Analyse concept 1 - BIM Loket · Inleiding - vervolg Deze analyse is als volgt opgebouwd: 1....

Roadmap standaardenAnalyse concept 1

Januari 2019

NOOT: deze concept-analyse iseen tussenstand en zal de

komende maanden verder worden uitgewerkt in nauw overleg met

betrokken stakeholders

Inleiding

Met deze ‘Roadmap standaarden’ wordt beoogd een beschrijving te geven van het ontwikkelingstraject

van relevante open (BIM- en GIS-)standaarden tot een samenhangend ‘ecosysteem’ van standaarden.

Dit ecosysteem van standaarden kan een essentieel onderdeel vormen van het “Digitaal Stelsel

Gebouwde Omgeving” (DSGO). Het DSGO is één van de beoogde producten van het “Nationaal

Programma Digitalisering Gebouwde Omgeving” dat wordt voorbereid in de DigiDealGO.

Uitgangspunt voor het DSGO is het ‘object’ als constante informatiedrager in de levenscyclus van

bouwwerken. Informatie over het bouwwerk ‘as required’, ‘as designed’, ‘as built’ en ‘as maintainded’

wordt gekoppeld aan het bouwwerk en aan de objecten waaruit dat bouwwerk bestaat. Zodanig, dat in

alle stadia van de levenscyclus een ‘virtuele tweeling’ (digital twin) beschikbaar is ter ondersteuning van:

Planvorming en besluitvorming gedurende de volledige levenscyclus t/m hergebruik en recycling;

Digitalisering van de aanbestedings- en vergunningverleningsprocessen

Informatie-uitwisseling en –overdracht tussen ketenpartners;

Simulaties en analyses van te verwachten gedrag van het bouwwerk;

Voorspellen/onderzoeken van de effecten van ingrepen op onder meer energieverbruik, circulariteit,

levensduurkosten, bouwsnelheid, veiligheid en gezondheid;

Ondersteuning van gebruik, asset management en facility management;

(Her)gebruik van kennis en informatie binnen projecten en over projecten heen;

Ontwikkeling van nieuwe producten en diensten.

januari 2019

Roadmap standaarden - analyse versie c1

2

Inleiding - vervolg

Deze analyse is als volgt opgebouwd:

1. Inventarisatie van de typen afspraken (standaarden) die nodig zijn om de stip op de horizon van het werken met

digital twins te bereiken;

2. Inventarisatie van de standaarden die al beschikbaar zijn of komen:

1. Internationaal;

2. Nationaal;

3. Beschrijving van de – eventuele relaties – tussen internationale en nationale standaarden;

4. Schets van de mogelijke/gewenste ontwikkelingsrichting.

De bouw is in toenemende mate een internationaal opererende sector. Dat geldt zeker voor de

toeleveringsindustrie, maar in toenemende mate ook voor de ontwerpende, adviserende en

uitvoerende deelsectoren. Uitgangspunt is daarom dat internationale standaarden in principe leidend

zijn bij de opstelling van de Roadmap standaarden. Nationale standaarden worden in deze analyse

vooral benaderd als (toekomstige) aanvullingen op, of nationale invullingen van internationale

standaarden die vaak een kaderscheppend karakter hebben.

Op sommige vlakken lopen Nederlandse ontwikkelingen voor op de internationale. In die gevallen is het

streven om de nationale ontwikkelingen tijdig in te brengen in internationale standaardisatie en

normalisatie. Waar mogelijk nemen we dan internationaal het voortouw.

januari 2019


3

Inleiding - vervolg

Wat betreft internationale BIM- en GIS-standaarden zijn de volgende organisaties van belang:

ISO – wereldwijde standaardisatie-organisatie

Binnen ISO houdt de ISO/TC59/SC13 zich specifiek bezig met BIM-standaarden

CEN/TC 442 “Building Information Modelling”, de Europese normcommissie die zich bezig houdt met de

ontwikkeling van Europese BIM-standaarden

Actief sinds 2016

buildingSMART International

Wereldwijd consortium van overheidsorganisaties, bedrijven, kennisinstellingen en universiteiten;

