Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet...

75
Activering vluchtelingen Antwerpen Draaiboek Met steun van het Europees Sociaal Fonds

Transcript of Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet...

Page 1: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen

Antwerpen Draaiboek

Met steun van het Europees Sociaal Fonds

Page 2: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

2

Woord vooraf

Op 1 maart 2016 lanceerde het Europees Sociaal Fonds (ESF) de oproep 359 ‘Vluchtelingen en Werk

Antwerpen Gent’. De oproep diende voor een betere integratie en versterking van initiatieven voor

professionele inschakeling van vluchtelingen in Antwerpen en Gent.

Hij kaderde in het Operationeel Programma 2014-2020 van ESF Vlaanderen, prioriteit 3 ‘sociale

inclusie en armoedebestrijding’ en investeringsprioriteit 9i (actieve inclusie). Die

investeringsprioriteit heeft als doel maatschappelijk kwetsbare doelgroepen te leiden naar

arbeidsmarktgerichte integratie.

In Antwerpen besloten stad en OCMW Antwerpen, VDAB en Atlas (vzw integratie en inburgering)

samen te werken om een antwoord te bieden op de stijging van het aantal vluchtelingen en

bovendien de activeringsratio van die doelgroep te verhogen. Elke partner heeft een decretale

opdracht in functie van begeleiding van de erkende vluchteling en heeft daardoor expertise in een

of meerdere levensdomeinen van die erkende vluchteling.

Binnen dat samenwerkingsverband diende OCMW Antwerpen als promotor het projectdossier 6375

‘Activering vluchtelingen Antwerpen’ in als antwoord op de bovenvermelde ESF-oproep.

Daarvoor werd het partnerschap uitgebreid met GroepINTRO, Levanto en RiseSmart in het kader

van een aanbod voor jonge vluchtelingen, die via een kort traject met focus op werkplekleren aan

de slag kunnen.

Het project startte op 1 september 2016 en zou 24 maanden lopen tot en met 31 augustus 2018.

Ondanks de positieve resultaten ervaarden de partners in de loop van het tweede projectjaar nog

altijd de noodzaak om de geïntegreerde dienstverlening en de activeringstrajecten verder uit te

werken, te verfijnen en bij te sturen.

ESF besliste om het project te verlengen tot en met 31 december 2019.

Meteen werd ook de doelgroep van het project uitgebreid met gezinsherenigers en anderstalige

nieuwkomers die naar Antwerpen verhuizen.

De uitbreiding van de doelgroep sluit ook aan bij de evolutie die VDAB met haar actieplan

‘Integratie door werk’ doormaakte. Eerst was de doelgroep van dat actieplan beperkt tot

asielzoekers, erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden. Het vernieuwde programma

‘Integratie door werk’ richt zich op anderstalige werkzoekenden met een migratieachtergrond.

Gelijktijdig met het project loopt over heel Vlaanderen de transitie van de stedelijke diensten en de

OCMW’s tegen 2019. Stad en OCMW Antwerpen kiezen voor een maximale integratie door alleen

nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van

OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie. Daardoor gebruiken we ze niet meer in ons

draaiboek. Voortaan spreken we over de bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening van stad

Antwerpen (SD).

In dit draaiboek beschrijven we de noodzakelijke elementen en stappen voor het verlenen van een

geïntegreerde dienstverlening aan anderstalige nieuwkomers met een professioneel perspectief en

nood aan financiële ondersteuning.

Het draaiboek wil een leidraad vormen voor andere steden en gemeenten die met deze of

gelijklopende problematieken aan de slag willen gaan. Het bevat informatie over het

samenwerkingsmodel, de procesflow en de gehanteerde methodieken. We zoomen in op de drie

Page 3: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

3

onderdelen van het proces, namelijk het verkennen van de klant, het begeleiden van de klant en

werkplekken voor de klant.

We sluiten dit draaiboek af met een opsomming van onze voornaamste best practices en inzichten.

Voor een uitgebreide evaluatie van het ESF-project ‘Activering Vluchtelingen Antwerpen’ verwijzen

we naar het eindrapport, dat als een afzonderlijk document beschikbaar is vanaf eind januari 2019.

Karin Douven

Coördinator ESF-project ‘Activering Vluchtelingen Antwerpen’

[email protected]

gsm +32 499 12 50 37

Page 4: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

4

Inhoud

Lijst met afkortingen ............................................................................................................ 7

1 Situering ...................................................................................................................... 8

1.1 Context ................................................................................................................. 8

1.2 Opstart project ‘Activering vluchtelingen Antwerpen’ .................................................. 9

1.3 Doelgroep .............................................................................................................. 9

1.4 Doelstellingen ...................................................................................................... 10

1.5 Acties .................................................................................................................. 11

1.6 Te behalen resultaten ........................................................................................... 11

1.7 Werkingsmiddelen ................................................................................................ 11

2 Geïntegreerde dienstverlening ...................................................................................... 12

2.1 Het partnerschap .................................................................................................. 12

2.2 Centraal Onthaalbureau ........................................................................................ 14

2.3 Intake ................................................................................................................. 15

2.4 Screening ............................................................................................................ 16

2.5 Activering op maat ............................................................................................... 16

2.6 Werkplekken ........................................................................................................ 17

2.7 Welzijn ................................................................................................................ 18

3 Procesverloop ............................................................................................................. 20

3.1 Aanmelding ......................................................................................................... 20

3.2 Intake ................................................................................................................. 21

3.2.1 Intake Sociale Dienstverlening ......................................................................... 22

3.2.2 Intake Atlas ................................................................................................. 255

3.2.3 Advies HOA-loket ...........................................Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.8

3.3 Reguliere werking ............................................................................................... 288

3.4 Activeringsscreening ........................................................................................... 299

3.5 Lineair traject ..................................................................................................... 322

3.6 Geïntegreerd traject VDAB ................................................................................... 322

3.7 Geïntegreerd traject Sociale Dienstverlening .......................................................... 344

3.8 Geïntegreerd traject Jongeren .............................................................................. 365

3.9 Trajectopvolging................................................................................................. 377

3.10 Jobhunting ........................................................................................................ 387

3.11 Werkgeversacties ............................................................................................... 398

3.11.1 Communicatie ............................................................................................. 399

3.11.2 Events en ontmoetingsmomenten .................................................................. 409

3.11.3 Projecten ...................................................................................................... 40

4 Projectstructuur .......................................................................................................... 41

4.1 Netwerkorganisatie .............................................................................................. 41

4.2 Coördinator ......................................................................................................... 42

4.3 Single point of contact (SPOC) ................................................................................ 42

4.4 Projectmedewerkers ............................................................................................. 43

4.4.1 Onthaalmedewerker .................................................................................... 433

4.4.2 Intaker ....................................................................................................... 433

Page 5: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

5

4.4.3 Trajectbepaler ............................................................................................. 444

4.4.4 Activeringsbegeleider ................................................................................... 444

4.4.5 Jobhunter ................................................................................................... 455

4.5 Partnerorganisaties ............................................................................................ 455

4.5.1 Sociale Dienstverlening ................................................................................ 455

4.5.2 Atlas .......................................................................................................... 477

4.5.3 VDAB .......................................................................................................... 488

4.5.1 Jongerenpartners ........................................................................................... 50

4.5.2 Stad ............................................................................................................. 50

5 Extra aanbod .............................................................................................................. 51

5.1 Welzijn ................................................................................................................ 51

5.1.1 Centrum voor Algemeen Welzijnwerk (CAW) ...................................................... 51

5.1.2 Mindspring ................................................................................................... 51

5.1.3 Stress Cope ................................................................................................... 52

5.1.4 Solentra ....................................................................................................... 52

5.1.5 Binnenste Buiten ........................................................................................... 52

5.1.6 Psychosociale begeleiding ............................................................................... 52

5.1.7 Psychiatrisch Verpleegkundig team .................................................................. 53

5.2 Generieke competentieversterking ........................................................................ 544

5.2.1 Solliciteren ................................................................................................. 544

5.2.2 Rijbewijs B .................................................................................................. 544

5.2.3 Videopitch .................................................................................................. 544

5.2.4 Taalondersteuning ....................................................................................... 555

5.2.5 Computervaardigheden ................................................................................ 555

5.2.6 Weerwerk ................................................................................................... 566

5.2.7 Sectororiëntatie........................................................................................... 566

5.3 Jobgerichte trajecten ........................................................................................... 566

5.3.1 Elektro Anders ............................................................................................. 566

5.3.2 Technisch Operator Anders ............................................................................ 566

5.3.3 Expeditie skills ............................................................................................. 577

5.3.4 Lassen Anders .............................................................................................. 577

5.3.5 Schoonmaakprojecten .................................................................................. 577

5.3.6 Grafisch Anders ............................................................................................ 577

5.3.7 Rising You Hoogtewerkers ............................................................................ 577

5.3.8 IACTA-project ............................................................................................... 588

5.3.9 Webdevelopment bij Cronos .......................................................................... 588

5.4 Trajecten bij andere projecten .............................................................................. 588

5.4.1 AZO! .......................................................................................................... 588

5.4.2 DUO for a JOB .............................................................................................. 588

5.4.3 Connect2Work ............................................................................................. 599

5.4.4 Vluchtelingenwerk Vlaanderen ...................................................................... 599

5.4.5 Werk In-zicht ............................................................................................... 599

6 Projectopvolging ......................................................................................................... 60

6.1 Coördinator ......................................................................................................... 60

6.2 Overleg ........................................................................................................... 6060

Page 6: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

6

6.2.1 Stuurgroep ................................................................................................... 60

6.2.2 Tactisch/organisatorisch overleg ..................................................................... 60

6.2.3 Overleg activeringsbegeleiders ........................................................................ 61

6.2.4 Overleg jongerenbegeleiders ........................................................................... 61

6.2.5 Overleg werkgeversacties ............................................................................... 61

6.2.6 Ad hoc overleg............................................................................................... 61

6.3 Opvolgsystemen ................................................................................................... 62

6.4 Rapportering ........................................................................................................ 62

6.5 Bredere interne communicatie ............................................................................... 63

6.5.1 Mail ............................................................................................................. 63

6.5.2 Informatieve overlegmomenten ...................................................................... 63

6.5.3 Digitale elementen ........................................................................................ 64

6.5.4 Promotiemateriaal ......................................................................................... 64

7 Communicatie............................................................................................................. 65

7.1 Anderstalige nieuwkomers ..................................................................................... 65

7.2 Werkgevers .......................................................................................................... 67

8 Best practices ............................................................................................................. 69

8.1 Verkennen van de klant ......................................................................................... 69

8.2 Begeleiden van de klant ........................................................................................ 72

8.3 Werkplekken voor de klant ..................................................................................... 74

Page 7: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

7

Lijst met afkortingen

Afkorting Verklaring

Art. 60 Tewerkstelling artikel 60, §7

CAW Centrum Algemeen Welzijnswerk

CBE Centrum voor Basiseducatie

COB Centraal Onthaalbureau

CVO Centrum voor Volwassenenonderwijs

ESF Europees Sociaal Fonds

HOA Hoger opgeleide anderstalige

ICB Team intercultureel bemiddelaars

JAC Jongerenaanbod CAW

MLP Mijn loopbaan voor partners

MO Maatschappelijke Oriëntatie

NEC Normaal Economisch Circuit

NODO Nederlands op de opleidingsvloer

NODW Nederlands op de werkvloer

SD Bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening

SD/Activering Afdeling Activering van de bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening

SD/Maatschappelijke

Hulp

Afdeling Maatschappelijke Hulp van de bedrijfseenheid

Sociale Dienstverlening

SPOC Single point of contact

TB Trajectbegeleider

VDAB Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling

Page 8: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

8

1. Situering

Dit hoofdstuk geeft in het kort weer hoe het project tot stand is gekomen, wat de doelgroep van

het project is, welke doelstellingen het nastreeft, welke globale acties zijn ontwikkeld en de

financiering van het project.

1.1 Context

Sinds 2015 is er een sterke toename van het aantal vluchtelingen in Vlaanderen.

Stad Antwerpen oefent traditioneel een grote aantrekkingskracht uit op asielzoekers wanneer ze

erkend zijn als vluchteling. Een belangrijk deel van die groep heeft onvoldoende middelen en is

voor een kortere of langere periode leefloonklant bij de afdeling Maatschappelijke Hulp van stad

Antwerpen.

Gelijktijdig zijn er op de Antwerpse arbeidsmarkt ook veel openstaande vacatures die niet worden

ingevuld.

Om een antwoord te bieden op die problematieken, slaan stad Antwerpen, VDAB en Atlas

(Integratie en Inburgering Antwerpen) de handen in elkaar en stemmen ze hun

dienstverleningsaanbod op elkaar af vanuit een centrale locatie: het Centraal Onthaalbureau

Coevelt (COB).

Page 9: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

9

1.2 Opstart project ‘Activering vluchtelingen Antwerpen’

Half januari 2016 richt SD/Maatschappelijke Hulp het Centraal Onthaalbureau Coevelt (COB) op.

Het COB dient om de instroom van vluchtelingen op te vangen.

Vanaf 1 februari 2016 sluiten Atlas, VDAB en SD/Activering zich aan om ook diensten aan te bieden

vanaf die locatie.

Ondertussen reageert het samenwerkingsverband op de oproep 359 ‘Vluchtelingen en werk

Antwerpen en Gent’ van het Europees Sociaal Fonds Vlaanderen (ESF) in het kader van prioriteit 3

‘Sociale inclusie en armoedebestrijding’, investeringsprioriteit 9i ‘Actieve inclusie’ van het

programma 2014–2020. Het doel van de oproep is een betere integratie en versterking van

initiatieven voor de professionele inschakeling van vluchtelingen in Antwerpen en Gent.

SD/Activering dient het subsidiedossier in en treedt op als promotor.

Naast de hoger vernoemde partners komen ook Groep INTRO, RiseSmart en Levanto bij het

partnerschap. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) was actieve partner tijdens het

eerste projectjaar.

Op 1 september 2016 start het project ‘Activering vluchtelingen Antwerpen’ met een looptijd van

24 maanden. Begin maart 2018 wordt het project verlengd met 16 maanden, tot 31 december 2019.

De subsidiemiddelen dienen om de bestaande dienstverlening te optimaliseren en te verstevigen,

alsook om met specifieke acties beter te kunnen inspelen op de noden van de groeiende instroom

van vluchtelingen.

1.3 Doelgroep

De finale doelgroep bestaat uit:

1. erkende vluchtelingen

2. subsidiair beschermden

3. gezinsherenigers met de verblijfsstatus ‘erkend vluchteling’ of ‘subsidiair beschermde’

4. anderstalige nieuwkomers die naar Antwerpen verhuizen

Zij vragen financiële steun aan bij SD/Maatschappelijke Hulp en zijn beschikbaar voor de

arbeidsmarkt.

Page 10: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

10

1.4 Doelstellingen

Het doel van de samenwerking is om tot een onderling afgestemde dienstverlening te komen voor

activering van erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden die zich vestigen in Antwerpen.

Elke partner heeft immers een decretale opdracht in functie van begeleiding van vluchtelingen bij

hun aankomst in de stad en bezit bijgevolg expertise in één of meerdere levensdomeinen van deze

nieuwkomers.

Er worden inburgeringstrajecten uitgewerkt op maat voor de inburgeraars met een professioneel

perspectief. De trajecten beogen zelfredzaamheid in onze samenleving, waarna erkende

vluchtelingen maximaal tot tewerkstelling komen en, als dat mogelijk is, zonder uitkering kunnen

leven.

De doelstellingen van het project zijn:

1. Het lineaire traject doorbreken

Naast het standaard lineaire traject, waarbij inburgering en activering elkaar chronologisch

opvolgen, introduceren we het geïntegreerde traject waarbij inburgering en activering

gelijktijdig gebeuren. We zetten in op versnelde en geïntegreerde trajecten, die flexibel

kunnen inspelen op de noden van de vluchtelingen.

2. Snelle inschakeling op de werkvloer en duurzame tewerkstelling realiseren

Dankzij de aanpak van het geïntegreerde traject is een snellere inschakeling op de

werkvloer mogelijk. Kennis van het Nederlands beschouwen we daarbij als een van de

competenties. Geen kennis van het Nederlands betekent niet dat werken uitgesloten is,

bijvoorbeeld wanneer de klant andere sterke, technische competenties heeft.

Integratie vertrekt vanuit het principe ‘leren op de werkvloer’ via taalondersteuning,

jobcoaching, werkplekleren ...

3. Duurzame en inclusieve integratie aanbieden

De trajecten op maat hebben speciale aandacht voor alle inclusieve aspecten van

inburgering en integratie.

4. De dienstverlening afstemmen

We brengen de dienstverlening van de verschillende actoren in kaart en coördineren deze,

om zo een passend traject op maat van elke nieuwkomer te kunnen bieden.

5. Werkgevers maximaal betrekken

We betrekken de werkgevers bij de activeringsinitiatieven en laten hen mee reflecteren

over mogelijke nieuwe methodieken.

Page 11: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

11

1.5 Acties

Het project zet specifiek in op twee luiken:

1. Snelle activering van vluchtelingen met werkervaring

Vluchtelingen met potentieel voor snelle activering screenen we eerst, met bijzondere

aandacht voor de midden- en lagergeschoolden die we in knelpuntberoepen kunnen

inzetten. Daarna leiden we ze via activeringsmethoden toe naar de arbeidsmarkt.

2. Oriëntatie en, als dat kan, activering van jonge vluchtelingen (18- tot 25-jarigen) met

alleen leerervaring

Na een intake of oriëntatie stellen we vast welke jongeren geschikt zijn voor versnelde

activering. Zij volgen een traject dat hen met een aanbod van taalondersteuning, korte

arbeidsmarktoriëntatie en werkplekleren binnen een relatief korte periode van ongeveer

zes maanden probeert te activeren.

