blij mee, want dat betekent dat onzewerking wel degelijk aanslaat. Logischdus dat we het komende jaar doorgaanop de ingeslagen weg. Een overzicht...

Natuurstudie en -beschermingNatuurbehoud kan maar slagen als je denatuur in je werkingsgebied goed kent,wat niet evident is, want die kennis ver-zamelen vergt heel wat werk. Behalve en-kele inventarisaties in het kader van deopmaak van officiële natuurbeheerplan-nen – voor de Laarbeekvallei en de Wolfs-putten bijvoorbeeld – is er recent heelweinig in natuurstudie geïnvesteerd van-uit het beleidsniveau.

De eigen inventarisaties van NatuurpuntDilbeek zijn voornamelijk het werk vantwee gedreven waarnemers, die we bijdezen graag eens in het zonnetje zettenvoor hun inzet. Alain Goethals speurde

Natuurpunt Dilbeek wenst u een heel groen en voorspoedig 2005

zondag 2 januari, 14 uWandeling op de ThaborbergNa de wandeling klinken we op ouden nieuw. De voorzitter tracteert...Afspraak : Parking Michielsheem, Kat-tebroekstraat 199, 1700 Dilbeek (afrit 12 op de Ring, richting Brussel)

vrijdag 21 januari, 20 uAlgemene Vergadering & nieuwjaarsreceptieAfspraak : Zolder Watermolen Lostraat 84, Sint-Geertrui-Pede

zondag 6 februari, 9 uWandeling op de ThaborbergAfspraak : zie boven

zaterdag 26 februari - 14uZwerfvuilactie rond de ThaborbergAfspraak : zie boven

zondag 6 maart, 14 u.Wandeling op de Thaborberg Afspraak: zie boven

zaterdag 19 maart, 20 u Nacht van de DuisternisAfspraak : Oude Pastorie,Donkerstraat 21, 1750 Gaasbeek (in samenwerking met Regionaal Land-schap Zenne, Zuun & Zoniën)Aparte activiteit voor kinderen!woensdag 23 maart, 14 u.Wandeling op de ThaborbergAfspraak : zie boven

zondag 3 april, 8 u.Vogelwandeling op de ThaborbergAfspraak : zie boven

woensdag 13 april, 14 u.Wandeling op de ThaborbergAfspraak : zie boven

zondag 24 april, 8 u Busuitstap Vlaamse ArdennendagAfspraak: parking Westrand Deelnameprijs: nog te bepalenAparte activiteit voor kinderen!Deelname: gratis voor leden, 1 € voorniet-leden, tenzij anders aangegeven.

Contactpersonen:Algemeen: Eric De Jonge02/567 04 38 – eric.dejonge@skynet.beVogels: Willy Paessens02/466 43 90 – paessenswilly@scarlet.beAmfibieën: Alain Goethals – 02/569 50 13 Amfibieenwerkgroep.dilbeek@versateladsl.bePersrelaties: Myriam Wouters & Erik Loosveldt02/567 25 11 – erik.loosveldt@advalvas.beInschrijving voor activiteiten: Louis De Leeuw02/569 27 28 – louisdeleeuw@skynet.be rekening: 000-3250101-19Natuur•contact & webbsite: Marc Bruneel02/466 63 28 – info@natuurpunt-dilbeek.bewebsite: www.natuurpunt-dilbeek.be

ledenblad van Natuurpunt Dilbeek – jaargang 3 nr. 1 – januari 2005

Vandaag zijn 301 Dilbeekse gezinnenlid van Natuurpunt. Niet slecht na pasgoed 2 jaar lokale werking, maar alleskan beter: in flink wat Vlaamse ge-meenten ligt het percentage van de aan-gesloten gezinnen twee of zelfs drie keerzo hoog. Wel bemoedigend is de evolu-tie: sinds de start van de lokale werkinggroeide het ledenaantal met precies43,128 %. Het afgelopen jaar mochtenwe zelfs een recordaantal van 60 nieu-we leden begroeten. Daar zijn we heel

Activiteitenkalender

Wat brengt 2005?2005: hopen

op erkenning vande Thaborbergals reservaat

2005: hopenop nog mooierenatuurbeeldenuit de Wolfsput-ten

vooral het zuidelijke traject van de Mo-lenbeekvallei af op zoek naar amfibieën.Resultaten verderop in dit nummer. WillyPaessens coördineerde het tuinvogeltel-weekend “Vogels voeren en beloeren” enzamelde informatie in over vogels enzwaluwen in het bijzonder.

Heel positief is dat die inzet toch een ze-kere waardering krijgt vanuit het ge-meentelijk beleid. In samenwerking metde gemeente en het Regionaal LandschapZenne, Zuun & Zoniën werden in 2004 inde vallei van de Steenvoordebeek 2 poe-len aangelegd. En tijdens de paddentrekwerd de Oosthoekstraat autoluw ge-maakt. Ook kwam de gemeente metsteun over de brug voor de bouw van tweekerkuilenkamers, met name in Sint-Anna-Pede en Sint-Martens-Bodegem.

In 2005 gaan Alain en Willy gewoon doorop hun elan. Maar er zou beslist nogméér gerealiseerd kunnen worden metechte werkgroepen rond vogels en amfi-bieën. Wie interesse heeft voor deze the-ma’s moet dus zeker niet nalaten Willy ofAlain te contacteren. Hun gegevens staanop de voorpagina. Je hoeft echt geen spe-cialist te zijn om je nuttig te kunnenmaken. Er dienen ook gewone praktischetaken geregeld. En al doende leert men...

