Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200...

36
deMens.nu Magazine | 1 vrijzinnig humanistisch tijdschrift voor de maatschappelijk geëngageerde mens Verantwoordelijke uitgever: Sonja Eggerickx januari - februari - maart 2012 | 1 ste jaargang nr. 1 “Op iemands gezicht slaan is geen vrije meningsuiting.” Johan Braeckman Scherpe schrijfsels van pdw en Anne Provoost Ontdek snel de eerste editie van dit magazine! Dossier: HARDER, FASTER, STRONGER! Over prestatiedrang en -druk in onze samenleving

Transcript of Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200...

Page 1: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 1

vrijzinnig humanistisch tijdschrift voor de maatschappelijk geëngageerde mens

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: S

onja

Egg

eric

kxja

nuar

i - fe

brua

ri -

maa

rt 2

012

| 1st

eja

arga

ng n

r. 1

“Op iemands gezicht slaan is geen vrije meningsuiting.”Johan Braeckman

Scherpe schrijfsels van

pdw enAnne Provoost

Ontdek snel de eersteeditie van dit magazine!

Dossier:

HARDER,FASTER,

STRONGER!Over prestatiedrang en -druk

in onze samenleving

Page 2: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

2 | deMens.nu Magazine

Federaal SecretariaatBrand Whitlocklaan 871200 Sint-Lambrechts-WoluweT 02 | 735 81 92F 02 | 735 81 [email protected]

hoofdredactieAnne-France KetelaerMarina Van Haeren

redactiemedewerkersOlivier BeysFranky BusscheVeerle CannootLiza JanssensSonny Van de SteeneSarah Van GaensJulie Van Garsse

eindredactieJulie Van Garsse

coördinatorSonny Van de Steene

lay-outGrafiekGroep

foto’s cover, pagina 3, 8,10, 11 en 13© Isabelle Pateer - Otherweyes

deMens.nu Magazine wordt gratis verspreid bin-nen de vrijzinnig humanistische gemeenschap.De redactie van deMens.nu Magazine is niet ver-antwoordelijk voor de inhoud van de door derdengeleverde artikels.

Onder auspiciën van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw.

Conform de wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoons-gegevens (8 december 1992) delen wij je mee dat eenaantal van je persoonsgegevens opgenomen worden inons adressenbestand.DeMens.nu zal, als houder van dit bestand, je gegevensverwerken in het kader van volgend doeleind: verspreidenvan publicaties en interne communicatie.

Op schriftelijk verzoek, gericht aan mevrouw Marina VanHaeren, algemeen directeur, Brand Whitlocklaan 87 te1200 Sint-Lambrechts-Woluwe, kan je een overzicht krij-gen van de door deMens.nu over je opgeslagen per-soonsgegevens. Onjuiste gegevens verbeteren wij op jeverzoek.

Reacties op dit nummer kan je steeds doormailen [email protected]. Deze worden, na overleg en goedkeuringdoor de kernredactie, geplaatst op de website bij de rubriek Reacties van het desbetreffende deMens.nu Maga-zine of verschijnen in het volgende deMens.nu Magazine.

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

deMens.nu Magazine | 1ste jaargang nr. 1januari - februari - maart 2012Verschijnt driemaandelijksVerantwoordelijke uitgever: Sonja EggerickxISSN 2034-6646

Lees deMens.nu Magazine waar en wanneer je wil!

Page 3: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 3

rots stellen wij je dit eerste nummer voor.Een tijdschrift geschreven op het lijf van deMens.nu. Wc-literatuur, openhaard-lectuur,

educatief leesvoer, bedtime stories, achtergrond-info of zondagnamiddagverstrooiing… Noem hetzoals je het wil, lees het vooral wanneer je het wil.

Ieder nummer neemt je mee op een tocht doorheen het levenvan mensen. Soms kort en krachtig, soms uitgebreid endiepgaand. Een tijdschrift over mensen dus. Wat ze doen.Wat voor hen zinvol is. Hoe ze zich tot de samenleving ver-houden. Feiten en levensopvattingen komen aan bod. Gedachten en opinies drijven boven. We hopen dat ze jewenkbrauwen doen fronsen of een glimlach op je gelaat toveren… We hopen dat deMens.nu Magazine voedsel voorje brein mag zijn. Dat het je kan inspireren.

Niet alleen het magazine vernieuwt in 2012, ook deMens.nuals organisatie innoveert. Onder het motto ‘meer mensen meer zin’ streeft deMens.numeer dan ooit naar een groei en versterking van het (georga-niseerd) vrijzinnig humanisme. We willen het daarbij ook meersmoel geven. Waarom? Om een stapje dichter bij ons doel tekomen: mee vormgeven aan een samenleving waarin iedermet respect voor elkaar gelukkig kan zijn.

Sonny Van de Steene

deMens.nu Hier is ie dan.

R.I.P. UVV-info,

lang leve

Magazine

van de redactie

Page 4: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

4 | deMens.nu Magazine

inhoud

6

8

14

Dossier

Harder, Faster, Stronger!Over prestatiedrang en –druk in onze samenleving

Harder, sneller, sterker. Onze maatschappijgaat dezer dagen in overdrive. ‘Meer’ isdaarbij het sleutelwoord. We moeten steedsmeer en we willen steeds meer. Nog een diploma, beter presteren, meer verdienen.Maar ook nóg een hobby, extra sporten,een wereldreis maken, een gezin stichten…en ten slotte: graag nog meer tijd voor ons-zelf. Maar volgens de volkswijsheid kan jeniet alles willen. Onze honger naar meer isniet alleen een aanslag op onszelf, ookonze omgeving draagt hier de gevolgenvan. In het dossier van dit gloednieuwe Magazine belichten we de verschillende aspecten van een samenleving onder hoogspanning.

13

UITNEEM-BARE KATERN24 PAGINA’S

Page 5: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 5

6 Markant

8 Onderhuids“Ik ontken het bestaan van het manneke op de maan.”Interview met Johan Braeckman

Bij deMens.nu13 Dagschotel20 Vrijwilligers van bij ons22 Ingezoomd30 Actua

Aan de frigo - O.a. ULteam: consult en advies voorlevenseindevragen

Jongeren boven!18 Gedachtestreepje14 Jong.nu

Jonghumanisten Gent zetten hun tanden in de mens.Interview met Tessa Colpaert, Levi Haeck en IreneTassyns

Gedachten zijn vrij17 De mening

Wat is grappig? De mening van Jan Hautekiet overhumor

19 Column pdw34 Column Anne Provoost

Wetenschap24 Onder de loep

Jongeren wantrouwen medemens. Onderzoek van InPetto peilt naar eenzaamheid, vertrouwen en verbon-denheid bij jongeren

26 EurekaVliegers leveren energie van de toekomst

27 Breinpijn

28 Van de bovenste plank

35 Cartoon

36 Er is een huisvandeMens in je buurt!

17

18

19

24

22

26

34

foto

: © B

art M

ussc

hoot

Page 6: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

6 | deMens.nu Magazine

Zet ‘m op?Vlaamse jongeren gebruiken steeds minder vaakeen condoom. Dat blijkt uit een onderzoek datgevoerd werd door de Universiteit Gent. Slechts51,5 procent van de ondervraagde jongeren zoueen condoom gebruikt hebben tijdens de laatstegeslachtsgemeenschap. Bij de ontmaagding kwamer bij 73,1 procent nog wel een condoom aan te pas. De daling is vooral op-merkelijk bij meisjes van 13 en 14 jaar, wat verklaard wordt door het succesvan de pil. Deze biedt echter geen bescherming tegen soa’s. Hierdoor neemtde verspreiding van chlamydia onder heterojongeren gestaag toe.

Bron: De Standaard, 3 december 2011

[Geen] scheet in een flesEen Brits-Canadees onderzoeksteam heeft ontdektdat haringen een genieuze manier hebben om ge-heime boodschappen aan elkaar over te brengen. Zelaten windjes waarvan het geluid een toonhoogteheeft die onhoorbaar is voor andere vissen.

Bron: De Morgen, 25 oktober 2011

Wie in Groot-Brittannië zijn organen afstaat, krijgt een goedkope begrafenis. Dat stelt deBritse Raad voor bio-ethiek voor, een onafhankelijk liefdadigheidsfonds gespecialiseerd

in de analyse van het gezondheidsbeleid. Volgens het voorstel zou de National HealthService (NHS) de begrafenis terugbetalen van iedereen die toestemt om na zijn dood

een of meerdere organen af te staan. De Raad denkt hierbij aanbedragen tussen 1.500 en 5.000 pond (1.725 tot 5.750 euro).

Hiermee hoopt het liefdadigheidsfonds meer mensen te overtuigenom hun organen af te staan. De persoon in kwestie heeft zelf geen baat bij de

financiële tegemoetkoming, maar sceptici vrezen dat terminaal zieken in sommige fami-lies onder druk zullen gezet worden om te tekenen voor orgaandonatie.

Bron: De Morgen, 12 oktober 2011

Een hart voor een begrafenis

Over naar schatting tien jaar zal je je computerscherm kunnenmeedragen op… je oogbol! Met behulp van een speciale con-tactlens zal je virtuele beelden kunnen projecteren in je gezichts-veld. Dat meldt ingenieur Babak Amir Parviz van de Universiteitvan Washington in Seattle. De mogelijkheden van de lens zijn eindeloos: zo wordt verloren lopen verleden tijd dankzij de virtuelekaart voor je ogen en kan je tijdens saaie vergaderingen rustig jemailtjes lezen of je Facebook-profiel checken. Parviz heeft alvasteen proefmodel ontworpen waardoor we ons in de nabije toe-komst in de film The Terminator kunnen wanen.

Bron: Het Nieuwsblad, 23 november 2011

Hasta la vista, baby

markant.

Markant bundelt merkwaardige,opzienbare en grappige artikelsuit de media.

Page 7: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 7

Google TranslateIn een persbericht van het kabinet van de Brusselse bur-gemeester Freddy Thielemans stond het volgende telezen: “De Stad Brussel is om te investeren in stedelijkevernieuwing wijken onveilig. De persconferentie is om de-tails van het programma van acties te bedoelen en kunt ualle transacties in de wijkcontract te ontdekken.” Vertalersdie een spontane sollicitatie naar het kabinet sturen,maken vermoedelijk een behoorlijke kans op een job.

Bron: De Morgen, 8 november 2011

In het Vaticaan verslikte men zich in dekoffie toen de reclamecampagne van tex-tielproducent United Colors of Benettonwerd bekendgemaakt. Op de affiches zijnwereldleiders en geestelijke leiders te ziendie elkaar kussen onder de slogan Unhate.Dat Benedictus XVI de Egyptische imamAhmed al-Tayeb een tong draait, be-schouwde het Vaticaan als een “grove be-lediging”. Als gevolg op deze reactie werdhet beeld uit de campagne verwijderd.

