Anderlecht: erAsmus en zijn

zinnemA

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht

themA wijkwandelingWijk anderlechtduur 1u30

stArtpunt Metrohalte Sint-guidoeindpunt Metrohalte Sint-guidoBereikBAArheid Metrolijn 5 halte Sint-guido

UitinBrussel is een initiatief van muntpunt.be

INFO

intro anderlecht is bij het grote publiek vooral be-kend voor zijn voetbalploeg in eerste klasse. Deze uitgestrekte Brusselse gemeente, die doorkruist wordt door zenne en ka-naal, heeft ons echter ook een aantal bekende wijken te bieden, zoals Kuregem, Scheut, neerpede, Vogelenzang en het Rad. Deze wandeling laat je alvast kennis maken met ‘de Rinck’, het historische centrum en de wijk ‘De Meir’.

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

2

INFO

plAn © De Rouck geocart

137

152P

P

P

AUMALE

ST.-GUIDON

ST.-GUIDO

N6

BIEST

EBRO

EKKA

AISTRAAT

RUE VIC

TOR RA

UTER

LT. LIEDELSTRAATKONING-SOLDAATLAAN

H. VIEUXT EMPS STR.

VEEW

EIDES

TRAA

T

FR. YSEWYNSTR.RUE

DEMOCRATIE

DEMOCRATIESTRAAT

RUE

VICT

OR

RAUT

ER

WAYEZSTRAAT

VERZOEN

ING

SSTRAAT

RUE P. MARCHANT STR.

M. XHO

NEUX

STR.

VICTOR RAUTER STR.

SCHE

UTVE

LDST

R

DOVERSTRAAT

LIMBOURG

AVENUELAAN

SYLVAIN DUPUISLAAN

FORM

ANO

IRRU

EDE ST

R.

D'AUMALESTR.

RUE

GUIDO-SINT-

STR.

P. JANSONLN.

DORPSSTRAAT

GRIFFIESTRAAT

RECHTSZAALSTRAAT

BROEKSTRAAT

KAPELAANSSTR.

BLIJDSCHAPSSTRAAT

WAYEZSTRAAT

J.MO

RJAUSTR.

PROCESSIESTRAAT

VAANDELSTR AAT

ALLEE DE LA

VILLA ROMAINE

ROMEINSE-

VILLADREEF

R. D. DEPORTES

ANDERLECHTOIS

ANDERLECHTSE

WEGGEVOERDE-STR.

RUE G. VANDEN

BERGHESTR.

PLACE D. L. RESISTANCE

VERZETSPLEIN

R. D.

CHAPITRE

KAPITTEL

STR.

R. DE L'INSTITUTINSTITUUT

STR.

TH. VERBEECK-

AV. .

LAAN

P. MOERMANSTR.

ROND POINTDU MEIR

MEIRPLEIN

EDM. DE LCO

URT

STR.

RUE ERASMUS-STR.

BROEKSTR.

GERECHTSSTR.

STR.

KROKUSSENLAAN

THIERNESSESTRAAT

VERMAAK-

STR.

H. CARONSTRAAT

M. RASKINSTR.

EEDSTR.

PRINS VANLUIKLAAN

C. BUYSSESTR.

POTAARDENBERGSTR.

DEMOSTHENESSTRAAT

PL. D.L. BEAUTE

SCHOONHEIDS- PLEIN

AVENUE

CH. PLISNIER

LAAN

UIT-BREIDIN

GS-

STR.

OBUSSTRAAT

PL. DESAINTE-ADRESSE

PLEIN

BUFFON

STR.

BOERKOZENSTR.

MARAICHERSRUE DES

RUE

J. VAN BOTERDAEL

STR.

RUE M

. VAN LIERSTR. VRIJ ONDER-

NAALDSTR.

GESPSTRAAT

ZOEK STR.

WAARHEIDSS

TR.

GEDACHTENISSTR.OPRECHTHEIDSSTR.

GEURS

T R.

WEESHUISSTRA

AT

PLACE DU REPOS

RUSTPLEIN

R.J. PAVEZSTR.

