ARBEIDSMARKT

NOORD-NEDERLAND

Bestuurdialogen: 26, 27 en 28 september

Van Oijen: “Scholing is bij ons niet vrijblijvend; iedereen heeft de verpichting zijn of haar vakbekwaamheid op peil te houden. “

“De Noordelijke arbeidsmarkt: hoe staat het ervoor en waar gaat het heen?”

JAARGANG 5, NUMMER 1, SEPTEMBER 2017

Magazine

2

Samen aan de slag voor een vitale en duurzame regio. Daar hebben we u bij nodig!Op LinkedIn schreef ik recentelijk dat wij op onze vacaturesite de magi-sche grens van 1000 vacatures in een maand hebben doorbroken, met daarbij de vraag ‘hoe blij kun je daarmee zijn’? Grote tekorten en tege-lijkertijd schaarste op de arbeidsmarkt. Kijkend naar de toekomst beloven de demografische ontwikkelingen niet veel goeds. In Noord-Nederland hebben wij te maken met krimp. Op zich hoeft dat niet erg te zijn, mits er maar een balans is wat betreft leeftijdsopbouw, aanbod van werk en (economisch) perspectief.Echter in de plattelandsregio’s krimpt het aantal inwoners, het aandeel ouderen neemt toe en het aantal jongeren neemt af. Het aandeel 75-plussers stijgt van 9% nu, naar 15% in 2037.

Het kan niemand zijn ontgaan. De media staan bol van de knelpunten die zich in de zorg en welzijn voordoen, en dan met name betreft dit de ouderen- en verpleeghuiszorg. Brancheorganisaties, werkgevers, ministeries en actiebereide bezorgde burgers willen dat er iets gaat gebeuren. Wij ook! Wat ZorgpleinNoord betreft zoeken wij de samenwerking. Het heeft geen zin dat ieder voor zich naar een oplossing zoekt, daarvoor is het vraagstuk te omvangrijk en zijn er teveel belangen die er op het spel staan. Ons vertrekpunt is samen aan de slag voor een vitale en duur-zame regio.Wij hebben ons mede laten inspireren door de arbeidsmarktbrief van het Ministerie van VWS waarin opgeroepen wordt om aan de slag te gaan met een innovatieve werkagenda en daarvoor de dialoog op te zoeken.

In september organiseert ZorgpleinNoord samen met haar Raad van Toezicht drie regionale bestuursdialogen met als doel om tot een Re-gionaal Actieplan te komen. Het maakt niet uit of u vanuit Drenthe een

bijeenkomst in Friesland bij-woont of uit Groningen naar Drenthe gaat, de agenda is overal hetzelfde. Wat belang-rijk is dat u komt en meedoet. De uitnodiging hebt u vast al ontvangen en zoniet reser-veer de datum. Het gaat gebeuren op 26, 27 en 28 september.

Komen dus, de Raad van Toezicht en de medewerkers van ZorgpleinNoord rekenen op u!

Colofon

ZorgpleinNoord Magazine is een uitgave van

ZorgpleinNoord

Redactie

Ida Grasdijk en Meta Kampen

Artikelen en interviews

Karin Doornbos, Roel Kuiper, Tineke

Hamming, Robbert klein Koerkamp

Fotografie

Sijtze Veldema, Tineke Hamming

Vormgeving en drukwerk

Veldhuis Media, Raalte

(Adres)wijzigingen kunt u doorgeven via

info@zorgpleinnoord.nl

Hier kunt u tevens losse nummers aanvragen

Jaargang 5, nummer 1

September 2017

Thema:

Arbeidsmarkt Noord-Nederland

Ida Grasdijk, directeur-bestuurder ZorgpleinNoord

4 ZorgpleinNoord in beweging 6 Ter introductie: Jeroen van Oijen Voorzitter van de raad van bestuur jeugdhulp Friesland

Roel Kuiper

10 De Noordelijke arbeidsmarkt voor zorg en wjk; hoe staat het ervoor en waar gaat het heen? Karin Doornbos

12 Werkagenda Noordelijke arbeidsmarkt

15 Sectorplan Zorg Noord-Nederland: perspectief voor zorg medewerkers

16 Grootschalige scholingsoperatie dankzij sectorgeld Tineke Hamming

18 Zwaardere zorg resulteert in nieuw lespakket Tineke Hamming

20 Behoud van personeel minstens zo belangrijk als werven nieuw personeel Robbert Klein Koerkamp

24 Nieuw aangesloten bij ZorgpleinNoord

INHOUD

3

4

In dit magazine staat schaarste op de arbeids-markt van zorg en welzijn centraal. Sinds 1 januari 2017 werken VenturaPlus en ZorgpleinNoord, onder de vertrouwde naam ZorgpleinNoord, aan een duurzame en toekomstbestendige Noorde-lijke arbeidsmarkt. Door onze krachten te bun-delen staan we sterker, zijn we slagvaardiger en vormen we een groot netwerk.Dit doen we op verschillende manieren. In dit magazine leest u alles over de acties die we zijn gestart, de nieuwe campagnes voor de oude-ren- en gehandicaptenzorg, de dialoogsessies, het arbeidsmarktonderzoek en de lopende projecten als Sectorplan, Zorgpact en Sterk in je werk (p. 5 en p. 23) waarmee we een bijdrage aan de arbeidsmarkt voor zorg en welzijn leve-ren. Om dit in de regio voor elkaar te krijgen, bouwen we voortdurend aan een sterk landelijk netwerk. Zo hebben we gepleit voor een vervolg op het sectorplan omdat scholing perspectief biedt. We dragen bij aan het landelijk actieplan door een regionaal actiecentrum op te zetten. We dienen plannen in voor de invulling van subsidie voor de ouderenzorg. En het Zorgpact biedt ons de mo-gelijkheid om (regionale) knelpunten bespreek-baar te maken. Soms gaat het langzaam, soms

snel, maar het levert altijd iets op. Als regionale vertegenwoordiger van zorg- en welzijnsorgani-saties willen we zichtbaar zijn.

Zoals ook in het artikel op pagina 10 wordt be-toogd. “Een aanhoudende schaarste aan zorg- en wjk-personeel is niet alleen het risico voor het functioneren van de zorg- en wjk sector. Het brengt ook de leefbaarheid van Noord-Neder-land in gevaar. …” Hoe zorgen we ervoor dat iedereen in Noord-Nederland toegang blijft hou-den tot goede zorg en ondersteuning? Daarom organiseren ZorgpleinNoord en haar Raad van Toezicht 26, 27 en 28 september regionale be-stuursdialogen.

Want in alles wat wij doen leveren wij een waar-devolle bijdrage aan zorg & welzijn en daarmee aan de leefbaarheid in onze regio.

ZorgpleinNoord in beweging

ZorgpleinNoord

onderzoekt, adviseert

en verbindt.

Ouderenzorgzitinje.nl is een initiatief van ZorgpleinNoord in samenwerking met:

Werken in de ouderenzorg.Dat zit in je.Kijk voor vacatures, werk-leer trajecten en meeloopdagen op ouderenzorgzitinje.nl

Burg. Julstinghatehuis | De Hoven | Icare | Interzorg | Kwadrant Groep | Meriant | Noorderbreedte | Patyna | Thuiszorg het Friese Land

Treant Zorggroep | Zonnehuisgroep Noord | Zorggroep Drenthe | Zorggroep Meander | Zorggroep Oosterlengte | Zorggroep Tangenborgh

De zorgdie jijlater wiltkun je nu al bieden.