Bron: De Morgen, 16 november 2011

Jezus de marketeerHet Britse controle-orgaan voor reclame, ASA, heeft Jezus verbo-

den om te figureren in een reclame-adver-tentie van Phones 4U. Het gsm-bedrijf hadde zoon van God in april 2011 gebruikt omhun “miraculeuze kortingen” aan te kondi-

gen. Een knipogende Jezus met opgestokenduim zou volgens ASA beledigend zijn voor

de christelijke gemeenschap. “Christenenkunnen zich er ernstig door geschoffeerd

voelen”, klinkt het.

In godsnaamIn de gevangenis van Andenne berokkenden200 muitende gedetineerden voor 100.000euro schade. Dit gebeurde nadat de directiehad aangekondigd dat de gevangenen nietlanger samen mochten bidden in de gang.Tijdens de gebedsstondes blok-keerde de moslimbe-volking dedoorgang enzorgde volgensde directie voorte veel overlast.Als reactie op debeslissing van dedirectie werd alleskort en klein gesla-gen, brand gesticht enwaterschade veroorzaakt.

Bron: De Standaard, 7 december 2011

Met alle Chinezen…Je post versturen vanuit deruimte? Je kunt het zo gek nietbedenken of het is mogelijk inChina. Fans van ruimtepostversturen hun brief elekronischnaar een speciaal e-mailadresvan de Chinese post. De pos-terijen mailen de post op hunbeurt door naar het ruimtesta-tion Tiangong-1, waarna demails worden teruggestuurdnaar een postkantoor opaarde. Na deze omslachtigeprocedure belanden de brievenin een speciale enveloppe meteen intergalactische postzegelin de brievenbussen van de be-stemmelingen. Het is sinds eenjaar ook mogelijk om brievendie nu geschreven worden, pasin 2020 te laten afleveren.

Bron: Metro, 6 december 2011

Roze olifantenEen aantal spirituele sekten en newagebewegingen zijnblijkbaar de wanhoop nabij. In een poging om zieltjes tewinnen, maken zij gebruik van illegale stoffen die hallu-cinerend werken. Het Informatie- en Adviescentrum in-zake schadelijke sektarische organisaties (IACSSO)waarschuwt dat het fenomeen zich nu ook in Belgiëvoordoet. Het aantal meldingen gaat in stijgende lijn.De twee stoffen waar het om gaat, ayahuasca eniboga, zijn erg gevaarlijk. InPeru is hier reeds eenvrouw aan gestorventijdens een spi-rituelestage.

Judaskus

Bron: De Morgen, 15 oktober 2011

Bron: Het Laatste Nieuws, 7 september 2011

Page 8: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

8 | deMens.nu Magazine

Ik ontkenhet bestaan

van hetmanneke

op de maan

Interview met Johan Braeckman

Page 9: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

“Hij leerde zijn volk kritisch denken.” Luguber, een grafschriftbedenken voor een springlevende professor. En toch is datwat bij ons opkomt als we Johan Braeckman, professor Wijs-gerige Antropologie aan de Universiteit Gent, lezingen ziengeven of zijn jongste boek lezen: De ongelovige Thomas heefteen punt. Een handleiding voor kritisch denken. Toch koestertBraeckman niet de illusie om zijn publiek van vandaag opmorgen op andere gedachten te brengen. “Maar misschienkan ik een zaadje planten”, zegt hij. “Misschien beseffen men-sen: ‘die man heeft geen verborgen agenda, hij is geen radi-caal, hij werkt niet voor Big Pharma… Hij zegt dat dus enkelomdat hij denkt dat zijn argumenten op zich waardevol zijn.’Daar doe ik het voor.”

deMens.nu Magazine | 9

Atheïst tot in de kist

Ja, ik ben atheïst. Meer specifiek een vrijzinnig humanist zoals wedie in Vlaanderen kennen: een atheïst met humanistische waarden.Want je kan natuurlijk ook atheïst zijn en niet humanistisch. Je kanatheïst zijn en fascist.

Atheïst, geen agnost?Agnosticisme wekt de indruk dat god kan bestaan of dat hij nietkan bestaan: de kansen zijn fiftyfifty. Agnosten menen dat ze dit nietkunnen weten en er dus ook geen mening over kunnen hebben.Zo zit het volgens mij niet in elkaar. De argumenten voor het niet-bestaan van god zijn veel sterker dan voor zijn bestaan. Of er intel-ligent leven bestaat op andere planeten, daarover ben ik agnost.Het valt niet uit te sluiten, maar ik weet het niet. Maar over het man-neke op de maan ben ik geen agnost. Bewijzen dat het niet be-staat, kan ik natuurlijk niet. Dat kan nooit. Maar dat betekent nietdat er vijftig procent kans is dat het wel bestaat. God zit eerder inde categorie van het manneke op de maan.

Ik hou wel van de boutade dat een atheïst in zijn ontkenning vangod gewoon één god verder gaat. Niemand gelooft nog in Wodan,Zeus of Thor en bijna niemand gelooft in de god van andere cultu-ren. Een atheïst zegt: “Ik geloof ook niet in de god van mijn cultuur”.

Probeer je mensen daarvan te overtuigen? Ik geef les over atheïsme, ik houd lezingen, ik schrijf boeken… Dusja, in zekere zin probeer ik mensen te overtuigen, maar ik doe nietaan zieltjes winnen. Ik ben geen getuige van Jehova voor de vrij-zinnigheid en ik bel niet bij mensen aan de deur. Ik geef inzichtenen bied alternatieven in de stille overtuiging dat redelijker denkenzich zo verspreidt.

Leidt dat soms tot conflicten?Van nature ben ik niet iemand die het conflict opzoekt of zich snelkwaad maakt. Ik tracht ook genoeg tijd te nemen om mijn ideeënuiteen te zetten. Dat vermijdt misverstanden en conflicten. De on-derwerpen waarmee ik bezig ben - religieuze, sceptische, ethischeen wetenschappelijke thema’s -, zijn lastige zaken die tijd en nuancevragen. Bij een discussie over de hoofdstad van Frankrijk neem jeeen atlas, je zoekt het op en de kous is af. Meningsverschillen overlevensbeschouwing of zingeving zitten complexer in elkaar.

Ik verwacht ook niet dat mensen naar mij luisteren en na twee mi-nuten roepen: “Je hebt gelijk!”. Ik wil wel vermijden dat ze zichkwaad maken en zich gekwetst voelen. Ik hoop vooral dat ze hetgevoel krijgen dat ik dingen zeg die het overwegen waard zijn. Zoword ik zelf ook het liefst benaderd. Ik verander ook niet van ge-dacht omdat iemand vijf minuten tegen mij staat te roepen.

Veerle Cannoot - foto’s: © Isabelle Pateer

onderhuids

Page 10: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

10 | deMens.nu Magazine

Vrijheid als hoogste goed

Zelfbeschikkingsrecht in een medische context houdt mij sterk bezigen vrijheid van meningsuiting vind ik ook enorm belangrijk. De heisarond de Deense cartoons en recenter de aanslag op Charlie Hebdo,daar lig ik wel van wakker. Misschien is vrijheid van expressie eenbetere term dan vrijheid van meningsuiting. Zo geeft kunst als PissChrist van Andres Serrano niet per se een mening weer. Dat is eenfoto van een pot urine met een kruisbeeld in. Voilà!

Is vrijheid van expressie absoluut?Ik vind sommige kunstwerken onnozel, slecht zelfs, maar dat is deprijs die we betalen voor een samenleving met vrijheid van expres-sie. Dan moet je ook dingen toelaten die kwetsend, dom of onwe-tenschappelijk zijn.

Ook een boek dat de Holocaust ontkent, moet kunnen. Ik bentegen de wet die dat verbiedt. Het is aan historici om daar objec-tieve kennis over te verspreiden. Zo bestrijd je pseudowetenschapen pseudogeschiedschrijving. Je moet mensen niet afdreigen metde wet of met politiegeweld. Er moet zoveel mogelijk kunnen ge-zegd en geschreven worden, zelfs als het kwetst. Ook als het mijkwetst, of erger nog, mijn moeder. Maar zelfs dat is geen argumentom censuur in te voeren. Want je weet wel waar je begint, maarniet waar je eindigt. Als ik een ander beperkingen kan opleggenomdat wat hij zegt kwetsend is voor mij, dan kan morgen iemandroepen dat ik hem kwets en mij zo het zwijgen opleggen.

Waar ligt de grens?De vrijheid van expressie op de helling zetten omdat mensen zichgekwetst kunnen voelen, is gevaarlijk. Maar daarom moet alles nietzomaar kunnen. Zo vind ik Wikileaks onverstandig. Dan kan je netzo goed het recept voor een atoombom online gooien. Met som-mige informatie moet je voorzichtig omspringen. Complete trans-parantie van informatie is nefast.

“Wetenschappelijk onder-zoek vernietigen is geenvrije meningsuiting. Op andermans gezichtslaan, is ook geen vrijemeningsuiting.”

Page 11: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 11

Er moeten dus grenzen zijn, maar ik wil ze zo ver mogelijk naar ach-teren schuiven. Oproepen om fysieke schade toe te brengen is eenduidelijke grens. Iedereen mag mij aanvallen op mijn ideeën, maarals iemand die zich gekwetst voelt door mijn uitlatingen oproept ommijn huis in brand te steken, dan is dat een brug te ver. Dat is mis-bruik van de vrijheid van meningsuiting. Bij de vernietiging van dataardappelveldje in Wetteren werd het argument vrijheid van me-ningsuiting ook misbruikt. Wetenschappelijk onderzoek vernietigenis geen vrije meningsuiting. Op andermans gezicht slaan is ookgeen vrije meningsuiting.

Durf denken!

Eigenlijk ben ik nogal sceptisch over mijn eigen kritisch denken.Over dat van anderen trouwens ook. Een van de belangrijkste evo-lutiebiologen van onze tijd, Robert Trivers, onderzoekt al dertig jaarbedrog en zelfbedrog vanuit evolutionair perspectief. Daaruit blijktdat ons brein over een groot vermogen tot zelfbedrog beschikt. Endat is nog zacht uitgedrukt. Je mag dat vrij letterlijk zien als een be-paald deel van het brein dat andere delen misleidt of onderdruktopdat de waarheid niet aan het licht komt. Dat zelfbedrog zorgt erblijkbaar voor dat we beter zijn in het bedriegen van anderen.

Je gelooft je eigen leugens Ja, want mocht je zelfbedrog gemakkelijk kunnen spotten, dan zou hetniet veel zin hebben. Het is zoals met een placebo: het werkt best alsje niet weet dat het een placebo is. In de praktijk zie je voortdurend datmensen zichzelf bedriegen. Over hun relatie, kinderen, gezondheids-toestand, toekomstverwachtingen, sociale status… En de buitenwereldstaat vaak verbaasd toe te kijken: “Gelooft hij dat nu echt zelf?”.

Hoe meer inzicht ik krijg in die mechanismen van zelfbedrog, hoemeer ik vrees dat ik er ook niet aan ontsnap. De krachten van zelf-bedrog zijn veel groter dan we kunnen inschatten en corrigeren.

