Editie 2019 – Nr.3 Editie 2019 – Nr.4

Beste Allen, Voor u ligt de vierde uitgave van ons eigen Agro Bulletin. Als medewerker van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij is het u zeker niet ontgaan dat er continue activiteiten gaande zijn. Hoewel dit bulletin bij deze editie uit meerdere pagina’s bestaat, is het bij lange niet genoeg om u op de hoogte te houden van deze activiteiten. Wij blijven wel ons best doen om u op een aangename manier te blijven informeren over de ontwikkelingen. Aan o.a. de voorlichters van het ministerie worden trainingen gegeven, zodat zij hun kennis verder kunnen delen. De nieuwe groep van landbouwvoorlichters die in juli 2019 is aangetrokken is gestart met de Train-the-Trainers in Goede Agrarische Praktijken (GAP). Zij worden getraind in de verschillende veiligheidsaspecten met betrekking tot de verbouwing van gezonde gewassen. Het is de bedoeling dat na de training, zij in staat zijn om op een eenvoudige manier, technische informatie over m.n. Goede Agrarische Praktijken(GAP) aan landbouwers over te brengen, specifiek de onderwerpen gewasbescherming en het veilig gebruik van pesticiden. Door de EU is kenbaar gemaakt dat het exportgebeuren naar Europa aandacht behoeft als het gaat om de veiligheidsaspecten. Er zijn strengere maatregelen aangekondigd. Een delegatie is in ons land voor de te houden audit. Deze audit is van groot belang voor de garantie van de export van groenten en fruit naar de EU. Het ministerie van LVV biedt daarom aan alle boeren de gelegenheid, deel te nemen aan de landelijke GAP trainingen. Deze trainingen moeten ertoe bijdragen dat de boeren op een bewuste en verantwoorde manier, groente en fruit telen en produceren. In samenwerking met de STVS is dhr. Iwan Wijngaarde bereid gevonden weer een educatief programma te starten over onze Planten en dieren. The Suriname Market Access Project (SAMAP), een initiatief van het ministerie van Landbouw Veeteelt en Visserij en uitgevoerd door FAO, is gestart met een landelijke informatiesessie over de Matching Grant Facility (MGF). Hebt u als medewerker ook belangstelling voor het volgen van landbouwtrainingen, geeft u zich dan op bij de afdeling KRM (Regio Midden) op het nummer 479112 toestel 1501. Wilt u geïnformeerd blijven over de activiteiten van het ministerie, ga dan naar onze Facebook page. Aanbevelingen, tips, etc. ten aanzien van uw eigen bulletin zien wij graag tegemoet. Hiervoor kunt u bellen naar 479112 toestel 1305. Ter afsluiting van dit voorwoord wens ik u veel leesplezier. Patricia Gits. Redactie

Een publicatie van het ministerie van Landbouw, Veeteelt & Visserij

AGRO INFO

Minister Parmessar ontvangt EU-Auditors In verband met de aangekondigde strengere maatregelen door de Europese Unie(EU), voor de export van groenten en fruit naar in het bijzonder Nederland, heeft minister Rabin Parmessar een delegatie hiertoe ontvangen. De delegatie bestaat uit Dr. Stephen R. H. Langrell en Mr. Martin Minjajev, beide afkomstig van de European Food Safety Authority (EFSA). Zij zullen in ons land vertoeven van dinsdag 1 oktober 2019 tot en met zaterdag 12 oktober 2019.

=======

"Basic Business Skills" training Door het ministerie van Arbeid in samenwerking met de Stichting Productieve Werkeenheden(SPWE) is een twee daagse training "Basic Business Skills" verzorgd. Om de vastgestelde doelen te kunnen realiseren heeft minister Rabin Parmessar bij zijn aantreden aangegeven, het personeel middels trainingen adequaat en bekwaam te willen maken. De training is afgesloten door een korte motivatie sessie en de uitreiking van certificaten.