Het wordt steeds moeilijker voor zorgorganisaties om mensen te enthousiasmeren om te komen werken in de ouderzorg. ZorgpleinNoord bracht daarom zorgorganisaties bij elkaar en ontwikkelde de campagne ‘Werken in de ouderenzorg. Dat zit in je.’ Heeft u interesse om ook deel te nemen aan deze campagne? Neem contact op met onze afdeling communicatie. www.ouderenzorgzitinje.nl

de Blanckenborg | Vredewold | Zorggroep Sint Maarten | ZuidOostZorg

6

Hij bevindt zich aan de top van het management maar in zijn hart is Van Oijen naar eigen zeggen nog altijd systeemtherapeut – een beroep dat hij een aantal jaren heeft uitgeoefend. Zelf hanteert hij overigens liever de term gezinstherapeut; het drukt uit waar de absolute prioriteit ligt van Jeugdhulp Friesland. ‘Wanneer een kind in nood verkeert en onze hulp is vereist dan onderzoeken we altijd eerst de mogelijkheden binnen het ge-zin. Pas als we er van overtuigd zijn dat die om-geving niet het juiste perspectief biedt voor be-handeling gaan we op zoek naar alternatieven. Ook daarbij blijven we steeds zo dicht mogelijk bij de oorsprong: als het eigen gezin niet lukt, kijken we of het kind ondergebracht kan worden bij een gezin uit de familie. Als ook dat niet lukt, komt een pleeggezin in beeld. En zo verder. De filosofie daarachter is dat je kinderen en hun problemen nooit op zichzelf kunt beschouwen; de omgeving speelt bij een ontwrichtingsproces altijd een belangrijke rol. Als je een kind weer in balans wilt krijgen, zul je dus ook het gezin, de school, de buurt en andere relevante partijen bij de behandeling moeten betrekken.’Van Oijen ziet geen wezenlijk verschil tussen de dynamiek die hij als systeemtherapeut naar har-monie probeerde te begeleiden en de dynamiek waarmee hij binnen Jeugdhulp Friesland te ma-ken heeft. ‘De schaal verschilt maar de verhoudin-gen tussen de actoren en de processen die daar-aan ten grondslag liggen, herken ik een op een. Mijn veldwerk is dus een uitstekende leerschool geweest voor mijn rol als voorzitter van de raad van bestuur.’

Jeugdhulp AcademieHet personeel van Jeugdhulp Friesland telt circa zevenhonderd medewerkers. Hun opleidings-graad kan als hoog en hun deskundigheid als groot aangemerkt worden, stelt Van Oijen. ‘De mensen die hier binnenkomen hebben mini-maal hbo. Daarnaast hebben we de beschikking over een Jeugdhulp Academie waar iedereen zijn professionele slagkracht kan vergroten; we bieden complete opleidingen voor klinische en GZ-psychologen, maar ook refereerbijeenkom-sten en allerlei vaktrainingen en -cursussen die variëren in duur en complexiteit. Scholing is bij ons niet geheel vrijblijvend overigens; iedereen heeft de verplichting zijn of haar vakbekwaam-heid op peil te houden. Maar voor wie méér dan het noodzakelijke in zichzelf wil investeren, valt er bij ons dus veel te halen.’Die inzet op opleiding en scholing is niet uitslui-tend ingegeven door intern kwaliteitsdenken, ook de transities binnen de zorg en de huidige bewegingen op de arbeidsmarkt spelen een belangrijke rol. ‘Sinds 1 januari 2015 leven we in een compleet andere werkelijkheid. De nieuwe jeugdwet heeft ons naar een situatie gestuurd waarin we ons met veel minder budget dan voorheen moeten zien te redden. En dat terwijl de vraag met dertig procent gestegen is. Een belangrijke beleidsverandering die we om die reden hebben doorgevoerd, is dat we nog meer prioriteit hebben gegeven aan onze systemische werkwijze dan we al deden. Dat betekent heel concreet dat we onze klinische en residentiële dienstverlening afbouwen ten gunste van de am-

Ter introductie: Jeroen van Oijen

Jeroen van Oijen is al meer dan een kwart eeuw werkzaam in de sector

jeugdhulp. In 1990 begon hij er als pedagogisch medewerker en sinds januari

2015 is hij voorzitter van de raad van bestuur van Jeugdhulp Friesland. In de

tussentijd ontwikkelde hij zich tot een veelzijdig professional die binnen zijn

expertise een prominente plaats voor de systeemtherapie heeft vastgelegd.

‘Als de omstandigheden het toelaten, verdient het de voorkeur kinderen in hun

eigen omgeving te behandelen.’

TEKST

Roel Kuiper

FOTOGRAFIE

Sijtze Veldema

7

bulante zorg. Dat scheelt aanzienlijk in de kosten maar tege-lijkertijd impliceert het een verschuiving van de competentie-behoefte: meer dan ooit verlangen we van onze medewerkers dat ze breed en flexibel inzetbaar zijn. Onze Jeugdhulp Aca-demie is een uitstekend en tevens onontbeerlijk hulpmiddel gebleken om die omslag te kunnen maken.’

Garage2020De flexibilisering van arbeid kent niet alleen een kwalitatieve maar ook een kwantitatieve noodzaak. Van Oijen: ‘Omdat er nog steeds veel onzekerheid bestaat over de praktische uitwerking van de transities willen de gemeentes – die in het huidige stelsel onze belangrijkste financiers zijn – alleen op jaarbasis contracten met ons afsluiten. Dat valt vanuit hun positie goed te begrijpen maar het dwingt ons het aantal vaste uren te beperken. Op dit moment werken we veel met zogeheten min-maxcontracten: een vast dienstverband van 8

uur dat naar behoefte opgeschaald kan worden naar 36 uur. Gelukkig hebben de gemeentes de ambitie uitgesproken om vanaf volgend jaar verbintenissen met een looptijd van vier jaar aan te gaan. Dat geeft ons hopelijk de lucht die nodig is om meer medewerkers een grotere mate van contractzeker-heid te bieden. In aansluiting daarop kunnen we meer inves-teren in langetermijnbeleid met ruimte voor realisatie van nieuwe programma’s en andere innovaties.’Die lastige omstandigheden betekenen geenszins dat Jeugd-hulp Friesland pas op de plaats maakt en niet anticipeert op ontwikkelingen die van belang kunnen zijn voor de organi-satie. ‘Momenteel zijn we bezig met de voorbereidingen op een Garage2020, dat is een soort van innovatieve werkplaats waarin jeugdzorgprofessionals contact maken met andere partijen uit het maatschappelijk veld. Dat moet je in de breed-ste zin van het woord zien: iedereen met goede ideeën kan aanschuiven. Dus óók de mensen om wie het gaat – kinderen

8

en jongeren. Het doel is om met elkaar te komen tot oplossingen en modellen voor de nabije toe-komst die je binnen de geijkte zorgkaders nooit bedacht zou hebben. Een simpel maar mooi voorbeeld is een idee dat bij de Garage2020 in Amsterdam tot stand gekomen is. Het betreft een planologisch woonwijkconcept waarin de hoekhuizen van woonblokken zo ontworpen zijn dat ze voldoende ruimte bieden voor pleegge-zinnen. Zo kun je jeugdzorg op een organische manier integreren in de samenleving.’

BraindrainHet is niet toevallig dat Jeugdhulp Friesland juist insteekt op een concept als Garage2020. ‘De demografische actualiteit in grote delen van Friesland hangt vooral aan twee belangrijke thema’s: krimp en vergrijzing’, zegt van Oijen. ‘Met elkaar overkoepelen die een specifiek fe-nomeen dat direct aan onze organisatie raakt: een braindrain – het wegtrekken uit de regio van mensen met een grote maatschappelijke po-tentie. Als we niks doen, geen plannen vormen die inspelen op die ontwikkelingen, dan lopen we het risico dat we, door een tekort aan goed personeel, onze kwaliteit van dienstverlening niet meer kunnen handhaven. Met een Garage2020 heb je de mogelijkheid die problematiek vanuit verschillend perspectief aan te pakken. Zo zou je door een effectieve samenwerking de personele toestroom naar de jeugdhulp toch aan de gang kunnen houden. Maar je zou ook ideeën kunnen uitwerken om kinderen en jongeren met proble-men zo in te bedden in sociale structuren dat je niet per se professionele hulp hoeft in te roepen

– analoog dus aan onze systemische manier van werken maar dan meer in preventieve vorm. Op die manier zou je de behoefte aan personeel kunnen beperken.’