Waarover heb je jezelf ooit bedrogen? (denkt diep na) Wereldschokkende voorbeelden heb ik niet. Of ik besef het nogniet. Ik heb relaties gehad waarvan ik had kunnen weten dat ze ei-genlijk ten dode opgeschreven waren, maar waarmee ik tegenbeter weten in toch bleef doorgaan… Hetzelfde met bepaalde am-bities. Zo volgde ik als kind pianoles. Ik weet nog dat er voor mijeen kind van een jaar of tien les had. We kregen dezelfde stukken,maar dat kind speelde die veel mooier en had er veel minder moeitemee. Eigenlijk moest ik mij op dat moment realiseren: “Dit is mijnding niet. Ik kan beter een taal gaan leren.”. Waarschijnlijk wist ikdat ook wel, maar toch bleef ik piano spelen.

Bemin je naaste als jezelf

Maakt liefde blind?Vanuit evolutionair oogpunt is liefde, bij heteroseksuele mensen,zeker niet blind. Wat vrouwen aantrekkelijk vinden in een man enmannen in een vrouw is zinvol. Verliefd zijn is immers de eerste stapin een evolutionair project: een kind grootbrengen. Jonge vrouwenworden verliefd op oudere mannen, maar jonge mannen vallen nietop oudere vrouwen. Dat is geen toeval en heeft niets te maken metsociale constructies, cultuur of reclame. Jonge vrouwen zenden im-mers vruchtbaarheidssignalen uit en zijn dus meer in trek bij man-nen. Wereldwijd is de belangrijkste reden waarom mannen hunvrouw verlaten nog altijd de onvruchtbaarheid van de vrouw.

Blinde verliefdheid betekent net dat mensen meer naar uiterlijkekenmerken kijken dan naar karaktereigenschappen. Een man wordtverliefd op een knappe, jonge vrouw met, helaas, een rotkarakter.Dan is hij blind in die zin dat hij niet snapt dat hij met haar niet ge-lukkig zal worden. Zijn verliefdheid zorgt voor een tunnelvisie: hijkan alleen nog aan haar denken, heeft weinig eetlust, last van eenone-track-mind. Het is een vorm van gekte. Maar evolutionair ge-

“De argumen-ten voor hetniet-bestaanvan god zijnveel sterkerdan voor zijnbestaan.”

onderhuids

Page 12: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

12 | deMens.nu Magazine

sproken heeft het wel zin om dat te ervaren, want mocht die tun-nelvisie niet optreden, dan zou de mens zich nooit binden. Hij moetdoor zijn brein bedrogen worden om zich te kunnen focussen opéén persoon.

Wanneer verdwijnt die blinde verliefdheid?Na een paar jaar gaat het vanzelf over, want iedereen kan zich ver-gissen en moet de kans krijgen om zijn fout te herstellen. Evolutio-nair gesproken is het niet goed om een heel leven smoorverliefd teblijven op iemand die het niet waard is. Dus als je na drie à vier jaarmerkt dat je niet de juiste hebt gekozen, kan je er nog vanaf gera-ken. Je maakt als het ware een evaluatie: is de investering hetwaard om ze verder te zetten? Dat is belangrijk, want een kindgrootbrengen vraagt een zeker engagement, dus eens je er aanbegint, moet de relatie een tijdje duren.

Eén voor allen, allen voor één

Zijn er groepen mensen waarmee je je sterk verbondenvoelt?Ik ben begaan met mensen die geïndoctrineerd worden. Vooral deindoctrinatie van kinderen raakt mij. We vinden het perfect normaalom alert te zijn voor kindermisbruik en -verwaarlozing en om daartegen te reageren. Maar als het over religieuze of politieke indoctri-natie gaat, krijgen we blijkbaar koudwatervrees. Ik heb het lastigmet de ouderlijke vrijheid om kinderen om het even wat wijs temaken.

Waarover ben je zelf ooit van mening veranderd?

Over verschillende dingen… (denkt na) Ik ben pessimistischer geworden over de integratie van - een lelijkwoord dat we beter zouden vermijden - allochtonen. Toen ik twintig

was, dacht ik dat integratie één of twee generaties zou duren. Ikkende dat vanuit de Verenigde Staten: immigranten komen toe enna één generatie zijn die kinderen Amerikaans. Met de immigrantenin Europa lukt dat niet. Zo zou je verwachten dat de derde en vierdegeneratie Turkse of Marokkaanse meisjes geen hoofddoek meerdragen. In Amerika is het ondenkbaar dat de derde of vierde gene-ratie zich kleedt volgens de voorschriften van het Ierland of Schot-land van hun overgrootouders. Ja, op de nationale feestdag lopende Ieren een dag in het groen en dragen de Schotten een rok, maardaar blijft het bij.

Natuurlijk gaat het dan om migratie uit Europa. Met moslims ligt hetin de VS ook moeilijker. Ik spreek daar geen oordeel over uit, maarhet is duidelijk dat dit meer en meer voor problemen zorgt. Ik dachttrouwens ook dat het racisme bij ons vanzelf zou wegebben, maarer is een heel andere dynamiek ontstaan. En ooit, als geëngageerdestudent, was ik tegen kernenergie en fan van Greenpeace. Nu benik over genetisch gemodificeerde organismes (ggo’s) en kernener-gie helemaal anders gaan denken. Misschien ben ik fout, maar ikben gelukkig dat ik van mening ben kúnnen veranderen. Dat is opzich een goed teken.

“Verliefd zijn is de eerstestap in een evolutionairproject: eenkind groot -brengen.”

De ongelovige Thomas heeft een puntEen handleiding voor kritisch denkenJohan Braeckman & Maarten BoudryHoutekiet, ISBN: 9789089241887zie Van de bovenste plank pagina 28

onderhuids

Page 13: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 13

6u34:

7u40:

8u14:

8u30:

9u18:

9u20:

9u30:

10u53:

11u19:

12u00:

12u05:

12u35:

16u30:

18u15:

19u00:

23u13:

DagschotelPlat du jour

Dish of the day

AgendaAgendaAgenda

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

Nele Deblauwevrijzinnig humanistisch

consulent

huisvandeMens Ieper

Met een langgerekte

“Mamaaa!” word ik

uit het bed getild. De peuter des

huizes heeft mijn wekker compleet

overbodig gemaakt.

Aha, de koffers worden

geleverd! Nu nog even

wachten op de bestelde

inhoud. Binnen twee

weken stelt het huis-

vandeMens zijn eerste

rouwkoffer voor. Span-

nend!“Drink je melk op!”, “Neem je schoenen

uit de kast!”… Ons kind wordt vast

en zeker even gek van mijn orders, als

ik van zijn getalm! Ziezo, de tekst voor de

plechtigheid is klaar.

Tijdens de lunchklets ik met m’ncollega’s over koetjes

en kalfjes.

Ook ’s namiddagskruip ik in de pen.

De deadline voormijn column in een

lokaal vrijzinnig magazine nadert.

Naar bed, eindelijk.

Drukke werkdagen zijn

leuk maar ook vermoeiend,

vooral in zwangere toestand…

Vanavond een vergadering, dus ik begin

een uurtje later te werken. Ik breng de

zoon naar school.

Ik start met het schrijven van een tekst

voor een huwelijksplechtigheid.

Bureau opruimen,computer uitzet-ten en naar huis.

Eten, kind in badsteken, nog een verhaaltje voorlezen…

Andere mensendrinken koffie, ikdrink cola light.Zonder zou ik dedag niet doorkomen.

Een verslaving, noemen ze dat.

E-mail checken.

Hup, de auto in en naar het werk! De

rit duurt 45 minuten, behoorlijk lang,

maar na zes jaar ben ik het pendelen

heel gewoon. Ik gebruik de tijd in de

auto om mijn dag in gedachten te

overlopen, inspiratie voor teksten te

sprokkelen…

Ik vertrek naar het overleg met de vrijwil-

ligers van Vrijzinnig Centrum De Bezatse.

Op de agenda staat de activiteitenplan-

ning voor 2012. Er liggen verschillende voor-

stellen op tafel: van een mediterrane

avond tot een voorstelling

met een woordkunstenares.

We sluiten de avond af

met een goedgevuld en

gevarieerd programma.

Iedereen content!

Mevrouw V. belt. Ze

vraagt uitleg over de

wilsverklaringen die ze

wil invullen. Ze vindt

het allemaal erg ingewikkeld. We maken

een afspraak in het

huisvandeMens, zodat

ik haar de goede weg

kan ophelpen.

Page 14: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

14 | deMens.nu Magazine

JonghumanistenGent zetten hun tanden in de mens

Interview metTessa Colpaert,Levi Haeck enIrene Tassyns

Page 15: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 15

Je bent jong en je wilt wat… filosoferen met leeftijdsgenotenover waarden en levensbeschouwing. Maar waar kunnen jongeren dit doen? De nood om met leeftijdsgenoten na tedenken over de zin van het leven, belangrijke waarden en hoedie te uiten in de dagelijkse bezigheden bracht drie enthousias-telingen bijeen. Samen richtten ze Jonghumanisten Gent op.Met de leuze Zet je tanden in de mensen tonen ze waarvoorze zich willen engageren: het humanisme, waarbij de menscentraal staat. Op een koude avond in oktober bezochten wehen tijdens één van hun vele voorbereidende vergaderingen inde gezelligste kroeg van Gent, het Geuzenhuis. We luisterdennaar wie zij zijn, wat hen drijft en waar ze van dromen.

Drie jonge wolven uit het Gentse hebben elkaar gevonden in eengemeenschappelijk doel: het oprichten van een humanistische jon-gerenbeweging, Jonghumanisten Gent.

Irene Tassyns (26 jaar) werkt al een tijdje als vrijwilliger bij Hujo. Zeis er hoofdanimator, instructeur in het vormingsteam en netwerkerinternationale relaties. Naast haar vrijwillig engagement probeert zeook nog wat cultuur op te snuiven en verre reizen te maken. In hetberoepsleven is zij loopbaanbegeleider.

Tessa Colpaert (17 jaar) is sinds vorig jaar actief bij Hujo. Ze volgteen artistieke opleiding in Gent en is vooral bezig met filosofie enpolitiek. Daarnaast gaat ze graag naar lezingen, theater en muziek-voorstellingen.

Levi Haeck (15 jaar) volgt humane wetenschappen op school. Zijninteresses gaan uit naar politiek, filosofie en de mens. Het huma-nisme is zijn levensstijl. Zo probeert hij zichzelf steeds in twijfel tetrekken en wil hij zichzelf verbeteren op het vlak van de rede. Mo-menteel maakt Levi een fictiefilm over pedofiele priesters.

Wat bracht hen samen?Irene, Tessa en Levi delen dezelfde interesses en houden er een-zelfde levensvisie op na. Bovendien hebben ze alledrie zin in méér,in filosoferen met leeftijdsgenoten.

