1. hoe sParen kinderen in andere landen?

je kunt ook rijst sParen, vertelt hercolesHercoles (12) uit Peru: Op mijn school in Jibito ben ik lid van de journalistenclub. Wat wij van Afl atoun leren, schrijven we op in de schoolkrant of vertellen we in ons radioprogramma. Dat je geld kunt sparen, wist ik al. Maar dat je op andere manieren ook kunt sparen, wist ik niet. Als je te veel rijst hebt gekookt, kun je het bewaren voor de volgende dag. Handig, want dan heb je alvast eten en je bespaart geld omdat je geen nieuwe rijst hoeft te kopen.

ontdek alles over geld met aflatoun

ruchita sPaart bij aflatoun bank Ruchita (11) uit India: Ik krijg zakgeld van mijn vader en moeder waar ik snoep, cadeautjes en schoolspullen van koop. Ook spaar ik voor later. In ons dorp is geen bank en ik ben ook nog nooit ergens anders naar de bank geweest. Door Afl atoun heb ik geleerd wat een bank is en wat je er kunt doen. Op school hebben we een eigen geldbank gemaakt waar ik nu geld spaar. Ik vind het erg leuk om te doen!

gum maakt geldPlannen Gum (12) uit Uganda: Ik houd van geld, want daar kan ik later land mee kopen waarop ik mijn eigen huis zet. Als ik rijk ben, wil ik andere landen bezoeken. Ik ben al in Kenya geweest. Ik krijg nu geld van mijn ouders om spullen voor school te kopen. Ook moet ik de bus ervan betalen om naar school te gaan. Ik spaar nu ook, dat heb ik geleerd door Afl atoun. Het is slim om een plan te maken wat je met je geld wilt doen. Dan is het niet ineens zomaar weg.

eerst denken, dan doen vindt fouZia Fouzia (12) uit Egypte: Als ik rijk was, zou ik veel geld aan mijn ouders geven. Vooral mijn moeder is heel belangrijk, zij zorgt goed voor me. Door het Afl atoun project in de klas heb ik geleerd dat je niet zomaar iets moet doen, maar eerst moet nadenken. En als je problemen hebt, moet je die goed bekijken en erover praten. Op die manier krijg je een beter leven.

2. sterker in je schoenen door geldkennis

maak kennis met aflatoun

Zonder geld geen betere toekomstAmeeta (11, rechts) uit India: Ik krijg een klein beetje zakgeld en daar koop ik vooral spullen voor school voor, zoals een pen. Je hebt geld nodig om een betere toekomst te krijgen. Door het Aflatoun programma op school heb ik veel geleerd over met geld omgaan. Maar bovendien weet ik nu dat ook ik rechten heb, net als grote mensen.

samen kun je wonderen verrichten Mohammed (12, links) uit Egypte: Natuurlijk is geld belangrijk: om veel snoep te kopen! Sommige mensen hier hebben geen werk en dus niet veel geld. Als ik rijk zou zijn, dan bouwde ik kantoren en fabrieken zodat iedereen een baan kan vinden en genoeg geld verdient. In de klas hebben we tijdens het Aflatoun project veel gepraat over elkaar helpen. Ik weet nu beter dat je door elkaar te helpen veel verder kunt komen. Zoals de meester zegt: samen kun je wonderen verrichten!

leren sParen door bankje sPelen Op de St. James Bina school in Uganda krijgen sommige kinderen elke week zakgeld. Andere kinderen doen kleine klusjes voor geld, zoals water halen en pannenkoeken verkopen. Met het Afl atoun project hebben de jongens en meisjes in de klas afgesproken dat ze elke maand iets in hun spaarpot stoppen die in de klas staat. In een kasboekje wordt opgeschreven hoeveel je spaart en als je iets uit je spaarpot haalt, wordt dat ook opgeschreven. Zo leer je dat als je iets koopt, je minder geld overhoudt zodat je daarna minder kunt kopen. Dat klinkt misschien logisch, maar als je nooit met geld omgaat, dan weet je dat niet!