In 2005 organiseert Natuurpunt in op-dracht van de Vlaamse overheid een cam-pagne “Biodiversiteit in je gemeente”.Natuurpunt Dilbeek speelt daar natuur-lijk op in. Het is de bedoeling informatiein te zamelen over een hele reeks soortenen op lokaal vlak beschermingsmaatre-

gelen uit te werken in samenwerking metzowel het beleid als de gewone burger. Hetgaat meer specifiek over: vleermuizen,steenuil, zwarte roodstaart, vos, steen-marter, merkwaardige berm- en muur-vegetaties en waterbeestjes (klein engroot). De actie start eind januari.

Ook losse, toevallige waarnemingen zijninteressant. Die kan je altijd kwijt bijMarc Bruneel – contactgegevens ook opde voorpagina. De leukste, boeiendste ofinteressantste komen terecht op de web-site en in dit contactblad.

Naast deze soortenbenadering starten wein 2005 ook een heuse natuursurvey op.Bedoeling is na te gaan hoe het in het al-gemeen gesteld is met de Dilbeekse ge-bieden. We gaan daarbij uit van inventa-ris van groengebieden die 30 jaar gele-den is opgemaakt in opdracht van deRandfederatie Asse en van de recentereBiologische Waarderingskaart. Bestaathet gebied nog? En hoe is het er aan toe?Dat zijn de belangrijkste vragen waaropwe een antwoord zoeken. En waaromzouden we niet van de terreinbezoekengebruik maken om een beeldarchief opte bouwen? Wie wil meedoen, mag con-tact opnemen met Marc Bruneel.

NatuurbeheerEind december vertrok het erkennings-dossier voor de Thaborberg naar deVlaamse overheid. Nu wordt het nagelbij-tend afwachten of het een erkend natuur-

2005: hopenop nog méér ver-rassingen als demassale aanwe-zigheid van bos-orchissen langsde spoorwegdoor het IJsbos.

2005: hopenop nog méér ple-zier met natuur-beleving voorkinderen en vol-wassenen

2005: hopenop nog méérnieuwe amfibie-ënpoelen

Dilbeek

reservaat wordt. Intussen hebben we eengoed zicht gekregen op het noodzakelijkebeheerswerk. Vooral het maaien en het af-voeren van maaisel vergen heel wat mens-kracht. Willy Paessens vertelt je graagwanneer je nog eens de kans krijgt dearmen uit de mouwen te steken. Verderplannen we onder andere het herstel vaneen hoogstamboomgaard. Tijdens de Dagvan de Natuur op 19 november zal de Dil-beekse goegemeente uitgebreid kunnenkennis maken met het wat en waaromvan de beheerswerken op de Thabor.

Aankoop van gronden met het oog op na-tuurbeheer ligt, gezien de prijzen in Dil-beek, niet voor de hand. Daarom gaan wein 2005 contact zoeken met eigenaars engebruikers van gronden in de beekvallei-en die vertrekken aan onze twee reserva-ten, de Thaborberg en het Begijnenbor-rebos om zo mogelijk tot natuurbeheers-overeenkomsten of -afspraken te komen.

Natuurbeleving en -educatieWe organiseerden in 2004 praktisch elke14 dagen diverse natuurbelevingsacti-viteiten voor groot én klein. Ze kendeneen wisselend succes, maar al bij al zijnwe moe, maar tevreden. De topper wasongetwijfeld onze krachttoer “De klokrond natuurgenieten” van 19 september.Die bracht 165 deelnemers op de been enleverde meer dan 30 nieuwe leden op. Webewaren ook mooie herinneringen aande busuitstap naar Cap Gris Nez, de Nachtvan de Duisternis en het zomerkamp van

Dilbeek

Breng je legeinktpatronen entonercassettes

naar onze container in de

Westrand!Je vindt hem in de gang naar de bibli-otheek ter hoogte van de zij-ingang.

Het materiaal wordt hergebruikt of ge-recycleerd door de firma Tomson.

De opbrengst gaat naar Natuurpunt.

Op vrijdag 21 januari 2005 houden we onze jaar-lijkse algemene vergadering, gevolgd door eennieuwjaarsreceptie. Voor onze talrijke nieuweleden – maar ook voor de anciens – is het een uit-stekende gelegenheid om eens van dichterbij ken-nis te maken met onze werking en met de kern-leden.

Wat passeert de revue ?• Terugblik op 2004• Programma voor 2005• Financieel verslag en begroting• Bestuursverkiezing: elk lid van onze afdeling

kan zich kandidaat stellen bij de voorzitter(eric.dejonge@skynet.be) voor één van de vol-gende functies: – voorzitter, ondervoorzitter, secretaris, pen-

ningmeester– afgevaardigde in de vzw’s van Natuur-

punt: Natuur.beheer, Natuur.studie en Na-tuur.educatie

• Natuurfilm: “Microcosmos – het leven in hetgras”. Deze unieke documentaire toont het rei-len en zeilen van het leven dat schuilt tussende stengels van een Frans grasland. Met speci-ale opnametechnieken brachten Claude Nu-ridsany en Marie Pérennou het kleine grut ka-merbreed in beeld. Dat levert een ongewoon

perspectief op: een regeldruppel krijgt het ef-fect van een inslaande bom, een vogel neemtde proporties van een prehistorisch monsteraan, een grasland verandert in een rimboe,...Echt een belevenis, deze film.

