AGENDA SEGBROEK 2040 27JUN16

TITELsubtitel

TITELsubtitelnog goede ondertitel

27 juni 2016

AGENDA SEGBROEK 2040meer mogelijk met meer omgevingskwaliteit

Centrum

Laak

Scheveningen

Haagse Hout

55.717

60.593

45.895

100.651 130

44.253

40.359

120.080

48.221

0,44 FSI

0,70 FSI

0,56 FSI

1,13 FSI

0,27 FSI

0,57 FSI

0,41 FSI

0,24 FSI

1.242,5

707,7

1.336,0

761,1

859,4

397,1

1.339,9

1.391,0

aantal inwoners

aantal inwoners vs aantal werkplaatsen

bevolkingsdichtheidinw/ha

ha

Segbroek

Loosduinen

Escamp

Leidschenveen-Ypenburg

30.927

13.018

21.888

74.221

45.797

22.812

23.723

19.752

43,6

34,2

34,3

34,3

100

85,8

88,8

voor iedereen de beste

leefomgeving

meer mogelijk met meer omgevingskwaliteit

Segbroek

2 Agenda Segbroek 2040 (27 juni 2016)

Het gebied

Segbroek is een stadsdeel tussen de wijken Kijkduin, Duinoord, Scheveningen, Het Centrum, Schilderswijk, Transvaal en Escamp. In Segbroek liggen de wijken Regentesse-Valkenbos kwartier, Bomenbuurt, Heesterbuurt, Vruchtenbuurt en de Vogelwijk.

Het stadsdeel is ca. 708 ha groot, heeft ruim 13.000 arbeidsplaatsen en er wonen circa 60.600 mensen (gemiddeld 86 inw/ha). Het stadsdeel kent een grote variatie aan architectuur, samenstelling van huishoudens, culturen, groenvoorzieningen.

JUNI 2016 Dit boekwerk is de beloftevolle tussenstand van het nadenken over de toekomst van stadsdeel Segbroek, tot 2040, door de gebiedscoalitie samen met het ontwerpteam The Hague Next. De hoofdstukken 1 t/m 5 verschenen eerder (8 april) nu aangevuld met hoofdstuk 6.

Copyrights The Hague Next @ juni 2016Dit boekwerk is gemaakt in opdracht van de Gemeente Den Haag. Hoewel dit boek met veel zorg is samengesteld aanvaarden de auteurs noch uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden.Gebruik van kaartmateriaal en/of gegevens uit deze publicatie is alleen toegestaan met bronvermelding.

Bronvermelding bij de tekst.

Auteurs: ir R. Veenstra bnsp ir R. Santema nvtling. W v.d. Valk AvB L. de Metz

Ontwerp en opmaak: Urban Opportunities, Den Haag, NL

Auteurs en kopierechten foto’s:vermelding bij de foto cq hieronder en op bladzijde 38.

Auteurs en kopierechten overige foto’s bladzijden 1 t/m 39:pagina 1 boven R. Santema - Den Haagpagina 1 onder: bomenbuurtonline.nlpagina 8/9: 1-denhaagfm.nl, 2-persgroep.net, 3-5-funda.nl, 4-bomenbuurtonline.nl, 6-borca-online.nl, 7-mafuganova.nl, 8-thehagueonline.com, 9 duttendael.nlpagina 16/17: 3-mapio.nl, 4-devlindertuinsegbroek.nl, 5-bewerkt: M.Goudriaan, 7-Milene van Arendonk, 8-tuintuin.nl, 9-denhaagex plored.com, 12-denhaagfm.nl, 13-devlindertuinsegbroek.nl,

pagina 16/17: 14-15 niet bekend; 16-inspirerend-wonen.bepagina 22/23: boven/midden: Schipper Boschpagina 22/23: onder: layout.nlpagina 24/25: P. de Ruig - Den Haagpagina 26/27: boven:niet bekend, midden: duic.nl, onder: NYpagina 36: R. Veenstra - Hilversumpagina 38/39 boven/onder: Roel Wijnantspagina 12/13, 16/17 -1-2-6-10-11, 38/39 (midden): gem. Den Haag

stadsdeel Segbroek en de andere stadsdelen


leefomgeving

Inleiding

Agenda Segbroek 2040 (27 juni 2016) 3

Segbroek verandert. Het karakter blijft.

De belangstelling voor het wonen en werken in Den Haag groeit. De ruimtevraag naar wonen, verblijven, ondernemen en de beleving van de stad is verkend en verwoord in de gemeentelijke notitie ‘Waar is ruimte voor de stad ?’. Agenda Segbroek 2040 is een uitwerking van die notitie.

In ‘Agenda Segbroek 2040’ formuleren we, gebieds-coalitie en ontwerpteam, onze ambities, waarmee we richting willen geven aan de gewenste ontwikkeling in het stadsdeel. Dit is nodig, want er is behoefte aan een gezamenlijke stip op de horizon. Met inspanning en betrokkenheid van alle partijen werken we aan een karakteristiek en kwalitatief deel van Den Haag, dat uitnodigt tot vergroenen: sociaal, economisch en ruimtelijk.

Op uitnodiging van de gemeente werken bewoners, eigenaren en ondernemers samen aan een toekomst-perspectief. Zij inspireren elkaar, met succes. Een cultuuromslag: van vechten tegen bouwplannen naar samenwerken voor een sfeervolle en kansrijke buurt. Gezamenlijk werken aan de toekomst van een buurt met een rijke veelkleurige historie. Met ruimte voor iedereen, om er te zijn, te werken en te wonen, gewoon om er prettig te leven.

