VOOR WIE?

De studiedag staat open voor artsen, psychologen, therapeuten, pedagogen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, ervaringsdeskundigen, counselors, pastores en consulenten uit diverse religies en levensbeschouwingen en verder voor belangstellenden in brede zin.

Accreditering voor artsen is goedgekeurd (Psychiatrie, 6 CP).

WANNEER EN WAAR?

Donderdag 6 december 2018 van 8u45 tot 17u in CC De Werft te Geel.Cultuurcentrum de Werft, Werft 32, 2440 Geel.

Wegbeschrijving en liggingsplan op www.dewerft.beBereikbaarheid vanuit het station van Geel (te voet ongeveer 15 min. wandelen).

KOSTPRIJS?

Deelname aan de studiedag bedraagt € 60 inclusief broodjeslunch.Studenten in opleiding tot een zorgberoep betalen € 40.

INSCHRIJVEN EN BETALEN

Inschrijven via het online inschrijvingsformulier op de website (www.opzgeel.be). Uiterste inschrijvingsdatum is 29 november 2018.

Uw inschrijving wordt defi nitief bevestigd na ontvangst van het inschrijvingsformulier én het inschrijvingsgeld ter waarde van € 60 (€ 40 voor studenten in opleiding tot zorgberoep).

Betaling door overschrijving op rekeningnummer IBAN: BE27 3751 1174 3473 - BIC: BBRU BEBB (OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel) met vermelding van “Studiedag 6 december - naam deelnemer(s) - organisatie”.

Voor betalingen uit het buitenland: Swiftcode BBRU BEBB

CONTACTPERSONEN

Coördinatie en leiding:Walter Krikilion, dagvoorzitter, stafmedewerker Patiëntenzorg OPZ Geeltel. + 32 (0)14 57 93 18 e-mail: walter.krikilion@opzgeel.be

Informatie m.b.t. inschrijvingen:Sofi e Smeulderstel. + 32 (0)14 57 93 02 e-mail: sofi e.smeulders@opzgeel.be

8u45 Ontvangst en registratie

Plenaire lezingen

9u25 Verwelkoming en inleiding door Pieter Jans, administrateur-generaal OPZ Geel.

9u30 Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

9u45 Inleiding door dr. Walter Krikilion, dagvoorzitter, psychotherapeut en doctor in theologie, stafmedewerker patiëntenzorg, auteur van het boek “Geestelijke gezondheidszorg in het licht van zingeving en spiritualiteit” (Garant, 2012). Na de inleiding wordt een film getoond met een montage vanuit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen.

10u15 Home run voor zorg op maat. Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider

verbonden aan CAPRI, Universiteit Antwerpen.

11u Pauze

11u30 De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend. Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch

Onderzoek (KU Leuven).

12u30 Middaglunch

Keuzesessies

13u45 - 15u

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden. Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie

Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interactionele Vormgeving (Educatieve Academie), voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maatschappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspatiënten.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie. Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Vangenechten,

opvoeder, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek. An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De

Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezondheidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid. Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider

detachering CAW De Kempen, Veerle Hermans, orthopedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, klinisch psychologe detachering CGG De Meander.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld. Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleegkundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team

Netwerk GGZ Kempen.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat? Jan Vanreusel, master toegepaste economie, financieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder

Osar architecten (Antwerpen).

15u Pauze

15u30 Plenaire slotlezing: Wonen als toewijding Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofie aan het Hoger Archi-

tectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofie en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen (1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een filosofie van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

16u25 Afsluiting studiedag door dagvoorzitter Walter Krikilion.

16u30 Drink

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum GeelDokter Sanodreef 42440 Geel

Tel 014 - 57 91 11Fax 014 - 58 04 48

E-mail: info@opzgeel.bewww.opzgeel.be

HERFST 2018

Praktische informatieCOLOFON

OPZ Geel 2018 / 15 / OPZ Geel 2018 6 / OPZ Geel 2018

Programma: Zorg voor wonen

Driemaandelijks tijdschrift: juli-augustus-september 2018Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P608070

OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel

Redactieleden

Walter Krikilion (stafmedewerker

Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (directeur

divisie Ouderen en verpleegkundig directeur),

Mieke Celen (psychiater),

Els Keuleers (psychologe),

Anita Van Den Plas (directeur divisie

Volwassenen), Julienne Aerts (ombudsvrouw),

Johan Claeys (communicatieadviseur)

EindredactieJohan Claeys

Bladmanagement en productiebegeleidingMarina Nys, Hilde Daniels

RedactieadresBijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar:

Redactiesecretariaat PassanoCommunicatiedienstDokter Sanodreef 4 – 2440 GeelTelefoon: 014 - 57 91 98E-mail: johan.claeys@opzgeel.be

Verantwoordelijke uitgever:Pieter JansDokter Sanodreef 4 - 2440 Geel

Editoriaal

Het OPZ Geel wijdt op 6 december 2018 de veertiende jaarlijkse studiedag aan ‘zorg voor wonen’. Deze titel kan meerdere betekenissen hebben. Zo liggen er ook een oproep en een appel in vervat, namelijk ‘zorg ervoor’. Verder houdt de titel bijvoorbeeld in: wonen en woonvormen in en vanuit de sectoren zorg en welzijn, zorgzaam omgaan met dit aspect in een behandel- en een reïntegratie-traject, begeleiden van cliënten op weg naar begeleid en/of zelfstandig wonen, zorgen voor het wonen van psychisch kwetsbare mensen in een gewone buurt of wijk, zorgen voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen.

In de plenaire sessies komen aan bod: een toespraak van Vlaams minister Jo Vandeurzen met een globale introductie in de thematiek vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving, een fi lm met cliëntervaringen in diverse woon-vormen (Gezinsverpleging, PVT, Beschut Wonen), zorg op maat voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (Marianne Destoop, psychiater), de strijd tegen dak- en thuisloosheid bij mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit een preventieve, woongerichte, intersec-torale en aanklampende aanpak (Koen Hermans, socioloog), en wonen als toewij-ding en het cultiveren van een herbergzaam

bestaan (Jacques De Visscher, moraalwe-tenschapper en binnenhuisarchitect). In de keuzesessies komen aan bod: de Geelse Gezinsverpleging vandaag als een diversi-teit van mogelijkheden, impressies van her-stelondersteunend wonen in PVT Salto, je eigen woonplezier vergroten vanuit een her-stelgericht perspectief (PVT De Liereman), het ‘Jongerenpad’ op weg naar zelfstandig-heid, bemoeizorg als antwoord bij uithuis-zetting en als sociale noodzaak, zorginfra-structuur vanuit perspectieven als ‘warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ en met inspraak van de bewoners.

Graag bevelen we onze studiedag aan: aan wie actief is in de GGZ, de gezondheidszorg, de hulpverlening en het welzijnswerk, en aan wie vanuit een brede interesse voor kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid wilt meedenken.

Tom GeuensHoofdgeneesheer

Walter KrikilionStafmedewerker

patiëntenzorg

PASSANONieuwsbrief voor professionele partners

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

VLAANDEREN.be

Zorg voor wonen

UITNODIGING

Veertiende jaarlijkse Studiedag OPZ Geel donderdag 6 december 2018

Cultuurcentrum de Werft Geel

ZORG VOOR

WONEN

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Kunstwerk: Alain Elsen - Kunsthuis Yellow Art

In de sessie wordt eerst een voorstelling gegeven van dit project rond jongeren, dat door de Vlaamse overheid wordt gefi nancierd en waarvan de fi nanciering loopt via Beschut Wonen Kempen. Het is de bedoeling om de samenwerking van verschillende sectoren te bevorderen in functie van de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.In de keuzesessie wordt ruim de kans gegeven om samen na te denken over concrete casussen en situaties, en om uit te wisselen over ‘know how’ vanuit praktijkervaringen.

Hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? Hoe deze kwetsbare doelgroep bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen een antwoord te bieden.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld.

Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleeg-kundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team Netwerk GGZ Kempen.

Voor een beperkte groep mensen met een psychiatrische stoornis die sociaal huren, is maatschappelijke integratie een te hoog ideaal. Ze hebben een beperkt of geen sociaal netwerk, vereenzamen, veroorzaken soms overlast en lopen uiteindelijk het risico om dakloos te worden.Door een beperkt ziekte-inzicht of vanwege negatieve ervaringen met hulpverlening in het verleden, weigeren ze hulp en dreigen ze uit het zorgsysteem te geraken; dit, terwijl ze reeds in een problematische en precaire situatie verkeren.In deze keuzesessie gaat het over vragen als: hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? hoe is deze kwetsbare doelgroep te bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen hierop een antwoord te bieden en vinden stilaan een weg om structureel te worden ingebed in de gezondheidszorg.Eerst wordt info gegeven over het bemoeizorgtraject dat vanuit het CKB-team in het Netwerk GGZ Kempen ontwikkeld wordt. Vervolgens wordt een casus uitgediept aan de hand van enkele stellingen. In kleine groepen is er ruimte voor discussie en uitwisseling. Aan bod komen enkele kernwoorden die bemoeizorg typeren: een laagdrempelige ‘outreachende’ aanpak, het verleiden tot zorg en ‘netwerk-gestuurd toe leiden’ naar de juiste hulpverlening; dit alles onder het motto: bemoeizorg, overbodig of eerder een sociale noodzaak?

‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen in een bouwproject binnen de zorg.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat?

Jan Vanreusel, master toegepaste economie, fi nancieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder Osar architecten (Antwerpen).

Het OPZ Geel heeft een jarenlange samenwerking met architectenbureau Osar uitgebouwd. Bij elk project wordt de patiënt of bewoner centraal gesteld. Maar ook wederzijds vertrouwen en kruisbestuiving naar aannemer en onderaannemer toe zijn essentieel. Het is dan ook geen toeval dat er voor grote projecten al jarenlang volgens de principes van het bouwteam wordt gewerkt.Het is door de zorg en de cliënt als vertrekpunten te nemen voor een project, dat men komt tot de beste oplossingen. Ook in het recente project, de nieuwbouw van PVT Salto, die vanaf najaar 2018 in werffase zal gaan, is er ruime aandacht voor de toekomstige bewoner die ook rechtstreeks inspraak had in de plannen en inrichting van het gebouw. ‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn daarbij geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen voor een project.In deze keuzesessie willen we via een presentatie toelichten hoe we dit realiseren. De deelnemers krijgen ruim de kans om een inbreng te doen zowel tijdens de toelichting als in de vragen- en interactieronde die er op volgt.