R. D. L'EXPA

N-

SION

1

WEESHUISSTRAAT

RECHTSPLEINPLACE DU

DROIT

1= AVENUE DE L'ETERNITE EEUWIGHEIDSLAAN

SCHEUTLAAN

PUCCINIST

RAAT

RUE EDM. ROSTAND STR.

EF

KOL. VETERANEN-SQUARE

DES VETERANS COL.

R. VANDYCKSTR.

RUEJ. KELCHTERMANSSTR.

STRAAT

BOULEVARD M. HERBETTE LAAN

J. SMITSSTRAATJ. SMITSSTRAAT

ITTER-BEEKSE

LN.

CHAUSSEE

DE MONS

RUE DE BIR

MINGHAM

DEBA

TTY

LAAN

AV. L

EON

AV. DE SCHEUT LAAN

L. DE SWAEF STR.AV. NORBERT GILLE LAAN

RUE

DEL'A

GRA

FE

BLD.

AVENUE DE SCHEUT

R.DE

MOSTH

ENE

AV. R. BERREWAERTS LAAN

RUE

RUE J. V

ANLIE

RDE ST

R.

BOULEVARD F. PAULSEN LAAN

BOULEVARD

PRINCE DE LIEGE

RUE PU

CCINI

RUE

BEEC

KMAN

DE CRA

YLOO

STRAAT

COM. VANDER MEEREN

AVENUELAAN

RUE

J. MAN

NE

RUE

RUE J. SMITS

RUEDE

L'OBUS

RUEDE

L'ORPHELIN

AT

RUECO

M. CHA

RCOT

STR.

SQUAREH. REY

SQUARE

RUEDE

L'ORPHELIN

AT

RUEDE

L'OBUS

SEBASTOPOL-STR.

RUE DE

R. D. L. CON

CILIATION

LIBRE EXAMENR. DU

MASCRE-STR.

R. L.

L'AIGUILLER. DE

R.JA

MES

RAYMOND VANDER BRUGGEN

LAAN

AVENUE

RUEDE

DOUVRES

SQ. E. VANDER BRUGGEN

SQ.

SCHEU

TVELDRUE

MERCATOR

RUE

AVENUE DES CROCUS

V.RA

UTER

STRA

AT

S. DUPUISBLD.

R.D. L.

VERITE

R. DU SOUVENIR

L'AGREMEN

TR. D.

RUE SAINT-GUIDON

AV. P. JA

NSON

RUE DU VILLAGE

RUEDU

GREFFE

RUEDU

PRETOIRE

RUE H. CARON

RUE M. RASKIN

BROECKRUE DU

R. DU CHAPELAIN

SERMENTR. D.

R. DE LA SINCERITE

RUE WAYEZ

A.DE

MUN

TERSTR.

RUE

RUE

J. BROEREN

RUE

STR. AUBERAV.

LN.

RUE DU POTAERDENBERG

R. J. MO

RJAU

RUE

DR. J

ACO

BSST

RAAT

DEMOSTHENERUE R.D. P

ARFU

MS

V. ENJ. BERTAUX

LAAN

AVENUE V. ET J. BERTAUX

R. D. L. PROCESSION

RUEDU

DRAPEAU

R. DU BROECK

R. BRUNE

BRUINSTR.

RUEPORSELEIN-

STR.

RUEKINET

STR.

R. D.DEVO

IR

PLICHT-STR.

PLACE DE LINDE

PLEIN

SQ.J. ALGOET

SQ.

RUE

D'AUMALE

RUE

SQ. J. DILLEN

SQ.

1COURS ST.-GUIDONST.-GUIDO-

CORSO

PL. D.L. VAILLANCE

DAPPERHEIDS-PLEIN

R.D'AUMALERUE A. WILLEMYNS STR. RUE

STR.P. VANDEVOORDE

RUE WAYEZ

S. DUPUISBLD.

R. D.L.JUSTICE

RUEBUFFO

N

RUEBUFFO

NSTR.