Ontwikkelaar/beheerder van onder meer de IFC-standaard

OGC: Open Geospatial Consortium

Wereldwijd consortium van overheidsorganisaties, bedrijven, kennisinstellingen en universiteiten

Ontwikkelaar/beheerder van open GIS-standaarden als GML en CityGML

Er zijn sterke onderlinge relaties tussen deze organisaties:

Standaarden die in de meer informele consortia buildingSMART en OGC worden ontwikkeld, worden dikwijls in

ISO- en/of CEN-verband tot formele internationale normen ‘verheven’;

Tussen ISO en CEN geldt de afspraak dat ISO-normen die passend zijn voor Europa, in een

versnelde procedure de status van EN-norm kunnen krijgen.

januari 2019


4

Uitgangspunt voor Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving: bouwwerk als constante informatiedrager in de levenscyclus (Digital Twin)

januari 2019


5

As required

As designed As built

As maintained

Virtueel bouwwerk(digital twin)

Virtuele omgeving(GIS)

Statusveranderingen van bouwwerk in de tijd

• Informatie wordt gekoppeld aanhet bouwwerk en de objecten daarbinnen

• De status van het bouwwerk en deobjecten verandert in de tijd van“As required” via “As designed” en“As built” naar “As maintained”

Ketensamenwerking in de levenscyclus

januari 2019


6

As required


As maintained

Virtueel bouwwerk(digital twin)

Virtuele omgeving(GIS)

kpkp

kp

kp

kp kp

kp kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kpkp

kp

kp

kpkp

kp

kp

• Netwerken vanketenpartners (kp’s)werken aan statusveranderingen

Welke typen afspraken (standaarden) nodig?

Er zijn afspraken nodig voor:

De opbouw en inrichting van de digital twins;

Ondersteuning van de samenwerking tussen ketenpartners.

Zie de figuur op de volgende pagina

Afspraken voor de opbouw en inrichting van digital twins:

Eenduidige definities van objecten (objecttypen) en hun mogelijke eigenschappen;

Eenduidige datastructuren, -ordeningen en/of –modellen;

Specificatie van benodigde informatie/data per stadium;

………… (wat zien we over het hoofd?)

Afspraken ter ondersteuning van de samenwerking tussen ketenpartners:

Samenwerkingsafspraken: rollen, taken, verantwoordelijkheden;

Uitwisselingsstandaarden

………… (wat zien we over het hoofd?)

Deze typen van afspraken passen goed in de ‘driehoek’ van buildingSMART, waarin standaarden worden

onderscheiden op het gebied van semantiek, data en processen.

Zie figuur op pagina 10

januari 2019


7

Welke typen afspraken (standaarden) nodig?

januari 2019


8

As required


As maintained

kpkp

kp

kp

kp kp

kp kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kp

kpkp

kp

kp

kpkp

kp

kp

Eenduidige definities van objecttypen en

eigenschappen

Eenduidige datastructuren

en/of ordeningen

Samenwerkings-afspraken: rollen,

taken, verantwoor-delijkheden

Uitwisselings-standaarden

Specificatie benodigde data

(per stadium)

Plaatsing soorten standaarden in driehoek buildingSMART

januari 2019


9

DATA

Eenduidige definities van objecttypen en eigenschappen

Eenduidige datastructuren

Specificatie benodigde data (per stadium)

Samenwerkingsafspraken: rollen, taken, verantwoordelijkheden


… zitten op het raakvlakvan processen en data

Welke standaarden zijn/komen beschikbaar?

Op de volgende pagina’s is per type afspraken in beeld gebracht welke internationale en nationale

standaarden ter beschikking zijn of komen, hoe die zich tot elkaar verhouden en wat de (verwachte of

gewenste) ontwikkelingsrichting is.

