l’écoute attentive ainsi qu’à la différenciation des hauteurs de notes.

Séquence sonore A

Pluie PluieNu-ages

Séquence sonore C

Pluie i-non-da-tion

Nuage

Séquence sonore B

deuxièmeSolution :

troisièmepremière

Pluie PluieNu-ages

Modèle de référenceaux pages 86 et 87



45

Préparation du jeuPlacez 6 lames de xylophone sur la table et mélangez-les, les points colorés étant sur la face cachée. Le joueur prend la baguette en main.

Déroulement de la partie Le joueur fait retentir chaque son autant de fois qu’il le souhaite et trie les lames de xylophone du son le plus grave (à gauche) au son le plus aigu (à droite). Ensuite, il retourne les lames de xylophone une à une pour contrôler : si les points de couleur sont dans l’ordre vert, bleu, violet, rouge, orange et jaune, il a bien trié les sons !

Fin de la partie Vous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez.

Variante à 2 joueurs pour entraîner la « perception figure-fond auditive » : on joue tel que décrit ci-dessus, mais chaque joueur prend 6 lames de xylophone différentes. Les joueurs jouent en même temps, et doivent maintenant écouter encore plus attentivement le son qui est le « leur ». Le jeu est plus compliqué et entraîne à la différenciation des stimuli auditifs pertinents.

Idée de jeu no 3 Trouver les paires de sons à partir de 4 ans.

Nombre de joueurs : 2 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : toutes les lames de xylophone, 2 baguettes

Le but est de trouver les paires de même hauteur de note.

Objectif pédagogique : ce jeu permet d’exercer la différenciation des hauteurs de notes : il faut écouter très attentivement, afin de distinguer les sons identiques ou différents les uns des autres afin de réunir les sons identiques.

Préparation du jeuChaque joueur prend 6 lames de xylophone, les place sur la table avec le point de couleur sur le fond, les mélange et les aligne devant lui. Le premier joueur prend la baguette en main.

Déroulement de la partie Le premier joueur commence. Il frappe une des lames de xylophone posées devant lui. Ensuite, le second joueur prend sa baguette et tente de trouver la lame de xylo-phone correspondante. Pour ce faire, il frappe toutes les lames de xylophone devant lui. S’il n’est pas sûr de lui, le premier joueur peut frapper une nouvelle fois la lame pour obtenir ce son. Lorsque le second joueur pense avoir trouvé le bon son, ils retournent tous deux leur lame et comparent les points de couleur. Ensuite, les joueurs intervertissent les rôles.

Fin de la partie Vous pouvez continuer à jouer jusqu’à avoir trouvé toutes les paires. Les joueurs peuvent aussi rejouer des notes déjà entendues, et le jeu dure alors aussi longtemps que les joueurs le souhaite. La reconnaissance d’un son approfondit l’apprentissage de la différenciation des sons et de leur reconnaissance.

Le jeu est plus facile lorsqu’on joue avec seulement 3 paires de sons, qui sont en outre très différents par exemple 2 notes vertes, rouges et jaunes.

Variante « compétition » : on joue tel que décrit ci-dessus, mais lorsqu’un joueur a reconnu deux sons identiques, il prend la paire des lames. Sinon, replacez les lames de xylophone dans la rangée et mélangez-le à nouveau. Le premier joueur à avoir retrouvé 3 paires a gagné.



46

Idée de jeu no 4 Un jeu qui stimule la localisation auditive à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 3 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 2 lames de xylophone de même hauteur de note (couleur), 2 baguettes, facultatif : 1 foulard pour bander les yeux

Le but est d’identifier d’où vient le son.

Objectif pédagogique : ce jeu permet de s’entraîner à écouter attentivement d’où vient un stimulus acoustique (dessus, dessous, devant, derrière, à droite ou à gau-che) et à percevoir la distance d’une source sonore. Il s’agit de la faculté de perception de la « localisation auditive ».

Préparation du jeuOn bande les yeux d’un joueur ou il ferme bien les yeux. Pendant cette manche, il est l’« auditeur ». Les deux autres joueurs prennent chacun une lame de xylophone et une baguette. Les joueurs échangent ensuite leur rôle.

Déroulement de la partie L’« auditeur » se tient ou s’assoie au milieu de la pièce. Les deux autres joueurs se promènent dans la pièce pour trouver une place. Lorsque l’« auditeur » s’écrie « Stop ! », tous deux restent là où ils se trouvent. Un des deux doit se trouver plus proche que l’autre de l’« auditeur ». Ensuite, un des deux joueurs frappe sa lame de xylophone, puis c’est au tour de l’autre joueur. Ils peuvent le faire au-dessus de leur tête, au niveau du ventre ou du sol. Les deux joueurs maintiennent cette position. L’« auditeur » montre à présent la direction d’où provient le premier son et le second son. Il indique aussi si les sons provenaient d’en haut, du milieu ou d’en bas et lequel était plus proche que l’autre. Sinon, l’« auditeur » peut demander aux deux autres joueurs de dire « Bip » et doit deviner qui a parlé. Pour rendre le jeu encore plus ludique, les joueurs peuvent prononcer « Bip » à des hauteurs de note de leur choix.Pour finir, l’« auditeur » ouvre les yeux et vérifie s’il a bien entendu : où se trou-vent le joueur 1 et le joueur 2 et dans quelle position tiennent-ils leur lame de xylo-phone ?Ensuite, les joueurs échangent de rôle et un autre joueur devient l’« auditeur ».

Fin de la partie Vous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez.

Idée de jeu no 5 Un jeu de stimulation de la mémoire auditive immédiate à partir de 5 ans (lorsque les joueurs jouent eux-mêmes, même des enfants à partir de 3 ans peuvent reconnaître des mélodies).

Nombre de joueurs : 2 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 3 lames de xylophone de couleur verte, violette et bleue pour chaque joueur, 2 baguettes

Le but est de mémoriser une séquence sonore jouée ou une mélodie, de la reconnaître et de la reproduire correctement.

Objectif pédagogique : les joueurs exercent leur mémoire auditive immédiate, qui est nécessaire pour mémoriser des mots, des histoires ou des exercices, par exemple.




47

Préparation du jeu Les deux joueurs placent les lames de xylophone de couleur verte, violette et bleue dans cet ordre devant eux et prennent une baguette en main.

Déroulement de la partie Le premier joueur commence. Il joue une séquence sonore. L’autre joueur écoute attentivement, mémorise la séquence, puis tente de la rejouer sur ses lames de xylo-phone. S’il n’y arrive pas du premier coup, le premier joueur peut répéter la séquen-ce sonore.

Pour déterminer la valeur de chaque note, les joueurs peuvent procéder comme dans l’idée de jeu n 1 avec les mots décomposés en syllabes « pluie » (noire), « nu-age » (blanche) et « i-non-da-tion » (ronde) pour s’aider.

Les séquences sonores se trouvent sur le modèle de référence aux pages 86 et 87.

Le joueur A joue la séquence A1 :

si le joueur B a bien écouté et reproduit la séquence, c’est à son tour de jouer la séquence sonore B1 :

Une fois qu’il a bien écouté et reproduit la séquence, c’est à nouveau au joueur A de jouer la séquence A2 :

Et lorsque vient le tour du joueur B, il joue pour le joueur A la séquence sonore B2 :

Bien sûr, vous pouvez également imaginer d’autres séquences sonores ou utiliser les lames de xylophone d’autres couleurs.

Le jeu devient plus difficile lorsque vous jouez avec toutes les lames de xylophone.

Variante de reconnaissance de mélodies : On joue comme décrit ci-dessus avec six lames de xylophone différentes : Un enfant plus âgé ou un maître du jeu joue les premières notes d’une chanson. Les autres enfants/joueurs tentent de deviner de quelle chanson il s’agit.

Exemple : Hänschen klein

Quelles mélodies ou début de chanson peut-on trouver et jouer ? (Par exemple Frère Jacques, Alle meine Entchen, Kuckuck ruft’s aus dem Wald, Fuchs, du hast…)




4848

Coffret « toucher 2 » du module sensorielContenu : 6 cubes avec matériaux tactiles et disques tactiles6 cubes lestés de 3 poids différents allant par paire

Le coffre « toucher » du module sensoriel contient différents matériaux permettant de mettre sciemment à l’épreuve le toucher : pour palper différents revêtements et soulever différents poids. On peut ainsi s’entraîner à la différenciation par la perception haptique et tactile. Le sens du toucher est important pour nous signaler d’éventuels dangers (pierre tranchante, sacs trop lourds), mais il est également important pour notre bien-être (un pull qui gratte est inconfortable. S’il est doux, s’il est confortable, il est agréable, car facile à porter).

Idée de jeu no 1 Un jeu qui stimule la différenciation des matériaux et revêtements à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 2 à 4 Durée du jeu : env. 5 à 15 min.Matériel du jeu : 6 disques en bois avec matériaux tactiles et bandeaux en option

Le but est de reconnaître les différents effets des matériaux sur différentes parties du corps.

Objectif pédagogique : les joueurs s’exercent à prendre conscience de leur percep-tion haptique (et constatent que cette dernière peut varier suivant les parties du corps) et à différencier différentes surfaces de manière ciblée.

Préparation du jeuOn joue par deux. Un joueur ferme les yeux ou se bander les yeux avec un foulard. Un autre joueur prend dans sa main le disque en bois de son choix. Les joueurs échangent ensuite leur rôle.

Déroulement de la partie Le joueur qui tient le disque en bois le passe délicatement sur l’avant-bras de l’autre joueur. Le joueur qui a les yeux fermés décrit ses perceptions sensorielles. Puis, le joueur passe le même disque sur le dos de la main de l’autre joueur. Quelle est sa perception sensorielle ? Le joueur peut ensuite poursuivre avec un autre disque de matériau ; sinon, les joueurs intervertissent les rôles.

Fin de la partie Le jeu s’achève lorsque tous les joueurs ont ressenti l’ensemble des disques de matériau.

Conseil : les joueurs expérimentés peuvent tester les disques sensoriels sur d’autres parties du corps (par exemple les joues, le ventre ou le dos) avec précaution, bien évidemment, uniquement si l’autre joueur trouve cela agréable !

Variante « memory tactile » pour 2 joueurs : les disques de matériau sont placés faces cachées au milieu de la table, les cubes sont alignés avec les surfaces dirigées à l’opposé des joueurs. La perforation des cubes est sur le dessus : les disques de matériau correspondant sont posés par dessus. Ensuite, les joueurs palpent (de pré-férence les yeux fermés) les revêtements des cubes. Commencez par vous mettre d’accord sur un cube pour commencer. Puis cherchez le disque qui correspond. Dans un premier temps, les disques de matériau sont palpés par les joueurs qui se les font passer l’un l’autre sur l’avant-bras. Si les joueurs ont la certitude d’avoir identifié une paire de matériaux cube-disque, ils placent le disque dans l’emplacement prévu à cet effet sur le cube. Ensuite, les deux joueurs prennent le prochain cube et cher-chent le disque correspondant. Une fois qu’ils ont classé tous les disques dans les cubes, les joueurs ouvrent les yeux et comparent les matériaux (couleurs) et véri-fient qu’ils ont bien réussi leur classement. Dans un second temps, les revêtements des cubes, mais aussi des disques sont touchés du bout des doigts. Une fois que les

Idée de jeu no 1Coff ret « toucher 2 »


4949

joueurs ont vérifié, ils discutent pour déterminer le processus de palpation qui leur a semblé le plus difficile. Le jeu peut également se jouer en solitaire, ou un maître du jeu (les yeux ouverts) peut sélectionner les disques et les passer sur l’avant-bras du joueur ou les lui remettre pour qu’il le touche.

Idée de jeu no 2 Un jeu qui stimule la différenciation des poids à partir de 3 ans.

Nombre de joueurs : 1 Durée du jeu : env. 5 min.Matériel du jeu : 3 cubes lestés (jaune = léger, rouge = moyen, vert = lourd)

Le but est de classer les cubes en fonction de leur poids.

Objectif pédagogique : les joueurs s’exercent à prendre conscience du poids et à dif-férencier différents poids de manière ciblée. La perception de la force s’apparente à la sensibilité aux reliefs : on ressent la tension dans les muscles et les tendons lorsqu’on soulève un poids. Lorsqu’on connaît l’effort déployé pour lever ou soulever un objet, on sait s’il est lourd ou pas.

Préparation du jeuMélangez les cubes et alignez-les au milieu de la table. Les points de couleur sont sur le fond.

Déroulement de la partie Le joueur soulève les trois cubes les uns après les autres et détermine lequel est le plus léger, le plus lourd et celui dont le poids se situe entre les deux. Il les trie du plus léger (à gauche) au plus lourd (à droite). S’il pense avoir fait le bon choix, il vérifie à l’aide des points de couleur.

Fin de la partie Vous pouvez rejouer autant que vous le souhaitez. On peut jouer une fois avec la main droite et une fois avec la gauche : quelle est la main avec laquelle la différenciation des poids est la plus facile ?

Variante « trouver les paires » : vous jouez avec l’ensemble des 6 cubes que vous mélangez. Le joueur joue comme décrit ci-dessus, mais il forme des paires à partir de cubes de même poids. S’il pense avoir fait le bon choix, il vérifie à l’aide des points de couleur. Ce jeu peut aussi bien se jouer avec la main droite qu’avec la main gauche.

Conseil : pour compléter la thématique « toucher », nous vous recommandons de jouer également au jeu de perception de la température (coffret « écouter 1/tou-cher 1 » du module sensoriel, idée de jeu no 2).

La grande olympiade des sens !Une fois que tous les joueurs se sont familiarisés avec les différents accessoires senso-riels de manière ludique, vous pouvez organiser une grande olympiade des sens. Pour ce faire, sélectionnez une ou deux idées de jeu de chaque coffret sensoriel. Préparez différents postes sensoriels en installant les différents supports de jeu requis. Si vous le souhaitez, ajoutez au parcours un « poste olfactif » sur lequel vous disposerez des fines herbes, des fleurs, etc. Un « poste gustatif » peut mettre à l’épreuve le sens du goût : disposez différents aliments (par exemple du concombre, de la crème au chocolat, du beurre, du yogourt, de la moutarde) dans des coupelles. Faites goûter les joueurs « en aveugle » pour qu’il devine de quoi il s’agit. À chaque poste, les enfants gagnent des points qui sont notés sur une « feuille de transmission ». L’enfant qui réunit le plus de points est le champion des sens !