Toewijding maakt mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat per definitie gedeeld wordt en nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Wonen als toewijding

Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofi e aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofi e en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen

(1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een fi losofi e van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

‘Ter wereld komen’ vraagt om een plek met een onthalende omgeving die aanvaardt dat we er bij horen, dat we er verankeren, maar ook dat we deelnemen aan een toekomst met anderen tussen vertrouwde dingen. Dit is een levensprogramma waaraan we ons niet kunnen onttrekken zolang wij die wereld en zijn omgeving accepteren.De participatie aan die wereld vertoont twee dimensies. Ten eerste: we zijn onderhevig aan die omgeving; dat is de passieve dimensie; vooral kenmerkend voor de aanvang van ons bestaan. Ten tweede: we zijn ook actieve participanten bij wat zich in de wereld afspeelt. In dit perspectief is toewijding kenmerkend voor het wonen. Toewijding maakt namelijk mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Niettegenstaande de lange geschiedenis en talloze artikelen en reportages in de binnen- en buitenlandse pers - maar mogelijk ook net daardoor - is de Geelse Gezinsverpleging onvoldoende in haar huidige vorm en vooral in haar actuele diversiteit gekend.Heel wat cliënten zochten en vonden in een Geels gezin een tweede thuis. Dat is vandaag nog steeds zo. Maar meer en meer vormt het verblijf bij een gastgezin voor mensen met een psychische kwetsbaarheid een tussenstap naar een andere woonvorm of een opstap naar een zelfstandig(er) leven. Pleeggezinnen vinden zingeving, gezelschap, ‘thuiswerk’ met een sociale component, in een kort- of langdurend, partieel of voltijds engagement. Een psychiatrisch team begeleidt, ondersteunt, zet soms ook een stap terug, laat het leven het leven zijn.Het bundelen van de krachten van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel zijn bijna van nature aanwezig in de Gezinsverpleging. Een pleeggezin blijkt een ‘kwartiermaker’ bij uitstek.Thema’s en emoties uit het alledaagse gezins- en familiaal leven zijn nooit ver weg: loyauteit, vergeven, altijd weer opnieuw beginnen, kansen geven, waarderen, besef en aanvaarden van mekaars onvolkomenheden, volhouden, vreugde, maar evengoed afscheid en verdriet, kwaadheid, kwetsbaarheid, verwijten maken, en teleurstelling ervaren.De Gezinsverpleging van vandaag in haar diversiteit beschrijven, is een haast onmogelijke opdracht.Aan de hand van de individuele verhalen van cliënten, pleeggezinnen en begeleiders in uitwisseling met de deelnemers doen we een poging om de actualiteit en diversiteit van de Gezinsverpleging op een levendige manier te belichten.

Hoe kan herstelondersteunend wonen in een PVT concreet vorm krijgen? dit kun je ‘beleven’.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie.

Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleeg-kundige PVT Salto 1, An Vangenechten, opvoe-der, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

‘Herstelondersteunend wonen’ is een term die beter de realiteit weergeeft van hoe we vandaag bewoners benaderen en met hen op weg gaan, dan de associaties die onze offi ciële benaming ‘Psychiatrisch Verzorgingstehuis’ vaak oproept.In deze workshop willen we jullie als deelnemers onderdompelen en laten ‘beleven’ hoe dit herstelondersteunend wonen concreet vorm krijgt in de verschillende aspecten van de werking van PVT Salto in onze beide afdelingen.Onze bewoners en medewerkers nemen jullie hier graag in mee.

De sessie focust op wonen vanuit een herstelgericht perspectief, concreet via het aandachtsgebied wonen in de SRH-methodiek.

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek.

An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezond-

heidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Na een inleidende presentatie over het thema ‘woonplezier’ vanuit de SRH-methodiek (Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen) krijgen de deelnemers de kans om er mee aan de slag te gaan, net zoals dat gebeurt bij bewoners van een PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).De deelnemers maken kennis met het thema wonen vanuit een herstelgericht perspectief en concreet via het aandachtsgebied wonen in het Persoonlijk Profi el van de SRH-methodiek. Ze krijgen de kans voor zichzelf ‘woonplezier’ te exploreren, vanuit de eigen situatie en het eigen levenstraject; en het om te zetten in een persoonlijk plan. Hierbij komen aan bod: je eigen verantwoordelijkheid, actie ondernemen, uit je comfortzone stappen, woonplezier in kleine dingen vinden, je eigen impact.Aan het einde van de sessie kan men ervaringen delen binnen de groep en krijgt men de kans informatie uit te wisselen met het oog op herstelgericht begeleiden.

In het project ‘Jongerenpad’ gaat het om het bevorderen van samen-werking tussen diverse sectoren met het oog op de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid.

Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider detache-ring CAW De Kempen, Veerle Hermans, ortho-pedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, kli-nisch psychologe detachering CGG De Mean-der.

Ken jij het ‘Jongerenpad’? In deze workshop staan we stil bij welke moeilijkheden jongeren - en hun hulpverleners - tegenkomen wanneer ze stappen zetten naar zelfstandigheid. De deelnemers worden in drie groepen ingedeeld. Elke groep gaat aan de slag met een casus. Je krijgt een specifi eke situatie voorgeschoteld zoals het jongerenteam deze ook kan tegenkomen.

Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, licentiaat in de rechten.

Deze toespraak biedt een globale introductie in de thematiek van de zorg voor het kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving.

Film interviews cliëntervaringen.

Bij aanvang van de studiedag wordt een fi lm getoond. Het betreft een montage van materiaal uit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen. De cliënten komen uit diverse zorgsettings van het Netwerk GGZ Kempen, zoals de Gezinsverpleging van OPZ Geel, PVT Salto 1 en 2 (Geel), PVT De Liereman (Oud-Turnhout) en Beschut Wonen Kempen. De bedoeling ervan is om de dag te starten met ervaringen uit de praktijk en vanuit de feedback van (ex-)cliënten. De plenaire sprekers krijgen de fi lm op voorhand te zien en kunnen hun refl ecties erop afstemmen.

Vanuit onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Destoop op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten: in een context met een breed aanbod van woonvormen en in het besef dat bepaalde cliënten te weinig geïncludeerd worden.

Home run voor zorg op maat.

Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider verbonden aan CAPRI, Univer-siteit Antwerpen.

‘Community mental health care’ voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is al een tijd aan een opmars bezig. Verschillende modellen (‘Assertive Community Treatment’, ‘FACT’, ‘Case management’) worden toegepast met het oog op herstel, sociale reïntegratie en afname van het aantal hospitalisaties. Bovendien is het aanbod van woonzorgvormen in Vlaanderen breed, gaande van PVT, initiatieven Beschut Wonen, 2a en 2b teams van de GGZ-netwerken, bemoeizorgteams, enz. Het is echter niet altijd duidelijk of en in welke mate het brede aanbod voor iedere patiënt noodzakelijk is en welke elementen effectief zijn. Sommige patiënten worden overmatig omringd door zorg, terwijl de patiënten met het laagste niveau van sociaal functioneren net het minst blijken geïncludeerd te worden.Op basis van onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Marianne Destoop met de deelnemers op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten.

Hermans belicht de verhouding tussen dakloosheid en geestelijke ge-zondheid, de oorzaken en triggers van dakloosheid, de wetenschappe-lijke evidentie voor een grondige aanpak en een noodzakelijke omslag in Vlaanderen.

De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend.

Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven).

In heel Europa neemt dak- en thuisloosheid toe. Personen met een psychische kwetsbaarheid zijn traditioneel één van de risicogroepen om thuisloos te worden. Toch kan dakloosheid niet alleen toegeschreven worden aan de psychische aandoening op zich, maar ook aan de manier waarop de zorg georganiseerd is en aan de mate waarin de verzorgingsstaat zorgt voor de meest kwetsbare groepen. Ook is dak- en thuisloosheid zeker geen louter stedelijke realiteit. Maar, dak- en thuisloosheid kent in landelijke gebieden andere, minder zichtbare vormen dan buiten slapen, zoals ook blijkt uit de Mehobel-studie die geleid werd door Koen Hermans.Er is heel wat wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken. Zo zijn ‘housing fi rst’, ‘critical time intervention’ en ‘aanklampende zorg’ drie specifi eke methodieken waarvan de effectiviteit wetenschappelijk is aangetoond. Ook in Vlaanderen groeit de populariteit van deze interventies. Tegelij-kertijd vereisen deze methodieken wel een uitgesproken aanpak waarmee de Vlaamse zorg niet altijd vertrouwd is. Die aanpak is preventief, woongericht - in plaats van zorggericht -, intersecto-raal en aanklampend.In deze lezing belicht Koen Hermans de relatie tussen dakloos-heid en geestelijke gezondheid, de oorzaken en triggers van dak-loosheid, de wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken en de omslag die nodig is om ook in Vlaanderen dit ten gronde door te voeren.

De synergie van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel kenmerken haast van nature de Gezinsverpleging.

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden.

Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interac-tionele Vormgeving (Educatieve Academie),

voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maat-schappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspa-tiënten.

OPZ Geel 2018 / 4 OPZ Geel 2018 / 32 / OPZ Geel 2018

Abstracts

In de sessie wordt eerst een voorstelling gegeven van dit project rond jongeren, dat door de Vlaamse overheid wordt gefi nancierd en waarvan de fi nanciering loopt via Beschut Wonen Kempen. Het is de bedoeling om de samenwerking van verschillende sectoren te bevorderen in functie van de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.In de keuzesessie wordt ruim de kans gegeven om samen na te denken over concrete casussen en situaties, en om uit te wisselen over ‘know how’ vanuit praktijkervaringen.

Hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? Hoe deze kwetsbare doelgroep bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen een antwoord te bieden.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld.

Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleeg-kundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team Netwerk GGZ Kempen.