Bijkomend besteedt het project bijzondere aandacht aan:

de permanente evaluatie en bijsturing van het samenwerkingmodel

de monitoring van de profielen van de vluchtelingeninstroom en evaluatie of het

gecreëerde aanbod volstaat en/of bijsturing nodig is

het overzicht van ervaringen en inzichten, zodat het project andere steden en gemeenten

kan inspireren om een specifieke doelgroep naar werk te ondersteunen en te begeleiden

1.6 Te behalen resultaten

Vanuit de oproep 359 ‘Vluchtelingen en werk Antwerpen en Gent’ verwacht ESF dat het project

deze resultaten nastreeft:

1. 15 % van de deelnemers zoekt werk, volgt een opleiding, behaalt een kwalificatie of is

aan het werk.

2. een eindrapport en draaiboek om de professionele inschakeling van vluchtelingen in

Antwerpen aan te tonen en verder te versterken

3. een methodiek om uit te dragen in binnen- en buitenland

1.7 Werkingsmiddelen

De hoofdpartners, stad Antwerpen, Atlas en VDAB, engageren zich om reguliere middelen en

medewerkers in te zetten.

Daarnaast financiert ESF in het kader van de ESF-oproep 359 ‘Vluchtelingen en werk Antwerpen en

Gent’ 40 maanden loon van intern personeel van promotor en partners, voor een maximaal bedrag

van 2 miljoen euro. ESF voorziet 40 % van de middelen, 60 % financieren we vanuit het Vlaams

Cofinancieringsfonds.

Page 12: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

12

2. Geïntegreerde dienstverlening

‘Geïntegreerd’ betekent ‘die of dat alle relevante aspecten of onderdelen omvat’1.

Om een kwalitatieve, geïntegreerde dienstverlening aan te bieden, is het nodig om experten in

een of meerdere relevante aspecten of onderdelen van die dienstverlening in te schakelen.

De experten werken samen zodat elk aspect of onderdeel op elkaar afgestemd is.

In dit hoofdstuk vertellen we hoe in Antwerpen de geïntegreerde dienstverlening voor de

activering van vluchtelingen tot stand kwam.

De operationele werking komt aan bod in de volgende hoofdstukken.

De doelstelling van de geïntegreerde dienstverlening is om de trajecten van de eerder

gespecifieerde doelgroep efficiënt en binnen korte termijn tot stand te brengen.

De trajecten beogen de zelfredzaamheid in onze samenleving, waarna de anderstalige

nieuwkomers maximaal tot tewerkstelling komen en, als dat mogelijk is, geen uitkering meer

nodig hebben.

We lichten toe:

hoe we het partnerschap samenstelden om bovenvermelde geïntegreerde dienstverlening te kunnen waarborgen

waar we de dienstverlening aanbieden

uit welke verschillende onderdelen onze dienstverlening is opgebouwd

Per onderdeel vermelden we welke partners welke rol spelen.

2.1 Het partnerschap

1 www.encyclo.nl/begrip/geïntegreerd

Page 13: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

13

Primair beslisten de organisaties met een decretale opdracht in functie van de begeleiding van

vluchtelingen bij hun aankomst in Antwerpen om te gaan samenwerken:

Bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening van stad Antwerpen (SD) is regisseur over de

sociale begeleiding en activering van steungerechtigden met (equivalent) leefloon en

welzijn.

De afdeling Werk en Sociale Economie van Stad Antwerpen (W&E) is regisseur over het Lokaal Werkgelegenheids- en Onderwijsbeleid.

De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Antwerpen (VDAB) is

regisseur over het arbeidsmarktbeleid.

Het Agentschap voor Integratie en Inburgering van Antwerpen (Atlas) is verantwoordelijk voor de uitvoering van het inburgeringstraject voor volwassenen en minderjarigen en de

afstemming van vraag en aanbod NT2 voor volwassen anderstaligen.

Tussen stad en VDAB Antwerpen was er een samenwerkingsovereenkomst voor een inclusief lokaal

arbeidsmarkt-, werkgelegenheids- en welzijnsbeleid. In het kader van de activering van

vluchtelingen in Antwerpen breidden we de samenwerking uit met Atlas als partner.

Zo ontstond een ‘primair partnerschap’ van stad Antwerpen, inclusief het vroegere OCMW

Antwerpen, VDAB en Atlas. Elk van die partners hebben expertise in een of meerdere

levensdomeinen van de doelgroep.

Bijkomend analyseerden we de doelgroep en evalueerden we de dienstverlening van de primaire

partners om te kunnen inschatten wat er nog ontbrak.

De analyse en evaluatie leerde dat binnen de nieuwe toestroom van vluchtelingen in Antwerpen

een opvallend groot aandeel is van jongeren tussen 18 en 24 jaar.

Binnen die jongeren is er een groep met:

arbeidsmarktrelevante leerervaring

geen of beperkte werkervaring

geen kennis van het Nederlands en soms zelfs geen contacttaal

geen randvoorwaarden

Het primaire partnerschap had geen aanbod voor die specifieke doelgroep.

Om daarin te voorzien, voegden we Groep INTRO, Levanto en RiseSmart Employability

(jongerenpartners) toe aan het partnerschap.

Page 14: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

14

Die organisaties beschikken over volgende expertise en aanbod:

het werkgeversnetwerk van de drie organisaties, opgebouwd op basis van voorgaande en

lopende aanbestedingen trajectbegeleiding en het werkgeversbestand van Randstad via

RiseSmart Employability

expertise in job- en taalcoaching

expertise in de juridische en administratieve opstart van werkplekleren

expertise in jobhunting

werkplekken via Levanto voor een beroepsverkennende stage

het assessment via Groep INTRO, gericht op het meten van generieke competenties

We voegden ook het Verbond voor Belgische Ondernemingen (VBO) toe aan het partnerschap.

Hun expertise en inbreng situeert zich binnen taskforce vluchtelingencrisis (dd. september 2016).

2.2 Centraal Onthaalbureau

In Antwerpen werken we voor de opstart van de trajecten van de vluchtelingen die leefloon

aanvragen vanuit een centrale plaats: het Centraal Onthaalbureau Coevelt (COB).

Daar werken SD, VDAB, Atlas en jongerenpartners samen, zodat vluchtelingen met hun

ondersteuningsvragen op een centrale plaats terechtkunnen. Daardoor verloopt het aanbod van de

geïntegreerde dienstverlening efficiënter en gemakkelijker. Binnen het Centraal Onthaalbureau

vervagen de grenzen tussen de partnerorganisaties: we delen informatie en stemmen trajecten op

elkaar af, zodat we geen tijd verliezen aan onduidelijkheden of om opgestarte trajecten te wijzigen.

Page 15: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

15

2.3 Intake

De intake zorgt dat we snel een totaalbeeld krijgen van de individuele noden en behoeften van de

vluchteling. De verkregen informatie bepaalt wat de noodzakelijke bouwstenen zijn voor de

opbouw van het individueel traject naar een duurzame professionele inschakeling.

Tijdens het intakegesprek legt de hulpverlener de basis voor een vertrouwensband die broodnodig

is om een efficiënte dienstverlening te realiseren.

We plannen twee contactmomenten in voor de klant, die beide doorgaan in COB Coevelt:

1. Intake SD/Maatschappelijke Hulp, waar we onder andere de hulpverleningsvraag

bespreken.

2. Intake Atlas in eigen taal, waar we onder andere afspraken maken rond maatschappelijke

oriëntatie en de te volgen lessen Nederlands en informatie verzamelen over het studie- en

werkverleden van de klant.

SD/Maatschappelijke Hulp en Atlas vervullen bij dat onderdeel van de dienstverlening de

regiefunctie.

Page 16: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

16

2.4 Screening

Een tweede element van de geïntegreerde dienstverlening is de screening. Daarin stippelen we op

basis van de informatie van de geïntegreerde intake een traject op maat uit voor de klant.

De screening en trajectbepaling gebeuren in samenwerking tussen medewerkers van

SD/Activering, SD/Maatschappelijke Hulp, VDAB, Atlas en de jongerenpartners Groep INTRO,

Levanto en RiseSmart. Zo kan elke partner zijn specifieke expertise inbrengen bij het bepalen van

het traject en alle acties en afspraken op elkaar afstemmen.

2.5 Activering op maat

Lineair traject Geïntegreerd traject

Binnen de geïntegreerde dienstverlening introduceren we naast het standaard lineaire traject,

waarbij inburgering en activering elkaar chronologisch opvolgen, het geïntegreerde traject.

Daarbij wachten we niet om de klant te activeren tot nadat hij zijn inburgeringsattest heeft

behaald.

Bij het geïntegreerde traject beschouwen we kennis van het Nederlands als een van de competenties. Geen kennis van het Nederlands betekent niet dat werken uitgesloten is wanneer de

klant andere competenties, bijvoorbeeld sterke technische kwaliteiten, kan voorleggen die leiden

tot inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.

Page 17: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

17

Bij vluchtelingen die kampen met te hoge activeringsdrempels, blijft de lineaire aanpak de meeste

zinvolle. Daar werken we stapsgewijs naar het doel tewerkstelling na een voorbereiding op

taalkundig en maatschappelijk vlak.

Uiteraard is het geen zwart-witverhaal, maar proberen de partners gemeenschappelijk een

inschatting te geven van de mogelijkheden van de specifieke klant. Daarbij kijken zij expliciet naar

het halfvolle en niet naar het halflege glas.

Als de begeleiding van start gegaan is, kunnen nieuwe elementen over de klant aan het licht

komen die nog niet eerder gekend waren. Is er nood aan een trajectwijziging, dan leggen we het

dossier opnieuw voor aan de betrokken partners en voeren we wijzigingen door.

De partners, VDAB, SD/Activering en de jongerenpartners, Groep INTRO, Levanto en RiseSmart

hebben de regierol bij het activeringstraject van de klant.

2.6 Werkplekken

We zorgen voor meer en aangepaste leerwerkplekken en jobs op maat van de vluchtelingen, met

daarbij intensieve taalcoaching. Bovendien herinneren we werkgevers en werkgeversorganisaties,

die bij de start van de vluchtelingencrisis nieuwkomers extra kansen wilden bieden, aan hun

engagement. We gebruiken ook de mogelijkheden die open liggen op de arbeidsmarkt door in te

zetten op knelpuntvacatures.

Stad Antwerpen neemt de regie bij het informeren, sensibiliseren en engageren van

werkgevers en werkgeversorganisaties.

SD/Activering voorziet vacatures voor tijdelijke tewerkstellingstrajecten (artikel 60, §7).

Jobhunters en bemiddelaars zorgen voor de een-op-een matching nieuwkomer en

werkgever.

Page 18: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

18

2.7 Welzijn

Nieuwkomers hebben niet alleen noden op het vlak van activering, maar minstens evenveel op het vlak van welzijn:

kwaliteitsvol wonen

ondersteuning bij traumaverwerking

gezondheidszorgen

contacten met andere mensen

een zinvolle vrijetijdsbesteding

onderwijs voor hun kinderen

Die drempels zorgen vaak dat de zoektocht naar werk niet eerst staat in hun prioriteitenlijst.

Een integrale benadering is zeer belangrijk bij de zoektocht naar werk.

Werken aan welzijn is essentieel binnen de werking van SD/Maatschappelijke Hulp en Atlas.

Zij nemen samen voor dit onderdeel de regierol op.

Bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening wil bijdragen aan de maximale realisatie van de sociale

grondrechten van iedereen die op het grondgebied verblijft, samen met de hogere overheden,

andere partners en uiteraard de klant zelf. De klant krijgt begeleiding op alle mogelijke

levensdomeinen. Door de nood van die doelgroep zetten we bijkomend in op:

vorming voor nieuwkomers over rechten en plichten

vrijwilligerswerking binnen het Centraal Onthaalbureau om de opvang van vluchtelingen te optimaliseren

taalhulpen en intercultureel bemiddelaars

project vrijwillige terugkeer

Lokaal Opvanginitiatieven voor niet-begeleide minderjarigen

Page 19: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

19

In de trajecten van Atlas staat een volwaardige participatie centraal. De beleving en het gevoel van

‘welbevinden’ op psychisch, sociaal en lichamelijk vlak spelen daarbij een belangrijke rol.

In de trajecten is het belangrijk om welzijnsvragen en eventuele problemen op de voorgrond te

brengen. Via individuele begeleiding/coaching bij de trajectbegeleider en de groepssessies

Maatschappelijke Oriëntatie werken we aan vaardigheden die nodig zijn om:

de vraag te formuleren

de vraag of het probleem zelfstandig op te lossen of minimale stappen te zetten in de richting van een oplossing

de hulpvraag te formuleren bij specifieke diensten: Centrum Algemeen Welzijnswerk

(CAW), Solentra, jongerenaanbod CAW (JAC), Sociale Dienstverlening (SD), Kind en Gezin …

Thema’s die aan bod komen zijn:

woonsituatie

gezinssituatie

financiële situatie

(afwezig of beperkt) netwerk

dagbesteding

psychisch welbevinden (trauma’s)

juridische vragen

vragen over verblijfsituatie

toekomstperspectief

Voor de specifieke hulpverleningsvragen werken Sociale Dienstverlening en Atlas samen met

andere partners, zoals vrijwilligerswerk, het CAW, Solentra …

Page 20: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

20

3. Procesverloop

In het vorige hoofdstuk gaven we onze kijk op de geïntegreerde dienstverlening aan nieuwkomers

die zich in Antwerpen vestigen. We vertelden welke partners zich engageren, waar het startpunt

ligt van onze dienstverlening en uit welke (noodzakelijke) onderdelen ze is opgebouwd.

In dit hoofdstuk leggen we uit aan de hand van onderstaande flow hoe we dat allemaal hebben

aangepakt, met andere woorden het procesverloop. De objecten in donkerblauw en stippellijn,

optionele activiteiten, zijn een onderdeel van de projectwerking. De lichtblauwe objecten maken

deel uit van de reguliere werking.

We zoomen in op elk onderdeel van de flow, zodat het procesverloop voor u als lezer duidelijk

wordt. Voor de praktische uitwerking van elk projectonderdeel verwijzen we naar het

operationeel draaiboek.

3.1 Aanmelding

Het startpunt van de geïntegreerde dienstverlening in Antwerpen is het Centraal Onthaalbureau

Coevelt (COB). Vluchtelingen komen naar daar via drie wegen:

1. het asielcentrum of het Lokaal Opvanginitiatief (LOI) waar ze verblijven

2. een sociaal centrum in Antwerpen, waar de vluchtelingen die niet in een asielcentrum

verblijven zich spontaan aanmelden

3. een spontane aanmelding

Page 21: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

21

Voor hun eerste afspraak vraagt het COB hen deze documenten mee te brengen:

(een kopie van) de identiteitskaart of attesten van de dienst Vreemdelingenzaken

een huurcontract of optie tot verhuring

rekeninguittreksels en loonbrieven van de afgelopen drie maanden

Is de nieuwkomer gehuwd of samenwonend? Dan moet de partner ook aanwezig zijn bij het

intakesprek met zijn identiteitskaart of attesten van de dienst Vreemdelingenzaken.

3.2 Intake

Een intake in het COB bestaat uit twee onderdelen.

Elke nieuwkomer krijgt een intake-gesprek met SD/Maatschappelijke Hulp, waarna hij door de

intaker SD/Maatschappelijke Hulp wordt doorverwezen voor een intakegesprek met Atlas.

Door de intake op deze manier te organiseren krijgen we zo snel mogelijk een zicht op de

individuele noden, verwachtingen en capaciteiten van de klant.

Intakers gebruiken een A5-postkaart (zie volgende bladzijde) om de nieuwkomer op een

eenvoudige manier zijn traject uit te leggen. Op de achterkant noteert elke begeleider zijn

contactgegevens zodat een eenvoudige wederzijdse afstemming mogelijk is.

Page 22: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

22

Nu beschrijven we de twee intakemomenten:

3.2.1 Intake Sociale Dienstverlening

De intake SD/Maatschappelijke Hulp:

is de eerste afspraak van de klant

wordt uitgevoerd door een ‘intaker’

vindt altijd plaats in het COB

dient om de hulpvraag van de klant te bespreken

Dat gebeurt in een contacttaal of in aanwezigheid van een taalhulp of persoon die

de nieuwkomer meebrengt om te tolken.

In het meest ideale scenario heeft de nieuwkomer de gevraagde documenten bij (zie aanmelding).

Page 23: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

23

Eerst bekijkt de intaker wie bevoegd is. Is Antwerpen niet bevoegd, bijvoorbeeld omdat de

nieuwkomer geen huurcontract heeft dat aantoont dat hij in Antwerpen woont? Dan verwijst hij de

klant door naar een ander OCMW.

Zijn wij wel bevoegd? Dan start de intaker een dossier op in het registratiesysteem e-Vita van SD.

De intaker bevraagt de klant over zijn:

gezinssamenstelling

woonsituatie

reden van verhuis

netwerk

financiële situatie

eventuele medische en/of familiale drempels

Een belangrijk onderdeel van de bevraging is de huisvesting, waarbij hij nagaat of het pand voldoet

aan de normen die stad Antwerpen oplegt.

In het kader van een mogelijke activering stelt de intaker vragen over de talenkennis en het studie-

en werkverleden van de nieuwkomer.

Aan klanten die Pashtu, Tygrinia, Dari of Arabisch spreken, geeft de intaker een uitnodiging voor

een infosessie voor nieuwkomers, gegeven door de intercultureel bemiddelaars van

SD/Maatschappelijke Hulp.

Naast het taalaspect zijn er ook culturele verschillen.

De interculturele bemiddelaars:

vormen een brug tussen de organisatie en de klant

verduidelijken de verwachtingen van de dienstverlenende organisaties en onze

samenleving

proberen een bijkomend aanbod op maat aan te bieden

Daarna bekijkt de intaker of:

1. de klant in aanmerking komt om, na een activeringsscreening, een geïntegreerd traject te

doorlopen, een traject waarbij het inburgeringstraject gelijkloopt met het activeringstraject

2. er nog te veel drempels aanwezig zijn die eerst aangepakt moeten worden

Page 24: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

24

In dat laatste geval verwijst hij de klant na de intakefase meteen door naar de reguliere werking.