Levi: Ik ken niet veel mensen van mijn leeftijd die filosoferen overhet leven. Als ik op daar school over begin, reageren de meestenonverschillig. Weinig van mijn klasgenoten volgen mij in die interes-ses en dat vind ik jammer. Irene: Ik denk dat jongeren wel degelijk geïnteresseerd zijn in dezethema’s, maar er gewoon geen platform voor krijgen of zich te on-zeker voelen om hun mening te verkondigen of om vrij na te den-ken. Dat willen we dan ook bereiken met Jonghumanisten Gent:jonge mensen samenbrengen om te filosoferen en te discussiëren.Levi: Wij willen in de eerste plaats de jongeren prikkelen om na tedenken over de mens en de toestand in de wereld via het huma-nisme. We gaan dat doen aan de hand van activiteiten, bijeenkom-sten, vergaderingen, discussies, debatten…

Zingeving voor dummies Aan visie ontbreekt het deze jongeren zeker niet, aan organisatie-talent evenmin. Een eerste activiteitenreeks kreeg de naam zinge-ving voor dummies. Wat de jongeren daarmee willen bereiken,vertellen ze ons zelf.Irene: Via de reeks zingeving voor dummies willen we kennismakenmet verschillende levensbeschouwingen. We willen de mensen dieéén van deze strekkingen aanhangen, beter leren kennen. De into-lerantie lijkt immers spijtig genoeg toe te nemen. Door over elkaarte leren, begrijpen we elkaar ook beter: deze activiteiten verruimenonze kennis over hoe anderen in het leven staan.

Liza Janssens

jong.nu

Page 16: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

16 | deMens.nu Magazine

Levi: Vrijzinnige organisaties zijn er om atheïsten te laten voelenhoe gelovigen denken. Er is immers niet altijd een strikte scheidingtussen gelovigen en niet-gelovigen. Er is wel een verschil, maar hetzijn allen mensen. Het humanisme kan hen samenbrengen. Tessa: Het is vooral belangrijk dat we kritisch zijn tegenover ande-ren en onszelf. We zijn niet alwetend. Het is net andersom. We zijnallen op zoek naar het wat, het hoe en het waar. Irene: In deze reeks wordt een ervaringsdeskundige als sprekeruitgenodigd. Tessa: We vragen hoe hij/zij de eigen levensbeschouwing beleeft.We willen weten hoe die persoon denkt over geloven, over ritue-len… Dit doen we in een open gesprek, met interactie van het pu-bliek. Levi: Het is vooral de bedoeling dat we de mooie kant van de religiein kwestie aan bod laten komen. Neem nu de islam, daarvan ken-nen we vooral de sharia, de onderdrukking van de vrouw… Maarik denk dat de islam ook een mooie kant heeft en die wil ik lerenkennen. Tessa: We zijn nieuwsgierig en willen bijleren opdat we een gefun-deerde mening kunnen vormen. We willen geen statements maken.Het is belangrijk dat we tegenover iedereen kritisch zijn en in deeerste plaats tegenover onszelf.Levi: Religie zal er altijd zijn, het is een deel van de mens. Duswaarom zouden we er ons van afsplitsen? We kunnen beter sa-menwerken.Irene: Met open armen verwelkomen we mensen op onze activi-teiten, gelovig of niet gelovig. Hoe meer verschillende mensen, hoemeer materiaal om te filosoferen.

‘t ImpressieperspectiefNaast de boeiende reeks zingeving voor dummies organiseren dezedrie jonge wolven ook nog een andere activiteitenreeks: ‘t impres-sieperspectief. Irene: Zingeving voor dummies is een activiteitenreeks waarbij wede ander ontmoeten en leren kennen. Met ‘t impressieperspectiefreflecteren we over onszelf: wie ben ik, wat zijn belangrijke waardenvoor mezelf, hoe zie ik de toekomst en wat vind ik van de samen-leving? Samen met enkele psychologen en vormingswerkers stelik stimulerende workshops samen die deze topics behandelen.

En verder...Irene: Project Humanisme wordt een samenwerkingsverband tus-sen verschillende humanistische organisaties. Er komt een sta-eens-stil-actie met Boomerang-kaartjes. We organiseren eenhumanistisch kunstenfestival in oktober 2012, waarbij we jonge cre-atievelingen hun talenten laten botvieren op het thema buren. Ge-woon Gordijn Gegluur hebben we het genoemd. Want burenhelpen bij het in elkaar zetten van een kast of het lenen van een busmelk. Maar toch is het enorm vervelend als ze iedere avond hun in-boedel verschuiven of roddelen in de gang. De goede en slechtedingen van het samenleven met je buur komen in dit kunstenfestivaltot hun recht.

Mocht je geïnteresseerd zijn in één of meer van deze activi-teiten: www.jonghumanisten.be

“Wij willen in de eerste plaats de jongeren prikkelenom na te denken overde mens en de toestand in de wereldvia het humanisme.”

Levi Haeck

Levi

Tessa

Irene

jong.nu

Page 17: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 17

“Zoals er vrijheid vanmeningsuitingmoet zijn,moet er ookde absolutevrijheid van delach zijn.”

De mening van Jan Hautekiet over humor

WAT IS GRAPPIG?

Hihihi.

[radiomaker & muzikant]foto: © Bart Musschoot

Sommige dingen zijn wetenschappelijk niet te definiëren. Gelukkig maar.Humor is zo een domein, waar zowel aan de kant van de zender als aan die van de ont-vanger talloze culturele en sociologische factoren bepalen of de vonk overslaat. Niet teoverzien hoeveel criteria daarin meespelen. Dat heeft niet zozeer met de kwaliteit of spits-heid van de humoruiting te maken, maar vooral met het referentiekader waarbinnen dehumorconsument opereert.

Mijn ouders hadden een bijzonder en open gevoel voor humor, maar hen ontging het bij-zondere van bijvoorbeeld Koot en Bie, waar ik tot op vandaag elke keer dubbel van lig.Dat heeft alles te maken met de tijdsgeest waarnaar de vele typetjes van Koot en Bie re-fereren. De pseudo-vrijdenkende post-68-generatie was voor Koot en Bie een onuitputte-lijke bron voor rake observaties en typeringen van lieden die in al hun zelfvoldaanheid enovertuiging van het eigen gelijk, makkelijk te doorprikken en te imiteren waren. Als je ineen andere epoque bent opgegroeid, is het moeilijker.

Over de vele stand-upcomedians die ons land rijk is, ga ik me niet uitlaten, want dat istoch maar een zaak van persoonlijke smaak. Je kunt je suf discussiëren over de al danniet geestigheid van deze of gene oude of nieuwe stand-upcomedian of komiek. Het klikt,of het klikt niet: zo simpel is het, en meer moet er niet achter gezocht worden.

En ja, gevoel voor humor zal wel te maken hebben met opvoeding, gender, zelfvertrouwen,zelfrelativering. Op het gevaar af me op glad ijs te begeven: mannen en vrouwen lachenwél vaak om hetzelfde, maar soms zijn er momenten waarop je voelt dat vrouwen ietsnuchterder zijn en de humor ergens niet van inzien, terwijl mannen als echte speelvogelswel hun tijd kunnen stoppen in absolute onnozelheid. Heeft één van beide de sleutel totwat grappig is en wat niet? Gelukkig niet. Laat dat vooral ook zo blijven. Zoals er vrijheidvan meningsuiting moet zijn, moet er ook de absolute vrijheid van de lach zijn.

Zijn er dan geen grenzen aan humor? Het gezond verstand leert me dat de persoonlijkebelediging niet de fijnste uiting van geestigheid is. Maar verder moet elke sociale, profes-sionele, religieuze of andere gemeenschap sterk genoeg in de schoenen staan om mee tekunnen lachen als een cartoonist of stand-upcomedian een loopje neemt met haar sym-bolen of principes. Dat is namelijk volgens mij de perfecte stresstest voor een systeem,geloof of maatschappijbeeld. Als dit humoristen aan het denken zet, moet het wel zijn dathet prikkelend genoeg is, en als het in staat is zichzelf te relativeren, dan is het weerbaar.

Maar de állerbeste humor is voor mij de humor die niet georkestreerd is, niet voorbedacht.De toevallige samenloop van omstandigheden, de uitspraak die in combinatie met een si-tuatie op de lachspieren werkt, de momenten van kleinmenselijkheid waarop mensen zich-zelf op een milde wijze in hun hemd zetten en, last but not least, de verspreking die tot deverbeelding spreekt: het zijn voor mij de zaligste momenten waarop échte humor ontstaat.

de mening

Page 18: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

18 | deMens.nu Magazine

“Sorry, maar water in wijn veranderen?”

gedachtestreepje

Loes: “Ik vond het enigszins onwennig, want ik kende die persoon.Het is dan moeilijk om dingen te vertellen die echt tegenstrijdig zijnmet zijn/haar geloof.”

Lorien: “Mijn gelovige zei iets heel vreemd: na de dood komen weallemaal bij god terecht, gelovig of niet, goed of slecht. We krijgendan de keuze om naar de hemel of de hel te gaan. Voor mij kan datsimpelweg niet. Ik durfde daar echter niet op ingaan, want ik hadschrik dat mijn geïnterviewde mij zou aanvallen.”

Ian: “Ik had dat dus totaal niet. Mijn oma was keivriendelijk en heelblij dat ik haar wou interviewen. Ze werd ook niet boos, maar dis-cussiëren was wel onmogelijk: neen bleef neen. Welk argument ikook aanbracht, haar antwoord was steeds hetzelfde: ze geloofdeer niet in.”

Julie: “We merken dat gelovigen zichzelf sterk tegenspreken. Zozeggen ze dat god almachtig is maar tegelijk benadrukken ze tij-dens hun verdediging het omgekeerde. Of ze stellen dat ze gelovenin de evolutietheorie, maar beweren dat demens niet kan afstammen van de apen. Hetis best frustrerend om een discussie temoeten voeren met gelovigen.”

Loes: “Vele gelovigen hebben hun geloof van thuis uit meegekre-gen en ik snap wel dat sommigen heel hun leven dat geloof volgen.In hun jeugd was dit een houvast. Het zou ook een schande kunnenbetekenen voor de familie om dat geloof te verlaten.”

Julie: “Je kunt wel loskomen van je geloof. In het lager heb ik zesjaar godsdienst gevolgd en ik nam al die verhaaltjes aan. Ik denkdat ik ook wel in god geloofde. Maar als je ouder wordt, begin jedaarover na te denken en kom je tot de vaststelling dat god nietkan bestaan.”

Elien: “Mijn gelovige was heel streng katholiekopgevoed, maar nu is ze in de zeventig en zegtze dat haar geloof verflauwd is door televisie-programma's.”

Ian: “Ik denk dat mensen nu durven nadenken over het geloof,vroeger mocht dat niet. Toen had de kerk meer macht.”

Julie: “Vroeger waren er ook nog niet zoveel wetenschappelijkebewijzen dat god niet bestond.”

