De natuur op de rand van Brussel is opmerkelijk rijken verscheiden. Om nog meer aandacht te vragen dezenatuurgebieden organiseerden de afdelingen Dilbeeken Asse vorig jaar een eerste cursus “Natuur op deRand”. Dit jaar werken ook Wemmel en Grimbergenmee aan de tweede editie. Natuur op de rand groeit...

Waar de vorige cursus ging over de verschillende plan-ten- en diersoorten in deze natuurgebieden, gaan wedit jaar op de verschillende beheersvormen. Zonderbeheer zouden bijna alle natuurgebieden evoluerentot een climaxvegetatie van bos. Door beheer zullenbepaalde waardevolle planten- en diersoorten zich op-timaal kunnen ontwikkelen, wat de biodiversiteit ende natuurwaarde gevoelig verhoogt.

De eerste les handelt over het beheer van natte bio-topen. Wat is het belang van een netwerk aan vijversen poelen en gaan we deze al of niet ruimen? Waaromwordt een rietland in het ene gebied in de zomer ge-maaid en op een andere plaats in de winter? In bepaal-de gebieden worden overstort- of doorstroombekkensaangelegd zowel in functie van mensen als van faunaen flora. Wat is het nut?De tweede les heeft het over bosbeheer. Hoe maak jevan een kale akker een mooi bos? Kies je voor aanplan-ting of natuurlijke ontwikkeling? Wat zijn hakhout-,middelhout- en hooghoutbestanden? En wat betekentdat voor het beheer? In een bos met hoge diversiteit aaninheemse planten zal je aan nulbeheer kunnen doenof het beheer beperkt houden. Een monocultuur vandennen of een bestand met veel exoten omvormen naarnatuur vraagt uiteraard heel wat meer ingrepen.De derde les handelt over kleine landschapselemen-ten(KLE) zoals hagen, houtkanten, knotbomen, soli-

taire bomen enz. In de 19e eeuw waren die nog niet zonadrukkelijk aanwezig, in het begin van 20e eeuw kwa-men ze massaal voor en daarna verdwenen ze weer ge-deeltelijk. KLE’s behoren duidelijk tot het cultuur-histo-risch erfgoed, maar zijn bijzonder belangrijk voor denatuur, zeker in verstedelijkt gebied.De vierde les handelt over graslanden. Hoe kan je eenruigte opnieuw omvormen tot een bloemrijk of schraalgrasland? Wat moeten we doen om de gewenste situa-tie te behouden? Je kan kiezen voor 1 of 2 maal perjaar maaien, wat een plotse ingreep in het bestaandebiotoop betekent. Je kan ook opteren voor begrazingwat minder plots is maar wel een constante druk op devegetatie inhoudt.

Wat in de theoretische lessen wordt besproken, wordtlater in een natuurgebied in de praktijk gebracht.

PraktischCursusplaats: Wemmel, Villa Beverbos, Theorie: vrijdag 11/4, 25/4, 9/5, 23/5 – 20 tot 23 uPraktijklessen: zaterdag 7/6, 14/6, 13/9, 20/9 – 14 uInschrijven bij: Louis De Leeuw, luisdeleeuw@skynet.betel 02/569.27.28Na inschrijving krijgt u nog bevestiging met exacte loca-ties, aanvangsuur, duur en sprekers.Prijs: leden gratis, niet-leden: 20 € (lidmaatschap inbe-grepen)

zaterdag 15 maart, 19 - 22u30Nacht van de Duisternis i.s.m Milieuorganisatie Lennik & Vereniging voor SterrenkundeAfspraak: Berlindiskapel van Ten Nelle-ken, knooppunt Nellekenstraat/OudeGeraadsbergsestraat, Lennik

zondag 16 maart – 8 uStudiewandeling vogelgeluidenAfspraak: Decroly instituut, Schee-straat 74, grens Schepdaal/LennikEnkel voor al ingeschreven deelnemers!

zondag 30 maart – 14 uNatuur langs de BruegelwandelingAfspraak: kerk Sint-Anna-Pede

zondag 13 april – 14 uNatuurwandeling ThaborbergAfspraak: Parking Michielsheem, Kat-tebroekstraat 199, 1700 Dilbeek (Ringafrit 12, richting Brussel)

zondag 20 april – 8 u tot 12 Studiewandeling vogelgeluidenEnkel voor al ingeschreven deelnemers!

zondag 20 april – 14 uDag van de Aardei.s.m. Opbouwwerk Pajottenland, Na-tuurpunt Pajottenland en VELTAfspraak: Zepposmolen, Molenkouter9, OLV-Lombeek (Roosdaal)

zondag 18 mei – 8 u tot 12 uStudiewandeling vogelgeluidenEnkel voor al ingeschreven deelnemers!

zondag 25 mei – 7 u tot 20 uBusuitstap naar de VoerstreekAfspraak: Westrand, Dilbeek Bijdrage te bepalen • Inschrijving vereist

zaterdag 14 juni – 10 u tot ? uBeheerswerken ThaborbergAfspraak: zie 13 april

zondag 15 juni 2008 - 8 u tot 12 uStudiewandeling vogelgeluidenEnkel voor al ingeschreven deelnemers!