PIERRE BIDDAER

RUE

RUE DE LA GAITE

RUE DE LA

RUEFR. GERARDSTR.SQUARE

E. FRISONSQUARE

1= RUE FR. JANSSENS FR. JANSSENSSTRAAT

BERG

ENSE

STEEN

WEG

R. LIEUTENAN

T LIEDEL

AVENUE DU ROI-SOLDAT

RUE

AV. G

OUN

OD

LAAN

RUE

DEVE

EWEY

DE

RUE

AV. D'ITTERBEEK

B

STADECONSTANT

VANDENSTOCKSTADION

R.S.C.A.

ERASMUSHUISMAISON D' ERASME

C.C.

HÔP. PSYCH.FOYER

DE L'EQUIPE

ST.-LUC

ST.-PIERRE ST.-PIETER

EGL. PROT.LE ROCHER

PROT. KERK DE ROTS

SCHEUTVELD

PARC FORESTIERBOSPARK

ASTRIDPARKPARC ASTRID

SCHEUT

VEEWEIDE

MEIR

ST. GUIDO

ANDERLECHT

0 100 m(1/6.000)

© De Rouck Geocart - a brand of De Rouck Geomatics Head office : Av. du Château Jaco, 1- 1410 Waterloo

Registered offices : Sint-Niklaas & WaterlooTel. 03/760 14 60 - 03/760 15 29

mail: carto@derouckgeocart.com Site : www.derouckgeocart.com

(0512)

1

3

2

4

5

6

78

9

am

au al

A12ANTWERPEN

E411NAMEN

E19ANTWERPEN

E40LEUVEN

E40GENT

OOSTENDE

E19PARIJS

Jette

Ganshoren

St.-AgathaBerchem

St.-Jans Molenbeek

Koekelberg

Vorst

Ukkel

Anderlecht

EvereSchaarbeek

St.-Joost-ten-Node

St.-LambrechtsWoluwe

Etterbeek

Oudergem

Elsene

Watermaal-Bosvoorde

St.-PietersWoluwe

Brussel-Stad

St.-Gillis

BRUSSELNATIONALE

LUCHTHAVEN

Je begint aan het metrostation st.-Guido i 1, te bereiken via Metrolijn 5. Dit stationsgebouw valt op door zijn cilindervorm en schuin aflopend dak. hier uitstappen is al meteen een streling voor de zintuigen dankzij het natuurlijke licht dat door de grote raampartijen binnenvalt, geen overbodige luxe in ons noordelijk gelegen land.

Door zijn uitzonderlijke ligging langs het kanaal Brussel-Charleroi, heeft ander-lecht in de negentiende eeuw een enorme economische bloei gekend. De in-dustrialisatie zorgde voor rijkdom en dat merk je aan de architectuur.

Neem in het station uitgang 1 naar de Paul Jansonlaan. Zo kom je meteen terecht voor een reeks eclectische burgerhuizen uit het begin van de twintigste eeuw. De gemeente schreef in 1911 een gevelwedstrijd uit.

De gevel op nr. 26 (arch. o. Brison) getuigt van Moorse inslag, met zijn vensters in de vorm van een hoefijzerboog. andere gevels hebben art-nouveaukenmer-ken of zijn versierd met keramiek of sgraffiti. De sgraffito is een soort gevelde-coratie die rond 1900 zijn opkomst maakte in Brussel. het is een frescotechniek waarbij men in natte kalktekeningen ‘krast’ en nadien deze inkleurt. Daardoor krijgen de zwarte lijnen reliëf. in het Brussels gewest staan er een vijfduizendtal huizen met deze versiering. hoewel sgraffiti vrij goed bestand zijn tegen onze barre weersomstandigheden, verkeren sommige panelen toch in slechte staat. Dat komt onder andere door het insijpelen van water tussen de kalklaag en de muur. er is echter nog hoop: men heeft steeds meer aandacht voor het klein patrimonium, waardoor de beschadigde sgraffiti vaker gerestaureerd worden door vakmensen. het Brussels gewest komt zelfs tussen met subsidies. Ver-geet dus zeker niet af en toe omhoog te kijken om gevels te bewonderen.