Voor een beperkte groep mensen met een psychiatrische stoornis die sociaal huren, is maatschappelijke integratie een te hoog ideaal. Ze hebben een beperkt of geen sociaal netwerk, vereenzamen, veroorzaken soms overlast en lopen uiteindelijk het risico om dakloos te worden.Door een beperkt ziekte-inzicht of vanwege negatieve ervaringen met hulpverlening in het verleden, weigeren ze hulp en dreigen ze uit het zorgsysteem te geraken; dit, terwijl ze reeds in een problematische en precaire situatie verkeren.In deze keuzesessie gaat het over vragen als: hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? hoe is deze kwetsbare doelgroep te bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen hierop een antwoord te bieden en vinden stilaan een weg om structureel te worden ingebed in de gezondheidszorg.Eerst wordt info gegeven over het bemoeizorgtraject dat vanuit het CKB-team in het Netwerk GGZ Kempen ontwikkeld wordt. Vervolgens wordt een casus uitgediept aan de hand van enkele stellingen. In kleine groepen is er ruimte voor discussie en uitwisseling. Aan bod komen enkele kernwoorden die bemoeizorg typeren: een laagdrempelige ‘outreachende’ aanpak, het verleiden tot zorg en ‘netwerk-gestuurd toe leiden’ naar de juiste hulpverlening; dit alles onder het motto: bemoeizorg, overbodig of eerder een sociale noodzaak?

‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen in een bouwproject binnen de zorg.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat?

Jan Vanreusel, master toegepaste economie, fi nancieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder Osar architecten (Antwerpen).

Het OPZ Geel heeft een jarenlange samenwerking met architectenbureau Osar uitgebouwd. Bij elk project wordt de patiënt of bewoner centraal gesteld. Maar ook wederzijds vertrouwen en kruisbestuiving naar aannemer en onderaannemer toe zijn essentieel. Het is dan ook geen toeval dat er voor grote projecten al jarenlang volgens de principes van het bouwteam wordt gewerkt.Het is door de zorg en de cliënt als vertrekpunten te nemen voor een project, dat men komt tot de beste oplossingen. Ook in het recente project, de nieuwbouw van PVT Salto, die vanaf najaar 2018 in werffase zal gaan, is er ruime aandacht voor de toekomstige bewoner die ook rechtstreeks inspraak had in de plannen en inrichting van het gebouw. ‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn daarbij geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen voor een project.In deze keuzesessie willen we via een presentatie toelichten hoe we dit realiseren. De deelnemers krijgen ruim de kans om een inbreng te doen zowel tijdens de toelichting als in de vragen- en interactieronde die er op volgt.

Toewijding maakt mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat per definitie gedeeld wordt en nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Wonen als toewijding

Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofi e aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofi e en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen

(1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een fi losofi e van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

‘Ter wereld komen’ vraagt om een plek met een onthalende omgeving die aanvaardt dat we er bij horen, dat we er verankeren, maar ook dat we deelnemen aan een toekomst met anderen tussen vertrouwde dingen. Dit is een levensprogramma waaraan we ons niet kunnen onttrekken zolang wij die wereld en zijn omgeving accepteren.De participatie aan die wereld vertoont twee dimensies. Ten eerste: we zijn onderhevig aan die omgeving; dat is de passieve dimensie; vooral kenmerkend voor de aanvang van ons bestaan. Ten tweede: we zijn ook actieve participanten bij wat zich in de wereld afspeelt. In dit perspectief is toewijding kenmerkend voor het wonen. Toewijding maakt namelijk mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Niettegenstaande de lange geschiedenis en talloze artikelen en reportages in de binnen- en buitenlandse pers - maar mogelijk ook net daardoor - is de Geelse Gezinsverpleging onvoldoende in haar huidige vorm en vooral in haar actuele diversiteit gekend.Heel wat cliënten zochten en vonden in een Geels gezin een tweede thuis. Dat is vandaag nog steeds zo. Maar meer en meer vormt het verblijf bij een gastgezin voor mensen met een psychische kwetsbaarheid een tussenstap naar een andere woonvorm of een opstap naar een zelfstandig(er) leven. Pleeggezinnen vinden zingeving, gezelschap, ‘thuiswerk’ met een sociale component, in een kort- of langdurend, partieel of voltijds engagement. Een psychiatrisch team begeleidt, ondersteunt, zet soms ook een stap terug, laat het leven het leven zijn.Het bundelen van de krachten van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel zijn bijna van nature aanwezig in de Gezinsverpleging. Een pleeggezin blijkt een ‘kwartiermaker’ bij uitstek.Thema’s en emoties uit het alledaagse gezins- en familiaal leven zijn nooit ver weg: loyauteit, vergeven, altijd weer opnieuw beginnen, kansen geven, waarderen, besef en aanvaarden van mekaars onvolkomenheden, volhouden, vreugde, maar evengoed afscheid en verdriet, kwaadheid, kwetsbaarheid, verwijten maken, en teleurstelling ervaren.De Gezinsverpleging van vandaag in haar diversiteit beschrijven, is een haast onmogelijke opdracht.Aan de hand van de individuele verhalen van cliënten, pleeggezinnen en begeleiders in uitwisseling met de deelnemers doen we een poging om de actualiteit en diversiteit van de Gezinsverpleging op een levendige manier te belichten.

Hoe kan herstelondersteunend wonen in een PVT concreet vorm krijgen? dit kun je ‘beleven’.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie.

Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleeg-kundige PVT Salto 1, An Vangenechten, opvoe-der, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

‘Herstelondersteunend wonen’ is een term die beter de realiteit weergeeft van hoe we vandaag bewoners benaderen en met hen op weg gaan, dan de associaties die onze offi ciële benaming ‘Psychiatrisch Verzorgingstehuis’ vaak oproept.In deze workshop willen we jullie als deelnemers onderdompelen en laten ‘beleven’ hoe dit herstelondersteunend wonen concreet vorm krijgt in de verschillende aspecten van de werking van PVT Salto in onze beide afdelingen.Onze bewoners en medewerkers nemen jullie hier graag in mee.

De sessie focust op wonen vanuit een herstelgericht perspectief, concreet via het aandachtsgebied wonen in de SRH-methodiek.

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek.

An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezond-

heidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Na een inleidende presentatie over het thema ‘woonplezier’ vanuit de SRH-methodiek (Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen) krijgen de deelnemers de kans om er mee aan de slag te gaan, net zoals dat gebeurt bij bewoners van een PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).De deelnemers maken kennis met het thema wonen vanuit een herstelgericht perspectief en concreet via het aandachtsgebied wonen in het Persoonlijk Profi el van de SRH-methodiek. Ze krijgen de kans voor zichzelf ‘woonplezier’ te exploreren, vanuit de eigen situatie en het eigen levenstraject; en het om te zetten in een persoonlijk plan. Hierbij komen aan bod: je eigen verantwoordelijkheid, actie ondernemen, uit je comfortzone stappen, woonplezier in kleine dingen vinden, je eigen impact.Aan het einde van de sessie kan men ervaringen delen binnen de groep en krijgt men de kans informatie uit te wisselen met het oog op herstelgericht begeleiden.

In het project ‘Jongerenpad’ gaat het om het bevorderen van samen-werking tussen diverse sectoren met het oog op de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid.

Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider detache-ring CAW De Kempen, Veerle Hermans, ortho-pedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, kli-nisch psychologe detachering CGG De Mean-der.

Ken jij het ‘Jongerenpad’? In deze workshop staan we stil bij welke moeilijkheden jongeren - en hun hulpverleners - tegenkomen wanneer ze stappen zetten naar zelfstandigheid. De deelnemers worden in drie groepen ingedeeld. Elke groep gaat aan de slag met een casus. Je krijgt een specifi eke situatie voorgeschoteld zoals het jongerenteam deze ook kan tegenkomen.

Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, licentiaat in de rechten.

Deze toespraak biedt een globale introductie in de thematiek van de zorg voor het kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving.

Film interviews cliëntervaringen.

Bij aanvang van de studiedag wordt een fi lm getoond. Het betreft een montage van materiaal uit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen. De cliënten komen uit diverse zorgsettings van het Netwerk GGZ Kempen, zoals de Gezinsverpleging van OPZ Geel, PVT Salto 1 en 2 (Geel), PVT De Liereman (Oud-Turnhout) en Beschut Wonen Kempen. De bedoeling ervan is om de dag te starten met ervaringen uit de praktijk en vanuit de feedback van (ex-)cliënten. De plenaire sprekers krijgen de fi lm op voorhand te zien en kunnen hun refl ecties erop afstemmen.

Vanuit onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Destoop op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten: in een context met een breed aanbod van woonvormen en in het besef dat bepaalde cliënten te weinig geïncludeerd worden.

Home run voor zorg op maat.

Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider verbonden aan CAPRI, Univer-siteit Antwerpen.

‘Community mental health care’ voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is al een tijd aan een opmars bezig. Verschillende modellen (‘Assertive Community Treatment’, ‘FACT’, ‘Case management’) worden toegepast met het oog op herstel, sociale reïntegratie en afname van het aantal hospitalisaties. Bovendien is het aanbod van woonzorgvormen in Vlaanderen breed, gaande van PVT, initiatieven Beschut Wonen, 2a en 2b teams van de GGZ-netwerken, bemoeizorgteams, enz. Het is echter niet altijd duidelijk of en in welke mate het brede aanbod voor iedere patiënt noodzakelijk is en welke elementen effectief zijn. Sommige patiënten worden overmatig omringd door zorg, terwijl de patiënten met het laagste niveau van sociaal functioneren net het minst blijken geïncludeerd te worden.Op basis van onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Marianne Destoop met de deelnemers op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten.

Hermans belicht de verhouding tussen dakloosheid en geestelijke ge-zondheid, de oorzaken en triggers van dakloosheid, de wetenschappe-lijke evidentie voor een grondige aanpak en een noodzakelijke omslag in Vlaanderen.

De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend.

Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven).