PersoneelsbindingAcute problemen bij de werving van nieuw per-soneel zijn er volgens Van Oijen vooralsnog niet. ‘De opleidingen zitten vol en over belangstelling hebben we bepaald niet te klagen. Voor de eerst komende jaren hoeven we ons dan ook geen zorgen te maken. Alleen kinder- en jeugdpsychi-aters zijn niet of nauwelijks te krijgen. Maar ook op dat punt bestaat er momenteel geen on-rust; we zijn goed voorzien. Waar ik me wel wat zorgen over maak, is dat de jongere generatie werknemers zich minder snel voor langere tijd aan een organisatie wenst te binden. De trend is dat ze eerst een tijdje willen proeven, kijken wat ze leuk vinden. Op zich kan ik dat goed be-grijpen en ik gun iedereen een mooie carrière, maar voor onze cliënten vind ik het geen goede ontwikkeling; zij zijn zeer gebaat bij personele continuïteit en stabiliteit. Als ze voortdurend met andere mensen moeten werken, is het lastig een vertrouwensband op te bouwen en die is essen-tieel voor onze dienstverlening. Het is dus zaak dat we ook op dat punt – personeelsbinding – ons best blijven doen; we willen een organisa-tie zijn waar het goed en prettig werken is. We zetten daar verschillende middelen voor in. De Jeugdhulp Academie heb ik al genoemd. Daar-naast zijn we bezig met de introductie van het Huis van Werkvermogen, een methodiek die als basis dient om medewerkers zo lang en gezond mogelijk te laten functioneren. De juiste balans zoeken tussen werk en privé, dat is waar het om draait. Samen met ZorgpleinNoord voeren we dat project uit.’

Op de vraag of Van Oijen in de huidige hectiek plezier heeft in zijn werk, antwoordt hij met een volmondig ja. ‘Ik hou wel van wat leven in de brouwerij dus dat is op zich het probleem niet. Het zou anders worden als onze cliënten de dupe worden van het systeem en we hen niet meer de zorg kunnen bieden waar ze recht op hebben. Maar gelukkig is dat niet het geval en weten we het te rooien met zijn allen; we leveren nog steeds dezelfde kwaliteit als vóór 1 januari 2015 zonder dat er wachtrijen zijn ontstaan. Zolang we dat overeind weten te houden, ga ik fluitend naar mijn werk.’

Wat maakt de collectieve zorgverzekering van De Friesland anders dan andere? Deze zorgverzekering is niet alleen aantrekkelijk voor uw medewerkers maar ook voor u als werkgever. De Friesland is de juiste partner om samen te werken aan vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers.

Van start met de vitaliteit van uw medewerkers Wilt u ook aan de slag met de vitaliteit van uw medewerkers? De Friesland helpt u graag een handje. Of het nu gaat om bewustwording, het ontwikkelen van beleid of het opstarten van activiteiten. Vanuit ons zakelijk vitaliteitsplatform “Sterk te Werk” brengen we u graag in contact met de juiste partners om u verder te helpen.

Meer weten Maak een afspraak met ons via ondernemersdesk@defriesland.nl. Liever persoonlijk contact? Neem contact op met Alie, Rudin of Ate van de Ondernemersdesk via (058) 291 33 88. We helpen u graag.

Samen werken aan vitaliteit en duurzame inzetbaarheid

10

Herstel van de werkgelegenheidDuidt het recordaantal vacatures op een aantrek-kende werkgelegenheid in Noord-Nederland in de zorg-en wjk-sector? De landelijke werkgele-genheidsontwikkeling in tabel 1 laat over de af-gelopen jaren een wisselend beeld per branche zien. Huisartsenpraktijken, overige eerstelijns-zorg en welzijnswerkgevers kennen een groei-end aantal werknemers sinds eind 2014. Voor ziekenhuizen (excl. umc’s), gehandicaptenzorg, jeugdzorg en kinderopvang lijkt de werkgele-genheid zich in 2016 te herstellen. In de geeste-lijke gezondheidszorg en ouderenzorg neemt in 2016 het aantal banen nog af (Prismant, 2017b). In het eerste kwartaal van 2017 ziet het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) landelijk een sec-torbrede groei van 5.000 banen ten opzichte van eind 2016 (CBS, 2017). Waarschijnlijk komt een gedeelte van de Noordelijke vacaturegroei in de afgelopen maanden voort uit een herstel van de werkgelegenheid in de sector.

Vacaturetoename door schaarse functiesEen tweede verklaring voor het recordaantal vacatures is de zoektocht naar schaarse functies. Tabel 2 laat de meest gevraagde beroepsgroe-pen zien op de vacaturesites van Zorgplein-Noord. Deze top 4, met functies vanaf mbo-3 niveau, omvat bijna zeventig procent van het to-taal aantal vacatures per maand. Landelijk is voor verpleegkundigen en verzorgenden-ig sinds medio 2016 sprake van een krappe arbeidsmarkt (UWV, 2017). Naast deze beroepen geven hrm-professionals in Noord-Nederland aan dat ook de vacatures voor begeleiders van bijzondere doelgroepen (o.a. gehandicaptenzorg) en hbo maatschappelijk en jeugdwerk steeds moeilijker te vervullen zijn (ZorgpleinNoord, 2017b).

Meer groei werkgelegenheid verwacht Het huidige herstel van de werkgelegenheid is grotendeels een gevolg een verruiming van het (landelijke) budget voor de sector. De toename

De Noordelijke arbeidsmarkt voor zorg en wjk1; hoe staat het ervoor en waar gaat het heen?

Afgelopen jaar (2016) bereikte het aantal vacatures op de website van

ZorgpleinNoord en Frieslandzorg een recordhoogte. Gemiddeld werden

er 600 nieuwe vacatures per maand geplaatst. In de eerste vijf maanden

van 2017 ligt het gemiddelde op ruim 800 nieuwe vacatures; in mei waren

er bijna 1.000 vacatures per maand. Wat zegt deze ontwikkeling over de

huidige stand van zaken op de Noordelijke arbeidsmarkt?

TEKST

Karin Doornbos

1 Onder de zorg en wjk-sector vallen de volgende zorgbranches: ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg,

gehandicaptenzorg (ggz), verzorging, verpleging en thuiszorg (vvt), huisartsenpraktijken en overige eerstelijnszorg (zoals

praktijken van psychologen, fysiotherapeuten en tandartsen) . De wjk-branches bestaan uit: welzijn en maatschappelijke

dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang.

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

jan feb mrt apr mei juni jul aug sep okt nov dec

2013 2014 2015 2016 2017

Figuur 1: Aantal nieuwe

vacatures per maand,

bron: vacaturesites

ZorgpleinNoord en

Frieslandzorg, 2017.

11

De Noordelijke arbeidsmarkt voor zorg en wjk1; hoe staat het ervoor en waar gaat het heen?

van het aantal ouderen met een zorgvraag en de verbeterde economische situatie zorgen ervoor dat in 2017 meer geld voor zorg en ondersteu-ning beschikbaar is. Hoe de begroting er de ko-mende jaren uitziet, is vanwege de lopende ka-binetsformatie nog niet bekend. De verwachting voor de komende jaren is eerder een toename van beschikbare financiële middelen voor zorg- en wjk-sector, dan een afname. Op basis hiervan verwacht het UWV voor komend jaar (2018) een groeiende werkgelegenheid (UWV, 2017). Het landelijk onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn gaat tot en met 2020 uit van een groeiend aantal medewerkers (Prismant, 2017a).

Krappere Noordelijke arbeidsmarktMomenteel hebben zorg- en wjk-werkgevers moeite om (hbo)-verpleegkundigen, verzorgen-den-ig en hbo-geschoold agogisch en maat-schappelijk personeel te vinden. Komende jaren blijft de vraag naar personeel groeien door een aantrekkende werkgelegenheid en een grotere personeelsuitstroom vanwege pensionering. Daarbij daalt de instroom van nieuwe zorg- en wjk-professionals vanuit het onderwijs (afname van -3% in 2020 t.o.v. 2017). Ook het aanbod van potentiële werknemers uit een uitkeringssituatie of een andere sector (zij-instroom) groeit naar verwachting niet (Prismant, 2017a). Deze ontwik-kelingen leiden naar verwachting tot een (nog) krappere Noordelijke arbeidsmarkt.

Samen ingrijpen Een aanhoudende schaarste aan zorg- en wjk-personeel is niet alleen een risico voor het func-tioneren van zorg- en wjk-sector. Het brengt ook de leefbaarheid van Noord-Nederland in ge-vaar. Over twee decennia is 15 procent van alle Noordelingen 75 jaar of ouder (PBL/CBS, 2016). Hoe zorgen we ervoor dat iedereen in Noord-Nederland toegang blijft houden tot goede zorg en ondersteuning? ZorgpleinNoord en haar Raad van Toezicht organiseren in september drie regionale dialoogtafels waar werkgevers, zorgin-kopers en onderwijsinstellingen samen te nemen maatregelen op Noordelijke arbeidsmarkt ver-kennen.

