Actief over de grens 2011

Actief over de grensFietsen en Wandelen in het Duitse grensgebied

3

Geweldig uitzicht!

Tourismusverband Osnabrücker Land e. V.Postfach 41 49, 49031 OsnabrückTel. 0049 (0) 541 95111-95 Fax 0049 (0) 541 [email protected]

De TeutoRegion in het Osnabrücker Land dankt haar charme aan de toppen van het Teutoburger Wald en het Wiehengebirge. Een streek met lieflijke hellingen en wonderschone dalen, geknipt voor outdoor activiteiten of een ontspannen vakantie te midden van ongerepte natuur. Met idyllische stadjes als decor voor een Wellnessreis of verwenvakantie. We verheugen ons op uw komst!

Ontdek en beleef de leukste plekken in de TeutoRegion! Gidsje en informatie:

Nieuw!

Toeristische informatie over de samen-werkende gemeenten Artland

Lange Straße 4449610 QuakenbrückTel. 0049 (0) 54 31 - 90 75 90

RubberboottochtenSamenwerkende gemeenten Bersenbrück

Cultuurschat ArtlandSamenwerkende gemeenten Artland

Toeristische informatie over de samen-werkende gemeenten Bersenbrück

Rathaus | Quakenbrücker Straße 1a49593 BersenbrückTel. 0049 (0) 54 39 - 96 24 70

Historische stadswandelingenSamenwerkende gemeenten Fürstenau

BoßelspaßSamenwerkende gemeenten Neuenkirchen

Toeristisch Informatiebureau (TIB) voor de samenwerkende gemeenten Fürstenau

im Alten Rathaus | Große Straße 2749584 FürstenauTel. 0049 (0) 59 01 - 96 10 25

Toeristische informatie over de samen-werkende gemeenten Neuenkirchen

Alte Poststraße 5 - 749586 NeuenkirchenTel. 0049 (0) 54 65 - 20 10

www.artland-tourismus.de

DE ‘VARUSREGIO’ IN HET OSNABRÜCKER LAND, HARTJE NATUUR-PARK TERRAVITA

Bad EssEn • BElm • BohmtE • BramschE ostErcappEln • WallEnhorst

• WandelroutesDiVaWalk,Wittekindsweg,Arminiusweg,Mühlenweg

• FietsroutesGartenTraumTour,DiVaTourengeweldige,kortethematochten

• 27verwenadresjesindekoffie-met-taartlijst‘Kaffeezeit’

www.varusregion.de

Teutoburger Wald

Alfsee

Hasbergen

Glandorf

Hiltera. T.W.

Hagen a. T.W.

Bad LaerDissen a. T.W.

Georgsmarienhütte

Osnabrück

Melle

Bissendorf

Quakenbrück

Fürstenau

Neuenkirchen

Bersenbrück

Mittellandkanal

Kronensee

Hase

Hase

Has

e Hunte

Bad Rothenfelde

Bad Iburg

Wiehengebirge

Bramsche

Bohmte

Belm

Wallenhorst

Bad Essen

Ostercappeln

Kalkriese VarusRegion

Artland

Teuto-Region

Bad Essen Belm Bohmte Bramsche Ostercappeln Wallenhorst

Veranstaltungen VarusRegion 2010

VarusRegion 2010

LAN

DES

GA

RTEN

SCH

AU 2

010

IN B

AD

ESS

EN

OSNABRUCKER

TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTeTeTeeeeeeeeTeTTeTTeTeTeT uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuttttttttttttttttttttoooobbbbbbbbbbbbbbbbbbburrrgggggggggggggggrgrgggggggggggggggggggeeer WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWaWaWaWaWWaWaWaWllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd

Alfsee

Hasbergen

Glandorf

Hiltera. T.W.

Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.

Bad LaerDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissen a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W.

Georgsmarienhütte

Osnabrück

Melle

Bissendorf

Quakenbrück

Fürstenau

Neuenkirchen

Bersenbrück

Mittellandkanal

Kronensee

Hase

Hase

Hase

Hunte

Bad RothenfeldeBad Rothenfelde

Bad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad Iburg

WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeehhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhheeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeennnnnnngggggggggggngngggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeebbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

Bramsche

Bohmte

Belm

Wallenhorst

Bad Essen

Ostercappeln

Kalkriese

VarusRegion

Artland

Teuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-Region

Die VarusRegion im Osnabrücker Land

www.varusregion.deDas Highlight 2010 in der VarusRegion:

Die niedersächsische Landesgartenschau 23.04. - 17.10.!www.badessen.info

www.belm.dewww.bramsche.de

www.bohmte.de www.ostercappeln.de www.wallenhorst.de

Geschichtsträchtig und ursprünglich, spannend

und beruhigend, bergig und eben, aktiv und ent-

spannend, mitten im Naturpark Terra Vita – das ist

die VarusRegion im Osnabrücker Land, zu der sich

sechs Städte und Gemeinden zusammengetan

haben. Namensgebend für unsere Region ist der

Ort der Varusschlacht, Kalkriese, mit Museum und

Park. Erleben Sie die zahlreichen Veranstaltungen,

2000 Friedenszeichen, das verbindende Kunstpro-

jekt COLOSSAL, unsere Urlaubsangebote ...... und dieLandesgartenschau 2010!

Wandern auf dem DiVaWalk und dem Arminiusweg Radeln auf der GartenTraumTour und

der DiVaTour Genießen mit der KAFFEEZEIT! und der

„Kartoffelplate“

Ihr Team der VarusRegion.Informationen erhalten Sie von uns allen, einfach

anrufen oder mailen! Info auch unter www.varusregion.de undwww.landesgartenschau-badessen.de

Bad EssenBelmBohmteBramscheOstercappelnWallenhorst

03.09. 19.30 Uhr: A capella Festival – auf der Waldbühne

05.09. Erntemarkt – Marktstände bieten landwirtschaftliche Produkte

und traditionelles Handwerk

05.09. Bergfest am Piesberg mit Piesberglauf

05.09. Verkaufsoffener Sonntag

11.09. 20.30 Uhr: Hey Mann! Band – auf der Waldbühne

11.09. „Indian Summer Night“ bei Högers

11.09. - 13.09. Ostercappelner Kirmes – Ortszentrum

12.09. Oldtimer-Rallye in Belm-Vehrte

16.09. 20.00 Uhr: Herman van Veen – auf dem Kirchplatz

18.09. 20.30 Uhr: marshall & alexander – auf der Waldbühne

18.09. Klingendes Schwagstorf Musikfest – Mehrzweckhalle Schwagstorf

18.09.+ 19.09. Lions Open International – Golfclub Varus Venne

24.09. - 26.09. „Mega Gaudi Event“ – Bad Essener Oktoberfest

24.09. - 27.09. Herbstkirmes 25.09. - 27.09. Bohmter Markt – Große regionale Gewerbeschau mit buntem Markttreiben

26.09. Niedersächsische Musiktage: „Fest der Stimmen“ – Kirche St. Nikolai

02.10. KulturKanapees – 8 x Kultur an 8 Plätzen

03.10. Himmel und Erde – den Herbst genießen

03.10. Erntedankmarkt in Hollage

03.10. Venner Dorfmarkt, Backtag und Erntedankfest – Venne

08.10.-10.10. Norddeutscher Ponymarkt – Traditioneller Viehmarkt, Gewerbeschau

und zünftiges Markttreiben

08.10.-10.10. Belmer Herbstkirmes auf der Lindenstraße, 10.10. ist verkaufsoffen

10.10. Bramscher Rot – Die City lädt ein! (verkaufsoffener Sonntag)

05.11. + 06.11. LiteraKur 06.11. Moonlight-Shopping

12.11. - 14.11. Martinsmarkt in Lechtingen

14.11. Florian Schröder

20.11.-10.04. Himmelsscheibe von Nebra – Wanderausstellung „Ein Himmel auf Erden“

Varusschlacht im Osnabrücker Land, Museum und Park Kalkriese

26.11. + 27. 11. Apres Ski Party bei Högers

26.11.- 28. 11. Weihnachtsmarkt – auf dem Kirchplatz

27.11.+ 28.11. Weihnachtsmarkt – in Wallenhorst

27.11. + 28.11. Belmer Weihnachtsmarkt am Tie

27.11. Nikolausmarkt – Schwagstorf

04.12. + 05.12. Weihnachtsmarkt in der Innenstadt

08.12.-10.12. Nikolausmarkt Bohmte 05.12. Weihnachtsmarkt – Venne

05.12. Adventskonzert Belmer Musikcorps +

Weihnachtsmarkt im Haus St. Marien

12.12. Weihnachtsmarkt – Ostercappeln

12.12. Weihnachtsmarkt Hunteburg und auf Gut Arenshorst

18.12. Adventssingen an der Erzgebirgspyramide am Belmer Tie

26.12. Weihnachtskonzert des Kunst- und Museumskreises im Schafstall

GRU

PPEN

ERLE

BNIS

SE

Die VarusRegion im Osnabrücker Land

www.varusregion.deAuch derBlütenbert empfi ehlt: Freizeit & Urlaub in der VarusRegion

Geschichtsträchtig und ursprünglich, spannend und beruhigend, bergig und eben,

aktiv und entspannend, mitten im Naturpark Terra Vita – das ist die VarusRegion

im Osnabrücker Land, zu der sich sechs Städte und Gemeinden zusammengetan

haben. Namensgebend für unsere Region ist der Ort der Varusschlacht, Kalkriese,

mit Museum und Park. Erleben Sie die zahlreichen Veranstaltungen, 2000 Frie-

denszeichen, das verbindende Kunstprojekt COLOSSAL, unsere Urlaubsangebote ...

... und die Landesgartenschau 2010! Wandern auf dem DiVaWalk und dem Arminiusweg

Radeln auf der GartenTraumTour und der DiVaTour

Genießen mit der KAFFEEZEIT! und der „Kartoffelplate“Ihr Team der VarusRegion.Informationen erhalten Sie von uns allen, einfach anrufen oder mailen!

Info auch unter www.varusregion.de undwww.landesgartenschau-badessen.de

TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTeTeTeeeTeTTeTTeTeeeeeeeTeT uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuttttttttttttttttttttoooobbbbbbbbbbbbbbbbbbburrrgggggggggggggggrgrrgrgggggggggggggggggggeeer WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWaWaWaWaWWaWaWaWlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd

Alfsee

Hasbergen

Glandorf

Hiltera. T.W.

Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.Hagen a. T.W.

Bad LaerDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissenDissen a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W. a. T.W.

Georgsmarienhütte

Osnabrück

Melle

Bissendorf

Quakenbrück

Fürstenau

Neuenkirchen

Bersenbrück

Mittellandkanal

Kronensee

Hase

Hase

Hase

Hunte

Bad RothenfeldeBad Rothenfelde

Bad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad IburgBad Iburg

WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWWiWeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeehhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhheeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeennnnnnngggggggggggngnggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeebbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrrgrgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee

Bramsche

Bohmte

Belm

Wallenhorst

Bad Essen

Ostercappeln

Kalkriese

VarusRegion

Artland

Teuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-RegionTeuto-Region

Bad Essen

Wallenhorst ... Mittelpunkt einer Wanderregion

... das Bad im Blütenmeer

Anglererlebnis auf dem Forellenhof im Nettetal

- 2 Teiche mitten im Naherholungsgebiet Nettetal

- dienstags bis samstags 7.00 – 18.00 Uhr

- Tageskarte € 13,- , ab 12.00 Uhr € 8,- - eine Anmeldung ist nicht erforderlich - Auskünfte: 0541 62522

Mit dem Schiff durch das Osnabrücker Land

- Fahrgastschiff „Lyra“ auf dem Osnabrücker Stichkanal

- Anleger in Wallenhorst unterhalb der Hollager Schleuse

- Linienfahrplan: sonn- und feiertags um 11.00,14.00 und 16.00 Uhr

- Fahrpreis pro Person € 6,- , Kinder unter 12 Jahren € 4,-

- Individuelle Charterfahrten nach Absprache

- Auskünfte: Kapitän Wolfgang Bonfert, Tel. 0174 4642401 Mühlenführung Windmühle Lechtingen

- Funktionsfähige alte Technik bei einem Aufstieg bis in Mühlenkappe

- Mühlenladen mit Mühlenprodukten - Sitzgelegenheiten und Grillplatz - Führungen für max. 30 Personen - Dauer: ca. 60 bis 90 Minuten - Preis: € 1,- pro Person, mindestens € 20,-

- Auskünfte: 05407 4263, Franz Josef Albers Besichtigung der Alten St. Alexanderkirche Wallenhorst

- eine der ältesten Kirchen des Bistums Osnabrück

- bescheidene, aber sehr reizvolle Innenausstattung

- Dauer der Führung: 60 Minuten - Preis: Spende für den Erhalt der Alten Kirche erbeten

- Auskünfte: 05407 1319, Karl Burmeister Käsewerkstatt: „Stellen Sie Ihren eigenen Käse her“

- Nachhaltige Ernährungsbildung mit allen Sinnen erleben

- Gruppen von 10 bis 15 Personen - Preis € 20,- pro Person - Dauer ca. 2,5 Std. - Jeweils mittwochs und donnerstags

- Termine und Zeiten nach individueller Vereinbarung

- Auskünfte: Fachhochschule Osnabrück, WABE-Zentrum –

Klaus-Bahlsen-Haus: 0541 6855718 E-Mail: [email protected]

Tourist Info Bad EssenTel.: 05472-94920 · www.badessen.info Lindenstraße · 49152 Bad Essen

Gemeinde WallenhorstTel.: 05407-88 8-0 · www.wallenhorst.deRathausallee 1 · 49134 Wallenhorst

Bad EssenBelmBohmteBramscheOstercappelnWallenhorst

VarusRegion Führungen durch den historischen Ortskern (ca. 1 ½ Stunden)

- Kirchplatz, Kirche, Alte Apotheke, Schafstall, Wassermühle

- Kombinierbar mit Mahlvorführung - Ca. 25 Personen pro Führung - Preis: € 40,00 Kornschroten in der Bad Essener Mühle (April bis Oktober)

- Ca. 45 Minuten - Mühlendiplom möglich (€ 1,50/Kinder, € 3,00/Erw.)

- ca. 25 Personen pro Führung, kombinierbar mit Ortsführung

- Preis: € 40,00 Mühlenbodencafé für Gruppen - genießen Sie im rustikalen, gemütlichen „Mühlenbodencafé“ Kuchen

oder Schmalz- und Leberwurststullen - ein Gedeck mit 2 Tassen Kaffee: € 5,00 - maximal 30 Personen Schmiedevorführung in der Harpenfelder Dorfschmiede

- Ca. 1 ½ Stunden - Maximal 30 Personen pro Führung - Preis: bis 10 Personen € 40,00, je weitere Person € 1,50

für Schulklassen € 30,00 - Schmiedediplom (nur für Erwachsene) möglich, mit selber schmieden € 2,50

� - Hufeisen mit Initialen oder Kette mit Hufnägeln, die den Vornamen

bilden (gegen Gebühr) - Schmiede liegt am 7 km langen Schlösserrundweg

Geführte Wanderung an und rund um die Saurierfährten

mit Manfred Schulpius, Naturpark-Ranger

- Ca. 1 ½ Stunden - Preis je Termin: € 40,00Anmeldung: Tourist-Info, Tel.: 05472 94920 Landesgartenschau-Führung bis 17.Oktober

Schlosspark Ippenburg oder Sole-Park mit Hallenblumenschau

ca 1,5Stunden, maximal 20 Personen je Führung € 40 Anmeldung Tel.: 05472 8158970

www.landesgartenschau-badessen.de Kleines Privatmuseum auf Schloss Hünnefeld

- Mittwoch - Freitag auf tel. Anfrage, Sa+So von 11Uhr bis 17Uhr geöffnet

- Anmeldung: Tel.: 05472/1218 und 4428, www.schloss-huennefeld.de

KaffeeZeitin derVarusregion2011

21x Ka� ee-VergnügenBad Essen • Belm • BohmteBramsche • Ostercappeln

21x Ka� ee-Vergnügen Wandernin der VarusRegion

DiV

a W

alk

VarusRegion

> Gemeinde Wallenhorst Rathausallee 1, 49134 Wallenhorst

Telefon 05407-888-0 Fax 05407-888-999 [email protected] www.wallenhorst.de

> Gemeinde Bohmte Bremer Straße 4, 49163 Bohmte Telefon 05471-808-0 Fax 05471-808-99 [email protected] www.bohmte.de

> Tourist-Information Bad Essen Lindenstraße 39, 49152 Bad Essen Telefon 05472-9492-0 Fax 05472-9492-85

[email protected] www.badessen.info

> Gemeinde Ostercappeln Gildebrede 1 , 49179 Ostercappeln

Telefon 05473-9202-0 Fax 05473-9202-88 [email protected] www.ostercappeln.de

> Gemeinde Belm Marktring 13, 49191 Belm Telefon 05406-505-0 Fax 05406-505-39 [email protected] www.belm.de

> Stadtmarketing Bramsche GmbH

Maschstr. 9, 49565 Bramsche Telefon 05461-9355-0 Fax 05461-9355-11

[email protected] www.bramsche.de

Wandervolle VarusRegionim

Gefördert durch die

Der neue Premium-Wanderweg im Osnabrücker Land

Unsere Erde vor 150 Millionen Jahren:

Saurier haben die Ozeane verlassen und bevölkern das

Land. Mindestens neun elefantenfüßige

Pflanzenfresser und zwei dreizehige Raub-

saurier ziehen am Ufer entlang über eine

schlammige Ebene. Die tonnenschweren

Saurier hinterlassen Spuren. Die Saurier-

abdrücke werden 1921 im Bad Essener Orts-

teil Barkhausen an einer hochkant stehenden

Felswand entdeckt. Die steile Wand ist zudem Aus-

druck der enormen tektonische Kräfte,

die im Laufe der Erdgeschichte das Wiehengebirge in Falten legte und die Gesteins-

schichten

aufrichtete.Zeitsprung:Vor 2000 Jahren sind weite Gebiete Germaniens von römischen Truppen besetzt. 9 n. Chr. hört der römische Statthalter Publius Quinctilius Varus Nachrichten

von Aufständen der Cherusker im Gebiet

des nördlichen Teutoburger Waldes. Mit drei

Legionen und 10.000 Soldaten will er die Revolte

niederschlagen.

Die unter dem Cherusker-

fürsten Arminius kämpfenden Germanen lockten die

Legio- nen in ein unwegsames Gebiet, das

in den Schriftquellen „saltus teutoburgiensis“

(Teutoburger Wald) genannt wird. Die Römer wer-

den in tagelangen Kämpfen vernichtend

geschlagen. Varus stürzt sich angesichts der aus-

weglosen Situation in sein Schwert. Die Niederlage der

Römer geht als Varusschlacht in die Geschichte ein.

Von Dinosauriern

und der Varusschlacht

Vitalbäder in het Osnabrücker Land

Een Koninkrijk voor je gezondheid!

Bad EssEn Kuuroord met fraaie tuinenTourist-InfoTelefoon: 0049 (0) 0 54 72/94 92-0 E-mail: [email protected] www.badessen.info

Bad IBurgHistorische highlights, puur natuur Tourist-InfoTelefoon: 0049 (0) 54 03/79 67 80 E-mail: [email protected] www.badiburg.de

Bad LaEr Heilzame oase met traditieTourist-InfoTelefoon: 0049 (0) 54 24/29 11 - 88 E-mail: [email protected] www.badlaer.de

Bad rothEnfELdE Zeezout, mineralen, genieten & balansTourist-Info Telefoon: 0049 (0) 54 24/22 18 - 0 E-mail: [email protected] www.bad-rothenfelde.de

www.vitalbaeder.de

Hier beginnen de glooiende heuvels en uitge-

strekte bossen, met op eerbiedige afstand van

elkaar wat dorpjes, kastelen en oude vakwerk-

boerderijen. Een idyllisch decor om van te

smullen, voor elke wandelaar of fietser.

Onze oosterburen zijn trots op hun land. Zeker

in het absolute ‘superkwartet’ voor een actieve,

ontspannen vakantie: Grafschaft Bentheim,

Zuidelijk Emsland, Münsterland en Osnabrücker

Land. Een regio bezaaid met originele routes.

Soms met een thema: cultuur, geschiedenis,

traditie of kuren & gezondheid. Vaak alleen maar

uitgestippeld omdat het er zo geweldig mooi is.

Ontdek het zelf. U bent van harte welkom.

Wat is hij mooi, de groene zoom van Oost-Nederland. Een klein voorproefje van alle rust en ruimte die u direct over de

grens vindt, bij onze buren in Duitsland. Helemaal niet zo ver en toch zo heerlijk ‘anders’.

De buren hebben een geheim – om heel trots op te zijn

Tourismusverband Osnabrücker Land

Krahnstraße 52-53, D-49074 Osnabrück

Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 19 5

[email protected]

www.osnabruecker-land.de

Grafschaft Bentheim Tourismus e.V.