=======

LVV-kwekerijen versterkt met eigen composteringsruimten Het ministerie is gestart met de uitvoering van het Inter-American Development Bank-project (IDB), waarbij de citrus-produktie in Suriname wordt versterkt. Op maandag 19 augustus 2019 vond de eerste steenlegging plaats van een composteringsruimte op de LVV-kwekerij te Houttuin. Te Tamansari in het district Commewijne wordt de laatste hand gelegd aan de bouwwerkzaamheden van een composteringsruimte aldaar. Na afronding van de werkzaamheden, zullen de kwekerijen in staat zijn op professionele wijze eigen compost aan te maken voor de citrus-aanplant. De opzet van composteringsruimten op de citrus-kwekerijen, is één van de componenten van een serie innovatieve projecten die door de IDB gefinancierd worden. Na het voltooien van deze ruimten worden er plantenkassen voor citrus opgezet. Het IDB-project is gericht op het verhogen van de citrus opbrengsten en om het aanbod van de citrus-productie gelijkmatiger over het jaar te spreiden. De aanmaak van plantmateriaal wordt ook geïntensiveerd. Behalve de kwekerijen te Houttuin en Tamansari zullen ook de overige citrus-kwekerijen voorzien worden van composteringsruimten en plantenkassen.

Educatieve agrarische rondleiding Het Kids Development center “Caring Hearts” heeft op vrijdag 23 augustus 2019 een educatieve agrarische rondleiding gehad op het onderdirectoraat Landbouw. Ongeveer 15 kinderen variërend in de leeftijdsklasse van 6 tot 15 jaar hebben op een prettige wijze diverse plantmethoden aangeleerd. Onder begeleiding van LVV- landbouwdeskundigen hebben ze geleerd om compost te maken en mochten zij plantmateriaal inzaaien. Er is gesproken over gezonde voeding, omdat zowel kinderen als ouderen door een gebrek aan tijd zich te goed doen aan ongezond voedsel, wat natuurlijk funest is voor de gezondheid.

=======

Rijst inzaai gestegen De rijst inzaai voor de najaars oogst van 2019 is in zijn totaliteit met 1400 hectare gestegen. Zowel in de kleine als grote landbouw is in haast alle ressorten van het district Nickerie, een stijging te merken ten opzichte van hetzelfde seizoen in 2018. Het inzaai-schema wordt met alle andere belanghebbenden in de sector, na overleg met het ministerie van Landbouw Veeteelt en Visserij bepaald. De stijging van de inzaai is mede tot stand gekomen door de grotere inzet van de rijstverbouwers evenals de verbeterde communicatie en samenwerking met de sector. De overheid zal zich blijven inzetten om vooral de productiekosten in de rijstsector en de kwaliteit van het zaaizaad te verbeteren. Door het ministerie wordt gestreefd om lang voor het moment, de inzaaiperiodes bekend te maken zodat boeren zich beter kunnen voorbereiden. Minister Parmessar heeft aangegeven enorm blij te zijn met deze cijfers. “Wij zijn er nog lang niet en ik kan u beloven dat het nog meer zal stijgen”. De rijst sector verdient alle aandacht van deze regering en zeker van mij als minister van LVV.

Wees trots op wat je hebt bereikt Al heb je nog 1000 dromen

Zorg dat je af en toe ook kijkt naar hoe ver je bent gekomen

GAP-training te Houttuin Het ministerie is op 3 september gestart met een driedaagse Goede Agrarische Praktijken (GAP) training onder de landbouwers van het ressort Houttuin. Dit is de vierde groep landbouwers die deze GAP-training volgt. Landbouwvoorlichters van het ministerie, hebben aan een aantal landbouwers uit verschillende ressorten, deze bijzondere training overgedragen. De ressorten Wanica-C (Santodorp en omgeving), Wanica-B (Kwatta en omgeving) en Saramacca (Uitkijk en omgeving) zijn al afgerond en de deelnemers hebben een certificaat ontvangen. GAP is van enorm belang bij het produceren van veilig voedsel voor de gemeenschap, zowel lokaal als buiten Suriname. In het kader van de strenger aangepaste exportregelgeving van de Europese Unie (EU) en om hieraan gevolg te geven, werkt het ministerie van LVV samen met alle stakeholders aan een pakket van maatregelen. De training is op 5 september afgesloten met een certificaatuitreiking.