Idée de jeu no 2Coff ret « toucher 2 »

Idée de jeu « Olympiade des sens » Tous les coff rets


50

ZintuigendoosMet onze zintuigen – zoals het gezichtsvermogen, het gehoor en de tastzin – winnen we informatie in die ons helpt bij de oriëntatie in onze omgeving. Ze waarschuwen ons voor gevaar en zorgen dat we elke dag nieuwe ervaringen kunnen opdoen. De zintuiglijke waarneming begint al voor de geboorte – en reeds als baby ontdekken kinderen de wereld om hen heen met hun zintuigen. Alleen al daarom is de stimulatie van de zintuigen voor de vroege ontwikkeling van kinderen van cruciaal belang. Kinderen leren tijdens het spelen: het hoogwaardige materiaal in de zintuigendoos werd zo ontworpen dat een speelse en ontdekkende aanpak centraal staat. De sti-mulatie van de zintuigen gebeurt bijna 'terloops'. Bij een therapeutische benade-ring, zoals bij waarnemingsstoringen in ergotherapie of logopedie, kan de doelge-richte behandeling van tekorten voor de patiënt vermoeiend en frustrerend zijn. De speelse aanpak van de zintuigendoos prikkelt het plezier bij het ontdekken en laat niet eens ruimte voor frustratie. Bovendien kunnen de voorgestelde spelideeën in vereenvoudigde vorm, niet als wedstrijd, gespeeld worden. Het zijn dan eerder opdrachten waarbij de spelers elkaar uiteraard mogen helpen of bij individuele therapie hulp krijgen. Ze kunnen uiteraard de nodige tijd nemen. De zintuigendoos bestaat uit vier hoogwaardige houten bakjes, gevuld met diverse stimulerende materialen. Deze zijn gericht op het gezichtsvermogen, op het gehoor met waarneming van klanken en geluid evenals op de tastzin met waarneming van temperatuur, gewicht en oppervlakken. De bakjes kunnen op elkaar gestapeld en met het deksel afgesloten worden.

Inhoud: · 4 bakjes (binnenafmetingen telkens L 21,5 x B 16 x H 6,5 cm)· 1 deksel· 1 handleiding

Reiniging en onderhoudDit artikel heeft geen beschermende laklaag. Vocht op ruw hout kan vlekken veroorzaken. Enkel met een vochtige doek schoonmaken. Geen desinfectiemiddel, heet water e.d. gebruiken.

Met de hoogwaardige materialen in de vier zintuigbakjes worden de optische, akoestische, tactiele en haptische waarneming geprikkeld.

De optische waarnemingOnze ogen ontvangen optische prikkels, zetten deze om in zenuwimpulsen en sturen die naar de hersenen, waar pas het eigenlijke beeld ontstaat. Daarbij wordt relevante informatie gefilterd, geïnterpreteerd en vergeleken met ervaringen en herinneringen. Met ons gezichtsvermogen kunnen we bijv. kleuren, vormen, dimensies en afstanden van objecten waarnemen en deze kenmerken vergelijken. Wat is hetzelfde? Wat is niet hetzelfde? Deze vaardigheid heet 'optische differen-tiatie'.

De akoestische waarnemingOnze oren nemen akoestische prikkels op. De oorschelp ontvangt geluid in de vorm van geluidsgolven en geeft die aan het trommelvlies door. Dat begint te trillen. De gehoorbeentjes nemen de trillingen op en geven die door aan het binnenoor, waar ze in zenuwimpulsen worden omgezet en als hoorindruk aan de hersenen worden doorgegeven. Ons enorm complexe gehoor kan geluiden en klanken waarnemen en bovendien toonhoogte, volume en richting ervan onderscheiden. Ons gehoor doet

Dit spel bevordert:• zintuigen en ervaringen

voor de zintuigen• waarneming van kleuren,

vormen en afmetingen• waarneming van klanken

en geluiden• waarneming van

temperatuur, gewicht en oppervlakken

Ideaal voor:• kleuter- en basisschool• therapie• mensen die behoefte

hebben aan stimulatie en assistentie


51

dienst als oriëntatie en waarschuwt voor gevaren, of we nu wakker zijn of slapen. De auditieve waarneming is essentieel voor de taalontwikkeling, bijv. voor het fono-logische bewustzijn (bijv. uitspraak van beginklanken zoals K en SCH en het verschil tussen medeklinkers, zoals b – p, d – t), de basis om te leren lezen en schrijven.

De tactiele en haptische waarnemingOnze huid ontvangt tactiele en haptische prikkels. Het hele oppervlak van ons lichaam is bedekt met receptoren, die prikkels zoals druk, temperatuur, aanrakingen en pijn waarnemen. Hoe dichter de receptoren zich bij elkaar bevinden, des te intensiever nemen we zintuiglijke prikkels waar. Daarom zijn bijv. onze vingertoppen en mond enorm gevoelig. Als prikkels passief worden gevoeld (bijv. geaaid worden), spreekt men van tactiele waarneming. Als de prikkels door actief ontdekken worden veroorzaakt (bijv. een oppervlak aanraken en betasten), spreekt men van haptische waarneming. Bij de oppervlaktesensibiliteit wordt informatie ingewonnen over de aard van het oppervlak (zacht, ruw, oneffen, glad enz.). Thermoceptie peilt de tem-peratuur. De dieptesensibiliteit levert informatie over de vorm en afmetingen van een object. Afhankelijk van de krachtinspanning die nodig is om een voorwerp op te tillen, kunnen we het gewicht inschatten.

Bakje "Zien" uit de zintuigendoos Inhoud: 3 balkjes met openingen en cilinders in het rood, groen en blauw.

De 3 sorteerelementen met telkens 7 cilinders in het bakje "Zien" van de zintuigen-doos hebben drie verschillende kenmerken: de groene cilinders hebben een verschil-lende diameter, de rode een verschillende hoogte en de blauwe zowel een verschil-lende diameter als een andere hoogte. Uiteraard verschilt ook hun kleur.

Spelidee 1Een spel om de kleurwaarneming vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 3 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: alle cilinders

Doel van het spel is om de cilinders per kleur te sorteren.

Leerdoel: het spel traint de kleurwaarneming, d.w.z. kleuren zien en voorwerpen van elkaar en van de achtergrond onderscheiden.

Voorbereiding van het spelMeng alle cilinders en leg ze in het midden op tafel zodat elke speler er goed bij kan. Elke speler kiest een kleur.

Verloop van het spel Als 'Start' klinkt, zoekt elke speler de cilinders van 'zijn' kleur.

Einde van het spelZodra een speler zijn 7 cilinders heeft verzameld, roept hij 'Stop!'. Ook de twee andere spelers stoppen nu. Samen controleren de spelers of de eerste alles juist heeft. Als dat het geval is, heeft hij gewonnen. Anders is er in deze ronde geen winnaar. Het spel wordt herhaald zolang men wil.

Spelidee 1Bakje "Zien"


52

Spelidee 2Een spel om de vormwaarneming vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: willekeurig Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: alle cilinders en de 3 sorteerelementen

Doel van het spel is om de cilinders per grootte en dikte te sorteren.

Leerdoel: het spel traint om vormen en hun ruimtelijke verhouding ten opzichte van elkaar waar te nemen, te herkennen en te onderscheiden. Daarbij worden de her-senen aangezet de visuele waarnemingen met herinneringen en ervaringen te vergelijken om de objecten te identificeren.

Voorbereiding van het spelNeem de cilinders uit de sorteerelementen, zet ze ernaast en meng ze (gesorteerd per kleur!). Er wordt om beurten kloksgewijs gespeeld.

Verloop van het spelStation 1: groene cilindersDe speler sorteert de groene cilinders volgens diameter van dik (links) naar dun (rechts). De spelers controleren samen of de volgorde juist is. Daarna volgt een con-trole door de cilinders in het sorteerelement te plaatsen: als elke cilinder mooi in 'zijn' opening past, werden ze juist gesorteerd!

Station 2: rode cilindersDe speler sorteert de rode cilinders volgens hun hoogte van laag (links) naar hoog (rechts). De spelers controleren samen of de volgorde juist is. Daarna volgt een con-trole door de cilinders in het sorteerelement te plaatsen: Als de cilinders mooi pas-sen, werden ze juist gesorteerd!

Station 3: blauwe cilindersDe speler sorteert de blauwe cilinders volgens hun hoogte en diameter van laag + dik (links) naar hoog + dun (rechts). De spelers controleren samen of de volgorde juist is. Daarna volgt een controle door de cilinders in het sorteerelement te plaats-en: als de cilinders mooi passen, werden ze juist gesorteerd!

Einde van het spelHet spel gaat door zolang men wil.

Spelidee 3Een spel om de oog-handcoördinatie vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 1 – 3 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: alle cilinders en de 3 sorteerelementen

Doel van het spel is om de gemengde cilinders correct in de 3 sorteerelementen te plaatsen.

Leerdoel: het spel traint de oog-handcoördinatie, een complexe cognitieve vaardig-heid, waarvoor een combinatie van visuele en motorische vaardigheden vereist is. A.h.v. visuele indrukken moet de beweging van de hand gestuurd worden.

Voorbereiding van het spelNeem de cilinders uit de sorteerelementen, meng ze en leg ze in het midden op tafel. Er wordt samen gespeeld.




53

Verloop van het spel Eerst sorteren de spelers de cilinders volgens hun belangrijkste kenmerk, de kleur, en zetten ze hen bij het gepaste sorteerelement. In een tweede stap sorteert elke speler met gesloten ogen de cilinders van 'zijn' sorteerelement in de juiste openingen.Daarna controleert iedereen met open ogen of ze juist gesorteerd hebben, m.a.w. of alle cilinders mooi passen. In een derde stap nemen ze de cilinders, mengen ze die en sorteren ze die met open ogen in het sorteerelement.

Einde van het spelBespreek deze ervaring samen: vanzelfsprekend zullen de spelers vastgesteld hebben hoe belangrijk het gezichtsvermogen is voor de oog-handcoördinatie en in welke mate dat hun handelingen vereenvoudigt. Het spel wordt herhaald zolang men wil.

Bakje "Horen 1/voelen 1" uit de zintuigendoos Inhoud: 6 dobbelstenen met geluid, die per paar samen horen, met stickers in het oranje, paars en blauw6 aluminium doosjes met sorteerplank en ronde, gekleurde stickers aan de onder-kant in het geel, oranje, rood, paars, blauw en groen

Het bakje "Horen 1/voelen 1" uit de zintuigendoos laat temperatuur- en geluidsdif-ferentiatie ontdekken.

Geluidsdifferentiatie is de vaardigheid om geluiden te herkennen en te onderschei-den. De 3 paren dobbelstenen maken een verschillend geluid. De 6 metalen doosjes kunnen met verschillende materialen gevuld worden. Bij het schudden klinkt de inhoud van de houten dobbelstenen anders dan in de metalen doosjes. Zo wordt het nauwkeurig luisteren en het opmerken van verschillen getraind. De geluidsdifferentiatie helpt bij het aanleren van klankherkenning en klankonderscheiding bij taalverwerving.Met de aluminium doosjes kan ook de temperatuurdifferentiatie getraind worden, d.i. het vermogen om verschillende temperaturen waar te nemen, te beschrijven en uit elkaar te houden (zie pagina 54).

Spelidee 1 Een spel om de geluidsdifferentiatie vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 1 – 2 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: alle dobbelstenen met geluid

Doel van het spel is om geluidsparen te vinden.

Leerdoel: het spel traint de geluidsdifferentiatie.

Voorbereiding van het spelZet de dobbelstenen met geluid met de gekleurde punten naar beneden op de tafel en meng ze. Er kan alleen gespeeld worden; twee spelers spelen afwisselend.

Verloop van het spel De spelers schudden met alle dobbelstenen en proberen de bij elkaar horende paren te vinden. Als de paren gevonden werden, vindt een controle plaats door de dobbelstenen om te draaien en de gekleurde punten te vergelijken.

Einde van het spelHet spel wordt herhaald zolang men wil.

Variant "Luistermemo": dezelfde voorbereiding als in het basisspel. De eerste speler schudt twee dobbelstenen. Als die volgens hem samen horen, wordt

Spelidee 1Bakje "Horen 1/voelen 1"


54

gecontro leerd a.h.v. de gekleurde punten. Als ze bij elkaar passen, mag de speler het paar nemen. Als ze niet bij elkaar passen, worden ze teruggezet op hun plaats. Nu is de tweede speler aan de beurt. Vindt hij ook een paar? Als elke speler een paar heeft gevonden, wordt het spel herhaald.

Variant "Aluminium doosjes": vul de doosjes met diverse materialen, bijv. paper-clips, ongekookte rijst, droge erwten, zout, peperbolletjes,… Ze kunnen per paar gevuld worden zodat de spelers moeten herkennen welke doos-jes een paar vormen. De 6 doosjes kunnen ook een verschillende vulling krijgen. Vertel aan de spelers de inhoud; door te schudden moeten ze raden om welk mate-riaal het gaat.Kinderen moeten altijd onder toezicht van een volwassene staan!

Variant "Auditieve figuur-basiswaarneming": d.i. het horen van bepaald geluid in 'moeilijkere omstandigheden', met name als er bijgeluiden zijn, zoals in het dagelijk-se leven op straat of in een luidruchtig klaslokaal. Om de auditieve figuur-basis-waarneming te trainen, wordt gespeeld zoals in spel 1, maar met afleidende geluiden. Zo kan bijv. de radio aanstaan, er klinkt muziek, de andere spelers praten of klappen ritmisch in hun handen.

"Gevulde punten" zijn kwartnoten met nootwaarde 1.

Spelidee 2Een spel om de temperatuurdifferentiatie vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 2 – 4 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: 6 aluminium doosjes, sorteerplank

Doel van het spel is om doosjes met even warme of koude vloeistof te vinden.

Leerdoel: met het spel wordt de bewuste temperatuurwaarneming gestimuleerd en getraind om doelgericht een onderscheid te maken tussen verschillende tempera-turen.

Voorbereiding van het spelVul eerst telkens 2 doosjes met even warm of koud water (bijv. water uit de koelkast, koud leidingwater, warm leidingwater). Gevaar voor ongevallen: neem geen heet water, aangezien er dan gevaar voor brandwonden is!Noteer welke doosjes met welke kleuren een paar vormen. Meng vervolgens de doosjes en zet ze in de sorteerplank.

Verloop van het spel De spelers nemen achtereenvolgens alle doosjes in hun hand of in beide handen één (om te vergelijken) en voelen welke doosjes dezelfde temperatuur hebben. Ze benoemen de temperatuur (koud/lauw/warm) en zetten de paren telkens boven elkaar in de sorteerplank.

Spelidee 2Bakje "Horen 1/voelen 1"


55

Bakje "Horen 2" uit de zintuigendoosInhoud: 12 xylofoonstaven met telkens 2 dezelfde tonen, 2 stokjes.

Het bakje "Horen 2" uit de zintuigendoos is bedoeld voor geluidsdifferentiatie of ritmisch-melodische differentiatie – d.i. de vaardigheid om klanken te herkennen en een onderscheid te maken in toonhoogte en toonlengte. 2 xylofoonstaven vormen telkens een paar en kunnen volgens toonhoogte geordend worden. De gekleurde punten helpen bij de sortering van de laagste naar de hoogste toon: c (groen), d (blauw), e (paars), f (rood), g (oranje), h (geel).

Spelidee 1 Een spel om de ritmedifferentiatie vanaf 4 jaar te stimuleren.

Spelers: 2 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: 1 xylofoonstaaf, 1 stokje

Doel van het spel is om verschillende toonlengtes te horen.