Om in aanmerking te komen voor een geïntegreerd traject, moet de klant aan volgende

voorwaarden voldoen.

De klant:

heeft geen medische, mentale, psychische problematiek (MMPP)

kreeg geen opleiding in zijn thuisland en/of een gastland maar heeft werkervaring en een

jobdoelwit

is een jongere tussen 18 en 25 jaar met enkel een leerervaring

heeft geen relevante werkervaring of duidelijk jobdoelwit maar spreekt wel een contacttaal

of Arabisch

Tot slot maakt de intaker een intake-afspraak met Atlas op basis van het profiel van de klant:

Standaard

intake

Intake

Uitgebreide

intake

Intake en

bepaling afstand

tot arbeidsmarkt

Uitbreiding

Bepaling afstand

tot arbeidsmarkt

GEEN inburgeringsattest X

GEEN inburgeringsattest

EN komt in aanmerking voor geïntegreerd traject X

Inburgeringsattest

EN komt in aanmerking voor geïntegreerd traject X

De data die hij tijdens het intakegesprek verzamelt, schrijft de intaker weg onder de verschillende

rubrieken in het klantendossier in het registratiesysteem e-Vita.

Dit is het eerste deel van de intake-informatie, die de basis vormt voor de bepaling van het traject

op maat van de klant tijdens het onderdeel ‘activeringsscreening’.

Page 25: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

25

3.2.2 Intake Atlas

De intake bij Atlas vindt zo snel mogelijk plaats na de intake bij SD.

De klanten zijn vaak nog niet administratief geregistreerd als inwoner van Antwerpen,

maar hebben alleen een huurcontract als bewijs van hun vestiging in Antwerpen.

Een ‘trajectbepaler’ voert het intakegesprek in de taal van de klant.

Uitzonderlijk gebeurt het gesprek in een contacttaal van de klant.

Klanten krijgen afhankelijk van hun profiel (zie bovenstaande tabel):

een (standaard) intake

een uitgebreide intake (intake + bepaling afstand tot arbeidsmarkt)

alleen de uitbreiding (bepaling afstand tot de arbeidsmarkt)

Hieronder beschrijven we wat een klant mag verwachten bij de drie verschillende intakes.

1. Standaard intake (voorziene tijdsduur: 2 uur)

Een standaard intakegesprek bestaat algemeen uit deze onderdelen:

Een algemene bevraging waarin naast een aantal persoonsgegevens

ook deze thema’s aan bod komen:

o woonsituatie

o gezinssituatie

o financiële situatie

o (afwezig/beperkt) netwerk

o dagbesteding

o psychisch welbevinden (trauma’s)

o juridische vragen

o vragen over verblijfsituatie

o toekomstperspectief

o …

Daarbij geeft de intaker vaak ook aandacht aan een gevoel van welbevinden op psychisch,

sociaal en lichamelijk vlak.

Page 26: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

26

Uitleg over en ondertekening van het inburgeringscontract.

De klanten die zich aanmelden bij het COB, moeten zich allemaal verplicht2 inburgeren

en ondertekenen daarvoor een inburgeringscontract.

Een trajectbepaling om het inburgeringstraject uit te stippelen.

Het inburgeringstraject omvat maatschappelijke oriëntatie (MO), lessen Nederlands (NT2)

en trajectbegeleiding. Bij een standaard intake maken we voor die drie onderdelen op

hetzelfde moment afspraken.

De trajectbepaler:

o zorgt dat de klant ingeschreven is in een zo passend mogelijk aanbod MO en NT2,

dat bovendien zo kort mogelijk is

o houdt daarbij rekening met een aantal afgesproken criteria zoals de scholingsgraad

van de klant, het resultaat van de covaartest3 ...

Vaak is er nog geen beslissing leefloon terwijl de klant al ingeschreven is voor NT2. Dan betaalt SD de factuur van het eerste leefloon van de klant.

De klant ondertekende daarvoor een volmacht bij zijn intake.

Tot slot krijgt de nieuwkomer een ‘trajectbegeleider’ van Atlas toegewezen die het dossier

verder opvolgt.

De intaker schrijft de informatie weg in het registratiesysteem Connect van Atlas.

2. Uitgebreide intake (voorziene tijdsduur: 2 uur)

Een uitgebreide intake bestaat uit:

Een algemene bevraging volgens de standaard intake.

Uitleg en ondertekening van het inburgeringscontract volgens de standaard intake.

Bepaling van de afstand van de klant tot de arbeidsmarkt. Daarvoor bevraagt de trajectbepaler

de klant over zijn studies en opleidingen, competenties, sociale vaardigheden, werkervaring,

professioneel perspectief, jobdoelwit op lange en korte termijn …

Trajectbepaling om het inburgeringstraject uit te stippelen.

Dat gebeurt volgens de standaard intake, met dat groot verschil dat de klant slechts

ingeschreven is voor een onderdeel MO of NT2. Op die manier:

o houdt de klant een dagdeel vrij

o kan de klant het inburgerings- en activeringstraject combineren als hij een

geïntegreerd traject toegewezen krijgt

Het doel blijft om het inburgeringsprogramma zo kort en intensief mogelijk te houden.

Zo kan de trajectbepaler de klant, als dat haalbaar en aangewezen lijkt, in een avondcursus

NT2 inschrijven in combinatie met een dagcursus MO.

2 Verplicht via het inburgeringsdecreet of via opname in het geïndividualiseerd project voor

maatschappelijke integratie (GPMI). 3 Een covaartest test de cognitieve vaardigheden en schat het leertempo van de kandidaat in.

Page 27: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

27

De klant krijgt een specifieke vervolgafspraak na de bepaling van het traject

(activeringsscreening). Tijdens de vervolgafspraak stemt de trajectbepaler de verschillende

trajecten, inburgering en activering, op elkaar af.

De trajectbepaler:

o schrijft de informatie weg in het dossier in Connect

o zorgt dat het dossier voorbereid is voor de bespreking op de activeringsscreening

o schrijft (relevante) informatie weg in een document ‘Activeringsscreening’ en voegt dit

toe aan de intake-afspraak

De andere partners hebben geen toegang tot Connect. Daarom is de informatie beschikbaar op

de dataserver van stad Antwerpen dat voor SD medewerkers toegankelijk is.

Dit is het tweede deel van de intake-informatie, die de basis vormt voor de bepaling van het

traject op maat van de klant tijdens het onderdeel ‘activeringsscreening’.

3. Uitbreiding (voorziene tijdsduur: 1 uur)

Een intake zonder een algemene bevraging zoals bij een standaard of uitgebreide intake.

De intake bestaat uit deze elementen:

Bepaling van de afstand van de klant tot de arbeidsmarkt. Daarvoor bevraagt de trajectbepaler

de klant over zijn studies en opleidingen, competenties, sociale vaardigheden, werkervaring,

professioneel perspectief, jobdoelwit op lange en korte termijn …

De trajectbepaler:

o schrijft de informatie weg in het dossier in Connect

o zorgt dat het dossier voorbereid is voor de bespreking op de activeringsscreening o schrijft (relevante) informatie weg in het document ‘Activeringsscreening’

Daardoor is de informatie toegankelijk voor de SD partner.

Dit is het tweede deel van de intake-informatie, die de basis vormt voor de bepaling van het

traject op maat van de klant tijdens het onderdeel ‘activeringsscreening’.

Het lijkt misschien onlogisch dat voor een standaard intake en een uitgebreide intake evenveel tijd

is ingepland. Toch nemen beide intakes inderdaad gemiddeld dezelfde tijd in beslag, want:

bij de standaard intake schrijft de trajectbepaler de klant in voor twee trajectonderdelen: MO

en NT2 en doet hij geen bepaling van de afstand tot de arbeidsmarkt

bij een uitgebreide intake is er wel een bepaling van de afstand tot de arbeidsmarkt en schrijft

de trajectbepaler de klant slechts in voor één trajectonderdeel: MO of NT2

Page 28: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

28

3.3 Reguliere werking

Klanten die door verschillende drempels, bijvoorbeeld een psychische problematiek, niet in

aanmerking komen voor een geïntegreerd traject, krijgen toegang tot de reguliere dienstverlening.

Die dienstverlening richt zich in de eerste plaats op het wegwerken van drempels.

Concreet betekent dat:

De maatschappelijk werker in het COB:

o rondt de dienstverlening van SD/Maatschappelijke Hulp af

o brengt het klantendossier administratief in orde in e-Vita

o verwijst de klant door naar de VDAB met een doorverwijsbrief voor een inschrijving

Daarnaast gebeurt er een warme overdracht van het dossier naar het sociaal centrum dat het best aansluit bij de woonplaats van de klant.

Het zijn de maatschappelijk werker van het sociaal centrum en de trajectbegeleider van

Atlas die eerst voor de verdere dienstverlening zorgen. Als dat nodig is, schakelen ze ook

andere partners in voor het wegwerken van drempels bij de klant.

Page 29: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

29

3.4 Activeringsscreening

De activeringsscreening is een wekelijks overleg waarop we samen met partners de klantendossiers

bespreken waarvan:

de intaker tijdens het intakegesprek SD inschatte dat ze mogelijk in aanmerking komen

voor een geïntegreerd traject

de twee intakegesprekken afgerond zijn

Het overleg vindt plaats zonder klant maar in aanwezigheid van de rechtstreeks betrokken

dienstverleningspartners, VDAB, SD, Atlas en een jongerenpartner.

De deelnemers aan het overleg hebben expertise op het vlak van activering of expertise en

bevoegdheid om beslissingen te nemen, zodat de organisatie van een traject op maat mogelijk

wordt. De projectcoördinator, die organisatie-onafhankelijk is, is ook aanwezig op het overleg en

waakt erover dat de projectdoelstellingen worden gerespecteerd.

Voor het overleg vullen de begeleiders van SD/Activering het document ‘Activeringsscreening’ aan

met de informatie van de intake SD/Maatschappelijke Hulp uit e-Vita. Ze plaatsen het document op

de dataserver van stad Antwerpen dat voor alle betrokkenen toegankelijk is.

De begeleiders van VDAB en SD/Activering, activeringsbegeleiders bereiden de dossiers voor op

basis van het document ‘Activeringsscreening’. Zij evalueren de informatie en bekijken de

mogelijke trajecten.

Op de activeringsscreening stellen twee activeringsbegeleiders, een van VDAB en een van

SD/Activering de dossiers voor aan de partners. Ze schetsen een beeld van de individuele situatie

van de klant, geven aan hoe groot zijn afstand tot de arbeidsmarkt is en welke randvoorwaarden

nog moeten worden aangepakt.

Alle partners evalueren het dossier vanuit hun dienstverlening en gemeenschappelijk schatten ze

de competenties van de klant in. Daarbij zien we Nederlandse taalkennis ook als een competentie.

Zijn er genoeg andere competenties, dan is het ontbreken van die kennis niet beperkend.

Daarna bepalen we in overleg met de partners:

welk activeringstraject op dat moment het best aansluit bij de noden en behoeften van de

klant

hoe de verschillende dienstverleningstrajecten op elkaar kunnen worden afgestemd, zoals

het inburgeringstraject, de zoektocht naar werk, de Nederlandse taalopleiding …

De klant krijgt een van volgende trajecten:

lineair traject

geïntegreerd traject VDAB

geïntegreerd traject SD

geïntegreerd traject Jongeren

Page 30: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

30

Behalve het lineaire traject zijn de bovenvermelde trajecten geïntegreerde trajecten.

Die trajecten combineren een specifiek activeringstraject, bijvoorbeeld een jongerentraject, met

het inburgeringstraject. Om te zorgen dat het haalbaar is voor de klant, schrijven we hem maar in

voor een dagdeel inburgering. Daardoor blijft het andere dagdeel vrij voor activering en het

wegwerken van eventuele drempels.

Bij het intakegesprek met Atlas houden we er rekening mee door de klant maar in te schrijven voor

een onderdeel. Na de activeringsscreening en de bepaling van het traject heeft de klant een

terugkomafspraak bij Atlas om alles te finetunen. De klant die geen geïntegreerd traject heeft,

start in een zo intensief mogelijk inburgeringstraject.

De klantendossiers vervolledigen we met informatie en beslissingen vanuit de activeringsscreening

bewaren we op de dataserver van stad Antwerpen, zodat de informatie beschikbaar is voor alle

partners. Die werkwijze is nodig omdat de drie partners VDAB, SD en Atlas met verschillende

registratiesystemen werken. Per klant bestaat een dossier in Mijn Loopbaan (VDAB), e-Vita (SD) en

in Connect (Atlas).

Tijdens de activeringsscreening kennen we aan elk klantendossier een activeringsbegeleider van

VDAB toe, en afhankelijk van het traject bijkomend een begeleider van SD/Activering of van de

jongerenpartners.

Na het intakegesprek SD/Maatschappelijke Hulp krijgt elke klant ook een maatschappelijk werker

die voor verdere begeleiding zorgt op het vlak van maatschappelijke hulp zoals:

aanvraag lijnabonnement, als dat nodig is

verwijzing naar de mutualiteit, als ze nog niet in regel zijn

aanvraag kinderbijslag/kraamgeld bij Famifed

verwijzing naar Atlas voor inschrijving in een school voor minderjarige kinderen of niet-

begeleide minderjarigen

opvolging contracten nutsvoorzieningen

ondersteuning bij de adreswijziging

bemiddeling met huisbaas of andere diensten, als dat nodig is

Hij brengt de klant ook op de hoogte van de gemaakte afspraken op de activeringsscreening.

Informeerde de trajectbepaler van Atlas de klant al tijdens de terugkomafspraak?

Dan zal de maatschappelijk werker het traject nader toelichten aan de klant.

Voor de maatschappelijk werker zijn begeleiding en het dossier overdraagt aan het sociaal centrum

in de buurt van de woonplaats van de klant, nodigt hij de klant een laatste keer uit op het COB voor

de ondertekening van het geïndividualiseerd project maatschappelijke integratie (GPMI). Dat is een

contract waarin we stappen en doelstellingen vastleggen die gericht zijn op maatschappelijke

en/of professionele integratie.

Tot slot brengt de maatschappelijk werker de klant op de hoogte van de overdracht van zijn dossier

naar het sociaal centrum in zijn buurt en de afspraak met zijn nieuwe maatschappelijk werker.

Page 31: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

31

Hier vermelden we de taken en verantwoordelijkheden van de partners per traject na de

activeringsscreening.

Taken en verantwoordelijkheden

SD/MH Atlas VDAB SD/

Activering

Jongeren-

partner

Lineair traject

Aanmaak klantendossier MLP X

Vervolledigen klantendossier e-Vita X

Vervolledigen klantendossier Connect X

Communicatie aan SD/Maatschappelijke Hulp en Atlas

X

Communicatie aan klant X X

Afspraak met klant X X

Geïntegreerd VDAB-traject

Aanmaak klantendossier MLP X

Vervolledigen klantendossier e-Vita X

Vervolledigen klantendossier Connect

Communicatie aan SD/Maatschappelijke

Hulp en Atlas X

Communicatie aan klant X X X

Afspraak met klant X X X

Geïntegreerd SD-traject

Aanmaak klantendossier MLP X

Vervolledigen klantendossier e-Vita X X

Vervolledigen klantendossier Connect

Communicatie aan SD/Maatschappelijke

Hulp en Atlas X

Communicatie aan klant X X X

Afspraak met klant X X X

Geïntegreerd jongerentraject

Aanmaak klantendossier MLP X

Vervolledigen klantendossier e-Vita X

Vervolledigen klantendossier Connect X

Communicatie aan SD/Maatschappelijke

Hulp en Atlas X

Communicatie aan klant X X X

Afspraak met klant X X X

Page 32: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

32

3.5 Lineair traject

Klanten volgen een lineair traject wanneer tijdens de activeringsscreening blijkt dat de klant nog

niet klaar is om meteen geactiveerd te worden. Dat kan door drempels die tijdens het

intakegesprek SD/Maatschappelijke Hulp (nog) niet zichtbaar waren. Een lineair traject is een

onderdeel van de reguliere werking. Daarbij ligt de focus op welzijn en inburgering tot de klant

klaar is voor activering.

We maken bewust onderscheid tussen ‘3.3 Reguliere werking’ en ‘3.5 Lineair traject’ (zie

onderstaande afbeelding):

De klant die vanuit de intake SD/Maatschappelijke Hulp doorverwezen is naar de reguliere

werking:

o is niet besproken op de activeringsscreening o kreeg zijn traject niet via het partneroverleg maar van de intaker

SD/Maatschappelijke Hulp

o heeft zoveel en/of grote drempels dat het meteen duidelijk is dat een geïntegreerd

traject niet haalbaar is.

De klant die doorverwezen is naar het lineair traject, kreeg dat traject via het

partneroverleg of de activeringsscreening. Dat een geïntegreerd traject niet haalbaar is,

blijkt pas na het samenleggen van alle informatie en/of bij bespreking van het dossier met

ervaren activeringsbegeleiders.

3.6 Geïntegreerd traject VDAB

Schatten we op de activeringsscreening in dat de klant de tools heeft om in de nabije toekomst

werk te vinden of te starten aan een opleiding? Dan wijzen we het activeringstraject toe aan de

VDAB.

Het begeleidingstraject start met diepgaande gesprekken om de competenties, sterktes en

mogelijke valkuilen van de klant in kaart te brengen.

Page 33: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

33

Voor een taalarme screening van de technische competenties verwijzen we de klant door naar een

VDAB-opleidingscentrum. De VDAB-medewerkers schatten in of de werkervaring van de klant

voldoende is om op de Belgische arbeidsmarkt meteen aan de slag te gaan.

De klant krijgt ondersteuning bij al zijn vragen en krijgt begeleiding bij eventuele drempels of

belemmeringen, zoals bijvoorbeeld het behalen van een rijbewijs.

Voor het aanpakken van die drempels en belemmmeringen zijn generieke en technische

competentieversterkende opleidingen mogelijk.

Voor meer informatie verwijzen we naar Hoofdstuk 5 ‘Extra aanbod’.