In heel Europa neemt dak- en thuisloosheid toe. Personen met een psychische kwetsbaarheid zijn traditioneel één van de risicogroepen om thuisloos te worden. Toch kan dakloosheid niet alleen toegeschreven worden aan de psychische aandoening op zich, maar ook aan de manier waarop de zorg georganiseerd is en aan de mate waarin de verzorgingsstaat zorgt voor de meest kwetsbare groepen. Ook is dak- en thuisloosheid zeker geen louter stedelijke realiteit. Maar, dak- en thuisloosheid kent in landelijke gebieden andere, minder zichtbare vormen dan buiten slapen, zoals ook blijkt uit de Mehobel-studie die geleid werd door Koen Hermans.Er is heel wat wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken. Zo zijn ‘housing fi rst’, ‘critical time intervention’ en ‘aanklampende zorg’ drie specifi eke methodieken waarvan de effectiviteit wetenschappelijk is aangetoond. Ook in Vlaanderen groeit de populariteit van deze interventies. Tegelij-kertijd vereisen deze methodieken wel een uitgesproken aanpak waarmee de Vlaamse zorg niet altijd vertrouwd is. Die aanpak is preventief, woongericht - in plaats van zorggericht -, intersecto-raal en aanklampend.In deze lezing belicht Koen Hermans de relatie tussen dakloos-heid en geestelijke gezondheid, de oorzaken en triggers van dak-loosheid, de wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken en de omslag die nodig is om ook in Vlaanderen dit ten gronde door te voeren.

De synergie van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel kenmerken haast van nature de Gezinsverpleging.

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden.

Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interac-tionele Vormgeving (Educatieve Academie),

voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maat-schappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspa-tiënten.

OPZ Geel 2018 / 4 OPZ Geel 2018 / 32 / OPZ Geel 2018

Abstracts

In de sessie wordt eerst een voorstelling gegeven van dit project rond jongeren, dat door de Vlaamse overheid wordt gefi nancierd en waarvan de fi nanciering loopt via Beschut Wonen Kempen. Het is de bedoeling om de samenwerking van verschillende sectoren te bevorderen in functie van de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.In de keuzesessie wordt ruim de kans gegeven om samen na te denken over concrete casussen en situaties, en om uit te wisselen over ‘know how’ vanuit praktijkervaringen.

Hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? Hoe deze kwetsbare doelgroep bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen een antwoord te bieden.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld.

Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleeg-kundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team Netwerk GGZ Kempen.

Voor een beperkte groep mensen met een psychiatrische stoornis die sociaal huren, is maatschappelijke integratie een te hoog ideaal. Ze hebben een beperkt of geen sociaal netwerk, vereenzamen, veroorzaken soms overlast en lopen uiteindelijk het risico om dakloos te worden.Door een beperkt ziekte-inzicht of vanwege negatieve ervaringen met hulpverlening in het verleden, weigeren ze hulp en dreigen ze uit het zorgsysteem te geraken; dit, terwijl ze reeds in een problematische en precaire situatie verkeren.In deze keuzesessie gaat het over vragen als: hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? hoe is deze kwetsbare doelgroep te bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen hierop een antwoord te bieden en vinden stilaan een weg om structureel te worden ingebed in de gezondheidszorg.Eerst wordt info gegeven over het bemoeizorgtraject dat vanuit het CKB-team in het Netwerk GGZ Kempen ontwikkeld wordt. Vervolgens wordt een casus uitgediept aan de hand van enkele stellingen. In kleine groepen is er ruimte voor discussie en uitwisseling. Aan bod komen enkele kernwoorden die bemoeizorg typeren: een laagdrempelige ‘outreachende’ aanpak, het verleiden tot zorg en ‘netwerk-gestuurd toe leiden’ naar de juiste hulpverlening; dit alles onder het motto: bemoeizorg, overbodig of eerder een sociale noodzaak?

‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen in een bouwproject binnen de zorg.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat?

Jan Vanreusel, master toegepaste economie, fi nancieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder Osar architecten (Antwerpen).

Het OPZ Geel heeft een jarenlange samenwerking met architectenbureau Osar uitgebouwd. Bij elk project wordt de patiënt of bewoner centraal gesteld. Maar ook wederzijds vertrouwen en kruisbestuiving naar aannemer en onderaannemer toe zijn essentieel. Het is dan ook geen toeval dat er voor grote projecten al jarenlang volgens de principes van het bouwteam wordt gewerkt.Het is door de zorg en de cliënt als vertrekpunten te nemen voor een project, dat men komt tot de beste oplossingen. Ook in het recente project, de nieuwbouw van PVT Salto, die vanaf najaar 2018 in werffase zal gaan, is er ruime aandacht voor de toekomstige bewoner die ook rechtstreeks inspraak had in de plannen en inrichting van het gebouw. ‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn daarbij geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen voor een project.In deze keuzesessie willen we via een presentatie toelichten hoe we dit realiseren. De deelnemers krijgen ruim de kans om een inbreng te doen zowel tijdens de toelichting als in de vragen- en interactieronde die er op volgt.

Toewijding maakt mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat per definitie gedeeld wordt en nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Wonen als toewijding

Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofi e aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofi e en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen

(1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een fi losofi e van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

‘Ter wereld komen’ vraagt om een plek met een onthalende omgeving die aanvaardt dat we er bij horen, dat we er verankeren, maar ook dat we deelnemen aan een toekomst met anderen tussen vertrouwde dingen. Dit is een levensprogramma waaraan we ons niet kunnen onttrekken zolang wij die wereld en zijn omgeving accepteren.De participatie aan die wereld vertoont twee dimensies. Ten eerste: we zijn onderhevig aan die omgeving; dat is de passieve dimensie; vooral kenmerkend voor de aanvang van ons bestaan. Ten tweede: we zijn ook actieve participanten bij wat zich in de wereld afspeelt. In dit perspectief is toewijding kenmerkend voor het wonen. Toewijding maakt namelijk mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Niettegenstaande de lange geschiedenis en talloze artikelen en reportages in de binnen- en buitenlandse pers - maar mogelijk ook net daardoor - is de Geelse Gezinsverpleging onvoldoende in haar huidige vorm en vooral in haar actuele diversiteit gekend.Heel wat cliënten zochten en vonden in een Geels gezin een tweede thuis. Dat is vandaag nog steeds zo. Maar meer en meer vormt het verblijf bij een gastgezin voor mensen met een psychische kwetsbaarheid een tussenstap naar een andere woonvorm of een opstap naar een zelfstandig(er) leven. Pleeggezinnen vinden zingeving, gezelschap, ‘thuiswerk’ met een sociale component, in een kort- of langdurend, partieel of voltijds engagement. Een psychiatrisch team begeleidt, ondersteunt, zet soms ook een stap terug, laat het leven het leven zijn.Het bundelen van de krachten van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel zijn bijna van nature aanwezig in de Gezinsverpleging. Een pleeggezin blijkt een ‘kwartiermaker’ bij uitstek.Thema’s en emoties uit het alledaagse gezins- en familiaal leven zijn nooit ver weg: loyauteit, vergeven, altijd weer opnieuw beginnen, kansen geven, waarderen, besef en aanvaarden van mekaars onvolkomenheden, volhouden, vreugde, maar evengoed afscheid en verdriet, kwaadheid, kwetsbaarheid, verwijten maken, en teleurstelling ervaren.De Gezinsverpleging van vandaag in haar diversiteit beschrijven, is een haast onmogelijke opdracht.Aan de hand van de individuele verhalen van cliënten, pleeggezinnen en begeleiders in uitwisseling met de deelnemers doen we een poging om de actualiteit en diversiteit van de Gezinsverpleging op een levendige manier te belichten.

Hoe kan herstelondersteunend wonen in een PVT concreet vorm krijgen? dit kun je ‘beleven’.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie.

Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleeg-kundige PVT Salto 1, An Vangenechten, opvoe-der, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

‘Herstelondersteunend wonen’ is een term die beter de realiteit weergeeft van hoe we vandaag bewoners benaderen en met hen op weg gaan, dan de associaties die onze offi ciële benaming ‘Psychiatrisch Verzorgingstehuis’ vaak oproept.In deze workshop willen we jullie als deelnemers onderdompelen en laten ‘beleven’ hoe dit herstelondersteunend wonen concreet vorm krijgt in de verschillende aspecten van de werking van PVT Salto in onze beide afdelingen.Onze bewoners en medewerkers nemen jullie hier graag in mee.

De sessie focust op wonen vanuit een herstelgericht perspectief, concreet via het aandachtsgebied wonen in de SRH-methodiek.

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek.

An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezond-

heidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Na een inleidende presentatie over het thema ‘woonplezier’ vanuit de SRH-methodiek (Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen) krijgen de deelnemers de kans om er mee aan de slag te gaan, net zoals dat gebeurt bij bewoners van een PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).De deelnemers maken kennis met het thema wonen vanuit een herstelgericht perspectief en concreet via het aandachtsgebied wonen in het Persoonlijk Profi el van de SRH-methodiek. Ze krijgen de kans voor zichzelf ‘woonplezier’ te exploreren, vanuit de eigen situatie en het eigen levenstraject; en het om te zetten in een persoonlijk plan. Hierbij komen aan bod: je eigen verantwoordelijkheid, actie ondernemen, uit je comfortzone stappen, woonplezier in kleine dingen vinden, je eigen impact.Aan het einde van de sessie kan men ervaringen delen binnen de groep en krijgt men de kans informatie uit te wisselen met het oog op herstelgericht begeleiden.

In het project ‘Jongerenpad’ gaat het om het bevorderen van samen-werking tussen diverse sectoren met het oog op de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid.

Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider detache-ring CAW De Kempen, Veerle Hermans, ortho-pedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, kli-nisch psychologe detachering CGG De Mean-der.

Ken jij het ‘Jongerenpad’? In deze workshop staan we stil bij welke moeilijkheden jongeren - en hun hulpverleners - tegenkomen wanneer ze stappen zetten naar zelfstandigheid. De deelnemers worden in drie groepen ingedeeld. Elke groep gaat aan de slag met een casus. Je krijgt een specifi eke situatie voorgeschoteld zoals het jongerenteam deze ook kan tegenkomen.

Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, licentiaat in de rechten.

Deze toespraak biedt een globale introductie in de thematiek van de zorg voor het kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving.

Film interviews cliëntervaringen.

Bij aanvang van de studiedag wordt een fi lm getoond. Het betreft een montage van materiaal uit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen. De cliënten komen uit diverse zorgsettings van het Netwerk GGZ Kempen, zoals de Gezinsverpleging van OPZ Geel, PVT Salto 1 en 2 (Geel), PVT De Liereman (Oud-Turnhout) en Beschut Wonen Kempen. De bedoeling ervan is om de dag te starten met ervaringen uit de praktijk en vanuit de feedback van (ex-)cliënten. De plenaire sprekers krijgen de fi lm op voorhand te zien en kunnen hun refl ecties erop afstemmen.