Tabel 2: Top 4 meeste vacatures per functie, bron: vacaturesites ZorgpleinNoord en Frieslandzorg, 2017.

Top 4 nieuwe vacatures per maand (jan-mei 2017)

Functie(groep) Totaal Grootste branche

1 verpleegkundige (hbo en mbo) 185 VVT (100)

2 (para) medisch personeel 141 GGZ (69)

3 verzorgende-ig 134 VVT (118)

4 sociaal pedagogisch 117 GHZ (75)

BranchesAantal werknemers

Q4 2014 Q5 2015 Q4 2016

Algemene en overige ziekenhuizen 212.844 210.812 210.836

Geestelijke gezondheiszorg 85.501 83.242 82.882

Verpleging en verzorging / Thuiszorg 395.062 370.251 364.664

Gehandicaptenzorg 160.788 159.813 163.335

Huisartsenzorg en gezondheidscentra 29.094 30.210 31.255

Overige zorg 100.647 101.070 104.147

Welzijn en maatschappelijke dienstverlening 69.824 70.057 71.820

Jeugdzorg 29.804 27.985 28.093

Kinderopvang 71.387 70.558 73.780

N.B.: PGGM heeft geen gegevens over werknemers die in de UMC’s werken

Kleurlegenda:groen: groeioranje: groei t.o.v. 2015, krimp t.o.v. 2014rood: krimp

Tabel 1: Ontwikkeling aantal werknemers per branche in Nederland, bron: PGGM 2017, bewerking Prismant en ZorgpleinNoord.

Bronnen:CBS (2017). Persbericht: Sterkste vacaturegroei in ruim tien jaar. 16 mei 2017.

PLB/ CBS (2016). Regionale bevolking en –huishoudensprognose 2016.

Prismant (2017a). Arbeidsmarkttool 2016-2020. Geraadpleegd 16 februari 2017 op:

https://azwinfo.databank.nl/documents/Arbeidsmarkttool

Prismant (2017b).Geraadpleegd 23 mei 2017 op: https://azwinfo.databank.nl/jive/

jive/?presel_code=met_wg&cat_open_code=nat_wg_q

UWV (2017). UWV Arbeidsmarktprognoses2017-2018. Amsterdam.

ZorgpleinNoord (2017a). Vacatureontwikkeling Website ZorgpleinNoord 2016. Haren.

ZorgpleinNoord (2017b). Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn Noord-Nederland 2017. Haren.

Meer arbeidsmarkinformatie: Op https://www.zorgpleinnoord.nl/onderzoek2017 vindt u onze jaarlijkse arbeidsmarktverkenning en de daarbij behorende animatie

12

Werkagenda Noordelijke ar beidsmarkt voor zorg & wjk

ZorgpleinNoord en haar Raad van Toezicht nodigen u uit om de bovengenoemde werkagenda verder vorm te geven en over te gaan tot actie op de Noordelijke arbeidsmarkt.

Data: 26, 27 en 28 september

GenodigdenBestuurders en directeuren zorg- en welzijnsorga-nisaties en onderwijs, wethouders en gedeputeer-den, Zorg- en wjk-organisaties, beroeps(onderwijs), zorginkopers (gemeenten en zorgverzekeraars), provincies en andere partners die zich bezighouden met regionaal arbeidsmarktbeleid

Wij agenderen alvast de onderstaande thema’s:

Slimme oplossingen voor de toenemende schaarste aan bepaalde functies. Op welke wijze kunnen we ervoor zor-gen dat de verlening van zorg en on-dersteuning niet in gevaar komt door een gebrek aan capabele (gespeciali-seerde) beroepskrachten, met name in de krimpgebieden? Begin dit jaar heeft ZorgpleinNoord het initiatief genomen om samen met werkgevers tot een gedeeld actieplan te komen.

Verhogen van de personele flexibiliteit van organisaties met behoud van de opgebouwde kennis, ervaring en oplei-dingsmogelijkheden van medewerkers. Onzekerheid over de hoogte van overheidsbudgetten en het binnenhalen van aanbestede opdrachten zal voor een groot aantal werkgevers een constante blijven. Wat is een goede manier om flexibiliteit te organiseren, zonder dat werknemers de binding met de organisatie verliezen? Kan een gedeelde arbeidsmarktpool hierin voorzien en aan welke vereisten moet zo’n constructie voldoen om goed te functioneren?

1 2

Denktank Schaarste: Begin 2017 is de Denktank Schaarste opgericht. Hierin wer-ken zorg- en welzijnsorganisatie samen met ZorgpleinNoord aan een gedeeld en gedragen actie-plan om de schaarste aan perso-neel het hoofd te bieden.

Imagocampagnes gehandicaptenzorg en ouderenzorg In samenwerking met organisaties uit de gehandi-captenzorg (www.bijzonderwerk.nl) en ouderenzorg (www.ouderenzorgzitinje.nl) lanceert ZorgpleinNoord twee imagocampagnes. Hierin wordt gewerkt aan de beeldvorming over wat het werk als (wijk)verpleeg-kundige, verzorgende-ig en begeleider gehandicap-tenzorg met complexe doelgroepen inhoudt.

Regionaal actieplan

13

Werkagenda Noordelijke ar beidsmarkt voor zorg & wjk

Wat vragen we van u?• samen kennis en ervaringen

delen;• goede voorbeelden uitwisselen

en uitwerken tot best practices;• samenwerking op belangrijke ar-

beidsmarktthema’s, zoals bijvoor-beeld opleiden voor de sector.

Op deze wijze werken we met z’n

allen aan een toekomstbestendige en

duurzame Noordelijke arbeidsmarkt

voor de zorg- en wjk-sector!

Bepaalde beroepen en functies zijn nog volop in verandering: hoe organi-seer je ‘experimenteren en leren in de praktijk?’ Welke goede praktijkvoorbeelden zijn er? Wat vraagt deze vorm van leren van werkgevers, onderwijs, zorginko-pers en niet te vergeten de zorg- en wjk-professionals zelf? Op welke wijze kan het ZorgpactNoord hierbij facili-teren?

Bevorderen van de duurzame inzet-baarheid van (potentiële) medewerkers op alle functieniveaus. Het aantrekken en behouden van voldoende en gekwali-ficeerde zorg- en wjk-professionals is voor de Noordelijke zorg- en wjk-sector een essentieel vraagstuk. Hoe zorg je ervoor dat werknemers ‘employable’ blijven, ook als hun baan op het spel staat? Hoe houd je medewerkers fysiek en mentaal gezond als de werkdruk toeneemt? Zomaar een paar vraagstukken onder de noemer van duurzame inzetbaarheid.

3 4

Landelijke kopgroep Zorgpact: De volgende Noordelijke initiatieven behoren tot de landelijke kopgroep van de zorgpactbe-weging: De Tinten Academie, Netwerk ZON 2020: The Health Factor, Practoraat Zorg & (sen-sor)technologie, Centre of Expertise Healthy Ageing en Zorgcampus Noorderboog, De Prak-tijkroute en Ketenstage-‘Student volgt Cliënt’.

ZorgpactNoord: In dit regionale zorgpact werken organisaties, onderwijs en de (lokale) overheid samen aan een betere aansluiting tussen arbeids-markt en onderwijs. Urgente thema’s zijn: permanent leren, leren in de praktijk, zorg en tech-nologie en hbo-isering.

Sterk in je werk, zorg voor jezelf: Tot volgend voorjaar (2018) kunnen werknemers en werkzoekenden bij ZorgpleinNoord terecht voor een gratis loopbaanadviesgesprek. ‘Sterk in je werk’ is een initiatief van CNV Zorg & Welzijn en RegioPlus, waarbij medewerkers gestimuleerd worden om hun loopbaankansen bij hun huidige werkgever of een nieuwe werkgever inzichtelijk te maken.

