Langri Thangpa (1054-93)

Aantekeningen minitraining Lojong BOSdag 6 okt 2012

Ramo de Boer © 2012

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

2

1Met de wens om het hoogste doel te verwezenlijken,Welke zelfs een wens-vervullend juweel overtreft,Zal ik mijzelf trainen om te allen tijde,Alle bewuste wezens als voornaam te koesteren.

2Wanneer ik in wisselwerking ben met anderen,Zal ik mijzelf zien als inferieur aan allen;En zal ik mijzelf trainenOm anderen als superieur te beschouwen vanuit het diepst van mijn hart.

3Tijdens alle activiteiten zal ik mijn geest peilen,En zodra een aandoening opkomt—Aangezien ze een gevaar vormt voor mijzelf en anderen—Zal ik mijzelf trainen in het direct confronteren en afweren ervan.

4Wanneer ik wezens met een onaangenaam karakter tegenkomEn hen die onderdrukt worden door intens negatief karma en lijden,Alsof ik een schat van uitzonderlijke juwelen vind,Zal ik mijzelf trainen hen te koesteren, want zij worden zo zelden aangetroffen.

5Wanneer anderen mij uit jaloezieOnrechtvaardig behandelen met beledigingen en laster;Zal ik mijzelf trainen om de nederlaag op mij te nemenEn de overwinning aanbieden aan anderen.

6Zelfs als iemand die ik geholpen hebOf waar ik een hoge verwachtingen van had,Mij op sterk kwetsende wijzen bejegent,Zal ik mijzelf trainen hem te zien als een sublieme leraar.

7Kortom, ik zal mijzelf trainen om voordeel en vreugde te offerenAan al mijn moeders, zowel direct als indirect,En respectvol neem ik op mijzelfAl de kwetsingen en pijn van mijn moeders.

8Door zeker te maken dat dit allemaal gezuiverd blijftVan de smetten van de acht wereldse aangelegenheden,En door alle dingen als illusies te begrijpenZal ik mijzelf trainen om vrij te zijn van de binding van gehechtheid.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

3

Onderwerp: Lojong als meditatietechniek

Introductie Lojong

In mijn kennismaking met het Boeddhistische gedachtegoed en beoefeningen – in mijn geval vanconcentratie meditatie tot het hoogste Dzogchen onderricht – heeft het lojong onderricht me vanmeet af aan sterk aangesproken.

En mij niet alleen – de geschiedenis leert dat Lojong zich onder de Tibetanen al eeuwen lang in eengrote populariteit mag verheugen. Dit wordt toegeschreven aan de inspirerende kracht, haaraanstekelijke hartstocht en vooral haar praktische bruikbaarheid.

Deze training van de geest - wat in essentie alle Boeddhistische beoefeningen zijn - leent zich bijuitstek voor beoefening tijdens ons dagelijks leven.

Wat ik vandaag wil proberen is dit enthousiasme inzichtelijk te maken en over te dragen door mijntoelichting en een beoefening ervan.

Wat betekent Lojong?

Het Tibetaanse woord lojong is samengesteld uit lo –en jong.

Lo betekent

geest,

gedachten

houdingen

Jong kan betekenen

trainen van een vaardigheid

gewenning aan een specifieke wijze van zijn en denken

cultiveren van mentale kwaliteiten

zuiveren van de geest

Mindtraining, of het trainen van de geest, zoals het in het Westen bekend is geworden, refereertaan methoden voor het ontwikkelen van de onzelfzuchtige ontwakende geest.

We kunnen ook zeggen dat we met lojong onze geest bevrijden uit zijn of haar narcistischegevangenis van preoccupatie met zichzelf, en de benauwde perceptie waarmee iedereen en allesvanuit dat zelfzuchtige standpunt bekeken wordt.

En, dat is meteen onze motivatie voor de toepassing van lojong, dat de wortel is van al ons lijden.Een beroemde beoefening van Shantideva die hier toe hoort is tonglen: het gelijkstellen enuitwisselen van (je)zelf en anderen.

De twee meest bekende en populaire teksten over mindtraining zijn Langri Thangpa’s Acht Verzenover het trainen van de geest en Geshe Chekawa’s Zeven Punten Training van de Geest.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

4

Kenmerken van Lojong

1. Het mindtraining onderricht daagt ons om onze neiging tot zelfkoestering of narcisme, teveranderen in ander-koestering of altruïsme. Het ziet daarbij de ander als eennoodzakelijke voorwaarde voor alle spirituele ontwikkeling.