Deelname: gratis voor leden, 1€ voorniet-leden, tenzij anders aangegeven.

Contactpersonen:Algemeen: Marc Bruneel, voorzitter, 0474/41 48 25– m.bruneel@scarlet.be • Eric De Jonge, secretaris,02/567 04 38 – eric.dejonge@skynet.beNatuur•ket (jongerenwerking): Ignes Verstraete02/466 55 85 – ihi.leon@scarlet.comThaborberg: Lien van Besien0497/83 43 39 – lien.vanbesien@gmail.comVogelwerkgroep: Elisabeth Godding02/649 00 90 – elisabeth.godding@skynet.beLibellenwerkgroep: Patrick Goossens047 731 94 37 – libellen.patrick@skynet.beInschrijving voor activiteiten: Louis De Leeuw02/569 27 28 – louisdeleeuw@skynet.be rekening: 000-3250101-19natuur•contact, website, melding waarnemingen: Marc Bruneel (zie hoger) website: www.natuurpunt-dilbeek.be

ledenblad van Natuurpunt Dilbeek – jaargang 6 nr. 2 – maart-april 2008

Activiteitenkalender Cursus Natuur op de rand

Je moet er wat voor over hebben om vogelgeluidente leren kennen! Bijvoorbeeld voor dag en dauw jewarme bed ruilen voor de vrieskou van een vroegefebruarimorgen. Maar als er een straaltje zon door-breekt en een roodborstje speciaal voor jou op ampereen paar meter afstand minutenlang een opgewektconcert komt brengen, dan ben je blij dat je er bijbent. En de wandeling is nog niet gestart of daarklinkt al het ijle, dunne “si-si” van het eerder zeld-zame goudhaantje hoog in de boomkruinen. De ho-lenduiven oeh-oeh-oehen dat het een lieve lust is enTurkse tortels landen met een typisch nasaal kreet-

je op de elektriciteitspalen. Het park van het Decro-ly-instituut blijkt een uitstekende stek om kennis temaken met de klanken van onze standvogels die hierde winter doorbrengen. Merel, koolmees en vink latenzich ook even horen en gids Elisabeth Godding geeftvol overgave uitleg voor een 20-koppig publiek datenthousiast meedoet. Uiteindelijk zet de stoet zich inbeweging en vertrekt de wandeling, terwijl uw ver-slaggever zich verder spoedt naar andere verplich-tingen met toch een beetje spijt in het hart dat hijzich niet heeft ingeschreven voor deze cursus. Maarmisschien komt er volgend jaar nog een kans...

Cursus Vogelgeluiden is voltreffer

Dilbeek

HUISMUS WINT WEER!De verwachtigen stonden niet echt hooggespannen voor het tuinvogeltelweekendvan 2 en 3 februari. Door het zachte weerbleven vele wintertrekkers in meer noor-delijke regionen pleisteren en was het nietzo druk rond de voedertafels. Toch vielener opmerkelijke resultaten te noteren. Voor-al in negatieve zin.

Dat de huismus de talrijkste vogel is in deDilbeekse tuinen, verrast niet meer: die titelhaalde hij ook de voorbije twee jaar. Hijboekt zijn hoge score via een massale aan-wezigheid in een beperkt aantal tuinen,maar komt niet algemeen voor.

Terwijl koolmees en pimpelmees vorig jaarnog de tweede en de derde plaats wegkaap-ten, zakten ze dit jaar respectievelijk naarde vijfde en negende positie. Het aantalwaarnemingen van pimpelmees is bijnagehalveerd. Voor koolmees bedroeg de da-ling 25%. De oorzaak ligt waarschijnlijkbij het koude en vochtige weer tijdens hunbroedseizoen. Ook staartmees en heggen-mus delen in de klappen. De koloniebroe-ders zoals mussen en spreeuwen lijkendaar minder last van gehad te hebben.

De meest opvallende trend voor Dilbeek isverder de voortdurende opmars van turk-se tortel en halsbandparkiet die in alsmaarméér tuinen opduiken in alsmaar grotereaantallen. Ze nemen dit jaar respectieve-lijk de tweede en de vierde positie in.

Net als vorig jaar namen 10 Dilbeekse Na-tuurpunt-gezinnen deel aan de telling. Al-lemaal heel erg bedankt!