• Tombola met vele mooie prijzen, gepresenteerddoor Louis, onze huistomboloog

• Nieuwjaarswijntjes gepresenteerd door André,onze huisoenoloog

Afspraak in de Pedemolen, Lostraat 84 in Schep-daal (Sint-Geertrui-Pede). Te bereiken via de Ni-noofsesteenweg, afslaan aan de ex-brouwerij Ey-lenbosch (Spanuit) richting Vlezenbeek (IJs-bergstraat), 1e straat rechts (Isabellastraat) totaan ex-brouwerij De Neve, daar links inslaan.

de Groene Specht, onze jeugdafdeling.In 2005 zullen deze activiteiten nog meerfamiliegericht zijn met o.a. uitstappennaar de Vlaamse Ardennen op zondag 24april, naar de bosbelevingspret van parcChlorophylle in de Waalse Ardennen opvrijdag 1 juli en een barbecue, gevolgddoor de inmiddels traditionele Vleermui-zenavond op zaterdag 27 augustus. No-teer alvast deze 3 data in uw agenda !

Ook aan de kinderen wordt opnieuw ge-dacht. Bij een aantal activiteiten is eenapart luik voor kinderen voorzien en deGroene Specht heeft ook een eigen pro-gramma, waar je de kriebels van krijgt...

NatuurbeleidNu het geactualiseerde Gemeentelijk Na-tuurontwikkelingsplan, ook bekend alsGNOP, is goedgekeurd, bestaat de uitda-ging voor 2005 erin zoveel mogelijk ele-menten uit het GNOP te integreren in hetRuimtelijk Structuurplan dat de gemeen-te laat opstellen. We blijven ook hame-ren op compensaties voor de waardevol-le stroken natuur die verloren gaan bij deverdubbeling van de spoorbreedte door-heen het IJsbos in uitvoering van het Ge-westelijk ExpresNet.

Als je graag een steentje bijdraagt alsvaste of losse medewerker van Natuur-punt Dilbeek, aarzel dan niet contact opte nemen. contactgegevens op voorpagi-na en in dit artikel. Van harte welkom !Ik wens jullie allemaal een heel geluk-kig en gezond nieuw jaar toe !

Eric De Jonge, voorzitter

Algemene vergaderingen nieuwjaarsreceptie

Dilbeek

Als er heibel is over iets zonevreemds,dan gaat het steevast over de inplan-ting van woningen of bedrijven inlandbouw- of natuurgebied op het Ge-westplan. Momenteel zijn zowat alleVlaamse gemeenten bezig al wat zone-vreemd is nog snel even te regularise-ren vooraleer de Structuurplannen, denieuwe basisplannen voor de ruimte-lijke ordening, uit te tekenen. Ook Dil-beek werkt aan een regularisatie voorzonevreemde bedrijven. Maar wat metzonevreemde natuur? Heeft iemanddaar al eens over nagedacht?

In 2003 werkte Regionaal LandschapZenne, Zuun & Zoniën een voorstel uitvoor de actualisatie van het Gemeente-lijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP),dat begin 2004 werd goedgekeurd doorde Dilbeekse gemeenteraad. Auteur LucAllemeersch, intussen ex-RLZZZ, gaatdaarin na wat de gewestplanbestemming

Zonevreemde natuuris van zones en terreinen, die volgens deBiologische Waarderingskaart behorentot deze categorieën:• Biologisch zeer waardevol• Complex van minder waardevolle en

zeer waardevolle elementen• Complex van waardevolle en zeer

waardevolle elementenDe achterliggende vraag was: voldoet debestaande gewestplanbestemming om denatuur in die gebieden afdoende te be-schermen. Maar welke bescherming biedteen gewestplanbestemming precies?

Overal geldt het algemene voorzorgsprin-cipe dat stelt dat geen vermijdbare scha-de mag worden toegebracht aan natuur-elementen en dat onvermijdbare schadedient hersteld te worden. Mooi principe,maar: Wat is vermijdbaar? Wat is herstel?Zonder duidelijke omschrijvingen blijftelk decreet dode letter.

Als het gebied is gelegen binnen een groe-ne bestemming (zie kadertje), legt hetVegetatiebesluit een natuurvergunning

op voor elke wijziging van de vegatie.

In landschappelijk waardevol agrarischgebied is enkel voor het wijzigen vankleinschalige landschapselementen eenvergunning vereist.

Dilbeek telt 12 biologisch waardevollezones die buiten groene gewestplanbe-stemmingen vallen. Na terreinbezoekkwam de auteur tot de conclusie dat 7 ter-reinen bij voorkeur een groenere bestem-ming zouden krijgen. Daarvoor zou danglobaal voor de hele gemeente een Bij-zonder Plan van Aanleg (BPA) – of strakseen Ruimtelijke Uitvoeringsplan (RUP)– kunnen worden opgemaakt, zoals nugebeurt voor de zonevreemde bedrijven.