Jahnstraße 14, D-48529 Nordhorn

Tel. 0049 (0) 5921 - 96 11 96

[email protected]

www.grafschaft-bentheim-tourismus.de

VVV Emsbüren Touristik GmbH

Papenstraße 15, D-48488 Emsbüren

Tel. 0049 (0) 5903 - 93 57 58

vvv@emsbüren.de

www.suedlichesemsland.de

Münsterland e.V.

Airportallee 1, D-48268 Greven

Tel. 0049 (0) 2571 - 94 93 92

[email protected]

www.muensterland-tourismus.de

OsnABrücker LAnD

GrAFschAFT BenTheiM

MünsTerLAnD

Hengelo

Nederland

Groenlo

EnschedeGronau

Bad Bentheim Schüttorf

Neuenhaus

Steinfurt

Ahaus

Uelsen

Nordhorn

Rheine

Münster Warendorf

Oelde

Bielefeld

Bad Iburg

Osnabrück

Dülmen

Bramsche

Bad Essen

Fürstenau

Quakenbrück

Ladbergen

Ibbenbüren

Beckum

Vechta

LingenWietmarschen

Haltern am See

Recklinghausen

Dortmund

Coesfeld

BorkenBocholt

WinterswijkArnehm

Nijmegen

Emlichheim

Coevorden Meppen

A12

A35

A31

A31

A1

A1

A2

A3

A43

A33

A30A1

Tecklenburg

Greven

3

FietsenOverzichtskaart ..........................................06 – 07

Dagtochten

Grensgangerroute en Düte-Tour ....................... 8

Grafschafter Fietsentour 21 ............................... 9

GPS Routes ..........................................................10

Meerdaagse tochten

Friedensroute ..................................................... 11

GartenTraum-Tour ............................................. 12

United Countries Tour ....................................... 13

Aa-Vechte Tour .................................................... 14

De Vechtdalroute ............................................... 15

Grafschafter Fietsentour ................................... 16

Artland-Rad-Tour ................................................ 17

100 Schlösser Route .......................................... 18

EmsRadweg ........................................................ 19

Werse Radweg ................................................... 20

Rivierenlandschap .............................................. 21

Flamingoroute ................................................... 22

Betoverend mooi Münster .............................. 23

Giro Münster en

Bert Sitters over Osnabrück ............................ 24

WandelenOverzichtskaart ......................................... 26 – 27

Dagtochten en meerdaagse tochten

Ahornweg en Mühlenweg ................................ 28

DiVa Walk ........................................................... 29

Podagristenpad en

Wandelparadijs rond Bentheim ...................... 30

Hermannshöhen ............................................... 31

Töddenlandrundweg

en Wandelroute Grenzenlos ............................. 32

Handelsweg ........................................................ 33

Golfen ................................................................. 34

Accommodaties ................................................. 35

Met Lilli & Luuk op pad ................................... 36

Nuttige tips en informatie ................................ 38

Reisvoorwaarden ............................................... 39

Colofon ............................................................... 40

inhoud 4

Fietsen over fenomenale

paden

Het decor van Geheim over

de grens mag gezien wor-

den. Wat een genot om hier

te fietsen! Stille weggetjes,

ver weg van de drukte.

Voornamelijk vlak, met hier

en daar een rimpel.

Het zwaarste aan een fietsvakantie of weekendje

weg met de fiets in het meest fietsvriendelijke

deel van Duitsland wordt vast en zeker ‘opschie-

ten’. Dat lukt hier maar weinig mensen, zelfs ge-

trainde wielrenners op hun dunne bandjes niet.

Om heel snel van A naar B te komen, daarvoor

is er simpelweg te veel te bekijken en te beleven.

Dit is het land van de kastelen - bijna allemaal te

zien op de 100 Schlösser Route. De dijken en ui-

terwaarden van de Ems, een van de mooiste

laaglandrivieren van Europa. Sappig groen boe-

renland vol traditie rond het bruisende, hippe

Münster. Kleine steden, die genoeglijk tegen de

heuvelrug aan liggen. Diepe bossen, met lom-

merrijke lanen alleen voor fietsers. Geologische

wonderen met een geschiedenis van miljoenen

jaren, ontzagwekkende natuur.

Vorstelijke rondes vol hoogtepunten zoals de

EmsRadweg, afwisselend genoeg voor een ein-

deloze, actieve vakantie. Het uitgekiende net-

werk aan fietsroutes dat Grafschafter Fietsentour

heet, een verleidelijke honingraat aan binnenwe-

gen en goede fietspaden. Ook mooi voor een

kort tochtje. Met aan het einde van de rit zo’n

typisch Duitse Gasthof als beloning.

Grensoverschrijdende route

Route langs een rivier

Route met veel bos

GPS-routes

E-bike service

NLD

GPS

Legenda

5

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

16

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

15

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

� ��

��

��

� ��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

Fietsroutes

Grensgangerroute

Düte-Tour

Grafschafter Fietsentour 21

Friedensroute

GartenTraum-Tour

United Countries Tour

Aa-Vechte Tour

De Vechtdalroute

Grafschafter Fietsentour

Artland-Rad-Tour

100 Schlösser Route

EmsRadweg

Werse Radweg

Rivierenlandschap

Flamingoroute

Fietsenbus

Honingraatnetwerk

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

16

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

15

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

� ��

��

��

� ��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Fietsen | Overzichtskaart

Meer informatie

Over alle besproken routes zijn brochures en routegidsjes verkrijgbaar met meer gedetailleerde informatie.Allemaal te bestellen op www.geheimoverdegrens.nl/aanvraag-brochures

6

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

16

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

15

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

� ��

��

��

� ��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

Fietsroutenetwerk naadloos de grens over

Vanaf zomer 2012 wordt het Nederlandse knooppuntensysteem doorgetrokken naar Duitsland. Aan de Duitse kant van de grens worden nieuwe knooppunten aan-gelegd. Zo kunnen fietsers daar net zo makkelijk hun weg vinden als in eigen land; het systeem houdt niet meer op bij de grens.

Overzichtskaart | Fietsen 7

Fietsen | Dagtochten

LienenBad Iburg

HilterDissen

Borgholz-hausen

Versmold

Sassenberg

Warendorf

FüchtorfOstbevern

GlandorfBad Laer

Bad Rothenfelde

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

21 km

18 km

10 km

18 km

8 km

12 km

8 11

13

87

7

11

152 km

NLD

GPS

En dan noemen we nog niet eens de natuurlijke

grens die hier loopt, tussen het hooggelegen

Teutoburger Wald en de laagvlakte van de Ems.

Op de idyllische weggetjes van de Teuto-Ems-

route (totaal 152 km) overschrijd je 14 keer een

binnenlandse grens. Tussen moderne districten

(Kreise), maar ook oeroude politieke scheidslij-

De naam is een tikkeltje misleidend: voor een

deel volg je de loop van het riviertje de Düte.

Niet door het dal, maar over de flanken van de

Osning heuvelrug. Dat levert prachtige plaatjes

op, maar het vergt ook wel wat fietsconditie. De

beloning is groot. Vanaf station Osnabrück, fiet-

send langs de Hase, bereik je al snel de buiten-

wijken. Bij Landgoed Sandfort begint definitief

de heerlijke natuur van deze regio aan het Teuto-

nen op het drielandenpunt Ravensberg-Münster-

Osnabrück.

Dagtocht van 55 km vanuit Bad Laer, bekend als

Soleheilbad (kuuroord met zeezout en genees-

krachtige mineralen). Onderweg toer je langs

unieke hoogtepunten als de Griesen Toarn, een

Romaanse kerk uit het jaar 1000 met een mar-

burger Wald. Eerst heb je nog een mooi uitzicht

op de hoofdstad in de verte, daarna is het de

beurt aan rustige binnenwegen met hier en daar

een verrassend leuk stadje. Via Kloster Oesede

(met kloostercomplex), Georgsmarienhütte

(chloorvrij Panoramabad en natuurlijke zwemvij-

ver in het bos) en Hasbergen (met recreatiepark

Freizeitland) kronkelt de 53 km lange route terug

naar het oude centrum van Osnabrück.

kante trapgevel en het barokke raadhuis van Hil-

ter in de ‘Borgloher Schweiz’.

Thema twee vandaag: landbouwproducten waar

de regio trots op is. Asperges, de Koningin der

groenten. Of vers gemaakte ham, direct van de

boerderij.

Meer weten?

Fietskaart verkrijgbaar bij Tourismusverband

Osnabrücker Land, tel. 0049 (0)541/9511195,

meer informatie over de route op

www.grenzgaengerroute.de

Osnabrück

Bissendorf

Georgs-marienhütte

Hasbergen

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

9,7 km 15,9 km

14,8 km

53 km

NLD

GPS

Over 14 grenzen, 1000 jaar geschiedenis en veel gezonde streekproducten

Grensgangerroute Teuto-Ems als dagtocht

Pittig rondje Osnabrück en Teutoburger Wald

De Düte-Tour

Grenzeloos fietsen op de Teuto-Emsroute

Duur: vanaf 3 tot 6 dagen Korte etappes tussen 7 en 26 km, zelf in te delen op deze afwisselende fietsroute van in totaal 152 km. Geen dag is hetzelfde: prachtige natuur, dromerige stadjes, leuke dorpspleinen, interes-sante bezienswaardigheden, heerlijke streekpro-ducten, rust en ruimte, heuvels en velden.

Inbegrepen:• overnachtingeninhotelsmetdouche/wc• voedzaamontbijtspeciaalvoorfietsers• fietskaartentoeristischeinfo• fietsrepatiesetje• kuurtaxinkuuroorden

Vanaf € 99,– p.p. (in een 2-persoonskamer)

Boeken/aanbieder: Tourismusverband Osnabrücker Land Tel. 0049(0)541-9511195

GrenzgängerrouteTeuto-Ems

Radkarte 1:50.000

Grenzgängerroute Teuto-Ems

Grenzenlos radeln!

13,7 km

Oesede

9783870735043

ISBN 978-3-87073-504-3 € 6,80

Radwanderkarte 1 : 50.000



Radwandern im

Radwandern im

Radwandern im

Radwandern im Radwandern im

Offizielle Radwanderkartedes TourismusverbandesOsnabrücker Land e.V.

Lieferbare umliegende Kreisradwanderkarten (1:50.000)• Mühlenkreis

Minden-Lübbecke• Kreis Lippe• Bielefeld und

Umgebung• Kreis Warendorf• Kreis Steinfurt• Kreis Coesfeld• Kreis Borken

Neu: Mit UTM-Gitter,

GPS geeignet

Mit ausgewählten Straßennamen zur besseren Orientierung!

8

Dagtochten | Fietsen

Gevaarlijk: hierna wil je gegarandeerd de hele ronde!

Route 21 van de Grafschafter Fietsentour

Langs oude villa’s, verse bloemen en antieke

brandweerauto’s, zo heet deze gevarieerde lus

van 39 km binnen de Grafschafter Fietsentour.

Achter elke steen (of hunebed) schuilt hier een

nieuw verhaal, een sage, legende of volksmythe.

Zo is er de kapel van kruisridder Harmelink,

die ten strijde trok in het Heilige Land en zon-

der een schrammetje terugkeerde naar de

Grafschaft Bentheim. Daar vond hij in het ka-

pelletje zijn moeder terug, die al die tijd voor

hem gebeden had. Even verder natuurmonu-

ment de Rabenbaum, een eik die volgens de

overlevering meer dan duizend jaar oud is.

Miljoenen dagverse snijbloemen van Emsflo-

wer, de grootste kweker van Europa. Het

Brandweermuseum! Pronkstuk is een blus-

spuit op stoomkracht uit 1901.

Vanaf de ‘Reus van Schüttorf ’, de 41 meter

hoge zandstenen kerktoren, kijkt u uit over de

bosrijke omgeving: met het meertje Quendor-

fer See, de rivieren Ems en Vechte en de aller-

mooiste boerenhoeve (of Hofstelle) in de

wijde omtrek!

En dat allemaal op nog geen 40 km fietsen.

TIPheilkräutergarten op de heimathof

Op de zonnige, zuidelijke helling van het terrein van

de nostalgische museumboerderij Heimathof ligt de

gezondste en kleurrijkste attractie: een unieke krui-

dentuin vol geneeskrachtige planten. Zo’n 200 medi-

cinale en heilzame gewassen uit de apotheek van

Moeder Natuur. Overzichtelijk ingedeeld in perkjes

tussen taxushagen, rozenstruiken en wilde grassoor-

ten, naar lichamelijke klacht en werking.

Openluchtmuseum Heimathof Emsbüren

www.vvv-emsbueren.de

Ze liggen verspreid in de grensstreek en ze he-

ten TOPs. Toeristische Overstap Punten. Makke-

lijk bereikbaar met de auto, gratis goede parkeer-

gelegenheid. En dat is nog maar het begin! Het

punt van de TOP is dat je uit de auto stapt en di-

rect kunt starten met een actieve tocht: fietsen,

wandelen, skaten, paardrijden of kanoën. In een

prachtige omgeving die je misschien zonder

TOP-tip nooit ontdekt had. Megchelen, Burg Oe-

ding, Ostmühle Gildehaus, ’t Peeske. Of TOP

Driland in Gronau, op het drielandenpunt Noord-

rijn-Westfalen-Nedersaksen-Nederland.

TOPs zijn er op een select aantal plaatsen in

Gelderland en Overijssel, aan de Duitse kant van

de grens in de groene outdoor speeltuinen Mün-

sterland en Grafschaft Bentheim. Te herkennen

aan een kegel gevuld met stenen bij de inrit. Bij

de meeste TOPs vind je speciale TOP-routes, die

meer nog dan de bestaande routes de geheimen

van de streek prijsgeven, zoals verscholen boer-

derijen met verse producten.

Meer informatie: www.grensbelevenis.nl

TOPs als beginpunt voor TOP-routes

Salzbergen

Emsbüren

Schüttorf

GrAFschAFTBenTheiM

MünsTerLAnD

eMsLAnD

Nederland

39 km

NLD

GPS

rock´n´popmuseum in Gronau

Hoe klinkt een Hammond orgel? Wanneer had-den The Beatles hun eerste hit? Beleef een mu-zikale tijdreis in het rock’n’popmuseum. Films, foto’s en originele ‘memorabilia’ van de grote popsterren nemen je mee naar de wereld van 100 jaar populaire muziek.Multimediaal en interactief - een museum vol fun voor het hele gezin! contact Udo-Lindenberg-Platz 1 | 48599 GronauTel. 0049(0) 25 62 - 81 48 0 www.rock-popmuseum.com

9

Vandaag een kort rondje? Maatwerk voor de kieskeurige fietser

GPS-routes als dagtocht

De keuze is bijna onbeperkt, in het uitgebreide

fietsroutenetwerk dat de losse, korte trajecten

volgens het honingraatsysteem aan elkaar

knoopt. Zo kiest u precies dat stukje mooi

Münsterland dat bij uw vakantie past en dat

binnen een dag comfortabel te fietsen is. De

‘honing’ in elke honingraat: romantische kaste-

len, pittoreske dorpskernen en steeds weer het

overweldigend mooie landschap van de groe-

ne regio rond Münster.

een voorbeeld? het rondje Ahaus.

Een tocht van Slot Ahaus door de fraaie natuur

van westelijk Münsterland - en weer terug.

Onderweg: een watermolen, een windmolen

en de beschermde natuurgebieden Lüntener

Fischteiche en Schwatter Gatt.

Slot Ahaus is de voormalige jachtresidentie

van de Prins-Bisschop van Münster, sinds

1406. Op de plek waar al in de 11e eeuw een

burcht werd gebouwd, staat nu een barok

paleis uit de 17e eeuw.

Afstand: 50 km. Hoogteverschil: 20 m. Net

zo vlak als Nederland dus!

Download een GPS-Track op

www.geheimoverdegrens.nl/gps

.

TIP De gezellige weekmarkt in het centrum van Ahaus.

Met een overdadig aanbod, vooral smakelijke, verse

streekproducten. Iedere woensdag en zaterdag in het

voetgangersgebied.

Ahauser ratshotel in Ahaus

Gerieflijk en sfeervol Hotel-Restaurant in Ahaus (22 km van Enschede) voor zakelijke gasten, ver-gaderingen, seminars, vakantie-uitjes en gezelli-ge korte trips. Bekend om de tot in de puntjes verzorgde gastvrijheid. Ideale thuisbasis voor fietstochten. Aantrekkelijke aanbiedingen voor twee personen, gezinnen, alleenreizenden en groepen. Vraag naar onze speciale arrangemen-ten voor fietsers. contact Fam. Peter Geusendam | Coesfelder Straße 21-23D-48683 Ahaus | Tel. 0049(0) 2561 - 911 0www.ahauser-ratshotel.de

Fietsen | Dagtochten

Slot Ahaus

10

Moderne langeafstandsroute over historische grond

Friedensroute

“In het spoor van de Westfaalse Vrede”

Verken symbolisch de 170 kilometer over de we-gen van de “Reichspostlinie” en volg de sporen van de vredesruiters. Waar zij vroeger te paard over modderige paden berichten overbrachten, kunt u nu uw fiets de sporen geven.

Vanaf € 299,– p.p. (6 dagen, in een 2-persoonskamer)

Boeken/aanbieder: Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92 www.muensterland-tourismus.de

Tel. 0049 (0) 541 - 95 111 95www.osnabruecker-land.de

Meerdaagse tochten | Fietsen

Tecklenburg Hasbergen

Bad Iburg

Bad Laer

Glandorf

Ostbevern

Telgte

Greven

Münster

Hagen

Lengerich

Ladbergen Lienen

Osnabrück

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

10 km

10 km8

10 km

15 km

15 km

18 km

17 km27 km

10 km

8 km

9 km5 km

9 km

170 km

NLD

GPS

Fietsroute van het jaar 2008 van noordrijn-Westfalen

Je wilt lekker 170 km fietsen rond het Teutobur-

ger Wald en door ‘Parklandschaft Westfalen’. Je

partner wil gezond kuren in mooie kuuroorden,

zoals je die alleen in Duitsland hebt. De kinde-

ren willen een leuke citytrip. Je beste vrienden

willen op ontdekkingsreis naar de oerknal van

het moderne Europa. Wat doe je dan? Je rijdt

met z’n allen de Friedensroute!

Het is 1641. Het kan zo niet verder. Europa

kermt onder de verwoestingen van de Dertigjari-

ge Oorlog. Overal rokende puinhopen, van De-

nemarken tot Italië en zelfs op de Filipijnen en

Taiwan. De keizer van het Duitse Rijk had een

niet te realiseren droom: het Heilige Roomse

Rijk, alle protestanten weer katholiek. De vredes-

onderhandelingen duren nog zeven jaar. In 1648

wordt de Vrede van Westfalen getekend. Verga-

derlocatie voor het hele marathoncongres was

het neutrale Osnabrück. Samen met Münster,

voor de gelegenheid ook onafhankelijk. Onder-

deel van het pakket is de Vrede van Münster, die

voor Nederland en België een einde maakt aan

de Tachtigjarige Oorlog met Spanje.

De beloofde stedentrip dan? Osnabrück en

Münster van de 21e eeuw zijn trendy hoofdste-

den, met een menselijke maat. En er is meer te

beleven op de Friedensroute, natuurlijk niet pre-

cies de kortste weg van O naar M, die van de

Friedensreiter te paard met de nieuwste onder-

handelingsresultaten in hun zadeltas. De om-

weg gaat via Tecklenburg en Lengerich aan de

rand van het Teutoburger Wald naar het mooie

stadje Telgte in de oostelijke afzwaaier. Daar lig-

gen ook de kuuroorden Bad Iburg (aan de voet

van Schloss Iburg) en Bad Laer.

www.friedensroute.de

TIPBlotevoetenpark

Je voetzolen als zesde zintuig! Een echte belevenis,

waarbij je persoonlijk in de natuur ervaart, wat ‘natuur-

lijk’ aanvoelt. Dat kan in het BARFUSS-PARK Lienen.

Een parcours van 2,5 km met gras, stenen, snippers

boomschors, water en leem. Beurtelings warm, fris,

zacht en prikkelend. Nog gezond ook, volgens de prin-

cipes van het Kneippkuren!

11

Fietsen | Meerdaagse tochten

MünsTerLAnD

OsnABrückerLAnD

Bad EssenBelm

Wallenhorst

Hunteburg

Bramsche

Alfhausen

Kalkriese

25 km

23 km17 km

17 km

23 km14 km

19 km

28 km

169 km

NLD

GPS

Droom van elke tuinliefhebber

Fietsen langs groene paradijsjes, klassieke kasteeltuinen die open zijn voor het publiek en ‘verstopte’ idylles achter het tuinhek. Ontdek het samen en wissel ervaringen uit met collega-tuiniers in Duitsland!

LO of HP vanaf € 269,– p.p. (6 dagen, in een 2-persoonskamer)

Boeken/aanbieder: Tel. 0049(0)541-9511195www.osnabruecker-land.de

Droomtuinen en prachtige parken als inspiratie voor thuis?

GartenTraum-Tour

De GartenTraum-Tour door het noordelijke Os-

nabrücker Land belooft vijf dagen genieten van

bloemengeur, gezonde buitenlucht en beelden

die nog lang op uw netvlies zullen staan: weelde-

rige bloesems, smaakvolle bloemperken en reus-

achtige bloeiende rododendrons langs de weg.