Vanuit onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Destoop op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten: in een context met een breed aanbod van woonvormen en in het besef dat bepaalde cliënten te weinig geïncludeerd worden.

Home run voor zorg op maat.

Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider verbonden aan CAPRI, Univer-siteit Antwerpen.

‘Community mental health care’ voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is al een tijd aan een opmars bezig. Verschillende modellen (‘Assertive Community Treatment’, ‘FACT’, ‘Case management’) worden toegepast met het oog op herstel, sociale reïntegratie en afname van het aantal hospitalisaties. Bovendien is het aanbod van woonzorgvormen in Vlaanderen breed, gaande van PVT, initiatieven Beschut Wonen, 2a en 2b teams van de GGZ-netwerken, bemoeizorgteams, enz. Het is echter niet altijd duidelijk of en in welke mate het brede aanbod voor iedere patiënt noodzakelijk is en welke elementen effectief zijn. Sommige patiënten worden overmatig omringd door zorg, terwijl de patiënten met het laagste niveau van sociaal functioneren net het minst blijken geïncludeerd te worden.Op basis van onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Marianne Destoop met de deelnemers op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten.

Hermans belicht de verhouding tussen dakloosheid en geestelijke ge-zondheid, de oorzaken en triggers van dakloosheid, de wetenschappe-lijke evidentie voor een grondige aanpak en een noodzakelijke omslag in Vlaanderen.

De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend.

Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven).

In heel Europa neemt dak- en thuisloosheid toe. Personen met een psychische kwetsbaarheid zijn traditioneel één van de risicogroepen om thuisloos te worden. Toch kan dakloosheid niet alleen toegeschreven worden aan de psychische aandoening op zich, maar ook aan de manier waarop de zorg georganiseerd is en aan de mate waarin de verzorgingsstaat zorgt voor de meest kwetsbare groepen. Ook is dak- en thuisloosheid zeker geen louter stedelijke realiteit. Maar, dak- en thuisloosheid kent in landelijke gebieden andere, minder zichtbare vormen dan buiten slapen, zoals ook blijkt uit de Mehobel-studie die geleid werd door Koen Hermans.Er is heel wat wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken. Zo zijn ‘housing fi rst’, ‘critical time intervention’ en ‘aanklampende zorg’ drie specifi eke methodieken waarvan de effectiviteit wetenschappelijk is aangetoond. Ook in Vlaanderen groeit de populariteit van deze interventies. Tegelij-kertijd vereisen deze methodieken wel een uitgesproken aanpak waarmee de Vlaamse zorg niet altijd vertrouwd is. Die aanpak is preventief, woongericht - in plaats van zorggericht -, intersecto-raal en aanklampend.In deze lezing belicht Koen Hermans de relatie tussen dakloos-heid en geestelijke gezondheid, de oorzaken en triggers van dak-loosheid, de wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken en de omslag die nodig is om ook in Vlaanderen dit ten gronde door te voeren.

De synergie van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel kenmerken haast van nature de Gezinsverpleging.

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden.

Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interac-tionele Vormgeving (Educatieve Academie),

voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maat-schappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspa-tiënten.

OPZ Geel 2018 / 4 OPZ Geel 2018 / 32 / OPZ Geel 2018

Abstracts

VOOR WIE?

De studiedag staat open voor artsen, psychologen, therapeuten, pedagogen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, ervaringsdeskundigen, counselors, pastores en consulenten uit diverse religies en levensbeschouwingen en verder voor belangstellenden in brede zin.

Accreditering voor artsen is goedgekeurd (Psychiatrie, 6 CP).

WANNEER EN WAAR?

Donderdag 6 december 2018 van 8u45 tot 17u in CC De Werft te Geel.Cultuurcentrum de Werft, Werft 32, 2440 Geel.

Wegbeschrijving en liggingsplan op www.dewerft.beBereikbaarheid vanuit het station van Geel (te voet ongeveer 15 min. wandelen).

KOSTPRIJS?

Deelname aan de studiedag bedraagt € 60 inclusief broodjeslunch.Studenten in opleiding tot een zorgberoep betalen € 40.

INSCHRIJVEN EN BETALEN

Inschrijven via het online inschrijvingsformulier op de website (www.opzgeel.be). Uiterste inschrijvingsdatum is 29 november 2018.

Uw inschrijving wordt defi nitief bevestigd na ontvangst van het inschrijvingsformulier én het inschrijvingsgeld ter waarde van € 60 (€ 40 voor studenten in opleiding tot zorgberoep).

Betaling door overschrijving op rekeningnummer IBAN: BE27 3751 1174 3473 - BIC: BBRU BEBB (OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel) met vermelding van “Studiedag 6 december - naam deelnemer(s) - organisatie”.

Voor betalingen uit het buitenland: Swiftcode BBRU BEBB

CONTACTPERSONEN

Coördinatie en leiding:Walter Krikilion, dagvoorzitter, stafmedewerker Patiëntenzorg OPZ Geeltel. + 32 (0)14 57 93 18 e-mail: walter.krikilion@opzgeel.be

Informatie m.b.t. inschrijvingen:Sofi e Smeulderstel. + 32 (0)14 57 93 02 e-mail: sofi e.smeulders@opzgeel.be

8u45 Ontvangst en registratie

Plenaire lezingen

9u25 Verwelkoming en inleiding door Pieter Jans, administrateur-generaal OPZ Geel.

9u30 Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

9u45 Inleiding door dr. Walter Krikilion, dagvoorzitter, psychotherapeut en doctor in theologie, stafmedewerker patiëntenzorg, auteur van het boek “Geestelijke gezondheidszorg in het licht van zingeving en spiritualiteit” (Garant, 2012). Na de inleiding wordt een film getoond met een montage vanuit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen.

10u15 Home run voor zorg op maat. Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider

verbonden aan CAPRI, Universiteit Antwerpen.

11u Pauze

11u30 De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend. Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch

Onderzoek (KU Leuven).

12u30 Middaglunch

Keuzesessies

13u45 - 15u

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden. Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie

Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interactionele Vormgeving (Educatieve Academie), voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maatschappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspatiënten.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie. Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Vangenechten,

opvoeder, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek. An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De

Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezondheidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid. Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider

detachering CAW De Kempen, Veerle Hermans, orthopedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, klinisch psychologe detachering CGG De Meander.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld. Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleegkundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team

Netwerk GGZ Kempen.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat? Jan Vanreusel, master toegepaste economie, financieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder

Osar architecten (Antwerpen).

15u Pauze

15u30 Plenaire slotlezing: Wonen als toewijding Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofie aan het Hoger Archi-

tectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofie en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen (1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een filosofie van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

16u25 Afsluiting studiedag door dagvoorzitter Walter Krikilion.

16u30 Drink

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum GeelDokter Sanodreef 42440 Geel

Tel 014 - 57 91 11Fax 014 - 58 04 48

E-mail: info@opzgeel.bewww.opzgeel.be

HERFST 2018

Praktische informatieCOLOFON

OPZ Geel 2018 / 15 / OPZ Geel 2018 6 / OPZ Geel 2018

Programma: Zorg voor wonen

Driemaandelijks tijdschrift: juli-augustus-september 2018Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P608070

OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel

Redactieleden

Walter Krikilion (stafmedewerker

Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (directeur

divisie Ouderen en verpleegkundig directeur),

Mieke Celen (psychiater),

Els Keuleers (psychologe),

Anita Van Den Plas (directeur divisie

Volwassenen), Julienne Aerts (ombudsvrouw),

Johan Claeys (communicatieadviseur)

EindredactieJohan Claeys

Bladmanagement en productiebegeleidingMarina Nys, Hilde Daniels

RedactieadresBijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar:

Redactiesecretariaat PassanoCommunicatiedienstDokter Sanodreef 4 – 2440 GeelTelefoon: 014 - 57 91 98E-mail: johan.claeys@opzgeel.be

Verantwoordelijke uitgever:Pieter JansDokter Sanodreef 4 - 2440 Geel

Editoriaal

Het OPZ Geel wijdt op 6 december 2018 de veertiende jaarlijkse studiedag aan ‘zorg voor wonen’. Deze titel kan meerdere betekenissen hebben. Zo liggen er ook een oproep en een appel in vervat, namelijk ‘zorg ervoor’. Verder houdt de titel bijvoorbeeld in: wonen en woonvormen in en vanuit de sectoren zorg en welzijn, zorgzaam omgaan met dit aspect in een behandel- en een reïntegratie-traject, begeleiden van cliënten op weg naar begeleid en/of zelfstandig wonen, zorgen voor het wonen van psychisch kwetsbare mensen in een gewone buurt of wijk, zorgen voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen.

In de plenaire sessies komen aan bod: een toespraak van Vlaams minister Jo Vandeurzen met een globale introductie in de thematiek vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving, een fi lm met cliëntervaringen in diverse woon-vormen (Gezinsverpleging, PVT, Beschut Wonen), zorg op maat voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (Marianne Destoop, psychiater), de strijd tegen dak- en thuisloosheid bij mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit een preventieve, woongerichte, intersec-torale en aanklampende aanpak (Koen Hermans, socioloog), en wonen als toewij-ding en het cultiveren van een herbergzaam

bestaan (Jacques De Visscher, moraalwe-tenschapper en binnenhuisarchitect). In de keuzesessies komen aan bod: de Geelse Gezinsverpleging vandaag als een diversi-teit van mogelijkheden, impressies van her-stelondersteunend wonen in PVT Salto, je eigen woonplezier vergroten vanuit een her-stelgericht perspectief (PVT De Liereman), het ‘Jongerenpad’ op weg naar zelfstandig-heid, bemoeizorg als antwoord bij uithuis-zetting en als sociale noodzaak, zorginfra-structuur vanuit perspectieven als ‘warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ en met inspraak van de bewoners.

Graag bevelen we onze studiedag aan: aan wie actief is in de GGZ, de gezondheidszorg, de hulpverlening en het welzijnswerk, en aan wie vanuit een brede interesse voor kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid wilt meedenken.

Tom GeuensHoofdgeneesheer

Walter KrikilionStafmedewerker

patiëntenzorg

PASSANONieuwsbrief voor professionele partners

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

VLAANDEREN.be

Zorg voor wonen

UITNODIGING

Veertiende jaarlijkse Studiedag OPZ Geel donderdag 6 december 2018

Cultuurcentrum de Werft Geel

ZORG VOOR

WONEN

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Kunstwerk: Alain Elsen - Kunsthuis Yellow Art

VOOR WIE?

