ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de...

40
annilaLr dslíj ua wara$Dg uasstu 'uaty dnqcs.mnq ag rrrrr.li. : -t,ir.r:,a,ttt,,.....ilrrllrll ::rr,t|,,tu ls:nr\:llllllll\llr''rl'lllllli €,lrrllllll\i iillilila,: :::l:lrtlutttluttttttttt,a':_ r'.:''lllllrrlrlllllllllllllllllil ' ï; .e* "n t, '*' rrrrrllilillllr':.:\r:r; rrrrrrrrrrrrr,rl:r'' +4 :::

Transcript of ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de...

Page 1: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

annilaLr dslíj ua wara$Dg uasstu 'uaty dnqcs.mnq ag

rrrrr.li. : -t,ir.r:,a,ttt,,.....ilrrllrll ::rr,t|,,tuls:nr\:llllllll\llr''rl'lllllli €,lrrllllll\i iillilila,::::l:lrtlutttluttttttttt,a':_ r'.:''lllllrrlrlllllllllllllllllil

' ï;.e* "n t, '*'

rrrrrllilillllr':.:\r:r; rrrrrrrrrrrrr,rl:r''+4 :::

Page 2: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

tirrrl

Ly ls ev,' i e rrum i n v o ge b I uc h I

41

Page 3: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum(Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie)

ll

r "'ría I

;0 krn 0-5 km l km

42

l

Page 4: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Stemgebied van L1'tsewierrum 1832

I ' r'ttLIt t

tllll(lt'

Itení1:, I. i

' , .aaaaaaaaaa.a.

,ii:ri. ll.rli:lliliriiiiiiil'-

. ll:lil\

'J'

t\la\alac?

43

Page 5: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

LYTSEWIERRUM

Stem RvdA1 143s2 1453

3 1459

4 1440

5 1460

6 1454

7 14568 1458

9 1461(9a) l4s110 145911 1441

t2 t45513 1457

14 1437

Qaa)15 1448t6 1439

17 1438

18 144619 1447

20

2t 145022 1436

I 698

BoerderijnamenPastorie-corpus

Klein Mollema of Taekehuis

Groot MollerraKlein MollemaOp de Heide of HeidstraOp de HeideMollema, op het NieuwlandOp het LandOp het Land oflandstraGrotewierumGrotewierumBockema, te GruttewierrumPatrones, te GruttewiemrmSonderland

OldehuisKlein OldehuisYgehuis ofEgrehuisHattingahuisReen of Reenstra, te RienReen of Reenstra, te RienSysma, te RienReen, te RienHet Bisdom, te RienPrebende of Vcarie

RvdA Stemt43s 1

1436 221437 14

1438 17

t439 t6t440 4l44r 11

1445

t446 l8t447 19

1448 15

t4491450 2lt4st (9a)

14521453 2

1454 6

1455 t21456 7

1457 13

1458 8

1459 3 en l01460 5

146t 9

BoerderijnarnenPastorie-corpus

Prebende ofVicarieOldehuisReen of Reenstra, te RienHattingahuisKlein MollemaBockema, te Gruttewiem.rm

Reen of Reenstra, te RienSysma, te RienYgehuis of Egrehuis

Het Bisdom, te RienGrotewierum

Klein Mollema of TaekehuisOp de HeidePatrones, te GruttewiemrmMollema, op het NieuwlandSonderland

Op het land

Groot Mollema/GrotewierumOp de Heide of HeidstraOp het Land of Landstra

Stemkohier nr. 1- PASTORIE - CORPUS

1640

1633

1613

Stemkohier nr. I = Floreenkohier nr. 3. De Pastorie van Lysewierïum verhuurt aan Jelto Jans: een satelands te Lysewiemrm, groot 86 pondematen, belast met f 18 op nr. 39 van het floreenkohier; naastliggers:de Kerkevaart ten oosten, het Vrijleen ten zuiden, Viersen ten rryesten en de SnekervaaÍ ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nïs. 17, 22-25,51-56 en 187.Stemkohier nr. 1. Dominee Walsweer is "possessor van het Pastorije corpus". Dominicus Cornelius Wals-weer was van 1627 tot zljn dood op 7 nov. 164l predikant te Lltsewiemrm (Romein).HEN I 8, fol. 105. Boedelbeschrijving in het sterftruis (het Pastorye binnenhuys) van w. RemmertkeWybes, weduwe van Jan Tadis, eerder gehuwd geweest met Otte Ottes.HEN K 9,b12.387 . Tiete Meynses, mederechter van Hennaarderadeel en Tryn Feyckes e.l. verkopen eenhuisteWommels; TieteMeynses,assessorvanHennaarderadeel(1603,Hofv.Fr.WW4,blz. 187); TyeteMeynsez. te Lytsewiemrm (1595, HEN K 8, blz. 189); Tiete Meynsez. ís één van de drie administrateurs(van de beneficiale goederen) te Lytsewiemrm (1586, HEN K6,b12.493); Tiete Meynsez. gebruikt delanderijen, welke Heer Wibrant omstreeks 1540 zelf gebruikte (1586, HEN K 6,blz. 362); Tiete Meyn-sez. is voogd over de weeskinderen van Jacob Olphertz. en Eelck Meynsedr. e.l. (1586, Hof v. Fr. YY 16,blz.98); Tiete Meynsez. enTryn Fercx e.l. te Lytsewiemm (1586, MEN A2,bIz.l5a);Tiete Meynsez."voortyts rechteÍ" te Lytsewiemrm (1581, HEN K6,b12.209); Tiete Meynsez., rechter te Lytsewiemrm(1580, HEN K 6,blz. 121); Tiete Meynsez. en Tryn Feyckedr., dochter van Feycke Gerckez. Hoptilla.Tiete Meynsez. is een zoon van Heer Meinse Jatez. "yan der Wele" (: van Teroele ?), pastoor te Lytse-wierrum, die volgens een grafzerk in de kerk te Lysewiemrm op 13 jan. 1574 overleed (1570, LWL M 4,blz.282).Hof v. Fr. YY 7 , blz. 78. Heer Meynse Johannesz., pastoor, en Watse Hesselz. (: Rheen), kerkvoogd teLytsewiemrm, procederen contra Romcke Janz. Hol4ema namens Ocke Hillez., inzake armenland, datdoor Pieter Hiddez. wordt gebruikt; Heer Melnse, pastoor en Tierck en Wittie (lees: Wattie) Hessel zonen(: Rheen) zijn voogden over de kinderen van Jettie Sytsz. (1560, Hof v. Fr. YY 6,bIz. 122);Eelck,H(eer)Meynse huysv(rouwe) wordt genoemd (1552, HEN I l,blz.97).HEN I l,blz, 59. Beschrijving van de papieren, die in de boedel van w. mr. Hugho Wpckez., pastoor teLytsewiemrm zijn gevonden. Kinderen: acht, die niet met name worden genoemd, bij Aelcke getogen.Voogden: W(atthie) Hesselz. (Rheen), Hessel van Roorda, Pieter Hiddez. en Harmen Fr(ans)2. (: Bucke-ma). Blijkbaar fungeerde mr. Hugho ook als notaris, want de regesten van stukken zdn talloos. Hij liet een

rs66

1 553

44

Page 6: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

bibliotheek na van 41 boeken, waarvan er enkele uit meerdere delen bestonden. Onder deze 4I werkenwaÍen er zes van of over "Des. Erasmus Roteredamus".

1552 : HEN I l,blz.69. Mr. Hugho Wpckez. is als oom voogd over de twee kinderen vatzljn overleden zuster

HilWpckedr. brj Frans Olferlz. te (Sneek); Mr. Huijch. In 1511: HeerWybe (1552, MonsterceduivanLytsewienum); Mr. Hugo, pastoor te Lltsewiemrm is voogd over de vier weeskinderen van (zrjn zuster)

Meynu Wpckedr. bij Joest GerryÍ2. te (Sneek ?) (i551, Hof v. Fr. Ill 1, blz. 310 en HEN I 1, blz. 63); Mr.Hogo, pastoor te Lytsewiemrm procedeert contra Sibbel, de weduwe van Henne (Jeltez.) oppe Heyde

onder Lltsewiertum (1543, HEN K2,b12.282).1543 : Beneficiaalboeken, blz. 396. Mr. Hugo gebruikt a1s zijn posses 67 pm. land. Voordat mr. Hogo tot pas-

toor te Ll.tsewiemrm werd aangesteld, was hij vermoedelijk prebendarius van St. Katheryne beneficie te

Sneek (Hof v. Fr. WW l,blz. 194 en 349 en Hof v. Fr. YY 1,b12.215).1529 : HEN K 1, bIz. 3 . Heer Wybe, pastoor, koopt met de kerkvoogden te Lytsewiemtm rente uit een sate te

"Huckens" onder Easterein1535 : OFO II, nr. 368. Zoenlieden bepalen bij baar, dat Hauck Jellez. te Krossens bij Bolsward van Rioerd A1-

lertz. te Workum in huur dient te verkrijgen alle landen in "Knostere gued" (bij Bolsward), welke genoemde

Rioerd heeft geërfd van wijlen heer Wibe (Taeckez. Knossens) in leven "personna toe Lfthie wierm".1511 ; Register v.d. Aanbreng, nr. 1435. Heer Wybe gebruikt als zijn posses 29 pm. fenland, 24 pm. miedland en

voorts nog 24 pm.land. Van deze ll pm. land z11n 50 pm. lage landen. De totale aanbreng bedraagt f 18.

Bij of aan dit posses worden er nog 11 pm. nieuwland gebruikt met een huur"waarde van f 5.

1505 : OFO I, nr. 502. Heer Wibe Taekez. koopt door niaameming 4 pm" land te Knossen (bij Bolsward) in"Taecke Knossens gued". Meynefi Formerz. heeft deze 4 pm. land gekocht van Otte Taekez., een broer

van heer Wibe Taekez., "personne to L1tthiewerum".

Stemkohier nr. 2 - KLEIN MOLLEMA of TAEKEHUIS of ESAMAHUIS

t640t631

I 698

1 690

r654

Stemkohier nr. 2 : Floreenkohier nr. 10 en 11. Daniel de Blocq van Scheltinga verhuurl aan Jarigh Jans:

een sate lands te Lysewiemrm, groot 63 pondematen, belast met f 3 op nr. I 0 en met f 16.14 op nr. 1 1 vanhet floreenkohier; naastliggers: velen.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 112 en 113 (floreenkohier nr. 10); nrs.

118, 125, 151, 159, 160, 168, 110-115,184,131 en 110 (: 465) (floreenkohier nr. 11).

HEN K 13 (consent 19 maart 1690). Daniel de Blocq van Scheltinga en Marlha van Kinnema e.1. kopen: een

sate te Rien onder Ll.tsewiemrm; grootte: 70 pm. land; bewoner: Jarigh Jans; verkoper(s): niet vermeld.

HEN I l0,blz. 1073. Boedelbeschrijving in het sterÍhuis van w. Taco Godtvrients "tot Mollema" te Lytse-

wiemrm. Weduwe: Aeltye Bartles. Kinderen: Tyetscke Taeckes, overl., gehuwd geeest met Teye Tyalckes

te Reduzum; Rinck Taeckes, oud 39 jaar, gehuwd met Wiilem Douwes, schoolmeester te Itens; LutsckeTaeckes, oud 33 jaar, gehuwd met Bote Attes te Aldeboarn. Tyetscke en Rinck zijn kinderen van Taco bijzijn eerste vrouw Lutscke Clases. De dochter Lutscke van Taco en Aeltye werd naar de overleden eerste

vrouw genoemd. Deze wijze van vemoemen was vrij algemeen. Kleinkinderen: Epe Teyes, oud 18 jaar;

Dyucke Teyes, oud 15 jaar; Lutscke Teyes, oud 15 jaar; Tyalle Teyes, oud I I jaar; Antye Teyes, oud 1 jaaren Rinck Teyes, oud 1 jaar (tweeling). Bezit: een huis en schuur "tot Mollema".Stemkohier nr. 2. Taco Gothvrient gebruikt "eijgen lant".HEN K ll,blz.546. Taecke Godsvrients Hoytema enAeltie Barlles e.1. kopen: 2 gg. en 7 st. jaarlijkserente uit de sate "tot Mollema" te Lytsewiemrm; bewoners: Taecko enAeltie vool.tl.; verkopers: Jelcke

van Wlenburghs, de weduwe van Doede Ockama te IJlst, als erfgename van Rommerl Wlenburgh en

Siouckien Wlckes e.l. en w Sascke Wlenburgh, haar tante; Taecke Godtvrients Hol4ema enAeltie Barllese.1. kopen: de helft van een sate te Lytsewiemrm, "Mollema genaempt"; de andere helft van de sate bezit-ten ze reeds; verkoper: Saske Rommerts Vlenburgh, de weduwe van Andries Yhomasz. op de Kelderente Leeuwarden. Saske is erfgename van Rommerl Wlenburgh en Siouckien Wlcke Rey(nsdr.) e.l. (1633,

HEN K ll,blz.489);Aeltie Barlles, gehuwd met Taecke Godsvrients Ho1'tema te L1'tsewiemrm, is een

zuster van Tryntie Bartles, weduwe van Claes Lolckes te Sneek en vanAncke Baftles, gehuwd met Pierius

Joannisz., predikant te Easterlittens (1625, HEN K 10, blz. 488); Taecke Godsvriendts enAelcke Barllese.1. kopen: 213 deelvan een sate te Lytsewiemrm; bewoners: de kopers voor-n.; verkopers: Wpcke Claeses

te Easterwiemrm en Antke Claeses, gehuwd met Jelle Hessels (Wybranda) te Jellum (1622, HEN K 10,

blz. 142); Tako Godsfrents koopt mede voor zijn kinderen bij w. Luds Claesen: 6% pm. land in de sate

"toe Mollema" onder Lytsewiemrm; bewoner: Tako voom.; verkoper: Thyerck Claesen te Boazum, die

zulks van zijn ouders heeft geërfd (1616, HEN K 10, blz. 61).

HEN I 5,blz. 107 . Boedelbeschrijving in het sterÍhuis van w. Claes Upckes te L1'tsewiemrm. Weduwe:

Thyets Thercks. Kinderen: Therck Claesen, oud22 jaar; Upcke Claesen, oud 17 jaar; Antke Claesen, oud

14 jaar en Douwe Claesen, oud 11 jaar. Voogden: Saacke Siccama te Leons en Pybe Douwes te Easterein.

Beztt'. a. een huis en schuur "an Mollema terp" te Lytsewierrum; de zoon Thyerck Claesen neemt de

sate over; b. 30 pm. land in genoemde sate. Saecke Sickema te Leons en Tako Godtsfrents doen in 1619

rekening en verantwoording over Upcke Claesen te Easterwiemrm (HEN I 6,blz. l7 5). Tako Godsfrendts

i 611

45

Page 7: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1516I 561

t607

t596

1 591

I 590

1 558

1 558

1547

t543

1511

46

Hoytema handelt in 16 19 voor zijn beide dochters Tyets Taeckes Hoytema, oud 7 jaar en Rinck Taeckes

Hoytema, oud 4 jaar, aatgezien hun moeder Ludts Claesen overleden is (HEN I6,blz. 171). Voogden;Tyerck Claesen te Boazum en Jelle Hessels te Jellum. De laatste ondertekent met Jelle Hessels Wybran-da.HEN K 9,b12.70. Sas Rommefts, weduwe van Andries Tomae op de Kelderen te Leeuwarden, koopt;de helft van "Cleyn Mollema sate" te Lytsewiemrm; bewoonster: Thietske Tiercx, weduwe van Claes

Upckes, die eigenares van de andere helft is; verkoper: dr. Rombertus Vlenburgh, raad ordinaris in de

Hove van Friesland, en (Siuckien) Wlcke Reynsdr. e.1. De verkochte landen hebben toebehoord aan AuckTiercx, de zuster van Thietske. Claes Wpkes Sissema overleed 20 mei 1602. Hij werd begraven onder de

grafzerkvan'Junge Syrck Mollam" in de kerk te L1'tsewiemrm.HEN K 8,b12.207. Dr. Romberlus Wlenborgh en Syucke Wlckedr. e.1. te Leeuwarden verhuren land aan

Claes Wpckez. en Tyets e.1.; Dr. Wlenburch en Slucke Wlckedr. e.1. kopen: de helft van een sate "tot Mol-lema" onder L1'tsewiemrm; bewoner: Claes Wpckez.; verkoper: Auck Thyerckdr., gehuwd met Hebbe

Saeckez. (te Wirdum) (1592, HEN K7,blz.90).HEN K 7 , blz. 69 . Gerbrant Dyorrez. en Wyllem Gen11z. kopen als voormonden van Geert Jandr.: de

helft van "Cleyn Mollema zate" Ie L1'tsewiemrm; bewoner: Claes Wpckez., die eigenaar is van de an-

dere helft; verkopers: Hebbe Saeckez. en Auck Tyerckdr. e.1. te Wirdum.In 1623 werd de nalatenschapgeïnventariseerd van w. Auck Tyercx Elgara, de weduwe van Hebbe Saeckes te Wirdum (LWL M 74,blz.173). Kinderen; Lutscke, gehuwd geweest met Pibe Aedes; Tyerck; Saecke en Roits Hebbes. Jr. Saecke

van Siccama te Leons is voogd over Aede en Tziets Pibes, de twee wezen van Pibe Aedes en w. LutsckeHebbes.HEN K 7,blz. 264. Pyeter Pyeterz. te Lytsewiemtm huurt land van Tyetscke Hesseldr., de vrouw vanClaes Wpcke z.;Pieter Pieierz. en Tryn e.1. te Lysewiemrm procederen contra Piecke Geerckez. en Ankee.1. te Boazum (1582, HEN K 6,bI2.246); Pieter Pieterz. woont "tot Moliema" onder Ll,tsewiemrm(1580, HEN K 6,blz. 146).HEN K 5,b12.33. Jan Frericsz. woont op "Lutke Molluma sate" te Lytsewiemrm.HEN K 3, blz. 833. Tyerck Hesselz. procedeefi als eiser enerzijds contra Eelcke Dyonez. als gedaagde

anderzijds; Tyerck Hesselz. koopt door niaarneming: t/c deel van de sate "Tachtehuys" te Lytsewiemrm;verkoper: Syfye Sipckez., nabloed van w. Joachim Simonz. (1560, HEN K3,b12.734); Tyerck Hesselz.ageert voor zijn kind bij wrjlen Bauck Lolckedr. (1560, HEN K3,b12.688); Tyerck Hesselz. te Sneekkoopt: % deel van de sate "Tactehuys" te Lfsewiemrm; van deze sate beziï zijn kind bij w. Bauck Lol-ckedr. reeds de helft; "m1.ts dat de Pater ofte het cloester van Tabor daenuyt over die 3 oerl golts iaerlycxnijet sullen hebben synde alsoe over den gehele sate 3 gg."; verkoper: Joachim Symonz. Heer Meyntse,pastoor te Lytsewiemrm, verspiert de verkoping voor zover die hem te na gaat. S1'tye Sipckez. te Wergeaverzoekt het niaar, maar doet afstand vat ztjn verzoek. Tyerck Hesselz. geeft Sipck Sipckedr. de landen

voor 5 jaar in huur; Tyerck Hesselz. Elgara te Sneek verkoopt: 5 gg. jaarlijkse vrije rente op en uit zijnlanden in "Mollema sate" te Lltsewierrum; "daer hy plach te bewonen ende nu by Anscke Hayez. be-woont wort"; koper: HeerAgge Ryoerdtz., vicaris te Goënga (1559, HEN K3,b12.867).HENK3,blz.2l. HeerAggeRioerdtz.,vicaristeGoënga,koopt:1/6deelvan%deelvaneensateop"Mollama bueren"; bewoner: Anscke Hayez.; verkoper: Rioerdt Wopckez.HEN K 3,b12.859. Tyerck Hesseiz. Elgra is kerkvoogd te Lltsewiemrm; Tyerck Hesselz. en Waffye Hes-selz. zijn mombers over de weeskinderen van w. Jeffye Sydsz., de broer van Sydts Sydtsz. (te Beckum onderHilaard) (1558, HEN K3,blz.433); Tyerck Hesselz. Elgra te Ly'tsewiemrm verkoopt: 4% gg. jaarlijkse

wije en schadeloze rente op en uit zijn aanpart van landen en aan de sate "toe Mollema genoempt" teL1'tsewiemrm, waarop Anscke Hayez. woont; koper; S14se Sipckez. te Wergea (1556, HEN K 3, blz. 868);Tyerck Hesselz. en Bauck Lolckedr. e.1. verkopen: 2'/'gg.jaarlijkse vrije rente uit hun landen "in een cleinsate Tactehuys genoempf' te Lysewiemrm; koper: Meylke Dyorez. te St. Anna convent te Leeuwarden,als tutor over de weeskinderen van Elant Ryoerdtz. (1552, HEN K2,b12.420); Tyerck Hesselz.: har(nas),rinck(raech), roer, de(gen). In 1511: Harcke Mellema (lees: Mollema) (1552, Monstercedul van Lysewier-rum); Tyerck Hesselz. en Luitz e.l. te Sneek kopen: 1/6 deel van Vo deelvan "Molluma zzte" op "Mollumabuyren" onder Lytsewiemrm; verkopers; Fedde Wopckez., Ryoerdt Wopckez., Douwe Wopckez., RixtWopckedr. en Wopcke Sipckez. als zoon en erfgenaam van w. Sipcke Wopckez., samen erfgenamen van hunoverleden zuster en tante Slpck Wopckedr. (1550, HEN K 3, blz. 86).HEN K 2,bIz.494. Geryt JaÁchz. te Franeker verkoopt: 2% gg.jaarlijkse vrije rente op en uit zrjnpa-trimoniale landen in de sate "tot Taeclehuys" onder L1'tsewiemrm, waarop Gaats Sipkes weduwe woont;koper: Meyle Dyoerez. in St. Anna convent te Leeuwarden als administrator en vootmond van de wees-kinderen van Elant Ryuerdtz.Beneficiaalboeken, blz. 398. De Pastorie van Lytsewiemrm beurt jaarlijks uit de sate "Esamahuis aliasTaeckehuis" 9 carolusstuivers. Nu is dat elf stuivers en een "oertgen". Bewoonster van de sate: Gaets

Sipkes weduwe.Register v.d. Aanbreng,m. 1453. Harcke Mellema (lees: denkelijk Mollema) huurl 64 pm. land van Wat-tia Mellama (lees denkelijk Mollema) voor f 12, van Gerloff Hayez. voor f l0 en van Dyorra Melkis voorf 10. De totale aanbreng bedraagt f32.

Page 8: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1 698

Stemkohier nr.3 - GROOT MOLLEMA

1696

Stemkohier nr. 3 : Floreenkohiemr. 72. Hobbo Baerd van Sminia (voor 92 pm.) en Frans Fransen Rheen(voor 10 pm.) verhuren aan Trijntje Melis: een sate lands te Ly'tsewiemrm, groot 102 pondematen, belastmeif 29.14 op nr. 12 van het floreenkohier; naastliggers: Bronkhorst ten oosten, de Kerk van Lltsewier-rum ten zuiden, de Kerkevaart ten westen en de Ryddyck ten noorden.Kadastrale gegevens (1 858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 98, 1 04- 109. 715, lll , 119, 120, 124,166, 167, 176-183, 185, 191 en 198.Volgens bet reëelkohier van 7122 (nr. 12) is deze sate bovendien belast met 15 car.g. en 16 st. jaarlijkseeeuwige rente te betalen aan het Old Weeshuis te Leeuwarden.HEN K 13 (consent 22 aprll). Hobbe Baerd van Sminia koopt: 49 pm. land in de "zathe en staate GrootMollema genaemt" te Lytsewiemrm; de gehele sate is 102 pm. groot en belast metf 29.14; de sate isbegerechtigd me| 1% stem en met "een vrije visschenije streckende van Wieuwerder Meer tot aen Rien-sÍer Zyel"; ook begerechtigd met een "swaanejacht"; de koper bezit reeds 43 pm. land in de sate en FransFransen is eigenaar van 9 pm. en 3 einsen land; verkopers: Hessel Jeller1s Fopma, ontvanger en dotprech-ter te Easterlittens en Roorda Jellerts Fopma, zijn broer, eveneens te Easterlittens.HEN K 13 (consent 9 maart). Ruierd Hanses en NamckAbes e.l. teAbbega kopen: l0 pm. land in "Mol-lema sate" te Lytsewiemrm; de gehele sate is 102 pm. groot en belast met f 29.14; mede-eigenaars: cometRoorda van Palsma en anderen; verkoper: Jesel Franses, de vrouw van Sytse Hanses.HEN I 10, blz. 765. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Pytke van Boccama, weduwe van FransFranses Reen en daama van Sicco Palsma te Mollema onder Lytsewiemrm. Kinderen: Frans FransenReen, oud 32 jaar, te Lytsewiemrm; Antye Fransen Reen, oud 30 jaar, gehuwd met Jildert Hessels Fopma;Sybrandus Fransen Reen, oud 27 jaar, te Lltsewierrum; Griettye Sickes Palsma, oud 18 jaar; TyallingSickes Palsma, oud 16 jaar en Roorda Sickes Palsma, oud 11 jaar. Curatoren: Sybrant van Bockema teIJlst, (mon)sterheer v. Friesland en Roorda van Bockema te lJlst. Weesrekeningen betreffende de kinderenvan Frans en Pytke vindt men in HEN I9,blz.77 (1640) enblz. 683 (1644).Stemkohier nÍ. 3. Sicco van Palsma bewoont een sate, die het eigendom is van zijn vrouw en van haar voor-kinderen; Sicke Palsma en P1'tie Franses Bockema wonen te Lltsewiemrm (1635, HEN K 11, blz. 518).HEN K 10,b12.523. Pytcke Franses Bockema, weduwe van Frans Franses Reen, te Lytsewiemrm koopt:een "saete ende staete landts" te Ll.tsewien-um, "Mollema genaempt", groot 105 pm., belast metf 26.13en 1 1 gg. en 1 8 st. jaarhjkse eeuwige rente; begerechtigd met "een swanejacht" en de helft van een "vis-schernije in Riensterzijl", bewoners: Eelcke en Syrck Jans; verkopers: Elant Jans, gehuwd met GerrytHotzes te Langweer; Reyloff Jans, te Boazum; Douwe Jans, te Boazum; Aeth Jans; Meynu Jans, gehuwdmet Syrck Jans te Lytsewielïum; Foeck Jans, gehuwd met Dirck Dircks en Mints Jans, samen als erfgena-men van Jan Reyloffs en Claescke Eelckes e.1. Maycke Schotani, weduwe van ds. Wibrandus Johannesz.,verklaart dat de Pastorie te L1'tsewiemrm (18 ?) stuivers jaarlijkse rente uit deze sate beur1.

HEN K 10,b12.485. Douwe Jans te Ll.tsewiemrm koopt: 1/7 deel of 15 pm. land van "Mollema saeteende staeten" te Lysewiemrm; verkoper: Aeth Jans, zuster van Douwe Jans, gehuwd met Claes Hiddeste Dongjum; Aeth heeft dit 1/7 deel van haar ouders, Jan Reyloffs en Claeske Eelckes, geërfd.HEN I 6,b12.206. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Jan Reyloffs Mollema en Claeske Eelckese.1. te Lysewierrum. Kinderen: Reiloff Jans, te Lltsewiemrm; Eelcke Jans, te Lytsewiemrm; Elant Jans,te Bonswaag; Mints Jans, gehuwd met .... Jans te Reen onder LJ-tsewiemrm; Aeth Jans, gehuwd metClaes Hiddes te Sexbierum; Douwe Jans, oud 21 jaar; Meynu Jans, oud 16 jaar en Fueck Jans, oud I 5 jaar.Bezit: een huis en schuur op 100 pm. (eigen ?) land, belast met f 26.13 en verder nog belast met 11 gg. enl8 st. jaarlijkse eeuwige rente te betalen aan het Weeshuis te Leeuwarden; Aeth Jans, een dochter van JanReyloffs, trouwt 4 april 1620 voor het gerecht van Hennaarderadeel met Claes Hiddes, van Raard (1620,HEN K 10, blz. 105).HEN K 70, blz. 88. Frans Franses Reen en Pietke Franses Buccama e.l. te Lytsewiemrm kopen: 25pm. land "toe Mollama" onder Lytsewiemrm; naastlegers: Eede Tiettis te Boazum en Claes Pyters bijFraneker; verkopers: Bocco van Burmania, grietman van Hennaarderadeel en Frau van Burmania e.1.

HEN K 9, blz. 381. Jan Reyloffs en Claascke Eelckes e.1. te Lytsewiemrm kopen: 8 pm. land in "Mollemasate" te Lytsewiemrm; bewoners: de kopers voom.; verkopers: Dirck Eelckes en Barber Jans e.1.; JanReyloffs en Claescke Eelckes e.1. te Lysewiemrm kopen: 11 pm. land in "Mollema sate" te LJ'tsewier-rum; bewoners: de kopers vool'r1.; verkoper: Aate Aates te Raard (R.hem) (1612, HEN K9,b12.380); JanReyloffs Mollema te Lltsewiemrm koopt: twee pafien van 6/z pm. land in "Groot Mollema saete" teLytsewierrum; verkoper: Lourens Syouckes te Heeg (1610, HEN K9,blz. 107).HEN K 8, blz. 86. Dirck Eelckez. en Berber Jans e.l. te Hilaard kopen: 4 pm. land in een sate te Ll.tsewier-rum; bewoner: Jan Reyloffs; verkopers: Jacob Pouwels en Tzesck Jans e.1. te Stavoren.HEN K 8,b12.87. Jan Reyloffs en Claescke Eelckedr. e.i. op "Groot Mollema" kopen: land in Groot enKleyn Mollema saten te Lytsewiemrm; verkoper: Reynsck Gerbendr., gehuwd met Pieter Dircx te Bles-sum; Jan Reyioffs en Claescke Eelckedr. e.1. op "Groote Mollema zaete" kopen: 9 pm. land in de sate

r692

1651

1640

1626

t625

t620

1618

l6t2

I 598

I 598

4'l

Page 9: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Lytsewiemrrn 3

Sierek

MollernateLltsewiemrmxN.N.

Lttsewiemrm 3

SvdsQedSBeckurn,onder Hilaard,overl. vóór l5l IX

Seemck N.,wocnde in l51lte Beckumonder Hilaard

TWanhia SierkslM"lt"*" I

t*nd.fr-r. t" I

Lytsewiemrm I

en gebruiker t-van een I

kloostersate I

in tsll I

N.N,

Sierck Siercks

Mq-U!fl4."de Olde", teL!"tsewierrum( I s34)

S iereklMatthysË_b4ollËlqê,"de Jonge", te Lytsewiemrm, xoverl. S dec. I549xBauck Lolckes Rheen, diehertr. met Tyerck Hessels Elgara

Taed!- Watthyet-l4sllslgg,

Jettye Sydtses Beckum,van Hilaard

Hi I eont Sip.rekr &lsllsagx

op Groot Mollema {Lytsew" 3)te Lytsewiemrm(1529,1543hhij hertrouwde met Tyets N.

Hylck Jetses Mollgma

Pieter Dircks, te Franeker en Tzummarum

Uess&EËsÀ4s[Êlaate Lytsewiemrm {1569}, te Holwerd (15?0}en te Franeker (1595)xN.N.