Voor de gemeente betekent dit ook een andere rol: initiëren, stimuleren en verbinden in plaats van de grote allesweter. Dit betekent wel minder zekerheid over de uitkomst. Aan de andere kant is de kans groter dat het resultaat beter zal aansluiten op de vraag van de betrokkenen én ons positief zal verrassen.


leefomgeving


Inhoud


Waar is ruimte voor de stad en Agenda Segbroek 2040De discussienota ‘Waar is ruimte voor de stad’ van januari 2016, als tussenstand van ‘Agenda Ruimte voor de Stad’, vormt een belangrijk kader voor de Agenda Segbroek 2040. Waar het kansen voor het beter benutten van de openbare ruimte betreft (voor een sterker verblijfsklimaat) zijn de ambities voor het stadsdeel Segbroek een directe uitwerking van deze nota. Den Haag staat voor de belangrijke opgave vorm te geven aan een duurzaam ruimtelijk perspectief en tegelijk ruimte te vinden voor ca. 20% woningen. Deze druk vraagt om een grondige herijking van wat de stad zo geliefd maakt. Agenda Segbroek 2040 is het resultaat hiervan voor het stadsdeel Segbroek.

1. Omgevingskwaliteit

2. Groener Segbroek

3. Sterker Segbroek

4. Duurzamer Segbroek

5. Routemap

6. Breder Segbroek

5

10

18

28

36

40

Hoofdstuktitel

@foto mapio.nl

Omgevingskwaliteit


leefomgeving



Actief draagvlak

Sinds begin februari 2016 is in vier intensieve sessies overleg gevoerd met leden van de gebiedscoalitie Segbroek. Deze coalitie, ruim dertig leden in getal, heeft zich ingespannen karakteristieken en kwaliteiten van het stadsdeel te benoemen en te kijken wat er mogelijk is en wat daarvoor nodig is.

Tijdens de sessies werd helder dat het antwoord op “het waarom van de gebiedscoalitie?” is: ‘voor iedereen de beste leefomgeving’. Pas daarna werd het zinvol het over het wat en het hoe te hebben.

Keer op keer werd duidelijk dat een stadsdeel meer is dan een volgebouwd grondgebied waar met passen en meten woningen aan toegevoegd kunnen worden.

Hiermee is het begin vormgegeven van een nieuwe inspirerende ontwikkeling: hoe door verbetering en versterking van omgevingskwaliteit meer wijzigingen geadapteerd kunnen worden. We ontdekten dat het spreken over intensiveren beter is dan verdichten. Intensiveren laat meer ontwikkelingsmogelijkheden toe. Een mooi onverwacht resultaat.

‘Ons strand’ met de duinen als toegankelijk natuurgebied met runderen en

bunkers en voelbare zee. Atlantikwall -zone is een prachtige groenzone met

recreatieve voorzieningen. Groenvoorzieningen zijn niet evenredig over

de wijken verdeeld. Grote verscheidenheid binnen de wijken. Hoog voor-

zieningenniveau. De winkelstraten Fahrenheitstraat, Vlierboomstraat en

Weimarstraat zijn voor respectievelijk de buurten Bomenbuurt,

Vruchtenbuurt en Regentes-Valkenbos het centrum van de buurt/

wijkRegentes is het meest stedelijk: hoge dichtheid, weinig ruimte voor

kinderen om te spelen. Regentes wordt gekenmerkt door grote sociale

verschillen, huizen worden opgesplitst.Regentes–zuid (gebied tussen

Loosduinseweg – lijn 11 – Constant Rebecquestraat – Noordwestbuitensingel)

is nu een buurt voor ouderen geworden; voorzieningen ontbreken. Veel

sportvoorzieningen Veel soorten geloofshuizen. ‘Ons strand’ met de duinen

als toegankelijk natuurgebied met runderen en bunkers en voelbare zee.

Atlantikwall -zone is een prachtige groenzone met recreatieve voorzieningen.

Groenvoorzieningen zijn niet evenredig over de wijken verdeeld. hoge ren


leefomgeving

Omgevingskwaliteit


‘Ons strand’ met de duinen als toegankelijk natuurgebied met runderen en

bunkers en voelbare zee. Atlantikwall -zone is een prachtige groenzone met

recreatieve voorzieningen. Groenvoorzieningen zijn niet evenredig over

de wijken verdeeld. Grote verscheidenheid binnen de wijken. Hoog voor-

zieningenniveau. De winkelstraten Fahrenheitstraat, Vlierboomstraat en

Weimarstraat zijn voor respectievelijk de buurten Bomenbuurt,

Vruchtenbuurt en Regentes-Valkenbos het centrum van de buurt/

wijkRegentes is het meest stedelijk: hoge dichtheid, weinig ruimte voor

kinderen om te spelen. Regentes wordt gekenmerkt door grote sociale

verschillen, huizen worden opgesplitst.Regentes–zuid (gebied tussen

Loosduinseweg – lijn 11 – Constant Rebecquestraat – Noordwestbuitensingel)

is nu een buurt voor ouderen geworden; voorzieningen ontbreken. Veel

sportvoorzieningen Veel soorten geloofshuizen. ‘Ons strand’ met de duinen

als toegankelijk natuurgebied met runderen en bunkers en voelbare zee.

Atlantikwall -zone is een prachtige groenzone met recreatieve voorzieningen.

Groenvoorzieningen zijn niet evenredig over de wijken verdeeld. hoge ren

wee

rsla

g va

n de

op

11 fe

brua

ri, 2

9 fe

brua

ri, 8

maa

rt e

n 21

maa

rt 2

016

door

de

lede

n va

n de

geb

ieds

coal

itiee

n on

dern

emer

s) u

it Se

gbro

ek g

euite

id

eeën

en

wen

sen,

om

kom

en to

t een

toek

omst

vers

ie @

foto

R. S

ante

ma -

Den

Haa

g en

R. V

eens

tra -

Hilv

ersu

mReflecties en ideeën van de gebiedscoalitie

Het gaat daarbij over wat er mogelijk is, over voor én door wie, over het wanneer én over het hoe, maar ook over wat niet of over hoe niet. En dus over:- mensen die er wonen, werken, leven, van buiten

komen,- het beheren en creëren van omgevingskwaliteit,- sociale, ruimtelijke, economische en culturele

mogelijkheden,- winkelstraten als sociale, economische

ruggengraat van de buurt,- duurzame en verantwoorde investeringen,- rollen van de verschillende belanghebbenden

