APG’s Beleggingsbeleid Dr. Roy Hoevenaars Senior Portfolio Manager APG Investments en Universiteit...

APG’s Beleggingsbeleid

Dr. Roy Hoevenaars

Senior Portfolio Manager

APG Investments en Universiteit Maastricht

VECON, 3 april 2008, Euronext, Amsterdam

2

Turbulente tijden

Credit spread US = BBB bedrijfs - Staatsobligaties

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

250.00

300.00

1/4/

1999

7/4/

1999

1/4/

2000

7/4/

2000

1/4/

2001

7/4/

2001

1/4/

2002

7/4/

2002

1/4/

2003

7/4/

2003

1/4/

2004

7/4/

2004

1/4/

2005

7/4/

2005

1/4/

2006

7/4/

2006

1/4/

2007

7/4/

2007

1/4/

2008

3

Turbulente tijden

4

Agenda

• Introductie APG Vermogensbeheer• Hoe ziet ons beleggingsbeleid er uit in praktijk?• Wat onderscheid een lange termijn van een korte termijn

belegger? Het belang van:– Inflatie– Conjunctuur cycli en macro economie– Horizon effecten in risico’s

• Leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid

5

Over APG Vermogensbeheer (1)

• Op 1 maart 2008 opgericht: APG Algemene Pensioen Groep• Beheert een pensioenvermogen van ca. € 217 miljard (ultimo 2007)• Behartigt de pensioenbelangen van 2.7 miljoen Nederlanders en

4400 werkgevers• Streeft naar een hoog reëel lange termijn rendement, dat het

pensioenfondsbestuur helpt om een aantrekkelijk pensioen te bieden tegen redelijke premies

• Bewezen track record voor rendement: gemiddeld circa 8% per jaar in de afgelopen 15 jaar

• Zeer lage kosten vergeleken met commerciële vermogensbeheerders

6

Over APG Vermogensbeheer (2)

• Focus op de lange termijn met een beleggingsstrategie die is gebaseerd op interne ALM expertise

• Team van 450 beleggingsprofessionals wereldwijd• Internationaal netwerk en dochterondernemingen in New York en

Hong Kong• Vermogen grotendeels (80%) intern beheerd: flexibiliteit en lage

kosten• Extern beheer alleen als intern beheer geen waarde toevoegt of als

het goedkoper is• Groot aantal breed gespreide interne portefeuilles waardoor risico en

rendement maatwerk mogelijk is

7

Doelstelling APG en APG Vermogensbeheer

• Ambitie APG:– Met maatwerk vermogensbeheer bijdragen aan de doelstelling van de

pensioenfondsklant: een goed pensioen voor een redelijke prijs

• Lange termijn rendementsdoelstelling ca. 7% nominaal– 4% reëel, 2% inflatie, 1% loongroei– 1% meer beleggingsrendement staat gelijk aan 6-7% pensioenpremie

• Realiseren ambitie opdrachtgever vereist beleggen in reële activa– Beheersen van reële beleggingsrisico’s– Door spreiding over beleggingscategorieën, -strategieën en landen

8

Organigram APG VermogensbeheerBoard of Directors

Legal & Tax Department

Business Management

Program Office

Investments and Information Services

Business Control

Investment Control

Global ICT

Alternative Investments

Commodities

Real Estate

Hedge Funds

Treasury & Trading

Infrastructure

Private Equity

Structured Credits & Loans

Portfolio Analytics &

Business Management

Allocation & Research

Allocation

Global Tactical Asset Allocation

Strategy & Research

Portfolio Analytics &Business Management

Fixed Income

Core Bond fund

Government Fund

Index Linked Bond Fund


Business Management

Equity

Global Thematic Fund

Fundamental Stock

Selection

Convertibles Fund

Quantitative Equity

Strategies

External Management

Securities Lending

Equity Trading


Business Management

APG Investments US

APG Investments Asia

Human Resource

Executive Office

Accountmanagement & IR

Public Relations

9

APG’s Investment beliefs

• Geven richting aan de wijze waarop APG de beleggingsstrategie voor het pensionefonds uitvoert

• Beliefs zijn gebaseerd op academische inzichten, praktische ervaring en huidige visie op kritische succesfactoren

• Beliefs hebben betrekking op:1) Werking financiële markten2) Voordelen lange termijn perspectief voor pensioenbelegger en3) Succesfactoren voor een beleggingsorganisatie

10

APG’s Investment beliefs: een selectie

• Beleggingsrisico wordt beloond

• Diversificatie is een “free lunch”