S" $nskclÊlsseÀ4slls$Àte Leeuwarden (1566)

Criet Jetses Mollemax Simon Egbens {leeft in 1581)

Íïant Dwres Moilemax Ebe Riuerdts te Ll.tscwierrum (1546)

Svts Dvorres Mqllemax Gerben Claeses te Slessum ileeft 1543)

Mevlqke Dyones Molïern4 in hetSt. Annaconvent te Leeuwarden (1560)

Sierck Dvones Mollemate ldaard (1547, !552), x Auck N.

Hvlckp Ovsnes Msllema" op CrootMollema (L1tsew. 3) te Lysewiemrm (1552)x Lalck Johansdr.

ESJckS Dvones Mollern* ap GrootMollema {Lytsew. 3) te Lytsew. (1580)x Meynu Jans

Auc\,*edsÊË,overl. ? maart 1595.begraven te HilaardX

Areat Boeimer {of:Bo5rmer), s€retarisvan Oostdongeradeel,overl. ll sepl. 1615

TysuN"

op Mollema te Lytsewiemrm,overi. vóór l2-7-l54'lX

Taedt Pieters. dr. var Pieter Freriex

te Eeckum onder flilaard (152?, t572iX

Iets Siboltsdr,

Ocds Sydsos,

op Seckum onder Hilaard(1585), overl. + ï586X

Ansck van Feytsma,die haar man overleefde

te Lytsewiemrm, waarop zij wonen; verkoper: Syts Cornelisdr., gehuwd met Joannis Jorisz. (1596, HENK 8, blz. 31); Jan Reyloffsz. en Claeske Eelckedr. e.1. kopen: l%pm. land in de sate "Groote Mollemazaete"; bewoners: Jan en Claeske voorn.; verkoper: Sluerdt Eelckez. te Dokkum (1595, HEN K 8, blz.

I4); JanReyloffz. en Claeske Eelkedr. e.l. kopen: 3 pm. en 3 einsen land in "Groote Mollema zate" en

IYz st. jaarlljkse rente uit deze sate; genoemd wordt de gerechtigheid "van t convents landen van St. Anna

binnen Leeuwarden" in deze sate; bewoners: de kopers; verkopers: GerbenAukez. te Leeuwarden en Otte

Aukez. te Hempens, die zulks van hun ouders hebben geërfd (1594, HEN K 7,b12. 129); Jan Reyloffz.

en Claeske Eefiedr. e.l. te Lytsewiemrm kopen: 3 pm. en 3 einsen land in "Groote Mollema zate";be-woners: de kopers voom.; verkopers: Oene Eefz. en Wijts Sijbedr. e.l. te Leeuwarden, die zulks hebben

gekocht van Hylck Gerbendr. (vgl. HEN K5,bIz.44)'1594 : ÉgN f 7,blz. 129. Mr. Minne Broersma, advocaat te Leeuwarden, koopt; 1/3 deel van de gerechtigheid

"der visschenye van Riensterzljl" et 1/3 deel van de "suaenejacht van Mollema crijte", verkopers: Watze

(J eÍzez.) Mollema en Ansck F e7tzma.1593: ÈBN t'2,b12.152. Boedelscheiding tussen enerzijds: Syuerd Eelckez. te Dokkum, (Ments) Eelckedr.,

gehuwd met Jan Janz., en Elan(t) Eelckedr., overl., gehuwd geweest met Tyarck N., samen erfgenamen

ian hun w. vader Eelcke Dyorcez. bij diens eerste vrouw, en anderzijds: T(yets ?) Eelckedr., gehuwd met

48

leefde nog in 155?

Page 10: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Obbe Sipckez. te HÍns, (Claescke) Eelckedr., gehuwd met Jan Reyloffz.te Lytsewiemrm enAte Eelckez.,

overl., nalatende een zoon genaamd Atte Atez., samen erfgenamen van hun w. vader Eelcke Dyorrez. bijMeynu Janckedr., diens weduwe en tweede vrouw Gercke Fransz. te Witmarsum is voogd over de wees-

kinderen van Tyerck N. en Elan(t) Eelckedr.1586 : HEN K 6,blz. 521 . Eelcke Dyorcez. en Meynu Janckedr. e.1. kopen: 4 pm. land in "Groote Molluma

zate" le Lytsewiemtm; verkopers: Homme Comelisz. (voor 3 pm. en 9% einsen land), samen met LyuweComelisz. en Ryuerl Ebez. (voor 2Yz einsenland); Eelcke Dyorcez. en Meynu Janckedr. e.l. kopen: land in"Groot Molluma" sate te Lytsewiemrm; verkoper: Reyrsck Gerbendr., gehuwd met Pieter Dircx te Bles-sum. Hylcke Dyorrez. verspiefi als erfgenaam van w. Meylcke en w. Syrck Dyorre zonen (1584, HEN K6,bI2.60); Eelcke DyorryÍ2. te Lytsewiemrm betaalt jaarlijks 11 gg. en 14 st. rente aan het St. Annacon-vent te Leeuwarden (1582, SIN, nr.277); Eelcke Dyonez. en Meynu Janckedr. e.1. kopen: 5 pm. land ineen sate "tot Molluma" onder Lytsewiemrm; bewoners: Eelcke en Meynu voorn.; verkopers: Syoucke

Gerbenz., gehuwd met Rieme Rluerdtdr. en Hotse Gerbenz., die innocent is. In deze akte wordt "w SysGerbens testament" genoemd (1580, HEN K 6, blz. 10).

1579

1511:

t577

151 6

1543

1542

1511

HEN K S,blz.93. Aankondiging van de verkoping van een aantal goudguldens landrente uit "Mollemasate" te Lltsewiemrm, bewoond door Eelcke Dyorrez. De verkoping geschiedt ten nadele van HylckeDyorcez. uit diens bezit in genoemde sate.

HEN K 5,blz. 44. Oene Eeffz. en Wits Sibedr. e.1. (te Wirdum) kopen: een aantal pondematen land in"Groot ende Lutke Mollema sate" te Ll4sewiemrm; verkoper: Hylck Gerbendr., de weduwe van Jo-

hannes Si(be)2., die zulks van haar moeder heeft geërfd.HEN K 5,b12.45. Hilcke Dyonez. en Lolck e.l.; Hylcke Dyorrez. en Lolck Johandr. e.1. te Lysewier-rum verkopen 7 gg. jaarlijkse vrije rente uit de sate, waarop ze wonen, aan Aelcke Pieterdr., weduwe vanNanne Lycklez. te Scharnegoutum (1558, HEN K 3, blz. 856); Hylcke Dyorrez.: sp(eets), de(gen). In1511: Harmen Jansz. (l552,Monstercedul van Ll4sewiemrm); Hylcke Dyorrez. verkoopt: 2 pm. land uiteen sate, waarop oude Syrck Molluma woont; kopers: Gerben Claesz. en Syds Dyorredr. e.l. te Blessum(1539, HEN K2,bIz.87).HEN K 5,b12.33 en 35. Syoucke Gerbenz. woont op "Groete Molluma sate"; Syoucke Gerbenz. en

Rieme Relmerdr. e.1. "tot Mollema" kopen: een aantal pondematen land uit een sate te Lytsewiemrm;bewoners: de kopers, Jan Frericx, Eelcke en Hylcke Dyoruezonen; verkoper: Hylgont Gerbendr., die zulksvan Syts, haar moeder heeft geërfd. Sydts Sydtsz. Beckum protesteert uit naam van de kinderen van zijnbroer. Ansck Fe14sma, de weduwe van Oeds Sydtsz. Beckum, protesteefi als erfgename van Sydts Bec-kum (1570, HEN K 4, b12.32); Syoucke Gerbenz. "tot Molluma" koopt: een aantal pondematen land "totMolluma"; verkoper; Hyle Gerbenz. te Grou (1569, HEN K4,bIz. l7).Beneficiaalboeken, blz. 396 e.v. St. Geerlruydt, de patrones van de kerk te Lysewiemtm bezit3 pm. land"in Dyore Meylckes zaele" enverder nog 3 pm. land in genoemde sate voor "wasbrandingh in de Kerckeonder de Goedtsdienst". Elant Wattiez. heeft dit "besproecken nae luydt hoer testament". De Pastorie vanL1'tsewiemrm beurt jaarlijks 12 stuivers pacht "'u'uyt Dyorre Meylckes zae|e". De Prebende van Lytse-wiemrm bezit 4 pm. nieuwland "gelegen ouer de Kercke laen in Dyoene Meylckes achtien".HEN K 2,blz.474. Dyone Meylckez. te L1'tsewiernrm koopt rente uit de sate, waarop jonghe SierckMollama woontl "Tyets Dyoere Meylkis wyfl'woont te Lytsewierrum (1538, HEN K 2, blz. 103); DyoraMeylkez. koopt: alle beziÍvande verkoper in de sate te L1'tsewiemrm, waarop de koper woont; verkoper:Wygla Dyaz. (- Hania) en Riemet e.1. "met hoer broeren ende susteren" (1530, HEN K 1, blz. 8).

Register v.d. Aanbreng,nr. 1459. Harman Jansz. huurl 80 pm. land (waaronder 43 pm. laag land en 3 pm."saetlant"), van Wattia (Wythia) Sirckz. (: Mollema) voor f 3, van Hylck Mellama (lees: Mollema) voorf 11; van AnnaWybez. voor f 5.14, van Tye Wychlaz. voor f 5.14, van het klooster te Tzummarum voor fI.7 , van heer Hottia (prebendaris te Lytsewiemrm) f % (of I).7 , van de rechte armen voor f 1.14, van de

Patroon (te Lysewiemrm) voor f 1 en van de Pastorie (te Lytsewiemrm) voor 12 stuivers pacht. De totalehuurwaarde bedraagt f 30.12.

Stemkohier nr.4 - KLEIN MOLLEMA

1698 : Stemkohier nr. 4: Floreenkohier nr. 13. Ds. Johannes Wisman te Oldeberkoop (voor 20 pm.), Adolphia,Merck en Johannes Hansma (voor 20 pm.) en burgemeester Repkema z'n \Touw (voor de resterende 20

pm.) verhuren aan Gabe Sipkes: een sate lands te Lysewiemrm, groot 60 pondematen, belast metf 24.11

op nr. 13 van het floreenkohier; naastliggers: Raarda ten oosten en westen, ds. Fopma ten zuiden en de

Vrijeleenslanden te Lytsewiemtm ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 90, 94-96,99-104,763,194 enl95.

1677: HEN K 12,bI2.561. Ds. Johannes Wisman te Oldeberkoop voor zijn vrouw Hiltje Siersma, JuliusHansma voor zijn vrouw Juliana Siersma (samen voor de helft) kopen met Tryntje Hanses Broersma,

weduwe van Dirk Pieters te Bolsward, en zuster van de verkoper; 213 deel van een sate te Lytsewierrum,"Mollema saate" genaamd; de gehele sate is 60 pm. groot en belast met f 20; dit2l3 deel is verder nog

belast met 16 car.g. 13 st. en 4 penn. rente; bij dit2l3 deel is "de heerlyke huising" inbegrepen; bewoner:

49

Page 11: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Aet Doedes; verkoper: naam niet vermeld.1661 : HEN K l2,blz.378 en 319.Dl Phocaeus Siersma, advocaat, enAnnaAbbes Hanenburg e.l. te Bolsward

kopen: 216 deel van de sate Mollema te Lytsewiemrm; de gehele sate is 60 pm. groot en belast met 100car. g. jaarlijkse eeuwige rente; verkopers: Lampcke Gysbertus dr. Siersma, gehuwd met Samuel Ha-ringhuck, en Marike Siersma, gehuwd met Sibrandus Heringa, gemeensman te Bolsward, ieder voor 1/6deel.

t661 HEN K 12,b12.345. Gysberlus Siersma, secretaris van Bolsward, Sibilla (Boterpot ?) e.l. te Bolswardkopen: l/6 deel van een sate te L1'tsewiemrm, "Cleyn Mollema genaempt"; de kopers bezitten al 116 deelvan deze sate; de gehele sate is belast met 100 gg. jaarlijkse eeuwige rente; verkoper: dr. Phoces Siersma;Gysberl Sierxma, schrijver te Leeuwarden verhuurt (een sate) aan Anne Sierks (1640, Stemkohier nr. 4).HEN K 71,b12.554. Focco Jans, schrijver te Leeuwarden koopt: de helft van een sate te Ly'tsewiemtm,"Cleyn Mollama genaemt"; de sate is 28 pm. groot en belast met f 12.5.8; bij deze helft hoort verder degerechtigheid van de legerstede in de kerk te Ll.tsewiemrm "ende blauve steen in de kercke, daer SyrckMollema begraven is" en ook het gestoelte in de kerk "daer het wapen van Mollema aen is"; verkopers:de bewoners Riuerdt Riuerdts en Taets Symons e.1., die "soo lange als zij leven" op de sate mogen blijvenwonen. De kopers bezitÍen de andere helft van de sate door niaarkoop. Gysbertus Siersma was gehuwdmet Jeltie Mollema, een dochter van Focco Jans (Mollema) en Jisck Taeckes e.1. te Leeuwarden. Focco,bewindhebber van verscheidene compagnieën, overleed op 28 april 1640 in de ouderdom van 58 jaar enzijn dochter Jeltie op 14 november 1641 ít de ouderdom van 25/z jaar (grafzerk in de kerk te Lytsewier-rum).HEN K 11,b12.521. Ruyrdt Riuerdts en Taedt Symons e.1. kopen: 15 pm. land in "Mollema sate" teL1'tsewierrum, uitgezonderd de legersteden in de kerk en erbuiten; verkopers: Griet Jetses, gehuwd metSippe Ottis te Follega; Auck Jetses, gehuwd met Gerben Eeps; Anna Jetses, gehuwd met Jan Jacobs teOosterzee; Tryn Jetses en Symen Jetses.HEN K ll,blz.535. Harman Bockama en Tyetske Baerda e.l. te Leeuwarden kopen: de helft van een satete L1'tsewiemtm "op het gebuirte Mollema, Kleyn Mollema genaempt"; de gehele sate is 28 pm. grooten belast met f 12.5.8; bewoners: Riuerdt Riurds en Taets Symens e.l.; verkoper: Schelto vanAbbinga teHallum.HEN K ll,blz.478. Focco Jans, schrijveq en Jisck Taekes e.l. te Leeuwarden kopen: een sate te Ll.tsewi-elrum, "Cleyn Mollema genaamd"; grootte: 29 pm., belast met f 12.5.8; bewoner: Jan Dinglums; verko-pers: dr. Theotardus Robijnsma, advocaat, en Diwerke Augustini e.1. en Gerardus Blanquema, medischdoctor, en Antie Siercx e.1. (iedere partij voor de helft).De verkopers hebben de sate in 1632 gekocht van Jan Claeses Pottie, burgemeester van Franeker en deerfgenamen van diens broer Anne, die in Indië overleden is (HEN K 11,blz. 467).HEN K 17,b12.430. Schelte van Aebinga te Wirdum koopt: een sate te Ly.tsewiemrm; grootte: 28 pm.land, belast met f 12.5%; bewoners: de verkopers; verkoper: Taedt Symmens, gehuwd met RiuerdtRiuerdts te Lytsewiemrm.HEN I 7, blz. 37. Boedelbeschnjving in het sterflruis van w. Jelle Tyalles en Taed Symmens e.1. "totMollema" onder Lytsewierrum. De weduwe is hertrouwd met Ryuerd R1uer1s. Kinderen: niet genoemd.Bezit: een huis op een sate met 30 pm. land, belast met f 12.5%; eigenaars van de landen ztjn: a. TaedSymmens voom. (voor de helft); b. Jetse Symmens "op Woluegaest" (gehucht bij Tjerkgaast) en zijnkinderen bij Syouck Foockes (ook voor de helft).HEN K 9,blz. 221. Griet Jetses Mollema, weduwe van Symen Egberts, huurt land in de sate, waarop zewoont, van Claes Peters Potke; Symen Egberts en Griet Mollema e.1. huurden land in "Cleyn Mollama"sate te Lytsewiemrm van Claes Peters, "kalkberner" op het Vliet bij Franeker voor Hylck Mollama, zijnmoeder (1605, HEN K9,b12.743).HEN K 8, blz. 86. Jan Reyloffz. en Claeske Eelckedr. e.1. kopen: 4Vz pm. land in de sate "Kleyn Mol-lema" te Lytsewiemrm; verkoper: Reynsck Gerbendr., gehuwd met Pieter Dircx te Blessum; Jan Reyl-offz. en Claescke Eelckedr. e.1. te Lysewiemrm kopen: 1% stuivers en de verdere gerechtigheid van deverkopers in "Lutke Mollema saete" te Lytsewiemrm; verkopers: Otto Auckez. te Hempens en GerbenAuckez. te Leeuwarden, die zulks van hun ouders hebben geërfd (1594, HEN K 7,blz. 129).HEN K 8,b12.66. Watse Jetsez. Mollema te Franeker koopt: 5 pm. en 3 einsen land in "Mollema saeten"te L1'tsewiemrm; verkoper; Hylck Jetzedr. Mollema, weduwe van Pieter Dircx te Franeker; Watze Jetzez.Mollema te Franeker cum socii zijn de eigenaars van "Kleyn Mollema saete" (1595, HEN K 8,bIz. 174);Watze leÍzez. Mollema en zijn broer Semck kopen: de helft van "Kleyn Mollema saete" te Lltsewier-rum; verkopers: Aernt Boymer en Auck van Beckum e.1. en Ansck van Feytsma, hun (schoon)moeder(1595, HEN K 8, blz. 15); Watse Jetsez. Molma en diens broer en zuster verhuren land aan Jan Freerckz."tot Mollema" (1590, HEN K l,blz.336 en 390).HEM K 8,blz.25l . Jan Freercx te L1'tsewiemrm laat in vrijdom 117 deel van land in de sate, waarop hijwoont, ten profijte van Watse Mollema te Franeker en van Hylck, zljnzuster; Jan Freerckz. huurt de helftvan "Kleyn Mollema saete" te LJtsewiem.rm van Ansck Feytsma (de helft) en van Walze JeÍzez. Mol-lema te Franeker c.s (1595, HEN K 8, blz. 151 enl74); Jan Freerckz. "tot Molluma" huurt 5 pm. "vrije

1 638

t636

163 5

163 3

1 630

1624

1607

I 598

1 598

t596

50

Page 12: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1 584

1511

1572

t573

1570

I 560

1 560

1560

1552

1552

landen" van Sits Jelte Hennes weduwe te (Lytsewiem-rm; zie Lltsewiemrm 5) (1585, HEN K 6,b12.449);Jan Freercx woont op een sate, waarop vroeger Sierck Molluma woonde (1585, HEN K 6,blz. 105); JanFreercx op "Lutke Mollema" te Lytsewiemrm huufi 19 pm. land van Hylcke Dyonez. cum socii (1584,HEN K 6,b12.342); Jan Frerckz. "tot Molluma" huurt land van Watse Jettyez. (1581, HEN K 6,blz. 160);Jan Freerckz. huurl land van Watthy, Simke, Syrck en Hilck Jettyes (1580, HEN K6,bIz.80); Jan Frericxhuurt4lT deel van "Cleyn Mollema" sate te Ll.tsewiemrm van Wattye Je|tiez. (1576, HEN K 5, blz. 380);Jan Frericx woont op "Lutke Molluma" te Lltsewiemrm (1576, HEN K 5, blz. 33); Jan Frericx woontop "Cleyne Mollema" sate, welke sate meer dan 40 jaren het eigendom was geweest van Syds Sydsz. teBeckum (onder Hilaard) en van de kinderen van diens broer (Jetse Sydsz.) (1575, HEN K 5,blz. 177); IanFreerckz. woont op "Cleyn Mollama saete". Schelto Pieïerz. Potters te Sneek verkoopt als curator overde minderjarige kinderen van w Jetse Sydtsz. Beckum 7 car. g.jaarhlkse rente uit genoemde sate (1563,HEN K 3, blz. 881).HEN K 6,blz.60. Eelcke Dyorcez. en Meynu Janckedr. e.l. te Lysewierrum kopen: land in "Cleyn Mot-luma saete" te Lytsewiemrm; bewoner: Jan Freercx; verkoper: Reynsck Gerbens, gehuwd met PieterDircx te Blessum. Hylcke Dyorrez. is erfgenaam ven Meylcke en Syrck Dyonezonen.HEN K 6,b12. 44. Oenne Eeffz. en Wits Sibedr. e.l. kopen: land in "Lutke Mollema sate" te Lltsewier-rum; verkoper: Hilck Gerbendr., de weduwe van Johannes Sibez., die zulks van haar moeder heeft geërfd.In de boedel van Oene Eeffs, moutmaker, en zijn derde vrouw Wydts Sybedr. e.1. bij het Schavemek teLeeuwarden, wordt meegedeeld, dat de echtelieden landerijen bezitten in "Groet en Lutke Mollema"saten en in "Groet Wirummer" sate, beide te Lytsewiemrm (gem. arch. LWN Y l6,blz. 534).Hof v. Fr. YY 9,b12.70. Sirck Eelckez. en Hilcke Diorez. procederen contra S1'ts Sysz., inzake 29 pm.land "in de Grote Wierum" (Lytsewiemtm l0), nagelaten door Sirck Mollema.Indeze akte is sprake van:"den principale yster van Cleyn Mollema sate" en van "t ryetlant in beyde staten gelegen".Hof v. Fr. YY 9,b12.88. Watthye Jettyez. en Pieter Dircksz. als curatoren over de "anderde" kinderenvan w. Jettye S1'tsz. procederen contra S1.ts Sytsz. te Beckum; Wattye JeÍtyez. te Lytsewiemrm, maarnu wonend te Holwerd, koopt: 1/7 deel van de helft van een sate "tot Mollema"; bewoner: Jan Freercx;verkoper: Griet Jettyedr., gehuwd met Simon E gbertz., die zulks van haar vader heeft geërfd. Hylcke Dy-orrez. protesteert. Er dient een proces voor het Hof van Friesland. Hillegont Gerbendr. heeft geen bezit indeze sate; ze is een erfgename van (Syts Hilgoutdr. ?). Hilgont (Syrckdr.), gehuwd met Douwe Melckez.,is een dochter van "olde Syrck Sirckz." (HEN K 5,blz. 177) (1570, HEN K 4,b12.36); Wattie Jettiez. enPieter Dircx te Tzummarum zijn curatoren over: Simcke JeÍtiez. te Leeuwarden, Griet Jettiedr., SiirxkenJettiedr. en Jettie Jettiedr., samen erfgenamen van w Hil Jettiedr. (hun zusteÍ, gehuwd met Schelte Pie-terz., goudsmid te Sneek) en van Jettie Sydtsz., hun vader. De genoemde erfgenamen wensen de helft van"Mollema saete" te verkopen, maar uiteindelijk vindt de verkoping geen doorgang. De gehele sate is 37pm. groot (1566, Hof v. Fr. III 3, blz. 861).HEN K 4,b12.32. Syoucke Gerbenz. en Rieme Reynerdr. e,1. "tot Mollema" kopen: land in een sate teLytsewiemm; bewoner: Jan Frerickz.; verkoper: Hylgont Gerbendr., die zulks van Sys, haar moederheeft geërfd. Sydts Sydtsz. Beckum protesteefi. Ansck Fe1.tsma, de weduwe van Oedts Sydtsz. Beckum,protesteefi eveneens; ze heeft van Sydts Beckum geërfd.Hof v. Fr. YY 6,blz. 122. Syts Sytsz. Beckum (onder Hilaard) procedeert contra Schelte Pieterz. namenszijn vrouw Hil Jetthiedr. en als voogd over de "anderde" kinderen van Jelte (lees: Jettie) S14sz.Na de dood van Jettie Sysz. waren heer Meynse, pastoor (te Lytsewiemrm) en Tierck en Wittie (lees:Wattie ?) Hesselzonen (: Rheen) te Lytsewiemrm namens Jetties kinderen opgetreden.Hof v. Fr. YY 6,blz. 138. Schelte Pieterz. te Sneek namens zijn vrouw Hil Jettiedr. en voofis als curatorover de minderjarige kinderen van w. Jettie Z54sz., de broers en zusters van Hil voorn., procedeefi contraS1'ts Sytsz.; Schelte Pieterz. Potters is voogd over Wattye, Semcke, Hylck en Griet, kinderen van Jettye(S1.tsz.) en Taedt (1559, HEN K3,blz.37l en 614).Hof v. Fr. YY 6, blz. 104. Syrck Di otez. Íe Leeuwarden, mede voor zijn broers Meylcke, Eelcke en HylckeDiorezonen, procedeert contra Syts Sy'tsz,, Hil Jettiedr. (gehuwd met Schelto Pieterz.) en de kinderen vanw. Jettie Z14sz.HEN K 2,b12.4I2. Jettye Syts Beccum te L1-tsewiemrm verkoopt rente uit zijn erflanden te Beccum(onder Hilaard).Monstercedul van Lytsewiemrm. Jettye Sydtsz. en Jacob Pietersz. beide: sp(eets), de(gen). In 1511: PieterFrerickz. Pieter Frerickz. gebruikte in 15 1 I evenwel een sate, die voor meer dan de helft aan het kloosterThabor toebehoorde. De eerder vermelde mededeling, dat Jan Freercx toen op de sate woonde, waaropeerder Sierck Molluma had gewoond, sterkt me (D.J. van der Meer) in de veronderstelling, dat uit deMonstercedul de volgende post dient te worden opgenomen:Monstercedul van L1'tsewiemrm. Olde Syrck Molluma: roer, de(gen); oude Syrck vs.. In 1511: WattijeSyerkz. en Hylck Molluma.HEN K 2,bI2.92. Sierck Molluma en Bauck Lolckedr. e.l. wonen te Lytsewiemrm.HENK2,blz.81. MafienWybez.koopt: l0pm.,Seinsen,4penningenen20roedenlandteLl.tse-wiemrm in de sate, waarop de koper woont en "sterckende aen Sierck Mollama latdt; 2 pm. ervan heet

t552

1548ls47

51

Page 13: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

t543

1542

I 539

"scoenenborg"; het ligt bij Mackum onder Boazum; verkoper: Mary Wybedr.

1545 : HEN K 2,blz. 62. Het convent van Thabor koopt: 9 pm. land "opten Rydt in Lutkevierummergea"; ge-

bruikers; Jetze Sydsz. en Jacob PieIerz; strekkende met het oosteinde aan 7 pm. land van Here Lolles

van Ockinga en "mytten noordt aenden Rydt ende ooste aen Ysche fenne"; verkoper: het Convent van

Oldeklooster, door ruil verkregen.Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. Olde Sierck Mollema is naastligger van 2 pm. land van de Kerk teLltsewiemrm. De Pastoor van Ll.tsewiemrm beurl jaarlijks één gg. uit de sate van "olde Sierck Mol-lama". De Prebendaris te Lltsewiemrm bezit 4 pm. land naast "Olde Siercks landt".HEN K 2,b12.414. Jonghe Sierck Mollama verkoopt rente uit de sate, waarop hij woont, aan DyoreMeylkez. te Ll4sewiemrm.HEN K 2, blz. 87 . Gerben Claesz. en Syds Dyorredr. e.l. te Blessum kopen: 2 pm. land in een sate "toe

Molluma" onder Ll.tsewiemm; bewoner; "oude Sierck Molluma"; "naet ouerlyden van d vs. Sierck vryr.ultgemeten zullen wordden by skeysers roede"; verkoper: Hylcke Dyorrez., door ruil verkregen. "Syrck

trrtóttuma de Jonger l.uytten voer olde Syrck Molluma daervoor de rato cauerende heeft d eygendom

vanden geproclameerden landen verspieft, nopende de proffitelycke eygendom ende (gebruyck ?) ende

voorls oock voof soe veel hem te nae gaet". Later "redeert" Syrck de verspiering.HEN K l,blz. 109. Folckert Pielerz. procedeefi voor zijn stiefvader Hendrick als eiser enerzijds contra

Syrck Syrcxz. te Lytsewiemrm als gedaagde anderzijds.HEN RR. Sierck Mollema wordt beboet "omdat hij Watse Slirckz. een zijldoer offhandich gemaect heeft".Register v.d. Aanbreng, nr. 1440. Watthia Syrckz. gebruikt 4 pm. bouwland, 5 pm. "meerlandt", 30 pm.

grasland (waarvan 20 pm. laagland) en 12 pm. laagland, dat Jacob Reynz. nu huur1, van het klooster

Wiswerd voor f 72, van het klooster te Tzummarum voor f 3 (of f 4). De Kerk te Lytsewiem.rm beurtjaarhjks 14 stuivers; de Pastorie (te Lltsewiemrm) beurt jaarhjks f 1. De totale aanbreng bedraagt f 19.

Register v.d. Aanbreng, nr. 1443. Hylck Mellema (lees: Mollema) gebruikt 18 pm. land met een huur-

waarde (aanbreng) van f9.

Stemkohier nr. 5 - OP DE HEIDE of HEIDSTRA

1 530

15211511

1511

I 698

t696

Stemkohier nr. 5 : Floreenkohier nr. 14 en nr. 17. Claes en Trijntje Willems verhuren aan Sijtse Hanses:

een sate lands te Lysewiemm, groot 65 et 2l pondematen, belast met samen f 26.20 op de nummers

14 en ll van het floreenkohier; naastliggers: Sybe Sjoerds ten oosten, Jansonius ten zuiden, Raarda ten

westen en de landen van het Vrijeleen ten noorden.Kadastrale gegevens (1 85 S): kad. gemeente Easterein, sectie c nrs. 204-216 en 218

HEN K 13,blz. ? Claes Willems Raarda, lakenkoper te Sneek, en Bottie Michiels e.1. kopen met Tryntie

Willems, weduwe van (Burde ?) Melckers te Sneek: 1/3 deel van 20 pm. land in een sate te L1'tsewiermm;

de gehele sate is 65 pm. groot en belast met f 35; de rest van de sate is het eigendom van Tryntie Feddes,

de weduwe van Diorre Heerkes; verkoper: Bottie Piebes, de vrouw van Wypke Tekama, mr. chirurgijn teJoure.HEN K 13,b12.92. Joeke Pfers weduwe "op de Heide".Hof v. Fr. III22,blz.51v. Willem Claesen cum uxore te Sneek kopen: een sate met een huis en schuur te

Lltsewiemrm, "Heydoma" genaamd; grootte: 63 pm., belast met jaarlijks één gg. aan de Kerk te Lytsew-

iemrm en 7 gg. jaarlijkse eeeuwige rente aan de Pastorie aldaar; bewoner: Jucke Pieters; verkopers:

Tietske Lieuwés Osinga, weduwe van Sibrandus Reen te Leeuwarden, en haar kinderen Frans, Sjoerdtie

en Pijtie Reen.Stemkohier nr. 5. Regnerus Bruinsma verhuurt (een sate) aan Jelte Jeltes; Regnerus Johannisz. Bruynsma

cum uxore kopen: een sate "staten ende landen" te L1'tsewiemrm "Heydstera genaempt"; grootte: 69 pm.

en 5 einsen, belast met f 25.20 en7 gg. eeuwige rente; de kerk te Lytsewiemtm beurt jaarhjks één gg. uitéén pm. land, dat vóór het huis ligt en "Otte acker" wordt genoemd; Amarentia Cools bezit 41/z pm. landen overste Eysinga 2 pm.; verkopers: Eelcke Jans en Doucke Jeltes e.1., de bewoners (1637, HEN K 11,

blz. 532).LV/L M 7'l ,blz. 52. De kinderen van Ede van Eysinga en Catharina van Eysinga e.1. te Wirdum beziÍÍen2 pm. nieuwland te Lytsewierrum; De kinderen van Ede van Eysinga erven van hun grootvader Julius van

Eysinga 2 pm. land té Lysewiemrm in de sate, waarop Dieu Jeltes woont (1632, Hof v. Fr. SS 141-12).