In deze fase evalueert de VDAB-activeringsbegeleider ook of de klant eventueel kan deelnemen aan

een specifiek jobgericht traject of een traject via een ander project.

Meer informatie over deze trajecten volgt in Hoofdstuk 5 ‘Extra aanbod’.

Is de competentiekloof te groot, dan overweegt de begeleider of de klant het meest baat heeft bij

een opleiding of een heroriëntering.

Voor de opleidingen werkt SD samen met de VDAB-opleidingscentra, experten per sector, partners

en werkgevers. De opleidingen variëren in duurtijd naargelang de behoefte van de klant en het

aanbod op dat ogenblik.

Regelmatig is heroriëntering nodig als het jobdoelwit op relatief korte termijn niet realistisch of

haalbaar is.

Kan de klant volgens de inschatting van zijn competenties direct aan de slag?

Dan:

maakt de begeleider samen met de klant een CV op

helpt de begeleider de klant bij het zoeken van vacatures en het versturen van zijn

sollicitatie

biedt de begeleider bijkomende begeleiding met gerichte jobhunting

Vaak start de klant zijn tewerkstelling via werkplekleren om bepaalde hindernissen weg te werken,

zoals onvoldoende kennis van het Nederlands of een tekort aan technische competenties.

Onderneemt de begeleider stappen in het activeringstraject van de klant zoals een stage,

tewerkstelling, opleiding …, die impact hebben op het welzijns- en inburgeringstraject?

Dan overlegt hij met de maatschappelijk werker van het sociaal centrum en de trajectbegeleider

van Atlas om de trajecten op elkaar af te stemmen. De afstemming gebeurt telefonisch of via mail,

omdat een gemeenschappelijk registratiesysteem ontbreekt.

Voor uitwisseling van info rond projecten gebruiken de activeringsbegeleiders de ‘intranetsite

vluchtelingen’ (zie ook 6.5 Bredere interne communicatie).

Page 34: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

34

Praktijkvoorbeeld

Mohammed:

werkte in Syrië in de bouwsector

kwam bij de VDAB in begeleiding toen hij een alfatraject Nederlands volgde en nog geen

taalniveau 1.1 behaald had

werd bij de competentiecentra van VDAB gescreend als metser, tegelzetter en bekister met

alledrie zeer positieve resultaten

Samen met de opleidingscentra hebben we de mogelijkheden bekeken en heeft de klant:

via een verkort traject op maat zijn VCA-attest4 behaald

de ontbrekende technische competenties als bekister geleerd

Daarna is Mohammed gestart met een individuele beroepsopleiding (IBO) van drie maanden bij een

bekistersbedrijf in Turnhout, waar hij momenteel tevreden met een vast contract werkt.

3.7 Geïntegreerd traject Sociale Dienstverlening

SD/Activering volgt de trajecten op van klanten met nood aan extra zorg en opvolging.

We zetten vooral in op artikel 60’ers in de privé, omdat de kans groot is dat ze effectief aan de slag

kunnen blijven na een geslaagde sociale tewerkstelling.

We voorzien ook groeitrajecten wanneer de afstand tot de arbeidsmarkt nog te groot is.

De klant krijgt tijdens enkele maanden een gewone artikel 60, in een meer beschermde omgeving

zoals bijvoorbeeld de sociale economie, vzw’s … Om daarna de stap te zetten naar een sociale

tewerkstelling in de privé.

Tijdens de eerste gesprekken:

brengen we de competenties van de klant in kaart

werken we aan drempels en randvoorwaarden zoals kinderopvang, medische of psychische

problemen ...

We staan ook stil bij het jobdoelwit op korte en lange termijn. Een tewerkstelling via

SD/Activeringivering is een opstap naar het jobdoelwit op langere termijn. De klant krijgt tijdens

zijn tewerkstelling de kans om te werken aan zijn capaciteiten en arbeidsattitudes, maar ook om

Nederlandse lessen te volgen. De focus ligt bij een sociale tewerkstelling eerder op de ontwikkeling

van generieke competenties dan van technische competenties. Dat zijn de competenties die van

elke werknemer verwacht worden, los van zijn functie.

Verder informeren we de klant over zijn mogelijkheden op de arbeidsmarkt en begeleiden we hem

in zijn zoektocht naar werk. Daarbij stimuleren we de zelfredzaamheid van de klant.

Bij het zoeken naar een geschikte vacature houden we rekening met de kinderopvang, medische

situatie, verplaatsingsmogelijkheden en lessen Nederlands, MO …

4 Veiligheid, gezondheid en milieu checklist aannemers (VCA) attest: attest waarmee je aantoont op

de hoogte te zijn van de geldende veiligheidsnormen.

Page 35: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

35

Om alles op elkaar af te stemmen, werken we samen met de partners Atlas en

SD/Maatschappelijke Hulp.

Om de perfecte match tussen werknemer en werkgever te vinden, doen we beroep op de expertise

van de Werkgeverscel van de afdeling Activering. Zij hebben een database met vacatures die

beantwoorden aan de voorwaarden voor een sociale tewerkstelling.

Samenwerking is een belangrijk onderdeel van de begeleiding, zowel met interne als externe

partners. Denk daarbij ook aan de administratieve documenten die de klanten nodig hebben om

tewerkgesteld te worden.

Praktijkvoorbeeld

Mohamed:

is 25 jaar en komt uit Syrië

is getrouwd en heeft een zoontje van twee jaar

heeft een echtgenote en zoon die ook verblijven in België

heeft Arabisch als moedertaal, maar spreekt ook Koerdisch

is ondertussen 1 jaar in België en heeft niveau 1 behaald bij Open School

staat momenteel op de wachtlijst voor nieuwe lessen maar heeft hij nog geen cursus

maatschappelijke oriëntatie gevolgd

Is is tot zijn 14 jaar naar school geweest en heeft zijn lagere school afgerond

heeft 8 jaar als bediende in een textielfabriek gewerkt, waar hij de computers van de

machines bediende

heeft ook 5 jaar een eigen supermarkt gehad

Omdat hij heel gemotiveerd is, een sterke fysiek heeft en bereid is om verschillende jobs uit te

oefenen, leiden we hem toe naar een artikel 60- tewerkstelling als productiearbeider bij Umicore.

Normaal moet de klant bij toeleiding een conttacttaal beheersen. Nu is een uitzondering mogelijk

omdat op de werkvloer een Arabisch sprekende teamleider aanwezig is.

Tijdens zijn tewerkstelling stelden we vast dat hij ordelijk en nauwkeurig werkte, en zich leergierig

en flexibel opstelde. Hij scoorde ook goed op vlak van materiaalkennis en veiligheidsvoorschriften.

In de beginperiode miste Mohamad op het vlak van werktempo wat gedrevenheid, maar hier is hij

tijdens zijn werkervaring in gegroeid.

Het grote struikelblok bleef zijn kennis van het Nederlands. Omdat Mohamad laaggeschoold is en

niet goed kan schrijven, maakte hij traag vorderingen. Nederlands leren, vraagt voor hem veel tijd.

Door zijn goede inzet tijdens het traject en zijn Arabische taalkennis kreeg hij na zijn tewerkstelling

een contract van zes maanden bij Umicore aangeboden. Slaagt hij in de toekomst voor de

vooropgestelde veiligheidstest bij Umicore, dan kan hij een vast contract krijgen.

Page 36: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

36

3.8 Geïntegreerd traject Jongeren

Jongeren tussen 18 en 25 jaar met leerervaring of geen / beperkte werkervaring,

verwijzen we door naar een jongerentraject. Het traject duurt gemiddeld 6 maanden en legt de

focus op werkplekleren. We volgen het concept ‘Integration through work’. Daarbij leiden we de

jongeren onmiddellijk toe naar werk zodat zij de taal kunnen leren op de werkvloer.

GroepINTRO, RiseSmart en Levanto nemen de begeleiding van de jongeren op zich.

Eerst is er een kennismakingsgesprek waarin de jongere informatie krijgt over zijn begeleiding.

Daarbij licht de begeleider specifiek het werkplekleren toe, zodat de jongere weet dat hij zal gaan

‘werken’ zonder een vergoeding. Is er geen gemeenschappelijke contacttaal, dan schakelt hij een

tolk in.

Daarna brengt de begeleider de capaciteiten en jobdoelen van de jongere in kaart.

Hij maakt een individueel stappenplan op.

Is er nog geen duidelijk jobdoelwit of staat de jongere nog te ver van de arbeidsmarkt? Dan

gebruikt de begeleider verschillende tools, zoals vrijwilligerswerk, beroepsverkennende stage …

om de klant een beter beeld te geven van zijn competenties en mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

Weet de jongere wat hij wil, dan zoekt de begeleider werkgevers die de jongere een kans willen

geven.

Ook dan start de klant meestal met een stage, omdat zijn ervaring vaak onvoldoende is om te

werken in België.

In een volgend gesprek bereidt hij de jongere voor op zijn sollicitatie: opmaak CV en inoefening van

het gesprek. In sommige gevallen ondersteunt de begeleider de jongere ook tijdens zijn sollicitatie.

Hij vraagt altijd feedback aan de werkgever, zodat de klant de ervaring kan meenemen naar een

volgend gesprek. De begeleider maakt de jongere duidelijk dat leren solliciteren een proces is.

De activeringsbegeleider:

vormt de brug tussen de jongere en de werkgever

informeert de jongere over alle rechten en plichten, en checkt of hij die

begrepen heeft

kan tijdens de kortlopende tewerkstellingsperiodes de begeleider inschakelen

Bij elk gesprek kijken we wat de klant (nog) nodig heeft.

We beperken ons niet tot de rol van activeringsbegeleider, maar zorgen ook mee dat de klant zijn

plek vindt in de Belgische samenleving. Zo ondersteunen we de jongere met zijn Nederlands en

zoeken samen met de jongere naar een mogelijk vrijetijdsaanbod in Antwerpen.

Daarvoor werken we ook nauw samen met de andere dienstverleners.

Bovendien kan de begeleider de jongere ook drie workshops laten volgen die het

jongerenpartnerschap zelf aanbiedt. Die workshops bespreken we in hoofdstuk 5 onder de titel

‘Generieke competentieversterking’. We willen de klant zoveel mogelijk kapstokken meegeven,

zodat hij zich kan ontplooien en zijn weg vinden op de arbeidsmarkt.

Page 37: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

37

Na zes maanden melden we de jongere af en doen we een warme overdracht naar de andere

activeringspartners voor verdere begeleiding. In sommige gevallen kan het traject, als het nog niet

volledig is afgerond, verlengd worden.

Praktijkvoorbeeld

Saif:

is een jonge man die computerwetenschappen heeft gestudeerd, maar zijn studies niet

heeft kunnen afmaken door zijn vlucht naar België

kreeg tijdens het jongerentraject een stage op de ICT-afdeling van een bedrijf

blokkeerde helemaal bij zijn eerste opdracht en liet niets meer van zich horen

De activeringsbegeleider begreep dat de ICT-kennis van Saif onvoldoende was voor onze

arbeidsmarkt en zocht met hem naar andere mogelijkheden. Zo bleek Saif geïnteresseerd om met

oude mensen te werken en ook te poetsen. Het project ‘Jatz’ dat jonge mensen opleidt, startte pas

enkele maanden later. Om geen kostbare tijd verloren te laten gaan, zocht de

activeringsbegeleider vrijwilligerswerk in een woonzorgcentrum. Dat verliep vlot tot er een aanbod

kwam om ijsjes te verkopen.

Tijdens die job heeft hij nagedacht over zijn toekomst en beslist hij dat hij elektricien wilde worden.

Hij is ingeschreven voor het infomoment bij de VDAB en bereidt zich ondertussen voor op de

rekentest. Saif is zeer gemotiveerd en staat open voor feedback en heroriëntatie.

3.9 Trajectopvolging

De trajectopvolging is een wekelijks overleg dat aansluit op de activeringsscreening.

Tijdens dat overleg bespreken we klantendossiers, waarvoor de activeringsbegeleider een wijziging

of aanpassing vraagt van het geïntegreerde traject.

Het overleg vindt plaats zonder de klant maar in aanwezigheid van dienstverleningspartners met

expertise en bevoegdheid om beslissingen te nemen. Kan een partner fysiek niet aanwezig zijn

tijdens het overleg? Dan gebeurt de afstemming vooraf per mail.

De aanvraag voor trajectwijziging of -aanpassing gebeurt op vraag van de activeringsbegeleider en

naar aanleiding van:

de vaststelling dat het gekozen geïntegreerde traject door omstandigheden niet langer het

meest opportuun is voor de betrokken klant

Het traject voldoet niet (meer) aan de noden en behoeften van de klant.

De begeleidingstrajecten zijn niet (meer) op elkaar afgestemd.

einde van het jongerentraject (gemiddeld zes maanden) zonder een uitstroom naar werk

het meermaals niet nakomen van afspraken en verplichtingen door de klant

Beslissen de partners dat een geïntegreerd traject voor de klant toch niet (meer) mogelijk is?

Dan start hij een zo intensief mogelijk en passend inburgeringstraject.

De begeleider van Atlas vult het vrijgekomen dagdeel activering zo snel mogelijk in met een

passend aanbod NT2 of MO.

Page 38: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

38

3.10 Jobhunting

De werkloosheid in Antwerpen is hoog en vooral op vacatures voor laaggeschoolden wordt massaal

gesolliciteerd. Onze doelgroep zijn ook vooral laag- en middengeschoolden.

De kans dat een vluchteling die de Nederlandse taal nog niet beheerst een vacature kan invullen, is

dus klein. Bij het begin van de vluchtelingencrisis verklaarden werkgevers dat ze de vluchtelingen extra kansen wilden bieden. Dat gebruiken we ook. Jobhunting is een van de manieren die we

aanwenden om de werkgevers te bereiken.

We doen aan jobhunting op drie sporen:

1. Een jobhunter van de jongerenpartner RiseSmart voert prospectie uit om werkgevers warm te

maken voor de doelgroep en om de activeringsbegeleiders te ondersteunen, vooral de

begeleiders van de jongerentrajecten.

De jobhunter is een ervaren medewerker van de partner RiseSmart die haar uitgebreid netwerk

en de expertise die ze opbouwde tijdens eerdere (gelijkaardige) opdrachten gebruikt.

De jobhunter past deze werkwijzes toe:

koude prospectie: bedrijven contacteren die vooraf nog geen interesse toonden in het

thema of project (vooral via mailings en telefoongesprekken, maar spontaan binnenstappen behoort ook tot de mogelijkheden)

warme prospectie: zo snel mogelijk een afspraak maken nadat een bedrijf interesse

toonde voor het project

prospectie na bekendmaking van het project op verschillende fora

prospectie op maat van de kandidaten die in begeleiding zijn

goede contacten onderhouden met bedrijven en stakeholders

2. De activeringsbegeleiders (begeleiders van de geïntegreerde trajecten VDAB, SD en jongeren)

zoeken zelf naar vacatures in functie van het profiel van de klant. Zij leggen daarvoor contacten

met mogelijke werkgevers.

De activeringsbegeleiders van de verschillende geïntegreerde trajecten maken allemaal deel uit

van organisaties die expertise en ervaring hebben op het vlak van tewerkstelling.

Voor het zoeken van de juiste werkgever (vacature) gebruiken de activeringsbegeleiders het

netwerk van de organisatie, collega’s en hun eigen netwerk.

3. De Werkgeverscel van de SD/Activering zorgt voor het aanbrengen van werkgevers en

vacatures in het kader van een artikel 60-tewerkstelling.

De Werkgeverscel situeert zich binnen de reguliere werking van SD/Activering.

Zij heeft expertise en ervaring op het vlak van sociale tewerkstelling.

Page 39: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

39

De werking van de Werkgeverscel is tweeledig:

Op vraag van een activeringsbegeleider zoekt een ‘dismatcher’ naar een geschikte

vacature binnen de database met uitsluitend artikel 60-vacatures.

De ‘prospecteurs’ zoeken naar nieuwe werkgevers en vacatures.

Zij informeren de werkgevers over de voorwaarden van een artikel 60-tewerkstelling.

3.11 Werkgeversacties

Via de werkgeversacties, die stad Antwerpen voor haar rekening neemt, informeren, sensibiliseren

en engageren we de Antwerpse werkgevers rond opleiding en tewerkstelling van de doelgroep.

Dat gebeurt via communicatie, door de organisatie van events en ontmoetingsmomenten, groot en

klein, en via de initiatie en financiële ondersteuning van projecten. Die acties zijn complementair

aan de activeringsaanpak en ondersteunend aan jobhunting.

3.11.1 Communicatie

De communicatie rond de tewerkstelling van anderstalige nieuwkomers gebeurt vanuit het

standpunt van de werkgevers zelf, vanuit een economisch perspectief:

‘U hebt misschien vacatures die u moeilijk ingevuld krijgt. Denk bij uw zoektocht naar een

geschikte kandidaat ook aan deze groep werkzoekenden.’

We gebruiken getuigenissen van andere werkgevers over hun ervaringen met de opleiding en/of

tewerkstelling van een anderstalige nieuwkomer in zijn bedrijf:

Wat loopt prima?

Wat zijn de uitdagingen?

Wat zou hij als advies meegeven aan andere werkgevers?

Het zijn (video)getuigenissen van bedrijven van verschillende schaalgroottes en uit verschillende

sectoren. Verder brengen we via de communicatie ook regelmatig deze zaken onder de aandacht:

het aanbod aan tewerkstellingsmaatregelen

de mogelijkheden van werkplekleren

de dienstverlening van de partners rond bijvoorbeeld taalondersteuning

De informatie en getuigenissen verspreiden we via:

de longread www.ondernemeninantwerpen.be/werkenmetvluchtelingen

de periodieke dedicated nieuwsbrieven rond de tewerkstelling van vluchtelingen

artikels op de algemene ondernemerswebsite van de stad

de algemene ondernemersnieuwsbrief van de stad of een andere specifieke nieuwsbrief aan ondernemers

persberichten en sociale mediakanalen

Page 40: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

40

Stad Antwerpen zet naast eigen kanalen ook de communicatiekanalen van derden in om de

boodschap bij werkgevers te krijgen. Daarom levert ze ook materiaal aan werkgeversorganisaties

en sectorfondsen om via hun kanalen te verspreiden.