Voordelen voor uw organisatie:

- Een centrale plek om medewerkers naar te verwijzen voor collectieve verzekeringen- Ondersteuning in de communicatie- Ontlasten van uw HR-afdeling- Opbouwen van budgetten voor duurzame inzetbaarheid- Besparing op administratieve lasten

Voordelen voor uw medewerkers:

- Een ruim aanbod in collectieve verzekeringen- Hoge kortingen op premies van zorgverzekeringen- Het volledige aanbod en voordelen via de werkgever overzichtelijk bijeengebracht- Eenvoudig vergelijken met de zorgvergelijker

Ook uw collectief helder in beeld?

Neem voor een afspraak contact op met Louis Nobelen op 06 46 20 43 45 of l.nobelen@colijn.info

T: 020 4263840E: info@colijn.infoW: www.colijn.info

Colijn & Partners BVBurg. A. Colijnweg 21182AL AMSTELVEEN

onderdeel van

uw collectief helder in beeld

Medewerkers.info is het online platform waarop medewerkers alle informatie kunnen vinden over collectieve regelingen via hun werkgever.

Alle verzekeraars waarmee de werkgever afspraken heeft staan overzichtelijk bij elkaar met informatie over kortingen, eventuele extra vergoedingen in het collectief en uitgebreide dekkingsoverzichten.

Zorgvergelijker

Met de zorgvergelijker op de portal vergelijken medewerkers eenvoudig alle collectieve zorgverzekeringen van hun werkgever onderling op prijs en voorwaarden. Dit is een waardevol instrument om tot een overwogen keuze te komen.Vervolgens kan men eenvoudig via de portal naar de site van de verzekeraar waar men de collectieve verzekering kan afsluiten.

Helpdesk

Ook kunnen medewerkers gebruikmaken van onze helpdesk via telefoon, mail en messenger. Zo kunt u als werkgever alles met betrekking tot collectiviteiten uit handen geven.

Een werkgeversportal op www.medewerkers.info is gratis voor deelnemers in de mantel van ZorgpleinNoord. Een voorbeeld kunt u bekijken op www.medewerkers.info/demozpn.

Mantels collectieve zorgverzekeringen via ZorgpleinNoord

Via ZorgpleinNoord kunnen aangesloten organisaties deelnemen aan de mantels voor collectieve zorgverzekeringen van Menzis en Zilveren Kruis. Hiermee biedt u uw medewerkers de mogelijkheid om een goede zorgverzekering af te sluiten met hoge kortingen en uitstekende vergoedingen. Daarnaast bieden de mantels ook voordelen voor uw organisatie.

Voordelen mantel Menzis:

- Korting op de basisverzekeringen van 8%- Korting op de aanvullende verzekeringen van 10%- Korting op de tandartsverzekeringen van 10%

Voor werkgevers geldt daarnaast een gezondheidsbudget van € 15,- per nieuwe verzekerde medewerker en € 10,- per bestaande verzekerde.

Voordelen mantel Zilveren Kruis:

- Korting op de basisverzekeringen van 10%- Korting op de aanvullende verzekeringen van 15%- Korting op de tandartsverzekeringen van 15%- Extra vergoedingen en voordelen specifiek voor de zorgsector

Voor werkgevers geldt daarnaast jaarlijks een gezondheidsbudget van € 15,- per verzekerde medewerker.

15

ZorgpleinNoord was hoofdaanvrager en -uit-voerder van dit regionale sectorplan. Aan het plan doen 19 Groningse, 16 Drentse en 8 Friese organisaties mee.

Maar belangrijker dan de cijfers zijn de verhalen achter de subsidie. In dit magazine komen Leo Sparreboom en Sipke van der Ploeg van VNN aan het woord. Zij zijn vanaf het begin betrokken geweest bij het sectorplan. Bij VNN werd door het sectorgeld een grootschalige scholingsope-ratie voor maatschappelijk werkenden mogelijk gemaakt. Verder een voorbeeld van drie Friese organisaties die samen met ROC Friese poort een nieuw lespakket ontwikkelden.

Sectorplan Zorg Noord-Nederland: perspectief voor zorgmedewerkers

Het sectorplan loopt ten einde. Vanuit het regionale sectorplan van

ZorgpleinNoord is de afgelopen jaren geïnvesteerd in de scholing

van medewerkers in zorg. Na een aarzelende start in 2014 zijn

maar liefst 3.432 scholingstrajecten aangevraagd. Een fantastisch

resultaat dat mede mogelijk werd door de financiële bijdrage

van de werkgevers. Dat was het idee achter de sectorplannen: als

werkgevers investeren in de toekomst van hun medewerkers, dan

ondersteunt het ministerie dit door bij te dragen in de kosten.

Maatregel 1Studieadvies Kortdurende scholing Middellange scholing Lange scholing (Op)scholing mbo (Op)scholing hbo EVC traject

Maatregel 2 Maatregel 3 Maatregel 4 Maatregel 5 Maatregel 6 Maatregel 7

deelnemers220 212 436 165 191.090 1.290

deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers

De resultaten in beeld

30,6 mln. eurobegrote projectkosten

6,5 mln. eurosubsidie beschikbaar

7% 93%

leeftijd deelnemers

16

Grootschalige scholingsoperatie dankzij sectorgeld

Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) is actief in de drie noordelijke

provincies. De medewerkers van VNN zetten zich in voor mensen die

problemen hebben als gevolg van een verslaving. Dat kan een verslaving zijn

op het gebied van bijvoorbeeld alcohol, drugs, gokken of gamen. Er werken

zo’n 900 mensen die begeleiding en behandeling bieden vanuit één van de

35 klinieken of ambulante afdelingen. Vanwege veranderingen in de zorgvraag

gebruikte VNN het sectorgeld om circa zeventig maatschappelijk werkenden

om te scholen tot GGZ-agoog. Daarnaast werden dertig medewerkers

geschoold tot verpleegkundige op mbo of hbo-niveau.

Nieuw profielOpleidingsadviseur Sipke van der Ploeg en Leo Sparreboom, manager P&O en bestuurssecretaris, vertellen over de aanleiding tot deze grootschalige scholingsoperatie, die nog niet is afgerond. “Er is nog veel geld nodig om al onze scholingsplannen te realiseren”, aldus beide gesprekspartners. “Van oudsher is VNN een organisatie met een belangrijke rol voor agogen, zoals maatschappelijk werkenden en medewerkers met een SPH-opleiding. Gaandeweg neemt de medische kant van de verslaving een steeds grotere plaats in met meer aandacht voor lichamelijke en psychische problemen. Daarnaast werd VNN een specialistische ggz-organisatie. Vijf jaar geleden werd het landelijk profiel van GGZ-agoog geïntroduceerd. Sinds dit jaar moeten alle maatschappelijk werkers zijn omgeschoold tot GGZ-agoog om hun werk te kunnen blijven declareren bij de zorgverzekeraars. Deze nieuwe beroepsgroep heeft een eigen registratiesysteem, vergelijkbaar met de BIG-registratie voor onder andere artsen en verpleegkundigen.”

Met de registratie - kijk voor meer informatie op www.registerplein.nl - worden competenties

bijgehouden, zodat actuele scholing ook op termijn gegarandeerd is. “Dankzij het heldere profiel en de registratie wordt het vak van de GGZ-agoog beter geprofileerd”, aldus de VNN-medewerkers.

Als vakgroep gegroeidVNN had een vooruitziende blik en startte al in 2014 met de omscholing. Van de circa honderdvijftig maatschappelijk werkenden mag ruim de helft, zo’n zeventig, zich inmiddels GGZ-agoog noemen. De scholing bestaat uit zestien bijeenkomsten die gedurende een jaar moeten worden bijgewoond. De lesstof is opgebouwd uit tien modules met daarin onder meer medische basiskennis, outreachend werken, netwerkontwikkeling en rehabilitatie. De eisen zijn vastgelegd in het ‘Beroepscompetentieprofiel GGZ-agoog’. “Dankzij deze opleiding hebben we de agogen weer een positie kunnen geven binnen onze organisatie”, aldus beide mannen. “Ze hebben elkaar ontmoet, voelden zich weer gezien en samen zijn ze, niet alleen persoonlijk, maar ook als vakgroep, gegroeid. Daarnaast vinden we dat we onze medewerkers blijvend moeten scholen. Zo blijven ze niet alleen bij in hun vak, want we

TEKST en

FOTOGRAFIE:

Tineke Hamming

17

zien dat ook het onderwijs het vak ontwikkelt. Zo bouw je samen aan je professie.”Naast een uur van de baas, hebben alle deelnemers ook zelf fors geïnvesteerd in de scholing. Ze staken er per bijeenkomst drie uur van hun eigen tijd in. Een deel van de training bestond uit e-learning, wat de medewerkers in hun eigen tijd volgden. ”Tegen de agogen hebben we gezegd: als je tijd wilt blijven schrijven moet je voldoen aan de beroeps- en nieuwe registratie-eisen. We willen dat je ook zelf investeert. Dat hebben ze gedaan en daar hebben we alle respect voor!”