Leerdoel: dit spel traint de differentiatie van toonlengtes en het gevoel voor ritme, d.w.z. dat nauwkeurig geluisterd moet worden om de toonlengte te herkennen en te onthouden en die daarna bij het aanslaan juist weer te geven.

Voorbereiding van het spelDe spelers kiezen en xylofoonstaaf, bijv. een groene. Een speler neemt het stokje en slaat een toon aan. De andere speler luistert in deze ronde. Er wordt afwisselend gespeeld.

Verloop van het spel De speler die luistert, sluit zijn ogen.

De speler die aanslaat, speelt drie tonen met een verschillende lengte. Gebruik daartoe de voorbeelden op pagina 86-87.

Als de spelers zeker zijn, bekijken ze hun notities en gaan ze na of de doosjes juist staan.

Einde van het spelHet spel wordt herhaald zolang men wil. De doosjes kunnen altijd opnieuw gevuld worden.

Het spel wordt moeilijker als de spelers hun rechterhand voordien in een kom met warm water en hun linkerhand in een kom met koud water houden. Slagen ze erin de temperatuurparen te vinden?

Het spel wordt ook moeilijker als de temperatuurniveaus dichter bij elkaar liggen. Vul daartoe de 6 doosjes met water van een verschillende tempe-ratuur (van ijskoud tot ca. 30 °C) en meng ze. De spelers sorteren de doosjes nu (zonder sorteerplank) van ijskoud (links) tot heel warm (rechts). Controleer a.h.v. uw notities of de spelers juist gesorteerd hebben.

Variant "Tactiel temperatuur voelen": er wordt gespeeld met 6 doosjes met ver-schillende vulling. I.p.v. actief met de handen te voelen, houdt een medespeler de doosjes tegen verschillende lichaamsdelen van de speler (onderarm, voorhoofd, wan-gen, dij, nek, puntje van de neus, elleboog…). Waar wordt de temperatuur het intensiefst gevoeld?Kinderen moeten altijd onder toezicht van een volwassene staan!

Spelidee 1Bakje "Horen 2"


56

"Holle noten" of "een ring met stokje" zijn halve noten met nootwaarde 2, d.w.z. dat ze dubbel zo lang zijn als de kwartnoten.

= +

"Holle noten" of "een ring zonder stokje" zijn hele noten met nootwaarde 4, d.w.z. dat ze dubbel zo lang zijn als de halve noten en viermaal zo lang als de kwartnoten.

= +

= + + +

Als de speler het moeilijk vindt om de nootwaarden te tellen, kan hij fluisterend of in zijn hoofd woorden met 1, 2 en 4 lettergrepen uitspreken.

De toon klinkt dan even lang als het hele woord, hij mag niet per lettergreep een nieuwe toon aanslaan. Bij "wol-ken-boot-je" wordt bijv. de toon alleen op "wol" aangeslagen en niet meer bij "ken-boot-je".

Het is ook belangrijk dat het spreektempo constant blijft.

Terwijl speler A de 3 tonen van zijn tonenreeks speelt, luistert speler B aandachtig. Daarna zegt hij welke toon de langste was: de eerste, de tweede of de derde?

Bijvoorbeeld:

Daarna wisselen de spelers: degene die geluisterd heeft, slaat nu de tonen aan en omgekeerd. Speler B speelt de drie tonenreeksen met de 3 tonen in een andere volgorde. (Bijvoorbeeld: tonenreeks C, tonenreeks A, tonenreeks B)

Einde van het spelHet spel wordt herhaald zolang men wil en kan ook met xylofoonstaven van een andere toonhoogte gespeeld worden.

Spelidee 2 Een spel om de melodische differentiatie vanaf 4 jaar te stimuleren.

Spelers: 1 – 2 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: 6 verschillende xylofoonstaven, 1 stokje

Doel van het spel is om toonhoogtes te onderscheiden en van 'laag' naar 'hoog' te ordenen.

Leerdoel: met dit spel wordt het nauwkeurige luisteren en de differentiatie van toonhoogtes getraind.

Voorbeeldenop pagina 86/-87:


Tonenreeks A

Ster SterWol-ken

Tonenreeks C

Ster Wol-ken-boot-je

Wol-ken

Tonenreeks B

de tweedeOplossing:

de derde de eerste

Ster SterWol-ken


57

Voorbereiding van het spelZet de 6 xylofoonstaven met de gekleurde punt naar achteren op de tafel en meng ze. De speler neemt het stokje.

Verloop van het spel De speler slaat elke toon zo vaak aan als hij wil en sorteert zo de xylofoonstaven van de laagste (links) naar de hoogste (rechts). Draai daarna de xylofoonstaven om en controleer: de juiste volgorde van de gekleurde punten is groen, blauw, paars, rood, oranje, geel.

Einde van het spel Het spel wordt herhaald zolang men wil.

Variant met 2 spelers voor de training van de 'auditieve figuur-basiswaarneming' Spelen zoals hierboven beschreven, maar elke speler krijgt telkens 6 verschillende xylofoonstaven. Ze spelen tegelijk – en moeten nu nog nauwkeuriger luisterenwelke toon bij hen hoort. De differentiatie van de relevante gehoorindrukken wordt zo moeilijker en wordt geoefend.

Spelidee 3 Klankparen vinden, vanaf 4 jaar.

Spelers: 2 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: alle xylofoonstaven, 2 stokjes

Doel van het spel is om paren van dezelfde toonhoogte te vinden.

Leerdoel: het spel traint de differentiatie van toonhoogten. Luister heel aandachtig om dezelfde en verschillende tonen te onderscheiden en dezelfde tonen samen te brengen.

Voorbereiding van het spelElke speler krijgt 6 xylofoonstaven, zet die met de gekleurde punt naar achteren op de tafel, mengt ze en zet ze in een rij voor zich. De eerste speler neemt het stokje.

Verloop van het spel De eerste speler begint. Hij slaat een willekeurige xylofoonstaaf voor zich aan. Nu neemt de tweede speler zijn stokje en probeert de bijpassende xylofoonstaaf te vin-den. Daartoe slaat hij alle xylofoonstaven voor hem aan. Als hij niet meer zeker is, mag de eerste speler de toon nogmaals aanslaan. Als de tweede speler denkt de juiste toon gevonden te hebben, draaien beide spelers hun staaf om en vergelijken ze de gekleurde punten. Nu wordt gewisseld.

Einde van het spel Het spel kan gespeeld worden tot alle paren gevonden zijn. De spelers kunnen echter ook tonen, die al aangeslagen werden, steeds opnieuw aanslaan, dan duurt het spel zolang de spelers er plezier aan beleven. De herkenning van een toon intensiveert het leereffect van de toondifferentiatie en -herkenning.

Het spel wordt eenvoudiger als slechts met 3 klankparen gespeeld wordt, die bovendien ver uit elkaar liggen, bijv. 2 x groen, rood, geel.

Variant met winnaar: het spel verloopt zoals hierboven, met als verschil dat een speler die twee dezelfde tonen juist gehoord heeft, het paar mag nemen. Als hij het fout heeft, zet hij de xylofoonstaven weer in de rij en worden ze opnieuw gemengd. De speler die als eerste 3 paar verzamelt, wint het spel.



58

Spelidee 4 Een spel om de auditieve lokalisatie vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 3 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: 2 xylofoonstaven van dezelfde toonhoogte (kleur), 2 stokjes, optioneel 1 blinddoek

Doel van het spel is vaststellen van waar welke toon komt.

Leerdoel: dit spel traint het nauwkeurige luisteren vanuit welke richting een akoe-stische prikkel komt (boven, onder, vooraan, achteraan, rechts, links) en hoe ver de geluidsbron verwijderd is. Dat waarnemingsvermogen heet 'auditieve lokalisatie'.

Voorbereiding van het spelEen speler krijgt de blinddoek aan of sluit zijn ogen. Hij is in deze ronde de 'luistervink'.Beide andere spelers krijgen een xylofoonstaaf en een stokje. Er wordt afwisselend gespeeld.

Verloop van het spel De 'luistervink' gaat in het midden van de kamer staan of zitten. Beide andere spe-lers zoeken muisstil een positie in de ruimte. Als de 'luistervink' 'stop!' roept, bli-jven beide medespelers staan waar ze zijn. Eén van hen moet dichtbij, de andere verder van de luistervink staan. Nu slaat eerst de ene speler zijn xylofoonstaaf aan, dan de andere. Dat kunnen ze boven hun hoofd, op buikhoogte of op de grond doen. Ze blijven in die houding staan. De 'luistervink' wijst naar de richting waaruit toon 1 en toon 2 kwamen en zegt bovendien welke toon van boven, in het midden of van beneden kwam en welke verder weg of dichterbij was. Optioneel kan de 'luistervink' beide medespelers nog 'piep' laten zeggen en raden wie welke speler is. Om het nog grappiger te maken, mogen de spelers 'piep' zeg-gen op een willekeurige toonhoogte.Daarna opent hij zijn ogen en controleert of hij goed heeft geluisterd: waar staat speler 1, waar speler 2 en op welke positie houden ze hun xylofoonstaaf?Dan wisselen de spelers en is een andere speler de 'luistervink'.

Einde van het spel Het spel wordt herhaald zolang men wil.

Spelidee 5 Een spel om het auditieve geheugen te stimuleren vanaf 5 jaar (als de spelers zelf spelen, melodieën herkennen kunnen kinderen ook al vanaf 3 jaar).

Spelers: 2 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: telkens 3 xylofoonstaven in het groen, paars en blauw, 2 stokjes

Doel van het spel is om een voorgespeelde tonenreeks of melodie te onthouden, te herkennen en juist na te spelen.

Leerdoel: het spel traint het auditieve geheugen, dat nodig is om bijv. woorden, verhalen of opdrachten te onthouden.

Voorbereiding van het spelBeide spelers zetten de xylofoonstaven in het groen, paars en blauw in deze volgo-rde voor zich en nemen de stokjes




59

Verloop van het spel De eerste speler begint. Hij speelt een tonenreeks. De andere speler luistert aan-dachtig, onthoudt de melodie en probeert daarna om die op zijn xylofoonstaven na te spelen. Als dat niet meteen lukt, kan de eerste speler de tonenreeks herhalen.

Om de notenwaarden te bepalen, kan men zich – net als bij spelidee 1 – behelpen met het aantal lettergrepen van woorden: ster (kwart), wol-ken (halve noot) en wol-ken-boot-je (hele noot).

De tonenreeksen bevinden zich in de voorbeelden op pagina 86-87.

Speler A speelt reeks A1:

Als speler B juist heeft geluisterd en nagespeeld, is hij aan de beurt en speelt hij deze tonenreeks, reeks B1:

Als speler A alles juist gehoord en nagespeeld heeft, is hij weer aan de beurt en speelt reeks A2:

Als het weer de beurt is aan speler B, speelt hij voor speler A deze tonenreeks, reeks B2:

De spelers kunnen natuurlijk ook nieuwe tonenreeksen bedenken of xylofoonstaven van andere kleuren gebruiken.

Het spel wordt moeilijker als met alle xylofoonstaven gespeeld wordt.

Variant voor het herkennen van melodieën: Er wordt gespeeld zoals hierboven met zes verschillende xylofoonstaven. Een ouder kind of een spelleider speelt het begin van een lied. De andere kinderen/medespelers raden om welk lied het gaat.

Bijvoorbeeld: Hänschen klein

Welke melodieën of inzet van liederen kunnen jullie vinden en spelen? (bijv. Broeder Jakob, Alle meine Entchen, Kuckuck ruft’s aus dem Wald, Fuchs, du hast …)




606060

Bakje "Voelen 2" uit de zintuigendoosInhoud: 6 dobbelstenen met materialen om te voelen en voelschijven6 dobbelstenen met 3 verschillende gewichten, die per paar samen horen

Het bakje "Voelen" uit de zintuigendoos omvat verschillende materialen om bewust om te gaan met de tastzin: om verschillende oppervlakken en gewichten te voelen. Zo wordt de differentiatie bij de haptische en tactiele waarneming geoefend. De tastzin is belangrijk om ons te waarschuwen voor mogelijke gevaren (scherpe steen, te zware tas), maar beïnvloedt ook ons welbehagen (de trui kriebelt, hij is ongemak-kelijk; de trui is zacht, hij is comfortabel – de trui is aangenaam, want hij is licht om te dragen).

Spelidee 1 Een spel om de differentiatie van materialen en oppervlakken vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 2 – 4 Duur van het spel: ca. 5 - 15 minutenSpelmateriaal: 6 houten schijven met vulmateriaal, optioneel blinddoeken

Doel van het spel is om de verschillende effecten van materialen op verschillende lichaamsdelen te voelen.

Leerdoel: het spel leert om zich bewust te worden van de haptische waarneming – en dat deze op verschillende lichaamsdelen anders kan zijn – en om doelgericht een onderscheid te maken tussen verschillende oppervlakken.

Voorbereiding van het spelEr wordt in paren gespeeld. Een speler sluit zijn ogen of krijgt een blinddoek. De andere speler neemt een willekeurige houten schijf. Er wordt afwisselend gespeeld.

Verloop van het spel De speler met de houten schijf wrijft die voorzichtig over de onderarm van de andere speler. De speler met gesloten ogen beschrijft wat hij voelt. Nu wrijft de speler met dezelfde schijf over de handrug van de andere speler. Wat voelt die nu?De speler kan nu voortgaan met een andere materiaalschijf of de rollen worden gewisseld.

Einde van het spel Het spel eindigt zodra alle spelers alle materiaalschijven hebben gevoeld.

Tip: Ervaren spelers kunnen de zintuigschijven ook voorzichtig op andere lichaams-delen (bijv. wangen, buik, rug) uitproberen – natuurlijk alleen als de andere speler dat aangenaam vindt!

Variant 'Voelmemo' voor 2 spelers: de materiaalschijven worden verdekt in het midden op tafel gelegd, de voeldobbelstenen met het oppervlak van de spelers weg op een rij. De opening in alle dobbelstenen wijst naar boven – hierin komen de gepaste materiaalschijven. De spelers betasten nu (het best met gesloten ogen) de oppervlakken op de dobbelstenen. Ze beginnen met een dobbelsteen, waarover ze het eens zijn. Daarna zoeken ze de passende schijf. De materiaalschijven worden in eerste instantie betast doordat de spelers ze over elkaars onderarm wrijven. Als de spelers zeker zijn een materiaalpaar dobbelsteen/schijf gevonden te hebben, leggen ze de schijf op de opening in de dobbelsteen. Daarna nemen beide spelers de vol-gende dobbelsteen en zoeken ze de bijbehorende schijf. Als alle schijven aan alle dobbelstenen werden toegekend, openen de spelers hun ogen, vergelijken ze de materialen (kleuren) met elkaar en controleren ze of ze alles juist gedaan hebben. Daarna worden zowel de oppervlakken van de dobbelstenen als die van de schijven

Spelidee 1Bakje "Voelen 2"


616161

met de vingertoppen aangeraakt. Na de controle door de spelers bespreken ze op welke manier het betasten moeilijker was. Het spel kan ook door één speler gespeeld worden of een spelleider kan (al ziende) schijven kiezen, die over de onderarm van de speler wrijven of hem in zijn hand laten voelen.

