Apps for Amsterdam: Open data en gemeenten, de toekomst

Open Data en gemeentende toekomst...

Apps for Amsterdam, 25 mei 2011

tonzijlstra.euknowledge work, learning, social media

Dank je wel, en dank voor de uitnodiging hier te spreken. Mij is gevraagd om over de toekomst te spreken, en wel op een feestavond. Dat is een dilemma, want

Networked life, networked work, networked learning

“Nobody knows what this is about yet.”

José Manuel Alonso (CTIC)

De toekomst valt niet te voorspellen. Bovendien staan we nog maar aan het begin van een traject van jaren. Niemand weet nog hoe we open overheid of open data nou echt goed moeten doen. Niemand. We zitten de komende tijd nog in de fase van slim uitproberen, stimuleren wat werkt en afremmen wat niet werkt. Toch zijn er wel een paar factoren te benoemen die interessant zijn bij de discussie rond open data op gemeentelijk niveau. Die hebben lang niet allemaal met open data op zich te maken.

een stad

Allereerst, een stad, zelfs een kleine stad als Amsterdam, is een spannende omgeving.

complexe adaptieve systemen

Steden zijn onvoorspelbare omgevingen, maar waarvan we de patronen meteen herkennen als resultaat van menselijk gedrag. Zodanig dat als een Chinese kunstenaar potten en pannen opstapelt we er als snel een stad met wijken en straten in herkennen.

“Berlin is a pulsing, exciting city with so many varied and distinctive neighborhoods, iconic history all around, great food at all levels and from every corner of the world ... an excellent place to set up camp and make a great record.” (R.E.M. in Rolling Stone, July 2010)

steden als serendipiteitshub

Amsterdam

Intuitief voelen we dat aan. We voelen op een basaal niveau dat de mix van ideeen, mensen, goederen, en kapitaal inspirerend is. Dat ook kleine niches er bestaansrecht hebben en zo de diversiteit een katalysator kan zijn. Serendipiteitshub is natuurlijk een bullshitbingo woord, maar we vinden steden nou eenmaal geweldig omdat je er voortdurend dingen vind die je niet zocht.

je eigen leefomgeving: korte lijnen

Het is bovendien een omgving waar de dingen gebeuren die het dichtst bij jezelf liggen, en waar de lijnen kort zijn. Korte afstand naar anderen, en naar bestuurders. Met hoge relevantie voor jezelf.

lokaal is waar ‘t gebeurd

Lokaal is waar het gebeurd en waar je de mensen en de ruimte vindt om dingen uit te proberen, om uit te vinden wat werkt. En dus zie je dat lokale open data initiatieven groeien als kool. Niet alleen in Canada waar het in 2009 begon met Vancouver

Canada

Verenigde Staten

Nederland

Groot Brittannië

Frankrijk

Finland

Oostenrijk

België

Duitsland

Ierland

Italië

Spanje

Maar in allerlei landen, juist ook hier in Europa.

Amsterdam Enschede

RotterdamEindhoven

Vier steden in Nederland

In Nederland zie je nu vier steden waar zichtbaar door gemeente en burgers samen aan de weg wordt getimmerd. En het wordt tijd dat

we die vier steden bij elkaar brengen zodat we versneld kunnen leren, en dingen parallel kunnen uitproberen.

Min BZK

noodzaak voor overheid

http://www.flickr.com/photos/piet_musterd/3856928872/

Een tweede ingredient is dat openheid een noodzaak is geworden voor de overheid.



Donner heeft gelijk!

met de diagnose, niet met de remedie

Donner heeft gelijk, hij voorziet terecht het disruptieve karakter van digitalisering, social media en open informatie

en data

Networked life, networked work, networked learningDigital Disruption Wave

disruptiegolf

http://www.flickr.com/photos/73416633@N00/

De disruptiegolf van digitalisering die eerder de muziekindustrie en uitgeverij trof, treft nu de overheid. Donners reactie is er echter een die averechts zal werken. Zijn reactie is er een van nog meer doen wat je al deed, en de hakken in het zand. Zoals de muziekindustrie en uitgeverijwereld al in de praktijk leert werkt dat niet. Het is buigen of barsten, je aanpassen om je rol in te kunnen blijven vullen en vertrouwen te herwinnen, of jezelf overbodig maken en jezelf uitrangeren. Dit is geen optionele keus, in mijn optiek.