=======

Staf en personeel HI&T krijgen landbouwtraining Ten behoeve van medewerkers van het ministerie van Handel, Industrie en Toerisme (HI&T) is door landbouwdeskundigen van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) een training verzorgd. De training “Algemene Landbouw- en Plantvermeerderings technieken” is een initiatief van de toenmalige onderdirecteur van Marktbeheersing op HI&T, Daniëlla Sumter die nu lid is van De Nationale Assemblee. De 35 deelnemers hebben 2 dagen theorielessen gevolgd in de vergaderzaal van HI&T. Het praktische gedeelte van de training vond plaats op de kwekerij te Tamansari in het district Commewijne. Tijdens de praktijktraining zijn er ook demonstraties gegeven in composteren en de verschillende plantvermeerderingstechnieken zoals oculeren, marcotteren, stekken en enten.

=======

Ordening visserijsector Door het onderdirectoraat Visserij van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij zijn er inspectiewerkzaamheden uitgevoerd in Saramacca, Coronie en Nickerie. In het kader van de ordening van de visserijsector is de controle op de visserijactiviteiten opgevoerd. De visserij-inspecteurs hebben controle uitgevoerd op het vistuig waarbij er wordt gelet op de maaswijdte van de visnetten bij de verschillende visserijtypen. Ook is gecontroleerd als de lengte van de vaartuigen overeenkomt met de lengte, zoals vermeld op het certificaat van deugdelijkheid, welke wordt verstrekt door de Maritieme Autoriteit Suriname (MAS). Tijdens de controle is gebleken dat een aantal vergunninghouders en booteigenaren zich niet houden aan de vergunningsvoorwaarden. Door de belanghebbenden te betrekken in het nemen van besluiten en inzage te geven in de stand van zaken, wil Minister Rabin Parmessar

De Technische Dienst van het ministerie van Landbouw Veeteelt en Visserij De Technische Dienst bestaat uit 26 medewerkers en staat onder leiding van de Wnd Hoofd Dhr. R. Gadjradj BSc. De dienst bestaat uit een secretariaat, sectie bouw, Elektra/ Koel / Gawasa en een magazijn en is dus verantwoordelijk voor het onderhoud en reparatie van de gebouwen, airco’s, gas, water en sanitair. De sectie bouw staat onder leiding van Vikash Sital en zorgt voor onderhoud van alle gebouwen en opstallen. Behalve de reguliere taken helpt deze sectie ook met het onderhoud van het terrein en verricht daarbij verschillende werkzaamheden z.a. wieden, kappen, snoeien en maaien. De sectie Elektra en Gawasa, onder leiding van Dhr. M. Darmohoetomo moet erop toezien dat de airco’s goed functioneren en dat de elektra en watertoevoer optimaal zijn. De Technische Dienst is ook belast met het “servicen” van dienstvoertuigen. Er wordt eerst een rapportage gemaakt van de doorgegeven problemen, die verschillend van aard zijn. De personeelsleden van de Technische Dienst zijn behalve collega’s ook een grote familie. Zij proberen leuke activiteiten samen te ontplooien en er wordt regelmatig samen gegeten. Een deel van het personeel gaat over enkele jaren met pensioen. Dit brengt met zich mee dat de ouderen binnen het team corrigerend en adviserend optreden en dit wordt als heel prettig ervaren.