Spelidee 2 Een spel om de gewichtsdifferentiatie vanaf 3 jaar te stimuleren.

Spelers: 1 Duur van het spel: ca. 5 minutenSpelmateriaal: 3 gewichtsdobbelstenen (geel = licht, rood = middelmatig, groen = zwaar)

Doel van het spel is om de dobbelstenen volgens hun gewicht te rangschikken.

Leerdoel: het spel traint bewustwording van gewichtswaarneming en doelgericht verschillende gewichten onderscheiden. Dieptesensibiliteit omvat ook de krachtzin: het vermogen om te voelen hoe spieren en pezen zich opspannen als een gewicht wordt opgetild. Dankzij de informatie hoeveel krachtinspanning nodig is om een object op te tillen, kunnen we inschatten hoe zwaar een object is.

Voorbereiding van het spelMeng de dobbelstenen en leg ze in het midden van de tafel op een rij met de gekleurde punten onderaan.

Verloop van het spel De speler tilt achtereenvolgens de drie dobbelstenen op en voelt welke de lichtste is, welke de zwaarste is en welke zich tussenin bevindt. Hij sorteert ze van licht (links) naar zwaar (rechts). Als hij zeker is dat ze juist liggen, controleert hij dat a.h.v. de gekleurde punten.

Einde van het spel Het spel wordt herhaald zolang men wil. Het kan afwisselend met de rechter- en linkerhand gespeeld worden: met welke hand is het gemakkelijker om het gewicht te bepalen?

Variant "Paren vinden": gebruik daarvoor de 6 dobbelstenen uit het spel en meng ze. De speler speelt nu zoals hierboven beschreven, maar hij zoekt dobbelsteenpa-ren met hetzelfde gewicht. Als hij zeker is dat ze juist liggen, controleert hij dat a.h.v. de gekleurde punten. Ook dit spel kan zowel met de rechter- als met de linkerhand gespeeld worden.

Tip: om het thema "Voelen" af te ronden, adviseren we ook het spel thermoceptie (bakje "Horen 1/voelen 1" uit de zintuigendoos, spelidee 2) te spelen.

De grote zintuigenolympiadeAls alle spelers de verschillende materialen op speelse wijze hebben ontdekt, kan een grote zintuigenolympiade plaatsvinden. Kies daartoe uit elk bakje één of twee speli-deeën. Richt verschillende zintuigplaatsen in met telkens het nodige spelmateriaal. U kunt het parcours ook uitbreiden met een 'ruikstation', waar u bijv. verse kruiden, bloemen enz. plaatst. In een 'smaakstation' kan de smaakzin getest worden: doe verschillende levensmiddelen (bijv. augurk, chocoladepasta, boter, yoghurt, mosterd) in kommetjes. Laat de spelers 'blind' proeven en raden. In elk station kunnen de kinderen punten verzamelen, die worden genoteerd. Het kind met de meeste punten wint en wordt tot zintuigen-winnaar gekroond!

Spelidee 2Bakje "Voelen 2"

Spelidee "Zintuigenolympiade" alle bakjes


62

Unità sensorialeAttraverso i nostri sensi – come ad esempio la vista, l'udito o il tatto – otteniamo informazioni che ci aiutano ad orientarci nell'ambiente. Ci avvertono della presen-za di possibili pericoli e ci permettono di fare nuove esperienze ogni giorno. La percezione sensoriale inizia già prima della nascita e i bambini scoprono il mondo circostante attraverso i sensi già da neonati e poi bebè. Proprio per questo motivo la stimolazione dei sensi è fondamentale per lo sviluppo nella prima infanzia. I bambini imparano giocando: il pregiato materiale sensoriale racchiuso nell'"unità sensoriale" è stato strutturato mettendo in primo piano l'approccio giocoso e improntato alla scoperta, mentre la stimolazione sensoriale si realizza quasi a corollario. In ambito terapico, come nell'ergoterapia o nella logopedia con disturbi della percezione, il trattamento mirato dei deficit può risultare stancante o frus-trante per gli interessati. Anche in questo caso, l'approccio giocoso dell'unità sen-soriale stimola la gioia della scoperta, mettendo all'angolo la frustrazione. Inoltre, le idee di gioco suggerite in questa sede possono essere attuate anche in maniera semplificata, senza competizione. I giochi andranno in tal caso intesi come sempli-ci compiti e i giocatori potranno anche aiutarsi vicendevolmente od ottenere aiuto nel caso di trattamenti singoli, oltre ad avere la possibilità di prendersi tutto il tempo di cui hanno bisogno. L'unità sensoriale è costituita da quattro scatole di legno di ottima qualità e prov-viste di vari materiali stimolanti. I sensi con cui si lavora sono la vista, l'udito, con la percezione di suoni e rumori, e il tatto, con la percezione della temperatura, del peso e delle superfici. Le scatole possono essere impilate e chiuse con un coperchio.

Contenuto: · 4 casse (dimensioni interne cadauna L 21,5 x l 16 x H 6,5 cm)· 1 coperchio· 1 libretto di istruzioni

Manutenzione e puliziaL'articolo non è provvisto di uno strato di vernice protettivo. Se il legno grezzo entra a contatto con l'umidità potrebbero formarsi delle macchie. Pulire esclusiva-mente con un panno leggermente umido. Non utilizzare disinfettanti, acqua calda o prodotti simili.

Con i pregiati materiali delle 4 scatole sensoriali si stimola la percezione visiva, acustica, nonché tattile e aptica:

La percezione visivaGli occhi recepiscono gli stimoli visivi, li trasformano in impulsi nervosi e li tras-mettono al cervello, dove si forma l'immagine vera e propria. Qui vengono anche filtrate e interpretate le informazioni di rilievo, per poi confrontarle con esperienze e ricordi. La vista consente, ad esempio, di percepire colori, forme, dimensioni e distanze degli oggetti, nonché di confrontare fra loro queste caratteristiche: cosa è uguale? Cosa è diverso? Questa capacità viene chiamata differenziazione visiva.

La percezione acusticaLe orecchie ricevono gli stimoli acustici. Il padiglione auricolare riceve i rumori sotto forma di onde sonore e li trasmette al timpano, che inizia a vibrare. La cate-na degli ossicini percepisce tali vibrazioni e le trasmette all'orecchio interno, che le trasforma in impulsi nervosi e le trasmette al cervello sotto forma di impressioni sonore. Il senso dell'udito è molto complesso e può percepire suoni e rumori,

Questo gioco stimola:• I sensi e la percezione

sensoriale• La percezione di colori,

forme e dimensioni• La percezione di suoni

e rumori• La percezione di

temperatura, peso e superfici

Ideale per:• Scuola dell'infanzia e

scuola primaria• Terapia• Persone che necessitano

di stimoli e assistenza


63

riuscendo anche a distinguere le altezze dei suoni, il loro volume e la direzione di provenienza. L'udito è quindi utile all'orientamento e ci avverte della presenza di possibili pericoli sia nei momenti di veglia sia quando dormiamo. La percezione uditiva è particolarmente importante per lo sviluppo linguistico, ad esempio per quanto riguarda la consapevolezza fonologica (basti pensare alla pronuncia delle iniziali, come C, Sc, e alla distinzione delle consonanti, come b – p, d – t), che costituisce la base per l'apprendimento della lettura e della scrittura.

La percezione tattile e apticaLa pelle recepisce gli stimoli tattili e aptici. Tutta la superficie del corpo è ricoperta da recettori che percepiscono stimoli come pressione, temperatura, contatto e dolo-re. Più i recettori sono collocati in profondità, più intensa sarà la percezione degli stimoli sensoriali. Ecco perché, ad esempio, la punta delle dita e la bocca sono par-ticolarmente sensibili. Se gli stimoli vengono percepiti passivamente (ad es. quando si riceve una carezza), si parla di percezione tattile. Se invece gli stimoli vengono scatenati da un gesto attivo (ad es. toccare e sentire una superficie) si parla di percezione aptica. Tastando le superfici si ottengono informazioni sulla loro compo-sizione (morbida, rigida, ruvida, liscia, ecc.) e viene percepita anche la temperatura, grazie alla sensibilità termica. La sensibilità profonda consente invece di ottenere informazioni sulla forma e sulle dimensioni di un oggetto. A seconda della forza necessaria per sollevare o raccogliere un oggetto possiamo infine valutarne il peso.

Scatola "Vista" dell'unità sensorialeContenuto: 3 strisce di mattoncini forate con cilindri di colore rosso, verde e blu.

Le 3 strisce per la classificazione dei mattoncini con i rispettivi 7 cilindri contenuti nella scatola "Vista" dell'unità sensoriale si differenziano per tre caratteristiche: i cilindri verdi hanno diametri diversi, quelli rossi hanno altezze diverse e quelli blu si differenziano sia per il diametro che per l'altezza. E naturalmente anche il colore è un tratto distintivo.

Idea di gioco 1Un gioco per stimolare la percezione dei colori, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 3 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: tutti i cilindri

Lo scopo del gioco è ordinare i cilindri per colore.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la percezione cromatica, ovvero la capacità di vedere i colori e di distinguere gli oggetti tra loro e rispetto allo sfondo.

Preparazione del giocoMescolare tutti i cilindri e riporli al centro del tavolo, di modo che siano facilmente raggiungibili per tutti i giocatori. Ogni giocatore sceglie un colore.

Svolgimento del gioco Al comando "Via!", ogni giocatore cerca i cilindri del "proprio" colore.

Fine del giocoNon appena un giocatore ha raccolto tutti e 7 i suoi cilindri urla "Stop!" e anche gli altri due giocatori interrompono la raccolta. I giocatori controllano insieme che il primo giocatore non abbia commesso errori. Se tutto va bene, vince. Altrimenti per questo giro non vengono decretati vincitori. Il gioco può essere ripetuto a piacimento.

Idea di gioco 1Scatola "Vista"


64

Idea di gioco 2Un gioco per stimolare la percezione delle forme, a partire dai 3 anni.

Giocatori: a piacere Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: tutti i cilindri e le 3 strisce per la classificazione dei mattoncini

Lo scopo del gioco è ordinare i cilindri per dimensione e spessore.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la capacità di percepire, riconoscere e distinguere le forme e i loro rapporti spaziali. Il cervello si esercita così a confron-tare la percezioni visive con ricordi ed esperienze al fine di identificare gli oggetti.

Preparazione del giocoPrendere i cilindri dalla loro striscia per la classificazione dei mattoncini, affiancarli e mescolarli (divisi per colore!). Si gioca a turno in senso orario.

Svolgimento del giocoFase 1: cilindri verdiIl giocatore ordina i cilindri verdi per diametro, dal più spesso (a sinistra) al più sottile (a destra). I giocatori verificano insieme se sono stati ordinati correttamente controllando che ogni cilindro entri nel foro della striscia per la classificazione dei mattoncini. Se i cilindri entrano nel rispettivo foro e alla fine il risultato è convin-cente significa che sono stati ordinati correttamente!

Fase 2: cilindri rossiIl giocatore ordina i cilindri rossi per altezza, dal più basso (a sinistra) al più alto (a destra). I giocatori verificano insieme se sono stati ordinati correttamente con-trollando che ogni cilindro entri nel foro della striscia per la classificazione dei mat-toncini. Se il risultato è convincente significa che sono stati ordinati correttamente!

Fase 3: cilindri bluIl giocatore ordina i cilindri blu per altezza e diametro, dal più basso e più spesso (a sinistra) al più alto e più sottile (a destra). I giocatori verificano insieme se sono stati ordinati correttamente controllando che ogni cilindro entri nel foro della striscia per la classificazione dei mattoncini. Se il risultato è convincente significa che sono stati ordinati correttamente!

Fine del giocoIl gioco può andare avanti a piacimento.

Idea di gioco 3Un gioco per stimolare la coordinazione mano-occhio, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 1 - 3 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: tutti i cilindri e le 3 strisce per la classificazione dei mattoncini

Lo scopo del gioco è di ordinare correttamente nelle 3 strisce per la classificazione dei mattoncini i cilindri mescolati.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la coordinazione occhio-mano, una capacità cognitiva complessa che richiede la combinazione di capacità visive e motorie. Oltre alle impressioni visive, è necessario comandare il movimento della mano.




65

Preparazione del giocoPrelevare i cilindri dalle loro strisce, mescolarli e disporli al centro del tavolo. Si gioca insieme.

Svolgimento del gioco Nella prima fase, i giocatori ordinano i cilindri in base alla loro caratteristica principale, il colore, e li ripongono accanto alla relativa striscia. Nella seconda fase del gioco ogni giocatore infila a occhi chiusi i cilindri della "propria" striscia nei fori corrispondenti.Infine i giocatori controllano, a occhi aperti, se hanno ordinato correttamente i cilindri e se il risultato finale è convincente. Nella terza fase del gioco, prelevano i cilindri, li mescolano e le ordinano a occhi aperti nella relativa striscia per la classificazione.

Fine del giocoParlate insieme di questa esperienza: sicuramente i giocatori avranno notato quanto è importante la vista per la coordinazione occhio-mano e quanto semplifica le azioni. Il gioco può essere ripetuto a piacimento.

Scatola "Udito 1/Tatto 1" dell'unità sensorialeContenuto: 6 cubi rumorosi che formano tre coppie, con adesivi arancioni, viola e blu 6 lattine in alluminio con tavola per la classificazione e adesivi rotondi nella parte inferiore nei colori giallo, arancione, rosso, viola, blu e verde

La scatola "Udito 1/Tatto 1" dell'unità sensoriale offre la possibilità di confrontarsi con la distinzione della temperatura e del rumore.

La distinzione del rumore è la capacità di riconoscere i rumori e di distinguerli. Le 3 coppie di cubi emettono diversi rumori. Le 6 lattine di alluminio possono essere riempite con diversi materiali. I materiali di riempimento emettono un suono diverso quando i loro contenitori vengono agitati a seconda che si tratti delle lattine di metallo o dei cubi di legno. Vengono così stimolati l'ascolto attento e la relativa distinzione dei suoni. La distinzione del rumore aiuta nell'apprendimento del riconoscimento e della distinzione dei suoni nell'ambito dell'acquisizione del linguaggio.Con le lattine di alluminio viene inoltre stimolata la distinzione delle temperature, ovvero la capacità di percepire temperature diverse, nonché descriverle e, appunto, distinguerle (v. pag. 66).

Idea di gioco 1 Un gioco per stimolare la distinzione dei rumori, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 1 - 2 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: tutti i cubi rumorosi

Lo scopo del gioco è trovare le coppie di rumori.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la distinzione dei rumori.

Preparazione del giocoSi dispongono i cubi sul tavolo con la faccia colorata rivolta verso il basso e si mescolano. Si può giocare da soli, se i giocatori sono due si gioca a turni.