De studiedag staat open voor artsen, psychologen, therapeuten, pedagogen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, ervaringsdeskundigen, counselors, pastores en consulenten uit diverse religies en levensbeschouwingen en verder voor belangstellenden in brede zin.

Accreditering voor artsen is goedgekeurd (Psychiatrie, 6 CP).

WANNEER EN WAAR?

Donderdag 6 december 2018 van 8u45 tot 17u in CC De Werft te Geel.Cultuurcentrum de Werft, Werft 32, 2440 Geel.

Wegbeschrijving en liggingsplan op www.dewerft.beBereikbaarheid vanuit het station van Geel (te voet ongeveer 15 min. wandelen).

KOSTPRIJS?

Deelname aan de studiedag bedraagt € 60 inclusief broodjeslunch.Studenten in opleiding tot een zorgberoep betalen € 40.

INSCHRIJVEN EN BETALEN

Inschrijven via het online inschrijvingsformulier op de website (www.opzgeel.be). Uiterste inschrijvingsdatum is 29 november 2018.

Uw inschrijving wordt defi nitief bevestigd na ontvangst van het inschrijvingsformulier én het inschrijvingsgeld ter waarde van € 60 (€ 40 voor studenten in opleiding tot zorgberoep).

Betaling door overschrijving op rekeningnummer IBAN: BE27 3751 1174 3473 - BIC: BBRU BEBB (OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel) met vermelding van “Studiedag 6 december - naam deelnemer(s) - organisatie”.

Voor betalingen uit het buitenland: Swiftcode BBRU BEBB

CONTACTPERSONEN

Coördinatie en leiding:Walter Krikilion, dagvoorzitter, stafmedewerker Patiëntenzorg OPZ Geeltel. + 32 (0)14 57 93 18 e-mail: walter.krikilion@opzgeel.be

Informatie m.b.t. inschrijvingen:Sofi e Smeulderstel. + 32 (0)14 57 93 02 e-mail: sofi e.smeulders@opzgeel.be

8u45 Ontvangst en registratie

Plenaire lezingen

9u25 Verwelkoming en inleiding door Pieter Jans, administrateur-generaal OPZ Geel.

9u30 Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

9u45 Inleiding door dr. Walter Krikilion, dagvoorzitter, psychotherapeut en doctor in theologie, stafmedewerker patiëntenzorg, auteur van het boek “Geestelijke gezondheidszorg in het licht van zingeving en spiritualiteit” (Garant, 2012). Na de inleiding wordt een film getoond met een montage vanuit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen.

10u15 Home run voor zorg op maat. Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider

verbonden aan CAPRI, Universiteit Antwerpen.

11u Pauze

11u30 De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend. Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch

Onderzoek (KU Leuven).

12u30 Middaglunch

Keuzesessies

13u45 - 15u

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden. Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie

Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interactionele Vormgeving (Educatieve Academie), voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maatschappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspatiënten.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie. Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Vangenechten,

opvoeder, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek. An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De

Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezondheidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid. Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider

detachering CAW De Kempen, Veerle Hermans, orthopedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, klinisch psychologe detachering CGG De Meander.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld. Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleegkundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team

Netwerk GGZ Kempen.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat? Jan Vanreusel, master toegepaste economie, financieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder

Osar architecten (Antwerpen).

15u Pauze

15u30 Plenaire slotlezing: Wonen als toewijding Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofie aan het Hoger Archi-

tectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofie en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen (1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een filosofie van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

16u25 Afsluiting studiedag door dagvoorzitter Walter Krikilion.

16u30 Drink

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum GeelDokter Sanodreef 42440 Geel

Tel 014 - 57 91 11Fax 014 - 58 04 48

E-mail: info@opzgeel.bewww.opzgeel.be

HERFST 2018

Praktische informatieCOLOFON

OPZ Geel 2018 / 15 / OPZ Geel 2018 6 / OPZ Geel 2018

Programma: Zorg voor wonen

Driemaandelijks tijdschrift: juli-augustus-september 2018Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P608070

OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel

Redactieleden

Walter Krikilion (stafmedewerker

Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (directeur

divisie Ouderen en verpleegkundig directeur),

Mieke Celen (psychiater),

Els Keuleers (psychologe),

Anita Van Den Plas (directeur divisie

Volwassenen), Julienne Aerts (ombudsvrouw),

Johan Claeys (communicatieadviseur)

EindredactieJohan Claeys

Bladmanagement en productiebegeleidingMarina Nys, Hilde Daniels

RedactieadresBijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar:

Redactiesecretariaat PassanoCommunicatiedienstDokter Sanodreef 4 – 2440 GeelTelefoon: 014 - 57 91 98E-mail: johan.claeys@opzgeel.be

Verantwoordelijke uitgever:Pieter JansDokter Sanodreef 4 - 2440 Geel

Editoriaal

Het OPZ Geel wijdt op 6 december 2018 de veertiende jaarlijkse studiedag aan ‘zorg voor wonen’. Deze titel kan meerdere betekenissen hebben. Zo liggen er ook een oproep en een appel in vervat, namelijk ‘zorg ervoor’. Verder houdt de titel bijvoorbeeld in: wonen en woonvormen in en vanuit de sectoren zorg en welzijn, zorgzaam omgaan met dit aspect in een behandel- en een reïntegratie-traject, begeleiden van cliënten op weg naar begeleid en/of zelfstandig wonen, zorgen voor het wonen van psychisch kwetsbare mensen in een gewone buurt of wijk, zorgen voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen.

In de plenaire sessies komen aan bod: een toespraak van Vlaams minister Jo Vandeurzen met een globale introductie in de thematiek vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving, een fi lm met cliëntervaringen in diverse woon-vormen (Gezinsverpleging, PVT, Beschut Wonen), zorg op maat voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (Marianne Destoop, psychiater), de strijd tegen dak- en thuisloosheid bij mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit een preventieve, woongerichte, intersec-torale en aanklampende aanpak (Koen Hermans, socioloog), en wonen als toewij-ding en het cultiveren van een herbergzaam

bestaan (Jacques De Visscher, moraalwe-tenschapper en binnenhuisarchitect). In de keuzesessies komen aan bod: de Geelse Gezinsverpleging vandaag als een diversi-teit van mogelijkheden, impressies van her-stelondersteunend wonen in PVT Salto, je eigen woonplezier vergroten vanuit een her-stelgericht perspectief (PVT De Liereman), het ‘Jongerenpad’ op weg naar zelfstandig-heid, bemoeizorg als antwoord bij uithuis-zetting en als sociale noodzaak, zorginfra-structuur vanuit perspectieven als ‘warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ en met inspraak van de bewoners.

Graag bevelen we onze studiedag aan: aan wie actief is in de GGZ, de gezondheidszorg, de hulpverlening en het welzijnswerk, en aan wie vanuit een brede interesse voor kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid wilt meedenken.

Tom GeuensHoofdgeneesheer

Walter KrikilionStafmedewerker

patiëntenzorg

PASSANONieuwsbrief voor professionele partners

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

VLAANDEREN.be

Zorg voor wonen

UITNODIGING

Veertiende jaarlijkse Studiedag OPZ Geel donderdag 6 december 2018

Cultuurcentrum de Werft Geel

ZORG VOOR

WONEN

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Kunstwerk: Alain Elsen - Kunsthuis Yellow Art

VOOR WIE?

De studiedag staat open voor artsen, psychologen, therapeuten, pedagogen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, ervaringsdeskundigen, counselors, pastores en consulenten uit diverse religies en levensbeschouwingen en verder voor belangstellenden in brede zin.

Accreditering voor artsen is goedgekeurd (Psychiatrie, 6 CP).

WANNEER EN WAAR?

Donderdag 6 december 2018 van 8u45 tot 17u in CC De Werft te Geel.Cultuurcentrum de Werft, Werft 32, 2440 Geel.

Wegbeschrijving en liggingsplan op www.dewerft.beBereikbaarheid vanuit het station van Geel (te voet ongeveer 15 min. wandelen).

KOSTPRIJS?

Deelname aan de studiedag bedraagt € 60 inclusief broodjeslunch.Studenten in opleiding tot een zorgberoep betalen € 40.

INSCHRIJVEN EN BETALEN

Inschrijven via het online inschrijvingsformulier op de website (www.opzgeel.be). Uiterste inschrijvingsdatum is 29 november 2018.

Uw inschrijving wordt defi nitief bevestigd na ontvangst van het inschrijvingsformulier én het inschrijvingsgeld ter waarde van € 60 (€ 40 voor studenten in opleiding tot zorgberoep).

Betaling door overschrijving op rekeningnummer IBAN: BE27 3751 1174 3473 - BIC: BBRU BEBB (OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel) met vermelding van “Studiedag 6 december - naam deelnemer(s) - organisatie”.

Voor betalingen uit het buitenland: Swiftcode BBRU BEBB

CONTACTPERSONEN

Coördinatie en leiding:Walter Krikilion, dagvoorzitter, stafmedewerker Patiëntenzorg OPZ Geeltel. + 32 (0)14 57 93 18 e-mail: walter.krikilion@opzgeel.be

Informatie m.b.t. inschrijvingen:Sofi e Smeulderstel. + 32 (0)14 57 93 02 e-mail: sofi e.smeulders@opzgeel.be

8u45 Ontvangst en registratie

Plenaire lezingen

9u25 Verwelkoming en inleiding door Pieter Jans, administrateur-generaal OPZ Geel.

9u30 Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

9u45 Inleiding door dr. Walter Krikilion, dagvoorzitter, psychotherapeut en doctor in theologie, stafmedewerker patiëntenzorg, auteur van het boek “Geestelijke gezondheidszorg in het licht van zingeving en spiritualiteit” (Garant, 2012). Na de inleiding wordt een film getoond met een montage vanuit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen.

10u15 Home run voor zorg op maat. Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider

verbonden aan CAPRI, Universiteit Antwerpen.

11u Pauze

11u30 De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend. Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch

Onderzoek (KU Leuven).