=======

Feestelijke heropening de Nieuwe Grondmarkt De Nieuwe Grond markt in het district Wanica heeft haar deuren feestelijk heropend. Dit geschiedde op woensdag 4 september in verband met het 40 -jarig bestaan van de markt. Het dagelijks bestuur van de markt ligt in handen van de Coöperatie Vereniging Zondagse markt te Nieuwe Grond (Covezomag). De markt bestaat uit een groente- en fruit hal, ruimten voor handel van niet agrarische producten en een trainingszaal. Er kunnen ook betalingen gedaan worden bij het incassokantoor van de Surinaamse waterleiding Maatschappij

Geluk is niet de afwezigheid van problemen, maar het vermogen er mee om te gaan

Gember Gember (Zingiber officinale) staat bekend om zijn positieve effecten op onze ingewanden en is één van de gezondste specerijen van de wereld. Behalve als smaakmaker in ons eten en Gember bier heeft onderzoek aangetoond dat gember

het verlies van hersencellen vertraagt, wat een typisch een voorloper is van Alzheimer;

kan helpen bij de behandeling van kanker;

zorg draagt voor verlichting bij een Prikkelbare Darm Syndroom;

de eetlust stimuleert en helpt bij het afvallen;

verlicht vermoeide spieren;

helpt bij een betere beheersbaarheid van de bloedsuikerspiegel en het helpt het lichaam, voedingsstoffen beter op te nemen;

helpt bij ochtendmisselijkheid van zwangere vrouwen;

dat het ideaal is bij de behandeling van ziekten die ontstaan door ontstekingen. Gember heeft ontstekingsremmende eigenschappen;

effectief is bij het openen van verstopte luchtwegen

het zorgt voor een verbeterde bloedcirculatie.

brandend maagzuur tegen gaat – Het overtollige maagzuur dat de aandoening veroorzaakt wordt als het ware geneutraliseerd;

een opgeblazen gevoel verlicht;

bijdraagt aan pijnverlichting. Gember werkt op een hormonaal niveau en de ontstekingsremmende eigenschappen versnellen het genezingsproces;

houdt de sinussen vrij. Er is een actief ingrediënt in gember waarvan is aangetoond dat het de sinussen vrijmaakt en je weer vrij kunt ademen;

Versterkt het immuunsysteem.

======= Bezoek aan ressort kantoor Saramacca Het personeel van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) in het district Saramacca, heeft op vrijdag 27 september bezoek gehad van minister Rabin Parmessar en zijn staf. De Ressortleider van Groningen, Frits Sabajo, en enkele rayonleiders hebben een presentatie gehouden voor de delegatie, over onder andere de structuur, personeelsbestand en de diverse werkzaamheden. Schaarse middelen, zoals transport en apparatuur, zijn de meest voorkomende uitdagingen waarmee zij kampen. Door de ressorten te bezoeken wil de minister het personeel motiveren om gezamenlijk te werken aan de opbouw van de agrarische sector in Suriname.

Aanmaak citrus plantmateriaal op het hoofdkantoor Het LVV-onderdirectoraat Landbouw heeft een aanvang gemaakt met het winnen van zaden vanuit Cleopatra-citrusvruchten. De werkzaamheden voor het aanmaken van nieuw citrus-plantmateriaal op het hoofdkantoor van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) zijn in volle gang. De LVV-ressortkantoren in de verschillende districten zijn belast met de werkzaamheden. Het terrein op het LVV-hoofdkantoor wordt ingezet waardoor er voorzien kan worden in een grotere behoefte. De gewonnen zaden worden na twee tot drie maanden uitgezaaid in zaaibakken. Na enkele maanden zullen de uitgekomen planten dienen als onderstam voor de aanmaak van nieuwe citrusplantjes. De Cleopatra-citrusplant wordt als onderstam gebruikt vanwege hun resistentie tegen de meeste ziekten en plagen en een kortere periode van aanmaak tot oogst. Verder worden dezelfde eigenschappen verkregen van de moederplant op de Cleopatra onderstam waardoor het geoculeerde of geënte deel uitgroeit tot de gewenste boom. Er worden op het onderdirectoraat Landbouw ook inzaaibedden gemaakt voor het planten van tomatenplantjes.

