Alcohol en Verkeer - Homegip-alcohol-en-verkeer.weebly.com/.../2/8/8/0/28805087… · Web viewDit...

Woord vooraf

Dit werk over alcohol en verkeer is een deel van de geïntegreerde proef (gip) van het

6de jaar Biotechnische Wetenschappen van de Tuinbouwschool Onze-Lieve-Vrouw

(Sint-Truiden).

Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik dit altijd al interessant heb gevonden. Ook

had ik een paar lessen gekregen over alcohol en verkeer en zou er graag meer over

te weten gekomen zijn. Dit was dus de ultieme kans.

Graag wil ik hier enkele mensen bedanken die mij hebben begeleid en gesteund bij

het schrijven van mijn eindwerk. Ten eerste wil ik meneer Dirix bedanken die mijn

mentor was gedurende heel het schooljaar. Hij verbeterde mijn gip wanneer ik het

vroeg en zei wat er beter kon. Ook stond hij altijd achter mij en hielp hij mij wanneer

het minder goed ging. Hij gaf mij de nodige kritiek wanneer ik niet goed bezig was.

De ICT-vaardigheden die ik kon gebruiken bij het maken van mijn gip heb ik ook te

danken aan hem. Verder wil ik mevrouw Leemans bedanken voor de

spellingcontrole, mevrouw Bex voor het kunnen uitvoeren van de praktische proeven

en de heer Genoe voor de hulp bij het wiskundige deel. Ten slotte wil ik mijn ouders

bedanken voor hun steun.

InhoudsopgaveWoord vooraf.........................................................................................................3

Inhoudsopgave......................................................................................................5

Inleiding ............................................................................................................12

1 Wat is ethanol?...................................................................................16

1.1 Wat is een alcohol?............................................................................16

1.1.1 Ethanol................................................................................................16

1.2 Nomenclatuur.....................................................................................17

1.3 Chemische eigenschappen................................................................17

1.3.1 Zuur-base-eigenschappen..................................................................17

1.3.2 Vorming alcoholaten...........................................................................17

1.3.3 Nucleofiele substitutiereacties............................................................18

1.3.4 Eliminatie............................................................................................19

1.3.5 Verbranding........................................................................................19

1.3.6 Oxidatie...............................................................................................20

1.4 Azeotroop mengsel.............................................................................20

1.5 Soorten ethanol..................................................................................21

1.5.1 Ethanol................................................................................................21

1.5.2 Bio-ethanol..........................................................................................21

1.5.3 Cellulose-ethanol................................................................................21

1.6 Wat zijn de fysische eigenschappen van ethanol?.............................21

1.6.1 Polariteit..............................................................................................21

1.6.2 H-bruggen...........................................................................................22

1.6.3 Smelt- en kookpunt.............................................................................22

1.6.4 Oplosbaarheid....................................................................................23

1.7 Zijn alcoholen giftig?...........................................................................23

1.8 Hoe wordt ethanol bereid?..................................................................24

1.8.1 Ethanol uit vruchtensap en gist...........................................................24

1.8.2 Alcohol uit graan.................................................................................24

1.9 Wat zijn de toepassingen van ethanol in het dagelijks leven?............25

1.9.1 Ethanol................................................................................................25

1.9.2 Bio-ethanol..........................................................................................25

1.9.3 Cellulose ethanol................................................................................25

2 Hoe wordt ethanol afgebroken door het individu?..............................26

2.1 Hoe neemt het lichaam alcohol op?...................................................26

2.2 Hoe breekt het lichaam alcohol af?....................................................27

2.2.1 Afbraak in de maag.............................................................................27

2.2.2 Afbraak door de lever.........................................................................27

2.3 Wat zijn de risico’s van alcohol op korte termijn?...............................29

2.3.1 Wat gebeurt er als men drinkt?...........................................................29

2.3.2 Risico’s wanneer men niet meer onder invloed is...............................31

2.4 Wat zijn de risico’s van alcohol op lange termijn?..............................31

2.5 Welke zijn de belangrijkste alcohol gerelateerde aandoeningen?......32

2.5.1 Leverproblemen..................................................................................32

2.5.2 Maagproblemen..................................................................................33

2.5.3 Problemen aan de pancreas...............................................................33

2.5.4 Kankers...............................................................................................34

2.5.5 Cardiovasculaire aandoeningen.........................................................35

2.5.6 Overgewicht........................................................................................35

2.5.7 Problemen met het zenuwstelsel........................................................36

3 Welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde?...................................40

3.1 Wat is de BAC-waarde?.....................................................................40

3.2 Hoe wordt de BAC-waarde bepaald?.................................................40

3.3 Welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde?...................................41

3.3.1 Aantal consumpties............................................................................41

3.3.2 Volume aantal consumpties................................................................42

3.3.3 Alcoholpercentage..............................................................................42

3.3.4 Lichaamsmassa..................................................................................43

3.3.5 Widmark-factor...................................................................................44

3.3.6 De tijd..................................................................................................44

3.4 BAC en verkeer..................................................................................45

3.4.1 Verhouding BAC en AAG...................................................................46

3.5 Praktische voorbeelden......................................................................46

3.5.1 Voorbeeld 1........................................................................................46

3.5.2 Voorbeeld 2........................................................................................47

3.5.3 Voorbeeld 3........................................................................................48

4 Hoe beïnvloedt ethanol de reactiesnelheid?.......................................52

4.1 Het zenuwstelsel.................................................................................52

4.1.1 Werking van zenuwstelsel..................................................................53

4.1.2 Bescherming zenuwstelsel.................................................................53

4.1.3 Grijze en witte stof..............................................................................53

4.1.4 Overdracht van informatie tussen neuronen.......................................54

4.2 De hersenen.......................................................................................54

4.2.1 De hersenstam...................................................................................55

4.2.2 De kleine hersenen (cerebellum)........................................................56

4.2.3 De grote hersenen (cerebrum)...........................................................56

4.3 Hoe komt alcohol in de hersenen?.....................................................57

4.4 Wat doet alcohol in de hersenen?......................................................58

4.5 Schadelijke effecten van alcohol op de hersenen?.............................59

4.5.1 Korte termijn.......................................................................................59

4.5.2 Lange termijn......................................................................................59

Besluit ............................................................................................................60

Literatuurlijst........................................................................................................62

Lijst van figuren...................................................................................................64

Lijst van tabellen..................................................................................................64

Bijlage 1: het onderzoeksplan van de eerste onderzoeksvraag..........................66

Bijlage 2: verslag onderzoeksplan van de eerste onderzoeksvraag....................78

Bijlage 3: het onderzoeksplan van de tweede onderzoeksvraag.........................86

Bijlage 4: verslag van de tweede onderzoeksvraag...........................................104

Bijlage 5: opdracht wiskunde.............................................................................129

Inleiding

Ethanol wordt veel geconsumeerd maar eigenlijk herkent ons lichaam deze stof als

een giftige stof. Het tast onze lever en centraal zenuwstelsel aan. We worden er

relax en socialer van, maar als men te veel alcohol consumeert dan werkt het als een

narcosemiddel en kan dan gevaarlijk zijn. De gevolgen kunnen ernstig zijn zoals

bewustzijnsverlies tot zelfs de dood.

Ethanol wordt voor 95% afgebroken door de lever. De rest verlaat het lichaam door

urine, zweet, … . 30 minuten na het consumeren van alcohol komt de alcohol

terecht in de lever. De lever heeft 1 à 1,5 uur nodig om een standaardconsumptie af

te breken. Voor zowel de man als vrouw is de afbraaksnelheid gelijk maar de BAC

waarde is verschillend. Bij de man ligt de BAC-waarde lager na het consumeren van

evenveel alcohol dan bij de vrouw.

De BAC (blood alcohol concentration) of BAG (bloed alcohol gehalte) wordt

uitgedrukt in g/l of promille. Dit wordt gebruikt om de hoeveelheid alcohol in het bloed

uit te drukken. Zeer eenvoudig kan men vaststellen dat de BAC-waarde het verschil

is tussen de opname en de afbraak van alcohol in het lichaam. Maar om deze

waarde te berekenen, is er de widmark-formule.

Geïntegreerde proef – Studierichting biotechnische Wetenschappen 2013 - 2014

1 Wat is ethanol?

1.1 Wat is een alcohol?

Een alcohol is een koolwaterstof waarbij minstens 1 H-atoom vervangen wordt door

een OH-groep, een hydroxidegroep. Zo heeft men primaire, secundaire en tertiaire

alcoholen.

Primair alcohol

en

Secundaire alcohol

Tertiair alcohol

R, R1, R2 en R3:

verschillende radicaalgroepenTabel 1: soorten alcoholen

1.1.1 Ethanol

Ethanol heeft als bruto-formule: C2H5OH

Deelvraag1: wat is ethanol? 15


Ethanol of ethylalcohol is een éénwaardig alcohol. Dit wil zeggen dat één H-atoom

vervangen wordt door een OH-groep.

Ethanol is eveneens een primaire alcohol. Het chiraal koolstofatoom is gebonden

met één R-keten, met 2 H-atomen en één hydroxidegroep.

1.2 Nomenclatuur

De alcoholen hebben 2 verschillende naamgevingen: de IUPAC-naam of de triviale

naam. De IUPAC-naam voor ethanol is “ethanol” en de triviale naam is “ethylalcohol”.

1.3 Chemische eigenschappen

1.3.1 Zuur-base-eigenschappen

Alcoholen zijn zeer zwakke zuren en basen. In water zijn de protolysereacties van

alcoholen te verwaarlozen.

1.3.2 Vorming alcoholaten

Alcoholaten zijn alcoholen waarbij een H-atoom vervangen werd door een metaal.

Als dit voorkomt met sterke metalen gebeurt er een hevige reactie. Bijvoorbeeld met

natrium.

16 Deelvraag1: wat is ethanol?

Figuur 1: ethanol


Reactie:

2 R-OH + 2 Na 2R-ONa + H2↑

1.3.3 Nucleofiele substitutiereacties

Een nucleofiele substitutiereactie is een reactie waarbij een hydroxidegroep wordt

gesubstitueerd door een nucleofiel deeltje. De substitutie van een hydroxidegroep is

alleen mogelijk in een sterk zuur midden.

Reactiemechanisme:

- Stap 1: vorming van alkyloxoniumion (R-OH2+)

R-OH + H3O+ R-OH2+ + H2O

- Stap 2: Nucleofiele substitutie

R-OH2+ + Nu- R-Nu + H2O

1.3.3.1 Estervorming

Het C-atoom van de COOH-groep is positiever omwille van de dubbele bindingen

met het zuurstof atoom. Het positief geladen C-atoom wordt dus makkelijk

aangevallen door de negatieve geladen zuurstofatomen van een hydroxidegroep.

Reactie:

Carbonzuur Alcohol Ester Water



1.3.3.2 Ethervorming

De ethervorming van alcoholen heeft maar een laag rendement. Als men de

temperatuur zal laten stijgen en een katalysator zoals H2SO4 zal gebruiken zal men

een hoger rendement bekomen.

Alcohol Alcohol Ether Water

1.3.4 Eliminatie

Eliminatie is het ontwateren van alcohol. De hydroxidegroep en een H-atoom worden

afgesplitst van het alcohol. Dit gebeurt bij een temperatuur van 170°C.

Algemene reactie:

Ethanol Etheen Water

1.3.5 Verbranding

Alcoholen verbranden gemakkelijk.

Reactie van de volledige verbranding van methanol:



Methanol Dizuurstof Koolstofdioxide Water

1.3.6 Oxidatie

Bij oxidatie van een primair alcohol ontstaat eerst een aldehyde en uiteindelijk een

carbonzuur.

Algemene reactie:

Secundair alcohol Keton Water

Bij oxidatie van een secundair alcohol ontstaat een keton.

1.4 Azeotroop mengsel

Een azeotroop mengsel vertoont geen kooktraject. Het is een verhouding van 2

verschillende stoffen met een verschillende kooktemperatuur. Wanneer men het

azeotroop mengsel opwarmt heeft de dampfase dezelfde verhouding als de vloeibare

fase. Men kan deze ook niet scheiden door middel van destillatie.



Een bekend azeotroop mengsel is ethanol en water. Het heeft een verhouding van

96% ethanol en 4% water.

1.5 Soorten ethanol

1.5.1 Ethanol

Ethanol is bekend omdat dit in alle alcoholische dranken zit. Men consumeert het

omdat het een relax gevoel geeft maar spijtig genoeg heeft het ook negatieve

gevolgen zoals vertraagde reactiesnelheid en afbraakverschijnselen van

hersencellen en lever.

1.5.2 Bio-ethanol

Bio-ethanol wordt gewonnen uit vergist sap van suikerriet, tarwe, maïs, triticale,

rogge, gerst en suikerbieten.

1.5.3 Cellulose-ethanol

Cellulose-ethanol wordt gemaakt van het houtachtige gedeelte van gewassen. Deze

ethanol vermindert de uitstoot van CO2 met 80 tot 90% en scoort beter dan bio-

ethanol.