HEN K ll,blz.480. Henne Jeltes, van Lytsewiemrm, staat voor het gerecht van Hennaarderadeel in

onderlrouw met Neel Martens, van IJsbrechtum.HEN K 72, blz. 461. Eelcke Jans en Doucke Jeltes te Lytsewiemrm kopen: 62 pm. land in "Heystrezaete" te Lytsewiemrm; Pyter Claesz. te Folsgare als voogd over: Jelte Jeltes, Heercke Jeltes, Aele Jeltes,

Diurre Jeltes, P1'ter Jeltes en Mints Jeltes.

HEN K 70,b12,.451. Dr. Gellius Heydoma, advocaat en burgemeester te Stavoren koopt: 4 pm. land in"Heistera sate" te Lytsewiemrm; bewoonster; Dlucke Jeltes weduwe; verkoper: Eelck Ates, gehuwd

met Jan Reyers te Amsterdam, door haar van Syts Aelckes, haar grootmoedeq geërfd. Dyucke koopt door

niaarneming.

1684t682

1640

l63s

t633

1632

t623

52

Page 14: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

t623

t620

1604

1 s86

t573

1572

t557

1552

1552

1545

t544

Verkopingen van vroegere kloosterlanden. Jelte Jeltes (z'n weduwe) huurt 25 pm. land; DluckeHeerckes, weduwe van Jelte Jeltes, koopt: 4 pm. land in een sate te Lltsewiemrm; bewoonster: D1'uckevoorn.; verkoper: JanAates te Hemelum (1620, HEN K 10, blz. 114); Jelte Jeltes en Dyeuke Heerckese.l. kopen: 8 pm. land in een sate "op 6'Heyde" te L1'tsewiemrm; bewoners: de kopers; verkopers: JelteJacobs; Jacob Jacobs; Antke Jacobs, gehuwd met Aale Comelisz. te Bons (onder IJsbrechtum); BotkeJacobs, gehuwd met Buwe Upckes te Sneek; Tryn Jacobs, gehuwd met N.N. en Tryncke Reyns, gesterktdoorAate Jans, haar voogd (1611, HEN K 9,b12. 125); Jelte Jeltes en Dyeuke Heerckes e.1. kopen: 8 pm.land in een sate "op d'Heyde" te L1'tsewiemrm; bewoners: de kopers; verkopers: Aelcke Jeltes, gehuwdmet Thierck Feyes te Leeuwarden (1611, HEN K9,blz. 124); Jelte Jeltes (huur1) 25 pond. ÍiJlaíd| à 42st. (per pm.), mits deducerend 7 gg interessen van C (: 100 ?) gg. hooftsomma makende in totaal 42-14-0( 1 606, Rekening inzake vroegere kloostergoederen)HEN K l0,blz. 114. Amerentia en Leonora Coels kopen: een deel van 1'7/, pm. land, "Galama fenne"genaamd, gelegen in een sate "opper Heyde" te Lytsewiemrm; bewoonster: Dyeuke Jelte weduwe;verkoper: Margrieta Coels, hun zuster.HEN K 9,blz. 23 . Sydts Ayledr., weduwe van Jelte Hinnes te L1'tsewiemrm, koopt: één pm. land, gelegenin 4 pm. land, genaamd "de Dammen"; verkoper: Willem Folckerts te Wirdum; Syts Ayledr., weduwevan Johan Lol7ez., koopt: land in een sate "op de Heyde" te Lytsewiemrm; bewoonster: de koperse vn.;verkopers: Johannes Jacobz. te Hitzum en Lysbeth Jacobdr. te Veenklooster (1585, HEN K 6,b12.62).HEN K 6,blz. 449. Sits Jelte weduwe verhuurt 5 pm. vrije landen (land dat niet bezwaard is met een huis)aan Jan Freerckz. "tot Molluma"; De weduwe van Jelte Hennez. woont (op een sate), waarop vroegerWlck "opper Heyde" woonde; betreft "Temsera tille" (1586, HEN K 6,b12.362); Sys, de weduwevan (Jelte ?) Hennez. te Ll.tsewiemrm, koopt: land "opper Heyde" te L1'tsewiemrm; verkopers: JanckeDouwez., Henne Douwez. en Pieter Douwez., drie broers, die zulks van Anna Hennedr., gehuwd metDouwe Simonz., hun moeder, hebben geërfd (1585, HEN K 6,blz. 74); Sits Jelte weduwe procedeert alsgedaagde contra S1'tse Hotse (Holtye) Broersma als volmacht van W14ske (sic!) dr. Wattema (1584, HENK6,blz.40l en424).;Sits, weduwe van Jelte Hennez. te LJtsewiemrm, procedeerl als gedaagde contraJelkeAlbaeda, gehuwd metAdam Harckema (1575, HEN K5,blz.20l).HEN K 4,blz.70. Frans Canter koopt als curator over Caerl en Kinsck Maria van Stemse: 2 pm. land in"Molluma horne" te Lytsewiemrm; gebruiker: Jelte Hinnez.; verkoper: Kinsck Popta door donatie.HEN K 4,b12.563 en 481. Jelte Hennez. c.s. zijn kerk- en armvoogden te Lltsewiemrm; Jelte Hennez.en Sits Ayledr. e.l. te Lytsewiemm kopen: één pm. land in een stuk van 4 pm. "neyelandt" te Ll.tsewier-rum; naastliggers: "den lyffdelen hogen dyck" ten noorden en Jan Frericx ten westen; verkoper: GerlandtDowma, gehuwd met Here Aerndtz. Meynert Simonz. heeft nog 2 jaren huur aan dit land (1572, HENK 4, blz. 31); Jelte Hennez. en S1.ts Ayledr. e.1. "opter Heyde" te Ll4sewiemrm kopen: een deel van"Heydtstera sate" te Lytsewiemrm; verkopers: Eelck Jacobdr., Ricxt Jacobdr. en Sibbel Jacobdr. (vgl.ook gem. arch. Leeuwarden, Y 77,blz. 433) (1511, HEN K 4,b12.38); Jelte Hinnez. procedeert als eisercontra Hylcke Diorez., rnzake 8 pm. land (1570, Hof v. Fr. YY 8,b12.237); Jelte en Hero Hennezonen enhun zuster Lyoets Hennedr. procederen. Syuerdt Aggez. is een zoon van Agge Jeltez. (1570, HEN K 4,blz. 379); Jelte Hennez. en anderen zijn kerkvoogden van de kerk te Lytsewiemrm, die gewijd is aan "S.Geertruydt" (1569, HEN K4,b12.273); Jelte Hennez. te Lytsewiemrm koopt: land en rente in "Heydt-stera zate" te Ly'tsewiemrm; bewoner: de koper; verkoper; Hette Hennez. (1569, HEN K 4,blz. 12);JelteHennez. procedeerl als eiser contra het Sint Annacloester te Leeuwarden (1568, HEN K 4,blz. 197).HEN K 3,blz. 5. Bot Hemedr., gehuwd met Jacob Harcnenz. (onder Leeuwarden); Vlbe Hennez; IelteHennez.; Hette Hennez.; Wlcke Hennez. en Anna Hennedr., gehuwd met Douwe Simonz. (vgl. ook gem.arch. Leeuwarden, Y 17,b12.403).Hof v. Fr. YY A,blz.272.Ylbe Hemez. te Ll.tsewiemm enzljnbroers en zusters als erfgenamen van SibbeHenne weduwe, hun moedeq procederen als eisers contra mÍ. Hogo Vpkez. (pastoor te Lytsewiemrm).Monstercedul van Lytsewierrum. Wlbe Hennez.: sp(eets), de(gen). In 1 5 1 I : Henne Jeltez.; Wlbe Heynez.(lees: Hennez.) verkoopt jaarlijkse vrije rente uit de sate te Lltsewiemrm, waarop hij woont (1550, HENK 2. blz. 5 I 5).HEN K 2, blz. 63. De abt en de conventualen van het Oldeklooster kopen: 2% pm. land in "Heydsterazate" te Lytsewiemrm; "streckende van die Nylandts wech af aen Melis corle ackeren"; verkoper: de prioren de conventualen van het klooster Thabor door ruil.HEN K 2,b12.52. Sibbel Hinne weduwe "op de Heyde" te Ly.tsewiemrm koopt: land en rente in enuit de sate "opper Heyde"; verkopers: Jelte Gosslyckz., Hottye Gosslyckz. en Wlck Gosslyckdr., diezulks hebben geërfd van Bauck, hun moeder, en (Henne ?) Hebbez., hun oom; Sibbel Henne weduwe teLysewiemrm koopt: 8% st. rente in de sate te Ll.tsewiemrm, waarop zij woont; verkopers: Atte Auckez.en Gees Obbedr. e.1. Sibbel was in overtreding. ZeIieÍ de rente niet binnen een jaar over het gerecht en dekerk proclameren. Dus is de "vercoepster te houe geremiteeft omme aldaer heuren omissie aen te geuenende daer van remissie te versoucken". "Thoff heft den coepster heuren omissie geremitteert soe sy tselvebynnens jaers den grietman aengegeuen hadde". Lolcke Hesselz. verspieft de koop namens "den pastoirsprovens landen" (1544, HEN K2,b12.48).

53

Page 15: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Lrtsewierrum 5

Hims ÏeltÊ$,

op de HeideLytsewiernxn

{1s11,1s33},ov. ra 1533,

testeerde 1536

Sibbel N.,ov. na 1544

Bot H"i$es

Jacob Hannens, bij de

Zwette op 't Nieutplandte Leeuwarden (1557)

Ulbe Hhres,op de Heide te LytsÊlv.

{1552h later te WissrmY

N.N"

Ialte, I{innes,boer op de Heide teLytsewiemm (1568)

X

syrs Ayles, die he:ï.r,

met Johan*es LolleeLeeuwarden

HettqHhms,op Albada sate tete Goenga (1557),overl. vóór 158?

xRinck Lieuwes

WlsÀsHicasfl,vermeld in 1557

Anna HinrcsxDouwe Simons,verrneld in 155?

Hero t{iftres,vermeld i:r 1569 eq

en 1 57t)

Lvoets Hinres.vermeld in 15?0

Ricxt Jalsbs

Foppe Gauckee., op Jacob Har-mens' sate bii 't e€$të draaihou{

over de ZwsttÊ op 't Nieuwlad.te Leeuwarden i15?5)

Eelc-lr feeobs-

xSybren lilolters,vermeld in 1571

Sibbel Jasobs

lsêIsËLJéegb$' re Hitzumop Westerhitzum {1584)KYdt Tiaerdts

LysbthJaesbs, te Yeenkloos-

ter, vermeld in 1585

Àefí Jeqobs

BeËSlgusJ&sqbs, re

te Leeuwardes en KollumxAecht Eern$ts

llansen Jacobs.

re Harlingen il582)

Ie[sle[&$.op de Heide te Lytsewiem:m(16S6 ), overl. vóór 16?0

Jelte }elres.cp de Heide te Lytsewiemm (1640)

He.ercks Jeltes. venneld in 1632

Aelelehes, vermeld in 1632

Diurre Jeltss. venneld in 1632

Pieter Jeltes, vermeld in 1632

Mlsfi-Jeltgs, vermeld in 1632

x $-eeuwarden 1 8-6-1609)Aef Wybes

}ouekinemkrxLenert Flters flfiasmar), 161?cp St

X

Dieuwck Heerckes

&slc,ke Jeltes

Dr. Gqtlius Tiereks Heido$ax (l-eeuwarden 29-5- 1608)Aef Claeses

FoïtiE Ti.erckx (o.tr. Leeuwarden in tr59T1

Jurien Syouckes

Remmert Tiercksx (o.r. Le*uwarden 1594)Syke Claeses, waarbij

fu_en Eeyq

Dionieius Tiercks,vermeld in 1618

X

Tierck Feyes Heydoma,lakenkoper te L'den (x600)

KinxekleltrËY

1. Aete Jeltes, 2. Ferck Joharu

1543 : Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. "Sibbe Henne weduwe leechlandt" ligt naast land van de Patrones vanLy'tsewiemrm. De Kerk te Lltsewiemrm beurt jaarlijks 4 st. uit de sate van Sibbel Henne weduwe "opperHeyde". Deze 4 st. waren gelegateerd door heer Hetto, pastoor te Poppenwier, die ook vier st. aan de Pas-torie te Ly.tsewiemrm had gelegateerd. De Pastorie voomoemd bezit 72 pm. "nylandt" in "Sibbel Henneweduwe sate opper Heyde int Langhlant". Sibbel beweert, dat de Pastorie zes goudflorenen bezit, maarhet geschil is onder de rechter. De Pastorie voornoemd bezit nog 2 pm. land in deze sate. Sibbel beweertdat de Pastorie jaarlijks 20 stuivers pacht uit haar sate beurl. De pastoor en de vicaris (prebendaris) beurensamen 7 stuivers uit Sibbels sate. Bovendien beurt de prebendaris jaarlijks nog 17 stuivers.

1543 : HEN K 2,b12.264. Gerrold Ansckez. te Easterlittens wordt voogd over de weeskindren van Sibbel Henneweduwe.

1543 : HEN K 2,b12.282. Mr. Hugo, pastoor te Lysewien-um, procedeeft als eiser contra Sibbel Heme weduwe"opper Heyde" en Gerolt Ansckez. met Hans Tyar"t als voogden over Sibbels kinderen.

1534 : HEN K 1,b12.28. Jelte Hansz. koopt; 1/9 deel van 10 pm. land in een sate "hietende opper Heyde"; be-woner: de koper; verkoper: Epo Hansz., z'nbroer; Jelte Hansz. koopt: 1/9 deel van 10 pm. land in een sate

"ypper Heyde"; bewoner: Hinne Jeltez.; verkopers: Jantgen Hansdr., gehuwd met Hilke Oegaz.; Wybo

54

Page 16: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Hansz. en Ebel Hansdr., gehuwd met Pieter Hiddez. (1533, HEN K I,blz' 2l).1533 : HEN K 1,b12.22. Heer Roeliff Hillema koopt: land uit een sate "Ypper Heyde" te L1'tsewierrum; be-

woner: Hinne Jeltez.; verkoper: Pietrick Douwedr., die "wonaftich bu1'ten land" is.

1532 : HEN K 1,b12.403. Henne Jeltez. en Sibbel e.l. kopen: 4 pm. land "in Mollema heme hietende"; verkoper:

Kempo Jongama; Hime Jeltez. koopt land van W1ttye Feyckez. (1532, HEN K 1, blz. 20); Hinne Jeltez.

en Sibbel e.l. verkopen: rente uit de sate "opper Heydt" te Lytsewiemtm, waarop zij wonen; koper: Jan

Meynefiz. te Boazum (1531, HEN K 1, blz. 406); Hinne Jeltez. verkoopt: l%pm.landuit de sate, waarop

Minne Tiaerdtz. te Easterlittens woont; koper: Minne voorn. (1526, BAARR).1511 : Registerv.d.Aanbreng,nr. 1460.HynnaJeltez.gebruikt57pm. landaaneigenbezitvoorf 3,vanhet

Oldeklooster voor f 12, van de Pastorie te L1'tsewiemrm voor f 6, van Sitye Gaykis voor f 9, van Pieter

Willemz. 8 pm. land voor f 3, van heer Hetto te Poppenwier voor f 1. De Pastoor te Lltsewiemrm beurtjaarlijks 20 stuivers pacht en de Prebendaris 12 stuivers pacht. De totale aanbreng bedraagt f35.4.

Stemkohier nr. 6 - OP DE HEIDE

1698 : Stemkohier nr. 6 - Floreenkohier nr. ? Hobbe Baerd van Sminia verhuufi aan Tryntje Melis, die op Groot

Mollema sate (Ll4sewiemrm 3) woont: een stemhebbend huissteed te Lytsewiemrm, dat (met een deel

van de bijbehorende landerijen ?) bij de sate L1'tsewiemm 3 wordt gebruikt.1676: HEN K I2,bIz.536. Dr. Hansma voor zijn vrouw Juliana Siersma, ds. Joannes Wisma voor zijn vrouw

Helena Siersma, en Michiel Wisman te Leeuwarden kopen ieder voor 1/3 deel: 45% pm. land in en

sate te Lytsewiemrm; de gehele sate is belast met f 34.18; bewoner: Pieter Hiddes; verkoper: Gysberhrs

Siersma.1653: HENI l0,blz.84g.Boedelbeschrijvinginhetsterflruisvanw.RemmertkeWybes,eerstweduwevanJaen

Tades, thans de vrouw van Hidde Claes z. te Lltsewiemtm "op de Heijde". Kinderen; Jidtye Jaens, oud

36 1aar, gehuwd met Jiscke Pybes te Sneek en Doede Jaens, oud 3l jaar, beiden getogen brj Jaen Tadesz.

BeziI: a. een huis en schuuÍ op l8%pm. eigen land,45/zpm. land van de heer Siersma, en 2 pm. land van

de Kerk te L1'tsewiemrm, b. land te Tialhuizum en c. een huis te Menaldum'1640 : Stemkohiernr. 6. Gijsbert Sierxsma koopt: een (deel van een) sate te L1'tsewien-um; grootte van dit deel:

45% pm; bewoner: Hidde Clasen, die voorts nog l8% pm. eigen land gebruikt en die nog 2 pm. armen-

land huurt; verkoper: de Staten van Friesland.1640 : Verkopingen van vroegere kloostergoederen. Hidde Claeses huurt 45% pm. kloosterland, belast me| (f 29

?); Hidde Claeses te Lytsewiermm trouwt 30 november 1633 voor het gerecht van Hennaarderadeel met

Remmertke Wybes, weduwe van Otte Ottes te Waaksens (1633, HEN K 11, blz. 484); Hidde Claeses,

zoon van Claes Peters te Lytsewiemrm, gaaÍ voor het gerecht van Hemaarderadeel in ondertrouw met

Botke Feddes, dochtervan Fedde Thyaerdts te Tjalhuizum (1617, HEN K 10, blz. 56).

163 5 HEN I 8,b12.258. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w Botke Feddes, de vrouw van Hidde Claeses

"op de Heyde". Kinderen: Fedde Hiddes; Pltter Hiddes; Taecke Hiddes; Pytrick Hiddes en Ricxt Hiddes.

BezíÍ: a. een huis en schuur op 45% pm. "cloosterlanden", belast met f 7; b. de huur van 2 pm. eigen en

van 12 pm. en 3 einsen armenland; c. l8/zpm. eigen land. Totale belasting: f 33.18. Hidde is hertrouwdmet Remmertke Wybes, eerst weduwe van Jaen Taedes en vervolgens van Otte Ottes. Voogden: Taecke

Claeses te Marssum, als oom van vaderszijde en Jacob Jacobs te Goutum, een neef.

HEN I 7, blz. 11 . Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w. Claes Pieters en Pyttrick Taeckes e.1. te L1'tse-

wiemrm. Bezit: a. een "huys, schuyr en clein huys" van een sate "oppe Heyde" te Lytsewiemrm; onder

dit huis wordt 65 pm. land gebruikt; b. l8% pm. eigen land; c. 45 pm. land van de Staten van Friesland;

d. de huur van 2 pm. land van de Kerk te Lytsewiemrm. Een rekening betreffende deze boedel vindt men

in HEN I9,blz. 125 (1634).HEN K 10,b12.502. Otto Ottoz. de jonge, van Arum, trouwt 1628 voor het gerecht van Hennaarderadeel

met Remmertcke Wybes, weduwe van Jaen Taedes te Waaksens.

HEN K 10,blz. 492.Hídde Claeses en Both Feddes e.1. kopen: 18%pm.land in een sate "opper Heyde"te Lytsewierrum; bewoners: de kopers voorn.; verkopers; P1'tter Claeses, te Tialhuizum; Atcke Claeses, te

Lytiewiemrm; Rooys Claeses; Barber Claeses, in 163 1 gehuwd metAene Rienx, van Menaldum; Taecke

Claeses en Freerck Claeses, samen kinderen en erfgenamen van Claes Py-ters en Pytterick Taeckes. Dou-

we Taeckes, bijzilter van Rauwerderhem, en Hendrick Taeckes te Tims zijn voogden over Rool'ts, Barber,

Taecke en Freerck Claeses.Huuropzeggingen van meiers van vroegere kloostergoederen. Claes Pyters huurl 45% pm. land van de

Staten van Friesland; Claes Pieters te L1-tsewiemrm huutl 45% pm. land à 41 st. (per pm). De totale

huuropbrengst van deze landen, die voorheen het Oldeklooster toebehoorden, bedraagt f93.3.5d. (1606,

Rekening inzake vroegere kloostergoederen); Claes Peters, gehuwd met Peterick Takes, is een broer vanRinck Peters, de vrouw van Romcke Andriesz. te Firdgum (1601, HEN K 8, blz. 132).

HEN K 10,b12.56. Peter Claeses, zoon van Claes Peters te Lltsewiemrm, gaat voor het gerecht van Hen-naarderadeel in ondefirouw met Ansck Feddes, dochter van Fedde Thyaerdts te ljalhuizum.

t624

t625

t625

1618

t6t7:

55

Page 17: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

L*gÊw&rruqui

te Langaardonder(r507. 151 l),eigenaar vanland te

Beazum enLytsewiemrmX

Rinck Eedie hertr. metËnne Obbes

EpS Hiddes,te Langaard, onderBoazum il541iX

Feyck Gaetses

Pieter lliddes,op de Heide te Ll'tss-wiemrm (ï54i, 1573)X

l. Ebel Hanses2. Royts Taeckes

W-vbEnrcdes,overl. vóór 1558xYdt N.

Hidde HiddeËlêsgêald,op De Bile ie Friens(1553, 1572), overl.vóór 1583

X

Wlck Gerbedr., dr. vanGerbe Saeekes, op JornasatË tê Fri€ns

Hiscke Hiddes

Syuerdt Jans (te Hartwerd ?)

Arcnrades

elaes Pieters,op de Heide teLltsewiemrm(160r,:618)xl. Hid Pieters2. Pgrick Taeckes

Jouctglielers,leeft in 1576

Pieter.elaesËs,te ljalhuizum (1625)x (o.tr. l6l7)Botke Feddes

Ateke CIAeScs, teLltsewiemrm (1625i

Rorts ClaesqF,lecft in 1625

Hidde g.laeˀs,

op de Heide te Lltse-wiemrm {1625, 1640)

L Botke Feddes2. t* 1633) Remrnertke\#ybes, wed" vanJanTades en van Otie Ottes

Barbpf Claeses,leeft in 1625

Taecke Claeses.lee{t in 1625

FregËk {laÊsqq,leeft in ló25

Pieter Hiddes,op de Heide teLytsewiem:rn( r676)

Fedde Hi4dSs.leeft in 1635

T,*sekqlHuld.es,leefr in 1635

Pvtrick Hiddes,terft in 1635

R.ixst Hiddpg,leeft in 1625

1615 : HEN K 10,blz. 10. Jan Taedis, van Hichtum, gaat voor het gerecht van Hennaarderadeel in ondefirouwmet Remmeftcke Wybes van Waaksens.

1584 : HEN K 6,b12.349. De erfgenamen van Pieter Hiddes worden genoemd; Pieter Hiddez. en Roets Takedr.e.1. procederen als gedaagden contraAggeTakez. en Imck e.1. (1580, HEN K 6,blz. 157); Claes Pieterz.,een zoon van Pieter Hiddez. (te Lytsewiemrm) procedeerl als eiser contra Auck, de weduwe van HesselWatIyez. te (Lytsewiemrm) (1577, HEN K 5,b12.392); Pieter Hiddez. te Lltsewiemrm procedeeft voorJoucke Pieterz., zijn zoon. Deze post leverl het bewijs, dat de boedelbeschnjving van Claes Pieters enHid Peters e.1. te Lytsewiemrm, opgemaakt in 1604 (HEN I 4,bIz. 1) op dit geslacht betrekking heeft. Deerfgenamen van Hid zijn dan namelijk: Joucke, Claes, Tryn, Rinck en Barber Peters. Claes en Hid beza-ten: a. ruim 7 pm. land in een sate te Langaard onder Boazum, waarop in 1604 Joucke Peters woont, en b.116 deel van 5 pm. en 7 einsen land te Lytsewiemrm in S1'tzma sate te Rien, waarop Jacob Peters woont(1576, HEN K 5,b12.321); Pieter Hiddez. en Roeits e.1. procederen contra Sitse Auckez. en Tryn e.1., die7 of 8 jaren geleden ongeveer 15 pm. land van Pieter en Roeits in huur hadden gekregen. Dit land maaktdeel uit van Sysma sate te Lltsewiemlm, waarop Sitse en Tryn hadden gewoond (1576, HEN K 5, blz.3 10); Pieter Hiddez. te Lytsewiemtm bezit land in S1'tsma sate te Ly'tsewiemlm, waarop nu Ayle Sackez.woont en voorheen S1'tse Auckez. Voor meer bijzonderheden betreffende Sytsma sate, zie Ll.tsewiemm19 (1575, HEN K 5,b12.235); Pieter Hiddez. huurl een sate van het klooster Thabor. Hij heeft de huurniet betaald. Daarom kreeg hij het bevel zich"te holden in den observantie van den Heyligen Catolyckekercke" (1573, HEN K 4,b12.658); Het Oldeklooster procedeerl contra Pieter Hiddez. te Lysewierrum(1573, HEN K4,blz.589); PieterHiddez. verhuurl land in Sydtsma sate aan SytseAuckez. te Rien (1572,HEN K 4, blz. 512 en 5 13); Pieter Hiddez. te Lytsewiemrm procedeert contra Hidde Hiddez. te Friens,zijn broer (1571, HEN K4,b12.451 en 513); Pieter Hiddez. verhuurl land in de sate Langaert te Boazumaan Dirck Janz. Pieter zijn aandeel bedraagt 19% pm.land ( 1569, HEN K 4,blz. 337 en 267); Pieter Hid-dez. huurt 2 pm. patroonsland in zijn sate van "S Geerlruydt patronisse" te Ly.tsewiemrm (1569, HEN K4,b12.273 en267); Peter en Hidde Hiddezonen als eisers contra Hylcke Dyonez., gedaagde inzake bele-diging en bedreiging (1558, HEN K 3,b12.420); Pieter Hiddez.: sp(eets), de(gen). In 1511: Tiam Herckes(1 552, Monstercedul van Lytsewiemrm.

1560 : HEN K 3,blz. 734 en 548. Mr. Gerben Walckama procedeert als eiser contra Pieter Hiddez. voor zich enals voogd over de weeskinderen van w. Wibe Hiddez.,inzake een schuld, die mr. Ede Walckema (de vadervan mr. Gerben) eiste van Rinck Hidde weduwe, de moeder Pieter en Wibe Hiddezonen.

56

Page 18: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1555 : HEN K 2,blz. 489. Anscke Broerz. te Nes verkoopt jaarlijkse vrije rente uit zljn 3 pm. "reydtlandt", dat

in een sate ligt, waarop Pieter Hiddez. woont.1543 : Beneficiaalboeken, blz. 396 en397 .De Patronisse van Lysewientmbezit2pm. land "in Heydster guedt,

leggende in het Langhlandt", waarop Rincke (of: Rienck) Hiddes woont. De Pastorie van Lytsewiemrm

beurt jaarlijks 24 stuivers uit "Rinck Hiddes goedt opper Heyde". Ook worden genoemd: "Oldecloosterlanden daer nu Rinck Hiddes bruyckende is".

1511 : Register v.d. Aanbren g, m. 1454. Tzam Harckis (ook: Heerkis) gebruikt 80 pm. land van Oldeklooster

voor f 20, van Oegeklooster voor f 4 (ook: f 8) en en 8 st., van den rechte armen (te Lltsewiemrm) voorf T,vanHiddo Langaerl (ook: Hangaert) te (Boazum) voor f 6, van Pieter Douwes landt heer Meynert te

(Franeker ?) voor f I .7 , van het klooster Thabor voor f 1, van de Patroon te L1'tsewiemrm voor f 1, van de

Pastorie te Ll4sewiemrm voor f 24 (lees: 24 st,) en van Otta voor 10 st. pacht.

Stemkohier nr. 7 - MOLLEMA, op het NIEUWLAND

1 698

1682

1664

t653

1606 :

1582.,

1559:

1559 :

t546 :

1543 :

Stemkohier rc. 7 : Floreenkohier nr. 1 5. Isbrant Oosterhout te Sneek verhuurt aan Dirck Si jbrens en Jan

Johannes: een stemhebbend huissteed of hornleger te Lytsewiemrm, belast met f I op nr. 15 van het flo-reenkohier. De huurders worden verder niet als huurders van saten onder L1'tsewierrum genoemd.

HEN K 72,b12.646. Wybrant en Isbrant Oosterhout te Sneek kopen: een sate te Lltsewiemm; grootte:

49 pm.land, belast meÍ f 27 .21; naastliggers: Douwe van Sixma nomine uxoris ten oosten en zuiden, dr.

Frans Bockema ten westen en Poppe van Burmania ten noorden; bij deze sate wordt 5 pm. land van de

Kerk te Lytsewiemrm gebruikt; bewoner: de weduwe van Pier Jelles; verkopers: Johannes Althuisius,

advocaat v.d. Westindische Comp. te Amsterdam en Henricus Althuisius, medisch student te Leiden.

HEN K 12,b12.369. Samuel Althuisius, predikant te Leiden, koopt; een sate te L1'tsewierrum; grootte:

49 pm.land, belast me| f 27 en 3 oord; naastliggers: Harmen Fransen Bocca(ma) ten oosten en westen en

(mèt secretaris Siersma) en Haubois ten zuiden; verkopers: Claeske Jelles, . . .. Jelles, Hylcke Jelles (?) en

Hiltie Jelles, gehuwd met Alle Ales, samen kinderen van Tryntie Claeses, weduwe van Jelle N.HEN I 9,b12.983. Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w. Claes Gerbens op "Mollema sate" "in het

Nieulandt" onder Ll.tsewiemrm. Kind: Pieter Claeses (bij w. Gats Sybrants uit het eerste huwelijk).Voogden: Gerben Sybrens te Hidaard, oom en Aete Feyckes te Eastetwiemtm, behuwd oom; Claes Ger-

bens op "Mollema" huurl 48 pm. land van de Staten van Friesland (1644, Verkopingen van vroegere

kloostergoederen); Claes Gerbens huurt "State Lant" (1640, Stemkohier nr. 7); Jacob Gerbens, te Nijland;Tryn Gerbens, gehuwd met Melis Pytters, te Lltsewiermm; Auck Gerbens, gehuwd met w. Jelle Jelles;

Aeff Gerbens, te Lltsewiemrm en Claes Gerbens, te Lytsewiemrm, samen kinderen van Gerben Jacobs te

Lytsewiemrm (1623, HEN K 10, blz. 459); Claes Gerbens op "Mollema" huurt 48 pm. land van de Staten

van Friesland (1618, Huuropzeggingen van meiers van vroegere kloostergoederen)'

Rekening inzake de vroegere kloostergoederen. Gerben Meyes "op Mollema" huutt 47 pm. en 6 einsen

landà2 f (: caroli guldens) voor in totaal f 95-0-0. Deze sate is afkomstig van het klooster Thabor.