zien wat er verloren gaat

Wie daarbij denkt dat daardoor de maatschappij volledig is geindividualiseerd en asociaal is geworden ziet alleen welke organisatiestructuren als overbodig worden achtergelaten, omdat ze niet langer de meest efficiente weg zijn om iets te organiseren.

of zien wat er ontstaat

En die ziet niet wat er in de plaats daarvan groeit. Dat is hét kenmerk van disruptie: al het nieuwe zie je als inferieur of te klein, totdat het je positie als dominante factor overneemt, totdat het te laat is.

geen tovenaar achter het gordijn

http://www.flickr.com/photos/laburbuja/131650446/

Die roep om verandering mag echter geen lege roep om transparantie zijn. En dat is een reëel risico van deze disruptie.Transparantie is bedoeld om vertrouwen in instituties te vergroten of te herstellen. Maar onze honger is groot, en lijkt grenzenloos. Meestal niet voor onszelf maar voor iemand anders. Het is bijna altijd “wat iedereen zou moeten weten” en heel weinig “wat ik zou willen weten”

100% transparantie is een fatale mythe. We zullen slechts ontdekken dat er niets overblijft als we alle gordijnen wegtrekken. Er is geen Tovenaar van Oz achter het laatste gordijn. De plek van de macht is leeg.

transparantie die niet gebaseerd is op wat ik echt wil weten, zal vertrouwen stuk maken, niet bouwen.

Als je transparantie vraagt rond dingen die jou echt interesseren, jou echt raken, dan weet je ook wanneer je kunt stoppen, wanneer je genoeg hebt gezien. En ben je in staat om mensen de ruimte te laten die ze nodig hebben om hun werk te doen, om kwetsbaar en onzeker te kunnen zijn.

Networked life, networked work, networked learningParticipatie + Open Data

open overheid

Open overheid is wat mij betreft geen keuze maar de enige weg als we het grote goed aan publieke functies willen behouden. Ik definieer open overheid daarbij als de optelsom van participatie en open data.

Networked life, networked work, networked learningParticipation as talking

participatie?

http://www.flickr.com/photos/vredeseilanden/3646968183/

En dan niet deze vorm van participatie, meepraten in een stoffig zaaltje in de aanloop naar beleid

Networked life, networked work, networked learningParticipation = life

participatie!

Maar deze vorm: volop meedraaien in je eigen omgeving.


Data is ‘t sociaal objectvoor

participatie

Data voedt daarbij participatie, levert de gespreksstof voor participatie.

Networked life, networked work, networked learningParticipatie is pad naar

gebruik van data

En binnen participatie wordt data gebruikt.


Tim Davies“It takes a social infrastructure”

Dat is ook de conclusie van Tim Davies die onderzocht hoe het zit met de adoptie van datagebruik in de UK. It takes a social infrastructure. Waarbij overheden en burgers actief met elkaar bezig zijn.

Wat is het perspectief?

We hebben dus steden, de incubators van de maatschappij, en we hebben de noodzaak van open overheid, die participatie combineert met open data. Wat is het perspectief in de komende tijd voor open data in gemeenten.

veel te overwinnen

Het primaire perspectief is een berg werk met onzekere uitkomsten. Dit is een overzicht van alle barrieres die tijdens de recente SharePSI workshop in Brussel werden genoemd rondom open data. Interessant is dat de twee grootste groepen barrieres niet gaan over de technische en juridische aspecten, maar over het maken van de veranderingsslag. Bovenin de verandering voor de overheid. Van algemene geslotenheid naar de meer praktische vraag naar kosten en opbrengsten. En linksonder de verandering voor de hergbruiker, van toegang krijgen tot leren iets met de data te doen tot het vinden van nieuwe business models daarbij.