1.6 Wat zijn de fysische eigenschappen van ethanol?

1.6.1 Polariteit



Ethanol is gedeeltelijk polair door zijn hydroxidegroep. Het is dus een goed

oplosmiddel voor een groot aantal polaire stoffen. Men kan dit ook afleiden uit het feit

dat ethanol een azeotroop mengsel is met water.

Ethanol is ook gedeeltelijk apolair en het kan ook een goed oplosmiddel zijn voor

bepaalde apolaire stoffen.

Figuur 2: polariteit alcohol

1.6.2 H-bruggen

Zuivere ethanol is hygroscopisch. Daardoor vormen ze waterstofbruggen en zal de

ethanol waterdamp aantrekken.

De waterstofbruggen die gevormd worden tussen de ethanolmoleculen zorgen voor

een hoog kookpunt.

1.6.3 Smelt- en kookpunt

Alcoholen met een koolstofketen tot C10 zijn vloeibaar en hebben een kookpunt hoger

dan 65°C. Ethanol heeft een kookpunt van 78,6°C. Dit is relatief hoog. Men kan dit

verklaren omwille van de waterstofbruggen die ethanol bezit. Ook zijn de



intermoleculaire krachten tussen polaire deeltjes groter dan tussen de apolaire

deeltjes.

Ethanol bestaat uit twee koolstoffen en heeft dus een kleiner apolair gedeelte

waardoor de smelt -en kooktemperatuur stijgt.

De smelttemperatuur van ethanol is -114,4°C.

1.6.4 Oplosbaarheid

Ethanol is goed oplosbaar omwille van het klein apolair gedeelte en de sterke polaire

hydroxidegroep. Het kan goed oplossen in polaire stoffen (alcohol en water) maar

evengoed in apolaire stoffen (alcohol en alkeen).

Naarmate de koolstofketen langer wordt gaat het apolair gedeelte heersen over het

polair gedeelte en wordt de stof minder goed oplosbaar.

1.7 Zijn alcoholen giftig?

Ethanol is een verdovend middel. Wanneer men ethanol consumeert worden de

hersencellen verdoofd. Dit betekent dat de neuronen trager gaan communiceren en

anders gaan functioneren. Als men teveel ethanol consumeert wordt het niet meer

als een verdovend middel beschouwd maar als een giftige stof. Denk maar aan een

alcoholvergiftiging.

De hersenen ontwikkelen zich tot een leeftijd van 23 jaar. Tot die tijd zijn ze extra

kwetsbaar. Als men op een jonge leeftijd overmatig drinkt kan de beschadiging

onherstelbaar zijn.



Andere alcoholen zoals methanol mag men niet consumeren. Hiervan wordt men

blind. In Rusland wordt er vaak illegaal gestookt met methanol omdat dit goedkoper

is dan ethanol.

1.8 Hoe wordt ethanol bereid?

Ethanol bekomt men door het vergisten van suikers. Deze suikers kan men uit

verschillende producten halen.

1.8.1 Ethanol uit vruchtensap en gist

Bij ideale omstandigheden vermenigvuldigt de gist zich en komt het in aanraking met

suikers. De gist zet de suikers om in alcohol, koolzuurgas en andere stoffen zoals

stoffen die zorgen voor de smaak en ‘foezelalcoholen’. Een voorbeeld van een

foezelalcohol is methanol.

Hoe langer de gisting duurt hoe meer alcohol er geproduceerd zal worden. Het

maximum aantal alcohol dat de gist zal kunnen maken is 15%. Daarna sterft de gist

in zijn eigen alcohol.

1.8.2 Alcohol uit graan

Alcohol kan men bekomen uit verschillende graansoorten. Denk maar aan het

bierproces of het maken van graanjenever.

Men haalt het zetmeel uit het graan. Dit zetmeel wordt omgezet in suikers door de

enzymwerking tijdens het kiemen van het graan. De suiker glucose wordt daarna

door gisting omgezet in ethanol en koolstofdioxide.

Reactie:



C6H12O6 → 2 C2H5OH + 2 CO2

Glucose Ethanol Koolstofdioxide

1.9 Wat zijn de toepassingen van ethanol in het dagelijks leven?

1.9.1 Ethanol

Ethanol wordt niet alleen gebruikt om te consumeren maar kan ook dienen als

ontsmettingsmiddel. Het is een minder populair ontsmettingsmiddel omdat dit hevig

kan pikken op een wonden. Meestal is het ontsmettingsmiddel verdund en heeft het

een oplossing van 70% ethanol en 30% water.

Ethanol wordt ook gebruikt als reinigingsmiddel. Heel wat reinigingsmiddelen

bevatten alcohol. Dit kan ook gebruikt worden als ontvetter.

1.9.2 Bio-ethanol

Bio-ethanol dient als brandstof. Wanneer men dan door middel van destillatie de

ethanol zuiver maakt is het brandbaar en kan men het gebruiken in

verbrandingsmotoren. Dit is dan ook de meest gebruikte biobrandstof in de wereld.

1.9.3 Cellulose ethanol

Cellulose ethanol kan misschien gebruikt worden in de toekomst als biobrandstof

omwille van zijn hogere CO2-reductie en de hogere brandstof opbrengst per ha.



2 Hoe wordt ethanol afgebroken door het individu?

2.1 Hoe neemt het lichaam alcohol op?

Figuur 3: Alcohol in het lichaam

Alcohol komt via de mond binnen in de slokdarm en gaat zo naar de maag waar al

een deel van de alcohol wordt afgebroken.

Vervolgens gaat de alcohol verder naar de twaalfvingerige darm en de dunne darm

waar ongeveer 90% van de alcohol in het bloed gaat.

Als de alcohol in het bloed komt, wordt het rondgecirculeerd en komt het in de

hersenen en de lever terecht.

Na 10 minuten bereikt de alcohol de hersenen wanneer men een lege maag heeft.

Deze tijd wordt langer als de maag gevuld is. Na een half uur bereikt de alcohol de

lever.

Als de alcohol de hersenen bereikt is men onder invloed en wordt het zenuwstelsel

aangetast. Dit heeft als gevolg dat men trager reageert, men ziet minder details,

coördinatie tussen handelingen en zicht wordt slechter, …

Deelvraag 2: hoe wordt ethanol afgebroken in het individu? 25


Als de alcohol de lever bereikt wordt de alcohol afgebroken. Voor het afbreken van 1

standaardglas alcohol heeft de lever 1 à 1,5 uur nodig. Als men dan bijvoorbeeld 10

standaardglazen alcohol drinkt kan het tot 15 uur duren vooraleer alle alcohol is

afgebroken.

2.2 Hoe breekt het lichaam alcohol af?

2.2.1 Afbraak in de maag

Het lichaam begint alcohol af te breken als het in de maag terecht komt. Dit komt

omdat er kleine hoeveelheden van het enzym ADH (alcoholdehydrogenase) in de

maag zitten. Vrouwen hebben minder van deze enzymen in de maagwand. Daarom

komt er meer alcohol in het bloed bij vrouwen en zijn zij meer onder invloed dan

mannen bij het consumeren van dezelfde hoeveelheid alcohol.

Als de alcohol voorbij de maag is, wordt het geabsorbeerd in de twaalfvingerige darm

en vervolgens verder in de dunne darm. 10% van de alcohol wordt gewoon

uitgescheiden via de urine. De rest van de alcohol komt in het bloed terecht en

passeert de lever.

2.2.2 Afbraak door de lever

In de lever kan de alcohol 3 verschillende wegen volgen. Wanneer de alcohol in het

bloed lager ligt dan 80 tot 100 mg / kg lichaamsgewicht wordt alcohol omgezet in

acetaldehyde en vervolgens naar acetaat m.b.v. het enzym ADH. Ten slotte wordt

acetaat afgebroken tot water en kooldioxide dat via urine, adem, zweet, … uit het

lichaam worden gestoten. Deze weg wordt gevolgd als het enzym NAD+

(Nicotinamide Adenine Dinucleotide) aanwezig is. Dit is een co-enzym van

hydrogenase.

26 Deelvraag 2: hoe wordt ethanol afgebroken in het individu?


Figuur 4: afbraakreactie alcohol

De tweede weg die gevolgd kan worden is eveneens bij een laag alcoholgehalte in

het bloed. Hier wordt de alcohol geoxideerd door het enzym MEOS (microsomaal

ethanol oxyderend systeem).

Wanneer de alcoholpercentage in het bloed hoger ligt dan 100 mg / kg

lichaamsgewicht dan wordt de derde weg gevolgd. Dan wordt er gebruik gemaakt

van het enzym catalase-peroxidase. Hierbij worden de nucleïnezuren geoxideerd en

kan er belangrijke schade veroorzaakt worden aan de levercellen.

Algemeen breekt de lever 95% van het alcohol af in het bloed. De lever doet dit met

een snelheid van ongeveer 7 gram per uur. De lever heeft dus 60 à 90 minuten nodig

om één standaardglas alcohol af te breken. Dit is afhankelijk van persoon tot

persoon. De ondergrens ligt bij 5 tot 6 gram per uur en de bovengrens bij 12 tot 13

gram per uur.

Figuur 5: standaardglas alcohol



2.3 Wat zijn de risico’s van alcohol op korte termijn?

2.3.1 Wat gebeurt er als men drinkt?

Als men alcohol drinkt reageert het lichaam er al heel snel op. Binnen 10 minuten zit

de alcohol in onze bloedbaan en heeft het de hersens al bereikt. Vanaf dan is men

onder invloed en worden de eerste verschijnselen zichtbaar. Hoe meer men drinkt,

hoe ernstiger de verschijnselen worden, tot coma en dood tot gevolg.

De verschijnselen zijn afhankelijk van hoeveel men drinkt, wat men drinkt, hoe snel

men het drinkt, geslacht, lichaamsbouw, gewoontepatroon van drinken, stemming op

dat moment, of je gegeten hebt, lichamelijke conditie en de vermoeidheid.

2.3.1.1 1 tot 2 standaardglazen

- Hartslag gaat omhoog

- Je krijgt een warm gevoel

- Je wordt ontspannen en levendiger

- Smaak-, geur- en zicht gaan achteruit

- Krijgt honger

- Voelt minder pijnprikkels

- Meer plassen


- Reactiesnelheid neemt af

- Onhandiger in bewegingen

- Gezichtsveld wordt smaller

- Luider te praten

- Hoort minder goed

- Geheugen gaat achteruit



- Emoties en stemming verandert

- Jezelf overschatten


- Lichaamscoördinatie verslechtert

- Praten gaat moeilijker

- Struikelt over je woorden

- Roder gezicht gelaat

- Pupillen worden groter

- Grote afwisselingen van je stemming

- Misselijkheid en braken


- Zintuigen geraken sterk verdoofd

- Ongecoördineerde bewegingen

- Kan verward geraken

- Black-outs

- Draaierig

2.3.1.5 20 of meer standaardglazen

- Ademhaling en hartslag worden sterk vertraagd

- Alcoholvergiftiging

- Bewusteloos of coma

- Grote kans op hartstilstand



2.3.2 Risico’s wanneer men niet meer onder invloed is

De dag na het uitgaan kan men last hebben van verschillende fenomenen die

hieronder worden opgesomd.

- Kater

- Moeheid

- Dorstig gevoel

- Black-out

- Slechte seksuele prestaties

- Moeilijk risico’s inschatten

- Verkeerde beslissingen

- Agressie

- Roekeloosheid (onvoorzichtig)

- Waaghalzerij

- Opdringerigheid

- Ongewenste seksuele intimiteit

2.4 Wat zijn de risico’s van alcohol op lange termijn?

Te veel alcohol consumeren tast op lange termijn heel het lichaam aan. De meest

bekende beschadigingen komen voor in de hersens, de lever en de pancreas.

Hier ziet men een opsomming van de beschadigingen en risico’s die men kan

oplopen:

- Diverse kankers

- Syndroom van Korsakov

- Zenuwstelsel

- Hart- en vaatziekten

- Verhoogt bloeddruk

- Te hoog cholesterol

- Verdikken of ondervoed



- Riskant slaapmiddel

- Depressies

- Afbraak hersencellen

- Verslaving

2.5 Welke zijn de belangrijkste alcohol gerelateerde aandoeningen?

2.5.1 Leverproblemen

De lever ondervindt veel problemen door overmatig alcoholgebruik. Dit komt omdat

de lever 95% van de alcoholafbraak op zich neemt. De 3 belangrijkste

leveraandoeningen zijn: leversteatose, levercirrose en hepatitis.

2.5.1.1 Leversteatose (leververvetting)

Bij de afbraak van alcohol ontstaan er vetten. Bij overmatig alcoholgebruik komt er

een opeenstapeling van vetten in de lever voor. Men heeft er niet veel last van. In

erge gevallen krijgt men braakneigingen, minder eetlust, een misselijk gevoel, … .

Wanneer men stopt met het drinken van alcohol is dit verschijnselen binnen de

maand weg.