3.11.2 Events en ontmoetingsmomenten

Met de organisatie van events en ontmoetingsmomenten worden (mogelijke) partners en

stakeholders samengebracht om:

werkgevers te informeren, sensibiliseren en engageren

bemiddelaars en werkgevers bijeen te brengen in functie van matching van kandidaten en

vacatures en de uitbouw van een langere-termijnwerkrelatie

gemeenschappelijke acties of projecten voor te bereiden

Het Antwerpse partnerschap organiseert ‘in eigen beheer’ events maar treedt ook op als partner in

events van andere organisaties.

3.11.3 Projecten

Stad Antwerpen maakt een budget vrij voor de betoelaging van toeleidings- en opleidingstrajecten

voor gemotiveerde en bekwame vluchtelingen. Streefdoel is om telkens concrete werkgevers van

bij de start in deze trajecten te betrekken (engageren).

Stad Antwerpen is de trekker bij deze samenwerkingen met sectoren (sectorfederaties,

vormingsfondsen, werkgeversorganisaties ...).

De projecten zorgen dat:

werkgevers worden geïnformeerd en gesensibiliseerd rond de tewerkstelling van anderstalige nieuwkomers

de kloof tot de arbeidsmarkt wordt verkleind voor de deelnemende werkzoekende

vluchtelingen

Antwerpse werkgevers vacatures ingevuld krijgen

Meer informatie over deze projecten volgt in hoofdstuk 5.

Page 41: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

41

4. Projectstructuur

Het hoofdstuk ‘Procesverloop’ geeft inzicht hoe en door wie de verschillende onderdelen van de

geïntegreerde dienstverlening vorm krijgen.

In dit hoofdstuk:

plaatsen we iedereen met (in)directe inbreng aan onze dienstverlening binnen de

verschillende organisaties van het partnerschap

leggen we uit hoe de partners zich intern organiseren en voor de projectmedewerkers sommen we de belangrijkste taken, verantwoordelijkheden en competenties op

4.1 Netwerkorganisatie

We zien de organisatie van het project als een netwerkorganisatie waarbij de verschillende

partners werken vanuit hun bevoegdheden én een gedeelde visie:

een duurzame en inclusieve integratie van anderstalige nieuwkomers.

We stellen de projectstructuur voor het partnerschap en dienstverleningsaanbod als volgt voor:

centraal (donkerblauw vlak)

de projectwerking met de specifieke projectfuncties en -rollen

achterliggend de projectwerking (lichtblauwe vlakken)

de partnerorganisaties met de afdelingen die een rol spelen in het procesverloop

op de scheidingslijn project-partnerorganisatie (wit vlak)

de contactpersonen binnen het samenwerkingsmodel

Page 42: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

42

4.2 Coördinator

De coördinator:

is netwerkregisseur, verantwoordelijk voor de samenwerking maar zonder positiemacht om

de samenwerking af te dwingen

heeft ‘creatiemacht’, het vermogen om mensen te enthousiasmeren en bij te dragen aan

een gezamenlijke ambitie

probeert mensen niet te dwingen of te overtuigen, maar creëert een situatie waarbij mensen belang voelen om mee te werken

leidt het project in goede banen en stelt zich steeds organisatieonafhankelijk op

De voornaamste taken van een coördinator zijn:

de visie bewaken en verder verfijnen met met alle betrokken partners

het partnerschap en aanbod afstemmen

de verbetermogelijkheden in de samenwerking opsporen en aanpakken

het procesverloop aansturen en opvolgen

de doelgroep, acties en resultaten monitoren

bottlenecks opsporen en bespreekbaar maken

methodiek en trajectverloop evalueren

evalueren op periodieke basis

interne en externe communicatie opstarten

4.3 Single point of contact (SPOC)

Voor de partners is werken in de netwerkorganisatie van het project zoeken naar een goede balans

tussen het belang van de eigen (onderdeel van) organisatie en het gemeenschappelijk belang. De centraal aanspreekpunten (single point of contact afgekort SPOC) van de verschillende parners:

zijn daarvoor verantwoordelijk

nemen deel aan de verschillende overlegmomenten in het kader van de projectopvolging

en zijn het aanspreekpunt voor de coördinator

Stad Antwerpen zet een ‘projectleider werkgeversacties’ in.

De projectleider:

overlegt met relevante werkgevers- en sectororganisaties om een draagvlak en/of

engagement te krijgen bij de opzet en uitwerking van initiatieven voor werkzoekende

anderstaligen

is meteen ook het eerste aanspreekpunt (SPOC) voor stad Antwerpen

Page 43: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

43

4.4 Projectmedewerkers

Hierna beschrijven we de taken en verantwoordelijkheden van de operationele functies/rollen die

een specifiek aandeel hebben in het procesverloop en al eerder vernoemd zijn in hoofdstuk 3.

4.4.1 Onthaalmedewerker

De onthaalmedewerkers van SD/Maatschappelijke Hulp:

zijn SD/Maatschappelijke Hulphet eerste aanspreekpunt van de klant in het COB

maken de afspraak voor het eerste intakegesprek

onthalen de klant bij zijn volgende afspraken

communiceren met de klant in het Nederlands, een contacttaal of met behulp van een tolk

hebben nog verschillende administratieve taken, zoals het opstellen van de klantenlijst

voor de activeringsscreening.

Een onthaalmedewerker heeft minstens deze kerncompetenties:

omgaan met diversiteit

informatie geven in eenvoudige taal

waarden van de organisatie uitdragen

computervaardigheden

klantvriendelijkheid

4.4.2 Intaker

De intakers van SD/Maatschappelijke Hulp:

hebben als eerste een diepgaander gesprek met de klant

voeren het sociaal onderzoek uit met betrekking tot de hulpvragen

bevragen de verschillende levendomeinen

stellen de eerste vragen in het kader van mogelijke activering

informeren de klant zodat die basisvoorzieningen zoals de mutualiteit en aanmaak van een

bankrekening in orde kan brengen

bepalen of de klant voor de activeringsscreening in aanmerking komt

leggen vervolgafspraken voor de klant vast

Om die taken uit te voeren, beheerst de intaker volgende competenties:

stressbestendig

flexibel

goede kennis van de sociale kaart en sociale wetgeving

ervaring met maatschappelijk werk

netwerkvaardigheden

Page 44: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

44

4.4.3 Trajectbepaler

De trajectbepalers van Atlas:

voeren het tweede gesprek met de klant in zijn moedertaal

zorgen voor de inschrijving in het verplichte5 inburgeringsprogramma

bevragen de klant diepgaand over zijn mogelijke activering, zoals studieverleden,

werkervaring, digitale vaardigheden, jobdoelwit, randvoorwaarden …

Van de trajectbepaler wordt onder meer verwacht dat hij:

taalkennis heeft

op maat van de klant en cultuursensitief werkt

positief omgaat met weerstand

overtuigt, motiveert en in de taal van de klant het kader scherpstelt

kennis en expertise heeft van het inburgeringstraject: aanbod NT2 en MO en

trajectbegeleiding

4.4.4 Activeringsbegeleider

De activeringsbegeleiders van VDAB, SD/Activering, GroepINTRO, Levanto of RiseSmart:

begeleiden de klant met een geïntegreerd traject naar een activering op maat van de klant

maken een inschatting van de competenties van de klant maar ook van zijn beperkingen

geven hem relevante informatie

stellen samen met de klant een kort en lang termijnplan op

leiden de klant eventueel toe naar bijkomende opleidingen en zoeken naar een passende

vacature voor de klant

verliezen de andere domeinen van integratie niet uit het oog en werken daarvoor samen

met de andere hulpverleners van de klant

Het project zorgt voor drie verschillende geïntegreerde trajecten.

Daarom heeft de activeringsbegeleider ook expertise over:

VDAB-trajecten: uitgebreide kennis van opleidingen en projecten om klanten met

competenties snel in te schakelen op de arbeidsmarkt

SD-traject: expertise om randproblematieken aan te pakken zodat een sociale tewerkstelling mogelijk wordt

Jongerentraject: expertise in het begeleiden van jongeren via oriëntering,

taalondersteuning en werkplekleren.

5 Verplicht via het inburgeringsdecreet of via opname in het geïndividualiseerd project voor

maatschappelijke integratie (GPMI).

Page 45: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

45

De activeringsbegeleider heeft deze generieke competenties:

gedreven en enthousiast

sociaal voelend

heldere communicatie

kunnen motiveren

kunnen samenwerken

vernieuwend werken

goede kennis van tewerkstellingsmaatregelen

4.4.5 Jobhunter

De jobhunters van RiseSmart:

zoeken naar vacatures op maat van de doelgroep

doen koude prospecties

sensibiliseren en overtuigen werkgevers om met onze specifieke doelgroep aan de slag

te gaan

Van de jobhunter verwachten we deze competenties:

sterke communicatieve vaardigheden (mondeling en schriftelijk)

goede kennis van de arbeidsmarkt

sensibiliseren en motiveren (van werkgevers)

netwerk uitbouwen en onderhouden

4.5 Partnerorganisaties

Een gecoördineerde dienstverlening vraagt mankracht, expertise en een groot engagement van

alle betrokken partijen. Naast de inzet van de medewerkers in dit project, hebben we nog

medewerking nodig van verschillende diensten van partners die (on)rechtstreeks meewerken aan

dit project. Verder beschrijven we welke diensten dat zijn en wat hun toegevoegde waarde is.

4.5.1 Sociale Dienstverlening

Sociale centra Antwerpen heeft meer dan 20 sociale centra verspreid over de stad en zijn districten.

Heeft een inwoner van Antwerpen een hulpvraag?

Dan wendt hij zich tot het sociaal centrum bij zijn woonplaats.

Het Centraal Onthaalbureau (COB) is het startpunt van de geïntegreerde dienstverlening voor de

anderstalige nieuwkomer. Zijn de eerste acties rond maatschappelijke hulp ondernomen?

Dan draagt de maatschappelijk werker van het COB het dossier van de klant over naar een

wijkmaatschappelijk werker van het sociaal centrum. Die volgt vanaf dan het traject van de klant

verder op.

Page 46: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

46

De activeringsbegeleider onderhoudt contacten met de wijkmaatschappelijk werker om:

informatie uit te wisselen en af te toetsen

activeringsdrempels te bespreken

activeringskosten te motiveren in het kader van tewerkstelling

sanctionering te bespreken

Team interculturele bemiddelaars De klanten van de sociale centra worden steeds diverser. Twee derde is niet geboren in België.

Dat is een uitdaging voor alle begeleiders. Het team van intercultureel bemiddelaars (ICB’s)

probeert zo goed mogelijke ondersteuning te bieden.

De klanten van het COB zijn volledig nieuw in onze maatschappij.

Daarom geven de ICB’s een vorming op maat waarin de klanten het dagelijks leven in België leren

kennen. De projectmedewerker kan een taalhulp inschakelen voor klanten die nog onvoldoende

Nederlands kunnen.

Vrijwilligerswerking ‘Wegwijzers’ De Wegwijzers zijn een groep vrijwilligers en vertaalvrijwilligers. Ze helpen anderstalige

nieuwkomers om hun eerste administratie in orde te brengen en begeleiden de klanten naar de

juiste diensten (bank, mutualiteit, nutsvoorzieningen, huursubsidie …).

Als de klant nood heeft aan extra ondersteuning, doet de projectmedewerker een beroep op die

werking.

Werkgeverscel De Werkgeverscel:

heeft een database met vacatures voor verschillende functieprofielen voor tewerkstelling

via artikel 60

zorgt voor het aanbrengen van nieuwe werkgevers voor: o nieuwe vacatures

o onderhoud van de bestaande samenwerkingen met werkgevers

De activeringsbegeleider gebruikt dat uitgebreid aanbod aan vacatures. Op vraag van de begeleider

reserveert de Werkgeverscel de gevraagde vacature, plant ze het sollicitatiegesprek in en spreekt

ze bij een match de startdatum van tewerkstelling af met de werkgever.

Opleidingen Team Opleidingen organiseert een gedifferentieerd opleidingsaanbod voor klanten met een

activeringstraject SD, en voor klanten die al aan de slag zijn via een artikel 60- tewerkstelling.

De activeringsbegeleiders van het geïntegreerd traject SD gebruiken dat aanbod.

Page 47: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

47

Werkbegeleiding Een deskundige werkervaring (DW):

ondersteunt de klant en werkgever tijdens de artikel 60-tewerkstelling

is regelmatig aanwezig op de werkplek

heeft coachings- en periodieke evaluatiegesprekken met de klant en opvolgings- of

bemiddelingsgesprekken met de werkgever

besteedt aandacht aan de welzijnsaspecten van de klant waarvoor ondersteuning nodig is

heeft naast de frequente eerder praktische bijsturing vooral oog voor opleiding en vorming

focust zich tijdens het traject op de doorstroom naar het normaal-economische traject

4.5.2 Atlas

Trajectbegeleiding Heeft de trajectbepaler het inburgeringstraject van de anderstalige nieuwkomer bepaald?

Dan krijgt de klant een trajectbegeleider toegewezen.

De trajectbegeleider:

is gekoppeld aan de groep Maatschappelijke Oriëntatie,

een onderdeel van het verplichte6 inburgeringsprogramma (MO) waarvoor de klant

ingeschreven is

volgt het leerproces van de klant van nabij

gaat na het eerste kennismakingsgesprek dieper in op zaken die de nieuwkomer wil en/of

moet leren tijdens zijn traject

volgt het proces tijdens MO op

werkt na de les MO verder aan het opgestarte actieplan

De traject- en de activeringsbegeleider hebben een nauw contact om het inburgerings- en

activeringstraject op elkaar af te stemmen.

Aanbod Maatschappelijke Oriëntatie (MO) Het verplichte inburgeringsprogramma:

bestaat uit een cursus Maatschappelijke Oriëntatie (MO) en lessen Nederlands (NT2).

leert de inburgeraar:

o zelfstandig functioneren in de Vlaamse-Belgische samenleving volgens zijn eigen

competenties en ambities, op een persoonlijke en maatschappelijk verantwoorde

manier

o over de bestaande waarden en normen in onze samenleving, en confronteert hem

waar dat nodig is

vormt een cruciaal onderdeel van de cursus MO. Daardoor ligt een sterke focus op de bewustwording van de klant over zijn eigen referentiekader.

6 Verplicht via het inburgeringsdecreet of via opname in het geïndividualiseerd project voor

maatschappelijke integratie (GPMI).

Page 48: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

48

De klant:

wordt zo snel mogelijk ingeschreven in een cursus MO in de moeder- of contacttaal

(COB-klanten met een activeringsscreening worden in eerste instantie slechts geplaatst in

een dagdeel MO of NT2 overdag.)

krijgt na de activeringsscreening een terugkomafspraak bij Atlas waarbij, rekening

houdend met het gekozen activeringstraject, de klant wordt ingeschreven voor het andere

onderdeel van het inburgeringsprogramma (MO of NT2)

Als dat haalbaar is en aangewezen lijkt,

dan kan de klant in een avondcursus NT2 ingeschreven worden in combinatie met een dagcursus

MO.

NT2-scholen Antwerpen heeft drie onderwijsinstanties voor de lessen Nederlands:

Centrum voor basiseducatie (CBE)

Centrum voor volwassenenonderwijs (CVO)

Linguapolis

Volgens het inburgeringsprogramma moet de nieuwkomer lessen NT2 volgen tot minstens niveau

1.2. De trajectbegeleider die de klant inschrijft voor het aanbod NT2, kiest een aanbod dat bij zijn

profiel past en dat bovendien zo kort mogelijk is.

Tijdens de begeleiding van de klant werken de activeringsbegeleider en de trajectbegeleider

intensief samen. Zo kunnen ze de cursussen NT2 zo goed mogelijk afstemmen op het

activeringstraject van de klant. Voor Antwerpen neemt Atlas de regierol op, zodat NT2-aanbieders een zo passend mogelijk aanbod inrichten voor cursisten.

4.5.3 VDAB

Competentiecentra De Competentiecentra van VDAB staan voor een uitgebreid opleidingsaanbod voor Werkzoekenden,

Werknemers en Leerlingen. Er zijn zowel opleidingen die georganiseerd worden in de eigen centra,

als opleidingen in samenwerking met partners.

In de competentiecentra focussen ze zich op tewerkstelling. Naast de ’klassieke‘ opleiding is er ook

veel aandacht voor andere elementen om de tewerkstellingskansen van de cursisten te verhogen,

zoals attitudes, taalproblemen, sollicitatietraining en opleidingsstage en stagebegeleiding.

Voor dit project werken we verschillende nieuwe geïntegreerde opleidingstrajecten uit, die we

verder in dit draaiboek vernoemen onder de jobgerichte trajecten.

Page 49: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

49

Servicepunten In een servicepunt kan elke burger kennis maken met:

een waaier aan soorten jobs

informatie over knelpuntberoepen in de sector

het aanbod van opleidingen (meestal voor knelpuntberoepen)

de verschillende soorten vacatures

Daarnaast is het de bedoeling om de vraag van de werkgever beter te matchen met het aanbod.

De activeringsbemiddelaar kan de klant doorverwijzen naar een servicepunt om gebundelde

informatie te krijgen over een job in een van deze sectoren:

industrie

transport en logistiek

bouw en hout

business support en ICT

diensten en retail

zorg en onderwijs

Taalcoaching Taalcoaching zetten we in bij de geïntegreerde opleidingen.

Daarbij bieden we de competenties taal en techniek tegelijkertijd aan. Taalcoaching voorziet ook werkplekleren met taalondersteuning in het bedrijf: leeractiviteiten die

gericht zijn op het aanleren en toepassen van algemene, arbeids- en beroepsgerichte competenties

in een arbeidssituatie die een leeromgeving is.