In kasteeltuinen, op boerenerven en in achtertui-

nen van burgers met groene vingers.

Afgesproken werk of het gevolg van een burenru-

zie of dorpsvete? Dat weten we niet, maar bijna

nergens vind je zo’n grote verscheidenheid aan

bijzondere, keurig onderhouden tuinen als tus-

sen de rivieren Hase en Hunte. Het lijkt wel een

wedstrijd!

Startpunt is het Lakenweversmuseum ‘Tuchma-

cher Museum’ in Bramsche. Hier is de link met

het bloemen- en plantenrijk het pigment, op ba-

sis van plantaardige grondstoffen, dat vroeger

bij het ambachtelijk verven van textiel werd ge-

bruikt. Via een rondje Alfsee (een meertje) fiets

je naar het Mittellandkanaal en vervolgens naar

het vlakke veengebied in het noorden, ook wel

‘Home of the Rododendron’. Onderweg in Ries-

te zie je de Rosenkranzgarten, waar de rozen-

krans - heel letterlijk - bestaat uit 15 kruisbeelden

aan de weg, omrankt door grillige rozenstruiken.

Aan de voet van de Kalkrieser Berg (Wiehenge-

bergte) ligt het openluchtmuseum rond de Slag

bij het Teutoburger Wald in het jaar 9 na Chr.

Hier kun je met eigen ogen zien welke rol het

terrein speelde bij de hinderlaag waar de Romei-

nen door de Germanen in gelokt werden. Verder

nog: natuurmonumenten als de Mammoet-

boom, de kastelen Hünnefeld en Ippenburg

(met tuin!) in kuuroord Bad Essen en het Molen-

eiland (met tuinbouwcomplex) bij Ostercappeln-

Venne. En weer terug naar mooi Bramsche.

www.gartentraumtour.de

12

trein (tot 500 km per uur!), de statige buiten-

plaats Haus Landegge (1695), landgoed Düne-

burg (1729), winkelstadje Nordhorn aan de

Vechte, het Emsland-Moormuseum (over turf-

winning) en Landhaus Buddenberg met veen-

expositie en authentieke plaggenhutten. Toch

nog wat turf dus.

Twee landen – twee culturen: United Countries Tour

Tijdens een 250 km lange fietstocht molens, pit-toreske dorpjes, kanalen en de idyllische natuur met haar uitgestrekte veen- en heidegebieden verkennen?


Boeken/aanbieder: Tel. 0049(0)5921-961196www.grafschaft-bentheim-tourismus.de

Twee spannende lussen in vier totaal verschillende regio’s

United Countries Tour

Boeiend netwerk van fietspaden, ruim 400 km

door Drenthe, Groningen en de Duitse vakan-

tiegebieden Emsland en Grafschaft Bentheim.

‘United’ zijn deze streken altijd al geweest, ook

al hebben ze ieder een eigen gezicht. De inwo-

ners spreken bijna dezelfde taal en voelen zich

verwant. Hun voorouders trokken zich - als het

zo uit kwam - weinig aan van de grens, ergens

ver weg aan de bestuurstafel bedacht.

Vroeger was dit het land van de smokkelaars,

marskramers, turfstekers, vissers, zeelui en

boeren. Nu van de beschermde natuurgebie-

den, wolkenluchten en vergezichten.

Op de paden van de noordelijke lus, waar de

Ems een brede stroom is op weg naar de Dol-

lard, proef je de maritieme sfeer van de Wad-

denzee al een beetje. Tot in de jaren vijftig van

de vorige eeuw was hier een levendige ruilhan-

del in levensmiddelen, drank en andere smok-

kelwaar. De Smokkelroute volgt de oude smok-

kelpaadjes, deels door het prachtige landschap

van Zuidoost-Groningen.

De zuidelijke lus heet de Pioniersroute, naar

de eerste turfstekers, die onder zware omstan-

digheden werkten in het veen. De kanalen en

kuilen in het hoogveen die zij achterlieten, zijn

nu juweeltjes van natte natuurgebieden. Zoals

het grensoverschrijdende Borgerveen bij Zwar-

temeer tussen Emmen en Meppen.

Na al die buitenlucht en landerijen behoefte

aan een cultuur-historisch uitje? De Tour doet

ook deze adressen aan: waterkasteel Dankern

uit 1680, omgeven door een riant vakantiepark,

schippersplaatsje Haren, het testcircuit van de

supersnelle, futuristische Transrapid magneet-


VVV-Verein-Vier-an-der-Vechte e.V. in Emlichheim

hoogstede, ringe, emlichheim, Laar: ideaal voor fietsers!Ga op verkenning in de meest fietsvriendelijke gemeente van Nedersaksen. Op diverse mooie fietsroutes onderga je het veelzijdige en natuurlijke ka-rakter van het grondgebied van de 'Fab Four' aan de Vechte, de vier deelge-meenten van Emlichheim. Kom langs en geniet van de landelijke gastvrijheid. In haus ringerbrüggen achter het raadhuis is een permanente tentoon-stelling over de historie van de regio te zien.In het Altes Landhaus Buddenberg (Ringe) en in hof Veldink (Emlich-heim) maakt u kennis met de cultuurgeschiedenis van de streek.

Rathausstr. 2 49824 Emlichheim

contact Tel. 0049(0) 59 43 - 9 99 29 15 Fax: 0049(0) 59 43 - 9 99 29 24 [email protected] www.vvv-emlichheim.de

Ter ApelLathen

Meppen

Neuenhaus

Emlichheim

Emmen

Coevorden

LageNordhorn

Lingen

Twist

Haren

GrAFschAFTBenTheiM

52 km

24 km

60 km

Nederland

600 km

NLD

GPS

13


WettringenOchtrup

Steinfurt

Nordwalde

AltenbergeLaer

Schöppingen

Metelen

Horstmar

MünsTerLAnD

GrAFschAFTBenTheiM

10 km

15 km

20 km

45 km

Darfeld20 km20 km

20 km

150 km

NLD

GPS

In de hoofdrol: twee rivieren en negen stadjes, verstopt in een landschapspark

De Aa-Vechte Tour

Een relatief lichte fietsroute door het land van

Aa en Vechte in noordelijk Münsterland: over-

wegend vlak, met hier en daar een kleine rim-

pel in de vorm van een vriendelijk glooiende

heuvel. Het landschap doet voor Nederlanders

heel vertrouwd aan: sappige weilanden door-

sneden door slootjes en waterwegen. Net als

bij ons, waar de Duitse Vechte ineens Overijs-

selse Vecht heet.

De verrassing zit hem in de historische bouw-

sels overal langs de route, die laten zien dat de

‘echte’ grens vroeger ietsje verder naar het

oosten lag. Slot Steinfurt in Burgsteinfurt en de

enorme burcht van Bad Bentheim, hoog op de

rotsen. Het waren allebei vooruitgeschoven

posten van het protestantse deel van Noord-

Europa, dat voortdurend ruzie had met het

katholieke bisdom Münster. De ridders aan de

andere kant van de geloofsgrens verschansten

zich in de vesting Horstmar. Rond die versterk-

te ridderhoven ontstonden al vroeg prachtige

middeleeuwse nederzettingen. Acht van die

stadjes doorkruis je op de Aa-Vechte Tour.

Schöppingen, Wettringen, Laer en nog een

paar.

Tussendoor fiets je 140 km ontspannen door

het landelijke gebied, dat ook zo zijn charmes

en eigenaardigheden heeft. Schaduwrijke bos-

sen en kleurrijke veldboeketten, gewoon langs

de weg. Hier en daar een mooi gelegen boer-

derij en op precies de juiste fietsafstand een

uitnodigende herberg. Beginnen met de Aa-

Vechte Tour kan overal, even stoppen natuur-

lijk ook. In Ochtrup maak je kennis met de

Ochtruper Nachtigall: een plaatselijke speciali-

teit die daar al eeuwen op ambachtelijke wijze

wordt gemaakt. De ‘nachtegaal’ is een fluit van

aardewerk, voor een deel gevuld met water.

Historisch stadhuis, Schöppingen

Bij waterslot Welbergen, Ochtrup

14

Hoe krijg je het voor elkaar om als charmant,

maar niet zo erg bekend riviertje door fietslief-

hebbers omarmd te worden als traject voor één

van de allermooiste rivierenroutes?

Eerst moet je een paar duizend jaar geduld heb-

ben. Al die tijd al slingert en meandert een fris

Westfaals beekje geduldig richting Grafschaft

Bentheim. Daar is het al een serieuze rivier, die

via Salland naar de monding in het Zwarte Water

bij Zwolle stroomt. De natuur had hier alle tijd

om voor oevers te zorgen, die aandoen als idylli-

sche, groene tuinen aan het water.

Het perfecte decor voor Europa’s grootste open-

luchtmuseum, bedachten een paar lokale be-

stuurders en kunstminnaars. Zo ontstond

Kunstwegen, eigenlijk een mooi fietspad van

132 km tussen Zwolle en Nordhorn, met op ruim

60 strategische plekken in het landschap kunst-

objecten. Een bonte verzameling zonder muren,

met als enige overeenkomst: modern, ideeënrijk

en passend in de omgeving. Een mooi voorbeeld

is de reusachtige fotowand bij de Heerlijkheid

Lage, die in beelden de geschiedenis van de

streek samenvat. Even verderop zie je op een

afgelegen veld de maan boven het eiland Capri.

Kan het nog mooier? Ja. Vanaf voorjaar 2012

wordt de kunstroute in Duitsland nog eens flink

verlengd richting Bentheimer Wald en Schüttorf

tot het dorpje Ohne. Dat project met internatio-

nale kunstenaars heet raumsichten.

Wie in Zwolle begint ziet de route onderweg

langzaam veranderen van karakter. De Overijs-

selse Vecht wordt na Dalfsen en Ommen in

Duitsland de Vechte. Alles verandert mee: hui-

zen, boerderijen, dorpjes. Een mooie tussen-

stop: het typisch oud-Westfaalse dorp Metelen.

De finish is vorstelijk; in Darfeld bij de bron ligt

een schilderachtig waterkasteel.

www.vechtdalroute.nl

TIP'kunst, cultuur en culinair’.

Culinaire verwennerij rond de plek waar de Duitse

grens een grote ‘hap’ uit Nederland neemt, bij Coe-

vorden - Hardenberg en Uelsen aan de Duitse kant.

Proeven van eerlijke streekgerechten (fruit, zuivel,

vlees van eigen boerderij) en ondertussen even met

de fiets stilstaan bij kunstwerken langs de route

Kunstwegen.

Vraag het routeboekje aan!

www.grensbelevenis.nl


Zwolle

Dalfsen Marienberg

Ommen

Hardenberg

GramsbergenEmlichheim

Neuenhaus

Laar

MünsTerLAnD

22 km

38 km

20 km

21 km

11 km

13 km

13 km

10 km

20 12 9

8

7

89

Schüttorf

Bad Bentheim

Schöppingen

Darfeld

Wettringen

Metelen

Uelsen

LageNordhorn

Nederland

OsnABrückerLAnD

GrAFschAFTBenTheiM

223 km

NLD

GPS

Waar een klein stroompje groot in kan zijn!

De Vechtdalroute

Gästehaus Westhues G in Veldhausen

Charmant hotel in een smaakvol gerestaureerd rijksmonument in het 1000 jaar oude dorp Veld-hausen bij Neuenhaus. Geslaagde combinatie traditioneel - modern: sfeervol overnachten met het comfort van nu. Kamers met tv en internet. Ook een vierpersoonskamer. Speciaal voor fiet-sers: garage met wasmachine en droger. Ideaal adres voor prachtige fietstochten en wandelin-gen, net over de grens bij Ootmarsum. contact Gästehaus WesthuesDr.-Picardt-Straße 55 | 49828 Veldhausen Tel. 0049 (0) 59 41 - 375 | www.hotel-westhues.de

15

Een rijwiel was toch een Fahrrad in het Duits?

Vlak over de grens bij Bad Bentheim en Nord-

horn nog even niet, daar zeggen ze gewoon

fiets. Wie alles van dit eigenwijze stukje Duits-

land met Nederlandse trekjes wil zien, volgt ge-

woon de bordjes ‘Fietsentour’. En dat zijn er

nogal wat! De hoofdroute is 220 km lang, in bei-

de richtingen bewegwijzerd. Dan zijn er nog 25

aftakkingen: dagtochten van 30 tot 55 km, die

soms even oversteken naar mooie plekken in

Nederland. Ook die zijtakken - vaak rond een

thema - zijn weer via prachtige fietspaden met

elkaar verbonden.

Genoeg voor de komende 10 fietsvakanties dus,

met etappes in alle soorten en maten en voor

elke conditie. De enige overeenkomst: het is on-

derweg eigenlijk te mooi om hard door te fiet-

sen. Na elke bocht wacht een nieuwe verrassing.

Dorpjes en kleine steden, kunstwerken in de na-

tuur als onderdeel van een uniek, langgerekt

museumproject zonder muren, kanalen, veen-

moeras, bossen, stille zijweggetjes, kuuroorden,

stadsgezichten als op een antiek schilderij

(Schüttorf), landelijke idylles, riviertje de Vechte,

kloosters en kastelen. Het bekendste kasteel is

de zandstenen burcht met dikke vestingmuren

hoog op de rotsen in Bentheim. Beneden in het

bos borrelt op 1.200 meter diepte de zwavel-

houdende zoutwaterbron met geneeskrachtige

kwaliteiten.

De vlakke Grafschaft Bentheim (heerlijk fiets-

vriendelijk dus) kent een paar ‘uitschieters’ als

de Isterberg. Nederlanders zouden zich hier

bijna thuis voelen (weidelandschap, molens!),

zeker in de westelijke enclave rond Uelsen en

Emlichheim. Maar gelukkig is er voortdurend

die ontwapenende Duitse charme, niet alleen

in de vakwerkhuizen langs de weg.

TIPDe Fietsenbus

Een dag slecht weer? Een ander deel van het Grafschaft

ontdekken? Minimaal elke twee uur komt de Fietsen-

bus. Diverse trajecten streekbus, weekenden april-okto-

ber. Voor maar € 1,10 extra, bovenop het buskaartje.

Wel even zelf de fiets op de speciale aanhanger zetten.

Meer informatie:

www.geheimoverdegrens.nl/fietsenbus

Emlichheim

Uelsen

Wietmarschen

Bad Bentheim

Neuen-haus

Schüttorf

Nordhorn

6 km

21 km

1928 km

30 km45 km

45

26 km

Nederland

220 km

NLD

GPS


Dierentuin Nordhorn

Wilde dieren bekijken, diverse huisdieren aaien bij de historische Vechtehof, natuurpad Vechteaue ontdekken, avonturenspeeltuin, restaurant met zonneterras. Een onvergetelijke dag voor het hele gezin!

Openingstijden: het gehele jaar van 9.00 tot 19.00 uur; ´s winters tot het invallen van de duisternis contact Heseper Weg 140 | 48531 Nordhorn (navigatie: Heseper Weg 110)Tel. 0049 (0) 59 21 - 71 20 00 www.dierentuin-nordhorn.nl


Drie dagen voordelig kennismaken met de Grafschafter Fietsentour! Twee overnachtingen met ontbijt, fietskaart, gidsje Grafschaft Bentheim.

Het hele jaar door, starten op elke dag van de week.

Vanaf € 99,– p.p. (in een 2-persoonskamer)Op aanvraag ook HP, meer overnachtingen, huurfiets, vervoer Fietsenbus


De ‘typisch Duitse’ achtertuin van Twente en Salland


Burcht in Bad Bentheim

16

Al het goede van het oude boerenland, dat vind

je in het Artland. En dan geen schrale keuter-

boertjes, maar een oer-Duits ‘Land van melk en

honing’. Statige boerenhofstedes, rijk versierde

gevels, immense vakwerkschuren, fruitboom-

gaarden langs de weg, vriendelijke en gastvrije

boerenfamilies die bezoekers graag ontvangen

voor koffie met taart of een romantische over-

nachting in het hooi. Een betoverende fietstocht

door een uniek cultuurlandschap, ook nog eens

aangenaam vlak.

Hoofdschuldige aan al die rijkdom en sfeer van

het type ‘Boer zoekt Vrouw’, de overdaad aan

geuren en smaken is het riviertje de Hase, dat

vroeger wel eens overstroomde en de vruchtba-

re klei nog vruchtbaarder maakte.

Het woord Artland werd al snel een begrip, een

eretitel voor de ouderwets lekkere kwaliteit van

‘slow food’ en puur natuur. Zoals te proeven is

in het bier van de beroemde Artland Brouwerij.

Dat de Artlanders in een verschrikkelijk mooie

streek wonen - haast een park - laten ze graag

zien. Gevels zijn versierd met houtsnijwerk en

zelfs de bijgebouwen van boerderijen (toegangs-

poorten en bakhuisjes) zijn opgetrokken in vak-

werkstijl: een skelet van dikke houten balken en

de typische rode baksteen. Monumentenzorg

heeft het hier druk.

En dan zijn er nog de ‘stadse’ genoegens in de

omgeving: het plaatsje Fürstenau met smalle,

oude straatjes en indrukwekkend kasteelcom-

plex, hoofdstad Quakenbrück met - dankzij de

kwakende naam - overal kikkers in het logo en

op huizen. Het Artland zal u verrassen: een con-

cert bij de boer, een hunebed op de route, een

klassieke waterburcht, mystieke bossen en ge-

heimzinnige veenmoerassen, waar misschien

wel een eeuwenoud moerasspook de rust ver-

stoort!


Gaststätte Zum heidekrug in Bersenbrück

Een perfect logeeradres. Knusse herberg die oogt als een landhuis, met een comfortabel hotel. Ontbijten doe je in de Wintertuin (serre) of op het prachtige terras onder de bomen. Eigen tuin met gezellige Bierstube, voortreffelijke regionale keuken. Aan het riviertje de Hase (met bootsteiger). contact Neuenkirchener Str. 9 | 49593 BersenbrückTel. 0049 (0) 54 39 - 30 41www.zumHeidekrug.de

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

Quakenbrück

Menslage

Bersenbrück

Fürstenau

Berge 48 km

25 km

39 km

22 km

15

Badbergen

150 km

NLD

GPS

Fietsen door ontwapenend mooi cultuurlandschap

Artland-Rad-Tour

De gezinstocht

Boekingscode: TRE605

Gewoon eens in alle rust op pad met het hele gezin en in het prachtige parklandschap van het Artland genieten van een fietstocht. Dat is het doel van de 5-daagse tocht.

LO vanaf € 129,– p.p. (4 dagen, in een 2-persoonskamer)


Burcht in Bad Bentheim

17


Kastelen en paleizen in het hart van Europa

100 Schlösser Route

Is dat niet wat overdreven, die naam? De hon-

derd kastelen route. Helemaal niet, want we

hebben het over de ‘Koningin van de Duitse

fietsroutes’. Zo’n 960 vorstelijke kilometers door

het overwegend vlakke Münsterland. Velden,

weiden, hagen en boomwallen zo ver als je kunt

kijken. En - beloofd is beloofd - elke etappe wel

een paar parels van kastelen.

Vanwege de rijke geschiedenis van Westfalen

(Karel de Grote, bisdom Münster, hertogdom

Saksen, Pruisen, de Tachtigjarige Oorlog en de

Vrede van Münster) mag je ‘Schlösser’ op de

route ook opvatten als: stoere burchten met

slotgracht, barokke pronkpaleizen in het water,

versterkte herenhuizen, grafelijke residenties en

nog veel meer indrukwekkende bouwsels.

eén radweg, vier deeltrajecten

Wie alles wil zien en beleven, rijgt ze allemaal

aan elkaar: de Nordkurs (historische steden als

Steinfurt en de beboste heuvels van het Tecklen-

burger Land), de Südkurs (imposante bouw-

kunst der superlatieven), de Ostkurs (de rivier

de Lippe en ‘paardenhoofdstad’ Warendorf)

en de Westkurs (met het romantische Schloss

Raesfeld).

Alleen al de Nordkurs, dichtbij de Nederlandse

grens, is een lange fietsvakantie waard. Prachtig

verzorgde boerderijen met dito tuin en erf strij-

den op dit deel van de kastelenroute om de aan-

dacht met de kastelen zelf. Ineens fiets je in het

weelderige dal van de Ems, dan weer langs schil-

derachtige dorpskernen of een ommuurd kloos-

tercomplex van zandsteen, zoals Kloster Bentla-

ge bij Rheine (45 km van Oldenzaal).

100 Schlösser Route Nordkurs

Noordelijke lus van de ‘Koningin der fietstoch-ten’. Münster - Horstmar - Bentheim - Münster. Zes sprookjesachtige dagen langs waterkaste-len, feeërieke paleizen, ommuurde kloosters en burchten.

Inclusief 5 overnachtingen met ontbijt, in goede hotels of herbergen. Bagagevervoer.

Vanaf € 319,– p.p. (in een 2-persoonskamer)Op aanvraag 6 dagen HP voor € 100 extra.