2.5.1.2 Alcoholische hepatitis (leverontsteking)

Acute leverontsteking treedt zelden op maar kan gevaarlijk zijn met de dood tot

gevolg. Vaak volgen kleine leverontstekingen elkaar op. Dit kan de basis vormen van

levercirrose. Door deze ontstekingen worden de levercellen afgebroken. In plaats

daarvan worden er bindweefsels aangemaakt.



2.5.1.3 Levercirrose (leververharding)

Dit is een ongeneeslijke ziekte dat bindweefsels aanmaakt i.p.v. dode levercellen. De

meest voorkomende klachten van deze aandoening zijn vermoeidheid, verminderde

eetlust, opgeblazen gevoel, misselijkheid, winderigheid. Er zijn ook ernstige

symptomen aan gekoppeld zoals geelzucht, bloedbraken, buikwaterzucht,

levercoma, … . De enige oplossing voor deze aandoening is een levertransplantatie.

10 tot 30% van de overmatige alcoholgebruikers zouden met deze aandoening te

maken krijgen. Uit onderzoek blijkt ook dat vrouwen hier rapper last van zullen

krijgen.

2.5.2 Maagproblemen

2.5.2.1 Gastritis (ontsteking aan het maagslijmvlies)

Er is een grote kans bij overmatige alcoholgebruikers dat men te maken krijgt met

gastritis. Slechts een klein percentage krijgt de chronische vorm van deze

aandoening. De symptomen hiervan zijn oprispingen, brandend maagzuur en

ochtendbraken. Het kan leiden tot maagbloedingen.

2.5.3 Problemen aan de pancreas

2.5.3.1 Pancreatitis

Deze aandoening kan men krijgen bij chronisch gebruik van alcohol. Men kan dit

herkennen aan hevige pijn in de bovenbuik. De acute vorm kan gevaarlijk zijn en

moet direct behandeld worden. Deze aandoening zorgt voor een vermindering aan

alvleeskliersappen, vetten en eiwitten verloren gaan. Hierdoor lijdt men aan

gewichtsverlies en vetdiarree.



2.5.4 Kankers

Bij het drinken van alcohol wordt de kans op kankers verhoogd. Verschillende

studies wijzen uit dat het risico op borstkanker bij vrouwen verhoogt bij matig gebruik

van alcohol.

Langdurige en overmatig alcoholgebruik gaat samen met een verhoogd risico van

bepaalde kankers. De oorzaak hiervan weet men nog niet maar door bepaalde

studies kan men dit wel concluderen.

2.5.4.1 Kanker van de mondholte, keelholte en het strottenhoofd

Wanneer mannen dagelijks meer dan 8 standaardglazen drinkt heeft men een

vergrote kans op orale kankers. Bij vrouwen is dit al tussen de 6 à 8 consumpties.

2.5.4.2 Leverkanker

Overmatig alcoholgebruik verhoogt de kans op hepatitis en levercirrose. Die kunnen

op hun beurt de kans op leverkanker vergroten.

2.5.4.3 Borstkanker (mammacarcinoom)

Vele studies wijzen uit dat alcohol en borstkanker vaak gepaard gaan. De oorzaak

hiervan heeft men nog niet achterhaald.



2.5.5 Cardiovasculaire aandoeningen

2.5.5.1 Bloeddruk

De bloeddruk stijgt bij 3 standaardglazen per dag. Bij sterke drank komt verhoogde

bloeddruk het rapste voor.

2.5.5.2 Cerebrovasculaire aandoeningen (herseninfarct of beroerte)

Er zijn 2 soorten CVA’s. De bloedige (haemorrhagisch) en de niet-bloedige

(ischaemisch). Als men 3 standaardglazen per dag drinkt heeft men 40 à 60%

minder kans op ischaemisch. Maar als men 2 standaardglazen per dag drinkt heeft

men een verhoogd risico op haemorrhagisch.

Uit onderzoek blijkt dat overmatige alcoholgebruikers tot 3 maal meer kans hebben

om een beroerte te krijgen dan niet-alcoholgebruikers. Het is ook vastgesteld dat

deze alcoholgebruikers de beroerte krijgen tijdens het consumeren van alcohol en

niet erna.

2.5.5.3 Coronaire hartziekten (aandoening aan de kransslagader)

Studies wijzen uit dat niet alcoholgebruikers meer kans hebben om een coronaire

hartziekte te krijgen dan matige alcoholgebruikers. Dit geldt ook nog bij overmatig

alcoholgebruik maar dan is de kans op andere aandoeningen weer groter.

2.5.6 Overgewicht

Overgewicht heeft weinig (bij mannen) tot niks (bij vrouwen) te maken met het

consumeren van alcoholhoudende dranken. De link van een bierbuik kan wel



gemaakt worden door de levensstijl van een overmatige alcoholgebruiker. Zij krijgen

meer zin in vettig eten en hebben weinig beweging waardoor er veel calorieën

worden opgestapeld en weinig worden verbruikt.

Ook kan de link gezet worden dat het lichaam de vetten van de alcoholhoudende

dranken gaat verbranden i.p.v. die van het eten en dat deze vetten worden

opgeslagen. De meeste van deze vetten worden dan wel opgeslagen boven de

buikspieren.

2.5.7 Problemen met het zenuwstelsel

Alcohol heeft een directe invloed op de hersenen en het zenuwstelsel. Het breekt de

witte stof in de hersenen af waardoor de hersenen krimpen en men geheugen- en

concentratiestoornissen krijgt. Uit onderzoek blijkt wel dat de hersens dit soms

gedeeltelijk tot volledig kunnen herstellen.

De witte stof bevindt zich in de binnenkant van de grote hersenen. Het bevat vooral

veel gemyeliniseerde zenuwvezels.

Bij overmatig alcoholgebruik heeft men kans op ernstige aandoeningen aan het

zenuwstelsel.


Figuur 6: hersenen met witte stof


2.5.7.1 Polyneuropathie (perifere zenuwaandoeningen)

Deze aandoening wordt bij meer dan de helft van de overmatige alcoholgebruikers

vastgesteld. In 5 à 10% van deze gevallen is de situatie ernstig. De symptomen

hiervan zijn: een prikkelend gevoel in de voeten en vingers, brandend gevoel,

spierkrampen, … . Als men stopt met drinken kan deze aandoening gedeeltelijk

weggaan m.b.v. medicatie.

2.5.7.2 Het Wernicke-Korsakow syndroom

Deze aandoening wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine B en heeft een

acute en een chronische fase. Het gevolg van deze aandoening is dat de patiënt

angstig en onzeker lijkt. Tussen de 50 à 55 jaar heeft men het meeste kans om deze

aandoening te krijgen.

2.5.7.3 Het Wernicke-syndroom

Dit is de acute fase van het Wernicke-Korsakow syndroom. De symptomen van deze

aandoening zijn verwardheid, geheugenstoornissen, apathie (geen interesse),

oogspierverlamming en ataxie (onzekere wijdbeense gang).

2.5.7.4 Het Korsakow-syndroom

Dit is de chronische fase van het Wernicke-Korsakow syndroom. De symptomen

hiervan zijn stoornissen in het geheugen, desoriëntatie, kritiek en oordeelstoornissen

en confabulaties (opvullen van gaten in het geheugen met verzinsels).



2.5.7.5 Delirium Tremens

Dit is een klinische fase die ontstaat bij de afhankelijkheidproblemen in de

onthoudingsfase. Symptomen van deze aandoening zijn: visuele en auditieve

hallucinaties, tremor (waanbeelden), angst, zweten en onrust. Dit duurt ongeveer 2 à

3 dagen tot een week. Het eindigt altijd met een terminale slaap (lange en diepere

slaap). Dit komt nog maar weinig voor in de praktijk omdat men dit tegen kan gaan

d.m.v. medicatie.



3 Welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde?

3.1 Wat is de BAC-waarde?

De BAC (blood alcohol concentration) of BAG (bloed alcohol gehalte) wordt

uitgedrukt in g/l of promille. Dit wordt gebruikt om de hoeveelheid alcohol in het bloed

uit te drukken. Zeer eenvoudig kan men vaststellen dat de BAC-waarde het verschil

is tussen de opname en de afbraak van alcohol in het lichaam na een bepaalde tijd.

Om deze waarde te berekenen is er de widmark-formule.

3.2 Hoe wordt de BAC-waarde bepaald?

De BAC-waarde wordt berekend m.b.v. de widmark-formule. Zeer eenvoudig kan

men dan zeggen dat dit het aantal gram zuivere alcohol gedeeld door het aantal liter

alcohol absorberend lichaamsvocht min de afbraak is.

Als men deze formule meer gedetailleerd wil gaan bekijken ziet dit er zo uit:

BAC = n∗V∗p∗8

r∗m∗( 11,055 )

−t∗β

In de teller:

- n: aantal gedronken glazen

- V: volume per glas (cl)

- p: alcoholpercentage

- 8g: 1cl alcohol

In de noemer:

- m: lichaamsmassa in kg

- r: r-factor (widmark-factor) (0,68 voor mannen en 0,55 voor vrouwen)

Deelvraag 3: welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde 39


- 1 kg bloed = 1,055 l bloed

De afbraak van alcohol wordt aangegeven door:

- t: tijd in uur

- β: verteringsfactor (0,17gl∗h ) = 0,17 promille per uur

3.3 Welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde?

3.3.1 Aantal consumpties

Het aantal glazen dat men drinkt heeft uiteraard een grote invloed op de BAC-

waarde. Dit is het middel dat ervoor zorgt dat er alcohol in het lichaam terecht komt.

Figuur 7: verschil in aantal consumpties

In de grafiek ziet men de promille stijging naargelang de standaardconsumpties

toenemen.

40 Deelvraag 3: welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde?


3.3.2 Volume aantal consumpties

Het volume van de consumpties heeft ook een invloed op de BAC-waarde. Wanneer

men een consumptie van 33 cl drinkt gaat men meer alcohol innemen dan bij een

consumptie van 25 cl die eenzelfde alcoholpercentage heeft.

Figuur 8: verschillende volume van consumpties

3.3.3 Alcoholpercentage

Wanneer de alcoholpercentage van een consumptie hoger ligt dan van een andere

consumptie zal de BAC-waarde ook hoger liggen. Dit komt omdat er dan meer

centiliter pure alcohol in de consumptie verwerkt is.



Figuur 9: verschillend alcoholpercentage

3.3.4 Lichaamsmassa

De lichaamsmassa speelt een kleine rol in het verschil van de BAC-waarde. Hoe

meer men weegt, hoe kleiner de BAC-waarde wordt. Maar dit is niet altijd het geval.

Dit wordt later besproken in 1.3.5 De widmark factor.

Figuur 10: verschillende lichaamsmassa's



3.3.5 Widmark-factor

Als men een hogere widmark-factor heeft betekent dit dat men minder lichaamsvet

heeft en meer lichaamsvocht. Omdat vet en bot geen alcohol absorberen zal iemand

met meer lichaamsvet, dus een kleinere widmark-factor, meer alcohol in het bloed

hebben. De BAC-waarde zal dus oplopen naar gelang de widmark-factor daalt en de

andere factoren idem zijn.

De widmark-factor van vrouwen (0,55) ligt lager dan die van mannen (0,68).

Figuur 11: verschil in widmark-factor

3.3.6 De tijd

Het klinkt ook logisch dat de tijd ook een invloed heeft op het verschil van de BAC-

waarde. Hoe langer men wacht, hoe kleiner de BAC-waarde wordt. Dit komt omdat

het lichaam dan meer tijd krijgt om de alcohol dat zich nog in het bloed bevind af te

breken.



Figuur 12: verschil in tijd

3.4 BAC en verkeer

Als men deelneemt aan het verkeer mag men niet te veel alcohol drinken. Wanneer

men dit wel doet, kan men fixe boetes krijgen. Deze overtredingen worden streng

afgestraft, omdat het gevaarlijk is voor de slachtoffers als voor de dronken

bestuurders zelf.

Men mag, wanneer men met de auto rijdt, 0,5 promille in het bloed hebben. Dit komt

ongeveer overeen met 2 pintjes. Deze grens ligt zo laag omdat na 2

standaardconsumpties de concentratie al begint te dalen. Ook kan men gevaarlijke

situaties moeilijk inschatten en durft men al iets meer. Men neemt dus meer risico’s

en er kan rapper een ongeval gebeuren.

Er is zelfs een studie dat uitwijst dat er bij een alcoholgehalte van 0,05 tot 0,08

promille een achteruitgang van de prestaties plaatsvind.

Momenteel is men bezig om deze grens nog te verlagen tot 0,2 promille.



3.4.1 Verhouding BAC en AAG

Meestal gebeuren de alcoholcontroles met een ademalcoholgehalte (AAG). Deze

uitslag kan P (positief) of S (safe) zijn. Men mag voor de eerste blaastest een

kwartier uitstel vragen. Wanneer deze positief is moet men nog 1 keer blazen in een

nauwkeuriger meettoestel. De boetes hangen af van het alcoholgehalte.