HEN K 6,b12.250 en257. Jancke Gerbens huurl 6 pm. land, genaamd "het Dickstael", te Lytsewiemrmvan Syrck Syircks cum uxore; Jancke Gerbenz. te Ll.tsewiemrm huurt een sate van het klooster Thabor(1578, HEN K 5,blz. 494,315 en 289); Jancke Gerbenz. te L1-tsewiemrm wordt curator over zijn zuster

Gerbe Gerbendr. in plaats van Buwe Tomas, haar oom en afgaande voogd (1575, HEN K 5,blz. 172).

HEN I 1,b12.395. Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w. Gerben Tomasz. en Anna Gerbendr. e.l.

te Lytsewiemrm. De weduwe is herlrouwd met Tyepcke Gauckez. Kinderen: niet met name genoemd.

Voogden: Buwe Tomasz., Syrck Tomasz. en Heyne Tomasz. De boedel wordt beschreven in tegenwoor-

digheid van heer Ede (Janckez.), pastoor te Slappeterp . Bezit: een huis te Lytsewiemrm. Gerben Tomasz.

was een zoon van Thomas Gerbrantz. op een sate te Tellens onder Wommels. Uit verkopingen van landin deze sate wordt duidelijk, dat Jancke, Douwe en Gerbe Gerbens kinderen ztjnvan Gerben Tomasz.;

Wijlen Gerben Tomasz. heeft een rente uit Heyne Tomas' sate te Wommels verkocht. Deze rente heefthij geërfd (1559, HEN K3,b12.619); Bouue, Syrck en He1.ne Thomaszonen worden mombers over de

weeskinderen van w. Gerben Thomasz. enAnna e.l. (1558, HEN K 3,b12.432 en 584); Gerben Thomasz.:

sp(eets), de(gen). In 1511: Bundix Willemz. (1552, Monstercedul van Ly'tsewien-um); Gerben Thomasz.

kbopt een huis "op t Landt" te Lytsewiemrm, waarin hij woont, van de voogden van het weeskind van

Ede Janckez. (1547, HEN K2,blz.86).HEN K 3,blz. 647 en 623. Anna Gerbendr., gehuwd met Tyepcke Gauckez. en Bouue, Heyn, Gerbe en

Syrck Tomaszonen procederen contra heer Ede Janckez., pastoor te Slappeterp, die handelt voor HaieEdez., de momber van Aecht Janckedr., de zuster van de pastoor van Slappeterp. Heer Ede en Aecht zijnkinderen van Jancke Edez.HEN I I,blz. 60. Volgens een regest van een akte in de boedel van mr. Hughe Wpckez., pastoor te L1'tse-

wiemm, testeerde Jancke Edez. te L1-tsewiemm op 6 maarl 1546. De boedel van Jancke z'n vrouw(Aecht) werd in 1545 beschreven.Beneficiaalboeken, blz. 396. De Patrones van de kerk te Ll4sewiemrm beurl jaarlijks y" gg.rente uit de

sate van het klooster Thabor, waarop Jancke Edez. woont.

57

Page 19: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

t 640

1631

1 586

ls74

r573

15521545

r543

1511

1511 ; Register v.d. Aanbreng, rc. 1456. Benedix Willemz. huurt 50 pondematen land en verder nog 8 pm. laagland van het klooster Thabor voor f 25 en zijn eigen 8 pm. land getaxeerd op f 2. Sinte Geerlruydt, (depatrones van Lltsewiemrm) beurt jaarlijks f 1.14.

Stemkohier nr. 8 - OP HET LAND

1698 Stemkohier nr. 8 : Floreenkohier nr. 23.De Kerk te L1'tsewiemrm (voor 33 pm.) en de Kerk te Itens (voor23 pm.) verhuren aan Nanne Hiddes: een sate lands te L1'tsewiemrm, groot 56 pondematen, belast met f32.19 op nr.23 vanhet floreenkohier; naastliggers: Dirk Jacobs ten oosten, de Zurdijck ten zuiden, AlbertMartens ten westen en de Oude Ried ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie c nts.258-261,264,218-280,282 en283.Stemkohier nÍ. 8. De Kerk te Lytsewiemrm en de Kerk te Itens verhuren (een sate) aan Heercke Jeltes, diezelf eigenaar is van 4 pm. eigen land.HEN K tl,blz.543. Heercke Jeltes en Romck Allerls e.l. te Lytsewiemrm kopen: 4 pm. land in een satete L1'tsewiemtm; de gehele sate is belast met f 35;bewoners: de kopers vootï.; verkopers: Lolle RyuerdtsHokwarda en Jisck Ritsckedr. e.1., die voorheen op deze sate hebben gewoond. Heercke Jeltes was eenzoon van Jelte Jeltes en Dieucke Heerckes e.1. op de Heide te Ll.tsewimrm (Ll.tsewiemrm 5).HEN K 6,b12.362. Aucke Hansz. bewoont een sate te Lytsewiemrm, waarop voorheen Reyloff Janz.woonde; Aucke Hansz. te Lltsewiemrm bewoont een sate, waarop eerder Douwe Jellez. heeft gewoond(1 58 1, HEN K 6, blz. 220).HEN K 4,b12.666. Douwe Jellez. huurt 28 pm. land in de sate, waarop hij woont, van de Pastoor en dekerkvoogden van ltens.HEN K 4,bI2.564 en 571. Harmen Reilofz. "oppe Landt" te Lytsewieruum en Geerl, de moeder van ge-noemde Harmen, huren 28 pm. land in de sate, waarop zij wonen, van de Patroon te Itens; Harmen en JanReylofzonen procederen contra Sicke Albada (1571, HEN K4,blz. 682 en 692).Monstercedul van Ll.tsewiemrm. Reyleff Janz.: roer, de(gen). In 1 5 1 1 : Dirck Harkes.HEN K 2,blz. 63. Het klooster Thabor koopt door rui1 van het Oldeklooster: 4 pm. land liggende in tweepercelen in de sate te Lytsewiemrm, waarop Reyloff Janz. woont, t.w. a. 2 pm. land in "Yscke fenne",hebbende Dirck Sierckz. ten oosten en 11 of 12 pm. kloosterland, ook gebruikt door Reyloff Janz., tenwesten; b. 2 pm. land "lopende aenden Zuyr dyck";Beneficiaalboeken, blz. 394 en 395. De Kerk te L1'tsewiemrm beziÍ 40 pm. land in de sate, waarop ReyleffJanz. woont. De Patroon te Itens bezit 12% pm. land, lz pm. land, "myt de staeten (: hornleger) op hetnylandt toe Lutkewierum", een fenne en 5 pm. land in de sate, waarop Roeleff Janz. woont.Register v.d. Aanbreng, nr. 1458. Dirck Herkis huurt (een sate), groot 65 pm., van de Patroon (lees: Pa-trones) van (Lytsewiemrm) voor f I 8. 12, van de Patroon van Itens voor f I 3. 14 en van Romka JeIÍez. te(Easterein) voor f 3.

Stemkohier nr. 9 - OP HET LAND of LANDSTRA

1698 : Stemkohier nr. 9 : Floreenkohier m. 25. Albert Martens (voor 33 pm.), Marten Py'ters (voor 12% pm.),Arrle Jelmers (voor 10%pm.) en Marten Johannes (voor I0% pm.) verhuren aan Sijbren Feddes: een satelands te Ly'tsewiemrm, groot 66 pondematen, belast met f 36.15 op nr. 25 van het floreenkohier; naastlig-gers: de Kerk te Lytsewiemrm en de Kerk te Itens ten oosten, de Surdijk ten zuiden, de Oude Rijd tenwesten en de Slagtedyck ten noorden.Kadastrale gegevens (1858); kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 268, 272,213,275,28I,284-290 en294-291. Reëelkohier 1722: 66% pm. land, belast met f 36.14.

1695 : HEN K l3 (consent 16 jan. 1695). Alberl Martens te Lytsewiemrm en Ale Alberts te Boazum kopen: 12pm. land in een sate te Lytsewiemrm; de gehele sate is 66 pm. groot; bewoner: Albert Marlens voorn.;verkoper: Inse Ypes in het Nijeklooster onder Scharnegoutum.

1692 : HEN K 13 (consent 4 mei 1692). Hiske Comelis dr., gehuwd met Ynse Ypes te Goutum (lees: Schamegou-tum) koopt: l/8 deel van een sate te L1'tsewiemrm; de gehele sate is 67 pm. groot en belast met f 36.15;bewoner: Albert Martens; verkoper: Doetie Johannes, gehuwd met Harmen Taeckes, slagter te Sneek.

1640 Stemkohier nr. 9. Marten Cornelis bewoont een eigen sate; Marten Cornelis huurl 59 pm. land van deStaten van Friesland (belast meÍ f 23 ?) (1638, Verkopingen van vroegere kloostergoederen); MartenComelis en Gerben Jacobs huren 59 pm. land van de Staten van Friesland (belast met f 23 ?) (1618, Huur-opzeggingen van woegere kloostergoederen).

1606 : Rekening van de vroeger kloostergoederen. Pieter en Gerbrandt Jacobs zonen huren 58 pm. land à 38 st.(per pm.); de totale huuropbrengst bedraagt f 100.4.0 (landen afkomstig van het klooster Thabor); Peteren Gerben Jacobszonen wonen op "Landstra saete" te Lytsewiemrm (1598, HEN K 8, blz. 83); PieterJacobz. en Swob Jaendr. e.1. te Lysewiemrm. Het klooster Thabor bezat oorspronkelijk twee boerderijente Lytsewierrum, die in 1606 werden gehuurd door resp. Gerbren Meyes en Mafien Cornelis. De sate,waarop in 1606 Gerbren woonde, is bij Ll.tsewiemrm 7 behandeld (1596, HEN K 8, blz. 60).

58

Page 20: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

HEN K 7,blz. 108. Jan Feddrijckz. koopt door niaameming (rat. vic.): een huis op "Groote Wierummegelruirte" onder Ll.tsewiemrm; grondeigenaar: Pieter Jacobz.; bewoners: Lutsen Janz. en BerberAerntdr.e.1.; verkoper: Jacob PieIerz. en Elbrich Jacobdr. e.l.HEN K 7 , blz. l0l . Jacob Peterz. en Elbrich Jandr. e.1. te Lytsewierrum kopen: de helft van 1 0 pm. land"op den gebuierte Grote Wierum aen den dijck bij Frans Harmenz."; Gerit Albertz.beziÍ de andere helftvan dit perceel; verkopers: Pieter Jacobz. en Gerrijt Jandr. e.l. te Sneek. Dit land ligt "inden sate daer Jan

Claesz. bewoont heeft".HEN K 6,blz. 16. Pieter Jacobz. en Gerryt Jandr. te Lytsewiemrm kopen: een huis, tuin en 18 pm. land"aen Groete Wierumme buyren" onder Lytsewiemrm; bewoners: de kopers voorn.; verkopers: Pieckeen Holcke Tyetsezonen.HEN K 3,blz. 865. Jacob Pieterz. "opt Lant" en Aef Gerbendr. e.1. verkopen: 7% gg. en 7 st. jaarlijksevrije rente uit hun huis en uit andere goederen; kopers: de kerkvoogden van Lysewiemrm.HEN K 3,b12.859. Pilgrum ten Indyck, grietman van Ferwerderadeel, verkoopt 3% e.g.jaarlijkse vrijerente uit de sate te L1'tsewiemrm, waarop Jacob Pieterz. woont.Monstercedul van Lytsewiemrm. Jacob Pieterz.: sp(eets), de(gen). In 15 I I : Pieter Frerickz.De sate, waarop in 1511 Pieter Frericks woonde, werd tussen 1511 en 1552 in tweeën gesplitst. Een deelvan de landerijen werd in 1552 gebruikt door Jacob Pieters en een deel door Jettye Sydts.

Register v.d. Aanbreng, nr. 1461. Pieter Frericxz. huurt 78 pm. land van het klooster Thabor voor f 26, vanhet klooster Thabor 9 pm. laag land voor f 4, van Tziet (of: Thiet) Lolckis voor f 4.4 en van Hero Ockingevoor f 1 1 (heerschapsrenten). De totale aanbreng bedraagt f 45.4 (of: f 45).

Boerderii nr.9a - GROTEWIERUM

I 593

1 593

1 580

1 559

1 558

1552

1511

1 585

1 s80

1512

r572

I 559

I 556

HEN K 6,b12.425. Holcke Tyetsez. te Lytsewiemrm als momber over het kind van Idsert Fercxz. te Jor-weft en w. His S1.tyedr. e.1. procedeert als eiser enerzijds contra Wlcke Sytyez., de zoon van Sylye Ygez.,als gedaagde anderzijds. Sfye Ygez. had in Emderland twee koeien gehad. Holcke Tyeysez. had deze

koeien laten slachten en ze velolgens in "drie tomen doen souten".HEN K 6,blz. 16. Pieter Jacobz. en Genyt Jandr. te Ll.tsewiemtm kopen: een huis, tuin en l8 pm. land"aen Groote wierrumme buyren" onder Lytsewiemrm; bewoners: de kopers voom.; verkopers; Pieckeen Holcke Tyetsezonen.HEN K 4,blz. 53L Sfye Ygez. huurt: land in een sate, waarin hij land "gars in gars" bezit; verhuurder:Pieter Hiddez.; Syttye Yghez. te Ll.tsewiemrm, weduwnaar van w. Johan, procedeeft als eiser enerzijdscontra Piecke TyeIÍiez. en zijn zuster Jets Tyiettiedr. als gedaagden anderzijds. Wijlen Yghe Pieckez. heeftvier kinderen nagelaten: Pier Yghez.; Sibbel Yghedr.; Syttye Yghez. en Tyettie Yghez., gehuwd met Jets,

waarbij Piecke Tyettiez. Sl.ttie Yghez. heeft het aandeel (1/8 deel) van het huis te Lytsewiemrm gekocht.Hr1 heeft ongeveer zeven jaren elders gewoond en is nu brj Jets te Ly'tsewiemrm ingetrokken (1570, HENK 4,blz. 351); Sittye Ygez. is kerkvoogd van de St. Geertruydt kerk te LJ-tsewiemtm (1569, HEN K 4,blz. 273, 429 (1511) en 481); Sittye Ygez. te Lytsewiemrm en zljn kinderen bij w. Johan procederenals eisers enerzijds contra Jets Jacobdr., weduwe van Tyetse Ygez., en haar kinderen als gedaagden an-

derzijds, inzake het 1/8 deel van een huis en huissteed, waarin de partijen wonen (1569, HEN K 4,blz.301); Sitse Ygez.Ie Lytsewiemrm verkoopt: 3 gg. jaarlijkse vrije rente uit zljn land "op Groete wierumebueren" in "s1'n vaders sate oveÍ hoech ende leegh soe sy hem daer moegen competeren"; koper: SibbeYgedr., gehuwd met Dirck Janz. te Sloten (1559, HEN K 3,blz. 863)HEN K 4,blz. 525. Pijke Tyetsez., Holcke Tyetsez. en Wlck Tyetsedr. procederen als eisers enerzijdsmet Jets Jacobdr. contra Sltye Ygez. als gedaagde anderzijds; Piecke TyetÍyez. (als broer) en Sitse Ygez.worden tot curatoren gekozen over Wlck Tyetyedr., die ouder dan 14 jaar is (1568, HEN K 4,blz.237);De drie broers Piecke, Holcke en Felte Tyetsezonen procederen als eisers enerzijds contra Sytse Ygez. als

gedaagde anderzijds (1568, HEN K 4, blz. 188)HEN K 3,blz. 867. Jets Holckedr., de vrouw van Jacob Annez., verkoopt: 4 gg. rente uit 14 pm. land in een

sate te Lytsewiemm; bewoners: Jacob en Jets voomoemd; kopers: Take Jellez. en Sybrich e.1. te Sneek.

HEN K 2,blz. 459. Sy'tye Egez. te Hattingahuys (te Ll.tsewiemrm) verkoopt: 7 gg. vrije jaarlijkse rente

over hoog en laag uit een sate te "Groete Wierumebuyren" te Ll.tsewiemtm; bewoner: Yge Pieckez.;koper: Sibbel Eghedr., gehuwd met Dirck Hansz. te Sloten; Sytye Ygez. en Johan Hansdr. e.1. te Lysewi-emrm verkopen: 6 gg. jaarhjkse vrije rente uit hun land dat zlj over hoog en laag bezitten in een sate "opGroote Wyrummer bueren"; bewoners; Sy.tye en Johan voorn.; koper: A(md ?) weduwe te Sneek (1556,

HEN K 2, blz. 446); SytÍze Egez. te Lysewiemrm verkoopt: 5 gg. jaarlijkse vrije rente uit en op zijnlanden over hoog en laag gelegen in een sate te Lytsewiemrm; bewoner: zijn broer Tyettze Yghez.; koper:Jan Janz. te Hartwerd (1552, HEN K2,blz.41); Tyttye Egez. ab(sent). In 1511: Elberl Dircxz. (1552,Monstercedul van L1'tsewiemrm); S1'tye Egez. te Lytsewiemrm verkoopt: 5 gg. jaarlijkse vrije rente op

en uit zijn % deel over hoog en laag van een sate "op Groote Wieruma buyren" te L1'tsewiermm; koper:Sibbel Ygedr., gehuwd met Dirck Janz. (1552, HEN K 2,blz. 409); Sythye Ygez. en Johan Hansdr. e.l.

te Lltsewiemrm verkopen: 5 gg. jaarlijkse vrije rente uit hun t/o deel van een sate "op Groteuieruma

59

Page 21: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

buyren" te Ll.tsewiemrm; bewoners: Sl.thye en Johan vool'l1.; koper: "hairen zuster" Sybbel Ygedr. Hetgenoemde % deel ligt over hoog en laag in de sate (1548, HEN K2,b12.498); Syhye Ygez. en.Tohanna

Hansdr. e.1. te Lytsewierrum kopen; % deelvan een sate op "Groote Wieruma bueren" te Lytsewiemtm;verkoper: Sibbel Igedr., die zulks "van Tyeets hair moder is aenbeerft". Syrck Molluma verklaarl, dat

M. Hugo 26 st. pachtrente in de sate bezit. Tyethie Ygez., broer van de contrahenten, verzoekt het niaarvan de helft van het geproclameerde, wat wordt toegestaan (1548, HEN K 2,blz. 93); Sythye Ygez. "toe

Grotewierum" koopt: land in de sate "toe Groetewierum" te Lytsewiemtm; bewoner: "de vader van de

contrahenten"; de verkoper zalheÍ land "duer successie ende erfscappe van zynen vader mogen aenster-

ven"; verkoper: Pier Ygez., een broer van de koper; Piers vader geeft toestemming voor de transactie(1547, HEN K2,blz.78).HEN K 2,blz. 505. Sibbel Ygedr., gehuwd met Dirck Janz. te Sloten verkoopt: 5 gg. vrije jaarlijkse rente,

"dwelcke Sytye Ygez. ende Johan Hansdr. henluyden hebben vercoft gehatt"; koper: Ane Feddez. en A1l

e.1.; Sybbel Ygedr., weduwe van Jelle Tyebbez. te Sneek, verkoopt: 3 gg. vrije jaarlijkse rente uit 6V'pm.land over hoog en laag gelegen in een sate te LJ.tsewiemm; bewoner: Yge Pieckez.; kopers: Wybe Pie-Íerz. eÍtHill e.1. (1544, HEN K2,b12.484); Sibbel, de weduwe van w. Jelle Tiebbez., verkoopt: één gg.

rente uit een sate te Lytsewiemrm; bewoner: Ighe Pieckez.; kopers: Epe Pieterz. en Pieter Tzalinghz. als

"monden" over Tijetie Sijtiedr., het weeskind van w. Sytie Luytgez. (1542, HEN K2,b1z' 473).

HEN K 2,blz. 498. Tyetie Ygez. en Jets Holckedr. e.1. te Lytsewierrum verkopen: 5 gg. vrije jaarlijkserente op en uit de sate "op Grote Wieruma bueren" te Lytsewiemrm; bewoners: Tyetie en Jets voorn.,die % deel van de sate bezitten; koper: Sibbel Ygedr., een zuster van Tyetie Ygez.Benefi.ciaalboeken, blz. 397.De Pastorie van L1'tsewiemtm beurt 26 stuivers "vrye pachtrenten" uit de

sate, waarop Ighe Pieckez. woont.Jelle Tibes (lees: Tiebbez.) verkoopt: 3 goudflorenen jaarlijkse rente uit 6% pm. land uit een sate te Lytse-wiernrm; bewoner: Yghe Piekez.; koper: Wybe Tzommez.HEN K 1,b12.46. Yge Pieckez. te Ll4sewiemrm koopt: land in de door hem bewoonde sate te Lytse-

wiemrm; verkoper: Pier Ygez., die zulks vanzljn moeder heeft geërfd. Jelle Tyepckez. (lees: Tiebbez.)

verzoekt namens zijn vrouw Sibbel Ygedr. het niaar. Genoemde Sibbel is een dochter van Yge Pieckez.;"Yghe Peeckez. die seecker hoy thuys gheuoert soude hebben bouen verbodt ende zoe deselue Yge zynonschult gedaen heeft met geestelicke ende waerlicke persoenen Iz nochtans dyen nyetjegenstaende op

schult ende onschult metten grietman ouer eencomen om 2 f 16 stuivers" (1526, HEN RR).Register v.d. Aanbreng, nr. 1451. Euerl Dirckz. huurt 46 pondematen land van Griet Pieters voor f 4.15,

van Yga Peckaz. voor f 4.15, van het klooster Thabor voor f 1.2 en de Pastorie (te Lytsewiemrm) beufijaarlijks 26 stuivers pacht. De totale aanbreng bedraagt f 10.

Stemkohier nr. 10 - GROTEWIERUM

I 548

I 548

1543

I 538

1531

1511

I 698

1640161 1

Stemkohier nr. 10 : Floreenkohier nr. 38. Caspar van Tiddinga te Mona verhuurl nomine uxorls aan

Jentje Oeges: een sate lands te Ly-tsewierrum, groot 72 pondematen, belast met f 30.14 op nr. 38 van het

floreenkohier; naastliggers: Raarda ten oosten, de Armen van L1'tsewien'um ten zuiden, de Nijlandswegten westen en de Slagtedyck ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 57, 65,72,76-84, 192,222,224,232-234 en237.Rixt van Andrée, gehuwd met Caspar van Tiddinga, erfde vermoedelijk van haar tante Clara van Andrée.

Clara, die 4 aprll 1697 overleed, was toen weduwe van Poppe Jans van Burmania, bijgenaamd "van Oos-

tende". Poppe danke zijn bijnaam "Oostendenaer" aan het feit, dat hij als legerkapitein had deelgenomen

aan het beleg van Oostende (1603).Stemkohier nr. 10. Kapitein Poppe van Burmania Oostendenaer verhuufi (een sate) aan Foppe Agges.

HEN K 9,blz. 124. Johan van Clant, grietman van Doniawerstal, en Frouck van Burmania e.1. te Lang-weer kopen: 14 gg. eeuwige rente uit een sate te "Groote Wierum" onder Lytsewiemrm; bewoner: Mar-ten Jelles; verkopers: Albert Heyns; Sluerd Heyns; Griet He1ns, gehuwd met Sent Edes te Schettens;

Sybe Heyns en Aaff Heyns, samen erfgenamen van w. Heyn Alberls.HEN K 7,blz. 103. Poppe van Burmania, grietman van Hennaarderadeel, koopt: 12 pm. land in een sate

te Ll.tsewiemrm; bewoner: Jelte Hoytez.; verkoper: Laes van Jongema te Wommels; Poppo van Burma-nia, grietman van Hennaarderadeel, koopt: l%pm. land in een sate, "Grotewierummer zaete" genaamd;

bewoner: Jelte Hoyez.; verkopers: Oene Eefz. en Wijts e.1. te Wirdum (1592, HEN K7,blz.92); Poppe

van Burmania koopt mede voor zijn kinderen bij w. Clara Vronhowen: SVzpm.land in "Groewyrummerz^ete" te Lytsewiemrm; bewoner: w. Hyelke Dyorrez; verkoper: Syoucke Gerbenz. cum uxore (1588,

HEN K 7,bI2.35); Poppe van Burmania koopt: 41 pm. land in een sate te Gruttewiemrm; bewoner: w.

Hyelke Dyorez.; verkopers: Adye (: Adius) Lammefiz. en Gerke Hettez. (: Reen) als curatoren van het

sterflruis van w. Hyelcke Dyorrez. (1588, HEN K7,blz.35).HEN K 7 ,b12.381. Jelto Hoytez. wordt als broer tot voogd aangesteld over Hylck Jandr. op verzoek van

Hylck Ho1.tedr., nu gehuwd met Gerryt (Everz. ?) te Bolsward.

ts93

1 590

60

Page 22: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

I 589I 585

HEN K 7,blz. 58. Gercke He|tez. (Reen) woont op de sate Grotewierum onder Lytsewiemrm.HEN K 6,bI2.449. Hylcke Dyonez. huurl 4 pm. land van het "Lien" te Lytsewiemtm, waarvan de zoon

van Barber Foppe weduwe benefi.ciant is; Hylcke Dyorrez. te Ll.tsewiemrm is één van de volmachteninzake het onderhoud van de "Temsera tilla" (1584, HEN K 6,b12.362); Hylcke Dyorez. woont op de

sate, waarop eerlijds Dyorre Meylckez. woonde (1584, HEN K 6,blz.362); Hylcke Dyonez. cum soc.

verhuren 19 pm. land in Lutke Mollema sate te Lytsewiemrm aan Jan Freercx (1584, HEN K 6,b12.342);Hilcke Dyonez. en Lolck e.l. (1577, HEN K 5,b12.45).HEN K 6, blz. 60. Eelcke Dyorrez. en Meynu Janckedr. e.l. te Lysewiemtm kopen: land in een sate

te "Groote Wierum" onder Lytsewiemtm; bewoner: Hylcke Dyorcez; verkoper: Reynsck Gerbendr.,gehuwd met Pieter Dircx te Blessum. Hylcke voorn. is mede-erfgenaam van Meylcke en Sijrck Dyor-rgzon9n.HEN K 6,bIz. 41. Heyn (Alber1z. ?) etWlck Sibedr. e.l. te Witmarsum kopen: 14 gg. jaarltjkse vrije rente

uit land te Lytsewierrum van Hylcke Dyorrez. en Lolck (Ja.. ?), dat Hylcke zelf gebruikt; verkopers: Jan

Janz. en Nel e.1. te (Ha... ?).HEN K 5, blz. 389. De Pastoor van Lytsewiemrm procedeert contra Hylcke Dyonez. te Gruttewierrum.Rincke Wibrenz. te Gruttewiemrm verklaart dat "cedert den doot van Dyorre syn vader ende soe lange

d selve Hijlcke opten vs. sate gewoont hadde, alle jaeren voor een goutgulden smeerkeerssen aen de ar-

men in Lutkewierum omgedeelt hadde, navolghende den bespreeckma van Dyor:re". Het blijkt, dat l%pm. land, gelegen "in de hoochfeme hietende het oudt saedtlandt" met genoemde uitkering was belast.

Tyepcke Douwez. te L1'tsewiemtm verklaafi, dat hij wel twintig jaren na de dood van zljn vrouw "een

perceel keersen selffs daeraff genooten" heeft. Voorts heeft hij "op menich tyden alle jaeren voorschreven

Hylke dselve keersen helpen aen percelen leggen soe aen achten soe aen negenen".HEN K 5,b12.44. Oenne Eefz. en Wits Sibedr. e.1. (te Wirdum) kopen: land in "Groot Wierumma zate"te Ll.tsewierrum; verkoper: Hilck Gerbendr., weduwe van Johannes Sibez., die zulks van haar moeder

heeft geërfd.HEN K 5,b12.334. Rins Gerbendr., gehuwd met Pieter Dircx te Blessum; Syoucke Gerbenz., voor zich-zelf en voor de weeskinderen van w. Aucke Gerbenz.; Hylck Gerbendr., gehuwd met Johannes Sibez.

te Wirdum, en vooÍ Hottye Gerbenz., die innocent is, zij samen procederen contra Hylcke Dyorrez. te

L1'tsewiernrm.HEN K 5,b12.322. Hylcko, Syerck, Eelcke en Meylcke Dlurrezonen procederen als eisers contra AnsckFeytsma, weduwe van Oeds Sytsz. te Beckum (onder Hilaard) en de erfgenamen van Sys Sytsz., en Wat-

se en Jetske Jettyes, en Jan Frericxz. en Anna e.1. te Lysewiemrm. De eisers eisen boedelscheiding vande nalatenschap van "oude Syrck Molluma gueden", van wie zij door het Hof van Friesland tot erfgena-

men waren verklaard (voor het 213 deel). Dat impliceeft, dat de eisers 17 pm. en 6 einsen land en 213 deel"van de yester ende reydlant" krijgen toegewezen, alles in Cleyn Mollema sate. Verder viel hen 213 deelvan Groot Mollema sate en 29 pm. land in "Groetewierumma saete" ten deel. De in de Hofssensentiegenoemde l7 pm.land wordt "illiquide" (niet onmiddellijk verrekenbaar ?) genoemd.HEN K 5,blz. 377 . Hylcke Dyonez. huurl land van Douwe Hanye; Hylcke Dyonez. is gedaagde in een

proces met Anna Fransdr., weduwe van Gercke Hommez. als eiser (1575, HEN K 5,blz. 222 en 199);

Hylcke Dyorez. ondeftekent met : "Hijlko dijorez. grotewerum" (1575, HEN K 5, blz. 181); HilckeDyonez. en Lolck e.l. (1574, HEN K 4,b12.708); Hilcke Diorez. en Sirck Eelckez. als eisers procederen

contra Syts Sytsz., o.a. inzake 29 pm. land "inde Grote wierum", die door w Sirck Mollema nagelatenzljn(1572, Hof v. Fr. YY 9,b12.70); Peter en Hidde Hiddes (te Lltsewiemrm) procederen als eisers contraHylcke Dyorrez. als gedaagde, ínzake belediging en bedreiging (1558, HEN K3,b12.420); Hylcke Dyor-rez. eÍ Lolck Johansdr. e.1. te Lytsewiemrm verkopen: 7 gg. jaarlijkse vrije en schadeloze rente op en uit"huer zate ende landen die zy tegenwoordich bewonen"; koper: Aelcke Pietersdr., weduwe van Nanne

Lycklez. te Goutum (Scharnegoutum) bij Sneek (1557, HEN K3,b12.856); Hylcke Dyorrez.: sp(eets),

de(gen). In 1511: Harmen Jansz. (1552, Monstercedul van Ly'tsewiemrm); Hylcke Dyorez. en LolckJochimdr. e.1. verkopen: f 2 jaarlijkse vrije rente uit hun land in de sate "toe Grote wierum", waarop zijwonen; koper: Nanno Lycklez. als voormond over Tryn en Styn, twee weeskinderen van Jacob Gerrytz.(1551, HEN K2,b12.518); Hylcke Dyorrez. te Lytsewiemrm koopt: een "aenpafi van d huystede oftestaten m).t zijnen aencleeff van hiem m1.t oeck die aenpaerl van t zeedlandt toe Groote wyrum op die

buyren in Lutkewerumma ghae", samen groot 8 pm., "myttet greyd ende riedlanden" die de koper ge-

bruikt; verkoper: Sydts Dyorredr., gehuwd met Gerben Claesz. te Blessum, zoals zlj zulks van haar ouders

heeft geërfd (1547, HEN K2,blz.89).