Kost te veel; Wat is de business case? Heeft commerciële waarde; Mogelijke privacy problemen; Vertrouwelijke informatie; Het is niet van ons, en weten niet van wie; Het is niet van ons en leverancier geeft geen toestemming; De kwaliteit is niet zo goed denken we; We weten niet waar het is; Het is niet onze taak; Het is niet in een nuttig formaat; Ik heb de bevoegdheid niet; Mensen zullen het misbruiken; Mensen zullen het verkeerd gebruiken; Alleen wij snappen de data; Daar komen rechtszaken van; De bestanden zouden te groot zijn; Daar hebben we geen bandbreedte voor; Het begint met dit, maar waar eindigt het? Het is wel te vinden, maar niet te openen; Het is gedateerd, te oud; We hebben het niet digitaal; We weten niet of we het wel mogen van de wet; Onze minister zegt nee; Dit hebben we nog nooit eerder gedaan, dus nu ook niet; Ik zie het nut er niet van in; Kan me niet voorstellen dat ook maar iemand het interessant zou vinden; Geen tijd; Geen middelen; Ze WOBben het maar; We zullen het publiceren, maar dan wel 90% geredigeerd; Het is niet compleet; Het is niet foutloos; Ligt commercieel gevoelig; Als iemand het combineert met andere dingen wordt het link; Mensen zouden er maar de verkeerde dingen uit halen; Mensen zouden er maar in verdwalen; Leidt alleen maar tot oeverloze discussies; We kunnen bevestigen noch ontkennen dat we dat verzamelen; Dan krijgen we feedback, en daar kunnen we niet mee omgaan; Onze IT supplier zegt dat het niet kan; Onze IT supplier wil er te veel geld voor; Onze site kan dat niet aan; Het staat al on-line! (maar onvindbaar en in PDF); Als iemand het downloadt en later hergebruikt dan is het verouderd; Ik kan geen verantwoordelijkheid nemen voor al het mogelijke hergebruik; Dan worden mensen boos; Onze data weerspreekt de data van een ander departement (die dossierhouder is); Alleen wij hebben verstand van …. (statistiek, weer, geo, wetgeving); Dan verstoren we de markt; Dan worden alleen wij zelf er maar weer mee aangevallen.

Daarbij kom je veel dingen tegen die worden opgeworpen om iets niet te doen. Dit is het lijstje dat ik bij overheden hoor. Maar zo’n lijstje is ook te maken voor hergebruikers: de data is onbegrijpelijk, d’r klopt niks van, rare formats, etc. etc.

Imperfectie

Mee leren omgaan

Imperfectie wordt vaak aangegrepen om dan maar niets te doen. Maar van niets doen gaat de imperfectie niet weg. Niets doen omdat niet iedereen meedoet is afschuiven. Imperfectie mag geen showstopper zijn.

oplossingsroutes

Voor tal van die barriers bestaan ook mogelijke oplossingsroutes. Dit is een overzicht van alles wat in diezelfde workshop onlangs werd genoemd. En al ben ik er nog mee bezig om een kaart van te maken....

Oplossingsassen• top-middle-bottom

• kort-middellange-lange termijn

• transitie - het nieuwe ‘normaal’

• klein - middelgroot - groot

• en dat allemaal tegelijk

er zijn in de oplossingen die mensen hebben gevonden of suggereren al interessante dingen terug te zien. De eerste is dat TBL gelijk heeft: het moet van de top, het midden en de onderkant komen. Maar er zijn meer assen. En op al die assen zijn op alle plekken acties nodig.


Tim Davies“It takes a social infrastructure”

In de oplossingen is Tim Davies conclusie van daarnet ook terug te zien: sociale infrastructuur is nodig. Veel feedback kanalen om voorbeelden te delen, angsten weg te nemen en aan zorgen tegemoet te komen. En een sterk onderling verbonden netwerk van alle stakeholders.

‘Overheid’ bestaat niet

‘de data’ bestaat niet

Omdat de overheid niet bestaat. Alleen hier in Amsterdam al gaat het om 10-tallen instellingen. de data bestaat ook al niet, en kent een enorme varieteit

De ‘hergebruiker’ bestaat niet

http://www.flickr.com/photos/twose/887903401/

En de typische hergebruiker bestaat ook niet. Dus we moeten ons best doen om niemand per ongeluk buiten te sluiten.