Het gaat om volgende lokaties:1. Benedenloop Plankenbeek tussenNeerveldstraat en Molenweg• Gewestplan: agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– grasland met doornstruwelen enhagen, bermen en houtkanten

– alluviaal elzen-essenbos en elzen-essenbos van bronnen en bronbeken

• Voorstel bestemmingswijzing: voor de bossen:natuurgebied overige: landschappelijk waardevolagrarisch gebied

2. Spanuit-IJsboos tussen Ninoofsesteen-weg, spoorlijn en IJsbergstraat

• Gewestplan: agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– eiken-haagbeukenbos met hyacinten alluviaal essen-olmenbos

– hooiland met boom- en struikop-slag en bomenrijen

Groene gewestplanbestemmingena) de groengebieden (N, R)b) de parkgebieden (P)c) de buffergebieden (T)d) de bosgebiedene) de valleigebiedenf) de brongebiedeng) de agrarische gebieden met ecologisch belangh) de agrarische gebieden met bijzondere waardei) de natuurontwikkelingsgebieden

Van de 12 zone-vreemde natuurgebie-den in Dilbeek verdie-nen minstens deze 7een betere bescher-ming via de ruimtelijkeordening

Dilbeek

Doe mee aan de zwerfvuilactie!“Vuil trekt vuil aan”. Dit oud gezegde wordt bevestigddoor recent wetenschappelijk onderzoek over zwerfvuil-preventie. Tijdig opruimen is (helaas) de boodschap. Nietomdat we iets mispeuterd hebben, maar omdat de Tha-borberg ons zo lief is, omdat we graag goede buren zijnen omdat we graag een kleine cent mee verdienen, no-digen we iedereen uit om samen papiertjes en andererotzooi te komen oprapen op en rond “onze” berg tijdensde gemeentelijke zwerfvuilactie. We verwelkomen in hetbijzonder de buren uit de Kattebroekstraat, De Bergen,de Kerselaarstraat en de Kasterlindenstraat. We zorgenvoor afvalbakken, -zakken en -tangen, handschoenen endorstlessers !Afspaak: zaterdag 26 februari om 14 uur op de parkingvan Michielsheem, Kattebroekstraat 199 (afrit 12 op dering, richting Brussel).

Info over Water sparenOp maandag 17 januari 2005 organiseert de gemeentelijkemilieudienst een info-avond over waterbesparing. Het wordtde startavond van het Watercontract, dat de gemeente heeftafgesloten met de vzw Dialoog en WWF-Belgium. Bedoelingis enerzijds wateraudits uit te voeren van alle gemeentelijke(ver)nieuwprojecten met het oog op maximale waterbespa-ring en optimaal hemelwatergebruik. Anderzijds kunnen ge-zinnen en leden van verenigingen, waaronder onze eigen ver-eniging, een meetcampagne starten en allerlei waterbespa-rende tips in de praktijk uittesten. Naar analogie met de com-postmeesters geven watermeesters begeleiding. Ignes Ver-straete wordt watermeesteres voor Natuurpunt Dilbeek.

– rietland en struweelopslag van aller-lei aard

• Voorstel bestemmingswijzing:natuurgebied Dit kan eventueel geregeld worden bijde gewestplanwijziging die is vereistvoor de aanleg van 2 bijkomende spo-ren op de lijn 50a in het kader van hetGEN-project(zie natuur•contact juni2004)

3. Spanuit-IJsbos tussen Roomstraat enspoorlijn• Gewestplan: landschappelijk waarde-

vol agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– alluviaal essen-olmenbos met restenvan dotterbloemhooiland

– grote zeggenvegetatie– elzen-essenbos van bronnen en

bronbeken• Voorstel bestemmingswijzing:

zie vorige zone

4. Molenbeek tussen Maalbeekstraat enDDe Smedtstraat• Gewestplan: agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– goed ontwikkeld kasteelpark meteiken-haagbeukenbos

– soortenrijk permanent cultuurgras-land met grote zeggenvegetatie enbomenrij

• Voorstel bestemmingswijzing: Gedeeltelijke omvorming tot een groe-ne bestemming

5. Zijloop Koebeek, langs de Borrestraatte Itterbeek• Gewestplan: agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– natte moerasspirearuigte met Moes-distel en grote zeggenvegetatie

• Voorstel bestemmingswijzing: natuurgebied

6. Molenberg langss Ketelheidestraat• Gewestplan: natuurgebied en agrarisch

gebied• Biologische waarderingskaart:

– struweelopslag– alluviaal essen-olmenbos met soor-

tenrijke taluds– doornstruweel.

• Voorstel bestemmingswijzing: uitbreiding van het natuurgebied

7. Broekbeekvallei tussen Neerhof ende Ring• Gewestplan: agrarisch gebied• Biologische waarderingskaart:

– hoogstamboomgaard met houtkanten doornstruwelen

– grasland met taluds en doornstru-weel en houtkanten

– grasland met moerasspirearuigte enhoutkanten

• Voorstel bestemmingswijzing: landschappelijk waardevol agrarischgebied, met uitzondering van de tuin-bouwgebieden

Voor 5 andere gebieden volstaat de hui-dige bestemming van landschappelijkwaardevol agrarisch gebied. Correcte toe-passing van het Vegetatiebesluit biedt ergaranties op behoud van de bestaande,kleine landschapselementen (houtkan-ten, bomenrijen, poelen,…). Het gaatom volgende zones:• Bovenloop van de Zierbeek (Godveer-

degem) en bij Hof te Zierbeek• Krekelendries; hoogstamboomgaarde

(Sint-Ulriks-Kapelle)• Rodenberg tussen Jozef Mertensstraat

en Bekkerzeelweg• Zibbeek (Ravenshoeve) nabij Grote

Sijpestraat en Heygemstraat• Koeivijver, Itterbeek (naast Koeivijver-

straat en Hof ter Mullenstraat)

Natuurpunt Dilbeek dringt erop aan datmet deze conclusies rekening wordt ge-houden bij de opmaak van het ruimte-lijk structuurplan voor Dilbeek, dat even-eens moet gericht zijn op de uitbouw vaneen ecologisch netwerk van natuurgebie-den binnen de gemeente. Door het opzet-ten van een geschikt ruimtelijke orde-ningskader en de ontwikkeling van ge-paste beleidsinstrumenten – financiëleaanmoediging, sensibilisering, samen-werkingsvormen met landbouwers, na-tuurbeheersverenigingen en bedrijven –moet het mogelijk zijn de versnipperingvan natuurgebieden en de teloorgang vankleine landschapselementen een halt toete roepen en zelfs terug te draaien.