Boeken/aanbieder: Tel. 0049(0)2571-949392www.muensterland-tourismus.de

MünsTerLAnD

Rheine

IbbenbürenBad Bentheim

Tecklenburg

Billerbeck

Münster

DülmenRaesfeld

Coesfeld

Ahaus

Vreden

Isselburg

Velen

Nordkirchen

Bad Iburg

Warendorf

Beckum

SteinfurtOchtrup

305 km

240 km210 km

310 km

OsnABrücker LAnD

Nederland

960 km

NLD

GPS

hotel-restaurant Beumer in Havixbeck

Knus hotel met traditie, bekend om de goede keu-ken. Rand centrum Havixbeck (voetgangersgebied).Verwenweek - Arrangement 4 overnachtingen met ontbijt - 2 diners à la carte - gebruik zwembad, sauna (kleine meerprijs) - vervoer vanaf station, zondag-donderdag.Prijs per persoon vanaf € 194 (2-persoonskamer)

contact Bestensee-Platz 2 | 48329 Havixbeck Tel. 0049 (0) 25 07 - 98 54-0www.hotel-beumer.de | [email protected]

18


Niet zomaar een fietstochtje, maar misschien

wel de ‘Tocht der tochten’. Als een van de weini-

ge langeafstandsfietsroutes is de EmsRadweg

door de Duitse fietsersbond ADFC bekroond

met het predikaat ‘4 Sterren Kwaliteitsroute’. Uit-

blinken doet hij in alles. Het begint met een

droomlandschap; dat lag al klaar. Tel daar de be-

wegwijzering bij op, de routekeuze, de veiligheid

en de service onderweg. En dan is er de toegan-

kelijkheid: omdat de wegen langs de kortste ri-

vier van Duitsland - toch nog 379 km - nauwelijks

in hoogte verschillen, is de EmsRadweg ook

voor minder geoefende fietsers goed te doen.

De rivier de Ems doet onderweg vijf totaal ver-

schillende vakantieregio’s aan. Vanaf de bron bij

Slot Holte-Stukenbrock aan de voet van het Teu-

toburger Wald, via het natuurgebied Senne met

bos en heide naar het parkachtige Münsterland

met waterkastelen, burchten en boerderijen.

Dichter bij de monding weidse uiterwaarden en

de zilte zeelucht van Ostfriesland. Ook een 10

voor afwisseling dus.

Geen route voor hardfietsers met haast. Daar-

voor liggen er simpelweg te veel onvergetelijke

hoogtepunten en wow-momenten aan het pad.

De oude kernen van stadjes als Rheda-Wieden-

brück en Telgte met de Wallfahrtskapelle, de

kloostertuinen van de abdijen in Clarholz of

Marienfeld, bijzondere natuurmonumenten als

het Emsdettener Venn, de resten van een oeroud

veenmoeras. Absolute aanrader: het beroemde

NRW-Landgestüt in Warendorf, de stoeterij waar

topruiters en hun paarden worden getraind voor

Londen 2012.

TIP

De fietsbox!

Afsluitbare kluis van het type Amerikaanse brievenbus

– maar dan groter – waar een fiets met bagage en al in

past. Ze staan in Telgte, Warendorf en Sassenberg.

Warendorf in al haar facetten

Op de fiets verkent u het prachtige parkland-schap en de historische schatten in en om Warendorf.

Inbegrepen: 2 x LO in een 2-PK (verlenging mo-gelijk), kaart-materiaal, tegoedbon rondleiding (za-zo, apr.-okt.)Lengte dagtochten: 30 – 60 kmPrijs per persoon: vanaf € 79,– contact Tel. 0049 (0) 25 81 - 78 77 00 www.marketing-warendorf.de

LingenEmsbüren

Emsdetten

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

Greven

Warendorf

Harsewinkel

Gütersloh

Emden

15 km

15

20 km

13

13

13

Hövelhof

Telgte

Saerbeck

Rheine

GrAFschAFTBenTheiM

Nederland

379 km

NLD

GPS

Snuffel-Stage aan de Ems

Hoe word je verliefd op het Emsland binnen één weekend? Het kan zomaar gebeuren met een korte ‘Schnupper-Radtour’ op een deel van de Emsland-Route. Bijvoorbeeld 3 dagen fietsen door het zuidelijke Emsland.

Boekingscode:

Inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijt, routekaart en informatieOp aanvraag: fietsverhuur en halfpension toeslag


Boeken/aanbieder: VVV emsbüren Touristik Gmbh Tel. 0049 (0) 59 03 - 93 57 58 www.suedlichesemsland.de

Fietsen met 4 sterren en een 10 voor variatie!

De EmsRadweg

19


Een fietsroute die energie geeft

De Werse Rad Weg

De ideale fietsvakantie? Dan tellen niet alleen de

kilometers. De échte ontspanning zit hem in

nieuwe vergezichten. Betoverende natuur en de

charme van het ‘buitenlandgevoel’.

De Werse Rad Weg, een van Duitslands mooiste

rivierenroutes, heeft het allemaal.

Fietsen in het stroomgebied van een riviertje

heeft zo zijn voordelen. Steile hellingen zijn zeld-

zaam. Als lunch improviseer je een picknick aan

de oever. Even uitrusten op een bankje bij zo’n

gezellige plattelandsherberg. Na de volgende

bocht loopt het pad weer langs het water. Hier

geen winderige dijken, maar een uniek rivier-

landschap boordevol contrasten.

De Werse is overal anders

Aan de bovenloop watermolens en industrieel

erfgoed dat herinnert aan honderd jaar bedrijvig-

heid. De benedenloop kronkelt door de agrari-

sche lappendeken van het Münsterland, een

parklandschap met kastelen en boerderijen. Nog

verder naar de monding beginnen de weidse ui-

terwaarden: veel ruimte, afgewisseld met groep-

jes bomen, een kreekje of een dode arm van de

hoofdrivier. Historische stadjes zoals Warendorf,

Beckum und Rinkerode.

122 kilometer in korte etappes

Van de bron van de Werse naar de monding in

de Ems: 78 fraaie kilometers. Als toegift een zij-

tak die afbuigt naar Rheda-Wiedenbrück. Volg de

routebordjes met de W of spijbel een dagje voor

een stedentrip naar Münster!

TIPTuinentrio.

Werse Rad Weg had ook Drie Parken Route kunnen

heten. Dankzij de drie voormalige terreinen van het

festival der bloeiende tuinen: de Landesgartenschau.

In Hamm, Oelde en Rheda-Wiedenbrück.

Hamm

Münster

Drensteinfurt

Ahlen Beckum

Oelde

Rheda- Wiedenbrück

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

41 km

14 km

15 km

16 km

17 km

19 km

122 km

NLD

GPS

hotel Bomke in Wadersloh

Genieten van het Münsterland:Ontdek de culinaire kanten van de streekWelk uitje u ook plant - fietsen in de nazomer, golfen op uitdagend terrein, ontspannen cabrio-ritjes, smullen op sterrenniveau - u begint en eindigt bij ons.Diverse recreatieve en verwenpakketten als voor-deelarrangement. Neem contact met ons op, dan geven we graag meer informatie.

contact Kirchplatz 7 | 59329 Wadersloh Tel. 0049 (0) 25 23 - 92 16 - 0 [email protected] | www.hotel-bomke.de

WERSE RAD WEG

mit Rad-Planungskarte

www.werseradweg.de

Der WERSE RAD WEG verläuft auf 125 Kilometern mal direkt ent-

lang der Werse, mal weiter abseits durch die von der Werse ge-

prägte Landschaft. Er verbindet die Städte Ahlen, Beckum,

Drensteinfurt, Hamm, Münster, Oelde, Rheda-Wiedenbrück und

Sendenhorst mit ihren historischen und sehenswerten Ortskernen.

Dem Lauf der Werse folgend, werden in kleinräumigem Wechsel

unterschiedliche Kultur- und Landschafträume berührt. Besonders

eindrucksvoll präsentiert sich der Kontrast zwischen dem indus-

triell geprägten Oberlauf, dem anschließenden ländlichen Charak-

ter mit einem Mosaik von Bauernhöfen, Feldern und Wäldern sowie

der romantischen Auenlandschaft mit Altarmen, Überschwemmungs-

gebieten und Sandbänken im Unterlauf.

In vielen Orten sind Bahnhöfe und

Parkplätze vorhanden, so dass

auch eine Anreise und Fahrradbe-

förderung mit der Bahn oder dem

Pkw möglich ist. Und an der ge-

samten Route laden gemütliche

Restaurants und Landcafés zur

Einkehr ein. Eine Tour auf dem

WERSE RAD WEG ist also eine

rundum anregende und ent-

spannte Angelegenheit.

Kurz gesagt: Erholung pur.

www.werseradweg.de

Ausstattung

Einheitliche Ausstattungselemente begleiten Sie auf Ihrer Radtour:

Aussichtstürme ermöglichen besondere Einblicke in die Landschaft.

Insgesamt 34 Infoblöcke lenken die Aufmerksamkeit auf Details. Sie

geben Auskunft über Wissenswertes und Spannendes am Wegesrande

und in den Orten.

Stelen schaffen Aufmerksamkeit und Orientierung und wer seine

Pause gerne unter dem hohen Himmel des Münsterlandes macht und

sein Lunchpaket im Freien verzehren möchte, der findet in regelmä-

ßigen Abständen Rastplätze mit Tischen und Bänken.

Beschilderung

Der WERSE RAD WEG ist eingebunden in das Radwegenetz

Münsterland. An allen Kreuzungspunkten stehen Pfeilwegwei-

ser mit Orts- und Kilometerangaben, und dazwischen folgen

Sie einfach den roten Pfeilen auf den Zwischenwegweisern. Das

Piktogramm unterhalb des Pfeilwegweisers zeigt Ihnen, dass

Sie sich auf dem WERSE RAD WEG befinden.

WERSE RAD WEG

Ausstattung & Beschilderung

2-Flüsse-Rundtour an Werse und Ems

WERSE RAD WEG und EmsRadweg lassen sich prima kombinieren.

Der WERSE RAD WEG beginnt und endet jeweils an der Ems und kann

mit dem EmsRadweg zu einer Rundtour verbunden werden. Die

2-Flüsse-Tour ist ca. 190 km lang.

GPSBesonders komfortabel und zielgenau: Der WERSE RAD WEG wurde

für das GPS (Global Positioning System) erfasst und ermöglicht somit

ein unbeschwertes Radfahrvergnügen per Satellitennavigation. Vor-

raussetzung ist, dass Sie ein GPS-Empfangsgerät auf Ihrer Radtour

dabei haben. Die zur Orientierung benötigten Daten können Sie ein-

fach und kostenlos unter www.werseradweg.deherunterladen und auf

Ihr GPS-Gerät übertragen.

Gastronomie und Unterkunft

Entlang des WERSE RAD WEGES laden zahlreiche Gaststätten und

Cafés zur Rast ein und natürlich finden Sie am Weg auch verschiedene

Unterkunftsmöglichkeiten. Ein komplettes Gastgeber- und Gastrono-

mieverzeichnis mit Adressen, Öffnungszeiten und Preisen erhalten

Sie bei den Informationsstellen entlang des WERSE RAD WEGES und

unter www.werseradweg.de

Radwanderführer WERSE RAD WEG

Der Radwanderführer enthält neben

übersichtlichen Karten 1:50.000 auch

alles Wissenswerte rund um eine Rad-

tour auf dem WERSE RAD WEG.

34 Seiten, 12 Kartenblätter

Preis: 6,95 € zzgl. Versandkosten.

Radwanderführer Werse-Ems

Der Radwanderführer beschreibt die

Kombination von WERSE RAD WEG

und EmsRadweg zu einer Rundtour.

Mit Karten 1:50.000 und Routenbe-

schreibung. 100 Seiten.

Preis: 11,90 Euro zzgl. Versandkosten.

Beide Radwanderführer einfach anfordern bei den Adressen auf der

Rückseite oder unter

[email protected] oder Telefon: 0 25 81/53 61 42.

Gut zu wissen

Radwandern mit ÖPNV-Anschluss

BahnDer WERSE RAD WEG eignet sich aber besonders für die Anreise

mit der Bahn, denn in jedem Ort entlang der Route gibt es einen

Bahnhof. Gute Anbindungen in das übrige Münsterland, Ruhrge-

biet, nach Ost-Westfalen Lippe und Niedersachsen sind gegeben.

Durch die Kombination von Bahn und Bike ergeben sich vielfältige

Tourenmöglichkeiten und es können ganz flexibel auch einzelne

Teiletappen des WERSE RAD WEGES befahren werden.

Mehr Infos zum Bahnangebot erhalten Sie unter

www.bahn.de/Bahnundbike

Radfahrer-Hotline Tel.: 0180/5 99 66 33 (14 ct./Min)

FahrradBus

Jeden Sonn- und Feiertag zwischen Ende April und Anfang Okto-

ber pendelt der FahrradBus F1 vier mal pro Tag zwischen Beckum

und Münster – und bietet direkte Einstiegspunkte in den WERSE

RAD WEG in Münster-Stapelskotten, Münster-Wolbeck, Senden-

horst-Albersloh und Beckum.

Der Vorteil liegt auf der Hand: Mit dem FahrradBus gelangen Sie

bequem auch zu weiter entfernten Startpunkten Ihrer Radtour und

Ihr Drahtesel wird sicher im Anhänger transportiert. So können

Sie ganz individuell unterschiedliche Start- und Zielpunkte auf

dem WERSE RAD WEG kombinieren.

Weitere Infos und den FahrradBus-Flyer erhalten Sie bei

RVM Regionalverkehr Münsterland GmbH,

Tel. 0 25 21/93 03-0, www.rvm-online.de

Radkult(o)ur zwischen Werse und Ems

Der liebenswerte Landstrich zwischen Werse und Ems

will entdeckt werden. Flussufer und Auen wechseln mit

dörflicher Idylle und kleinstädtischem Flair. Adelssitze

weisen den Weg in die Geschichte. Aussichtstürme und

Informationstafeln befinden sich am Weg. Nicht nur für

Pferdefreunde ein Erlebnis: die hippologische Metro-

pole Warendorf.

Eingeschlossene

Leistungen

2 Übernachtungen,

Frühstück nach Angebot

im Doppelzimmer mit

DU/WC, Kartenmaterial

Gegen

Aufpreis

Einzelzimmer,

Lunchpakete,

Halbpension,

Gepäcktransfer

Preis/Person

(ab zwei Pers.)

119 € *

Angebot 1:3 Tage | 2 Übernachtungen

Routenverlauf (ca. 100 km):Beckum – Ahlen – Drensteinfurt –

Münster-Gelmer – Telgte – Warendorf

Eingeschlossene

Leistungen

3 Übernachtungen,

Frühstück nach Angebot

im Doppelzimmer mit

DU/WC, Kartenmaterial

Gegen

Aufpreis

Einzelzimmer,

Lunchpakete,

Halbpension,

Gepäcktransfer

Preis/Person

(ab zwei Pers.)

175 € *

Angebot 2:4 Tage | 3 Übernachtungen

Routenverlauf (ca. 180 km):Beckum – Ahlen – Drensteinfurt –

Münster-Gelmer – Telgte – Warendorf – Rheda-Wiedenbrück

– Oelde – Beckum

*Preisstand 2010

Information und Buchung: Warendorf Marketing GmbH

Telefon: 0 25 81/78 77 00, www.marketing-warendorf.de

Reiseangebote

www.werseradweg.de

Informationen

Wirtschaftsförderungsgesell-

schaft Ahlen mbH

Tel.: 0 23 82/964-304

www.ahlen.de

Stadtmarketing Beckum GmbH

Tel.: 0 25 21/2 99 96 28

www.beckum.de

Bürgerbüro Stadt

Drensteinfurt

Tel.: 0 25 08/995-0

www.drensteinfurt.de

„insel“ –Verkehr & Touristik

Hamm

Tel.: 0 23 81/2 34 00

www.hamm.de

Münster Marketing

Tel: 02 51/492-27 10

www.tourismus.muenster.de

FORUM Oelde

Tel.: 0 25 22/72 80-0

www.oelde.de

Flora Westfalica GmbH

Rheda-Wiedenbrück

Tel.: 0 52 42/93 01-0

www.flora-westfalica.de

Stadt Sendenhorst

Bürgerservice

Tel.: 0 25 26/303-116

www.sendenhorst.de

Herausgeber:

Kreis Warendorf, Waldenburger Straße 2, 48231 Warendorf,

Tel.: 0 25 81/53-61 42, Mail: [email protected]

Titel, Umschlaggestaltung, Art und Anordnung des In-

halts sind urheberrechtlich geschützt. Nachdruck – auch

auszugsweise – nicht gestattet. Alle Rechte vorbehalten.

Alle Angaben ohne Gewähr. Fotos: Christine Schneider,

Gabi Wild, Dietmar Wirlitsch (Stadt Münster). Grafik-De-

sign: Ina Bauckholt, Münster. Kartengrundlage: Geobasis-

daten Kreis Warendorf, Vermessungs- und Katasteramt,

AZ 3048/2010

Wadersloh

20

Borculo

Doetinchem

Groenlo

Bronckhorst

Doesburg

Aalten

Winterswijk

Dinxperlo

Terborg

Didam

Zutphen Lochem

Billerbeck

CoesfeldGescher

StadtlohnVreden

Südlohn

Velen

Borken

Rhede

Bocholt

Isselburg

Ulft

MünsTerLAnD

Nederland

slin

geroute

aaaaroute

berk

elroute

ijsse

lroute


Overal anders, overal mooi!

Rivierenlandschap Achterhoek en Westmünsterland

Waar houdt Nederland op en waar begint Duits-

land? Het is lang niet overal te merken, in de

grensoverschrijdende regio waar vier meande-

rende rivieren de absolute hoofdrol opeisen. Aan

de groene oevers van de Aa, de Berkel, de Slinge

en de IJssel trekt de natuur zich weinig aan van

grenslijnen op landkaarten. En dat geldt ook

voor het stokoude cultuurlandschap, dat in de

loop van de eeuwen maar weinig is veranderd.

Hier in het land van de buren, de ‘naobers’ en

Nachbarn, fiets je over rustige landweggetjes en

rivierdijken, ver weg van de snelweg, langs lom-

merrijke lanen naar boerderijen en langs akkers,

hagen, boomwallen en vennen.

De nieuwe fietsgids Rivierenlandschap laat zien

waar jarenlange Duits-Nederlandse samenwer-

king toe kan leiden. De zes verschillende routes

van in totaal 460 km hebben ieder een eigen ge-

zicht, alleen al door het unieke karakter van elk

van de vier waterwegen. En ook ‘onderweg’ ver-

anderen die rivieren nog, van kabbelende beek-

jes vlakbij de bron tot statige stromen in het

laagland bij de monding. Een beetje doorfietsen

kan hier eigenlijk alleen met oogkleppen op,

want de samenstellers van de route zijn niet zui-

nig geweest met hoogtepunten aan de kant van

de weg. Wandelen, kuieren, flaneren of een eind-

je varen met een boot is dan de oplossing, ook

al staat er ‘fietsgids’ op uw ringband.

Het Münsterland staat bekend om zijn kastelen,

molens en kleinschalige landbouw, de Gelderse

Achterhoek om de rust, ruimte en idyllische

dorpjes. Aan weerszijden van de grens be-

schermde natuurmonumenten die je alleen in

een rivierdal vindt, zoals Moerasbos Bekendelle

aan de Boven Slinge bij Winterswijk.

En historische stadjes die laten zien dat onze

voorouders al heel lang geleden de kant van het

water opzochten: Zutphen, Doesburg, Bronck-

horst en vestingstadje Groenlo. Of de Duitse pa-

reltjes Rhede, Südlohn, Vreden, Coesfeld en

Billerbeck, niet zo ver van de enige ‘metropool’

in deze heerlijke, landelijke vakantieregio: de stad

Münster.

Medicijn- en Apothekersmuseum

Het museum, gehuisvest in een prachtig heren-huis, presenteert het landelijke gezondheidswe-zen van de regio’s Westmünsterland en Oost-Achterhoek. Ingebed in de algemene geschiedenis worden de levensomstandigheden uit die tijd en hun invloed op de gezondheids-toestand van de plattelands-bevolking getoond. contact Markt 14 | 46414 Rhede Tel. 0049 (0) 28 72 - 79 23 | www.mam-rhede.de

460 km

NLD

GPS

De fietsgids Rivierenlandschap (handig gebonden met spiraal) is te bestellen bij www.grensbelevenis.nl

21


Grenzeloze natuur en cultuur

Flamingoroute

contact en meer informatie:

Ahaus: 0049 (0) 2561-44 44 44 | www.ahaus.de

Gescher: 0049 (0) 25 42-980 11 www.stadtmarketing-gescher.de

Gronau: 0049 (0) 25 62-99 00 6 www.gronau.de

heek: 0049 (0) 25 68-93 000 | www.heek.de

Legden: 0049 (0) 25 66-95 03 www.vvlegden.de

schöppingen: 0049 (0) 25 55-880 www.schoeppingen.de

stadtlohn: 0049 (0) 25 63-97 200 www.stadtmarketing-stadtlohn.de

südlohn: 0049 (0) 28 62 - 41 76 26 www.suedlohn.de

Vreden: 0049 (0) 25 64-46 00 www.stadtmarketing-vreden.de

www.flamingoroute.com

Voor bestelling routeboekje:

Biologische station Zwillbrock Tel. 0049 (0) 2564-98600 | www.bszwillbrock.de

Legden

Schöppingen

Heek

GronauEnschede

Haaksbergen

Eibergen

ZwillbrockGroenlo

Bredevoort

Bocholt Rhede Borken

Velen

Gescher

Stadtlohn

Vreden

Winterswijk

OedingSüdlohn

Ahaus

Alstätte

MünsTerLAnD

GrAFschAFTBenTheiM

Nederland

450 km

NLD

GPS

De meest noordelijke flamingokolonie van Eu-

ropa, dromerige dorpjes, levendige steden, na-

tuurreservaten van Europees belang met uitge-

strekte moerassen, heidevelden en waterrijke

draslanden.