(bewoners, eigenaren en ondernemers),- benutten van kansen, met respect voor het DNA

van Segbroek,- rol van de gemeente: toetsen aan en handhaven

van regels,- inrichting en beheer van de openbare ruimte- groene routes naar de zee,- veiligheid en uitstraling,- de duinen en ‘Segbroek aan zee’.


leefomgeving


8

Het

stad

sdee

al S

egbr

oek

kenm

erkt

zic

h do

or d

iver

sitei

t en

leve

ndig

heid

Segbroek: eenheid en verscheidenheid

De wijken van Segbroek kennen grote verschillen: sociaal, cultureel en ruimtelijk. Maar ook op het vlak van economie, architectuur en (groen)voorzieningen.

Er is een hoog organiserend vermogen, grote mate van creativiteit en ondernemingszin. Op het gebied van duurzame energie, deeleconomie, coöperaties en stadslandbouw zijn er diverse initiatieven.

Het stadsdeel wordt ook gekenmerkt door een grote variatie aan type straten, reeksen van pleinen en bijzondere stratenpatronen. De drie winkelstraten Weimarstraat, Fahrenheitstraat en Vlierboomstraat vormen met hun hoge voorzieningenaanbod de ruggengraat van de wijk.

Grootste gemeenschappelijke kwaliteit is de directe nabijheid van, verbondenheid met, en bijna voelbare aanwezigheid van zee, strand en duinen.

Verschillende routes vanuit de stad leiden via het stadsdeel naar de kust. De betekenis van de kust gaat daarmee verder dan voor het stadsdeel alleen; de kust is er voor de hele stad.

685

7

241 3

9


leefomgeving

Omgevingskwaliteit

9

Drie kernambities van én voor Segbroek

Op basis van onze analyse van de karakteristieken en kwaliteiten van én kansen voor Segbroek hebben we uit de vele ideeën, als Agenda Segbroek 2040, drie ambities geformuleerd, elk met een sociale, economische en fysieke concretisering. De rode draad is dat er veel meer mogelijk is met meer omgevingskwaliteit.

De drie ambities zijn:1 groener Segbroek, richt zich op respectievelijk

verjonging, innovatie, vernieuwing,2 sterker Segbroek, hierbij ligt de nadruk op het

versterken van het bestaande, zowel sociaal, economisch als fysiek (identiteit, karakteristieke winkelstraten en optoppen),

3 duurzamer Segbroek, met respectievelijk wooncarrière, scholing en slimmer omgaan met energie.

In de hierna volgende drie keer acht bladzijden wordt per ambitie hierop uitgebreid ingegaan.

HoofdstuktitelHoofdstuktitelGroener Segbroek

@foto Frans Schmit


leefomgeving

Groener Segbroek


Groener Segbroek

Sociaal vergroenen: - meer ruimte, opvang en scholen voor kinderen,- meer gezinnen met of zonder kinderen voor een

evenwichtige samenstelling van de wijk,- andere woonvormen voor ouderen.

Economisch vergroenen: - stimuleren van innovatieve kleine bedrijven,- meer scholingsmogelijkheden,- op de wijk afgestemd openbaar vervoer.

Fysiek vergroenen: - meer gebruiksgroen,- meer leef-, speel en verblijfstraten,- sterkere groene dooradering.

Met meer groen meer mogelijkheden

Mooie groene oase’s zoals het Emma’s Hof en de Vlindertuin op binnenterreinen in het Regentes-Valkenboskwartier zijn zeldzaam.

Met de agenda ‘groener Segbroek’ richten we ons op verjonging, vernieuwing: sociaal, economisch en fysiek. Hiermee geven we antwoord op de vraag waar de ruimte in Segbroek voor is. Onze agenda is gericht op het versterken van de (ten dele verborgen) kwaliteiten.

Meer groen draagt, bij het intensiveren, sterk bij aan het in balans houden van de stad. Niet voor niets is de conclusie: met meer groen meer mogelijkheden.


leefomgeving



Buitenruimte voor diversiteit en levendigheid

Levendige buurten waar je graag wilt zijn en waar anderen graag komen. Het stadsdeel kent een grote variatie aan straten, pleinen en groenvoorzieningen.

De gebiedscoalitie ziet in de karakteristieke ‘eenheid en verscheidenheid’ van de wijken in Segbroek veel kwaliteit en potentie.

De bruikbaarheid van de buitenruimte is niet in heel Segbroek gelijkmatig verdeeld: wel of niet toegankelijk of geschikt om te spelen.

De druk op de openbare ruimte is op veel plekken te groot, waardoor de kwaliteit onder druk komt te staan. Investeringen zijn nodig om de buitenruimte weer aan de directbelanghebbenden te geven.Segbroek is als gebied financieel sterk genoeg om uit de opbrengsten van bijvoorbeeld dakopbouwen deze investeringen mogelijk te maken.


leefomgeving

Groener Segbroek


Spel

ende

kin

dere

n in

Seg

broe

k @

gem

eent

e De

n H

aag

@fo

to g

emee

nte

Den

Haa

g

Sociaal vergroenen

Met de agenda ‘sociaal vergroenen’ willen we de gemiddelde leeftijd van het stadsdeel meer in balans brengen. Naar veelzijdige aantrekkelijke buurten met zorg voor de ander en je omgeving.

Meer mogelijkheden en huisvestingsvoorwaarden die aansluiten bij gezinnen, jongeren en ouderen. Een stadsdeel met een gevoel van verbondenheid, met een sterke identiteit, met samenhang en met veel ruimtelijke kwaliteit.