Wanneer men de AAG-waarde heeft en men wil de BAC-waarde weten, moet men

de formule BAC = AAG * 2300/1.000.000 toepassen. Omgekeerd is dit dus AAG =

BAG * 1.000.000 / 2300

3.5 Praktische voorbeelden

3.5.1 Voorbeeld 1

Een student drinkt 7 pilsjes van 25 cl en 4,5% alcoholgehalte op 2 uur tijd. Welke

lichaamsmassa moet hij hebben om niet strafbaar te zijn?

3.5.1.1 Oplossing

De student moet een lichaamsmassa hebben groter dan 116,4 kg. De BAC-waarde

van deze student, wanneer hij een massa heeft van 116,4 kg, is 0,500 promille.



3.5.2 Voorbeeld 2

Een vrouw van 62 kg drinkt 7 glazen wijn van 12 cl en 13% alcoholgehalte. Hoe lang

moet zij op café blijven om ongestraft met de wagen te rijden?

3.5.2.1 Oplossing

De vrouw zal 13u moeten wachten eer dat ze weer met de auto zal mogen rijden.



3.5.3 Voorbeeld 3

Twee vrienden Jef en Jos wegen elk 70 kg en drinken op 4 uur tijd een aantal

softdrinks van 25 cl en 5% alcoholpercentage. De frêle maar gespierde Jef heeft een

r-factor van 0,75 terwijl Jos corpulent is en een r-factor van 0,62 heeft. Ze hebben

beiden een gemiddelde verteringsfactor van 0,17 g/(l.h).

Hoeveel glazen mogen ze drinken om met de auto naar huis te kunnen rijden?

3.5.3.1 Oplossing

Jos zal maar 4 softdrinks mogen drinken, terwijl Jef er 5 zal mogen drinken. De BAC-

waarde van Jos na 4 softdrinks bedraagt 0,292 promille, terwijl die van Jef na 5

softdrinks 0,325 promille bedraagt.



3.5.3.2 BAC-waarde van Jos



3.5.3.3 BAC-waarde van Jef



4 Hoe beïnvloedt ethanol de reactiesnelheid?

4.1 Het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel is een

communicatienetwerk dat

inwendige en uitwendige prikkels

door middel van een

gespecialiseerd zenuwstelsel

overneemt. De hoofdfunctie van

het zenuwstelsel is het

waarnemen, analyseren,

verwerken en verspreiden van alle

informatie

Het zenuwstelsel kan ingedeeld

worden in 2 delen: het centraal en

het perifeer zenuwstelsel. Het

centraal zenuwstelsel zijn de

zenuwen in de hersenen en de

ruggenmerg. Het perifeer zenuwstelsel zijn de overige zenuwen.

Het zenuwstelsel kan ook ingedeeld worden op basis van zijn functie: het autonoom

en het animaal zenuwstelsel. Het autonoom zenuwstelsel controleert alle onbewuste

levensprocessen (hartslag, ademhaling, …). Het animaal zenuwstelsel regelt alle

betrekkingen met de omgeving (beweging van het organisme, het waarnemen en

verwerken van prikkels, …).

Deelvraag 4: welke factoren beïnvloeden de BAC-waarde? 51

Figuur 13: het zenuwstelsel


4.1.1 Werking van zenuwstelsel

De zintuigen vangen prikkels op. Hierdoor ontstaan er impulsen. Deze impulsen

worden naar de hersenen geleid. De hersenen verwerken deze impuls en reageren

hier op door een spier of klier te laten werken.

4.1.2 Bescherming zenuwstelsel

Het zenuwstelsel wordt op vele manieren beschermd. Het centraal zenuwstelsel

worden beschermd door de schedel. Onder de schedel bevinden zich hersenvliezen.

De hersenen zijn ook nog een opgesloten in het hersenvocht net zoals de

ruggenmerg. Deze twee worden dan ook nog beschermd door een soort bloed-

hersenen barrière .

4.1.3 Grijze en witte stof

De grijze stof bevat de cellichamen van de neuronen de dendrieten en de korte

axonen. De grijze stof bevindt zich aan de buitenkant van de hersenen. De functie

van deze stof is het verwerken van informatie.

De witte stof bestaat voornamelijk uit de axonen van de cellichamen welke

verbindingen met andere hersendelen vormen. De functie hiervan is met name de

communicatie tussen de neuronen van diverse hersendelen.

Figuur 14: dwarsdoorsnede van het ruggenmerg


Figuur 15: informatieoverdracht tussen neuronen


4.1.4 Overdracht van informatie tussen neuronen

Wanneer een zenuwimpuls bij de synaps aankomt worden deze omgezet in

neurontransmitters die zich in een blaasje (synapsblaasjes). Terwijl wordt het

eindknopje van de neuron gedepolariseerd en gaan er transportproteïnen open voor

calciumionen. Deze treden binnen via calciumkanalen. Een aantal synapsblaasjes

versmelt daardoor met het presynaptisch membraan. De inhoud van deze blaasjes

komt vrij in de synapsspleet en

gaat naar het postsynaptisch

membraan, die in de

aansluitende cel binden aan

receptoren. Dit is het einde van

de overdracht en de informatie

kan terug omgezet worden in

elektrische impulsen.

4.2 De hersenen


Figuur 16: de hersenen Figuur 17: indeling grote hersenen


Rond de hersenen is een hele netwerk van bloedvaten. Dit is een soort grens waar

sommige stoffen niet doorgelaten worden zoals giftige stoffen. Ook beschermt het de

hersenen bij schommelingen van bloedcencentraties.

De hersenen worden onderverdeeld in 3 delen. De hersenstam (truncus cerebri), de

kleine hersenen (cerebellum) en de grote hersenen (cerebrum).

4.2.1 De hersenstam

De hersenstam is gelegen boven het ruggenmerg en onder de hersenen. Het

verbindt deze 2 delen met elkaar. Het is ook het oudste deel van de hersenen. De

hersenstam wordt nog onderverdeeld in het verlengde merg, de pons en de

middenhersenen.

Het verlengde merg (medulla oblongata) is het onderste deel van de hersenstam.

Het zorgt voor de vitale functies zoals slikken, braken, slapen, … Het is ook de plaats

waar de zenuwbanen elkaar kruisen.

De pons of de brug van Varol is een uitstulping van zenuwvezels. Men kan het

terugvinden tussen het verlengde merg en de tussenhersenen. Zijn functie is om de

kleine hersenen vast te houden en de prikkels door te geven.

De prikkels die worden doorgegeven zijn elektrische signalen. Deze worden

doorgegeven via zenuwcellen of neuronen in de hersenen.

De hersenstam bevat ook nog de middenhersenen (mensencephalon). Dit ligt naast

de pons. De middenhersenen zijn betrokken bij de zintuigelijke en motorische

functies zoals oogbewegingen. Ook coördineren zij de auditieve en visuele reflexen.

Wanneer er een beschadiging optreedt van deze middenhersenen kan er een

verzwakking zijn bij de defensieve reacties.



4.2.2 De kleine hersenen (cerebellum)

Onderaan achter de hersenstam bevindt zich het cerebellum. Dit zijn de kleine

hersens. Ze controleren onze beweging en zorgen voor het evenwicht. Het is ook

betrokken bij impliciet leren (onbewust leren) en bij taalverwerving. De kleine

hersenen kunnen onderverdeeld worden in een centraal deel met daaromheen 2

halve bollen (hemisferen).

4.2.3 De grote hersenen (cerebrum)

De grote hersenen worden onderverdeeld in 4 kwabben. De voorhoofdskwab

(frontaalkwab), de wandbeenkwab (pariëtaalkwab), de achterhoofd kwab

(occipitaalkwab) en de slaapkwab (temporaalkwab).

De frontaalkwab is de grootste kwab van de vier. Deze kwab is verantwoordelijk voor

het menselijke zelfbewustzijn. Deze kwab ligt vooraan in de schedel.

De pariëtaalkwab ligt achter de frontaalkwab. Deze kwab zorgt voor de zintuiglijke en

cognitieve functies zoals aandacht, ruimtelijk inzicht, lezen en rekenen. Het voorste

gedeelte van de pariëtaalkwab ontvangt zintuiglijke informatie van de thalamus.

De thalamus is gelegen aan de zijkant met de grote hersenen en is aan de onderkant

vergroeid met de hypothalamus. De thalamus speelt een rol bij het doorgeven en

aanpassen van prikkels. Zo kan hij bepaalde prikkels onderdrukken. Een voorbeeld

hiervan is dat we niet tot weinig horen tijdens het lezen.

De hypothalamus zorgt voor de handhaving van het interne milieu door de aansturing

van het autonome zenuwstelsel. Ook bestuurt hij het hormonale systeem door de

aanmaak van de hormonen en door beïnvloeding van de hypofyse via de bloedbaan.

De hypothalamus speelt daarnaast een hoofdrol bij het reguleren van het autonome

zenuwstelsel.



De hypofyse is een aanhangsel van de hypothalamus maar zeer belangrijk. De

hypofyse regelt de uitscheiding van de hormoonproducerende klieren. Het is ook de

schakel tussen het centraal zenuwstelsel en het hormoonstelsel.

Achter de pariëtaalkwab ligt de occipitaalkwab. Helemaal vanachter in de schedel.

De kwab is alleen betrokken met het zien.

Als 4de en laatste kwab is er de temporaalkwab. Deze is gevestigd achter de oren

aan beide kanten. De temporaalkwab bevat de auditieve cortex en werken nauw

samen met de hippocampus. De hippocampus ligt voor de temporaalkwab. Ook het

centrum van Wernicke, dat een belangrijke rol speelt bij het begrijpen van taal, ligt in

de linker temporaalkwab.

De hippocampus zorgt voor de opslag van informatie in het geheugen. Ook heeft het

een rol bij ruimtelijk oriëntatie en het controleren van gedrag.

Het gebied van Wernicke is betrokken bij taal. Het is belangrijk om taal te begrijpen.

Wanneer er hier een beschadiging optreedt zal dit een probleem zijn voor de rest van

het leven.

4.3 Hoe komt alcohol in de hersenen?

Wanneer men alcohol consumeert komt het via de slokdarm in de maag terecht. In

de maag wordt al een klein deel van de alcohol in het bloed opgenomen via de

maagwand. Dan gaat de alcohol door naar de dunne darm. Hier wordt bijna al de

alcohol opgenomen door het bloed. De rest gaat naar de lever waar het geleidelijk

aan wordt afgebroken. Wanneer de alcohol in de bloedbaan terecht komt, gaat het

rechtstreeks naar de hersenen. Nu is men onder invloed.



4.4 Wat doet alcohol in de hersenen?

Wanneer alcohol in de hersenen terechtkomt, bindt het aan receptoren. Een

voorbeeld hiervan is dat het aan een GABA-receptor bindt. GABA ligt aan de

uitlopers van zenuwcellen. Aan de overkant, waar de andere zenuwcel zich bevindt,

zijn receptoren waar GABA kan aan

binden. Wanneer dit gebeurt geeft hij

informatie door waar in staat dat

andere neurotransmitters moeten

worden afgeremd. Alcohol stimuleert

GABA en hierdoor komt het dat de

hersenen trager werken en dus het

individu trager zal reageren.

Wanneer men veel alcohol consumeert, komt er eveneens een vermeerdering van

het aantal glutamaatreceptoren. deze bevinden zich aan synapsen binnen het

centraal zenuwstelsel. Glutamaat werkt stimulerend op neuronen. De neuronen gaan

zich aanpassen en hebben een versnelde werking.

Maar wanneer de neuronen worden aangepast door de versnelde werking gaan deze

neuronen hun versneld tempo aanhouden ook al is er geen alcohol meer aanwezig

in de hersenen. Dit betekent dus dat er een evenwicht is als het individu onder

invloed is van alcohol. Wanneer het individu stopt met drinken voor een bepaalde

periode gaat de remmende werking afnemen waardoor de versnelde neuronen nog

sneller gaan functioneren. Wanneer dit gebeurt ontstaat er celdood en worden de

hersenen afgebroken. Hoe meer men drinkt, hoe groter dit proces wordt. Dit betekent

dus dat de cellen afsterven tijdens de ontnuchteringsfase.

Wanneer GABA (vertraagde werking) en glutamaat (versnelde werking) uit balans

gaat kunnen er epilepsieaanvallen voorkomen.


Figuur 18: overdracht van GABA


4.5 Schadelijke effecten van alcohol op de hersenen?

4.5.1 Korte termijn

- Kater

- Moeheid

- Black-out

- Moeilijk risico’s inschatten

- Verkeerde beslissingen

- Agressie

- Roekeloosheid (onvoorzichtig)

- Waaghalzerij

- Opdringerigheid

- Ongewenste seksuele intimiteit

4.5.2 Lange termijn

- De bloeddruk gaat stijgen

- Men kan een herseninfarct krijgen

- Alcohol breekt de witte stof af in de hersenen (hersenen krimpen)

- Men kan een perifere zenuwaandoening krijgen (oorzaak van prikkelende of

brandend gevoel)

- Het Wernicke-syndroom kan optreden: symptomen zijn verwardheid,

geheugenstoornissen, …

- Het Korsakow-syndroom kan optreden: geheugenstoornissen, desoriëntatie,

…

- Delirium Tremens kan optreden: symptomen zijn visuele en auditieve

hallucinaties, angst, …



Besluit

Na het uitschrijven van dit eindwerk over alcohol en verkeer kan de hoofdvraag

“Waarom is de reactiesnelheid bij elk individu anders bij het consumeren van

alcohol?” beantwoord worden.