Dat kan via een individuele beroepsopleiding met taalondersteuning (IBO-T), stages en integraal

werkplekleren. Werkplekleren is een opleiding op de werkvloer die laagtaalvaardige,

laaggeschoolde en/of laaggeletterde anderstalige werkzoekenden in maximaal vier weken opleidt

tot een geschikte werknemer voor een bedrijf met een openstaande vacature.

Jobcoaching De dienst Jobcoaching:

biedt intensieve begeleiding aan werkzoekenden die problemen ervaren op vlak van algemene arbeidsmarktcompetenties (AMC), zoals sollicitatievaardigheden en werkattitude

werkt via individuele jobcoachingsgesprekken, collectieve modules of jobcoaching

geïntegreerd in een opleiding

Page 50: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

50

4.5.4 Jongerenpartners

De expertise van de drie organisaties (GroepINTRO, Risesmart en Levanto) op vlak van:

job- en taalcoaching

juridische en administratieve opstart van werkplekleren

dient om de werking van de jongerenbegeleiders te begeleiden.

De begeleiders kunnen ook een beroep doen op het breed werkgeversnetwerk van de drie

organisaties, opgebouwd op basis van voorgaande en lopende opdrachten in het kader van

trajectbegeleiding.

De jongerenbegeleiders hebben ook toegang tot verschillende bedrijfsspecifieke tools en

werkingen om aan te wenden tijdens de begeleiding van de jongeren.

4.5.5 Stad

De projectleider van stad Antwerpen maakt deel uit van de dienst Werk en Sociale Economie.

De dienst:

is een pijler van het agentschap Werk en Economie

wil samen met partners op de arbeidsmarkt (onderwijs en opleiding, sectoren …), duurzame jobs aanbieden waarbij iedereen zijn talenten kan ontwikkelen

Page 51: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

51

5. Extra aanbod

Extra aanbod is het begeleidingsaanbod dat de begeleiders van de geïntegreerde dienstverlening

kunnen gebruiken om hun eigen begeleiding aan te vullen of te ondersteunen.

5.1 Welzijn

Anderstalige nieuwkomers hebben vaak psychosociale en/of emotionele problemen.

Daarom verwijzen we hen door naar:

specifieke werkingen in het kader van geestelijke gezondheid

het reguliere hulpverleningsaanbod van de partners

Door het uitgebreide aanbod is een goede kennis van de sociale kaart nodig om de klant door te

verwijzen naar de meest gepaste hulpverlening.

5.1.1 Centrum voor Algemeen Welzijnwerk (CAW)

De begeleiders van Atlas kunnen de ondersteunings- en liaisonmedewerker (O&L) van het CAW in

Atlas inschakelen. Die CAW-medewerker kan op drie manieren zijn rol opnemen:

1. de begeleider ondersteunen door informatie of advies te geven

2. de vraagverduidelijking, toeleiding naar, of (deelaspecten van) de hulp zelf opnemen

3. als hulpverlener optreden vanuit zijn kennis en ervaring of samen met gespecialiseerde

hulpverlening (relatietherapie, verslaafdenzorg …)

De begeleiders van Atlas hebben altijd eerst zelf een gesprek met de O&L-medewerker om het

probleem te bekijken en het plan van aanpak te bespreken. Klanten worden niet zomaar doorverwezen.

5.1.2 Mindspring

Om de mentale weerbaarheid vanuit de eigen kracht te verhogen, kan de begeleider van Atlas

toeleiden naar een psycho-educatieve vorming rond stress, genaamd Mindspring.

Dat aanbod organiseren we samen met The Human Link en is specifiek gericht op vluchtelingen.

Klanten krijgen informatie over stress en stressklachten, maar ook over identiteit, omgaan met

verlies en energiebronnen.

Page 52: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

52

5.1.3 Stress Cope

Stress Cope:

is een sterk interactief psycho-educatief programma rond omgaan met stress voor mensen

met een migratieachtergrond

houdt rekening met factoren die de laagdrempeligheid voor doelgroepen zoals die van het Centraal Onthaalbureau bevorderen

Het gebruik van een contacttaal of tolk, de plaats van samenkomst bepalen we samen met de

groep. We werken in gemengde groepen of apart afhankelijk van de voorkeur van de participanten.

De sessies zijn gratis. Daarnaast besteedt Stress Code veel aandacht aan de opbouw van

vertrouwen en een veilige setting.

Inhoudelijk komen volgende thema’s aan bod:

wat is stress

copingmechanismes

tips om met stress om te gaan

relaxatieoefeningen

Het aanbod wordt niet standaard ingericht zoals Mindspring.

5.1.4 Solentra

Solentra vzw is gespecialiseerd in zorg die rekening houdt met cultuur, migratie en trauma.

Solentra geeft diagnostische en therapeutische ondersteuning aan vluchtelingen,

migrantenkinderen en hun families.

Merken we vanuit de hulpverlening op dat er sprake is van posttraumatische stress of andere

psychosociale problemen? Dan kunnen we de klant doorverwijzen naar Solentra.

Ook de begeleiders kunnen terecht bij Solentra voor advies in individuele dossiers.

Bijkomend verzorgt Solentra ook opleiding op maat en intervisie voor begeleiders.

5.1.5 Binnenste Buiten

Binnenste Buiten, een sociaal project van SD, versterkt kwetsbare mensen aan de binnen- en

buitenkant. Door kwetsbare mensen te prikkelen en sensibiliseren om zorg te dragen voor hun

innerlijk en uiterlijk, bevorderen ze hun (her)integratie in de samenleving.

Zo vergroot de kans op werk, zelfzorg, sociale contacten of het huren van een woning.

Binnenste Buiten richt zich vooral op: kwetsbare kinderen en jongeren, alleenstaande moeders,

mensen in armoede en kansarmen.

Page 53: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

53

5.1.6 Psychosociale begeleiding

(Werkervarings)klanten die worstelen met een trauma of andere psychosociale problemen, kunnen

ook terecht bij een psycholoog van SD.

De psycholoog:

geeft alleen advies en verwijst door naar gespecialiseerde hulpverlening

voorziet ondersteunende gesprekken tot de eigenlijke hulpverlening opgestart is.

5.1.7 Psychiatrisch Verpleegkundig team

SD voorziet ook ondersteuning aan begeleiders van klanten met ernstige psychische stoornissen.

Afhankelijk van de nood kan het psychiatrisch verpleegkundig team ondersteuning bieden:

bij het hulpverleningstraject

als een telefonische/online helpdesk

als een interventie in het sociaal centrum of op een andere locatie

Page 54: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

54

5.2 Generieke competentieversterking

De activeringsbegeleiders gebruiken verschillende methodieken om hun begeleiding zo efficiënt en

effectief mogelijk te maken, zodat de kans op integratie door werk voor de klant zo groot mogelijk

wordt. We geven de voornaamste tools uit het uitgebreide aanbod:

5.2.1 Solliciteren

Om anderstalige nieuwkomers een duidelijk beeld te geven op de arbeidsmarkt en te leren hoe een

sollicitatieprocedure in zijn werk gaat, organiseert de VDAB samen met de jongerenbegeleiders van

GroepINTRO, Levanto en RiseSmart workshops:

solliciteren in België

competenties en cv

het sollicitatiegesprek

5.2.2 Rijbewijs B

Een rijbewijs B zorgt voor meer mogelijkheden tijdens de zoektocht naar een job.

Om de klanten daarin te ondersteunen, geeft een activeringsbegeleider de workshop ‘Theorie

rijbewijs B’. Daarin wordt de klant voorbereid om het theoretisch examen voor rijbewijs B te

behalen. Om te slagen in het examen moet de klant naast de kennis van de theorie ook een goed

taalniveau, ruimtelijk inzicht en vlot analytisch vermogen hebben.

5.2.3 Videopitch

De activeringsbegeleiders ondersteunen de anderstalige nieuwkomers bij het maken van een

videopitch. Daarin stelt de anderstalige nieuwkomer zich op een creatieve, originele manier voor

aan potentiële werkgevers.

De begeleiders ondervonden dat een klassiek cv minder kansen biedt voor anderstalige

werkzoekenden om op sollicitatiegesprek te kunnen gaan.

Werkgevers zijn vlugger geneigd de cv’s naast zich neer te leggen.

Videopitching is geschikt voor iedereen die zich, naast de klassieke cv, extra in de kijker wil zetten

om zijn kansen te vergroten op de arbeidsmarkt.

Page 55: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

55

5.2.4 Taalondersteuning

Atlas Afhankelijk van de manier waarop de anderstalige nieuwkomer Nederlands wil oefenen en zijn

taalniveau, kan hij uit een divers aanbod kiezen:

oefenkansen thuis

conversatiegroepen

vrijwilligers om Nederlands mee te oefenen

Open Inloop Taal Atlas, tot sport- of cultuuractiviteiten afgestemd op inburgeraars

Een overzicht van alle initiatieven van Atlas in samenwerking met andere partners, is terug te

vinden op www.nederlandsoefenen.be/antwerpen.

VDAB De VDAB voorziet Nederlands op de opleidingsvloer (NodO) en Nederlands op de werkvloer (NodW).

Bij NodO geven ze taalondersteuning tijdens de vakopleiding om het opleidingsgebeuren te

faciliteren. Daaronder kan ook werkplekleren vallen. NodW is een praktisch en taakgericht

taalpakket op maat van elk bedrijf in heel diverse sectoren. Nederlands op de werkvloer wordt

vooral gebruikt bij een individuele beroepsopleiding (IBO). Dan is de begeleiding ook gratis.

Sociale Dienstverlening Voor een klant met een artikel 60-tewerkstelling (tijdelijke werkervaring) bij SD kunnen we

taalondersteuning op maat aanvragen. Dat kunnen lessen in groep zijn of individuele

taalondersteuning op de werkvloer.

5.2.5 Computervaardigheden

De dienst E-inclusie:

werkt acties uit

doet voorstellen om de digitale kloof in Antwerpen te verkleinen

bouwt samen met dot.kom en de bibliotheken een netwerk van Webpunten uit,

waarbij gratis gebruik van computers met internet mogelijk is

In de meeste Webpunten kunnen klanten ook begeleiding krijgen en basis computerlessen volgen.

Bij digi·labo van Atlas helpen vrijwillige begeleiders inburgeraars die een concrete, eenvoudige

(leer)vraag hebben over computer, internet of smartphone. Kennis van Nederlands is geen

voorwaarde. De inburgeraar krijgt 1 uur individuele begeleiding in het Nederlands of in een andere

taal. De begeleiding bij digi·labo is op afspraak en na doorverwijzing door de docent MO of de

trajectbegeleider.

Page 56: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

56

5.2.6 Weerwerk

Weerwerk organiseert een assesementtraject dat leidt tot een concreet en realistisch jobdoelwit

via stages, observaties, empowerment, persoonlijkheidsonderzoek, oriëntatietesten en

fitheidstesten.

5.2.7 Sectororiëntatie

Het project Sectororiëntatie liep van 1 juni 2017 tot 1 juni 2018 samen met verschillende partners met als doelstelling de kansen van de anderstalige nieuwkomers op duurzaam werk in het NEC op

korte en lange termijn te vergroten.

Na een uitgebreide intake kregen kandidaten een algemene oriëntatie en introductie tot de

arbeidsmarkt. Daarna volgde een intensieve sectororiëntatie, waarna samen met de klant een

vervolgtraject bepaald is (een competentieversterkend traject zoals intern werkplekleren, advies

richting een opleiding, gekoppeld aan bemiddeling naar tijdelijk werk op korte termijn …).

5.3 Jobgerichte trajecten

Voor sommige beroepen zijn er weinig gekwalificeerde en/of gemotiveerde kandidaten. Samen

met kernpartners, lokale bedrijven en vormingsfondsen zetten we projecten/opleidingen op die:

het activeringstraject van de vluchteling bevorderen

tegemoet komen aan de tekorten op de arbeidsmarkt

5.3.1 Elektro Anders

Als gevolg van de nood aan industrieel elektriciens richtten we de opleiding ‘Elektro Anders’ in

samen met VDAB, Talentenfabriek, stad Antwerpen en FTMA (sectorfonds metaal Antwerpen).

Het geeft kandidaten, met enige voorkennis van elektriciteit, de kans het diploma van industrieel

elektricien te behalen. Het project is specifiek gericht op anderstaligen, die onvoldoende

Nederlandse kennis bezitten om in een reguliere opleiding te stappen.

5.3.2 Technisch Operator Anders

De opleiding ‘Technisch Operator Anders’ is de eerste opleiding dieVDAB heeft georganiseerd voor

vluchtelingen. De kandidaten worden opgeleid tot technisch operator tijdens een traject dat

dubbel zo lang duurt als de reguliere opleiding.

Tijdens het traject schakelt de VDAB een instructeur Nederlands op de werkvloer in om de cursisten

te ondersteunen. De focus ligt op VCA gevolgd door de specifieke kennis die nodig is voor de job

van technisch operator: wiskunde, mechanica, info over grondstoffen …

Page 57: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

57

5.3.3 Expeditie skills

Samen met Talentenstroom en LOGOS, het vormingsfonds van PC 226, organiseert de VDAB de

opleiding ‘Expeditie Skills’. In dit korte, intensieve opleidingsproject van vijf weken, exclusief

stage, krijgt de klant een basis voor een job als bediende in de wereld van zee- of luchtvracht.

Omdat de opleiding in het Engels wordt gegeven, moet de kandidaat een goede basiskennis Engels

hebben, maar ook kennis of relevante beroepservaring in de logistiek.

5.3.4 Lassen Anders

Bij analyse van het groot aantal technische screeningen die worden aangevraagd in het

opleidingscentrum van VDAB, blijkt een nood aan een opleiding lassen op maat.

De kandidaten die in het project instappen moeten taalniveau 1.2 hebben, en een eerste ervaring

in lassen of metaalbewerking in hun thuisland.

Net als bij de opleiding ‘technisch operator anders’ wordt in eerste instantie ingezet op kennis VCA.

Aansluitend volgt de cursist een vooropleiding, waarbij de VDAB een inschatting maakt van de

capaciteiten van de cursisten, gevolgd door een eindopleiding lassen.

5.3.5 Schoonmaakprojecten

Het servicepunt Horeca en Schoonmaak van VDAB start samen met diverse dienstenchequebureaus

opleidingen op als poetsmedewerker.

Het taalniveau ligt bewust laag en er is Nederlandse taalondersteuning tijdens de opleiding.

Voor een project is zelfs geen taalniveau of contacttaal vereist. De VDAB wijst bij selectie voor de

opleiding cursisten toe aan een dienstenchequebedrijf dat hen zal aanwerven na de opleiding.

5.3.6 Grafisch Anders

Vanuit de grote vraag naar drukkers, richt VDAB in samenwerking met Grafoc, het sector- en

vormingsfonds, een opleiding in. De cursisten krijgen tijdens zes maanden de opleiding

drukafwerker/offsetdrukker. De kandidaten hebben geen relevante werkervaring nodig, maar wel

technisch inzicht en het taalniveau 1.2 Nederlands.

5.3.7 Rising You Hoogtewerkers

Rising You is een geïntegreerd traject dat start vanuit een klimclub. Klimmers die van hun hobby

hun beroep willen maken en de juiste attitudes hebben krijgen een uitnodiging voor een van deze

finaliteitsopleidingen: schilder van hoogspanningsmasten, plaatser van telecominstallaties of

onderhoudstechnicus op windmolens.

Rising You zorgt ook voor een actieve toeleiding naar werkgevers.

Page 58: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

58

5.3.8 IACTA- project

Het project ‘IACTA’, ‘Integratie op de arbeidsmarkt als chauffeur in de transportsectoren in

Antwerpen’ biedt erkende vluchtelingen of subsidiair beschermden een opleidings- en

begeleidingstraject tot taxi-, autobus- of vrachtwagenchauffeur, met het oog op tewerkstelling in

de sector.

Vier sectorale fondsen uit de transportsector (bus, zwaar vervoer, taxi en verhuis) werken samen

met stad Antwerpen,VDAB, Kiem VZW en bedrijven uit de sector. Het doel is om na de opleiding

aan de slag te gaan bij een bedrijf dat zelf een deel van de opleiding heeft verzorgd.

5.3.9 Webdevelopment bij Cronos

In samenwerking met de VDAB heeft Cronos Groep een opleiding tot webdeveloper ingericht voor

anderstaligen. De opleiding richt zich tot klanten met voldoende kennis van het Engels en met

voldoende leerpotentieel om op korte termijn veel informatie te verwerken. Het doel is om de

klant te trainen tot webdeveloper, en hem daarna binnen de Cronos Groep te laten werken.

5.4 Trajecten bij andere projecten

Volgende trajecten:

kunnen complementair zijn aan de activeringsbegeleiding

hebben als doel om een duurzaam jobdoelwit op maat te creëren

De toeleiding gebeurt vanuit de activeringsbegeleiders.

