advalvas | jaargang 60 | nr7

Onafhankelijk magazine van de vrije Universiteit — www.advalvas.vU.nl

De zomervakantie van docenten komt in de knel

Willem Frijhoffs biografie van een weeskind

Wetenschappers komen uit hun comfortzone

Eliene Albers viert Sinterklaas met arme kinderen uit de Pijp

Met zwarte piet slaat Nederland een modderfiguur pag 10

Nr 728 november 2012

Maak jij hun studie mogelijk?Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen. We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Ook nieuw gevlucht talent willen wij de kans geven zich te ontwikkelen. En dat kun jij mede mogelijk maken! Kijk op www.uaf.nl

welzijn en cultuur

GO

EDE DOELEN

TR

OU W 2 0 1 11e

Adv-205x264mm.indd 1 19-09-12 14:55

ADVALVAS

Woensdag 21 november 2012, 18.20 »

Medische faculteit: de artsen in spe Roy Zuurbier,

Alexander Bijnsdorp en Sarah Mann leggen een bodem voor de carrièreavond

Foto peter valckx

Eliene Albers komt in actie voor arme kinderen uit de Pijp 6

Zwarte Piet de sidekick van Sinterklaas moet nodig gerestyled worden 10

Interdisciplinaire samenwerking levert verrassend onderzoek op 16

Voorpublicatie Evert Willemsz, een weeskind op zoek naar zichzelf 22

En verder Online 4

Opinie: gezondheidszorg 8 Column: Nico van Straalen 9

Onderzoeksnieuws 14

Brieven 21

Opinie: academische cultuur 24

Column: Roos 25 Campus: onderzoeksinstituten 26

PP 28

Cultuur: theater en restaurant 30

Sleutelgat 31

Griff 32

INHOUD jaargang 60 — nr 7

3

RedactieadresDe Boelelaan 1105kamer 1-D-401081 HV [email protected] SchilpRedactieFloor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed VisserEindredactieWin CastermansSecretariaatBarbara Vazquez,(020) [email protected] OntwerpLuis Mendo - GOOD Inc. VormgevingRob Bömer, rbbmr.nl

MedewerkersDick Roodenburg (Griffioen), Rianne Lindhout, Anita Mussche (redacteuren a.i.), Merlijn Draisma, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier) Peter Valckx, Veerle VrindtsCopyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, AmsterdamVU-advertentieszie secretariaat Commerciële advertentiesBureau Van Vliet, (023) 5714745 DrukSenefelder Misset, Doetinchem

ONAFHANkELIjk MAGAZINE VAN DE VRIjE UNIVERSItEIt

vU NU

Coverfoto Brett Russel

nr 7 — 28 november 2012

Lees alles over de reorganisatie op advalvas.vu.nl>nieuws.

nr 7 — 28 november 2012 ADVALVAS4

Laatste nieuwsDagelijks vers nieuws op advalvas.vu.nl

Stud

iovU

/rie

chel

le va

n de

r val

k

Omdat het kabinet de huur-regels aanpast, wordt er niet meer gebouwd, verbouwd of gerenoveerd.

Ook de renovatie van de Amstel-veense wijk Uilenstede is gestopt.“Als de kabinetsplannen door-gaan, gaan de studentenhuisves-ters failliet”, zegt algemeen direc-teur jan Benschop van Duwo. Het

nieuwe huurplafond in het regeer-akkoord en eerder aangekondigde belastingmaatregelen zorgen er volgens hem voor dat Duwo, de grootste studentencorporatie in de Randstad, er straks 17 miljoen euro per jaar bij inschiet op een omzet van 54 miljoen.Eerder maakte Duwo al bekend dat het de bouw van een grote

studentenflat in Delft heeft gean-nuleerd vanwege de kabinetsplan-nen. Nu blijken ook projecten in Amsterdam, Den Haag en Leiden niet door te kunnen gaan. “We zouden miljoenenverliezen leiden”, zei Benschop tegen het ANP. (HOP/PB)

Lees het vervolg op advalvas.vu.nl>nieuws.

Duwo legt renovatie Uilenstede stil

W aarschijnlijk vallen er minder ontslagen dan het bestuur deze zomer nog dacht. Dat was het

belangrijkste nieuws dat college-voorzitter René Smit 20 november te vertellen had op een bijeen-komst met medewerkers van de centrale diensten in de kantine van VU Uilenstede.Maar hoeveel mensen mogelijk hun baan gaan verliezen door de voorgenomen reorganisatie, liet Smit wijselijk in het midden. Op de vraag of er nog steeds 21 miljoen euro structureel moet worden bezuinigd, gaf hij geen direct antwoord. “We kijken voor-

al naar de inhoud van de plan-nen. Als bijvoorbeeld door het schrappen van administratieve ondersteuning een hoogleraar zelf brieven en verslagen moet gaan uittypen, levert dat natuurlijk geen echte besparing op”, aldus Smit.Hij hield de ongeveer honderd aanwezigen nog eens voor dat een efficiëntere bedrijfsvoering echt nodig is. “Als we nu niet verande-ren, bestaat deze universiteit over een aantal jaren niet meer op de manier waarop wij dat willen.” Hij zei te verwachten dat de nieuwe regering weinig goeds te bieden heeft aan de universiteiten. (DdH)

‘minder ontslagen dan verwacht’

rbbm

r.nl

Studentenhuisvester Duwo legt alle bouwplannen voor nieuwe kamers en woningen stil.

› UAF-directeur Kees Bleichrodt overleden

› Langstudeerboete kost 12,3 miljoen

› Mail en win een exemplaar van ‘Wetenschap is ook maar een mening’

› Geen vakantie door harde knip

› Prijs voor bacheloronderzoek naar betere diagnose kanker

› Twittersessie over gezondheid in 2030

› Personeel luistert gelaten naar René Smit

› Nieuw studenten-woningencomplex vlakbij de VU

› Economiedecaan: ‘Ik waarschuwde al in 2008 tegen derivaten’ – plus update

› Ook andere partijen blokkeren leenstelsel in Eerste Kamer

› Niet de UvA, maar de VU speculeert volgens de Onderwijsinspectie

› Senatoren GroenLinks steunen leenstelsel niet

› Minister: universiteiten nemen onverantwoorde risico’s met derivaten

› Afgestudeerden kunst & cultuur somber over toekomst

› Nieuwe universiteit: De Universiteit van Nederland

› Studentenhuisvesters: ‘Goedkoper bouwen geen oplossing’

› Schaatsen op de campus voor 3FM Serious Request

Weggegooid met de langstudeerboetes

Met het invoeren en terugtrekken van de langstu-deerboete heeft de overheid 12,3 miljoen euro verspild, zo meldde de NOS onlangs. Eerder bleek al dat onderwijsinstellingen de tien miljoen euro mogen houden die ze kregen om

gehandicapten en deeltijdstudenten te compenseren voor de boete. Dat geld mogen ze nu gebruiken om de kosten op te vangen die het vervallen van de langstudeerboete met zich meebrengt: collegegeld terugbetalen en administratie afhandelen. Ook de Dienst Uitvoering Onderwijs stak veel tijd erin. Zo’n 23.000 uren à 100 euro: 2,3 miljoen. (HOP)

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>26 november.

nr 7 — 28 november 2012ADVALVAS 5

ONlINe

(Re)tweetsEen selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

AT5@AT5Demonstrerende student op Amstel Station vanmiddag: ‘Ik voel me een kip die wordt kaalgeplukt!’ http://at5.nl/s/nCM22-11_Een van hen had zich verkleed als kip.

Een klein groepje studenten protesteerde 22 november op het Amstel Station tegen de plannen van het kabnet Rutte-Asscher om de studenten ov-chipkaart af te schaffen. Op de Facebook-pagina ‘Studenten zijn geen kippen’ kun je steun betuigen zonder de kou in te hoeven.

@NienkeKoddeLeuke kennismaking nieuwe medewer-kers @VrijeUniversiteit met bezoek aan Cactuskas in de Hortus. pic.twitter.com/jWD3sOOg22-11_Toch nog 27 nieuwe VU-medewerkers om

mee te doen aan het programma dat de dienst Marketing & Communicatie sinds het begin van deze eeuw voor hen organiseert. Toen nog acht keer, nu twee keer per jaar. Dé kans voor de nieuwe postdoc Letteren om ook de Loopzaal van Bewegingsweten-schappen en het Radionuclidencentrum eens te zien.

@WouterBeekersElma Drayer scherp in Trouw: Uit angst om te stigmatiseren zijn antropologen als Edien Bartels blind voor wat stigmatisering verdient.22-11_Polemiek over neef-nicht-huwelijken. Edien

Bartels is tegen gedwongen huwelijken, maar zegt dat neef-nicht-huwelijken niet altijd gedwongen zijn. Drayer vindt het een kwestie van beschaving om niet te mogen trouwen met een bloedverwant. Charles Darwin en anderen toonden aan dat kinderen van neef-nicht-ouders niet meer risico op aangeboren aandoeningen hebben dan kinderen van vrouwen van 35 jaar en ouder. What ’s next!?

@uitdeverfKees Bleichrodt. Wat een mooie mensen-rechtenman. We gaan hem zo missen. Lees het persbericht en in memoriam op http://www.uaf.nl @UAFnl22-11_Directeur Kees Bleichrodt van de Stichting

voor vluchteling-studenten UAF overleed 21 november. Bij zijn aantreden in 1989 hielp het UAF duizend vluchtelingen, nu meer dan 3.000 per jaar. Jobsupport is een belangrijk onderdeel geworden. ‘Kees was waar nodig diplomaat en waar mogelijk activist, vooral gericht op de praktijk’, aldus het In Memoriam.

Economiedecaan: ‘Ik waarschuwde tegen derivaten’

DoodsteekHet laatste waar studerend Amsterdam op dit moment op zit te wachten, is huur-verlaging. Aldus Harmen van der Steenhoven op advalvas.vu.nl>opinie>21 november

AandachtOrganisaties kunnen net zo verwaarloosd zijn als kinderen. Dat ontdekte consultant joost kampen. advalvas.vu.nl >opinie>14 november

Paria‘Wie uit de pas loopt, wordt tot paria verklaard. tot iedereen verworden is tot drones in een door managers gewenst format’, reageert Rick Vermunt op een opvallend bericht uit Leuven.advalvas.vu.nl>nieuws>12 november

De VU neemt onver-antwoorde risico’s met derivaten, vindt minister van Onderwijs jet Bussemaker. De VU heeft via die

derivaten de rente voor de komende twintig jaar laten vastleggen op 5,2 procent. Omdat de rente op de financi-ele markt nu lager ligt, lijdt de VU een papieren verlies.De VU heeft niets geleend en betaalt dus ook geen rente. “Zolang die derivaten niet

worden verkocht en de bank geen bijbetaling eist, is er geen reden tot zorg”, zegt economiedecaan Harmen Verbruggen. Hij moet lachen om Bussemakers opmerking dat universiteiten niet meer professioneel mogen beleg-gen. “Banken moeten voort-aan financiële oenen als de VU behoeden voor financiële misstappen”, aldus Verbrug-gen. “Maar we zijn een kennisinstituut. Ik heb hier aan mijn faculteit vier, vijf hoogleraren die zijn gespecia-

liseerd op dit gebied.”Vindt Verbruggen het dan zo slim van de VU om die deri-vaten te hebben? “Nee, ik heb dat in 2008 ook ten sterkste afgeraden, omdat toen al duidelijk was dat er een finan-ciële crisis zat aan te komen.” Het college van bestuur moet beter luisteren naar de deskundigen die het zelf in huis heeft, vindt Verbruggen. (PB)

Lees alles over het derivatengedoe op advalvas.vu.nl>nieuws>21 november.

twitter.com/advalvas_vufacebook.com/advalvas

issuu.com/advalvas

€12,3 miljoen


‘ Het is heel belonend werk’

‘Iets kleins kan veel betekenen voor iemand anders’

masterstudent eliene albers


IN actIe

Eliene Albers, masterstudent biomoleculaire wetenschappen, helpt een sinterklaasfeest te organiseren voor arme kinderen uit De Pijp.

DOOR RIANNE LINDHOUT FOtO StUDIOVU/YVONNE COMPIER

Ben je een grote fan van Sinterklaas? “Dat valt wel mee, al heb ik wel warme herinneringen aan het feest. Als oudste van vier kinderen vond ik het leuk

om het spel mee te spelen voor mijn jongere broertjes die nog geloofden. Ik vind dat Sinterklaas niet zou moeten gaan om alleen maar heel veel cadeautjes en vanaf september al pepernoten en chocoladeletters. Het is een feest voor gezellige, donkere winteravonden.”