Ga naar links richting Dodenmonument, een gedenkteken ter ere van de Anderlechtse gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog.

het monument vind je terug op het Dapperheidsplein, dat verwoede pogingen onderneemt om de grote Markt van Brussel te evenaren, maar schromelijk tekort schiet in zijn opzet. De jaartallen op de gevels van de huizen (1912, 1913, 1927, 1928) verwijzen namelijk naar een veel latere periode. Deze neostijlen getuigen van nostalgie naar een verleden dat prestige uitstraalt. ook de Rijks-muziekacademie van anderlecht tref je aan in een dergelijk prestigieus gebouw aan de overkant van het plein.

alleen het huis op nr. 7, op de hoek met de Kapittelstraat, kunnen we onder de noemer “echt oud” klasseren. De voormalige herberg ‘De Swaene’ heet nu ‘De Rinck’ en is het anderlechtse gemeenschapscentrum i 2 van de Vlaamse gemeenschap. De ‘ring’ verwijst naar de historische kern rond de Sint-guidokerk, waar je later op de wandeling voorbij zal komen.

Nu keer je op je stappen terug en steek je aan het monument de Paul Jansonlaan over. In de Veeweidestraat ontdek je aan de linkerkant op de nummers 24-26 een ander boeg-beeld van Vlaamse cultuur: zinnema i 3. zoals de naam al doet vermoeden is dit pand een voormalige bioscoop waar nu het Vlaams huis voor amateurkun-sten van Brussel zijn thuis heeft gevonden. De roepnaam zinnema verwijst ook naar ‘zenne’ en ‘zinneke’ (een scheldnaam voor Brusselaar of bastaardhond, die door de Brusselaars met fierheid gedragen wordt), alsook naar ‘zin-hebben-in’. zinnema is uitgegroeid tot een must in het Brusselse artistieke landschap en programmeert allerlei activiteiten, gaande van volkstheater in het Brussels dialect tot wereldmuziek en van beeldende kunst tot jazzdans. (aanrader: een blik op de website spreekt boekdelen).

Loop de Veeweidestraat verder af en neem de eerste straat links. Loop de Democratie-straat even in tot aan de nummers 53-55-58-60. Deze sociale woonblokken i 4 met zuilen en bogen, geëmailleerde bak-

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

3

INFO

dapperheidsplein

dodenmonument

3 i zinnema

steen en sgraffiti werden in 1911 opgetrokken door de ‘foyer anderlechtois’ (architecten Maelschalk en Cosyns). ze werden bovendien in 1998 nog gere-noveerd.

Keer terug, neem de Veeweidestraat naar links, langs het ‘Institut Notre Dame’ en neem dan rechts de statige Limbourglaan, met zijn authentieke oude tramsporen.

Deze wijk dateert van het interbellum, de periode tussen de twee wereldoor-logen. art deco en modernisme staken in die tijd elkaar de loef af. De burger-huizen die je hier aantreft, zijn prachtige voorbeelden van art deco. Deze stijl wil esthetiek en functionaliteit combineren en ziet af van de overdadige krullen van de art nouveau, die op zijn beurt als oubollig afgedaan werd. toch was er aan geveldecoratie geen gebrek: halfverheven beeldhouwwerk met dieren- en plantenmotieven, symboliek van de weegschaal en de toorts, vrijmetselaars-symbolen, mozaïek en glasramen, sierlijk smeedwerk met weense motieven, zuiltjes, cottagestijlen, rode of groene vensterramen,… een paar uitzonderlijke huizen in de limbourglaan zijn nr. 27 met de groene ramen van architect fer-nand Brunfaut en nr. 52 met de rode ramen van architect Van Meulecom te vinden op de hoek met het Meirplein.

in de Meirwijk bots je op kwaliteitsarchitectuur uit de jaren ‘30 in een groene omgeving. alle zijstraten die uitgeven op het Meirplein (eugène Ysayë, henri Vieuxtemps, gounod, Bertaux, Koning Soldaat) getuigen van dezelfde architec-turale recherche. Maar ook modernistische villa’s in uiterst sobere stijl ontbre-ken hier niet.