Ontdek de natuur en cultuur in de Nederlands-

Duitse grensstreek: gemoedelijk en verfris-

send, avontuurlijk, mysterieus en exotisch!

De Flamingoroute is op z’n mooist van lente

tot herfst. Het voorjaar is de beste periode om

veel te zien van dieren- en plantenwereld. Die

lente begint overigens al eind februari, wan-

neer grote steltlopers als de wulp luid roepend

hun territoria in de draslanden in bezit nemen.

In maart komen de flamingo’s terug van hun

overwinterplek naar het Zwillbrocker Venn.

Daar blijven ze in de regel na een succesvolle

broedtijd tot in de late zomer. Heel erg de

moeite waard is ook de bloeitijd van de heide,

van eind juni tot het begin van de herfst.

Op de Flamingoroute maak je kennis met het

leven op het platteland, met cultuur zoals kas-

telen, landhuizen en versterkte herenhuizen,

maar ook met beschermde natuurgebieden.

Uitzichttorens en informatiepanelen wijzen de

weg door een landschap vol ervaringen en be-

levenissen. De grensoverschrijdende route

voert van Twente en de Achterhoek in Neder-

land naar het Duitse Westmünsterland, een re-

gio waar je cultuur afwisselend in moderne en

historische vorm tegenkomt. De 450 kilometer

lange ronde van de Flamingoroute maakt ge-

bruik van de paden van het in het Münsterland

gangbare honingraatnetwerk en het Neder-

landse systeem met knooppunten van fietsrou-

tes. Dat maakt het probleemloos uitstippelen

van korte dagtochtjes gemakkelijk.

Uitgebreide informatie over de Flamingoroute

en de talloze mogelijkheden voor uitjes in de

steden en gemeenten aan het traject vind je op

www.flamingoroute.com

Witte Veen bij de Haarmühle, Alstätte

Historische korenwatermolen, Heek

Zwillbrocker Venn

Rad- und WanderführerFiets- en wandelgids

mit Radkarte | met fietskaart

AchterhoekTwenteWestmünsterland

22


Op de fiets naar de bruisende metropool van de menselijke maat

Betoverend mooi Münster

Het bekendste plekje van Münster is de Prinzi-

palmarkt. Een glorieus plein, met rondom een

indrukwekkende ‘skyline’: zij aan zij staan hier de

oude koopmanshuizen als een gesloten façade.

Onder de bogengalerij kleine winkels, kroegjes

en speciaalzaken. Een stad om verliefd op te

worden, dankzij de opwindende mix van eer-

biedwaardig oud en swingend jeugdig. Universi-

teitsstad met internationale allure en traditionele

gastvrijheid. Barokke herenhuizen afgewisseld

met moderne kunst (een topcollectie grafische

werken van Picasso). Waar anders dan in Mün-

ster vind je een trendy uitgaansclub achter dikke,

middeleeuwse muren? Chique shopping mall

en gekke boetiekjes om eindeloos te shoppen?

Stille straatjes voor aan avondwandeling door de

stad en levendige pleinen om lekker te flaneren?

Een vleugje maritieme sfeer proeven, midden in

Westfalen? Net buiten de Altstadt ligt de Aasee,

het recreatiegebied ‘where the locals go’. De

Stadthafen is de trendy wijk voor creatievelingen

en nachtvlinders.

Grootse charme in een compact gebied

Alle contrasten die een stedentrip zo leuk maken

vind je op loopafstand. En anders wel snel te be-

reiken op de fiets. Münster geldt als de fietsvrien-

delijkste stad van Duitsland. De voorzieningen

zijn er dan ook naar: een uitgebreid fietspaden-

netwerk en - echt uniek in Europa - de Promena-

de, een autovrije ring rond de binnenstad.

Overal goede stallingen, fietsspeciaalzaken en

reparateurs. Startpunt van een reeks geweldige

fietsroutes, zoals EmsRadweg, Friedensroute en

100 Schlösser Route.

héél erg Münster: fietsen door stad en land

Fietsen is hier een waar genoegen. Alleen al

door de altijd aanwezige, bijzonder aantrekkelij-

ke combinatie stedelijk schoon - landelijke na-

tuur. Een treffend voorbeeld is de tocht naar het

voormalige overloopgebied de Rieselfelder, een

waterrijke idylle op maar 6 km van hartje Mün-

ster. Ontdek ook dat de ‘locals’, de Münsteraner,

echte levensgenieters zijn, die hun gasten graag

laten meeprofiteren: een sfeervol café, een gezel-

lig terrasje, een plattelandsherberg met tuin of

een goed en betaalbaar restaurant; ze zijn nooit

heel ver weg!

TIPBeleef een leuke dag Münster zonder parkeerproble-

men! Met de trein uit Enschede, fietsen te huur op

station (€ 8 per dag).

Münster Marketing Tel. 0049 (0) 251 - 492 [email protected]

Erbdrostenhof

Historisch stadhuis

23

Nu al een ‘klassieker’ op de wielerkalender, ieder jaar op de wegen rond Münster. Finish op de Hindenburgplatz, precies voor het paleis.

Wielerspektakel Münsterland Giro Cyclosportive

Stad van vrede en tolerantie op kruispunt van fietsroutes

Osnabrück

"Osnabrück, op slechts drie uur treinen van

Amsterdam, biedt een interessante uitgangs-

positie voor fraaie en veelzijdige fietsroutes. De

zelf stad kent een geschiedenis als vredesstad.

Osnabrück is een bezoek zeker waard.

De titel van vredesstad dankt Osnabrück aan de

neutrale positie tijdens de Dertigjarige Oorlog

van 1618 en 1648 tussen katholieke delen en pro-

testantse delen van Duitsland. Na lang onder-

handelen sloten de strijdende partijen uiteindelijk

vrede in het laatgotische stadhuis op de Markt.

Historisch is de Friedesroute tussen Osnabrück

en Münster. In beide steden werd aan het einde

van de Dertigjarige Oorlog onderhandeld. Ruiters

reden op en neer om berichten over te brengen

erich Maria remarque

Het begrip vrede speelde ook een belangrijke rol

in het werk van de Osnabrückse schrijver Erich

Maria Remarque. Een uitgezette wandelroute

voert langs belangrijke plaatsen in het leven van

de auteur in de stad. Een deel van de wandeling

gaat door de intieme Altstadt die na de verwoes-

tingen in de Tweede Wereldoorlog voor een be-

langrijk deel weer in oude stijl is hersteld. Behalve

het stadhuis zijn de protestantse St-Marienkirche

en de katholieke dom beeldbepalende gebouwen

in het overzichtelijke centrum.

Treinkaartje vanaf 19 euro

Een ideale verbinding is de IC-trein van Schiphol

naar Berlijn. Deze trein gaat zes keer per dag. Een

treinkaartje van Amsterdam naar Osnabrück is er

al vanaf 19 Euro per enkele reis. Fietsen kunnen

mee na reservering, maar op het Radstation bij

het hoofdstation van Osnabrück zijn fietsen te

huur. “

Geen gewone dag

Vaste datum is 3 oktober - De Dag van de Duit-

se Eenheid, Duitslands nationale feestdag sinds

de Hereniging in 1990. Niet alleen de dunne

bandjes van de snelle wielerprofs zoeven door

de straten van de heuvelachtige Landkreis Stein-

furt, in het deelnemersveld ook amateurs, belof-

tes en zo’n 4000 getrainde recreanten.

Voor de fietsjournalist Bert sitters is fietsen

de ideale manier van reizen, omdat je een

bent met je omgeving. in 2010 was hij in en

om Osnabrück onderweg.

De Giro is van iedereen

Voor kinderen van 8-13 is er een ‘Dikke Banden

Race’ op normale stadsfietsen. En zelfs de aller-

kleinsten (3 tot 5!) mogen in de GIROlino even

aan het Tour de France gevoel ruiken. Op de

loopfiets. Valhelm verplicht!

Alleen maar winnaars

De hoogste eer voor een Franse wielrenner: win-

nen op 14 juli. Hier in het Münsterland is het

democratische motto: feesten doe je met z’n

allen! In de stad zelf en overal langs het par-

cours in dorpskernen waar de renners voorbij

komen, is er een bont programma. Leuke (spor-

tieve) activiteiten voor de hele familie, vermaak

van kermis tot traditioneel dorpsfestijn met lek-

ker eten en een goed biertje!

Dat trekt honderdduizenden bezoekers.

www.muensterlandgiro-cyclo.nl

Tourist information Osnabrück

Het groen van het omliggende natuurgebied dringt diep in de stad door, de afstanden zijn te overzien en het leven is kleurrijk en vitaal. Osna-brück, de stad van de Westfaalse Vrede, is altijd de moeite waard voor een uitje. Een dagje sfeer proeven of een citytrip als weekendarrangement. Hartelijk welkom!

contact Tourist Information Osnabrück - Osnabrücker Land Tel. 0049 (0) 541 - 323 [email protected]/nederlandswww.facebook.com/kerstmarkt

Osnabrück | Osnabrücker Land Tourist Information



24

Osnabrück

Heerlijk wandelen is hier al honderd jaar traditie. Logisch, in een streek die alles mee heeft. Voor een

gemoedelijk rondje door het dal of een uitdagende outdoor belevenis over de hoge bergkammen van

het Teutoburger Wald. Langs eindeloos golvende velden, vruchtbaar rivierlandschap, heide, bos en

veenmoeras. Rustige landweggetjes en schilderachtige dorpspleinen, kastelen en vakwerkboerderijen,

gastvrije plattelandsherbergen en idyllische plekjes in het groen. Thematochten, avontuurlijke paden,

cultuurwandelingen en gezondheidsreizen. Eigenlijk een beetje ‘geheim’, maar leest u gerust verder.

Wandelen waar het mooier is

Welkom in de voortuin van Duitsland. Of is het de achtertuin van ons eigen Twente en de Achterhoek? Maak kennis met een

weergaloos wandelgebied, vol vergezichten. Lekker dichtbij, aangenaam anders!

Wandelen

Grensoverschrijdende route

Route langs een rivier

Route met veel bos

GPS-routes

NLD

GPS

Legenda

25

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

X1648

9

8

�

6

5

43

2

1

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

� ��

��

� ��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Schale

��

� ��

Wandelroutes

Ahornweg

Mühlenweg

DiVa Walk

Wandelparadijs rond Bentheim

Podagristenpad

Hermannshöhen

Töddenlandrundweg

Grenzenlos

Handelsweg

X-Wege

X1648 = Wandelweg Friedensroute

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Wandelen | Overzichtskaart26

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

X1648

9

8

�

6

5

43

2

1

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

� ��

��

� ��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Schale

��

� ��

Wandelen in het Münsterland

Puur natuur bij elke stap. Dat is de rake onder-titel van de tweetalige wandelgids met de hoofdroutes van wandelparadijs Münsterland. Een compleet bewegwijzerd systeem met 24 routes, herkenbaar aan een witte X. Onderling weer handig aan elkaar gekoppeld door verbin-dingswegen. De langste X-route is 200 km, met onder andere Burg Hülshoff in Havixbeck en de Prinzipalmarkt in de stad Münster. Niet lang genoeg? Uitbreiden kan probleemloos: X-route Olfen-Lippstadt sluit naadloos aan op de LAW Arnhem-Wesel-Olfen van de Sauerländi-sche Gebirgsverein.www.geheimoverdegrens.nl/x-wegen

Overzichtskaart | Wandelen 27

Wandelschoenen, wind en waterkracht

Lopen langs negen watermolens en twee wind-molens, prachtig gerestaureerde monumenten die geduldig hun werk doen aan de voet van het Wiehengebirge. In een voor Nederlanders soms vertrouwd ogend, groen landschap.



Weidse panorama’s en gezonde bronnen

De acht van de Ahornweg - met kleine lus en grote lus - slingert door het bergachtige zuiden van het Osnabrücker Land. Het ongerepte ge-bied van Natur- und Geopark TERRA.vita en de geneeskrachtige kuuroorden met de eretitel ‘Bad’ in de naam.

LO of HP vanaf € 124,– p.p. (in een 2-persoonskamer)


Wandelen | Tips voor tochten

OsnABrücker LAnD

BadRothenfelde

Wellingholz-hausen

Georgs-marienhütte

Hagen a.T.W.

Bad Iburg

Bad Laer

Dissen

Hilter14 km

18 km

9 km

9 km

7 km15 km

14 km

15 km

MünsTerLAnD

100 km

NLD

GPS

WallenhorstOstercappeln

Belm

OsnABrückerLAnD

MünsTerLAnD 15 km20

63

98 km

NLD

GPS

Op de routemarkering staat het esdoornblad,

ook bekend als ‘Maple Leaf’ op de Canadese

vlag. Hier heet het Ahornblatt. De wandeltocht

slingert door prachtige dorpjes (Melle-Welling-

holzhausen, Hagen, Georgsmarienhütte) en

bosrijke heuvels, de uitlopers van het Teutobur-

ger Wald. Hoogste punt is de Dörenberg (331

m), een absoluut ‘hoogtepunt’ is het landschap

van de Borgloher Schweiz.

Meer dan alleen molenwieken

Mühlenweg

De Elfstedentocht voor liefhebbers van oude

molens. Negen watermolens en twee windmo-

lens zijn de sterren van deze aantrekkelijke rond-

wandeling. Sommige molens zijn met veel liefde

gerestaureerd en functioneren nog als vanouds,

andere hebben een mooie nieuwe bestemming

gekregen. Waarom liggen watermolens toch al-

tijd op zo’n idyllische plek? Misschien dat de

dienstdoende molenaar het kan verklaren.

De voortuin van Osnabrück, het dal van de

Hase, Nette en Düte, was al vroeg populair als

woongebied in het groen. De getuigen zijn er

nog: middeleeuwse burchten, grafheuvels, de

ruïnes van de beroemde Wittekindsburg, een

stenen nederzetting van de allereerste bewoners

van Nedersaksen.

Natuurstenen kerkjes tussen de bomen, die een

beetje doen denken aan de dorpskerken in Fries-

land en Groningen. Maar dan net even anders.

Mis hem niet, de Alexanderkirche in Wallen-

horst! Weinig hoogteverschillen op deze route,

maar een enkele keer beklim je een uitkijkpunt

voor een weidse blik over de Noord-Duitse laag-

vlakte. In de verte een draaiende molen!

Eigenlijk zijn het twéé wandelroutes: een kleine

lus van 40 km en een grote lus van 60 km. Mooi

genoeg om ze op je gemak allebei te doen! Een

paar dagen logeren is geen straf, want middel-

punt van de ‘acht’ is Bad Iburg, het stadje rond

het enorme prins-bisschoppelijke paleis Schloss

Iburg. Bad Iburg is bekend als Kneippheilbad,

kuuroord Bad Laer als Soleheilbad. Specialiteit

van Bad Rothenfelde is het zoutgehalte in de

toch al zo gezonde lucht. Dankzij de Gradierwer-

ke of ‘Salinen’, waar zout bronwater van 3000 m

diepte langs sijpelt. Heel erg goed voor de lucht-

wegen.

Wat een uitzichten!

Ahornweg

28

Op reis door de geschiedenis

Maak een sprong in de tijd en verken in zesrustige etappes (16-22 km) de spannendegeschiedenis van de Varusregio op de DiVaWalk, de wandelroute die zijn naam te dankenheeft aan de dinosaurussen en Varus.



Tips voor tochten | Wandelen

Bad Essen

Ostercappeln

Osnabrück

VenneBramsche

Kalkriese

Belm7 km

18 km

33 km

10,5 km

8 km

2415

OsnABrücker LAnD

MünsTer-LAnD

105 km

NLD

GPS

Onvoorstelbaar oude voetstappen

DiVa Walk

Ze staan op een steile rotswand in Barkhausen

(Bad Essen), de pootafdrukken van dinosaurus-

sen. Enorme monsters uit de oceaan, die hier

aan land gingen om planten te eten. De rechtop

staande steenlagen van het Wiehengebirge laten

ook mooi zien, wat voor enorme krachten de

aarde hier ooit door elkaar geschud en geplooid

hebben, zo’n 150 miljoen jaar geleden.

De DiVa Walk is een mooie natuurwandeling en

tegelijk een indrukwekkende reis door de tijd. De

letters ‘Di’ staan voor dino’s. De ‘Va’ in DiVa

staat voor Varus, de Romeinse veldheer die met

zijn legioenen in de val gelokt werd door de

‘Duitse’ Germanen in de befaamde Slag bij het

Teutoburger Wald.

Zijn er voor de variatie ook moderne attracties

van ná het jaar 9 op deze prehistorische route?

Zeker! Een aangename koffiepauze bij de water-

molen in Nettetal bijvoorbeeld, een kijkje bij de

legendarische Wittekindsburcht, het klooster

Rulle of Wasserburg Alt Barenaue.

Kijktuin Kalkriese

Wan

derlu

st

Schutzgebühr 2,- €

www.osnabruecker-land.de

Auf

neu

en P

fade

n un

terw

egs

DNL

WandelplezierOnderweg op nieuwe paden

29


OsnABrückerLAnD

MünsTerLAnD

Coevorden

Neuenhaus

Nordhorn

Bad Bentheim

Emlichheim

Wilsum

Laar

GrAFschAFTBenTheiM

8 km

15 km

15 km

25 km

13 km

Nederland

75 km

NLD

GPS

Voettocht vol verhalen

Wandel- paradijs rond Bentheim

Podagristenpad

De hoger gelegen delen van de Grafschaft heb-

ben het allemaal: indrukwekkende natuur, de

erfenissen van een rijke geschiedenis, het zuivere

water van kuuroord Bad Bentheim, de riviertjes

Dinkel en Vechte, uitgestrekte veenmoerassen,

plattelandsherbergen, boerderijwinkels en . . .

‘het Goud van Bentheim’. Zo wordt de beroem-

de natuursteensoort Bentheimer zandsteen ge-

noemd. De oude steengroeves zijn inmiddels

overwoekerd en veranderd in dromerige vennen

in het bos. Waar al die stevige blokken gebleven

zijn? Onder andere opgestapeld voor de trots

van de regio: Burcht Bentheim.

Op de wandelkaart Obergrafschaft staat een

wandeling voor elk ‘energieniveau’: van zondags

stukje kuieren (Isterberg) tot een pittige 20 km

naar vogelreservaat Gildehauser Venn.

Waar kun je nou mooier wandelen dan in de Grafschaft? In de Obergrafschaft!

Een soort pelgrimstocht met een wonderlijke

oorsprong. Drie wat oudere, een beetje stram-

me wandelaars uit Coevorden (Drenthe) liepen

in 1843 helemaal naar kuuroord Bad Bentheim

om daar in het zwavelhoudende bronwater ver-

zachting te vinden voor de jicht in hun voeten.

De medische term is podagra. De drie eerste

lopers van dit pad gaven zichzelf de geuzen-

naam ‘Podagristen’.

Onderweg schreven ze verhalen en volkslegen-

den op. En keken ze hun ogen uit in het afwis-

selende landschap net over de grens, met hei-

develden, kabbelende beekjes, kleine riviertjes

en lappen bos. Veel van al dat moois is geluk-

kig bewaard gebleven. Beschermd natuurge-

bied Syenvenn, voormalig terrein van turfste-

kers, nu verwilderd veengebied met kleine

watertjes en kolonies weidevogels en waadvo-

gels, middeleeuws klooster Frenswegen en na-

tuurmonument Wilsumer Berge. Ook heel ge-

schikt voor kerngezonde wandelaars!

Bronstijdboerderij en jeugdherberg Uelsen

Zowel voor groepen als voor alleenreizenden is de jeugdherberg in het bos van Uelsen een perfecte accommodatie voor een overnachting. Hij is schit-terend gelegen in het bosrijke vakantiegebied rond Uelsen, zodat u hier een paar ontspannende da-gen kunt doorbrengen. Combineer uw verblijf met een bezoekje aan de Bronstijdboerderij. Beleef in een authentieke replica van een boerenbedrijf uit de Bronstijd hoe de mensen in deze streek 3000 jaar geleden leefden en werkten. U ziet er wat on-ze voorouders aten, wat voor kleding ze droegen en nog veel meer...

contact Uelsen Touristik | Am Markt 7 | 49843 UelsenTel. 0049 (0) 59 42 - 14 11 | www.bronzezeithof.de www.jugendherberge-uelsen.de

GrAFschAFTBenTheiM

hier is slechts een routeselectie weerge geven, op de echte kaart staan 30 routes.