Stakeholders• Burger

• Activisten

• Coders

• Ondernemers

• NGO’s

• Academici

• Ambtenaren

• Bestuurders

Er zijn natuurlijk al allerlei groepen zichtbaar. Wie je ziet kun je betrekken. Dat is makkelijker rondom een concreet thema of een bepaalde dataset, dat is makkelijker bij een concrete scope, zoals een stad als Amsterdam. De inspanningsverplichting om anderen te betrekken ligt bij de overheid en bij de burger zelf.

http://www.flickr.com/photos/-sel-/60124583/

Ambtenaren hebben passie voor publieke zaak

Dus het is aan de burger/hergebruiker om op zoek te gaan binnen het gemeentelijk apparaat met wie je wat kunt doen. Alle ambtenaren hebben passie voor de publieke zaak. Soms is dat wat verstopt, zoals bij deze 2, onder een laagje cynisme. Maar cynisme is ook maar gefrustreerd idealisme. Blijf dus op deuren kloppen en ga in gesprek. Vind je local hero. Sommigen zitten hier in de zaal, maar neem daar geen genoegen mee. Vind er meer!




know the gov does not exist. find 1 civil servant

The Government: Find 1 Civil Servant

(Mijn eerste local hero is de figuur in het blauwe hemd) Patrick Reijnders. Hier tijdens een hackdag die we samen organiseerden, en waarvoor hij de data regelde. Met dat eerste contact kwamen we binnen een jaar van niets naar een ambitieuze open data motie afgelopen maart. Waardoor we nu nog meer werk te doen hebben dan daarvoor :)

Toepassingsgebieden

• Participatie / zelfredzaamheid

• Transparantie, democratische controle

• Betere (overheids) producten en diensten

• Nieuwe (overheids) producten en diensten

• Impact metingen, data-journalistiek

• Efficiëntie en effectiviteit overheden

• Nieuwe kennis / echte innovatie

Verkijk je ook niet op waar opbrengsten kunnen ontstaan, en waar je dus kunt zoeken naar ‘bewijs’ dat open overheid werkt.

Actief uitnodigend

Twee uitdagingen / uitnodigingen

http://www.flickr.com/photos/dhammza/492882480/

Niet alles van het voorgaande is even feestelijk. Niettemin ben ik vurig optimistisch. Ik wil eindigen met 2 uitdagingen, of eigenlijk uitnodigingen, om open data vooruit te helpen. Een aan de overheid, en een aan de hergebruikers.



Networked life, networked work, networked learningOpenheid is instrument, niet alleen verplichting,

niet andermans doel

Eerst die aan de overheid. Zie open data als instrument bij het uitvoeren van de eigen taken. Niet iets dat je doet om een ander ter wille te zijn. Doe het niet voor mij bijvoorbeeld, maar doe het voor jezelf. Nu al is de overheid de grootste hergebruiker van data. Je bent je eigen beste business-case als je die nodig hebt om overtuigd te raken.

Beter inzicht

Er liggen kansen om beter inzicht te krijgen in het eigen werk

#oifenschede: groen-onderhoud

Of zie open data als een middel om je bezuinigingsdoelstelling te realiseren. Dat is de uitdaging die ik met mijn eigen woonplaats Enschede ben aangegaan. Hoe helpt data de taken v.d. gemeente. Vorig jaar was in Sept in Enschede het geld voor groenonderhoud op. Men wilde burgers betrekken. Als je de data rondom onderhoud ter beschikking stelt, wordt dat makkelijker, anders komt het niet van de grond. Dit jaar geef ik Enschede elf dagen van mijn tijd, in ruil voor datasets, om die link te leggen.

Verhalen verzamelen

Als je burgers vervolgens vraagt je data met hun verhalen aan te vullen, zoals sommige inzendingen voor AppsforAmsterdam doen, heb je bovendien een prima bron om grootschalig te luisteren, en aan real time impact meting te doen, door de patronen in die verhalen te analyseren. En de middelen daarvoor bestaan, zoals hier in de slide.

Een Deens voorbeeld is de jachtapp....


Hoe helpt open data jullie doelgroepen?