Wanneer men alcohol consumeert, komt het na 10 minuten in de bloedbaan terecht.

Hoe meer men consumeert, hoe hoger de BAC-waarde wordt. Dit is het aantal

promille alcohol dat zich in het bloed bevindt.

De lever breekt de alcohol af. Hoe lang de afbraak duurt, hangt af van een aantal

factoren zoals geslacht, massa, verteringsfactor, … . Deze factoren zorgen dus ook

voor verschillende reactiesnelheden bij verschillende individu’s.

Wanneer de alcohol in het bloed is, bereikt hij ook de hersenen. Door de factoren

hierboven uitgelegd, zal er een verschillend promille alcohol in het bloed en dus ook

in de hersenen zitten.

Wanneer de alcohol in de hersenen komt en het van een neuron naar een andere

neuron moet worden overgedragen, zal de alcohol zich aan GABA binden. GABA

zorgt voor een vertraagde werking en hierdoor gaat het individu trager reageren.

Besluit 59


Literatuurlijst

literatuurlijst 61


Lijst van figurenFiguur 1: ethanol........................................................................................................16

Figuur 2: polariteit alcohol..........................................................................................21

Figuur 3: Alcohol in het lichaam.................................................................................25

Figuur 4: afbraakreactie alcohol.................................................................................27

Figuur 5: standaardglas alcohol.................................................................................27

Figuur 6: hersenen met witte stof...............................................................................36

Figuur 7: verschil in aantal consumpties....................................................................40

Figuur 8: verschillende volume van consumpties......................................................41

Figuur 9: verschillend alcoholpercentage..................................................................42

Figuur 10: verschillende lichaamsmassa's.................................................................42

Figuur 11: verschil in widmark-factor.........................................................................43

Figuur 12: verschil in tijd............................................................................................44

Figuur 13: Het zenuwstelsel.......................................................................................51

Figuur 14: dwarsdoorsnede van het ruggenmerg......................................................52

Figuur 15: informatieoverdracht tussen neuronen.....................................................53

Figuur 16: de hersenen..............................................................................................53

Figuur 17: indeling de grote hersenen.......................................................................53

Figuur 18: overdracht van GABA...............................................................................57

Lijst van tabellenTabel 1: soorten alcoholen.........................................................................................15

Lijst van tabellen en figuren 63

Geïntegreerde proef – Studierichting Biotechnische Wetenschappen 2013 - 2014

Bijlage 1: het onderzoeksplan van de eerste onderzoeksvraag

1 Hoe nauwkeurig kan ik het percentage alcohol op een

verpakking controleren?

1.1 De hypothese

Mijn hypothese gaat ervan uit dat men tot op 96% nauwkeurig het alcoholgehalte kan

controleren.

Men kan op 96% nauwkeurig het alcoholpercentage meten. Dit komt omdat er altijd

andere vluchtige stoffen zullen mee verdampen met de ethanol.

Men voert de proef uit met 100ml Stella Artois (5,2%) en 100ml graanjenever

(Smeets 35%). Men gaat dit 2 keer destilleren, eerst met een gewone destillatie en

daarna met een gefractioneerde destillatie. Theoretisch gezien zal men een destillaat

van 5,2ml (met Stella Artois) of 35ml (met Smeets) moeten bekomen. Maar doordat

er altijd vluchtige stoffen mee verdampen gaat het destillaat meer bevatten dan

alleen de ethanol en zal men een destillaat van 4,9% voor (Stella Artois) en 33,6%

voor (Smeets) bekomen.

1.2 Aanpak

Men gaat het alcoholpercentage zo nauwkeurig mogelijk controleren d.m.v. een

gewone destillatie en een gefractioneerde destillatie.

Eerst gaat men 100 ml bier (Stella Artois 5,2%) verwarmen tot 78°C en destilleren

met een gewone destillatie tot men 30 ml destillaat (met Stella Artois) en 50ml

Bijlage 1 65


destillaat (met Smeets) verkrijgt (destillaat 1). Dit destillaat wordt nu gebruikt als

beginproduct met het gefractioneerd destilleren.

Destillaat 1 gaat men verder gefractioneerd destilleren tot dat er geen vloeistof meer

door de koeler komt (destillaat 2).

Dit voeren we uit met bier (Stella Artois 5,2 vol%) (2x) en graanjenever (Smeets 35

vol%) (2x).

Na het uitvoeren van de proeven kan men met de formule Bekomen volumebegin volume

∗100%

het alcoholpercentage berekenen en vergelijken met het alcoholpercentage op de

verpakking.

1.3 Theorie

1.3.1 Werkwijze

We gaan de ethanol uit het bier halen of beter gezegd de alcohol. Dit kunnen we

alleen doen doordat de ethanol een ander kookpunt heeft dan H2O. Ethanol kookt op

ongeveer 78°C en water op 100°C. Bij de eerste destillatie (100 ml bier) zorgen we

ervoor dat de temperatuur die we aflezen boven aan de kolf niet hoger wordt dan

78°C.

Als de ethanol begint te koken, komen de dampen vrij en worden door de koeler

gecondenseerd. Het speciale aan deze koeler is dat het water er langs onder in

stroomt en langs boven uitgaat. De vloeistof, die overgekomen is, is geen zuivere

ethanol. Dit komt doordat er ook andere stoffen gemakkelijker mee verdampen. We

zorgen dat er 30 ml vloeistof over komt.

Met deze 30 ml gaan we een tweede, ditmaal gefractioneerde, destillatie uitvoeren.

Bij een gefractioneerde destillatie staat boven op de kolf nog een vigreux kolom

(kleine instulpingen). Dus als we de vloeistof aan de kook brengen tot 78°C, kan er

66 Bijlage 2


ook nog water mee opkomen met de alcohol. Water heeft een hoger kookpunt. Als

we dus ervoor zorgen dat de temperatuur niet hoger wordt, dan wordt de vluchtige

waterdamp, die overbodig is, gecondenseerd in de kolom en de alcohol gaat gewoon

zijn gang naar boven , waar hij dan uiteindelijk gekoeld wordt in de waterkoeler en in

een maatcilinder terecht komt. Wanneer stoppen met verwarmen? Zeer eenvoudig:

wanneer er niets meer overkomt en de temperatuur daalt of stijgt. Het aantal ml

bekomen in de maatcilinder is x ml.

Berekening:

Hoeveel alcohol bevatte het bier nu? Dit doen we met deze formule

Bekomen volume x 100% x ml x 100% = y massa%

Begin volume 100ml

1.4 Benodigdheden

1.4.1 Materiaal

1.4.1.1 Gewone destillatie

- Thermometer (0 tot 100°C)

- Liebigkoeler

- Statief (2x)

- Klemmen (2x)

- Verwarmingsmantel (of

bunsenbrander)

- Darmpje (2x)

- Opzetstuk voor

destillatiethermometer

- Erlenmeyer (100ml)

- Bekerglas (50ml) (2x)

- Stoppen

- Maatkolf van 30/50 ml

- Opvangkolf

- Volumepipet (100ml)

Bijlage 1 67


1.4.1.2 Gefractioneerde destillatie


- Vigreux destillatiekolom

- Koeler/ condensor

- Statief (2x)

- Klem (3x)

- Aluminiumfolie

- Verwarmingsmantel

- Darmpje (2x)


- Opzetstuk voor



68 Bijlage 2


1.4.2 Producten

- 200 ml bier (Stella Artois 5,2%)

- 200 ml graanjenever (Smeets 35%)

1.5 Methode

1.5.1 Proefopstelling


Figuur 3: gewone destillatie


Bijlage 1 69


Vigreux destillatiekolom

1.5.2 Stappenplan

1.5.2.1 Destilleren van bier

- Stel een gewone en gefractioneerde destillatie op;

- Zorg ervoor dat het reservoir van de thermometer op dezelfde hoogte staat als

de ingang van de koeler;

- Zorg dat er gedurende heel de proef stromend water door de koeler komt;

- Meet nauwkeurig 100ml bier (Stella Artois 5,2%) af en giet het in de kolf;

- Verwarm het bier maar zorg ervoor dat de thermometer niet hoger dan 78°C

gaat;

- Hou deze temperatuur constant totdat er 30ml destillaat is overgekomen,

(destillaat 1);

- Destillaat 1 gaan we nu verder destilleren met een gefractioneerde destillatie;

- Vestig destillaat 1 aan de gefractioneerde destillatie;

- Verwarm opnieuw maar zorg ervoor dat de thermometer niet hoger dan 78°C

gaat en hou dit aan tot er niets meer door de koeler komt. Dit is destillaat 2 en

eveneens ons eindproduct;

- Herhaal dit 2 keer.

70 Bijlage 2

Figuur 4: gefractioneerde destillatie


1.5.2.2 Destilleren van jenever


- Zorg ervoor dat het reservoir van de thermometer op dezelfde hoogte staat als

de ingang van de koeler;

- Meet nauwkeurig 100ml jenever (Smeets 35%) af en giet het in de kolf;


- Verwarm de jenever maar zorg ervoor dat de thermometer niet hoger dan

78°C gaat;

- Hou deze temperatuur constant tot dat er 50 ml destillaat is overgekomen,

(destillaat 1);




en hou dit aan tot er niets meer door de koeler komt. Dit is destillaat 2 en



1.5.3 Verwerking resultaten

Formule:Bekomen volumebegin volume

∗100%=vol%

ml destillaat 2 ml destillaat 2 herhaling

Bier (Stella Artois 5,2 %) 4,992 4,992

Jenever (Smeets 35 %) 33,6 33,6

Bijlage 1 71


proef 1 proef 2 etiket

Vol% Bier 4,992 4,992 5,2

Vol % Jenever 33,6 33,6 35

1.5.3.1 Nauwkeurigheid

Ethanol is een azeotroop mengsel van 4% water en 96% ethanol. Als we dit

toepassen op het onderzoek komen we voor het bier 5,0 vol% uit (5,2 vol% * 96% =

4,99vol%). Voor de jenever komen we 33,6 vol% uit (35 vol% * 96% = 33,6 vol%).

72 Bijlage 2


1.6 Tijdsplan

1.6.1 Voorbereiding van de proef

- Alle materiaal verzamelen

- Opbouw gewone destillatie

- Opbouw gefractioneerde destillatie

- Blanco document van de proef klaarmaken

- Voorziene tijd: 20 minuten

1.6.2 Uitvoering van de proef

Men moet ongeveer 100 ml destilleren met een gewone destillatie. Met dit destillaat

moet men op 78°C destilleren tot dat er niets meer overkomt. Hiervoor heeft men 30

à 45 minuten nodig.

Men gaat 100 ml destilleren tot 30 ml destillaat (met Stella Artois) en 50 ml destillaat

(met Smeets) (destillaat 1) m.b.v. een gewone destillatie. Destillaat 1 gaan we dan

destilleren met een gefractioneerde destillatie totdat we destillaat 2 bekomen dit is

eveneens ons eindproduct. Hiervoor heeft men ongeveer 60 minuten nodig.

Voorziene tijd hiervoor is 285 minuten

1.6.3 Verwerking van de resultaten

De geschatte tijd hiervoor is 35 minuten

1.6.4 Totale tijd

Bijlage 1 73


- Voorbereiding: 20 minuten

- Uitvoering: 285 minuten (=4u45min)

- Verwerking: 35 minuten

- Totaal 340 minuten (=5u40min)

1.7 Veiligheid

1.7.1 Voorzorgsmaatregelen voor de proef

- Doe een labojas aan;

- Draag een veiligheidsbril;

- Zie dat alle glaswerk goed is vastgemaakt aan de statieven;

- Zorg ervoor dat het verdampte ethanol niet kan ontsnappen;

- Zorg ervoor dat alles stabiel staat;

- Er mag nergens een barst zijn in het glaswerk want men gaat het verwarmen;

- Zie na of het glaswerk hittebestendig is;

1.7.2 Voorzorgsmaatregelen tijdens de proef

- Gebruik een warmtewant als men de verwarmde kolf vervangt;

- Zorg dat er een brandblusser aanwezig is.

1.7.3 Voorzorgsmaatregelen na de proef

- Voorkom het morsen van het warme product;

- Zorg ervoor dat alles voldoende is afgekoeld voor men het opruimt;

- Verdun de ethanol goed zodat men het door de afvoer kan weggieten;

- Zet alles terug op zijn plaats en spoel al het gebruikte glaswerk af.

- Ruim de werkplaats op.