Bad Bentheim

Schüttorf

Gildehaus

Oldenzaal

Losser

MünsTerLAnD

Nederland

2 – 20 km

NLD

GPS

Obergrafschaft Bentheim

Bad Bentheim Gildehaus

Schüttorf

WANDERKARTEmit 29 gekennzeichneten Rundwegen

Wandelen rond Bad Bentheim en Schüttorf

Bewonder de indrukwekkende Burg Bentheim, doorkruis uitgestrekte bossen en volg de loop van de Vechte. Ontdek de licht glooiende streek rond kuuroord Bad Bentheim en het oudste stadje van de Grafschaft Bentheim, Schüttorf. 2 overnachtingen met ontbijt.


Boeken/aanbieder: Tel. 0049(0)5921 – 961196www.grafschaft-bentheim-tourismus.de

30

Adembenemende vergezichten, intiem kijkje in de geschiedenis

Hermannshöhen

De Hermannsweg, over toppen tot 400 meter,

geldt als een van Duitslands allermooiste berg-

wandelingen. Niet de hoogste en zwaarste, want

de ‘bergen’ zijn hier de vriendelijk glooiende

heuvels van de twee natuurgebieden TERRA.vita

en Teutoburger Wald / Eggegebirge.

De uitzichten zijn zonder meer top! En eigenlijk

is zo’n beetje alles aan de Hermannshöhen top.

Een wandelende geschiedenisles door een weer-

galoos terrein. Moeiteloos is de route door de

strenge selectie-eisen van de Duitse wandelbond

gekomen als een van de ‘Top Trails of Germany’!

De geschiedenis is hier duidelijk aanwezig. Het

meest prominent in de vorm van een 53 meter

hoog standbeeld van Hermann zelf, met getrok-

ken zwaard. Bovenop de al 386 meter hoge

Teutberg. Hermann is de Germaanse leider die

de Romeinse veldheer Varus en zijn drie legioe-

nen in de pan zou hebben gehakt bij het Teuto-

burger Wald. De route is bezaaid met burchten

en vorstelijke residenties, het 900 jaar oude kas-

teel Ravensberg, slot en klooster Iburg, talloze

ruïnes van oude stadsmuren en perfect onder-

houden balken van vakwerkhuizen.

Het Teutoburger Wald staat bekend als de ‘Heil-

garten van Duitsland’. Bossen, mossen, veen-

grond en turf werken er al eeuwenlang samen

aan puur, helder water boordevol geneeskrachti-

ge mineralen. Overal vind je dan ook heilbaden,

goed voor een oergezonde vakantie voor li-

chaam en geest. Het helpt ook als je met mate

geniet van alle Duitse delicatessen die hier te

koop zijn: de befaamde Westfaalse ham en tradi-

tionele lekkernijen als Lebkuchen. Het wereldbe-

roemde snoepje Werther’s Original wordt gemaakt

volgens geheim recept in Halle, buurgemeente

van Werther. www.hermannshoehen.de

TIPnaturerlebnispark Dörenthe

Fenomenaal landschapspark op het terrein van een

voormalig landgoed in Ibbenbüren. Ruim 10 hectare

met meertjes en tuinen, 77 eilandjes.

Nieuw: onderwaterwereld voor duikers, met riffen,

kraters, scheepswrak en verzonken tempel!

Tecklenburger Land Tourismus

Wandelvierdaagse hermannsweg Beleef een pittige bergwandeling ‘the easy way’! Wandelen zonder bagage over de noordelijke top-pen van de Hermannsweg. Met de beroemde rotsformatie ‘Knielende Vrouw’ (middelpunt van talloze volkslegendes) en de romantiek van vak-werkhuizen in Tecklenburg. Als bekroning een sfeervol bezoek aan een ‘echte’ Alpenhut. Vanaf € 182 per persoonInclusief: 3 overnachtingen met ontbijt, bagage-vervoer, kompas, kaart en vervoer naar beginpunt.contact Markt 7 | 49545 Tecklenburg Tel. 0049 (0) 54 82 - 92 91 82www.tecklenburger-land-tourismus.de


Rheine

Tecklenburg

Bad Iburg

Dissen

Halle

Bielefeld

39 km

23 km

16 km

16 km

18 km

GrAFschAFTBenTheiM

OsnABrücker LAnD

MünsTerLAnD

220 km

NLD

GPS

31

hotel Altes Gasthaus Greve

Welkom in ons landelijke hotel in de oude kern van Recke. Traditionele gastvrijheid en modern comfort op de drempel van Parklandschap Mün-sterland, het Teutoburger Wald en beschermd natuurgebied Recker Moor. Wij bedenken en or-ganiseren voor u graag avontuurlijke weekenden voor groepen en verenigingen. Kijk op www.hotel-greve.de bij Aktivitäten.

contact Markt 1 | D-49509 Recke Tel. 0049 (0) 5453 - 91 88 690www.hotel-greve.de | [email protected]

Dorpsbewoners met twee paspoortenTextielpioniers Made in Germany

Wandelroute Grenzenlos

Töddenland-rundweg

Is het een aanschouwelijk lesje cultuurhistorie in

twee Europese buurlanden? Een cursus sociaal

‘naoberschap’ en Europese eenwording van

voor de tijd dat die term bestond? Of gewoon

een ontspannen wandelroute door een interes-

sante omgeving met een bijzonder verhaal?

U mag zelf kiezen.

De inwoners van de grensdorpen Dinxperlo

(Gelderland) en Suderwick (Duitsland) kijken er

niet meer van op, dat je in hun woonplaats met

één been in Nederland en met één been in de

Bondsrepubliek Duitsland kunt staan. Ze spre-

ken hetzelfde dialect en zij zien Dinxperlo-Suder-

wick als één plaats, met hier en daar Duitse

huisnummers aan een Nederlandse straat. Een

dorp waar toevallig een denkbeeldige lijn door-

heen loopt, zichtbaar gemaakt met wat kruisjes

op de klinkers. Mooi is het er ook nog, aan welke

kant van de streep je ook bent!

NOG EEN VERWARRENDE TIP: geniet aan het einde van deze grenzeloze wandeling

van een Nederlands biertje op een terras in het ‘Ach-

terhoekse’ Suderwick of een glaasje Duitse wijn in

Dinxperlo, zuidelijk Münsterland!

Heerlijk woord voor Scrabble, maar ook het ter-

rein van een leuke, leerzame wandeltocht. Door

het land van de Tödden, rondreizende marskra-

mers uit vroeger eeuwen. De ondernemende

grondleggers van de later zo bloeiende handel in

textiel. Via via ook van kledingreuzen als C&A,

het Nederlandse familiebedrijf met roots in

Westfalen. Hier begon de welvaart, die langzaam

zichtbaar werd in de dorpjes van het ooit puur

agrarische Münsterland en Emsdal.

Hoogtepunten te over: startpunt Mettingen,

met vakwerkhuizen uit de hoogtijdagen van de

Tödden én een ambachtelijke champagneboer-

derij met 200 jaar oude kelders.

De uitbundig versierde gevels in Recke, water-

kasteel Gut Hange (13e eeuw) en het Motormu-

seum Ibbenbüren. Natuurreservaat Heiliges

Meer, een unieke biotoop met bezoekerscen-

trum aan het meer dat ontstond door instorting

van onderaardse ruimtes. Volgens de volkslegen-

de een ‘verzonken klooster’!

TIP

Töddengolf in hopsten

Nieuwe, niet al te serieuze variant op de deftige sport

golf. Lekker buiten bewegen op een parcours van ge-

maaid gras dat gewoon nog bij de boer in gebruik is.

Kijk op www.toeddengolf.de

Dinxperlo

Suderwick

MünsTerLAnD

8 km

9 km

Nederland

17,5 km

NLD

GPS


OsnABrückerLAnD

MünsTerLAnD

Ibbenbüren

Hopsten

FrerenSchale

Recke

Mettingen15 km

20 km

14 km

32 km

31 km

18 km

135 km

NLD

GPS

Grenslandmuseum Dinxperlo-Suderwick

De Rietstap, Dinxperlo

32

Wandelen of fietsen door een 229 km lang openluchtmuseum

De Handelsweg Osnabrück-Deventer

De grens is hier geen hindernis meer, maar het

decor voor een actieve en leerzame belevenis in

de buitenlucht waar geen enkel overdekt muse-

um aan kan tippen.

Ook nog eens een heel erg mooi decor! De

Handelsweg loopt van Osnabrück, via de noor-

delijke uitlopers van het Teutoburger Wald,

dwars door beschermde natuurgebieden, langs

meertjes en kanalen, de laagvlakte van de Ems,

even klimmen over de stuwwal met kasteel

Bentheim, langs de oude Hanzestad Oldenzaal,

afdalen naar parklandschap oostelijk Twente en

de oevers van de Dinkel, een dagje Sallandse

Heuvelrug met de Holterberg, tot aan het eind-

punt: de groene rand van Hanzestad Deventer

aan de IJssel. En dat allemaal comfortabel ver-

deeld over korte etappes van zo’n 20 km. On-

derweg is er volop schaduw onder de bomen

van het Bentheimer Wald, het grootste aaneen-

gesloten gemende bos van Noordwest-Europa.

Natuurliefhebbers zijn van harte welkom, maar

op deze ‘Moeder van alle themaroutes’ kom je

toch echt voor de avontuurlijke geschiedenis

van de Handelsweg door de eeuwen heen.

‘Economische vluchtelingen’ zouden we ze nu

noemen. De dappere jongens en mannen uit

het arme Westfalen van de 16e en 17e eeuw, die

hun geluk zochten in het rijke Holland van de

Gouden Eeuw. De pioniers waren boerenzoons

die wat probeerden te verdienen als reizende

marskramers met koopwaar. ‘Tödden’ werden

ze in de volksmond genoemd, of ‘Kiepenkerle’

naar de Kiep of mand op hun rug. In de 250 jaar

daarna werd hun spoor gevolgd door smokke-

laars, struikrovers, troubadours, turfstekers en

andere avonturiers, eerlijke Duitse knechten die

tegen betaling elke zomer het Nederlandse gras

maaiden (de ‘Hannekemaaiers’) en weer wat la-

ter de noeste werkers van de Twentse textielin-

dustrie.

Het staat vast allemaal in geschiedenisboeken

en op internet, maar zou het niet veel leuker zijn

om het hele avontuur levensecht en ‘hautnah’

mee te beleven? Slapen in de oude herbergen

van toen, picknicken op de plekken waar de eer-

ste ‘deals’ werden gesloten?

www.handelsweg.com

TIPstap in de Grensland express

Sinds 2010 is er een lightrail treinverbinding tussen de

historische douanestations Bad Bentheim en Olden-

zaal (en aansluitend naar Hengelo en Osnabrück).

Aanleiding om op dit deel van wandelroute de Han-

delsweg ook een boeiende fietsroute van 26 km uit te

stippelen. Of precies zo lang als u wilt: opstappen of

afstappen bij alle tussenliggende stations.

Hollandganger- arrangement

Wandel van Rheine naar Oldenzaal of omge-keerd; door het vlakke parklandschap van het Münsterland en de idyllische, licht heuvelachti-ge zuidelijke Grafschaft Benheim tot in Olden-zaal aan de Nederlandse grens.

Vanaf € 199,– p.p. (4 dagen, in een 2-persoonskamer)


Deventer Oldenzaal

BadBentheim

OsnabrückMettingen

Rheine

93 km 57 km

25 km29

25

GrAFschAFTBenTheiM

OsnABrückerLAnD

MünsTerLAnD

Nederland

229 km

NLD

GPS


Waldseiter hof in Bad Bentheim

Landhotel Waldseiter hofOns met zorg gerestaureerde landgoed uit de 17e eeuw wordt omgeven door een prachtige tuin en een 9-holes-golfbaan. Ons hotel, met 18 comfortabele kamers, 1 suite en 1 vakantiehuis, beschikt over een zonneterras en een sauna-complex met relaxtuin. Onze keuken serveert zelfgebakken taart en verse creatieve gerechten. contact An der Waldseite 7 | 48455 Bad BentheimTel. 0049 (0) 59 24 - 78 55 0 | Fax: - 78 55 10www.waldseiterhof.de | [email protected]

33

Golfcomplexen GC Gut ArenshorstArenshorster kirchweg 2 · 49163 BohmteTel. 0049(0) 5471 [email protected] www.gc-arenshorst.de18-holes, par 72

Bad Essen: Ontspannen putten in een prachtig natuurlijk decor Tourist Information

Golfclub Varus e. V. Am Wiehengebirgeim schlingerort 5 · 49179 Ostercappeln-VenneTel. 0049 (0) 5476 200Golfclub.varus@t-online www.golfclub-varus.de18-holes, par 72, 3-holes, par 27

kuuroord Bad essen in het Osnabrücker Land is een romantische plaats aan de ‘Deutsche Fachwerkstraße’ (met vakwerkhuizen), midden in het ongerepte natuurpark TerrA.vita. Ook een stad om - ter afwisseling van alle weldadige rust - feest te vieren! het kasteel- en tuinenfestival rond schloss ippenburg bijvoorbeeld, de historische markt, muziekfestival ‘Obertonfestival’, exposities in de schafstall, het herfstfeest ‘himmel und erde’, de haven-feesten met drakenbootraces en de fijnproeversdagen cULinAriA Bad essen.

Onze tip: ontdek de heilzame werking op lichaam en geest van zeezout en geneeskrachti-ge mineralen in de soleArena. haal diep adem en geniet van het mooie solepark.

Bad Essen - Natuur, cultuur en gezondheid in het Wiehengebirge

Boeking en informatie bij Tourist-Information Bad EssenLindenstraße 2549152 Bad essenTel. 0049(0) 5472 9492-0www.badessen.info

in overvloed, bijzonder gunstige voorwaarden.

Grandioze uitzichten over royaal aangelegde fair-

ways, strakke greens met in de verte een roman-

tisch kasteel. Golfvaardigheidsbewijs lang niet

altijd vereist, dankzij ‘snuffelstages’ en vakantie-

cursussen voor beginners!

Genoeg van golfen in de drukke Nederlandse

polder, net buiten de stad? Tijd voor een nieu-

we handicap: de natuurlijke hindernissen van

het Duitse heuvelland. Eersteklas banen, ruimte

De weelde van golf over de grens

Voordelig golfen in Bad Essen

combineer een gezonde kuur in het charmante, lande-lijke kuuroord Bad essen met een soepele swing op een tweetal prachtige 18-holes-golfbanen in de directe omgeving. het decor voor je tweedaagse golftrip is het historische stadje Bad essen met de kastelen ippen-burg en hünnefeld en het omringende, gevarieerde landschap met bossen en tuinen. Golfclub Gut Arens-horst (steevast gekozen in de top-30 van beste Duitse golfbanen) ligt op 7 km van Bad essen. Je golft er in een uitgestrekt parklandschap, met middenin een kerk (!) en het traditionele clubhuis ‘Altes Forsthaus’. Alsof dat snel saai zou worden, sla je de volgende dag al af op het kampioenscomplex van Golfclub Varus (elk jaar bij de top-25 van beste golfbanen in Duitsland), 18 km verder in de buurt van Museum kalkriese op het historische terrein van de Varusslag.

Inbegrepen:2 overnachtingen met ontbijt, greenfee voor 2 dagen (keuze golfbanen in volgorde van uw eigen voorkeur), golfsouvenir

Prijs per persoon Vanaf € 135 (2-persoonskamer), op aanvraag 1-persoonskamer (kleine toeslag) Op verzoek ook 2 dagen greenfee voor dezelfde golfbaan

Golfclub Osnabrück-Dütetal e.V. in Lotte-Wersen

Daar waar u recreatief kunt genieten...

De Golfclub Dütetal bij Osnabrück, het gebied ligt direct aan de stadsgrens van Osnabrück, is een echte aanrader. Begin 2009 werden hier de 'oudere' speelbanen vernieuwd en de golfbaan-standaard naar Par 72 veranderd, zodat het parcours nu ook aan de internationale eisen voldoet. Door de loop van het riviertje de Düte, waar de Golfclub haar naam aan te danken heeft, is deze aangenaam vlak gelegen golfbaan een uitdaging voor de ambiti-euze speler. Het geheel is door hoge bomen omgeven.

Wersener Straße 17D-49504 Lotte-Wersen

contactTel. 0049 (0) 54 04 - 99 86 [email protected]

i

34

Landhotel-restaurant hermannshöhe in Legden ligt direct aan de 100 Schlösser Route

Een vakantie in Landhotel Hermannshöhe staat voor pure ontspan-ning en heerlijk eten. In ons fijnproeverrestaurant zal het de innerlij-ke mens aan niets ontbreken.

Onze aanbiedingen: fietsvakantie ronde met 5 lussen: 5 overnachtingen met HP, ge-bruik van Wellness voorzieningen, welkomstdrankje, fietsverhuur en fietskaarten, prijs per persoon vanaf € 250 (2-persoonskamer)Vier dagen cultuur snuiven: 3 overnachtingen met HP, op basis van een 2-persoonskamer comfort € 140,-, Cat. comfort plus € 150,-.

Haulingort 3048739 Legden

contactTel. 0049 (0) 25 66 - 93 00 [email protected] www.landhotel-hermannshoehe.de

hotel restaurant Gasthof Driland in Gronau ligt direct aan TOP Driland

In onze nieuwe hotelkamers is het prima toeven en in ons restaurant kunt u genieten van een verse en moderne keuken met traditie.Arrangement ‘Weekendgevoel aan de Drilandsee’1 welkomstcocktail, 2 overnachtingen, 1 x 3-gangenmenu, 1 x menu van de maand – 4-gangenmenu, 2 x Sektontbijt, 1 digestief, 1 fietsen wandelkaart ‘TOP Driland’139 € p.p. in een 2-persoonskamerTip: 3 overnachtingen voor de prijs van 2 – ook te boeken voor het arrangement (uitsluitend van vrijdag tot maandag)

Gildehauser Str. 35048599 Gronau


Burghotel Pass in Oeding ligt direct aan de Slingeroute van 'Rivierenlandschap'

'carpe Diem', pluk de dag: dat is onze filosofie. Geniet van een verblijf in een persoonlijk, familiair geleid hotel met comfortabele kamers. Het hotel beschikt over een restau-rant, terras en 2 kegelbanen.

Pedaalridder-arrangementInbegrepen: 2 x LO in een 2-PK. Op vrijdagavond klassiek kasteel-herenmenu. Zaterdagavond een ridderlijk 4-gangen-menu. TOP-routekaart 'Burcht Oeding' (huurfietsen indien gewenst). Prijs per persoon: € 135,– (Toeslag 1-PK: € 16,–)

Burgplatz 146354 Oeding

contactTel. 0049 (0) 28 62 - 58 [email protected]

Goede accommodaties genoegEen inspannende dag beleefd in de buitenlucht

en lekker moe van alle indrukken?

Dan heb je behoefte aan een comfortabel bed

en een uitnodigend gedekte tafel.

Alle overnachtingsmogelijkheden in de drie

hoofdregio’s van het Geheim over de grens zijn

te vinden in deze drie accommodatiegidsjes:

van hotels en pensions tot campings en vakan-

tiehuisjes. Bestel ze nu en zoek op je gemak een

fijn adres in Duitsland uit.

www.geheimoverdegrens.nl/aanvraagbrochures

Of kijk op:

www.geheimoverdegrens.nl/accomodaties.

Hier vindt u actuele aanbiedingen en informatie

over vakantiemogelijkheden. Ook kunt u hier

online boeken!

Deze drie hotels kunnen we alvast van harte

aanbevelen:

Grafschaft Bentheim Tourismus

Grafschaft

Bentheim

Een kleurrijke belevenis ...Grafschaft

Bentheim

Een kleurrijke belevenis ...

Vakantie-

bestemmingen

2011Vakantie-

bestemmingen

2011

ww

w.o

sna

bru

ecke

r-la

nd

.de

Sch

utz

geb

üh

r 2

,- €

20

11

Osn

ab

rück

er

La

nd

20

11

Osn

ab

rück

er

La

nd

Tipps & Zieleinkl. Infos zum

Deutschen Wandertag 2011

Wissens- & Sehenswertes

Gastgeberportraits

Tipps & Zieleinkl. Infos zum

Deutschen Wandertag 2011

Wissens- & Sehenswertes

Gastgeberportraits

35

Vakantieregio hohe Mark in het Münsterland

Fietsen door landschappen uit een prentenboek

Door bossen, afgewisseld met veengebied, heidevelden en weide-landschap. Langs romantische waterkastelen, watermolens, echte wilde paarden (!), kleurrijke tuinen en verzorgde boerderijen.

Aanbieding: 5 dagen sfeer proeven (200 km van de totale 280 km)Inclusief 4 overnachtingen met ontbijtPrijs per persoon vanaf € 179 (in 2-persoonskamer)Op aanvraag ook 2 - 7 dagen.

De fietsroute met het groene fietsje:

Boeken (april-oktober):

Tourist-Info RekenKirchstraße 14 48734 RekenTel. 00 49 (0) 28 64 - [email protected]

Leerzame, leuke, genoeglijke, coole en verbluffende uitstapjes!