1 584

1 583

1577

t516 :

157 5

l51l

1516:

1512 : HEN K 4,bIz. 563 en 551. Heer Meynse, pastoor te Ll.tsewiemrm, en de kerk- en almvoogden aldaar als

eisers contra Hylcke Dyonez. als gedaagde. Hierbrj wordt "den hoochweerdigen bisschop van Leeuwar-

den" genoemd.1570 : HEN K 4,blz. 32. Syoucke Gerbenz. en Rieme Reynerdr. e.l. op Mollema te Lytsewiemtm kopen: land

in een sate te Lytsewiemrm; bewoners: Hylcke en Eelcke Dyorrezonen; verkoper: Hylgont Gerbendr.,

die zulks van haar moeder heeft geërfd (van Slas). Sydts Sydtsz. Beckum protesteeft voor de kinderenvan (Jetse), zijn broer. Ansck Fe1.tsma, weduwe van Oedts Sydtsz. Beckum, protesteefi als erfgename

6t

Page 23: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

van Sydts Beckum; Syoucke Gerbenz. koopt: land in een sate te "Groete Wierum" onder Ll.tsewiemrm;verkoper: Hyle Gerbenz. te Grou (1570, HEN K4,blz. l7).

1543 : Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. De "Patronisse" (St. Gerlrudis) van de kerk te Ll.tsewiemrm verhuufi 3

pm. land voor 30 st. in de sate, waarop Dyore Meylckez. woont (volgens een baar, opgemaakt door Juliusvan Bottinga en Gerrolt van Herama). Verder bezit de "Patronisse" nog 3 pm. land in Dyorres sate, waar"hy wasbrandingh voer holt in den Kercke onder de Goedtsdienst, daer Elant Wattiez. bysproecken heeft,nae luydt hoer testament". De Pastorie van Lytsewiemrm beurl jaarlijks 12 st. uit Dyorre Meylckes' sate.Dyorre verklaart echter "alle ongelden (alle lasten), daer op fallende, te moegen affcorten". De Prebendevan Lytsewiemtm verhuutl 4 pm. nieuwland gelegen "ouer de Kercke laen in Dyorre Meylckes achtien"(pondematen); huur: 40 stuivers.

1538 : HEN K 2,blz. 103. Dyoerre Meylckes en Tyets e.1. wonen te L1'tsewiemrm; Dyore Meylckez. te Lytse-wiemrm koopt: alle bezitvan de verkopers in de sate te Lytsewiemm, waarop hij Dyore woont; verkoper:Wygla Dyaz. en Riemet e.1., met hoer broeren ende susteren". Met Wygle en Rieme worden ongetwijfeldWigle Dijez. Hania en Riem(et) Pibema e.1. te Weidumbedoeld (1529, HEN Kl,blz.8 en7529,HEN RR);Dijwre Melez. koopt voor acht g.fl. 9 einsen land "in Henne guedt opter Heydt to Bosum" van Wijgle Dijez.te Weidum. Vermoedelijk betreft het hier land onder Boazum, dat onder een sate te Lltsewiemrm werd ge-bruikt. Op deze sate woont Henne Jeltez. op de Heide (Ly'tsewiemrm 5) (1526, BAARR).

1529 : Hof v. Friesland WW l,blz.397 en Hof v. Fr. YY I,bI2.239. Heer Wybe Taeckez., pastoor te Lytsewier-rum, procedeert als eiser contra verschillende inwoners van Lytsewiemrm, waaronder Diore Melckez.; HeerWybe te Lysewiemrm procedeert als eiser contra Dyoera Meylckez. ( 1529, HEN K I ,blz. 89 en 93).

1511 : Register v.d. Aanbreng, nr. 1459. Harmen Jansz. gebruikt 80 pm. land van Wattia Sirckz. (: Mollema)voor f 3, van Hylck Mollama voor f 11, vanAnnaWybe (2.) voor f 5.14, van Tye Wychlaz. (: Dye Wiglez.Hania) voor f 5.14, van het klooster te Tzummarum voor f 7.7 , van de Prebende (te Ly.tsewiemtm) voorf 7.7,vat de rechte armen (te Lytsewiemrm) voor f 1.14 en van de Pastorie (te Lytsewierrum) voor 12stuivers pacht.

Stemkohier nr. 11 - BOCKEMA, te GRUTTEWIERRUM

1698 : Stemkohier nr. 11 : Floreenkohier nr.37. Hobbo Baerd van Sminia (voor 38 pm.), Jacob Munckhuys(voor 19 pm.) en de kinderen van burgemeester Fopma (voor 19 pm.) verhuren aan Dirck Jacobs: een satelands te Lytsewiemm, grootTT pondematen, belast met f 18 op nr.37 van het floreenkohier; naastliggers:de Rijddtjck na (Scharne)goutum ten oosten, de Kerk van (Lytsewiemrm) ten noorden, Oosterhout tenzuiden en Tiddinga ten westen.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 63, 66-71,73,221,238-240,243-246,252 en210.

1694: HEN K 13 (consent 25 juli). Hobbo Baerdt van Sminia koopt: 36 pm. land in "Bockema sathe" te"Grootewierum"; de gehele sate is 76 pm. groot en belast met f 18; in de koop is begrepen "het gebruickvan de groote blauwe huisinge en de eene hovinge binnen de gragt"; verkoper: dr. Harmannus Bumaeus,oud-burgemeester van Bolsward.

1663 : HEN K 12,b12.356. Dr. Franciscus van Bockama, advocaat en pensionaris te Bolsward koopt: 8% pm.land in "Bockama zate" te Lytsewiemrm; verkopers: Boëtius van Sicma en Habeltie van Bockama e.1.

cum soc.1640: Stemkohier nr. 11. Harmen Frans z. Boccama bewoont en gebruikt een eigen sate; Harmen Franses

Bockma woont te Lytsewiemrm (1628, HEN K 11, blz. 391).t635

1624

1618

1615

HEN K 17,b12.518. P1'tie Franses Bockema, gehuwd met Sicke Palsma op Groot Mollema sate te L1.tse-wiemrm (Lytsewiermm 3).Verkopingen van vroegere kloostergoederen. Hamen Kimsma gebruikt 12% pm. land te Ll.tsewiemrm.Tevens wordt 5 klinkerden rente (60 stuivers) en 2 gg. rente uit "Bockama staten" te Ll.tsewiemrmverkocht.Huuropzeggingen van vroegeie kloostergoederen. Hatmen Franses'weduwe op "Bouckema" sate huurt12%pm. land van de Staten van Friesland.HEN K 10, bl. 149. De weduwe van Frans Hatmens Buckema te Lytsewierrum, Taedts Sybrants dr.,verhuuft een sate aldaar aan Schelte Pieters; Frans Hermens "op Bouckema betaelt voor het vijfte deelvan de gehele saete, uutgesondeft d'staete, het moeshoffende dè laeste aengecochte landen, mei de vijffclinckerden ende 2 gg. renten tlsamen voor 23. I 6.0" (1606, Rekening inzake de vroeger kloostergoede-ren); Frans Hatmenz. Buckema (en Taets Sybrendr. e.l.) te "Grotewijrum" is een broer van Rynck Har-mensdr., gehuwd met Godfryon (Hoy)tama te (Waaksens) (1592, HEN K 7,b12.79.).HEN K 7,b12.365. Goedtsvrijon Epez. te Waaksens, "suaeger" (: schoonzoon) van w. Harmen Fransz.en Anna Doeckledr. e.l. te Lytsewiemrm, wil een scheiding maken met Frans Harmenz., de broer vanGoedtsvrijons vrouq inzake de nalatenschap van w. Harmen voom. Frans Harmens kreeg een z.g. "fom-del" toegemaakt.HEN K 6,blz. 129. Goffe Holckez, te Bolsward procedeert voor Imck Claes weduwe, z'n dochter, contraHarmen Fransz. te Lysewiemrm.

I 590

15 80

62

Page 24: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Lytsewierrum 1l

Hiqns,l$'X,N.N

Andele *Iinnes,burgemeester te Sneek

{ l 508)xSyew N.

Hans Hinn$s,op Bockema sate trxGruttewiermm anderLytsewiemrm

N.N.

Frans Andeles,op de sate Boskemate Gruttewiernrrn onderLltsewierrum (1529),schepen te Bolsward

{1537}, overl. * 1549xRenck (of: Rinck) Evfis

AelekséqdËlÊ!

Wybe Tiummes,te Sneek {1528, 1550}

Harrnen Franses.

op de sate Bockemate GruttewiEmrm cnderLytsewiemrm ( I 552,1574), overl. vóór 1590X

Anna

Everq.Hr4ISes

x (1549)Abbe Epesz., ap Gietenste Kflbaard {Ktbaard 2l)cn Wjelsryp

Franske FransesX

Hettc Rleneks

Frans HarmensBock., op de sateBockema teGruttewiemrmondsr l-)4se-wiernrm i1590en 1606), overtr.

vóór l615xïaets SybrandsKind.: Harmpnen Fr.tie Franses

Eockema

Rinqk Haxmens(Bockema), xl. CodsvrundtEpes Hol'tem4Kinderen: A+!ie.

Hannen, Taecke2. Roymer R.

Pssthumus

1575 : HEN K 5,blz.255. Franske Fransdr. heeft land verkocht aan Fueck, de weduwe van Jeldert Foppingha,maar Hafinen Fransz., de broer van Franscke, heeft tenslotte het land bij executie van 't gerecht gekocht;

De crediteuren van Franske Fransdr. dwingen haar land in de sate, waarop Frans Harmenz. te LJtsewier-rum woont, te verkopen (1575, HEN K 5, blz. 241); Franscke Fransdr., gehuwd met Hette Rienckz., bezitland in "Buckama saete te Ly'tsewiemrm, waarop Harmen Fransz. woont (1574, HEN K 5,blz. 136 en

t49).l5t 4 HEN K 4, blz. 92 en 95. Harmen Fransz. koopt: 12 pm. land in de sate "Buckama" te Lytsewiemtm;

bewoner: Harmen vooln.; verkoper: Franscke Fransdr., zljnzuster (bij decreet verkocht); Harmen Fransz.te L;,'tsewiemrm; Ama Fransdr., vrouw van Gercke Hommez. te Hommerts; Andtla Fransdr., te Workumen Franscke Fransdr., vrouw van Hette Rienckz., verkopen land in de sate te Lopens onder Kihbaard(K0baard 25); zlj hadden dit land van de erfgenamen van w. Ees Pieter Hatmens weduwe "geobtineeft"volgens een sententie van het Hof van Friesland (1560, HEN K3,blz.89); Harmen Fransz. te Lytsewier-rum is voogd over Franscke Fransdr., zíjn zuster (1559, HEN K3,blz.628); Harmen Fransz. en Anna e.1.

(1558, HEN K3,b12.486); Harmen Fransz. en Anne Dueckedr. e.1. verkopen rente uit al hun goederenaan Tyaerdt Hanckez. te Easterein (1556, HEN K2,b12.462),HarrnenFransz.: he1le(baerd), de(gen). In151 I : Hans Hennez. (1 552, Monstercedul van Lytsewiemrm).HEN K 4,b12.451,553. Wibo Oedsma en w. Frans Harmenz. zijn voogden over de weeskinderen van w.

Dirck Hemes.HEN K 3,blz. 520. Sluerdt Wpckez. procedeert als curator over de kinderen van w Frans Andlez. contraHarmen Fransz. curn soc., kinderen vatl Frans voom. (o.a. Franscke Fransdr.).HEN I 1,blz.33.In de boedel van w Epe Abbez. te Wjelsryp is een huwelijkscontract, dat wordt geslotentussen Epe Abbez. en Ambroes e.l. enerzijds en Renck Ewer1dr., weduwe van Frans Andlez. te (Lytsewier-rum) anderzijds, inzake het voorgenomen huwelijk van hun kinderen Abbe (Epez.) en Ewefi (Fransdr.).

HEN K 2,blz. 46. Dirck en Claes Albertzonen kopen: het huis "toe Groete wierum", waarin ze wonen;verkoper; Rinck, de weduwe van Frans Andlez.; koopsom: 195 florenen.Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. Een "groot ponsmaet leechlandt" uit de sate van de kerk te Lytsewier-rum wordt "aen Buccama zaete toe Groetewierum" gebruikt. Frans Andlez. huurt één pm. land van de

Patrones van Ll.tsewiemrm. De Pastorie van Lytsewiemrm beurl jaarlijks 12 st. pacht "l'u1't Frans An-deles saete, Buccama gehieten". Frans Andles huurt 3 pm. land van de Prebende te Lltsewierrum voor 3

"hoirnkes guldens" (: 3x12 st.).Hof v. Fr. WW 2, blz. 331 . Lul.ttien Bemdz. procedeerl mede voor zijn broers en zusters als eisers contraFrans Andla, Aelcke Wybe Tzummez. 's vrouw en Sipke S1'urdtz. als gedaagden. Er is een geschil inzake3 e.g. rente "1.u1't zekere zaete landts leggende toe "Groete wierum in Lutke wierummergae", daer w.

Andle Hemmez. op plach te wonen ende nv ter t14 de voorschreven Frans Andla zyn zooÍ7 op woont".HEN K 1,b12.328. Het klooster Thabor procedeert als eiser contra Frans Andlez., schepen van Bolsward,als gedaagde. Het geschil betreft de afsplitsing van 715 deel van de sate "Buckama" te L1'tsewiemtm;De pater van het klooster Thabor koopt: 1/5 deel van And(le) Hinnez. 's sate te Groewierum; bewoner:Dirck Pieterz.; verkopers: de "Prekebroeders" te Leeuwarden. Ade en Thet Hilledr. bezitÍen land in deze

sate, dat ze yarr "Hinne ende Andla" hebben geërfd. "Hessel to Reen" is hun borg. Jan Romckez. spiert.Frans Andlez. spierl eveneens en verzoekt het niaar. Douwe Reynz. spiert ook voor zijn (kind ?) btj AndtleHinnez. 's zuster getogen (1530, HEN K1,blz.7).

1572

1 558

1s49

1544

ls43

1539

I 538

63

Page 25: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1529 : Register van de Zwanenjachten. Frans Andlys te Bolsward heeft het recht van zwanenhouden en zwatTen-

iacht betreffende "Buckema goedt" te Gruttewiemrm onder L1'tsewiemtm.1511 : Register v.d. Aanbreng,rc. 1441. Hans L1.uwa (of: Hans Hinna) gebruikt 41 pm. "leechlandt (en) 17 pm.

hoochlant", aan eigen bezit voor f Ll4, van zijn broer (Andle Hennez. ?) voor f 7, van Douwa voor f3.14, van het klooster Thabor voor f 4.14, van heer Wybe (Taeckez., pastoor te Lytsewien-um) voor 12

st. pacht en van vrouw Luttya (Juwsdr. Harinxma, weduwe van Schelte Scheltes Liauckema) voor f 3.14

heerschapsrenten. De totale aanbreng bedraagt f20.12.1507 : SnRe, nr. 3093 en 4361. Symon Cost en Joest enerzijds hebben te Zwolle een "baer" gemaakt meÍZyew,

de vrouw van Andela Hennaz., en met Teeth Ghysberls weduwe anderzijds; Andela Hennaz., burgemees-

ter van Sneek (1506, SnRe, nr. 2932).

Stemkohier nr.12 - PATRONES, te GRUTTE\ilIERRUM

1698 : Stemkohier nr. 12. De Kerk te Lytsewiemrm verhuurl aan Tryntie Johannes: de "Lutkewierumer kercke-landen".

1640 : Stemkohier nr. 12. Joannes Wybrandus huurt de "kerckelanden" van Lysewiemtm.1552 : Monstercedul van Lytsewiemrm. Rixt Rens weduwe: ab(sent). In 1511: Jelle Luytyez.1543 : Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. De Patrones van L1'tsewiemrm (St. Gerlrudis) bezit een kleine sate, groot

30 pm. 1and, waarvan er éen pm. bij Buccama sate te Gruttewiemrm wordt gebruikt. De Pastorie vanLytsewiemrm beurt jaarlijks 30 st. uit "Rixt Reyns weduwe saete toe Grootewierum" en de Prebende teLltsewiemrm beurt jaarlijks eveneens 30 st. uit "Rixt Reyns guedt".

1511 : Register v.d. Aanbreng, nr. 1455. Jello Luyttensz. gebruikt 30 pm. land, op l1/zpm. bouwland na, allemaallaag land. De Patroon (lees: Patrones) van Lytsewiemrm beurt f 6. 12, de Pastoor van Lytsewiemrm 30 st.

en heer Ho1-tia (de Prebendaris van Lytsewiernm) f 1.2 (:30 st.).

Stemkohier nr. 13 - SONDERLAND

1698 : Stemkohier nr. 13 : Floreenkohier nr. 30. Elscke van Beyma verhuurl met de kinderen van overste Beymaen met ds. Gerckema nomine uxoris te Utrecht aan P1-ter Jansen: een sate lands te Lltsewiemrm, gÍoot112 pondematen, belast met f 28 op nr. 30 van het florenkohier; naastliggers: de Pastorie (van L1'tsewier-

rum) ten oosten, de Oude Ried ten zuiden, Tryntie Symens ten westen en de Snekervaaft ten noorden.

Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs.2-5,271,366-369,371,373,314,316-384 en 386.In 11 13 verkocht Matthys Julius van Beyma heÍ lll2 deel van deze sate. Die wordt dan "Sunderland"

1661genoemd.HEN K 12, blz. 326. Willem van Vierssen, raad ordinaris in den Hove van Friesland, koopt met zijnbroers en zusters: 150 e.g. "renthe, pacht ofte huyr" uit een sate te Lytsewiemm, "Sonderlant" genaamd;

bewoner: Jan Thomas; verkoper: Hiskia van Buygers, weduwe van Menno van Aeminga (lees: Eminga);Willem van Viersen verhuurl (een sate) aan Jan Thomas (1640, Stemkohier nr. 13)'

HEN K l},blz. gL lan Tomas, van Ll4sewierrum, trouwt 20 maart 1619 voor het gerecht van Hennaar-

deradeel met Auck Peters, dochter van Peter Tyaardts te Abbega.HEN K 7,b12.324. Pybe Jorrytz. is kerkvoogd te Lytsewiemrm; Pybo Jorry4z. woont op de sate "Sonder-land", die de Hoge Hereweg ten zuidoosten heeft en Oldehuyster land ten noordoosten (1587, HEN K 7,

blz. 12).HEN K 6, blz. 241 . Anna IJselmuyden procedeert als eiseres contra Sluerdt Siboltz., inzake de "clinghende ruychsceme samt de eijnden" en over "een groet holt leggende in de molckencamer, een hoey drach

berne, een eken holt tot een lidt van een put". Vermoedelijk de afwikkeling van de ontruiming van de sate

na het boelgoed in 1578. Sluert vertrok toen naar Kfibaard.HEN K 5,blz.92. "Datt eenen yderen gueden coft hebbende ten boelhuyse van Syuerdt Siboltz. Sonder-lant, dat dselue hem sal scicken tot betalinge om den costen te ontgaen".HEN K 5 , blz. 489 . Claes van IJselmuyden en Hans Pira nomine uxoris verhuren de sate "Sonderlant"aan Sluerdt Siboltz.HEN K 5,bI2.67. Dr. Sydts van Popma en Bauck van Haersma e.l. te Easterein kopen: 7 gg. rente,jaarhjks en eeuwig te betalen uit de sate "sonderlandt" te Lytsewien-um; bewoner: Sluerdt Siboltz.;verkoper: Rixt van Ho1'tema, gehuwd met Hans Pirardt.HEN K 4,b12.625. Sluerdt Siboltz. heeft Sibolt Saeckez. "op sijn hiem toegetogen met een forcke";Sluerdt Siboltz. Sonderlant (1573, HEN K4,b12.592); Syuerdt Siboltz. te "Sonderlandt" heeft het

huis, waarin hij woont, gekocht van Dyw Gorrols weduwe. Dyw Jansdr., de weduwe van Gerolt NanÍez.,hertrouwde met Pyter Janz. te Coifen onder Easterein. Zij en Gerrolt hadden de volgende kinderen: Jan

Gerroltz.; P1'ter Gerroltz., Frans Gerroltz. en Petrick Gerroltdr. (1573, HEN K 4,blz. 71).

HEN K 4,b12.487. Gerrolt Nannez. woont "tot Sonderlant" onder L1'tsewiemrm; Gerrolt Nannez. pro-cedeert contra verschillende personen (1566, Hof v. Fr. YY 7 ,blz. 249).

1619

I 589

1582

r579

1518

1 578

1513 :

l51l :

64

Page 26: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1556 : HEN K 2,blz. 460. Romcke Janz. HoJ.tema, die "op Zonderlant" woont, verkoopt jaarlijkse rente uit z11n

sate "Sonderlant". Romcke Holtema was de zoon van Jan Romckes Holtema en Auck Douwes Harinx-ma (thoe Heeg). De bijnaam "sonderland" dankt hij niet aan de omstandigheid, dat hij een "kale" jonkerwas (een jonker zonder vaste goederen), maar aan het feit, dat hrj een tijdlang op de sate "Sonderland"te Lltsewiemrm had gewoond. Zijn moeder, Bauck Harinxma, wordt in 1533 "Aeck van Haringhsma"genoemd (GAL Leeuwarden Y 5,blz.37l).

1552 : Monstercedul van Lysewiemrm. Sytye Egez.: sp(eets), de(gen). In 15 1 1 : Gerben Lambertz.1543 : Beneficiaalboeken, blz. 395. De Patroon (lees; Patrones van Lytsewiemrm) beurt jaarlijks 10 st. van

Nanno Lycklez. op "Sonderlant". De Pastorie en de Prebende van L1'tsewiemtm beuren jaarlijks iederresp. 33 en 7 stuivers uit de sate "sunderlandt", waarop Nanne LyckTez. woont. Nanne Lycklez. "l'uytennaeme (van) Jan Romckes" (zijn landheer) gebruikt 3 pm. nieuwland, die van het posses van de Pastoor"zyn affgetoegen"; dit volgens "baer". Nanne Lyckles woont in 1550 te Schamegoutum (HEN I7,blz.229 en HEN K 2,b12.420).

1511 : Register v.d. Aanbreng,nr. 1457. Gerbren Lambertz. gebruikt 39 pm. miedland, 39 pm. fenland, 3%pm.zaadland en 6 pm. "reydlant", in totaal 87%pm.1and, van Romka Jeltez. voor f 20, van de Patroon (lees:

Patrones van Lysewierrum) 10 st., van de Pastoor (van Lytsewiemrm) voor f 1.5 (: 33 stuivers), van heerHottya (de prebendaris van Lytsewiemrm) voor 7 st., van de rechte armen (te Lytsewiemtm) voor f 1.24

en van de Cruysbroeren (te Bolsward ?) voor f 4.20.De totale aanbreng bedraagt f 28.

Stemkohier nr. 14 - OLDEHUIS

1698 : Stemkohier nr. 14: Floreenkohier w.29. Tryntie Symens te Leeuwarden (voor 60 pm.) en Lolle Simkeste Wommels (voor 20 pm.) verhuren aan Gerben Eentis: een sate lands te Lytsewiemtm, groot 80 ponde-

maten, belast met f 23.14 op nr. 29 van het floreenkohier; naastliggers; Viersen ten oosten, Sierk Tolsma

ten zuiden, Burmania ten westen en Strigelius ten noorden.Kadastrale gegevens (1858); kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 357, 370,312,395-404 en407-411.

1694: HEN K 13 (consent 28 november). Ulbe Nannes, ontvanger te ljalhuizum koopt: 4 pm. land in de sate

"Oldehuys" te Lltsewiemrm; de gehele sate is 80 pm. groot; verkopers: Lolcke Jans te Witmarsum en

diens kinderen; Ulbe Nannes te ljalhuizum koopt: 16% pm. land uit de sate "Oldehuijs" te Lltsewier-rum; de gehele sate is 80 pm. groot en belast meï f 32.7 op het floreenkohier te Lytsewiemtm en met f2 op het floreenkohier te Easterein; naastliggers: Viersen ten oosten, Sierk en Tiebbe Takeles ten zuidenen ldsard van Burmania ten westen; verkopers: de erfgenamen van Pycke Douwes Potma, die op zijnbeuft weer erfgenaam was van Theodorus Potma, chirurgijn te Workum (1692, HEN K 13 (consent 23

maart)).1683 : HEN K 73,blz. ? Theodorus Potma, notaris publicus te Workum, koopt: 76% pm. land in de sate "Olda'

huys" te L1'tsewiemrm; de gehele sate is 85 pm. groot en belast metf 21.7 te L1-tsewiemrm en met f 2 teEasterein; naastliggers: Sierck en Tiebbe Teeckeles ten zuiden en zuidwesten, Viersen ten oosten enldzartvan Burmania ten westen; bewoner: Lieuwe Douwes; verkoper: Tiarne Gatses Wighmana te Workum.

1641 : HEN K 11 ,b12.604. Syouck Douwes, dochter van Douwe Jans Oidehuys, staat voor het gerecht van Hen-naarderadeel in ondertrouw met Aesge Hoites, zoon van Hoite Greults te Tersoal.

1640 : Stemkohier nr. 14. Douwe Jans Oudehuys bewoont (een sate), die voor de ene helft zrjn eigendom is en

die hij voor de andere helft huurl van de weduwe van Bouritius; Douwe Jans Oldehuys en Swob Peters e.1.

te Lytsewiemtm kopen: 2 pm. en 4 einsen land in "Oldehuyster sate" te Lytsewiemrm; bewoners: de ko-pers voorn.; verkopers: Piecke Jans en Griet Syercx e.l. te Burgwerd, als erfgenamen van Jan Claeses, de

vader van Piecke (1623, HEN K 10, blz. 466); Douwe Jans Oldehuys en Swob Peters e.1. te Lytsewiemrmkopen: 416 deel van hun vaders erfdeel en 4/5 deel van hun moeders erfdeel, alles gelegen in "Oldehuys-ter sate" te Lytsewiemrm; bewoners: de kopers voorn.; verkopers: Claes Jans; Sluerdt Jans; Popck Jans,

gehuwd met Idzardt Bundix en Ida Jans, gehuwd met Sibrandt Trjses (1615, HEN K 10, blz. 14).

1635 ; HEN K 11,b12.514. Gerloff Tiemis en Sieuw Pfers e.1. te Bolsward kopen: 11 pm. land in "Oldehuistersate" te Lltsewiem.rm; bewoner: Douwe Jans; verkopers: Meynsck Tiernis, gehuwd met Gabbe P14ers te

Abbega en Jelle en Wpcke Bontes, zonen van Bonte Jelles en Jayts Wpckes e.l. te Abbega.

1622: HEN K l0,blz.445.Dr. Gellius Hillema enAuckien Haersma e.l. kopen: 37%pm.land in de sate "Ol-dehuijs" te Lytsewiemrm; naastliggers: Sonderland ten oosten, de landen van 't Blauwhuys (n.1 de zoon

van Pieter van Eysinga) ten westen; bewoner: Douwe Jans; verkopers: Wetp van Thiessens en Orsela vanScheltema e.1. (te Holwerd).

1609 : FRA KK 7,blz. 91. Elisabeth Lolles Adehuys, de weduwe van Regnerus Pybes wil een huis te Franekerverkopen.