Voor een nadere beschrijving van de genoemde standaarden wordt verwezen naar

de “Atlas Open BIM Standaarden” (versie 2.0 c1)

januari 2019


10

Eenduidige definities van objecttypen en eigenschappen

januari 2019


11

internationaal

nationaal

Aantal losse dataverzamelingen, nog verre van eenduidig, weinig tot geen

ondersteunende software

Nog verre van compleet, weinig tot geen ondersteunende software

2019: onderzoek naar de mogelijkheden om

te linken

Is gelijk aan

Is (partieel) gemaptaan

Is opgenomen in

2660

Wordt aangepast aan

Beschouwing standaarden voor eenduidige definities van objecttypen en eigenschappen

De buildingSMART Data Dictionary (bSDD) en de CB-NL hebben vergelijkbare doelstellingen: het

bieden van eenduidige definities voor “concepten”: objecttypen, eigenschappen, relaties, activiteiten, …

Beide bibliotheken zijn nog in ontwikkeling, maar zijn verschillend opgebouwd en gebruiken verschillende IT-

oplossingen.

bSDD bestaat vooralsnog uit een aantal losse dataverzamelingen van verschillende (internationale) herkomst, die

niet of nauwelijks onderling zijn gelinkt. Het meest veelbelovende deel is de objecttypenbibliotheek die in eerste

instantie door Noorwegen is ingebracht en gaandeweg is/wordt ‘verrijkt’ met bijdragen uit andere landen. Deze

bijdragen zijn echter nog niet optimaal op elkaar afgestemd: objecttypen kunnen vaker voorkomen met

verschillende definities. Behalve een API is er nog niet of nauwelijks ondersteunende software voor het gebruik van

bSDD beschikbaar. Er zijn zorgen over het gebrek aan professioneel en daadkrachtig beheer.

De CB-NL maakt gebruik van Linked Data technologie met gebruik van W3C-standaarden (RDF/RDFS/OWL), die het

mogelijk maken om uiteenlopende (online) gegevensbronnen en databestanden aan elkaar te relateren. CB-NL is

nog verre van compleet: met name definities van eigenschappen en activiteiten ontbreken nog grotendeels. De

“topstructuur” zal worden aangepast aan de NEN 2660 “Ordeningsregels voor informatie in de gebouwde

omgeving” die op dit moment (januari 2019) nog in ontwikkeling is.

Voor 2019 staat een ‘Proof of Concept’ op stapel om te onderzoeken op welke wijze de CB-NL kan worden gelinkt

aan de bSDD. Daarnaast verkent de beheerder van bSDD - met inbreng van TNO – de mogelijkheden om bSDD te

‘moderniseren’ op basis van Linked Data technologie. Dit zal de mapping van CB-NL en bSDD aanzienlijk kunnen

vereenvoudigen en versnellen.

januari 2019


12

De van oorsprong Nederlandse ETIM-standaard (classificatie van “off the shelf” technische producten,

voor het zoeken en vinden van producten op basis van hun vereiste eigenschappen) is inmiddels

‘uitgerold’ in 18 verschillende landen. ETIM is gemapt aan CB-NL (op het niveau van IFC4 klassen) en

is/wordt nu geïntegreerd in bSDD.

ETIM International zou de voorkeur geven aan ‘mapping aan bSDD’ boven ‘integratie in bSDD’, omdat ETIM na

integratie op twee plekken moet worden onderhouden. Opzet en technologie van bSDD laten zo’n mapping echter

nog niet toe.

GWSW is gemapt aan CB-NL en maakt gebruik van dezelfde technologie (W3C-standaarden)

De topstructuur van CB-NL zal in 2019 worden aangepast aan NEN 2660 “Ordeningsregels voor

informatie in de gebouwde omgeving”. Daarmee wordt de basis gelegd voor verdere harmonisatie van

uiteenlopende (Nederlandse) informatiemodellen, classificaties, objecttypenbibliotheken, enzovoort.

Mogelijke / gewenste ontwikkelingsrichting:

Topstructuur van CB-NL aanpassen aan NEN 2660 en CB-NL verder completeren t.b.v. gebruik in onder meer

Nederlandse objecttypenbibliotheken voor zowel de GWW- als de B&U-sector.