2. De training biedt ons een ander begrip van de ander, namelijk die van ware vriend – ook alstrookt hun gedrag daar niet mee! - in plaats van vijand. De ware vijand zit in onszelf in devorm van onze narcistische zelfkoestering, waardoor we menen dat wij en onzeverlangens het allerbelangrijkste zijn in de wereld.

3. Het lojong onderricht gaat uit van de noodzaak en ons vermogen om alle tegenslagen diewe tegenkomen om te zetten in het pad. Anders gezegd, je leert alles gebruiken als padnaar bevrijding. Dat bevrijdt ons tegelijkertijd van gehechtheid en afkeer en brengt eenruimtegevende gelijkmoedigheid.

Het lojong onderricht verschilt van veel ander onderricht en beoefening in de Tibetaans-Boeddhistische traditie, wat sterk gesystematiseerd is, meer mystiek is zoals het Dzogchenonderricht voor velen is, of dat gebruikmaakt van geritualiseerde godheid visualisaties in de yogatantra meditaties.De meesters loven de lojong benadering om haar eenvoud en werkzaamheid.

De Acht Verzen voor het trainen van de geest

Geshe Kelsan Gyatso, de schrijver van Acht Stappen naar Vreugde, zegt :

‘hoewel het maar acht verzen van vier regels omvat, onthult deze opmerkelijke tekst de essentie vanhet Mahayana Boeddhistische pad naar verlichting, en laat ons zien hoe we onze geest kunnentransformeren van zijn huidige verwarde en op zichzelf-gerichte staat in de staat van perfectewijsheid en compassie van een Boeddha.’

Tot nu toe hebben we, zoals we in onze opvoeding geleerd hebben getracht de wereld, onzeuiterlijke omstandigheden te veranderen, maar als we oprecht zijn dan moeten we onder ogenzien dat dat wel heel veel tijd en energie gekost heeft, maar heel weinig blijvend resultaat heeftopgeleverd.

De boeddhistische psychologie stelt dat vreugde of geluk een geestestoestand is, dus moet dewerkelijke bron van vreugde in onze geest liggen en niet in uiterlijke condities. Het lojongonderricht en de Acht Verzen dienen precies daarvoor – een radicale perspectief veranderingwaarmee we onze geest die zichzelf als het allerbelangrijkste ziet, temmen naar een die anderenals belangrijker ziet, of als dat niet lukt, tenminste als echte gelijken.

Voor de uitleg van de betekenis van de Verzen heb ik vooral gebruik gemaakt van het netgenoemde boek van Geshe Kelsan Gyatso, Acht Stappen naar Vreugde dat ik in mijn studie van deAcht Verzen verreweg het meest bruikbare commentaar vond, zeker in het Nederlands.

We zullen nu de Acht Verzen kort bekijken en daarbij nodig ik je uit tot hele korte, gerichtereflecties. Na het Achtste vers vraag ik je een wat langere geleide reflectie over dit perspectief tedoen.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

5

Vers 1 (dia 7)

Met de wens om het hoogste doel te verwezenlijken,Welke zelfs een wens-vervullend juweel overtreft,Zal ik mijzelf trainen om te allen tijde,Alle bewuste wezens als voornaam te koesteren

Hier dient bij de eerste regel zich meteen een existentiële vraag aan:Wat is eigenlijk het ultieme doel van het menselijk leven, of beter gezegd, wat zie jij alshet ultieme doel van jouw leven? Wat wens je, waar streef je naar, waar dagdroom jeover?

In het lojong onderricht is het duidelijk: het ultieme doel is de realisatie van verlichting inhet belang van anderen – dit wordt ook wel relatieve bodhicitta genoemd.Het onderricht leert ons dat de snelste weg naar verlichting compassie is, en omdat onzecompassie ontwikkeling afhangt van het koesteren van anderen, is de eerste stap naar devreugde van verlichting leren anderen te koesteren.

In het onderricht worden twee redenen genoemd waarom het nodig is anderen te lerenkoesteren:1) voor de immense vriendelijkheid die ze ons betoond hebben, en2) omdat anderen koesteren enorme voordelen heeft.