Door de aanwezige diversiteit aan woonvormen is het goed mogelijk om je hele leven in Segbroek te blijven wonen. Deze wooncarrière in je eigen leefomgeving heeft een positief effect op de leefbaarheid.


leefomgeving



Uitspraken die zijn blijven ‘hangen’

• Ik leef hier met plezier en gun dit ook een ander.

• Ik zit hier voor mijn eigen belang.

• Overheid of Tussenheid? Wat kunnen we zelf en

waarvoor hebben we een overheid nodig?

• De Bomen-, Bloemen- Vruchtenbuurt zijn eigenlijk

supersaai. Nergens een ‘wauw’-moment.

• Als je een eigen bijdrage aan je buurt kunt leveren

dan voel je je er sneller thuis.

• Het is een leerproces voor beide kanten: de

gemeente moet macht durven loslaten, burgers

moeten initiatief durven nemen.

• De huidige manier van Ruimtelijke Ordening is niet

meer van deze tijd. Welke voorwaarden heb je

nodig om op een vernieuwende manier samen

stad te maken?

Net

wer

kple

kken

, Mad

rid @

foto

max

2.es


leefomgeving

Groener Segbroek


Economisch vergroenen

Met innovatieve kleine bedrijven willen we de economische betekenis van Segbroek verjongen, vernieuwen. Dit door het stimuleren van:- netwerkplekken in de wijk,- innovatieve kleine bedrijven zoals werkplaatsen,

ateliers en eigentijdse ambachten,- aantrekkelijker maken van het vestigingsklimaat,- kansen bieden aan innovatieve zelfstandige

ondernemers, start-ups, door het mogelijk maken van werkruimte inclusief bijbehorende faciliteiten.


leefomgeving



Groene routes naar de kust

De fysieke verbindingen tussen stad en zee is één van de grootste kwaliteiten van het stadsdeel. Het verbeteren van deze verbindingen als groene en veilige routes is, als onderdeel van de groenblauwe dooradering van het stadsdeel, van groot belang.

Groenblauwe dooradering verbindt het groen, heeft sociale en economische waarde, verbetert het stads- klimaat en beperkt ‘hittestress’.

Enkele verbindingen die beter kunnen, zijn:• Goudenregenstraat: uitgaande van een aanzienlijk

lager aantal auto’s in 2040 en dus een reductie van parkeerplaatsen kan de straat verkeersluw ingericht worden: trambaan in het gras en brede fietspaden aan weerszijden; de auto te gast,

• Regentesselaan: herinrichting van de middenberm (bijv. schelpenverharding) voor een aantrekkelijke route naar de kust,

• Verversingskanaal; dit zou de route vanuit de stad naar de kust zijn: ruime voet- en fietspaden (tram 11 heeft zijn route er al grotendeels).


leefomgeving

Groener Segbroek


moo

dboa

rd g

roen

in S

egbr

oek

Groene, veilige leefstraten en speelplekken

De sociale vergroeningsambitie voor meer jeugd in het stadsdeel betekent meer veilige, groene routes (van en naar school) en meer speelplekken.

Veel straten in Segbroek zijn geschikt om als leefstraat in te richten, om te spelen, te verblijven, met elkaar te zijn. De straat, een plek voor iedereen, op gelijk niveau. Enkele ideëen, zijn:- toegankelijk maken en inrichten van afgesloten

groengebieden bij water (plein aan water),- middenberm als spel en ontmoetingsruimte voor

de buurt, - meer en beter gebruik maken van de beschikbare

openbare ruimte door het reguleren van de toegang voor het gemotoriseerde verkeer; straten kunnen tijdelijk ingericht worden als speelstraat; bevordert ook de sociale samenhang,

- versterken van het verblijfskarakter van straten,- toepassen van duurzame materialen,- dichtbij huis speelplekken.

6 85 7

14 1613 15

2 41 3

10 129 11

HoofdstuktitelHoofdstuktitel

@foto dhvn.nl

Sterker Segbroek


leefomgeving

Sterker Segbroek


Ruimte voor meer mogelijkheden

De ruimtelijke ontwikkeling van Segbroek vraagt om een andere eigentijdse benadering.

Inbreien vergroot de druk op de omgeving zonder dat daar iets van een toegevoegde waarde tegen over staat. Het verzwakt vaak de bestaande situatie en gaat dikwijls ten koste van het spaarzame groen wat er is. De omgevingskwaliteit staat op het spel. Er valt veel te verliezen. Het is de balans van creëren en beheren, met elkaar.

Inspelen op veranderende omstandigheden kan niet door te zeggen dat alles maar zo moet blijven zoals het nu is. De gebiedscoalitie ziet veel mogelijkheden door in te zetten op het toevoegen van omgevingskwaliteit.

Sterker Segbroek

Het bestaande Segbroek kan sterker. Dit is nodig om in te kunnen spelen op toekomstige veranderingen.

Sociaal versterken:- evenwichtige bevolkingsamenstelling in leeftijd en

maatschappelijke positie.

Economisch versterken: - winkelstraten als economische ruggengraat van de

wijk, - tijdelijke of permante (spel) voorzieningen,- ruimte voor (tijdelijke) werkplekken en eigentijdse

ambachten.

Fysiek versterken:- een veilige, schone en aantrekkelijke wijk,- verbonden met de zee door hoogwaardige groene

routes naar de kust,- vormgeving van de directe woonomgeving,- verantwoordelijkheid krijgen en nemen.


leefomgeving



Sociale diversiteit

De woonomgeving in Segbroek is gevarieerd, levendig en de vele buurten huisvesten een mix van culturen, leeftijden en inkomensgroepen. Van alleenstaanden, samenwonenden, met of zonder kinderen, starters, pensionada’s. Voor de kleine portemonnee tot en met de dikke buidel.

Buurten als Regentesse-Valkenboskwartier hebben belangrijke dichtbijhuis-voorzieningen als trendy eettentjes, eigentijdse leuke winkels, ambachtelijke, creatieve bedrijfjes en vele culturele voorzieningen.