Resultaat “Vogels voeren & beloeren”Dilbeek 2 & 3 februari 2008

Nieuws uit de alge-mene vergaderingDe algemene vergadering van 26 ja-nuari was ronduit een tegenvaller quaopkomst. We troosten ons met deidee dat je niet elk jaar de kans krijgtom – zoals in 2007 – uit te pakkenmet een publiekstrekker als ‘An Un-convenient Truth’ van Al Gore.Wie er wel bij was, kon horen dat Na-tuurpunt Dilbeek in 2007 groeide van399 naar 414 leden. De toename isniet spectaculair, maar wel gestaag:bij de start in 2002 telden we 210leden.De financiën zijn kerngezond. De in-komsten waren groter dan de uitga-ven. Aan de ledenactiviteiten stakenwe als vereniging bijna 1000 € toe enwe kochten heel wat materiaal aanvoor de beheerswerken, maar aande kant van de inkomsten was er eenmeevaller van 2500 €: een bedank-je van een bedrijf waarvoor we eendagje natuurbeheer als teambuilding-activiteit organiseerden.Ander belangrijk nieuwtje: na vijf jaarmet volle inzet de vereniging op gangte hebben getrokken, geeft voorzitterEric De Jonge de fakkel door aanMarc Bruneel.

Dilbeek

“In ieder van ons schuilt een klimaatheld”. Dat is het thema vande Dag van de Aarde. De associatie van helden en klimaat brachtons op de idee de Zepposmolen van Onze-Lieve-Vrouw Lombeekals locatie te kiezen. Want Zeppos was de grote TV-held voor deVlaamse jeugd in de jaren ’60 en windmolens zijn goed voor hetklimaat. Logisch toch?We starten om 14u met een rondleiding in het kleine museum.Om 14u30 geeft Eric De Jonge een uiteenzetting over modern ge-bruik van windenergie – de windturbine – en meer bepaald overde potentiële mogelijkheden voor inplanting in Dilbeek.Tot slot wandelen we door de velden naar de rustieke afspanning‘De haas’ voor een frisse pint.

Afspraak: 13u30, parking Westrand (kostendelend vervoer)of 14 u, Zepposmolen , Molenkauter 9, OLV-Lombeek

Dilbeekse natuur in de kijkerzondag 30 maart, 14 uNatuur langs het BruegelwandelpadDeze bewegwijzerde wandeling maakt een ruime lus van8 km door de Pedevallei van aan het bekende kerkje vanSint-Anna-Pede tot helemaal aan het al bijna even beken-de Neerhof. Onderweg hebben we zeker aandacht voor delevensechte reproducties van schilderijen van Bruegel dielangs het pad staan opgesteld, maar nog veel meer voorde natuur die er te beleven valt. Aan interessante groenehoekjes ontbreekt het niet: de spoorwegberm van de 16bogen, Koeivijver, Vlazendaal, Steenpoel en noem maar op.Het wordt gegarandeerd een boeiende tocht.Afspraak: kerk Sint-Anna-Pede, Rollestraat

zondag 13 april, 14 uNatuurwandeling op de ThaborbergHeeft de extra harkbeurt in de maaiweide zoden aan de dijkgezet? Doet de nieuwe poel het goed? Staat de wijnrodebosbekerzwam er weer? Krijgen we opnieuw keverorchis-sen langs het pad? Dat zijn de spannende vragen die eenantwoord krijgen bij deze wandeling. En uiteraard zullen delentebloeiers zich van hun mooiste kant tonen en zorgende vogels voor een vrolijk fluitconcert. Dat hopen we ten-minste... Afspraak : parking Michielsheem, Kattebroekstraat

De natuurheeft u nodig!Natuurpunt

heeft u nodig!Verleng nù

uw lidmaat-schap.

Opruimactie in de Zibbeekvallei

15 maart 2008

Nacht van de DuisternisProef de donkerste nacht van het jaar

De avond start met een korte diavoordrachtdoor Bruno Raymaekers van de Verenigingvoor Sterrenkunde over lichthinder en alleswat er te zien is aan een nachtelijke hemel,in het bijzonder de sterrenbeelden die wedie avond kunnen waarnemen. Daarna staan natuurgidsen klaar voor eenduistere wandeling van ± 4,5 km. Mochtde hemel zich verschuilen achter wolkendan vinden de gidsen wel wat andere leukenachtelijke verschijnselen zoals uilen e.d. Een uurtje stappen brengt de wandelaarsbij een aantal telescopen die, mede dank-

zij de deskundige toelichting van Bruno,de sterrenhemel vlakbij brengen. Wie na de inleidende voordracht de ietslangere wandeling niet zou zien zitten, kanmet Bruno onmiddellijk naar de tele-scopen (± 1 km).