Bevorderen dat bSDD en CB-NL aan elkaar kunnen worden gelinkt met behulp van Linked Data technologie.

Daarmee kan worden gerealiseerd dat een investering in CB-NL tevens een investering is in bSDD en omgekeerd.

Dit is niet alleen voor CB-NL van belang, maar ook voor ETIM en vele andere standaarden voor het definiëren

van objecttypen en eigenschappen in de wereld. Linked Data maakt de combinatie van decentraal beheer

(beheer bij de bron) én benutten van elkaars kennis en standaarden mogelijk.

De Bouwinformatieraad (BIR) heeft al enkele jaren geleden bewust gekozen voor deze ontwikkelingsrichting.

januari 2019


13

Standaarden voor eenduidige datastructuren en/of -ordeningen

januari 2019


internationaal

nationaal

IFC

IFC Object Type Libraries(OTL’s) GWW

IMGeo2660

ISO 12006-2?ISO 12006-3?

STABU 2?

14

Volledig geadopteerd in NL

Implementeert inmainstream software

PNWIP Standard forLinking Objecttypelibraries

Inbreng kennis en ervaring

Basis voor doorontwikkeling

Basis voor eventuele doorontwikkeling

NL-initiatief, start voorjaar 2019

Afstemming BIM en GIS noodzakelijk (zowel

internationaal als internationaal)

Basis voor eventuele doorontw. Afgestemd (‘vertaling’

NLCS naar BGT)

Beschouwing standaarden voor eenduidige datastructuren en/of ordeningen

Beschrijving van onderlinge relaties van de betreffende internationale en internationale standaarden:

PM

Mogelijke/gewenste ontwikkelingen:

Verder ontwikkelen en implementeren standaarden/methodieken voor semantisch modelleren, zoals onder meer

wordt ingezet bij de ontwikkeling van OTL’s voor de GWW-sector. Deze ontwikkeling is inmiddels ook ingebracht in

Europese normalisatie (New Work Item Standard for Linking Objecttypelibraries); Nederland neemt in Europees

verband het voortouw in semantisch modelleren op basis van W3C standaarden.

Doorontwikkelen van NL-standaarden in deze geest; op termijn introduceren van semantisch modelleren in de

B&U-sector (in nauw overleg met key-spelers in de sector).

NEN 2660 “Modelleringsregels voor informatie in de gebouwde omgeving” is belangrijk voor de (toekomstige)

convergentie van verschillende bestaande en nieuwe classificatiesystemen (vertegenwoordiger BIM Loket is

voorzitter van de NEN-cie 351225 die de NEN 2660 ontwikkelt).

Creëren van uitwisselings- en koppelingsmogelijkheden tussen IFC- en CityGML-bestanden is noodzakelijk,

bijvoorbeeld om ‘geo referencing’ van bouwwerken in digitale kaarten mogelijk te maken. In NL zijn hiervoor

studies en pilots uitgevoerd, die een goed overzicht geven van de problemen die zich hierbij voordoen en van

mogelijke oplossingsrichtingen.

januari 2019


15

Standaarden voor specificatie van benodigde data (per stadium)

januari 2019


16

internationaal

nationaal

TC 442/WG2/TG1Levels of Information Needs

+ Use cases

Object Type Libraries(OTL’s) GWW

Nog verre van eenduidig

Informatie Leverings Specificaties(ILS’en) opdrachtgevers B&U

Aan begin van de ontwikkeling, nog verre

van eenduidig

TC 442/WG3/TG2Employer’s InformationRequirements Template

In ontwikkeling

In ontwikkeling

Verouderd, maar nog veel toegepast

In ontwikkeling

Wederzijdse inbreng/afstemming

Input (geensterke relatie)

BIM Basis ILS

Is uitbreidingvan / vervolg op

ILS””

Aanzet alternatief voor

Beschouwing standaarden voor specificatie van benodigde data (per stadium)

Beschrijving van onderlinge relaties van de betreffende internationale en internationale standaarden: PM

Algemeen: de genoemde Europese standaarden-in-ontwikkeling zijn tamelijk ‘hoog over’ en kaderscheppend.