Dichter richting het centrum kenmerken de buurten zich door een grote verscheidenheid terwijl de later gebouwde wijken als Vogelwijk en Bomen-, Heester-, Bloemen- en Vruchtenbuurt meer eenvormig van karakter zijn.


leefomgeving

Sterker Segbroek


leef

stra

at @

foto

Sta

d G

ent

Sociaal netwerk versterken

Door veel verschillende doelgroepen aan te spreken biedt Segbroek ruimte aan iedereen die graag in een stadse omgeving wil wonen en werken.

We willen dat iedereen kan mee blijven doen. Een zelfbewuste bevolking heeft elkaar nodig en draagt zorg voor de ander. Een evenwichtige bevolking samenstelling zorgt voor continuïteit, sociale controle, veiligheid en levendig-heid. Een breed scala van verschillende bevolkings-groepen en leefstijlen versterkt het draagvlak voor voorzieningen.

Door in te zetten op het versterken van het sociale netwerk willen we voorkomen dat mensen in Segbroek buiten de boot vallen. Een stevig sociaal netwerk biedt duurzame oplossingen waardoor kwetsbare mensen minder makkelijk terugvallen.Het vergroot de verbondenheid en zelfredzaamheid waardoor ook kwetsbare mensen kunnen meedoen in Segbroek.


leefomgeving



win

kelst

rate

n al

s (v

er)b

inde

nde

rugg

engr

aat v

an e

enhe

id e

n ve

rsch

eide

nhei

d: F

ahre

nhei

stra

at Winkelstraten als ruggengraat van de buurt

De drie winkelstraten in Segbroek: Weimarstraat, Fahrenheitstraat-Thomsonlaan en Vlierboomstraat-Appelstraat zijn sociaal, economisch en functioneel het hart van de buurt. Ruimtelijk is dit nog sterker, het vormt het verbindende deel: de ruggengraten van het stadsdeel. Hier treffen de bewoners elkaar, bijna dagelijks.

De agenda van de gebiedscoalitie ziet hier kansen voor het versterken van deze functie voor Segbroek.


leefomgeving

Sterker Segbroek


Buurteconomie

Met een mix van kleinschalige bedrijvigheid willen we de economische betekenis van het stadsdeel vasthouden en waar mogelijk versterken. Dit door:• stimuleren kleinschalige bedrijven met positieve

uitstraling naar de buurt zoals werkplaatsen, open ateliers en eigentijdse ambachten,

• werkplaatsen als aanzet voor een wijkeconomie en ter ondersteuning van de duurzaamheidsambitie, en scholingsmogelijkheden,

• kansen bieden aan innovatieve en actieve sectoren en bedrijvigheid, zoals innovatieve zelfstandige ondernemers, start-ups,

• versterken van de kennisinfrastructuur, zodat de jongere blijvend aan de stad wordt verbonden, door het bieden van werkruimte en faciliteiten,

• zorgen voor het hierbij passende aantrekkelijke vestigingsklimaat,

• netwerkplekken in de wijk.

Agenda Segbroek 2040 (27 juni 2016)

@foto Peter de Ruig - Den HaagAgenda Segbroek 2040 (27 juni 2016)


leefomgeving



Win-win projecten (TAMA 38)

Een aansprekend voorbeeld van een win-win project is het nationale kaderplan TAMA 38 uit Israël. In dit plan zijn urgentie, woonwensen, financiering en btw vrijstelling aan elkaar gekoppeld.

Hierdoor wordt een gewenste kwaliteitslag mogelijk gemaakt: het bevorderen van de veiligheid en toegankelijkheid, het versterken van de constructie én het vergroten van het wooncomfort van oudere woongebouwen. De kosten hiervan kunnen in de regel niet door de zittende eigenaren opgebracht worden.

Door toe te staan dat appartementen op of naast het bestaande gebouw gerealiseerd mogen worden, kan samen met de btw vrijstelling, de door overheid, huurders en eigenaren gewenste kwaliteitslag wel bekostigd worden. Dit soort win-win projecten, waarbij lokale urgentie gekoppeld wordt aan individuele wensen, nodigt uit tot soortgelijke toepassingen.


leefomgeving

Sterker Segbroek


Kwaliteitslag en intensiveren

Door de grote verscheidenheid van de bestaande woningen is optoppen in vele varianten mogelijk. De diversiteit van de bestaande voorraad kan vergroot worden door dit dakopbouwen te stimuleren. Het resultaat, of bedrijfsruimte op de begane grond of gewoon grotere woningen, maakt deze woningen attractiever voor gezinnen.

Door een win-win benadering kan een kwaliteitslag gerealiseerd worden om bestaande gebouwen (bijv. aan de Segbroeklaan) energieneutraal te maken. Door deze gebouwen met één of twee lagen op te toppen kan de opbrengst van het “verkopen van het dak” ingezet worden om dit doel te bereiken. Iets soortgelijks kan voor tweelaagse woningen toe gepast worden door er een verdieping op te zetten en gelijktijdig de woning energieneutraal te maken. Buurten met een hoge bevolkingsdichtheid lijken hiervoor minder geschikt.

Het resultaat is win-win: naast, of meer, of grotere woningen, ook reductie van de energiebehoefte.

het p

latt

e da

k bi

edt r

uim

te v

oor d

e st

ad


leefomgeving



Duurzamer Segbroek

Sociaal verduurzamen: - stimuleren sociale verbondenheid,- inzetten op beperken sociale eenzaamheid,- investeren in vitaliteit en leefbaarheid voor

ouderen,- wijkcoöperaties voor zorg.

Economisch verduurzamen: - reduceren energiebehoefte,- laagdrempelige financieringmogelijkheden voor

verduurzaming van eigen woningen,- lokale urgentie en individuele wensen verbinden

middels win-win mogelijkheden

Fysiek verduurzamen: - verduurzamen van bestaande woningen (isoleren

en/of ecolagen),- wijkcoöperaties voor energievoorzieningen,- warmtenet voor laagtemperatuur verwarming.