Scholing voorkomt reorganisatie Dankzij deze ommezwaai, inclusief de registratie, is volgens Leo en Sipke definitief afgerekend met het geitenwollensokkenimago van het agogisch werk. “Hierdoor is het vak volwassen geworden. De overige maatschappelijk werkenden kunnen zich nu tijdelijk registreren en moeten binnen drie jaar de opleiding, die we samen met de Hanzehogeschool verzorgen, volgen. Wij zijn heel blij dat het sectorgeld deze grootschalige

scholingsoperatie mogelijk maakte. We stonden namelijk op het punt van een grote reorganisatie, waarbij we afscheid wilden nemen van alle maatschappelijk werkenden. Toen kregen we de kans om de maatschappelijk werkers te scholen, waardoor de reorganisatie niet meer nodig was.”

Verkorte verpleegopleidingNaast de scholing van de agogen, kregen ook andere medewerkers de kans zich om te scholen of hun verpleegkundige opleiding van mbo in hbo om te zetten. Een aantal agogisch werkenden koos ervoor om de opleiding verpleegkundige niveau 4, mbo, te volgen. In totaal maakten dertig medewerkers gebruik van deze scholingsmogelijkheid, die eveneens uit het sectorfonds werd gefinancierd. Het gaat om een verkorte mbo en een verkorte hbo-opleiding, die we samen met de Hanzehogeschool en de Noorderpoort hebben verzorgd. We zien de rol van de verpleegkundigen groter worden, vanwege een zwaardere en complexere zorgvraag, vandaar deze scholing.”

Sipke van der Ploeg en Leo Sparreboom

18

Zwaardere zorg resulteert in nieuw lespakket

De Friese zorgorganisaties Hof en Hiem en Leppehiem werken graag samen.

Die samenwerking is ooit ontstaan vanuit een collegiaal overleg tussen

de bestuurders van beide organisaties. Zo maken ze allebei gebruik van

de sectorgelden om mensen voor de zorg op te leiden via het BBL-traject

‘Maatschappelijk verzorgende IG (Individuele Gezondheidszorg) niveau 3’.

Ook zorgcentrum Het Bildt neemt deel aan dit traject. Veranderingen in

de ouderenzorg, met name de toegenomen zorgzwaarte, resulteerden in

een nieuw lespakket. ROC Friese Poort voegde de opleiding medewerker

maatschappelijke zorg samen met die van verzorgende IG.

Midden in de wijkJanneke Gietema is opleidingsadviseur van Zorggroep Hof en Hiem met zeshonderd medewerkers. De organisatie heeft vier woonzorgcentra en een woonzorgboerderij. De woonzorgcentra staan in de wijken van Joure, Balk, Lemmer en Sint Nicolaasga, hebben aanleunwoningen en zijn de spil in het dorp. Ook levert de organisatie onder meer zorg aan huis onder de naam Hof en Hiem Thuiszorg, hulp bij het huishouden en is er een maaltijdservice. Deborah Boomsma is personeelsadviseur van Mienskipssintrum Leppehiem in Akkrum. Dit woonzorgcentrum met eigen keuken telt driehonderd medewerkers en is actief in en voor de regio. Ook hier staat gastvrijheid voorop.

Twee in éénJanneke en Deborah zijn blij, vanwege veranderingen in de zorg, met de gecombineerde opleiding. “Verzorgenden krijgen vandaag de dag steeds vaker begeleidende taken en de medewerkers welzijn steeds meer verzorgende taken. We zien een toename van cliënten die meer intensieve zorg nodig hebben. Mensen blijven langer thuis wonen en kloppen aan bij een zorgaanbieder als het echt niet langer gaat. Daarom heeft ROC Friese Poort de opleidingen medewerker maatschappelijke zorg en verzorgende IG

samengevoegd in één lespakket tot een BBL-opleiding van twee jaar. Ondersteuning van de eigen regie van de cliënt staat centraal. Wanneer je als 17-jarige de dagopleiding aan het mbo volgt, betekent dat twee opleidingen van elk drie jaar. ROC Friese Poort Leeuwarden verzorgt de opleiding bij ons op locatie. Daar hebben we een aparte ruimte voor ingericht. Het was namelijk onze wens om dichtbij de werkplek op te leiden. De cursisten hebben gedurende de opleiding afwisselend tien weken les in Talma Hiem in Balk en tien weken op Leppehiem in Akkrum. Ze hebben een leerwerkovereenkomst voor dertig uur per week waarvan ze één dag per week de opleiding volgen. Het is een intensief traject, want daar komt ook nog huiswerk bij en veel deelnemers hebben een gezin. Het is dan ook heel belangrijk dat de mensen in de thuissituatie achter de deelnemer staan die de opleiding volgt.”

OverlegBeide zorgaanbieders kozen bewust voor opleider ROC Friese Poort. “Het opleidingscentrum heeft een stevige basis, de medewerkers zijn deskundig en ze spelen goed in op de volwassenen die het onderwijs volgen. We hebben als deelnemende zorgorganisaties eenmaal per twee maanden een stuurgroep-vergadering met de Friese Poort. Dan praten

TEKST en

FOTOGRAFIE:

Tineke Hamming

19

we bijvoorbeeld over lopende zaken, de examinering en de inzet van de drie docenten. Daarnaast gaat de school een dagdeel op bezoek bij de leerling, werkbegeleider en praktijkopleider op de locatie. Theorie en praktijk zijn op deze manier nauw met elkaar verweven. In de eerste groep, die van start ging in 2012, vielen naar verhouding de meeste deelnemers af. Het ging om een nieuwe opleiding en het ‘leren leren’ viel velen tegen. We hebben er allemaal van geleerd, ook wat betreft de begeleiding van de deelnemers. We kennen elkaar nu langer en de onderlinge lijnen zijn korter. We zien eveneens dat het heel belangrijk is dat mensen die de opleiding willen volgen affiniteit hebben met ouderen. Kennen ze ouderen? Kennen ze de zorg? Daarom geven we mensen de kans om kennis te maken met de zorg voor ze aan de opleiding beginnen.”

Grote belangstellingBij Hof en Hiem starten sinds 2012 jaarlijks ongeveer tien BBL’ers met de tweejarige opleiding. Het opleidingstraject kent af en toe een uitvaller. Vanuit Leppehiem volgen jaarlijks vijf mensen het BBL-traject. Onlangs stelde Hof en Hiem een nieuwe vacature op waarop BBL’ers zich konden melden. “Het ging om een vacature voor tien leerlingen, waarop we 140 reacties kregen”, vertelt Janneke tot

‘Het is heel belangrijk dat de

mensen in de thuissituatie achter

de deelnemer staan die de

opleiding volgt.’

slot. “Het BBL-traject is een mooie kans voor mensen die willen overstappen op een baan in de zorg. De deelnemers komen vanuit allerlei sectoren, bijvoorbeeld uit het kappersvak, de administratie, de supermarkt of de bouw. De meesten zijn tussen de 35 en 45 jaar en ze zeggen vaak ‘toen ik jong was wilde ik dit al’.”