1) voor de immense vriendelijkheid die ze ons betoond hebben,Al onze vaardigheden en mogelijkheden komen van de vriendelijkheid van anderen – we

hebben geleerd hoe te eten, hoe te lopen, hoe te praten, hoe te lezen en te schrijven, hoete mediteren, en wie weet hoe tot de ultieme bevrijding te komen.

Ik denk dat de essentie is dat we niet alles en iedereen zomaar voor lief nemen, alsvanzelfsprekend - alles wat we hebben en kunnen komt door anderen, ongeacht demoeite die wij deden om het ons eigen te maken of aan te schaffen.

2) omdat anderen koesteren enorme voordelen heeftHet koesteren van anderen wordt in het lojong onderricht gezien als de beste methodevoor het oplossen van onze eigen problemen en die van anderen. Het idee is dat onzeproblemen en zorgen, pijn of verdriet staten van geest zijn; het zijn gevoelens die nietbuiten onze geest bestaan.

Kelsan Gyatso zegt hierover:Als we iedereen die we tegenkomen, zoals wij elkaar hier nu tegenkomen, of waar we aandenken, koesteren dan is er geen basis voor het ontstaan van jalousie, boosheid of andereschadelijke gedachten en zal onze geest te allen tijde kalm zijn.

Met dit vers besluiten we anderen te koesteren.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

6

Vers 2 (dia 8)

Wanneer ik omga met anderen,Zal ik mijzelf zien als inferieur aan allen;En zal ik mijzelf trainenOm anderen als superieur te beschouwen vanuit het diepst van mijn hart.

In het 2e vers bekrachtigen we onze beslissing uit het 1e vers om anderen te koesteren.Langri Tangpa geeft ons de volgend instructies daarvoor:

We moeten leren iedereen, ja iedereen, op gelijke wijze te beschouwen. Normaalgesproken houden we van onze partners, kinderen, familie en vrienden, maar niet vanvreemden en zeker niet van onze vijanden. De meeste mensen laten ons onverschillig.

Het onderricht vertelt ons dat de belangrijkste reden dat we niet alle levende wezens koesteren isomdat we volledig in beslag genomen zijn met ons-zelf, wat weinig ruimte laat voor hetwaarderen van anderen.

We neigen vanuit onze zelfkoestering onze kwaliteiten, mogelijkheden en talenten te overdrijven– en zelfs onze spirituele verworvenheden, zoals Chögyam Trungpa zo scherp formuleerde in Hetsnijden door Spiritueel Materialisme.

Aan de andere kant van zelfkoestering vinden we het vaak moeilijk om onze fouten entekortkomingen onder ogen te zien, laat staan publiekelijk te erkennen. Een populaire afleidinghiervan is het schuld geven aan anderen. Vast iets wat jullie nooit doen?

Het perspectief dat anderen de oorzaak zouden zijn van ons lijden maakt helaas dat we onseerder focussen op hun tekortkomingen in plaats van hun goede kwaliteiten. Dit noemen we ookwel de vicieuze cirkel. Ons vooroordeel beperkt ons perspectief en lijkt ons vooroordeel tebevestigen. Zie je wel! Resultaat is dat we zelf gevangen blijven in onze narcistischezelfkoestering die een meer afstandelijke en soms arrogante houding naar anderenteweegbrengt.

Een van de hoofdfuncties van het Dharma onderricht, en dus ook van het lojong onderricht, is tefungeren om onze eigen tekortkomingen te kunnen zien.

Niet om onszelf af te keuren en onze gezonde eigenwaarde te ondergraven, maar juist om ons tebevrijden van het door onszelf veroorzaakte lijden van zelf-koestering. Deze is uitertscontraproductief omdat ze juist onze gezonde eigenwaarde ondergraaft.

Het vers raadt ons dringend aan bescheidenheid te oefenen als tegengif tegen onzeongebreidelde zelf belangrijkheid.

Met dit vers bekrachtigen we onze beslissing anderen te koesteren.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

7

Vers 3

Tijdens alle activiteiten zal ik mijn geest peilen,En zodra een misvatting opkomt—Aangezien ze een gevaar vormt voor mijzelf en anderen –Zal ik mijzelf trainen in het direct confronteren en afweren ervan.