Ruimte voor een duurzamer leefomgeving

Een duurzamere leefomgeving richt zich op het zowel sociaal, economisch als fysiek verduurzamen,gericht op het beter benutten van de beschikbare energiebronnen.

HoofdstuktitelHoofdstuktitelDuurzamer Segbroek

Zonnepark Sporthal Gaslaan Den Haag @foto MaxKonink


leefomgeving



Samen op zoek naar win-win projecten

Diverse initiatieven zijn al gestart. De ervaring leert dat, als buurt of straat samenwerken aan de oplossing voor een energievraagstuk, dit tegelijk een sociaal bindende functie heeft. Een mooi voorbeeld is De Groene Regentes (zie kader op blz. 32). Het is goed voorbeeld van een win-win situatie.

Ervaringen van elders helpen bij het uitwerken van beleid rond bijv. het herinrichten van straten, het organiseren van buurtparkeren en zo bijdragen aan de transitie naar een klimaatneutrale stad.


leefomgeving

Duurzamer Segbroek


Emm

a’s

hof -

Den

Haa

g @

foto

Mile

ne v

an A

rend

onk

Sociaal verduurzamen

Mensen hebben steeds meer veel verschillende wensen. Hieronder valt ook dat je je hele leven kan blijven wonen in Segbroek: je stadsdeel als ‘homerun’.

Hiervoor is het belangrijk dat het woningaanbod aansluit bij je levensfase. Concreet betekent dat er behoefte is aan verscheidenheid van kleine, grote, moderne of historische woningen.

Qua agenda betekent dit:• vergroten van diversiteit van het woningaanbod,

voor mensen met en zonder kinderen,• versterken mogelijkheden van wooncarrière in het

stadsdeel• inspelen op de groei van thuiswerken, met een

extra slaap- of werkkamer,• inspelen op behoefte aan kleine woningen met

hoog voorzieningenniveau.


leefomgeving



War

mte

net @

foto

War

mte

netN

ijmeg

en

De Groene Regentes

Dit burgerinitiatief is een energiecoöperatie om met zonnepanelen energie op te wekken. Tachtig mensen zijn lid van deze coöperatie. Gezamenlijk hebben zij 240 zonnepanelen op het dak van de sporthal aan de Gaslaan en wekken daarmee elektriciteit op.

Het project loopt inmiddels goed. Er wordt gezocht naar meer locaties om zonnepanelen te plaatsen (bijv. De Regenvalk).

Daarnaast wordt gestudeerd op een project voor elektrische deelauto’s, op maatregelen die mensen zelf thuis kunnen nemen om energie te besparen en worden de mogelijkheden verkend om hele straten of woonblokken in één keer aan te pakken. Kosten-besparing en kennisdeling zijn hiervan de voordelen.In heel Den Haag zijn 26 energie-collectieven actief.


leefomgeving

Duurzamer Segbroek


Economisch verduurzamen

De agenda “duurzamer Segbroek” richt zich op een duurzame leefomgeving en draagt daardoor sterk bij aan de kwaliteit van het stadsdeel. Duurzaam gaat over klimaat, energie en materialen, toegepast op de eigen woning, straat, buurt, stadsdeel, regio.

Hiervoor zijn veel ideeën aangedragen:- isoleren bestaande gebouwen per pand, blok of

straat,- lage temperatuurverwarming,- collectief energie opwekken,- elektrische deelauto’s,- onderscheid tussen piek en normaal verbruik,- verruimen van financieringmogelijkheden voor

verduurzaming van eigen woningen,- laagdrempelig maken / verminderen van regels, - tegemoetkoming in de kosten van de opstartfase.

Op dit gebied is nog veel winst te behalen.


leefomgeving



Wist je dat?

• In het Regentessekwartier (De Perponcherstraat)wordt een bestaand huis (gebouwd omstreeks 1900) stapsgewijs energieneutraal gemaakt. Dit wordt een voorbeeldhuis voor anderen en zal te zijner tijd kunnen worden bezocht,

• Om serieus aan duurzaamheid te kunnen werken is zowel een visie als een meerjarenplan van de gemeente nodig. Om in 2040 klimaatneutraal te kunnen moet nu de energietransitie in gang gezet worden,

• Belangrijk is te weten op welke schaalgrootte (wijk, buurt, straat) je het energievraagstuk kunt oplossen. Dat is ook afhankelijk van hoe je sociaal met elkaar omgaat: als collectief of individueel,

• Het grootschalig inzetten op verduurzamen van bestaande woningen zal werk genereren; het is een kans voor het lager en middelbaar ‘technisch’ onderwijs door hierop in te spelen.


leefomgeving

Duurzamer Segbroek


appa

rtem

ent m

et e

co-v

oorz

ieni

ngen

@fo

to zo

omtm

.com

Isoleren en energienetwerken

Het isoleren / ventileren tot een energie-neutraal gebouw is bij de bestaande bouw lastig. Oplossing is vooral: isoleer voor zover je budget en mogelijkheden dat toelaten. Met de huidige technieken is dertig procent isoleren al voldoende om te kunnen overstappen op een lage temperatuurverwarming.

Opslag van warmte kan goed in water diep onder de grond. Ideaal zou zijn om lokale warmtenetwerken aan te leggen voor het normale warmte / energie verbruik. Voor piekverbruik kan je gebruik maken van het stadswarmte netwerk. In aanleg zijn laagtemperatuur netwerken goedkoper dan stadswarmte netwerken.

HoofdstuktitelRoutemap


leefomgeving

Routemap


Direct aan de slag

Bestaande regels staan dikwijls op gespannen voet met ambities als de onze in Agenda Segbroek 2040.Naast regelgeving is financiering van alles wat niet standaard is lastig. Win-win projecten worden vaak met scepsis ontvangen. Ten onrechte.Geen verandering zonder experiment. Projecten als het optoppen zullen er niet komen zonder vallen en opstaan. Tijd hebben we nauwelijks, het is over ruim twintig jaar al 2040. Tijd om aan de slag te gaan!