12u30 Middaglunch

Keuzesessies

13u45 - 15u

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden. Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie

Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interactionele Vormgeving (Educatieve Academie), voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maatschappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspatiënten.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie. Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Vangenechten,

opvoeder, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek. An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De

Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezondheidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid. Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider

detachering CAW De Kempen, Veerle Hermans, orthopedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, klinisch psychologe detachering CGG De Meander.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld. Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleegkundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team

Netwerk GGZ Kempen.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat? Jan Vanreusel, master toegepaste economie, financieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder

Osar architecten (Antwerpen).

15u Pauze

15u30 Plenaire slotlezing: Wonen als toewijding Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofie aan het Hoger Archi-

tectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofie en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen (1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een filosofie van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

16u25 Afsluiting studiedag door dagvoorzitter Walter Krikilion.

16u30 Drink

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum GeelDokter Sanodreef 42440 Geel

Tel 014 - 57 91 11Fax 014 - 58 04 48

E-mail: info@opzgeel.bewww.opzgeel.be

HERFST 2018

Praktische informatieCOLOFON

OPZ Geel 2018 / 15 / OPZ Geel 2018 6 / OPZ Geel 2018

Programma: Zorg voor wonen

Driemaandelijks tijdschrift: juli-augustus-september 2018Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P608070

OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel

Redactieleden

Walter Krikilion (stafmedewerker

Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (directeur

divisie Ouderen en verpleegkundig directeur),

Mieke Celen (psychiater),

Els Keuleers (psychologe),

Anita Van Den Plas (directeur divisie

Volwassenen), Julienne Aerts (ombudsvrouw),

Johan Claeys (communicatieadviseur)

EindredactieJohan Claeys

Bladmanagement en productiebegeleidingMarina Nys, Hilde Daniels

RedactieadresBijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar:

Redactiesecretariaat PassanoCommunicatiedienstDokter Sanodreef 4 – 2440 GeelTelefoon: 014 - 57 91 98E-mail: johan.claeys@opzgeel.be

Verantwoordelijke uitgever:Pieter JansDokter Sanodreef 4 - 2440 Geel

Editoriaal

Het OPZ Geel wijdt op 6 december 2018 de veertiende jaarlijkse studiedag aan ‘zorg voor wonen’. Deze titel kan meerdere betekenissen hebben. Zo liggen er ook een oproep en een appel in vervat, namelijk ‘zorg ervoor’. Verder houdt de titel bijvoorbeeld in: wonen en woonvormen in en vanuit de sectoren zorg en welzijn, zorgzaam omgaan met dit aspect in een behandel- en een reïntegratie-traject, begeleiden van cliënten op weg naar begeleid en/of zelfstandig wonen, zorgen voor het wonen van psychisch kwetsbare mensen in een gewone buurt of wijk, zorgen voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen.

In de plenaire sessies komen aan bod: een toespraak van Vlaams minister Jo Vandeurzen met een globale introductie in de thematiek vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving, een fi lm met cliëntervaringen in diverse woon-vormen (Gezinsverpleging, PVT, Beschut Wonen), zorg op maat voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (Marianne Destoop, psychiater), de strijd tegen dak- en thuisloosheid bij mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit een preventieve, woongerichte, intersec-torale en aanklampende aanpak (Koen Hermans, socioloog), en wonen als toewij-ding en het cultiveren van een herbergzaam

bestaan (Jacques De Visscher, moraalwe-tenschapper en binnenhuisarchitect). In de keuzesessies komen aan bod: de Geelse Gezinsverpleging vandaag als een diversi-teit van mogelijkheden, impressies van her-stelondersteunend wonen in PVT Salto, je eigen woonplezier vergroten vanuit een her-stelgericht perspectief (PVT De Liereman), het ‘Jongerenpad’ op weg naar zelfstandig-heid, bemoeizorg als antwoord bij uithuis-zetting en als sociale noodzaak, zorginfra-structuur vanuit perspectieven als ‘warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ en met inspraak van de bewoners.

Graag bevelen we onze studiedag aan: aan wie actief is in de GGZ, de gezondheidszorg, de hulpverlening en het welzijnswerk, en aan wie vanuit een brede interesse voor kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid wilt meedenken.

Tom GeuensHoofdgeneesheer

Walter KrikilionStafmedewerker

patiëntenzorg

PASSANONieuwsbrief voor professionele partners

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

VLAANDEREN.be

Zorg voor wonen

UITNODIGING

Veertiende jaarlijkse Studiedag OPZ Geel donderdag 6 december 2018

Cultuurcentrum de Werft Geel

ZORG VOOR

WONEN

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum

Kunstwerk: Alain Elsen - Kunsthuis Yellow Art

In de sessie wordt eerst een voorstelling gegeven van dit project rond jongeren, dat door de Vlaamse overheid wordt gefi nancierd en waarvan de fi nanciering loopt via Beschut Wonen Kempen. Het is de bedoeling om de samenwerking van verschillende sectoren te bevorderen in functie van de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.In de keuzesessie wordt ruim de kans gegeven om samen na te denken over concrete casussen en situaties, en om uit te wisselen over ‘know how’ vanuit praktijkervaringen.

Hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? Hoe deze kwetsbare doelgroep bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen een antwoord te bieden.

Sessie 5: Kan bemoeizorg een antwoord bieden wanneer uithuiszetting dreigt? De rekbaarheid van de hulpverlening op de proef gesteld.

Heidi Vandebroeck, gegradueerd verpleeg-kundige Netwerk GGZ Kempen, en Evy Willemsen, gegradueerd verpleegkundige CKB–team Netwerk GGZ Kempen.

Voor een beperkte groep mensen met een psychiatrische stoornis die sociaal huren, is maatschappelijke integratie een te hoog ideaal. Ze hebben een beperkt of geen sociaal netwerk, vereenzamen, veroorzaken soms overlast en lopen uiteindelijk het risico om dakloos te worden.Door een beperkt ziekte-inzicht of vanwege negatieve ervaringen met hulpverlening in het verleden, weigeren ze hulp en dreigen ze uit het zorgsysteem te geraken; dit, terwijl ze reeds in een problematische en precaire situatie verkeren.In deze keuzesessie gaat het over vragen als: hoe pak je het aan wanneer mensen alle hulp afhouden? hoe is deze kwetsbare doelgroep te bereiken? Bemoeizorgprojecten proberen hierop een antwoord te bieden en vinden stilaan een weg om structureel te worden ingebed in de gezondheidszorg.Eerst wordt info gegeven over het bemoeizorgtraject dat vanuit het CKB-team in het Netwerk GGZ Kempen ontwikkeld wordt. Vervolgens wordt een casus uitgediept aan de hand van enkele stellingen. In kleine groepen is er ruimte voor discussie en uitwisseling. Aan bod komen enkele kernwoorden die bemoeizorg typeren: een laagdrempelige ‘outreachende’ aanpak, het verleiden tot zorg en ‘netwerk-gestuurd toe leiden’ naar de juiste hulpverlening; dit alles onder het motto: bemoeizorg, overbodig of eerder een sociale noodzaak?

‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen in een bouwproject binnen de zorg.

Sessie 6: Zorginfrastructuur: warm, duurzaam, circulair, betaalbaar – hoe doe je dat?

Jan Vanreusel, master toegepaste economie, fi nancieel en technisch directeur OPZ Geel, en Michiel Verhaegen, architect en zaakvoerder Osar architecten (Antwerpen).

Het OPZ Geel heeft een jarenlange samenwerking met architectenbureau Osar uitgebouwd. Bij elk project wordt de patiënt of bewoner centraal gesteld. Maar ook wederzijds vertrouwen en kruisbestuiving naar aannemer en onderaannemer toe zijn essentieel. Het is dan ook geen toeval dat er voor grote projecten al jarenlang volgens de principes van het bouwteam wordt gewerkt.Het is door de zorg en de cliënt als vertrekpunten te nemen voor een project, dat men komt tot de beste oplossingen. Ook in het recente project, de nieuwbouw van PVT Salto, die vanaf najaar 2018 in werffase zal gaan, is er ruime aandacht voor de toekomstige bewoner die ook rechtstreeks inspraak had in de plannen en inrichting van het gebouw. ‘Warm’, ‘duurzaam’, ‘circulair’ en ‘betaalbaar’ zijn daarbij geen dure marketing-woorden, maar reële doestellingen voor een project.In deze keuzesessie willen we via een presentatie toelichten hoe we dit realiseren. De deelnemers krijgen ruim de kans om een inbreng te doen zowel tijdens de toelichting als in de vragen- en interactieronde die er op volgt.

Toewijding maakt mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat per definitie gedeeld wordt en nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Wonen als toewijding

Prof. dr. Jacques De Visscher, moraalwetenschapper (Universiteit Gent), binnenhuisarchitect, hoogleraar Filosofi e aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas te Gent (tot 2005), en bijzonder hoogleraar Filosofi e en literatuur aan de Radboud Universiteit te Nijmegen

(1998-2008). Zijn meest recente boekpublicaties zijn: ‘Toewijding’ (Nijmegen: Valkhof, 2011) en ‘Figuren van de gastvrijheid: naar een fi losofi e van de concrete herbergzaamheid’ (Utrecht: Klement, 2017).

‘Ter wereld komen’ vraagt om een plek met een onthalende omgeving die aanvaardt dat we er bij horen, dat we er verankeren, maar ook dat we deelnemen aan een toekomst met anderen tussen vertrouwde dingen. Dit is een levensprogramma waaraan we ons niet kunnen onttrekken zolang wij die wereld en zijn omgeving accepteren.De participatie aan die wereld vertoont twee dimensies. Ten eerste: we zijn onderhevig aan die omgeving; dat is de passieve dimensie; vooral kenmerkend voor de aanvang van ons bestaan. Ten tweede: we zijn ook actieve participanten bij wat zich in de wereld afspeelt. In dit perspectief is toewijding kenmerkend voor het wonen. Toewijding maakt namelijk mogelijk dat we een herbergzaam bestaan cultiveren, dat nooit een bestaan is van of voor ons alleen.