Afspraak: zaterdag 15 maart, 19u Berlindiskapel van Ten Nelleke, knoop-punt Nellekenstraat/Oude Geraardsberg-sestraat, Lennik, einde rond 22u30Organisatie: Milieu-Organisatie-Lennik(MOL) i.s.m. Natuurpunt Dilbeek

Dat tuinafval gecomposteerd kan wordenen grof vuil wordt opgehaald, blijkt nogniet helemaal doorgedrongen tot alle be-woners van Dilbeek. Op 23 februari voer-den we iets van een 10 m3 ongewenste – ensoms bijna ondefinieerbare – substantiesaf uit de Zibbeekvallei. Niet de leukste job, maar we wilden meteen schone lei beginnen in de nieuw ge-huurde perceeltjes. De huur van één ter-

rein staat intussen alweer op de helling,want bij de voorbereiding van de actie ont-dekten we dat het perceel al aan iemandanders verhuurd is! Dat verhaal krijgt ui-teraard nog een staartje!Dank aan al wie meewerkte voor de inzeten de ambiance! En het was leuk kennis temaken met 5 leerlingen van het Sint-Jo-zefsinstituut uit Ternat die onze activiteitkozen voor hun biologietaak.

20 april, Zepposmolen, OLV-Lombeek

Dag van de Aarde

Dilbeek

VELT activiteitenVrijdag 14 maart, 20 uur

Wat kan acupunctuur & co?De Lombeekkring, Koning Albertstraat217, O-L-V-Lombeek ( Roosdaal )Inkom gratis, maar graag een drankjevoor onze Veltkassa. Info: Liesbeth Dothée, 02/ 466 61 93- liesbeth.dothee@skynet.be

Maandag 8, 15 en 22 september en13, 20 en 27 oktober om 20 uur

Cursus “Zelf je natuurlijketuin ontwerpen”+ tuinbezoek zaterdag 20 septemberInschrijving vereist: 55 € voor VELT-leden; 70 € voor niet-leden; voor 80 €ben je ineens lid. Overschrijven op 086-2177280-45 van VELT-PedevalleiInfo: liesbeth.dothee@skynet.be

Libellen zijn sinds eeuwen het voorwerpvan talrijke mythen en legendes. Veel vandeze misvattingen ontstonden door onwe-tendheid. Ook het monsterlijke uiterlijkvan een libellenhoofd droeg bij tot het ont-staan van deze misvattingen. De libellenvallen onder de insectenorde Odonata, watgetand betekent.

Een eerste mythe betreft het bijten en ste-ken van een libel. Een libel kan op geenenkele manier steken, omdat ze geen angelheeft. Bijten doet ze enkel bij haar insec-tenprooien. Kijken we naar de Nederland-se naam van Aeshna mixta “Paardenbij-ter”, dan begrijp je dat deze naam niet echtmeehelpt aan het ontkrachten van som-mige mythen. Hoe ontstond deze naam?We moeten hiervoor terug naar de tijd datde boeren hun velden nog bewerkten metpaarden. Als een paard werkt wordt het zeervlug bezweet. Zweet trekt insecten aan eneen libel heeft insecten nodig als voedsel.Paarden worden niet graag lastig gevallendoor opdringerige insecten en stampten ensprongen soms door de weide. De boerenzagen de libellen rond hun paarden vlie-gen en dachten dus dat de libellen hunpaarden kwamen steken, terwijl de libel-len net de insecten kwamen vangen diehun paarden echt staken. Ook in andere

wapenuitrusting en familiewapen. Er waseens een Japanse keizer die gebeten werddoor een paardenvlieg die op haar beurtwerd opgegeten door een libel. De keizervereerde de libel door het land dat wij van-daag als Japan kennen Akitsushima te noe-men, wat vertaalt “eiland van de libel” be-tekent.

Ook in Europa werden libellen ooit verbon-den met liefde en vrouwen. De namen, juf-fer(Nederland-België), demoiselle (Frank-rijk), jungfer(Duitsland) en damselfly(Gr-Brittanië) verwijzen nog naar deze associ-atie. Misschien heeft de hartvorm van pa-rende libellen hier wel iets mee te maken.

Als je de volgende keer nog eens een libeltegenkomt, bekijk ze dan met andere ogenen zonder vooroordeel, want uiteindelijkzijn het niet alleen mooie, maar ook zeernuttige dieren bij het op peil houden vande muggen- en andere insectenpopulaties.Patrick Goossens

LIBELLEN IN HET VOLKSGELOOF

� De kop vaneen libelle inspi-reert niet meteentot gevoelens vansympathie...

� De paarden-bijter draagt zijnnaam ten on-rechte: hij zit nietachter depaarden aan,maar achter devliegen.

Europese landen werd de naam paarden-bijter (Eng. Horsestinger) gebruikt. Ook denaam duivelsnaald werd op veel plaatsengebruikt.

In grote delen van Europa en Amerikawerd aan de kinderen verteld dat als ze nietbraaf waren, er ’s nachts een libel kwamdie hun ogen zou dichtnaaien. In Zwedenvertelde men zelfs dat libellen graag men-senogen uitstaken. De Zweden dachten ookdat de duivel een libel gebruikte om je zielte wegen. Als er een libel rond iemandshoofd vloog, dan kon die persoon zich ver-wachten aan het ergste. Libellen werdenook vaak gebruikt als symbool van hetgoede. In Zweden was er een cultuur waarde libel het symbool was van de liefdesgo-din Freya.