VELT-activiteiten innatuur•contact

De afdelingen Pedevallei en Lennik-Roosdaal van VELT (Vereni-ging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze vzw) hebben vaakactiviteiten die natuurpunters aanspreken (en omgekeerd).Daarom publiceren we voortaan wederzijds mekaars agenda.

Woensdag 12 januari 2005 om 19u30:“Bak je eigen broodje”,bakles door Francine Van Asbroeck .Lokatie: Recreatiecentrum Itterbeek (RCI), Keperenbergstraat37, Itterbeek. 1 € voor leden van VELT, 2 € voor niet-leden

Dilbeek

Sperwer op winter-vakantie te Bijgaarden?Langs de Brusselstraat te Groot-Bij-gaarden, iets voorbij de bushalte Ro-denberg, lag half december hetverse karkas van een stadsduif. Deborst was gepluimd en weggevre-ten.Voor het overige was de duif in-tact. De pluimen waren uitgerukt,niet afgebeten. De dader was duseen roofvogel. En wel één met ge-noeg kracht om een duif te slaan,maar niet voldoende om de prooinaar een rustiger plekje te transpor-teren, weg van de drukke Brussel-straat. Voor een sperwermannetjewas de prooi wat groot en een havikkan wél opvliegen met een duif inzijn klauwen.Waarschijnlijk was duseen sperwerwijfje aan het werk. Op17/10 werd vlak in de buurt al eensperwer gesignaleerd die eenspreeuw had geslagen. Misschieneen overwinteraar(ster)? Sperwerslaten zich wel vaker opmerken in debebouwde kom, zoals het exemplaarhieronder dat zich gewillig liet foto-graferen door de huiseigenaar in hetNederlandse Capelle a/d IJsel.

Aan het einde van de zomer is een heg inde vroege morgen vaak bezaaid met glin-sterende, bedauwde spinnenwebben. Degrootste zijn afkomstig van de Kruisspin,één van onze algemeenste webspinnen,die direct te herkennen is aan het wittekruis op haar rug.

Het ingewikkelde web is in feite al twee-maal gemaakt, voordat het gereed is voorhet vangen van insecten. Eerst is het metniet-kleverige draden uit een klier aan hetuiteinde van het achterlijf van de wijfjes-spin gesponnen. De spin bevestigt stevigeraamdraden aan planten in de buurt.Daarna spint ze spaakdraden en een klei-ne binnenste spiraal, gevolgd door dehoofdspiraal die dient voor het vangen vaninsecten.

Dan gaat ze over de buitenste spiraal terug,waarbij ze de niet-kleverige spindraadopeet en deze vervangt door een kleverige.

Weetjes en waarnemingenVoortaan houden we deze pagina vrij voormensen die graag hun kennis en hunwaarnemingen met anderen delen. Ietsinteressants gelezen? Maak er eens eenkorte samenvatting van. Iets bijzondersgezien? Laat het ons weten. En uiteraardis het bijzonder leuk als u er zelf een il-lustratie bij kan leveren, maar een abso-lute noodzaak is dat niet. Stuur uw bij-dragen naar Marc Bruneel (zie voorpagi-na voor contactgegevens).

De kruisspin weeft twee keer haar web!

Ze voorkomt dat ze zelf in haar web ver-strikt raakt door haar poten met een olie-laagje te bedekken.

Vliegt er een insect in het web en raakthet erin verward, dan wordt de spin hieropmerkzaam op gemaakt door de trillingdie de prooi in het web veroorzaakt. Zerent erheen om zich van het slachtofferte verzekeren. Ze spint de prooi in metzijde en spuit tegelijkertijd met haar gif-

kaken een stof in, die de prooi niet alleenverlamt, maar die ook de inhoud vandiens lichaam vloeibaar maakt. Laterdoorboort de spin haar slachtoffer op-nieuw om het vocht op te zuigen.Zodra het web te haveloos is geworden omer nog met succes prooidieren mee tevangen, eet ze het op.

De wijfjeskruisspin wordt tot 15 mmgroot, het mannetje is een stuk kleiner.

Zijn kerkuilenkasten nuttig?Vorig jaar richtte de vogelwerkgroep van Natuurpunt Dilbeek detoren van Sint-Anna-Pede in voor kerkuilen. En in december 2004werd ook een kerkzolder te Sint-Martens-Bodegem omgebouwdtot uilenzolder. Prachtig initiatief, denkt u, maar zet het zodenaan de dijk? In1982 telde Vlaanderen amper nog 23 broedpaar-tjes van kerkuil. Een gevolg van het overvloedige gebruik van pesti-ciden die de uilenprooi vergiftigden en de eierschalen broos maak-ten, werd algemeen aangenomen. Twintig jaar later was Vlaam-se kerkuilenpopulatie opgelopen tot 461 koppeltjes en daarvanbroedt de ruime meerderheid in kunstnesten. Nieuwe nestkastenraken ook redelijk snel bevolkt. Zeker in regio’s waar de popula-tie relatief dicht is. Dat bevestigt het vermoeden dat de lage aan-tallen niet alleen te wijten waren aan een voedselprobleem, maardat ook het gebrek aan nestgelegenheid meespeelde.