Niettegenstaande de lange geschiedenis en talloze artikelen en reportages in de binnen- en buitenlandse pers - maar mogelijk ook net daardoor - is de Geelse Gezinsverpleging onvoldoende in haar huidige vorm en vooral in haar actuele diversiteit gekend.Heel wat cliënten zochten en vonden in een Geels gezin een tweede thuis. Dat is vandaag nog steeds zo. Maar meer en meer vormt het verblijf bij een gastgezin voor mensen met een psychische kwetsbaarheid een tussenstap naar een andere woonvorm of een opstap naar een zelfstandig(er) leven. Pleeggezinnen vinden zingeving, gezelschap, ‘thuiswerk’ met een sociale component, in een kort- of langdurend, partieel of voltijds engagement. Een psychiatrisch team begeleidt, ondersteunt, zet soms ook een stap terug, laat het leven het leven zijn.Het bundelen van de krachten van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel zijn bijna van nature aanwezig in de Gezinsverpleging. Een pleeggezin blijkt een ‘kwartiermaker’ bij uitstek.Thema’s en emoties uit het alledaagse gezins- en familiaal leven zijn nooit ver weg: loyauteit, vergeven, altijd weer opnieuw beginnen, kansen geven, waarderen, besef en aanvaarden van mekaars onvolkomenheden, volhouden, vreugde, maar evengoed afscheid en verdriet, kwaadheid, kwetsbaarheid, verwijten maken, en teleurstelling ervaren.De Gezinsverpleging van vandaag in haar diversiteit beschrijven, is een haast onmogelijke opdracht.Aan de hand van de individuele verhalen van cliënten, pleeggezinnen en begeleiders in uitwisseling met de deelnemers doen we een poging om de actualiteit en diversiteit van de Gezinsverpleging op een levendige manier te belichten.

Hoe kan herstelondersteunend wonen in een PVT concreet vorm krijgen? dit kun je ‘beleven’.

Sessie 2: Herstelondersteunend wonen in PVT Salto: een impressie.

Sabine Veltjen, gebrevetteerd verpleegkundige PVT Salto 1, An Broos, gegradueerd verpleeg-kundige PVT Salto 1, An Vangenechten, opvoe-der, begeleider PVT Salto 2, en Yentl Hermans, psychologe PVT Salto, met medewerking van bewoners en andere teamleden van PVT Salto (Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salto, Geel).

‘Herstelondersteunend wonen’ is een term die beter de realiteit weergeeft van hoe we vandaag bewoners benaderen en met hen op weg gaan, dan de associaties die onze offi ciële benaming ‘Psychiatrisch Verzorgingstehuis’ vaak oproept.In deze workshop willen we jullie als deelnemers onderdompelen en laten ‘beleven’ hoe dit herstelondersteunend wonen concreet vorm krijgt in de verschillende aspecten van de werking van PVT Salto in onze beide afdelingen.Onze bewoners en medewerkers nemen jullie hier graag in mee.

De sessie focust op wonen vanuit een herstelgericht perspectief, concreet via het aandachtsgebied wonen in de SRH-methodiek.

Sessie 3: Je eigen woonplezier vergroten: maak je persoonlijk plan vanuit de SRH-methodiek.

An Peeters, licentiaat in de psychologische en pedagogische wetenschappen, psycholoog en zorginhoudelijk coördinator in PVT De Liereman, en Joke Wens, bachelor in de verpleegkunde optie geestelijke gezond-

heidszorg, coördinator wooneenheid de Lier in PVT De Liereman (Oud-Turnhout; zorggroep Multiversum).

Na een inleidende presentatie over het thema ‘woonplezier’ vanuit de SRH-methodiek (Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen) krijgen de deelnemers de kans om er mee aan de slag te gaan, net zoals dat gebeurt bij bewoners van een PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).De deelnemers maken kennis met het thema wonen vanuit een herstelgericht perspectief en concreet via het aandachtsgebied wonen in het Persoonlijk Profi el van de SRH-methodiek. Ze krijgen de kans voor zichzelf ‘woonplezier’ te exploreren, vanuit de eigen situatie en het eigen levenstraject; en het om te zetten in een persoonlijk plan. Hierbij komen aan bod: je eigen verantwoordelijkheid, actie ondernemen, uit je comfortzone stappen, woonplezier in kleine dingen vinden, je eigen impact.Aan het einde van de sessie kan men ervaringen delen binnen de groep en krijgt men de kans informatie uit te wisselen met het oog op herstelgericht begeleiden.

In het project ‘Jongerenpad’ gaat het om het bevorderen van samen-werking tussen diverse sectoren met het oog op de meest haalbare vorm van zelfstandigheid bij jongeren.

Sessie 4: ‘Jongerenpad’: samen op weg naar zelfstandigheid.

Katrien Mulders, klinisch psychologe Beschut Wonen Kempen Project jongeren, An Mertens, orthopedagoge, jongerenbegeleider detache-ring CAW De Kempen, Veerle Hermans, ortho-pedagoge, jongerenbegeleider detachering De Waaiburg, organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg in Geel, en Lesley Schraepen, kli-nisch psychologe detachering CGG De Mean-der.

Ken jij het ‘Jongerenpad’? In deze workshop staan we stil bij welke moeilijkheden jongeren - en hun hulpverleners - tegenkomen wanneer ze stappen zetten naar zelfstandigheid. De deelnemers worden in drie groepen ingedeeld. Elke groep gaat aan de slag met een casus. Je krijgt een specifi eke situatie voorgeschoteld zoals het jongerenteam deze ook kan tegenkomen.

Toespraak door Vlaams minister Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, licentiaat in de rechten.

Deze toespraak biedt een globale introductie in de thematiek van de zorg voor het kwaliteitsvol wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid vanuit het beleidsniveau en het perspectief van de samenleving.

Film interviews cliëntervaringen.

Bij aanvang van de studiedag wordt een fi lm getoond. Het betreft een montage van materiaal uit interviews met (ex-)cliënten over hun woonervaringen. De cliënten komen uit diverse zorgsettings van het Netwerk GGZ Kempen, zoals de Gezinsverpleging van OPZ Geel, PVT Salto 1 en 2 (Geel), PVT De Liereman (Oud-Turnhout) en Beschut Wonen Kempen. De bedoeling ervan is om de dag te starten met ervaringen uit de praktijk en vanuit de feedback van (ex-)cliënten. De plenaire sprekers krijgen de fi lm op voorhand te zien en kunnen hun refl ecties erop afstemmen.

Vanuit onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Destoop op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten: in een context met een breed aanbod van woonvormen en in het besef dat bepaalde cliënten te weinig geïncludeerd worden.

Home run voor zorg op maat.

Dr. Marianne Destoop, psychiater, beleidsarts cluster dubbeldiagnose/verslaving in Multiversum te Boechout en onderzoeker/opleider verbonden aan CAPRI, Univer-siteit Antwerpen.

‘Community mental health care’ voor patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is al een tijd aan een opmars bezig. Verschillende modellen (‘Assertive Community Treatment’, ‘FACT’, ‘Case management’) worden toegepast met het oog op herstel, sociale reïntegratie en afname van het aantal hospitalisaties. Bovendien is het aanbod van woonzorgvormen in Vlaanderen breed, gaande van PVT, initiatieven Beschut Wonen, 2a en 2b teams van de GGZ-netwerken, bemoeizorgteams, enz. Het is echter niet altijd duidelijk of en in welke mate het brede aanbod voor iedere patiënt noodzakelijk is en welke elementen effectief zijn. Sommige patiënten worden overmatig omringd door zorg, terwijl de patiënten met het laagste niveau van sociaal functioneren net het minst blijken geïncludeerd te worden.Op basis van onderzoeksgegevens en praktijkvoorbeelden gaat Marianne Destoop met de deelnemers op zoek naar zorg op maat voor EPA-patiënten.

Hermans belicht de verhouding tussen dakloosheid en geestelijke ge-zondheid, de oorzaken en triggers van dakloosheid, de wetenschappe-lijke evidentie voor een grondige aanpak en een noodzakelijke omslag in Vlaanderen.

De strijd tegen dak- en thuisloosheid: preventief, woongericht, intersectoraal en aanklampend.

Prof. dr. Koen Hermans, socioloog, LUCAS-Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (KU Leuven) en Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven).

In heel Europa neemt dak- en thuisloosheid toe. Personen met een psychische kwetsbaarheid zijn traditioneel één van de risicogroepen om thuisloos te worden. Toch kan dakloosheid niet alleen toegeschreven worden aan de psychische aandoening op zich, maar ook aan de manier waarop de zorg georganiseerd is en aan de mate waarin de verzorgingsstaat zorgt voor de meest kwetsbare groepen. Ook is dak- en thuisloosheid zeker geen louter stedelijke realiteit. Maar, dak- en thuisloosheid kent in landelijke gebieden andere, minder zichtbare vormen dan buiten slapen, zoals ook blijkt uit de Mehobel-studie die geleid werd door Koen Hermans.Er is heel wat wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken. Zo zijn ‘housing fi rst’, ‘critical time intervention’ en ‘aanklampende zorg’ drie specifi eke methodieken waarvan de effectiviteit wetenschappelijk is aangetoond. Ook in Vlaanderen groeit de populariteit van deze interventies. Tegelij-kertijd vereisen deze methodieken wel een uitgesproken aanpak waarmee de Vlaamse zorg niet altijd vertrouwd is. Die aanpak is preventief, woongericht - in plaats van zorggericht -, intersecto-raal en aanklampend.In deze lezing belicht Koen Hermans de relatie tussen dakloos-heid en geestelijke gezondheid, de oorzaken en triggers van dak-loosheid, de wetenschappelijke evidentie om dak- en thuisloos-heid ten gronde aan te pakken en de omslag die nodig is om ook in Vlaanderen dit ten gronde door te voeren.

De synergie van cliënten, pleeggezinnen, context, lokale gemeenschap en psychiatrisch team maakt het verschil. Essentiële elementen van herstel kenmerken haast van nature de Gezinsverpleging.

Sessie 1: De Geelse Gezinsverpleging vandaag: een diversiteit van mogelijkheden.

Greet Vandeperre, maatschappelijk werker, gewezen hoofdinspecteur met specialisatie maatschappelijk werk bij de lokale politie Geel-Laakdal-Meerhout, therapeut Interac-tionele Vormgeving (Educatieve Academie),

voorzitter Gezinsverplegingsraad, en Michelle Lambrechts, maat-schappelijk werker, casemanager Mobiel Team Gezinsverpleging OPZ Geel, in samenwerking met pleeggezinnen en gezinsverplegingspa-tiënten.

OPZ Geel 2018 / 4 OPZ Geel 2018 / 32 / OPZ Geel 2018

Abstracts