Voor de Navajo indianen was de libel hetsymbool van zuiver water. In hun textielen juwelen vindt men de libel veelvuldigals thema.

Japan spant de kroon als het gaat over deverering van de libel. In Japan staat de libelsymbool voor succes, overwinning, geluk,kracht en moed. De samoerai krijgers ge-bruikten soms een libellenmotief in hun

Januari en begin februari warenopnieuw veel zachter dan ge-woonlijk. Door de hoge dagtem-peraturen kwamen al heel watvlinders uit hun winterslaap. Opwww.vlindermee.be, de websitevan het Vlindertelproject van Na-tuurpunt, kwamen al waarnemin-gen binnen van dagpauwoog, Ge-hakkelde aurelia en citroenvlin-

der, allemaal soorten die overwin-teren als volwassen vlinder. Op-vallend is ook dat er al atalanta-'s rondvliegen. Deze vlinder trektnormaal naar het zuiden om teoverwinteren. Maar blijkbaar lukthet hem de laatste jaren om ookbij ons de winter door te komen.Als je dagvlinders ziet, vergeetniet om ze ons te melden. Ze

worden alsmaar zeldzamer enalle informatie is waardevol. Meerinformatie vind je op de site vanwww.vlindermee.be

VLINDERS ZIJN ER WEER VROEG BIJ DIT JAAR

Op 11 mei 2007 nam de Vlaamse re-gering een tussentijdse beslissing overde afbakening van het Vlaams stede-lijk gebied rond Brussel. In het najaarvan 2007 werd thematisch onderzoekuitgevoerd dat heeft geleid tot een eer-ste afbakeningsvoorstel dat dit jaarwordt besproken met de gemeenten enzogenaamde ‘relevante actoren’,waaronder Natuurpunt.

Deze gebiedsgerichte afstemming moet na-jaar 2008 leiden tot een voorstel van afba-keningslijn en een actieprogramma, diena een adviesperiode, vertaald zullen wor-den in een gewestelijk ruimtelijk uitvoe-ringsplan. De Vlaamse overheid wil in deafgebakende stedelijke gebieden strevennaar een concentratie van woongelegen-heden, bedrijventerreinen, recreatie, cul-tuur en dienstverlening. Door deze concen-tratie kan in het buitengebied verdere ver-snippering worden tegengegaan. In hetvoorliggende eerste afbakeningsvoorstelwordt het stedelijk gebied beperkt tot dedeelgemeenten Dilbeek en Groot-Bij-gaarden. Tussenin wordt een smalle corri-dor gelaten om de ecologische verbindingvan de Wolfsputten in oostelijke richting –via de Elegembeekvallei – te waarborgen.Zoals in deel 1 (zie januarinummer) be-sproken is deze vrijwaring van open ruim-ten, tegen de grootstad aan, een goedezaak. Het afbakeningsproces gaat dus degoede kant op.

Er rijzen wel vragen bij de invulling diede Vlaamse planologen willen geven aandit stedelijk gebied. Zo ligt er een voorstelop tafel om het aantal bouwlagen in destedelijke gebieden gevoelig te verhogen.Dit zal de druk op de omliggende openruimten uiteraard doen toenemen en is

RUIMTE VOOR NATUUR EN MILIEU

DEEL2 AfbakeningVlaams stedelijk gebied rond Brussel

� De prioritairaan te snijdenwoongebiedensitueren zichvoornamelijk inGroot-Bijgaarden

stedenbouwkundig ook haast niet meerinpasbaar. Een groot aantal verkavelin-gen is inmiddels afgewerkt met 1 totmaximum 2 bouwlagen. Verhoging vandit aantal zal leiden tot verhoogde spe-

culatiedruk en niet tot de gewenste beper-king van de grondprijzen. Belangrijk iswel dat de gemeente via een eigen veror-dening het aantal bouwlagen kan beper-ken en zelfs kan beslissen geen verhoging

Dilbeek

Tijdens de nieuwjaarswandeling hebbenwe de bomen op de Thaborberg bewonderdin hun naakt winterkleedje. In de winterhelpen de bladeren je niet om bomen teherkennen, dus moet je goed kijken naarhet boomsilhouet, de stam en de knoppen.Hier geven we nog even enkele exempla-ren die we op de wandeling ontdekt heb-ben op een rijtje (in de digitale versie vannatuur.contact vind je ze in kleur):

Bomen in hun blootje en hoe ze te herkennen...

� De typischegladde schorsvan de beuk

� De es is deenige soort metzwarte knoppendie wat lijken opbokkepootjes

� De peul-vruchten van derobinia en dezeer ruw ge-groefde stam �

Tamme kastanje,met rechthoeki-ge barstjes in deschors �

� Geruite (envaak ook witte)stam van degrauwe abeel

De vlier verraadtzijn aanwezig-heid door de ju-dasoren die hij tegast heeft �

toe te laten. Dit kan in het gemeentelijk struc-tuurplan opgenomen worden, hoewel het na-tuurlijk beter zou zijn als het Vlaamse Gewestzijn eigen voorstellen in dit verband zou terug-schroeven, bijvoorbeeld door de stedelijke gebie-den verder te beperken tot waar verhoging vanbouwlagen wel aanvaardbaar is.