“BNA ILS” is een nog zeer jong initiatief van de BNA om een op de BIM-werkwijze afgestemd alternatief voor de STB

te ontwikkelen.

“ils Ontwerp&Engineering” is een initiatief vanuit het uitvoerend bouwbedrijf en is in essentie een voorstel voor een

gestandaardiseerd data-behoefteschema voor uitvoerende bedrijven. Uitbreiding van/vervolg op de BIM Basis ILS;

moet worden afgestemd met verschillende stakeholdergroepen (architecten, adviseurs, installateurs, opdrachtgevers,

….)

Mogelijke/gewenste ontwikkelingsrichting:

Nederlandse ontwikkelingen (OTL’s in de GWW-sector, ILS-methodiek in de B&U-sector, …. ) positioneren en

uitwerken als nationale invullingen van de Europese standaarden.

Omgekeerd: ervaringen en inzichten die daarbij worden opgedaan, terug inbrengen in de (door-)ontwikkeling van de

Europese standaarden. Betekent: Europese ontwikkelingen op de voet volgen en input leveren waar nodig en

mogelijk.

Verschillende ontwikkelingen in de B&U (BNA-ILS, ILS’en opdrachtgevers, ILS Ontwerp&Engineering) hebben sterke

raakvlakken qua inhoud en toe te passen methodiek (waarbij standaarden als IFC en NL/SfB in combinatie een grote

rol spelen). Het is van groot belang dat er één gemeenschappelijke methodiek ontstaat voor het specificeren van de

vereiste informatie/data per stadium of fase. BIM Loket dient hierin regie te nemen!

Doorontwikkeling en implementatie van gedachtegoed dat wordt beschreven in White Paper NL/SfB

januari 2019


17

Nader toe te lichten en uit te werken in de Roadmap!

Standaarden voor samenwerkingsafspraken (rollen, taken, verantwoordelijkheden)

januari 2019


internationaal

nationaal

EN-ISO 19650-1, -2 en -3:EN-ISO 29481:

Information Delivery Manual

TemplateBIM Execution Plan

Nationale ModellenBIM Protocol en - Uitvoeringsplan

BCF

BCF

18

Volledig geadopteerd

Uitwerking conform

Wederzijdseinbreng

Stond model voor

Beschouwing standaarden samenwerkingsafspraken

Beschrijving van onderlinge relaties van de betreffende internationale en internationale standaarden

PM

Algemeen: de EN-ISO 19650-serie beschrijft “hoog-over” regels voor informatiemanagement in het kader van

contracten tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Ruimte voor nationale invullingen binnen de algemene kaders.


Eventuele (door-)ontwikkeling van NL (BIM-)processtandaarden baseren, c.q. afstemmen op de EN-ISO 19650-serie.

Europa-breed is er consensus over deze normenserie, waarmee de basis is gelegd voor een eenduidig begrippenkader

en samenwerking in grensoverschrijdende BIM-projecten.

In het verlengde daarvan: (op termijn) aanpassen van het Nationaal Model BIM Uitvoeringsplan aan de CEN BIM

Execution Plan template (BEP). Omgekeerd brengen we (ervaringen met) ons Nationaal Model in bij de ontwikkeling

van de BEP-template.

VISI heeft ruim 5 jaar geleden model gestaan voor de ISO 29481: Information Delivery Manual, Part 1 & 2. In 2018 is

deze ISO norm ook geaccepteerd als EN-norm. CEN/TC 442/WG3 heeft het plan opgevat om een guideline

(praktijkrichtlijn) voor de implementatie van de EN-ISO 29481 te ontwikkelen, inclusief praktijkvoorbeelden. Hier ligt

een kans om VISI internationaal uit te rollen. Er zijn dan ook twee Nederlandse experts aangemeld om mee te

schrijven aan de guideline.