• Financiële markten zijn niet volledig efficiënt

• Er bestaat een premie voor illiquiditeit

• Beleggen voor de lange termijn loont

• Mensen en cultuur zijn kritische succesfactoren

11

Samenvatting Beleggingsstrategie

• Hoofdlijn 1: strategische portefeuille– Komende jaren bescheiden veranderingen in samenstelling portefeuille– Meer reële activa en private markten– Vergroting rentelooptijd portefeuille i.v.m. FTK– Integratie ESG-factoren* in beleggingsproces– Lange termijn focus blijft voorop staan

• Hoofdlijn 2: introductie nieuwe beleggingsraamwerk– Expliciete koppeling beleggingen en verplichtingen– Onderscheid twee portefeuilles: LHP en ROP– Focus op innovatieve beleggingsstrategieën

* ESG = factoren Environmental, Social & Governance

12

Innovatieve Beleggingsstrategieën

• Een natuurlijke volgende stap in het transformatie proces van de investeringsportfolio. Profiteren van kennis en deskundigheid binnen de organisatie

• Circa € 5 miljard beschikbaar voor innovatie strategieën

• Innovatie Comité identificeert kansrijke innovaties, prioriteert en geeft strategische initiatieven zonder een natuurlijk eigenaar in de organisatie een kans

• Criteria voor ideeën– Verhogen en/of beperken van risico’s binnen de totale portfolio– Opschaalbaarheid– Behoeft langer tijdsbestek om zich te bewijzen– Past binnen de kernwaarden van de organisatie

13

Beleggingsbeleid APG

• Lange termijn balans tussen realiseren van maximaal reëel rendement en acceptabele reële risico’s

• Brede spreiding over beleggingscategorieën, -strategieën en landen– Beleggingscategorieën, naast aandelen en vastrentende waarden ook

‘alternatives’, zoals Vastgoed, Private Equity, Grondstoffen en Hedge Funds– Strategieën, gericht op de lange termijn, specifieke sectoren en/of thema’s,

titelselectie– Wereldwijde markten, beleggingen in alle relevante regio’s en landen met grote

allocatie naar opkomende markten

• Profiteren van lange termijn horizon pensioenfonds– Innovatieve beleggingen creëren (“de winnaars van morgen”)

*: Risico: de kans dat een verwachting niet uitkomt

14

APG Assets Under Managementportfolio (March 1)

Aandelen 36.2%Private Equity 3.6%

Vastrentende waarden 33.6%Geïndexeerde obligaties 6.9%

Onroerend goed 9.2%Infrastructuur 1.1%Grondstoffen 3.3%Hedge funds 4.4%Innovatie 0.2%Other 1.5%

Beleggingsbeleid balanceert tussen een reëel rendement en reëel risico:

-Over lange termijn

-Binnen toezichtskaders

15

APG Assets Under Managementportfolio (March 1)

Regionale verde ling AuM

Overig, 4.8%

Amerika , 35.5%

Azie, 4.3%

Europa, 55.4%

16

Agenda


belegger? Het belang van:– Inflatie– Conjunctuur cycli en macro economie– Horizon effecten in risico’s


17

Belang van inflatie (reële rendementen)

• Inflatie verlaagt de koopkracht– Dit gaat exponentieel: met name belangrijk voor lange termijn

• Voorbeeld: indexatie van pensioenen– Voor een 65-jarige bestaat ongeveer een derde van pensioen

uit indexatie toezeggingen– Niet indexeren betekent dat 70% laatste verdiende loon

pensioen reduceert tot 50% hiervan

Bron: DNB Kwartaalbericht, December 2006

18

Belang van inflatie

• Zelfs een tijdelijke inflatie schok verschlechtert de reële koopkracht

EMU Inflation in Central and Inflation scenarios, % p.a

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Inflation: Central ScenarioInflation: Inflation Scenario

Real Purchasing Power

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

1.1

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Constant purchasing pow er (100% indexation)Deteriorating real purch. pow er (cum. effect): Central ScenarioDeteriorating real purch. pow er (cum. effect): Inf lation Scenario

19

Conjunctuur cycli en rendementen

Veel literatuur op het gebied van “voorspelbaarheid” van aandelen en obligatierendementen (Campbell 1987, Campbell and Shiller 1988...)

Dit betekent niet dat markten inefficient zijn (Fama 1991) Bij aandelen kan deze dynamiek bv verklaard worden door:

1. Verwachte winsten

2. Risiso premies

3. Kapitaal structuur van ondernemingen

4. Termijn structuur van rentes

Gerelateerd aan conjunctuur cycli en economische groei

20

Business cycles

Rendementen, risico’s en correlaties zijn afhankelijk van de cyclus

21

dfgfs

Bron: Dahlquist and Harvey 2001

22

Waarderingsgrootheden en cyclus

• Campbell and Viceira (2002)– Aandelen rendementen: dividend/prijs verhouding

– Obligatie rendementen: korte rente, verschil tussen lange en korte rente

• Fama and French (1989): Conjunctuur cycli– Lange termijn dividend-prijs verhouding en krediet risico premie

gerelateerd aan langere cycli– Termijn premie meer met kortere cycli

• Cochrane (1999):“This phenomenon (predictability) occurs over business cycle and longer horizons. Daily, weekly and monthly stock returns are still close to unpredictable.”