Een tweede mogelijke consequentie van de stede-lijke afbakening is dat woonuitbreiding nog inhoofdzaak wordt voorzien in Dilbeek en Groot-Bij-gaarden. Op zich een goede zaak, al moet wordenopgemerkt dat dit mooie voornemen al ruim-schoots achterhaald is door de realiteit met de re-alisatie van Wolsemveld (woonuitbreidingen langsen rond de Lange Haagstraat), waarmee overigensde Wolfsputten in westelijke richting bijna inge-

sloten zijn. Uitbreiding van de Wolfsputten in weste-lijke richting langs Kluizenbos en de Smissenboswordt dan ook cruciaal voor het behoud van debiodiversiteit in ons belangrijkste natuurreservaat. Het voorstel om de woonuitbreiding aan de Palo-kestraat – vlakbij Scheutbos, Eikelenberg en Tha-borberg – geen prioriteit te geven, is een goedezaak. Nog beter zou zijn om deze woonuitbreidinguit het stedelijk gebied te lichten en dit gebied teherbestemmen tot open ruimte.

Met het prioritair aansnijden van woonzones inGroot-Bijgaarden (en aansluitend in Zellik) wordtbest ook omzichtig omgesprongen. Door zijn goedebereikbaarheid heeft Groot-Bijgaarden de roepingom diverse nieuwe bestemmingen een plaats tegeven: naast nieuwe woonzones ook zoekzones

voor bedrijventerreinen, voor windturbines, zelfsvoor natuurverbindingen op de rand met Zellik enBrussel (zie voorstellen Natuurpunt Asse en Dil-beek). Het wordt een hele uitdaging om al dezenieuwigheden met elkaar te doen rijmen zonderdat de leefkwaliteit afneemt en om – als het evenkan – de bestaande druk op de leefbaarheid in dekern te beperken. Toch is dit zeker nog mogelijk,tenminste als niet elke maatschappelijke actorapart beslag probeert te leggen op zijn uitverkorenstukje grond (m.a.w. als de overheid hierop ingrijpten de zaken stuurt), en als verstedelijking van dezekern gepaard gaat met groenontwikkeling (waaris het openbaar park van Groot-Bijgaarden en waaris er nu buffergroen, een speelbos, een randstede-lijk bosje ?).Wordt vervolgd.

Wat hebt u liefst: papier of e-mail?

Noteer alvast...25/5 Busuitstap naar de VoerstreekHet golvende Voerense landschap loopt naad-loos over in dat van het Nederlandse Zuid-Lim-burg en bestaat uit een lappendeken van bos-sen, weiden, boomgaarden, graften, grubben engroeven... In dat gevarieerde landschap leeft eenal even gevariëerde fauna en flora met opmer-kelijke soorten zoals vroedmeesterpad, das enpurperorchis. Ook geologisch is de streek bij-zonder interessant met zijn vuursteen- en krijt-lagen her en der doorspekt met fossielen. MetAltembroek bezit Natuurpunt in de Voerstreekeen prachtig, grensoverschrijdend gebied datvele aspecten van de regio toont. En even ver-derop vormt de orchideeëntuin van Schin-op-Geul een ideale plek om kennis te maken metdeze zeldzame planten.

27-30/6 Natuurweekendin de IJzervalleiDe voorbije jaren bloeit de natuur terug op in deIJzervallei. In belangrijke mate dank zij onzebloedeigen moedervereniging Natuurpunt diemet Plan Zeehond en Plan Otter zorgde voor im-pulsen die verscheidene overheidsinstantieswisten te inspireren tot groene initiatieven. Datdaarbij ook de ontwikkeling van het toerisme eencruciale motivatie vormt, doet geen afbreuk aande waarde van de realisaties. De IJzervallei herbergt vooral pareltjes van vo-gelgebieden : denk maar aan de IJzermondig,de Blankaart of de Vicogne-kleiputten. Maar ookbotanisch valt er flink wat te beleven vooral inplassen en sloten, zoals een wandeling door dekomgronden van Lampernisse bewijst. Je be-vindt je hier overigens in een van de enige echtestiltegebieden in Vlaanderen. Overal lees je bovendien in het landschap heteeuwigdurende verhaal van de strijd tussen landen zee... en de bijdrage die de mens daarin le-verde. Dat maakt van elke wandeling, elkefietstocht gegarandeerd een boeiende beleve-nis.

We komen hier nog op terug in onze volgendeeditie, maar inschrijven voor deze activiteiten kannu al via een seintje aan Louis De Leeuw (02/56927 28 of louisdeleeuw@skynet.be). De bijdrageligt niet definitief vast, maar u kan uitgaan van20 € voor de busuitstap en 50 € voor het week-end per persoon.