=======

Rehabilitatie Melkcentrale Ten behoeve van de rehabilitatie van De Melkcentrale N.V. en de productie van steriele melk en melkproducten, heeft de overheid met de Exim Bank uit India een leningsovereenkomst gesloten. Het betreft in deze een overeenkomst voor een bedrag van USD 11,13 miljoen. De modernisering van het Staatsbedrijf dat ressorteert onder het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij, zal moeten bijdragen aan verbetering van de melkproductie met in achtneming van milieuvriendelijke aspecten van onder andere de verpakking. Met deskundigen uit India zullen zaken betreffende het project, in kaart worden gebracht. Behalve de modernisering van het gebouw zal ook de fabriek van nieuwe en moderne machines worden voorzien, die betere kwalitatieve melk en -producten produceren.

Okersoep Beschrijving: Soep wordt in ons land niet als een voorgerecht gezien, maar als een volledige maaltijd. De soepen zijn dan ook gevuld. Rijst in de soep maakt het helemaal compleet.

Benodigdheden: 3 liter water 500 gr kip / soepvlees 1 à 2 uien 2 tomaten Laurierblad Pimentkorrels Maggiblokjes of zout naar smaak 2 takjes soepgroente 500 gr okers

I bosje tajerblad 2 antroewa’s Naar smaak zwarte peper/verse Peper Bereidingswijze: Het water met het vlees aan de kook brengen. Afschuimen en hierna toevoegen de gesneden uien en tomaten, de laurierblaadjes, pimentkorrels en de takjes soepgroente. Het vlees op een spaarvlammetje gaar koken. De antroewa's wassen, het steeltje korter snijden en laten meekoken. De okers wassen, in rondjes snijden en meekoken in de bouillon. Zwarte peper en of peper, maggiblok of zout naar smaak toevoegen. De tajerblad wassen en in kleine stukjes snijden. Als het vlees zacht genoeg is, kan je de tajerblad erbij doen. Kook de soep tot alle groente zacht is. De soep is hierna klaar om opgediend te worden. Moet de soep dikker en gevulder, doe dan stukjes groene banaan en of cassave erbij als de antroewa in de soep wordt gedaan. Behalve kip kan er ook zoutvlees, runder of varkenspoulet, een stuk gedroogde vis en of gedroogde garnalen in de soep. Let bij het kopen van de okers op de kwaliteit. De puntjes van de okers moeten soepel zijn.

=======

Dierenweetjes Er zijn ongeveer 30,000 vissoorten

De neusafdruk van honden en katten is net zo uniek als vingerafdrukken bij mensen

Een slak kan drie jaar slapen zonder te eten

Vlinders proeven met hun pootjes

Honingbijen kunnen hun vleugels 200 keer per seconde laten klapperen

De reuk van een hond is 100.000 keer sterker dan dat van de mens

Het verschil tussen wie je bent en wie je wilt zijn is wat je doet

Suriname Agriculture Market Access Project (SAMAP) Het Suriname Agriculture Market Access Project (SAMAP) is een programma van de regering van Suriname onder leiding van het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij dat wordt uitgevoerd door de Wereld Voedsel Organisatie - FAO. Het programma wordt gefinancierd door de Europese Unie en heeft als doel het stimuleren van verhoogde productieve landbouw- en landbouwverwerkingsactiviteiten. Op 30 september 2019 heeft de lancering plaatsgevonden van de eerste SAMAP Matching Grant Call for Expressions of Interest. Minister Rabin Parmessar heeft de opening verricht van de launch in aanwezigheid van de vertegenwoordigers van de Europese Unie, de FAO en genodigde landbouwers. Er kunnen aanvragen worden ingediend, om in aanmerking te komen voor de Matching Grants, die het SAMAP-project biedt onder haar Matching Grant Facility, MGF. De Grants zullen in de vorm van equipment en landbouw gerelateerde diensten beschikbaar worden gesteld aan landbouwers, verwerkers en agrarische bedrijven. Om in aanmerking te komen moet men voldoen aan de gestelde criteria. De Grants variëren van USD 5.000 met een uitloopt naar USD 300.000. Aanvragers worden door SAMAP aangemoedigd om de instructies te volgen, de formulieren goed in te vullen en de gevraagde bewijs documenten in te leveren. Zodoende vergroten zij hun kansen voor het behalen van een goede score tijdens de evaluatie. Het team van SAMAP is landelijk bezig met infosessies.