Ian: “Als je logisch kannadenken, dan geloof jeniet. Sorry, maar als jedenkt dat water in wijnkan veranderen...”

Zelf geloven deze jongeren “in niets”. Geloof doet hen denken aangodsdienst. Men verkoos het begrip: vertrouwen hebben in. Ze heb-ben vooral vertrouwen in zichzelf, vriendschap, liefde, wetenschap…

Gedachtestreepje werpt een blik op degedachten van jongeren tussen twaalfen achttien jaar. Tijdens een klasge-sprek vragen we hen wat zij denkenover vrijzinnig humanistische waarden.Deze jaargang volgen we de leerlingenniet-confessionele zedenleer in hetzesde middelbaar van het KoninklijkAtheneum Halle.

Liza Janssens

Jongeren over vrijzinnig humanistische waarden

De leerlingen moesten een gelovige interviewen, dit is hun reactie:

ýEenýklasývolýýmeningenýýýinýHalle.ýý

Page 19: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 19

“Spendeer in de derde graad van het secundair on-derwijs een van de twee lesuren godsdienst of ze-denleer aan een vergelijking met anderegodsdiensten of levensbeschouwingen.” Dat stel-den Jean-Jacques De Gucht (Open Vld), LuckasVander Taelen (Groen!) en enkele andere Vlaamsevolksvertegenwoordigers voor. De reactie van MiekeVan Hecke, kenau van het katholiek onderwijs, in DeZevende Dag liet er geen twijfel over bestaan dat zeaan de hoofdzonde genaamd Gramschap ten prooiviel: ze liep rood aan, begon steeds luider te pratenen keek naar De Gucht junior met een blik die lietvermoeden dat ze hem nog het liefst met een paarstevige tikken van een meetlat of een hengst meteen goed gemikte bordwisser had laten kennisma-ken. Vooraleer hem voor een stevig standje naarhaar kamer te sommeren, wellicht. Double entendrenot intended.“Het lijkt een beperkt voorstel maar het is een pre-cedent... Ze willen neutraal onderwijs, dat is heteinde van de katholieke scholen”, aldus ‘t mokkendMieke.

Inderdaad, mevrouw Van Hecke, het gaat om neu-traal onderwijs en hoezeer ik mij ook gewillig inbochten wring om dat op een of andere manier eenongunstige ontwikkeling te vinden, het lukt mij niet.Het tegengesputter over “de in de grondwet gega-randeerde vrijheid van onderwijs” of de dooddoener“de lessen godsdienst hebben nu al aandacht voorandere levensbeschouwingen” ten spijt, blijf ik vin-den dat religie en onderwijs zich tot elkaar verhou-den als de ballon tot de egel: ik zie geen enkelemanier waarop die twee tot een voor beide partijenbevredigend samenspel kunnen komen.

Hoe kan men overigens in vredesnaam geloof on-derwijzen? Geloof houdt immers impliciet in dat ergeen twijfel bestaat. En twijfel en de dingen in vraagstellen zijn precies zaken die inherent zijn aan dewetenschap en noodzakelijk voor het vergaren vankennis en inzicht. Wetenschap hoort daarom deenige basis van het onderwijs te zijn en op die basiskan geen enkel geloof gedijen. Er is ook geen en-kele valabele reden te bedenken waarom we als sa-menleving nog energie zouden investeren in hetcreëren van katholieken, moslims, protestanten,hindoes of getuigen van Jehova enzovoort... Of inhet in stand houden van de middeleeuwse opvattin-gen die aan al deze religieuze overtuigingen tengrondslag liggen.

De verongelijkte reactie van mevrouw Van Hecke –als zou het recht op vrije keuze inzake levensbe-schouwing en haar instituut in het bijzonder laffelijkworden aangevallen – klinkt een beetje hypocriet inhet licht van de door diverse religies aangevuurdeen zorgelijk oprukkende onzin genaamd intelligentdesign, of creationisme volgens Saatchi & Saatchizoals ik het graag mag noemen. Aanhoudende, enmet donderpreken doorspekte pleidooien voor hetop scholen officieel aanbieden van een scheppings-verhaal als alternatief voor Darwins evolutieleer zijnlegio, niet enkel in de Verenigde Staten maar ooksteeds vaker bij ons in de Lage Landen.

Ik ken daarentegen geen enkele wetenschapper dieregelmatig op de poorten van kerken, moskeeën,synagogen of boeddhistische tempels staat te bon-zen met de slogan: “het is allemaal onzin!”. De we-tenschap heeft geen bekeringsdrang. Omdat zeweet: zonder haar zat men in bovenstaande gebou-wen nog altijd bij het licht van toortsen te bidden totDe Grote Imaginaire Vriend in de Hemel. (pdw)

Page 20: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

20 | deMens.nu Magazine

willigersVrijvan bij ons

AnoukLeys38 lentes

FrankStappaerts

57 lentes

ErikSwaenepoel

62 lentes

HannahVanbelle

24 lentes

DeMens.nu, haar huizenvandeMens, haar lidverenigingen en haar Franstaligezusterorganisatie Centre d’Action Laïque steunen op de inzet van vrijwilligers.Het georganiseerd vrijzinnig humanisme in België kan niet zonder. Wat deze vrijwilligers doen is heel divers. We stellen enkele van onze onmisbarekrachten voor…

Sonny Van de Steene

1 2 3 4

-

Page 21: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

vrijwilligers van bij ons

deMens.nu Magazine | 21

HannahVanbelle

24 lentes

1

Is vrijwillig bestuurslid bijStudiekring Vrij Onderzoek(VO). VO is een studentenor-ganisatie verbonden aan deVrije Universiteit Brussel(VUB).

Zes jaar geleden koos ik alsstudent bewust voor deVUB. Het woordje ‘Vrije’boeide me. Ik sloot me aanbij VO. Ik leerde er veelmensen kennen die uitgaanvan dezelfde waarden als ik.Het bleek een inspirerendeomgeving waarin ik kongroeien in mijn denken enmijn organisatietalent verderkon ontwikkelen.

Iets wat ik nooit zal vergeten,is het debat over de toe-komst van de muziekindus-trie. We strikten grote namenals Herman Schueremans enMilow. Nog maar twintigwas ik, maar wat een adre-naline raasde er doorheenmijn lijf. Milow was nog nietsuperbekend, maar troktoch een meute gillendemeisjes aan die, telkens hijiets zei, zachte kreetjes in deaula loslieten. Ook de jaar-lijkse deelname aan de Lesbian and Gay Pride blijftbij, waarbij we mee parade-ren naast de bus van deMens.nu.

* * *

ErikSwaenepoel

62 lentes

2

Is o.a. vrijwillig vrijzinnig hu-manistisch consulent voorde ziekenhuizen van Roese-lare en Izegem

Als orthopedagoog was iktijdens mijn professioneleloopbaan vooral bezig metleerlingenbegeleiding. Toenik met pensioen ging wou ik,als dank voor alle kansen dieik gekregen had, iets terug-geven aan de gemeenschap,maar dan liefst in het kadervan mijn vrijzinnig humanisti-sche filosofie en rekeninghoudend met mijn verwor-ven vaardigheden: kunnenluisteren, begeleiden encoördineren.

Onlangs werd ik als consu-lent opgeroepen voor eenbezoek in een ziekenhuis. Depatiënt vertelde me hoe ver-rast hij was toen iemandhem een tijdje geleden decommunie was komen aan-bieden. Bleek dat de ver-pleegster zijn verzoek totbezoek - zonder de enve-loppe te openen - gewoonhad geklasseerd bij de aan-vragen voor een communie.Pas na terecht protest vande patiënt ontdekte men dathij eigenlijk iets heel anderswou, waarna ik werd opge-roepen. Er is dus nog heelwat werk aan de winkel.

* * *

FrankStappaerts

57 lentes

3

Is vrijwilliger bij de vzw Hu-manistisch Vrijzinnige Radio(HVR). HVR verzorgt de we-kelijkse uitzending van HetVrije Woord op Radio 1.

Als vrijwilliger voor HVR doeik zo’n beetje van alles:planningen opstellen, af-spraken maken met de VRT,interviews afnemen, samen-stelling en montage van deuitzendingen… Ik ben vrij-williger omdat ik het vrijzin-nig humanistischgedachtegoed bekend wilmaken.

Een anekdote? Het eerstewat in m’n hoofd lijkt op teborrelen zijn vervelende din-gen. Ik denk dan aan diekeer dat ik te snel reed omtoch maar op tijd te kunnenzijn, waardoor ik m’n rijbe-wijs kwijtspeelde. Of aan deVRT-computer die crashtenet voor de uitzending volle-dig klaar was, waardoor weopnieuw konden beginnen.Maar toch blijft het makenvan radio een leuke bezig-heid: je komt met veel men-sen in contact en bijna elkeweek moet je je in een anderthema inwerken. Ook leuk isdat je geregeld door mensenwordt aangesproken die eenuitzending hebben gehoorden het boeiend vonden.

* * *

AnoukLeys38 lentes

4

Is vrijwilliger bij De Maak-bare Mens vzw. De Maak-bare Mens vzw werkt rondmedische en biotechnologi-sche ontwikkelingen.

Ik ben geïnteresseerd in ont-wikkelingen op het vlak vangezondheid en genees-kunde en de ethische vra-gen die hiermee gepaardgaan. De Maakbare Menswerkt rond thema’s die meboeien: orgaandonatie,kunstmatige bevruchting,medicalisering, genetica,plastische chirurgie, hetbrein, stamcellen...

In bijberoep ben ik consul-tant voor bedrijven die me-dische hulpmiddelen maken(mijn hoofdberoep is leer-kracht niet-confessionelezedenleer), waardoor ik da-gelijks nieuwsbrieven in mijnmailbox krijg van medischeorganisaties zoals het RIZIVen MediPlanet, maar ookvan het Belgisch Staatsblad.Ik ben voor het delen van in-formatie, een naar mijn aan-voelen vrijzinnighumanistische ingesteld-heid. Relevant nieuws stuurik dus door naar De Maak-bare Mens. Zij filteren hieruitbruikbare info. Ik ben zo-doende een doorgeefluikje.

* * *

Page 22: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

22 | deMens.nu Magazine

Willemsfonds organiseert de eerste editie van “Het betere boek”zaterdag 8 oktober 2011 - Liberaal Archief in Gent

En de publieksprijs gaat naar… Vurige tong van Ann De Craemer!

Zwijgt en doe voort!

Iene miene mutte…

“Ik dacht nooit dat mijn

enige kind zo zou worden!”

klaagde de moeder. “Ik weet

niet welke slechterik mijn

lieve spruit zo om de tuin

heeft geleid.”

“Niemand heeft mij om de

tuin geleid”, antwoordde het

kleine visje. “Ik ben zelf slim

genoeg en ik kan nadenken.

Ik heb ogen en ik kan zien.”