Janneke Gietema en Deborah Boomsma

20

Groeiende aandacht voor arbeidsmarktpositioneringHet behoeft eigenlijk nauwelijks betoog dat de uitdagingen voor het op peil houden van een goed personeelbestand behoorlijk zijn. Enerzijds wordt de vraag - mede door de transities in de zorg - naar bijvoorbeeld hoogopgeleide ver-pleegkundigen steeds groter, anderzijds geldt dat het aanbod van deze groep steeds beperkter wordt. Daarnaast bleek uit recent onderzoek door ZorgpleinNoord en onderzoeksbu-reau ZorgfocuZ dat er binnen de groep verpleegkundigen in opleiding ook nog eens sprake is van duidelijke voorkeuren voor werkgevers. Marktonderzoeker Robbert Klein Koerkamp herkent dat veel zorgorganisaties het thema ‘positionering op de arbeidsmarkt’ steeds vaker hoog op de agenda hebben staan. ‘Wij voeren veel praktijkonderzoek uit in de noordelijke zorgsector, en steeds vaker zijn organisaties zich er bewust van dat een goede, externe profilering ook aantrekkingskracht heeft richting toekomstig personeel. Organisaties die positief op de kaart staan zijn namelijk aantrekkelijk voor werkzoe-kenden’, zo stelt Klein Koerkamp. Hij vervolgt: ‘Een populaire term die hierbij tegenwoordig wordt gehanteerd is ‘magneet-organisatie’, een term die oorspronkelijk uit de Verenigde Staten komt maar ook in Nederland mee wordt gewerkt.

Hoe aantrekkelijk ben ik als werkgever? Het Noordelijk benchmarkonderzoek voor zorgorganisatiesDe economische ontwikkelingen beïnvloeden de Noordelijke arbeidsmarkt

in positieve zin. Sinds er sprake is van economisch herstel neemt het aantal

vacatures toe. Een krappere Noordelijke arbeidsmarkt vergroot indirect

echter ook de concurrentie voor werkgevers in de zorg- en wjk-sector om

geschikt personeel te vinden. Een ontwikkeling die ook Robbert Klein

Koerkamp, marktonderzoeker bij ZorgfocuZ, herkent: ‘Veel zorgorganisaties

hebben aandacht voor het creëren van een aantrekkelijk werkgeversprofiel.

Maar het behoud van goed personeel is minstens zo belangrijk.’

Het hoofddoel ervan is om als een magneet te werken voor zorgprofessionals, waardoor het werven en behouden ervan gemakkelijker wordt’.

Ziekenhuizen zijn favoriet bij hbo-verpleegkundigen in opleidingIn het najaar van 2016 werden de resultaten gepresenteerd van een onderzoek dat ZorgpleinNoord en ZorgfocuZ samen met studenten van de Rijksuniversiteit Groningen uitvoerden. Er werd onderzoek gedaan naar het imago van het werken in de zorg, onder hbo-verpleegkundigen in opleiding uit de provincies Groningen en Drenthe. Uit dit onderzoek bleek onder meer dat het werken in de zorgsector an sich onder de hbo-verpleegkunde studenten geen populariteitsprobleem heeft. Wél viel duidelijk op dat de verpleegkundigen in oplei-ding een sterke voorkeur hadden om te gaan werken in een ziekenhuis, terwijl het werken in de gehandicaptenzorg, ver-slavingszorg en de verpleging/verzorging (ouderenzorg) veel minder populair bleek.

Ziekenhuizen lijken met name populair omdat het werk- en arbeidsvoorwaardenpakket daar als meest interessant wordt gepercipieerd. Uit het onderzoek kwam naar voren dat zieken-huizen worden gezien als werkgevers die het meest gunstige aanbod kunnen doen als het gaat om aspecten als doorgroei-mogelijkheden, uitdaging in het werk, werksfeer, verantwoor-delijkheden en diversiteit aan taken. Maar ook de (geldelijke en niet-geldelijke) waardering in het werken in een ziekenhuis werd door de aankomende zorgprofessionals genoemd als een aspect dat hen aanspreekt. Waar de ziekenhuisbranche er

Drs. Robbert Klein Koerkamp is marktonderzoeker bij ZorgfocuZ, onderzoeksbureau geïnitieerd en gelieerd aan de vakgroep Sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen. Klein Koerkamp zelf houdt zich binnen ZorgfocuZ bezig met de coördinatie van verschillende vormen van markt- en tevredenheidsonderzoek.

Hoe aantrekkelijk ben ik als werkgever? Het Noordelijk benchmarkonderzoek voor zorgorganisaties

met kop en schouders boven uitsteekt, geldt dat het werken in de gehandicaptenzorg als minst aantrekkelijk wordt geper-cipieerd; deze branche scoort het minst op de factoren die belangrijk zijn in de keuze van een baan.

Focus op behoud van goed gekwalificeerd personeel minstens zo belangrijkEen toenemende kloof tussen vraag en aanbod van personeel en de uitgesproken voorkeuren van aankomende zorgprofes-sionals leiden er dus reeds toe dat zorgorganisaties actief werken aan hun arbeidsmarktpositionering, om aantrekkelijk te zijn voor toekomstig personeel. Dit is slechts een deel van de uitdaging voor zorgorganisaties.

Het is een uitdaging om goed personeel te vinden, maar het juiste personeel behouden is minstens zo’n grote uitdaging. Ook huidige medewerkers zullen geconfronteerd worden met de lokroep van andere zorgorganisaties die op zoek zijn naar de beste medewerkers. ‘Het behoud van medewerkers is misschien wel belangrijker dan het vinden van nieuwe medewerkers. Daarom is het belangrijk om te weten wat zij echt belangrijk vinden in hun werk, waar zij arbeidsvreugde uit halen en wat zij vinden dat er goed gaat en wat een werk-gever beter zou kunnen doen’, aldus Klein Koerkamp. ‘Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat werkgevers vaak verkeerd inschatten wat hun medewerkers belangrijk vinden in hun werk en de wijze waarop zij beloond willen worden. Vaak gaat het medewerkers niet perse om de hoogte van hun salaris, de doorgroeimogelijkheden of het aantal vrije dagen. In veel gevallen hebben medewerkers een heel ander rijtje van hetgeen zij belangrijk vinden. Bijvoorbeeld als het gaat om een stuk waardering die wordt uitgesproken voor het gele-verde werk en de persoonlijke aandacht voor de medewerker van de werkgever’, aldus de marktonderzoeker van Zorgfo-cuZ.

Noordelijk benchmarkonderzoek onder medewer-kers zorgorganisatiesEen belangrijk doel van ZorgpleinNoord is om, waar moge-lijk, kansen te herkennen en te benutten die de Noordelijke arbeidsmarkt evenwichtiger en duurzamer kunnen maken. Het leggen van verbindingen tussen noordelijke zorgorganisaties is daarbij een belangrijke factor. Door samenwerking ontstaat de kans op synergie, door bijvoorbeeld actief aan kennisde-ling te doen om daarmee gezamenlijk beter te worden. In dat kader gaat ZorgpleinNoord samen met ZorgfocuZ aan de slag om een instrument te ontwikkelen waarmee Noordelijke zorgorganisaties medewerkersonderzoek kunnen uitvoeren. Klein Koerkamp vertelt: ‘Uit een eerste verkenning blijkt dat

noordelijke zorgorganisaties enerzijds een interne benchmark belangrijk vinden. Met andere woorden: zij willen door de jaren heen ontwikkelingen kunnen monitoren in een dash-board. Anderzijds wordt waarde gehecht aan een externe benchmark, waarmee organisaties prestaties en waarderingen met andere noordelijke zorgorganisaties kunnen vergelijken. Samen met ZorgpleinNoord én een aantal bij ZorgpleinNoord aangesloten organisaties gaan we een instrument ontwikkelen om aspecten van medewerkerstevredenheid kwantitatief te kunnen meten. Van begin af aan houden we sterk rekening met het ontwikkelen van interne en externe benchmarkmoge-lijkheden van de resultaten’. Het instrument, dat ingezet kan worden voor medewerkers(tevredenheids-)onderzoek, biedt ZorgpleinNoord naar verwachting vanaf 2018 aan. Meer infor-matie over dit initiatief ontvangen aangesloten organisaties in het najaar van 2017.

Alvast meer weten?

Zoals beschreven in het artikel, gaat ZorgpleinNoord vanaf 2018 een instrument aanbieden voor medewerkersonderzoek, waarmee zowel interne als externe benchmarking (met andere, Noordelijke zorgorganisaties) mogelijk wordt. Nadere berichtgeving hierover volgt in het najaar van 2017. Wilt uw alvast meer weten? Neem dan contact op met Sander Bertus van ZorgpleinNoord (s.bertus@zorgpleinnoord.nl).