Svolgimento del gioco I giocatori agitano tutti i cubi e cercano di trovare le coppie corrette. Non appena vengono trovate le coppie, si controllano i risultati girando i cubi e confrontando i punti colorati.

Idea di gioco 1Scatola "Udito 1/Tatto 1"


66

Fine del giocoIl gioco può essere ripetuto a piacimento.

Variante "Memory acustico": la preparazione si svolge come descritto sopra. Il primo giocatore agita due cubi. Se, a suo avviso, formano una coppia, si controlla il punto colorato. Se effettivamente formano una coppia, il giocatore può tenerla per sé. Se non formano una coppia vanno rimessi a posto. Il turno passa al secondo giocatore. Anche lui trova una coppia? Se ogni giocatore ha trovato una coppia si ripete il gioco.

Variante "Lattine di alluminio": si riempiono le lattine con vari materiali, ad es. graffette da ufficio, riso crudo, piselli secchi, sale, grani di pepe... Devono essere riempite a coppie, di modo che i giocatori debbano riconoscere quali lattine formano una coppia. In alternativa si riempiono tutte e 6 le lattine con materiali diversi comunicandoli ai giocatori che dovranno indovinare di quali mate-riali si tratta agitando le lattine.I bambini devono sempre essere monitorati da un adulto!

Variante "Percezione uditiva figura-sfondo": si intende la capacità di ascoltare determinati rumori in "condizioni disagevoli", quando il rumore viene accompagnato da rumori che interferiscono come può capitare nella vita di tutti i giorni nel traffi-co stradale o in un'aula rumorosa. Per stimolare la percezione uditiva di figu-ra-sfondo, si gioca come nell‘idea di gioco 1 ma con rumori di disturbo. A tal scopo, si può accendere la radio o mettere della musica di sottofondo, oppure gli altri giocatori possono chiacchierare oppure battere le mani ritmicamente.

Idea di gioco 2Un gioco per stimolare la distinzione delle temperature, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 2 - 4 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 6 lattine di alluminio, tavola per la classificazione

Lo scopo del gioco è trovare le lattine che contengono lo stesso liquido freddo o caldo.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la percezione consapevole della temperatura e stimola la distinzione delle varie temperature.

Preparazione del giocoRiempire le lattine a coppie con acqua calda o fredda (ad es. acqua del frigorifero, acqua fredda del rubinetto, acqua calda del rubinetto). Pericolo di incidenti: non usare acqua bollente per evitare il pericolo di scottature!Annotarsi i colori delle lattine che formano delle coppie, quindi mescolarle e riporle nella tavola per la classificazione.

Svolgimento del gioco I giocatori prendono in mano, a turno, tutte le lattine oppure una lattina per mano (per confronto) e valutano quali lattine hanno la stessa temperatura. Le indicano (fredda, tiepida, calda) e ordinano le coppie accatastandole nella tavola per la classificazione.

Idea di gioco 2Scatola "Udito 1/Tatto 1"


67

Scatola "Udito 2" dell'unità sensorialeContenuto: 12 mattoncini a xilofono, ciascuno con 2 suoni uguali, 2 bacchette.

La scatola "Udito 2" dell'unità sensoriale si concentra sulla distinzione dei suoni o sulla distinzione ritmico-melodica, come viene definita la capacità di riconoscere i suoni e di distinguerne l'altezza e la lunghezza . I mattoncini a xilofono formano delle coppie e possono essere ordinati per altezza del suono. La classificazione dal suono più basso a quello più alto viene realizzata tramite dei punti colorati: c (verde), d (blu), e (viola), f (rosso), g (arancione), h (giallo).

Idea di gioco 1 Un gioco per stimolare la distinzione ritmica, a partire dai 4 anni.

Giocatori: 2 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 1 mattoncino a xilofono, 1 bacchetta

Lo scopo del gioco è distinguere le lunghezze dei suoni.

Obiettivo di apprendimento: con questo gioco si esercitano la distinzione delle lunghezze dei suoni e il senso del ritmo, occorre infatti ascoltare con attenzione, riconoscere la lunghezza del suono e annotarla, per poi riprodurla correttamente suonando.

Preparazione del giocoI giocatori scelgono un mattoncino a xilofono, ad es. uno verde. Un giocatore suona una nota e prende il bacchetta in mano. In questo giro, l'altro deve ascoltare con attenzione. Si gioca a turni.

Svolgimento del gioco Il giocatore che ascolta chiude gli occhi.

Il giocatore che suona riproduce tre note di diverse lunghezze. A tal scopo si utilizza l'apposito modello fotocopiabile a pagina 86-87.

Se i giocatori sono sicuri dei risultati, controllateli con i vostri appunti e stabilite se i giocatori hanno disposto le lattine correttamente oppure no.

Fine del giocoIl gioco può essere ripetuto a piacimento e le lattine possono essere riempite nuovamente.

Il gioco si fa più difficile se i giocatori mettono prima la mano in una ciotola con acqua calda e la sinistra in una ciotola con acqua fredda. Riusciranno a scoprire le coppie di temperatura?

Il gioco diventa più difficile anche nel caso in cui le variazioni di temperatura sono meno marcate. A tal scopo si riempiono tutte le lattine di alluminio con acqua di diverse temperature (da ghiacciata a ca. 30° C), quindi vengono mescolate. Ora i giocatori devono ordinare le lattine (senza utilizzare la tavola per la classificazi-one) dalla più fredda (a sinistra) alla più calda (a destra). Consultando i vostri appunti verificate se i giocatori le hanno ordinate correttamente.

Variante "Percezione tattile della temperatura": si gioca con 6 lattine riempite diversamente. Anziché toccare le lattine direttamente con le mani, un avversario appoggia le lattine su varie parti del corpo del giocatore (avambraccio, fronte, guancia, coscia, nuca, punta del naso, piega del braccio...). In quale punto si avverte in maniera più intensa la temperatura?I bambini devono sempre essere monitorati da un adulto!

Idea di gioco 1Scatola "Udito 2"


68

Modello fotocopiabile

a pagina 86-87


I "punti colorati" rappresentano delle semiminime con valore 1.

Le "note vuote" o i "cerchi con gambo" rappresentano delle minime con valore 2, durano quindi il doppio delle semiminime

= +

Le "note vuote" o i "cerchi senza gambo" rappresentano delle semibrevi con valore 4, durano quindi il doppio delle minime e il quadruplo delle semiminime.

= +

= + + +

Se un giocatore dovesse fare fatica a contare il valore delle note, può pronunciare piano oppure mentalmente delle parole da 1, 2 e 4 sillabe.

La nota durerà quindi quanto la parola intera e per ogni sillaba non è possibile riprodurre una nuova nota. Ad esempio, con la parola "te-le-fo-no", la nota viene suonata solo su "te" e la sua durata viene mantenuta per "le-fo-no".

È importante in questo caso mantenere la stessa velocità del parlato.

Mentre il giocatore A suona le 3 note della sua sequenza, il giocatore B ascolta con attenzione. Alla fine dovrà dire quale nota era la più lunga: la prima, la seconda o la terza?

Ad esempio:

Successivamente i giocatori si scambiano i ruoli e, quello che prima ascoltava, ora suona e viceversa. Il giocatore B suona la sequenza di 3 note cambiandone l'ordine. (Ad esempio: sequenza C, sequenza A, sequenza B.

Fine del giocoIl gioco può essere ripetuto a piacere ed eseguito anche con i mattoncini a xilofono di altre altezze di suono.

Idea di gioco 2 Un gioco per stimolare la distinzione melodica, a partire dai 4 anni.

Giocatori: 1 - 2 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 6 mattoncini a xilofono, 1 bacchetta

Lo scopo del gioco è distinguere le altezze dei suoni e ordinarle da quelle più basse a quelle più alte.

Obiettivo di apprendimento: con questo gioco si esercitano la capacità di ascoltare con attenzione e la distinzione delle altezze dei suoni.

Sequenza di suoni A

Re ReGufo

Sequenza di suoni C

Re Te-le-fo-noGufo

Sequenza di suoni B

la secondaSoluzione:

la terzala prima

Re ReGu-fo


69


Preparazione del giocoSi dispongono i 6 xilofoni sul tavolo con il punto colorato rivolto all'indietro e si mescolano. Il giocatore prende in mano la bacchetta.

Svolgimento del gioco Il giocatore suona ogni nota tutte le volte che vuole e ordina nel mentre i mattonci-ni a xilofono dal più basso (a sinistra) al più alto (a destra). Alla fine si girano i sin-goli mattoncini e si controlla: se l'ordine dei punti colorati è verde, blu, viola, rosso, arancione e giallo la classificazione è corretta!

Fine del gioco Il gioco può essere ripetuto a piacimento.

Variante con 2 giocatori per esercitare la "percezione uditiva di figura-sfondo": si gioca come descritto sopra, ma ogni giocatore riceve 6 mattoncini a xilofono. I giocatori suonano contemporaneamente e devono ascoltare con attenzione per capire quale suono "appartiene" a loro. In questo modo viene messa alla prova e stimolata la capacità di distinguere le relative impressioni acustiche.

Idea di gioco 3 Scoprire le coppie di suoni, a partire dai 4 anni.

Giocatori: 2 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: tutti i mattoncini a xilofono, 2 bacchette

Lo scopo del gioco è trovare le coppie delle stesse altezze di suoni.

Obiettivo di apprendimento: il gioco stimola la distinzione dei suoni. Occorre ascoltare con grande attenzione per distinguere gli stessi suoni da quelli diversi e capire quali suoni accoppiare.

Preparazione del giocoOgni giocatore riceve 6 mattoncini a xilofono, li dispone sul tavolo col punto colorato rivolto all'indietro, li mescola e li mette in fila davanti a sé. Il primo giocatore prende in mano la bacchetta.

Svolgimento del gioco Inizia il primo giocatore. Suona uno dei mattoncini a xilofono davanti a sé. Ora il secondo giocatore prende in mano la bacchetta e cerca di trovare il mattoncino corrispondente. Per farlo suona tutti mattoncini a xilofono davanti a sé. Se ha delle incertezze, il primo giocatore può suonare nuovamente la nota. Se il secondo giocatore pensa di aver trovato la nota giusta, i due giocatori girano i loro mattoncini e confrontano i punti colorati. – Ora si scambiano i ruoli.

Fine del gioco Si può continuare a giocare finché non vengono individuate tutte le coppie. I giocatori possono però continuare a suonare anche le note già suonate, in questo modo il gioco durerà finché ne avranno voglia. Il riconoscimento di una nota approfondisce l'effetto didattico della distinzione e del riconoscimento dei suoni.

Il gioco è più semplice se si gioca solo con 3 coppie di suoni piuttosto diverse tra loro, ad esempio 2 verdi, rossi e gialli.

Variante competitiva: si gioca come descritto sopra con la differenza che un giocatore che ha sentito correttamente due note uguali si aggiudica la coppia. In caso contrario, i mattoncini a xilofono vengono rimessi in fila e mescolati nuovamente. Vince il giocatore che per primo riesce a individuare 3 coppie.


70



Idea di gioco 4 Un gioco per stimolare la localizzazione uditiva, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 3 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 2 mattoncini a xilofono della stessa altezza sonora (colore), 2 bacchette, 1 panno opzionale per coprire gli occhi

Lo scopo del gioco è capire da dove arriva la nota.

Obiettivo di apprendimento: con questo gioco viene esercitata la capacità di ascoltare con attenzione per capire da quale direzione proviene uno stimolo acustico (da sopra, da sotto, da davanti, da dietro, da destra, da sinistra) e quanto è distante la fonte sonora. Questa capacità percettiva viene denominata "localizza-zione uditiva".

Preparazione del giocoUn giocatore viene bendato oppure chiude gli occhi. In questo giro è l'"ascolta-tore". Gli altri due giocatori ricevono un mattoncino a xilofono e una bacchetta a testa. Si gioca a turni.

Svolgimento del gioco L'"ascoltatore" si posiziona o si siede al centro della stanza. Gli altri due giocatori gli girano intorno per cercare una posizione nella stanza. Quando l'"ascoltatore" dice "Stop!", gli altri si fermano dove si trovano. Uno dei due giocatori dovrebbe essere più vicino e l'altro più lontano da chi ascolta. Ora un giocatore suona il suo mattoncino, poi suona l'altro giocatore. Possono farlo sopra alla loro testa, all'al-tezza della pancia o per terra. E restano fermi così. L'"ascoltatore" indica la direzione di provenienza della nota 1 e della nota 2 e dice anche se venivano dall'alto, dal centro o dal basso e quale era più vicina e quale più lontana. In via facoltativa, l'"ascoltatore" può anche chiedere ai giocatori di dire "Cip" e indovinare di chi si tratta. Per rendere il gioco più divertente, i giocatori possono scegliere l'altezza del suono del loro "Cip".Infine l'"ascoltatore" apre gli occhi e verifica se ha sentito giusto: dove si trova il giocatore 1, dove il giocatore 2 e in quale posizione tengono i loro mattoncini a xilofono?Ora i giocatori si scambiano i ruoli e sarà un altro a fare l'"ascoltatore".

Fine del gioco Il gioco può essere ripetuto a piacimento.

Idea di gioco 5 Un gioco che stimola la memoria uditiva immediata a partire dai 5 anni (se i gio-catori suonano da soli, il riconoscimento delle melodie può essere svolta anche dai bambini a partire dai 3 anni).

Giocatori: 2 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 3 mattoncini a xilofono dei colori verde, viola e blu, 2 bacchette

Lo scopo del gioco è ricordare, riconoscere e riprodurre correttamente una sequenza di note o una melodia appena sentita.

Obiettivo di apprendimento: questo gioco esercita la memoria uditiva immediata, necessaria per ricordare ad es. parole, storie o compiti.


71


a pagina 86-87


a pagina 86-87

Preparazione del gioco Entrambi i giocatori posizionano davanti a sé i mattoncini in quest'ordine: verde, viola e blu. Quindi prendono in mano la bacchetta.

Svolgimento del gioco Inizia il primo giocatore, che suona una sequenza di note. L'altro giocatore ascolta con attenzione, memorizza e cerca di riprodurre la sequenza sui suoi mattoncini a xilofono. Se non dovesse riuscirci al primo tentativo, il primo giocatore può ripetere la sequenza.

Per stabilire i valori delle note ci si può aiutare con la suddivisione in sillabe delle parole re (un quarto), gu-fo (metà) e te-le-fo-no (uno) suggerita nell'idea di gioco 1.

Le sequenze di note si trovano nel modello fotocopiabile a pagina 86-87.

Il giocatore A suona la sequenza A1:

se il giocatore B ha ascoltato con attenzione e riesce a riprodurla correttamente, il turno passa a lui e suona questa sequenza di note - sequenza B1:

dopo aver ascoltato con attenzione e aver riprodotto correttamente la sequenza, il turno passa nuovamente al giocatore A che suona la sequenza A2:

Quindi il turno ripassa al giocatore B che suona al giocatore A questa sequenza di note - Sequenza B2:

Naturalmente si possono inventare anche nuove sequenze di note o utilizzare anche mattoncino a xilofono di altri colori.