Nu je er toch bent . . .

Het geheim van wandelen, fietsen en genieten in

het mooiste stukje Duitsland al ontdekt? Dan

komt nu het échte geheim: de indrukwekkende

lijst mogelijkheden voor een helemaal niet zo

saai dagje ‘niks doen’! Zomaar wat voorbeelden:

Burg Bentheim, het kasteel der kastelen, dat mag

je niet missen. Het interessante Textilmuseum in

Bocholt, waar je ziet hoe er 100 jaar geleden

werd gewerkt. Prachtig aangelegde dierentuinen,

zoals Naturzoo Rheine.

Te groot voor één dag: Bentlager Dreiklang. Een

multi-recreatiegebied zoals we dat in Nederland

nauwelijks kennen. Een combinatie van prins-

heerlijk landgoed, oorspronkelijk natuurgebied,

15e eeuws kloostercomplex en barokke, vorstelij-

ke residentie aan het einde van een indrukwek-

kende oprijlaan. Even niet zo’n mooi weer? Dat is

de Allwetterzoo in Münster een fijne keuze! Met

onder andere een reusachtige Tropenhal zonder

tralies en kooien, waar de

bonte oerwoudvogels

je om de oren vliegen.

Vakantie met kinderen

Meer weten? Kijk voor een waanzinnig leuk dagje

uit of pretpark in de buurt van jouw vakantie-

adres op www.kinder-vakanties.nl

Je online reisgidsen zijn twee stripfiguurachtige

presentatoren: het Duitse meisje Lilli en de Ne-

derlandse jongen Luuk. De foto’s en belevenis-

sen van al die leuke actieplekken zitten verpakt in

een soort verhaal, waar Luuk en Lilli je doorheen

loodsen.

36

naturZoo in Rheine

Heel dicht bij de dieren: loop tussen de apen, pinguïns en kan-goeroes. Bekijk de zeehonden onder water en vrij rondvliegende witte ooievaars. Speciaal voor de kinderen: educatieve spellen, speeltuinen en een kinderboerderij. nieuw: zeldzame lippenberen en tijgers in unieke natuurgetrouwe landschap-verblijven!entreeprijzen 2011: Volwassenen € 7. Kinderen (3 t/m 17 jaar) € 3. Parkeren gratis. Het gehele jaar dagelijks geopend.

Salinenstraße 15048432 Rheine


rondleidingen Bentlager Drieklank in Rheine

Beleef spannende verhalen over de salzroute.Het recreatiegebied Bentlage nodigt u uit voor een wandeltocht in het Bentlager Drieklank. De Zoutroute geeft op de historische zoutziederij inzicht in de moeizame zoutwinning in vroeger eeuwen. De cultuurroute voert u naar het fraai gerestaureerde Kruisherenklooster met zijn uitzonderlijke kunstschatten.

rondleidingen vanaf € 3 p.p., groepsrondleidingen op aanvraag

Infozentrum DreigiebelhausSalinenstr. 105 · 48432 RheineTel. 0049 (0) 59 71 - 9 12 78 94

contact Tel. 0049 (0) 59 71 - 800 65-0verkehrsverein@tourismus.rheine.dewww.verkehrsverein-rheine.de

Textielmuseum in Bocholt

Op de maat van de machinesHet ruikt naar olie en werk, en de weefstoelen ratelen zo hard dat u onbewust uw oren dichthoudt. Wat u tegenwoordig tijdens een bezoek aan ons textielmuseum beleeft, was voor duizenden mannen en vrouwen 100 jaar geleden dagelijkse realiteit. In onze museumfabriek laten wij u zien hoe de maat van de machines hun het werk dicteerde. Rondleidingen en demonstraties, dagelijks showproductie aan de historische weefmachines.

Uhlandstraße 5046397 Bocholt

contact Tel. 0049(0) 28 71 - 21 61 [email protected]

Allwetterzoo in Münster

Dieren van dichtbij beleven: Allwetterzoo MünsterAapjes kijken is zóoo passé. In de Allwetterzoo in Münster - een van de mooiste dierentuinen van Europa - beleef je veel meer!

Zelf de olifanten voeren met groente en fruit van onze oppassers. De papegaaien lusten ook wel wat. Pinguïns die op hun mars over de be-zoekerspaden waggelen. 3000 exotische diersoorten uit alle delen van de wereld en een paar heel vertrouwde. Met het hele gezin uitrusten op een picknickplaats, even dollen in de speeltuintjes, door naar de dolfijnen en robben. De dierentuin gaat iedere dag van het jaar om 9:00 uur open.Honden zijn welkom.

contactTel. 0049 (0) 251 - 89 04 - 0 www.allwetterzoo.de | [email protected]

sentruper straße 315 | D-48161 Münster

Burg Bentheim in Bad Bentheim

Niet zomaar een kasteel. Wat ‘Versailles’ is voor Frankrijk, dat is de reus-achtige burcht in Bad Bentheim voor Nedersaksen. Geen mierzoet pronk-paleis, maar een stevig ommuurd vestingcomplex op de rotsen hoog bo-ven het kuuroord zelf. Al bewoond in de elfde eeuw.Binnen de dikke zandstenen muren (van de beroemde Bentheimer Sand-stein) ligt een compleet dorp. Met stoere vierkante kruittoren, ronde don-jon, imposant poortgebouw, kerk, arsenaal, vorstelijke woonvertrekken, middeleeuwse façade met neogotische ramen, boomgaard en binnen-plaats met bogengalerij, begroeid met bloeiende klimop.

OpeningstijdenZomer (1 maart t/m 1 november): dagelijks van 10-18 uur.Winter: kijk op www.burg-bentheim.de

contactBezichtiging Burg Bentheim Schloss | Tel. 0049 (0) 59 22 - 51 60www.burg-bentheim.de | [email protected]

D-48455 Bad Bentheim

37

Nuttige tips en informatie

hulp van het honingraatsysteem

Fietspaden en nog eens fietspaden. Door fiet-

sersparadijs Münsterland slingeren ruim 4.500

km aan mooie, lange routes en fijne dagtochtjes.

Hoe word je daar wijs uit, zonder duizelig te

worden? Gelukkig is er het overzichtelijke en

praktische Honingraatsysteem, om je wensen

voor de volgende vakantiedag handig uit te stip-

pelen in een persoonlijke fietsroute op maat!

Zo werkt het!

Elke honingraat (Wabe) heeft een nummer.

Fietsroutes liggen altijd op het raakvlak van twee

honingraten. De fietsroute krijgt simpelweg een

naam met de twee nummers van die honingraten.

Van Metelen naar Heek fiets je dus - tussen

honingraat 31 en 50 - op route 31-50.

Op de knooppunten lees je alle informatie in

één oogopslag op de pijlvormige wegwijzer:

afstand naar verder doel, afstand naar doel

dichtbij, routenummer en icoontje themaroute.

TIPWie een ronde wil fietsen met startplaats als eindplaats,

volgt gewoon het cijfer van één enkele honingraat.

steeds op het rechte pad

Oriëntatie gemakkelijk gemaakt: Een uniforme

bewegwijzering wijst u in het “geheim over de

grens” de weg. Het betreft zogenaamde pijl-

wegwijzers, die bestemming, richting en aantal

kilometers aangeven.

In het Münsterland betreft het borden met rode

letters, in het Osnabrücker Land en in de Graf-

schaft Bentheim groene letters op een witte on-

dergrond. Het maakt niet uit waar u fietst, de

bewegwijzering is overal hetzelfde.

schakel de zoekrobot in

Sneller en beter dan het beste kaartenmateriaal:

bepaal zelf je fietsroute nauwkeurig met hulp

van de online ‘zoekrobot voor fietsers’ NRW

Radroutenplaner. Je vindt hem op

www.radroutenplaner.nrw.de

Opties:

•startplaatseneinddoelinvoeren,deRRP

berekent de route en maakt hem zichtbaar

in een duidelijke routebeschrijving

•debijbehorendeGPS-puntendownloaden

•routebeschrijvingenprinten

•ookovernachten?maakdaneenkeusuit

de tips met Bed & Bike adressen

Meer informatie

Over alle besproken routes zijn brochures

en routegidsjes verkrijgbaar met meer ge-

detailleerde informatie. Allemaal gratis te

bestellen op

www.geheimoverdegrens.nl/

aanvraag-brochures

Hebt u vragen over routes

of aanbiedingen, neem dan contact op via

[email protected]

of bel 053 46051 32

38

1. Totstandkoming van de overeenkomst, plichten van de boekingspersoon1.1. Door middel van de boeking (aanmelding), die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per fax,

per e-mail of via internet kan plaatsvinden, sluit de klant een bindende reisovereenkomst met GBT. De reisbeschrijving, deze reisvoorwaarden en alle aanvullende informatie voor zover deze bij de boeking aan de klant wordt verstrekt (brochure, lijst van gastheren, internet) vormen de basis voor dit aanbod.

1.2. De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boeking door GBT aan de klant is bevestigd. Deze bevestiging is niet gebonden aan een bepaalde vorm. Bij of onmiddellijk na het sluiten van de overeenkomst ontvangt de klant een schriftelijke boekingsbevestiging (of schriftelijk per e-mail). Een schriftelijke boekingsbevestiging kan achterwege blijven indien de boeking minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de reis plaatsvindt.

1.3. De klant die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen die daaruit voor hemzelf en voor medereizigers voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben.

2. Diensten en wijziging daarvan2.1. De door GBT opgenomen verplichtingen vloeien uitsluitend voort uit de inhoud van de

boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving het betreffende reisarrangement die daaraan ten grondslag ligt en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen waarop de boeking is gebaseerd.

2.2. GBT heeft reisoperators en dienstverleners, met name de aanbieders van overnachtingen, niet gemachtigd toezeggingen te doen of afspraken te maken die de boekingsbevestiging te boven gaan of daarmee in tegenspraak zijn of die wijzigingen van de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst tot gevolg hebben.

3. Aanbetaling, betaling van de resterende reissom3.1. Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de bevestiging van de boeking) en

na overhandiging van een verklaring van deelname aan het Garantiefonds conform § 651k BGB (= Duits Burgerlijk Wetboek) dient er een aanbetaling te geschieden. Deze bedraagt 12% van de reissom en van het eventueel afzonderlijk overeengekomen bedrag voor het toegangsbewijs, voor zover er een toegangsbewijs bij het arrangement is inbegrepen.

3.2. Het resterende bedrag dient, voor zover de Verklaring van deelname aan het Garantiefonds is verstrekt, uiterlijk 4 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, tenzij er een andere termijn overeen is gekomen. Bij boekingen korter dan 4 weken voor aanvang van de reis dient de reissom per direct te worden voldaan.

3.3. De plicht om een verklaring van deelname aan het Garantiefonds te overhandigen, vervalt indien, afwijkend van lid 3.1, de overeengekomen diensten exclusief vervoer van of naar de reisbestemming zijn en er overeengekomen is, dat de gehele reissom pas aan het einde van de reis/het verblijf aan de GBT of aan de aanbieder van de overnachting moet worden voldaan.

3.4. Indien GBT bereid en in staat is om zijn contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengeko-men termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel of wettelijk recht van retentie, dan heeft GBT na een aanmaning waarin een termijn wordt gesteld het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annule-ringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst in rekening te brengen.

4. Annulering door de klant, omboeking4.1. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn boeking annuleren. Om misverstan-

den te voorkomen, adviseren wij de annulering schriftelijk mee te delen. Doorslaggevend voor het vaststellen van termijnen is de datum van binnenkomst van de annulering bij de GBT.

4.2. Bij iedere annulering heeft GBT het recht op vergoeding van de reeds gemaakte kosten ter voorbereiding van de reis, waarop in mindering gebracht de gebruikelijke besparing wegens niet gemaakte kosten, alsmede de gebruikelijke opbrengst van mogelijke herbezetting. De schadevergoeding omvat de volgende standaardpercentages:

a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom b) van de 30ste tot de 21ste dag voor aanvang van de reis 20 % van de reissom c) van de 20ste tot de 12de dag voor aanvang van de reis 40 % van de reissom d) van de 11de tot de 03de dag voor aanvang van de reis 60 % e) vanaf de 3de dag voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90% van de reissom4.3. Wij adviseren u dringend om een annuleringsverzekering af te sluiten.4.4. Het staat de klant vrij, aan te tonen dat GBT geen of geringere schade heeft geleden dan

de bovengenoemde forfaitaire bedragen. Slaagt de klant hierin, dan is hij slechts verplicht tot betaling van de lagere kosten.

4.5. Het blijft de GBT voorbehouden in een afzonderlijk geval, afwijkend van bovengenoemde percentages, een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover GBT aantoont dat de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan het forfaitaire bedrag dat van toepassing is. Indien GBT dergelijke aanspraken doet gelden, dan is GBT verplicht de verlangde schade-vergoeding, rekening houdend met de besparingen en een eventuele herbezetting en/of hergebruik van de reisdiensten, in detail en met cijfers te verantwoorden.

4.6. De voornoemde bepalingen laten het wettelijke recht van de klant onverlet om conform § 651b BGB een plaatsvervangende deelnemer te sturen.

4.7. Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten plaatsvinden, dan kan GBT zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op uitvoeren van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31ste dag voor aanva-ng van de reis een omboekingstarief van € 26,- in rekening brengen. Latere omboekingen zijn uitsluitend mogelijk door middel van annulering van de reisovereenkomst conform de bovenstaande annuleringsvoorwaarden en een nieuwe boeking. Dit is niet van toepassing op gewenste mutaties die slechts geringe kosten met zich meebrengen.

5. Verplichtingen van de reisdeelnemers / klanten (ingebrekestelling, melden van klachten, annulering, termijn van uitsluiting)

5.1. De reisdeelnemer is verplicht eventueel optredende tekortkomingen onmiddellijk aan GBT te melden en GBT te verzoeken, deze onvolkomenheden op te lossen. Indien bovenge-noemde klachtmelding achterwege blijft, kan de reisdeelnemer slechts aanspraken doen gelden wanneer de tekortkoming veroorzaakt werd door omstandigheden waaraan hij geen schuld heeft. Een klachtmelding bij de betreffende dienstverlener, in het bijzonder de aanbieder van de overnachtingen, is niet voldoende.

5.2. Indien de reis door een onvolkomenheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze onvolkomenheden om dringende redenen die ook voor GBT inzichtelijk zijn, ertoe leiden dat er redelijkerwijs niet van de reisdeelnemer kan worden gevergd dat hij de reis daad-werkelijk aanvaard, dan kan de reisdeelnemer de reisovereenkomst opzeggen conform de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB). De annulering is slechts ontvankelijk indien GBT, respectievelijk haar dienstverlener, een door de reisdeelnemer bepaalde redelijke termijn heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig een termijn vast te stellen, indien de onvolkomenheid niet kan worden verholpen of deze door GBT of haar dienstverlener niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de reisdeelnemer.

5.3. De reisdeelnemer dient zijn aanspraken vanwege het niet nakomen van de contractuele verplichtingen van de zijde van GBT uitsluitend aan het navolgend genoemde adres te richten na afloop van de reis en binnen een maand van de in de overeenkomst genoemde datum van de terugreis. Een klachtmelding waarin een termijn wordt gesteld kan niet worden gericht aan de dienstverleners, met name niet aan de aanbieder van de over-nachtingen. Wij adviseren u dringend, uw aanspraken schriftelijk ter kennis te brengen.

6. Bijzondere plichten van de klant / reisdeelnemer bij arrangementen met medische verrichtingen, kuurbehandelingen en wellnessaanbod.

6.1. Bij arrangementen waarvan medische verrichtingen, kuurbehandelingen, een wellness-aanbod of vergelijkbare diensten deel uitmaken, dient de reisdeelnemer voor boeking, voor aanvang van de reis en voor gebruikmaking van deze diensten te informeren of de betreffende behandeling of verrichting voor hem geschikt is, rekening houdend met zijn fysieke gesteldheid, in het bijzonder bij reeds bestaande klachten of ziekten.

6.2. In verband hiermee is GBT zonder uitdrukkelijke afspraak geen bijzondere, in het bijzonder op de reisdeelnemer afgestemde medische voorlichting of informatie over de gevolgen, risico’s en bijwerkingen van dergelijke diensten verschuldigd.

6.3. De bovengenoemde bepalingen zijn, onafhankelijk van het feit of GBT slechts bemiddelaar van dergelijke diensten is of dat deze deel uitmaken van de reisdiensten, van toepassing

7. Aansprakelijkheid7.1. GBT beperkt zijn aansprakelijkheid voor schade, letselschade uitgezonderd, tot maximaal

drie maal de reissom. Deze aansprakelijkheidsbeperking is van toepassing voor zover deze schade noch opzettelijk, noch door grove schuld aan de reisdeelnemer wordt toegebracht of indien GBT als enige verantwoordelijk is door schuld van een aanbieder van de diensten.

7.2. GBT is niet aansprakelijk voor diensten, a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel

zijn van het arrangement van GBT en die in de reisdocumentatie of boekingsbevestiging voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of

b) diensten van een andere partij (bijvoorbeeld verblijf in kuuroorden of wellnesscentra, gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, tentoonstellingen, uitstapjes, enzovoorts), die slechts worden bemiddeld.

7.3. Voor zover diensten, zoals medische verrichtingen, therapieën, massages of andere geneeskundige behandelingen of verrichtingen die geen deel uitmaken van het arrange-ment van GBT en die aanvullend op het geboekte arrangement conform artikel 7.2 slechts worden bemiddeld, is GBT niet aansprakelijk voor de dienstverlening noch voor materiële en letselschade. Voor zover dergelijke diensten deel uitmaken van de reisdiensten is GBT niet aansprakelijk voor het welslagen van een geneeskundige of kuurbehandeling.

8. Verjaring8.1. Aanspraken van de reisdeelnemer conform §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade,

schade voor de gezondheid en dood ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT ver jaren na twee jaar. Dat geldt ook vooraanspraken op vergoeding van overige schade ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT.

8.2. Alle verdere aanspraken conform §§ 651c bis f BGB verjaren na één jaar.8.3. De verjaring conform artikel 8.1 en 8.2 begint vanaf de dag na de dag van de in de reisove-

reenkomst voorziene terugreis.8.4. Gedurende de lopende onderhandelingen over geldend te maken aanspraken of over

omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort tot-dat de reisdeelnemer of GBT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De voornoemde verjaringstermijn is op zijn vroegst drie maanden na het beëindigen van de opschorting van kracht.

9. Vigerend recht9.1. Op de juridische en contractuele relatie tussen de klant en GBT is uitsluitend het Duitse

recht van toepassing.9.2. De klant kan een zaak tegen GBT slechts in diens vestigingsplaats aanhangig maken.9.3. Voor rechtsvorderingen van GBT jegens de klant is de vestigingsplaats van de klant

bepalend. Voor rechtsvorderingen jegens klanten die zakenman, een publiekrechtelijke of privaatrechtelijke juridische persoon zijn die in het buitenland zijn gevestigd of daar gewoonlijk verblijven of wier woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats ten tijde van de rechtsvordering onbekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigings-plaats van GBT overeengekomen. 9.4 De voornoemde bepalingen zijn niet van toepassing

a) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende bepalingen van internationale verdragen van toepassing zijn die anders bepalen ten gunste van de klant of

b) indien en voor zover er op de reisovereenkomst tussen de klant en GBT bindende wette-lijke bepalingen van een lidstaat van de EU waarvan de klant onderdaan is van toepassing zijn die gunstiger zijn voor de klant dan de navolgende bepalingen of de betreffende Duitse regelgeving.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- © Op deze voorwaarden rusten auteursrechten; RA Noll Stuttgart, 2004-2011 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Touroperator is: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Voorzitter Raad van Bestuur: Hans-Werner Schwarz | Directeur: Ruth Diekel

Nummer verenigingsregister: 719 | Kantongerecht Nordhorn van-Delden-Str. 1-7 | 48529 Nordhorn

Tel.: +49 (0) 5921-961196 | Fax: +49 (0)5921-961197 | E-mail: [email protected]

Voor de door het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V. (ML) aangeboden eigen toeristische pakketreizen en individuele diensten gelden – in aanvulling op de wettelijke bepalingen van de §§ 651 a-m BGB – tussen u als reiziger/gast en ons de volgende algemene reisvoorwaarden. Deze worden inhoud van de tussen ons tot stand gekomen overeenkomst en gelden verder in dezelfde mate voor andere touroperators die in deze brochure voorkomen en waarvoor wij bemiddelen.

1. Sluiten van de overeenkomst1.1. Met de aanmelding, die telefonisch, per fax, per e-mail of schriftelijk kan plaatsvinden, gaat de gast akkoord met de sluiting van een bindende overeenkomst met ML. De aanmelding geldt ook voor alle door de gast opgegeven deelnemers. De gast is aansprakelijk voor zijn eigen verplichtingen en alle verplichtingen van de aangemelde deelnemers, voorzover hij deze verplichtingen door een uitdrukkelijke verklaring is aangegaan.1.2. De overeenkomst met ML komt met de boekingsbevestiging tot stand, die de gast direct na acceptatie van de overeenkomst van ML ontvangt. De gast is twee weken aan het aanbod gebonden.