Hadden jullie het thuis vroeger ook arm, net als de kinderen voor wie je nu een feest organiseert? “Ik kom van een boerderij die mijn ouders zelf hebben opgestart in de periode dat ik werd geboren. Ze moesten veel investe-ren en hadden het meestal niet breed, maar wij kregen met Sinterklaas en met verjaardagen wel cadeautjes. Het is niet te vergelijken met de kinderen die jeugdinstellingen nu voor ons selecteren. Hun ouders zijn vaak afhankelijk van de voedselbank.”

Vanwaar dan jouw belangstell-ing voor de stichting ‘Sinterklaas bestaat’? “Ik kende de voorzitter van de studentendesk van het Rode kruis al toen ik nog in Maastricht studeerde. Ik

Voor hoeveel kinderen is het feest? “Er komen tweehonderd kinderen van nul tot twaalf jaar, meestal met hun moeder. Het is ’s middags op 5 decem-ber in een sporthal. We gaan een spel doen waarbij kinderen hun pieten-diploma kunnen halen. Aan het eind krijgen de kinderen twee cadeautjes: een spelletje of iets anders dat ze thuis kunnen doen en een kleinigheidje. We organiseren het feest met een commis-sie van zeven studenten. Als we binnenkort de cadeautjes gaan inpak-ken, wordt het een gezellige avond met z’n twintigen. Het is wel jammer dat we maar een heel klein deel van de vele gezinnen die het nodig hebben, kunnen bereiken. Dit jaar is het alleen voor kinderen in De Pijp, vorig jaar was het Amsterdam-Noord.

Hebben jij en de andere organisa-toren veel ervaring met kinderen? “We studeren allemaal iets anders, maar niemand van ons heeft ervaring met deze doelgroep. tijdens het feest helpen stagiaires met een pedagogi-sche achtergrond bij de begeleiding. Zij hebben ons ook geholpen bij de samenstelling van het programma. Dat moet bijvoorbeeld heel gestruc-tureerd verlopen, omdat het om een grote groep kinderen gaat uit uiteen-lopende gezinssituaties. Deze stagiai-res kennen een deel van de kinderen al en weten hoe ze met hen om moeten gaan.”

vond het Rode kruis altijd best ver van me af staan. Maar dat ze in verschil-lende steden ook een studentenafdeling hebben, sprak me erg aan. toen ik in september in Amsterdam ging stude-ren, had ik al van tevoren bedacht dat ik aan dit project wilde meedoen. Het is heel concreet: je organiseert iets en ziet ook de kinderen die er plezier aan beleven. Ik leer ook meteen de stad goed kennen, want ik fiets de hele stad door om snoep en knutselspullen op te halen bij winkels die doneren. Het was ook erg leuk om het programma in elkaar te zetten en de acquisitie te doen. Winkeliers willen graag meedoen omdat het voor kinderen is, en ook nog voor kinderen uit hun eigen stad. Het is heel belonend werk.”

Bijzonder dat je jouw bètastudie combineert met zulk sociaal vrijwil-ligerswerk. “Ik heb een paar zomerva-kanties in de thuiszorg gewerkt. Daar zag ik hoe iets kleins veel kan beteke-nen voor iemand anders. Ik werkte bij mensen die afgelegen woonden en vaak best eenzaam waren. Het schoonmaken vonden ze minder belangrijk dan het praatje dat ik met ze maakte. Verder ben ik ook altijd wel actief geweest in de medezeggenschap bij mijn opleidingen. Ik wil me niet helemaal focussen op één ding. Ik wil wel graag promoveren en de wetenschap in, bijvoorbeeld op het gebied van oncologie of epigenetica. Om dingen te ontdekken. Maar nieuwe mensen ontmoeten, het sociale aspect, wil ik niet missen.”

Eliene Albers

CV

1989 geboren 23 januari, assen

2008 Havo-diploma, assen

2009 Propedeuse Hoger Laboratorium onderwijs, groningen

2009 en 2010 vakantiewerk in de thuiszorg rond assen

2012 bachelor biomedische wetenschappen, Universiteit maastricht

Sinds september 2012 masteropleiding biomoleculaire wetenschappen, vU

vrijwilliger rode Kruis Studentendesk amsterdam

Reageren? mail naar [email protected].

nr 7 — 28 november 2012 ADVALVAS

Gezondheidszorg OpINIe

8

DOOR HENk NIEs BEELD BAS VAN DER SCHOt

Ons land is een zorgelijk land, letterlijk gezien. Als we naar de langdurende zorg kijken (ouderenzorg, gehandicap-tenzorg, complexe zorg voor

chronisch zieken, langdurige geestelijke gezondheidszorg), dan is Nederland zelfs koploper publieke uitgaven. Echter, Nederland is een van de minst vergrijsde landen. Ook betalen we naar verhouding vrij weinig zorg direct uit eigen zak, maar wel veel premies en belastingen. Logisch, want we willen solidair zijn. Als we het maar niet nivelleren noemen. En we doen niet zo veel met persoonsgebonden budgetten. Andere landen met minder hoge collectieve zorgkosten doen dat vaak wel. Als we op de huidige voet door-gaan, geven we in 2050 ruim 8 procent van ons bruto binnenlands product uit aan langdurende zorg. In Zweden zal dat 5,5 procent zijn, in Noorwegen 4,5 procent en in andere landen nog veel minder. Hier ligt dus een uitdaging.Maar wat moet er gebeuren wil goede zorg betaalbaar en daarmee houdbaar worden? Het antwoord is eenvoudig: we moeten er minder zorgelijk naar kijken. We leggen veel zorgvragen van kwetsbare mensen aan beroepskrachten voor en we organiseren zorg ook weg uit de samenle-

Nederland zorgt te veelNederland geeft na de VS het meest uit aan gezondheidszorg. Dit kan zo niet langer, vindt hoogleraar Henk Nies.


tussen mensen in de buurt, de inzet van betaalde krachten die geen zorgachter-grond hebben, mensen leren hun zorg zelf te reguleren (denk maar aan suiker-ziekte), gezond leven en de kwaliteit van buurten verbeteren, zowel het sociale klimaat als de fysieke kenmerken (kwali-teit van de woningen, drempels, vervoer): het helpt allemaal de zorglasten naar beneden te brengen. Het biedt mensen vooral meer kwaliteit van leven.Om dat voor elkaar te krijgen, zijn radi-cale veranderingen nodig. Veranderingen die het kabinet nu inzet. Het gaat veel maatschappelijke onrust opleveren als die veranderingen niet goed worden opgezet. Hier ligt een grote taak voor de overheid, de landelijke en de lokale. Die zullen zich anders moeten opstellen, de nek uitsteken. Maar het doel is de moeite waard: goede zorg voor een zacht prijsje. Een hele zorg minder!

Henk Nies is bijzonder hoogleraar Organisatie en beleid van zorg op de Zonnehuis-leerstoel en bestuursvoorzitter van kenniscentrum Vilans. Hij hield op 16 november zijn inaugurale rede De zorg ontzorgd/t.

ving: in bijvoorbeeld verpleeghuizen en verzorgingshui-zen. Ook betalen we wel voor zorg verlenen en nauwe-lijks voor zorg voorkomen. Een praktisch voorbeeld: we vergoeden wél hulp bij het aantrekken van steunkousen, maar geven geen bonus op zelf steunkousen leren aantrekken. Dat betekent dat we zorg terug naar de samenleving moeten brengen en dat kwetsbare mensen veel meer voor zichzelf gaan zorgen, ondersteund door mantel-zorgers en mensen in de buurt. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet. Zo bieden mantelzorgers al bijna driekwart van de zorg. Initiatieven van burgers die zelf de zorg organiseren en contracteren, zorgruilafspraken


foto

Stu

diov

U/Yv

onne

Com

pier

WisselcolumnNico van Straalen, hoogleraar dierecologie

cOlUmN

Er is haast geen begrip in onderwijsland waar ik een grotere hekel aan heb dan aan het woord studierendement. Die term is zo in tegenspraak met alles in mij wat docent is, dat ik het woord haast niet uit

kan spreken. Het is typisch een term die thuishoort in the newspeak die sinds een paar jaar rondwaart in onderwijsland. Het komt voort uit een filosofie die de universiteit ziet als een productieproces: eerstejaars erin, diploma’s eruit. Wat een minachting voor het onderwijsproces spreekt daaruit!De bestuurder beschouwt een hoog rendement (veel geslaagde studenten, relatief ten opzichte van de instroom) als iets wat nastrevenswaardig is. Maar voor hetzelfde geld kun je zeggen dat een laag rendement goed is, want dat betekent dat je selectief bent, dus hoge eisen stelt. Deze simpele redenering laat al direct zien dat studierendement niks te maken heeft met de kwaliteit van het onderwijs.Desondanks wordt van hoger hand op de studierendementen ‘gestuurd’. Dat wil zeggen dat rendementscijfers voorkomen in tabellen die een opleiding karakterise-

Weg met de studierendementen

ren en dat de verwachting wordt uitgesproken dat de rendementen omhoog gaan. Als je slecht scoort op het rendement, heb je een probleem. Maar zegt dat echt iets over de kwali-teit van een opleiding?We zijn helaas terecht-gekomen in een systeem waarin administratieve kengetallen de boventoon zijn gaan voeren bij de beoordeling van een oplei-ding. Gaat er ooit iemand

achterin een collegezaal zitten om te controleren of de docent de meest recente inzichten van zijn vakgebied in het college verwerkt? Neemt er ooit iemand deel aan een werkgroep om te beoordelen of de assistenten goed toegerust zijn om de stof uit te leggen? Gaat er ooit iemand meelopen met een practicum om te zien of de docent goed bezig is met activerend onderwijs? Zelfs de leden van een visitatiecommissie doen dat niet. Hun oordeel is gebaseerd op Dublin-descriptoren, examen-regelingen en studierendementen, niet op de werkelijke gang van zaken bij het onderwijsproces.Het rendementsidee verheerlijkt de outputfinanciering en zet een premie op zoveel mogelijk studenten die zoveel mogelijk nominaal studeren. Maar de finan-

ciering van de staf groeit niet mee. Een afdeling die geen promoties en NWO-projecten heeft, en al zijn geld moet verdienen met onderwijs, krijgt haar begroting niet rond. Het gevolg is dat in veel gevallen de externe geldstromen meebetalen aan het universitair onder-wijs.Volgens mij zijn we doorgeschoten in het rendementsdenken. We moeten terug naar de basis: hoe garanderen we hoogkwalitatief onderwijs? kwaliteit is gebaat bij hoge eisen en selectie, zoveel mogelijk aan het begin van de opleiding. kwaliteit is niet gebaat bij meer, maar bij minder studenten. kijk eens kritisch naar elke opleiding en leg een normgetal vast voor het aantal studenten. Reken dan uit welke staf nodig is om dat aantal fatsoen-lijk onderwijs te bieden en bekostig die staf voor een aantal jaren. Als faculteiten meer studenten willen toelaten moeten ze dat zelf weten. Na vijf jaar bekijk je de zaak opnieuw. Maar bovenal: verbied onderwijsmanagers het woord studie-rendement nog één keer in de mond te nemen.

Kwaliteit is gebaat bij minder studenten


10 nr 7 — 28 november 2012 ADVALVAS

5 december

Zwarte Piet kan echt niet meerEen groeiende groep Nederlanders wil van Zwarte Piet af. Het is een racistische traditie en we slaan er internationaal een modderfiguur mee.

DOOR PETER BREEDVELD FOtO’S BREtt RUSSEL

In het Metropolitangebouw tegen-over de VU sta ik op antropologe Rhoda Woets te wachten. Ik zie een bekende, we praten wat en ik vertel haar waar ik Woets over wil spreken: het groeiende verzet tegen Zwarte Piet.

Ze wordt meteen een beetje boos. “Dat vind ik zo achterlijk! Zwarte Piet is hele-maal niet racistisch, het is een kinder-feestje! je gaat toch geen kinderfeestje bederven!” Routineus draait ze de argu-menten vóór Zwarte Piet af: dat hij zwart is door de schoorsteen, dat ze als kind ook van Zwarte Piet genoot, en toch ook niet racistisch is geworden enzovoort. Zo gaat het altijd in discussies met Zwarte Piet-fans. Steeds dezelfde argumenten worden ingebracht. Activist Quinsy Gario, die vorig jaar bij een Sinterklaas-

intocht met veel machtsvertoon werd gearresteerd omdat hij een t-shirt droeg met de leus ‘Zwarte Piet is racisme’, heeft een Zwarte Piet-bingo gemaakt, een kaart waar alle argumenten vóór Zwarte Piet op rij staan: ‘En de jodenkoeken dan?’