74 Bijlage 2


1.7.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen

- Veiligheidsbril

- Labojas

- Warmtewant

1.7.5 Gevaarsymbolen

1.7.5.1 Ethanol

1.7.6 R-zinnen

1.7.6.1 Ethanol

R11: Licht ontvlambaar

1.7.7 S-zinnen

1.7.7.1 Ethanol

S2: Buiten bereik van kinderen bewaren;

S7: In goed gesloten verpakking bewaren;

Bijlage 1 75

Figuur 5: licht ontvlambaar


S16: Verwijderd houden van ontstekingsbronnen – niet roken.

1.7.8 A-zinnen

1.7.8.1 Ethanol

A01: Verdunnen, in de spoelbak gieten en met veel water naspoelen;

A10: In glazen flessen gieten voorzien van een etiket: “organisch afval – bevat

halogeenverbindingen” of “organisch afval – bevat geen halogenen”.

1.8 Besluit

Na 2 keer mijn proef uit te voeren met pils (Stella Artois 5,2%) en jenever (Smeets

35%) kan ik concluderen dat ik tot op 96% nauwkeurig het alcoholpercentage kan

controleren.

Indien de hypothese niet klopt , dan zal ik het besluit herschrijven met behulp van de

bekomen resultaten.

76 Bijlage 2


Bijlage 2: verslag onderzoeksplan van de eerste onderzoeksvraag

2 Hoe nauwkeurig kan ik het percentage alcohol op een

verpakking controleren?

2.1 Inleiding

Men gaat het alcoholpercentage zo nauwkeurig mogelijk controleren d.m.v. een

gewone destillatie en een gefractioneerde destillatie.

Eerst gaat men 100 ml bier (Stella Artois 5,2%) verwarmen tot 78°C en destilleren

met een gewone destillatie tot als men 30 ml destillaat (met Stella Artois) en 50ml

destillaat (met Smeets) verkrijgt (destillaat 1). Dit destillaat wordt nu gebruikt als

beginproduct met het gefractioneerd destilleren.

Destillaat 1 gaat men verder gefractioneerd destilleren tot dat er geen vloeistof meer

door de koeler komt (destillaat 2).

Dit voeren we uit met bier (Stella Artois 5,2 vol%) (2x) en graanjenever (Smeets 35

vol%) (2x).

Na het uitvoeren van de proeven kan men met de formule Bekomen volumebegin volume

∗100%

het alcoholpercentage berekenen en vergelijken met het alcoholpercentage op de

verpakking.

2.2 Hypothese

Mijn hypothese gaat ervan uit dat men tot op 96% nauwkeurig het alcoholgehalte kan

controleren.

Bijlage 2 77


Men kan op 96% nauwkeurig het alcoholpercentage meten. Dit komt omdat er altijd

andere vluchtige stoffen zullen mee verdampen met de ethanol.

Men voert de proef uit met 100ml Stella Artois (5,2%) en 100ml graanjenever

(Smeets 35%). Men gaat dit 2 keer destilleren, eerst met een gewone destillatie en

daarna met een gefractioneerde destillatie. Theoretisch gezien zal men een destillaat

van 5,2ml (met Stella Artois) of 35ml (met Smeets) moeten bekomen. Maar doordat

er altijd vluchtige stoffen mee verdampen gaat het destillaat meer bevatten dan

alleen de ethanol en zal men een destillaat van 4,9% voor (Stella Artois) en 33,6%

voor (Smeets) bekomen.

2.3 Werkwijze

2.3.1 Materiaal



- Liebigkoeler

- Statief (2x)

- Klemmen (2x)

- Verwarmingsmantel (of

bunsenbrander)

- Darmpje (2x)

- Opzetstuk voor




- Stoppen

- Maatkolf van 30/50 ml

- Opvangkolf

- Volumepipet (100ml)

78 Bijlage 2




- Vigreux destillatiekolom

- Koeler/ condensor

- Statief (2x)

- Klem (3x)

- Aluminiumfolie

- Verwarmingsmantel

- Darmpje (2x)


- Opzetstuk voor destillatiethermometer


2.3.2 Producten

- 200 ml bier (Stella Artois 5,2%)

- 200 ml graanjenever (Smeets 35%)

2.4 Methode



Bijlage 2 79


Figuur 6: gewone destillatie


Vigreux destillatiekolom

80 Bijlage 2

Figuur 7: gefractioneerde destillatie


2.4.2 Stappenplan

2.4.2.1 Destilleren van bier

- Stel een gewone en gefractioneerde

destillatie op;

- Zorg ervoor dat het reservoir van de

thermometer op dezelfde hoogte

staat als de ingang van de koeler;

- Zorg dat er gedurende heel de proef

stromend water door de koeler

komt;

- Meet nauwkeurig 100ml bier (Stella Artois 5,2%) af en giet het in de kolf;

- Verwarm het bier maar zorg ervoor dat de thermometer niet hoger dan 78°C

gaat;

- Hou deze temperatuur constant totdat er 30ml destillaat is overgekomen,

(destillaat 1);







2.4.2.2 Destilleren van jenever


- Zorg ervoor dat het reservoir van de thermometer op

dezelfde hoogte staat als de ingang van de koeler;

- Meet nauwkeurig 100ml jenever (Smeets 35%) af en

giet het in de kolf;

Bijlage 2 81



- Verwarm de jenever maar zorg ervoor dat de thermometer niet hoger dan

78°C gaat;

- Hou deze temperatuur constant totdat er 50 ml destillaat is overgekomen,

(destillaat 1);







2.5 Resultaten

2.5.1 Destillatie

Formule: Bekomen volumebegin volume

∗100%=vol%


Stella Artois (ml) 5,1 5,2 5,4

Smeets (ml) 35,2 35,1 35


Stella Artois (promille) 5,1 5,2 5,4

Smeets (promille) 35,2 35,1 35

82 Bijlage 2


Bier Jenever0

5

10

15

20

25

30

35

40

proef 1proef 2etiket

product

vol%

2.6 Discussies

2.6.1 Conclusie

De resultaten waren beter dan de verwachte resultaten in mijn hypothese. Er is zelfs

één resultaat dat hoger ligt dan wat op de verpakking staat. Het alcoholpercentage

op de fles komt dus overeen met de bekomen resultaten.

2.6.2 Fouten discussie

Mijn eerste gefractioneerde destillatie was helemaal niet nauwkeurig. Voor bier kwam

ik 2,2 promille uit en voor ethanol 30 promille. Toen de waarden niet verbeterden,

heb ik een andere gefractioneerde destillatie opgesteld waar er geen stoffen konden

ontsnappen. Dit was merkbaar aan de resultaten. De resultaten waren nu zelfs beter

dan de verwachte resultaten.

Bijlage 2 83


2.6.2.1 ‘Slechte’ gefractioneerde destillatie

Dit was geen goede destillatie omdat de kurken stoppen

bepaalde stoffen opslorpten zoals ethanol. Er waren ook

lekken aan de stoppen waar de ethanol ontsnapte.

Het tussenstuk van de vigreux destillatiekolom naar de

liebigkoeler was niet goed. Er ontsnapte ethanol.

2.6.2.2 ‘Goede’ gefractioneerde destillatie

Deze destillatie was beter omdat het tussenstuk

perfect op de vigreux kolom en de liebigkoeler

paste. Er kon daardoor geen ethanol ontsnappen

en alle ethanol kwam in de maatcilinder terecht.

De temperatuur steeg bij opwarmen tot 78°C en

bleef daarna constant. Als men de

verwarmingsmantel zo regelde dat de plaat van de

verwarmingsmantel even warm bleef, steeg de

temperatuur alleen als alle alcohol uit de kolf was.

Destillatie 2 was zo goed als pure ethanol. Men proefde nog een beetje het

bier/jenever maar dit was helemaal niet fel.

84 Bijlage 2


Bijlage 3: het onderzoeksplan van de tweede onderzoeksvraag

3 Wat is de invloed van alcohol op de reactiesnelheid?

3.1 De hypothese

Mijn hypothese gaat ervan uit dat de reactietijd van de proeven die uitgevoerd

worden met promillebril trager zijn dan zonder promillebril.

Dit komt omdat het zicht slechter wordt en men meer moet concentreren om dezelfde

prestaties te leveren als zonder promillebril. Ook de oog-hand coördinatie wordt

slechter.

3.2 Aanpak

In dit onderzoeksplan gaan we 5 proeven uitvoeren waarvan 2 op de computer. In

deze proeven meten we telkens de reactiesnelheid met en zonder promillebril.

Voor het uitvoeren van mijn proeven heb ik 10 proefpersonen nodig. Zij kunnen

beurtelings de proeven 10 keer met en 10 keer zonder promillebril uitvoeren.

Intussen noteert de begeleider de resultaten.

- Proef 1: reactiesnelheid test op computer;


- Proef 3: reactiesnelheid + oog-hand coördinatie test op computer;

- Proef 4: reactiesnelheid test m.b.v. de handen;

- Proef 5: reactiesnelheid test m.b.v. de voeten;

- Proef 6: reactiesnelheid + oog-hand coördinatie test.

Bijlage 3 85


3.3 Theorie

86 Bijlage 3


3.3.1 Werkwijze

- Alle proeven worden 10 keer uitgevoerd met en 10 keer zonder promillebril!

- Alle proeven worden uitgevoerd door 10 proefpersonen

3.3.2 Werkwijze proef 1

Bij proef 1 ziet men op het computerscherm een verkeerslicht dat op oranje staat. Als

men de proef wil starten moet men op de roze balk klikken waar op staat “click here

to start”.

Nu start de proef en springt het verkeerslicht op rood. Na een bepaalde tijd springt

het verkeerslicht op groen en moet men zo snel mogelijk op de groene balk klikken

waar op staat “click here on green light”. De reactietijd wordt na het eindigen van de

proef weergegeven.

Dit moet men 5 keer herhalen. De reactietijden worden automatisch bijgehouden en

de gemiddelde tijd wordt berekend.

Bijlage 3 87


1 test bestaat dus uit 5 metingen. Wanneer deze test voltooid is roept men de

begeleider voor de resultaten te noteren en moet men deze test 1 maal herhalen

zodat de begeleider in totaal 10 reactietijden heeft genoteerd van elk proefpersoon.

Link + afbeelding: http://getyourwebsitehere.com/jswb/rttest01.html

Figuur 8: proef 1

3.3.2.1 Werkwijze proef 2

Proef 2 wordt op de computer uitgevoerd. Om deze proef te starten moet men op

“play now” klikken.

De test is begonnen en men ziet een rode cirkel die na een bepaalde tijd geel kleurt.

Op dat moment moet men zo snel mogelijk op het zwarte scherm of de cirkel klikken.

De reactietijd komt op het computerscherm te staan en de cirkel wordt weer rood. De

eerste meting is uitgevoerd en de 2de meting wordt automatisch gevolgd.

Na 5 metingen is de test geëindigd. Dan moet men de begeleider roepen zodat de

resultaten genoteerd kunnen worden en voert men deze test nog 1 maal uit.

88 Bijlage 3

http://getyourwebsitehere.com/jswb/rttest01.html


Link + afbeelding: http://www.mathsisfun.com/games/reaction-time.html

Figuur 9: proef 2


In deze proef komt er na een bepaalde tijd een willekeurige letter op het scherm.

Wanneer deze tevoorschijn komt moet men deze letter zo snel mogelijk indrukken in

het toetsenbord. De reactietijd komt rechts onder te staan. Dit herhaalt men 10 keer.


In proef 4 is er 1 proefpersoon nodig en 1 begeleider.

Men zet een tafel kort tegen de muur zodat de hand van

persoon x er op kan rusten. Tegen de muur houdt persoon y

een meetlat vast waarvan 0 cm op dezelfde hoogte staat als

de vingertoppen van persoon x. Zodra persoon y de meetlat

loslaat moet persoon x zo snel mogelijk de meetlat in rust

Bijlage 3 89

Figuur 10: proef 4

http://www.mathsisfun.com/games/reaction-time.html


brengen door zijn vingertoppen tegen de meetlat te duwen zodat deze klem zit

tussen de muur en de vingertoppen. Vervolgens wordt de verschoven afstand

afgelezen en opgeschreven in een tabel.

Deze proef wordt 10 keer uitgevoerd.


Proef 4 is idem als proef 5 maar nu wordt de proef

uitgevoerd met de voet i.p.v. met de hand. Deze proef kan

men vergelijken met het induwen van de rempedaal in een

auto.

Deze proef wordt ook 10 keer uitgevoerd.


In proef 3 maken we niet meer gebruik van de computer. Hier moet men zo snel

mogelijk 3 pingpong balletjes in de 3 bekertjes krijgen. De pingpong balletjes liggen ±

30 cm van de bekertjes af (zie figuur 3). De proef start wanneer de begeleider een

teken doet en hij de chronometer start. De begeleider stopt de chronometer wanneer

de proefpersoon het laatste balletje in het laatste bekertje doet.


3.4 Benodigdheden

- Meetlat 40cm (2x);

- Computer (3x);

90 Bijlage 3

Figuur 11: proef 5


- Promillebril;

- 10 proefpersonen;

- 3 bekertjes;

- 3 pingpong balletjes.