1599 : HEN K 8, blz. 100. Eelck van Heringha en Tet van Roorda e.1. te Easterein kopen: 6 pm. en 3 einsen landin de sate "Otdehuys" te Lytsewiemm; uit de gehele sate wordt 3 gg. rente betaald en 2 hoornsguidenspacht aan de Pastorie te Lltsewiemrm; bewoner: Jat Claesz; verkoper: Pier Taklez. te Tzum, die zulksvan zljn moeder heeft geërfd; Eelck van Heringa en Tet van Roorda e.1. te Easterein kopen: 5/6 deel van38 pm. land in de sate "Oldehuys" te Ll.tsewiemrm; de sate is belast met 3 gg. rente en met 2 hoomsgul-dens pacht aan de Pastorie van L;,'tsewiemrm; bewoner: Jan Ciaesz.; verkopers: Ferck Taklez., te Span-

65

Page 27: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1 598

1 598

I 593

1 589

I 5871 580

1579

1 578

t57 1

t563

I 560

I 560

1559:

66

num; Tade Taklez., te Hidaard; Symen Taklez., te Hidaard; Doedt Takledr., gehuwd met Sytse Hackez. teWitmarsum en Tryn Taklez., gehuwd met Jacob Wouterz. te Weidum (1599, HEN K 8, blz. 95).HEN I 3,blz. 114. JanClaesz. te Ll4sewiemrm is voogd over de kinderen van Thonis Claesz. en ReynuClaesdr. e.l.; Jan Claesz. en Mary Syurdtdr. e.l. kopeu 5 pm. land in "Oldehuystera zaete" te Lytsewier-rum; verkopers: Sybe Epoz. en Auck Heredr. e.l. te Jorwefi (1589, HEN K7 ,blz. 59).HEN I3, blz. 108v. Boedelbeschrrjving in het sterfhuis van w Mary Sluerddr., de omstreeks 1590overleden vrouw van Jan Claesz. "tot Oldehuys" onder Lytsewiemrm. Kinderen: Popck Jandr., gehuwdmet Idsert Benedicx te Burgwerd; Claes Janz., oud22 jaar;Yd Jandr., gehuwd met Sybren Tysz. te Redu-zum; Sluerdt Janz., oud 17 jaar en Douwe Janz., oud 16 jaar. Mary Syuerdts is eerder gehuwd geweestmet Poppe Allerts, waarbij Wlck Poppedr., gehuwd met Douwe Haenckez. te Beers en Tryn Poppedr.,gehuwd met Jan Freercx te Boazum. Bezit: a. een huis op de sate "tot Oldehuys" te Lytsewieffum; b.27%pm. land in genoemde sate, waarvan Mary er I01Ápm. heeft gekocht en Jan Claesz. de rest.HEN K 7,blz. 101 . Takle Ferckz. te Tzum koopt: 5% pm. land in "Oldehuistera saete" te Lytsewiemrm;verkoper: Broer Hoytema te Sneek; Taeckle Ferckz. te Tzum koopl: 5% pm" land in de sate "Oldehuys"te Lytsewiermm; verkoper: Wilck Sytsedr., die zulks met haar overleden man heeft gekocht (1593, HENK7,blz. 103); Taeckle Ferckz. koopt: 5 pm. land in de "saete Oldenhuys" te Ll.tsewiemrm; bewoner:Jan Claesz.; verkoper: Jucke Feckez. cum uxore te Beetgum (1591, HEN K1 ,blz.74); Taeckle Ferckz. enSyuerdt Ferckz., broers; Sluerdt Siboltz. (de geslachtsnaam "Oldehuys" is doorgehaald) (1580, HEN K6, blz. 1 05); Taekele Fercx en Here Aggez. cum soc. verkopen: een halfhuis "tot Oldehuys" onder L1.tse-wiemrm; koper: Gert Meynertdr., de vrouw van Botte Hanckez. (1559, HEN K3,blz.59); Takele Fercxen Aet Symendr. e.1. te Spannum kopen: 5 pm. land in "Oldehuyster zate" te Lltsewiemrm; verkoper:Douwe vanAelwa (1559, HEN K 3, blz.48).HEN K 7,blz. 52. Broer Hoytema te Oudega koopt: 5% pm. land in "Oldehuystera zaete" te Ly.tsewier-rum; bewoner: Jan Claesz.; verkoper: Douw Hayedr., gehuwd met Sypke Abbema.HEN K 7,blz. 12. Oldehuyster land" is naastligger van de sate Sonderland te Ly'tsewiemrm.HEN K 6,blz. 12. Sluerdt Siboltz. en Rieme Oennedr. e.l. te Lysewien-um kopen: 1/6 deel van26 pm.land "tot Oldehuys" te Lytsewiemrm; verkopers: Atte en Sybolt Tyebbe zonen, die zulks van hun moederhebben geërfd.HEN K 5,b12. 89. Alle Rluerdtz. en Bauck Wlbetdr. e.1. te Gaast kopen: 5% pm. land over hoog en laaggelegen in de sate "Grote Oldehuys" te Lytsewiemrm; bewoner Jan Claesz.; verkopers: Jelle Wlbetz. enFed Fongerdr. e.1. te Workum.HEN K S,blz. 70. Taeckle Jouckez. te Lollum koopt: 1/4 deel van 8 pm. land te Ly'tsewiemrm; gebrui-ker: de koper voorn.; naastliggers; Hessel Roorda ten noorden en de "Oldehuystera laen" ten oosten;verkoper: Hylcke Broerz. "by adlys" van GoffeHolckez.; Taeckle Jouckez. te Lollum koopt: /+ deel van1/5 deel van 8 pm. land "toe Oldehuys" onder L1'tsewiemrm; verkoper: Atte Broerz. te Nrjland (1578,HEN K 5,b12.67); Takele Joukez. en Rieme Aukedr. e.l. te Lollum kopen: '/o deelvan 1/5 deel van 8 pm.land "tot Oldehuys"; gebruikers: de kopers voorn.; verkoper: Aelcke Broerdr. te Harlingen, gehuwd metDouwe Cornelisz. (1574, HEN K 4,blz.91); Taekele Jouckez. te Waaksens koopt 35 st. jaarlijkse vrijerente uit 1/5 deel van 8 pm. land toe Oldehuys" onder Lytsewiemrm (1562, HEN K3,b12.874).HEN K 4,blz. 468. Wybe Douwez. en IJde Allet1z te Sanlaen onder Easterein zijn voormombers over de

weeskinderen van Poppe Allefiz. en Mary Syuerdtdr. e.1. te "Oldehuys" onder Easterein.HEN K 3, blz. 878. Jets Tyebbedr., gesterkt met Poppe Renickz., haar voogd en Dedde Pyters, haar manen Ho1'te Tyebbez. verkopen 7 gg. jaarlijkse vrije rente uit hun land in de sate "Oldehuys" te L1'tsewier-rum.HEN I 1,b12.499. Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w. Sluerdt Lollez. "tot Oldehuys bennenLutkewierum". Kinderen: Tade Syuerdtz. te Franeker, de oudste zoon; Rluerdt Syuerdtz., oud 23 jaar en

Mari Syuerdtdr., oud 19 jaar, beiden de middelste kinderen. Dyone Lollez. te Wjelsryp is een oom vande weeskinderen. Bezit: a. het halve huis "duer en duer", zoals het "tot Oldehuys" staende is; een "cleynhuysken" is van Botte Hanckes; b. twaalf "melckekoeien".HEN I 1,blz. 502 e.v. Wlbet Lollez., broer van Sy'uerdt Lollez., verhuurde in 1557 met Ydsen Lolledr.,gehuwd met Douwe Epez. Adama te Easterein, als zuster van Wlbet en SJuerdt voolrl.: ll% pm. land inde sate "Oldehuys" te Ll.tsewiemrm; bewoner: Syuerdt Lollez.; huurder: Syuerdt Lollez. voorn. Verderwordt nog vermeld, dat Dyorre LoIlez. cwator is over Jelle Wlbetz. en dat Botte Hanckez. eveneens op"Oldehuys" woont; Wlbet Lollez. te Workum koopt: 19 pm. land in "Oldehuystera zate" te Ll.tsewier-rum; bewoners: Sluerdt Lollez. enYsbrand Reynerz.; verkoper: Dyorre Lollez. te Wjelsryp, door ruiling(1558, HEN K3,blz.38); Wlbeth Lollez. te Workum verkoopt 3 gg. vrije jaarlijkse rente op en uit zijnaandeel van land "in Oudehuyssera zate" te Ly'tsewiemrm, waarop Otte en Sybolt Lollezonen wonen;koper: Claes Jacobz. te Boazum als voormond over de "onbegeven" kinderen van w. Aede Egbeftz.(1548, HEN K2,b12.505); Wlbet Lollez. te Wirdum verkoopt 3 gg. jaarlijkse rente in en uit zijn 16 pm.land gelegen in "Oldehuijster zate", waaop Siboud en Otto Lolle zonen wonen; koper: Aede Egberlz. teDearsum (1543, HEN K2,blz. 479).HEN K 3,b12.48. Here Aggez. en Syv Meyntedr. e.l. kopen: 5 pm. land in "Oldehuyster zate" te L1-tse-

wiemrm; verkoper: Douwe van Aelwa.

Page 28: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

t 559

I 558

l 558

I 558

I 558

1552

t543

HEN K 3,b12.38. Abbe Douwez. en Renefi van Roorda kopen door ruiling: land in "Oldehuysterasaete" te Lytsewiemrm; bewoners: Syuert Lollez. en Ysbrand Reynerz.; verkopers: Fopcke Wopckez. enHis Tyercxdr. e.1. te Kirbaard.HEN K 3 , blz. 26. Douwe van Aelwa koopt: I I pm. en 4 einsen land in de sate "Oldehuys" te Ll.tsewi-effum; de gehele sate is 86 pm. groot; bewoners: Sluerdt Lollez. en Ysbrant Reynerz.; verkoper: YesenLolledr., gehuwd met Douwe Epez.HEN K 3,b12.22. Syuerdt Lollez. te "Oldehuys" koopt: '/o deelvan het huis (waarin hij woont) te "Olde-huys" te Ly'tsewiemm; verkopers: Douwe Epez. en Wlbe Lollez.; Syewert Lollez. Oldehuys verkoopt|Y'gg. jaarlijkse vrije rente uit "syn patrimoniaie landen" over hoog en laag gelegen in "Oldehuys",welke "Otte ende Sybout syn soonen (lees voor "syn soonen": Otte en Sybolt Lolles zonen) bruickendez1n"; kopers van de rente zijn m. Hugho, pastoor en Simon Tadez. de Jonge, voor "dye patronis s. Geer-truyd" te Ly.tsewiemrm (1550, HEN K2,blz.5l5).HEN K 3, blz. 397 en 432. Ysbrant Reynerz. "tot Oldehuys onder Lytsewiemrm; Ysbrant Reynerz.koopt: de helft van het huis "tot Oldehuys" staande, waarin hij, Ysbrant woont; verkopers: DouweLoIlez., Taeckle Fercxz., Here Aggez. en anderen (1558, HEN K3,blz.22).HEN K 3,b12.854,856 en 857. Dyorre LoIIez. te Sippembuyr onder Wjelsryp verkoopt 6 gg. jaarlijksevrije rente uit zijn erfdeel in de sate "Oldehuys" te Ll.tsewiemrm, waarop S1'uerdt Lollez. en YsbrantRelnerz. wonen; Dyone LoIIez. te Wjelsryp verkoopt 3 gg. jaarlijkse rente uit "Aldehuys" te Ly.tsewier-rum; koper: Jan Pouwelsz. te Tirns als voormond over de weeskinderen van Dirck Pouwelsz. (1542, HENK2,b12.477).Monstercedul van Ll.tsewiemrm. Sybout Lollez.: har(nasch), rinck(raech), sp(eets), de(gen). In 1511:Lolle 't Oldehuys; Sibolt Lollez. verkoopt 6 e.g. vrrje jaarlijkse rente uit "zyt'tpart" van de door hemzelfbewoonde sate te Lltsewiemrm, "gehieten Oldhuijs"; koper: Andries Pieterz. te Sexbierum (1542, HENK 2, blz. 477); Sibolt en Wlbe Lollezonen verkopen 3 gg. rente uit de sate "t Oldehuys", waarop zewonen; koper: Dyor e Lollez. ( 1 542, HEN K 2, blz. 47 4).Beneficiaalboeken, blz. 396 e.v. De Kerk te Lytsewierrum beurt jaarlijks 6 st. uit "Oldehuys". De Pasto-rie van Ly'tsewiemrm beurt jaarlijks 3 hoomsguldens vrije jaarlijkse rente uit "Oldehuyster saedtlandt"ingevolge een baar, die "by heer Wybe tyden" werd opgemaakt. De Pastorie beurt jaarlijks bovendien nog2 hoomsguldens pacht uit "Oldehuystera zaete". De Prebende van Lysewiemrm beurt jaarlijks 18 st. uit"Oldehuystera zaete".HEN K 2,blz.33. De erfgenamen van "Lolle toe Oldehuys" bezitten 9 pm. land enf 6% rente in de sateOldehuys. Van die 9 pm. land ligt er één pm. in Hania sate en de resterende 8 pm. ligt op zichzelf.HEN K 2, blz. 430. Slurd Lollez. te Oosthem, Douwe Epez. (Adama te Easterein, gehuwd met JeselLolledr.), Dyore Lollez. (te Wjelsryp) en de weeskinderen vanAgge Bottez. (te Easterein, gehuwd gewe-est met Tyets Lolledr.) verhuren 4 pm. land in Mollema sate te Lytsewiemrm.Hof v. Fr. YY 2,blz. 131. TzalinckAedgerz. procedeert als eiser contra Eeb.Hof v. Fr. YY 2,blz. 131. Sibolt Slurtz. procedeert als eiser contra Baucke Lolle weduwe als gedaagde.Sibolt eist "de derdepart van de voirschreven Oldehuystra saete, steen ende staeten".HEN K 1,b12. 12. "Lolle t Aldehuys" heeft bezit in "Wopke guedt to Koijfen" onder Easterein (Easterein12). Uit de ontwikkeling van Hania sate te Koifen onder Easterein blijkt, dat Lolle te Aldehuys identiek ismet Lolle Tiallingz. Dit is in tegenspraak met het Register v.d. Aanbreng, deel 2 (Wymbritseradeel). Ditnoemt op bIz. 303 tweemaal, dat "Lolla OÍtaz. ï.oe Kleijne Wierum" en "Loila Ottoz" toe Lutkewierum"bezit heeft te Oosthem.Register v.d. Aanbreng, w. 1437 . "Lolla toe Oldehuys" gebruikt 99 pm. land, n.1. aan eigen bezit voor f9, van Pieter Bockis voor f 9, en van SyeutdtAnckis voor f 9. Heer Wybe (Taeckez., pastoor te Ll.tsewier-rum) beurt jaarlijks f 1rl2 (:40 stuivers) en nog 20 stuivers. Heer Hoeytia (prebendaris te L1'tsewiemrm)beurt jaarlijks 18 st. en "die kercke" (te Lysewierrum) beurl jaarlijks 6 st. De totale aanbreng bedraagt f30.De samenstelling van de sate is als volgt: a. 40 pm. fenland, b. 4 pm. terpland, deels bouwland, c. 10pm. miedland, d.22 pm. nieuwland, waalvan de helft laag land, e. 7 pm. oudland, f. 11 pm. land en 5 pm.me(e)rland (: rietland ?).

OFO IV, nr. 105. LollaOÍtaz. (te Lytsewiemrm), Syrck Fongherz. (te Sneek) en Sl.r,vrdAenkaz. (te ljerk-werd) als (voor)monden over Hayrya en Bocko, zonen van Pieter Bockisz., verkopen met de broers enzusters van genoemde weeskinderen land onder Wolsum; "Lolla Otta zin" en anderen leggen een getuige-nis af inzake het recht van niaar (1499, OFO IY nr. 115).OFO ll, nr. 14. "Sybolt thy da Auda huys" (te Ll.tsewiemrm) zegelt met Sirick Harinxma (te Easterein)en Syrick Mollama (te Lytsewiemrm) als volmachten van "Zandleetgre ryocht (: het rechtsgebied vanSandlaan onder Easterein) een accoord inzake het onderhoud van de Nieuwlandsdijken om en bij Sneek.

t542

I 539

I 535I 535

I 530

1511

1510

1427

Boerderij nr.l4a - KLEIN OLDEHUIS

1585 : HEN K I , blz. 40. Sybolt Tyebbez. en Hots Taeckedr. e.1. te Kírbaard kopen: 14% pm. land in de sate"Lutke Oldehuys" te Lytsewiemrm; belast metf 2.24 in de floreenrente en metl4Yz st. jaarhjkse eeuwige

6/

Page 29: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Gerba Fyuerdts.op De Him onder Jorwert.leefde in 1489K

N.N.

LsscwisllrE[:i

Hessel Serh,,$í$s,"oppa H€m" onder Jorwert

{ï5 I r, RvdA 2283)x3e1tye Zytyes

lcke Gerbe(n)s,( r 48e)X

Doed Reylotsdr.

rente aan Lolle Douwez.; bewoner: Romcke Epez.; verkoper: Syuerdt Syboltz. te Jotweft.HEN K 4, blz.92. Sicke Douwez. en ReynsckWopckedr. e.l. te Easterein kopen: 8 pm. "nijlantbuyten denvijffdelen indijcken" te L1'tsewiemrm; naastliggers: de vijffdelen dijck ten noorden en "den nylants rijdtstreckende op t suydt van de laen van de acht pond. vs."; verkopers: Olpherl Gatgez. en Lolck Emedr. e.1.;

Wybe Douwez. enzllnbroers en zusters als erfgenamen van (hun ouders) Douwe Epez. (Adama) en Jesel(Lolledr.) e.1. te (Easterein) protesteren. ZljbeziÍIen namelijk 2 gg. en 2 st. rente in "Cleyn Oldehuysterasate" en in de verkochte landerijen. Atte en Sibolt TyebbezotenbezitÍen eveneens land ter plaatse; SickeDouwez. en Reynsck Wopckedr. e.l. te Easterein kopen: land in "Cleyn Oldehuystera sate" te Lytsewier-rum; verkopers: Olphert Galryez. en Lolck Emedr. e.1. te Easterein (1577 , HEN K 5,blz. 48)"

HEN K 4,blz. 37. Olpherl Gattiez. en Lolck Emedr. e.l. te Tjerkwerd kopen; 4 pm. en 4 einsen land in"Oldehuystera sate" te Lytsewierrum; bewoner: Sibolt Sackez.; verkoper; Eelck Jeltdr., die zulks vanJesel (Lolle dr.), "hoer olde moeder" heeft geërfd; Olphert Gatsez. en Lolck (Enne ?) dr. e.l. te lljerkwerdkopen: de helft van 8 pm. en 8 einsen land in "Oldehuyster sate"; bewoner: Sibolt Sackez.; verkopers:Sluerdt en Douwe Tyebbezonen.De verstandhouding met de grondeigenaars was veffe van ideaal. In 1573 werd Sibolt Sackes doorSluerdt Sibolts "toegetogen met een forcke"; bedoeld wordt denkelijk een hooivork (HEN K 4,bIz. 16).

En in 1580 procedeerde Sibolt voor het Hof van Friesland met genoemde S1-uerdt (Hof v. Fr. YY 12,

blz. 264). Ook met Olpherl Gaïhyz.lag hij in de clinch (Í.a.pl. blz. 329). Met zijn vrouw Jets Taeckedr.

woonde hij in 1575 te Britswert en in 1593 te Poppenwier (1569, HEN K 4,b12.16).HEN K 3,blz.818. Hoyte Tyebbez. verkoopt met Jets Tyebbedr., gehuwd met Dedde Pieterz., rente

uit hun landerijen, welke in de sate "Oldehuys" liggen, waarop Johannes Fockez. woon| kopers: de

voormombers van Syuerdt Siboltz.HEN I l,blz.42l . Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Pieter Gerbenz. en Geerl Meynerldr. e.1. "totOldehuys" te Ll.tsewiemrm; broer van Geert is Dirck Meynertz.; Ente Wyntyez. is een zwager Hancke

Broer z. treedt op voor Hette, zljnzoon bij Geert Meynefidr.; Geert Meynefidr., de vrouw van BotteHanckez., koopt: een half huis "tot Oldehuys" onder Ll4sewiemrm; verkopers: Taekele Fercxz. en HereAggez. cum soc. (1559, HEN K3,blz.59).HEN K 3, blz. 858. Tyebbe Sluerdtz. te Wirdum verkoopt rente uit ziln% deel van de sate "Oldehuys,waarop zijn broer Sybolt Sluerdtz. "plach te woenen"; Tyebbe Syuerdtz. te Wirdum verkoopt 7 gg. laar-hjkse wije rente uit zijn land in de sate "tot Oldehuys", waarop Johannes Fockez. woont (1557, HEN K2,b12.422).HEN I l,blz. 1I5. Boedelbeschrrjving in het sterfhuis van w. Eelck Hesseldr., de weduwe van SyboutSluerdtz. "tot Oldehuys" onder Ll.tsewiemrm. Kinderen: niet met name genoemd. Mombers: GerloffWlbethz., Sipcke Takez., Sybe Hesselz. en Tyebbe Sluerdtz. Bezit: a. De sate "Oldehuys" te Lltsewier-rum, groot 33/' pm.; hiervan bezit Aths, de weduwe van Ga|ze (Olphertz.) 8 pm. land; van de rest (25%pm.) bezitten de weeskinderen van Sybout Syuerdts, Tyebbe Syuerdts en Jesck Tyebbedr. ieder 1/3 deel;b.6%pm.land in Tyessema guedt te Scrinsere (buren) onder Easterlittens, waarop Lluwe Sybez. woont;c. l2%pm. land in Hemstere goedt onder Jorwert, waarop Ziebe Hesselz. enTyam, de weduwe vanAnnaHesselz. wonen. Onder de boedelpapieren zljn verschillende contracten betreffende Sybout Syuerdts: 1.

een overeenkomst uit 1550 tussen Sibout Syuerdts enerzijds en L1.uwe Sybes anderzijds inzake land inLyuwe Sybes' sate te Easterlittens; 2. een accoord uit 1548 van vrijlating tussen Eelck Hessels, gehuwdmet Sybout Syuerdts enerzijds en Lluwe Sybes op Tyessema sate te Easterlittens anderzijds inzake 7 pm.

S.yds Hesselz.,op De Him onder Jorwert {1553)xN.N,

Eelck Hesseldr.xSybout Syuerdts, op Oldehuys onderLltsewierrum {1550)

Slts Hesseldr.xWybe Syercks, te Pingjum (1540)

Anne Hesseldr., op De Him onder Jorweri(in 1545t, x Tyarn Taededr.

_O---e'g.bg Eek€z., te Leeuwarden {I5I9)xN.N.

t571

151 1

I 563

I 559

1557

I 553

68

Page 30: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

land in genoemde sate; 3. een baar uit 1547 tussen Sybout Lollez. en diens broers en zusters enerzijds enSybolt Sluerdts cum soc. inzake "een wringhe";4. een boedelscheiding uit 1531 tussen Sibolt Sluerdts,At (Tyebbes), gehuwd met Gatye Olferts (te Tjerkwerd), Tyebbe Syuerdts en Jettye Tiebbedr. enerzijds,en de weduwe van Lolle (Ottes) gesterkt met Otte, Sybolt, Wlbe, Sluerdt en Dyorre Lollezonen, ander-zrjds; 5. een accoord uit 1553 tussen Ats Gatze weduwe enerzijds en Eelck Sibolts weduwe, de mombersover de weeskinderen van Sybout en Eelck, Taka Abbaz. namens Tyebbe Syuerdts zijn "swager", en JetsTyebbedr. anderzijds; 6. een baar uit 1550 tussen Siboudt Syuerdts "thoe Oldehuys" enerzijds en LyuweSybis toe Scrins anderzijds, inzake "nijgras". Onder de boedelpapierenzrjn er ook een aantal betreffendeEelck Hessels en haar verwanten: 1. een contract tussen Sybe Hesseiz. enerzijds en Sibolt Syuerdts toeOldehuys anderzijds (15a8); ondertekend door mr. Edo Walckema;2. een scheiding van landerijen inde sate "oppe Hem" (te Jorwerl) tussen de deelgenoten Anna Hesselz., Iarich Tadez. als voogd overSybe Hesselz., Wybe Syrcx en S1'ts e.l. en Sybout Sluerdtz. en Eelck e.1. (15a0). Ondertekenaars: FransBuckama en Harmen Pierz. (: Sltzama).Toch wordt Sybolt Syuerdts al in 1531 genoemd m.b.t. de sate Oldehuis (zie Lytsewiemrm 14). Hijmaakte in dat jaar aanspraak op het derdedeel van deze sate. Wanneer we de samensteling van de sate in1511 bezien (Lysewiemrm 14), dan valt een driedeling van de sate op; drie gelijke delen, elk met eenhuurwaarde van 9 florenen. We mogen aannemen, dat het deel, dat Sybolt S1'uerdts in 1531 opeist, hetdeel is, dat SyuerdtAncke(s) in 1511 in eigendom heeft. Een relatie van vader en zoon ligt voor de hand.De "geboorte" van de sate Lutke Oldehuis heeft dus omstreeks 153 I plaats gehad. In de jaren tussen 1500en 1550 zljner vrij veel (grote) boerderijen in Hennaarderadeel gesplitst. Factoren die bij de spiitsingeen rol hebben gespeeld, zullen ongetwijfeld de gunstige economische omstandighedetzljn geweest, eennaar verhouding grotere bloei van de bevolking en een betere beheersing van de waterhuishouding op hetplatteland, dit laatste mogehjk gemaakt door de hulp van watermolens.

Stemkohier nr. 15 - YGEHUIS of EGREHUIS

I 698

I 653

t640

I 606

l 603

1596

Stemkohier nr. 15 : Floreenkohier nr.2.De Kerk te L1'tsewiemrm (voor 213 deel) en de Pastorie te Lytse-wiemrm (voor 1/3 deel) verhuren aan Jacobus Wisman: een sate lands te Lytsewiemrm, groot 2l ponde-maten, belast met f 6. 14 op nr. 2 van het floreenkohier; naastliggers: Grovestins ten oosten, Eernsthuis tenzuiden, de Blocq van Scheltinga ten westen en Sminia ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie D nrs. 174, 178 en 192.HEN I 10, blz. 95 1 . Boedelbeschrijving in het sterftruis van w. P1.ter Pl.ters en Ulbe Clases e.1. te Lytsewier-rum. Kinderen: Pyter Py.ters, oud 5 jaar en Jintse P1.ters, oud 4 jaar. Grootvader van de kinderen: ClaesJuus, te Wieuwert. Bezit: een huis en schuur "op Ygahuyster sate" op 21 à 22 pm. land voor resp. 17 124deel en 7 124 deel het eigendom van de Kerk en de Pastorie te Lytsewiemrm; belast met f 6%; de huur van10 pm. land (belast met ï 2%), gehuurd van Tibbe Tyebbes Wybema te Wommels; Jelte Heres neemt dehuur van de sate over.Stemkohier nr. 15. De Kerk en de Pastorie van Ll4sewiemrm verhuren (een sate) aan Pytterick Pyttersweduwe.HEN K 9,blz. 58. Peter Feddes te L1'tsewiemrm staat in 1606 voor het gerecht van Hennaarderadeel inondertrouw met Petrick Pieckes, van Waaksens.HEN I 3,b12.282. Boedelbeschrrjving in het sterfhuis van w Petrick Franses, gehuwd geweest met PeterFeddes op de sate "Eegerhuijs" te Ly.tsewiemrm. Kinderen: Heercke Louws en Frans Louws (1e huw.) enLouw Peters en Tryn Peters, gehuwd met Hidde Peters (2e huw.). Voogden: Gerben Heerckes en PouwelsFranses, gehuwd met Auck Jacobs te Schillaard. Verder is er ondermeer sprake van een dompklood, debergh, een rappier en zeven koeien. Een rekening betreffende de boedel vindt men in HEN I I , blz. 95 .

HEN I 3,b12.60. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Lou Heercke z. en Pytrick e.1. op de sate"Eegrehuys" te Ly.tsewiemrm. Kinderen: Heerke Lous, oud 5 jaar en Frans Lous, oud 3 jaar. Voogden:Gerben Heerkez. en Pouwels Fransz. Omen: Jan Heerckes te Deinum en Wybren Heerkes. Bezit: een huisen hooiberg op de sate "Eegrehuys" te Lltsewiemrm. In het huis is "een trille opsetter met een kroone"en op het erf "een klingh".HEN I l,blz. 58'7. Pieter "Eegre huys"Monstercedul van Lytsewiemrm. Lluwe Wybrenz.: roeq de(gen). In 15 I 1 : Hessel Botez.Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. De "Kercke oft Patronisse" te Lytsewiemrm bezit "een cleyn zaetelandts, gehieten Egrehuys", groot zijnde 24 pm. De helft van deze sate is hoogland en de andere helft islaag land. De "landtzaete" (de meier) is Lluue Wybrandtz. Naastliggers van de sate zijn: Hattingehuys"aent" zuidoosten, Rienster landen "aent" noordwesten. Van genoemde 24 pm. land hebben de erfgena-men van Sybe Piers 4 pm. land in huur. Dit land, "hietende de Hoenshom", heeft als naastliggers: denoordeind loopt "aent feer" (de vaaft) "datme naer Sneeck faerl" en met de zuidzijde grenst het aan de sateSonderland. De Pastorie van Ll.tsewiemrm bezit het derdedeel over hoog en laag van de sate "Egrehuys",waarop Lluwe Wybrens woont. Uitgezonderd is 3 pm. land, welke de Patronisse van Lltsewiemrm "voorl.uyt toecomen".

ls6215521543

69

Page 31: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1684

1640

1618

1561

1 5s9

1557

1511 : Register v.d. Aanbreng,w. 1448. Hesel Bottez. huurt voor f 5 van de Patroon van Lytsewierrum en voorf 2 van de Pastorie van dit dorp.

Stemkohier nr. 16 - HATTINGAHUIS

I 698 Stemkohier nr. 16 : Floreenkohier nr.3. Edzard van Grovestins verhuurt voor zijn kinderen aan KeympeKrijns Hattinga: een sate lands te Lytsewiemrm, grootT2lzpondematen, belast met f 21.21op het floreen-kohier; naastliggers: de Kerk en de Pastorie van Lytsewierrum ten westen, Inse Ypes ten oosten, de Blocqvan Scheltingatenzuíden en Sjoerd Idses ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie D nrs. 191 en353-362.HEN K 13,b12.86. Idzerdt van Grovestins koopt: een eigenerfde, stemdragende sate te Ly.tsewiemrm,"Hattinga state" genaamd; groot 72% pm. land, belast me| f 21.21; bewoner: de verkoper; verkoper:Keympo lGijns Hattinga te Lytsewierrum.Stemkohier nr. 16. Quirijn Keympes Hottinga (lees: Hattinga) bewoont een eigen sate; Quirijn Keympesis voogd over Beytz en Jan, de weeskinderen van Minne Jans te Rien onder Lltsewiemrm en diens tweedewouw Griet Jans (1630, HEN K ll,blz.428).HEN I 6,blz. 15. Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w Siouck Peters, de weduwe van Keimpe C4mste "Hattingahuys" onder Lytsewiem;m. Kinderen: Kryn Keympes; Peter Keympes; Keympe Keympes,oud in zijn 24e jaa4 Anna Keympes, gehuwd met Heere Jarichs; Tyeds Keympes, gehuwd met HarmenGerryts en Tryncke Keympes, gehuwd met Epo Sickes te K0baard, Voogd over Keympe Keympes: HetteGerckes te Baard.Grafzerk in de kerk te Itens. Keympe Crinsz overleed op 23 augustus 1596 en zljn weduwe Syouck Pie-tersdr. op 6 januari 1618; Keympe Crljnz. is dorprechter te Lytsewiemrm (1581, HEN K 6,blz. 220);Keympe Crljnz. verhuurt de sate "Hattingahuys" aan Dirck Sibrenz. (1578, HEN K 5,bIz, 491); KeympeKnjnz. en Syouck Pieterdr. e.l. te Bolsward kopen met Anna Wpckedr., weduwe van Pieter Kromwal teBolsward: de sate "Hattingahuys" te Lytsewiemrm; bewoner: Dirck Sybrenz.; verkoper: Tyaerdt Ys-brantz. te Leeuwarden(1577, HEN K 5,blz.6l).HEN K 5,b12.363 en 382. Dirck Sybrenz. te Lltsewiemrm huurt een sate van Tyaerdt Ysbrantz.; DirckSibrenz. en Hen Tyepckedr. e.1. namens Lambert Sickez. te Rien (onder Lytsewiemrm) enerzijds contraSibren Eelckez. te Wieuwert cum soc., ínzake de koop van rente uit Dircks huis (1575, HEN K 5, blz.259 en294);Doye Siboltz. te Rien procedeert enerzijds contra Dirck Sibrenz, "Hattingehuys" anderzijds(1573, HEN K4,b12.652); Dirck Sibrenz. te "Hattingehuys" huurt een sate van Tyaert Ysbrantz. (1573,HEN K 4,b12.565).HEN K 4, blz. 6. Tyaerdt Ysbrantz. te Leeuwarden koopt: 4 pm. land in "Hattingahuyster sate" teLytsewiemrm; verkoper: Takele Fercx; Tyaerdt Ysbrandz, te Leeuwarden koopt: "de saete ende staeteHattinga huys" te Lytsewiemrm en 18 pm. land; verkopers: Slurt Vpckez. te Bolsward en Watthie Hes-selz. (Reen) te Lytsewiemrm als voogden over de weeskinderen van Symon Taedez. en Syts Doeckedr.e.1. (1558, Hof v. Fr. III2,blz.391); Tyaerdt Ysbrandz. en Lucia Thomasdr. e.1. te Leeuwarden kopen:.. pm. land in "Ilattingehuystera zute" te Lytsewiemrm; verkoper: Tryn Simondr., gehuwd met SypkeMeyntez. (1557, HEN K3,blz. 15); Tyaerdt Ysbrantz. koopt: 37 pm. land in "Hattingehuystera saete"te Lytsewiemrm; verkoper: Syts Symons weduwe (1557, HEN K3,blz.12).HEN K 3,blz. I09 en 103. Ryoerdt van Roorda en Dowtyen Sassingha e.l. te Hinnaard kopen: 6 pm.land "besloten ende bescheyden landt'', liggende "aen Hattingehuystera meden op nae de zylroede";5 pm. van deze 6 pm land is voorheen door Sible Sipckez. bij deling van de sate Meylehuys van de sateHattinghehuys verkregen; verkoper: Syw Syrckdr., als mede-erfgename van Pier Siblez. met consent vanTyaerdt Sytyez., de man van SywHEN K 3,blz. 557 . Gerrolt Tyerckz. is erfgenaam van zljn kinderen bij Anna Simen dr., dochter van Si-men Tade z.HEN K 3,bIz.274. Sys Symens, weduwe van Symen Tadez., verhuurt de sate "Hattingahuys" te Lytse-wiemrm aan Sitye Yghez. en Johan e.l.; Symen Tadez. de jonge en Syts Dockeledr. e.1. te Lytsewiemrmverkopen: 9 gg. jaarlijkse vrije rente op en uit de sate "Hattinghehuijs" te Lltsewiemrm; kopers: JanGerbrantz. en Tijs Freerckz. als voormonden over de weeskinderen van Pieter Freerckz. (1555, HEN K 2,blz. 449); Simon Tadez. en Syts Dokeledr. e.l. te Lytsewiemrm verkopen: 8 gg. vrije jaarlijkse rente op enuit de sate "Hattinghehuys", "ende Simon en Syts toekomende, daer zy althans op wonen"; koper: SytsPouuels weduwe te Itens ( Itens l3) (1553, HEN K2,bl.419); Simon Tadez. en Syts Dokeledr., wonendetot Lytsewiemrm op "Hattinghehuijs" verkopen: 5 gg. vrije jaarlijkse rente op en uit hun goederen,"waer die gelegen mogen zijn"; koper: Syrck Dyorremaz. te Idaard ( I 552, HEN K 2, blz. 41 7); SimonTadez.: rinck(raech), sp(eets), de(gen). ln 1511: Tade Simenz. (1552, Monstercedul van Ll.tsewiemrm);Simon Tadez. de Jonge, treedt op namens "dye patronis s. Geertruyd" (van Lytsewiemrm) (1550, HEN K2,blz. 515); Symon Taedez. en Syts Doeckledr. e.1., te "Hallingehuys" in "Lutkeuierumagae" verkopen5 gg. vrije jaarlijkse rente in "Hallingehuys"; koper: Syrck Dyorrez. en Auck e.l. te Idaard (1548, HENK2,b12.495); Symon Tadez. de Jonge te "Hattinge huys" verkoopt: 5 gg. jaarlijkse rente uit "Hattinge-

t596

1516

1569

70

Page 32: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

huystera zate" over hoog en laag gelegen; koper: Sierck Dyorez. te ldaard; koopsom: 100 goudguldens,te weten 20 kuerfurster guldens, 20 philippus guldens en de rest aan carolus guldens (1547, HEN K2,blz.491); Symen Tadez. ïe "Hattinge huys" in Lltsewiemrm verkoopt: 5 e.g. jaarlijkse vrije rente op en uit"syn sate Hattengehuys", "die Symon althans bewoont"; koper: Syrck Dyorrez., wonende in Sint Annacloester te Leeuwarden (1545, HEN K 2,blz. 444); Symon Tadez. Íe L1'tsewiemm verkoopt: 3% gg. wljejaarlijkse rente uit "zynzate hetende Hattingehuystera guedt"; koper: Gats Sluerdts te Sneek (1544,HEN K 2,b12.484).