Het Astridpark i 5 aan de overkant van het Meirplein trekt meteen de aandacht. De aanleg van het toenmalige Meirpark was een grote stap in de urbanistische ontwikkeling van de gemeente. het werd reeds in 1911 ingehuldigd. in 1926 tekende de Brusselse tuinarchitect Jules Buyssens voor de heraanleg. Buyssens ontwierp overigens ook het ossegempark aan de heizel en een deel van de tuin van de art-decovilla van David en alice Van Buuren in Ukkel. in 1935 werd het park vernoemd naar de betreurde Belgische koningin astrid, die in een tragisch ongeval om het leven kwam. aan de voorkant van het park bevindt zich het monument ter ere van Jules Ruhl, de stichter van Veeweide (dieren-bescherming), een art-decobuste van een zittende vrouw en een fontein ‘de watervallen’, waar het water eerder zeldzaam is en het onkruid welig tiert. het park in engelse landschapsstijl geeft een erg natuurlijke sfeer weer dankzij haar glooiend reliëf, vijver met eiland, uitkijkpunten, speeltuin en vissershuisje. ook de sociale functie ontbreekt hier niet: aan de rechterkant van het park bevindt zich de nederlandstalige kleuterschool ‘het Park’ in een paviljoen uit de jaren ‘50. Jonge kinderen kunnen hier genieten van de gezonde en frisse lucht.

aan de achterkant van het astridpark staat het Constant Vanden Stockstadion, waar de Royal Sporting Club anderlecht speelt. al sinds 1908 staat de club ver-meld in de voetbalannalen. het stadion werd in 1920 voorzien van een houten tribune en is sindsdien geregeld uitgebreid, gerenoveerd en aangepast aan de noden van de tijd.

Neem bovenaan de ‘Vijverwaterval’ het pad rechts en loop langs het kleuterschooltje. Bij het verlaten van het Astridpark zie je op je linkerkant het stadion van Anderecht. Fans kunnen hun hartje ophalen in de fanshop. Neem echter meteen rechts de Bertauxlaan, een van de lanen met burgerhuizen die het park omringen. Zak terug af naar het Meir-plein en wandel de eerste straat links in. Zet je wandeling verder langs de Dokter Jacobs-straat, waar aan de linkerkant een gerestaureerde neogotische gevel opvalt.

het is de gevel van het katholieke nederlandstalige sint-Guido-instituut i 6. wat verderop aan het Sainte-adresseplein, bevindt zich de technische afdeling van deze school, beter bekend bij het Vlaamse publiek door de televisieserie ‘De School van lukaku’. een reality-serie over jongeren in het nederlandstalig onderwijs in Brussel met als focus het wel en wee in de school van de ander-lechtse stervoetballer Romelu lukaku, die een tijd geleden werd uitgezonden op één.

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

4

INFO

5 i Astridpark

4 i sociale woningen

Steek de Processiestraat over, en wandel verder langs de Dokter Jacobsstraat tot je aan het kruispunt met de Sint-Guidostraat komt. Links zie je wederom het embleem van Nederlandstalig onderwijs. Hier staat het Koninklijk Atheneum van Anderlecht, nog één van de maar liefst 22 (!) Nederlandstalige scholen in Anderlecht.

Ga aan het kruispunt met de Dokter Jacobsstraat echter naar rechts, richting centrum en sla links het Porseleinstraatje in.

hier moet je even rustig kijken naar de postkaart die zich aanbiedt: een smal kronkelend straatje met aan het uiteinde de gotische toren van de collegia-le Sint-guidokerk. eigenaardig genoeg werd de naam van dit middeleeuwse straatje niet vertaald in het frans: het is en blijft ‘la rue Porselein’. het straatje is sinds 1998 beschermd als monument. De bewoners van deze werkmanshuisjes hebben de straat omgetoverd tot een pittoresk geheel. gevels zijn versierd met kunstwerkjes die verwijzen naar Picasso, Chagall en Miro. het ‘Pater noster’ van de franse surrealistische dichter Jacques Prévert (1900-1977) is in al zijn glorie uitgeschreven: “notre Père qui êtes au Cieux, restez-y …”. helaas ligt dit straatje er intussen wel wat verloederd bij.

laat deze antiklerikale verzen van Prévert nu even links liggen en wandel naar de collegiale sint-pieter en sint-Guidokerk i 7. Dit heet een ‘collegiale’ omdat er een kapittel gevestigd was met kanunniken. De kerk werd op een bergje in het landschap gebouwd en stond daardoor boven zijn omgeving ver-heven. een kapittel op een kluit!