Trouwe zwarte slaaf“Ik heb er laatst ruzie over gehad met iemand”, vertelt Woets later. “Hij had het over Surinamers die ons komen opleggen dat Zwarte Piet weg moet. Dat stoorde me nog het meeste, dat hij er een wij/zij-discussie van maakte. We zijn toch alle-maal Nederlanders?”Vorig jaar schreef Woets er een stuk over op het weblog van VU-antropologen Standplaatswereld.nl: ‘Zwarte Piet is een stereotiepe karikatuur in het pak van een Moorse bediende die zeer waarschijnlijk de dienstbaarheid van de trouwe zwarte slaaf symboliseerde.’ Overal ter wereld is het verboden om karikaturen af te beelden van het vrolijke nikkertje, of hij nou blackface heet of Golliwog, maar in

Nederland is hij juist elk jaar een maand lang alomtegenwoordig. ‘Is dat niet de wereld op zijn kop?’, vraagt Woets zich af.Woets is zelf met Zwarte Piet opgegroeid, zag er ook geen enkel kwaad in, maar toen ze voor haar onderzoek een tijd in Ghana woonde, waar de Nederlandse gemeenschap een Sinterklaasfeest orga-niseerde, begon het te knagen. “We stonden daar samen met Ghanezen te kijken naar Sinterklaas en zijn zwartge-schminkte knecht, ik voelde me daar heel ongemakkelijk bij. In Nederland had ik ook vaak Ghanese vrienden op bezoek, maar ik was altijd blij dat het niet in de Sinterklaasperiode was, want ik zou niet weten hoe ik dat moet uitleggen.”Antropologiestudent Mitchell Esajas is oprichter van de New Urban Collective, een netwerkorganisatie voor studenten met ‘diverse’ achtergronden. Op een drukbezochte bijeenkomst vorig jaar zou worden gediscussieerd over tien stellin-gen. “Uiteindelijk is er maar één aan bod gekomen”, vertelt Esajas, “Dat was die


5 december

over Zwarte Piet. Gario was een van de sprekers en net die week daarvoor gear-resteerd, daardoor waren de gemoederen hoog opgelopen.”

Witte koloniale meesterEsajas hoorde als kind dat zijn klasge-noten allemaal hun schoen zetten in december. toen hij dat thuis ook wilde doen, stak zijn moeder daar een stokje voor. “‘Wij doen niet mee aan dat racis-tische feest’, zei ze. Pas toen ben ik me bewust geworden van de beladenheid van Zwarte Piet. Die symboliseert de zwarte onderdaan van de superieure, witte, koloni-ale meester.” Esajas reali-seerde zich dat hij vaak de enige donkere jongen in zijn klas was. “Mijn allochtone vrienden zaten bijna allemaal op lagere schoolniveaus. Ik vroeg me af waarom. Het ging me opvallen dat donkere mensen in de media vrij-wel nooit belangrijke posities bekleden.”Vroeger maakte hij zich druk om Zwarte Piet, maar nu heeft hij een meer berus-tende houding. “Mijn moeder hield zich ermee bezig in de jaren tachtig, en er is sindsdien niets veranderd. De argumen-ten zijn nog altijd dezelfde.” Esajas zou al blij zijn als mensen zich bewust worden van de impact van Zwarte Piet op een groeiende groep mensen. “Ik probeer de dialoog aan te gaan, mensen aan het denken te zetten.”Student communicatiewetenschappen Britta Brugman vindt het jammer dat

“een kinderfeest zo wordt overscha-duwd door die Zwarte Piet-discussie.” Ze schreef er een artikel over in het komen-de nummer van Essay, het blad van de faculteit der Sociale Wetenschappen. Ze buigt zich onder andere over de vraag of Zwarte Piet niet slecht is voor het interna-tionale imago van Nederland.

Ons kleine geheimpjeVolgens Brugman valt dat wel mee: “Dit komt doordat de culturele betekenis

van het Sinterklaasfeest doorgaans niet met buitenlanders wordt gedeeld. Liever brengen we molens en tulpen ter sprake.” Brugman meent dat Nederland, ondanks Geert Wilders, nog steeds bekendstaat als een tole-rant land, en dat zal zo blijven zolang Sinterklaas ‘ons kleine geheimpje’ blijft. “Zelf heb ik Zwarte Piet altijd als iets positiefs ervaren”, zegt ze aan de

telefoon, “Maar nu komt Sinterklaas in een heel negatief licht te staan. De discussie is ook erg gepolariseerd. je bent voor of tegen Zwarte Piet, een midden-weg is blijkbaar niet mogelijk.”Brugman lijkt liever geen afscheid te nemen van Zwarte Piet. “In het Sinter-klaasjournaal zit nu ook een reporter met een donkere huidskleur, Dolores Leeuwin. Misschien dat die de discussie verzacht omdat ze een signaal afgeeft: kijk, ik heb een donkere huidskleur, maar ik heb geen moeite met Zwarte Piet.”

Antropologiestudent Saïda (ze wil niet met haar achternaam in Advalvas) heeft ook een donkere huidskleur, en zij heeft wel degelijk moeite met Zwarte Piet. “Ik stond een keer bij de bakker toen een kind naar me wees en riep: ‘Mama, mama, Zwarte Piet!’” Saïda was nooit erg met Zwarte Piet bezig geweest, maar door dat voorval werd ze hard geraakt. “Mensen die zeggen dat Zwarte Piet zwart is vanwege de schoorsteen, willen bepaalde dingen gewoon niet zien. Dacht dat kind misschien dat ik zwarte krul-len, roodgestifte lippen en oorbellen had omdat ik die ochtend door de schoor-steen was gekropen?”Saïda is getrouwd met een Amerikaan, die kan al helemaal niet uit over deze traditie. “Een boot vol Zwarte Pieten bij de Sinterklaasintocht, hij kon zijn ogen gewoon niet geloven. Ik probeer hem dan uit te leggen dat Nederland niet dezelfde ontwikkeling heeft doorgemaakt als de VS, met de civil rights movement en zo. Maar ik ben me erin gaan verdiepen en het valt niet te ontkennen dat Zwarte Piet gewoon een Nederlandse variant is op het Amerikaanse blackface, waarbij blanke entertainers zich zwart schminkten om een karikatuur neer te zetten van zwarte mensen.”

Terug naar mijn bananenland“Nederlanders vinden zichzelf tolerant. O wee als iemand ons racistisch noemt”, aldus Saïda. “Daar mag niet over worden gepraat.” Maar het is er wel, weet ze. “Natuurlijk zegt niemand tegen me dat ik terug moet naar mijn bananenland. Het gaat veel subtieler. Aan de andere kant: het woord ‘neger’ is in Nederland heel

‘Wij doen niet mee aan dat racistische feest’

De moeder van antropologie-student mitchell esajas

13nr 7 — 28 november 2012ADVALVAS

weteNScHap


normaal. Ik wil dat niet, ik ben er niet van gediend om ‘negerin’ genoemd te worden.”Saïda legt, net als Esajas, de link met de maatschap-pelijke underdogpositie van allochtonen. “De reactie van veel donkere mensen, ook op een film als Alleen Maar Nette Mensen, heeft te maken met hun positie in de maatschappij. Ik woon zelf in een blanke achterstandswijk. Hier moet je ook niet met foute grappen over laagopgeleiden komen aanzetten. Daar-mee verneder je mensen die toch al zijn achtergesteld.”Maar hoe moet het nu? Moet Zwarte Piet worden afgeschaft? “Van mij hoeft dat niet”, zegt Saïda. “Maar maak er écht een schoorsteenveger van, door hem een paar zwarte vegen op zijn gezicht te geven.” Woets roept academici, studenten, desig-ners en modeontwerpers op om de side-kick van Sinterklaas te restylen. Zij ziet

wel iets in een eigentijdse ‘trickster’ als hulp van Sinterklaas: een archety-pische identificatiefiguur voor de onderdrukten die door zijn slimheid kans ziet onder de druk van de machtigen uit te komen. “Ik begrijp wel dat het moeilijk is om zo’n diepge-wortelde traditie te veran-deren”, zegt Esajas, zeker in het licht van de huidige globalisering, en de veran-

dering van de huidige wereldorde. China is bezig de VS te overvleugelen als econo-mische grootmacht. Het Westen is niet langer superieur. Zwarte Piet is deel van de oude wereldorde. Dit is geen kwestie van allochtoon tegen autochtoon, van zwart tegen blank of noord tegen zuid, het gaat om deze keuze: wil je je aanpas-sen aan een veranderende omgeving of vasthouden aan je oude mindset en tradities?

‘Je bent voor of tegen Zwarte Piet, een middenweg is blijkbaar niet mogelijk’

Student communicatie-wetenschappen britta brugman

De new Urban Collective houdt een bijeenkomst over Zwarte Piet en de film alleen maar nette mensen. Sprekers zijn socioloog en criminoloog jan Dirk de jong, auteur astrid elburg en dichter en activist Kno’ledge Cesar. Woensdag 28 november, aurorazaal vU-hoofdgebouw, 18.30-22.00 uur. aanmelden via the-nuc.nl.


ICoo

n m

axim

ilian

beck

er, fr

om t

he n

oun

Proj

ect

Als je in de hitte gaat fietsen, kun je beter vooraf een flinke bak water-ijs eten dan een

warming-up doen. Met het ijs bouw je een extra buffer op tegen een te grote verho-ging van je lichaamstempe-ratuur die je prestaties nega-tief kan beïnvloeden. Een warming-up heeft juist een tegenovergesteld effect. Ook koeling van het hoofd vooraf helpt een beetje. Dat zegt bewegingswetenschap-

per Lennart teunissen, die 28 november promoveert op meetmethoden voor lichaamstemperatuur. Van iemand in actie kun je de lichaamstemperatuur het beste meten met een inslik-bare temperatuurpil. Bij ernstig zieke mensen kun je beter meten met een sensor op het voorhoofd die de warmtestroom naar de huid meet. Infrarode warmtebeel-den of een temperatuursen-

sor in het oor zijn minder betrouwbaar. (AM)

Cognitief psycholoog Jan Theeuwes kreeg een subsidie van € 2,5 miljoen voor zijn onderzoek naar de reactie van het brein op een grote of een kleine beloning. Deze Advanced Grant wordt uitgereikt door de European Research Council.

Ook hersenonderzoeker Matthijs Verhage ontving een Advanced Grant-subsi-die van 2,5 miljoen euro voor zijn onderzoek. Dat gaat over de manier waarop zenuwcellen in ons brein neuropeptiden (signaal-stoffen) afgeven. Nog vier andere VU-onderzoekers kregen een Advanced Grant-subsidie: Chris Meijer, Piet Mulders, Marlies Glasius en Aat Liefbroer.

Ontwikkelingspsycholoog Paula Sterkenburg wint de Han Nakkenprijs voor haar boek Vertrouwens-relatie voor ontwikkeling, geschreven voor zorgver-leners en begeleiders van mensen met een verstan-delijke of meervoudige beperking. Op 7 december ontvangt zij 2500 euro.

Hoogleraar geschiedenis van het Nederlands protes-tantisme Fred van Lieburg schreef samen met Joke Roelevink een boek over Arie van Deursen, in leven hoog-leraar nieuwe geschiedenis aan de VU. Een gerefor-meerde jongen verschijnt eind november en telt 368 pagina’s.

VIPs

Enzymenjam

Een enzym dat gluten afbreekt in de maag kan een veilig alternatief zijn voor een glutenvrij dieet.

Dat ontdekte geneeskundepro-movendus Greetje tack, die 15 november promoveerde. Zij liet mensen met glutenintolerantie jam met het speciale enzym eten. Uit darmonderzoek met minicamera’s, bloedmonsters en vragenlijsten bleek dat de jam net zo goed werkte als hele-maal geen gluten eten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in granen als tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut en de meeste haver. Door glutenintolerantie beschadigt de dunne darm. (AM)

Dna zoeken op Mars

Leven op Mars kun je ontdekken door te zoeken naar het complexe mole-cuul dna, waarin levende wezens op aarde hun

erfelijke informatie opslaan. Susana Direito, die 21 novem-ber promoveerde, verbeterde de methoden waarmee dna uit

bodemmonsters gewonnen en vermenigvuldigd kan worden. Zo kan het dna in bodemmonsters op Mars beter worden waargenomen. Zij raadt aan op heel veel plek-ken bodemmonsters te nemen, omdat uit onderzoek in met Mars vergelijkbare gebieden op aarde is gebleken dat het aantal micro-

organismen in de bodem op korte afstanden enorm varieert. Ook moeten de chemicaliën die aan de bodemmonsters worden toege-voegd om signalen van leven vrij te maken, worden aangepast aan de mineralen uit de Marsbodem. Die kunnen het zoekresultaat namelijk beïnvloeden. (AM)

cooling downfo

to n

aSa


ONDerzOekSNIeUwS

tikkie slimmer door ontbijt

“Ik doe funda-menteel onder-zoek naar de vraag of het über-haupt mogelijk is de gelo-vige met een andere religieuze traditie te begrijpen. Volgens mij is volledig begrip niet mogelijk, maar we kunnen ons er wel in inleven en er iets van begrijpen. Als wij een zekere affiniteit hebben met een andere traditie, kunnen we er gaan-de weg zelfs veel van begrijpen. Als hoogleraar comparatieve theologie wil ik de praktijk van interreligieuze dialoog bevorderen. Over vijf jaar zou ik graag een centrum voor Scrip-tural Reasoning aan de VU hebben. In deze op te richten tent van Abraham kunnen joden, moslims en christenen elkaars Heilige Schrif-ten lezen in elkaars aanwezigheid. Je blijft bij de tekst, maar neemt je eigen bagage mee. En je bespreekt dat onderling, maar hoeft het niet eens te worden. Debat is ook een vorm om God te leren kennen.