21

22

Donderdag 5 oktober 2017 van 12.45 - 17.00 uur (Inlooplunch vanaf 12.00 uur)Postillion Hotel in Haren

Met deze conferentie willen we bewustwording stimuleren en concrete handvatten en oplossingen bieden om direct aan de slag te kunnen met veranderingen. De werkdruk in de sector Zorg en Wel-zijn neemt toe! We verzetten steeds meer werk met minder mensen. Hoe hou je dat op een goede manier vol, met energie en veerkracht? Wat kunnen medewerkers daar zelf aan doen? En hoe kun je gedragsveranderingen stimuleren?

Op donderdag 5 oktober gaan we in op deze vragen tijdens een uitgebreid programma onder lei-ding van dagvoorzitter Femke Wolthuis.

Programma overzicht12:00 - 12:45 Inlooplunch

12:45 - 13:00 Welkomstwoord door Ida Grasdijk, directeur-bestuurder ZorgpleinNoord en dagvoorzitter Femke Wolthuis

13:00 - 13:45 Openingslezing door Guido de Valk Expert in neuroleiderschap, het vakgebied dat leiderschap en hersenwetenschap

met elkaar verbindt. Kennis van het brein is onontbeerlijk voor managers en profes-sionals om optimaal te functioneren. Het maakt leiderschap zoveel eenvoudiger!

13:50 - 14:30 Workshopronde 1 Praktijkvoorbeeld Nij Smellinge, Bewegen Werkt, Charly Green, Mind & Health en

Werk&Mantelzorg. Tips en tools om te komen tot (gedrags)verandering als het gaat om Leefstijl, Energie en veerkracht met een factor Fun.

14:35 - 15:35 Haka workshopHet programma wordt onderbroken om te werken aan uw eigen energie, teambuil-ding, verbinding, leiderschap en expressie. Tijdens een energieke workshop wordt u uitgedaagd in korte tijd, groepsgewijs een eigen Haka dans te neer te zetten.

15:40 - 16:20 Workshopronde 2 Praktijkvoorbeeld Nij Smellinge, Bewegen Werkt, Charly Green, Mind & Health en

Werk&Mantelzorg. Tips en tools om te komen tot (gedrags)verandering als het gaat om Leefstijl, Energie en veerkracht met een factor Fun.

16:25 - 17:00 Afsluiting door Femke Wolthuis. Femke Wolthuis zal met haar geheime troef Eric Bergsma de dag voor u samenvatten.

Voor wieDe conferentie is voor Bestuurders, HRM, P&O en Arbo professionals

AanmeldenAanmelden is mogelijk via de website www.zorgpleinnoord.nl

Verandering Vraagt LEF -Conferentie duurzame inzetbaarheid in zorg en welzijn

23

‘De gehandicaptenzorg zoekt:

Alles uit de dag halers, de eindeloos geduld bewaarders en vanuit mogelijkheden denkers’

Het wordt steeds moeilijker om medewerkers te vinden voor de complexe zorg.

De campagne bijzonderwerk.nl is een initiatief van ZorgpleinNoord in samenwerking

met gehandicaptenzorg organisaties. Heeft u interesse om ook deel te nemen aan

#bijzonderwerk? Neem contact op met onze afdeling communicatie.

www.bijzonderwerk.nl

24

Thuiszorg de BuurtzusterDe Buurtzuster biedt zorg en verpleging aan waarbij de menselijke maat dient als uitgangspunt. In de praktijk betekent dat lokaal georganiseerde thuiszorg, persoonlijk contact met korte lijnen en vaste, vertrouwde verzorgers/verpleeg-kundigen bij de cliënten thuis. Dankzij onze compacte organisatie hebben onze verpleegkundigen meer tijd voor zorg aan hun cliënten. Hierdoor wordt het contact tussen hen en onze me-dewerkers persoonlijk, wat de vertrou-wensband verstevigt. De Buurtzuster is een bewust kleinschalige organisatie die op basis van de hulpbehoefte en indicatiestelling van de cliënt professio-nele zorg biedt. Dankzij kleine, zelfstu-rende teams kunnen wij flexibel inspe-len op de zorgvraag van onze cliënten.

CedinAl ruim 45 jaar levert Cedin een belang-rijke bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen. Met 140 collega’s zetten wij ons dagelijks in om kind, school en ge-zin te ondersteunen bij leer- en ontwik-kelingsvraagstukken. Wij doen dit vanuit de gedachte dat ieder mens het in zich heeft om zich te ontwikkelen, altijd! Je vindt bij ons een inspirerende werkom-geving waarin deskundig en resultaat-gericht gewerkt wordt. Onze collega’s inspireren elkaar door hun kennis en ervaring te delen. Wij vragen eigenzin-nigheid, lef en vakmanschap van onze professionals. Een open en informele cultuur vinden wij belangrijk.

Zorggroep AVENTURAIedereen heeft het recht op een vol-waardige plaats in de samenleving. Dat is het uitgangspunt van Zorggroep Aventura. Wij bieden mensen met een verstandelijke en/of psychiatrische

beperking zorg en begeleiding, om zo zelfstandig mogelijk een eigen plek in de maatschappij te kunnen invullen. Daarbij gaan we enthousiast uit van de persoonlijke talenten en vaardigheden van onze cliënten.

Woon- Zorgboerderij  De Parel-hoeveDe Parelhoeve is een woonboerderij in het mooie Onstwedde (Oost-Gro-ningen). Het is een beschermde woon-plek voor kinderen en jong volwasse-nen met een beperking.Bij ons is dagbesteding mogelijk voor kinderen met een onderwijs vrijstelling, maar ook voor jong volwassen (wer-ken met Begeleiding.)Onze woon- zorgboerderij is volledig aangepast aan de woon- en verblijfs-wensen van de cliënten die wij op-vangen. Zo heeft iedereen die bij ons woont een eigen slaapkamer.

Isis KraamzorgBij Isis Kraamzorg werken professionele kraamverzorgenden die niets liever wil-len dan kraamgezinnen een fijne kraam-tijd te bezorgen. Wij streven naar één op één zorg – één kraamverzorgende gedurende de kraamweek. Tijdens de zwangerschap bereiden we aanstaande ouders voor op de kraamtijd en het ouderschap. Ook assisteren we bij de bevalling. Als de baby er is, zorgen wij voor een warme en ontspannen start voor de kraamvrouw en het gezin. We brengen balans in elke situatie.

Het SamenHuisHet SamenHuis is een jong, dynamisch en enthousiaste organisatie. Wij bie-ding coaching of gezinsbegeleiding aan waarbij de focus op de kracht en de mogelijkheden van de ouders en

jongeren ligt. Op deze manier motive-ren en stimuleren wij de mensen om zo zelfstandig mogelijk deel te kunnen nemen aan de samenleving. Zorg ge-richt op het maximaliseren van de eigen mogelijkheden waarbij rekening wordt gehouden met eventuele beperkingen. Wij werken vanuit een ongedwongen en huiselijke sfeer.

Zorgbelang FryslânZorgbelang Fryslân vertegenwoordigt en ondersteunt inwoners van de provin-cie die gebruik maken van zorg. Samen met zorgaanbieders, gemeenten en verzekeraars werken we aan verbetering van de kwaliteit van zorg voor alle inwo-ners van Fryslân. Op individueel niveau ondersteunen we vanuit het Adviespunt zorggebruikers, als zij vragen of klach-ten hebben.

De RuumteDe Ruumte is een woonvoorziening voor jeugd (GGZ) in de leeftijd van 6 en 23 jaar, waarbij sprake is van psychische en/of gedragsmatige problemen. De Ruum-te heeft 3 leefgroepen die gefaseerd zijn op ontwikkelingsleeftijd. Zie voor meer informatie: www.deruumte.nl

Beter Thuis WonenBeter Thuis Wonen Thuiszorg BV is een AWBZ erkende thuiszorgorganisa-tie met als werkgebieden (delen van) Drenthe, Overijssel, Gelderland en Gro-ningen. Wij werken met vaste hulpver-leners en vaste kleine teams. Er worden regelmatig werkoverleggen omtrent de zorg gehouden waarbij de cliënt, de teamleden en de zorgcoördinator be-trokken zijn. De zorgcoördinator is voor zowel de cliënt als de hulpverleners het aanspreekpunt over de zorg.

Nieuw aangesloten bij ZorgpleinNoord