Agressie, geweld en ongewenst gedrag

Inleiding

Iedereen heeft belang bij een goede behandel- en leefsfeer. Voorwaarde voor een

goede behandelsfeer is de bejegening. Revant heeft daarom een beleidsnotitie

voor haar medewerkers en deze patiëntenfolder, gericht op patiënten en

bezoekers, geschreven.

Deze folder gaat in op verschijningsvormen van agressie, geweld en ongewenst

gedrag. We lichten toe wat dient te worden verstaan onder onaanvaardbaar

gedrag, wat er gedaan kan worden om het te voorkomen en welke consequenties

het onaanvaardbaar gedrag kan hebben.

Uitgangspunt

Iedereen moet zich veilig kunnen voelen en agressie en ongewenst gedrag zijn niet aanvaardbaar.

De aanpak van agressie en ongewenst gedrag bij Revant

is gericht op: 1. Het voorkomen van agressie en ongewenst gedrag. 2. De opvang van patiënten en bezoekers ingeval men in het revalidatiecentrum

te maken heeft (gehad) met agressie en ongewenst gedrag. 3. Het verantwoordelijk stellen van de pleger voor zijn/haar gedrag.

1. Begripsbepalingen

Wat verstaan we onder agressie, geweld en ongewenst gedrag? Onder agressie en geweld verstaan we alle vormen van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag waardoor patiënten, bezoekers en medewerkers zich onveilig, geïntimideerd of bedreigd voelen.

Daarbij kan gedacht worden aan: - (Non)verbale agressie: schelden, beledigen, een dreigende houding

aannemen, pesten, bedreigen, middelvinger opsteken, discriminatie, lastig vallen, (seksuele) intimidatie.

- Fysieke agressie: duwen, schoppen, slaan, bijten, vastgrijpen, mensen belemmeren het vertrek te verlaten, (seksuele) intimidatie, of nog extremer: aanranden, verkrachten, doden.

- Indirecte agressie: getuige zijn van agressie, horen over agressie of zien of lezen dat revalidanten, cliënten en overige bezoekers of collega’s slachtoffer zijn geweest van agressie.

- Agressie met gebruiksvoorwerpen: met objecten gooien, huisraad vernielen. - Agressie met gevaarlijke objecten of via gevaarlijke methoden: bedreigen

met een mes, naald, gereedschap, hond.

Onder ongewenst gedrag wordt alle gedrag verstaan dat door de ontvanger als

ongewenst wordt ervaren. Hiertoe behoort ook intimidatie.

De officiële definitie van seksuele intimidatie luidt als volgt:

“Direct of indirect seksueel getinte uitingen in woord, gebaar, afbeelding of

anderszins, waar betrokkene (m/v) mee in aanraking komt en die door haar of

hem als ongewenst wordt ervaren.” Het gaat dus om de ervaring van degene die

het ongewenst gedrag / de intimidatie ondergaat.

Onder overige vormen van intimidatie wordt verstaan het op basis van functie,

kennis, machtsverhoudingen etc. disproportionele druk uitoefenen.

Onder discriminatie wordt verstaan: handelingen en praktijken die tot effect

hebben dat mensen worden achtergesteld op gronden die in de gegeven situatie

geen rol mogen spelen.

2. Het voorkomen van agressie en ongewenst gedrag

Als je agressie, geweld en ongewenst gedrag bespreekbaar wilt maken en wilt

uitbannen, dan moeten we het eens zijn over de hiervoor aangegeven definities

en begrippen. Onderstaand gaan we nader in op situaties waarin het kan

voorkomen en op de mogelijkheden om die situaties te voorkomen en in te

grijpen.

In welke situaties kan het voorkomen?

Ongewenst gedrag en agressie kunnen voorkomen in nagenoeg alle contacten

tussen patiënten onderling, tussen patiënten en medewerkers, tussen

familie/bezoek van patiënten etc. Het kan voorkomen in allerlei situaties, waarbij

sprake is van enige vorm van contact/communicatie etc. Het kan gericht zijn op

een (mede)patiënt, op een medewerker, op bezoek enz.

Hoe is het te voorkomen?

Het weten dat ongewenst gedrag niet acceptabel, soms strafbaar en bovendien

onderwerp van gesprek is, zal zeker een positieve invloed hebben op het

voorkomen ervan dan wel het te doen beëindigen.

Als ongewenst gedrag wordt verzwegen, ontstaat een cultuur waarin dit gedrag in

stand wordt gehouden. Het slachtoffer zwijgt uit angst voor nog meer pesterijen;

omstanders en collegae zwijgen uit angst voor de dader. Dat moeten en willen we

voorkomen.

Maak ongewenst gedrag bespreekbaar!!!

Bovendien dient er een cultuur te zijn van zich verantwoordelijk voelen voor

zichzelf en de ander. In een instelling als de onze mag en moet men situaties

waarbij sprake is van agressie, geweld en ongewenst gedrag aan de orde stellen

en bespreekbaar maken. Het maakt niet uit of het gedrag op zichzelf of een

ander is gericht: niet verzwijgen.

Dit dient men te doen met degene die daar het meeste voor in aanmerking komt.

Te denken valt aan behandelend arts, behandelaar, casemanager, leidinggevende

van de afdeling, medewerkers van het Infopunt/receptie

Bovendien zijn het signaleren van een dreigende en risicovolle situatie en het

tijdig ingrijpen mogelijkheden om het uit de hand lopen te voorkomen.

Om duidelijkheid te scheppen over de richtlijnen, normen en waarden van Revant

is een gedragscode ontwikkeld. De gedragscode geldt voor iedereen: alle

patiënten, bezoekers, medewerkers (tevens stagiairs en vrijwilligers) van Revant

en alle medewerkers van andere organisaties die binnen Revant werkzaam zijn.

De gedragscode stelt grenzen in het contact met patiënten, cliënten en overige

bezoekers, collegae, leidinggevenden en stelt grenzen tussen het eigen belang en

het organisatiebelang.

Uitgangspunt van de code zijn integriteit en respect. Hiermee bedoelen we dat

iedereen de grenzen van anderen respecteert en hier integer mee om gaat.

3. De opvang van patiënten en bezoekers

Ook al wordt er alles aan gedaan om alle vormen van agressie en ongewenst

gedrag te voorkomen; we zullen het nooit geheel kunnen uitsluiten. Ingeval

patiënten en bezoekers ermee te maken krijgen moet hiervoor voldoende

aandacht en opvang zijn. Met deze folder en de procedures dragen we een

preventief beleid uit.

Eventueel kan men een klacht indienen. Daarvoor is de Klachtenregeling Revant

vastgesteld, evenals een klachtencommissie (commissie conform de WKCZ (Wet

Klachtrecht Cliënten Zorgsector).

De commissie behandelt klachten in de vorm van een door of namens een patiënt

van het (long)-revalidatiecentrum overhandigde of toegezonden schriftelijke

mededeling van onvrede over de organisatie, gedragingen, bejegening of de

behandeling.

Algemeen december 2011

Agressie, geweld en ongewenst gedrag versie 1.0