De oorspronkelijke kerk uit de 11e-12e eeuw was een van romaanse stijl, gewijd aan Sint-Pieter. een belangrijk overblijfsel van de Romaanse collegiale is de goed bewaarde crypte met het ‘graf ’ van de heilige guido. guido was een boeren-zoon uit de streek die besloten had handelaar te worden. Volgens de legende overleefde hij tijdens zijn eerste handelsuitstap een storm op de zenne. guido ervoer dit als een roeping van god om op bedevaart naar Rome en Jeruzalem te trekken. Vandaar zijn beeld aan het voorportaal met de attributen van een pelgrim (staf, kalebas en St.- Jacobsschelp). Je kan deze attributen trouwens ook terugvinden op de poort van de onze-lieve-Vrouw van goede Bijstandkerk, waar de wandeling ‘aanschurken tegen de Stadsmuur’ je langs stuurt. Vandaag kun je je natuurlijk afvragen hoe het kan stormen op een riviertje van vijf meter breed, maar voor een middeleeuwer was dit een belangrijk symbolisch element in een heiligenleven. Je kunt het tafereel nog steeds aanschouwen op de glasra-men in het koor van de kerk. Verder zijn er ook enkele muurschilderingen die betrekking hebben op de legende van de heilige guido. er werden hem heel wat mirakels toegeschreven. zijn graf werd daardoor een bedevaartsoord. als traditie kropen bedevaarders onder zijn graf door om de gunsten van de heilige af te smeken. hij werd aangeroepen tegen dysenterie, besmettelijke ziektes en ziektes die het vee teisterden. net daarom wordt hij soms afgebeeld met een os of een paard. Doordat Sint-guido hier begraven ligt, werd anderlecht een bedevaartsoord en dat was natuurlijk een winstgevende zaak. Vanaf de 14e eeuw bouwde men de gotische kerk en werd de naam van Sint-guido aan de collegiale toegevoegd. in de 19e eeuw voerde de architect Jules-Jacques Van Ysendyck (die ook de gemeentehuizen van Schaarbeek, Jette en anderlecht bouwde) een ‘restauratiecampagne’ uit, met als doel de kerk nóg verder onder te dompelen in de gotische bouwstijl. De neogotische torenspits getuigt van deze verbouwingen. omwille van de glas-in-loodramen in het koor die je tegenwoordig van dichtbij kunt bewonderen dankzij de houten stelling die gebruikt wordt voor restau-ratiewerken, is zeker nu een bezoekje aan de kerk absoluut de moeite waard. ook de folteringen van de heilige erasmus van formio zijn er op een muurschil-dering te aanschouwen. opgelet, dit is niet de illustere erasmus uit de renais-sance, maar een bisschop en martelaar uit de derde eeuw na Christus. tegenover het hoofdportaal van de kerk bevindt zich een elegante koetspoort het is het enige overblijfsel van de 19de-eeuwse woning van de katholieke mi-nister Jules Vandenpeereboom. ze was volledig gebouwd in 16de-eeuwse stijl

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

5

INFO

7 i sint-Guido kerk

met waterput en geplaveide binnenkoer. later huisde hier de Academie voor Beeldende kunsten i 8.

Hou de kerk aan je rechterkant, en vlak voor je zie je een huis met het opschrift ‘Rafaël’ boven de deur.

het pand is nu een vzw die kansarmen opvangt. Vroeger was het de Sint-anna-kliniek, een befaamd moederhuis voor de burgerij. Bij wijze van spreken zag half anderlecht en het Pajottenland hier zijn eerste daglicht.

Verderop rechts, in de Kapelaanstraat nr. 8, kun je het oud Begijnhof i 9 vinden.