(Internationale) doorontwikkeling en uitrol van SALES: PM (uit te werken in samenwerking met Ketenstandaard Bouw

& Installatie).

januari 2019


19


januari 2019


internationaal

nationaal

IFCICDD

IFC

ProductData Templates

20

(Sterke) relatie met

Volledig geadopteerd

IFC-bestanden kunnen in principe in combinatie met andere digitale

projectdocumenten via COINS containers worden uitgewisseld

Stond modelvoor

Vervangt op (korte) termijn

Beschouwing uitwisselingsstandaarden

Beschrijving van onderlinge relaties van de betreffende internationale en internationale standaarden

PM

Evaluatie-onderzoek in opdracht van RWS naar de toepassing van de combinatie COINS 2.0 en OTL-RWS heeft tot

conclusies en inzichten geleid, die een grote impact hebben op de ontwikkeling van ICDD (en meer in het algemeen op

de ontwikkeling van semantisch modelleren in bouw- en infrasector).

ICDD part 2 kent een aanzienlijk lagere instapdrempel dan COINS 2.0 en biedt de (internationale) bouwsector de

mogelijkheid tot een beheerste, stapsgewijze implementatie van semantisch modelleren, c.q. data-uitwisseling op

basis van W3C-standaarden (Linked Data technologie)


Benutten van recente inbreng vanuit NL in het kader van ICDD in de ontwikkeling van NEN 2660 “Modelleringsregels

voor informatie in de gebouwde omgeving”

COINS 2.0 vervangen door ICDD part 1 & 2

…..

januari 2019


21

Een paar voorlopige conclusies

Er is nog veel in ontwikkeling en nog méér af te stemmen

In CEN-verband wordt veel in EN-normen vertaald, wat in buildingSMART wordt ontwikkeld

(Toekomstige) Europese normen zijn vaak globaal, kaderscheppend

Ruimte voor specifieke nationale invullingen

Binnen die Europese kaders: Nederlandse standaarden (door-) ontwikkelen

Dominante standaarden/ontwikkelingen op het gebied van open standaarden zijn IFC en Linked Data

(W3C standaarden)

Beide zijn zeer goed in combinatie toepasbaar

NL – met name de GWW-sector – loopt voorop in de ontwikkeling en toepassing van Linked Data in de bouwsector.

Deze kracht nationaal en internationaal benutten en verder uitbouwen

Teneinde nationaal en internationaal één taal te kunnen spreken, is er grote behoefte aan uniforme data

dictionaries; onderzoeken hoe bSDD en CB-NL elkaar kunnen versterken

……. (PM)

januari 2019


22

Ontwikkeling van open BIM-standaarden in NL

23

BIR kaders voor BIM-standaarden

2014-2015: Bouwinformatieraad (BIR) kiest voor W3C standaarden

W3C = World Wide Web Consortium

Ca. 400 bedrijven, overheidsinstellingen, universiteiten en kennisinstituten

O.a. Adobe, Microsoft, Apple, Siemens, Boeing, Samsung, Google, Sony, …

Voor Nederland: TNO, TU Eindhoven, VU, ECN, Nederlandsche Bank

Naast:

Waarom W3C standaarden?

Open Source

Gedragen door toonaangevende bedrijven, universiteiten en instituten

Internationaal erkend

Aantoonbaar breed en veelvuldig toegepast

Worden actief beheerd en doorontwikkeld

Faciliteren moderne communicatie via het internet

januari 2019


24

Semantic web

Opbouw van (wereldwijde) netwerken van data

Het soort data dat je vindt in databases

Koppelen van databases via internet

Ultieme doel van Semantic Web:

Computers in staat stellen om veel meer nuttig

werk te doen

Mogelijk maken van betrouwbare data-uitwisseling

via het World Wide Web

Daarvoor zijn standaarden noodzakelijk, o.a. voor:

Structuur van de data

Gemeenschappelijke taal (vocabulaire)

januari 2019


25

Om welke W3C standaarden gaat het?

RDF voor de datastructuur

Opbouw van informatie in “triples”

RDF, RDFS en OWL voor het vocabulaire

Betekenis van informatie

Met name gestandaardiseerde relaties

SPARQL voor queries

januari 2019


26

Hoe zetten we W3C standaardenin bij open BIM standaarden?