De eerste twee verzen gingen over de beofening van onszelf gelijkstellen aan anderen – laatdit vers ons zien hoe we het zelf met anderen kunnen uitwisselen. Hier komen we bij hetdirect, in het hier en nu, temmen van onze geest

We verdelen de externe wereld in wat we menen dat goed of waardevol is, slecht ofwaardeloos, of geen van beiden. Liever zouden we ons moeten bezighouden metonderscheiden welke interne geestestoestanden waardvol of waardeloos zijn.

Het onderricht zegt dat om misvattingen te kunnen voorkomen we ze goed moeten kunnenonderscheiden, waarbij bijvoorbeeld kwaadheid en jaloezie makkelijker te herkennen zijndan gehechtheid, trots of zelfkoestering.

Wat is zelf-koestering eigenlijk?Kelsan Gyatso zegt;

Zelf-koestering wordt gedefinieerd als een geest die zichzelf als allerbelangrijkst enwaardevolst ziet en die zich ontwikkelt vanuit de schijn van het werkelijke bestaan van hetzelf.Het waanidee van zelf-koestering functioneert bijna constant in onze geest en het is de warekern van onze samsarische ervaring.

Nadat we de intentie ontwikkeld hebben om onze zelf-koestering te overstijgen is devolgende stap om het te herkennen op het moment dat het in onze geest opkomt. Om dit tedoen adviseert Geshe Langri Thangpa ons om ons geest gedurende al onze activiteiten teonderzoeken.

Doorgaans houden we andere mensen in de gaten maar het zou veel beter zijn als we in degaten houden wat er in onze eigen geest gaande is. Wat we ook aan het doen zijn, of we nuwerken, praten, ontspannen of de Dharma bestuderen, een deel van onze geest zou altijdalert moeten observeren welke gedachten opkomen. Dus hier komen gewaarzijn en gerichteaandacht. of awareness en mindfulness samen.

Zodra een misvatting op het punt staat op te komen zouden we moeten trachten ze testoppen. Als we een misvatting in zijn vroege fasen vangen is hij vrij makkelijk te stoppen,maar als we hem toestaan zich te volledig ontwikkelen dan wordt het heel moeilijk hem tecontroleren.

In meditatie stellen we ons voor dat we van plaats verwisselen met een ander persoon enwe proberen de wereld te zien vanuit zijn of haar perspectief. Gewoonlijk ontwikkelen we

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

8

de gedachte ‘Ik’ op basis van onze eigen lichaam en geest, maar nu proberen we ‘Ik’ tedenken terwijl we ons gewaarzijn van lichaam en geest van iemand anders. Deze beoefeninghelpt ons om diepgaande empathie te ontwikkelen met andere mensen en laat ons zien datzij een zelf hebben dat ook een ‘Ik’ is en dat is net zo belangrijk als ons eigen zelf of Ik.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

9

Vers 4

Wanneer ik wezens met een onaangenaam karakter tegenkomEn hen die onderdrukt worden door intens negatief karma enlijden,Alsof ik een schat van uitzonderlijke juwelen vind,Zal ik mijzelf trainen hen te koesteren, want zij worden zo zeldenaangetroffen .

Dit vers gaat over ons vermogen om onze Boeddhanatuur te realiseren door onze natuurlijkecompassie uit te breiden tot Grote Compassie – de wens om alle levende wezens zonderuitzondering te beschermen tegen hun lijden.

Deze universele compassie is het hart van het Mahayana Boeddhisme. Anders dan onzehuidige beperkte compassie die van nature al af en toe opkomt, moet universele compassiedoelbewust gecultiveerd worden in meditatie over een langere periode.

Als we op basis van een oprechte liefde voor alle levende wezens hun pijn overdenken, hunonvermogen om hun wensen te vervullen, (124) hoe zij de zaden planten voor huntoekomstige lijden en hun gebrek aan vrijheid, dan zullen we een diepe compassie voor henontwikkelen.Om te beginnen kunnen we het lijden van onze familie en naaste vrienden beschouwen, envervolgens kunnen we onze geest van compassie uitbreiden tot ze alle levende wezensomvat. Op deze wijze kunnen we onze geest vertrouwd maken met grote compassie.