De kruisspin:heel gewoon entoch boeiend

De fotograafvan de kruisspin;heel gewoon aanhet werk op dekerkuilenzolder

Dilbeek

Goed dat het Pajottenland weer een af-deling van de Jeugdbond voor Natuur-studie en Milieubehoud (JNM) heeft. Een20-tal enthousiaste jongeren uit Gooik,Lennik, Dilbeek,… voorzien maandelijksnatuuractiviteiten voor piepers (8 tot 12jaar), ini's (12 tot 15 jaar) en gewoneJNM-ers (16 tot 25 jaar).

Boven de 25 ben je oude sok en kun jeaansluiten bij Natuurpunt. Voortaan pu-bliceren we hun kalender in ons contact-blad. Je hoeft geen lid te zijn om meteenmee te doen.

zondag 9 januari 2005 (14 - 17 u.)Wervelend Bos-Piep-Spel in hetbos van Gaasbeek Sanne en Freija verwachten de Piepersaan de hoofdingang van het kasteelvan Gaasbeek (aan taverne ‘Oud Gaas-beek’) Niets meebrengen, fun verze-kerd.

als er een keer veel sneeuw ligt...Gigantisch sneeuwfeest Meer details zodra die sneeuw er ligt.Hou die slee maar al in de aanslag!Voor JNM-ers

zatterdag 22 januari (14 - 17 u.)Verfrissende winterwandelingSporen zoeken en herkennen,genieten van de wintertaferelen,van het landschap of gewoon van hetgezelschap van vrienden en de natuur.Dries en Maarten verwachtende JNM-ers aan de kerk vanSint-Martens-Lennik.Goede stapschoentjes kun-nen van pas komen.

Meer info: tijsb@tiscali.be of http://afde-lingen.jnm-vrijwilligers.be/pajottenland/

Kriebelbeestjes kijken!Wanneer?30 januariAfspraak?Om 13.30u aanhet station vanDilbeek (terugrond 17.30u).We gaan met detrein, da’s altijdeen beetje reizenKosten?5 € voor ledenvan Natuurpunt,10 € voor niet-leden (menzegge het voort).

Ze zitten overal: in je keuken, je matrasof zelfs in je haren en op je huid.Vliegen,muggen, huismijten, luizen, pissebed-den,… Ze kriebelen, zijn een beetje engmaar ook nuttig. En als je ze letterlijkonder de loep neemt, vind je ze beslistheel kleurrijk en mooi.

Kriebel je weg in de fascinerende wereldvan je allerkleinste buren. Laat je verklei-nen door de “krimpmachine” en stuur jefoto naar je vrienden. Bengel als een spinin haar web. Stop je hand in de kriebel-doos als je durft. En volg het spoor vanbacteriën, mieren en maden. Dan ver-dien je het diploma van “krieboloog”!

Kriebelbeestjes is een leuke, boeiendeen spannende doe-tentoonstelling vooriedereen die deze onbekende en vaakonbeminde beestjes wil leren kennen. Detentoonstelling loopt nog tot 15 mei 2005in het Museum voor Natuurwetenschap-pen aan de Vautierstraat te Brussel.

Op zondag 30 januari 2005 is het er Krie-beldag. Wij nemen een groepsticket endaarmee kan iedereen gratis deelnemenaan allerlei animaties: kakkerlakken-koers, een huismijt onder de loep, eenvlooiencircus maken, een vliegenmep-per uitproberen, allerlei knutselactivitei-ten én proeven van kriebelige hapjes.

Over een paar maanden gaan de paddenalweer op trek. Hoog tijd dus voor eenoverzichtje van het voorbije jaar.

WaarnemingsperiodesDe eerste inventarisatieperiode startte op15 maart 2004 en duurde tot 6 april. Dantrekken pad, bruine kikker en watersala-manders. De tweede inventarisatie liepvan 17 april tot 7 juni 2004: de voort-plantingsperiode van de groene kikker.De laatste waarneming vond plaats opde Thaborberg op 9 oktober. Bij het maai-en van de weide werd een vetgemestbruin kikkerwijfje even uit haar winter-slaap gehaald.

Aantallen en lokatiesIn totaal werden 625 dieren geteld enwerden 9 soorten waargenomen. Dit jaarhebben we ons geconcentreerd op hetbekken van de Molenbeek-Zuid. Tussende Wolfsputten en de grens met Ternatis de inventaris daarmee rond, maar eris nog heel wat werk aan de winkel omde rest vanDilbeek te onderzoeken.

JNM-Pajottenland vliegt er weer in!

KnelpuntenIets meer dan 11% van de getelde die-ren zijn dood aangetroffen: aangeredenof weggeblazen door voorbijrijdende wa-gens. De afsluiting van de Oosthoekstraatbleek efficiënt te zijn, er werden bijna60% minder dode dieren geteld dan hetjaar ervoor. Dit is dus voor herhaling vat-baar. De overige 40% werden doodge-reden door chauffeurs die ofwel de zicht-bare afsluiting niet gezien hadden, ofwelhet niet zagen zitten om een korte om-leiding te volgen (een hint voor de loka-le politie?) Voorts waren de samenwer-king en begrip van de lokale bewonersuitzonderlijk goed, waarvoor dank.Enkele andere knelpunten werden geno-teerd, De Wolsemstraat (achter Parnas)en de Heygemstraat (Bodegem) dienendit jaar met extra aandacht gemonsterdte worden.