Vergelijk het met een relatie. Sommige conflicten moet je bespreken, sommige moet je laten rusten. Niet elk conflict is oplosbaar. Denk aan het familiebeeld van alle kinderen van Abraham. Dat is niet alleen harmonieus; er is ook rivaliteit, concurrentie en jaloezie. Voortdu-rend wegkijken van het conflict is problematisch, maar het conflict voortdurend willen oplossen is dat ook.” (WC)

Marianne Moyaert is benoemd op de Fenna Diemer Lindeboom leerstoel. Zij gaat vijf jaar onder-zoek doen naar interreligieuze theologie. Wat houdt dat in?

De tent van Abraham

Middelbare scholieren die ontbijten, halen iets hogere cijfers dan leerlingen die niet of onregelmatig ontbijten. Het verschil is gemiddeld 0,1 punt of meer. Dat lijkt niet veel, maar het kan je een onvoldoende schelen, vindt psycholoog Annemarie

Boschloo, die 11 december promoveert op dit onderzoek onder 605 havo- en vwo leerlingen. Ook slapen heeft effect op schoolprestaties. Goedsla-pende leerlingen kunnen zich beter concentreren, zijn minder impulsief en kunnen beter plannen dan slecht-slapende leerlingen. Boschloo legde middelbare scho-lieren van 12 tot 18 jaar en hun ouders vragenlijsten voor en deed neuropsychologische tests die woordenschat en functies zoals planning en besluitvorming meten. (AM)

Het visuele brein bestaat al op zeer jonge leeftijd uit twee gespecialiseerde systemen. Bij het grijpen van een voorwerp zorgt het ene systeem voor het zien van de omgeving en het tweede is betrokken bij het uitvoeren van de reikbeweging. Dat blijkt uit promo-tieonderzoek van bewegingswetenschapper Margot van Wermeskerken die 28 november

promoveert op onder meer experimenten waarin zeer jonge baby’s reiken naar badkikkers. Het reiken en grijpen beheersen de baby’s dan nog maar net. (WC)

Badkikkers grijpen

605 HavO- eN vwO-

leerlINgeN

83,5% ontbijt elke schooldag16,5% ontbijt niet altijd

als je door een bril kijkt, lijken voor-werpen 10 procent verder weg dan ze eigenlijk zijn. Een bril vervormt een voorwerp, waar-

door het op het netvlies kleiner wordt als het verder weg staat. Contactlenzen vervormen het beeld niet. Dat publiceerden bewegingswetenschappers van de VU deze maand in Perception. De onderzoekers, onder leiding van jeroen Smeets (foto), lieten proefpersonen met hun hand onder tafel dingen aanwijzen die op de tafel stonden. Dat deden ze afwisselend met bril en contact-lenzen. Met bril op wezen ze alles ongeveer 10 procent verder weg aan. In het dagelijks leven hebben we nauwelijks last van dergelijke fouten, omdat je bij het pakken van een kopje koffie niet alleen het kopje, maar ook je hand op een verkeerde plaats ziet. (AM)

bril creëert aFstanD

foto

Stu

diov

U/Yv

onne

Com

pier

DOOR RIANNE LINDHOUT FOtO’S StUDIOVU/YVONNE COMPIER

Neem nou het begrip kind. Voor neuropsycholoog Lydia krabbendam is elk meisje van elf een kind of een beginnende puber. Cultureel antropoloog Sandra Evers wil er altijd

bij weten waar en in welke cultuur dat meisje leeft: “Een meisje van elf op Mada-gaskar is vaak geen kind meer. Zodra ze vruchtbaar is, is moeder worden het hoogst bereikbare. Eenmaal moeder is ze in één klap volwassen en gedraagt zich ook zo, met trots. De puberteit die we hier zo belangrijk vinden en beschouwen als iets universeels, bestaat daar helemaal niet.”En toch hebben ze elkaar gevonden. Het gebeurde in 2010 tijdens een cursus academisch leiderschap van de VU. tussen krabbendam en Evers klikte het meteen toen bleek dat ze allebei met jongeren werken.

Al snel gingen hun discussies over wetenschap de diepte in. Zo ontstond het idee om de invloed van cultuur op de ontwikkeling van het brein te onderzoeken. En inder-daad, de grensverleggende samenwerking van krab-bendam en Evers kon rekenen op de belangstelling van onderzoeksfinancier NWO. krabbendam kreeg afgelo-pen voorjaar een Vici-beurs van anderhalf miljoen euro voor onderzoek samen met Evers.

Cultuur verandert je breinDe twee wetenschappers schuiven hun totaal verschil-lende visies op valide kennis in elkaar. Om bijvoorbeeld uit te zoeken hoe cultuur invloed heeft op prestatiever-schillen tussen jongens en meisjes in de exacte vakken. Dat is zeker het geval, want waar in Nederland jongens er beter in zijn dan meisjes, is dat in bijvoorbeeld Rusland en koeweit juist andersom. Evers: “We bouwen een brug tussen onze disciplines tot we een geïntegreerde methodologie vinden.” Die brug bouwen is een hele klus. Dat blijkt als je de dataverga-ring door de antropoloog en de neuropsycholoog naast elkaar zet. krabbendam: “Wij willen altijd een getalletje. Sandra kijkt naar de rijke context van het dagelijks leven. Bij een onderzoek naar pesten zou zij gaan observeren op het schoolplein, misschien meelopen met kinderen, zonder zelfs maar iets te turven. Ze zou een kind nooit uit zijn omgeving halen om testjes te doen. Ze werd bijna boos toen ze hoorde hoe wij dat aanpakken. ‘Wat? Stop jij kinderen in een scanner?’, riep ze uit. Wij werken met


Interdisciplinair

‘Wat? stop jij kinderen in een scanner?!’

Hoe de werelden van een antropoloog en neuropsycholoog compleet botsen. En hoe die toch anderhalf miljoen binnenhaalden voor gezamenlijk onderzoek.

‘Dit dwingt me uit mijn comfortzone te komen’

Cultureel antropoloog Sandra Evers

Cultureel antropoloog Sandra evers onderzoekt culturele overdracht. Ze leidt een grootschalig onder-zoek naar dit proces in de context van grootschalige landacquisities in afrika en madagaskar. Heel verschil-lende culturele ideeën over landbebouwing, bijvoorbeeld tussen kleine boertjes en kapitalistische onderne-mingen, komen hier met elkaar in conflict. visies van mensen beïnvloeden elkaar hierbij. Hetzelfde proces onderzoekt ze onder kinde-ren met een migranten-achtergrond, zij zijn immers de schakel in processen van culturele overdracht tussen thuis en de school bijvoor-beeld. Waarom zijn sommige kinderen veel beter in het schakelen tussen cultu-ren dan anderen die hun houvast verliezen en zich nergens meer thuis voelen? evers is voorzitter van het europees netwerk voor de antropologie van kinderen en jongeren. Zie anthropo-logyofchildren.net.

Sandra evers


weteNScHap

peer nominaties; stellen vragen aan elk kind uit een klas en geven dan labels als pester, slachtoffer of meeloper. Vreselijk vond ze dat, alsof zoiets onveranderlijk is!” In de antropologie ben je in de ene context een pester, in de andere niet. De neurowetenschapper gaat uit van enige stabiliteit.

Zwaktes erkennenEvers: “Ik vind het een eye-opener dat we allebei het uitgangspunt hebben elkaar niet te veroordelen, maar toch van onze stoelen vielen van verbazing.” krabben-dam: “We hebben veel lol tijdens onze bijeenkomsten. Zolang je de insteek hebt dat je van elkaar kunt leren en zwaktes bij jezelf durft te erkennen, is wat wij doen een enorme verrijking.” Zo kan de antropologie leren kwantitatiever te worden. Antropologen schetsen dilemma’s, afwegingen en opties van individuen in een maatschappij, puur kwalitatief. krabbendam: “Ze hebben methoden nodig om resulta-ten over individuen te vertalen naar valide uitspraken over grotere groepen mensen. Als je observeert in het klaslokaal kun je de feedback die de leerkracht aan jongens en meisjes in de klas geeft, categoriseren. Dan kun je er kwantitatieve analyses op loslaten. Bijvoor-beeld door ze te verbinden met de ideeën van de leer-kracht over jongens en meisjes, en de prestaties van de leerlingen.”

Uit comfortzoneEvers: “Ik wil zo goed mogelijk wetenschap bedrijven. Dat dwingt me uit mijn comfortzone te komen. Heel

veel testen van neurowetenschappers kende ik niet.” En die zijn wel nuttig om te kennen, zegt ze. “Herinnering is een prachtig voorbeeld van het genreonder-zoek waar neuropsychologen en antro-pologen samen baanbrekend onderzoek kunnen doen. De antropologie onder-zoekt vaak hoe herinneringen invloed hebben op wat iemand doet. De hersenen spelen uiteraard een belangrijke rol bij herinnering, maar veel antropologen weten weinig over de precieze werking. juist door kennis te nemen van kwantita-tieve testen en neurologische mechanis-men, kun je als antropoloog je kennis en analyse verscherpen. Het draait allemaal om de vervlechting van hersenprocessen en culturele dynamiek.” De neuropsychologie had tot nu toe een blinde vlek voor cultuur en kan daar met behulp van de antropologie iets aan doen. Evers: “Cultuur is belangrijk bij het bestuderen van neurologische processen. In de methodologie komt dat er nog niet uit.” kijk bijvoorbeeld naar de bekende test mind reading, gebruikt om te meten hoe goed iemand is in het herkennen van de gemoedstoestanden van anderen. “Het hangt mede van je culturele achter-grond af of je een gezicht als vriendelijk of brutaal interpreteert.”


Interdisciplinair

‘Wij willen altijd een getalletje, Sandra werd er bijna boos om’

neuropsycholoog Lydia Krabbendam

wie gooit de grenzen open?Werkt u ook samen met een collega uit een heel ander vakgebied om tot nieuwe inzichten te komen? advalvas maakt er graag verhalen over. mail naar [email protected].

neuropsycholoog Lydia Krabbendam verdiende haar strepen met psychose-onderzoek in maastricht. Daar ontstond haar belang-stelling voor mindsets. Waar komen ze vandaan, wat voor invloed hebben ze, hoe kun je ze veranderen? Iemand met een psychose lijdt aan waandenkbeelden en aan paranoia. Dat laatste is in feite een gebrek aan vertrou-wen in anderen: je denkt voortdurend dat ze je kwaad willen doen. Dat is ook een mindset.

bij het vU-onderzoeks-instituut Learn kreeg Krab-bendam in 2009 de kans om onderzoek te doen naar normale hersenontwikkeling, in relatie tot het onderwijs.

Lydia Krabbendam



Interdisciplinair


it’s the mindset, stupid!Het uitgangspunt van het onderzoek van krabbendam en Evers is dat cultuurverschillen niet statisch zijn, maar beïnvloed worden door de mindset van het moment.

Iedereen heeft mindsets, vaak buiten zijn wil om. Inzicht hierin is essen-tieel, zeker in de huidige cultureel diverse maatschappij. Dat is een van de pijlers van het Vici-onderzoek van

neuropsycholoog Lydia krabbendam in samenwerking met cultureel antropoloog Sandra Evers.krabbendam gaat testen bij welke mind-set meisjes beter gaan presteren op stereotiepe jongenstaken. Door teksten, filmpjes of opdrachten kun je voor even iemands standaard-mindset veranderen. Ook wil ze natuurlijk weten hoe je een mindset duurzaam kunt veranderen in een gunstigere mindset, die betere communicatie tussen kinderen en docen-ten faciliteert bijvoorbeeld.Behalve fundamenteel is dit onderzoek ook praktisch zeer relevant: het kan zijn dat kinderen uit een collectivisti-sche cultuur een bepaalde aanpak van docenten niet goed kunnen oppakken.