Van alle verdienstelijke geestestoestanden is compassie de hoogste. Compassie zuivert onzegeest, en wanneer onze geest puur is worden haar objecten (127) ook puur. Er zijn velegetuigenissen van spirituele beoefenaren die door het ontwikkelen van sterke compassiehun geest zuiverden van de negativiteit die al lang hun spirituele vooruitgang hinderde.

(129) Het ontwikkelen van compassie en wijsheid en hen in nood helpen wanneer mogelijk, isde ware zin van het leven. Door het vergroten van onze compassie komen we dichter bijverlichting en de vervulling van onze diepste wensen. Hoe vriendelijk zijn levende wezensom te fungeren als objecten voor onze compassie?

De indicatie dat we de meditaties op het koesteren van anderen en compassie meester zijn,is als we, wanneer dan ook, een ander ontmoeten - zelfs als het iemand is die ons kwetst, ofafstoot of angst inboezemt - we oprecht voelen dat we een zeldzame en kostbare schatgevonden hebben.Ofwel dat we hem of haar vanuit Grote Compassie kunnen zien en benaderen.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

10

Vers 5

Wanneer anderen mij uit jaloezieOnrechtvaardig behandelen met beledigingen en laster;Zal ik mijzelf trainen om de nederlaag op mij te nemenEn de overwinning aanbieden aan anderen.

Het vijfde vers onthult dat we nu, na het opdoen van enige ervaring met liefde en compassievoor alle levende wezens, dit goede hart in de praktijk van alle dag dienen te brengen.

Wanneer iemand ons bijvoorbeeld uit kwaadheid of jaloezie kwetst of beledigt, dan zoudenwe met onze geest verblijvend in liefde en compassie de pijn met blijheid moetenaccepteren en niet terugslaan — dit is de betekenis van het accepteren van verlies en hetofferen van de overwinning aan anderen. Deze beoefening beschermt ons tegenontmoediging en bedroefdheid.

Langri Thangpa’s hoofdintentie in dit vers is om ons aan te moedigen om geduld tebeoefenen. De oprechte beoefening van geduld is de basis voor realisatie van nemen engeven.

Wanneer objecten of andere mensen problemen voor ons veroorzaken en we hebben allesgedaan wat we kunnen om de situatie te verbeteren, dan zit er niets anders op dan onslijden geduldig te dragen, zonder kwaad of angstig te worden.

(145) Op deze manier houden we onze geest in een gebalanceerde en positieve staat,ongeacht hoe slecht onze uiterlijke omstandigheden ook mogen zijn.

Hoewel het vrijwillig verduren van ons lijden in zichzelf niet de eigenlijke beoefening vannemen is, zullen we het niet moeilijk vinden het lijden van anderen op ons te nemen als wein staat zijn ons eigen lijden moedig te dragen. Zij die in staat zijn deze volharding tebeoefenen hebben erg sterke geesten.

Als we wensen anderen effectief te helpen is het zeker nodig dat we in staat zijn onzeproblemen te accepteren zonder kwaad of ontmoedigd te worden. Anderen helpen is nietaltijd makkelijk — vaak vraagt het de nodige ontberingen en ongemak, en het ingaan tegende wensen van onze zelf-koesterende geest.

Tenzij we in staat zijn dit te accepteren zal onze gelofte om anderen tot voordeel te zijnhalfhartig en onstabiel zijn. Niettemin zullen we, zodra we ons vermogen om onzeproblemen geduldig te accepteren hebben vergroot, de kracht van geest hebben om hetlijden van anderen te nemen en hen vreugde geven te beoefenen.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

11

Vers 6

Zelfs als iemand die ik geholpen hebOf waar ik een hoge verwachtingen van had,Mij op sterk kwetsende wijzen bejegent,Zal ik mijzelf trainen hem te zien als een sublieme leraar

Het belangrijkste doel van dit vers is ons te leren hoe we onze ervaring van wensende liefdekunnen ontwikkelen en verbeteren.Het is nodig dat we wensende liefde ontwikkelen door het overdenken hoe deze levendewezens die we zo koesteren werkelijk geluk ontberen.

Iedereen wil gelukkig zijn maar niemand in samsara ervaart werkelijk geluk.In vergelijking met de hoeveelheid lijden die zij doorstaan, is het geluk van levende wezenszeldzaam en vluchtig, en zelfs dat is verontreinigd geluk dat van nature het wezen van lijdenis.