3. sParen geblaZen

maak kennis met aflatoun

best handig als je sPaarPot gevuld is Banya Isaiah (12, rechts) uit Uganda: Ik krijg af en toe geld van mijn vader en moeder en koop daar schoolspullen voor zoals een boek of pen. En soms koop ik een cadeautje voor een vriend of vriendin die jarig is. Het is leuk én handig om te leren sparen. Pas had ik iets nodig op school en ik had geen geld van thuis meegekregen. Dan kan ik iets uit mijn spaarpot halen in de klas.

kinderarbeid In armere landen moeten kinderen soms werken voor geld. Ze helpen hun vader en moeder op het land of maken thuis het huis schoon en koken eten. Er zijn ook kinderen die in fabrieken werken voor een euro per dag. Soms krijgen ze helemaal geen geld maar alleen eten en drinken. Plan werkt er hard aan om te zorgen dat kinderen niet meer hoeven te werken. Maar dat is niet altijd makkelijk. Soms hebben ouders dat geld hard nodig voor het hele gezin. Plan heeft dan bijvoorbeeld projecten dat kinderen in ieder geval een paar uur per dag naar school kunnen. Zodat ze niet hun hele leven hetzelfde werk hoeven te blijven doen, maar kunnen leren voor een betere toekomst.

met geld maak je anderen gelukkig Mariam (12, rechts) uit Egypte: Van mijn zakgeld koop ik wel eens dingen die mijn vader en moeder onzin vinden. Maar ik doe het toch. Veel meer geld zou ik weggeven, om een kindertehuis te bouwen bijvoorbeeld voor straatkinderen. Tijdens het Afl atoun project hebben we het vaak gehad over elkaar helpen. Daarom is geld ook belangrijk: je kunt er andere mensen mee helpen en gelukkig maken.

4. hoeveel weet je over geld?

van schelPje tot euro

sParen voor een betere toekomst Ismail (12, rechts) uit Egypte: Geld is heel belangrijk om te zorgen dat alles er is in een land. Als ik rijk zou zijn, bouwde ik ziekenhuizen voor de arme mensen. En gaf ik geld aan de armen, zoals de straatkinderen waarover we het hebben gehad tijdens het Afl atoun project. Ik heb geleerd over kinderrechten en over hoe belangrijk het is om dingen in je leven te regelen. Zoals naar school gaan en geld sparen. Zodat je het later nog beter krijgt.

Zonder schoolgeld geen school!Nantaba (12, links) uit Uganda: Door het Afl atoun programma op school heb ik leren sparen. Mijn vader heeft niet genoeg geld om mijn schoolgeld te betalen, dus ik hoop dat ik genoeg kan sparen zodat ik naar school kan blijven gaan. Van Afl atoun heb ik over kinderrechten geleerd zoals het recht op vrijheid, eten en een dokter als je ziek ben. Als kind heb je ook recht op onderwijs, maar als je je schoolgeld niet kunt betalen, hoe kun je dan naar school? Bovendien krijgen de jongens bij ons voorrang, ouders denken dat meisjes toch wel trouwen en voor de kinderen gaan zorgen.

5. maar een keer je geld uitgeven

boodschaPPen doen

naar de markt Woon je in de stad in India, dan doe je boodschappen in een supermarkt, bij een kraampje met levensmiddelen langs de weg of op een (ruil)marktje in de wijk. In Egypte is de markt vooral een plek voor grote mensen, omdat je daar niet zomaar iets koopt voor een vaste prijs maar gaat onderhandelen. Als je handig bent, kun je bijvoorbeeld een tros bananen die 1 euro kost, voor een halve euro krijgen! Jongens en meisjes die boodschappen halen, gaan meestal naar een supermarkt waar – net al bij ons – van alles te koop is. Jongens en meisjes in Uganda doen meestal de boodschappen in kleinere winkeltjes waar van alles te koop is, zoals suiker, zout, olie, lucifers, zee en wasmiddel, maar ook de luxere spullen als snoepjes, frisdrank en (bijna overal) telefoonkaarten voor je mobiele telefoon. De moeders gaan naar de markt om inkopen te doen. In Uganda zijn geen grote supermarkten, behalve in de hoofdstad Kampala. Op het platteland verbouwen veel mensen zelf groenten en fruit zodat ze niet zoveel naar de winkel hoeven.

het lievelingseten van kids in india, egYPte, uganda en de filiPijnenWat vinden kinderen in landen ver weg net zo lekker als jij spaghetti met gehaktsaus vindt?

in india: daal met chapati of nan. Daal is een schotel met spinazie, yoghurt, kikkererwten en chutney waar chapati of nan (broodsoorten) bij wordt gegeten. Erbij drink je Lassi, een yoghurtdrank.

in egYPte: meestal eten de kinderen rijst met bonen en een lepel vette jus erover. Niet zo gek misschien dat ze daarom dol zijn op het feesteten dat ze krijgen tijdens het Suikerfeest: zoete gebakjes (zoals ‘baklava’), pannenkoekjes met honing en stroop, dadels, thee met superveel suiker en liters cola!

in uganda: ugali en matoke. Ugali is een stevige pap van gierst of mais. Kids eten het met groenten, vlees en pindasaus (anders dan pindasaus die jij vast wel eens eet, maar deze is ook erg lekker). Matoke is dikke pap gemaakt van gekookte banaan.