(MKB, studenten, kunstenaars ....)

En hoe kun je je stakeholders helpen op een manier waardoor ze vervolgens een kleiner beroep doen op jouw diensten. Ook hier kan data een instrument zijn.


bestuurders beleidsmakers

bedrijven burgers

maatschappelijk middenveld

massa

E

vragen

oplossingen

Overheid als platform

welke open data heeft burger nodig om jullie

vragen op te lossen, of het zelf te doen?

discussie over hoe burger ook dient te veranderen.

welke open data maakt relatie doelgroep/consument mogelijk?

welke datain welke vorm?

(privacy, bedrijfsbelang, informatievoordeel

hier oplossen)

welke data v. andere dept. hebben jullie nodig?

en wat heb je te bieden?

je bent dan bezig van de overheid een platform te maken.

Developers/hergebruikers

Dan mijn uitnodiging/uitdaging aan ontwikkelaars. Er zijn prachtige apps gemaakt


Is dit alles?

Developers / hergebruikers

Ik weet het ik heb makkelijk praten. Heb twee linker handen als het om programmeren gaat, en designskills heb ik ook al niet. Maar veel hergebruik is, deels noodgedwongen, ik weet het, nogal plat. En de juweeltjes die er echt wel zijn, en Apps4Amsterdam heeft er weer een paar opgeleverd, die juweeltjes geven we met z’n allen nog maar weinig aandacht. Dus mijn uitdaging aan jullie is ‘is dit alles?’


simple gmap plot: songfestival

‘Flat’ Mapping

Vingeroefeningen zijn nodig, maar platte projecties op een kaart kunnen we hopelijk inmiddels achter ons laten.


useless dataviz

Betekenisloze dataviz

http://www.nationalgeographic.com/resources/ngo/education/ideas912/912choleraho3.html

Houd het niet bij 1 datasetje!

Blijf jezelf uitdagen, wacht niet op data, maar combineer dingen veel meer dan je nu doet. Combinaties leveren spannende nieuwe dingen op. Dat deed ‘t al in de 19e eeuw.


Of voeg je eigen data toe

Citizen generated data

Dat kunnen metingen zijn, dat kunnen verhalen zijn. Zoals een enkele inzending doet, combineer kwalitatieve info met de kwantitatieve die je hebt. Betrek jouw gebruikers bij het datagebruik dat je doet. Als developer ben je niet het eindpunt van de keten, maar alleen de brug naar anderen.


Kijk of t klopt

Corporate generated data

Klop ook bij bedrijven aan om data, zeker als je al overheidsdata uit hun context hebt.

Networked life, networked work, networked learningArduino smart electronics

Leuke app? Leuke devices!

En apps zijn niet zaligmakend. Er zijn vast allerlei devices te bedenken die op data reageren. En zat open source hardware om het mogelijk te maken.

Los een probleem op

Maar bovenal: Pak een probleem dat je zelf ervaart, en nog een, en nog een, en bedenk er iets bij. Los het op. Dat is participatie. Dat is hergebruik. Dat is het beste bewijs dat je de gemeente Amsterdam kunt leveren om op de ingeslagen weg voortvarend door te gaan.


“Nobody knows what this is about yet.”

Ik begon er mijn verhaal mee, de toekomst is niet te voorspellen. Ik ben zeer optimistisch, al heb ik weinig illusies over hoe makkelijk het zal zijn. Apps for Amsterdam die bijna 50 mooie inzendingen heeft opgeleverd, en andere initiatieven helpen de weg wijzen. Natuurlijk is het niet ‘all it can be’, dat is juist ook het mooie. Het geeft ons bovendien de zekerheid dat we echt iets nieuws aan het doen zijn, met buitengewoon potentieel. Dat is iets om voor samen te komen, om onderlinge banden voor te bevestigen en te versterken. Dat is iets om te vieren. En dat is waarom vanavond een mijlpaal op zich is! Een mijlpaal waar ik jullie, waar wij ons van harte mee mogen feliciteren.

Apps for Amsterdam: Open data en gemeenten, de toekomst

Business

Transcript of Apps for Amsterdam: Open data en gemeenten, de toekomst