Boeddha noemde de plezierige gevoelens die voortkomen uit wereldse geneugten‘veranderlijk lijden’ omdat ze eenvoudig de ervaring zijn van een tijdelijke vermindering vanmanifest lijden.

De meeste relaties tussen mensen zijn gebaseerd op een mengsel van liefde en gehechtheid.Dit is geen pure liefde want het is gebaseerd op een verlangen naar ons eigen geluk – wewaarderen de ander omdat ze ons een goed gevoel geven. Pure liefde is niet gemengd metgehechtheid en komt volledig voort uit de zorg voor het geluk van de ander.

Transformeren van ongunstige omstandighedenZolang onze goede gevoelens voor anderen onder voorwaarde zijn dat zij ons goedbehandelen, zal onze liefde zwak en instabiel zijn en zullen we niet in staat zijn het tetransformeren in universele liefde.Het is onvermijdelijk dat mensen soms ondankbaar op onze vriendelijkheid zullenreageren, laat staan als we niet zo vriendelijk zijn, dus is het essentieel dat we een maniervinden om deze ervaringen te transformeren tot het spirituele pad.

Door op deze wijze te denken transformeren we een situatie die normaal gesprokenkwaadheid of zelfmedelijden bij ons zou oproepen in een krachtige les in de noodzaak voorpurificatie en morele discipline.Door het volgen van deze lijn van redeneren beschouwen we de persoon die onsonvriendelijk behandelt als een Spirituele Leraar die ons aanmoedigt om samsara achter onste laten en puur geluk te ervaren.

(137) Deze vaardige wijze van beschouwen van onze moeilijkheden transformeert ze in eenmogelijkheid om vooruit te komen op het spirituele pad. Omdat deze persoon ons eenbelangrijke les geeft over de natuur van samsara, en een zeer heilzaam effect heeft op onzegeest, is hij of zij uiterst vriendelijk.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

12

Vers 7

Kortom, ik zal mijzelf trainen om voordeel en vreugde te offerenAan al mijn moeders, zowel direct als indirect,En respectvol neem ik op mijzelfAl de kwetsingen en pijn van mijn moeders.

Dit vers is de essentie van de meest beroemde beoefening binnen het lojong onderricht,namelijk tonglen. Tonglen betekent letterlijk geven en nemen. Het nemen van het lijdenvan de ander en het geven van onze vreugde.

Kelsan Gyatso zegt:Wanneer we beginnen met de beoefening van nemen en geven is het niet nodig om veel tedenken over hoe het mogelijk is om het lijden van anderen te verlichten alleen door dekracht van de geest. In plaats daarvan zouden we simpelweg nemen en geven moetenbeoefenen met een goede motivatie, begrijpend dat het een voortreffelijke methode is voorhet vergroten van onze verdienste en concentratie.

Deze beoefening zuivert ook onze ondeugden en misvattingen, speciaal onze zelf-koestering,en maakt onze liefde en compassie erg sterk. Door geleidelijke training wordt onze meditatieop nemen en geven zo krachtig dat we het vermogen zullen ontwikkelen het lijden vananderen direct op ons te nemen en hen vreugde te geven.

We zullen ons nu beperken tot het geven door middel van liefde:

We mediteren een kort moment op deze gevende liefde en stellen ons vervolgens voor datdoor onze pure geest van wensende liefde en grote accumulatie van verdienste ons lichaamtransformeert in een wensvervullend juweel dat de macht heeft om de wensen van allelevende wezen te vervullen. En je stelt je voor dat dat ook gebeurd.

Je kunt ook specifieke toewijdingen maken, biddend dat de gezondheid van zieken hersteldmag worden, de armen rijkdom verwerven, de werkelozen goede banen vinden, de niet-geslaagden succes vinden, de ongerusten vrede van geest vinden, enzovoorts.

Het makkelijkst is te beginnen met je naasten en zo langzaam de cirkel uitbreidend tot allelevende wezens.

Door de kracht van onze pure motivatie en de kracht en zegen van de Boeddhadharmakunnen onze toewijdingen zeker helpen, speciaal als we een sterke karmische band hebbenmet de mensen waarvoor we bidden.