Ann De Craemer leest voor uit

haar boek Het kleine zwarte visje

Veerle Cannoot - foto’s: © Tini Cleemput

Page 23: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 23

En in Ledeberg wonen van die types die jein andere gemeentes niet tegenkomt. InSint-Martens-Latem zal je ze niet vinden. Jo Van Damme over zijn roman Ledeberg

Marion Bloem of Naema Tahir?

Bruid van de doodNaema Tahir

Het geweten van onze strafpleitersMargot Vanderstraeten

Meer dan mannelijkMarion Bloem

LedebergJo Van Damme

Iedereen die zelf maar eenkruimel verantwoordelijkheiddraagt in onze samenlevingzou dit boek moeten lezen.Wat zeg ik?! Iederéén zou ditboek moeten lezen! Etienne Vermeersch over De on-gelovige Thomas heeft een puntvan Johan Braeckman & MaartenBoudry

Etienne, Etienne, Etienne…Oh, tiens le bien!

ingezoomd

Page 24: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

24 | deMens.nu Magazine

Vanaf januari tot en met april 2011 bevroeg jeugddienst In Petto1.761 jongeren over vertrouwen, eenzaamheid en verbondenheid.Dit gebeurde in samenwerking met het trendspottend collectiefTrendwolves. “Wij wilden vooral te weten komen hoe jongeren huneigen werkelijkheid ervaren”, zegt Dominique Verschuren, verant-woordelijke informatie en vorming bij In Petto en redacteur van hetConnected-onderzoeksrapport. Online en via veertien middelbarescholen en jeugddiensten werd een gestructureerde vragenlijst ver-spreid. Achteraf mochten honderd jongeren de onderzoeksresul-taten becommentariëren. Uit dit panel blijkt dat eenzaamheid ondertieners een groot taboe is.

De ondervraagde jongeren zijn tussen 12 en 21 jaar. 72,4 Pro-cent bevindt zich echter in de leeftijdsgroep van 15 tot 18 jaar.Men dient de grootte van de steekproef in het achterhoofd tehouden wanneer deelgroepen worden besproken. Zo woont73,9 procent van de 1.761 jongeren bij beide ouders en zijn erevenveel respondenten, net als hun ouders, geboren als Belg.Verder dient men rekening te houden met sociaal wenselijke ant-woorden.

Jongeren wantrouwen medemensVeel jongeren wantrouwen andere mensen. Dat blijkt uit Connected, het in oktober verschenen onderzoeksrapport vanjeugddienst In Petto over eenzaamheid, vertrouwen en ver-bondenheid bij jongeren. Vooral jongeren van een vreemdeorigine en jongeren die alleen zijn, stellen zich argwanend op.Tien procent van de ondervraagden voelt zich ook vaak een-zaam. “Ze vragen echter alarmerend weinig om hulp”, zegtDominique Verschuren, redacteur van het rapport. Sarah Van Gaens

In Petto peilt naar eenzaamheid, vertrouwen en verbondenheid bij jongeren

Page 25: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 25

Weinig vertrouwenDe helft van alle ondervraagden vertrouwt anderen niet. Het wan-trouwen is kleiner bij jongeren waarvan de ouders niet uit elkaar zijnen groter bij jongeren die alleen of in een instelling wonen. Ook zijdie zeggen in een grootstad te leven, hebben weinig vertrouwen inhun medemens. Opvallend is ook dat meisjes wantrouwiger zijndan jongens.“Door deze houding zouden jongeren wel eens geencontact meer met de buitenwereld maken en zo hun verbonden-heid met de samenleving verliezen”, vreest Verschuren. De jongerenzelf relativeren volgens hem de resultaten: dat ze kritisch zijn, wilniet zeggen dat ze asociaal zijn.

Eenzaamheid68 Procent van de ondervraagden voelt zich wel eens eenzaam.“Dat is heel normaal”, zegt Verschuren. Wat hij wel alarmerendvindt, is dat 10,4 procent dikwijls of voortdurend met dit gevoel wor-stelt. Van deze groep wantrouwt bijna drie vierde andere mensen. Jongeren zeggen dat ze eenzaamheid op zich niet als een pro-bleem ervaren, maar wel dat ze er moeilijk met anderen over kun-nen spreken. Eén op de zes doet dit zelden of nooit.

Als de ondervraagden eenzaam zijn en ze zoeken contact, dansms’en ze meestal. Daarnaast chatten of praten ze vaak met vrien-den, of wenden ze zich tot hun ouders. Vrijwel geen enkele respon-dent doet beroep op een leraar. Dit is volgens Verschuren ergverontrustend omdat jongeren heel wat tijd op school doorbrengen.Hij vermoedt dat ze school louter beschouwen als een plek waarze moeten presteren en waar ze beoordeeld worden op hun kun-nen. Die machtsverhouding tussen leerkracht en leerling is natuurlijkniet bevorderlijk voor het vertrouwen.

Eenzaamheid en verbondenheid55,5 Procent van de jongeren surft dagelijks op het internet. Maarnaast online vrienden hebben de meesten genoeg vrienden in hetechte leven. Jongeren beschouwen online vrienden wel minder alséchte vrienden.

Hoe eenzamer echter de jongeren, hoe onstabieler hun vriend-schappen. Ook omgekeerd voelen respondenten wiens vriend-schappen niet lang duren en jongeren die niet snel een nieuwerelatie aangaan, zich vaker eenzaam. Een goede band met de ou-ders helpt tegen eenzaamheid.

Jongeren van een andere origine Van de jongeren die net als hun ouders in België geboren zijn, ver-trouwt 56,4 procent andere mensen. Respondenten van een an-dere origine zijn argwanender. Ongeveer één op de zeven vertrouwtanderen niet. Deze jongeren zijn nauwelijks eenzamer dan Belgen.

Meer dan driekwart van de ondervraagden die net als hun oudersin België zijn geboren, voelen zich volledig Belg. Zeven op de tienjongeren die meerdere nationaliteiten hebben of later Belg zijn ge-worden, doen dit absoluut niet. “Deze jongeren hebben geen bandmet de Belgische cultuur omdat zij zich niet ontvangen en geac-cepteerd voelen”, aldus Verschuren.

En nu?Het Connected-onderzoek vormt de basis voor een Connected-jongerenmagazine en -vormingspakket. Beide tools zullen vanaf fe-bruari verkrijgbaar zijn via de webshop van In Petto.

Wat is In Petto?

In Petto is een jeugddienst voor informatie en preventie.Met hun werking willen zij het welzijn van adolescentenbevorderen door middel van onderzoek, vorming en in-formatieverspreiding. Zij richten zich in de eerste plaatsnaar jongeren, maar trachten eveneens beleidsmakerste bereiken, net als iedereen die regelmatig met jonge-ren in contact komt.

“Zijn mensen te vertrouwen? Dat weet ik eigenlijk niet. Aan sommige mensen kun je alleszeggen. Maar menselijk egoïsmekomt snel naar boven en dan zijnmensen toch vaker minder te vertrouwen.”

Jongere tijdens het panelgesprek

onder de loep

Page 26: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

26 | deMens.nu Magazine

een motor en haalt hij de vlieger terug binnen. Daarvoor gebrui-ken we twee procent van de gegenereerde energie. En dan be-gint de hele cyclus opnieuw.”

HoogvliegerZijn vliegers een mirakeloplossing in de energiewereld? “Kan best”,meent Reinhart. “De vliegers in mijn masterproef hadden een span-wijdte van twintig meter en konden daarmee dezelfde hoeveelheidenergie opwekken als een windturbine: twee megawatt. Dat is ge-noeg voor tweeduizend gezinnen. Maar de kost per kilowattuurschommelt slechts rond drie cent, net als bij de goedkope energieuit steenkool, terwijl je voor energie uit windturbines twaalf cent be-taalt. Dat komt door de lage onderhoudskosten. Ook moet er geengrond betaald worden en zijn er geen limieten voor de waterdiepte.Bovendien zijn vliegerinstallaties zeer milieuvriendelijk.”

Zie je ze vliegen?“In de Verenigde Staten kan je al vliegers spotten vanaf 2013. DeEU moet eerst nog een aantal regels veranderen. Zo zijn onbemandevliegtuigen slechts toegelaten tot vijftien kilo. De KU Leuven heeftsowieso geen marktdoelstelling, maar grotere onderzoeksteams inDuitsland en Nederland wel. Daarnaast proberen ook commerciëlebedrijven als eerste met vliegerenergie naar buiten te komen. Het iseen hype van jewelste. Logisch, want geef toe, vliegers zijn tochecht de max?”

Meer info: www.highwind.be

Vergeet kustlijnen volgebouwdmet gigantische windturbines.De toekomst is gevleugeld. Tur-bines zouden immers perfectvervangen kunnen worden doorvliegers. Dit zijn geen wilde jon-gensdromen, maar pure weten-schap. In het onderzoeksprojectERC Highwind aan de KU Leu-ven wordt hard gewerkt aan deenergievliegers. Temidden vande buitenlandse bollebozen zitde 22-jarige Reinhart Paelinck. In

2010 ontwikkelde hij in zijn masterproef een totaalconcept rondenergie uit vliegers, in Leuven test hij hoe dit in de praktijk wordt ge-bracht.

Gespot op het strandReinhart: “Vliegerenergie werd al in 1980 bedacht door een Ca-lifornische ingenieur, maar pas in 2001 werd het concept echtopgevist. Het idee is simpel: bij onze tests in Leuven hangen weeen vlieger, net als op het strand, aan een kabel. Die kabel zitvast aan een generator, die zich – door middel van een boei -op zee bevindt. Dankzij vleugelkleppen kunnen wij de vlieger be-sturen. Door te bewegen, ontwikkelt de vlieger trekkracht en rolthij de kabel verder af. Die kracht zet de generator om in stroom.Wanneer de kabel volledig is afgerold, verandert de generator in

Vliegers leverenenergie van detoekomstNucleaire rampen, torenhoge elektriciteitsrekeningen, uitputting van natuurlijke

grondstoffen. Onze energiehonger vormt een steeds grotere uitdaging voor

mens en planeet. Soms ligt de oplossing echter waar je ze niet verwacht. De

jonge Vlaming Reinhart Paelinck werkt, samen met een onderzoeksgroep aan

de KU Leuven, aan het opwekken van energie uit… vliegers! Julie Van Garsse

eurekaR

einh

art P

aelin

ck

Page 27: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 27

Breinpijn Speel mee en maak kans op een leuke prijs!Vul snel de sudoku of het kruiswoordraadsel in en stuur je oplossing voor 29 februari 2012 [email protected] (vemeld in het onderwerp “Oplossing Breinpijn”), of met de post naardeMens.nu, Brand Whitlocklaan 87, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe. Je kan je antwoordenook faxen op het nummer 02 735 81 66. Vermeld volgende gegevens: Voornaam, Naam, Geboortedatum, Geslacht, Adres en de Oplossing(het sleutelwoord van de puzzel of de gele lijn in de sudoku).Er worden telkens zes winaars gekozen: drie voor het kruiswoordraadsel en drie voor de sudoku.Iedere winnaar krijgt 2 boeken: De ongelovige Thomas heeft een punt van Johan Braeckman enMaarten Boudry; en Het kleine zwarte visje van Samad Behrangi In het volgende nummer publiceren we de oplossingen en de namen van de winnaars.