1. Het begint altijd met de vraag:

Wat is het beoogde doel van de BIM standaard?

2. Vervolgens: welke typen informatie moeten worden

vastgelegd en uitgewisseld?

3. Wat daarvan kan met RDF?

4. Wat van de rest kan met RDFS?

5. Wat van de rest kan met OWL?

6. Welke domeinspecifieke aanvullingen zijn eventueel nog nodig?

januari 2019


27

27

Beoogde doel BIM Standaard

Typen informatie

RDF

RDFS

OWL

Domein-specifieke

aanvullingen

do

mein

on

afhan

kelijk

Object Relatie Subject

SE

…….

Welke van onze standaarden maken al gebruik van W3C standaarden?

januari 2019


28

SE-BIM

GWSW

(nog niet) (in voorbereidingvoor VISI 2.0)

Hoe hangen deze standaarden samen?

januari 2019


29

Taxonomie/gemeenschappelijk

woordenboek

SE-BIM streeft naar mapping aan

Basis voor toekomstigReferentiekader SE

GWSW

2D tekeningen kunnendeel uitmaken van

COINS container

Knelpunten

Wijze van semantisch modelleren (met RDF/OWL) verschilt per standaard

COINS – CB-NL – SE-BIM – GWSW

Eindeloze discussie tussen experts

NLCS is geen ontologie/taxonomie in RDF/OWL

Mapping via Excel mappingtabellen is niet zeer ‘intelligent’

Marktpartijen ervaren vooral problemen met OTL’s

Verschillen in opzet per opdrachtgever

Gebruik van OTL RWS in combinatie met COINS 2.0 leidt tot dubbel werk

………

Internationale aansluiting

Zowel een complicatie als een kans

januari 2019


30

Wat willen we bereiken?

Eén “ecosysteem” van samenhangende standaarden en OTL’s ….

Internationaal afgestemd

…. die uitwisseling van asset- en procesdata tussen projectpartners optimaal faciliteert ….

….en (her)gebruik van die data in de levenscyclus van bouwwerken optimaal faciliteert

Met een standaard als CB-NL (en/of bSDD) op de achtergrond als verbindende ‘verborgen dienaar’

januari 2019


31

Wat is daarvoor nodig?

Eén gemeenschappelijke ‘modelling guide’ voor alle standaarden en OTL’s

In RDF/OWL

Relatie met nieuwe NEN 2660

‘Topstructuur’ voor OTL’s

Op basis van use cases van gebruikers (OG’s en ON’s)

Als onderdeel / service van CB-NL

Relatie met nieuwe NEN 2660

‘Omzetten’ van NLCS, VISI, …… naar ontologieën/taxonomieën

Op basis van de modelling guide

De lead houden/nemen in verwante internationale ontwikkelingen

ISO/TC 59 / SC 13

CEN/TC 442 “Building Information Modelling”

Gebruikers en leveranciers meenemen in de ontwikkelingen

januari 2019


32

Context, nationaal

januari 2019


33

DSBI

Ontwikkelings-programma2018 - 2030

Meer uitgangspunten vanuit de DigiDealGO

Koppeling met locatie-informatie (GIS)

Bouwwerk staat nooit op zichzelf, altijd in een omgeving

Koppeling met andere stelsels

Digitaal Stelsel Omgevingswet, Basisregistraties

Verschillende ‘dossiers’ voeden

Digitaal gebouwdossier

Consumentendossier

Dossier bevoegd gezag

Energie

Duurzaamheid /

materialenpaspoort

……..

januari 2019


34

januari 2019


35

Nader uit te werken in overleg en samenwerkingmet stakeholders

Analyse concept 1 - BIM Loket · Inleiding - vervolg Deze analyse is als volgt opgebouwd: 1....

Documents

Transcript of Analyse concept 1 - BIM Loket · Inleiding - vervolg Deze analyse is als volgt opgebouwd: 1....