3.5 Methode


3.5.2 Stappenplan

De proefpersonen beginnen eerst met de testen op de computer. Wanneer deze

uitgevoerd zijn door alle proefpersonen en de begeleider alle resultaten heeft

genoteerd, moet elke proefpersoon om de beurt de laatste 3 proeven afleggen. Bij

deze 3 proeven is er telkens een begeleider nodig. Wanneer elk proefpersoon de

proeven heeft uitgevoerd, worden de resultaten verwerkt door de begeleider.

3.5.3 Berekeningen

- g = v/t

g (de valversnelling) = 9,81 m/s²

Bijlage 3 91

Figuur 12: proef 5 Figuur 13: proef 4


- v = x/t.

3.5.4 Verwerking resultaten

De resultaten worden ingevuld in de tabel in bijlage.

Wanneer de begeleider alle resultaten heeft genoteerd kunnen de resultaten

verwerkt worden. De reactiesnelheid kan berekend worden, de gegevens kunnnen in

grafieken gezet worden zodat men een duidelijk overzicht heeft over de resultaten.

Wanneer dit is voltooid, kan men heel wat vergelijkingen maken en worden heel wat

vragen opgelost.

3.6 Tijdsplan

- 20 minuten voor het uitvoeren van alle proeven per persoon;

o 200 minuten om alle personen de proeven te laten doen;

- 6u voor het verwerken van de resultaten. Hierbij komt ook het berekenen van

de gegevens, het vergelijken, grafieken opstellen, … .

3.7 Besluit

Na het uitvoeren van al mijn proeven en het verwerken van de resultaten kan ik tot

het besluit komen dat de reactiesnelheid trager is als men de promillebril aanheeft.

Mijn hypothese komt overeen met de bekomen resultaten.

Indien de hypothese niet klopt , dan zal ik het besluit herschrijven met behulp van de

bekomen resultaten.

92 Bijlage 3


persoon 1

proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5meting tijd (s) meting tijd (s) meting tijd (s) meting afstand (cm) meting afstand (cm)

1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 2


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

Bijlage 3 93


persoon 3proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5

meting tijd (s) meting tijd (s) meting tijd (s) meting afstand (cm) meting afstand (cm)1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 4


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 5

94 Bijlage 3



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 6


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 7

proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5

Bijlage 3 95



gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 8


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 9


1 1 1 1 1

96 Bijlage 3


2 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

persoon 10


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

Bijlage 3 97


persoon 1 (met promillebril)


1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

98 Bijlage 3


persoon 3 (met promillebril)proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5


gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting


Bijlage 3 99



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting


proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5

100 Bijlage 3



gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 1

Bijlage 3 101


2 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting



1 1 1 1 12 2 2 2 23 3 3 3 34 4 / 4 45 5 / 5 5

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

gem meting

102 Bijlage 3


Bijlage 4: verslag van de tweede onderzoeksvraag

4 Wat is de invloed van alcohol op de reactiesnelheid?

4.1 Inleiding

In dit onderzoeksplan gaan we 5 proeven uitvoeren waarvan 2 op de computer. In

deze proeven meten we telkens de reactiesnelheid met en zonder promillebril.

Voor het uitvoeren van mijn proeven heb ik 10 proefpersonen nodig. Zij kunnen

beurtelings de proeven 10 keer met en 10 keer zonder promillebril uitvoeren.

Intussen noteert de begeleider de resultaten.



- Proef 3: reactiesnelheid + oog-hand coördinatie test met computer;

- Proef 4: reactiesnelheid test m.b.v. de handen;

- Proef 5: reactiesnelheid test m.b.v. de voeten;

- Proef 6: reactiesnelheid + oog-hand coördinatie test.

4.2 De hypothese

Mijn hypothese gaat ervan uit dat de reactietijd van de proeven die uitgevoerd

worden met promillebril trager zijn dan zonder promillebril.

Dit komt omdat het zicht slechter wordt en men meer moet concentreren om dezelfde

prestaties te leveren als zonder promillebril. Ook de oog-hand coördinatie wordt

slechter.

Bijlage 4 103


4.3 Theorie

104 Bijlage 4


4.4 Werkwijze

- Alle proeven worden 10 keer uitgevoerd met en 10 keer zonder promillebril!

- Alle proeven worden uitgevoerd door 10 proefpersonen


Bij proef 1 ziet men op het computerscherm een verkeerslicht dat op oranje staat. Als

men de proef wil starten moet men op de roze balk klikken waar op staat “click here

to start”.

Nu start de proef en springt het verkeerslicht op rood. Na een bepaalde tijd springt

het verkeerslicht op groen en moet men zo snel mogelijk op de groene balk klikken

waar op staat “click here on green light”. De reactietijd wordt na het eindigen van de

proef weergegeven.

Dit moet men 5 keer herhalen. De reactietijden worden automatisch bijgehouden en

de gemiddelde tijd wordt berekend.

Bijlage 4 105


1 test bestaat dus uit 5 metingen. Wanneer deze test voltooid is, roept men de

begeleider om de resultaten te noteren en moet men deze test 1 maal herhalen

zodat de begeleider in totaal 10 reactietijden heeft genoteerd van elk proefpersoon.

Link + afbeelding: http://getyourwebsitehere.com/jswb/rttest01.html

Figuur 14: proef 1


Proef 2 wordt op de computer uitgevoerd. Om deze proef te starten moet men op

“play now” klikken.

De test is begonnen en men ziet een rode cirkel die na een bepaalde tijd geel kleurt.

Op dat moment moet men zo snel mogelijk op het zwarte scherm of de cirkel klikken.

De reactietijd komt op het computerscherm te staan en de cirkel wordt weer rood. De

eerste meting is uitgevoerd en de 2de meting wordt automatisch gevolgd.

Na 5 metingen is de test geëindigd. Dan moet men de begeleider roepen zodat de

resultaten genoteerd kunnen worden en voert men deze test nog 1 maal uit.

106 Bijlage 4

http://getyourwebsitehere.com/jswb/rttest01.html


Link + afbeelding: http://www.mathsisfun.com/games/reaction-time.html

Figuur 15: proef 2


In deze proef komt er na een bepaalde tijd een willekeurige letter op het scherm.

Wanneer deze tevoorschijn komt moet men deze letter zo snel mogelijk indrukken in

het toetsenbord. De reactietijd komt rechts onder te staan. Dit herhaalt men 10 keer.


In proef 4 is er 1 proefpersoon nodig en 1 begeleider.

Men zet een tafel kort tegen de muur zodat de hand van

persoon x er op kan rusten. Tegen de muur houdt persoon y

Bijlage 4 107

http://www.mathsisfun.com/games/reaction-time.html


een meetlat vast waarvan 0 cm op dezelfde hoogte staat als de vingertoppen van

persoon x. Zodra persoon y de meetlat loslaat moet persoon x zo snel mogelijk de

meetlat in rust brengen door zijn vingertoppen tegen de meetlat te duwen zodat deze

klem zit tussen de muur en de vingertoppen. Vervolgens wordt de verschoven

afstand afgelezen en opgeschreven in een tabel.



Proef 4 is idem als proef 5 maar nu wordt de proef uitgevoerd met

de voet i.p.v. met de hand. Deze proef kan men vergelijken met

het induwen van de rempedaal in een auto.

Deze proef wordt ook 10 keer uitgevoerd.

4.4.5.1 Werkwijze proef 6

In proef 3 maken we niet meer gebruik van de computer. Hier moet men zo snel

mogelijk 3 pingpong balletjes in de 3 bekertjes krijgen. De pingpong balletjes liggen ±

30 cm van de bekertjes af (zie figuur 3). De proef start wanneer de begeleider een

teken doet en hij de chronometer start. De begeleider stopt de chronometer wanneer

de proefpersoon het laatste balletje in het laatste bekertje doet.


4.4.6 Benodigdheden

- Meetlat 40cm (2x);

- Computer (3x);

108 Bijlage 4

Figuur 17: proef 5


- Promillebril;

- 10 proefpersonen;

- 3 bekertjes;

- 3 pingpong balletjes.

4.4.7 Methode

4.4.7.1 Proefopstelling

4.4.7.2 Stappenplan

De proefpersonen beginnen eerst met de testen op de computer. Wanneer deze

uitgevoerd zijn door alle proefpersonen en de begeleider alle resultaten heeft

genoteerd, moet elke proefpersoon om de beurt de laatste 3 proeven afleggen. Bij

deze 3 proeven is er telkens een begeleider nodig. Wanneer elk proefpersoon de

proeven heeft uitgevoerd, worden de resultaten verwerkt door de begeleider.

4.5 Resultaten

4.5.1 Formules

- g = v/t

Bijlage 4 109

Figuur 18: proef 5 Figuur 19: proef 4


g (de valversnelling) = 9,81 m/s²

- v = x/t.

4.5.1.1 Verwerking resultaten

Zie bijlage

4.5.2 Besluit

De reactiesnelheid verslechtert niet door de promillebril. Het verbetert bij sommige

proefpersonen zelfs de reactiesnelheid. Dit is te wijten aan de concentratie van de

persoon in kwestie. Doordat men slechter zicht heeft, gaat men zich beter

concentreren en heeft men een betere reactiesnelheid. Dit kan men zien aan de

resultaten van proef 1,2,3 en 4.

Bij proef 3 was de reactiesnelheid wel trager met promillebril. Dit komt omdat men de

knopjes moest zoeken die men moest indrukken. Deze resultaten kan men op twee

verschillende manieren verklaren.

De eerste verklaring is dat de reactiesnelheid trager was omdat men het zicht moest

veranderen. Hierdoor wordt het eventjes wazig waardoor men tijd verliest. Wanneer

men dan terug naar 1 bepaald punt, de knopjes, bleef staren werd het zicht terug

scherp.

De tweede verklaring is dat het gezichtsveld kleiner wordt met de bril. Dit gebeurt ook

wanneer men echt onder invloed is. Doordat het gezichtsveld kleiner is, moet men

het hoofd meer bewegen dan zonder promillebril, waardoor men tijd verliest.

110 Bijlage 4


In proef 6 werd de oog-hand coördinatie getest. De tijd zonder promillebril is duidelijk

veel beter dan die met promillebril. Door de promillebril ziet men niet goed en gaat

men fouten maken.

Bijlage 4 111


112 Bijlage 4


persoon 1

proef 1 proef 2 proef 3 proef 4 proef 5 proef 6meting tijd (s) meting tijd (s) meting tijd (s) meting afstand (cm) meting afstand (cm) meting tijd (s)

1 0,305 1 0,366 1 1,324 1 28 1 17,5 1 2,02 0,346 2 0,282 2 1,106 2 23 2 24 2 1,973 0,277 3 0,276 3 1,244 3 19 3 27 3 1,644 0,286 4 0,298 4 1,112 4 19 4 22 /5 0,249 5 0,237 5 1,026 5 17.5 5 26 /

gem 0,293 gem 0,285 gem 1,162 gem 21,3 gem 23,3 gem 1,87

persoon 2


1 0,431 1 0,581 1 0,932 1 16,5 1 30 1 2,252 0,268 2 0,524 2 1,029 2 13 2 23,5 2 2,043 0,253 3 0,333 3 1,306 3 15 3 25 3 2,054 0,274 4 0,378 4 1,538 4 20 4 20 /5 0,289 5 0,299 5 1,152 5 7 5 29 /


Bijlage 4 113


persoon 3


1 0,284 1 0,312 1 1,435 1 13,5 1 26 1 2,472 0,258 2 0,569 2 1,169 2 17,5 2 30 2 2,133 0,253 3 0,318 3 1,209 3 14 3 19 3 2,234 0,258 4 0,282 4 1,436 4 13 4 20,5 /5 0,290 5 0,236 5 1,410 5 9 5 19 /


persoon 4


1 0,240 1 0,268 1 1,388 1 9 1 13,5 1 1,852 0,286 2 0,247 2 1,610 2 15 2 26 2 1,623 0,255 3 0,261 3 1,319 3 12 3 16 3 1,584 0,28 4 0,242 4 1,407 4 9 4 22 /5 0,435 5 0,354 5 1,487 5 9 5 24 /


114 Bijlage 4


persoon 5


1 0,280 1 0,334 1 1,197 1 14,5 1 23 1 1,552 0,237 2 0,281 2 1,251 2 17,5 2 21 2 1,473 0,220 3 0,243 3 1,161 3 15,5 3 18,5 3 1,614 0,231 4 0,227 4 1,245 4 14 4 8,5 /5 0,219 5 0,272 5 1,307 5 14,5 5 8 /


persoon 6


1 0,275 1 0,330 1 0,962 1 20 1 22,5 1 1,732 0,249 2 0,293 2 1,030 2 25 2 26,5 2 1,933 0,232 3 0,243 3 0,928 3 15 3 30 3 1,774 0,302 4 0,289 4 0,985 4 20 4 28 /5 0,248 5 0,295 5 0,996 5 19 5 19 /