Het opdragen van onze verdienste aan anderen is zelf een vorm van geven. We kunnen ookmentaal het geven in ons dagelijks leven beoefenen door telkens als we mensen zien, oferover lezen, die arm, ongezond, angstig, onsuccesvol, of ongelukkig zijn, kunnen we onzewensende liefde voor hen vergroten en onze verdienste toewijden aan hun geluk en vrijheidvan lijden.

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

13

Vers 8

Door zeker te maken dat dit allemaal gezuiverd blijftVan de smetten van de acht wereldse aangelegenheden,En door alle dingen als illusies te begrijpenZal ik mijzelf trainen om vrij te zijn van de binding van gehechtheid.

De hoofdbeoefening van de training van de geest zijn de twee bodhicitta’s, conventionelebodhicitta en ultieme bodhicitta (relatief en absoluut).

De eerste 7 verzen leren ons hoe we conventionele bodhicitta kunnen ontwikkelen, en hetlaatste vers onthult hoe we ultieme bodhicitta kunnen ontwikkelen.

Conventionele of relatieve bodhicitta is het verlangen om tot volledige realisatie te komen inhet belang van anderen en houdt zich bezig met hoe zaken verschijnen.

Absolute bodhicitta is is de directe realisatie van de ultieme waarheid of leegte.

Leegte is een centrale leerstelling in het Boeddhisme en een complex thema en leent zichmijn inziens niet om te behandelen in deze minitraining. Vandaar dat ik mij beperkt heb totde eerste zeven verzen.

Voor een overzicht van het Tibetaans-Boeddhistische pad, maar ook uitgebreide uitelg vande beofening van Tonglen vind je in het Tibetaanse boek van Leven en Sterven van SogyalRinpoche.

Shantideva

Where would I possibly find enough leatherWith which to cover the surface of the earth?But (just) leather on the soles of my shoesIs equivalent to covering the earth with it

Likewise it is not possible for meTo restrain the external course of thingsBut should I restrain this mind of mineWhat would be the need to restrain all else?

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

14

Literatuurlijst Lojong 2012

Thema Titel Auteur Uitgeverij Jaar ISBN-nummer

TIBETAANS-BOEDDHISME

OverzichtTibetaans-Boeddhisme

Het Tibetaanse Boek vanLeven en Sterven

Sogal Rinpoche Servire 1994 90 215 8508 1

LOJONGLojong – Trainenvan de Geest

Mind Training - The GreatCollection

Thupten Jinpa(vertaler)

WisdomPublications

2006 0 86171 440 7

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

15

Acht Verzen overhet trainen vande Geest

Eight Verses for Trainingthe Mind

Geshe Sonam Rinchen Snow LionPublications

2001 1 55939 259 2

Mind Training in EightVerses

Sermey KhensurLobsang Tharchin

MahayanaSutra andTantra Press

1998 0 918753 15 5

Eight Steps to Happiness– The Buddhist Way ofLoving Kindness

Geshe Kelsang Gyatso TharpaPublications

2000 978 0 948006 62 3(Pb)

Keys to GreatEnlightenment

Geshe TsultimGyeltsen

ThubtenDhargye LingPublications

1989 0 962 3421-0-6

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

16

De zeven Puntenvoor het trainenvan de Geest

Training the Mind andCultivating Loving-KIndness

Chögyam Trungpa Shambhala 1993 0 87773 954 4

Mind Training Ringu Tulku Snow LionPublications

2007 1 55939 278 9

Oprechte Moed(Enlightened Courage)

Dilgo KhyentseRinpoche

Karnak 1992 90 6350 069 6

The Great Path ofAwakening

Jamgon Kongtrul Shambhala 2005 1-59030 214 1

The Practice of Lojong -Cultivating Compassionthrough Training of theMind

Traleg Kyabgon Shambhala 2007 978 1 59030 378 8

Boeddhistischegeesteshouding –Het Tibetaanse zeven-punten-programma voorde training van de geest

B. Alan Wallace Servire 2002 90 215 9550 8

Raadgevingen op hetspirituele pad

Geshe Rabten & GesheDhargyey

Asoka 2004 90 5670 066 9

Trai

nin

gLo

jon

gB

OSd

ag6

okt

20

12

©ra

mo

de

bo

er

17