Voornaam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Geboortedatum:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M V

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sleutelwoord puzzel:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gele lijn sudoku:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Op

loss

ing

vo

rig

num

mer

:

Sle

utel

woo

rd:V

ER

AN

TWO

OR

DE

LIJK

HE

IDS

ZIN

De

win

naar

s va

n he

t kr

uisw

oord

raad

sel (

UV

V-in

fonr

. 6,

201

1) z

ijn:

Bal

dew

ijns

Kim

uit

Gin

gelo

m,

Van

Ake

n V

ivia

ne u

it H

effe

n, G

osse

Lind

a ui

t Oos

tdui

nker

ke, L

aver

gne

Sta

f uit

Ant

wer

pen-

Mer

ksem

en

Sm

ets

Eric

uit

Tess

ende

rlo.

Zij k

rege

n he

t boe

k D

e ku

nst v

an h

et k

ieze

nva

n S

heen

a Iy

enga

r.

of

Page 28: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

28 | deMens.nu Magazine

De auteurs slagen er in vrij complexe the-ma’s op een begrijpelijke en vlotte manieraan de man te brengen. Ze richten zichmet deze handleiding voor kritisch denkenduidelijk niet tot hun vakgenoten, maar totmensen zoals jij en ik.

Een grote verdienste van deze publicatie is datmensen niet als idioten afgeschilderd wordenomdat ze er een bizarre overtuiging (of twee)op nahouden. De auteurs benadrukken datkritisch denken niet in de menselijke genen in-gebakken zit. Wel integendeel: kritisch denkenmoet je leren en dat blijkt niet zo gemakkelijk.Het is verfrissend om de ene keer te kunnendenken “zijn er echt mensen die dat gelo-ven?!” om een hoofdstuk verder de wenk-brauwen te fronsen met het idee “nee, hierzitten jullie écht fout. Ik weet gewoon dat ditwél zo is” maar tegelijkertijd hard aan het twij-felen te slaan. Want als het boek één bood-schap heeft, is het wel deze: we zijn allemaalzeer onderhevig aan geloven in onzin.

Kan je niet wachten tot je het boek in han-den hebt, neem dan al een kijkje op dewebsite: www.ongelovigethomas.be

[vc]

De ongelovige Thomas heefteen puntEen handleiding voor kritisch denkenJohan Braeckman en Maarten BoudryHoutekiet, 2011

ISBN: 9789089241887

HabibiCraig ThompsonOog & Blik/De Bezige Bij, 2011

ISBN: 9789054923299

Acht jaar na Een deken van sneeuw brengtCraig Thompson zijn nieuwe graphic noveluit. Habibi speelt zich af tussen heden enverleden in een Arabisch land. Een liefdes-relatie rijpt tussen Dodola en Zam, tweeaan hun lot overgelaten wezens. Hun wegis echter bezaaid met obstakels.

Thompson toont met Habibi zijn bezorgd-heid over de crisis van onze planeet.Tegen een achtergrond van droogte envervuiling zijn de personages voortdurendop zoek naar water en zuiverheid. De strip -roman is een aanklacht tegen het kapita-lisme dat niet alleen het milieu maar ookde mensen bederft. Manier om te overle-ven in deze harde wereld: verhalen. Alseen moderne Sheherazade vertelt DodolaZam Bijbelse verhalen in koranversies.

De auteur heeft zich duidelijk verdiept in desymboliek van de Arabische cultuur, meteen scherp oog voor detail. Dat maakt vanHabibi niet alleen een meesterwerk maarook een werk op zich. Temidden van deprachtig kronkelende pennentrekken dreigthet verhaal immers te verdrinken.

[jvg]

boekboek

Van de bovenste plank

afbe

eldi

ng: ©

201

1, C

raig

Tho

mps

on, O

og &

Blik

/De

Bez

ige

Bij

Page 29: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 29

“Wat is die andere wereld? De wereld ishier, waar we nu zijn.” Wanneer het zwartevisje aan zijn moeder vertelt dat het wilzien waar de beek eindigt, reageert zestomverbaasd. Het visje is er echter vanovertuigd dat er ook een andere manier isom op deze wereld te leven. Helemaal al-leen trekt het naar de zee.

Met dit sprookje over moed en vrijheidprotesteerde de Iraanse leraar SamadBehrangi (1939-1967) tegen het repres-sieve regime van de shah, wat hem zijnleven kostte. Tijdens de Iraanse revolutiescandeerde men: “De weg van Samad isonze weg, Samad is onze leraar”.

Ann De Craemer vertaalde het beroemdesprookje in het Nederlands. Haar vlottevertelstijl maakt deze allegorie voor het ver-langen naar vrijheid toegankelijk voor jongen oud. De eenvoud van het verhaal sluitperfect aan bij de uitgepuurde tekeningen.Het kleine zwarte visje is een pareltje: kleinen fijn, en bestand tegen de tand des tijds.

[jvg]

Het kleine zwarte visje Samad Behrangi – vertaling: Ann De Crae-mer – illustraties: Korneel DetailleurLannoo, 2011

ISBN: 9789020998085

In Vurige tong neemt Ann De Craemer onsmee naar het Tielt van de jaren tachtig ennegentig. Ze doet uit de doeken hoe verte-genwoordigers van de katholieke kerk erplezier in scheppen mensen angst aan tejagen met duivel en verdoemenis. De pas-sage over de voeten van het Christusbeelddie ze moet kussen, toont haarscherp demachtswellust die in menig katholiekboegbeeld schuilging.

Ann De Craemer schrijft scherp en snedig.De situaties die ze schetst zijn bij momen-ten wrang, maar de onderliggende ironietovert vaak een glimlach rond je mondhoe-ken. De moed waarmee Ann De Craemereen kat een kat noemt, of in dit geval zusterFrancis zuster Francis, dwingt bewonderingaf. Ze had voor de makkelijke weg kunnenkiezen door pseudoniemen op de persona-ges te plakken. Niemand had er haarscheef voor bekeken. Trouw aan haar af-keer voor “de terreur van de angst”, kiest zeer echter voor om haar nek uit te steken enhem dan maar meteen ver uit te steken.

[vc]

Vurige tongAnn De CraemerDe Bezige Bij, 2011

ISBN: 9789085423188

Na zijn succesfilm Ben X, levert Nic Balthazar zijn tweede langspeelfilm. Tot al-tijd is gebaseerd op het waargebeurde ver-haal van Mario Verstraete, een socialist dievoor een euthanasiewet in België pleitte.

In het begin van de film zien we jongevrienden die genieten van het leven: Thomas, Mario, Lynn en Speck. Enkelejaren later wordt er bij Mario multiple scle-rose vastgesteld. Zijn beste vriend Thomas, die het ondertussen tot dokterheeft geschopt, steunt hem. Mario strijdtvoor de invoering van een euthanasiewetin België. Uiteindelijk verkrijgt hij het rechtom waardig te sterven.

De rollen van Mario en Thomas wordenvertolkt door Koen De Graeve en GeertVan Rampelberg. De film verschijnt net opeen moment dat het debat rond de uitbrei-ding van de euthanasiewetgeving hevigwoedt.

[svg]

Tot altijdRegisseur: Nic BalthazarActeurs: Koen De Graeve, Geert Van Ram-pelberg, Lotte PinoyIn de zalen vanaf: 25 januari 2012

boekfilm boek

Speel mee met Breinpijn (p.27) en maak kans om de boeken De ongelovige Thomas heeft een punt en Het kleine zwarte visje te winnen.

Page 30: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

30 | deMens.nu Magazine

Het huisvandeMens Bree is er voor jou!

Vanaf heden vind je ook een huisvandeMens in Bree. Op dinsdag en donderdag kan je erterecht van 9u tot 16u30 voor info,plechtigheden, begeleiding, activitei-ten… vanuit een vrijzinnig humanisti-sche invalshoek.

huisvandeMens BreeOpitterstraat 203960 Bree T 089 73 05 00 F 089 73 05 [email protected]

GEZOCHT!

Kan jij je inleven in andermans moeilijkheden?

Sta jij open voor andere opvattingen en levens-

wijzen? Wil je je minimum 4 uur per week vrij-

maken? 3 maal JA? Tele-Onthaal is iets voor

jou!

Tele-Onthaal stelt haar telefoonlijn (106) 24 uur op 24

open voor iedereen die in alle anonimiteit wil praten

en biedt ook anonieme gesprekken aan via chat. Via

telefoon of internet praat je over alle mogelijke pro-

blemen, van de A van alcohol over de R van relatie

tot de Z van zelfdoding.

Wie zich kandidaat stelt, volgt een opleiding en ge-

niet ook nadien blijvende ondersteuning en vorming.

Zin om mee te werken? BEL 106 of MAIL naar

[email protected]

Meer info ook op www.tele-onthaal.be

ULteam

Consult en advies voor levenseinde-vragen: “Uitklaring Levenseindevra-gen-team”

Het Uitklaring Levenseindevragen-team(ULteam) is bedoeld voor patiënten (enhun familie) met vragen rond het levens-einde. De consultatie kan zowel op eigeninitiatief van de patient of zijn familie alsop verwijzing van een arts of zorgverle-ner. Mits instemming van de patientwordt steeds teruggekoppeld naar debehandelende arts. Naast het inrichtenvan een interdisciplinaire consultatie inhet Academisch Medisch CentrumWemmel zijn ook ligdagen beschikbaar inhet UZ Brussel.

ULteam wordt mee gepatroneerd doorde VUB-leerstoel “Waardig Levenseinde”van deMens.nu en wordt ondersteunddoor een adviesraad die toeziet op dekwaliteit van het maatschappelijk dienst-betoon, de zorgverlening, de training vanprofessionelen en de wetenschappelijkebegeleiding.

Academisch Medisch Centrum WemmelJ. Vander Vekenstraat 1581780 WemmelEnkel op afspraakT 078 05 01 [email protected]

aan de frigo

De ULteam-consultatieruimte

te Wemmel

Page 31: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 31

Vrijheidsfestival libertésdes

De elfde editie van het Vrijheidsfestival was alweer een succes. Ditjaar mocht het festival ongeveer 21.000 belangstellenden ontvangen,naar schatting 2.000 meer dan vorig jaar. Dat zangeres en mensen-rechtenactiviste Marianne Faithfull op de affiche prijkte, was alvastgeen slechte zet.

Aan de hand van een tentoonstelling, optredens, documentaires, debatten entheaterstukken willen de organisatoren, deMens.nu en Bruxelles Laïque, elkjaar opnieuw de mensenrechten belichten.