Met de Routemap willen we de weg naar 2040 opknippen in resultaten op korte termijn en langere termijn. Binnen de gebiedscoalitie is er grote behoefte aan resultaten op korte termijn.

De aangeboorde energie van de gebiedscoalitie vraagt om een vervolg.

Laaghangend fruit

Het vereenvoudigen van regelgeving en meedenken over vormen van investeringen cq financiering is een welkome stimulans. Experimenten kunnen het begin zijn naar een aanpak voor het gehele stadsdeel.Ook het faciliteren van energiecoöperaties zijn een positieve stimulans om Segbroek te verduurzamen.

Meer groenvoorzieningen, zoals slootkanten en met hekjes afgeschermde groene plekken, zijn met kleine inspanningen (zowel fysiek als financieel) snel beter te gebruiken. Een goed voorbeeld is het bruikbaar gemaakte talud aan de Mient.

Groene routes naar zee die volgens Agenda Segbroek 2040 vorm moeten krijgen zijn:- Regentesselaan (middenberm), Suezkade,

Conradkade, Houtrustweg naar het strand,- Kamperfoeliestraat, Goudenregenstraat,

Nieboerweg naar Strandpaviljoen De Staat- Thorbeckelaan, Savorin Lohmanlaan, naar zee.


leefomgeving



mee

r kw

alite

it do

or m

eer p

lekk

en m

et u

itstr

alin

g

Auteurs en kopierechten overige foto’s bladzijden 40 t/m 47:pagina 40: Livia de Metz - Den Haagpagina 42/43: 1-2-4-8-9 L. de Metz, 3 R Santema (beiden Den Haag)5-bomenbuurtonline.nl, 6-7 R. Veenstra - Hilversumpagina 44-45: boven PM, linksonder PM, rechtsonder PMpagina 46-47: 1-3 gem Den Haag, 2 foto max2.es, 4 stad Gent, 5 layout.nl, 6 Otto Das, 7 Milene van Arendonk, 8 Max Konink, 9 NY


leefomgeving

Routemap


Van wantrouwen naar vertrouwen

Dat er iets helemaal anders moet met de opgaven waarvoor we staan is duidelijk. Voorlopig hebben we veel vragen. Enkele daarvan zijn:• Is de tussenheid de nieuwe overheid?• Durven we elkaar te vertrouwen?• Onder welke voorwaarden gaan we het

experiment aan?• Hoe krijg je als betrokken burger grip op

ontwikkeling in je directe omgeving?• Verenigen of samenwerken, en hoe dan?

We staan aan het begin van een transformatieproces, naar ‘samen stad-maken’. Dat vraagt tijd en energie. Een proces van vallen en opstaan, macht en verant- woordelijkheden delen, initiatieven durven nemen. Van tegenwerking naar samenwerking, waarbij vertrouwen opbouwen en open houding naar elkaar belangrijk zijn.

In Segbroek is de kracht en de wil aanwezig om aan de stad te werken.

@foto livia de metz

Breder Segbroek


leefomgeving

Breder Segbroek


Meer bekendheid en concrete actie

In aanvulling op de uitkomsten van de bijeenkomsten met de gebiedscoalitie in de periode februari -maart 2016 is in mei-juni 2016 gewerkt aan:1 verbreden van bekendheid van en draagvlak voor

Agenda Ruimte voor de Stad2 input en reactie ophalen van andere doelgroepen,

met name ondernemers, jongeren, allochtonen3 concrete actie cq snel realiseerbare voorstellen

In Segbroek werden in het tweede kwartaal al veel bijeenkomsten door het stadsdeel georganiseerd. Om een overkill te voorkomen is met het stadsdeel gekozen voor een aanpak bestaande uit twee open inloopbijeenkomsten: op het Regentesseplein en op het Kamperfoelieplein.

De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in de inlegvellen van de Agenda Segbroek 2040. Tegelijk is een van de concrete acties, de leefstraat, verbeeld.

Alle mensen die we hebben gesproken krijgen, in het kader van de ambitie vergroenen, twee zakjes Haags Zaad papaver- en stokrooszaadjes mee.

Quick wins

Segbroek kan sterker. Dit is nodig om in te kunnen spelen op toekomstige veranderingen. Door in te zetten op meer omgevingskwaliteit zijn we in staat ruimte te creëren. Ruimte voor “meer mogelijk”.

Door te beginnen met Quick wins wordt zichtbaar dat Segbroek sterker wordt. Suggesties hiervoor zijn:

1 leefstraten2 speelplekken ipv stenen (bijv Kamperfoelieplein)3 tijdelijke of permante (spel)voorzieningen4 winkelstraten koesteren als sociale/economische

ruggengraat van de wijk5 veilige, schone en aantrekkelijke wijk6 geven verantwoordelijkheid: samen stad maken7 voorrang voor directe groene routes naar de kust


leefomgeving


42

Colla

ge v

an d

e tw

ee b

ijeen

kom

sten

op

15 e

n 23

juni

201

6

Regentes-Valkenboskwartier, Regentesseplein, 15 juni 2016, van 16:30 tot 19:00 (GPS N 52 4.605, E 4 16.96)

Algemeen: behoefte aan uitleg over project “Ruimte voor de Stad”; het initiatief wordt erg gewaardeerd.

Opgehaald:1 maak een zelfvoorzienende stad door openbaar

groen meer te gebruiken voor bijvoorbeeld eetbare bloemen, planten en of fruitbomen.

2 vergroenen door goed onderhouden geveltuintjes is een eerste goede stap.

3 tijdelijk je eigen straat inrichten tot leefstraat wordt erg positief ontvangen.

4 versterk de sociale cohesie door het werken in de geveltuintjes en met een tijdelijke leefstraat.