Nieuwe (oude) gastDit jaar hebben we voor het eerst in jaren,een Hazelworm aangetroffen, met namein de Wolfsputten. Er werd ons ook nog

Amfibieën geteld

een exemplaar gemeld bij de Rondebos-straat.

Wordt vervolgd…In de volgende uitgaven van natuur•con-tact geven we meer cijfers en zullen wewat dieper ingaan op elke soort die wehier aantreffen: we maken dan een iden-titeitskaart per soort. Tot dan.

de kaart vaninventarisatie-punten toont dater nog veel werkaan de winkelis...

De Groene Specht is er voor kin-deren van 7 tot 12 jaar, die graagspelenderwijs de natuur willenleren kennen. Ervaren gidsen zor-gen voor de begeleiding. De acti-viteiten zijn gratis voor leden vanNatuurpunt (behoudens vervoers-kosten). Niet-leden betalen 2 €per activiteit. Nooit laarzen ofgoede stapschoenen vergeten.

In 2005 blijft de Groene Spechtwat in de schaduw van grotebroer Natuurpunt. We geven dejonge vlerken van JNM graag dekans hun vleugels uit te slaan (ziep. 7).We verzorgen aparte opvangen beleiding van kinderen tijdensvolgende Natuurpuntactiviteiten:

• zaterdag 19 maartNacht van de DuisternisOude Pastorie, Gaasbeek, 20 u.Thema: sterren kijken

• zondag 24 aprilVlaamse Ardennendagdaguitstap met de bus Westrand, 8 uurThema: voorjaarsbloeiers

• donderdagg 5 meiLentewandeling inde Wolfsputtenparking Westrand, 14 uurThema: bijen

• zondag 23 oktoberZoniënboswandelingBosmuseum Hoeilaart, 14 uurThema: herfstkleuren

Speciaal voor onze Spechtjeshebben we ook nog deze evene-menten op het getouw gezet:• zondag 30 januaari

Kriebeldag in het KBINBezoek aan tentoonstellingover kriebelbeestjes + atelierVertrek om 13.30 uur (stipt!)met de trein station Dilbeek;terug 17.30 u.Bijdrage: 5 € voor leden; 10€ voor niet-leden.

• zondag 5 juniWaterbeestjes inde WolfsputtenGoochelen met loepdoosjes enheuse microscopen. En als hetlukt: stekelbaarsjes bekijken.Westrand, lokaal 204 (10 tot12 uur, gevolgd door aperitiefvoor de ouders).

• vrijdag 1 juliFaamilieuitstap naarChlorophylle (daguitstap)

Recreatiebos van Manhay inDochamps (hartje Ardennen ,op enkele minuten van Bara-que de Fraiture en de valleivan de Ourthe) met o.a. avon-turenomloop, vegetatieve tun-nel, ondergrondse holen, eenhonderdjarige boom, enz.Vertrek om 9 uur op parkingWestrand. Kostprijs: nader tebepalen. Aparte ouderopvang.

• zondag 25 septemberZwammenAndré bakt ze bruin (daargaan we toch van uit) in deWestrand (lokaal 204, 14 tot16u30)

• zaterdag 19 novemberDag van de NNatuurop de ThaborbergSpeciale kindertent om nest-kastjes en voederplankjes temaken. Parking Michielsheem(14 tot 17 u.)

Wandelingen op de Thaborberg 2005Zondag 2 januari 2005 om 14uNieuwjaarswandelingGuur weer is mogelijk: er zijn gemiddeld 17vorst- en 22 regendagen in januari, maar tij-dens de wandeling besteden we aandachtaan ons maandthema ‘Wintergroen’. Het gaathier over planten die in onze streken blijvendgroen zijn, dus ook in de winter... Naar buxus,taxus, hulst, klimop en sommige varens gaatonze interesse. Het ‘hoe’ en ‘waarom’ wordtter plaatse op een eenvoudige manier ge-toond en besproken. Het is in feite een ge-makkelijke manier om die planten te lerenkennen. Na de wandeling klinken we op ouden nieuw. De voorzitter tracteert...

Zondag 6 februari 2005 om 9 uWinterwandelingHet thema van de maand gaat over de inter-nationale actie “Vogels Voeren en Beloeren”georganiseerd door onze vereniging Natuur-punt. Op de Thaborberg is er een voeder-plaats die ook uitstekend dienst doet als de-monstratieplaats. Hier krijgt elke deelnemeraan de wandeling uitleg over de doelstellin-gen van hogervernoemde actie.Informatie wordt verstrekt om zelf in zijn tuineen voederplaats in te richten. Voor volgendjaar misschien? Afhangend van de weersom-standigheden hopen we de vogels in goedeomstandigheden te kunnen observeren.Boomklever en boomkruiper zijn te verwach-ten. De mezenfamilie kan vertegenwoordigdworden door koolmees, pimpelmees, staart-mees, glanskop en mogelijk matkop. De grotebonte specht kent zijn plek, verrassingen zijnwelkom en niet uitgesloten. Verrekijker nietvergeten en het sneeuwklokje geeft ons zekerrendez-vous.