Bijvoorbeeld het centraal stellen van het individu omdat zij gewend zijn dat de gemeenschap centraal staat. Deze kinderen kun je wellicht beter motiveren door de groepsprestatie te belonen.toen krabbendam Evers ontmoette, was ze al met dit idee bezig. Ze had interesse in het begrip mindset en vroeg zich af hoe variabel zulke culturele opvattingen waren. Evers raadde krabbendam aan om niet in termen van etniciteit te praten, zoals vaak gebeurt in dit verband, maar in termen van cultuur. Door in experimen-ten verschillende mindsets te active-ren – collectivistisch, individualistisch – en dan naar de effecten op hersenen en gedrag te kijken, kun je mensen uit verschillende culturen onderzoeken. je verwacht dat per groep een bepaalde mindset dominant is, zonder dat je aanneemt dat het een stabiele trek is. krabbendam: “Omdat we veronderstel-len dat een mindset getriggerd wordt

door prikkels uit de situatie waarin je je bevindt, sluit het begrip mooi aan bij het dynamische concept van cultuur dat de antropologie hanteert.” Evers: “Cultuur is een fluïde concept dat door de samen-leving vloeit.” In het samenwerkings-verband wordt het minder zacht. krab-bendam: “Wij gaan cultuur vertalen naar gedrag. Wat is de rol van de moeder in het gezin? Hoe vaak zie je je familie? Wie beschouw je allemaal als familie? Veel Nederlanders beschouwen verre neven en nichten al niet echt meer als familie. In een meer collectivistische cultuur is dat ondenkbaar.”Zo analyseren de wetenschappers cultuur als een verzameling mindsets, die zich uiten in gedrag – gestructureerde gewoonten. Door deel uit te maken van een cultuur, ontwikkel je een model met voorspellingen over de wereld, en die kleuren je waarnemingen en je gedrag.

‘Cultuur is een fluïde concept’

meer over het gezamenlijke onderzoek en Lydia Krabbendam staat op vu.nl/hetbegonmeteenidee, de tentoonstelling over topwetenschappers van de vU.


maIl

De aanstelling van Caroline Forder als bijzonder hoogleraar kinderrechten is een mooi initia-tief. Zie het artikel ‘De Nederland-se wet is goed voor grote mensen’ in de vorige Advalvas. Het doet ook de vraag rijzen wanneer de VU nu eindelijk eens een hoog-leraar dier en recht aanstelt. De Universiteit Utrecht bijvoorbeeld, kent die positie al sinds 1997. tot 2005 vervuld door Dirk Boon, sindsdien door Annelies Freriks. Niet alleen de dieren aan VU en VUmc hebben er rechtstreeks belang bij, ook het personeel dat ieder jaar duizenden (proef)dieren om het leven brengt, zou

gebaat kunnen zijn bij verhelde-ring van de rechtmatigheid van hun bedrijf.En het rechtsgebied is breder. Alleen al het feit dat ‘144 Red een dier’ in het eerste jaar 180.000 maal gebeld is, is symptomatisch voor het feit hoezeer de proble-matiek onder de burgers leeft en tegelijk hoezeer bij andere burgers iedere notie van rechten en welzijn van dieren ontbreekt. Een nieuwe hoogleraar zou er op z’n minst aan kunnen bijdragen het maatschappelijk bewustzijn hieromtrent te vergroten.

Ed Destrée, alumnus rechten

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Onlangs vernam de facultaire studentenraad van Aard- en Levenswetenschappen dat u heeft besloten om uw salaris stapsge-wijs te verlagen tot de Balkenen-de-norm is bereikt. Wij grijpen deze gelegenheid aan om u van harte feliciteren met dit besluit. Want, hoewel dit al veel eerder gedaan had kunnen worden (de Balkenende-norm dateert uit 2006), vinden wij het beter laat dan nooit.Daarnaast dringen wij erop aan dat het geld dat hierdoor beschik-baar komt, aan het onderwijs wordt besteed. Volgens Advalvas zou het 158.200 euro bedragen, uitgaande van de norm van 2011 (193.000 euro). De nieuwe rege-ring wil mogelijk de Balkenende-norm met 30 procent verlagen, waardoor dit bedrag zelfs verhoogd zou worden tot 274.000 euro. Wij hopen dat het bestuur hierop anticipeert en van tevoren maatregelen neemt. Zo voorkomt u de negatieve beeldvorming dat dit alleen maar wordt gedaan omdat het u door de regering wordt opgelegd.ten slotte willen wij nog een suggestie opperen waaraan dit geld besteed kan worden. Onze faculteit maakt veel kosten aan

veldwerken en veldexcursies voor de opleidingen aardwetenschap-pen en biologie. Veldwerk is net zo onmisbaar als een microscoop voor een microbioloog, een laser voor een natuurkundige of een Bijbel voor een theoloog. Door opgedane veldervaring staan afgestudeerde VU-studenten bij onderzoeksinstituten en in het bedrijfsleven bekend als uitzon-derlijk capabel.tot en met 2008 werden deze veldwerken door het bestuur apart gefinancierd, maar in 2009 werd dit bedrag verlaagd tot 250.000 euro en vanaf 2010 werd het helemaal geschrapt. Gevolg voor onze faculteit was dat het veldwerkbudget geleidelijk kromp, omdat het faculteitsbe-stuur de middelen niet had om het gat te dichten. Afgelopen jaren is het aanbod aan veldwerken in de bacheloropleidingen drastisch afgenomen, ten koste van de kwaliteit van het onderwijs. We zouden u graag verzoeken om dit gegeven in gedachte te nemen bij het opstellen van uw nieuwe begroting.

Henk Vink en Max Jansen, voorzitter en vicevoorzitter van facultaire studentenraad FALW

Hoogleraar dier en rechtGeacht bestuur,

titelblad van de eerste tekst over evert Willemsz (1623), met een houtsnede van weeskind en weesmoeder in de hal van het Woerdense weeshuis © Koninklijke bibliotheek, Pamflet 3501.


Evert Willemsz

Een weeskind uit Woerden op zoek

naar zichzelfHoogleraar Willem Frijhoff schreef een pakkende biografie over Evert Willemsz, een zeventiende-eeuws jongetje met mystieke ervaringen.

De sfeer in het Woerdense weeshuis was gunstig voor uitgesproken, zo niet excessieve gedragsvormen. We zien dat aan de spanning die onder

de wezen leeft: terwijl Evert in extase is, drommen de wezen om hem heen om te bidden en te zingen. Hij hoeft maar uit zijn lethargie te ontwaken of er ontstaat ‘een groote vreughde’ onder de weeskinderen die daar gespannen op zaten te wachten. Wanneer hij droomt, zitten zijn broertjes ‘wacker overeynde’. Ze verklaren later ‘de geschiedenisse met hare oogen […] aengesien, ende met haren ooren gehoort te hebben’, alsof hun nooit zoiets interessants was overkomen – en dat was vermoedelijk ook zo. Evert neemt trouwens traditionele vormen van psychosomatische expressie over: vasten, uitschakeling van de zintuigen, motorische stoornis, geestverrukking. Ik kom daar in de volgende hoofdstukken op terug. Gekoppeld aan een nieuwe boodschap verwijzen die gedragsvormen naar het repertoire van de nieuwe religieuze mystiek. In zekere zin mogen we stellen dat Evert zich aan de pathologie van de collectieve hysterie die in het weeshuis in die jaren diffuus aanwezig moet zijn geweest, heeft onttrokken door zijn inwendige spanning in mystieke termen te vertalen: ontmoeting met God, eenwording, en als zodanig per definitie een individuele ervaring.tegen de achtergrond van wat nog geen vier jaar eerder onder de weeskinderen van Enkhuizen had plaatsgevonden, komt Everts religieuze ervaring inderdaad als een vorm van moderne, persoonsgebonden mystiek naar voren. Hij heeft duidelijk geen voeling meer met de dan al wat ‘ouderwetse’ uitingen van duivelse bezetenheid, zoals het braken van harde voorwerpen, laat staan met toverij. In feite had johan Wier reeds met de geloofwaardigheid van de braakverschijnselen afgerekend. En in Woerden, de laatste stad in het gewest Holland waar een crimineel proces wegens toverij is aangespannen, was deze haar publiek krediet kwijt. toen

Uitgeverij Van

tilt

Willem Frijhoff

Evert Willemsz

Een weeskind op zoek naar zichzelf

zeventiende-eeuws

Portret van dominee Everardus Bogardus, volgens familietraditie. in werkelijkheid vermoedelijk zijn aanverwant dominee Gualterus Dubois, een halve eeuw later, toen pruiken in new York in de mode waren geraakt.

© new York state office of Parks, recreation and Historic Preservation senate House state Historic site


vOOrpUblIcatIe

baljuw Gillis van Benthem op 29 juni 1614 namelijk Neel Elbertsdr voor de vierschaar bracht omdat ze bij ‘een yegenlijck’ als ‘toovenaersche’ bekend stond en hij haar op de pijnbank wilde leggen omdat ze ‘uijtdruckelijck met den vijandt des menschelijcken geslachts [een] verbondt’ had gesloten, waren de schepenen wijzer. Ze wezen de tortuur af, vroegen een paar juristen om raad, en lieten Neel op hun advies na veertien dagen al weer vrij. Seks met de duivel was voor hen niet geloofwaardig meer. En terwijl in het Vlaamse Brugge nog in 1634 een kind dat nu eens doof of stom en dan weer blind was betoverd werd geacht, vinden we niets van zulke reacties in Woerden, waar Evert Willemsz precies tien jaar eerder dezelfde symptomen vertoonde.De duivel uit het magisch universum komt er bij Evert Willemsz al helemaal niet meer aan te pas. Er is niet het geringste spoor van traditionele demonomagie in de pamfletten of in andere bronnen te vinden. Zelfs geen vage overeenkomst tussen de structuur van de Woerdense gebeurtenissen en, bijvoorbeeld, de inhoud van het befaamde spel Mariken van Nieumeghen, met duivel Moenen als de grote verleider. Dat spel was nog in 1608 herdrukt door de Utrechtse uitgever Herman van Borculo, die even later rector Zas’ eerste pamflet over Evert uitgaf; het heeft dus heel goed in de regio kunnen circuleren. tweemaal komt de duivel in Everts pamfletten voor, maar steeds in een ondergeschikte rol, in volmaakte overeenstemming met het kerkelijk dogma. In zijn traktaat over toverij (1608) had William Perkins de magische connotaties van het duivelsgeloof al resoluut als paapse nonsens gebrandmerkt. Als een ervaren theoloog situeert Evert de duivel dan ook gewoon in de hel, als Gods tegenspeler:

Na de helle moeten wy varen daer de Duyvel woed seer quaet,Daerom hy al sal lachen seer blyd’ en obstinaet,Want God is seer verstoortOmdat men niet en leeft al na zijn woort.

En in Everts publieke droom gaat de duivel naar analogie van 1 Petrus 5:8 rond als een listige boosdoener, zoekend welke gelovige hij kan verleiden:

Want de duyvel die gaet rondomme met al sijn listen quaet,Hy meentse uyt te trecken die vast op het geloove staet,Maer God salt niet gehengen dat sijn uytvercoren soetSullen wesen duyvels slaven geheel onder de voet.

Niet de duivel is hier het oppermachtige wezen, maar God zelf. Hij beheerst handel en wandel van de duivel en houdt hem op zijn ondergeschikte plaats in het heilsplan, en wel in de hel. God doet zich dan ook niet via een onzalige duivel maar door een heilzame engel

aan Evert kennen. Everts Godsbeeld is in wezen positief.Wanneer we opnieuw het analysekader van De Certeau volgen, is Evert degene die binnen de groep weeskinderen optreedt als de star met zendingsgevoel. Dankzij het spektakel dat rond zijn met traditionele, herkenbare middelen vormgegeven geestverrukking in de stad ontstaat, weet hij zijn stem te laten horen en zijn verlangen door te drijven. Uit de pamfletten blijkt duidelijk dat de groep weeskinderen hierbij een passieve, louter acclamerende rol speelt. Er is geen sprake van collectieve verschijnselen in de zin dat Everts ervaring aanstekelijk zou hebben gewerkt of dat alle wezen gelijkelijk deelden in wat hem overkwam. Wel kunnen we zonder meer stellen dat de groep Everts ervaring collectief schraagde en de noodzakelijke voorwaarden schiep voor de opbouw van het spanningsveld waarin Evert zijn uitzonderlijke prestaties tot een hoogtepunt kon brengen. In die wezenlijk publieke ruimte kon Evert Willemsz een persoonlijkheid ontwikkelen die krachtig genoeg was om voor zichzelf keer op keer een private ervaringsruimte af te zonderen, een sterke individuele betekenis te geven aan ervaringen die langs allerlei lijnen in collectieve tradities verankerd lagen, en de mystieke ervaring aan te grijpen om zijn persoonlijke levensstaat te veranderen. Van kleermakersleerling werd hij student. Van het ambacht gleed hij de dienst van de kerk in. En op de koop toe steeg hij een trap of twee op de maatschappelijke ladder.

Uit hoofdstuk 4: Wees in Woerden

Willem frijhoff, evert Willemsz, een zeventiende-eeuws weeskind op zoek naar zichzelf, 400 pagina’s, € 24,50, Uitgeverij vantilt, nijmegen.