Bijlage 4 115


persoon 7


1 0,257 1 0,268 1 0,974 1 22 1 27,5 1 1,502 0,283 2 0,293 2 0,834 2 21 2 24 2 1,563 0,251 3 0,444 3 1,061 3 26 3 26,5 3 1,564 0,271 4 0,307 4 1,267 4 19 4 22 /5 0,273 5 0,376 5 0,969 5 26 5 22 /


persoon 8


1 0,258 1 0,246 1 1,072 1 27 1 18 1 1,982 0,261 2 0,227 2 1,310 2 14 2 25,5 2 1,673 0,245 3 0,232 3 1,142 3 14,5 3 19,5 3 1,584 0,264 4 0,263 4 1,044 4 18 4 23,5 /5 0,294 5 0,319 5 1,519 5 16 5 23 /


116 Bijlage 4


persoon 9


1 0,278 1 0,340 1 1,235 1 14 1 22 1 1,972 0,222 2 0,312 2 1,148 2 12,5 2 21 2 1,693 0,246 3 0,326 3 1,149 3 15 3 19 3 1,954 0,277 4 0,326 4 1,480 4 10,5 4 20 /5 0,247 5 0,271 5 1,673 5 13,5 5 19 /


persoon 10


1 0,447 1 0,277 1 1,472 1 20,5 1 26,5 1 1,422 0,234 2 0,253 2 1,174 2 25 2 24 2 2,063 0,272 3 0,267 3 1,207 3 20 3 27 3 1,974 0,221 4 0,309 4 1,382 4 23 4 26 /5 0,320 5 0,226 5 1,640 5 27 5 17 /


Bijlage 4 117




1 0,230 1 0,273 1 1,035 1 16,5 1 28 1 2,502 0,239 2 0,306 2 1,110 2 17 2 27 2 2,323 0,289 3 0,288 3 2,075 3 19 3 25 3 2,504 0,267 4 0,292 4 1,142 4 12,5 4 29 /5 0,282 5 0,262 5 1,247 5 17 5 29 /




1 0,255 1 0,384 1 1,152 1 27 1 22,5 1 2,392 0,284 2 0,357 2 1,539 2 19 2 19,5 2 2,503 0,284 3 0,365 3 1,493 3 17 3 16 3 2,364 0,303 4 0,325 4 1,605 4 13 4 22 /5 0,276 5 0,301 5 1,483 5 22 5 19 /


118 Bijlage 4




1 0,253 1 0,261 1 1,604 1 17,5 1 18 1 3,592 0,277 2 0,246 2 1,629 2 18 2 17 2 2,613 0,237 3 0,235 3 1,443 3 17,5 3 18 3 2,394 0,248 4 0,251 4 1,577 4 19 4 13 /5 0,236 5 0,220 5 1,424 5 17,5 5 17 /




1 0,371 1 0,278 1 2,069 1 15,5 1 12 1 2,512 0,270 2 0,267 2 5,042 2 17 2 22,5 2 2,043 0,285 3 0,306 3 2,772 3 16,5 3 18 3 2,204 0,275 4 0,254 4 1,682 4 13 4 17 /5 0,282 5 0,233 5 1,857 5 15 5 25,5 /

gem 0,2297 gem 0,267 gem 2,684 gem 15,4 gem 19 gem 2,25

Bijlage 4 119




1 0,229 1 0,247 1 1,574 1 11 1 23,5 1 2,12 0,326 2 0,262 2 1,744 2 23,5 2 6,5 2 2,063 0,233 3 0,361 3 1,611 3 12 3 22 3 1,754 0,229 4 0,261 4 1,271 4 14,5 4 18 /5 0,243 5 0,334 5 2,044 5 14 5 18,5 /

gem 0,252 gem 0,293 gem 1,649 gem 15 gem 17,7 gem 1,97



1 0,241 1 0,295 1 1,683 1 15,5 1 20,5 1 2,342 0,304 2 0,296 2 1,634 2 19 2 26 2 2,553 0,241 3 0,305 3 1,611 3 23 3 22 3 2,404 0,245 4 0,337 4 1,726 4 21,5 4 30 /5 0,475 5 0,257 5 1,092 5 19 5 21 /


120 Bijlage 4




1 0,291 1 0,305 1 1,383 1 27,5 1 12,5 1 1,872 0,294 2 0,318 2 1,109 2 26 2 21,5 2 2,183 0,324 3 0,341 3 1,287 3 21 3 22,5 3 1,874 0,275 4 0,337 4 1,170 4 29,5 4 25,5 /5 0,306 5 0,277 5 1,114 5 23,5 5 24,5 /




1 0,334 1 0,248 1 1,515 1 15 1 26 1 2,382 0,291 2 0,310 2 1,201 2 21,5 2 23,5 2 2,263 0,289 3 0,258 3 1,195 3 10 3 19 3 1,894 0,472 4 0,299 4 0,989 4 19 4 20 /5 0,254 5 0,245 5 1,036 5 12,5 5 23 /


Bijlage 4 121




1 0,262 1 0,326 1 1,441 1 11,5 1 20 1 2,772 0,307 2 0,319 2 1,219 2 15 2 21 2 2,363 0,289 3 0,327 3 1,151 3 14,5 3 22,5 3 2,174 0,293 4 0,323 4 1,242 4 11,5 4 17 /5 0,251 5 0,465 5 1,134 5 16,5 5 17,5 /




1 0,246 1 0,250 1 1,614 1 15,5 1 23 1 3,552 0,226 2 0,334 2 1,809 2 29 2 17 2 2,023 0,296 3 0,355 3 1,538 3 27 3 20,5 3 2,254 0,421 4 0,439 4 1,372 4 25 4 27,5 /5 0,672 5 0,748 5 2,014 5 23 5 26 /


122 Bijlage 4


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.6

persoon 1

zonder promillebril

met promillebril

proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.6

persoon 2

zonder promillebrilmet promillebril

proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.62.8

3

persoon 3


Bijlage 4 123


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.62.8

persoon4


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

2

persoon 5


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.6

persoon 6


124 Bijlage 4


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

2

persoon 7


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.2

persoon 8


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.6

persoon 9


Bijlage 4 125


proef 1

proef 2

proef 3

proef 4

proef 5

proef 6

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

22.22.42.62.8

persoon 10


126 Bijlage 4


Bijlage 4 127


Bijlage 5: opdracht wiskunde

5 De BAC-formulen∗V∗p∗8

r∗m∗( 11,055 )

−t∗β

In de teller:

- n: aantal gedronken glazen

- V: volume per glas (cl)

- p: alcoholpercentage

- 8g: 1cl alcohol

In de noemer:

- m: lichaamsmassa in kg

- r: r-factor (widmark-factor) (0,68 voor mannen en 0,55 voor vrouwen)

- 1 kg bloed = 1,055 l bloed

De afbraak van alcohol wordt aangegeven door:

- t: tijd in uur

- β: verteringsfactor (0,17gl∗h ) = 0,17 promille per uur

5.1 Berekenen BAC-waarde van de man

De veranderende factoren zijn het aantal consumpties dat men drinkt en de

lichaamsmassa. Alle consumpties worden gedronken binnen een tijdperk van 1 uur.

Daarna meet men de BAC-waarde. De consumpties die gedronken worden zijn

bieren van 25 cl met een alcoholpercentage van 5,2 %.

m (kg) n = 1 n = 2 n = 3 n = 4 n = 5 n = 6

128 Bijlage 5


70 kg 0,06 0,29 0,52 0,75 0,98 1,2175 kg 0,05 0,26 0,48 0,69 0,91 1,1280 kg 0,03 0,23 0,44 0,64 0,84 1,0485 kg 0,02 0,21 0,40 0,59 0,78 0,9790 kg 0,01 0,19 0,37 0,55 0,73 0,91

0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

7075808590

0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

f(x) = 0.23 x − 0.17

massa = 70; na 1u; man

70Linear (70)

0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

f(x) = 0.202285714285714 x − 0.171333333333333


80Linear (80)

Bijlage 5 129


0 1 2 3 4 5 6 70

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

f(x) = 0.18 x − 0.17


90Linear (90)





m (kg) n = 1 n = 2 n = 3 n = 4 n = 5 n = 670 kg 0,00 0,12 0,35 0,58 0,81 1,0475 kg 0,00 0,09 0,31 0,52 0,74 0,9580 kg 0,00 0,06 0,27 0,47 0,67 0,8785 kg 0,00 0,04 0,23 0,42 0,61 0,8090 kg 0,00 0,02 0,20 0,38 0,56 0,74

1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

7075808590

130 Bijlage 5


1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

f(x) = 0.23 x − 0.34


70Linear (70)

1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

f(x) = 0.202 x − 0.34


80

Linear (80)

1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

f(x) = 0.18 x − 0.34


90Linear (90)

Bijlage 5 131


5.2 Berekenen BAC-waarde van de vrouw






0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

7075808590

0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

f(x) = 0.285428571428571 x − 0.174

massa = 70; na 1u; vrouw

70Linear (70)

132 Bijlage 5


0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

f(x) = 0.25 x − 0.17


80Linear (80)

0 1 2 3 4 5 6 70

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

f(x) = 0.222285714285714 x − 0.171333333333333


90Linear (90)






Bijlage 5 133


1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

7075808590

1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

f(x) = 0.285 x − 0.342


70Linear (70)

1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

f(x) = 0.25 x − 0.34


80Linear (80)

134 Bijlage 5


1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.50

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

f(x) = 0.223 x − 0.346


90Linear (90)

Bijlage 5 135


5.3 Extra opgaves BAC-formule

5.3.1 Opgave 1

Twee meisjes van 60 kg hebben een respectievelijke r-factor van 0,6 en 0,5.

- Wat betekent dit voor hun bot- en vetmassa?

- Wie van hen heeft de grootste BAC als alle andere factoren gelijk zijn?

5.3.1.1 Oplossing

Als men een hogere r-factor heeft betekent dit dat men minder lichaamsvet heeft en

meer lichaamsvocht. Omdat vet en bot geen alcohol absorberen zal iemand met

meer lichaamsvet, dus een kleinere r-factor, meer alcohol in het bloed hebben. De

BAC-waarde zal dus oplopen naar gelang de r-factor daalt en de andere factoren

idem zijn.

5.3.2 Opgave 2

Een student drinkt 7 pilsjes van 25 cl en 4,5% alcoholgehalte op 2 uur tijd. Welke

lichaamsmassa moet hij hebben om niet strafbaar te zijn?

5.3.2.1 Oplossing

De student moet een lichaamsmassa hebben groter dan 116,4 kg. De BAC-waarde

van deze student, wanneer hij een massa heeft van 116,4 kg is 0,500 promille.

136 Bijlage 5


5.3.3 Opgave 3

Een vrouw van 62 kg drinkt 7 glazen wijn van 12 cl en 13% alcoholgehalte. Hoe lang

moet zij op café blijven om ongestraft met de wagen te rijden?

5.3.3.1 Oplossing

De vrouw zal 13u moeten wachten vooraleer dat ze weer met de auto zal mogen

rijden.

Bijlage 5 137


5.3.4 Opgave 4

Verklaar waarom 2 mannen van respectievelijk 70 en 75 kg die evenveel alcohol

drinken over dezelfde tijd en met dezelfde verteringsfactor toch dezelfde BAC

kunnen hebben.

5.3.4.1 Oplossing

Dit kan als de r-factor verschillend is. De lichtste man zal dan een hogere r-factor

hebben. Dit betekent dat hij meer spieren en minder vet en botmassa bezit dan de

zwaardere man.

Het kan zelfs dat de lichtste man een lagere BAC-waarde zal hebben bij het

consumeren van evenveel alcohol dan de zwaardere man. Dit kan wanneer de r-

138 Bijlage 5


factoren nog meer uit elkaar lopen. Dan heeft de lichtste man dus een veel hogere r-

factor dan de zwaardere man.

5.3.5 Opgave 5

Twee vrienden Jef en Jos wegen elk 70 kg en drinken op 4 uur tijd een aantal

softdrinks van 25 cl en 5% alcoholpercentage. De frêle maar gespierde Jef heeft een

r-factor van 0,75 terwijl Jos corpulent is en een r-factor van 0,62 heeft. Ze hebben

beide een gemiddelde verteringsfactor van 0,17 g/(l.h).

Hoeveel glazen mogen ze drinken om met de auto naar huis te kunnen rijden?

5.3.5.1 Oplossing

Jos zal maar 4 softdrinks mogen drinken terwijl Jef er 5 zal mogen drinken. De BAC-

waarde van Jos na 4 softdrinks bedraagt 0,292 promille terwijl die van Jef na 5

softdrinks 0,325 promille bedraagt.

Bijlage 5 139


5.3.5.2 BAC-waarde van Jos

140 Bijlage 5


Bijlage 5 141


5.3.5.3 BAC-waarde van Jef

142 Bijlage 5

Alcohol en Verkeer - Homegip-alcohol-en-verkeer.weebly.com/.../2/8/8/0/28805087… · Web viewDit...

Documents

Transcript of Alcohol en Verkeer - Homegip-alcohol-en-verkeer.weebly.com/.../2/8/8/0/28805087… · Web viewDit...