Papier is betrouwbaar. Het gaat al eeuwenlang mee.Het is tastbaar en handig overal mee naar toe tenemen. Maar voor een vereniging is een papierentijdschrift toch wel redelijk duur. Natuurpunt Dil-beek bespaart op de kosten door het contactbladeigenhandig in uw bus te komen droppen. Maarhet zou nog heel wat kosten en moeite besparenals u een elektronisch abonnement neemt.

Als u over internet beschikt, is dit de ideale oplos-sing. Telkens een nieuwe editie beschikbaar is oponze website, wordt u verwittigd via e-mail. U kuntdan de nieuwste versie on line lezen of afladen naar

uw eigen computer (en afprinten, als u dat nodigvindt). De elektronische versie is helemaal in kleuren dat is uiteraard een troef voor een tijdschrift overnatuur... Via e-mail kunnen wij u ook heel vlot opde hoogte brengen van de laatste nieuwtjes die weop onze website publiceren.

Wil u met ons de elektronische toer op, ga dan naaronze website www.natuurpunt-dilbeek.be en schrijfu in voor een elektronisch abonnement. Houdt uhet liever bij papier? Even goede vrienden! Maareen kleureneditie van dit contactblad op papier isbudgetair helaas niet haalbaar...

De zeggekorfslak meet niet meer dan van 2,2 mmtot 7 mm. Het huisje heeft een licht tot donker brui-ne kleur. Als je het met de opening naar je toehoudt, zit die aan de rechterkant. In slakkenjar-gon: de schelp is rechtsgewonden.

De zeggekorfslak leeft bijna uitsluitend op moe-raszegge (Carex acutiformis), hoewel ze ook weleens wordt aangetroffen op andere moerasplan-ten. Haar voedsel bestaat uit schimmels en kleinealgjes die op deze planten groeien. Ze komt alleenvoor in kalkrijke natte moerassen en brongebied-jes. Deze biotoop beslaat in Vlaanderen nog maar0,4% tot 1,1 % van de totale oppervlakte. Wat haarzeldzaamheid verklaart.

De zeggekorfslak is opgenomen in bijlage 2 vande Europese habitatrichtlijn en staat genoteerd alseen “prioritaire soort”. Dit betekent dat elke Euro-pese lidstaat bijzondere maatregelen moet treffenom deze soorten te beschermen.

De eerste stap is daarbij uiteraard de verspreidingin kaart te brengen. In België was – en is – dieslecht gekend. In 1992 werd de soort zelfs als uit-gestorven genoteerd., maar gericht onderzoekbracht sinds 2002 al 38 vindplaatsen aan het licht,voornamelijk aan de oevers van de Dijle, Dender,Demer, Herk en Mombeek. Biotopen die te verge-lijken vallen met Dilbeekse beekvalleien. Het loontdus zeker de moeite uit te kijken naar deze soort.

Gezocht: zeggekorfslakPrioritaire provinciale soortenBrakona, de Brabantse Koepel voor Natuur-studie, legde onlangs een lijst van prioritai-re provinciale soorten vast. Dit zijn soortendie omwille van hun zeldzaamheid, hun eco-logisch belang of hun voorbeeldfunctie extraaandacht krijgen bij het studiewerk. In devolgende nummers van natuur•contact pre-senteren we telkens één van deze PPS, dieook in Dilbeek kunnen voorkomen. De zeg-gekorfslak bijt de spits af...

Als de berken al uitgelopen zijn, geen nood. Dankan je nog steeds enkele frisgroene blaadjesplukken (oudere blaadjes smaken bitter en zijntaaier). Ze zijn lekker in een slaatje, als groen-te of je kan er enkele laten neerdwarrelen in jetheepot.

Als je geen ruzie wil met onze dolle mina, blijfdan uit de buurt van berken die een ‘heksenbe-zem’ bevatten. Dat zijn merkwaardige, dichtopeen gegroeide takkenbossen in de top vansommige berken.

Wetenschappelijke noot:Hoe komt het nu dat berkensap zozoet smaakt en zo gezond is?Bij het begin van de lente zuigen debomen met behulp van hun wortelswater en nutriënten op uit de bodem.Ondertussen transformeren ze ookde opgeslagen reservevoedingterug tot suikers. Hierdoor zit hetopwaartse sapstroom vol opge-loste mineralen en suikers. Ook an-dere bomen kennen dit proces,maar bij berken - vooral suikerberken zilverberk – is het sap nog meergeconcentreerd aan suikers.

Het kan natuurlijk aan de behendigheid van deheks liggen, maar het maken van haar berken-mede leek me redelijk eenvoudig toen ik haaroverlaatst bezig zag. Eerst ging ze op zoek naareen berk die nog niet in blad geschoten was.Vervolgens sneed ze met een scherpe steeneen twijgje schuin af en schoof er een plasticfles over, die ze vastmaakte met enkele ge-droogde netelstengels. De fles hing wat naarbeneden gebogen, zag ik toen ik dichterbij kroop.Zodra de heks weg was, gluurde ik doorheende wanden van de fles en zag ik dat er al sap inde fles druppelde.

