1 / 3 F:\STAGEENINHUUR\Stage\Stageverslag\Finish task\Uitstraling RWZI memo\20121212 Advies muren RWZI.doc

Memo Aan: Kopie aan: Pieter Hoogeveen BBZ Pieter Jelle Damsté P&G

Van: Afdeling Doorkiesnummer: Datum: Rob van Hoogen Tom Pikkemaat Johan Voskamp Robbert Blijleven

Communicatie BBW PTO P&G

12 december 2012

Onderwerp: Bijlagen: Uitstraling Rioolwaterzuivering Hengelo

Inleiding Waterschap Regge en Dinkel voert op dit moment project Waterberging Westermaat uit. In dit project wordt het waterbergingsgebied gelegen tussen de rioolwaterzuivering Hengelo en de spoorbaan verbeterd. In dit verrommelde gebied krijgt de Berflobeek meer ruimte voor water en natuur. De grond die bij de werkzaamheden vrijkomt wordt gebruikt om naast de rioolwaterzuivering Hengelo een uitzichtheuvel te creëren. Op deze uitzichtheuvel van 12 meter hoog komt een informatietafel waarop informatie te vinden is over het waterbergingsgebied (watersysteem) en de rioolwaterzuivering (waterketen). Iedere 5 minuten rijdt er een trein langs de RWZI. In de toekomstige situatie komt de achterzijde van de RWZI Hengelo steeds meer in de aandacht door de realisatie van de uitkijkheuvel en de aanleg van de fietssnelweg F35 tussen Borne en Hengelo. Dit samen zorgt ervoor dat er veel meer aandacht komt te liggen op het uiterlijk van de RWZI Hengelo. In de huidige situatie geeft de rwzi vanaf de spoorzijde een tamelijk rommelig beeld. Er worden materialen opgeslagen en een aantal gebouwen van de RWZI zijn bewerkt met onaantrekkelijke graffiti. De huidige graffiti zit er al een paar jaar op. Gewenste situatie Het huidige beleid is er op gericht om de rwzi’s van het waterschap niet weg te stoppen, maar aan het publiek te tonen. De rwzi’s vormen belangrijke visitekaartjes van het waterschap naar de buitenwereld. In de huidige situatie stralen de gebouwen op de rwzi Hengelo niet het gewenste beeld uit van een belangrijke kerntaak: het zuiveren van afvalwater. Er ligt er een kans om het bergingsgebied verder in te richten als ‘achtertuin’ van de rwzi en te gebruiken voor educatieve en communicatieve doelstellingen. Hiervoor moet de uitstraling van de rioolwaterzuivering in Hengelo verbeterd worden. De achterzijde van het rwzi terrein bevordert zo de publieke bewustwording over dit aspect van water. Mogelijke oplossingen In het project Waterberging Westermaat is vanuit educatief oogpunt goed nagedacht over zichtlijnen op de RWZI Hengelo. Een aantal rwzi-gebouwen worden met nieuwe beplanting afgeschermd waardoor graffiti spuiten minder interessant wordt. Een aantal gebouwen komen vanuit juist in een vrije zichtlijn te staan. De huidige onaantrekkelijke graffiti moet van deze muren verdwijnen. Ook moet worden ontmoedigd dat opnieuw ongevraagd de muren worden bespoten. Hiervoor zijn drie mogelijke oplossingen in beeld gebracht:

1. Muren voorzien van antigraffiti coating 2. Professionele kunstenaar de muren laten beschilderen 3. Beveiliging verbeteren

RWZI Hengelo vanaf spoorzijde

2 / 3

Oplossing 1: Muren voorzien van antigraffiti coating Waarom spuiten mensen graffiti op plaatsen waar dit niet mag? Belangrijkste reden van het graffiti spuiten is niets minder dan het verkrijgen van respect. Hoe moeilijker de plek, hoe meer respect. Uit research blijkt dat spuitbussen erg duur zijn. Dit betekent dat de ongevraagde graffitispuiters voor een flink bedrag op de muren spuiten. Een anti graffiti coating op de muren heeft als resultaat dat de verf met warm water kan worden verwijderd. Hierdoor zijn geen dure chemische middelen meer nodig. Enkel en alleen warm water en een doek of borstel. Deze coatings werken preventief en zorgen ervoor dat de graffiti spuiters nadenken over de waarde van hun verf omdat het kunstwerk redelijk snel weer van de muur wordt gehaald. Deze coatings zijn verkrijgbaar is vrijwel alle kleuren en zelfs transparant. Voordelen

- Relatief goedkoop - In alle kleuren verkrijgbaar - Gemakkelijk aan te brengen en te onderhouden

Nadelen

- Geen bijzondere uitstraling - Moet worden schoongemaakt elke keer als er op gespoten wordt - Uit ervaring blijkt dat de coatings na een paar jaar loslaten.