in de filiPijnen: champurado en palitaw. Champurado is rijstepap met chocoladepoeder, het favoriete ontbijt van kinderen in dit land. Palitaw zijn bolletjes kleefrijst die je in een pan kokend suikerwater legt. Als ze boven komen drijven, zijn ze gaar. Lekker met geraspte kokos en anijszaadjes erop!

in het dorP van vishwas (linksboven) is geen bankVishjwas (12) uit India: In mijn dorp is geen bank, maar ik ben er wel eens geweest met mijn vader en moeder om geld op te nemen. Dat hadden we nodig omdat er een feest in het dorp was. Ik heb zelf geen geld nodig. Soms krijg ik zakgeld om spullen voor school te kopen. Nu we bezig zijn met het Afl atoun project in de klas, stop ik het geld dat ik overhoud, in een spaarpot zodat ik kan sparen. Als ik later rijk ben, houd ik niet alles voor mezelf. Ik koop dan eten voor mensen die arm zijn.

hoeveel weet je over geld?

banken en betalen

luswata gaat wel eens met Zijn moeder naar de bankLuswata (12) uit Uganda: Ik ga wel eens met mijn moeder naar de bank. Je kunt er geld lenen, ze bewaren je geld of je kunt er belangrijke papieren zoals een paspoort laten bewaren. Ik vind het een fi jne plek want het is er stil en de mensen zijn erg aardig. Mijn moeder kwam er om geld op te nemen om boodschappen te doen. Als ik er alleen heen zou gaan, zou ik wel bang zijn om mijn rekeningnummer te vergeten. Maar ze willen je graag helpen bij de bank, dus ik denk dat ik het wel zou durven.

6. hoe kun je beter met je geld om gaan?

deaflatounmarkt is overal

Voor dezelfde Aflatounmarkt in Monteverde maakt Steban (13) met zijn klas schilderijlijstjes van oude kranten. Dat is nog niet zo makkelijk, maar Steban heeft mazzel dat zijn vader timmerman is. Hij is heel handig en heeft de kinderen geholpen door stap voor stap te laten zien hoe je zo’n lijstje in elkaar zet. Hier zie je Steban een lijstje voor de verkoop schilderen. Jij kunt ook lijstjes verkopen, die je kant-en-klaar kunt kopen en daarna beplakken met bijvoorbeeld kralen, schelpen of stukjes papier.

Fabian (12) is president van de Aflatoun spaarclub van zijn school in Jibito, Peru. De club bedenkt allerlei acties om geld te sparen. Een minibedrijfje hoort daar natuurlijk ook bij! Met de hele klas maken ze bijzondere T-shirts. Hoe dat werkt? Ze leggen een houten bord onder de voorkant van het T-shirt, tekenen een foto na met zwarte stift (ja... deze is echt nagetekend!) en klaar. Pas heeft Fabian een shirt verkocht voor 11 soles (ongeveer € 2,25 euro). De inkoopkosten waren 9 soles (€ 1,75) dus de winst bedraagt 2 soles (reken maar uit!)

jongens en meisjes uit de vijfde klas van de gutad elementary school in de filipijnen kregen van Plan achttien kippen. de eieren verkochten de kinderen aan de winkels in het dorp en aan hun buren. inmiddels een jaar verder doet nu de hele school mee met het kippenbedrijf. het geld is voor een deel gebruikt voor de aanleg van een rijstveld. een keer per week krijgen de jongens en meisjes een gratis lunch met de rijst van dit veld.

Op de basisschool in Monteverde in Peru verkochten kinderen uit alle groepen zelfgemaakte spullen op hun Aflatounmarkt. Van links naar rechts zie je Jose, Jesus en Maria die picarons hebben gemaakt: mini oliebolletjes van bloem, pompoen en zoete aardappel. Even frituren en verkopen maar! Voor vijftig eurocent kreeg je drie oliebolletjes. Melle van Plan Nederland die de markt bezocht, heeft ze gekocht en ervan gesmuld.

Misschien heb jij ook al gezaaid en geoogst in jullie schooltuin? Op deze school op de Filipijnen, staan de schooltuinen er prachtig bij! Alle kinderen zijn een beetje groenteboer geworden. Want als het fruit en de groente rijp zijn, wordt het verkocht aan winkels en mensen in de buurt. Het geld wordt gespaard in de Aflatoun spaarpotten die de kinderen af en toe (voor zichzelf) mogen openmaken. Van dat geld kun je snoep kopen, maar ook schoolspullen (want daar hebben de ouders niet altijd genoeg geld voor).