1543 : Beneficiaalboeken, blz. 396,391 en 398. De Patrones van de kerk te Lltsewiemrm beurt jaarlijks 12 st.

uit "Simen Taedezoens goedt, Hattingahuys genaemt". De Pastorie van LJ.tsewiemrm beurl jaarltjks 24stuivers uit "Hattinghe huys, daer Symon Taedis op woendt". "Noch is Hattinghe huys, de zaete bylas-tich my't een broot ende een stuck butter, op olde Symon Taedezoens jaerstondt te bringen". De Prebendete Lytsewiemrm beurt jaarlijks 3 st. uit "Hattinge huys". Verder beurt de Prebende jaarlijks nog "eenstuck butter, een coopbroot ende een halffstuuer 1.u14 Hattinga huys".

Trrn SimonsL-t'tsewiemrm ló

overl. vóórl5l l. in 1543als "oldeSimonTaedez."vermeld

N.N.X X

Sirnon Taedes.

"De Oude", op Schiepens teWinsum {1543)X

l. ..... Folckens2. Bauck Jouckes3. W1.tsN.

Rlrrerdt Taedes,te Haarlem ( 1640), eigenaarvan land in de sate Hattingahuys

Ebsl Taedcs,overl. vóór 1545

Syds Sydsz., te Beekumonder flilaard

Simon ïaedes."De Jonge", op Hattingahuyste l-ytsewierrum (1537, 1555)

X

Sipcke Meyntes,te Schelsum,overl. vóór i581

Taede Svdses,vermeld in 154,1

Anna Sima*$,overl. vóór 1559X

Cerroit Tyercx

leefde in !558 en I5ElMewlte Siprkes

Rieme Sipches

Mcve Sipckesin 15llbewoner en

deels eigenaarvan Hattinga*hËys teLy'tserviemrmen ook gegoedtc Tirns enEasterlittens

9bel N.

1542

t5291511

Sys Doeckeles

HEN K 2,blz. 46. Simen Taedez. te Lytsewiemrm koopt: 22 pm.land in de sate "te Hattingehuys"; be-woner: de koper voom.; verkoper: S1'tge Aggez., door hem door successie van zljn ouders geërfd. SytgeSydsz. protesteeft voor zijn kind bij w. Ebel Taededr. verwekt. Dit kind bezit land in deze sate, "dayt het"van Tade Symenz., zijn "oldefader", heeft geërfd; Jonge Simen Taedez. te Lytsewiemrm koopt: 6 pm.land in de door hem bewoonde sate te Lytsewiemrm; verkoper: Simen (?, ja, zie ook bij 1531) Taedez.,"zyn broeder" te Winsum (1541, HEN K2,bIz.20); Simen Taedez. te Lytsewiemrm verkoopt: 3% e.g.jaarlrjkse rente uit de "sate lants daer hy up woont"; koper: Gaets Sluerdt te Sneek (1539, HEN K2,blz.43 1); Symen Tadez. verkoopt:2% goudflorenen rente uit "Hattinge huys ende sate"; koper: Douwe Epis(Adama) te Easterein (1537, HEN K 1, blz. 387); Symen Tadez. "to Hattinge huys to Lutkewierum"koopt: 2 e.g. rente uit de sate "Hattinge huys"; verkopeÍ: zijn broer Rluerdt Tadez. Symon Tadez. (broer

van Rl.uerdt en van de koper Slmen Tadez.) te Winsum verspiert. Deze Symon is in 1538 volmacht vanHeer Hobbe, pastoor te Blessum (HEN K l,blz.327) (1531, HEN K 1, blz. 11); Symen Tadez. koopt: 4pm. land; verkoper: Ryuerdt Vpckez.; koopsom: a0 gg. (1529, HEN RR); Slmon Tadez. koopt: één gg.

rente; verkoper: Ryurdt Tadez; koopsom: 20 gg. (1528, HEN RR); Symon Tadez. verkoopt door ruil: 2pm. land te Itens; koper: Rluerdt Vpckez. (1527, HEN RR).BAARR. De erfgenamen van Tade Simonsz. en Ebel verkopen landbezit te Wammefi onder Easterlittens.Register v.d. Aanbreng, nr. 1439. Taede Slmenz. gebruikt 84 pm. land, waarvan 35 pm. laag land is, eigenbezit voor f 9 .14,van Sybe Sybez. rroor f 5.21, vanzrjnzusters kinderen voor f 6, van "Haeyazyn swager"voor f 3.14. Heer Wybe (Taeckez., pastoor te Ll.tsewiemrm) beurl jaarlijks 24 st. Heer Hottya (preben-

daris te Lytsewiemrm) beurt jaarlijks 6 st. De Patrones van L1'tsewiemrm beurl jaarlijks 12 st. "aen waxin den kercke ende een adeel". De totale aanbreng be&aagt f 26.7 .

Register v.d. Aanbreng,blz.378. Tada Sijmenz. "toe Cleijne wijerum" bezít3 pm. hooiland te Tims.1511

7T

Page 33: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1698

Stemkohier nr. l7 - REEN of REENSTRA

Stemkohier nr. l7 : Florenkohier nr. 7. Sjoerd Idses Rheenstra (voor 40 pm.), Lrjntje Sibles te Harlin-gen (voor 23% pm.) en de Kerk te Lytsewiemrm (voor 4 p-.) verhuren aan Sjoerd Idses Rheenstra, demede-eigenaar: een sate lands te Lytsewiemrm, groot 70 pondematen, belast met f 18.7 op nr. 7 van hetfloreenkohier; begerechtigd met een halve stem; naastliggers: de Blocq van Scheltinga ten oosten enzuiden, de Pastorie en de Kerk van Lytsewiemrm ten westen en Humalda ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie D nrs. 186-188, 262,321-325 en327.HEN K 1 3 (consent 8 februari 1699). Lyntie Sibles Reen, rn'eduwe van Abe Douwes Aebings te Franeker,koopt: 4 pm. land in "Reenstra sate" te Lytsewiemrm; de gehele sate is 64 pm. groot en belast met f 19 .7 ;

bewoner: Sjoerd Idses Reenstra; verkoper: dr. Gregorii.HEN K 13 (consent 25 sept. 1689). Sioerd Idses Reenstra koopt: een deel van een sate te Ll.tsewiemrm;naastliggers: Grovestins ten zuiden en Hattinga sate ten westen; bewoner: de koper voot11.; verkoper:Tiepke Hessels; Sjoerdt Idtses Rienstra woont te Lytsewiemrm (1675, HEN K 12,bIz. 523).HEN K 72,blz. 426. Abram Hessels Tambuser en Lyntie Sibles Reen e.1. te Leeuwarden kopen: 16 pm.land in "Reenstra sate" te Lytsewiemrm; de gehele sate is belast metf 19.7; bewoner: Ids Sibles Reens-tra; verkoper: Taatske Bockema, gehuwd met dr. Bruynsma.HEN I 70,b12. 141. Ids Sibbles Reen te Rien onder Lytsewierrum en Watse Sibbles Reen, koopman teBolsward (als "cousijn") worden voogden over Auck, dochter van Wpcke Sipckes en Jets Hylckes e.1. teRien; Idts Sibles Reen woont op een sate, die het eigendom is van hemzelf en zijn broers en zusters (1640,Stemkohier nr. 17).HEN I 5, blz. 445. Boedelbeschrijving in het sterfliuis van w. Sible Idtses en Antke Watses Reen e.1. teLy'tsewiemrm. Kinderen: Watse Sibles; Idts Sibles, oud 23 jaar; Hessel Sibles, oud 15 jaar; Syuerdt Si-bles,oud12jaar;ThyaerdtSibles, oud12jaar;JohannesSibles,oud9jaarenLamkSibles,oudTjaar.An-tke Watses was eerst gehuwd geweest met Frans Gerlofs, waarbij een zoon: Frans Franses. Bezit; a. eenhuis en schuur, sate en landen, "Reenster sate" genaamd, te Lysewieffum; b. land te Exmorra; c. landte Allingawier; Sible Idsz. en Anke Watsedr. e.1. te Bolsward erven van Tryncke Watse weduwe (TrynckeTyaerdtdr., weduwe van Watse Hessels Reen) (1598, HEN K 8,b12.76); Sible Idsz. en Anke Watsedr. e.1.

enerzijds procederen contra Gercke Hettez. anderzijds, inzake de "betalinghe van huysinge ende stins",staande op "Reenstra saete" te Ly'tsewiemrm (1595, HEN K 8, blz. 178); Sible Idsz. en Anke Watsedr.e.1. kopen: 10 pm. land in "Reenstera zaete ende staeten" te Lytsewiemtm; verkoper: Lolcke Watsez.Reen (1595, HEN K 8, blz. 11).HEN K l,blz. 130. TiaerdWlckez. te Goutum koopt: % deel van I%pm.land, genaamd <de olde staeten>,te L1'tsewiemrm; verkoper: Auck Wlckedr., gehuwd met Baucke Janz. "op't Nijlandt". Er wordt verwe-zeÍraaÍ een proces voor het gerecht van Hennaarderadeel tussen Sible Idsz. enerzijds en Gercke HeÍÍez.Reen anderzijds. De z.g. "olde staten" is een complex land, dat ook meerdere malen bij Llsewiemrm 18wordt genoemd; Tyaerdt Wlckez. (te Goutum) cum soc. als erfgenamen van Wlcke Tyepckez., met WaebEpedr., weduwe vanAde Henrixz. met de erfgenamen van Epe Pieterz., geassisteerd door Pieter Epez. teExmorra, gehuwd met Tet Hansdr. Mamminga, eerder weduwe van Sy.tse Gerritz., allen samen enerzijds,contra GerckeHe|tez., agerende voor Jacob Iacobz. "in tijden syn lantsate" (1587, HEN K7,b\z. 170).HEN K 1,b12.58. Gercke Het|ez. woont op de sate "Grotewierum" te Lytsewiemrm; Gercke Hettez.verhuurde voorheen een sate bij "Riensterzijl" aan Jacob Jacobz. Nu huurl Louw Heerckes deze sate,maar deze zegt de huur op (1586, HEN K 6,b12.448); Gercke Hettez. procedeerl enerzijds contra SytyeGerrtiz. anderzijds (1585, HEN K 6,b12.423); Gercke Heltez. procedeert voor Jacob Jacobz. te Wjelsryp,zijn afgaande meier te Lytsewiemrm en voor Louw Heerckez., zljn tegenwoordige meier te Lytsewiemrmenerzijds contra Sytse Gerrylz. te Exmorra anderzijds. Gercke ondertekent met : H. Gercke Reen (1584,HEN K 6,b12.348).HEN K S,blz. 387. Jildu Hettes weduwe (: Jildu Simonsdr. van Ho1'tema, weduwe van Hette LolckesRheen) verhuurt land aan Jacob Jacobz. te Ly'tsewiemrm.HEN K 4,bIz. 50. Sluerdt Fongerdr., weduwe van Saeckle Rluerdtz. te Itens koopt: 15 gg. jaarlijkse vrijerente uit land "tot Rien" onder Lytsewiemrm; verkoper: Sicke Hesselz. Anna Sickedr., gehuwd met JanAemtz., verspieft de koop; Sibbel Sickedr., gehuwd met Sicke Laesz. (- Haerda of Harda), verspiert dekoop eveneens; Sluerdt Fongerdr., weduwe van Saeckle Rluerdtz., koopt met haar kinderen: 14 gg. wijerente uit de landen "tot Rien" in een sate, waarop Wattye Hesselz. woont; verkopers: Sicke Hesselz. enAetts Abbedr. e.1. (1569, HEN K ,blz. l7).HEN K 4,b12.30. Bavo van Roorda en Gerloff Wlbetz. Rispens verkopen als voogden over de weeskin-deren van Aleph van Aelwa: 7 gg. rente te Rien aan Syuerdt Sickez. Aleph heeft deze rente eerder vanSicke Hessel z. (teBoazum) gekocht.HEN K 4,b12.23. Wattye Hesselz. Rheen en Tryn Tyaerdtdr. e.l. kopen: 6%pm. land in "Reenstersate" te Lytsewiemtm> bewoners: Wattye en Tryn voom.; verkoper: Bauck Tyercx, gehuwd met AlefSaclez.; Wattye Hesselz. is kerkvoogd te LJ-tsewiemrm (1570, HEN K 4,b12.429); Wattye Hesselz. enTryncke Tyaerdtdr. e.1. "tot Rien" kopen: a. 6 pm. land in de "hoege fennen" (met 3 pm. land van Bauck

t699

1 689

1668

t647

l6t4

t594

I 589

1516

157 1

r570

1570

72

Page 34: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Tyerck-Hesseldr. in <malcanderen> gelegen); b. 5 pm. en 4 einsen land in <Reenster zate>> Ie Lytsewier-rum; verkoper: Hette Lolckez., die zulks deels van zijn vader heeft geërfd en deels heeft gekocht (1560,

HEN K 3,blz.94); Wattye Hesselz. de Jonge verkoopt: 6 e.g. vrije jaarlijkse rente uit de sate "tot Rien",waarop hij woont; koper: Tyets Broerdr., weduwe van Sitye Hesselz. (1559, HEN K 3, blz. 860).

1569 : HEN K 4,blz. 258. Sicke Hesselz. en ztjn kinderen bij w Aets Abbedr. enerzijds procederen contra de

weeskinderen van Reyloff G erloffz. anderzijds; Sicke Hesselz. en Aets e.1. te Boazum kopen; het erfdeelvan de verkoper in de sate "toe Reen" onder L1'tsewiemtm; bewoner: Wattye Hesselz.; verkoper: Johan-nes Hesselz., die zulks van zijn ouders heeft geërfd. Hessel Lolckez. verspiert de koop; Tyerck Hesselz. (te

L1'tsewiemrm)voorzijnoverledenvrouwBauckLolckedr.verspierteveneens(1561,HENK3,blz. 105);

Sicke Hesselz. Reen te Boazum verkoopt: 10% gg. vrije jaarhjkse rente uit zrjn land in "Reenster zate"te Lytsewiemrm; koper: Heer Meynse Janez. (pastoor) aldaar (1560, HEN K3,b12.868); Sicke Hesselz.te Boazum verkoopt een jaarlijkse wije rente uit <een aenpafi van landen als hem duer erffschap van syns. fader competeefi)) in de landerijen in "Rienstra sate" te Ll.tsewiemrm; kopers: Sybrant Douwez. en

Jouwer Gerrytdr. (Foegelsang) e.l. te Easterwiemrm (1557, HEN K2,b12.465); Sicke Hesselz. enAetsAbbedr. e.1. te Boazum verkopen een jaarlijkse rente uit de sate "to Reen" onder L1'tsewiemtm. waaropWattye Hesselz. woont; koper: Tyets Syttye weduwe en haar kinderen. Wattye Hesselz. en Tryn Tyaerdtdr.

e.l. "te Reen" verkopen eveneens een jaarlijkse vrije rente uit genoemde sate aan Tyets vn. (1553, HENK2,b12.441); Sicke Hesselz. te Boazum verkoopt een rente uit de sate "toe Reen", waarop zijn broerWattye Hesselz. woont (1552, HEN K 2,bIz.416); Sicke Hesselz. te Boazum verkoopt jaarlijkse rente uit"tguedt to Rheen", waarop WahÍzie Hesselz. woont; kopers; de vorengenoemde kinderen (1548, HEN K2,b12.499).

1 561 HEN K 3,blz. 132. Hette Lolckez. te Wirdum koopt: 5 pm. en 9 einsen land in "Reenster sate" te Lyt-sewiemrm; verkopers: de erfgenamen van w. Tyerck Tyerckz.Diï land was Tyerck Tyerckz. uit de erfenis

van w. Hessel te Reen toegewezen door het Hof van Friesland. Sicke Hesselz. protesteert tegen de koopwegens zijn aandeel in de sate; Hette Lolckez. (Reen), Sierck Mollama nomine uxoris en Gerbe Folckertz.(Al.tta) nomine uxoris kopen als erfgenamen van Lolcke Hesselz. (Reen): 2 pm. land in een fenne van 14

pm. (te Ll.tsewiemrm ?); naastliggers: Ritske Fryelsma ten oosten en Symen Tadez. ten westen; verko-pers: Tatingh Hesselz. en Ansck e.1. Voorts kopen de genoemde kopers nog 6 pm. land in bovengenoemdefenne van Andries Hesselz. en Anna Ededr. e.l. te Sexbierum (blz.70) (1546, HEN K2,blz.7I).HEN K 3,b12.630);Wattie Hesselz. woont op "Rienstra zate" Ie Lltsewiemrm; Wattye Hesselz. koopt;5 pm. en 9 einsen land uit de sate (te Lytsewiemrm), waarop hrj woont; verkoper: Tyerck Tyerckz. DePastoor te Ll4sewiemrm beurl jaarlijks 24 st. pacht uit de sate. Hette Lolckez., de vrouw van Gerben Fol-ckertz. en Tyerck Hesselz. voor zijn kinderen bij w. Bauck Lolckedr. verspieren de koop (1559, HEN K3,blz. 45); Waltye Hesselz. en Syuerdt Wpckez. zijn vootmombers over de weeskinderen van w. SymenTadez. en Sit Dokeledr. e.1. (op Hattinga huis te Lysewiemrm; Lytsewiemrm 16) (1558, HEN K 3, blz.474);Watfie en Tyerck Hesselzonen zijn voormombers geweest over de kinderen van Jettye Sydsz. te(Lytsewiemrm) (1558, HEN K3,bIz.433);Wattye Hesselz. en "s1'n wyfs vader" Tyaerdt Hanckez. (op

Eninga huis onder Easterein) procederen contra Ede Douwez. itzake een huis te Coyfen (onder Easterein)(1558, HEN K 3,blz. 214 en 388); Wattie Hesselz. de Jonge verkoopt jaarlijkse rente uit zijn land in de

sate "toe Rheen", waarop hij woont; kopers: de kinderen van Sytye Hesselz. en w. Tyets e.1. (1548, HENK2,b12.499).HEN K 2, bIz. 449. Joannes Hesselz. te Tzum verkoopt: een jaarlijkse vrije rente uit <syn anpaert lan-den leggende in sa. Hessel to "Reens saete" te Lytsewiemrm, waarop Wattye Hesselz., een broer vanJohannes, woont; Johannes Hesselz. te Tzum verkoopt jaarlljkse rente uit de sate "toe Rheen", waaropzijn broer Wattie Hesselz. woont; kopers: de kinderen van w. Jarich Sluerdtz. en Jeldu Marlendr. e.1. opde Bieren (onder Burgwerd) (1547, HEN K2,b12.491); Joannes Hesselz. en Taets Hansdr. e.1. te Tzumkopen: 3 pm. land over hoog en laag in een sate <toe Rheen>; bewoner: Lultyen lacobz.; verkoper: AetEnnedr., gehuwd met Douwe Minnez. (1547, HEN K2,blz.80); Johannes Hesselz. koopt door niaarne-ming als naastligger: 3 pm. land in een sate te L1'tsewierrum; bewoner: Luythye Jacobz.; verkoper: heer

Gerryt, pastoor te Engelum. De eerste kopers zijn Pieter Hiddez. en Roytz (Takedr.) e.1. te Lytsewiemrm.Heer Haye, pastoor te Wommels, verklaaft dat heer Joucke (of: Jencke ?), pastoor te Lollum, 3 gg. rente

beziÍín de verkochte 3 pm. land (1546, HEN K2,blz.66).Monstercedul van Lysewiemrm. Wattye Hesselsz.: har(nasch), roer, rinc(raech), rae... In 1511: HesselLolckez.Beneficiaalbeken, blz. 395 e.v. De Kerk van Lytsewiemrm bezit 5 pm. laag land, genaamd <Bouue landt>,gelegen in "Rienster guedt", waarop nu twee broers, Wattie Junior en Sicke Hesselz. wonen. Dit landdoet iaarliiks 5 hoomsguldens huur. Uit deze sate wordt verder nog 10 st. "aen wasbrant" betaald. DePastorie van Lytsewiemrm beurt jaarlljks 24 st. uit "Rienster goedt", waarop de broers Wattie en SickeHessel zonen \Monen.

HEN K 2,b12.29. Lolcke Hesselz. koopt één philippusgulden jaarlijkse rente uit de sate, waarop hijwoont; verkopers: Eelck en Ho1.te Sytszonen te Sexbierum; Lolcke Hesselz. koopt land (1534, HEN Kl,blz.3l); Lolcke Hesselz. koopt: 2 pm. land gelegen in 18 pm. land liggende tussen "Reen" en Itens;

t559

t554

1552

1543

t542

t3

Page 35: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1531

t529

ls29

verkopers; de pastoor en de kerkvoogden te Itens. Doecke Walta verspiert de koop namens zijn moeder;Ryvrdt Roorda verspiert namens zijn vrouw; Hendrick Dircx verzoekt het niaar (1530, HEN K 1, blz. 9).HEN K l,blz.44. Hessel "toe Reen" koopt één e.g. en 18 st. jaarlijkse rente uit de sate, waarop hij woont;verkopers: Aele Hettez. en Teth e.1.; Hessel "toe Reen" koopt: het erfdeel dat Claes Wibrenz. van zijnvader en vanztjnmoeder Ees Lolckes geërfd heeft in de sate "toe Reen"; verkoper; Claes Wibren voorn.(1536, HEN KI,blz.37).HEN K 1,blz.I. Lolcke Hettez. koopt een klinkerd jaarhjkse rente uit het "gued", waarop hij woont; ver-koper: Jacob Lamkez.Register van de Zwanetjachten. Hessel to Riens competeert onderhoudinge van swanenjacht ende merckop Rienstere Sate toe Lutkewierum". Het merk is als volgt: "aen de lufftervoete de hiele aff ende quirredtende een karfft aen de lufïtersyde vant nebbe by den hoern. Ende en heefft geen brieven, dan allegeefisoelange possessie van hem ende syns ouders, dat geen memorie ter contrarie en is".OFO IV m.214 (regel74). Hessel Lolcke zin, (Íe Lytsewiemrm), Wopka to Tallum (onder Tzum), HansHansz. (Sassinga) te Hinnaard en anderen verhuren land te Pingjum aan Douwa Hansz.Register v.d. Aanbreng, nr. 1438. Hessel Lolckaz. gebruikt 84 pm. land, waarvan 4 pm. bouwland is. Derest (80 pm.) is voor de helft laag land en de andere helft is "greetlant?". Aan eigen bezit voor f 18, vanHessels moeder voor f 8. Heer Wybe (Taeckez., pastoor te Lytsewiemrm) beurt jaarhjks 24 st. De Kerk teLltsewierrum beurt jaarlijks 10 st. "aen wax in der kercke". De totale aanbreng (huur- en lastenwaarde)bedraagt f 27 .6.

OFO IY nr. 115. Hessel Lolka en Lolla Otta zin (beiden te Ly'tsewiemrm) en andere inwoners van (Wes-tergo) leggen een getuigenis afinzake het niaarrecht.

l5t2

15tl

1678

166t

1640

t499

r 698

163 8

163 3

1602

ls96

1 595

Stemkohier nr. 18 - REEN of REENSTRA

Stemkohier nr. 18 : Floreenkohier nr. 4. Inse Ippes verhuurt aan Lolcke Ippes: een sate lands te Lyt-sewiemrm, groot 54 pondematen, belast met f 7 op nr. 4 van het floreenkohier van Lytsewiernrm en metf 2 op het floreenkohier van Itens; begerechtigd met een halve stem; naastliggers: Sierckjen Heres tenoosten, de Snekervaaft ten zuiden, Grovestins ten westen en Sjoerd Idses ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, setie D trs.264,265,270-213 en333-337 .