Oplossing 2: Professionele kunstenaar de muren laten beschilderen Een mogelijke oplossing voor de graffiti-overlast is het beschilderen van de muren door professionele kunstenaars. De verwachting is dat de erecode van graffitispuiters, die elkaars werk niet overschilderen, ervoor zorgt dat de wand uit respect met rust zal worden gelaten. Dit respect is nog groter wanneer het wordt gemaakt door een graffiti kunstenaar. In projecten bij andere waterschappen is deze methode succesvol gebleken. Als thema van de wandschildering kan worden aangesloten bij de educatieve en communicatieve doelstellingen van de RWZI. Bijvoorbeeld door aandacht te geven aan water & zuiveren in het algemeen en de functie van de afzonderlijke gebouwen in het bijzonder. Ook een natuurlandschap dat aansluit bij het waterbergingsgebied zou goed passend zijn. Voordelen

- Preventieve werking - Mogelijkheden voor educatie en communicatie - Creatieve en inspirerende uitstraling - Zekerheid dat er wat moois op de gebouwen komt - Harmonie met omgeving - Beperkte beheerkosten in relatie tot schoonmaakkosten

Nadelen

- Duur in aanschaf - Waardeverlies wanneer de wanden alsnog beklad worden

Ter overweging

- De muurschildering voorzien van antigraffiti coating

Gemaal De Geer, Wijk bij Duurstede

3 / 3

Oplossing 3: Betere beveiliging Derde oplossing bestaat uit het voorkomen dat ongewenste bezoekers het rwzi terrein kunnen betreden. Hier wordt in het project Waterberging Westermaat reeds het nodige aan gedaan. In de toekomstige situatie zal de nieuwe beekloop als eerste barrière naar het rwzi terrein fungeren. Daarnaast wordt er in samenwerking met de afdeling PTO een nieuw hekwerk geplaatst. Toch kunnen deze maatregelen niet 100% voorkomen dat graffitispuiters het rwzi terrein betreden. Er zijn aanvullende maatregelen mogelijk om de beveiliging van het rwzi terrein te verbeteren. Bijvoorbeeld door op strategische plaatsen camera’s te positioneren, en op het hekwerk aan te geven dat er sprake is van camerabewaking. Dit werkt afschikwekkend en bovendien kan filmmateriaal dienen als bewijs voor verdere aangifte en vervolging. Voordelen

- Afschrikkende werking - Verbetering voor totale veiligheid op terrein

Nadelen

- Hoge kosten voor aanleg en onderhoud - Overlast kan niet 100% worden voorkomen - Beperkte juridische waarde van camerabeelden bij eventuele aangifte - Camera’s zijn gevoelig om te worden gesloopt

Advies: Na het overwegen van de drie meest voor de hand liggende oplossingen is het voorstel om te kiezen voor oplossing 2: door een professionele kunstenaar de muren laten beschilderen. Deze aanpak zorgt ervoor dat de gebouwen opvallende elementen worden vanuit de trein en vanaf de fietssnelweg F35. Voorstel is om te kiezen voor muurschilderingen die uitleg geven over de functionaliteit van het gebouw. Dit heeft een grote toegevoegde waarde aan de communicatieve en educatieve doelstellingen van het waterschap. De beveiliging op de rwzi wordt binnenkort al aangepakt door het plaatsen van een hekwerk. Aanvullende beveiligingsmaatregelen zijn te kostbaar in verhouding tot het probleem. Wel is het overwegen waard om als afschrikking bordjes met ‘camerabewaking’ te plaatsen. De verwachting dat er een preventieve werking uit zal gaan van een proffesionele wandschildering. Het is echter niet uit te sluiten dat baldadige jongelui alsnog de muurschildering bekladden. Deze aanpak op de rwzi Hengelo kan dan ook als pilot worden beschouwd om te kijken of bovenstaande theorie correct is. Een optie is een speciale transparante coating over het kunstwerk heen waardoor bekladding onmogelijk wordt gemaakt. Ter overweging: Een optie om geld te besparen maar toch een mooi kunstwerk op de muren te hebben is door opstormend talent een kans te bieden. Hieronder vallen opkomende graffitikunstenaars of kunststudenten. Deze mensen krijgen dan de kans om een ontwerp in te sturen. Dit wordt dan een soort wedstrijd waarbij het mooiste ontwerp wint. Dit biedt ook mogelijkheden voor leuke mediaaandacht. Hierdoor kunnen deze talenten werken aan hun bekendheid en krijgt het waterschap een goedkoop en inspirerend kunstwerk.