23

Implicaties voor tijdsvariatie in rendementen

Rendementsperspectief– Tactisch beleggingsbeleid

– Vinden van een optimale timing strategie is een uitdaging

Risico perspectief - Risico’s en correlaties kunnen aanzienlijk veranderen met de

beleggingshorizon

– Merton en Samuelson (1969, 1971): optimale beleggingsmixen zijn verschillend voor lange en korte termijn beleggers

– Heeft gevolgen voor strategisch beleggingsbeleid

24

Risico’s verschillen over de beleggingshorizon….

Figure 1. Annualized Percent Standard Deviations of Real Returns Implied by Quarterly VAR(1) Estimates (1952.Q-2002.Q4)

0.00%

2.00%

4.00%

6.00%

8.00%

10.00%

12.00%

14.00%

16.00%

18.00%

1 21 41 61 81 101 121 141 161 181 201 221 241 261 281 301 321 341 361 381

Horizon K (in quarters)

Ann

ualiz

ed S

tand

ard

Dev

iatio

n (%

)

Tbill

Equities

5-Year Bond

Bond Held to Maturity K

Bron: Campbell and Viceira 2005

25

....verbanden met inflatie en tussen beleggingscategorieen ook.....

-1

0

1

10

Cor

rela

tion

Correlatie reele aandelenrendementen en T-billsCorrelatie reele aandelenrendementen en grondstoffenCorrelatie aandelenrendementen en inflatie

Bron:

Hoevenaars (2008)

26

Lange termijn vs korte termijn beleggingsbeleid

• Horizon effecten in risico’s, correlaties tussen beleggingscategorieen en met inflatie

• Dit onderscheid een lange termijn belegger van een korte termijn belegger

• …en leidt tot tijdsdiversificatie binnen een beleggingscategorie: aandelen lijken minder risicovol en betere inflatie hedge op lange termijn

• Lange termijn beleggers houden niet alleen rekening met risicospreiding tussen beleggingscategorieën, maar ook met spreiding over de tijd binnen een beleggingscategorie

27

Agenda


belegger?– Inflatie– Conjunctuur cycli en macro economie– Horizon effecten in risico’s


28

Leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid

Menselijk kapitaal

(obligatie)Persoonlijk

vermogen

Persoonlijk vermogen = menselijk + financieel kapitaal

Leeftijd

FC

Financieel kapitaal (beleggen)

Start van loopbaan Pensioen

29

Leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid• Belangrijke motivatie is dat menselijk kapitaal (MK) gelijk is aan de

verdisconteerde waarde van het verwachte toekomstige arbeidsinkomen

• MK kan dus eigenlijk worden gezien als een obligatie

• MK is hoog voor jonge individuen (‘hoge’ obligatie belegging) en laag wanneer iemand de pensioenleeftijd nadert (‘lage’ obligatie belegging)

• Gevolg: meer aandelen voor jongere individuen, meer obligaties wanneer de pensioenleeftijd nadert

31

Leeftijdsafhankelijk pensioenbeleid?

• Uitdaging: beschouw pensioenbeleid vanuit verschillende voorkeuren van jongere en oudere deelnemers

• Huidige defined benefit pensioenbeleid:– Uniforme beleggingsmix voor alle leeftijden– Uniforme indexatie beleid voor alle leeftijden

• Veelbelovende route: combinatie van voordelen van intergenerationele risico deling en collectiviteit en leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid:- Jongeren hoger verwacht rendement en meer risico - Ouderen meer zekerheid

32

Tenslotte.... • APG belegt voor een hoog stabiel reëel rendement:

– Spreiden: beleggingscategorieën, strategieën en regio’s

– Mix verschuift naar reële beleggingscategorieën en private markten

– Inflatie compensatie is essentieel voor een goed reëel pensioen

• Horizon effecten in risico’s onderscheiden een lange van een korte termijn belegger:– Risicoverbanden tussen beleggingen en met inflatie

• Leeftijdsafhankelijk beleggingsbeleid is een veelbelovende route

APG’s Beleggingsbeleid Dr. Roy Hoevenaars Senior Portfolio Manager APG Investments en Universiteit...

Documents

Transcript of APG’s Beleggingsbeleid Dr. Roy Hoevenaars Senior Portfolio Manager APG Investments en Universiteit...