HEN K 12,b12.568. Thomas Jans Wigmana, weduwnaar van Siewertie Hettes Reen, koopt: land te Lyt-sewiemrm; verkopers: Murk Douwes en Dieuwke Teyes e.l. te Akmarijp.HEN K 12, bIz. 350. Reyn Gerckes Reen; Reijn Gerckes Reen te Leeuwarden koopt: 5 gg. jaarlijkseeeuwige rente uit "Reenster sate"; bewoner: Hette Gerckes; verkoper: Josias vanAersen en Hack Up-ckes Tallum e.1. te Harlingen (1614, HEN K 9,b12.422).Stemkohier nr. 18. Hette Gerckes Rheen, gedeputeerde van de Vijf Delen Dijckage, woont op een sate,

welke hem en zíjrt broer Rein elk voor de helft toekomt. Deze sate is begerechtigd met een halve stem;Hette Gerckes Rheen, mede-gedeputeerde van de Vijfdelen Dijken, en His Aeltiesdr. e.1. wonen te"Rheen" onder L1'tsewiemrm (1632, HEN K 11, blz. 434,452 en 465).Geen bron vermeld. SJuerdtie Hettes Reen te Rien (onder Lytsewiemrm) huwt 24 december 1638 voorhet gercht van Hennaarderadeel met Johannes Fe1'tes Taapema, wonende "in de Broeck" (bij Joure ?).HEN K ll,blz.484. Rixt Hettes, van L1'tsewierrum, staat in 1633 voor het gerecht van Hennaarderadeelin ondertrouw met Ruurd Heerckes, van Poppenwier.HEN I 3,blz. 229 . Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Gercke Hettes (Reen) en Sluerdtke Rienxdr.(Andringa) e.1. te Lytsewiemrm. Syuerdtke is eerder gehuwd geweest met w. Hette Wybes te (Wirdum).Zoon: Hector van Reen, (te Leeuwarden ?). Verwanten: Bauck Hettes (Reen), gehuwd met mr. GabbeMeynsma, advocaat te Leeuwarden, Barber Hettes (Reen), gehuwd met Wybe Oedsma, Thyaerdt Riencks(Andringa) te Goutum en Wopcke Riencks (Andringa) te Wirdum. Bezít: a. een huis met 15 pm. land teLytsewiemrm,b.24y2 pm. los land te Goutum, c.24 gg.jaarlijkse eeuwige rente uit de sate te Goutum,waarop Thyaerdt Riencx woont en d. één gg. steedpacht uit het huis van Py'ter Augustinus te Franeker.HEN K 8,b12.239 en246. Gercke Hettez. enerzijds procedeert contra Sible ldsz. anderzrjds; GerckeHeÍÍez. huurt een "anpaft" in "de olde Staten" te Rien onder Lytsewiemrm van de vrouw van BauckeJanz. (1596, HEN K 8, blz. 208); Gercke Heltez. ondeftekent met: gerke hette zoon Reen (1590, HENK7,b12.371); Gercke Hettez. is kerkvoogd t Ll.tsewiemrm (1587, HEN K 7,blz. 150); Gercke HelÍez.ageerl voor Jacob Jacobz. (te Wjelsryp) "in tyden syn lantsate" (te Lytsewiemrm) (1586, HEN K 6, blz.453); Gercke HeÍtez. procedeeft als eiser contra Jacob Iacobz. te Wjelsryp, die een sate bij "Rienstersyl"van Gercke heeft gehuurd. Nu gebruikt Louw Heerckez. deze sate. Jacob Jacobz. heeft bovendien landvan Tyaerd Wlckez. in huur gehad (blz. 444) (1585, HEN K 6,blz. 448); Gercke Hettez. procedeefi alseiser contra zijn afgaande meier te Ly'tsewiermm; Jacob Jacobz. nu woonachtich te Wjelsryp. Tevens pro-cedeert Gercke Met Louw Heerckez., zijn tegenwoordige meier te Lytsewiemrm, contra Sy'tse Genytz. teExmorra (1585, HEN K6,b12.345,348 en423).HEN K 7,blz. 130. Tyaerdt Wlckez. te Goutum koopt: een "stuck lants den olde Staeten" genaamd, ge-legen te Rien onder Lytsewiemrm; verkoper: Rinck Wlckedr., gehuwd met Baucke Janz. "opt Nylandt";

74

Page 36: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1 595

t593

1 587

r516

t57 5

1 561

I 560

I 553

Tyaerd Wlcke z. te Goutum koopt: een aantal pm. land in 18 pm. land genaamd "den olde Staten", ge-legen onder Lytsewiemrm; naastliggers: Trincke Watses landen (: Lytsewiemrm 17) ten zuidoosten, methet zuidwesteinde "lopende an den Dijck"; verkoper: Pieter Epez. (1592, HEN K7,blz.88); De erfgena-men van Tyaerdt Wlckez. te Goutum kopen: r/q deelvanlYt pm. land, gelegen in een groter complex, "d'olde Staten" genaamd; naastliggers: land van Gercke He|tez. ten noordoosten en land van Sible ldsz. tenzuidoosten; verkoper: Tyepcke Wckez. (1592, HEN K7,blz, l3).HEN K 8, blz. 178. Sible Idsz. en Alke Watsedr. e.1. procederen enerzijds contra Gercke Hettez. ander-zijds, inzake "de betalinghe van huysinge ende stins", staande op Reenstra sate; Sible Idsz. te Rienkoopt: 1 % pm. land gelegen in l8 pm. land, genaamd "den olden Staeten" te Lltsewiemrm; meier: GerckeHeiÍez.; verkoper: Tyaerd Wlkez. te Goutum (1594, HEN K7,blz. 118); Sible Idsz. enAnke Watsedr. e.l.te Rien kopen: land "wt de ianden d'olde Staten" genaamd, gelegen te Rien onder Lytsewiemrm; verko-per: Tet Hansdr. Mamminga, gehuwd met Peter Eepez. te Exmor:ra. Tet koopt dit land voor haar kinderenbij w Syse Gerritz., haar voorman (1594, HEN K7,blz. 116); Sible ldsz. te Bolsward koopt: 4 pm. landin 18 pm. land genaamd <de olde Staten>; het land is vrij van huis; verkoper: Peter Epez. te Exmorra(1592, HEN K7,blz. 55).HEN K 7,b12.97. Sicke Tzallingz. (te Wirdum) koopt: 5 gg. jaarlijkse rente uit een sate (te Reen> onderLytsewiemrm; bewoner: Gercke Hettez. "ofte z1'nen meyer"; verkoper: Tyetke Wopkedr. Tallum, ge-hurvd met Andries Jasperz.HEN K 7,blz. 170. Tet Hansdr. Mamminga, weduwe van S1.tse Gercitz. procedeert als eiseres contraGercke HeÍtez. Reen als gedaagde.HEN K S,blz. 387. Jildu Hettes weduwe verhuurl land aan Jacob Jacobz.; Jildu, de weduwe van HetteLolckez. koopÍ: l2%pm. land in een sate te L1'tsewiemrm; bewoners: Epe Pieterz.; verkoper: Bauck Sier-cxdr., gehuwd met Aleff Sackez. (1574, HEN K 4,b12.86); Jildu Holtema, de weduwe van Hette Lolckez. (Reen) koopt met haar kinderen'. 1/z pm.land over hoog en laag in 1 8 pm. land te L1'tsewiemrm; het landis vrij van huis en wordt gebruikt door Epe Pieterz.; verder is het land zonder schatting; verkoper: BotteAylez. Le Koudum (1572, HEN K 4, blz. 58).HEN K 5,blz. 154 en 169. Epe Pieterz. verhuurl 7 pm. land aan Sitse Auckez. (te Lysewiemrm opSydtsma state). Jildu Hette weduwe procedeert als impetrant enerzijds contra Epe Pieterz. te Rien; EpePietersz.: roer, de(gen). In 1511: Jarich Renckez. (1552, Monstercedul van Lytsewiemrm); Epe Pieterz.en Anna Dircxdr. e.l. "toe Rheen" in "Lutkewerumaghae" verkopen 5 gg. jaarlijkse rente uit hun huis,waarin ze wonen "toe Rheen" en uit al hun andere goederen; kopers: Syrck Watthyez. Mollumma, Sy-brant Lollez. en Symon Taedez. als kerkvoogden te Lltsewiemrm (1548, HEN K 2,b12.506); Epe Pieterz.koopt: een huis "toe Ryen" onder Lytsewiemrm, waarin hij woont; verkopers: de erfgenamen van LolckeHesselz. (1547, HEN K2,blz.84).HEN K 3,b12.92 en 132. Hette Lolckez. te Wirdum koopt: 5 pm. en 9 einsen land in "Reenster zate" teLltsewiemrm; verkoper: Tyerck Herez., die zulks kreeg toegewezen uit de boedel van w Hessel te Reen, bijvonnis van het Hof van Friesland. In 1554 procedeerden de erfgenamen van Lolcke en Watthie Hesselzonente Reen als impetranten contra Tyerck Tyercxz. als gedaagde anderzijds (Hof v. Fr. YY 5,blz. 34).HEN K 3,blz. 92. Gerbrant Folckefiz. Aijta, grietman van Wymbritseradeel, koopt: één pm. land in eensate te Lytsewiemrm; bewoner: Epe Peterz.; verkoper: Syrck van Donija. Gerbrant is gehuwd met TiethLolckedr. Reen.HEN K 2,blz. 449. Bauck Lolckedr. (Reen) te Ll.tsewiemrm verkoopt 1% gg. vrije jaarlijkse rente uit desate "toe Rien", waarop Epe Pieterz. woont. Bauck heeft haar land in deze sate van haar vader geêrfd;kopers: mr. Hugo Wpckez., Haio Eedoz. en Broer Attez. als voormonden over Edo, het weeskind vanJancke Edoz.; Bauck Lolckedr. Reen verkoopt jaarlijkse vrije rente uit haar land in de sate te "Reen"onder Ll4sewierrum, waarop Epe Pieterz. woont. Bauck heeft dit land van haar vader geërfd (1550, HENK2,b12.484).HEN K 2, blz. 92. Sierck Molluma en Bauck Lolckedr. e.1. te Lytsewiemrm kopen: 2 pm. land te Lyt-sewiemrm, gelegen in 14 pm. land; meier: Epe Pieterz. te "Ryeen"; verkopers: de erfgeamen van HillSydse weduwe te Sexbierum "myt hoer consorten".Beneficiaalboeken, blz. 395. Een perceel land van de kerk te Ll.tsewiemrm, "hietende denAchtien ponde-meten" is naastligger van dit land uit de sate, waarop de broers Wattie en Sicke Hesselzonen "op Riensterguedt" wonen.HEN K 2, blz. 29 . Lolcke Hesselz. koopt: één philippusgulden rente uit een sate te L1'tsewiemrm; bewo-ner: Lolcke voorn.; verkopers: Eelck en Hol.tezonen te Sexbierum; Lolcke Hesselz. koopt: 1% pm. landgeiegen in 19 pm. land "to Reen" onder Lltsewiemrm; meierse: Dyeuw Herckes weduwe; verkoper:Tyerck Tyerckz. te Goutum (1535, HEN K 7,b12.31); Lolcke Hesselz. koopt: 2 pm. land gelegen in 18

pm. land, liggende tussen Reen en Itens; verkopers: de pastoor en de kerkvoogden te Itens. Doecke Waltaverspiert de koop namens zijn moeder; Rywrdt Roorda verspierl namens zijn vrouw; Hendrick Dírcxz.verzoekt het niaar (1530, HEN K 1, blz. 3l); Lolke Hesselz. koopt 2 pm. land te Ly.tsewierrum van Bau-cke Claesz. Hessel Lolckez. om "om overtredinge des heiligh echts (nyet)" (1527, HEN RR).HEN K 2,blz. 8. Gerry,t Tyepckez. koopt: het erfdeel van ztjn broer w. Peer Tyepckez., daÍ deze "in den

I 548

ts43

I s41

rs40

75

Page 37: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

1511

t554

landen genoemt Olde Stat(en)" te L1'tsewieffum van zljnw. vader heeft geërfd; verkopers: de andere erf-genamen van genoemde Peer Tyepckes.Register v.d. Aanbren g, nr. 1446. Jarich Renke z. huurt voor f 6 een grootte van 14 pm. <hoochlanb van"Hoyte oppe Bancken". Nauw verwant met het voorgaande is wellicht het volgende:HEN K 2,b12.446. Tryn Wybedr., gehuwd met Tyaerdt Sydtsz., verkoopt jaarlijkse vrije rente uit de lan-den, welke zlj"toe Reen" onder Lytsewiemrm heeft liggen in de sate <daer Lutyen op plach te woonen>>.

Trym heeft dit land van haar moeder geërfd; kopers: Hidde Hiddez. en Wlck e.1. te Langgaerdt (onderBoazum).HEN K 2, blz. 80. Johannes Hesselz. en Taets Hansdr. te Tzum kopen: 3 pm. land in een sate te "Rheen";bewoner: Lul.thyen Jacobz.; verkoper; Aet Ennedr., gehuwd met Douwe Minnez.; Joannes Hesselz. enTaets e.1. kopen: één pm. land in een sate, waarop Luythyen Jacobz. woont; verkoper: heer Gerryt Ennez.,pastoor te Engelum (1546, HEN K2,blz. 68).HEN K 2, blz. 66. Pieter Hiddez. en Ro1'tz e.1. te Lysewiemrm kopen: 3 pm. land in een sate te Lytsewier-rum; bewoner; Lul4hyen Jacobz.; verkoper: heer Getryt, pastoor te Engelum. Joannes Hesselz. verzoekthet niaar. Heer Jancke, pastoor te Lollum verklaart 3 gg. rente in de geproclameerde landen te bezitten.HEN K 2,blz. 477. Heer Gerry.t Ennez., pastoor te Engelum, verkoopt 3 gg. jaarlijkse rente uit een sate"toe Reen", waarop Luytgen woont; koper: heer Jencke, pastoor te Lollum.

Stemkohier nr. 19 - SYTSMA. te RIEN

1698 Stemkohier nr. 19 : Floreenkohier nr. 5. Sierckjen Heeres (voor 3Á deel) en Jacobus Wisman nomrne uxo-ris (voor % deel) verhuren aan Jacobus Wisman voornoemd: een sate lands te Lytsewiemrm, begerechtigdmet een halve stem, belast met f 6 op het floreenkohier van L1'tsewielrum en met f 2.14 op nr. 5 van hetfloreenkohier van Easterein; naastliggers: de RiensterbuÍen ten oosten, de Snekervaart ten zuiden en InseIppes ten noorden en westen.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie D nrs. 266-269; sectie C nrs. 13- 16, 19 en20.Hof v. Fr. III 23, blz. 34 en HEN K 13, blz. 94. Hector van Glinstra koopt: een sate te Rien onder Lyt-sewiemrm; met huis en schuur; grootte: 37 pm. land, belast met f 8/r; bewoner: Jelte Lolckes; verkoper:Anna Elisabeth Ripperda, dochter van Elisabeth Clant van Stedum, weduwe van Maurits Ripperda.Stemkohier nr. 19. Geert van lJsselmuyden te Groningen verhuuft "een halve plaetse" aan Lolcke Clae-SES.

HEN I 8,b12. 73. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Griet Jans, eerst gehuwd met Enthe Hendrixen vervolgens met Minne Jans <tot Rien>. Kinderen: Tryn Enthes, oud 9 jaar; Be1.ts Minnes, oud 6 jaaren Jan Minnes, oud 4 jaar. Voogden: Lou Entis te Wieuwefi en Jan Jans te Rien over Tryn; Gerrit Minnesover Beyts en Jan. Voorls wordt nog genoemd: Hendrick Entis te K0baard.HEN I 7,blz. l. Boedelbeschrijving in het sterflruis van w Ente Hendricks te Rien onder Ll.tsewiemrm.Bezit: een huis op een sate "aen de gebuefie Rien" onder Lytsewiemrm op een sate groot 32 pm. land,dat het eigendom is van Lisck van IJsselmuiden te Groningen. Weesrekeningen betreffende deze boedel:1625, HEN Il,blz. 165 en 483; 1627, HEN I 8,blz. 174, 407, 578 en703; 1643, HEN I 9,b12.565 en

75s.HEN K 10, blz. 463 . Ente Hendrix, van L1.tsewierrum, staat in 1622 voor het gerecht van Hennaardera-deel in onderlrouw met Griet Jans, dochter van Jan Jows te L1'tsewiemrm.HEN K 9,b12.44. Eelcke van Heringha en Thet van Roorda e.1. te Easterein kopen: 4 pm. en 6 einsenland in "Sytzma sate" te Lltsewiemrm; bewoner: Jacob Peters; verkoper: Claes Peters te L1'tsewiemrmin kwaliteit en nog 6 pm en 9 einsen land in genoemde sate; verkoper: Tryn Peters, gehuwd met MeyneftEntes te Bolsward; Eelcke en Thet voomoemd kopen: 10 pm. land in "Sytzma guedt" te L1'tsewiemrm;bewoners: Sible Idts (voorheen) en Jacob Peters (thans); verkoper: Ath van Roorda, gehuwd met Tadinghvan Adelen (1605, HEN K 9, blz. 38).HEN I ,blz. L Joucke, Claes, Tryn, Rinck en Barber Peters verhuren als erfgenamen van Hid Peters,gehuwd met Claes Peters te Lfsewierrum aan Jacob Peters, de bewoner: 1/6 deel van 5 pm. en 7 einsenland in "Sydzma sate" te Reen onder Lytsewiemrm. Genoemde erfgenamen bezitten tog 7 pm. en 2einsen land in de sate te Langhaard onder Boazum, waarop de erfgenamen van Joucke Peters voomoemdwonen.HEN K 8,bI2.217. Ate Tyercxz. huurl "Reenstera huys" en de landerijen van "Reenstera zaete" vanSible Idsz., die deze sate in 1595 zelf bewoonde. Sible ontkent dit en beledigt Petrus Suffridi, de secretarisvan Hennaarderadeel. Vergelijk ook Ly'tsewiemrm 17.

HEN K 8,blz. 118. Sible Idsz. enAnke Watsedr. procederen als eisers enerzijds contra Gercke Hettez. alsgedaagde anderzijds, inzake "de betalinghe van huysinge ende stins Reenstra" te Lltsewiemrm.HEN K 5,b12.49I. Aele Sackez. te Rien huurt land in "Sydtsma sate" van Dowtyen Roorda.HEN K 5 ,blz. 31 5 et 316. Syty Auckez. te Lytsewiemrm huurt een sate van Tyepcke Ygez. (Sickema) teWirdum en 3 pm. land van de Kerk te Lytsewiemrm; Sitse Auckez. huurt land in "Sydtsma State" van

1624

1547

1546

t542

1 68s

r640

t633

t622

I 605

t604

ls96

I 595

I 5781571

76

Page 38: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Ryoerdt van Roorda (1575, HEN K 5, blz. 170); Slase Auckez. te Rien huurt land in "Sydtsma sate" van

Wattye Reen en van Pieter Hiddez. te LJ-tsewiemrm ( 1 571 , HEN K ,bIz. 5 12 en 5 13).

1576: HEN K 5,b12.310 en235. Pieter Hiddez. en Roeits e.l. procederen als eisers enerzijds contra Sitse

Auckez. en Tryn e.1., gewoond hebbend op "sytsma sate" te Rien, inzake de huur va1 + 15 pm. land ingenoemde sate; dit land hebben Sitse en Tryn7 à 8 jaren geleden van de eisers in huur ontvangen. Heefï

Ayle Sackez. de sate eerder gebruikt?; Pieter Hiddez. te Lytsewiemtm procedeert als eiser contra SlthieAuckez. te Rien als gedaagde anderzijds, inzake 15 pm. land, welke S1'thie weigert te verlaten (1573,

HEN K 4, bIz. 622);Pieter Hiddez. te Lytsewiemrm bezit land in "sytsma sate" te Rien onder Lysewier-rum(1572, HEN K 4,b12.513).HEN K 5,b12.204. Dirck Sibrenz.teHaÍtingahuys is borg voor SitseAuckez.,inzake geld, datAyle Sac-

kez. schuldig is wegens de afkoop van een huis.HEN K 3,blz. 57. Wybe Jelgerz. te Reen koopt het huis, waarin hij woont, van Tyam Wopcke weduwe.

Dit huis staat op een sate.

Monstercedul van Lltsewiemrm. Tyam Wopcke weduwe: ab(sent). In 1511: Jancke Tetez.

Benefi.ciaalboeken, blz. 395 e.v. De Patrones of Kerk te Lytsewiemrm beurt jaarlijks 15 st. "aen was-

brandt" uit Wopcke Sipckes "guedt", "sydsmahuys" genaempt". De Pastorie te Lytsewiemtm beurljaarhjks 24 st. vrije pacht uit "Wopcke Siepckezoens zaete, Sydsmahuys genaempt".

HEN K 2,blz.9l . Wopke, Tyall en Katryn Sipkes als eisers procederen enerzijds contra Sierck Hanckema

en Wybren en Doeytze Sybezonen als gedaagden anderzijds.Register v.d. Aanbreng,nr. 1447 . Jancke Tietz. huurt 34 pm. land voor f 7.27,vanPierYgaz. voor f 6.16.

De Patrones van Lytsewiemrm beurt 15 st. "aen waxbrant" en de Pastorie aldaar beurt jaarlijks 24 sÍ.

Stemkohier nr. 20 - R-EEN

151 5

I 559

1552ls43

1 538

1511

I 698

1690

1640

t624

r612

1608

1 591

1587:

Stemkohier nr.20 - Floreenkohier nr. 8. Daniel de Blocq van Scheltinga verhuurt aan Antie Plters: een

sate lands te Ly'tsewiermm, groot 56 pondematen, belast met f 14.3.8 op nr. 8 van het floreenkohier van

Lytsewierrum en met nog f I op het floreenkohier van Itens; begerechtigd met een halve stem; naastlig-gers: de Snekervaafi ten oosten, Sjoerd Idses Reenstra ten zuiden, Inse Ippes ten westen en Doetie He-

ringa ten noorden.Kadastrale gegevens (185S): kad. gemeente Easterein, sectie C nr. 6; sectie D nrs. 310-318,320, 328 en

384-3 87.HEN K 13 (consent 19 maart). Daniel de Blocq van Scheltinga koopt: een sate te Rien onder L1'tse-

wierum; grootte: 58 pm.; bewoonster: Antie Pyters; verkoper: naam niet vermeld'Stemkohier nr. 20. Claes Melis bewoont een eigen sate, zijnde "een halve co{pus"; Claes Melis, van Rienonder L1'tsewiemrm, huwt 14 juni 1627 voor het gerecht van Hennaarderadeel met Syw Andries, even-

eens van Rien (1627, HEN K 10,bI2.541); Claes Melis en zljnvader Melis S1'tthies kopen: een sate landte "Rien" bij de "Hoeck van de Sijl"; belast met f 14.3.8 en nog 22 gg. jaarhjkse eeuwige rente; bewoners:

de kopers voornoemd; verkopers: Tiepcke Stapert en Maeycke Abbes e.l. te Nrjland (1627, HEN K 10,

blz. 547).LWL M 14,b12.359. Hessel Sijtzes en Pitrick Agges e.1. te Wirdum bezitten het lc deel van 2l gg. jaar-

lijkse eeuwige rente uit een sate te "Reen", waarvan Tiepke Staperl eigenaar is.

HEN K 9,b72.379. Tiepke Staperl te te Nijland koopt door niaameming (rat. sang.): en sate "aen Rien-sterbuyren" onder Lltsewiemrm; grootte: 56 pm. land, belast met f 14.3.8; bewoner: Melis Sytzes;

verkoper: Ids Albada te Sneek. De eerste kopers waren: Sybren Saacklis en Saack Wopckes e.l. te ltens.

HEN K 9,blz.245.Ids Albada te Hichtum verhuurl een sate te (L1'tsewiemrm) aan Baucke Pyers te

"Rheen"; Ids van Albada bezit: een sate te Lytsewiemrm; grootte: 45 pm., belast met 21 gg. jaarlijkseeeuwige rente; bewoner: Pier Hesselz. (1587, SNE W 3,b12.32).HEN K 7,b12.75. Mr. Hidde Folsgare, advocaat, koopt als curator over Idtsz Albada: + l7 pm. land uiteen sate bij "Rienster moelen" te Lytsewiemrm; bewoner: Baucke Pierz.; verkoper: Pier Hesselz. te

Boazum.HEN K 7,blz. 142 en 150. Pier Hesselz.. kerkvoogd te L1'tsewiemrm, wonend "tot Rien"; Pier Hesselz.

(te Lytsewiemrm) koopt bij decreet van het Hof van Friesland: een sate te LJ'tsewiemtm; grootte, 48 à 49

pm. land, belast met f 13 en nog 21 gg. jaarlijkse eeuwige rente; naastliggers: Tryncke Watses ten westen

èn de Sylroede naar Franeker ten oosten; verkopers: Hendryck Allertz. en Allerl Auckez. te Harlingen als

curatoren over de weeskinderen van Tialcke Allefiz. (Popma) en Mari Oegedr. e.1. te Harlingen (1585,

Hof.v.Fr. III6,blz.32l en HEN K 6,bIz. 519); Pier Hesselz., kerkvoogd te Lltsewierrum (1585, HENK 6, blz. 493); Pier Hesselz. "tot Rien" als eiser enerzijds contra Jan AemÍ2., zijn grondheer anderzijds

als gedaagde. S1'uerdt Aelua wil als erfgenaam van Aleff van Aelua 125 gg. uit de sate lichten, waar PierHesselz. op woont (1585, HEN K6,bI2.448); Pier Hesselz. te Rien huurt land van de erfgenamen van

Tyalcke Allerlz. en van de erfgenamen van Pier (Gerbens) te Jelgrehuys (1583, HEN K 6,blz.2l7 en

412);Pret Hesselsz. te Rien huufi land, dat Tyalcke Allerlz. te Harlingen heeft gekocht van Jan Aemtz. en

Anke Sickedr. e.1. (1581, HEN K 6, blz. 198).

7'7

Page 39: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

I 587

1 586

I 586

I 584

1 584

15 83

15 80

157 5

t574

t5'70

HEN K 7,blz. 26. Rieme Jongma, weduwe van Idts Albada te Sneek, koopt: een sate te Lltsewiemrm;grootte: 49 pm., belast met f 13 en vootls nog met 21 gg. jaarlijkse eeuwige rente; bewoner; Pier Hesselz.;verkoper: Pier Hesselz., de bewoner voornoemd.HEN K 6,blz. 456. Sas Tyalckedr., gehuwd met Syuerdt Siboltz., en de andere erfgenamen van Tyalcke N.procederen als eisers enerzijds contra Pier Hesselz. te Rien met Syuerdt Aelva als gedaagden anderzijds.HEN K 6,bI2.466,461 en 468. Sluerdt vanAelua en de erfgenamen van w. Aleff vanAelua, z'n overledenbroer, procederen als eisers enerzijds contra Jan Aernt z. (op blz. 418 in de Hommerts) en Anna Sickedr.e.l. voor Pier Hesselz. "tot Rien" als gedaagden anderzijds. Bavo van Roorda en Gerlif Rispens haddenals curatoren over SJuerdt van Aelva 7 gg. jaarlijkse vrije rente gekocht uit de sate te Ll.tsewiemrm,waarop Pier Hesselz. woont. Verkoper: de erfgenamen van Sicke Hesselz. Reen. Naderhand had Sluerdt,de zoon van Sicke Hessels Reen, deze rente gekocht (1570). Syuerdt Sickes Reen was arÍn geworden.HEN K 6, blz. 387. Tryncke, de weduwe van Wattye (Hessels Reen) te Ll.tsewierrum heeft een sate

gekocht, waarop Pier Hessel z. "tot Rien" woont.HEN K 6,b12.71, 57 en279. Henryck Aller1z Popma en Allert Auckez. te Harlingen willen als voogdenover de weeskinderen van Tyalcke Allertz. (Popma) en Mari Oegedr. e.l. een door Pier Hesselz. bewoondesate bij "Reenstermollen" verkopen.HEN K 6,blz. 318. Gerloff Wlbetz. Rispens als volmacht van S1'uerdt Aelua en diens broer Aeleff Aeluaals eisers enerzijds procedeeft contra Jan Aemt z. en Anke Sickedr. e.1. voor zich en voor Pier Hesselz.,hun landsate (hun huurder ofmeier) als gedaagden anderzijds. In 1569 heeft Sicke Hesselz. (Reen) 7 gg.rente uit zijn landen te Reen aan de eisers verkocht. Jan en Anke hebben de sate bij Rien jarenlang in bezitgehad. In dit verband wordt ook Sluerdt Sickez. genoemd.HEN K 6,blz. 17. Tyalcke Allertz. te Harlingen koopt 48 pm. land in een sate te Rien vanAnke Sickedr.,gehuwd met Jan Aemdtz. Anna Sickedr. is een dochter van Sicke Reen. Ze wordt niet in het Stamboekgenoemd.HEN K 5,blz. 213 en 250. Jan Aemz. en Anke e.l. (te Lytsewiemrm) huren 5 pm. land in hun sate vanWibe Janz. te Huizum; Jan Aemtz. en Ancke Sickedr. e.1. te Ly'tsewiemrm (1574, HEN K S,blz. 137).HEN K 4,b12.713. Mr. Henryck Amtz., "cyrurgijn ofte wondemeyster" te Easterein procedeefi als eiserenerzijds contra Jan Aemtz. le Lytsewiemrm als gedaagde anderzijds.HEN K 4,b12.30. Bavo van Roorda en Gerloff Wlbethz. Rispens willen als curatoren over de weeskin-deren van w Aleff van Aelwa 7 gg. rente te Rien verkopen.

Stemkohier nr.2l - HET BISDOM

I 698

1649

Stemkohier nr. 2l - Floreenkohier nr. 9. Raadsheer Sterringa verhuurt metAnna van Sterringa te Kampenaan Ebbe Formers: een sate lands te Lytsewiemrm, groot 73 pondematen, belast met f 15 op nr. 9 van hetfloreenkohier; naastliggers: W. van Glinstra ten oosten, de Hereweg ten westen, De Blocq van Scheltingaten zuiden en de Sneekefl/aart ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gemeente Easterein, sectie C nrs. 141-150, 152 en154-156. De kaartuit 1718 vermeldt de naam "Bisdom".HEN I 10,b12.393. Boedelbeschrijving in het sterfhuis van w. P1'tter Riuerts te Ll.tsewiemrm. De wedu-we, Tryntye Claeses, is herlrouwd met Keympe Kryns Hattinga. Kinderen: Antye Pytters, oud 11 jaar;Bottije P14ters, oud 9 jaar en Jidttye Pytters, oud 5 jaar. Voogd: Agge Johans te Burgwerd (als behuwdoom). Bezit: een huis en schuur "op t'Bisdom" bij "Rien" op 73 pm. land, belast met f 15; eigenaar: dr.Henricus Schotanus te Leiden.Stemkohier nr. 21 . Professor Schotanus te Utreht verhuurt voormalig "cloosterlant" aan Pytter Ruirds.Verkopingen van vroegere kloostergoederen. Pieter Ruyrdts huurt 7 4 pm. land, belast met f 1 5.HEN K l7,b7z. ? Boedelbeschrijving in het sterflruis van w. Tiardt Riuerls en Itie Piers e.1. "tot Rien".Kind: Riuert Tiardts, oud 3 jaar. Voogden: Goslyck Riuerts te Itens, Lou Jacobs te Britswefi en Laes Piers(Harda, volgens de ondertekening) te IJsbrechtum. Bezit: a. een huis met schuur op 74 pm. "clooster-landen", belast met f l5; b. land te "IJ" (- Ee onder Itens?), gebruild door "Bock".Huuropzeggingen van vroegere kloostergoederen. Ruyerdt Tyaerdts "opt Bisdom" huurt 74 pm. klooster-land.Rekening betreffende de vroegere kloostergoederen. Eble Douwes "opt Bisdom" gebruikt 74 pm. landvoor 120 car.g. en 10 st. (à 35 st. per pm.). Misschien dezelfde als Eeble Douwes, die met z'n vrouw GrietPouwels in 1596 te Easterein wordt vermeld (HEN K8,b12.256).HEN K 6,blz. 492. Jan Janz. is mede-administrateur van de beneficiale goederen te Lytsewiemrm; JanJanz. op het Bisdom", huufi 5 pm. land van het klooster Thabor (1578, HEN K 5, blz. 488).HEN K 4, blz.568.P14er Janz. "Bisdom" huurt 5 pm. land van het klooster Thabor; Pieter Janz. koopt vanz'n mede-erfgenamen het door hem bewoonde huis te Lytsewiemrm op de sate "op het Bisdom" (1570,HEN K 4,blz.31).Monstercedul van L1'tsewiemm. Jan Dircxz.: sp(eets), de(gen). In 1511: Jan Dircx.Beneficiaalboeken, blz. 395 e.v. (niet genoemd).Register v.d. Aanbreng, nr. 1450. Jan Dirckz. huurl 100 pm. "leechlant" voor f 15 van het klooster Thabor.

164016401635

1618

1606

I 586

1573

1552ls431511

78

Page 40: ag - Lytsewierrum.nl · De stemhebbende boerderijen van Lytsewierrum (Tegen de achtergrond van de huidige topografische situatie) ll r "'ría I 0 krn 0-5 km ; l km 42 l

Stemkohier nr.22 - PREBENDE of VICARIE

Stemkohier nr. 22 : Floreenkohier nr. 40. De Kerk te Lltsewiemm verhuurt aan Jan en Hessel Foppes:de Vicarielanden van Lytsewiemrm of een sate lands, groot 42 pondematen, belast met f 8 op nr. 40 vanhet floreenkohier; naastliggers: de Kerkevaarl ten oosten, Wisman ten zuiden, de Kerkelaan ten westen ende Pastorie ten noorden.Kadastrale gegevens (1858): kad. gem. Easterein, sectie C nrs.29,30,45-50,74,16,85,86 en 88.Stemkohier nr. 22. Douwe Jans huurt de Vicarielanden van Lytsewiemrm, die een "halve schotschietendeplaetse" uitmaken.HEN K 10,b12.22. Douwe Jans, zoon van Jan Fedricks te Lltsewiemrm, staat ln 1620 voor het gerechtvan Hennaarderadeel in ondeftrouw met Tryn Sipkes, dochter van Sipke Harings te Easterein.HEN K 9,blz. 138. Jan Feddricks te Lytsewiemrm bewoont een sate, waaruit Hans Jans, deutwaarder vanhet Hofvan Friesland, 4 gg. rente verkoopt; koper: Saacke Sickema te Leons.HEN K 3,blz.713. Heer Wopcke Wilckez. (vicaris) te Ll.tserviemrm; Wrjlen heer Wopcke, jongetpriesterte Lytsewiemrm (1560, HEN K 3,b12.73); Heer Wopcke. In 1511: Heer Hotze (1552, Monstercedul vanLytsewiemrm); Heer Wopcke Wilckez. is "prebendaet in Wierum" (Lytsewiermm) (1546, HEN I 1, blz.60); Heer Wopcke te Lytsewiemrm (1540, HEN K2,b12.389).Beneficiaalboeken, blz. 395 en 398. Heer Wopcke, prebendarius, bezit ongeveer 54 pm. land. Een deelhiervan gebruikt hij zelf. De rest ligt in verschillende satenRegister v.d. Aanbreng, nr. 1436. Heer Hoeytia, prebendarius, zyn posses die meden 20 pm. ende 17 pm.fennen, 12 pm. riedlant, bet % pm. ende dit voors(chreven) lant is all leechlandt ende is werdeert op f12".

1 698

1640

1620

161 1

1560

1543

151 1

19