Il gioco è più difficilese si gioca con tutti i mattoncini a xilofono.

Variante per il riconoscimento delle melodie: si gioca con sei mattoncini a xilofono, come descritto sopra. Un bambino più grande o un conduttore del gioco suona l'inizio di una canzone. Gli altri bambini/avversari indovinano di quale canzone si tratta.

Ad esempio: Hänschen klein

Quali melodie o inizi di canzoni si possono trovare e suonare? (Ad es. Fra Martino, Quarantaquattro gatti, Le tagliatelle di nonna Pina, Nella vecchia fattoria…)


Scatola "Tatto 2" dell'unità sensorialeContenuto: 6 cubi con materiali e dischi tattili 6 cubi di 3 pesi diversi, a coppie

La scatola "Tatto" dell'unità sensoriale comprende diversi materiali che stimolano in maniera mirata il senso del tatto, per sentire superfici e pesi diversi. In questo modo viene stimolata la distinzione tra la percezione aptica e tattile. Il senso del tatto è importante perché ci avverte di possibili pericoli (pietra appuntita, borsa troppo pesante), ma ci fornisce anche informazioni sul nostro benessere (il pullover graffia, è scomodo – il pullover è morbido, è comodo – il pullover è leggero e piacevole da indossare).

Idea di gioco 1 Un gioco per stimolare la distinzione tra materiali e superfici, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 2 - 4 Durata del gioco: ca. 5 - 15 min.Dotazione del gioco: 6 dischetti di legno con materiali tattili, benda per gli occhi facoltativa

Lo scopo del gioco è riconoscere i diversi effetti dei materiali su varie parti del corpo.

Obiettivo di apprendimento: questo gioco insegna a prendere coscienza della percezione aptica – che può variare su parti del corpo diverse – e a distinguere in maniera mirata le varie superfici.

Preparazione del giocoSi gioca in coppie. Un giocatore chiude gli occhi o viene bendato. L'altro giocatore prende un dischetto di legno in mano. Si gioca a turni.

Svolgimento del gioco Il giocatore con in mano il dischetto di legno accarezza delicatamente l'altro sull'avambraccio. Il giocatore con gli occhi chiusi descrive le sue sensazioni. Ora il giocatore gli accarezza il dorso della mano con lo stesso dischetto. Cosa succede alle sensazioni?Il giocatore può proseguire con un dischetto di un altro materiale oppure i giocatori possono scambiarsi i ruoli.

Fine del gioco Il gioco si conclude quando tutti i giocatori hanno sperimentato tutti i dischetti.

Consiglio: i giocatori più esperti possono provare i dischetti sensoriali, con attenzi-one, anche su altre superfici del corpo (ad es. guance, pancia, schiena). Naturalmente solo nel caso in cui anche l'altro giocatore si senta a proprio agio!

Variante "Memory del tatto" per 2 giocatori: i dischetti vengono disposti coperti al centro del tavolo, i cubi sensoriali vengono orientati con le facce lontano dai gio-catori. Il foro di ogni cubo è rivolto verso l'alto: è qui che verranno infilati i dischetti dei vari materiali. I giocatori tastano soltanto (meglio se con gli occhi chiusi) la superficie dei cubi. Si accordano sul cubo con cui iniziare. Quindi cercano il dischet-to adatto. I dischetti vengono tastati alla prima passata: i giocatori se li fanno scor-rere a vicenda sull'avambraccio. Se i giocatori sono certi di aver trovato una coppia composta da cubo e dischetto, inseriscono quest'ultimo nel foro del cubo. I giocatori prendono quindi il cubo seguente e cercano il dischetto corrispondente. Quando tutti i i dischetti sono stati assegnati ai cubi, i giocatori aprono gli occhi e confron-tano i materiali (colori) e controllano se sono stati abbinati correttamente. Nella seconda passata, le superfici dei cubi e i dischetti vengono toccati con la punta delle dita. Dopo aver controllato, i giocatori si confrontano e dicono in quale passata sia stato più impegnativo tastare. Il gioco si presta anche per un solo gioca-tore oppure un conduttore del gioco può (guardando) scegliere i dischetti e farli scorrere sull'avambraccio del giocatore o metterglieli in mano affinché li tocchi.

Idea di gioco 1Scatola "Tatto 2"


7373

Idea di gioco 2 Un gioco per stimolare la distinzione del peso, a partire dai 3 anni.

Giocatori: 1 Durata del gioco: ca. 5 min.Dotazione del gioco: 3 cubi di pesi diversi (giallo = leggero, rosso = medio, verde = pesante)

Lo scopo del gioco è classificare i cubi in base al peso.

Obiettivo di apprendimento: questo gioco insegna a prendere coscienza della percezione del peso e a distinguere i vari pesi. La forza fa parte della sensibilità profonda: si sente come si tendono muscoli e tendini quando si solleva un peso. Valutando l'ammontare della forza impiegata per sollevare o raccogliere un oggetto è possibile stimarne il peso.

Preparazione del giocoI cubi vengono mescolati e disposti in fila al centro del tavolo. I punti colorati vengono rivolti verso il basso.

Svolgimento del gioco Il giocatore solleva i tre cubi uno dopo l'altro e stabilisce qual è il più leggero, il più pesante e quello intermedio. Li ordina dal più leggero (a sinistra) al più pesante (a destra). Se è sicuro della sua classificazione, controlla i punti colorati.

Fine del gioco Il gioco può essere ripetuto a piacimento. Si può giocare alternativamente con la mano destra e con la sinistra: con quale mano è più facile distinguere i pesi?

Variante "Trova le coppie": si utilizzano e si mescolano tutti e 6 i cubi. Il gioca-tore procede come descritto sopra, ma deve individuare le coppie di cubi dello stesso peso. Se è sicuro della sua classificazione, controlla i punti colorati. Anche in questo caso si può giocare con la mano destra e con la sinistra.

Consiglio: per integrare il tema del "tatto" consigliamo di fare anche il gioco della percezione della temperatura (scatola "Udito 1/Tatto 1", idea di gioco 2 dell'unità sensoriale).

Le grandi olimpiadi dei sensi!Una volta che tutti i giocatori abbiano preso dimestichezza, giocando, con i vari mate-riali sensoriali, possono organizzare delle grandi olimpiadi dei sensi. Dovranno scegliere una o due idee di gioco da ogni scatola. Quindi organizzeranno delle stazioni dei sensi con il materiale di gioco necessario. Se lo desiderano, possono arricchire il percorso con una "stazione olfattiva" dove possono sistemare, ad es. crauti freschi, fiori, ecc. Presso la "stazione gustativa" si può invece mettere alla prova il senso del gusto: riempite delle ciotoline di cibi diversi (ad es. cetriolo, crema di cioccolato, burro, yogurt, senape). Fateli assaggiare ai giocatori bendati, che dovranno quindi indovinare di che cibo si tratta. Presso ogni stazione i bambini possono raccogliere dei punti da annotare su un apposito "passaporto". Il bambino con il maggior numero di punti vince e viene decre-tato "vincitore dei sensi"!

Idea di gioco 2Scatola "Tatto 2"

Idea di gioco "Olimpiadi dei sensi" tutte le scatole


74

Unidad sensorialCon nuestros sentidos, la vista, el oído, el tacto, recogemos recogemos información que nos ayuda a orientarnos en nuestro entorno. Nos advierten de los peligros y nos permiten vivir experiencias nuevas todos los días. La percepción sensorial comienza ya desde el nacimiento. Los niños comienzan desde bebés a descubrir el mundo con sus sentidos. Simplemente por eso es muy importante fomentar el desarrollo de los sentidos desde muy pequeño. Los niños aprenden jugando: El material de alta calidad que se recoge en la "Unidad sensorial", está pensado para que el concepto de descubrimiento mediante el juego esté en primer plano y así, la estimulación sensorial ocurre sin el niño se "entere". En la terapia, como la ergoterapia o la logopedia para los trastornos de la percepción, el tratamiento específico de los déficits puede ser tedioso y frustrante para las personas implicadas. También en este caso, el enfoque lúdico de la unidad sensorial estimula la alegría del descubrimiento y evita que surja la frustración. Además las ideas de juego que aquí se proponen se pueden jugar de forma simplificada y sin competencia. Por lo tanto, deben entenderse más bien como tareas y, por supuesto, se permite que los jugadores se ayuden entre sí o que obtengan apoyo individual y se tomen todo el tiempo que necesiten. La unidad sensorial consta de cuatro cajas de madera de alta calidad, equipadas con diversos materiales estimulantes. Se trabaja el sentido de la vista, el sentido del oído con la percepción del sonido y el ruido, así como el sentido del tacto con la temperatura, el peso y la percepción de la superficie. Las cajas pueden apilarse una encima de otra y cerrarse con la tapa.

Contenido: · 4 cajas (medida interior largo 21,5 x ancho 16 x alto 6,5 cm)· 1 Tapa· 1 instrucciones

Limpieza y cuidadosEste artículo no cuenta con lacado protector, por lo que la humedad podría manchar la madera al desnudo. Limpiar únicamente con un paño ligeramente humedecido. No utilizar desinfectantes, agua caliente o similar.

Con los materiales de alta calidad en las 4 cajas sensoriales se abordan las percepciones óptica, acústica, táctil y háptica:

La percepción ópticaLos estímulos ópticos se absorben a través de los ojos, se convierten en impulsos nerviosos y se transmiten al cerebro, donde se crea la imagen real. La información relevante es filtrada, interpretada y comparada con experiencias y recuerdos. Por ejemplo, los colores, las formas, las dimensiones y las distancias de los objetos se pueden percibir y comparar a través del sentido de la vista: ¿Qué es lo mismo? ¿Qué es diferente? Esta capacidad se denomina diferenciación óptica.

La percepción acústicaLos estímulos acústicos son absorbidos por los oídos. El pabellón auricular recibe los sonidos en forma de ondas sonoras y las transmite al tímpano. Este empieza a vibrar. Los huesecillos absorben las vibraciones y las transmiten al oído interno, donde se convierten en impulsos nerviosos y se transmiten al cerebro como impre-siones auditivas. El sentido del oído es tan complejo que puede percibir sonidos y

Este juego fomenta:• Los sentidos y la

percepción sensorial• Percepción de colores,

formas y tamaños• Percepción de tonos

y ruidos• Percepción de

temperatura, peso y superficies

Resulta óptimo para:• Guardería y educación

primaria• Terapia• Personas con

necesidades especiales


75

ruidos y distinguir el tono, el volumen y la dirección de donde provienen. Así, el sentido del oído sirve de orientación y advierte, tanto despierto como dormido, de los peligros. La percepción auditiva es particularmente importante para el desarrollo del lenguaje, p. ej. para la conciencia fonológica (p. ej. pronunciación de sonidos, p. ej. K, Sch, y diferenciación de consonantes, p. ej. b - p, d - t), que constituye la base de la alfabetización.

La percepción táctil y hápticaLos estímulos táctiles y hápticos se absorben a través de la piel. Hay receptores por todas partes en la superficie del cuerpo que perciben estímulos como la presión, la temperatura, el tacto y el dolor. Cuanto más densamente se localizan los receptores, más intensamente se perciben los estímulos sensoriales. Por lo tanto, las yemas de los dedos y la boca, por ejemplo, son particularmente sensibles. Si los estímulos se perciben pasivamente (por ejemplo, al ser acariciados), se habla de percepción táctil. Si los estímulos son desencadenados por la exploración activa (por ejemplo, tocar y sentir una superficie), se habla de percepción háptica. Con la sensibilidad de la superficie, se obtiene información sobre la obtención de la superficie (blanda, áspera, rasposa, lisa, etc.). La temperatura también es detectada por la sensación de temperatura. Y la sensibilidad a la profundidad proporciona información sobre la forma y el tamaño de un objeto. Dependiendo del esfuerzo que implique levantar o recoger un objeto, podemos hacer afirmaciones sobre su peso.

Caja sensorial "Vista"Contenido: 3 tiras de ladrillo con agujeros y cilindros en rojo, verde y azul.

Los 3 módulos de clasificación, cada uno con 7 cilindros en la caja de la unidad sensorial "Vista", se diferencian por tres características: Los cilindros verdes difieren en diámetro, los rojos en altura y los azules en diámetro y altura. Y, por supuesto, se diferencian entre sí en cuanto al color.

Propuesta de juego 1Un juego para fomentar la percepción del color a partir de 3 años.

Jugadores: 3 Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: todos los cilindros

El objetivo del juego es clasificar los cilindros por colores.

Objetivo educativo: El juego entrena la percepción del color, es decir, ver los colores y distinguir los objetos entre sí y del fondo.

Preparación del juegoTodos los cilindros se mezclan entre sí y se amontonan en el centro de la mesa, de modo que todos los jugadores puedan acceder fácilmente a ellos. Cada jugador elige un color.

Desarrollo del juego Al grito de "Ya!", cada jugador selecciona los cilindros de "su" color.

Finalización del juegoTan pronto como un jugador haya recogido todos sus 7 cilindros, grita "¡Stop!"Los otros dos jugadores también dejan de jugar. Juntos, los jugadores comprueban si el primero hizo todo bien. Si es así, ha ganado el juego. Si no, no hay ningún ganador en esta ronda. El juego puede repetirse tantas veces como se desee.

1.ª propuesta de juegoCaja "Vista"


76

Propuesta de juego 2Un juego para fomentar la percepción de la forma a partir de 3 años.

Jugadores: sin número determinadoDuración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: todos los cilindros y los 3 módulos de clasificación

El objetivo del juego es clasificar los cilindros por tamaño y grosor.

Objetivo educativo: El juego entrena la percepción, el reconocimiento y la diferen-ciación de las formas, así como la relación espacial entre sí. El cerebro se entrena para comparar las percepciones visuales con los recuerdos y las experiencias con el fin de identificar los objetos.

Preparación del juegoLos cilindros se retiran de sus módulos de clasificación, se colocan uno al lado del otro y se mezclan (¡clasificados por colores!). Se juega en el sentido de las agujas del reloj.

Desarrollo del juego Estación 1: cilindros verdesEl jugador clasifica los cilindros verdes según su diámetro de grueso (izquierda) a fino (derecha). Los jugadores comprueban juntos si la clasificación es correcta. A continuación se realiza una comprobación, para ello se introducen los cilindros en el módulo de clasificación: Si cada cilindro encaja en "su" agujero y se cierra al ras, ¡todo ha sido clasificado correctamente!

Estación 2: cilindros rojosEl jugador clasifica los cilindros rojos según su altura de bajo (izquierda) a alto (derecha). Los jugadores comprueban juntos si la clasificación es correcta. A conti-nuación se realiza una comprobación, para ello se introducen los cilindros en el módulo de clasificación: Si los cilindros están al ras, ¡todo ha sido clasificado cor-rectamente!