5.4.1 AZO!

Vluchtelingen die in de nabije of verre toekomst een bedrijf willen opstarten, kunnen terecht bij

AZO. Zij organiseren voor hen infomomenten om toe te lichten wat je moet doen om ondernemer

te worden en waar je naartoe kan om daarin begeleiding te krijgen.

projectazo.be

5.4.2 DUO for a JOB

DUO for a JOB is een organisatie die werkzoekende jongeren met een migratieachtergrond (niet-EU)

tussen 18 en 30 jaar linkt aan 50-plussers. Zij willen als vrijwilliger hun expertise inzetten om de

jongeren te begeleiden naar werk.

www.duoforajob.be

Page 59: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

59

5.4.3 Connect2Work

Connect2Work ondersteunt hoogopgeleide anderstaligen in hun zoektocht naar een job die

aansluit bij hun studies en hun werkervaring in hun thuisland. Klanten worden gelinkt aan een

mentor uit de bedrijfswereld.

www.connect2work.be

5.4.4 Vluchtelingenwerk Vlaanderen

Vluchtelingenwerk Vlaanderen zet zich in op allerlei terreinen voor mensen die op de vlucht zijn

voor oorlog, geweld en vervolging. Deze vzw-organisatie is een project gestart om vluchtelingen te

ondersteunen in hun zoektocht naar duurzaam werk. Dat werkt via vrijwilligers die een breed

netwerk hebben in de arbeidsmarkt. De vrijwilligers, jobcoaches zijn verdeeld onder de 5 provincies

van Vlaanderen.

www.vluchtelingenwerk.be

5.4.5 Werk In-zicht

Werk In-zicht is een samenwerking tussen Posthof afdeling Buurtservice, Steunpunt Tewerkstelling,

Werkvormm en Kopa in Antwerpen. Het project richt zich naar de meest kwetsbare werkzoekenden

via vindplaatsgericht werken. Ze bieden een aanklampende begeleiding vanuit vertrouwen en op

maat van ieders mogelijkheden. De trajectgesprekken, de scan, een modulair aanbod,

ondersteuning bij de randvoorwaarden en werkplekleren geven de werkzoekenden nieuwe

perspectieven en brengen hen dichter bij de arbeidsmarkt.

www.buurtcentrum-posthof.be/esf.html

Page 60: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

60

6. Projectopvolging

Het partnerschap en aanbod moeten we blijvend afstemmen en verbetermogelijkheden in de

samenwerking moeten we actief opsporen en aanpakken. In dit hoofdstuk beschrijven we de

verschillende elementen die we daarvoor inzetten.

6.1 Coördinator

De coördinator is verantwoordelijk voor de opvolging van het project en trekker van de

overlegstructuur. De coördinator heeft als belangrijkste opdracht om de samenwerking af te

stemmen en te bewaken dat we de doelstellingen bereiken.

6.2 Overleg

Ondanks samenwerking op dezelfde locatie en uitdrukkelijke goede wil, engagement en

betrokkenheid van alle deelnemende organisaties, blijft een samenwerking uitdagend en heeft ze

regelmatig bijsturing nodig. Dat blijkt uit de praktijk.

Een belangrijk instrument om een werking af te stemmen is overleg.

6.2.1 Stuurgroep

De stuurgroep is een trimestrieel overleg voor de strategische en beleidsmatige sturing van de

samenwerking. Bij dit overleg zijn vertegenwoordigers van de drie ‘hoofdpartners’, stad

Antwerpen, Atlas en VDAB aanwezig:

voor stad Antwerpen: betrokken verantwoordelijken van de administratie en de kabinetten,

Werk en Economie en Sociale Zaken

voor VDAB: de verantwoordelijken van de afdeling intensieve dienstverlening en arbeidsmarktcompetenties

voor Atlas: de algemene directeur en de directeur afdeling Individu

6.2.2 Tactisch / organisatorisch overleg

Maandelijks is er een tactisch / organisatorisch overleg met als voornaamste doelstellingen:

de optimalisering van de gezamenlijke intake, screening en trajectbepaling

de detectie van de leemtes in het bestaande aanbod op basis van de profielen en noden

van de doelgroep

de formulering van het noodzakelijk te ontwikkelen aanbod

In dit overleg zijn alle partners vertegenwoordigd.

Voorstellen vanuit dit overleg moeten we bekrachtigen op de stuurgroep.

Page 61: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

61

Dit overleg bestaat uit twee afzonderlijke overlegmomenten, een overleg over de intake en een

overleg over het aanbod, afhankelijk van het aantal te bespreken items.

Wij kennen dit overleg als de ‘ronde en vierkante werkgroep’. De naam is afgeleid van de

concepttekening in het projectdossier, waar er ronde vlakken zijn gebruikt voor de intake en

vierkante vlakken voor het aanbod.

6.2.3 Overleg activeringsbegeleiders

Op operationeel niveau bestaat het maandelijks overleg voor de activeringsbegeleiders van de

geïntegreerde trajecten. Dat heeft als doel om:

(actuele) informatie te delen en gewijzigde afspraken te communiceren

lopende trajecten te bespreken

knelpunten in de operationele samenwerking en dienstverlening te signaleren en verbetervoorstellen te formuleren

Die informatie stroomt via de coördinator door naar het tactisch/organisatorisch overleg.

Op dat overleg nodigen de begeleiders ook regelmatig andere partnerorganisaties uit om hun

dienstverleningsaanbod en werking toe te lichten.

6.2.4 Overleg jongerenbegeleiders

Naast het overleg activeringsbegeleiders is er een maandelijks overleg uitsluitend voor de

begeleiders van de jongerentrajecten en de jobhunter. Daarop komen de dossiers van de jongeren

aan bod:

waarvoor bijsturing of heroriëntering nodig is

of

waarvoor de jobhunter speciale acties moet ondernemen

6.2.5 Overleg werkgeversacties

Minder structureel, maar daarom niet minder frequent is het overleg Werkgeversacties.

De projectleider Werkgeversacties van stad Antwerpen start het zelf op in de aanloop naar

mogelijke acties in het kader van de activering van de doelgroep. Het profiel van de deelnemers

aan het overleg wijzigt afhankelijk van de doelstelling van het overleg. De projectleider

Werkgeversacties koppelt de resultaten van het overleg terug naar het tactisch/operationeel

overleg.

6.2.6 Ad hoc overleg

Tot deze groep behoren onder ander volgende overlegmomenten:

afstemming van een verbetervoorstel of een nieuwe werking met een individuele partner

ter voorbereiding van het tactisch/organisatorisch overleg

afstemming over de wijzigingen in de reguliere werking van een partnerorganisatie

Page 62: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

62

terugkoppeling/stand van zaken aan de promotor door de coördinator

een-op-een overleg projectleider werkgeversacties en coördinator

6.3 Opvolgsystemen

Een gemeenschappelijk registratiesysteem voor de geïntegreerde dienstverlening is nu nog niet

aan de orde. Daarom registreert elke partner de informatie over de begeleiding van de klant in de

organisatie-eigen systemen Connect (Atlas), Mijn Loopbaan (VDAB) en e-Vita (SD).

De activeringsbegeleiders van SD en van de jongerentrajecten schrijven bijkomend beperkte

begeleidingsinformatie weg in het VDAB-registratiesysteem via ‘Mijn Loopbaan voor Partners’

(MLP) van de door hen begeleide klanten.

Tot slot noteren de activeringsbegeleiders SD de gegevens van alle klanten waarvan het dossier

besproken is op de activeringsscreening, zoals taalniveau, contacttalen, eerdere tewerkstelling …

Dat doen ze in de Excellijst COB_TOTAAL, op de dataserver van de stad Antwerpen.

Wekelijks levert de VDAB een rapport uit MLP aan met de activeringsresultaten van alle klanten,

besproken tijdens de activeringsscreening. Maandelijks geeft SD een overzicht van de opgestarte

tijdelijke tewerkstellingstrajecten. De jongerenbegeleiders noteren de tussentijdse resultaten van

hun begeleidingen in de Excellijst ‘Opvolgingstabel_Jongeren’.

6.4 Rapportering

Er is een maandelijkse rapportering op basis van bovenvermelde opvolgsystemen.

Het rapport geeft een overzicht van:

het aantal (per maand) nieuwe anderstalige Antwerpse nieuwkomers, waarvan het dossier

besproken is tijdens de activeringsscreening

het functieprofiel van die klanten

het resultaat van alle op de activeringsscreening besliste trajecten op datum van

rapportage (momentopname), zoals weergegeven in het MLP-dossier van de klant

We rapporteren over deze karakteristieken van de doelgroep:

contacttaal

niveau Nederlands (bij intake)

scholing (hoog – midden – laag)

sector ervaring

traject bij screening

Page 63: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

63

En over deze resultaten van de activeringstrajecten:

00 uitkeringsgerechtigd volledig werkloos 79 gewone uitschrijving

02 werkzoekende (artikel 36) in beroepsinschakelingstijd

80 deeltijdse werknemer met uitkeringen

03 vrij ingeschreven werkzoekende, niet-werkend

89 werkt regelmatig met interim

05 verplicht ingeschreven in sociaal centrum 90 voltijds werkende vrij ingeschreven werkzoekende

75 werkzoekenden in individuele beroepsopleiding

93 vrij ingeschreven deeltijdse werknemer

76 uitgeschreven wegens ziekte 97

werklozen vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende door studies of beroepsopleiding 78 uitgeschreven wegens werk

De administratie van Sociale Dienstverlening levert het rapport aan en bespreekt het met het

kabinet Sociale Zaken.

Op vraag delen we het met de andere partners en/of bespreken we het op de stuurgroep en het

tactisch-organisatorisch overleg.

6.5 Bredere interne communicatie

Onder bredere interne communicatie verstaan we:

de projectcommunicatie op zich, namelijk communicatie over de projectwerking tussen

projectmedewerkers en SPOC’s van de partnerorganisaties

de communicatie naar de reguliere werking(en) van de partnerorganisaties

Die laatste communicatie gebeurt in twee richtingen: van het project naar de reguliere werkingen

en vice versa. Voor de realisatie van de ‘bredere interne communicatie’ gebruiken we volgende

elementen.

6.5.1 Mail

Via mail brengen we de betrokken dienstverleners van de klant op de hoogte van het gekozen

traject bij de activeringsscreening en/of de trajectopvolging.

6.5.2 Informatieve overlegmomenten

Verschillende overlegmomenten van de reguliere (deel)werkingen van de partnerorganisaties

dienen om de (gewijzigde) werking van het project toe te lichten:

informatievergadering wet- en regelgeving: een overleg voor de sociale centra

(SD/Maatschappelijke Hulp)

informatie- en algemene vergadering: overleg voor medewerkers van SD/Activering

Page 64: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

64

teamvergadering van deelwerkingen, zoals sociale centra, werkbegeleiders van

SD/Activering, trajectbepalers en trajectbegeleiders van Atlas …

NT2-overleg: overleg waar Atlas optreedt als regisseur naar de NT2-aanbieders, zodat

vraag en aanbod op elkaar afgestemd worden

forum werkgelegenheid van stad Antwerpen

Een kick-off moment naar aanleiding van de verlenging van het project gaf de partners van de

reguliere werking een zicht op de huidige werking van het project.

6.5.3 Digitale elementen

Volgende digitale elementen ondersteunen de informatiedeling van de directe projectmedewerkers

onderling en naar de verschillende reguliere (deel)werkingen van de partners.

Gemeenschappelijke opslagplaats voor data

De direct betrokken projectmedewerkers van de verschillende partners hebben toegang tot

een beperkt aantal mappen op de dataserver van stad Antwerpen.

Google drive

COSMO-toepassing

Via deze toepassing kan de trajectbegeleider van Atlas de contactgegevens van de

maatschappelijk werker van het sociaal centrum van de klant raadplegen.

Administratieve registratie Atlas – VDAB

Op basis van de administratieve registratie van de klant in het registratiesysteem van Atlas,

Connect, is er een beperkte informatieuitwisseling tussen Connect, het registratiesysteem

van de VDAB en Mijn Loopbaan.

Mailbox ESF

De activeringsbegeleiders van SD beantwoorden de mailbox van ESF dagelijks.

Naam begeleider SD-traject op digitaal klantendossier in e-Vita Bij het openen van het klantendossier in e-Vita verschijnt direct de naam van de begeleider

van het SD-traject.

Projectlijn ESF in digitaal klantendossier in MLP

ESF-projectlijnen in MLP over het ESF-activeringstraject van de klant.

Kennisbanken Organisatiespecifieke informatie is terug te vinden in de kennisbank van elke partner.

‘Intranetsite vluchtelingen’

Op het VDAB-platform ‘Intranetsite vluchtelingen’ gebeurt informatie-uitwisseling rond het

begeleiden, opleiden en tewerkstellen van vluchtelingen.

6.5.4 Promotiemateriaal

Animatieclip ‘Activering vluchtelingen Antwerpen’

Beelden zeggen veel meer dan woorden, in de animatieclip lichten we het project op een

laagdrempelige manier toe.

Handtekening onder e-mail

Een handtekening verwijzend naar het project brengt het altijd (terug) onder de aandacht.

Page 65: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

65

7. Communicatie

In dit hoofdstuk focussen we ons op de communicatie naar de anderstalige nieuwkomers en de

werkgevers.

7.1 Anderstalige nieuwkomers

Voor de dienstverlening aan anderstaligen heeft Klare taal7 richtlijnen uitgeschreven, die terug te

vinden zijn op de website: www.klaretaalrendeert.be.

We zijn van mening dat het nuttig is om onze werkwijze en ervaringen daaraan toe te voegen.

Onze methodieken en tools om te communiceren met de anderstalige nieuwkomers hangen af van:

de aanwezigheid van een contacttaal

het niveau Nederlands

het opleidingsniveau

het leervermogen

de aard van de geboden dienstverlening

We vermelden per contactmoment de meest gebruikte methodieken en tools.

Aanmelding De voertaal van onze onthaalmedewerker is Nederlands.

Als de klant die taal niet begrijpt of spreekt:

bedient de onthaalmedewerker zich van een gemeenschappelijke contacttaal

laat hij zich bijstaan door de taalhulp die permantie heeft op het Centraal Onthaalbureau

(COB)

De onthaalbediende geeft de klant een afsprakenkaartje mee voor het intakegesprek.

Op dit kaartje staat:

uur en dag van de afspraak

de mee te brengen documenten

dat klanten die het Nederlands onvoldoende beheersen

zich het best laten ondersteunen door een tolk

Intake SD De intaker SD/Maatschappelijke Hulp heeft de brochure ‘SOS taal’ met richtlijnen en tips voor het

communiceren tijdens intake- of begeleidingsgesprekken. Die brochure bevat:

taalafspraken voor de begeleider zelf

voorbeelden van belangrijke documenten om met de klant te overlopen 7 Klare taal is de overkoepelende organisatie van Atlas, In-Gent, het agentschap integratie & inburgering

en het Huis van het Nederlands.

Page 66: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

66

pictogrammen

herkenbare woorden

een woordenboek met termen die veelvuldig gebruikt worden tijdens de hulpverlening

Voor de schriftelijke communicatie zijn er ‘wordmacro’s’, dat zijn standaardbrieven die taalkundig

en juridisch correct zijn.

Intake Atlas Atlas anticipeert op de taalbarrière door de klant in te plannen bij een intaker die bij voorkeur de

moedertaal van de klant spreekt. Dezelfde regeling geldt voor de verdere trajectbegeleiding.

In een beperkt aantal gevallen spreekt de intaker de moedertaal niet maar is er wel een andere

contacttaal die de klant goed beheerst.

Ondanks dat de begeleiders van Atlas de taal spreken van de klant, maken zij tijdens het gesprek

toch ook gebruik van visuele hulpmiddelen, zoals het inburgeringsschema.

Activeringsbegeleiding De activeringsbegeleiders van de drie geïntegreerde trajecten gebruiken tijdens hun begeleiding

grotendeels dezelfde hulpmiddelen: foto’s, afbeeldingen, pictogrammen, schema’s, beroepenfilms

van VDAB, You Tube, open vragen, controlevragen, Google Translate ...

Verloopt de begeleiding zeer moeizaam door een niet-overbrugbare taalbarriëre

en heeft de klant bijkomend geen relevante technische competenties?

Dan kunnen de hulpverleners het traject wijzigen in een lineair traject, zodat de klant zich eerst

kan toeleggen op het verwerven van een minimaal taalniveau voor hij verder geactiveerd wordt.

VDAB hanteert het principe van taalhoffelijkheid: dat betekent dat er ook een dienstverlening

mogelijk is in een andere taal dan het Nederlands.

De activeringsbegeleiders van SD/Activering gebruiken net als de intakers de bundel ‘SOS taal’

tijdens hun begeleiding.

De klant die toegeleid wordt naar een artikel 60-tewerkstelling, krijgt een sollicitatiemap, een

persoonlijke map met alle documenten in verband met zijn sollicitatieproces.

De klant moet die map bij elke afspraak meebrengen.

De begeleiders van de jongerentrajecten werken met een tijdlijn, om aan de hand van het verleden

de toekomstplannen van de jongere te bespreken. Om de sterkes en zwaktes van de jongere

bespreekbaar te maken, gebruiken ze kwaliteitskaarten. Op sleutelmomenten, waarop er belangrijke informatie moet gegeven worden aan de jongere,

kunnen de begeleiders een tolk inschakelen of beroep doen op de talenkennis van collega’s.

Naast die generieke hulpmiddelen gebruiken

alle begeleiders de A5-postkaart met de

vereenvoudigde flow op de voorzijde en

Page 67: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

67

ruimte voor contactgegevens op de achterzijde (zie hoofdstuk 3).

De postkaart is exclusief ontwikkeld om de begeleiding te ondersteunen binnen het project,

omdat we merkten dat klanten vaak niet wisten wat we van hen verwachten, waardoor zij

afspraken misten.

7.2 Werkgevers

De werkgeverscommunicatie is gericht op het informeren en sensibiliseren van werkgevers rond de

tewerkstelling van anderstalige nieuwkomers. Dat gebeurt vanuit het standpunt van de

werkgevers zelf, en daardoor vanuit een economisch perspectief: ‘U hebt misschien vacatures die u

moeilijk ingevuld krijgt, denk bij uw zoektocht naar een geschikte kandidaat ook eens aan die

groep werkzoekenden’.

Centraal staan testimonials van andere werkgevers die getuigen over hun ervaringen met de

opleiding en/of tewerkstelling van een anderstalige nieuwkomer in zijn bedrijf:

wat loopt prima

wat zijn de uitdagingen

wat zou hij als advies meegeven aan andere werkgevers

De (vaak video)getuigenissen komen van bedrijven van verschillende schaalgroottes en uit

verschillende sectoren (van een zelfstandige broodjeszaakuitbater, over een KMO-voedingsbedrijf

tot een groot en internationaal opererend bedrijf als Katoen Natie), die op zich eenvoudig en

herkenbaar zijn voor velen, en ook voor inspiratie kunnen zorgen bij andere werkgevers.