Deze editie stond in het teken van mythen en utopieën. Een van de organisa-toren, Didier De Swert van het huisvandeMens Brussel, licht toe: “De mediaheeft de macht van de mythe in handen. Zij kiezen wat ze vertellen. Daarommaken wij actuele thema’s bespreekbaar waar elders geen forum voor is enbrengen we wanpraktijken in beeld die steeds verdraaid of geminimaliseerdworden. Door de mythes te doorbreken informeren we mensen en zetten wehen aan het denken. We willen dat ze hun utopieën trachten te verwezenlijkenom zo tot een betere wereld te komen.”

In deze context werd er dit jaar extra aandacht besteed aan de ArabischeLente. Ook de prostitutie van jongetjes in Afghanistan sinds de val de Talibanwerd aan de kaak gesteld. De bekende funkgroep uit de Amerikaanse getto’s,George Clinton & Parliament Funkadelic, zorgde voor een vrolijke afsluiter.

Het Vrijheidsfestival kadert binnen een breder project waarbij men ook viascholen en sociale organisaties mensen bewust maakt van wat er zich eldersin de wereld afspeelt.

Aan de reacties achteraf blijkt dat het publiek erg enthousiast was. De Swert:“De mensen apprecieerden de focus van het festival. Zij waren vaak ergonder de indruk van wat ze zagen en hoopten op meer opmerkzaamheid enverzet tegen deze wanpraktijken. Het evenement wint ook steeds meer aanbekendheid bij Nederlandstaligen.”

Het is alvast uitkijken naar de volgende editie in november volgend jaar.

“Mythen doorbreken, utopieën verwezenlijken”Didier De Swert licht het Vrijheidsfestival 2011 toe

Film © 2011 Vrijheids Festival des libertés Quentin Van der Vennet

Jeugd © 2011 Vrijheids Festival des libertés Quentin Van der Vennet

Marianne Faithfull © 2011 Vrijheids Festival des libertés Quentin Van der Vennet

actua

Sarah Van Gaens

Page 32: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie
Page 33: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 33

Page 34: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

34 | deMens.nu Magazine

scheutigheid, overlading en vermorsing. Zelfs wie inzijn schooltijd geen catechese heeft gevolgd, voeltde regels van de offerande intuïtief aan. Een duuroffer is doeltreffender dan een goedkoop. Een bloe-dig offer is doeltreffender dan een pijnloos. Een on-schuldig slacht-offer beter dan een zondig. In ieder van ons zit religieus denken verdrongen.Het uit zich op onbewaakte momenten, als we on-gerust zijn, bijvoorbeeld, of onzeker over wat detoekomst brengt. Denkbeelden die sinds het beginvan de mensheid in ons brein staan gebrand flakke-ren op, en het vergt bewuste omgang met hetwaanidee om het te onderdrukken. Een van diewaanideeën is dat je moet geven om te krijgen.(“Voor wat hoort wat”, in de woorden van een be-roemde burgemeester.) De kaars heb ik die ochtend niet gebrand. Ik hebhem in mijn lade teruggelegd om mezelf eraan teherinneren dat je ook kunt krijgen zonder te geven.En dat je ook kunt geven zonder te krijgen. We ver-tellen het elkaar niet genoeg, misschien omdat wehet maar nauwelijks durven te geloven. Als wegeven en krijgen met elkaar blijven verbinden, vooronszelf en voor de generaties na ons, voeden weeen misverstand van tienduizend jaar oud. Dan ver-geten we de betekenis van onbaatzuchtigheid, enhouden we de baan open voor dwangmatig ge-marchandeer.

Als mijn lief richting de afdeling radiologie van hetziekenhuis vertrekt, doe ik de voordeur achter hemdicht. Hij wil niet dat ik meega. “Het is vast allemaaltoch maar loos alarm”, heeft hij gezegd, dus ik blijfthuis; ik heb genoeg werk te doen. Maar die ochtend werk ik natuurlijk niet. Ik loop teijsberen en doorzoek mijn lades. Ik voel een on-weerstaanbare drang om iets te doen wat zelfs inmijn kindertijd al uit de mode was: ik wil een kaarsjebranden. En geen waxinelichtje, want dat is tegoedkoop. De menselijke soort is vast van alle speciën demeest vrijgevige. We begrijpen al vanaf jonge leef-tijd: om iets te bereiken moet je geven, aanbieden,offeren. Het leven is marchanderen. Een free lunchvind je alleen maar in een muizenval. Als het goedgaat in je leven, dan heb je dat verdiend. Gaat hetslecht, dan heb je allicht niet genoeg geïnvesteerd,en moet je een tandje bijsteken, meer je best doen,guller schenken, steeds weer volgens het Latijnseprincipe van do ut des: ik geef opdat u mij iets te-ruggeeft.“Brrrr”, zegt de atheïst in mij als ik de lucifer aan-strijk. Niet omdat ik een sacraal gebaar automatischmet religie associeer; ik laat me een mooie, beteke-nisvolle rite niet zo snel afpakken. Zoals ik tegenmijn lief wil kunnen zeggen “ik houd mijn vingersgekruist” en “ik bid voor je”, wil ik nog een brandof-fer kunnen brengen. Wat me doet weifelen, echter,is de recente berichtgeving uit Uganda. Daar moe-ten ouders hun kinderen sinds kort weer scherp inde gaten houden. Er zijn er namelijk steeds meerdie spoorloos verdwijnen. “We kunnen het kind le-vend in uw fundamenten ingraven, of we kunnenhet in stukken over uw bouwwerk verspreiden”,zegt de medicijnman die niet weet dat hij wordt ge-filmd. Kan ik het branden van mijn kaars nog wellosbikken van deze afschuwelijke praktijk?Het is een eeuwenoud religieus geloof dat het kwis-tige opbranden helpt in tijden van nood, evengoedals het plengen van bloed of het offeren van eenziel. Vooral de verspilling is belangrijk: elke vormvan thanksgiving of offerfeest gaat gepaard met

column Anne Provoost

Offerande

ww

w.a

nnep

rovo

ost

.be

AnneProvoost

Page 35: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

deMens.nu Magazine | 35

cartoon

Page 36: Anne Provoost - deMens.nu...2 | deMens.nu Magazine Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 info@deMens.nu hoofdredactie

36 | deMens.nu Magazine

huisvandeMens Aalst Koolstraat 80-82 - 9300 AalstT 053 77 54 44 - F 053 77 97 [email protected]

huisvandeMens AntwerpenJan Van Rijswijcklaan 962018 AntwerpenT 03 259 10 80 - F 03 259 10 [email protected]

huisvandeMens AntwerpenBreughelstraat 60 - 2018 AntwerpenT 03 227 47 [email protected]

huisvandeMens BilzenKlokkestraat 4 bus 13740 BilzenT 089 30 95 60 - F 089 56 57 [email protected]

huisvandeMens BreeOpitterstraat 203960 Bree T 089 73 05 00 - F 089 73 05 [email protected]

huisvandeMens BruggeJeruzalemstraat 518000 BruggeT 050 33 59 75 - F 050 34 51 [email protected]

huisvandeMens BrusselStalingradlaan 18-201000 BrusselT 02 242 36 02 - F 02 242 56 [email protected]

huisvandeMens DiksmuideEsenweg 308600 DiksmuideT 051 55 01 60 - F 051 55 01 [email protected]

huisvandeMens EekloBoelare 131 - 9900 EekloT 09 218 73 50 - F 09 218 73 [email protected]

huisvandeMens GenkBochtlaan 16 bus 6 - 3600 GenkT 089 51 80 40 - F 089 51 80 [email protected]

huisvandeMens GentSint-Antoniuskaai 2 - 9000 GentT 09 233 52 26 - F 09 233 74 [email protected]

huisvandeMens HalleMolenborre 28/021500 HalleT 02 383 10 50 - F 02 383 10 [email protected]

huisvandeMens Hasselt A. Rodenbachstraat 183500 HasseltT 011 21 06 54 - F 011 23 55 [email protected]

huisvandeMens HerentalsLantaarnpad 20 - 2200 HerentalsT 014 85 92 90 - F 014 85 44 [email protected]

huisvandeMens IeperKorte Torhoutstraat 48900 IeperT 057 23 06 30 - F 057 23 06 [email protected]

huisvandeMens JetteJetse laan 362 - 1090 JetteT 02 513 16 33 - F 02 420 42 [email protected]

huisvandeMens KortrijkOverleiestraat 15A8500 KortrijkT 056 25 27 51 - F 056 25 27 [email protected]

huisvandeMens LeopoldsburgKoningstraat 49/gelijkvloers3970 LeopoldsburgT 011 51 62 00 - F 011 51 62 [email protected]

huisvandeMens LeuvenTiensevest 403000 LeuvenT 016 23 56 35 - F 016 20 75 [email protected]

huisvandeMens LierBegijnhofstraat 42500 LierT 03 488 03 33 - F 03 488 03 [email protected]

huisvandeMens LommelHertog Jan Plein 24 - 3920 LommelT 011 34 05 40 - F 011 34 05 [email protected]

huisvandeMens Maasland Pauwengraaf 633630 MaasmechelenT 089 77 74 21 - F 089 77 74 [email protected]

huisvandeMens Mechelen Hendrik Consciencestraat 92800 MechelenT 015 45 02 25 - F 015 43 55 [email protected]

huisvandeMens MolLaar 2 bus 3a2400 MolT 014 31 34 24 - F 014 31 34 [email protected]

huisvandeMens RoeselareGodshuislaan 948800 RoeselareT 051 26 28 20 - F 051 26 28 26 [email protected]

huisvandeMens RonseZuidstraat 13 - 9600 RonseT 055 21 49 69 - F 055 21 66 [email protected]

huisvandeMens TienenBeauduinstraat 423300 TienenT 016 81 86 70 - F 016 82 40 [email protected]

huisvandeMens TongerenVlasmarkt 113700 TongerenT 012 45 91 30 - F 012 45 91 [email protected]

huisvandeMens Turnhout Begijnenstraat 53 - 2300 TurnhoutT 014 42 75 31 - F 014 42 54 [email protected]

huisvandeMens Sint-NiklaasAnkerstraat 96 - 9100 Sint-NiklaasT 03 777 20 87 - F 03 777 31 [email protected]

Wij zijn er voor jou!

Voor meer informatie:

www.deMens.nu

huisvandeMens Sint-TruidenKazernestraat 10/0013800 Sint-TruidenT 011 88 41 17 - F 011 31 26 [email protected]

huisvandeMens VilvoordeFrans Geldersstraat 251800 VilvoordeT 02 253 78 54 - F 02 253 57 [email protected]

huisvandeMens ZottegemKastanjelaan 739620 ZottegemT 09 326 85 70 - F 09 326 85 [email protected]

De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu

Je kan bij ons terecht voor: info (o.a. rond waardig levenseinde) – vrijzinnig humanistische plechtigheden– vrijzinnig humanistische begeleiding – vrijzinnig humanistische activiteiten - vrijwilligerswerk