Estación 3: cilindros azulesEl jugador clasifica los cilindros azules por su altura y diámetro de bajo + grueso (izquierda) a alto + fino (derecha). Los jugadores comprueban juntos si la clasifica-ción es correcta. A continuación se realiza una comprobación, para ello se intro-ducen los cilindros en el módulo de clasificación: Si los cilindros están al ras, ¡todo ha sido clasificado correctamente!

Finalización del juegoEl juego puede prolongarse tanto como se desee.

Propuesta de juego 3Un juego para fomentar la coordinación ojo-mano a partir de los 3 años.

Jugadores: 1 – 3 Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: todos los cilindros y los 3 módulos de clasificación

El objetivo del juego es ordenar correctamente los cilindros en los 3 módulos de clasificación.

Objetivo educativo: El juego entrena la coordinación ojo-mano, una habilidad cognitiva compleja que requiere una combinación de habilidades visuales y motoras. El movimiento de la mano debe ser controlado por impresiones visuales.

2ª propuesta de juegoCaja "Vista"

3ª propuesta de juegoCaja “Vista”


77

Preparación del juegoLos cilindros se retiran de sus módulos de clasificación, se mezclan y se colocan en un montón en el centro de la mesa. Se juega todos juntos.

Desarrollo del juego En el primer paso, los jugadores clasifican los cilindros según su característica más importante, el color, y los colocan en el módulo de clasificación correspondiente. En el segundo paso, cada jugador con los ojos cerrados clasifica los cilindros de "su" ladrillo de clasificación en los agujeros correspondientes.A continuación, comprueban con los ojos abiertos si los han clasificado correcta-mente - si todos los cilindros están enrasados. En un tercer paso se retiran los cilindros, los mezclan y los clasifican con los ojos abiertos en el módulo de clasificación.

Finalización del juegoHablen de esta experiencia juntos: Seguramente, los jugadores habrán notado lo importante que es el sentido visual para la coordinación ojo-mano y lo mucho que facilita las acciones. El juego puede repetirse tantas veces como se desee.

Caja de la unidad sensorial "Oído 1/Tacto 1"Contenido: 6 cubos de ruidos, que van juntos por pares con pegatinas en los colores naranja, violeta y azul 6 latas de aluminio con tabla clasificadora y pegatinas de colores en forma de anillo en la parte inferior en los colores amarillo, naranja, rojo, violeta, azul y verde La caja de la unidad sensorial "Oído 1/Tacto 1" ofrece la posibilidad de tratar la diferenciación de temperatura así como la diferenciación de ruido.

Se llama diferenciación de ruido a la capacidad de reconocer y distinguir sonidos. Los 3 pares de cubos producen ruidos diferentes. Las 6 latas de metal se pueden llenar con diferentes materiales. Los rellenos en los cubos de madera suenan diferente que en las latas de metal cuando se sacuden en los respectivos cuerpos huecos. Así es como se entrena a escuchar con atención y a diferenciar. La diferenciación de los ruidos ayuda en el aprendizaje del reconoci-miento de sonido y la discriminación de sonido en la adquisición del habla.Las latas de aluminio también pueden utilizarse para entrenar la diferenciación de temperatura, es decir, la capacidad de percibir, describir y distinguir entre diferentes temperaturas (véase la página 78).

Propuesta de juego 1 Un juego para fomentar la diferenciación del ruido a partir de los 3 años.

Jugadores:1 – 2Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: todos los cubos de ruidos

El objetivo del juego es encontrar las parejas de ruidos.

Objetivo educativo: El juego se utiliza para entrenar la diferenciación de los ruidos.

Preparación del juegoLos cubos de sonido se colocan sobre la mesa con los puntos de color hacia abajo y mezclados entre sí. Se puede jugar solo o con dos jugadores alternándose.

Desarrollo del juego Los jugadores sacuden todos los dados y tratan de encontrar las parejas. Si se encuentran las parejas, se comprueba girando los dados y comparando los puntos de color.

Finalización del juegoEl juego puede repetirse tantas veces como se desee.

1.ª propuesta de juegoCaja "Oído 1/Tacto 1"


78

Variante "Memory autivo":Se prepara como se ha descrito arriba. El primer jugador sacude dos cubos. Si, en su opinión, coinciden, se comprueba mediante los puntos de color. Si es correcto, el jugador se puede quedar con los dos cubos. Si no coinciden, se ponen otra vez donde estaban. Ahora le toca el turno al siguiente jugador. ¿También encuentra una pareja? Una vez que todos han encontrado una pareja, el juego se repite.

Variante "Latas de metal": Las latas se pueden llenar con diferentes materiales, por ejemplo, clips, arroz crudo, guisantes secos, sal, pimienta en grano., … Se pueden rellenar por parejas, para que los jugadores intenten averiguar qué latas forman un par. O se rellenan las 6 latas con materiales diferentes, a los jugadores se les dice el contenido y luego tienen que adivinar qué materiales están sacudiendo.Con niños siempre bajo la supervisión de un adulto!

Variante "Percepción auditiva básica de la figura": Esto significa escuchar ciertos ruidos en "condiciones difíciles", como cuando el ruido va acompañado de ruidos de fondo, por ejemplo, en el tráfico diario o en un aula ruidosa. Para entrenar la percepción auditiva básica de la figura, se juega como en el juego 1, pero con ruidos que distraen. Por ejemplo, se puede poner la radio o música, los otros jugadores pueden charlan o aplaudir rítmicamente.

"Los "puntos pintados" representan notas de cuarto con un valor de nota de 1.

Propuesta de juego 2Un juego para fomentar la diferenciación de la temperatura a partir de los 3 años.

Jugadores:2 – 4Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 6 latas de metal, tabla clasificadora

El objetivo del juego es encontrar latas que tengan un líquido igual de caliente o igual de frío.

Objetivo educativo: Con el juego, se fomenta y entrena la percepción consciente de la temperatura para diferenciar específicamente entre temperaturas diferentes.

Preparación del juegoPrimero se llenan 2 latas con agua fría o agua caliente a la misma temperatura (p. ej. agua de la nevera, agua fría del grifo, agua caliente del grifo). Riesgo de accidentes: No utilice agua caliente, ya que de lo contrario existe el riesgo de quemaduras.Anote las latas que forman pares y qué color tienen, mezcle las latas y colóquelas en la tabla de clasificación.

Desarrollo del juego Los jugadores van cogiendo una por una cada lata o una lata en cada mano (para comparar) y piensan qué latas tienen la misma temperatura. Las nombran (fría/templada/caliente) y las ordenan por parejas una encima de otra en la tabla clasificadora.

2ª propuesta de juegoCaja "Oído 1/Tacto 1"


79

Caja de la unidad sensorial "Oído 2"Contenido: 12 Bloques de xilófono con 2 bloques por tono, 2 mazos.

La caja de la unidad sensorial "Oído" se concentra en la diferenciación del sonido o la diferenciación rítmico-melódica; así se llama a la capacidad de reconocer sonidos y diferenciar entre alturas y longitudes de tono. Cada 2 bloques de xilófono forman un par y se pueden organizar de acuerdo con el tono. La asignación del tono más bajo al más alto se hace por medio de los puntos de color: c (verde), d (azul), e (violeta), f (rojo), g (naranja), h (amarillo).

Propuesta de juego 1 Un juego para fomentar la diferenciación del ritmo a partir de los 4 años.

Jugadores:2Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 1 bloque de xilófono, 1 mazo

El objetivo del juego es diferenciar la longitud de los tonos

Objetivo educativo: Con este juego, se entrena la diferenciación de la longitud del tono y la sensación rítmica, es decir, se tiene que escuchar, reconocer y memorizar la longitud del tono exactamente para poder reproducirla correctamente al tocar.

Preparación del juegoLos jugadores escogen un bloque de xilófono, p.ej. uno verde. Un jugador toca el tono, coge el mazo con la mano. En esta ronda, al otro le tocará escuchar. Se juega por turnos.

Desarrollo del juego El jugador que está escuchando cierra los ojos.

El jugador que toca, toca tres tonos en diferentes longitudes. Para ello se utiliza la plantilla de las páginas 86-87.

Si los jugadores están seguros, usted resuelve con las notas que había tomado y determina si los jugadores tenían razón o no.

Finalización del juegoEl juego puede repetirse tantas veces como se desee. Las latas también se pueden rellenar una y otra vez.

El juego se vuelve más difícil, cuando los jugadores han metido previamente su mano derecha en una fuente de agua caliente y su mano izquierda en una fuente de agua fría. ¿Pueden determinar los pares de temperaturas?

El juego también se vuelve más difícil, cuando las temperaturas se parecen unas de otras. Para ello se llenan las 6 latas con agua de diferentes temperaturas (desde agua helada hasta agua caliente a aprox 30° C) y se mezclan. Los jugadores tienen que ordenar ahora las latas (sin tabla de clasificación) de muy frías (izquierda) a muy calientes (derecha). Resuelva usted con las notas que había tomado y deter-mine si los jugadores tenían razón o no.

Variante "Experiencia táctil de la temperatura": Se juega con las 6 latas llenas de diferentes formas. En lugar de sentir activamente con las manos, otro jugador sostiene las latas al jugador en diferentes partes del cuerpo (antebrazo, frente, mejilla, muslo, cuello, punta de la nariz, parte interior del codo...). ¿Dónde es más intensa la sensación de temperatura? Con niños siempre bajo la supervisión de un adulto!

1.ª propuesta de juegoCaja "Oído 2"


80

Plantillade las

páginas 86-87

2ª propuesta de juegoCaja "Oído 2"

"Notas huecas" o Los "anillos sin cuello" representan medias notas con un valor de nota de 2, es decir, son el doble de largos que las notas de cuarto.

= +

"Notas huecas" o "anillos sin cuello" representan notas enteras con un valor de nota de 4, es decir, son el doble de largas que las medias notas y 4 veces más largas que las notas de cuarto.

= +

= + + +

Si al jugador le resulta difícil contar los valores de las notas, se pueden pronunciar palabras de 1, 2 y 4 sílabas en voz baja o en la cabeza.

El tono suena tan largo como la palabra entera, pero no debe pulsar un nuevo tono por sílaba. Por ejemplo, con "ca-mi-se-ta", se entona solo en "Ca" y se mantiene en "mi-se-ta".

Al hacerlo es importante que el tono al hablar sea constante.

Mientras que el jugador A está tocando los 3 tonos de su secuencia de tonos, el jugador B escucha con atención: Luego dice qué tono fue el más largo: ¿el primero, el segundo o el tercero?

Por ejemplo:

A continuación, se cambian los jugadores, el que tocaba pasa a escuchar y al revés. El jugador B toca las tres secuencias de tonos con los 3 tonos en un orden diferente. (Por ejemplo: secuencia de tonos C, secuencia de tonos A, secuencia de tonos B.

Finalización del juegoSe puede repetir el juego tantas veces como se desee y tocar otras escalas de tonos con el bloque de xilófono.

Propuesta de juego 2 Un juego para fomentar la diferenciación melódica desde los 4 años.

Jugadores: 1 – 2 Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 6 bloques de xilófono diferentes, 1 mazo

El objetivo del juego es diferenciar escalas de tonos y ordenarlas de "graves" a "agudas".

Objetivo educativo: Con este juego se entrena el escuchar con atención y el diferenciar los tonos.

Secuencia de tonos A

Sol: SolNu-be

Secuencia de tonos C

Sol Ca-mi-se-taNube

Secuencia de tonos B

la segundaSolución:

la tercerala primera

Sol SolNu-be


81


Preparación del juegoLos 6 bloques de xilófonos se colocan sobre la mesa con el punto de color hacia atrás y mezclados. El jugador coge el mazo con la mano.

Desarrollo del juego El jugador golpea tono tantas veces como quiera y ordena los bloques de xilófono desde el más grave (izquierda) hasta el más agudo (derecha). A continuación se da la vuelta a los bloques de xilófono y se comprueban uno por uno: Si los puntos de color siguen el orden verde, azul, violeta, rojo, naranja, amarillo, es correcto!

Finalización del juego El juego puede repetirse tantas veces como se desee.

Variante con 2 jugadores para formar la "Percepción básica auditiva de la figura": El juego se juega como se describe, pero cada jugador recibe 6 bloques de xilófonos diferentes. Tocan al mismo tiempo y ahora deben escuchar más atentamente qué sonido les "pertenece". Esto complica y entrena la diferenciación de las impresiones auditivas relevantes.

Propuesta de idea 3 Encontrar parejas de sonidos a partir de los 4 años.

Jugadores:2Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material del juego: todos los bloques de xilófono, 2 mazos

El objetivo del juego es encontrar las parejas con la misma escala de tonos.

Objetivo educativo: con este juego se entrena la diferenciación de escalas de tonos: Debe escucharse con mucha atención para distinguir entre tonos iguales y diferentes y para emparejar los tonos que sean iguales.

Preparación del juegoCada jugador recibe 6 bloques de xilófono, los coloca sobre la mesa con el punto de color hacia atrás, los mezcla y los coloca en una fila frente a él. El primer jugador coge el mazo con la mano.

Desarrollo del juego El primer jugador comienza el juego. Toca uno de los bloques de xilófono que tiene frente a él. Ahora, el segundo jugador coge su mazo y trata de encontrar el bloque de xilófono correspondiente. Para ello toca todos los bloques de xilófono que tiene delante. Si no está seguro, el primer jugador puede volver a tocar otra vez el tono. Si el segundo jugador cree que ha encontrado el tono correcto, los dos jugadores dan la vuelta a sus bloques y comparan los puntos de color. Ahora le toca el turno al otro.

Finalización del juego Se puede jugar hasta encontrar todas las parejas. Los jugadores pueden volver a tocar tonos que ya se hayan tocado, así se puede jugar hasta que quieran los jugadores . El reconocimiento de un tono profundiza el efecto de aprendizaje de la diferenciación y reconocimiento del tono.

El juego es más fácil si solo se juega con 3 parejas de tonos, que se diferencien bien, p.ej. 2 de verde, rojo, amarillo.

Variante de competición: Se juega como se indica más arriba con la diferencia de que un jugador que ha reconocido dos tonos iguales correctamente puede quedarse con el par. Si no es correcto, se colocan los bloques de xilófono de nuevo en la fila y se vuelven a mezclar. Ganará el jugador que primero consiga quedarse con 3 parejas.


82



Propuesta de juego 4 Un juego fomentar la localización auditiva a partir de los 3 años.

Jugadores: 3 Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 2 bloques de xilófono de la misma escala de tono (color), 2 mazos, opcional 1 paño para taparse los ojos

El objetivo del juego es determinar de donde viene el tono.

Objetivo educativo: Con este juego se entrena a escuchar con atención, de qué dirección viene un estímulo acústico (arriba, abajo, delante, detrás, a la derecha, a la izquierda) y a qué distancia está la fuente del sonido. A esto se le llama percepción de la "localización auditiva".

Preparación del juegoA un jugador se le tapan los ojos o los cierra muy bien. En esta ronda es el que "escucha".Los otros dos jugadores cogerán un bloque de xilófono y un mazo cada uno. Se juega por turnos.