Zondag 6 maart 2005 om 14uPrille lentewandelingDe lente komt eraan, tot het einde van demaand zal de gemiddelde temperatuur met3,6 ° C oplopen. De Thaborberg geeft nu zijngeheimen prijs, zijn lentebloeiers! Onsmaandthema is dan ook eenvoudig “Lente-bloeiers”.Het aanbod van de bloemenpracht is over-weldigend en het aanzicht ervan is een ge-makkelijke manier om de lentebloeiers teleren kennen. Bosanemoontjes en narcissen,tapijten van daslook en speenkruid dringenzich aan de bezoeker op. Maar aan bloemen-plukken wordt niet gedaan!Oren gespitst! De tjif-tjaf, een klein vogeltjeen een gevleugelde lentebode is mogelijkterug vanuit het verre zuiden. Bij zonnigweder kan het hier overwinterende citroen-tje (gele vlinder) zich vertonen.

De ThaborbergwandelingenBijeenkomst op de privé-parking van het Mi-chielsheem gelegen aan de Kattebroekstraat,199 - Dilbeek. Afrit nr. 12 van de Ring rich-ting St-Agatha-Berchem - BrusselGids: Paessens Willy - tel: 02/466.43.90Stevig schoeisel of laarzen zijn aangeraden.Kledij volgens de (verwachte) weersomstan-digheden.Verrekijker, fotoapparaat, planten-en vogelgids zijn nuttig. Het wandelpad is nietgeschikt voor kinderwagens. De deelname-prijs is 1 Euro per persoon en gratis voorleden van Natuurpunt.( Alle 150 afdelingenvan Vlaanderen). De wandelingen gaan door,op de eerste zondag van elke maand, alter-nerend 's voormiddags of 's namiddags enduren doorgaans een tweetal uur.

ene Specht 2005DeGr

Beste natuurvriendjes,dit moet je lezen...“Wil je metme trouwen,liefje?” vroeghij. “Natuurlijk,schat. Daar zatik al lang op te

wachten” “Ik wilde het al zo langvragen, maar ik durfde niet zo goed.Ik vind je zo mooi, te mooi voormij… en dat je dan voor altijd bijmij zou zijn, dat we een huisje zou-den bouwen, dicht bij een vrienden-kring(1)…” “Gekkerd, ik wil niets lie-ver dan wat je daar allemaal vertelt.Of ik mooi ben weet ik niet, (ze wisthet maar al te goed, maar het klonkzo schattig als ze het zei), maar ikweet maar al te goed hoe gek ik op jeben.”

Zo ging dat nog een tijdje verder,maar ik wil jullie eerst onze heldenvoorstellen. Hij, Thor, maar ze noe-men hem Torretje, is 180 jaar, ziet erverlegen uit en is het ook. Zij, Freya,maar men noemt ze Muisje, ziet erongelooflijk mooi uit. Ze is erg lief,wat niet wegneemt dat ze best weetwat ze wil. Ze is 170 jaar. Dat lijkt welerg jong voor een kabouterkoppeltje

met trouwplannen. Wij, mensen vin-den dat ze erg oud worden, maar zeblijven ontzettend sterk en gezond :ze beginnen elke dag met 5 bloemet-jes van de rode zonnehoed(2) te eten.

Torretje besloot zo gauw mogelijk aande bouw van een huis te beginnen. Datwordt een jaartje uitkijken naar eengeschikte plaats: een plaats in het bosof in een oude tuin, waar veel korst- ofbaardmos wil groeien. Dit is voor hemhet teken dat de lucht er zuiver is. Metde wichelroede onderzoekt hij of ergeen aardstralen zijn. Tussen de wor-tels van een boom, liefst een eik of eenbeuk, graaft hij een gang die uitgeeftop een trap naar beneden. Aan heteinde van de trap wordt een deur ge-plaatst om ongewenste gasten tegen tehouden. Dan worden er verschillendekamers gebouwd. Twee pijpen gaannaar boven : ééntje voor de verluchtingen een schoorsteen voor de rook.

Konijntjes helpen tussen de verschil-lende kamers gangen te graven. Erwordt dan nog een gang gegravennaar de wortels van een andere boom“ons tweede huis” zeggen de kabou-ters. Daar wordt de voorraadkamer

aangelegd. Om de vele kleine verve-lende vliegjes te vangen, hangen dekabouters vetblad (3).

Hoe ik dat allemaal weet? Wel doorvele jaren in vele boeken te zoeken.Er bestaan echt wel boeken overkabouters, in de meeste staat erspijtig genoeg heel wat onzin tus-sen een paar nuttige gegevens. Datmoet je dan zorgvuldig onderzoe-ken: kabouters zijn zeer gevoelligen zouden erg ongelukkig en be-droefd zijn als we onechte berich-ten over ze zouden verspreiden.Het belangrijkste boek is wel: “DeHominibus Parvissimis”(4). Helaasworden ook hier fouten gemaakt:zo worden kabouters, dwergen,nachtgeesten en trollen (die geluk-kig niet bestaan in Vlaanderen)door elkaar gehaald.

Jullie moeten volgende afleveringbeslist verder lezen! We naderennamelijk de grote dag !

(1) in mensentaal : heksenkring (2)

Echinacea purpurea (3) Pinguicu-la vulgaris (heeft klevende blaad-jes) (4) Over de allerkleinste mensen

Dilbeek