Het boek verschijnt half december. Het is een bewerkte, geactualiseerde heruitgave van het deel over everts jeugd. Het volledige levensverhaal van evert Willemsz werd in 1995 voor het eerst gepubliceerd.


over de auteurWillem Frijhoff is emeritus hoogleraar geschiedenis van de nieuwe tijd van de vU en bekleedt van 2010 tot 2012 de erasmuswisselleerstoel van de g.Ph. verhagen-Stichting aan de erasmus Universiteit rotterdam.

Win een weeskindwil jij een gratis exemplaar van dit prachtige boek? ga naar advalvas.vu.nl> nieuws > win een weeskind.


OpINIeDevaja Blommerde researchmaster theologie


Soms heb ik een duidelijk visi-oen van een universiteit waar sprake is van een echte acade-mische cultuur. Inspirerende docenten en slimme, gemo-tiveerde studenten vormen

daar samen een hechte gemeenschap. Ik droom dus van een universiteit waar mensen een academische elite vormen, elkaar inspireren om het beste uit zich-zelf te halen en waar vormende vriend-schappen voor het leven ontstaan.Maar die academische cultuur is aan het verdwijnen en dat vind ik dood- en doodzonde. Zonde in de zin van een gemiste kans. We lopen hierdoor eenvoudigweg een grote bron van crea-tiviteit en inspiratie mis. Op de universi-teit heerst steeds meer een nihilistische en zakelijke sfeer. Studenten willen zo snel mogelijk afstuderen omdat ze op de hielen worden gezeten door steeds weer veranderende en vooral striktere vormen van financiering. En verder hebben ze domweg andere prioriteiten. College volgen is al bijna iets geworden

Herstel de academische cultuurDe universiteit moet weer een elitair bolwerk worden. Vorming en inspiratie moeten voorop staan, vindt Devaja Blommerde.

wel sterke drank) ging voor een monde-ling. Schriftelijke tentamens waren in minderheid. Deze persoonlijke aandacht is zeer vormend. Zelf heb ik de meest indringende en memorabele leermomen-ten gehad in gesprek met docenten, al dan niet op een gepland moment.Mijn pleidooi: laten we van de universi-teit weer een elitair bolwerk maken; ofwel de academische gemeenschap in ere herstellen waar vorming en inspiratie op nummer één staan. Laten we, wanneer we bewonderend omhoog kijken naar instituten als Harvard en Oxford (wat nogal een popu-lair tijdverdrijf is onder bestuurders op universiteiten), ook bereid zijn offers te brengen. Het is onmogelijk zowel een brede universiteit te zijn als topprestaties te leveren op het gebied van onderwijs en onderzoek. Op de universiteit moeten we elkaar weer verheffen, willen we op topni-veau kunnen presteren.

wat achterhaald is, want je kunt de colleges ook thuis volgen via internet, dus waarom zou je nog speciaal naar college komen? Bij gebrek aan een video-opname en dus enige noodzaak om wel aanwe-zig te zijn, blijkt college volgen een geschikt moment om je vriendenlijst op Facebook eens bij te werken, je achterstallige e-mail door te spitten of de meest recente roddels uit te wisse-len met je achterbuurman.Voor de meeste onderwijsmanagers is het verhaal niet veel hoopgeven-der. Onderzoekers zijn verworden tot managers en fondsenwervers. tussen bestuurlijke taken en het binnenhen-gelen van geld in, vinden ze soms nog wat tijd om onderzoek te doen en onderwijs te geven. De erudiete professor moet zijn kantoor opgeven om te gaan flexwerken als normaal kantoorvolk. Vroeger was het bijvoorbeeld niet ongebruikelijk dat je bij je professor thuis op de thee (dan wel koffie, dan IC

oon

the n

oun

Proj

ect/r

bbm

r.nl

blogs van blommerdeDevaja blommerde blogt onder de naam Karina blommerde. onder meer ‘over de alleenstaande jonge vrouw van tegenwoordig die het niet meer weet en in de war is’. maar ook over doodsangsten en visioenen. Het opinieartikel ‘Herstel de academische cultuur’ is een verkorte versie van ‘I Have a Dream’.

karinablommerde.wordpress.com.


cOlUmN

Ik zit in een koffietentje aan het Spui. ‘Free Wifi’ staat er op het raam, het lijkt me een veilige plek om mijn laptop open te klappen zonder dat het onbeschoft is. Buiten is het koud, er komen veel meisjes in grote bontjassen langs. Hun Uggs bagge-

ren door kauwgom en patatjes. De stad is niet schoon te krijgen. De viezigheid is in de straatstenen getrokken, het gaat in je kleren zitten. Als je er lang genoeg rondloopt gaat er van alles aan je kreu-kelen, dat is niet erg, iedereen kreukelt een beetje. Daaraan onderscheid je de dagjesmensen van de Amsterdammers. kreukels. Dreadlocks. Een nauwelijks zichtbare grauwe waas. De blik die ieder-een met een rolkoffer de gracht in wenst. In het koffietentje is het niet fijn werken. Er is een vriend van de barista binnen-gekomen, ze praten heel erg hard over dingen die mij niet interesseren. De barista schreeuwt in elke zin de naam van haar vriend. “MAX!”, roept ze, “MIjN OUDERS HEBBEN PEtER GOEDGE-

Grauwe stad, roze tong

kEURD, MAX!” De andere medewerker blaat: “DIE CHICk VAN VANNACHt HEEFt IN MIjN BADkAMER GEkOtSt!” Max vindt het hilarisch. “HAHAHAHA”, doet hij. Ze spreken Grach-tengordels en tot overmaat van ramp noemt het meisje me u. De muziek staat hard.Omdat ik onlangs naar Haarlem verhuisde en in Amsterdam geen fiets meer heb, kwam ik lopen vanaf het Centraal. Op het Stati-onsplein botste ik tegen een haastige vrouw op. “Pardon”, zei ik. “Fffff”, zei zij.Mijn jas was ongekreukt en mijn blik stond op dagjes-

mens, iedereen liep me omver. Niet veel later herpakte ik mezelf om gewoon net als iedereen over toeristen heen te klossen. Ik knikte alleen per ongeluk naar de coffeeshophouder die in zijn deuropening stond te

roken. Hij rolde met zijn ogen, maar misschien kwam dat niet door mij.De koffietent wordt me te veel, ik moet weg. Buiten leun ik nog even tegen het Lieverdje voor ik verder loop. Aan de overkant van het Singel dwarrelen gele boomblaadjes in de vroege zon, aan mijn kant rijdt een taxi een duif plat. Er schreeuwt een toerist naar de taxi. Langs me loopt een hond, haast net zo geel als de blaadjes, de hond ademt wolkjes. Ik vind het beeld van een hond die wolkjes ademt aandoenlijk. Bij mensen heb ik dat niet. Misschien heef het iets te maken met die roze tong in de ijzige winterlucht. De bazin van de hond loopt naar me toe op erg hoge hakken, haar voeten lijken op vorkjes. Ik groet haar omdat ze naar mij kijkt. Ze groet niet terug, maar haalt een hardroze camera uit haar jaszak. Ze wacht geduldig tot ik het Lieverdje verlaat, zodat het eenzaam op de foto kan.

Meisjes in grote bontjassen baggeren met hun Uggs door kauwgom en patatjes

roos van rijswijk, masterstudent literatuurwetenschap



DOOR DIRK DE HOOG

De toekomst van het onder-zoeksinstituut Visor is ongewis. Het instituut is te weinig interdisciplinair en te veel gericht op de theo-logische faculteit, blijkt uit een evaluatie. Eind dit

jaar moet er een plan voor het vervolg liggen. Het VU Institute for the Study of Religion, Culture and Society (Visor) is zo’n drie jaar geleden opgericht door de faculteiten Godgeleerdheid, Letteren en Sociale Wetenschappen. Het is een van de interdisciplinaire centra waarin de onderzoekszwaartepunten van de universiteit zijn ondergebracht. Volgens afspraak heeft na drie jaar een evaluatie plaatsgevonden door de universitaire toetsingscommissie.“Er zijn weliswaar positieve ontwikke-lingen, maar het is nog niet gelukt om de interdisciplinaire ambitie tot volle bloei te brengen”, vat de decaan Godgeleerd-heid Wim janse de uitkomst van de visi-tatie samen. tegen het eind van het jaar wil hij met een voorstel komen voor een doorstart als interdisciplinair centrum of een toekomst als monodisciplinair speer-punt van de faculteit. Maar voordat er een plan is, wil hij verder geen commen-taar geven.

HerbezinnenRector Lex Bouter bevestigt wat janse zegt. “Bij de oprichting van een aantal onderzoeksinstituten in 2008 spraken we af dat ze na drie jaar intern geëvalu-eerd zouden worden. Dat hebben we nu

De reshuffle van research

bij zes van de twaalf centra gedaan. En inderdaad was de constatering bij Visor dat de interdisciplinaire samenwerking te weinig is waargemaakt. Dus is het tijd voor een herbezinning op de toekomst van het instituut.”Bouter benadrukt dat de evaluaties van de andere instituten wél positief waren. Neuroscience Campus Amsterdam, Research Institute for the Heritage and History of the Cultural Landscape and Urban Environment (Clue) en Move, dat zich met bewegen bezighoudt, kwamen glansrijk door de test. Bij het Network Institute en Center for Advances Media Research Amsterdam (Camera) was de conclusie dat beide instituten succesvol zijn, maar ook over-lappen in thema-tiek en infrastruc-tuur. Daarom zijn beide samen-gevoegd. Het nieuwe instituut blijft zich inter-disciplinair met internet en de digitale wereld bezig-houden.

Richting kiezenBouter noemt de interdisciplinaire onderzoeksinstituten overwegend zeer succesvol. “Bij VU medisch centrum bestaan dergelijke instituten al langer. Onlangs kreeg bijvoorbeeld Emgo+, Insti-tute for Health and Care Research, bij een internationale visitatie op alle catego-rieën de hoogste score. Dat geeft aan dat focus op massa bij onderzoek werkt. Het IC

oon

Phi

lipp

Sues

s, th

e nou

n Pr

ojec

t

levert niet alleen meer kwaliteit op, maar ook meer extern geld voor onderzoek.” Omdat inmiddels ook al het onderzoek bij de bètafaculteiten in onderzoeksinsti-tuten is ondergebracht, schat Bouter dat zo’n 80 à 85 procent van de onderzoekers bij een instituut is aangesloten. Mogelijk worden dat er in de toekomst nog meer. Bij de faculteit Sociale Weten-schappen bestaan namelijk vergevor-derde plannen voor de oprichting van een instituut rond het thema work, care and wellfare. Maar nog steeds zijn er wetenschap-pers die níet warmlopen om zich bij een

instituut aan te sluiten, met name bij Economie en Rechten.

Die hoeven zich volgens Bouter geen zorgen te

maken. “We onderken-nen dat vooral bij de

alfa- en gammawe-tenschappen grote interdisciplinaire instituten niet altijd de beste oplossing

zijn. Daarom is het ook mogelijk om

zogeheten discipli-naire zwaartepunten aan

te wijzen. Daarbij is het belangrijk om de energie op

een beperkt aantal thema’s te rich-ten en zo focus en massa te bereiken. Bij economie bijvoorbeeld doet het tinber-gen Instituut dat heel succesvol. Zo’n monodisciplinaire benadering zou de theologische faculteit ook kunnen kiezen met Visor, maar of dat de richting wordt weten we nog niet.”

Onderzoeksinstituten aan de VU worden geëvalueerd. ‘Ze moeten massa en focus bereiken.’

Onderzoek & onderwijs


Neuroscience Campus Amsterdam, Clue en Move scoorden wél goed


campUS

Dag zomervakantie

ICoo

n K

arth

ick n

agar

ajan

, the

nou

n Pr

ojec

t

Door invoering van de harde knip moeten docenten de cijfers voor het bachelor-diploma al vóór 1 augustus inleveren.


DOOR DIRK DE HOOG

‘De nakijktermijn van herten-tamens wordt vervroegd en docenten moeten hiervoor midden in de zomer beschik-baar zijn’, schrijft docent

antropologie Freek Colombijn in een column op de site Standplaats Wereld.Navraag bij hoofd Onderwijszaken Marjo-lijn Witte leert dat het verhaal in hoofd-lijnen klopt. komende september voert ook de VU de wettelijk verplichte harde knip in. Daardoor mogen studenten pas aan hun masteropleiding beginnen als de hele bachelor is afgerond. “Om dat admi-nistratief mogelijk te maken, moeten alle cijfers voor het bachelordiploma voor 1 augustus binnen zijn”, aldus Witte. Het is aan de faculteiten hoe ze dat regelen.