2. Diensten2.1. De door ML verschuldigde diensten vloeien voort uit de beschrijving in de actuele brochure van ML resp. uit de in de OBIS van ML opgeslagen gegevens. Voor zover de beschrijving in de schriftelijke boekingsbevestiging van de informatie in de brochure afwijkt, heeft de schriftelijke bevestiging voorrang. Overige afspraken, die de omvang van de contractuele diensten vergroten of veranderen, dienen schriftelijk door ML te worden bevestigd.2.2. Bij boeking van vol- en halfpension wordt de gast erop gewezen, dat de menukaart in dit bedrijf door de dienstverlener soms tot bepaalde gerechten wordt beperkt.2.3. In de reissom is geen annuleringsverzekering inbegrepen.2.4. Veranderingen of afwijkingen van individuel diensten t.o.v. de in de overeenkomst opgenomen inhoud, welke na sluiting van de overeenkomst noodzakelijk zijn en niet te kwader trouw door ML zijn doorgevoerd, zijn toegestaan, wanneer de veranderingen of afwijkingen niet aanzienlijk zijn en het karakter van de geboekte reis niet beïnvloeden.

3. Prijzen3.1. De in de brochure vermelde prijzen zijn totaalprijzen en zijn inclusief BTW. Niet ingebrepen zijn te plaatse te betalen kosten, zoals toeristenbelasting en indien van toepassing, variabele bijkomende kosten zoals bijv. telefoon.3.2 De vermelde prijzen gelden bij pakketreizen en bouwstenen per persoon.3.3. De vermelde prijzen en diensten gelden voor het betreffende kalenderjaar en staan vermeld op de boekingsbevestiging en in de dan geldende brochure.3.4. Voor eventuele extra diensten kan ML een toeslag verlangen.

4. Betaling4.1. De ML is gerechtigd, na de boekingsbevestiging een aanbetaling van 12 % over de reissom per persoon te verlangen, met een maximum van 250 €, die over de reissom berekend wordt.4.2. De restantbetaling dient uiterlijk 14 dagen voor het begin van de reis te zijn betaald, als vaststaat, dat de reis doorgang vindt en in het bijzonder niet meer om de onder 6.1. genoemde redenen geannuleerd kan worden. Na ontvangst van de betaling ontvangt de gast de reisbescheiden. In uitzonderlijke gevallen kan anders overeengekomen worden.

5. Annulering van de reis door de gast, omboeking, in de plaatsstelling5.1. De gast kan op ieder moment voor het begin van de reis annuleren. Bepalend voor de inhouding van kosten is de ingangsdatum van de annuleringsverklaring bij ML die in het belang van de klant schriftelijk moet worden ingediend.5.2. Het niet aanvangen van de reis zonder uitdrukkelijke annuleringsverklaring geldt niet als ontbinding van de overeenkomst. In dit geval blijft de klant ertoe verplicht, de reissom volledig te voldoen.5.3. Bij ontbinding van de overeenkomst door de reiziger maakt ML, rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op schadevergoeding, die als volgt als een vast percentage van de reissom wordt bepaald: Bij pakketreizen, kamers en overige individuele diensten Tot en met de 30e dag voor aankomst 10 % Tot en met de 21e dag voor aankomst 20 % Tot en met de15e dag voor aankomst 30 % Tot en met de 11e dag voor aankomst 40 % Tot en met de 8e dag voor aankomst 45 % Tot en met de 3e dag voor aankomst 50% Vanaf de 2e dag voor aankomst en bij het niet aanvangen van de reis 80 % van de reissom.

De gast heeft het recht aan te tonen, dat de ML een geringere schade heeft geleden. ML heeft eveneens het recht, aan te tonen, dat de concrete schade groter was. Deze schade moet tegenover de reiziger concreet worden gespecificeerd en aangetoond.5.4. Indien andere dan de geboekte personen aan de reis willen deelnemen, dan moet ML hiervan op de hoogte gesteld worden. Hiervoor worden wijzingingskosten van 15 € berekend. Het is dan noodzakelijk, dat de vervangende persoon alle rechten en plichten van de oorspronkelijke reiziger overneemt. De toetreding van een vervangende persoon kan worden geweigerd, wanneer deze niet in overeenstemming is met de eisen, die aan de reis zijn gesteld, of wanneer zijn deelname in strijd is met wettelijke voorschriften of voorschriften van overheidswege.5.5. Wanneer op verzoek van de klant na boeking van de reis veranderingen wat betreft reisdata, bestemming, accommodatie of verzorging worden doorgevoerd, dan worden wijzigingskosten van 15 € per wijziging in rekening gebracht, indien de veranderingen geen verlaging van de totaalprijs en een verandering in aanbieder met zich meebrengen. Verzoeken tot omboeking, die na de 30e dag voor het begin van de reis plaatsvinden, kunnen, als deze verzoeken überhaupt nog gehonoreerd kunnen worden, uitsluitend na ontbinding van de reisovereenkomst tegen de geldende voorwaarden en gelijktijdige nieuwe aanmelding worden doorgevoerd. Dit geldt niet voor verzoeken tot omboeking, waaruit slechts lage kosten voortvloeien. Verzoeken tot omboeking dienen bij ML te worden ingediend.5.6. Bemiddelings-, annulerings- en wijzigingskosten dienen direct te worden betaald.

6. Annulering en opzegging door ML6.1. ML kan tot twee weken voor vertrek de overeenkomst ontbinden, wanneer het in de reisbeschrijving genoemde deelnemersaantal voor de betreffende reis niet werd gehaald. De annuleringsverklaring dient de gast zo snel mogelijk te worden overhandigd. De gast krijgt zijn eventuele aanbetaling per omgaande terug en kan meteen na kennisneming van de ontbinding door ML aanspraak maken op een gelijkwaardige andere reis uit het aanbod van ML, voor zover deze reis zonder meerprijs aan de gast kan worden aangeboden.6.2. ML kan de overeenkomst zonder inachtneming van een opzegtermijn ontbinden, wanneer de gast de uitvoering van een reis ongacht een vermaning van ML duurzaam verstoort en/of wanneer hij zich dermate in strijd met de overeenkomst gedraagt, dat een onmiddellijke ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. In dit geval behoudt ML aanspraak op de reissom. ML moet rekening houden met de kostenbesparingen en voordelen, die ontstaan, doordat crediteringen door andere dienstverleners plaatsvinden. Eventuele meer- kosten voor het terugtransport komen in dit geval voor rekening van de gast.

7. Aansprakelijkheid7.1. De aansprakelijkheid van ML voor schade, niet zijnde lichamelijk letsel, is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom. Deze beperking geldt voorzover, de schade van de gast niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld of ML verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.7.2. Gelden voor een door de dienstverlener te verlenen dienst internationale overeenkomsten of hierop berustende wettelijke voorschriften, op basis waarvan aanspraak op schadevergoeding uitsluitend onder bepaalde voorwaarden of beperkingen ontstaat of geldigheid heeft, of onder bepaalde voorwaarden uitgesloten is, dan kan ML zich tegenover de gast hierop beroepen.7.3. ML is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor zij slechts bemiddelend is opgetreden en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt.7.4. Het afstaan van alle rechten van de gast n.a.v. de reis, onverschillig om welke rechtsgrond, aan derden, ook aan echtgenoten, is uitgesloten. Ook de wettelijke claim van afgestane rechten uit eigen naam is uitgesloten.7.5 Aanspraken van de reiziger uit de reisovereenkomst volgens §§ 651 c bis 651 f BGB verjaren één jaar na de terugreisdatum.

8. Ongeldigheid van individuele bepalingen Bevoegde rechtbank8.1. Wanneer een bepaling uit de reisovereenkomst nietig zou worden verklaard, dan is dit niet van invloed op de overige bepalingen. Wanneer de overeenkomst op bepaalde plaatsen ongeldig is of hiaten bevat, dan komt in de plaats van de ontbrekende of nietige bepalingen een geldige bepaling die in overeenstemming is met de overige inhoud van de overeenkomst en het dichtst in de buurt komt van het economische doel van de ontbrekende of ongeldige bepalingen. Hetzelfde geldt voor de ontbrekende reisvoorwaarden.8.2. Voorzover wettelijk toelaatbaar is, wordt de vestigingsplaats van ML als plaats van bevoegde rechtbank aangemerkt. Dit is uitsluitend de bevoegde rechtbank voor rechtsgeschillen met bij het handelsregister ingeschreven zakenmensen, personen die geen bevoegde rechtbank in Duitsland hebben, of met juridische personen uit het publiek- en privaatrecht.

9. Overige reisorganisatoren Voor het in de brochure aangeboden eigen aanbod van Münsterland e. V. gelden in principe de voornoemde reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van ML. De reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van overige in de brochure genoemde aanbieders zijn rechtstreeks bij de betreffende aanbieders verkrijgbaar.

10. Anderstalige inhoud De vertaling van inhoud en reisvoorwaardes in de brochures van MÜNSTERLAND e. V. in het Nederlands is uitsluitend bedoeld als service voor onze anderstalige gasten. Uitsluitend de Duitse versie van de inhoud en de reisvoorwaarden is wettelijk bindend.

1. Reisorganisator – reisagent – sluiten van de overeenkomst1.1. Uw contractpartner bij uw boeking is uitsluitend de in de betreffende reisaan kon diging

genoemde aanbieder als RO. Uitsluitend met deze RO wordt de reis overeenkomst conform §§ 651 a ff. BGB (Bürgerliches Gesetzbuch) gesloten.

1.2. Indien de boeking plaatsvindt via een andere organisatie dan de betreffende RO, dan treedt deze organisatie uitsluitend op als bemiddelaar (reisagent).

Door middel van uw aanmelding voor de reis, die schriftelijk, telefonisch, per telefax of e-mail kan plaatsvinden, doet u de in de reisaankondiging genoemde RO een bindend aanbod voor het afsluiten van een reisovereenkomst op basis van de reisbeschrijving, alle daarin beschreven informatie en deze reisvoorwaarden.

1.3. De reisovereenkomst komt op het moment van ontvangst van de boekings bevestiging van de RO door de reiziger tot stand. Deze overeenkomst is niet aan een bepaalde vorm gebonden. Bij telefonische of mondelinge boeking wordt on middellijk een schriftelijk exemplaar van de boekingsbevestiging aan u toegezonden.

1.4. Indien de boekingsbevestiging van uw aanmelding afwijkt, dan ontvangt u een nieuw aanbod van de RO, waaraan deze 10 dagen is gebonden en dat u binnen genoemde ter-mijn door middel van een uitdrukkelijke bevestiging, het verrichten van een aanbetaling of een restbetaling kunt accepteren.

1.5. Een reiziger, die namens of ten behoeve van (een) medereiziger(s) een over eenkomst aan gaat, is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de reisovereenkomst voor de aangemelde medereiziger(s) voortvloeien, voorzover de reiziger de bedoelde verplichtingen door middel van een uitdrukkelijke afzonder lijke schriftelijke verklaring op zich heeft genomen.

2. Prestatieverplichting van de RO2.1. De prestatieverplichting van de RO vloeit uitsluitend voort uit de inhoud van de boe-

kingsbevestiging in samenhang met de ten tijde van de reis geldige prospectus c.q. de reisaan kondiging alsmede alle daarin opgenomen informatie en toelichtingen.

2.2. Dienstverleners, in het bijzonder logiesbedrijven en reisbureaus, zijn door de RO niet gevolmachtigd toezeggingen te doen of overeenkomsten te treffen, die uitgaan boven de inhoud van de reisaankondiging of de boekingsbevestiging of daarmee strijdig zijn dan wel de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst te wijzigen.

3. Betaling3.1. Bij sluiting van de reisovereenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging door de

reiziger) is een aanbetaling verschuldigd, die met de totale reissom wordt verrekend. De aanbetaling bedraagt 10% van de reissom per persoon, tenzij in individuele gevallen anders is overeengekomen.

3.2. Het restant van de reissom dient, tenzij in individuele gevallen anders is overeengeko-men (zie hiervoor in het bijzonder punt 3.3, lid c), uiterlijk twee weken voor het begin van de reis te zijn betaald, mits vaststaat dat de reis niet meer op grond van de onder punt 5 genoemde redenen kan worden geannuleerd. Indien de boeking binnen twee weken voor het begin van de reis tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan.

3.3. Alle hiervoor genoemde betalingen zijn niet eerder verschuldigd dan nadat de reiziger een garantiecertificaat conform § 651 k BGB is uitgereikt. Een garantie certificaat wordt niet uitgereikt indien:

a) de reis niet langer duurt dan 24 uur, geen overnachting omvat en de reissom niet hoger is dan € 75,–;

b) de RO een publiekrechtelijke rechtspersoon is, over wiens vermogen een insolven-tieprocedure niet geoorloofd is;

c) indien de reisovereenkomst niet in vervoer van en naar het reisdoel voorziet en de totale reissom volgens de met de reiziger overeengekomen betalingsovereenkomst eerst aan het einde van de reis betaald dient te zijn.

4. Niet genoten onderdelen Indien de reiziger als gevolg van voortijdige terugreis, wegens ziekte of om andere

redenen, die de RO niet zijn aan te rekenen, bepaalde reisonderdelen niet geniet, dan bestaat geen recht op evenredige restitutie van (een deel van) de reissom. Restitutie aan de reiziger van (een deel van) de reissom in verband met niet genoten onderdelen van de reis vindt wel plaats indien de betreffende dienstverleners dienovereenkomstige terugbetalingen voor de niet genoten onderdelen aan de RO hebben verricht dan wel vaststaat dat de niet genoten onderdelen niet aan de RO in rekening worden gebracht.

5. Ontbinding en annulering door de RO De RO kan, indien het in de reisaankondiging genoemde minimale deelnemer aantal niet

wordt bereikt, de reisovereenkomst onder de volgende voorwaarden ontbinden: a) De RO is verplicht de reiziger terstond op de hoogte te stellen van de annulering van

de reis op grond van het niet bereiken van het minimale deelnemeraantal. b) Ontbinding van de reisovereenkomst binnen twee weken voor het begin van de reis is

niet geoorloofd. c) De reiziger heeft het recht bij annulering deelname aan een minstens gelijkwaardige

andere reis te verlangen indien de RO, waar de reis was geboekt, of een andere reisorga-nisator, die als aanbieder in deze catalogus is opgenomen, in staat is een dergelijke reis zonder meerprijs voor de reiziger uit zijn eigen programma aan te bieden. De reiziger dient onmiddellijk nadat mededeling over de annulering van de reis is gedaan tegenover de RO kenbaar te maken dat hij van dit recht gebruik maakt.

6. Ontbinding door de reiziger, omboeking6.1. De reiziger kan tot het tijdstip van het begin van de reis de reisovereenkomst door middel

van een schriftelijke, aan de RO gerichte verklaring ontbinden. 6.2. Bij ontbinding van de reisovereenkomst door de reiziger maakt de RO in alle gevallen,

rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alter-natieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op een standaard schadever goeding, die als volgt als vast percentage van de totale reissom wordt bepaald:

– tot en met de 30e dag voor het begin van de reis: 10% (met een minimum van € 25,– per persoon) – tot en met de 21e dag voor het begin van de reis: 30% – tot en met de 11e dag voor het begin van de reis: 40% – vanaf de 10e dag voor het begin van de reis tot en met de dag van het begin van de reis: 60%6.3. Indien de reiziger aantoont, waartoe deze gerechtigd is, dat de door de RO geleden scha-

de feite lijk nihil of wezenlijk lager is dan de volgens de bovenstaande vaste percentages in rekening gebrachte schadevergoeding, dan is de reiziger slechts verplicht het feitelijke schade bedrag te vergoeden.

6.4. De RO behoudt zich het recht voor in individuele gevallen een hogere schade vergoeding op grond van de hem ontstane schade in rekening te brengen, welke tegenover de reiziger concreet dienen te worden gespecificeerd en aangetoond.

7. Verplichtingen en annulering door de reiziger7.1. De reiziger is verplicht de RO onmiddellijk van eventuele tekortkomingen op de hoogte te

stellen en daarvoor een oplossing te verlangen. Aanspraken van de reiziger komen alleen dan niet te vervallen wanneer de reiziger geen schuld draagt aan het achterwege blijven van een klachtindiening.

7.2. Indien het verloop de reis als gevolg van een tekortkoming in wezenlijke mate wordt beïn vloed, dan is de reiziger gerechtigd de reisovereenkomst conform de wettelijke voor-schriften (§ 651 e BGB) op te zeggen.

7.3. De wettelijke verplichting volgens § 651 g, lid 1 BGB, volgens welke de reiziger aanspra-ken binnen één maand na het contractueel bepaalde einde van de reis tegenover de RO geldend dient te maken, wordt met betrekking tot de met de RO gesloten reisovereen-komst als volgt geconcretiseerd:

a) Alle aanspraken, die samenhangen met de reisovereenkomst c.q. de door de RO ver-leende diensten, ongeacht de wettelijke grondslag, dient de reiziger uitsluitend na afloop van de reis en binnen één maand na de contractueel bepaalde terugreisdatum tegenover de RO geldend te maken.

b) Om de aanspraak tegenover de RO in overeenstemming van de gestelde termijn geldend te maken, dient uitsluitend van het in de boekingsbevestiging genoemde adres gebruik te worden gemaakt. Een schriftelijke geldendmaking wordt dringend aanbevolen.

8. Aansprakelijkheid8.1. De contractuele aansprakelijkheid van de RO voor schade, niet zijnde letsel (ook de

aansprakelijkheid voor het niet nakomen van pre- en postcontractuele alsmede indirect uit het contract voortvloeiende verplichtingen) is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom, voorzover

a) de schade van de reiziger niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de RO, of b) de RO verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.8.2 De RO is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor de RO

slechts bemiddelend is opgetreden (bijv. sportevenementen, theaterbezoek, tentoon-stellingen, excursies etc.) en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt.

9. Verjaring Aanspraken van de reiziger op de RO, ongeacht de wettelijke grondslag, echter met

uitzondering van vorderingen van de reiziger op grond van onrechtmatige hande lingen, verjaren één jaar na de contractueel bepaalde terugreisdatum. Zijn tussen de reiziger en de RO onderhandelingen gaande over geldend gemaakte aanspraken of over omstandigheden, die aan de aanspraak ten grondslag liggen, dan wordt de verjaringstermijn opgeschort totdat de reiziger of de RO voortzetting van de onder handelingen weigert. Voornoemde ver jaringstermijn van één jaar treedt niet eerder in dan 3 maanden na afloop van de opschorting.

10. Bevoegde rechtbank en toepasselijk recht10.1. De reiziger kan klachten slechts aan de bevoegde rechtbank, binnen wier rechts gebied de RO

is gevestigd, voorleggen.10.2. Op de gehele wettelijke en contractuele overeenkomst tussen de RO en reizigers, die

geen algemeen woon- of vestigingsadres in Duitsland hebben, is uitsluitend het Duitse recht van toepassing.

10.3. Voor klachten van de RO tegenover de reiziger is het woonadres van de reiziger bepalend, tenzij de klacht zich richt tegen in het handelsregister ingeschreven kooplieden, publiek- of privaatrechtelijke rechtspersonen of personen, wier woonadres of gebruikelijke verblijfplaats zich niet in Duitsland bevindt, of wier woonadres of gebruikelijke verblijf-plaats op het tijdstip van het indienen van de klacht niet bekend is. In deze gevallen is het vesti-gingsadres van de RO bepalend.

Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Grafschaft Bentheim Tourismus e. V. (GBT)

Reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V.

Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Tourismusverband Osnabrücker Land e. V.

Final Version c66 m0 y90 k0 ( ) c59 m100 y6 k29 ( )

39

Mede mogelijk gemaakt door

www.deutschland-nederland.eu

Münsterland e. V.

Uitgever en redactie:

Geheim over de grens

Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme

Stichting ECC (EUREGIO Cross Border Consultancy)

Gronausestraat 1258–1260 · 7534 AV Glanerbrug

Tel.: 053 - 460 51 32 · Fax: 053 - 460 51 59

[email protected]

www.geheimoverdegrens.nl

concept & vormgeving:

Agentur für Kommunikation, Ochtrup

Tekst: NL Connection, Travel Marketing & Communication, Bremen

Druk: Druck- und Verlagshaus FROMM GmbH & Co. KG

Fotoverantwoording:

De in deze brochure gebruikte foto´s vallen onder het auteursrecht en

mogen derhalve niet gekopieerd of zonder toestemming worden gebruikt.

De fotos zijn eigendom van de volgende instellingen: Grensoverschrij-

dend Project-bureau voor Toerisme / EUREGIO e.V., Münsterland e.V.,

Grafschaft Bentheim Tourismus e.V., TV Osnabrücker Land e.V.,

Gemeenten Zuidelijk Emsland

p. 22 foto Flamingos: © Hubert Stroetmann; p. 23 foto boven: © Ralf

Emmerich, foto historisch stadhuis: © Roman Mensing / www.artdoc.de

Actief over de grens 2011

Documents

Transcript of Actief over de grens 2011