Verder brengt de communicatie regelmatig het aanbod aan tewerkstellingsmaatregelen, de

mogelijkheden van werkplekleren en de dienstverlening van de partners onder de aandacht:

www.ondernemeninantwerpen.be/werkenmetvluchtelingen

www.ondernemeninantwerpen.be/artikel60inuwbedrijf

De informatie en getuigenissen verspreiden we ook via:

de periodieke dedicated nieuwsbrieven rond de tewerkstelling van vluchtelingen

artikels op de algemene ondernemerswebsite van de stad en de algemene

ondernemersnieuwsbrief van de stad (of, afhankelijk van de content, in een andere

specifieke nieuwsbrief aan ondernemers)

persberichten en sociale mediakanalen

We gebruiken naast eigen kanalen ook de communicatiekanalen van derden, zoals de

werkgeversorganisaties en sectorfondsen, om de boodschap bij werkgevers te krijgen.

We ontwikkelden ook promotiemateriaal zoals:

Page 68: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

68

Een ‘leave- behind’, een

postkaart die door de

jobhunter of begeleider

achtergelaten is bij een

werkgever als reminder aan

zijn bezoek.

De postkaart zet het project

in de kijker en vermeldt

meteen ook de gegevens

van een contactpersoon.

Een korte animatieclip om het project op

een informele manier onder de aandacht

van de werkgevers te brengen.

Verschillende clips over de

resultaten van de drie

geïntegreerde trajecten

waarin de klant en de

werkgever beiden hun

verhaal vertellen.

Page 69: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

69

8. Best practices

Tot slot van dit draaiboek geven we een overzicht van de best practices op het vlak van de

operationele werking die volgens ons extra aandacht verdienen. Het zijn belangrijke wijzigingen

die we doorvoerden op het vlak van de vooropgestelde werking in het projectdossier en elementen

waar we de lezer attent op willen maken.

Voor een gedetailleerde evaluatie van het ganse project verwijzen we naar het eindrapport dat

vanaf 1 februari 2019 beschikbaar is.

We situeren deze best practices binnen de drie onderdelen van de procesflow:

1. verkennen van de klant

2. begeleiden van de klant

3. werkplekken voor de klant

8.1 Verkennen van de klant

In het onderdeel ‘Verkennen van de klant’ hebben we de grootste wijzigingen doorgevoerd om de

werking efficiënter en effectiever te maken.

1. Het Centraal Onthaalbureau (COB) als single point of contact

Begin 2016 startte het toenmalige OCMW Antwerpen, nu bedrijfseenheid Sociale Dienstverlening,

het COB Coevelt op om het stijgend aantal erkende vluchtelingen te kunnen bedienen.

Die beslissing namen we om:

bottlenecks te vermijden bij sommige sociale centra

alle vluchtelingen eenzelfde dossierbehandeling te geven

een bundeling van expertise te krijgen waardoor er een kenniscentrum ontstond

Page 70: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

70

Momenteel is het COB de enige toegangspoort voor alle anderstalige nieuwkomers die zich willen

vestigen in Antwerpen en nood hebben aan financiële ondersteuning.

Wanneer de anderstalige nieuwkomer met zijn vraag op een centrale plaats terecht kan, heeft dat

pluspunten voor zowel klant als begeleider.

De klant hoeft zijn verhaal niet altijd opnieuw te vertellen.

De klant krijgt een dienstverleningsaanbod waarbij de verschillende trajecten op elkaar zijn afgestemd.

Er zit tempo in het dienstverleningsaanbod, er gaat minder tijd verloren.

De begeleiders van de verschillende organisaties zijn een team.

De grenzen tussen de verschillende organisaties vervagen letterlijk en figuurlijk.

2. Trajectbepaling op de activeringsscreening in samenspraak met alle partners

Bij aanvang van het project kreeg de klant net als nu een eerste contactmoment:

bij SD/Maatschappelijke Hulp, waar zijn dossier werd opgestart en hij afspraken meekreeg

voor zijn intake bij Atlas

voor een duale screening

Tijdens de duale screening werd zijn afstand tot de arbeidsmarkt ingeschat door een VDAB-

begeleider samen met een begeleider van SD/Activering.

Voor die duale screening planden we op verschillende dagdelen per week telkens twee duo’s in.

Per afspraak werd er een uur voorzien om samen met de klant een activeringsdossier op te maken

en te bespreken, om tot slot het activeringstraject te bepalen. Het aantal screenings per week was

afhankelijk van de instroom met een maximale capaciteit van 36 per week.

Deze werkvorm vroeg om de nodige aanpassing omdat er heel wat belemmerende factoren waren:

De werking was niet klantvriendelijk. De klant had op relatief korte tijd te veel afspraken: intake bij SD/Maatschappelijke Hulp, intake Atlas en een duale screening.

Op verschillende momenten was de instroom zo groot dat de wachtlijst voor de duale

screening aangroeide. Klanten moesten soms tot enkele weken wachten, waardoor er kostbare

tijd verloren ging.

De intake van Atlas stond apart, was geen onderdeel van het geheel, waardoor er geen informatiedoorstroom en afstemming was.

De begeleider van VDAB en van SD/Activering zonder overleg bepaalden het activeringstraject

van de klant.

De werking was tijdrovend:

o Er waren maar 2 activeringsbegeleiders SD.

Wij zetten ze in bij elke duo-intake, waardoor er voor hen te weinig tijd overbleef voor

de begeleiding van de klanten met een SD-traject.

o We zorgden elke keer voor afspraken van een uur, maar de afspraken met klanten die doorverwezen waren naar een lineair traject, namen minder tijd in beslag, waardoor er

te veel ‘lege momenten’ ontstonden.

Page 71: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

71

We kunnen alleen een volledig beeld van de klant krijgen als alle betrokken partners, die de klant

hulp bieden, vanuit hun eigen opdracht samenwerken.

Daarom beslisten we om de duale screenings af te schaffen en een wekelijks overleg in te voeren:

de activeringsscreening. Op dat overleg bekijkt elke partner het dossier vanuit zijn dienstverlening.

Er is ruimte om op maat van de individuele klant af te stemmen, zoals bijvoorbeeld of de klant met

Open School-profiel kan instappen in de intensieve klassen VDAB-Open School.

Na de activeringsscreening weet elke partner per traject wat de stand van zaken is voor volgende

punten:

een geïntegreerd of lineair traject

maatschappelijke oriëntatie

NT2

randvoorwaarden

afstand tot de arbeidsmarkt

3. Atlas voert het gesprek ter voorbereiding van de activeringsscreening

Bij de afschaffing van de duale screening beslisten we dat voortaan de trajectbegeleider van Atlas

zou peilen naar de afstand tot de arbeidsmarkt van de klant. Tijdens de intakegesprekken van

SD/Maatschappelijke Hulp en Atlas kwamen het studie- en werkverleden, competenties,

jobdoelwit … ook al in meer of mindere mate aan bod. Een trajectbegeleider van Atlas doet dat in

de moedertaal van de klant, wat een diepgaandere en correctere peiling mogelijk maakt.

Daardoor voeren nu de trajectbepalers van Atlas het gesprek ter voorbereiding van de

activeringsscreening. Bij een ‘uitgebreide intake’ en een ‘uitbreiding’ (zie 3.2.2 Intake Atlas)

bevragen zij, in de moedertaal van de klant, uitgebreider en diepgaander zaken zoals het

studieverleden, werkervaring, digitale vaardigheden, randvoorwaarden en het jobdoelwit.

Zij werden daarvoor gecoachd door de activeringsbegeleiders van de VDAB.

4. Gefaseerde trajectbepaling voor het inburgeringstraject

In de beginfase van het project bepaalden we het inburgeringstraject en het activeringstraject

‘naast’ elkaar, waardoor de trajecten elkaar vaak doorkruisten.

Om een traject op maat voor de individuele klant op te stellen, is afstemming nodig. Alleen dan

kunnen we spreken van een geïntegreerd traject. Daarom beslisten we om een gefaseerde

trajectbepaling voor het inburgeringstraject door te voeren. Daardoor vermijden we dat een klant

in het kader van de verplichte8 inburgering al een voltijds dagprogramma krijgt met enkel MO en

NT2.

Tijdens de intake van Atlas houden we altijd een dagdeel (voor- of namiddag) proactief vrij.

Dat garandeert dat:

elke partner maximale ruimte heeft om te werken aan zijn opdracht

de klant tegelijk ook onderdelen vervult van het decretaal vastgelegde inburgeringstraject

8 Verplicht via het inburgeringsdecreet of via opname in het geïndividualiseerd project voor

maatschappelijke integratie (GPMI).

Page 72: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

72

Wel zorgen we dat het inburgeringsprogramma zo kort en intensief mogelijk is. Daarover maakten

we enkele bijkomende afspraken. Zo kan een klant wel bijvoorbeeld MO overdag volgen en NT2 in

de avond, als dat aangewezen lijkt én haalbaar is. Ook voor klanten die alleen MO kunnen volgen

in een uitzonderlijk aanbod maakten we afspraken.

8.2 Begeleiden van de klant

Voor het ‘Begeleiden van de klant’ willen we vanuit onze opgedane ervaringen in de afgelopen

twee projectjaren onderstaande elementen meegeven als best practices.

1. Activeringsbegeleider is regisseur van activeringstraject

Meerdere begeleiders verzorgen de integrale dienstverlening. Daarom is het nodig om afspraken te

maken over de taken en verantwoordelijkheden van elke begeleider.

De activeringsbegeleider:

is de regisseur van het activeringstraject

bekijkt samen met de klant welke stappen nodig zijn om op (korte) termijn tot een

duurzame tewerkstelling te komen

zorgt ervoor dat die stappen passen in het geheel van de dienstverlening aan de klant

2. Trajectwijziging in samenspraak met de partners

De situatie van de klant wijzigt voortdurend tijdens het dienstverleningsproces, waardoor het

activeringstraject mogelijk moet aangepast worden.

Stelt de activeringsbegeleider vast dat het gekozen traject niet (meer) op maat is van de klant?

Dan agendeert hij het dossier op het eerstvolgende trajectopvolgingsoverleg, dat wekelijks

plaatsvindt na de activeringsscreening. Hij motiveert zijn aanvraag en stelt een ander traject voor.

De partners beslissen op basis van het advies van de begeleider en de eigen begeleidingsinformatie

en -expertise.

3. Werken met een jobdoelwit op korte en lange termijn

De begeleidingstrajecten hebben zelfredzaamheid in de Belgische samenleving als doel, waarna de

klanten maximaal tot tewerkstelling komen en (als dat mogelijk is) geen uitkering nodig hebben.

We merkten snel dat dit meestal in verschillende stappen moet gebeuren.

De activeringsbegeleider:

bekijkt samen met de klant wat zijn mogelijkheden en beperkingen zijn

staat stil bij wat de klant wil, wat kan en wat realistisch is op korte en lange termijn

Dat vraagt soms een confronterende aanpak. De begeleider blijft altijd toekomstgericht werken en

maakt samen met de klant een actieplan op dat verder reikt dan de tewerkstelling op korte

termijn.

Page 73: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

73

4. Permanente aanwezigheid van taalhulpen

Nederlands is de voertaal voor het geïntegreerd dienstverleningsaanbod in Antwerpen.

Voor onze doelgroep is het echter niet mogelijk om je als begeleider te beperken tot die voertaal.

Daarom gebruiken de begeleiders bijkomend ‘klare taal’, andere talen, gebarentaal, pictogrammen

… Merkt de begeleider dat de klant de boodschap niet begrepen heeft ondanks die hulpmiddelen?

Dan doet hij beroep op een van de taalhulpen die permanent aanwezig zijn op het Centraal

Onthaalbureau. Vaak heeft de taalhulp dezelfde afkomst als de klant, waardoor er meteen een

vertrouwensband ontstaat.

Een permanente aanwezigheid van taalhulp op de plaats waar de dienstverlening gebeurt, biedt

daardoor een grote meerwaarde.

5. Communicatie met jongeren via sociale media

We stellen vast dat jongeren:

regelmatig van telefoonnummer veranderen, waar hun profielen op sociale media

doorgaans ongewijzigd blijven

snel reageren op een bericht informatie verstuurd via sociale media

Onze jongeren-activeringsbegeleiders adviseren om die kanalen te gebruiken.

Zij hebben ondervonden dat het voor de jongere een laagdrempelige, informele en eenvoudige

manier is om te communiceren met zijn begeleider.

6. Jobgerichte trajecten als opstap naar een duurzame tewerkstelling

Meermaals bleek er na een technische screening een kloof te zijn tussen de vaardigheden van de

klant en de gevraagde competenties. Daarnaast waren er voor sommige beroepen weinig gekwalificeerde en/of gemotiveerde kandidaten (knelpuntvacatures).

Daarom zijn er projecten/opleidingen opgezet die:

het activeringstraject van de anderstalige nieuwkomer bevorderden

tegemoet kwamen aan de kraptes op de arbeidsmarkt

Die geïntegreerde trajecten hebben allemaal eenzelfde opbouw die bewezen heeft te werken: een

vaktechnische opleiding, extra taalondersteuning (technisch Nederlands voor het beroep),

jobcoaching, aandacht voor aspecten als veiligheid, mobiliteit, culturele sensitiviteit ...

Aansluitend op de opleiding is er een vorm van werkplekleren of een tewerkstelling.

Werknemers en hun werkgevers ondersteunen we later verder via coaching en/of een peter-

meterschapsformule.

7. Taalondersteuning en –coaching vergroot de tewerkstellingskansen

De doorgaans beperkte talenkennis van onze doelgroep vraagt extra aandacht. We stellen vast dat

de kansen op een duurzame tewerkstelling groter zijn wanneer we gerichte taalondersteuning

voorzien tijdens de opleidingen, bij jobgerichte trajecten, tijdens werkplekleren …

Page 74: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

74

Taalondersteuning en -coaching vanuit de verschillende partners op verschillende manieren tijdens

het traject is een must voor deze doelgroep.

8. Rondleidingen bij bedrijven

De jongeren-activeringsbegeleiders stellen vast dat jongeren vaak een onrealistisch beeld hebben

van de arbeidsmarkt.

Het organiseren van bedrijfsbezoeken biedt een meerwaarde voor zowel klant als begeleider.

Voor de klant is het een kans om zijn kennis over een bepaald bedrijf of sector te verruimen.

Voor de begeleider is het de ideale situatie om de klant te observeren en te bepalen of hij klaar is

om aan de slag te gaan.

9. DO’s bij workshops

Tot slot van de best practices bij het onderdeel ‘Begeleiden van de klant’ geven we nog een aantal

belangrijke elementen voor de ontwikkeling/organisatie van algemene of specifieke workshops

voor deze doelgroep:

beperkt aantal cursisten, alleen dan is het mogelijk om voldoende aandacht te geven aan de individuele cursist

herhaling, zo blijft de informatie beter hangen bij de cursist

voldoende tijd voorzien voor de leerstof en het examen

ondersteuning door job- en taalcoaches voorzien

onderdeel culturele diversiteit voorzien om stil te staan bij gewoontes, principes, rechten

en plichten op de Belgische arbeidsmarkt

8.3 Werkplekken voor de klant

Ook voor het onderdeel ‘Werkplekken voor de klant’ willen we een aantal dingen meegeven die we

leerden bij het omgaan met de doelgroep.

1. Samenwerken met de reguliere werking van SD/Activering voor artikel 60 vacatures

Een jobhunter zocht naar specifieke artikel 60 privé-tewerkstellingsplaatsen.

Daar is de kans groot dat de klant na een geslaagde sociale tewerkstelling effectief aan de slag kan

blijven. Op dat ogenblik had de Werkgeverscel van SD/Activering een zeer uitgebreid aanbod

artikel 60 sociale tewerkstellingsplaatsen in hun vacaturedatabank maar slechts enkele privé-

plaatsen.

Langzaam veranderde dat. Ook de reguliere werking geraakte overtuigd dat een groeitraject,

waarbij de klant tijdens zijn sociale tewerkstelling muteert naar andere functies, betere kansen

biedt. Ook de reguliere werking ging meer op zoek naar privé-vacatures.

Toen de jobhunter artikel 60 het project verliet, beslisten we om de jobhunter niet te vervangen.

We beslisten om bij de toeleidingen naar artikel 60 voortaan (alleen) een beroep te doen op de

reguliere werking van de partner SD.

Page 75: Activering vluchtelingen Antwerpen · nog de stedelijke merkarchitectuur te gebruiken. Concreet betekent dat de naam en het logo van OCMW Antwerpen verdwijnen uit de communicatie.

Activering vluchtelingen Antwerpen

75

SD/Activering doet bovendien extra inspanningen voor onze doelgroep. Zo zijn er vacatures die

eerst exclusief zijn voorbehouden voor onze profielen. Ook creëerden we naast het regulier aanbod

een aanbod met lage instapvoorwaarden. Dat betekent dat klanten met niveau 1.1 Nederlands in

aanmerking komen voor die vacatures.

2. Via werkplekleren werkgevers overtuigen

Verschillende vormen van werkplekleren zijn het ideale instrument om bedrijven het laatste duwtje

in de rug te geven om te beslissen voor een samenwerking. Zo kunnen bij een beroepsverkennende

stage (BVS) werkgever en werknemer ervaren of er een match is. Voor jongeren onder de 25 jaar,

langer dan een jaar ingeschreven als werkzoekende, kan een kosteloze individuele

beroepsopleiding (K-IBO) voor kwetsbare groepen voorgesteld worden.

3. De kracht van interimkantoren

Onderschat de kracht van interimkantoren niet. Uit ervaring merken we dat gemotiveerde

kandidaten met veel competenties op korte termijn kunnen doorgroeien naar vaste contracten

binnen een bedrijf.

4. Werkgevers actief betrekken

Samen met de sectoren:

initiëren we toeleidings- en opleidingstrajecten voor de doelgroep

bieden we een antwoord op de vraag van werkgevers in die sectoren naar gemotiveerde en

bekwame werknemers om hun openstaande vacatures in te vullen

Om het draagvlak voor die acties te vergroten, benaderen we en respecteren we de

werkgevers(organisaties) als noodzakelijke mede-organisator en mede-actor van initiatieven.