=======

=== Schenking apparatuur voor de Cassave industrie In het kader van het Cassava Industry Development Market Assessment and Technology; and Sustainable Processing and Value Chain Development project heeft de FAO, heeft op 27 september een apparatuur overhandigd aan het ministerie. De schenking heeft een waarde van USD 30.000 en bestaat uit een cassava planter, cassava uprooter en een cassava rasper. Tanja Lieuw A Sjoe, beleidsadviseur op het ministerie van LVV, heeft de schenking namens de minister in ontvangst genomen. De overhandiging vond plaats door Mr. Reuben Robertson, FAO representative voor Trinidad and Tobago and Suriname. Het equipment is beschikbaar gesteld van cassave-telers die hun cassave producten voor lokale als de internationale markt produceren. Door middel van farmer-field trainingen en demonstraties verzorgd door de ‘Farmer Field School’ (FSS) gevestigd te Lelydorp, wordt getracht de bestaande productiemethoden te verbeteren. Daarnaast wordt er gericht onderzoek verricht naar nieuwe variëteiten van cassave met een hogere opbrengst en marktonderzoek ten behoeve van afzetmogelijkheden.

Lachen is gezond "Waarom kijk je zo verdrietig Linda?" vraagt John "Onze hond is weggelopen." "Dan moet je toch een advertentie in de krant zetten." "Dat helpt niet John!" zegt Linda "Mijn hond kan niet lezen."

==== Glenn gaat bij oma logeren en moet gapen waarop oma zegt: “Je moet je hand voor je mond doen als je gaapt.” Glenn “Nee hoor oma, ik heb geen gebit dat eruit kan vallen” ====

Twee jongens zijn erg vervelend tijdens de les. De juf heeft er schoon genoeg van en geeft hen strafwerk. 'Schrijf maar 500 keer de naam van je geboorteplaats in je schrift.' De ene jongen begint te schrijven, maar de andere barst in snikken uit. 'Dat is gemeen!'roept hij huilend. 'Hij is in Para geboren, maar ik in Kwamalasamutu!'

=======

Tips Als je een ei op de grond hebt laten vallen, maak je het heel eenvoudig schoon. Strooi eerst wat zout op het ei. Het ei zal stollen, waarna je het makkelijker schoon kan maken. Mieren in je huis of op je terras kun je voorkomen door een met een wit schoolkrijtje een streep te trekken. Een mier zal namelijk nooit over de krijtlijn lopen. Zet de lijn daarom bij je kozijnen, de voor- of achterdeur of trek een cirkel om je terras. Na het snijden van een ui, ruiken je handen er vaak nog naar. Dat is natuurlijk niet prettig. Je kunt dit voorkomen door wat zout op je handen te doen na het snijden en ze daarmee te ‘wassen’. Afspoelen onder de kraan en je hebt geen last van uiengeur. Wanneer je uitgebreid gaat koken is het handig om een plastic tasje of kleine vuilniszak op het aanrecht te leggen waar je direct de lege verpakkingen, schillen, etc. in kunt doen. Dit scheelt in het opruimen van je aanrecht.

AGRO INFO - Een publicatie van het ministerie van Landbouw, Veeteelt & Visserij