Desarrollo del juego El que escucha se coloca de pie o sentado en el centro de la habitación. Los otros dos jugadores se colocan silenciosamente a su alrededor y buscan una posición en la habitación. Cuando el que escucha dice "Stop!", se quedan parados donde se encuentren en ese momento. Uno de los dos tiene que estar más cerca y otro más lejos del que escucha. Ahora toca uno de los jugadores su bloque de xilófono, des-pués el otro. Lo pueden hacer por encima de la cabeza, a la altura de la cintura o en el suelo. Se quedan en esa posición. El que escucha indica ahora de qué dirección vino el tono 1 y de qué dirección viene el tono 2. También dice si viene de arriba, del medio o de abajo y cuál estaba más lejos, cuál estaba más cerca. El que escucha también puede decir a los jugadores que digan "Piiip" para adivinar qué jugador es cada uno. Para que sea aún más divertido, los jugadores pueden decir "Piiip" en el tono que quiera.A continuación, abre los ojos y comprueba si había escuchado: ¿Dónde está el jugador 1, dónde está el jugador 2 y en qué posición sostienen el xilófono? Luego los jugadores cambian los papeles y es otro el que escucha.

Finalización del juego El juego puede repetirse tantas veces como se desee.

Propuesta de juego 5 Un juego para promover la memoria auditiva a partir de los 5 años (si los propios jugadores juegan, el reconocimiento de melodías también pueden ser niños a partir de los 3 años).

Jugadores: 2 Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 3 bloques de xilófono cada uno de los colores verde, violeta y azul, 2 mazos

El objetivo del juego es recordar, reconocer y tocar una secuencia de tonos o melodía.

Objetivo educativo: El juego entrena la memoria auditiva que es necesaria p. ej. para memorizar palabras, historias o tareas.


83

Plantillade las

páginas 86-87

Plantillade las

páginas 86-87

Preparación del juego Ambos jugadores colocan los bloques de xilófonos de los colores verde, violeta y azul en este orden delante de ellos y cogen el mazo en la mano.

Desarrollo del juego El primer jugador comienza el juego. Toca una secuencia de tonos. El otro jugador escucha bien, lo recuerda y luego intenta tocarlo en su xilófono. Si no funciona la primera vez, el primer jugador puede repetir la secuencia de tono.

Para determinar los valores de las notas se puede usar la propuesta de juego 1, con las palabras Sol (cuarto), nu-be (media) y ca-mi-se-ta (entera).

Las secuencias de tonos están las páginas 86-87.

El jugador A toca la secuencia A1:

si el jugador B lo ha oído y tocado correctamente, es su turno y toca la secuencia B1:

después de hacer escuchado y tocado todo correctamente, le toca el turno de nuevo al jugador A y toca la secuencia A2:

Le llega el turno de nuevo al jugador B, toca la secuencia B2:

también se pueden inventar nuevas secuencias de tonos y usar bloques de otros colores.

El juego se complica si se usan todos los bloques de xilófono.

Variante para reconocer melodías: Se toca como se indica más arriba, con seis bloques de xilófono diferentes: Un niño más mayor o el moderador del juego toca el comienzo de una canción. El resto de niños/jugadores intenta averiguar de qué canción se trata.

Por ejemplo: Canción Juanito pequeñito

¿Qué melodías o comienzos de canciones se encuentran y se pueden tocar? (z. B. Bruder Jakob, Alle meine Entchen, Kuckuck ruft’s aus dem Wald, Fuchs, du hast …)


848484

Caja de la unidad sensorial "Tacto 2"Contenido: 6 cubos con materiales y discos de tacto6 dados con 3 pesos diferentes, dos de cada peso

La caja de la unidad sensorial "Tacto" contiene diferentes materiales para tratar el sentido del tacto de forma consciente: Para sentir diferentes superficies y pesos. De esta forma se entrena la diferenciación en la percepción háptica y táctil. El sentido del tacto es importante para advertirnos de los peligros potenciales (piedra afilada, bolsa demasiado pesada), pero también determina nuestro bienestar (el suéter es áspero, es incómodo - el suéter es suave, es cómodo - el suéter es agradable, por-que es fácil de llevar).

Propuesta de juego 1 Un juego para fomentar la diferenciación de materiales y superficies a partir de los 3 años.

Jugadores:2 – 4Duración del juego: aprox. 5-15 min.Material de juego: 6 discos de madera con materiales de tacto, también se pueden tapar los ojos

El objetivo del juego es reconocer los diferentes efectos de los materiales en diferentes partes del cuerpo.

Objetivo educativo: El juego nos enseña a ser conscientes de la percepción háptica - y que también puede ser diferente en diferentes partes del cuerpo - y a diferenciar entre diferentes superficies.

Preparación del juegoSe juega en parejas. Un jugador cierra los ojos o se los tapa con un pañuelo. El otro jugador coge el disco de madera que quiera. Se juega por turnos.

Desarrollo del juego El jugador que tenga el disco de madera, acaricia con cuidado al otro por el antebrazo. El jugador cuyos ojos están cerrados describe sus impresiones sensoriales. Ahora, el jugador acaricia al otro jugador con el mismo disco sobre el dorso de la mano. ¿Qué hace eso a su percepción sensorial? El jugador puede continuar con otro disco de material o los jugadores intercambian los papeles.

Finalización del juego El juego acaba cuando todos los jugadores hayan sentido todos los discos de materiales diferentes.

Nota: Los jugadores más experimentados también pueden probar los discos sensori-ales en otras superficies del cuerpo (por ejemplo, mejillas, estómago, espalda), con cuidado. ¡Por supuesto, sólo si es agradable para el otro jugador!

Variante "Memory del tacto" para 2 jugadores: Los discos de material se colocan ocultos en el centro de la mesa, los cubos de tacto se alinean con las superficies mirando hacia el lado contrario a los jugadores. El orificio de cada cubo mira hacia arriba. Ahí se colocarán los discos de material que correspondan. Los jugadores sienten ahora las superficies de los cubos (preferiblemente con los ojos cerrados). Primero escogen un cubo por el que empezar el juego. A continuación tienen que buscar el disco que corresponda. Los discos de material se tocan en la primera ronda. Los jugadores tienen que pasárselos por el antebrazo unos a otros. Si los jugadores están seguros de haber encontrado una pareja de cubo/disco, colocan el disco en la ranura del cubo. Después siguen con el siguiente cubo y buscan el disco que le corresponda. Si ya se han emparejado todos los discos con todos los cubos, los jugadores abren los ojos y comparan los materiales (colores) entre sí y comprue-ban si lo han hecho todo correctamente.

1.ª propuesta de juegoCaja "Tacto 2"


858585

En la segunda ronda, se tocan con las yemas de los dedos las superficies de los cubos y de los discos. Después de haber realizado la comprobación, los jugadores comentan qué ronda les resultó más difícil. A este juego también puede jugar un solo jugador o un moderador del juego puede (viendo) elegir los discos y pasárselo al jugador por el antebrazo o dárselo para que lo sienta con la mano.

Propuesta de juego 2 Un juego para fomentar la diferenciación de pesos a partir de los 3 años.

Jugadores: 1 Duración del juego: aprox. 5 minutosMaterial de juego: 3 cubos con pesos (amarillo = ligero, rojo = medio, verde = pesado)

El objetivo del juego es ordenador los cubos por su peso.

Objetivo educativo: El juego te enseña a ser consciente de la percepción del peso y a diferenciar entre diferentes pesos. La sensación de fuerza es parte de la sensi-bilidad profunda: Se siente lo tensos que están los músculos y tendones cuando se levanta un peso. La información sobre cuánta fuerza se necesita para levantar o elevar una cosa nos permite evaluar el peso de un objeto.

Preparación del juegoSe mezclan los cubos y se colocan en fila en el medio de la mesa. Se colocan los puntos de color hacia abajo.

Desarrollo del juego El jugador coge los tres cubos uno tras otro y comprueba cuál es el más ligero, cuál el más pesado y cuál el intermedio. Los coloca de ligero (izquierda) a pesado (derecha). Si está seguro de haberlo hecho bien, lo comprueba mediante los puntos de color.

Finalización del juego El juego puede repetirse tantas veces como se desee. Se puede alternar y jugar con la mano derecha y la mano izquierda: ¿Con qué mano es más fácil diferenciar los pesos?

Variante "Buscar parejas": Para ello se mezclan 6 cubos. El jugador juega como se describe más arriba, pero aquí se trata de formar parejas con los cubos que tengan el mismo peso. Si está seguro de haberlo hecho bien, lo comprueba medi-ante los puntos de color. Este juego también se puede alternar y jugar con la mano derecha y la mano izquierda:

Nota: Para completar el tema "Tacto" recomendamos jugar al juego de la sensación de temperatura (Caja de la unidad sensorial "Oído 1/Tacto 1", propuesta de juego 2).

¡La Gran Olimpiada de los sentidos!! Una vez que todos los jugadores se hayan familiarizado con los diversos materi-ales sensoriales de una manera lúdica, se puede organizar una gran Olimpiada sen-sorial. Para ello se encogen una o dos propuesta de juego para cada caja sensorial. Disponga las diferentes estaciones sensoriales con el respectivo material de juego necesario. Si lo desea, puede ampliar el recorrido con una "estación olfativa" donde podrá colocar hierbas frescas, flores, etc. El sentido del gusto se puede comprobar en una "estación del gusto": Ponga diferentes alimentos (p.ej. pepino, crema de chocolate, mantequilla, yogur, mostaza) en cuencos. Deje que los jugadores prue-ben "a ciegas" y adivinen qué es cada cosa. En cada estación, los niños pueden recoger puntos, que se anotan en una "hoja de ruta". Ganará el niño que consiga el mayor número de puntos. ¡Será el campeón de los sentidos!

2ª propuesta de juegoCaja "Tacto 2"

Opciones de juego "Olimpiada de los senti-dos" todas las cajas


✂

✂

✂

✂

✂

C

A B

Kopiervorlagen zum Ausschneiden

Copy template to cut out · Szablony do wycięcia · Modèle de référence à découper Voorbeelden om uit te knippen · Modello fotocopiabile da ritagliare · Plantilla para recortar

Box Sinneseinheit „Hören 2“

Box Sensory Unit “Hearing 2” game idea 1: Note sequences Skrzynka sensoryczna „Słuch 2” zamysł gry 1: Sekwencje dźwiękowe Coffret « écouter 2 » du module sensoriel, idée de jeu 1 : Séquences sonores Bakje „Horen 2“ uit de zintuigendoos, spelidee 1: tonenreeksen Scatola „Udito 2“ dell‘unità sensoriale, idea di gioco 1: Sequenza di note Caja de la unidad sensorial „Oído 2“ Propuesta de juego 1: Secuencias de tonos

Box Sinneseinheit „Hören 1/Fühlen 1“

Box Sensory Unit “Hearing 1/Feeling 1” game idea 5: Note sequences Skrzynka sensoryczna „Słuch 1/ dotyk 1” zamysł gry 5: Sekwencja dźwiękowa Coffret « écouter 1/toucher 1 » du module sensoriel, idée de jeu 5 : Séquences sonores Bakje „Horen 1/voelen 1“ uit de zintuigendoos, spelidee 5: tonenreeksenScatola „Udito 1/Tatto 1“ dell‘unità sensoriale, idea di gioco 5: Sequenza di note Caja de la unidad sensorial „Oído 1/Tacto 1“ Propuesta de juego 5: Secuencias de tonos

A1

B1

A2

B2

86



Box Sensory Unit “Hearing 2” game idea 1: Note sequences Skrzynka sensoryczna „Słuch 2” zamysł gry 1: Sekwencje dźwiękowe Coffret « écouter 2 » du module sensoriel, idée de jeu 1 : Séquences sonores Bakje „Horen 2“ uit de zintuigendoos, spelidee 1: tonenreeksen Scatola „Udito 2“ dell‘unità sensoriale, idea di gioco 1: Sequenza di note Caja de la unidad sensorial „Oído 2“ Propuesta de juego 1: Secuencias de tonos

Melodie zum Nachspielen - Hänschen klein

Melody to play - “Little Hans” · Melodie do odgrywania (niemieckie piosenki dla dzieci) — Hänschen klein Mélodie à reproduire : Hänschen klein · Melodie om na te spelen – Hänschen klein Melodia da riprodurre - Hänschen klein · Melodía para tocar - Hänschen klein

✂


Box Sensory Unit “Hearing 2” game idea 5 · Skrzynka sensoryczna „Słuch 2” zamysł gry 5 Coffret « écouter 2 » du module sensoriel, idée de jeu 5 · Bakje „Horen 2“ uit de zintuigendoos, spelidee 5Scatola „Udito 2“ dell‘unità sensoriale, idea di gioco 5 · Caja de la unidad sensorial „Oído 2“ Propuesta de juego 5

87


Produkte von Anfang an!

Einzigartige Welten zum Erlernen, Erleben, Erkunden ...

Entdecken Sie einzigartige Produkte, die in Zusammenarbeit mit Exper-ten aus der Praxis in Deutschland entwickelt und designt wurden und von Pädagogen in der täglichen Arbeit gern eingesetzt werden.

Wehrfritz GmbHAugust-Grosch-Straße 28 - 38

96476 Bad Rodach · GERMANY

www.wehrfritz.com

Durchdachte

Therapie

Lernwelt

Musikwelt

Sinneswelt

Zahlenwelt

Sprachwelt

Ernährungswelt

Bewegungswelt

Denktraining

ceACHTUNG! Nicht für Kinder unter 3 Jahren geeignet. Verschluckbare Kleinteile! Erstickungsgefahr! Bitte alle Informationen aufbewahren.

WARNING! Not suitable for children under 3 years. Choking hazard due to small parts! Danger of suffocation! Please keep all the information.

OSTRZEŻENIE! Nieodpowiednie dla dzieci ponizej 3 lat. Ryzyko połknięcia małych części! Ryzyko zadławienia! Proszę zachować wszystkie informacje.

ATTENTION ! N’est pas approprié aux enfants de moins de 3 ans. Petites pièces qui peuvent être avalées! Dangerd‘étouffement! Veuillez conserver toutes les notices.

WAARSCHUWING! Niet geschikt voor kinderen jonger dan 3 jaar. Bevat inslikbare kleine onderdelen! Verstikkingsgevaar! A.u.b. alle gegevens bewaren.

ATTENZIONE! Non adatto per bambini di età inferiore a 3 anni. Pezzi piccoli inghiottibili! Pericolo di soffocamento! Si prega di conservare tutto il materiale informativo.

¡ATENCIÓN! No apto para niños menores de 3 años. ¡Las piezas pequeñas pueden tragarse! ¡Riesgo de estrangulamiento! Por favor, conserve todo el material informativo.

0-3-

Ausg

abes

tand

: Okt

ober

201

8


Art.-Nr. Sinneseinheit 185353 · In der Therapie, etwa in der Ergotherapie oder der Logopädie bei...

Documents

Transcript of Art.-Nr. Sinneseinheit 185353 · In der Therapie, etwa in der Ergotherapie oder der Logopädie bei...