De godvruchtige vrouwen in dit hof leefden er in gemeenschap en werkten voor hun inkomen. Vandaag zouden we over geëmancipeerde vrouwen spre-ken. Dit was een typisch verschijnsel voor onze katholieke lage landen vanaf de 13de eeuw. als je graag wil, kun je het begijnhof een bezoekje brengen. het is klein en bestaat uit slechts een paar huisjes en een waterput. Sinds 1930 bevindt zich hier het anderlechts volkskundig museum. (ter info: gesloten op maandag. toegangsprijs Begijnhof & erasmushuis: € 1,25)

Naast het Begijnhof zie je Espace Maurice Carême, dat een bibliotheek, ludotheek en het cultureel centrum van Anderlecht omvat.

het gebouw werd vernoemd naar de franstalige onderwijzer en dichter uit wavre, Maurice Carême (1899-1978). het ‘witte huis’ (nellie Melbalaan 14), waar hij zestig jaar woonde, is nu ingericht als museum. Misschien ken je zijn kinderrijmpje nog uit de franse les “J’ai un petit chat, petit comme ça...”?

Nu wordt het eens tijd kennis te maken met de Prins van het Humanisme! Vervolg de Kapelaanstraat tot het einde. Aan de overkant van de Aumalestraat en via de Formanoir-straat betreed je het binnenplein van het erasmushuis i au.

het is een van de oudste gotische huizen te Brussel (eind 15de eeuw). het werd vroeger bewoond door Pieter wyckman, kanunnik van anderlecht en in 1521 ontving hij hier zijn vriend Desiderius erasmus (Rotterdam 1465-Bazel 1536). erasmus was een katholiek priester, theoloog, filoloog, filosoof en auteur. Kort-om, de humanist der humanisten. een man met heel wat wereldse kennis, ken-nis die je vaak niet zomaar uit boeken kon halen. erasmus reisde erg veel en verbleef drie jaar in italië. op zijn terugweg schreef hij ‘lof der zotheid’. erasmus is nu nog steeds erg gekend, maar ook in zijn tijd was hij al een be-roemdheid. geen wonder dat verschillende scholen, een ziekenhuis en een uitwisselingsprogramma voor studenten naar hem vernoemd zijn. het eras-musmuseum legt overigens nogmaals de klemtoon op het ‘reiskarakter’ van erasmus. hun website kan bij voorbeeld in verschillende talen gelezen worden. niet spe ciaal opmerkelijk kun je dan denken, maar zelfs het latijn, de universele taal van de renaissance, behoort tot een van de mogelijkheden. latinisten aller landen, verenigt u!

Achter het Erasmushuis ligt een prachtige tuin verscholen.

een kruidentuin met geneeskrachtige kruiden die in 1987 werd aangelegd door de tuinarchitect René Pechère (expo 58, Kunstberg, e.a.). erasmus had een zwakke gezondheid en verzorgde daarom zijn kwaaltjes met kruiden uit deze tuin. achter de tuin ‘van het lichaam’, vind je de filosofische tuin, ontworpen door hedendaagse kunstenaars met originele en artistieke creaties. een ware oase van rust die uitnodigt tot verpozen of een gedachtewisseling met vrienden. zoals erasmus zei “Ubi amici, ibi opes” (daar waar vrienden zijn, is rijkdom). De tuinen zijn toegankelijk tijdens de openingsuren van het museum. er staat ook een zeldzame en prachtige moerbijboom, waarvan de vruchten rijp zijn rond eind augustus.

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

6

INFO

al i centraal park

au i erasmushuis

au i tuin van het erasmushuis

Wanneer je het Erasmushuis verlaat, neem je meteen rechts naast de buitenmuur van het huis de Bruinstraat, een klein straatje met links een consultatiebureau van Kind & Gezin. Stap het parkje, genaamd centraal park i al, aan je rechterzijde in.

het vormt een groen eiland met namaakrots en waterpartij en maakt deel uit van het ‘Park Systeem’. Dit initiatief uit de jaren 1950 van de dienst Stedenbouw van de gemeente anderlecht had onder andere als doelstelling om in ander-lecht 20 m2 openbaar groen per inwoner te realiseren.