Het AUC doet niet aan herkansingen…Aan het Amsterdam University College (AUC) is bijvoorbeeld de regel dat alle bacheloractiviteiten voor de afstudeerdag in juni moeten zijn afge-rond. Daar kennen ze geen herkansingen voor tentamens. Ook bij veel opleidingen aan de UvA moet het bachelordiploma binnen de reguliere onderwijstijd, dus voor de zomervakantie begint, worden behaald.

…maar onze economen en sociale wetenschappers zijn de klos

Volgens Colombijn hebben de docenten op de faculteit Sociale Wetenschappen alleen een mailtje gekregen dat ze voort-aan de cijfers voor 1 augustus moeten aanleveren. Hoe ze dat doen is hun zaak. Dat betekent bijvoorbeeld in de zomer werkstukken en scripties nakijken.Ook op de economische faculteit leidt de nieuwe regel tot gemor. Een anonieme docent (“Ik wil wel mijn pensioen halen aan de VU”) legt uit dat er altijd persoon-lijke omstandigheden zijn waardoor studenten een extra herkansing moeten doen om voor hun bachelor te slagen: moeder van balkon gevallen, opa over-leden, vriendje weggelopen. “Om die mensen op tijd aan hun bachelordiploma te helpen, moeten we dus midden in de zomer tentamens gaan afnemen. Als je

een gezin met jonge kinde-ren hebt en dus aangewe-zen bent op schoolvakan-ties, is dat lastig.”

…en de administratie moet ook overzomerenDat geldt door de nieuwe regels trouwens niet alleen voor docenten. Ook het administratieve personeel dat de cijfers verwerkt,

kan niet worden gemist. Net zo min als de mensen in examencommissies die oorde-len of aan alle vereisten voor het bachelordiploma is voldaan.Op veel universiteiten is de harde knip trouwens afgelopen jaar al ingevoerd. De VU heeft een jaar uitstel gekregen van de minister om de regels en de administratie aan te passen.

Docenten moeten komende zomer tentamens en scripties nakijken

Ben jij een medewerker van de VU?Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

www.intranet.VU.nl/VacatUres

Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

www.werKenBijdeVU.nl

hoe Ver KijK jij?we leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. de VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. om nieuwe wegen in te slaan. om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs.de VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

aDvertentIe

Negentien pagina’s zijn het, vol afspraken die komen bovenop wat er in de CAO al is geregeld rond reorganisaties. Een forse investering voor de VU, maar het accent ligt nu wel waar het College van Bestuur op wil inzetten, vindt HRM-directeur Anneriek de Heer: “Mensen moeten van werk naar werk geholpen worden. Daarover hebben we goede afspraken ge-maakt.”

EXTERNE ARBEIDSORGANISATIEWat er in het sociaal plan vooral uitspringt is de ‘externe arbeidsorganisatie’. Deze orga-nisatie wordt je nieuwe werkgever als je in de dertien maanden nadat je boventallig bent verklaard geen ander werk vindt. Hoe lang je nieuwe arbeidscontract gaat duren, hangt onder meer af van je leeftijd en van hoe lang je al bij de VU werkt. Maar De Heer hoopt dat daar niet veel VU-medewerkers terechtkomen:

“Dit is natuurlijk het zwartste scenario. Word je met ontslag bedreigd, dan heb je dertien maanden de tijd om met intensieve hulp van de Transitieorganisatie van de VU een nieuwe baan te zoeken.” Ze gaat ervan uit dat veel mensen alweer aan het werk zijn voor ze aan de externe arbeidsorganisatie toekomen.De Heer beseft dat je baan kwijtraken in deze economisch zware tijden niet makkelijk is. “De arbeidsmarkt is momenteel moeilijk en sol-liciteren kan een heel frustrerende ervaring zijn. Het is verdraaid lastig om alles zelf te moeten uitvinden, vooral als je al lang niet meer hebt gesolliciteerd. De Transitieorga-nisatie kan mensen weer zelfvertrouwen op dat gebied geven.” Die organisatie gaat met medewerkers inventariseren wat ze kunnen en willen. Cursussen volgen of omscholen kan, als dat je kansen op werk vergroot. Het is niet dertien maanden freewheelen: is er een pas-

sende functie voor je, dan word je geacht die te accepteren. Is het na dertien maanden nog niet gelukt om ander werk te vinden, dan krijg je een arbeidscontract aangeboden voor mini-maal een jaar bij de externe arbeidsorganisa-tie. Het positieve hiervan is dat je je volledige salaris krijgt en pensioen blijft opbouwen. Dat voorkomt een pensioengat. De VU zoekt nog naar de meest geschikte organisatie. Die moet de pensioenen net als de VU bij het ABP heb-ben ondergebracht.

KANSEN OP ARBEIDSMARKTMaar wat ga je doen? Alleen fulltime sollicite-ren? “Nee, je bent aan het werk, bij de externe arbeidsorganisatie zelf of bij andere opdracht-gevers, vergelijkbaar met een uitzendbureau”, legt De Heer uit. “Het grote netwerk van de organisatie en de nieuwe werkervaring vergro-ten je kansen op de arbeidsmarkt. Daarnaast

PERSONEELSPAGINAONDER REDACTIE VAN DIENST MARKETING & COMMUNICATIE JAARGANG 5, NUMMER 4, 28 NOVEMBER 2012

Het is er: het sociaal plan voor ondersteunende medewerkers die bij de reorganisatie hun werkkwijtraken. HRM-directeur Anneriek de Heer istevreden met de focus op zoeken naar een nieuwe baan.

"EEN RUIMHARTIG PLAN"

VU EN VAKBONDEN HEBBEN EENAKKOORD GESLOTEN OVER HETSOCIAAL PLAN

22333_hrm_pp_28_11_2012_evm01.indd 1 22-11-12 17:01

CITAAT GEZOCHTVUsionair Kristien Hemmerechts roept VU-medewerkers en studenten op om een mooi, ontroerend, lachwekkend, prikkelend of sprekend citaat te zoeken dat ergens op de VU in beeld gebracht kan worden. De bedenkers mogen zelf verzinnen hoe, bijvoorbeeld als projectie of graffiti. Hemmerechts selecteert met een jury de vijf mooiste concepten, die op de VU worden uitgevoerd. Daarmee wordt het jaarthema ‘Verbeelding gezocht’ letterlijk zichtbaar. Inzenden kan tot 10 december 2012 naar [email protected]

> WWW.VU.NL > NIEUWS & PERS > VERBEELDE WOOR-DEN OP DE VU-CAMPUS

AGIS ZORGPREMIES IN 2013De premie van de collectieve basisverzekering van Agis Zorgverzekeringen blijft in 2013 ongewijzigd. Je betaalt € 97,88 per maand, inclusief 10% collectiviteitskorting. De premiesvan de aanvullende verzekeringen stijgen, maar behouden de 15%-collectiviteitskorting. Het wettelijk verplichte eigen risico van de zorgverzekering stijgt in 2013 naar € 350.

> WWW.INTRANET.VU.NL/HRM > NIEUWS> WWW.AGISCOLLECTIEF.NL/VU

KERST EN NIEUWJAARDe kerstviering is op 18 december vanaf12.00 uur in de foyer van het hoofdgebouw.De nieuwjaarsreceptie is op 8 januari vanaf 16.00 uur, ook in de foyer. Alle VU-medewer-kers zijn van harte welkom.

ga je door met training, scholing of stages en met solliciteren.” En als die organisatie moet inkrimpen of failliet gaat? “Dat is niet volle-dig uit te sluiten”, zegt De Heer, “maar bij de selectie van een geschikte organisatie kijken we natuurlijk heel goed naar de levensvat-baarheid en betrouwbaarheid, samen met de vakbonden.” Je leeftijd en dienstjaren bepalen de lengte van je arbeidscontract. Iedereen – behalve mensen met een tijdelijk VU-contract – krijgt een arbeidscontract voor een jaar aangeboden, maar ben je 41 jaar of ouder, dan komen daar afhankelijk van je dienstjaren extra maanden bij. Langer dan vijf jaar kan een contract echter niet duren. Heb je dan nog geen ander werk gevonden, dan kom je in de WW: je recht op de Bovenwettelijke Werkloos-heidsuitkering Nederlandse Universiteiten (BWNU), de WW van de universiteitssector, vervalt.

VANGNETVoor 52-plussers met twaalf of meer dienstja-ren is nog een extra regeling getroffen. Kiezen zij voor een contract van maximaal vijf jaar, dan komen zij na afloop net als alle anderen in de gewone WW terecht. Maar kiezen ze voor een contract van twee en een half jaar, dan houden ze daarna alsnog recht op BWNU dus in principe 70 procent van hun inkomen, tot hun 65e. Dat is in deze tijden een heel royaal financieel vangnet, maar het heeft ook nadelen, zegt De Heer. “Je bouwt veel minder pensioen op en loopt daardoor tegen een fors pensioengat aan. Bovendien worden de eisen aan passend werk bijgesteld naarmate de tijd vordert, net als dat bij de gewone WW gebeurt. Het kan zijn dat je met een lager betaalde baan of een langere reistijd genoegen moet nemen, of met minder interessant werk. Maar ik vind ons sociaal plan een ruimhartig plan. Zeker als je denkt aan maatschappelijke trends als de versobering van de WW. De combinatie van begeleiding van werk naar werk, zowel binnen de VU als door de externe arbeidsorganisatie, en zo nodig een WW- of een bovenwettelijke WW-uitkering biedt mensen echt een heel goed vangnet.”

VASTE AFSPRAKENDe afspraken zoals die nu zijn gemaakt blijven bestaan. Er zijn wel onderhandelingen gaande over een nieuwe CAO. Verwacht wordt dat de BWNU-regeling, net als de WW-wetgeving, versobert, maar dat heeft geen gevolgen voor dit Sociaal Plan.

OUTSOURCING Afgesproken is dat het uitbesteden van werk dat nu nog door VU-medewerkers wordt gedaan mag als dat efficiënter is, maar niet als alleen de besparing op de arbeidsvoorwaarden van medewerkers het doel is.

SALARISGARANTIE Accepteer je binnen de VU een andere functie in een lagere loonschaal, dan geldt het salaris in die schaal, maar de VU vult je salaris aan tot het oude niveau voor zolang je dienstverband geldt. Nog maximaal vier jaar lang krijg je ook de loonsverhogingen waar je in je oude schaal recht op zou hebben gehad. Daarna worden die weer afgebouwd. Ook als je buiten de VU een lager betaalde baan vindt, vult de VU je sala-ris aan tot 100 procent van je laatstverdiende salaris. Hoe lang is afhankelijk van leeftijd en dienstverband. Het salaris bij de externearbeidsorganisatie loopt eveneens voor 100 procent door en ook eventuele CAO-verhogin-gen worden in dit salaris meegenomen.

VERVROEGD PENSIOEN Mensen van 60 jaar of ouder met tenminste twaalf dienstjaren kunnen ervoor kiezen niet in dienst te gaan bij de externe arbeidsorganisatie, maar gebruik te maken van hun ABP Keuze-Pensioen. Zij kunnen een eenmalige uitkering krijgen van twaalf brutomaandsalarissen, tot een maximum van wat ze zouden hebben gekre-gen als ze tot hun 65e waren blijven werken.

VERTREKPREMIESHeb je een vast dienstverband en is je ontslag aangezegd? Als je binnen zes maanden zelf opzegt, kun je een vertrekpremie krijgen van één brutomaandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van vijftien maandsalarissen. Als je niet zelf met ontslag bedreigd wordt, kun je plaatsmaken voor een collega die dat wel is en – op een aantal voorwaarden – een half jaar brutosalaris meekrijgen. Heb je een tijdelijk contract en vertrek je eerder, dan krijg je maxi-maal drie maanden brutosalaris mee.

FINANCIEEL ADVIES De Transitieorganisatie kan je doorverwijzen naar een extern en onafhankelijk bureau voor een financieel advies over de gevolgen van het Sociaal Plan voor jou.