Ik heb me laten vertellen dat zo'nfles op één nacht gevuld raakt metberkensap. Drink het sap enkel alshet helder is van kleur. Als het af-getapte goedje troebel tot wit ge-kleurd is, ben je al te laat en smaakthet sap bitter. Nadat je de fles ver-wijdert, mag je niet vergeten dewonde te dichten. Doch, je hoeftsowieso niet bang te zijn dat deboom leegbloedt. Je hebt immersmaar één, vrij klein wondje ge-maakt in één tak van de boom (enhou dat ook zo).

Misschien bent u haartijdens een wandeling al tegen-gekomen, de dolle heks die haar

vaste stekje heeft tussen de Grau-we abelen op de Thaborberg? Welnu, als je eenflits van haar opmerkt, wees dan heel stil en slahaar bezigheden gade! Het is een echt keu-kenwonder! Heerlijk avontuurlijk wat ze met in-grediënten recht uit de natuur uit haar groteketel tovert! Het uitproberen waard… maar mitsrespect voor het voortbestaan van de planten.Wat je verzamelt ook uiterst goed wassen!

Op het droogste stuk van de Thaborberg, aanweerszijden van de centrale 'slenk', staan veelberken. De berk, de pionierboom die als eer-ste uitloopt en zo de lente aankondigt, staat vooronze heks centraal deze tijd van het jaar. Zeheeft immers Keltische roots en associeert deberk met de wedergeboorte van de zon.

De krachtige sapstroom, die al zo vroeg op hetjaar op gang komt bij de berk, bevat voor onzedolle keukenprinses pure levenskracht. Daar-om zuivert ze bij het komen van de eerste len-tekriebels haar lichaam met zoete berkenme-de (meestal rond eind en dit jaar misschien almidden maart).

Kijk altijd op http://www.jnm.be/pajottenland/ voor hetlaatste nieuws over deze activiteiten

ECO-city trip gent Wanneer: 28/3, 10-20 uWie: gewone leden en ini'sVerantwoordelijke: Joren Camerlinckx (camerlinckxjoren@yahoo·com, 054/56 72 06)

MilieuspelWanneer: 29/3, 14-17 uWie: piepersWaar?Aan de Kapel van bevingen, Neigem(bos)Verantwoordelijke: Kim Vanden Berghe (dappersmelleken@hotmail·com, 0494/92 48 29)

Natuurstudiecongres Biodiversiteitvan kalkrijke gebiedenWanneer: 2-6/4Wie: gewone leden en ini'sWaar? ViroinvalVerantwoordelijke: Lieven Decrick (lievendecrick@gmail·com, 0494/37 69 66)

Brabantweekendje in Voeren Wanneer: 11-13/4Wie: ini's en gewone ledenVerantwoordelijke: Sanne Boelens(sanne·boelens@gmail·com, 0484/96 12 44)

Dilbeek

WAT WAS HET LEUKST: DE DINO’S OF DE TRAM?

Bij volken uith et hoge

noorden ishet aftappenvan berken-sap een cou-rant gebruik

zaterdag 15 maartEr zit meer in de grond dan je denktgids: HugoWestrand

zaterdag 26 aprilBezoek aan het Hallerbos: het bos bont en blauwgids: Elly

zaterdag 10 meiLieveheersbeestjesgids: EricWestrand

zaterdag 7 juniGrassengids: AndréWestrand

zaterdag 13 septemberSpinnengids: ElisabethWestrand

zaterdag 25 oktoberVoederbakjes en nestkastjestimmeren gids: Handige HarryThaborberg

Op 23 februair startte de eer-ste activiteit van de ketten. Metz’n 9 waren ze. Vriendjes envriendinnetjes vonden elkaarterug. Ze kregen allemaal de-zelfde pet zodat we zeker nie-mand zouden verliezen.We namen eerst de tram die alvlug overvol zat en daarna demetro waar we evenwichtsoe-feningen deden. Na nog tienminuutjes stappen, zagen weze: de enorme skeletten van di-

no’s. Sommige wel drie verdie-pingen hoog.André, onze gids, wist ons heelveel te vertellen en wij moch-ten vragen stellen. Er zaten danook hier en daar van die typi-sche “André moppen” tussenwat sommige onder ons weleens deed twijfelen.Na een heerlijk dinocakeje eneen sapje ging het terug naarhuis. Niet iedereen gaf het toe,maar we waren flink moe!

Voor wie nog zin heeft om ookmee te doen: er zijn nog en-kele plaatsen over. Inschrijvenbij Ignes: ihi.leon@scarlet.be

Uit de heksenketel ten huize Thaborberg