Loop rechts rond het waterbassin over een brugje en links via een stenen trap naar be-neden. Steek de Vaandelstraat over en volg de Dorpsstraat. Wandel verder links voorbij het café ‘A la Justice de Paix’. Zo kom je aan het Verzetsplein.

op de hoek van de griffiestraat en de Dorpstraat zie je boven de deur een afbeelding in reliëf van ‘De raaf en de vos’.De bewoners van anderlecht waren jaloers op de prestigieuze gebouwen van Kuregem (gemeentehuis, veeartsenijschool, slachthuizen). zij wilden uiteraard ook hun deel van de koek. zo geschiedde dan dankzij het imposante Vredege-recht i am, in 1893 gebouwd door architect S’Jonghers. het gebouw zorgde voor een architecturaal evenwicht rond het plein. De namen van de gemeenten (Dilbeek, zellik, itterbeek, St.-Martens-Bodegem) op het gebouw wijzen erop hoe belangrijk de gemeente anderlecht was voor het Vlaamse hinterland. Sinds het ontstaan van de gewesten hebben de Vlaamse gemeenten hun eigen vre-degerecht.

op het plein bevindt zich de befaamde ‘frituur René’ die intussen uitgegroeid is tot een restaurant aanbevolen door ‘guide Michelin’ en ‘gastromania’. Men kan er in een authentiek decor genieten van een lekkere ‘biefstuk friet’ of een andere traditionele schotel. De zaak staat immers bekend om zijn eenvoudige, oprechte keuken en zijn mosselen. en om de frieten uiteraard.

Steek de Wayezstraat over naar de François Janssensstraat 5.ga best aan de overkant van de straat staan om de pas gerestaureerde gevel met sgraffiti in zijn geheel te bewonderen. Deze bestaat uit acht panelen met allegorische damesfiguren, die de jaargetijden en dagstonden voorstellen.

zij die van winkelen houden, kunnen langs de populaire wayezstraat terugkeren naar het Dapperheidsplein en het metrostation St-guido. wie liever voor wat culinair genot tekent, kan ook terugkeren langs het Verzetsplein om vervolgens links de Dorpsstraat in te slaan en even halt te houden op nummer 53, in de ‘Bar asturiano’ “el especialista de la buena comida” (voorheen Bar du Village). hier kun je genieten van de authentieke Spaanse keuken, gaande van paella tot gambas of tapas. Uiteraard kun je er ook impelweg met een fris pintje of een warme koffie toosten op een geslaagde wandeling. er is bovendien een heerlijk dakterras dat in de zomer gebruikt wordt voor familiefeesten.

Doe-het-zelf wanDeling Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA

7

INFO

Allegorie

goesting in meer Brussel? op www.uitinBrussel.be vind je naast een pak gratis downloadbare doe-het-zelf wandelingen ook de volledige cultuur- en vrijetijdsagenda van Brussel en een pak tips om de stad te ontdekken. uitinBrussel is een initiatief van Muntpunt.

uitinBrussel0800 13 700 i info@uitinbrussel.be

www.uitinbrussel.be i www.muntpunt.be

Voor deze wandellussen deed UitinBrussel een beroep op de gidsenvereniging Brukselbinnenstebuiten. De gid-sen van Brukselbinnenstebuiten tonen je de stad te voet, per bus of met de tram. Daarbij vertrekken ze steeds van de stedelijke realiteit, de vele tegenstellingen, uitersten en mogelijkheden van de stad. Bruksel keert de hoofdstad binnenstenbuiten en heeft aandacht voor kleine gevoelig-heden. Brukselgidsen praten dus niet vrijblijvend, ze hou-den van hun stad en die liefde geven ze je graag mee.

andere wandelingen in deze reeks:Maak kennis met volksbuurten zoals de Marollen of oud-Molenbeek, de europese instellingen in de leopoldwijk of de tgV aan ’t zuid. luister naar boeiende verhalen over 19de-eeuwse grandeur onder leopold ii, de streling van de art nouveau bij de squares, of de charme van stede-lijke parken. Maar hoor ook confronterende verhalen over sociale, politieke en economische achtergronden en me-chanismen.

Brukselbinnenstebuiten02 218 38 78 i bruksel@skynet.be

www.brukselbinnenstebuiten.be

een initiatief van Muntpunt met de steun van de Vlaamse overheid en Vlaamse gemeenschapscommissie

alle foto’s vallen onder het copyright van Muntpunt, tenzij anders vermeld onder de foto.eerste publicatiedatum: 04/03/2011herwerkte versie 31/07/2012

INFO