WIL JE HET HELE SOCIAAL PLAN INZIEN?> WWW.INTRANET.VU.NL/REORGANISATIE

Redactie Personeelspagina > JESSY VAN GELOVEN,ANITA MUSSCHE, HOUKJE VLIETSTRA > Beeld YVONNE COMPIER, RIECHELLE VAN DER VALK > Vormgeving ESTHER VAN MUNSTERWWW.INTRANET.VU.NL/PP > Reageren [email protected]

SOCIAAL PLAN UITGELICHT NIEUWS & AGENDA

18 DECEMBER 2012KERSTVIERING

8 JANUARI 2013NIEUWJAARSRECEPTIE

HRM-DIRECTEUR ANNERIEK DE HEER

22333_hrm_pp_28_11_2012_evm01.indd 2 22-11-12 17:01

CITAAT GEZOCHTVUsionair Kristien Hemmerechts roept VU-medewerkers en studenten op om een mooi, ontroerend, lachwekkend, prikkelend of sprekend citaat te zoeken dat ergens op de VU in beeld gebracht kan worden. De bedenkers mogen zelf verzinnen hoe, bijvoorbeeld als projectie of graffiti. Hemmerechts selecteert met een jury de vijf mooiste concepten, die op de VU worden uitgevoerd. Daarmee wordt het jaarthema ‘Verbeelding gezocht’ letterlijk zichtbaar. Inzenden kan tot 10 december 2012 naar [email protected]

> WWW.VU.NL > NIEUWS & PERS > VERBEELDE WOOR-DEN OP DE VU-CAMPUS

AGIS ZORGPREMIES IN 2013De premie van de collectieve basisverzekering van Agis Zorgverzekeringen blijft in 2013 ongewijzigd. Je betaalt € 97,88 per maand, inclusief 10% collectiviteitskorting. De premiesvan de aanvullende verzekeringen stijgen, maar behouden de 15%-collectiviteitskorting. Het wettelijk verplichte eigen risico van de zorgverzekering stijgt in 2013 naar € 350.

> WWW.INTRANET.VU.NL/HRM > NIEUWS> WWW.AGISCOLLECTIEF.NL/VU

KERST EN NIEUWJAARDe kerstviering is op 18 december vanaf12.00 uur in de foyer van het hoofdgebouw.De nieuwjaarsreceptie is op 8 januari vanaf 16.00 uur, ook in de foyer. Alle VU-medewer-kers zijn van harte welkom.

ga je door met training, scholing of stages en met solliciteren.” En als die organisatie moet inkrimpen of failliet gaat? “Dat is niet volle-dig uit te sluiten”, zegt De Heer, “maar bij de selectie van een geschikte organisatie kijken we natuurlijk heel goed naar de levensvat-baarheid en betrouwbaarheid, samen met de vakbonden.” Je leeftijd en dienstjaren bepalen de lengte van je arbeidscontract. Iedereen – behalve mensen met een tijdelijk VU-contract – krijgt een arbeidscontract voor een jaar aangeboden, maar ben je 41 jaar of ouder, dan komen daar afhankelijk van je dienstjaren extra maanden bij. Langer dan vijf jaar kan een contract echter niet duren. Heb je dan nog geen ander werk gevonden, dan kom je in de WW: je recht op de Bovenwettelijke Werkloos-heidsuitkering Nederlandse Universiteiten (BWNU), de WW van de universiteitssector, vervalt.

VANGNETVoor 52-plussers met twaalf of meer dienstja-ren is nog een extra regeling getroffen. Kiezen zij voor een contract van maximaal vijf jaar, dan komen zij na afloop net als alle anderen in de gewone WW terecht. Maar kiezen ze voor een contract van twee en een half jaar, dan houden ze daarna alsnog recht op BWNU dus in principe 70 procent van hun inkomen, tot hun 65e. Dat is in deze tijden een heel royaal financieel vangnet, maar het heeft ook nadelen, zegt De Heer. “Je bouwt veel minder pensioen op en loopt daardoor tegen een fors pensioengat aan. Bovendien worden de eisen aan passend werk bijgesteld naarmate de tijd vordert, net als dat bij de gewone WW gebeurt. Het kan zijn dat je met een lager betaalde baan of een langere reistijd genoegen moet nemen, of met minder interessant werk. Maar ik vind ons sociaal plan een ruimhartig plan. Zeker als je denkt aan maatschappelijke trends als de versobering van de WW. De combinatie van begeleiding van werk naar werk, zowel binnen de VU als door de externe arbeidsorganisatie, en zo nodig een WW- of een bovenwettelijke WW-uitkering biedt mensen echt een heel goed vangnet.”

VASTE AFSPRAKENDe afspraken zoals die nu zijn gemaakt blijven bestaan. Er zijn wel onderhandelingen gaande over een nieuwe CAO. Verwacht wordt dat de BWNU-regeling, net als de WW-wetgeving, versobert, maar dat heeft geen gevolgen voor dit Sociaal Plan.

OUTSOURCING Afgesproken is dat het uitbesteden van werk dat nu nog door VU-medewerkers wordt gedaan mag als dat efficiënter is, maar niet als alleen de besparing op de arbeidsvoorwaarden van medewerkers het doel is.

SALARISGARANTIE Accepteer je binnen de VU een andere functie in een lagere loonschaal, dan geldt het salaris in die schaal, maar de VU vult je salaris aan tot het oude niveau voor zolang je dienstverband geldt. Nog maximaal vier jaar lang krijg je ook de loonsverhogingen waar je in je oude schaal recht op zou hebben gehad. Daarna worden die weer afgebouwd. Ook als je buiten de VU een lager betaalde baan vindt, vult de VU je sala-ris aan tot 100 procent van je laatstverdiende salaris. Hoe lang is afhankelijk van leeftijd en dienstverband. Het salaris bij de externearbeidsorganisatie loopt eveneens voor 100 procent door en ook eventuele CAO-verhogin-gen worden in dit salaris meegenomen.

VERVROEGD PENSIOEN Mensen van 60 jaar of ouder met tenminste twaalf dienstjaren kunnen ervoor kiezen niet in dienst te gaan bij de externe arbeidsorganisatie, maar gebruik te maken van hun ABP Keuze-Pensioen. Zij kunnen een eenmalige uitkering krijgen van twaalf brutomaandsalarissen, tot een maximum van wat ze zouden hebben gekre-gen als ze tot hun 65e waren blijven werken.

VERTREKPREMIESHeb je een vast dienstverband en is je ontslag aangezegd? Als je binnen zes maanden zelf opzegt, kun je een vertrekpremie krijgen van één brutomaandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van vijftien maandsalarissen. Als je niet zelf met ontslag bedreigd wordt, kun je plaatsmaken voor een collega die dat wel is en – op een aantal voorwaarden – een half jaar brutosalaris meekrijgen. Heb je een tijdelijk contract en vertrek je eerder, dan krijg je maxi-maal drie maanden brutosalaris mee.

FINANCIEEL ADVIES De Transitieorganisatie kan je doorverwijzen naar een extern en onafhankelijk bureau voor een financieel advies over de gevolgen van het Sociaal Plan voor jou.

WIL JE HET HELE SOCIAAL PLAN INZIEN?> WWW.INTRANET.VU.NL/REORGANISATIE

Redactie Personeelspagina > JESSY VAN GELOVEN,ANITA MUSSCHE, HOUKJE VLIETSTRA > Beeld YVONNE COMPIER, RIECHELLE VAN DER VALK > Vormgeving ESTHER VAN MUNSTERWWW.INTRANET.VU.NL/PP > Reageren [email protected]

SOCIAAL PLAN UITGELICHT NIEUWS & AGENDA

18 DECEMBER 2012KERSTVIERING

8 JANUARI 2013NIEUWJAARSRECEPTIE

HRM-DIRECTEUR ANNERIEK DE HEER

22333_hrm_pp_28_11_2012_evm01.indd 2 22-11-12 17:01


cUltUUr

WAT? Christiane F., wir Kinder vom Bahnhof Zoo is een klassieker over drugsverslaving. Zonder dat haar ouders of school het weten, raakt de dertienjarige Christiane F. aan de harddrugs. ’s Ochtends gaat ze gewoon naar school, ’s middags tippelt ze op het station om aan geld te komen voor haar verslaving.WIE? Christiane Felscherinow (Hamburg, 1962) publiceerde in 1979 haar autobiografie over haar verleden als heroïneprostituee. jörgen tjon a Fong regisseerde de Nederlandse toneelbewerking, met Alexandra Alphenaar als Christiane en Vladimir Spisiak op gitaar.HOE? theaterproductiehuis Urban Myth combi-neert in zijn projecten uiteenlopende disciplines. De muziek van Nina Hagen en Amy Winehouse verster-ken zo de uitstekende acteerprestatie van Alexandra Alphenaar.

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

Piet de Leeuw

CONCEPT Een no-nonsense tent waar je een lekker bord eten krijgt. je kunt er terecht voor een goed gebakken vis of malse biefstuk zonder poespas.SFEER Een Amsterdams eetcafé dat nog alle karaktertrekken van een bruine kroeg heeft. Hier hoor je de echte Mokumse humor en verder geen gedonder. Het interieur is authentiek en er hangen veel foto’s van gasten die het hier ooit erg gezellig hebben gehad.ETEN Als hoofdgerecht bestel ik biefstuk met champignons. Die wordt geserveerd met simpele salade en friet. De malse biefstuk zit tegen de perfectie aan: mooi zacht en rood van binnen. Mijn tafelge-noot gaat voor de gebakken zeetong. Wederom een simpele opmaak en garnituur, maar de vis smaakt voortreffelijk. Als dessert nemen we de chocolademousse die onze avond compleet maakt. Heerlijk zacht en luchtig zoals een mousse hoort te zijn. BEDIENING typisch Amsterdams, neemt geen blad voor de mond. Heel gezellig en erg snel.TIP Reserveren is nodig.AANRADER Absoluut.PRIJS Zonder drankjes redden we het gemakkelijk voor 50 euro.WAARDERING

Vis en vlees zonder poespas

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

christiane F.

dinsdag 4 december 20.30 uur

Studenten € 10,50

vU-medewerkers € 13,-

griffioen.vu.nl

Junkieverdriet

PIET DE LEEUW Noorderstraat 11pietdeleeuw.nl

Mara Heemink, vierdejaars psychologie

Ook gratIS UIt eteN voor advalvas? mail naar [email protected].

Theater Restaurant om de week gaat een student op kosten van advalvas voor

maximaal 50 euro uit eten en beoordeelt het restaurant.

foto

Luc b

uurm

an


StUDeNteN

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van jARNO cOSIjN en SUzANNE BOOm.

“Hier woont iemand met grote ronde manga-ogen”, zegt economiestudent Sander

Verhagen (24), wijzend op de hoge kasten. “Een vrouw, aan de handtas te zien. Maar wel met een jongensachtige smaak, want ik zie op de schoorsteen ook een soort steroïde powerranger staan. Het kan ook een koppeltje zijn, want naast de powerranger staan kaarsjes en een artistieke Franse kaart. Verder is het huis ordelijk en netjes. De inrichting is vrij strak, het zijn no-nonsense typen en het meisje is geen prinsesje. Mijn God, dat zijn veel manga’s. Verder hebben ze wel een typische studentenfilmsmaak: Monty Python- en arthouse-films. En een verharende kat.” “Wat een dvd-verzameling!”, zegt Linda Vroege (21), student communicatiewe-

Sleutelgat 07

is met een scriptie? Het zijn wel gezonde studenten, want ze eten fruit.” “Leuke reacties!” vindt Suzanne Boon. “Die stapel papier en de laptop op tafel zijn inderdaad voor mijn scriptie en mijn vriend en ik hebben een kat. Die manga’s zijn pas de helft van onze verza-meling, haha. De rest staat nog in dozen. We vonden de flat via Woningnet. Het is een jongerenwoning, dus we kregen voorrang. Die tas gebruik ik voor mijn werk, dus vandaar dat hij zo promi-nent in de woonkamer staat. Dan gooi ik vanaf de eettafel mijn lunch erin ’s ochtends, anders vergeet ik het. Ik zou mezelf ook niet als prinsesje omschrij-ven, maar wel een beetje meisjesachtig. De Gundam, de steroïde powerranger, is dus van mijn vriend Jarno Cosijn.”

DOOr Veerle Vrindts student-reporterFOtO’S Peter Valckx

wil je ook in Sleutelgat? Mail naar [email protected].

tenschap. “Ik denk dat hier iemand woont die iets doet met media. Die revolutionaire poster verleidt me dan weer om in de politieke richting te gaan denken. Een over-tuigde socialist misschien? Het is in ieder geval een echte jongenska-mer, met die donkere kleuren en de alcoholflessen op de dvd-kast. En hij is verliefd, want hij heeft voor de gelegenheid romantische rode onderleggers op tafel gelegd.” “Er woont in ieder geval een kat”, lacht antropologiestudent Mara Romijn (24), “vandaar die plak-borstel op de schoorsteenmantel. Ik denk dat dit de flat van een jong stel is. Hij heeft zijn dvd-verza-meling, waaronder veel series, meeverhuisd en zij zorgt voor de sfeervolle aankleding van de kamer. Ze heeft ook haar handtas demonstratief op tafel gezet, dus daaruit kan ik ook wel afleiden dat er ook een vrouw woont. Ze zitten nu allebei in een drukke periode. Dat bewijst de stapel papier op tafel en de laptop. Zou het kunnen dat een van de twee bezig

Jarno Cosijn en suzanne Boon 24 en 25

Studeren beiden master ecology

betalen 330 euro per maand in aalsmeer


griffdoor merlijn Draisma

advalvas | jaargang 60 | nr7

Documents

Transcript of advalvas | jaargang 60 | nr7