Zorgen:1 nu nog te vaak dat geveltuintjes vernield worden,

als oorzaak wordt geringe sociale cohesie genoemd.2 winkelstraat Weimarstraat tussen de Beeklaan en

Mient loopt achteruit; na vertrek winkelier komen er tijdelijke winkels voor terug. Idee voor remedie: gericht winkels toewijzen en extra toezicht op de tijdelijke winkels.

685

7

241 3

9


leefomgeving

Breder Segbroek

43

Heesterbuurt, Kamper-foelieplein, 23 juni 2016, van 16:30 tot 19:00 (GPS N 52 4.378, E 4 16.045)

Algemeen: behoefte aan uitleg over project “Ruimte voor de Stad”; eigen sores belemmeren het nadenken over nabije en verre toekomst.

Opgehaald:1 Leuk gesprek met Aylin, elfjarig meisje (groep 7);

haar ideeën voor het Kamperfoelieplein zijn: - meer kleur door bloembakken, terrasjes, - een fontein, zandbak, voetbalveldje, springkussen - voor kleine kinderen uit te lenen spellen - groot Haags Hopje om spellen in te bewaren, - fietsenstallingen; nu veel fietsen tegen hekken, - graag workshops, - verboden voor honden.2 Thomas, elfjarige jongen (groep 7) voegt toe: - appel en perenbomen, - ijskraam.

Zorgen:1 uitgang parkeerterrein aan de Mient t/o boerderij2 buurt verandert snel (ten nadele)


leefomgeving



Wordt jouw straat ook een Leefstraat!?


leefomgeving

Breder Segbroek


colla

ge v

an le

efst

rate

n

Wordt jouw straat ook een Leefstraat!?

Groene, veilige leefstraten en speelplekken

Een straat is zoveel meer dan alleen parkeren; een straat kan ook een ruimte om te spelen zijn en een ruimte om elkaar te ontmoeten.

Veel straten in Segbroek zijn geschikt om als leefstraat in te richten, om te spelen, te verblijven, met elkaar te zijn. De straat, een plek voor iedereen, op gelijk niveau.

Denk je eens in: een week lang geen auto’s in de straat. Luisteren naar wat de kinderen van de buren beleefd hebben, een spelletje jeu de boules, zo hoor je nog eens wat ...

Een leefstraat is eenvoudig en snel te realiseren. De kosten zijn gering. Al lijkt het niet eenvoudig om het te organiseren, samen met een aantal enthousiaste medebewoners en het stadsdeel kom je een heel eind.

Het met elkaar realiseren van een leefstraat laat zien dat er meer mogelijk. Dat brengt mensen letterlijk en figuurlijk in beweging.


leefomgeving

AGEN

DA S

EGBR

OEK

2040


466

85

7

241 3

9

THE HAGUE NEXT

Ontwerpteam The Hague Next is een Haags ontwerp collectief met diverse disciplines. Wij hebben allen ruimschoots ervaring met wonen, werken en leven in Den Haag. Bijdragen aan een duurzaam ruimtelijk perspectief voor onze eigen stad is de belangrijkste motivatie om ons in zetten voor “Waar is Ruimte in de Stad?”

In het ontwerpteam zitten:

Remko Veenstra

Robin Jongejan

Renée Santema

Livia de Metz

Martin Goudriaan

Wim van der Valk

sociaal

sociaal

soci

aal

soci

aal

soci

aal

econ

omis

ch

econ

omis

ch

econ

omis

ch verduurzamen

verduurzamen

verd

uurz

amen

versterken

versterken

vers

terk

en

vergroenen

vergroenen

verg

roen

en

meer evenwichtige samenstelling van de wijk, meer kids

samenhang, zorg voor elkaar en voor je omgeving, betrokkenheid creëren

evenwichte bevolkingssamenstelling leeftijd en maatschappelijke positie

meer werkgelegenheid, techniek (+scholing) tbv aanleg en beheer

opwekking, warmtenet, regelgeving, weg barrières, werkgelegenheid

winkelstraten, rijk aan voorzieningen,ruimte voor eigentijdse ambachten

sociaal

sociaal


leefomgeving

Breder Segbroek

47

De negen tegels van Agenda Segbroek 2040

De Agenda Segbroek 2040 in één oogopslag.

Op het sociale vlak:- sociaal vergroenen- sociaal versterken- sociaal verduurzamen

Op het economische vlak:- economisch vergroenen- economisch versterken- economisch verduurzamen

Op het ruimtelijke vlak:- fysiek vergroenen- fysiek versterken- fysiek verduurzamen

De n

egen

tege

ls va

n Ag

enda

Seg

broe

k 20

40

economisch

economisch

econ

omis

ch

econ

omis

ch

econ

omis

ch

economisch

economisch

fysiek

fysiek

fysi

ekfy

siek

fysi

ek

fysiek

fysiek

verd

uurz

amen

verd

uurz

amen

verduurzamen verduurzamen

vers

terk

en

vers

terk

en

versterken versterken

verg

roen

en

verg

roen

en

vergroenen vergroenenmeer werkgelegenheid, techniek (+scholing) tbv aanleg en beheer

opwekking, warmtenet, regelgeving, weg barrières, werkgelegenheid

winkelstraten, rijk aan voorzieningen,ruimte voor eigentijdse ambachten

groene dooradering en toegankelijk maken van groengebieden

bestaande gebouwen isoleren, tama 38, eco-lagen toevoegen

een veilige, schone en aantrekkelijke wijk, groene routes naar de kust

TITELsubtitel

TITELsubtitelTHE HAGUE NEXT

Dit boekwerk is u aangeboden door:

foto tuintuin.nl

Oude Molstraat 36b2513 BB Den Haagi: thehaguenext.nli: urbanopportunities.nl

AGENDA SEGBROEK 2040 27JUN16

Documents

Transcript of AGENDA SEGBROEK 2040 27JUN16